Uwarunkowania organizacyjno-prawne funkcjonowania ... i poradnictwo zawodowe... · Załącznik 1 Karta usług doradczych ... 1 Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów

Uwarunkowania organizacyjno-prawne funkcjonowania Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej (MCIZ)

Komenda Główna OHP – Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej 1

ZESPÓŁ AUTORSKI:

Konsultacja i nadzór

− Janusz Lewandowski – Komenda Główna OHP, Warszawa

− Marian Najdychor – Komenda Główna OHP, Warszawa

− Agnieszka Łukaszewska – Komenda Główna OHP, Warszawa

− Urszula Kowalska – Komenda Główna OHP – Biuro Rynku Pracy, Warszawa

Konsultacja naukowa

– dr hab. inż. Henryk Bednarczyk prof. ITeE – Instytut Technologii Eksploatacji – PaństwowyInstytut Badawczy w Radomiu

Opracowanie i redakcja

– Elżbieta Żywiec-Dąbrowska – KG OHP – Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodo-wej, Warszawa

– Maria Trzeciak KG OHP – Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej, Warszawa

– Arleta Zwolińska KG OHP – Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej, Warszawa

– dr inż. Krzysztof Symela – Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Kadr, Instytut TechnologiiEksploatacji PIB w Radomiu

– mgr inż. Mirosław Żurek – Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Kadr, Instytut TechnologiiEksploatacji PIB w Radomiu

W weryfikacji projektu standardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży uczestniczylinw. doradcy zawodowi MCIZ:Piotr Budakiewicz – MCIZ WrocławAgnieszka Dziurda – MCIZ LublinAgnieszka Frąckowiak – MCIZ PoznańAleksandra Mięczakowska – MCIZ WarszawaMarzena Glinka – MCIZ SzczecinMonika Gospodarek-Strojny – MCIZ TarnówAgnieszka Ingielewicz-Kornacka – MCIZ OlsztynMarcin Kaleniecki – MCIZ KrosnoBrygida Konieczna – MCIZ Zielona GóraAnita Piontek – MCIZ Bielsko-BiałaAnna Siedlanowska – MCIZ ŁomżaAnita Staniek – MCIZ KielceAleksandra Sobol – MCIZ GdańskPiotr Szeląg – KG OHP COMIZ WarszawaDorota Świt – MCIZ ŁódźMagdalena Śliwińska – MCIZ ToruńBeata Tomczak – MCIZ Opole



STANDARD USŁUGI – PORADNICTWO ZAWODOWE DLA MŁODZIEŻY

Standard usługi – Poradnictwo zawodowe dla młodzieży został opracowany w ramachprojektu „Standard i badanie jakości usług poradnictwa zawodowego Mobilnych Centrów InformacjiZawodowej Ochotniczych Hufców Pracy” przez Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawo-dowej – Biuro Rynku Pracy KG OHP przy współpracy Ośrodka Kształcenia i Doskonalenia KadrInstytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego Instytutu Badawczego.

Dokument uzyskał akceptację Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki i Pracy.

Przez „Standard usługi – Poradnictwo zawodowe dla młodzieży” należy rozumieć obowią-zujące w sieci Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej OHP kryteria wymagań, których prze-strzeganie zapewnia jakość i porównywalność usług świadczonych dla klientów w formie indywi-dualnych i grupowych usług, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży szkół gimnazjalnychi ponadgimnazjalnych oraz osób poszukujących pracy. Usługi oferowane przez MCIZ należą dozadań, które zostały określone w „Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy”(Dz.U. Nr 99 z dnia 1 maja 2004 r., poz. 1001).

Wdrożenie w sieci MCIZ jednolitych standardów usług informacji i poradnictwa zawodowego,jak również wprowadzenie oceny jakości tychże usług, umożliwia ciągłe doskonalenie kompetencjidoradców zawodowych oraz usprawnienie procesów organizacji i zarządzania.

Dokument pełni również funkcję „przewodnika metodycznego” dla doradców zawodowychMCIZ, którzy wymagania określone w standardzie stosują w codziennej pracy informacyjno--doradczej, a wyniki systematycznie przeprowadzanej oceny jakości usług wykorzystają do wpro-wadzenia działań korygujących, zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami klientów wewnętrznychi zewnętrznych.

Publikacja dofinansowana ze środków Rządowego Programu „Pierwsza Praca” w ramach realiza-cji projektu Mobilne Centra Informacji Zawodowej Ochotniczych Hufców Pracy

© Copyright by Komenda Główna Ochotniczych Hufców Pracy w Warszawie, 2005

Opracowanie wydawnicze: Krzysztof Symela, Marcin Olifirowicz, Bożena Mazur, Joanna Fundowicz

Druk: Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu

Wydawnictwo Komendy Głównej Ochotniczych Hufców Pacy,ul. Kolejowa 19/21, 01-217 Warszawa, tel. (022) 862 80 01, 862 80 21e-mail: [email protected], www.ohp.pl



SPIS TREŚCI

Wprowadzenie ....................................................................................................................... 7

1. Uwarunkowania organizacyjno-prawne funkcjonowania Mobilnych Centrów

Informacji Zawodowej (MCIZ) ......................................................................................... 9

1.1. Przesłanki rozwoju Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej ................................... 9

1.2. Podstawy prawne działalności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej .................. 10

1.3. Wymagania kwalifikacyjne dla doradcy zawodowego MCIZ ....................................... 11

1.4. Poradnictwo zawodowe – podstawowy słownik pojęć................................................. 15

2. Organizacja usług informacji zawodowej i poradnictwa zawodowego

w Ochotniczych Hufcach Pracy...................................................................................... 19

2.1. Organizacja poradnictwa zawodowego ...................................................................... 19

2.2. Zakres odpowiedzialności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej OHP................ 20

2.3. Zakres odpowiedzialności Centralnego Ośrodka Metodycznego Informacji Zawodowej 23

2.4. Współpraca Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej z innymi placówkami ............. 23

2.5. Zasoby Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej ..................................................... 25

3. Standard usługi „Poradnictwo zawodowe dla młodzieży” ........................................... 29

3.1. Struktura standardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży........................... 29

3.2. Zasady postępowania w działalności usługowej MCIZ................................................ 30

3.3. Usługa (MCIZ-U1): Indywidualne poradnictwo zawodowe ......................................... 33

3.4. Usługa (MCIZ-U2): Grupowe poradnictwo zawodowe ................................................ 36

3.5. Usługa (MCIZ-U3): Indywidualna informacja zawodowa............................................. 39

3.6. Usługa (MCIZ-U4): Grupowa informacja zawodowa ................................................... 41

4. Ocena jakości usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży ................................... 45

4.1. Model zarządzania jakością usług MCIZ..................................................................... 45

4.2. Metody i narzędzia oceny jakości usług MCIZ ............................................................ 49

BIBLIOGRAFIA ...................................................................................................................... 53


Komenda Główna OHP – Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej6

Załącznik 1

Karta usług doradczych (część A i B) ....................................................................................... 57

Załącznik 2

Rejestr porad indywidualnych................................................................................................... 65

Załącznik 3

Rejestr porad grupowych.......................................................................................................... 67

Załącznik 4

Rejestr informacji indywidualnych ............................................................................................ 69

Załącznik 5

Rejestr informacji grupowych .................................................................................................. 71

Załącznik 6

Ankieta – Identyfikacja potrzeb klienta ..................................................................................... 73

Załącznik 7

Ankieta – Ocena jakości usługi przez klienta............................................................................ 75

Załącznik 8

Raport kwartalny: Ocena jakości usługi – doradztwo zawodowe dla młodzieży........................ 77

Załącznik 9

Notatka służbowa..................................................................................................................... 79

Załącznik 10

Lista obecności ..................................................................................................................... 81

Załącznik 11

Scenariusz zajęć grupowych – przykład ................................................................................... 83

Załącznik 12

Informacja o działalności Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej (Druk 04)....................... 85

Załącznik 13

Ankieta – Ewaluacja jakości działań doradcy zawodowego MCIZ ........................................... 89



WPROWADZENIE

Rosnące zapotrzebowanie na profesjonalnie zorganizowane usługi informacji i poradnictwa za-wodowego dla społeczeństwa (w tym dla młodzieży) wynika z przeobrażeń i zmian, jakie mają miej-sce na rynku pracy (lokalnym, regionalnych, krajowym, europejskim, międzynarodowym). Kraje UniiEuropejskiej, do których należy również Polska, wdrażają strategie kształcenia ustawicznego i polity-ki służące promocji oraz poprawie możliwości i zdolności zatrudnienia ich obywateli. Wyrazem takie-go podejścia w realiach polskich jest „Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju ZasobówLudzkich”1 oraz „Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do 2010 Roku”2.

Tak postawiony cel został włączony również do programu działalności Komendy GłównejOchotniczych Hufców Pracy, a niniejszy dokument pn. „Standard usługi – Poradnictwo zawo-dowe dla młodzieży” jest adresowany w szczególności do sieci Mobilnych Centrów InformacjiZawodowej Ochotniczych Hufców Pracy (MCIZ OHP). Usługi oferowane przez MCIZ należą dozadań, które zostały określone w „Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy”3.

Przez „Standard usługi – Poradnictwo zawodowe dla młodzieży” należy rozumieć obowią-zujące w sieci Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej OHP kryteria wymagań, których prze-strzeganie zapewnia jakość i porównywalność usług świadczonych dla klientów w formie indywi-dualnych i grupowych usług, ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży szkół gimnazjalnychi ponadgimnazjalnych oraz osób poszukujących pracy.

Wdrożenie w sieci MCIZ jednolitych standardów usług informacji i poradnictwa zawodowego,jak również wprowadzenie oceny jakości tychże usług, umożliwi ciągłe doskonalenie kompetencjidoradców zawodowych oraz usprawnienie procesów organizacji i zarządzania.

Dokument „Standard usługi – Poradnictwo zawodowe dla młodzieży” pełni również funkcjęswoistego „przewodnika” metodycznego dla doradców zawodowych MCIZ, którzy wymaganiaokreślone w standardzie włączą do codziennej pracy informacyjno-doradczej, a wyniki systema-tycznie przeprowadzanej oceny jakości usług wykorzystają do wprowadzenia działań korygują-cych, zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami klientów wewnętrznych i zewnętrznych. „Standard”wyznacza zatem pewien sposób myślenia i działania w kategoriach jakości, który powoduje, żestosuje się i ustawicznie poszukuje najlepszych rozwiązań.

Niezależnie od wymagań określonych w „Standardzie” doradcy zawodowi MCIZ mają możli-wość stosowania własnych, autorskich rozwiązań prowadzących do poprawy jakości usług, któreuzupełniać będą niniejszy „Standard usługi – Poradnictwo zawodowe dla młodzieży”.

„Standard usługi – Poradnictwo zawodowe dla młodzieży” został przygotowany przez Central-ny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej – Biuro Rynku Pracy KG OHP przy współpracyOśrodka Kształcenia i Doskonalenia Kadr Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowego In-stytutu Badawczego z siedzibą w Radomiu. W pracach nad „Standardem usługi – Poradnictwozawodowe dla młodzieży” wykorzystano nw. dokumenty:– Wytyczne do działalności MCIZ opracowane w COMIZ KG OHP w 2004 r.– Standard usług „Poradnictwo zawodowe” opracowany w MGPiPS – Departament Rynku Pracy

w 2003 r.– Koncepcję utworzenia ogólnopolskiej sieci Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej w ramach

OHP (KG OHP, 2003 r).– Projekt standardu usługi „Poradnictwo zawodowe". Standard usług rynku pracy. Improving Qua-

lity of Employment Promotion Services Phare Project. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębior-czości, Warszawa 2004 r.

– Raport Krajowy o Stanie Poradnictwa Zawodowego, Wojciech Kreft, A.G. Wats, marzec 2003 r.– Projekt standardu kwalifikacji zawodowych dla zawodu „Doradca zawodowy”. MGiP, 2005 r.

Intencją instytucji koordynującej (COMIZ KG OHP) rozwój systemu usług poradnictwa zawo-dowego w ramach sieci MCIZ OHP jest cykliczny przegląd i aktualizacja wymagań określonychw „Standardzie usługi – Poradnictwo zawodowe dla młodzieży” z uwzględnieniem dobrych praktykpolskich i europejskich oraz doświadczeń i propozycji ze strony doradców zawodowych. 1 Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach 2000–2006, Ministerstwa Pracy

i Polityki Społecznej, styczeń 2000.2 Strategia Rozwoju Kształcenia Ustawicznego do roku 2010. MENiS, Warszawa 2003.3 Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. Nr 99 z dnia 1 maja 2004 r., poz. 1001).



1. UWARUNKOWANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE FUNKCJONOWANIAMOBILNYCH CENTRÓW INFORMACJI ZAWODOWEJ (MCIZ)

1.1. Przesłanki rozwoju Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej

Kontekst europejskiOchotnicze Hufce Pracy od lat budują ogólnopolski system pomocy skierowany do młodzieży

w zakresie edukacji, wychowania i aktywizacji zawodowej. Stało się to z pewnością również jednąz przesłanek powierzenia przez Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej zadania two-rzenia Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej właśnie OHP.

Sieć Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej dla młodzieży powstała w ramach II edy-cji rządowego programu „Pierwsza Praca”4.

Powstanie nowoczesnego systemu centrów informacji zawodowej oferującego szerokie spek-trum usług w zakresie poradnictwa zawodowego wpisuje się w idee zawarte w Strategii Lizboń-skiej, z których wynika konieczność rozwoju kształcenia ustawicznego, jako „drogi” szybkiegoprzystosowywania się społeczeństwa europejskiego do zmian w zakresie posiadanej wiedzyi umiejętności, w tym przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, zwłaszcza młodzieży5.

Misją Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej jest przeciwdziałanie bezrobociu, mar-ginalizacji i wykluczeniu społecznemu młodzieży zamieszkującej małe miasta i tereny wiej-skie z uwzględnieniem standardów i doświadczeń w zakresie rozwiązywania tych proble-mów w innych krajach Unii Europejskiej.

Projekt „Mobilne Centra Informacji Zawodowej” został zaplanowany jako system, oferującymłodzieży wysoką jakość doradztwa i informacji zawodowej.

Mobilnym Centrom Informacji Zawodowej powierzono trzy podstawowe grupy zadań:• udzielanie porad indywidualnych,• prowadzenie warsztatowych zajęć grupowych,• udzielanie informacji zawodowych (indywidualnych oraz grupowych).

Zadania te wyznaczają zakres usług MCIZ, które mają otwartą formułę i są dostępne dla całejpopulacji młodzieży polskiej ze szczególnym uwzględnieniem i troską o młodzież zagrożoną mar-ginalizacją i wykluczeniem społecznym.

Oferta usług Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej skierowana jest do tych środowisk,gdzie utrudniony jest dostęp do zasobów i usług poradnictwa zawodowego, m.in. na obszarachwiejskich oraz w małych miastach i gminach.

Kontekst krajowyMobilne Centra Informacji Zawodowej stanowią jeden z elementów zaplanowanych działań

rządu w całokształcie polityki społecznej państwa w dziedzinie rozwoju zasobów ludzkich.Cele i zadania MCIZ zgodne są z celami wymienionymi w Sektorowym Programie Operacyjnym

Rozwój Zasobów Ludzkich (element „Narodowego Planu Rozwoju w latach 2004–2006”) i dotyczą:• upowszechnienia systemu doradztwa zawodowego i informacji zawodowej,• poprawy skuteczności działania instytucji i organizacji zajmujących się grupami szczególnego

ryzyka w kontekście reintegracji zawodowej i społecznej,• ułatwiania startu zawodowego absolwentom szkół,• zmniejszenia liczby bezrobotnych,• poprawy poziomu przygotowania zawodowego i mobilności zawodowej grup szczególnego ryzyka,• poprawy przygotowania i zwiększenia zainteresowania pracodawców zatrudnianiem osób za-

grożonych marginalizacją społeczną,• umocnienia nawyku kierowania się zasadą wyrównywania szans osób z grup narażonych na

marginalizację społeczną w działaniach podejmowanych przez wszystkich partnerów życiaspołecznego.

4 Podstawą prawną Programu „Pierwsza Praca” od 1 czerwca 2004 roku jest ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku

o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. nr 99 poz. 1001).5 Commission Staff Working Paper (2000), A Memorandum on Lifelong Learning, SCE(2000) 1832, Brussels.



Podczas realizacji wymienionych celów Mobilne Centra Informacji Zawodowej współpracująz regionalnymi i lokalnymi instytucjami związanymi z rynkiem pracy, do których zalicza się: CentraInformacji i Planowania Kariery Zawodowej, Powiatowe Urzędy Pracy, Poradnie Psychologiczno--Pedagogiczne, placówki OHP, pracodawców, Gminne Centra Informacji Zawodowej, SzkolneOśrodki Kariery, Akademickie Biura Karier, instytuty naukowe, agencje poradnictwa zawodowego,pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego i inne jednostki.

Współpraca z wymienionymi instytucjami jest szczególnie pożądana przy organizacji inicjatyw lo-kalnych, w tym dostarczania usług informacji i poradnictwa zawodowego m.in. w ramach targów pracy,targów edukacyjnych, targów przedsiębiorczości, giełd pracy, dni kariery oraz innych przedsięwzięć.

Korzyści dla młodzieży wynikające z dostępu do usług MCIZMłodzież, dzięki dostępowi do usług poradnictwa i informacji zawodowej świadczonych przez

sieć MCIZ będzie mogła uzyskać:• pomoc w zakresie zapobiegania wykluczeniu społecznemu,• umiejętność aktywnego, elastycznego planowania własnego rozwoju zawodowego,• niezbędną wiedzę i umiejętności wymagane do tego, aby po zakończonym procesie edukacji

zintegrować się z rynkiem pracy,• wsparcie umożliwiające dopasowanie własnego potencjału intelektualnego i zawodowego do

potrzeb rynku pracy,• praktyczne przygotowanie do realizacji zasady kształcenia się przez całe życie,• pomoc w znalezieniu zatrudnienia bądź uruchomienia własnej działalności gospodarczej (sa-

mozatrudnienie).Wymienione korzyści (cele) zostaną osiągnięte dzięki dostępowi do odpowiednich zasobów

(systematycznie aktualizowanych i uzupełnianych), takich jak:– informacja zawodowa,– multimedialne programy komputerowe,– specjalistyczne oprogramowanie komputerowe e-MCIZ,– teczki informacji o zawodach,– materiały informacyjno-doradcze (poradniki, broszury, zeszyty metodyczne dla doradców za-

wodowych),– publikacje książkowe i czasopisma tematyczne,– informacje o rynku pracy (również w formie elektronicznej),– treningi, szkolenia, kursy umiejętności,– narzędzia i metody do planowania kariery,– informacje o możliwych ścieżkach kształcenia,– narzędzia do badania predyspozycji, osobowości (m.in. autotesty).

1.2. Podstawy prawne działalności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej

Usługi oferowane przez Mobilne Centra Informacji Zawodowej Ochotniczych Hufców Pracy re-gulują nw. akty normatywne:– Ustawa o Promocji Zatrudnienia i Instytucjach Rynku Pracy (20 kwietnia 2004 r. Dz.U. Nr 99

z dnia 1 maja 2004, poz. 1001 (wraz ze zmianami).– Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie szczegóło-

wych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 6, poz. 41).– Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 października 2004 r. w sprawie trybu

nadawania licencji zawodowych pośrednika pracy i doradcy zawodowego (Dz. U. Nr 238, poz.2391, 2392 i 2393).

– Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 21 marca 2005 r. w sprawie wysokościoraz trybu przyznawania i wypłacania dodatków do wynagrodzenia pracownikom publicznychsłużb zatrudnienia (Dz.U. Nr 53, poz. 471).

– Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacjizawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz w zakresie jej stosowania (Dz. U. Nr 265,poz. 2643 i 2644).



– Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 kwietnia 2004 r.w sprawie środków budżetu państwa przeznaczonych na aktywizację zawodową na rynku pra-cy (Dz. U. Nr 82, poz. 755).

– Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 31 sierpnia 2004 r. w sprawie refundowa-nia ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń wypłacanych młodocianym pracownikom (Dz. U.Nr 190, poz. 1951).

– Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 listopada 2003 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie zwrotu kosztów dojazdu do pracy i zakwaterowaniaosobom, które podjęły zatrudnienie, staż lub szkolenie poza miejscem stałego zamieszkania(Dz. U. Nr 209, poz. 2031).

– Rozporządzenie MPiPS z dnia 9 lutego 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzeniapośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego, organizowania szkoleń bezrobotnych, tworze-nia zaplecza metodycznego dla potrzeb informacji zawodowej i poradnictwa zawodowego orazorganizowania i finansowania klubów pracy (Dz.U. Nr 12, poz. 146).

– Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych (27 sierpnia 08.1997;Dz.U. nr 123, p. 776) oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie klasy-fikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (10 grudnia2002 r. Dz.U nr 48, poz. 253).

– Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 1997 r. Nr 133,poz. 883).

– Ustawa z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. Nr 11 z dnia 8 lute-go 1999 r., poz. 95).Ponadto w zakresie działalności Mobilnych Centrów informacji Zawodowej obowiązują zarzą-

dzenia wewnętrzne Komendanta Głównego OHP, które usprawniają i porządkują działalnośćOchotniczych Hufców Pracy.

W opracowaniu standardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży korzystano z nw.dokumentów:– Standard usługi „Poradnictwo zawodowe". Standardy usług rynku pracy. Improving Quality of

Employment Promotion Services Phare Project. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości,Warszawa 2004.

– Projekt standardu kwalifikacji zawodowych dla zawodu „Doradca zawodowy”. MGiP, 2005 r.

1.3. Wymagania kwalifikacyjne dla doradcy zawodowego MCIZ

Zgodnie z syntetycznym opisem zawodu zamieszczonym w projekcie standardu kwalifikacjizawodowych doradca zawodowy (kod zawodu – 241303 w klasyfikacji zawodów i specjalności)jest pracownikiem publicznych służb zatrudnienia, które tworzą organy zatrudnienia wraz z powia-towymi i wojewódzkimi urzędami pracy, urzędem obsługującym ministra właściwego do spraw pra-cy oraz urzędami wojewódzkimi, realizującymi zadania określone w ustawie o promocji zatrudnie-nia i instytucjach rynku pracy6.

Praca doradcy zawodowego polega na udzielaniu bezrobotnym i poszukującym pracy pomocyw wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia oraz pracodawcom w doborze kandy-datów do pracy.

Pomoc dla bezrobotnych i poszukujących pracy polega szczególnie na:– udzielaniu informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia i kształcenia;– udzielaniu porad z wykorzystaniem standaryzowanych metod ułatwiających wybór zawodu,

zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia, w tym badaniu zainteresowań i uzdolnieńzawodowych;

– kierowaniu na specjalistyczne badania psychologiczne i lekarskie umożliwiające wydawanieopinii o przydatności zawodowej do pracy i zawodu albo kierunku szkolenia;

– inicjowaniu, organizowaniu i prowadzeniu grupowych porad zawodowych dla bezrobotnychi poszukujących pracy.

6 Projekt standardu kwalifikacji zawodowych dla zawodu „Doradca zawodowy”. MGiP, 2005 r.



Natomiast pomoc dla pracodawców polega na udzielaniu informacji i doradztwie w zakresiedoboru kandydatów do pracy.

Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej świadczone są przez doradcę zawo-dowego w formie indywidualnej i grupowej, zgodnie z zasadami:– dostępności usług poradnictwa zawodowego dla bezrobotnych i poszukujących pracy oraz dla

pracodawców;– dobrowolności korzystania z usług poradnictwa zawodowego;– równości w korzystaniu z usług poradnictwa zawodowego, bez względu na płeć, wiek, niepeł-

nosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania po-lityczne i wyznanie religijne lub przynależność związkową;

– swobody wyboru zawodu i miejsca zatrudnienia;– bezpłatności usługi;– poufności i ochrony danych osobowych bezrobotnych i poszukujących pracy korzystających

z usług poradnictwa zawodowego.W pracy doradcy zawodowego dominuje układ człowiek-człowiek, dlatego też znaczenia na-

bierają jego umiejętności i predyspozycje współdziałania z ludźmi. W rozwoju kariery doradcy za-wodowego wyróżnić należy cztery poziomy awansu:– doradca zawodowy – stażysta, doradca zawodowy, doradca zawodowy I stopnia oraz doradca

zawodowy II stopnia7.Doradcy zawodowi zatrudniani są najczęściej w jednostkach organizacji samorządowej w po-

wiatowych urzędach pracy oraz centrach informacji i planowania kariery zawodowej. Ponadto mo-gą być zatrudnieni w specjalistycznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w zespołachds. orzecznictwa o stopniu niepełnosprawności, centrach pomocy rodzinie, Ochotniczych Huf-cach Pracy oraz placówkach kształcenia i doskonalenia nauczycieli w specjalnościach pedagogi-ka pracy i doradztwo zawodowe. Poza sferą budżetową możliwości zatrudnienia i samozatrud-nienia dają doradcom zawodowym agencje poradnictwa zawodowego, agencje doradztwa perso-nalnego oraz agencje pośrednictwa pracy. Szczegółowe wymagania kwalifikacyjne dla zawodudoradca zawodowy określa standard kwalifikacji dla tego zawodu, który jest w gestii właściwegoministra ds. pracy (www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl).

Doradcą zawodowym w MCIZ może być osoba posiadająca ukończone kierunkowe studiawyższe. Preferowane są studia kierunkowe: psychologia, doradztwo zawodowe, pedagogika orazsocjologia.

Praca doradcy zawodowego wymaga ustawicznego dokształcania i doskonalenia za-wodowego w formie: samokształcenia, edukacji na odległość, udziału w szkoleniach, semi-nariach, konferencjach, warsztatach metodycznych oraz podyplomowych studiach z zakre-su orientacji i poradnictwa zawodowego.

Podstawowy zakres zadań zawodowych doradcy zawodowego w MCIZPodstawowy zakres zadań zawodowych doradcy zawodowego w MCIZ obejmuje:

1. Udzielanie młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz młodzieży poszukującejpracy indywidualnych i grupowych porad ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji,podjęcie zatrudnienia.

2. Udzielanie indywidualnych i grupowych informacji o możliwościach szkolenia i kształcenia orazo zawodach i rynku pracy.

3. Opracowywanie diagnoz przydatności zawodowej na podstawie zebranego materiału ba-dawczego.

4. Gromadzenie, opracowywanie i aktualizację informacji o zawodach (stanowiskach pracy),możliwościach uzyskania kwalifikacji zawodowych oraz potrzebach rynku pracy.

5. Prowadzenie dokumentacji osób zgłaszających się po poradę do doradcy zawodowego.6. Utrzymywanie stałej współpracy z publicznymi służbami zatrudnienia, szkołami gimnazjalnymi

i ponadgimnazjalnymi, organizatorami kształcenia i szkolenia zawodowego oraz innymi insty-tucjami rynku pracy.

7 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 października 2004 r. w sprawie trybu nadawania licencji zawo-

dowych pośrednika pracy i doradcy zawodowego. Dz.U nr 238, poz. 2393.



7. Prowadzenie współpracy z innymi jednostkami organizacyjnymi OHP oraz z pracodawcami nalokalnym rynku pracy.

8. Przeprowadzanie systematycznej oceny i doskonalenie jakości usług poradnictwa zawodowe-go w ramach MCIZ.

9. Ocenę jakości i kontrolę skuteczności wykonania usług doradczych (dotyczy kadry kierowniczej).

Podstawowy zakres wiedzy doradcy zawodowego w MCIZPodstawowy zakres wiedzy, jaką powinien ustawicznie aktualizować doradca zawodowy w MCIZ

obejmuje następującą problematykę:1. Podstawy psychologii, socjologii, pedagogiki, organizacji i zarządzania, ekonomii, prawa (w tym

prawa pracy) i innych nauk pokrewnych.2. Podstawy pedagogiki pracy oraz zawodoznawstwa.3. Rynek pracy.4. Rynek usług edukacyjnych.5. Poradnictwo grupowe i indywidualne – metody i narzędzia.6. Techniki i narzędzia pomagające w wyborze kierunku kształcenia i zawodu.7. Aktywizacja zawodowa i poszukiwanie pracy – metody i techniki.8. Prognozy rozwoju kwalifikacji i kompetencji.9. Źródła informacji zawodoznawczych: klasyfikacja zawodów i specjalności, charakterystyki za-

wodów, teczki informacji o zawodach, opisy standardów kwalifikacji zawodowych, raporty,ekspertyzy, prognozy, filmy o zawodach, programy komputerowe, obsługa specjalistycznegooprogramowania e-MCIZ, bazy danych, raporty, prognozy, ekspertyzy i inne.

10. Zasady współpracy doradcy zawodowego z placówkami edukacyjnymi oraz innymi instytucja-mi rynku pracy.

11. Metody, techniki i narzędzia gromadzenia, opracowywania i aktualizacji informacji, w tym ob-sługa oprogramowania do przetwarzania danych MCIZ.

12. Metody i narzędzia wykorzystywane przy udzielaniu indywidualnych i grupowych informacjio zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia.

13. Zasady podejmowania decyzji związanych z wyborem szkoły, zawodu oraz przygotowaniemdo podjęcia pracy i zatrudnienia.

14. Zasady organizacji spotkań indywidualnych i grupowych.15. Przepisy prawne i dokumentacja z zakresu doradztwa zawodowego.16. Współczesne technologie informacyjne i komunikacyjne.

Podstawowe cechy psychofizyczne doradcy zawodowego8

Praca doradcy zawodowego wymaga posiadania nw. cech psychofizycznych: W zakresie cech sensomotorycznych:1. Koordynacja wzrokowo-ruchowa.2. Zręczność kończyn górnych.3. Spostrzegawczość.4. Ostrość słuchu.5. Rozróżnianie barw.6. Zmysł równowagi. W zakresie zdolności:1. Koncentracja uwagi na problemie klienta.2. Łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie.3. Komunikatywność.4. Zdolność przekonywania.5. Podzielność uwagi.6. Rozumowanie logiczne.7. Dobra pamięć.8. Wyobraźnia i myślenie twórcze.9. Elastyczne podejście do rozwiązywania problemów.

10. Predyspozycje do kontaktów człowiek-człowiek. 8 Na podstawie projektu standardu kwalifikacji zawodowych dla doradcy zawodowego (MGiP, 2005).



W zakresie cech osobowości:1. Poczucie odpowiedzialności moralno-społecznej.2. Okazywanie szacunku dla wartości, indywidualności i godności klienta.3. Umiejętność postępowania z ludźmi.4. Umiejętność słuchania i obserwacji.5. Wytrzymałość na długotrwały wysiłek intelektualny.6. Odporność emocjonalna.7. Umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi.8. Motywowanie klientów do aktywnego współdziałania.9. Umiejętność tworzenia atmosfery zaufania i akceptacji.

10. Samodzielność.11. Umiejętność planowania.12. Inicjatywność.13. Ciekawość poznawcza.14. Umiejętność współdziałania.15. Łatwość przerzucania się z jednej czynności na drugą.16. Empatia.17. Obiektywizm i tolerancja.18. Umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji.19. Zainteresowania społeczne i naukowe.20. Niezależność poglądów.21. Wytrwałość i cierpliwość.22. Świadomość własnych możliwości oraz ograniczeń.23. Zamiłowanie do dokładności, ładu i porządku.24. Gotowość do wprowadzania zmian.25. Wiarygodność.26. Samokontrola.27. Otwartość.28. Miła aparycja.29. Dyspozycyjność.30. Skłonność do samokształcenia.

Podstawowe umiejętności doradcy zawodowegoPodstawowe umiejętności doradcy zawodowego dotyczą realizacji typowych prac, na które

składa się:1. Planowanie i organizowania pracy własnej.2. Analizowanie sytuacji na rynku pracy.3. Nawiązywanie kontaktu z klientem, tworzenie atmosfery zaufania, życzliwości i akceptacji.4. Komunikowanie się ze współpracownikami i klientami.5. Udzielanie klientom informacji o możliwości wykonania badań psychologicznych i lekarskich

pod kątem określenia przydatności zawodowej.6. Motywowanie klientów do aktywnego współdziałania w rozwiązywaniu problemów zawodowych.7. Prowadzenie rozmowy doradczej.8. Tworzenie, z udziałem klienta, realnego planu jego rozwoju zawodowego oraz monitorowanie

jego realizacji.9. Organizowanie i prowadzenie zajęć grupowych.

10. Gromadzenie i wykorzystywanie informacji dotyczących kształcenia i szkolenia zawodowegooraz rynku pracy.

11. Udostępnianie klientom informacji zawodowych.12. Stosowanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych w działalności informacyjno-

-doradczej.13. Przeprowadzanie oceny własnej pracy i gromadzenie dowodów jakości świadczonych usług.



1.4. Poradnictwo zawodowe – podstawowy słownik pojęćPoniższy zestaw podstawowych pojęć został dobrany na użytek opracowania i uwzględnia

specyfikę działalności potencjalnych odbiorców niniejszego dokumentu, po to, aby jednoznacznierozumieć terminy, które występują w opisie „Standardu usługi”. Słownik pojęć podzielono na dwiekategorie: podstawowa terminologia standardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży orazogólna terminologia zawodoznawstwa.

Podstawowa terminologia standardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży9

Standard usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieżyOznacza obowiązujące w sieci Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej OHP kryteria wyma-

gań (spisane w niniejszym dokumencie), których przestrzeganie zapewnia jakość i porównywal-ność usług świadczonych dla klientów (wewnętrznych i zewnętrznych), ze szczególnym uwzględ-nieniem młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz osób poszukujących pracy.

Usługa – poradnictwo zawodowe dla młodzieżyOznacza udzielanie przez doradcę zawodowego zatrudnionego w Mobilnym Centrum Informacji

Zawodowych OHP indywidualnych i grupowych porad zawodowych oraz informacji zawodowych,zgodnie z zasadą dostępności usługi dla wszystkich klientów (uczniów, absolwentów szkół gimnazjal-nych i ponadgimnazjalnych, młodzieży poszukującej pracy), a w szczególności dotarcie do klientów(uczniów, młodzieży poszukującej pracy) zamieszkałych na terenach małych miast i wsi.

Klient doradcy zawodowegoOznacza osobę (lub instytucję, np. pracodawca) zgłaszającą się po poradę (klient zewnętrzny),

w sprawie problemu bezpośrednio związanego z zatrudnieniem (wybór, zmiana lub dostosowanie dozatrudnienia) lub wyborem drogi edukacyjnej. Klientem wewnętrznym będzie zaś osoba zatrudnionaw strukturach organizacyjnych OHP, współuczestnicząca w procesach doradztwa i informacji zawodo-wej oraz instytucje i organizacje, z którymi współpracują Mobilne Centra Informacji Zawodowej.

Informacje zawodoweSą to informacje związane za światem pracy, które mogą być wykorzystywane w procesie po-

dejmowania decyzji zawodowych, uwzględniając dane o zawodach (zadania i czynności zawodo-we, warunki pracy, wymagania psychofizyczne) oraz dotyczące dróg prowadzących do uzyskaniakwalifikacji zawodowych i możliwościach zatrudnienia.

Informacje zawodowe można w dużym uproszczeniu podzielić na cztery grupy:• możliwości kształcenia obejmujące m.in.:

– miejsce kształcenia, dyplomy, przygotowanie zawodowe, przebieg kształcenia, programy,warunki rekrutacji,

– specjalizacje, praktyki,– egzaminy, prace dyplomowe,– dokształcanie, doskonalenie, rekwalifikacja;

• zawodoznawstwo – m.in.:– definicja zawodu, środowisko pracy, czynności, narzędzia pracy,– przygotowanie do wykonywania zawodu, dyplomy, kwalifikacje, predyspozycje,– stanowiska pracy, możliwości awansu, uprawnienia zawodowe;

• rynek pracy – m.in.:– zatrudnienie – krajowe, regionalne i lokalne dane statystyczne,– ewolucja zawodów i kwalifikacji,– perspektywy rozwoju danej branży lub dziedziny zawodowej;

• inne informacje – m.in.:– informacje prawne, przepisy, zarządzenia itp.,– definicje, terminologia.

9 Wykorzystano dokument „Standard usług – Poradnictwo zawodowe” opracowany w MGPiPS – Departament Rynku

Pracy, Warszawa 2003”.



Poradnictwo zawodoweProces, w którym doradca zawodowy pomaga klientowi w osiągnięciu lepszego zrozumienia

siebie w odniesieniu do środowiska pracy, aby umożliwić mu realistyczny wybór lub zmianę za-trudnienia lub też osiągnięcie właściwego dostosowania zawodowego zgodnie z oczekiwaniamirynku pracy.

Indywidualne poradnictwo zawodoweProces, podczas którego doradca zawodowy w sposób świadomy i celowy wykorzystuje pro-

cedury i techniki rozmowy doradczej motywując klienta do swobodnego wypowiadania się orazaktywnego współdziałania w rozwiązaniu jego problemów.

Grupowe poradnictwo zawodoweSposób pracy z ludźmi, którzy jako członkowie grupy, w atmosferze otwartości i akceptacji

mają możliwość zbadania i zdefiniowania własnego problemu zawodowego, dokonania adekwatnejoceny siebie oraz rozwijania umiejętności podejmowania decyzji dotyczących planowania własnejkariery zawodowej.

Ogólna terminologia zawodoznawstwa10

Kwalifikacje zawodoweUkład umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania ze-

stawu zadań zawodowych.

ZawódZbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagają-

cych od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych.

Zadanie zawodoweLogiczny wycinek pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ

czynności zawodowych powiązany jednym celem działania, kończącym się określonym wytworem,usługą lub podjęciem istotnej decyzji.

Zadania zawodowe mogą być grupowane m.in. wg kryterium logiki procesu wytwórczego, tj.:zadania planowania, organizowania, wykonania, kontroli. W modelu krajowego standardu kwalifi-kacji zawodowych wyodrębniono cztery rodzaje zadań zawodowych:– Zadania technologiczne – dotyczą metod działania podejmowanych na własnym stanowisku

pracy, ale wynikających z technologii pracy w przedsiębiorstwie. Są związane z technologiąwytwarzania, technologią świadczenia usług albo sposobem wykonywania określonych proce-dur i operacji na stanowisku pracy.

– Zadania organizacyjne – dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku,w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami odpowiedzialno-ści i samokontroli.

– Zadania kierowania i współpracy – dotyczą współpracy w zespole pracowniczym, kierowaniazespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z przełożonymi, kooperantami i otocze-niem przedsiębiorstwa.

– Zadania kontroli i oceny jakości – dotyczą samokontroli wykonanych prac lub świadczonychusług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości wyrobów i usług, obowiąz-ków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w przedsiębiorstwie.

