7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

1/30

Dr. Alvin Fox

USHQIMI, RRITJA DHEMETABOLIZMI

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

2/30

Fjalt kye

GlikolizaFermentimiFrymmarrja anaerobeFrymmarrja aerobeFakultativ anaerobObligativ aerobObligativ anaerob

Anaerob aerotolerantMikroaerofil

SideroforeMezofileTermofilePsikrofileKoha e gjenerimitCikli i KrebsitRruga glioksilate

Ubikuinone

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

3/30

Krkesat e baktereve pr rritje

Oksigjeni (ose mungesa e tij) Energjia Materiet ushqyese

Temperatura optimale pH optimale

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

4/30

Aerobet obligative

rriten n prani t oksigjenit nuk bjn fermentim fosforilimi oksidativ

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

5/30

nuk kan fosforilim oksidativ fermentimi shkatrrohen nga oksigjeni iu mungojn disa enzime

superoksid dismutazaO2

-+2H+ H2O2katalaza

H2O2 H20 + O2peroksidazaH2O2 H20/NAD NADH

Anaerobet obligative

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

6/30

Anaerobet aerotolerante

Frymmarrje anaerobe

Nuk i shkatrron oksigjeni

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

7/30

Fakultative anaerobe

fermentimi

frymmarrje aerobe

mbijetojn n prani t oksigjenit

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

8/30

Mikroaerofilet

Rriten n prqndrime t ulta toksigjenit

Shkatrrohen n prqndrime t larta

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

9/30

Temperatura optimale e rritjes

Mezofilet:

Temperatura trupore e njeriut

* patogjent* oportunt

psikrofilet afr temperaturs s ngrirjes

termofilet afr temperaturs s vlimit

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

10/30

pH

Shumica rriten n pH neutrale

Disa mund t mbijetojn/rriten edhe n mjedis:

- acidik

- bazik

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

11/30

Krkesat pr ushqim

Karboni Azoti Fosfori Sulfuri Jonet metalike (p.sh. Fe)

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

12/30

Sideroforet (S)

Fe 2+/S

Receptori

Fe 2+/S

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

13/30

Matja e mass s baktereve (t gjalla e

t vdekura) n kulturat e lngta

Turbiditeti(turbullimi)

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

14/30

Matja e baktereve t gjalla

Kolonia bakterore

Njsit koloni formuese(colony forming units)

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

15/30

Lakorja e rritjes

Njsitkoloni formuese

KOHA

Lag

Log

Stacionare

Vdekja

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

16/30

Lakorja e rritjes

Turbiditeti

KOHA

Lag

Log

Stacionare

Autoliza

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

17/30

Koha e gjenerimit

Koha e nevojshme pr dyfishimin epopullacionit t baktereve

shembull

100 baktere jan n kohn 0

Nse koha e gjenerimit sht 2 or -

pas 8 orsh numri i tyre = 100 x 24

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

18/30

KATABOLIZMI I

SHEQERNAVE Glikoliza

Rruga e Embden Meyerhof Parnasit

Shumica e baktereve Po ashtu shtazt dhe bimt

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

19/30

Rrugt tjera t katabolizmit t

sheqernave Rruga pentoz fosfate ( shanti heksoz

monofosfat)

krijon NADPH e shpesht te bimt dhe kafsht

Rruga e Entner Doudorofit Disa shtame bakterore

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

20/30

Glikoliza

NAD NADH

Glukoza Piruvati

C6 C3ADP ATP

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

21/30

Fermentimi

Piruvati

(C3)

NADH NAD

Alkoolet me vargje tshkurta, acidet e ngopura(C2-C4)

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

22/30

Frymmarrja anaerobe =

Glikoliza + FermentimiNAD NADH

NADH NAD

ATP

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

23/30

Cikli i Krebsit (komponimet intermediare C4-C6

Piruvati 3CO2(C3)

NAD NADH

NADH NAD

Fosforilimi oksidativ

O2 H2O

ADP ATP

(C1)

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

24/30

Frymmarrja aerobe = Glikoliza +cikli i Krebsit/fosforilimi oksidativ

Piruvati n CO2

NAD nNADH

glikoliza

cikli i Krebsit

Fosforilimi oksidativ

NADHn NAD

ADP nATP

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

25/30

Fosforilimi oksidativ

shndrron O2 n H20 (oksidativ)

shndrron ADP n ATP (fosforilimi)

vargu i transportit t elektroneve

ubikuinonet/ intermediart e citokromeve

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

26/30

Cikli i Krebsit

Citrat

Izocitrat

-keto

glutarat

Sukcinat

Fumarat

Malat

Oksaloacetat

Piruvat

-CO2Acetat

+-CO2 NADH

-CO2 NADH

C2

C

C

C4

X

x

C6

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

27/30

Cikli i Krebsitsheqeri siburim i vetm i karbonit

Piruvat

Acetat-CO2

C4

Piruvat+ CO2

+Citrat

CC3

Oksaloacetat

Oksaloacetat

-2CO2

Acidi aspartik

Cikli iKrebsit

DEPONIMIENERGJIS

BIOSINTEZAC3

CC2

C6C4

OxaloacetatX

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

28/30

Cikli i Krebsitacidet e ngopura siburime t vetme t karbonit

Acidet e ngopura

Acetat+ CitratOksalo

acetat-2CO2

Acidi aspartik

Cikli iKrebsit

ENERGJIA

BIOSITEZA

Izocitrat Sukcinat Glioksalat+Acetat+

Malat

Oksaloacetatx

C4

C2

C2

C4C6

-2CO2

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

29/30

Ciklet Glioksilat dhe i Krebsit

Citrat

Izocitrat

Alfa-keto

glutarat

Sukcinat

Fumarat

Glioksilat

AcetatMalat

Oksaloacetat

1

2

7/29/2019 USHQIMI, RRITJA DHE METABOLIZMI

30/30

Cikli i Krebsit

biosintetikdeponim i energjis

heqja e intermediarveduhet t kompensohet.

rrug unike enzimatike t kompensimit sheqernat

acidet e ngopura