ÖÔÙC LÖÔÏNG CAÀU1. Caàu hieän taïi:

a. Phöông phaùp tieâu chuaån

Caàu thò tröôøng = daân soá x möùc tieâu thuï öôùc löôïng bình quaân/ngöôøi

b.Phöông phaùp toång hôïp thò tröôøng. Khaùch haøng tieàm naêng ôû moãi thò tröôøng ñöôïc toång hôïp laïi. Thí duï nhö moät döï aùn nghieân cöùu khaû thi veà moät xí nghieäp gieát moã gia caàm töø nguoàn chaên nuoâi gia caàm ôû tænh X. Neáu caùc nôi tieâu thuï thòt gaø laøm saün chuû yeáu laø ôû caùc chôï, thì nhu caàu tieàm naêng veà thò tröôøng naøy coù theå ñöôïc tính nhö sau:

Thò tröôøng

Soá löôïng quaøy baùn

thòt gaø

Soá löôïng gaø laøm saün baùn

trung bình/ngaøy

Huyeän A 20 500

Huyeän B 25 530

Huyeän C 10 410

Huyeän D 6 230

Toång coäng

61 1.670

2. Döï baùo caàu

1

a.Ñieàu tra veà yù kieán khaùch haøng vaø ñaùnh giaù nhu caàu. Phöông phaùp naøy ñöôïc söû duïng khi caàn giôùi thieäu moät maët haøng môùi. Caùc döõ lieäu caàn thieát ñöôïc seõ ñöôïc thu thaäp thoâng qua ñieàu tra moät soá ñoái töôïng khaùch haøng ñöôïc choïn ngaãu nhieân. Thí duï moät caâu hoûi nhö döôùi ñaây coù theå ñöôïc ñaët ra:

Anh/chò coù döï tính duøng saûn phaåm X khoâng? Coù _ Khoâng _ Khoâng bieát _

Neáu coù, anh/chò seõ mua soá löôïng bao nhieâu? ____ ñôn vò saûn phaåm.

Caàu thò tröôøng coù theå ñöôïc tính toaùn treân cô sôû tæ leä soá ngöôøi traû lôøi ‘Coù’.

b.Söû duïng caùc hệ soá chuaån. Döï baùo veà caàu coù theå tính ñöôïc khi coù caùc soá lieäu veà heä soá co giaõn thu nhaäp veà caàu, tæ leä taêng daân soá vaø möùc tieâu thuï bình quaân ñaàu ngöôøi. Coâng thöùc söû duïng ñeå öôùc löôïng möùc tieâu thuï ñaàu ngöôøi trong töông lai ñoái vôùi moät loaïi saûn phaåm cuï theå laø:

Qt = Qt-n (1+ y*ey)n

trong ñoù: Qt = döï baùo veà möùc tieâu thuï ñaàu ngöôøi cuûa naêm caàn tính

Qt-n = möùc tieâu thuï ñaàu ngöôøi cuûa naêm goác

2

ey = heä soá co giaõn thu nhaäp veà caàu

y = tæ leä taêng tröôûng thu nhaäp/naêm

n = soá naêm döï baùo

Ñeå döï baùo veà caàu thò tröôøng, möùc tieâu thuï ñaàu ngöôøi döï baùo phaûi ñöôïc nhaân vôùi löôïng daân soá döï baùo cuøng thôøi kyø.

Thí duï nhö moät nghieân cöùu cho thaáy caùc soá lieäu veà tieâu thuï thòt heo taïi TPHCM nhö sau:

Möùc tieâu thuï thòt heo ñaàu ngöôøi naêm 2000 = 24.96 kg/ngöôøi/naêm

Heä soá co giaõn thu nhaäp veà caàu= 0.24

Möùc taêng tröôûng thu nhaäp haøng naêm

(= % taêng GDP – % taêng daân soá = 10 – 2,19) = 7.81%

Tæ leä gia taêng daân soá TPHCM= 2.19%

Daân soá naêm 2000 = 5,063,871

Döï baùo möùc tieâu thuï thòt heo bình quaân ñaàu ngöôøi cuûa TPHCM vaøo naêm 2002:

Q2002 = 24.96 kg (1 + 0.0781*.24)2 = 25.90 kg

Döï baùo veà daân soá TPHCM naêm 2002:

3

P2002 = 5,063,871 (1 + .0219)2 = 5,288,097

Döï baùo veà caàu thò tröôøng ñoái vôùi thòt heo cuûa ngöôøi daân thaønh phoá naêm 2002:

QM2002 = Möùc tieâu thuï ñaàu ngöôøi döï

baùo naêm 2002 x Daân soá döï baùo naêm 2002

= 25.90 kg x 5,288,097

= 136,961,712 kg # 136,962 taán.

c.Phaân tích chuoãi soá thôøi gian. Trong phöông phaùp naøy, soá lieäu veà caàu theo thôøi gian ñöôïc thu thaäp cho moät soá naêm. Moät soá phöông phaùp phoå bieán ñöôïc söû duïng trong döï baùo theo xu höôùng laø:

Phöông phaùp ñöôøng thaúng hay möùc taêng tröôûng trung bình: Tính giaù trò trung bình cuûa möùc taêng tröôûng töøng thôøi kyø (naêm). Giaù trò naøy sau ñoù ñöôïc coäng theâm vaøo soá lieäu cuûa thôøi kyø gaàn nhaát ñeå coù ñöôïc soá lieäu döï baùo cuûa töøng thôøi kyø töông öùng.

Tæ leä taêng tröôûng trung bình. Phöôùng phaùp tính giaù trò trung bình cuûa tæ leä taêng tröôûng töøng thôøi kyø (naêm). Giaù trò naøy sau ñoù ñöôïc nhaân vôùi soá lieäu cuûa thôøi kyø gaàn nhaát ñeå coù ñöôïc soá

4

lieäu döï baùo cuûa töøng thôøi kyø töông öùng.

Thí duï cho caùch tính ñöôïc minh hoïa ôû baûng 1 vaø 2.

5

Baûng. So saùnh caùc phöông phaùp tính möùc taêng tröôûng vaø tæ leä taêng tröôûng trung bình.

Naêm

X Löôïng gaïo tieâu thuï

(ngaøn

taán)

Phöông phaùp möùc taêng

tröôûng trung bình

Phöông phaùp tæ leä taêng

tröôûng trung bình

Möùc taêng haøng naêm

Tæ leä taêng haøng naêm

2000 1 1592001 2 198 39 24.5%2002 3 245 47 23.7%2003 4 277 32 13.1%2004 5 310 33 11.9%2005 6 360 50 16.1%2006 7 398 38 10.6%2007 8 450 52 13.1%2008 9 550 100 22.2%2009 10 623 73 13.3%

Toång coäng 464 148.5%

Möùc taêng tröôûng trung bình/naêm = 464/9 = 51.56 (ngaøn taán)

6

Tæ leä taêng tröôûng trung bình/naêm = 148,5/9 = 16,5%

7

Baûng . Döï baùo nhu caàu tieâu thuï trong töông lai

Naêm X PP möùc taêng

tröôûng trung bình

PP tæ leä taêng

tröôûng trung bình

2010 11 675 7252011 12 726 8452012 13 778 9842013 14 829 11462014 15 881 1335

8