Czynności zawodoweDziałania podejmowane w ramach zadania zawodowego, dające efekt w postaci realizacji celu

przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny (praktyczny)lub intelektualny (umysłowy). Są realizowane we współpracy z wyposażeniem, materiałami, przy-

10 Na podstawie: S.M. Kwiatkowski, K. Symela (red.): Standardy kwalifikacji zawodowych. Teoria. Metodologia. Projekty. IBE,

Warszawa, 2001 oraz S.M. Kwiatkowski, I. Woźniak (red.): Krajowe standardy kwalifikacji zawodowych. Projektowanie i sto-sowanie. Projekt PHARE 2000 Cz. II – Krajowy System Szkolenia Zawodowego. MGPiPS, Warszawa 2003.



rodą, ludźmi, informacjami, ideami, danymi, wydarzeniami i warunkami. Dają określony efekt uży-teczny, np. zamocowanie przedmiotu, kontrola wymiaru, włączenie urządzenia itp. Czynności, po-dobnie jak i zadania zawodowe, mogą mieć charakter technologiczny (wykonawczy), organizacyj-ny, kierowania i współpracy, kontroli i oceny jakości.

UmiejętnośćZdolność (dyspozycja) do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania za-

wodowego. Ze stanowiska psychologicznego wyróżniamy trzy rodzaje umiejętności: umiejętnościumysłowe (intelektualne), umiejętności sensoryczne (oparte na zmysłach) oraz umiejętnościmotoryczne (oparte na praktycznym działaniu).

WiadomościZestaw informacji i procedur działania niezbędnych do ukształtowania określonych umiejętności.

Jest to ogół treści utrwalonych w umyśle ludzkim, będących wynikiem kumulowania doświadczeniaoraz procesu uczenia się, wyrażonych w postaci pojęć, prawidłowości i praw dotyczących rzeczywi-stości przyrodniczej, społecznej, kulturowej, technicznej oraz zasad i reguł działania (postępowania).

Cechy psychofizyczneCechy indywidualne (osobowościowe) pracowników wykonujących poszczególne zadania. Za-

liczamy do nich: sprawności sensomotoryczne, zdolności, cechy charakteryzujące osobowość.Sprawność sensomotoryczna oznacza dobrze opanowane umiejętności lub nawyk wykonywaniaczynności zmysłowo-ruchowych oraz uzdolnienia do wykonywania tych czynności (np. zręcznośćrąk, zmysł równowagi, rozróżnianie barw, koordynacja wzrokowo-ruchowa itp.). Zdolności ozna-czają złożony zespół właściwości (cech człowieka), umożliwiający łatwe uzyskiwanie spodziewa-nych wyników przy wykonywaniu danych czynności i zadań w określonych warunkach zewnętrz-nych (np. koncentracja uwagi, wyobraźnia, uzdolnienia techniczne itp.). Cechy osobowościowestanowią względnie stałe właściwości psychiczne i fizyczne charakteryzujące daną osobę i różnią-ce ją od innych pod względem zachowania oraz przebiegu procesów psychicznych (np. odpornośćemocjonalna, samodzielność, zdolność przekonywania, wytrwałość, odwaga itp.).

PostawyPredyspozycje lub tendencje do specyficznych reakcji na rzeczy, bodźce lub wartości. Często

towarzyszą im uczucia i emocje. Postaw nie można obserwować bezpośrednio, należy je oceniaćna podstawie jawnego zachowania werbalnego oraz niewerbalnego (często są utożsamiane z ce-chami osobowościowymi i zdolnościami). Postawy są złożonym stanem umysłu człowieka, wpły-wającym na dokonywanie przez niego świadomego wyboru własnego działania wobec przedmio-tów, ludzi, zdarzeń. Kształtowanie postaw ma w założeniach sprzyjać realizacji zadań zawodo-wych. Przez postawę wobec pracy w zawodzie rozumiana jest pewna gotowość pracownika dowzględnie trwałych przekonań i sposobów zachowań, odpowiadających wymaganiom określonegozawodu czy sytuacji występujących w procesie pracy.

Obszar zawodowyPowszechnie uznana sfera (dziedzina) działalności zawodowej, na którą składa się określona

liczba zawodów pokrewnych pod względem środków i przedmiotów pracy lub zbiorów funkcji wy-stępujących w różnych zawodach (np. funkcje nadzoru, kontroli, funkcje społeczne, menedżerskieitp.). Przykłady obszarów zawodowych: budownictwo, mechanika, elektrotechnika, informatyka itd.

Zakres pracyWydzielona z obszaru zawodowego lub zawodu dziedzina, działalność wyznaczająca granice

specjalności, specjalizacji bądź kwalifikacji (określone zestawy zadań zawodowych) wymaganychna stanowisku/stanowiskach pracy. W wielu przypadkach zakres pracy może być tożsamy ze skła-dową kwalifikacji w danym zawodzie.

Specjalność zawodowaWystępuje w rezultacie podziału pracy w ramach zawodu. Ukierunkowana jest zazwyczaj na

funkcję lub rodzaj wiedzy czy też przedmiot pracy, co określone jest specyficznym podzbioremzadań, stanowiących rozwinięcie zadań podstawowych.



Specjalizacja zawodowaOznacza zdobywanie wiedzy i umiejętności (teoretycznych i praktycznych), biegłości w jakiejś

wąskiej dziedzinie w danym zawodzie.

Stanowisko pracyNajmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni pro-

dukcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu wykonywania po-wierzonej mu pracy – zadań zawodowych.

Krajowy standard kwalifikacji zawodowychAkceptowana przez przedstawicieli pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów

społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy norma minimalnych wymagań kwalifika-cyjnych, w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z podziałem na kwalifikacje związane z typowymistanowiskami pracy lub zadaniami zawodowymi oraz cztery rodzaje kwalifikacji: ponadzawodowe,ogólnozawodowe, podstawowe i specjalistyczne dla zawodu, opisujące zbiory niezbędnych umiejęt-ności, wiadomości i cech psychofizycznych odpowiadających zadaniom zawodowym i kwalifikacjomwyodrębnionym w zawodzie (składowe kwalifikacji) i gwarantujących jakość jego wykonywania.

Składowe kwalifikacji zawodowych11

Kategoria pojęciowa wyodrębniona w opisie krajowego standardu kwalifikacji zawodowych,określająca nazwy uznanych na rynku pracy zakresów kwalifikacyjnych (zakresów pracy) właści-wych dla zawodu (w literaturze można spotkać termin „kwalifikacje cząstkowe dla zawodu”).

Rodzaje kwalifikacji zawodowych– Kwalifikacje ponadzawodowe oznaczają podstawowe wymagania, które są potrzebne

w każdej pracy zarówno zawodowej, jak i w pracach pozazawodowych (np. społecznych lubdomowych) i wyrażają się w pozytywnych nastawieniach i pozytywnym stanie fizycznym orazopanowaniu podstawowych umiejętności działania praktycznego i umysłowego. Kwalifikacje tenie ukierunkowują do żadnego konkretnego zawodu i nie uprawniają do jego wykonywania.

– Kwalifikacje ogólnozawodowe ukierunkowują do pewnego obszaru zawodowego, zawierają-cego zwykle grupę zawodów pokrewnych (np. mechanicy, elektrycy, informatycy itd.).

– Kwalifikacje podstawowe zawodowe ukierunkowują do konkretnego zawodu i zawierajągłówne umiejętności potrzebne dla efektywnego wykonywania zawodu.

– Kwalifikacje specjalistyczne stanowią o umiejętnościach dodatkowych, specyficznych dladanego zawodu, które należy utożsamiać ze specjalizacjami zawodowymi lub zakresami pracy.

Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy12

Klasyfikacja służy ujednoliceniu nazewnictwa zawodów i specjalności występujących na rynkupracy oraz racjonalnemu planowaniu obsługi rynku pracy i określaniu jego struktury zawodowej.Klasyfikacja jest stosowana m.in. w pośrednictwie pracy i poradnictwie zawodowym.

Kompetencje zawodoweUprawnienia do działania w określonym obszarze zawodowym na podstawie uzyskanych kwalifi-

kacji, pozwalających na skuteczne rozwiązywanie zadań zawodowych. Uprawnienia te są stwierdzonew odpowiednim dokumencie kwalifikacyjnym, określającym ewentualnie tytuł i stopień zawodowy13. 11 K. Symela: Poradnik metodyczny dla autorów modułowych szkoleń zawodowych. Projekt Phare 2000 – Krajowy Sys-

tem Szkolenia Zawodowego. MGiP, Warszawa 2005 (publikacja złożona do druku).12 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności

dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 8 grudnia 2004 r. (Dz. U. Nr 265, poz. 2644).13 Na podstawie: T.W. Nowacki, K. Korabiowska-Nowacka, B. Baraniak: Nowy słownik pedagogiki pracy. WSP TWP, Warszawa

2000.

Organizacja usług informacji zawodowej i poradnictwa zawodowego w Ochotniczych Hufcach Pracy


2. ORGANIZACJA USŁUG INFORMACJI ZAWODOWEJ I PORADNICTWAZAWODOWEGO W OCHOTNICZYCH HUFCACH PRACY

2.1. Organizacja poradnictwa zawodowego

Strukturę organizacyjną Ochotniczych Hufców Pracy określa Zarządzenie Komendanta Głów-nego OHP w sprawie struktury organizacyjnej Wojewódzkich Komend OHP (Zarządzenie Nr 8z dnia 15 kwietnia 2004 r.).

Poradnictwo zawodowe w Ochotniczych Hufcach Pracy (OHP) realizowane jest poprzez sieć:49 Centrów Edukacji i Pracy Młodzieży – CEiPM, 49 Młodzieżowych Biur Pracy – MBP i 76 filiiMBP,129 Klubów Pracy – KP, 50 Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej – MCIZ, w tym jedenCentralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej – COMIZ (rys. 1) oraz Młodzieżowe CentraKariery (aktualnie w trakcie procesu tworzenia).

W dalszej części przedstawiono zakresy odpowiedzialności poszczególnych jednostek organi-zacyjnych OHP.

Zakres odpowiedzialności Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży (CEiPM)1. Badanie i diagnozowanie lokalnego rynku usług edukacyjnych i rynku pracy.2. Prowadzenie poradnictwa, informacji zawodowej, pośrednictwa pracy i szkoleń edukacyjno-

-zawodowych.3. Prowadzenie Młodzieżowego Biura Pracy i jego filii, prowadzenie Klubu Pracy, ścisła współ-

praca z Ośrodkiem Szkolenia Zawodowego.4. Prowadzenie Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej.5. Realizowanie programów opiekuńczo-wychowawczych przeciwdziałających wykluczeniu

społecznemu i marginalizacji młodzieży.6. Realizowanie programów aktywizacji zawodowej mających na celu przeciwdziałanie bezro-

bociu i łagodzenie jego negatywnych skutków.7. Realizowanie programów edukacyjno-wychowawczych.8. Współpraca z instytucjami administracji rządowej i samorządowej oraz z partnerami społecz-

nymi na terenie swojego działania.9. Koordynowanie działalności MCIZ, Młodzieżowego Biura Pracy, Klubu Pracy.

10. Merytoryczne wsparcie jednostek OHP na terenie swojego działania.

Zakres odpowiedzialności Młodzieżowego Biura Pracy (MBP)1. Poszukiwanie ofert pracy, rejestracja uzyskanych ofert pracy, prowadzenie banku danych

o pracodawcach.2. Selekcja ofert pracy i wykazu poszukujących pracy w celu uzyskania odpowiedniego zatrud-

nienia dla starających się o pracę oraz w znalezieniu odpowiednich pracowników dla praco-dawców.

3. Udzielanie pomocy w doborze odpowiedniej oferty, kierowanie do pracy, udzielanie pomocypracodawcy w doborze pracownika odpowiadającego ofercie pracy.

4. Organizowanie giełd pracy, giełd zawodów oraz innych przedsięwzięć umożliwiających kon-takty poszukującego pracy z pracodawcami – spotkania, „mityngi pracy”.

5. Realizacja innych przedsięwzięć dotyczących pośrednictwa pracy dla uczestników OHP, mło-dzieży i dorosłych ze społeczności lokalnej.

Zakres odpowiedzialności Klubu Pracy (KP)1. Pomoc w znalezieniu zatrudnienia młodzieży wchodzącej na rynek, poszukującej pracy oraz

młodzieży bezrobotnej.2. Motywowanie do własnej aktywności.3. Informowanie o mechanizmach rządzących rynkiem pracy i zasadach poruszania się po nim.4. Przygotowanie do wejścia (lub ponownego wejścia) w życie zawodowe.5. Organizowanie i prowadzenie działań szkoleniowych.6. Organizowanie działań związanych z poradnictwem zawodowym.



2.2. Zakres odpowiedzialności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej OHP

Mobilne Centrum Informacji Zawodowej usytuowane jest w strukturze Centrum Edukacji i Pra-cy Młodzieży i podlega bezpośrednio Dyrektorowi CEiPM.

MCIZ współpracuje z doradcami zawodowymi i pośrednikami pracy Młodzieżowych Biur Pracyoraz liderami Klubów Pracy (rys. 1).

Rys. 1. Usytuowanie Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej w strukturze organizacyjnejOchotniczych Hufców Pracy

System MCIZ obejmuje sieć 50 Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej, w tym jeden Cen-tralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej usytuowany przy Komendzie Głównej, jako me-rytoryczne centrum innowacji i koordynacji rozwoju całego systemu.

Mobilne Centra Informacji Zawodowej stanowią osnowę do budowy w strukturach OHP ogól-nopolskiego systemu informacji, poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy dla młodzieży. Dogłównych zadań MCIZ należy udostępnienie młodzieży: informacji zawodowych, informacji o moż-liwych ścieżkach kształcenia, korzystania z programów komputerowych, informacji o rynku pracy,materiałów do ćwiczeń i treningów oraz narzędzi i metod planowania kariery.

KOMENDANT GŁÓWNYOHP

DYREKTOR WYKONAWCZY DS.RYNKU PRACY W KG OHP

KOMENDANTWOJEWÓDZKI OHP

Dyrektor Centrum Edukacjii Pracy Młodzieży

Mobilne CentraInformacji Zawodowej

Młodzieżowe BiuraPracy i ich filie

Kluby Pracy

DYREKTOR BIURA RYNKU PRACY

BIURO RYNKU PRACY

Centralny Ośrodek MetodycznyInformacji Zawodowej



Podstawowe cele usług oferowanych przez MCIZ• Dotarcie do środowisk pozbawionych dostępu do usług informacji i poradnictwa zawodowego.• Uzyskanie przez młodzież tam zamieszkałą wszechstronnej wiedzy i umiejętności niezbędnych

do radzenia sobie w sytuacji dynamicznych zmian społecznych i gospodarczych, umiejętnościaktywnego i elastycznego planowania własnego rozwoju zawodowego adekwatnie do swojegoosobistego potencjału.

• Udzielanie porad i informacji potrzebnych młodzieży do podejmowania kolejnych decyzji eduka-cyjnych, wyboru zawodu oraz decyzji wejścia i funkcjonowania na rynku pracy.

Zakres odpowiedzialności Mobilnego Centrów Informacji Zawodowej (MCIZ)1. Prowadzenie indywidualnego i grupowego poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej

dla młodzieży do 25 lat.2. Świadczenie wyspecjalizowanych usług w zakresie planowania kariery zawodowej z wyko-

rzystaniem m.in. zasobów informacji zawodowej w formie drukowanej, audiowizualnej i in-nych nowoczesnych technik przekazu informacji opartych na technologii komputerowej.

3. Prowadzenie zajęć grupowych dla młodzieży gimnazjum z zakresu orientacji i poradnictwazawodowego.

4. Prowadzenie zajęć grupowych dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych z zakresu przygoto-wania do wejścia na rynek pracy.

5. Prowadzenie zajęć grupowych dla absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz młodzieży po-szukującej pracy mające na celu nabycie umiejętności poszukiwania i uzyskania zatrudnienia.

6. Prowadzenie zajęć grupowych dla absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz młodzieżyposzukującej pracy przygotowujących do samozatrudnienia.

7. Udzielanie porad zarówno w formie stacjonarnej, jak mobilnej z dojazdem do wszystkich za-interesowanych placówek.

8. Gromadzenie, aktualizowanie, opracowywanie i upowszechnianie informacji zawodowycho zasięgu regionalnym.

9. Organizowanie oraz koordynowanie rozwoju usług poradnictwa zawodowego i informacji za-wodowej na terenie województwa i wspieranie klubów pracy.

10. Współpraca z powiatowymi urzędami pracy, placówkami oświatowymi, jednostkami admini-stracji samorządowej, pracodawcami oraz innymi partnerami funkcjonującymi na rynku pracy(fundacje, stowarzyszenia i inne).

11. Multiplikacja lokalnie zastosowanych, nowych narzędzi i metod informacji poradnictwa zawodowego.

Zakres odpowiedzialności doradcy zawodowego zatrudnionego w MCIZ1. Organizowanie i prowadzenie indywidualnych i grupowych porad i informacji zawodowych dla

młodzieży szkół gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych i poszukującej pracy do 25 lat.2. Gromadzenie i upowszechnianie informacji zawodowych opracowanych i udostępnianych

przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy oraz przez Centralny Ośrodek Metodyczny InformacjiZawodowych KG OHP.

3. Prowadzenie obowiązującej dokumentacji.4. Opracowanie własnych źródeł informacji.5. Sporządzanie okresowych sprawozdań i analiz.

Grupy docelowe i zakres usługKlientami Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej jest młodzież w wieku 15–25 lat,

wśród której wyróżnić należy trzy grupy:• pierwsza – to młodzież zaniedbana, o zmniejszonych szansach życiowych, pochodząca ze

środowisk niedostosowanych społecznie, młodzież poszukująca instytucjonalnego wsparciai opieki, wymagająca oddziaływań wychowawczych i kształcenia zawodowego warunkującegosamodzielny start w dorosłe życie;

• druga – to młodzież gimnazjalna i szkół ponadgimnazjalnych, absolwenci tych szkół orazabsolwenci wyższych uczelni;

• trzecia – to uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i studenci, którzy w czasie wolnym od naukichcą pracować i tym samym poprawić własną sytuację materialną.



Podstawowe cechy usług oferowanych przez MCIZ1. Kompleksowość – połączenie w jednym miejscu usług:

– informacji zawodowej,– poradnictwa zawodowego,– ułatwiania kontaktów z pracodawcami (targi, giełdy pracy itp.).

2. Jednolity, ogólnopolski standard wysokiej jakości usług.3. Spójność ze standardami Unii Europejskiej (projektowane rozwiązania będą zgodne z aktual-

nie proponowanymi modelami i prowadzonymi pracami zespołu ekspertów ds. całożyciowegoporadnictwa zawodowego).

4. Zintegrowana sieć profesjonalnych centrów pokrywająca działaniem teren całego kraju.5. Ścisła współpraca z otoczeniem (samorządem, pracodawcami itp.).6. Ujednolicone, nowoczesne wyposażenie.7. Obszerne i rzetelne zasoby na bieżąco aktualizowanej informacji zawodowej oparte o nowo-

czesne oprogramowania multimedialne.8. Nawiązanie w przyszłości wymiany informacji z krajami Unii Europejskiej (m.in. informacje

o europejskich rynkach pracy, zapotrzebowanie na określone kwalifikacje i zawody, przewod-nik po instytucjach, giełdach pracy, prognozy i trendy itp.)

9. Profesjonalna, ustawicznie podwyższająca swoje kwalifikacje kadra doradców zawodowych.

Zakładane efekty – indywidualna i grupowa informacja zawodowa:– rozwój nowoczesnej informacji zawodowej jako trwałego elementu funkcjonującego w struktu-

rze OHP,– zagwarantowanie ujednoliconych procedur gromadzenia, klasyfikowania, przetwarzania

i upowszechniania informacji zawodowej,– wykorzystanie najnowocześniejszych rozwiązań w zakresie technologii informacyjnych i komu-

nikacyjnych,– zapewnienie możliwości modyfikacji i aktualizacji zbiorów informacji obejmujących wszystkie

dostępne formy informacji zawodowej (m.in. tekstowe (drukowane), zdjęciowe, animacje, filmywideo, programy komputerowe),

– tworzenie zintegrowanych systemów informacji z wykorzystaniem dostępnych i wiarygodnych źródeł,– zapewnienie maksymalnie szerokiego dostępu do informacji wszystkim zainteresowanym.

