7/26/2019 Uvodno predavanje organska hemija pdf.docx

1/3

Uvodno predavanje organska hemija (1)

Organska hemija ili Svijet karbona

Organske supstance (npr. maslinovo ulje,eer, krob, svila,guma, papir,penicilin)

norganske supstance (npr. va!duh, voda,pijesak, glina, so, !lato,srebro,"elje!o, staklo,mesing)

Iz istorije Organske hemije

1#$% &'ns &akob er!elius prvi uveo na!iv organski spoj

Organske anorganske supstance - razlike

norganske supstance * od postanka planete+

organske supstance re!ultat proi!vodnje "ivih organi!ama

Organske supstance su mnogo krhkije i lake ih je otetiti (primjer ulje voda+so eer)

Organske supstance se lako prevode u anorganske, ali ne i obrnuto* vitalisti-kateorija* vis vitalis "ivotna sila

Iz istorije Organske hemije

1%%# /ierre*0ugene* arcelin erthelot prvi sintetski organski spoj i!organskog i!vora

(1%#2*1##3)

41#12 ichel 5hevreul 6apun prire7en u reakciji ba!e sa "ivotinjskom mau(organska supstanca) mogao se prevesti u nekoliko -istih organskih spojeva koje

je na!vao masnim kiselinama, u! glicerin* be! u-ea 8"ivotne sile.

7/26/2019 Uvodno predavanje organska hemija pdf.docx

2/3

*1#9# :riedrich ;'hler * amonijum cijanat preveden u ureu.

1#ermann ?olbe sinte!a organskog spoja (siretnakiselina) direktno i! hemijskih elemenata

Klasifkacija Organske-anorganske supstance

Organske supstance su sa-injene i! molekula koje uvijek sadr"e najmanje jedan

atom karbona (ugljika) 5. norganske supstance ponekad sadr"e atome karbonau svojim molekulama, ali obi-no ne.

@ta -ini karbon posebnimA Bato ima tako mnogo spojeva koji sadr"e karbonAOdgovor le"i u polo"aju karbona u periodnom sistemu elemenata.tomi lijevo odkarbona imaju tendenciju da otputaju elektrone, dok atomi desno lako prihvatajuelektrone./oto se karbon nala!i u sredini, on nerado daje ili otputa elektrone.Umjesto toga, on dijeli elektrone.

?arbonov atom mo"e dijeliti elektrone sa nekoliko ra!li-itih vrsta atoma (>, O, C,6, /, D ), a tako7e dijeli elektrone sa drugim atomima karbona koji se mogume7usobno ve!ati u duge lance ili brojne prstenove.Bato karbon mo"e da stvaramilione stabilnih spojeva sa irokom oblasti hemijskih svojstava jednostavnodijeljenjem elektronaE

norganske molekule sadr"e samo nekoliko atoma+ one sa vie od desetak atomasu sasvim rijetke.Cije neobi-no da organska molekula sadr"i milion atomaE

1#1= &ean*aptiste iot vinska kiselina i! gro"7a i i! laboratorije ra!li-itoponaanje * polari!ovana svjetlost

Iz istorije Organske hemije

1#9$ &ustus von Fiebig i :riedrich ;'hler* anali!irali ra!li-ite organske supstance *iste hemijske Gormule

1#H$ er!elius uveo na!iv i!omeri

1#

7/26/2019 Uvodno predavanje organska hemija pdf.docx

3/3

Izomerija

Ia!li-ite supstance koje imaju istu Gormulu.8i!omeros (gr-ki) 8sastav istihdijelova ili 8jednako podijeljeni J!omeri u anorganskom svijetu su rijetkost npr.amonijum hidrogen sulGat, C>6O< i hidroksilamin bisulKt C>9O>L>96OH.:ormula organskog spoja 5#O mo"e se napisati !a -ak 91 supstancuE /odataki! knjige , a vaa proGesorica je nala 92EAE

?ojem organskom spoju odgovara molekularna Gormula 59>2OA

*5>H5>9O> etanol

*5>HO5>H dimetileter ( crte!EE)

5>H5>9O> etanol 5>HO5>H dimetileter

Strukturna ormula

1#=3 :riedrich ugust ?ekulM koncept -etverovalentnosti karbona. /isati simbolsvakog atoma u molekuli i pove!ati ih kratkim linijama prema na-inu na koji suatomi poredani unutar molekule./rou-avanje organskih supstanci bilo binemogue be! koritenja strukturnih Gormula i organska hemija bi i!gledala 8kaogro!na i beskona-na d"ungla be! i!la!a, u koju je bolje ne ula!iti.(:. ;'hler)

1#3= ?ekulM prstenasta struktura ben!ena 52>2.