Zakładane efekty – indywidualne i grupowe poradnictwo zawodowe:– szeroko rozumiana aktywizacja klientów MCIZ,– łatwy dostęp do wykorzystania nowoczesnych technologii przekazu informacji,– stymulowanie rozwoju osobistego i zawodowego (wybór zawodu, planowanie kariery),– zwiększenie aktywności klientów pod kątem motywacji do działania, przedsiębiorczości, zaan-

gażowania i samodzielnej pracy.

Efekty działania związane z kształtowaniem umiejętności:– planowanie swojej drogi edukacyjnej i rozwoju zawodowego,– organizowanie działań indywidualnych i zespołowych (praca w grupie),– przygotowanie dokumentów związanych z poszukiwaniem pracy,– analizowanie rynku pracy i poszukiwania pracy,– samoocena i autoprezentacja,– prowadzenie negocjacji,– nawiązywanie kontaktów: telefonicznych, listowych, przez Internet.

Efekty działania związane z kształtowaniem postaw i zachowań:– przygotowanie do aktywnego kształtowania swojej drogi zawodowej,– kształtowanie umiejętności rozpoznawania zasobów osobistych i wykorzystania ich w kształ-

towaniu swojej drogi zawodowej,– kształtowanie umiejętności planowania przyszłości,– kształtowanie konsekwentnego dążenia do realizacji celu,– kreowanie aktywnych postaw – przezwyciężanie bierności.



Efekty działania związane z uzyskiwaniem wiedzy dotyczącej:– możliwych ścieżek edukacyjnych wiodących do zawodu,– konieczności kształcenia się przez całe życie,– zawodów występujących na rynku pracy,– zasad obowiązujących w kompletowaniu dokumentacji związanej z pracą,– podstaw prawa pracy,– reguł i trendów panujących na rynku pracy.

2.3. Zakres odpowiedzialności Centralnego Ośrodka Metodycznego InformacjiZawodowej

Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej (COMIZ) usytuowany jest w strukturzeBiura Rynku Pracy (BRP) Komendy Głównej OHP. Działalność COMIZ nadzoruje Dyrektor BRP,zaś bezpośrednio pracą COMIZ kieruje Zastępca Dyrektora BRP – Kierownik Centralnego Ośrod-ka Metodycznego Informacji Zawodowej (rys. 1).

Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej (COMIZ) – zajmuje się koordynacjąi rozwojem sieci 49 Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej powołanych w ramach 49 CentrówEdukacji i Pracy Młodzieży Wojewódzkich Komend OHP (por. rys. 1).

Zakres odpowiedzialności Centralnego Ośrodka Metodycznego Informacji Zawodowej1. Badanie jakości usług świadczonych przez sieć MCIZ.2. Rozwój, tworzenie i upowszechnianie nowych narzędzi i metod pracy doradców zawodowych

MCIZ.3. Przygotowywanie pakietu informacji zawodowej oraz specjalistycznych materiałów metodycz-

nych,4. Doskonalenie umiejętności kadry doradców w ramach organizowania warsztatów i cyklicznych

szkoleń.5. Zaprojektowanie i realizacja systemowych szkoleń w formie e-learningu.6. Koordynowanie aktualizacji i rozbudowy systemu informacji edukacyjno-zawodowej MCIZ.7. Współpraca z instytucjami rządowymi, urzędami centralnymi, instytucjami „nonprofit", uczel-

niami, placówkami naukowo-badawczymi, organami i instytucjami wojewódzkimi realizującymipolitykę oświatową.

8. Inspirowanie pozostałych centrów do stworzenia ścisłej współpracy w oparciu o:– stały system powiązań i współpracy na wszystkich szczeblach (centralnym regionalnym,

wojewódzkim, powiatowym i gminnym),– zasadę pełnej wymiany informacji,– działania budujące lokalny systemowy trójstronny dialog pomiędzy pracodawcami, eduka-

cją i władzami samorządowymi tak, aby zasada edukacji dla rynku pracy mogła stanowićrealny cel dla naszej młodzieży oparty na rzetelnej informacji, trendach i strategiach roz-woju regionu.

2.4. Współpraca Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej z innymi placówkami

Współpraca MCIZ z innymi jednostkami OHP Mobilne Centrum Informacji Zawodowej prowadzi współpracę z innymi jednostkami OHP:

Centrami Kształcenia i Wychowania (CKiW), Ośrodkami Szkolenia i Wychowania (OSiW), HufcamiPracy (HP). Szczególnie istotna jest współpraca z działającymi w ramach Centrów Edukacji i PracyMłodzieży: Młodzieżowymi Biurami Pracy (MBP), Klubami Pracy (KP) oraz Młodzieżowymi Cen-trami Kariery (MCK).

W tabeli 1 przedstawiono podstawowe obszary współpracy.



Tabela 1. Współpraca MCIZ z Młodzieżowymi Biurami Pracy oraz Klubami Pracy

WSPÓŁPRACA Z MŁODZIEŻOWYMI BIURAMI PRACY

Mobilne Centrum Informacji Zawodowej Kierunekoddziaływania Młodzieżowe Biuro Pracy

• Rozpoznaje potrzebę usług z zakresu porad-nictwa zawodowego, uzyskuje informację odMBP o potrzebie usług z zakresu poradnictwazawodowego

• Kieruje klienta do doradcy zawodowegoi przekazuje sygnały wskazujące na po-trzebę usług z zakresu poradnictwa zawo-dowego

• Przekazuje informacje uzyskane z MBPo sytuacji na lokalnym rynku pracy i wykorzy-stuje je przy prowadzeniu rozmów doradczychoraz kieruje klientów do MBP

• Udostępnia informacje dotyczące ofertpracy będących w jego dyspozycji orazo sytuacji na lokalnym rynku

• Informuje o zapotrzebowaniach pracodawcówna lokalnym rynku pracy

• Konsultuje z doradcą problem zawodowyklienta

• Sporządza opinie dotyczące zdiagnozowanegoproblemu zawodowego klienta

• Po konsultacji z doradcą zawodowymwpisuje opinię do dokumentacji

WSPÓŁPRACA Z KLUBAMI PRACY

Mobilne Centrum Informacji Zawodowej Kierunekoddziaływania Klub Pracy

• Wzajemna współpraca i pomoc informacyjna,merytoryczna i materiałowa

• Wzajemna współpraca i pomoc informa-cyjno-merytoryczna i materiałowa

• Wspólna organizacja warsztatów i zajęć dlamłodzieży z zakresu aktywizacji młodzieży narynku pracy

• Kierowanie młodzieży bezrobotnej na szkoleniew Klubie Pracy

• Wspólna organizacja warsztatów i zajęćdla młodzieży z zakresu aktywizacji mło-dzieży na rynku pracy

Współpraca MCIZ z zewnętrznymi organizacjami i instytucjami

Do zadań Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej należy również nawiązywanie współpracyz innymi organizacjami i instytucjami zajmującymi się poradnictwem i informacją zawodową, takaby zasięg docierania usługi poradnictwa zawodowego był jak największy. Współpraca w tym za-kresie winna obejmować:– środowisko szkolne (komendy szkolne OHP, rady rodziców, dyrektorzy szkół, kuratoria oświa-

ty, pedagodzy szkolni, szkolni doradcy zawodowi, nauczyciele),– lokalne organy administracji samorządowej,– poradnie psychologiczno-pedagogiczne,– instytucje i organizacje zajmujące się problematyką młodzieży.

Współpraca ze środowiskiem szkolnym

Mobilne Centra Informacji Zawodowej aktywnie współdziałają ze środowiskiem szkolnym: dy-rektorami szkół, pedagogami szkolnymi, szkolnymi doradcami zawodowymi, kuratoriami i wydzia-łami oświaty.

Do zadań MCIZ we współpracy ze środowiskiem szkolnym należeć będzie organizacja:– orientacji i poradnictwa zawodowego dla młodzieży ze szkół gimnazjalnych, ponadgimnazjal-

nych oraz wyższych,– spotkań informacyjno-warsztatowych z młodzieżą ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych na

temat możliwości dalszego kształcenia, zawodów przyszłości, podstawowych informacji o ryn-ku pracy, sposobu poruszania się po nim i możliwych formach zatrudnienia, jak również pro-gnoz i trendów rozwoju gospodarki oraz kwalifikacji i zatrudnienia,



– targów edukacyjnych i targów pracy,– seminariów, konferencji, warsztatów na szczeblu lokalnym.

Jednym z zadań MCIZ jest również udzielenie wsparcia merytorycznego doradcom zawodo-wym w Szkolnych Ośrodkach Kariery, które funkcjonują na terenie szkół gimnazjalnych i ponad-gimnazjalnych.

Współdziałanie na rynku pracy z organami administracji państwowej, samorządowejoraz instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką młodzieży

Do zadań MCIZ należy również aktywna współpraca z organami administracji samorządowejoraz organizacjami zajmującymi się problematyką młodzieży, jak również z pozostałymi partneramirynku pracy, którzy uczestniczą w procesach łagodzenia negatywnych skutków bezrobocia,zwłaszcza wśród ludzi młodych.

Współpraca ta opiera się na:– wzajemnej pomocy informacyjno-merytorycznej dla działań na rzecz młodzieży (udział specja-

listów w realizowanych zadaniach, dostęp do szkoleń, literatury i materiałów),– współdziałaniu w organizowaniu przedsięwzięć związanych z przeciwdziałaniem bezrobociu,– organizowaniu w ramach partnerskiej współpracy przedsięwzięć, takich jak: targi pracy, wy-

miana ofert pracy, zajęcia doradcze i zawodoznawcze, a także szkolenia i kursy zawodowe,– działaniu wspólnie z różnymi instytucjami, które zajmują się problematyką kształcenia, wycho-

wania i rynku pracy.Wszystkie MCIZ ściśle współpracują z wojewódzkimi i powiatowymi urzędami pracy, co po-

zwoli na dokonanie pełniejszej i bardziej rzetelnej oceny sytuacji na lokalnych rynkach pracy.Wspólnie z urzędami pracy MCIZ realizują przedsięwzięcia na rzecz bezrobotnej młodzieży.

Współpraca MCIZ obejmuje również:– Ośrodki Doradztwa Rozwoju Restrukturyzacji Obszarów Wiejskich, Urzędy Gmin, Gminne

Ośrodki Pomocy Społecznej, m.in.: w zakresie realizacji programów przeciwdziałania bezrobo-ciu w środowisku młodzieży wiejskiej.

– Urzędy Miast i Starostwa, samorządy gmin w zakresie realizacji programów przeciwdziałaniabezrobociu wśród młodzieży uczącej się, bezrobotnej i absolwentów.

– Centra Informacji Zawodowej i Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w zakresiepozyskiwania informacji związanych z lokalnym rynkiem pracy.

2.5. Zasoby Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej14

Przedstawiona specyfikacja zasobów odnosi się do „wariantu stacjonarnego” MCIZ oraz „wa-riantu mobilnego” MCIZ.

Zasoby lokaloweKażde Mobilne Centrum Informacji Zawodowej (w wariancie stacjonarnym) obejmuje po-

wierzchnię około 100 m2, w ramach której mogą funkcjonować następujące komórki:• punkt recepcyjny,• pracownia poradnictwa zawodowego i diagnostyki grupowej,• sala informacji edukacyjno-zawodowej,• gabinet poradnictwa i diagnostyki indywidualnej.

Zasoby materiałowo-narzędziowe

DokumentyZbiór aktów normatywno-prawnych:

• Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz.U.Nr 99 z dnia 1 maja 2004, poz. 1001).

14 Na podstawie: Koncepcja utworzenia Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej w ramach OHP. KG OHP, Warszawa

2003.



• Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia27 sierpnia 1997 (Dz.U. nr 123, p. 776).

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalno-ści dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 8 grudnia 2004 r. (Dz.U. Nr 265,poz. 2643, 2644).

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajówprac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (Dz.U. nr 62, poz. 287).

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie prze-prowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej z pra-cownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy(Dz.U. nr 69, poz. 33) oraz inne odpowiednie przepisy resortowe.

• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. nr 67, poz. 329 – tekstjednolity z późniejszymi zmianami).

• Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie szczegóło-wych zadań i organizacji Ochotniczych Hufców Pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 6, poz. 41).

• Zarządzenie Komendanta Głównego OHP Nr 8/WGK/93 z dn. 12 lutego 1993 r. wprowadzającedo użytku służbowego „Instrukcję w sprawie gospodarki kwatermistrzowskiej w jednostkach or-ganizacyjnych Ochotniczych Hufców Pracy”.

• Standard usługi – Poradnictwo zawodowe dla młodzieży. KG OHP, Warszawa 2005 r.

Druki i formularze

• Karta usług doradczych (Część A i B) (Załącznik Nr 1)• Rejestr porad indywidualnych (Załącznik Nr 2)• Rejestr porad grupowych (Załącznik Nr 3)• Rejestr informacji indywidualnych (Załącznik Nr 4)• Rejestr informacji grupowych (Załącznik Nr 5)• Ankieta – Identyfikacja potrzeb klienta (Załącznik Nr 6)• Ankieta – Ocena jakości usługi przez klienta (Załącznik Nr 7)• Raport Kwartalny – Ocen jakości usługi – doradztwo zawodowe dla młodzieży (Załącznik Nr 8)• Notatka służbowa (Załącznik Nr 9)• Wzór listy obecności (Załącznik Nr 10)• Scenariusz zajęć grupowych – przykład (Załącznik Nr 11)• Informacja o działalności MCIZ (Druk nr 04) (Załącznik Nr 12)• Ankieta – Ewaluacja jakości działań doradcy zawodowego MCIZ (Załącznik Nr 13)

Materiały informacyjno-promocyjne

• ulotki informacyjne o działalności MCIZ,• broszura informacyjna o działalności MCIZ (polska i angielska wersja językowa),• folder informacyjno-promujący działalność MCIZ,• plakaty informacyjno-promujące działalność MCIZ,• tablice „Solo” (m)15,• materiały promujące MCIZ (kalendarze, długopisy, naklejki, notatniki itp.).

Materiały edukacyjno-zawodowe

• teczki informacji o zawodach,• klasyfikacja zawodów i specjalności,• przewodnik po zawodach,• seria „Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego” MGiP,• zeszyty metodyczne dla doradców zawodowych MCIZ opracowane w ramach realizacji projek-

tu,• poradniki dla młodzieży z zakresu poradnictwa zawodowego,

15 M – mobilny sprzęt do prezentacji.



• broszury dla młodzieży z zakresu poradnictwa zawodowego,• oprogramowanie do przetwarzania danych e-MCIZ,• publikacje na kasetach wideo (Asertywność, Autoprezentacja, Jak i gdzie szukać pracy itd.),• publikacje na CD-ROM (Mowa ciała, Zarządzanie czasem, Kim będę, Absolwent, Atuty młodo-

ści, Techniki negocjacji itp.),• ulotki o zawodach,• ulotki informacyjno-edukacyjne,• filmy o zawodach,• publikacje informacyjne (informatory, katalogi),• publikacje i programy z zakresu poradnictwa zawodowego i dziedzin pokrewnych,• czasopisma zakresu poradnictwa zawodowego i dziedzin pokrewnych,• inne materiały metodyczne dla doradców i nauczycieli.

Zasoby sprzętowe MCIZ

• samochód Opel Vivaro.

1. Sprzęt biurowy• kopiarka cyfrowa,• rzutnik pisma,• ekran na trójnogu,• bindownica,• gilotyna biurowa,• laminator,• niszczarka biurowa,• termobindownica,• telewizor,• odtwarzacz DVD (m),• urządzenie wielofunkcyjne,• magnetowid VHS (m),• aparat telefoniczny,• kamera cyfrowa (m).

2. Sprzęt multimedialny• tablica interaktywna (m),• projektor multimedialny,• tablety współpracujące z tablicą interaktywną.

3. Sprzęt komputerowy• zestawy komputerowe stacjonarne,• notebooki (m),• drukarki (m),• skaner.

4. Oznakowania i wyposażenie do prezentacji• jednolite oznakowania zewnętrzne i wewnętrzne (tablica na drzwi, elewację, znaki kierunko-

we itd.),• tablica flipchart,• tablica informacyjna (foliowo-magnetyczna),• stojak na ulotki,• ścianka prezentacyjna.• tablice naścienne korkowe małe i duże,• torby i kufry do transportu sprzętu MCIZ (m).



5. Umeblowanie• szafka-kontenerek z szufladkami,• szafa ubraniowa dwudrzwiowa,• szafa dwudrzwiowa z półkami,• regał na segregator narożny,• regał na ulotki,• stolik pod komputer stacjonarny,• stolik pod notebook,• stolik roboczy (biurka),• stoli roboczy z szufladami,• stolik pod RTV,• stolik pod rzutnik multimedialny,• regał ekspozycyjny otwarty,• szafka-komoda z drzwiami,• szafka-kontener z drzwiami,• stojak na ulotki,• szafa pancerna,• wieszaki metalowe,• stół roboczy segmentowy,• regał na materiały,• biurka,• stół biurowy mały,• regał ekspozycyjny oszklony,• krzesła.



3. STANDARD USŁUGI „PORADNICTWO ZAWODOWE DLA MŁODZIEŻY”

3.1. Struktura standardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży

Na standard usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży, którą świadczą Mobilne CentraInformacji Zawodowej składają się cztery grupy usług (oznaczane kodami MCIZ-U1…U4) reali-zowanych w formie wyjazdowej i stacjonarnej, tj.:1. MCIZ-U1: Indywidualne poradnictwo zawodowe.2. MCIZ-U2: Grupowe poradnictwo zawodowe.3. MCIZ-U3: Indywidualna informacja zawodowa.4. MCIZ-U4: Grupowa informacja zawodowa.

Struktura i układ informacji występujący w opisie każdej grupy usług jest identyczny (jedno-rodny) i obejmuje siedem zbiorów wymagań (kryteriów), które wyznaczają jednocześnie stan-dard tej usługi (rys. 2):1. Cel usługi – określa zamierzony (planowany), końcowy efekt działań wchodzących w zakres

usługi.2. Zakres usługi – wyznacza przebieg działań – tok postępowania doradcy zawodowego

(podstawowe zadania, etapy, czynności), które umożliwiają skuteczną realizację usługi.3. Rezultat usługi – określa oczekiwane (spodziewane) wyniki w relacji doradca zawodowy –

klient, które mogą przybierać formę konkretnego produktu (np. opracowany scenariuszzajęć grupowych), procesu (np. przeprowadzone zajęcia poradnictwa grupowego) lubefektu w postaci podjęcia decyzji (np. zaproponowanie tematyki zajęć grupowych napodstawie zidentyfikowanych potrzeb klientów).

4. Czas świadczenia usługi – określa orientacyjny czas, w jakim usługa może być zrealizo-wana, nie wyznaczając sztywnych ram czasowych z uwagi na indywidualny charakter każdejusługi.

5. Dokumentacja usługi – określa, jakie dokumenty powinny zostać obowiązkowo wypełnianeprzez doradcę zawodowego w trakcie lub po zrealizowaniu usługi.

6. Współpraca przy realizacji usługi – określa, z kim doradca zawodowy powinien (jako wy-móg obligatoryjny) i może współpracować, aby zaspokoić potrzeby i oczekiwania klienta.

7. Kontrola jakości wykonania usługi – określa ramy samokontroli, samooceny i ewaluacjiusługi prowadzonej przez doradcę zawodowego oraz oceny tejże usługi prowadzonej na po-ziomie MCIZ oraz COMIZ.

Standard usługi „Poradnictwo zawodowe dla młodzieży”


Rys. 2. Struktura standardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieżyrealizowanej w ramach sieci MCIZ

3.2. Zasady postępowania w działalności usługowej MCIZ

Realizacja usług świadczonych przez Mobilne Centra Informacji Zawodowej w praktyce wy-maga stosowania dziesięciu nw. podstawowych zasad postępowania. Zasady te odnoszą się doczterech grup usług wymienionych w standardzie i stanowią jednocześnie swoisty kodeks postę-powania dla doradców zawodowych MCIZ.

WYMAGANIA DLA STANDARDU USŁUGI

MCIZ-U1

Indywidualneporadnictwozawodowe

MCIZ-U2

Grupoweporadnictwozawodowe

MCIZ-U3

Indywidualnainformacjazawodowa

MCIZ-U4

Grupowainformacjazawodowa

1. Cel usługi

2. Zakres usługi

3. Rezultat usługi

4. Czas świadczenia usługi

5. Dokumentacja usługi

6. Współpraca przy realizacji usługi

7. Kontrola jakości realizacji usługi

KRYT

ERIA

ORA

Z W

SKAŹ

NIKI

OCE

NY J

AKOŚC

I USŁ

UGI

STANDARD USŁUGIPoradnictwo zawodowe dla młodzieży



Zasady postępowania w działalności usługowej (rys. 3):

1. Zasada mobilności – oznacza aktywne przemieszczanie się usługodawcy (MCIZ)i docieranie do miejscowości oddalonych od większych miast.

2. Zasada dostępności – oznacza możliwość korzystania z usług przez całą populację mło-dzieży (ze szczególnym uwzględnieniem i troską o młodzież zagrożoną marginalizacją i wy-kluczeniem społecznym), a także dla wszystkich innych osób zgłaszających potrzebę ichuzyskania.

3. Zasada równości – oznacza dostęp do usług bez względu na płeć, wiek, narodowość, po-chodzenie społeczne, wyznanie, niepełnosprawność, orientacje seksualną, przekonania poli-tyczne, wyznanie religijne lub przynależność organizacyjną.

4. Zasada dobrowolności – oznacza możliwość korzystania z usług poradnictwa zawodowegoprzez klientów, którzy dobrowolnie i świadomie wybrali tę formę pomocy oraz może równieżoznaczać potrzebę zapewnienia anonimowości i niezależności korzystania z usługi.

5. Zasada swobodnego wyboru – oznacza, że klient jest aktywnym podmiotem planującymwłasny rozwój zawodowy w zakresie wyboru zawodu i miejsca zatrudnienia, a doradca zawo-dowy motywuje go do współdziałania.

6. Zasada obiektywizmu i tolerancji – oznacza okazywanie przez doradcę zawodowego sza-cunku dla wartości, niezależności poglądów, indywidualności i godności klienta, czemu rów-nież sprzyja umiejętność tworzenia atmosfery zaufania i wzajemnej akceptacji.

7. Zasada elastyczności – oznacza gotowość doradcy zawodowego do wprowadzania zmianw działalności usługowej oraz otwartość na propozycje i innowacje służące doskonaleniu ja-kości usług.

8. Zasada poufności i ochrony danych osobowych – oznacza odpowiedzialność etyczną,moralną i społeczną doradcy zawodowego oraz potrzebę przestrzegania tajemnicy służbo-wej, informacji niejawnych i danych osobowych klientów.

9. Zasada nieodpłatnego korzystania z usługi – oznacza, że osoby korzystające z usług po-radnictwa zawodowego nie ponoszą kosztów bezpośrednio związanych z tą usługą.

10. Zasada wiarygodności i rzetelności – oznacza przekazywanie przez doradcę zawodowegoaktualnych i sprawdzonych (pewnych, wiarygodnych) informacji i budowania na ich podsta-wie rzetelnych porad.

11. Zasada zorientowania na klienta16 – oznacza udzielanie porad zorientowanych na klientai dla jego dobra, które będą ukierunkowane na realizację jego rzeczywistych potrzeb i ocze-kiwań. Realizacja tej zasady wymaga, aby doradca zawodowy prowadził:• analizę potrzeb – która oznacza określenie faktycznych lub co najmniej prawdopodob-

nych potrzeb klienta (które nie zawsze pokrywają się ze zgłaszanym przez niego zapo-trzebowaniem). Analiza potrzeb dokonywana jest na podstawie wiedzy o kliencie, czer-panej z danych będących w posiadaniu doradcy zawodowego oraz na podstawie prze-prowadzonych z klientem rozmów i analizy jego oczekiwań;

• analizę oczekiwań klienta – która polega na identyfikacji oczekiwań klienta oraz ichskonfrontowaniu z jego prawdopodobnymi rzeczywistymi potrzebami;

• analizę możliwych działań – co oznacza identyfikację katalogu możliwych do podjęciaprzez doradcę działań odnoszących się do danego klienta, jak najpełniej odpowiadają-cych oczekiwaniom i potrzebom klienta;

• dostosowanie możliwości działania do oczekiwań klienta – co polega na doborzenajlepszych i najwłaściwszych z możliwych do zastosowania przez doradcę działań,mających na celu jak najpełniejszą realizację potrzeb i oczekiwań klienta.

16 Na podstawie: Projekt standardu usługi „Poradnictwo zawodowe". Standard usług rynku pracy. Improving Quality of

Employment Promotion Services Phare Project. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2004.



Rys. 3. Zasady postępowania doradców zawodowych w realizacji wymagaństandardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży

11. ZASADA

Zorientowaniana klienta

2. ZASADA

Dostępności

3. ZASADA

Równości

4. ZASADA

Dobrowolności

5. ZASADASwobodnego

wyboru

6. ZASADAObiektywizmu

i tolerancji

7. ZASADA

Elastyczności

8. ZASADAPoufności

i ochrony danych

9. ZASADANieodpłatności

1. ZASADA

Mobilności

10. ZASADAWiarygodności

i rzetelności

MCIZ-U1

Indywidualneporadnictwozawodowe

MCIZ-U2

Grupoweporadnictwozawodowe

MCIZ-U3

Indywidualnainformacjazawodowa

MCIZ-U4

Grupowainformacjazawodowa

Klienci zewnętrzni doradcy zawodowego

Klienci wewnętrzni doradcy zawodowego



3.3. Usługa (MCIZ–U1): Indywidualne poradnictwo zawodowe

1. Cel usługiPomoc w rozwiązaniu problemu zawodowego klienta, którym może być uczeń szkoły gimna-

zjalnej i ponadgimnazjalnej, absolwent oraz osoba poszukująca pracy do 25 roku życia.

2. Zakres usługiRealizacja usługi przebiega zgodnie ze specyfikacją nw. działań:

1) Przyjęcie informacji o potrzebie udzielenia klientowi pomocy doradczej.2) Sprawdzenie czy dana osoba nie figuruje już w ewidencji doradcy zawodowego.3) Wykonanie wstępnej analizy dokumentów dotyczących klienta, które mogłyby ułatwić i ukie-

runkować porady (uzyskanie informacji o kliencie, aktualizacja wiedzy fachowej przez doradcęzawodowego):– przeanalizowanie informacji o ścieżce edukacyjnej,– zaznajomienie się z informacjami na temat wykształcenia zawodowego, doświadczenia

zawodowego, poszukiwanego stanowiska pracy,– zaznajomienie się z informacjami o rodzaju usług, z których do tej pory klient skorzystał

oraz o podejmowanych i zrealizowanych działaniach.4) Uzyskanie informacji o aktualnej sytuacji występującej na rynkach: edukacyjnym i pracy

w zakresie dotyczącym klienta.5) Uzyskanie informacji na temat możliwości dalszej nauki w systemach szkolnym lub pozasz-

kolnym (dokształcania, szkoleń, podnoszenia kwalifikacji i innych form).6) Przeprowadzenie całościowej analizy danych (dane i informacje zgromadzone przy realizacji

działań od 1 do 5).7) Doprowadzenie do spotkanie się z klientem (jeśli zaistnieje potrzeba).8) Przeprowadzenie rozmowy doradczej z uwzględnieniem trzech faz:

8.1) Faza I – Wyjaśnienie sprawy, a w tym:– nawiązanie kontaktu z klientem,– zapewnienie sprzyjającej atmosfery rozmowy,– umożliwienie klientowi przedstawienia własnego problemu edukacyjnego i/lub za-

wodowego, wydarzeń i faktów,– ustalenie hierarchii problemów zgłaszanych przez klienta,– określenie głównych problemów klienta,– wspólne rozważenie z klientem różnych propozycji rozwiązań problemu,– ocena zdolności klienta i własnych kompetencji do rozwiązania problemu,– analiza deficytu informacji,– rozważenie możliwości włączenia do sprawy innych specjalistów,– zawarcie umowy doradczej.

8.2) Faza II – Zgromadzenie danych, a w tym:– ocena dotychczasowej ścieżki edukacyjnej, kariery i posiadanych kwalifikacji,– ocena sytuacji materialnej i rodzinnej,– ocena możliwości intelektualnej,– ocena motywacji, uzdolnień, zainteresowań i predyspozycji,– ocena sposobów funkcjonowania podczas wykonywania zadań,– ocena funkcjonowania w kontaktach interpersonalnych.

8.3) Faza III – Podejmowanie decyzji, a w tym:– wypracowanie z klientem wspólnej procedury postępowania,– ustalenie potrzeby pomocy w formie porady grupowej,– ustalenie potrzeby przeprowadzenia badań psychologicznych dotyczących określenia

zdolności, zainteresowań, inteligencji, osobowości i temperamentu oraz ze względuna wymagania stawiane przez pracodawcę w zakresie przydatności zawodowej,

– ustalenie potrzeby wykonania specjalistycznych badań lekarskich w przypadku ist-niejących ograniczeń zdrowotnych mających wpływ na rozwiązanie problemu zawo-dowego klienta,



– przygotowanie indywidualnego planu działania uwzględniając bilans przeprowadzo-nych rozmów, kluczowe elementy omówione w trakcie rozmowy, istotę i realizacjęwybranych działań, sposoby realizacji każdego działania, zmotywowanie do działa-nia oraz określenie ewentualnego terminu kolejnych spotkań.

9) Umożliwienie klientowi wykonania badań z zastosowaniem standardowych testów stosowa-nych przez doradców zawodowych.

10) Udzielenie klientowi informacji o możliwości wykonania specjalistycznych badań lekarskichi/lub psychologicznych w innych instytucjach.

11) Dokonanie ewentualnej weryfikacji działań, które prowadziłyby do ostatecznego rozwiązaniaproblemu zawodowego klienta.

12) Wpisanie każdorazowo (po kolejnych spotkaniach) do „Karty Usług Doradczych” wymaga-nych informacji oraz ustaleń dotyczących klienta.

13) Wpisanie do „Rejestru porad indywidualnych” osoby korzystającej z porady.14) Przeprowadzenie samooceny i ewaluacji usługi z wykorzystaniem własnych i rekomendowa-

nych przez COMIZ narzędzi badań.

3. Rezultat usługi• Podjęta przez klienta decyzja w sprawie rozwoju edukacyjnego i/lub zawodowego.• Ustalony problem edukacyjny i/lub zawodowy klienta.• Określona przydatność klienta do danego zawodu.• Opracowany indywidualny plan działania dla klienta.• Wypracowany sposób dalszej pracy z klientem.

4. Czas świadczenia usługi– Usługa powinna trwać do 2 godzin zegarowych (z uwzględnieniem czasu przeznaczonego

na czynności przygotowawcze, realizację i prowadzenie dokumentacji).

5. Dokumentacja usługi– Karta usług doradczych (Załącznik 1).– Rejestr porad indywidualnych (Załącznik 2).– Ankieta – Identyfikacja potrzeb klienta (Załącznik 6).– Ankieta – Ocena jakości usługi przez klienta (Załącznik 7).– Notatka służbowa (Załącznik 9).

6. Współpraca przy realizacji usługiNiezbędna:– Klient (młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, absolwenci oraz osoby poszu-

kujące pracy do 25 roku życia).Możliwa:– Lider klubu pracy.– Pośrednik pracy.– Lekarz, psycholog.– Pracownicy publicznych służb zatrudnienia.– Specjalista zewnętrzny lub/i podmiot zewnętrzny.

7. Kontrola jakości realizacji usługiKontrola jakości realizacji usługi prowadzona jest przez doradcę zawodowego bezpośrednio

świadczącego tę usługę na zasadzie samooceny i ewaluacji działań z udziałem klientów (patrz załą-czony schemat – rys. 4). Proces kontroli jakości realizacji usługi prowadzony jest w trakcie trwaniausługi oraz po jej zakończeniu. Podczas kontroli usługi doradca zawodowy zobowiązany jest do:– przeanalizowania prawidłowości wykonania poszczególnych zadań i czynności,– zwrócenia uwagi na przypadki nie uzyskiwania oczekiwanych rezultatów i przeprowadzenia ich

analizy pod kątem wykrycia przyczyn takiego stanu rzeczy,– przeanalizowania zachowania i postaw klienta,– przeanalizowania zachowania innych podmiotów współpracujących,– przeanalizowania informacji zwrotnych od klientów o jakości usługi, uzyskanych w formie pisemnej,



– przeprowadzenie analizy poprawności wypełnienia Karty Usług Doradczych,– wyciągnięcia wniosków z przeprowadzonych obserwacji i analiz oraz wprowadzenia niezbęd-

nych działań korygujących dla poprawy jakości usługi.

Rys. 4. Realizacja usługi – Poradnictwo indywidualne (MCIZ-U1)

2. Wstępna analiza dokumentacji

3. Zebranie informacji potrzebnych doudzielania porady

4. Przeprowadzenie analizy zebranychdanych

5. Rozmowa doradcza z klientem

5.1. Wyjaśnieniesprawy

5.2. Zgromadzeniei ocena danych

5.3. Podejmowaniedecyzji

6. Udzielenie informacji o możliwościprzeprowadzenia badańpsychologicznych i lekarskich

7. Weryfikacja działań (jeśli zachodzipotrzeba)

8. Wypełnienie dokumentówdotyczących ewidencji usługi

KO

NT

RO

LA

JA

KOŚC

I RE

AL

IZA

CJI

US

ŁU

GI (

SA

MO

OC

EN

A, M

ON

ITO

RIN

G I

EW

AL

UA

CJA

)

USŁUGA: MCIZ-U1

Indywidualneporadnictwo zawodowe

DZIAŁANIAKORYGUJĄCE

1. Przyjęcie informacji o potrzebierozmowy doradczej



Usługa – indywidualne poradnictwo zawodowe podlega ocenie zewnętrznej ze strony ko-mórek organizacyjnych OHP nadzorujących pracę doradcy zawodowego MCIZ. Ocena ta realizo-wana jest zgodnie z zasadami przedstawionymi w kolejnym rozdziale niniejszego dokumentu.Usługa MCIZ-U1 może być kontrolowana w zakresie poprawności wypełniania przez doradcę za-wodowego „Karty Usług Doradczych – Część B”.

3.4. Usługa (MCIZ–U2): Grupowe poradnictwo zawodowe

1. Cel usługiPomoc w rozwiązaniu problemu grupy klientów – uczniów szkół gimnazjalnych

i ponadgimnazjalnych, młodzieży wchodzącej na rynek pracy i młodzieży poszukującej pracy do 25roku życia.

2. Zakres usługiRealizacja usługi przebiega z uwzględnieniem potencjału – „dynamiki grupy” i składa się

z trzech faz:– faza wstępna, w której dokonuje się integracja grupy,– faza działania, w której grupa realizuje zadania mające na celu sformułowanie indywidualnych,

realistycznych planów działania dla uczestników grupy,– faza końcowa, w której uczestnicy grupy przygotowani są do działań, które muszą podjąć po-

za grupą.Specyfikacja działań w ramach usługi obejmuje:

1) Zdefiniowanie celu i potrzeb związanych z grupowym poradnictwem zawodowym, które jestprowadzone w formie warsztatów.

2) Wstępne wyselekcjonowanie grupy uczestników zajęć (wymaga wcześniejszego określeniacelu prowadzenia porady grupowej).

3) Dobór optymalnej metody prowadzenia poradnictwa grupowego (w szczególności polecanesą metody: kurs inspiracji, metoda edukacyjna, gotowość do zmian lub własne autorskie me-tody).

4) Przygotowanie niezbędnych zasobów do realizacji usługi, w tym:– materiałów do realizacji programu,– harmonogramu zajęć (dni, godziny zajęć),– pomieszczenia do prowadzenia zajęć grupowych,– sprzętu i materiałów dla uczestników.

5) Opracowanie scenariuszy i harmonogramu zajęć grupowych.6) Przeprowadzenie końcowej selekcji uczestników zajęć (optymalna liczba uczestników: 12÷16

osób).7) Realizację programu porady grupowej (przeprowadzenie cyklu zajęć, których czas realizacji

zależy od przyjętej metody).8) Ustalenie trybu dalszego postępowania (jeżeli taka potrzeba zaistnieje w przypadkach indy-

widualnych).9) Sporządzenie dokumentacji z realizacji usługi grupowego poradnictwa zawodowego (warsz-

tatów).10) Przeprowadzenie samooceny i ewaluacji usługi z wykorzystaniem własnych i rekomendowa-

nych przez COMIZ narzędzi badań.

3. Rezultat usługi• Realizacja założonych celów porady grupowej.• Przezwyciężenie problemu edukacyjnego i/lub zawodowego klientów.• Rozwinięcie kompetencji zawodowych i pozazawodowych klienta.• Uświadomienie i przedstawienie uczestnikom metod przezwyciężania problemu.• Wypracowanie sposobów pracy z klientem.



4. Czas świadczenia usługi– Usługa powinna trwać minimum od 5 do 20 godzin (dydaktycznych) przeprowadzonych

w ciągu 1÷3 dni.

5. Dokumentacja usługi– Rejestr porad grupowych (Załącznik 3).– Ankieta – Identyfikacja potrzeb klienta (Załącznik 6).– Ankieta – Ocena jakości usługi przez klienta (Załącznik 7).– Notatka służbowa (Załącznik 9).– Lista obecności (Załącznik 10).– Scenariusz zajęć grupowych – przykład (Załącznik 11).

6. Współpraca przy realizacji usługiNiezbędna:– Klient (młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, absolwenci oraz osoby po-

szukujące pracy do 25 roku życia).– Inny doradca zawodowy (jeśli zaistnieje taka potrzeba).Możliwa:– Lider klubu pracy, pośrednik pracy.– Specjaliści z określonych dziedzin.– Inny specjalista lub/i podmiot zewnętrzny.

7. Kontrola jakości realizacji usługiKontrola jakości realizacji usługi prowadzona jest przez doradcę zawodowego (lub dwóch

doradców prowadzących poradnictwo grupowe) bezpośrednio świadczącego (świadczących) tęusługę na zasadzie samooceny i ewaluacji działań z udziałem klientów (patrz załączony schemat– rys. 5). Proces kontroli jakości realizacji usługi prowadzony jest w trakcie trwania usługi orazpo jej zakończeniu. Podczas kontroli usługi doradca zawodowy zobowiązany jest do:– przeanalizowania prawidłowości wykonania poszczególnych zadań i czynności,– zwrócenia uwagi na przypadki nieuzyskiwania oczekiwanych rezultatów i przeprowadzenia

ich analizy pod kątem wykrycia przyczyn takiego stanu rzeczy,– przeanalizowania zachowania i postaw klientów,– przeanalizowania zachowania innych podmiotów współpracujących,– przeanalizowania informacji zwrotnych od klientów o jakości usługi uzyskanych w formie pi-

semnej,– przeprowadzenie analizy poprawności wypełnienia dokumentacji,– wyciągnięcia wniosków z przeprowadzonych obserwacji i analiz oraz wprowadzenia niezbęd-

nych działań korygujących dla poprawy jakości przyszłych porad grupowych.Usługa – grupowe poradnictwo zawodowe podlega ocenie zewnętrznej ze strony komórek

organizacyjnych OHP nadzorujących pracę MCIZ. Ocena ta realizowana jest zgodnie z zasada-mi przedstawionymi w kolejnym rozdziale niniejszego dokumentu. Usługa MCIZ-U2 może byćkontrolowana z wykorzystaniem Ankiety – Ewaluacja działań doradcy zawodowego MCIZ (Za-łącznika 13).



Rys. 5. Realizacja usługi – Poradnictwo grupowe (MCIZ-U2)

2. Wstępne wyselekcjonowani grupyuczestników zajęć

3. Dobór optymalnej metody realizacjiporadnictwa grupowego

4. Przygotowanie niezbędnychmateriałów, pomieszczeń, sprzętu

5. Opracowanie harmonogramui scenariuszy zajęć

7.1. Integracjagrupy

7.2. Realizacjazadań w grupie

7.3. Przygotowaniedo działań pozagrupą

7. Realizacja programu zajęćporadnictwa grupowego

9. Wypełnienie dokumentówdotyczących usługi grupowej

KO

NT

RO

LA

JA

KOŚC

I RE

AL

IZA

CJI

US

ŁU

GI (

SA

MO

OC

EN

A, M

ON

ITO

RIN

G I

EW

AL

UA

CJA

)

USŁUGA: MCIZ-U2

Grupowe poradnictwozawodowe


1. Zdefiniowanie celu i potrzeb dlaporadnictwa grupowego

6. Przeprowadzenie końcowej selekcjiuczestników

8. Ustalenie trybu dalszego działania(jeżeli zaistnieje taka potrzeba)

2. Wstępne wyselekcjonowanie grupy uczestnikółw zajęć



3.5. Usługa (MCIZ–U3): Indywidualna informacja zawodowa

1. Cel usługiZapoznanie klienta z materiałami dotyczącymi informacji edukacyjnej i/lub zawodowej oraz

pomoc w podjęciu decyzji.

2. Zakres usługiRealizacja usługi przebiega zgodnie ze specyfikacją niżej wymienionych działań:

1) Ustalenie z klientem jego potrzeb w zakresie informacji edukacyjnej (informacji dotyczącychplanowania ścieżek rozwoju edukacyjnego, ofert instytucji edukacyjnych, możliwości wsparciai innych) i/lub zawodowej (informacje związane ze światem pracy, zawodami, sposobamiuzyskiwania kwalifikacji zawodowych i inne, które mogą być wykorzystane przez klientaw procesie podejmowania decyzji zawodowych i edukacyjnych).

2) Przekazanie klientowi informacji o możliwościach skorzystania z różnorodnych zbiorów da-nych dostępnych w MCIZ.

3) Dokonanie prezentacji zasobów informacyjnych poradnictwa zawodowego, w zależności odzidentyfikowanych potrzeb i oczekiwań klienta.

4) Zachęcenie klienta do samodzielnego korzystania ze zbiorów informacji edukacyjnej i/lub za-wodowej (zasoby danych i informacji mogą mieć formę pisemną, multimedialną, plików elektro-nicznych, dokumentów internetowych itp.).

5) Udzielenie klientowi pomocy w korzystaniu z zasobów materiałów zawodoznawczych i edu-kacyjnych.

6) Udzielenie klientowi wyjaśnień dotyczących konkretnych dziedzin jego zainteresowań.7) Udzielenie klientowi informacji na temat możliwości pomocy w wyborze szkoły, zawodu oraz

miejsca pracy.8) Udzielenie klientowi informacji o innych zasobach danych.9) Przekazanie klientowi materiałów informacyjnych i promocyjnych dostępnych w MCIZ (mate-

riały informacyjne powinny zawierać dane dotyczące zasobów informacyjnych MCIZ i innychinstytucji rynku pracy).

10) Prowadzenie ewidencji klientów indywidualnie korzystających z informacji zawodowej.11) Przeprowadzenie samooceny i ewaluacji usługi z wykorzystaniem własnych i rekomendo-

wanych przez COMIZ narzędzi badań.

3. Rezultat usługi• Ustalony zakres informacji edukacyjnej i/lub zawodowej zgodnie z oczekiwaniami klienta.• Prezentacja posiadanych zasobów informacyjnych MCIZ.• Pomoc w korzystaniu z zasobów informacyjnych MCIZ.• Udzielenie informacji dotyczących innych zasobów i baz danych.

4. Czas świadczenia usługi– Usługa powinna trwać nie dłużej niż jedną godzinę zegarową.

5. Dokumentacja usługi– Rejestr informacji indywidualnych (Załącznik 4).– Ankieta – Identyfikacja potrzeb klienta (Załącznik 6).– Ankieta – Ocena jakości usługi przez klienta (Załącznik 7).– Notatka służbowa (Załącznik 9).

6. Współpraca przy realizacji usługiNiezbędna:

− Klient (młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, absolwenci oraz osoby po-szukujące pracy do 25 roku życia).

Możliwa:− Specjaliści z określonych dziedzin.− Pracownicy publicznych służb zatrudnienia.− Dostawcy usług informacyjnych.− Inni.




świadczącego tę usługę na zasadzie samooceny i ewaluacji działań z udziałem klientów (patrz załą-czony schemat – rys. 6). Proces kontroli jakości realizacji usługi prowadzony jest w trakcie trwaniausługi oraz po jej zakończeniu. Podczas kontroli usługi doradca zawodowy zobowiązany jest do:– przeanalizowania prawidłowości wykonania poszczególnych zadań i czynności,– zwrócenia uwagi na przypadki nieuzyskiwania oczekiwanych rezultatów i przeprowadzenia ich

analizy pod kątem wykrycia przyczyn takiego stanu rzeczy,– przeanalizowania zachowania i postaw klientów,– przeanalizowania zachowania innych podmiotów współpracujących,– przeanalizowania informacji zwrotnych od klientów o jakości usługi uzyskanych w formie pisemnej,– przeprowadzenia analizy poprawności wypełnienia dokumentacji,– wyciągnięcia wniosków z przeprowadzonych obserwacji i analiz oraz wprowadzenia niezbęd-

nych działań korygujących dla poprawy jakości udzielanych informacji zawodowych.

Rys. 6. Realizacja usługi – indywidualna informacja zawodowa (MCIZ-U3)

2. Przekazanie klientowi informacjio możliwościach skorzystaniaz różnych zbiorów danych

3. Prezentacja klientowi zasobówinformacyjnych

4. Zachęcanie klienta do samodzielnegoskorzystania z zasobówinformacyjnych

5. Udzielenie klientowi pomocyw korzystaniu z zasobów

7. Udzielenie klientowi informacji na tematmożliwości pomocy w wyborze szkoły,zawodu oraz miejsca pracy

8. Udzielenie informacji o innychzasobach danych

KO

NT

RO

LA

JA

KOŚC

I RE

AL

IZA

CJI

US

ŁU

GI (

SA

MO

OC

EN

A, M

ON

ITO

RIN

G I

EW

AL

UA

CJA

)

USŁUGA: MCIZ-U3

Indywidualna informacjazawodowa


1. Ustalenie z klientem jego potrzeb wzakresie informacji edukacyjnej /lubzawodowej

6. Udzielenie wyjaśnień dotyczącychkonkretnych dziedzinzainteresowania klienta

9. Przekazanie klientowi materiałówinformacyjnych i promocyjnych

10. Prowadzenie ewidencji klientówindywidualnych

1. Ustalenie z klientem jego potrzebw zakresie informacji edukacyjnej /lub za-wodowej



Usługa – indywidualna informacja zawodowa podlega ocenie zewnętrznej ze strony komó-rek organizacyjnych OHP nadzorujących pracę MCIZ. Ocena ta realizowana jest zgodniez zasadami przedstawionymi w kolejnym rozdziale niniejszego dokumentu. Usługa MCIZ-U3 możebyć kontrolowana na podstawie analizy dokumentacji prowadzonej przez doradcę zawodowego.

3.6. Usługa (MCIZ–U4): Grupowa informacja zawodowa

1. Cel usługiZapoznanie grupy uczestników z materiałami dotyczącymi informacji edukacyjnej i/lub zawo-

dowej oraz pomoc w podjęciu decyzji.

2. Zakres usługiRealizacja usługi przebiega zgodnie ze specyfikacją nw. działań:

1) Ustalenie zakresu potrzeb klientów dotyczących informacji edukacyjnej i/lub zawodowejoraz analiza zasadności organizacji grupowego spotkania informacyjnego.

2) Określenie tematyki informacyjnych spotkań grupowych z uwzględnieniem rozpoznanychpotrzeb klientów.

Przykładowy zakres informacyjnych spotkań może obejmować nw. tematykę:– możliwości i ścieżki kształcenia,– determinanty wyboru zawodu,– nowe zawody i wymagania do zawodu,– sposoby i techniki poszukiwania pracy,– sytuacja na rynku pracy i możliwości zatrudnienia,– sylwetka przyszłego przedsiębiorcy,– działalność gospodarcza na własny rachunek,– możliwości aktywizacji poszukujących pracy i inne.

3) Ustalenie terminu i miejsca spotkania.4) Opracowanie materiałów popularyzujących i promujących grupowe spotkania informacyjne.

Materiał popularyzujący informacyjne spotkania grupowe powinien zawierać informacje do-tyczące tematu, terminu i miejsca spotkania oraz sposobu naboru uczestników.

5) Rozpowszechnienie informacji o spotkaniu na tablicach ogłoszeń w MCIZ.6) Przeprowadzenie naboru i weryfikacja uczestników zainteresowanych spotkaniem grupowym.7) Przygotowanie miejsca spotkania oraz zabezpieczenie niezbędnych materiałów, wyposa-

żenia i sprzętu do spotkania grupowego.8) Przeprowadzenie spotkania oraz udzielenie informacji klientom. Do udziału w spotkaniu

można zaprosić specjalistów innych podmiotów niż MCIZ. Tematyka i zakres spotkaniauzależniony jest od konkretnych potrzeb grupy.

9) Dokonanie analizy efektów spotkania.10) Ewidencjonowanie danych o uczestnikach spotkań grupowych z uwzględnieniem:

– liczby osób uczestniczących w zorganizowanych spotkaniach grupowych,– struktury uczestników spotkań grupowych z uwzględnieniem płci i kategorii klientów

(uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, absolwentów szkół, osób dorosłychposzukujących pracy).

11) Przeprowadzenie samooceny i ewaluacji usługi z wykorzystaniem własnych i rekomendowa-nych przez COMIZ narzędzi badań.

3. Rezultat usługi• Prezentacja posiadanych zasobów informacyjnych MCIZ.• Pomoc w korzystaniu z zasobów informacyjnych MCIZ.• Przeprowadzenie spotkania informacyjnego dla grupy młodzieży.• Udzielanie informacji dotyczących innych zasobów i baz danych.



4. Czas świadczenia usługi– Usługa powinna trwać od 2 do 4 godzin dydaktycznych.

5. Dokumentacja usługi– Rejestr informacji grupowych (Załącznik 5).– Ankieta – Identyfikacja potrzeb klienta (Załącznik 6).– Ankieta – Ocena jakości usługi przez klienta (Załącznik 7).– Notatka służbowa (Załącznik 9).– Lista obecności (Załącznik 10).– Scenariusz zajęć grupowych (wg Załącznika 11).

6. Współpraca przy realizacji usługiNiezbędna:

– Klient (młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, absolwenci oraz osoby poszu-kujące pracy do 25 roku życia).

Możliwa:– Specjaliści z określonych dziedzin.– Pracownicy publicznych służb zatrudnienia.– Dostawcy usług informacyjnych.


świadczącego tę usługę na zasadzie samooceny i ewaluacji działań z udziałem klientów (patrzzałączony schemat – rys. 7). Proces kontroli jakości realizacji usługi prowadzony jest w trakcietrwania usługi oraz po jej zakończeniu. Podczas kontroli usługi doradca zawodowy zobowiązanyjest do:– przeanalizowania prawidłowości wykonania poszczególnych zadań i czynności,– zwrócenia uwagi na przypadki nieuzyskiwania oczekiwanych rezultatów i przeprowadzenia

ich analizy pod kątem wykrycia przyczyn takiego stanu rzeczy,– przeanalizowania zachowania i postaw klientów,– przeanalizowania zachowania innych podmiotów współpracujących,– przeanalizowania informacji zwrotnych od klientów o jakości usługi uzyskanych w formie pi-

semnej,– przeprowadzenia analizy poprawności wypełnienia dokumentacji,– wyciągnięcia wniosków z przeprowadzonych obserwacji i analiz oraz wprowadzenia niezbęd-

nych działań korygujących dla poprawy jakości udzielanych grupowych informacji zawodo-wych.Usługa – grupowa informacja zawodowa podlega ocenie zewnętrznej ze strony komórek

organizacyjnych OHP nadzorujących pracę MCIZ. Ocena ta realizowana jest zgodnie z zasada-mi przedstawionymi w kolejnym rozdziale niniejszego dokumentu. Usługa MCIZ-U4 może byćkontrolowana z wykorzystaniem Ankiety – Ewaluacja działań doradcy zawodowego MCIZ (Za-łącznika 13).



Rys. 7. Realizacja usługi – Grupowa informacja zawodowa (MCIZ-U4)

2. Określenie tematyki informacyjnegospotkania grupowego

3. Ustalenie terminu i miejsca spotkania

4. Opracowanie materiałówinformacyjnych

5. Rozpowszechnianie informacjio spotkaniu

7. Przygotowanie miejsca spotkaniaoraz zabezpieczenie niezbędnychmateriałów oraz wyposażenia

8. Przeprowadzenie spotkania orazudzielenie informacji uczestnikom

KO

NT

RO

LA

JA

KOŚC

I RE

AL

IZA

CJI

US

ŁU

GI (

SA

MO

OC

EN

A, M

ON

ITO

RIN

G I

EW

AL

UA

CJA

)

USŁUGA: MCIZ-U4

Grupowa informacjazawodowa


1. Ustalenie potrzeb klientów w zakresieinformacji edukacyjnej i/lub zawodowej

6. Przeprowadzenie naboru i weryfikacjauczestników spotkania

9. Dokonanie analizy efektów spotkania

10. Ewidencja danych o uczestnikachspotkania

Ocena jakości usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży


4. OCENA JAKOŚCI USŁUGI – PORADNICTWO ZAWODOWE DLA MŁODZIEŻY

4.1. Model zarządzania jakością usług MCIZ

Podstawowymi kryteriami oceny jakości usług świadczonych przez Mobilne Centra Informa-cji Zawodowej jest:• zgodność z zakładanymi celami i zadaniami funkcjonowania MCIZ (wymagania określone

w rozdziałach 1 i 2 niniejszego dokumentu) oraz• zgodność z wymaganiami określonymi w standardzie usługi – poradnictwo zawodowe

dla młodzieży (wymagania określone w rozdziałach 3 i 4 niniejszego dokumentu).Zapewnienie jakości usług w obrębie sieci MCIZ będzie możliwe dzięki:

– funkcjonowaniu na szczeblu Komendy Głównej OHP komórki organizacyjnej pn.: „CentralnyOśrodek Metodyczny Informacji Zawodowej (COMIZ)”, której zadaniem jest m.in. metodycznewsparcie, promocja najlepszych praktyk w zakresie zapewnienia jakości usług oraz stały mo-nitoring i ewaluacja działań MCIZ,

– powierzeniu poszczególnym MCIZ-om odpowiedzialności za wdrożenie standardów jakościusług poradnictwa zawodowego dla młodzieży oraz kontrolowanie i ustawiczne doskonalenieprocesów z tym związanych,

– doradcom zawodowym MCIZ, którzy systematycznie doskonalą kompetencje zawodowe ko-rzystając z różnych form kształcenia, m.in. studiów podyplomowych z zakresu poradnictwa za-wodowego oraz na bieżąco uczestniczą w szkoleniach tematycznych uzupełniających ichwarsztat pracy,

– nowoczesnym metodom (warsztaty, treningi) i narzędziom stosowanym przez kadrę oraz ko-rzystaniu z ujednoliconych materiałów dydaktyczno-metodycznych opracowanych specjalniena potrzeby MCIZ,

– aktualnej informacji zawodowej przygotowanej w oparciu o jednolite zasoby informacyjno--edukacyjne oraz oprogramowanie do przetwarzania danych, opracowane na potrzeby MCIZ.Ocena jakości (mierzenie jakości) usług Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej to

działanie, którego celem jest dostarczenie całościowej, rzetelnej i obiektywnej informacjio wszystkich wskaźnikach wpływających na tę jakość. Taka informacja stanowić będzie punktwyjścia dla permanentnej poprawy jakości świadczonych usług.

Podstawowe założenia zastosowanego na użytek MCIZ modelu zarządzania jakością usługopierają się na następujących przesłankach:• Jakość usług poradnictwa zawodowego dla młodzieży jest najważniejsza.• Jakość tworzy się wewnątrz systemu MCIZ OHP, dzięki zaangażowaniu wszystkich: wszystkich

jej pracowników – dyrektora, doradców zawodowych, personelu administracji i obsługi, ale rów-nież i klientów (wewnętrznych i zewnętrznych).

• Jakość wymaga dobrego przepływu informacji wewnątrz struktury organizacyjnej OHP.• Jakość prowadzi do stałego rozwoju i zawsze można ją poprawić.• Jakość obejmuje wszystkie elementy działania odnoszące się do standardu usługi – poradnic-

two zawodowe dla młodzieży.Zarządzanie i mierzenie jakości usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży w ramach sieci

MCIZ realizowane jest na czterech poziomach (rys. 8).• Poziom 1 – Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej KG OHP zarządza

systemem zapewniania jakości usług (poprzez Kierownika COMIZ) w całej sieci MCIZ i do-starcza obiektywnych i rzetelnych informacji o efektach i o procesach prowadzących do ichuzyskania. Informacje te mają służyć usprawnieniu i doskonaleniu jakości usług w ramachcałej sieci MCIZ.

• Poziom 2 – Komenda Wojewódzka OHP, zarządza systemem (poprzez Komendanta) jako-ści usług podległych MCIZ na terenie województwa oraz dostarcza do KG OHP obiektyw-



nych i rzetelnych informacji o jakości tychże usług w formie raportów wraz z propozycji dzia-łań usprawniających.

• Poziom 3 – Mobilne Centrum Informacji Zawodowej, poprzez Dyrektora Centrum Edu-kacji i Pracy Młodzieży – CEiPM, któremu podlega, dostarcza obiektywnych i rzetelnych in-formacji o silnych i słabych stronach danego MCIZ. Informacje te mają służyć usprawnieniui doskonaleniu jakości usług w ramach określonego MCIZ. Informacje są analizowane i za-twierdzane przez komendy wojewódzkie.

• Poziom 4 – Mobilne Centrum Informacji Zawodowej, poprzez doradców zawodowych,którzy wspólnie badają jakość świadczonych usług informacyjno-doradczych, gromadzą do-wody kompetencji oraz wprowadzają działania korygujące i podnoszące jakość usług dlaklientów.

Ocena i mierzenie jakości usług w ramach sieci MCIZ to proces, który wymaga:– określenia wskaźników jakości – co badamy?– opracowania (lub dobrania) narzędzi i procedur,– przedyskutowania procedur ze wszystkimi zainteresowanymi,– przeszkolenia wszystkich osób odpowiedzialnych za mierzenie jakości usług,– przełamania lęku, nawiązania dobrych kontaktów, zaufania w gronie osób zaangażowanych

w proces oceny jakości usług,– fachowości – oceniający i mierzący jakość również podlegają ewaluacji.

Rys. 8. Zarządzanie i mierzenie jakości usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieżyw ramach sieci MCIZ

Wysoki

Poziom 4MCIZ – Doradca Zawodowy

Poziom 2Komenda Wojewódzka OHP

Komendant

Poziom 1KG OHP – COMIZ

Po

zio

my

zarząd

zan

ia ja

kośc

ią u

słu

g

Poziom szczegółowościkontroli jakości

usługi

Niski

Poziom 3MCIZ – Dyrektor CEiPM



Zakres odpowiedzialności – Poziom 1

Centralny Ośrodek Metodyczny Informacji Zawodowej:– rozwija metodykę przeprowadzania badań jakości usług w ramach sieci MCIZ oraz doskonali

kompetencje kadry w tym zakresie,– opracowuje i rekomenduje narzędzia dla oceny jakości świadczonych usług poradnictwa za-

wodowego,– wyznacza cele i wskaźniki jakości,– zbiera, analizuje i sporządza raporty zbiorcze na podstawie nadesłanych raportów z poszcze-

gólnych Komend Wojewódzkich OHP,– wskazuje obszary wymagające doskonalenia, przedstawia propozycje rozwiązania zaistniałych

problemów wpływających na jakość świadczonych usług,– zbiera, analizuje przekazane przez doradców zawodowych zatrudnionych w MCIZ sugestie

oraz uwagi odnośnie aktualizacji i modyfikacji standardów,– monitoruje i sukcesywnie bada jakość procesu wdrażania standardu usługi – poradnictwo za-

wodowe dla młodzieży oraz wprowadza działania korygujące.– Upowszechnia rezultaty i przykłady dobrych praktyk w zakresie wdrażania standardu usługi.


Wojewódzkie Komendy OHP:Komendanci wojewódzcy:– organizują na terenie województwa proces mierzenia jakości usługi w podległych MCIZ oraz

monitorują jego przebieg,– nadzorują prawidłowość i terminowość opracowania zbiorczych raportów (kwartalnych) z ba-

dania jakości świadczonych usług przez MCIZ-y na terenie danego województwa,– przekazują raporty do Komendy Głównej (Centralnego Ośrodka Metodycznego Informacji Za-

wodowej),– zarządzają procesem wprowadzania działań korygujących na terenie województwa, które mają

wpływ na poprawę jakości usług w wymiarze wojewódzkim.


Mobilne Centra Informacji Zawodowej:Dyrektorzy Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży (CEiPM):– organizują proces mierzenia jakości usługi w podległych MCIZ,– informują doradców zawodowych o wymaganiach (szkoleniach) związanych z mierzeniem ja-

kości świadczonej usługi,– udostępniają doradcom zawodowym narzędzia badawcze rekomendowane przez COMIZ,– nadzorują systematyczność przekazywania przez doradców zawodowych klientom ankiet ba-

dających poziom zadowolenia klientów z zakresu świadczonych usług,– oceniają poprawność wypełniania przez doradców zawodowych „Karty Usługi Doradczej –

Część B”,– analizują dowody kompetencji doradców zawodowych oraz prowadzą kontrole diagnozujące

jakość świadczonych przez nich usług,– nadzorują prawidłowość i terminowość opracowania raportów kwartalnych z badania jakości

świadczonych usług przez podległy MCIZ,– przekazują raporty do Komendy Wojewódzkiej,– zarządzają procesem wprowadzania działań korygujących mających wpływ na poprawę jakości

usług podległego MCIZ,– dbają o rozwój zawodowy doradców zawodowych MCIZ i monitorują jego przebieg.


Doradca zawodowy MCIZ:– prowadzi kontrolę jakości wykonania usługi w formie samooceny i ewaluacji działań z wykorzy-

staniem wymagań standardu usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży,



– bada poziom zadowolenia klientów z jakości udzielanych porad i informacji edukacyjnych i za-wodowych,

– korzysta z rekomendowanych przez COMIZ narzędzi umożliwiających pomiar jakości usług,– opracowuje i stosuje na własny użytek autorskie metody i narzędzia prowadzenia badań jako-

ści świadczonych usług,– prowadzi badania jakości świadczonych usług zgodnie z przyjętymi procedurami, metodami

i obowiązującymi narzędziami,– przekazuje wyniki badań (w formie raportów kwartalnych) wraz ze swoimi uwagami dyrektorowi

CEiPM (w raporcie należy wskazać ewentualne bariery utrudniające świadczenie usługi nawymaganym poziomie, sposoby doskonalenia jakości świadczonych usług itp.). Raport spo-rządzany jest zgodnie z Załącznikiem 8,

– wprowadza działania korygujące (jako efekt samooceny i ewaluacji działań) w świadczeniuusługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży,

– korzysta z doświadczeń i współpracuje z innymi doradcami zawodowymi w zakresie ocenyjakości usług,

– stosuje autorskie metody i narzędzia świadczonych usług (np. metody prowadzenia zajęć) orazudostępnia je w wersji elektronicznej COMIZ w celu upowszechniania „dobrych praktyk”.

Zalecenie w zakresie wdrażania standardu usługi• Doradcy zawodowi MCIZ na bieżąco prowadzą badania jakości świadczonych usług (MCIZ-U1,

U2, U3, U4), w stosunku do klientów (zewnętrznych) objętych standardem usługi – poradnictwozawodowe dla młodzieży.

• Ankieta – Identyfikacja potrzeb klienta (Załącznik 6) nie jest obligatoryjna, doradca stosuje jąwg uznania raz na kwartał z uwzględnieniem trzech grup badawczych: uczniowie gimnazjum,młodzież ponadgimnazjalna, poszukujący pracy, po 10÷20 osób w każdej grupie (łącznie 30÷60osób). Ankieta może być wcześniej przekazana wychowawcom lub pedagogom i oddana do-radcom podczas określonego spotkania. Dopuszczalna jest również ocena i identyfikacja po-trzeb klientów w formie „ankiety audytoryjnej” (w trakcie spotkań grupowych) z bezpośrednimuczestnictwem doradcy zawodowego jako ankietera. W przypadku pytań otwartych doradcamoże identyfikować potrzeby na bieżąco w trakcie zajęć (forma dyskusji). W przyszłości prze-widuje się możliwość identyfikacji potrzeb klientów z wykorzystaniem ankiety internetowej, którąbędzie wypełniał klient bezpośrednio w komputerze i wysyłał na serwer administrowany przezCOMIZ.

• Ankieta – Ocena jakości usługi przez klienta (Załącznik 7) jest obligatoryjna i obejmuje usługiMCIZ-U1÷MCIZ-U4. Doradca stosuje ją wg uznania raz na kwartał z uwzględnieniem trzechgrup badawczych: uczniowie gimnazjum, młodzież ponadgimnazjalna, poszukujący pracy, po10÷20 osób w każdej grupie (łącznie 120÷240 ankiet w każdym MCIZ). Ankieta może byćwcześniej przekazana wychowawcom lub pedagogom i oddana doradcom podczas określone-go spotkania. Dopuszczalna jest również ocena i identyfikacja potrzeb klientów w formie „an-kiety audytoryjnej” (w trakcie spotkań grupowych) z bezpośrednim uczestnictwem doradcy za-wodowego jako ankietera. W przypadku pytań otwartych doradca może identyfikować potrzebyna bieżąco w trakcie zajęć (forma dyskusji). W przyszłości rozważa się możliwość identyfikacjipotrzeb klientów z wykorzystaniem ankiety internetowej, którą będzie wypełniał klient bezpo-średnio w komputerze i wysyłał na serwer administrowany przez COMIZ.

• Sporządzenie raportu „Ocena jakości usługi – doradztwo zawodowe dla młodzieży” (Załącznik8) wymaga dodatkowego nakładu pracy doradcy zawodowego (w zależności od ilości MCIZw województwie – od 2÷4 dni). W związku z powyższym wdrożenie standardów będzie wyma-gało zmiany zakresu obowiązków doradcy zawodowego, z uwzględnieniem czasu przewidzia-nego na sprawozdawczość. Ten aspekt również powinien być wzięty pod uwagę w planowaniudziałań (w planie pracy) na każdy rok.

• Zgodnie z przyjętą strukturą organizacyjną w OHP zbiorczy raport (wg Załącznika 8) dlawszystkich MCIZ w danym województwie powinien być sporządzany na poziomie pionu organi-zacyjnego KW OHP, po uzyskaniu danych z podległych jednostek. Raport ten powinien byćprzygotowywany w trybie sprawozdawczości kwartalnej, z czego pierwszy raport obejmujący IVkwartał 2005 r. należy traktować jako „raport testowy”, który umożliwi również sprawdzenie po-



prawności raportowania w systemie MCIZ, w tym testowanie narzędzia internetowego zbierają-cego sumaryczne rezultaty oceny jakości usług.

• Docelowo doradcy zawodowi MCIZ sporządzają raporty kwartalne z prowadzonych badań jako-ści (w wersji elektronicznej i drukowanej), przekazują do oceny dyrektorowi CEiPM, ten zaś poszczegółowej analizie i akceptacji wyrażonej podpisem przekazuje je do właściwego Komen-danta Wojewódzkiego OHP.

• Komendant Wojewódzki OHP, po szczegółowej analizie dostarczonych raportów, zleca spo-rządzenie raportu zbiorczego z całego województwa i po jego zatwierdzeniu, raporty przesyła-ne są (wersja elektroniczna i drukowana) do Komendy Głównej OHP – Centralnego OśrodkaMetodycznego Informacji Zawodowej w terminach do 07.04, 07.07, 07.10 i 07.01.

• Sporządzenie „Notatki służbowej” (Załącznik 9) odnosi się do sesji wyjazdowych i form stacjo-narnych. Notatkę należy sporządzać dla każdej grupy, w której prowadzone są zajęcia i po-twierdzić podpisami upoważnionych osób oraz pieczęcią właściwej instytucji. „Listy obecności”(Załącznik 10) powinny być również potwierdzone podpisami osób upoważnionych.

• Załącznik 13 „Ankieta – Ewaluacja jakości działań doradcy zawodowego MCIZ” przedstawiapropozycję narzędzia do prowadzenia ewaluacji jakości działań doradcy zawodowego. Narzę-dzie to może być stosowane przez osoby (audytorzy) reprezentujące 3, 2 lub 1 poziom zarzą-dzania jakością usługi – poradnictwo zawodowe dla młodzieży.

4.2. Metody i narzędzia oceny jakości usług MCIZ

Badanie jakości wykonania usługi

Badanie jakości wykonania danej usługi (MCIZ-U1…U4) odbywać się będzie poprzez dobórlub zaprojektowanie odpowiednich metod i narzędzi dla każdej usługi. Oznacza to, iż jakość wyko-nania poszczególnych usług może być badana wybranymi metodami spośród poniższych:• Badanie wskaźnikowe – opiera się na efektywności wykonania poszczególnych czynności

wchodzących w zakres usługi na podstawie zespołu opracowanych wskaźników.• Badanie statystyczne – opiera się na statystycznym określeniu częstotliwości występowania

określonych czynności i działań oraz ich efektów lub wyników.• Badanie ankietowe – opiera się na pozyskiwaniu opinii (potrzeby, oczekiwania, poziom zado-

wolenia) klientów w sprawach związanych z realizacją poszczególnych usług.• Badanie ewaluacyjne – opiera się na zidentyfikowaniu czynników obiektywnych i subiektyw-

nych (na wejściu, w trakcie realizacji usługi i po jej zakończeniu), które umożliwią sprawdzeniepoprawności wykonania usługi oraz pozwolą na wprowadzenie ewentualnych działań korygują-cych. Proces ewaluacji obejmuje nw. grupy czynności:– zbieranie informacji o osiągniętych lub przewidywanych wynikach oraz warunkach, w jakich

te wyniki uzyskano,– analizę zgromadzonych informacji,– ocenę (wartościowanie) wyników analizy,– wyciągnięcie wniosków i podjęcie decyzji dotyczących poprawy wyników.

• Monitoring – opiera się na permanentnym (bieżącym) śledzeniu i analizowaniu prawidłowościprzebiegu poszczególnych czynności w ramach świadczonych usług.

• Audyt – polega na okresowej ocenie prawidłowości realizacji czynności składających się nazakres danej usługi zgodnie z obowiązującym standardem. Dokonywany jest poprzez pod-mioty (osoby) nie związane bezpośrednio z realizacją lub nadzorem tejże usługi.

• Audyt wewnętrzny – przeprowadzany jest przez audytorów wewnętrznych, którym powierzo-no taką funkcję w ramach struktury organizacyjnej OHP.

• Audyt zewnętrzny – przeprowadzany jest przez audytorów zewnętrznych (spoza strukturyorganizacyjnej OHP) na zamówienie osób zarządzających jakością usług na poziomie 1, 2 i 3.



Przykłady oceny jakości wykonanej usługi

1) Badanie poziomu zadowolenia klientów z usługiZakres badania:

1. Oszacowanie średniej dziennej liczby obsługiwanych klientów i przygotowanie odpowiedniejliczby formularzy ankiety do badania jakości usług MCIZ.

2. Wręczenie w dniu badania ankiety każdemu klientowi uczestniczącemu w grupowej informacjizawodowej lub poradnictwie zawodowym.

3. Zebranie wypełnionych w sposób anonimowy ankiet.4. Opracowanie wyników oraz wyliczenie procentowego wskaźnika zadowolenia klientów z usługi.

Zakres stosowania badania• Badania prowadzone na bieżąco, raz na kwartał sporządzenie raportu zbiorczego.

Narzędzie badawcze:• Ankieta – Ocena jakości usługi przez klienta (Zał. 7).

2) Badanie prawidłowości prowadzenia „Karty Usługoradczych”

Zakres badania:1. Oszacowanie średniej ilości obsługiwanych klientów, dla których wypełniono „Kartę usług do-

radczych” (wg Zał. 1).2. Przygotowanie „Karty usług doradczych” założonej dla klientów, którzy skorzystali z pomocy

doradcy zawodowego.3. Przeprowadzenie przeglądu poszczególnych „Kart usług doradczych – część B” pod kątem:

– czy zostały wpisane informacje w poszczególnych rubrykach karty,– czy wpisane w rubryki informacje są adekwatne do tytułu rubryki,– czy informacje wpisane przez doradcę zawodowego są jasno i rzetelnie sformułowane.

4. Wyliczenie w badanym okresie „procentu” prawidłowo prowadzonych kart usług doradczychw porównaniu ze wszystkimi kartami i odnotowaniu informacji w specjalnym formularzu.

Zakres stosowania badania:• Przegląd powinien odbywać się dwa razy w roku i obejmować minimum 10% wszystkich kart,

dobieranych co 10 karta usług doradczych.• Na poziomie MCIZ przeglądu dokonuje Dyrektor Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży. Zbiorcze

informacje są przekazywane do Komendy Wojewódzkiej, a następnie do Komendy Głównej doCentralnego Ośrodka Metodycznego Komendy Głównej dwa razy w roku w wyznaczonym terminie.

Wskazówki metodyczne do oceny skuteczności działań doradczych17

Metody obiektywne:• analiza dokumentacji procesu poradnictwa indywidualnego i grupowego,• stopień realizacji celów doradczych (wg faz rozmowy doradczej),• efektywność rozwiązywania problemów zawodowych (np. zatrudnienie, skierowanie na kurs

itp.),• ilość i jakość opracowanych materiałów informacyjnych.

Metody subiektywne – samoocena:• umiejętności,• wykorzystanie narzędzi i technik,• korzystanie z konsultacji innych specjalistów,• postawy wobec klienta.

Każda działalność zawodowa wymaga stosowania odpowiednich, właściwych dla niej metodpracy i narzędzi. Doradca zawodowy spotyka się w swojej pracy z wieloma problemami wynikają-cymi z różnorodności spraw, z jakimi zgłaszają się do niego osoby oczekujące pomocy.

17 Wykorzystano: Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego, nr 1, Krajowy Urząd Pracy, Warszawa 1994.



Doradztwo polega na tym, że doradca w minimalnym stopniu udziela wskazóweki ukierunkowuje zachowanie osoby zasięgającej porady, chodzi bowiem o to, aby sama wycią-gnęła wnioski i podejmowała decyzje w istotnych dla siebie sprawach. Dzięki temu może onazacząć sobie uświadamiać w większym stopniu swoje własne motywy, odczucia i reakcje, a takżepozbyć się pewnych napięć związanych z pracą.

Oczywiste jest, że sztukę prowadzenia rozmowy doradczej oraz umiejętność nawiązania do-brego kontaktu interpersonalnego opanować można jedynie dzięki intensywnej praktyce, którątrudno zastąpić jakąkolwiek lekturą.

Nabyte w trakcie pracy doświadczenia pozwalają lub powinny pozwolić na samoocenę orazanalizę samej metody zastosowanej w pracy, jak również ocenę rezultatów i skuteczności działańdoradczych.

Obiektywne metody oceny skuteczności działań doradcyMając na uwadze obiektywne metody oceny skuteczności pracy doradcy musimy przede

wszystkim poddać analizie całą dokumentację dotyczącą procesu poradnictwa indywidualnegoi grupowego. Każde działanie dotyczące pomocy indywidualnej czy pracy z grupą powinno byćzawarte w pełnej dokumentacji procesu porady. Posiadając pełny i dokładny zapis w dokumen-tacji możemy mieć świadomość odpowiedzialności za własne działania.

Prowadząc rozmowę doradczą wyznaczamy sobie określone cele do zrealizowania. Każdy pro-blem postawiony nam przez klienta rozwiązujemy poprzez prawidłowo przeprowadzoną rozmowędoradczą, mając na uwadze poszczególne jej fazy:– minimalna zachęta do rozmowy,– pytania otwarte,– pytania zamknięte,– parafraza,– parafraza uczuć,– kombinacja parafrazy i parafrazy uczuć,– wzmocnienie pozytywne,– podsumowanie rozmowy.

Każda rozmowa doradcza w swej treści dotyczy jakiegoś problemu zawodowego klienta.Efektem rozwiązania tego problemu będzie, np. poprzez przeprowadzony wywiad, ustalenie pre-dyspozycji zawodowych klienta i skierowanie go na kurs zawodowy dokształcający lub przekwalifi-kowujący.

Za sukces w pracy doradcy można uznać osiągnięcie przez klienta tzw. motywacji wtórnej dopracy, efektem czego może być jego zatrudnienie.

Innym sposobem rozwiązania problemu zawodowego klienta może być skierowanie go nazajęcia do Klubu Pracy, gdzie poprzez odpowiednie ćwiczenia bezrobotny nabywa pewnychnowych dla siebie umiejętności lub odkrywa te, których istnienia sobie nie uświadamiał.

Oceniając swoją pracę doradca zawodowy powinien mieć na uwadze również opracowaneprzez siebie materiały informacyjne o treści odpowiadającej zapotrzebowaniu bezrobotnych.

Przystępność tych informatorów i zawartość treściowa stanowią doskonałą pomoc dla klien-tów MCIZ zarówno pod kątem wiadomości o rynku pracy, jak również bardziej szczegółowych in-formacji dotyczących praw i obowiązków bezrobotnych (vademecum), charakterystyk zawodo-wych, informacji dotyczących zmian w ustawie, informatorów o kursach, o możliwościach dosko-nalenia zawodowego itp. Szeroki zakres informacji zawartych w materiałach opracowanych przezdoradcę oraz przystępność treści stanowi dodatkową pomoc w działaniach doradczych.

Subiektywne metody oceny skuteczności działań doradcyZakładając, że doradca zawodowy powinien być fachowcem kompetentnym w wiedzy psy-

chologicznej i dziedzinach pokrewnych również wskazane jest, aby posiadał odpowiednie cechyosobiste, które są przydatne w postępowaniu z osobą wymagającą porady. Ocena skutecz-ności działań doradcy w sensie subiektywnym ma na celu uświadomienie sobie tych cech. Są toprzede wszystkim umiejętności:



– nawiązywania i utrzymywania dobrych kontaktów z osobami wymagającymi porady zawodo-wej,

– wykorzystania metod i technik poradnictwa zawodowego przy udzielaniu porady oraz wła-ściwego reagowania w sytuacji problemowej,

– zbierania i oceny informacji (umiejętność prowadzenia wywiadu),– prowadzenia poradnictwa indywidualnego i grupowego,– analizowania zawodów w aspekcie wymagań psychofizycznych, szkolenia, warunków pracy,– określania związków między przydatnością zawodową, sprawnością, zainteresowaniami i wy-

kształceniem a wymaganiami stawianymi przez określony zawód.Sposób, w jaki doradca zawodowy wykorzysta własne umiejętności wpłynie na jakość porady

zawodowej i przyniesie oczekiwany efekt. A efekt porady to wynik skuteczności działań doradcy.Subiektywizm w ocenie własnych umiejętności pozwala na samoocenę działań doradczych przezdoradcę, jak również pozwala na korygowanie niedociągnięć poprzez samokontrolę.

Ocena skuteczności działań doradcy to również wynik wykorzystania narzędzi i technik,w tym także konsultacji z innymi specjalistami.

Klasyczne stosunki doradztwa zakładają, że osoba korzystająca z porady ma osiągnąć pewienrodzaj wglądu we własne zachowanie poprzez proces samoanalizy.

Porady są zróżnicowane, w zależności od cech i potrzeb osób zgłaszających się po poradę,a także doświadczenia i kwalifikacji doradcy. Doradca swoją postawą i zachowaniem stwa-rza płaszczyznę porozumienia pomiędzy nim a osobą korzystającą z porady. Ponieważ do-radztwo zawodowe jest procesem, który ulega ciągłym modyfikacjom w zależności od osoby,której porada dotyczy, dlatego doradca przez cały etap swojej pracy rozwija i ćwiczy własneumiejętności.

Badając i oceniając swoją pracę doradca stwierdza nieraz fakty mniej lub bardziej negatyw-ne. Świadomość popełnionych błędów, stanowiąca samokrytykę winna być dla doradcy wskazów-ką dla poprawy przebiegu i skuteczności swojej pracy. Ponieważ jednym z podstawowych warun-ków uczenia się przez człowieka coraz lepszego wykonywania zawodu jest szybkie ujawnianiepopełnionych błędów, krytyka stanowi nieodzowne narzędzie postępu.

Te dwa przedstawione powyżej sposoby oceny skuteczności działań doradcy mogą stanowićpunkt wyjściowy dla oceny pracy doradcy, jak również dla ewentualnej modyfikacji działań usłu-gowych, celem zwiększenia ich efektywności.



BIBLIOGRAFIA

1. Bednarczyk H., Figurski J., Żurek M. (red.): Pedagogika pracy. Doradztwo zawodwe. ITeE,WSP-ZNP, Radom-Warszawa 2004.

2. Gladding Samuel T.: Poradnictwo zawodowe. Zajęcie wszechstronne. Urząd Pracy, Warsza-wa 1994.

3. Lamb R.: Doradztwo zawodowe w zarysie. Urząd Pracy, Warszawa 1993.4. Lamb R.: Poradnictwo zawodowe w zarysie. Zeszyt informacyjno-metodyczny doradcy zawo-

dowego 9. KUP, Warszawa 1998.5. Koncepcja utworzenia Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej w ramach OHP. KG OHP,

Warszawa 2003.6. Kwiatkowski S.M., Sepkowska Z. (red.): Budowa standardów kwalifikacji zawodowych w Pol-

sce. IBE, ITeE, Warszawa-Radom 2000.7. Kwiatkowski S.M., Symela K. (red.): Standardy kwalifikacji zawodowych. Teoria. Metodologia.

Projekty. IBE, Warszawa, 2001.8. Kwiatkowski S.M., Woźniak I. (red.): Standardy kwalifikacji zawodowych i standardy edukacyj-

ne. Relacje-Modele-Aplikacje. IBE, Warszawa 2002.9. Kwiatkowski S.M., Woźniak I. (red.): Krajowe standardy kwalifikacji zawodowych. Projektowa-

nie i stosowanie. Projekt PHARE 2000, Cz. II – Krajowy System Szkolenia Zawodowego.MGPiPS, Warszawa 2003.

10. Kwiatkowski S.M., Woźniak I. (red.): Krajowe standardy kwalifikacji zawodowych. Konteksteuropejski. Projekt PHARE 2000, Cz. II – Krajowy System Szkolenia Zawodowego. MGiP,Warszawa 2004.

11. Nowacki T. W.: Zawodoznawstwo. ITeE, Radom 1999.12. Nowacki T. W., Korabiowska-Nowacka K., Baraniak B.: Nowy słownik pedagogiki pracy. WSP

TWP, Warszawa 2000.13. Nowacki T.W.: Leksykon Pedagogiki Pracy. Instytut Technologii Eksploatacji, Radom 2003.14. Paszkowska-Rogacz A.: Warsztat pracy europejskiego doradcy kariery zawodowej. KOWEZ,

Warszawa 2002.15. Paszkowska-Rogacz A.: Doradztwo zawodowe w systemach szkolnych krajów Unii Europej-

skiej. Ze szczególnym uwzględnieniem Irlandii i Danii. KOWEZ, Warszawa 2001.16. Projekt standardu kwalifikacji zawodowych dla zawodu „Doradca zawodowy”. MGiP, 2005.17. Projekt standardu usługi „Poradnictwo zawodowe". Standard usług rynku pracy. Improving

Quality of Employment Promotion Services Phare Project. Polska Agencja Rozwoju Przedsię-biorczości, Warszawa 2004.

18. Standard usług – Poradnictwo zawodowe opracowane w MGPiPS – Departament Rynku Pra-cy, Warszawa 2003.

19. SZOK – Szkolne Ośrodki Kariery. Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie, Warszawa 2003.20. Wojtasik B.: Doradca zawodu. Studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa. Uniwersytet

Wrocławski, Wrocław 1993.21. Vademecum dobrych praktyk. Zeszyty 1÷5. Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecz-

nej. Departament Rynku Pracy. Warszawa 2003.22. Walenisty J. (red.): Akademickie biura karier. Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie. War-

szawa 2003.



ZAŁĄCZNIKIZałącznik 1Karta usług doradczych (część A i B)Załącznik 2Rejestr porad indywidualnychZałącznik 3Rejestr porad grupowychZałącznik 4Rejestr informacji indywidualnychZałącznik 5Rejestr informacji grupowychZałącznik 6Ankieta – Identyfikacja potrzeb klientaZałącznik 7Ankieta – Ocena jakości usługi przez klientaZałącznik 8Raport kwartalny: Ocena jakości usługi – doradztwo zawodowe dla młodzieżyZałącznik 9Notatka służbowaZałącznik 10Lista obecnościZałącznik 11Scenariusz zajęć grupowych – przykładZałącznik 12Informacja o działalności MCIZ (Druk 04)Załącznik 13Ankieta – Ewaluacja jakości działań doradcy zawodowego MCIZ

Zakres stosowania: Usługa MCIZ-U1 Załącznik 1

57

KARTA USŁUG DORADCZYCH – Część A

Numer ewidencyjny klienta Data założenia karty

1. INFORMACJE O USŁUGODAWCY

WojewództwoNazwa usługodawcy: Mobilne Centrum Informacji Zawodowej

Adres siedziby usługodawcy: ul. ...............................................miejscowość: ..........................................

Imię i nazwisko doradcy zawodowego:

Telefon do kontaktu z doradcą zawodowym:

2. DANE PERSONALNE KLIENTA

Nazwisko i imię klienta:

Wiek:

Adres:

Telefon:

Inne możliwości kontaktu:

3. INFORMACJE O WIZYTACH KLIENTA U DORADCY ZAWODOWEGO

Lp. Data wizyty Podpis klienta Uwagi

1

2

3

4

itd.

Oświadczenie Klienta:

Ja niżej podpisany(a) oświadczam, że wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych, zgodniez ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. nr 109, poz. 926),z przeznaczeniem ich wykorzystania w procesie indywidualnej porady zawodowej prowadzonej przezdoradcę zawodowego MCIZ.

......................... .............................................. Data Podpis Klienta


58

KARTA USŁUG DORADCZYCH – Część B

Numer ewidencyjny klienta Data założenia karty

G GOHP P POHP A B IStatusklienta

Poniżejgimnazjalnego Gimnazjalne Zasadnicze

zawodoweŚrednie

ogólnokształcące

Policealnei średnie

zawodowe

Wyższezawodowe(licencjat)

WyższemagisterskiePoziom

wykształcenia

4. DOŚWIADCZENIE EDUKACYJNE I ZAWODOWE KLIENTA

Ukończone (i nieukończone) typy szkół:

Nazwy wyuczonych (w systemie szkolnym i pozaszkolnym) zawodów, specjalnościlub specjalizacji:

Nazwy dotychczas wykonywanych zawodów oraz staż pracy w tych zawodach:


59

5. SPECYFICZNE KWALIFIKACJE ZAWODOWE I PONADZAWODOWE KLIENTA

Ukończone kursy i szkolenia potwierdzone odpowiednim dokumentem:

Ukończone (lub przerwane) kursy i szkolenia nie potwierdzone:

Posiadane licencje:

Posiadane uprawnienia zawodowe:

Znajomość języków obcych:

Prawo jazdy (kategoria):

Inne kwalifikacje (jakie?):


60

6. ZDIAGNOZOWANE UMIEJĘTNOŚCI I CECHY PSYCHOFIZYCZNE KLIENTA

Posiadane umiejętności (praktyczne oraz intelektualne) o znaczeniu zawodowym (umiejętnościwynikające z doświadczenia zawodowego, życiowego, odbytych szkoleń itp.):

Zainteresowania i zamiłowania (m.in. sposób spędzania czasu wolnego, można również umieścić wynikiprzeprowadzonych testów):

Cechy charakteryzujące osobowość (np. cierpliwość, odporność emocjonalna, wytrwałość itp.):

Sprawności sensomotoryczne (np. zręczność rąk, zmysł równowagi, rozróżnianie barw itd.) orazograniczenia zdrowotne (proszę zamieścić informacje o diagnozach pedagogicznych, psychologicznychi lekarskich):


61

7. CZYNNIKI CHARAKTERYZUJĄCE STATUS SPOŁECZNO-EKONOMICZNY KLIENTA

(sytuacja rodzinna, ekonomiczna i środowiskowa klienta)

8. IDENTYFIKACJA PROBLEMU EDUKACYJNEGO LUB ZAWODOWEGO KLIENTA ORAZ SPOSÓB

JEGO ROZWIĄZANIA – DOTYCZY WIZYTY NR ….. (należy wypełniać oddzielnie do każdej wizyty)

• Klient dokonuje wyboru szkoły po raz pierwszy i nie wie, jaką szkołęwybrać

• Klient dokonał wyboru, który jemu wydaje się błędny i chceponownie dokonać wyboru szkoły

Wybór szkoły

• Klient nie ukończył wybranego kierunku kształcenia

• Klient dokonuje wyboru zawodu po raz pierwszy i nie wie, jakizawód wybrać

• Klient posiada ograniczone doświadczenie zawodowe lub w ogólego nie posiadaWybór zawodu

• Klient posiada doświadczenie zawodowe, ale chciałby sięprzekwalifikować

• Klient zamierza podjąć działalność gospodarczą i oczekuje ocenyszans przedsięwzięcia

• Klient ma kłopoty z przystosowaniem zawodowymUzyskaniezatrudnienia

• Klient ma deficyty w zakresie umiejętności poszukiwania pracy

•

• Inne problemy(jakie?)

•


62

9. REZULTATY DZIAŁAŃ DORADCZYCH

Kompleksowa informacja o rezultatach pomocy przy rozwiązywaniu problemu zawodowegolub edukacyjnego klienta:

Decyzja klienta dotycząca podjęcia działań prowadzących do rozwiązania problemu:

........................ ...................................................... Data Podpis Doradcy Zawodowego


63

INSTRUKCJA WYPEŁNIENIA „KARTY USŁUG DORADCZYCH”

„Karta Usług Doradczych” jest obligatoryjnym dokumentem wypełnianym odręcznie (lub/orazkomputerowo) przez doradcę zawodowego potwierdzającym realizację usługi, zgodnie z wymaganiamistandardu MCIZ-U1. Dokument ten składa się z dwóch części A oraz B i podlega ochronie danychosobowych (Dz.U. z 1997 r. Nr 133, poz. 883).

Część A

− W rubryce „Data założenia karty” należy wpisać datę pierwszej rozmowy doradczej.

− W części A zawarte są podstawowe informacje o usługodawcy oraz dane osobowe Klienta, którepodlegają ochronie danych osobowych. Klient musi wyrazić zgodę na ich przetwarzanie dla celówudzielania indywidualnej porady zawodowej przez doradcę zawodowego MCIZ. Doradca po wypisaniuręcznie lub też komputerowo danych osobowych (wykonuje wydruk) zapoznaje klienta z wymaganiamiustawy oraz z zakresem wykorzystywania danych przez MCIZ. Następnie prosi Klienta o wyrażeniezgody na przetwarzanie jego danych osobowych poprzez złażenie podpisu pod oświadczeniem.Sporządzane są dwa egzemplarze części A – jeden dla Klienta, drugi dla usługodawcy.

− W „Danych Personalnych Klienta” dane dotyczące adresu, telefonu i innych możliwości kontaktuz klientem nie są wymagane, chyba że Klient zechce je dobrowolnie udostępnić.

− W rubryce „Numer ewidencyjny klienta” stosuje się zapis wg wzoru:pierwsze litery nazwiska i imienia – kolejny numer klienta (stosujemy tylko dla klientów o tychsamych inicjałach) / płeć klienta / przynależność do danego typu klientów /symbol usługi /kolejny miesiąc / rok;np. Kowalski Jan – KJ-1, Płeć męska – M, uczeń gimnazjum dla dorosłych w ramach OHP – GOHP,usługa indywidualne poradnictwo zawodowe – U-1, spotkanie w lutym – II, 2005 roku – 05,tj.: KJ-1/M/GOHP/U-1/II/05.

Przyjęta symbolika: młodzież gimnazjalna – G oraz GOHP (uczestnicy OHP); młodzieżponadgimnazjalna – P oraz POHP (uczestnicy OHP); absolwenci – A; młodzież poszukująca pracy – B;inni – I. Płeć: K – żeńska, M – męska.

Uwaga: Numer ewidencyjny klienta jest powtarzany w części B „Karty Usług doradczych” i stanowiłącznik z danymi osobowymi klienta zawartymi w części A.

− Część A „Karty Usług Doradczych” stanowić powinna narzędzie komunikacji Klienta z doradcązawodowym podczas każdej kolejne wizyty, co usprawni wyszukiwanie „Karty Usług Doradczych –Części B oraz zapewni Klientowi możliwość kontaktu planowanego i nieplanowanego (jeśli zajdzie takapotrzeba) z osobą udzielającą mu porady.

Część B

− Formularz wypełnia każdy doradca udzielający porady indywidualnej. Istnieje możliwość ewidencjielektronicznej tej części dokumentu, gdyż nie zawiera ona danych osobowych klienta. Dziękizastosowaniu numeru ewidencyjnego jest ona anonimowa dla osób postronnych, w tym organówkontrolujących jakość usługi.

− Zbiory wypełnionych formularzy Kart Usług Doradczych – Część B powinny być zabezpieczone przednieuprawnionym dostępem (dotyczy to wersji elektronicznej i „papierowej” formularzy. Wersjęelektroniczną należy zabezpieczyć hasłem uniemożliwiającym samodzielne otwarcie pliku i zmianędanych w formularzu. Plikom zawierających część B karty należy nadawać nazwy zgodne z numeremewidencyjnym klienta, ułatwi to ich szybkie odszukanie oraz spełnimy warunek kolejności alfabetycznejw przypadku kartoteki elektronicznej klientów.

− Kartoteka „papierowa” jest prowadzona według kolejności alfabetycznej klientów.

− „Kartę Usług Doradczych – Część B” doradca zawodowy może wypełniać podczas lub bezpośrednio porozmowie doradczej. W trakcie spotkania doradca notuje odręcznie, „hasłowo”, informacje uzyskane odklienta. Dane zawarte w tej części powinny być modyfikowane i aktualizowane podczas kolejnych wizytklienta. W przypadku sporządzania wersji elektronicznej „Kartę” należy wypełniać po zakończeniuspotkania z Klientem. Zakończona usługa powinna być potwierdzona datą i podpisem doradcyzawodowego.

− Uwaga: Część B Karty usług doradczych podlega kontroli poprawności wypełnienia prowadzonej przezDyrektora Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży lub innych osób uprawnionych, zgodnie z obowiązującymw systemie OHP modelem zarządzania.


65


67


69


71

Zakres stosowania: Usługa MCIZ-U2, U4 Załącznik 6

73

ANKIETA – IDENTYFIKACJA POTRZEB KLIENTA

Szanowni Państwo

Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wyrażenie własnych poglądów i potrzeb w zakresie tematykizajęć i pomocy, jakiej chcieliby Państwo oczekiwać od Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej.Uzyskane od Państwa opinie dostarczą organizatorom cennych informacji i argumentówdotyczących doskonalenia jakości oferty usług doradztwa zawodowego dla młodzieży.

Ankieta jest anonimowa. Prosimy jedynie zaznaczyć „X” w odpowiednim miejscu oraz uzupełnićwybrane pola ankiety własnym komentarzem.

1. INFORMACJE O UCZESTNICTWIE W ZAJĘCIACH (SPOTKANIU)

Data wypełnienia ankiety(dzień, miesiąc, rok, miejscowość)Czy wcześniej uczestniczyłeśw zajęciach z doradztwazawodowego?(Tak lub Nie). Jeśli wpisałeś „Tak”, to ktobył organizatorem tych zajęć i jak dawnoto było (określić w miesiącach) orazczego dotyczyły (ogólna tematyka)

2. DANE KLIENTA

Płeć:KobietaMężczyzna

Wiek: Wielkość miejscowości, w której mieszkasz:

a) poniżej 15 lat a) Wieśb) 15–19 lat b) Miasto do 5 tys. mieszkańcówc) 20–25 lat c) Miasto do 5÷50 tys. mieszkańców

e) Miasto powyżej 200 tys. mieszkańców

Aktualny status:a) Jestem uczniem gimnazjumb) Jestem uczestnikiem OHP (gimnazjum dla dorosłych)c) Jestem uczniem szkoły ponadgimnazjalnejd) Jestem uczniem szkoły ponadgimnazjalnej OHPe) Jestem osobą poszukującą pracyf) Inny status (jaki?)


74

3. POTRZEBY I OCZEKIWANIA KLIENTA

3.1. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Kierunki kształcenia i wybór szkoły”?

TAK Raczej TAK Raczej NIE NIE.. Nie wiem

3.2. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Możliwości uczenia się na kursach”?


3.3. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Określanie własnych predyspozycjizawodowych”?


3.4. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Informacje o zawodach”?


3.5. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Zakładanie własnej działalnościgospodarczej”?


3.6. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Sposoby poszukiwania pracy”?


3.7. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Sytuacja na rynku pracy (aktualniei w przyszłości)”?


3.8. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Oczekiwania pracodawców”?


3.9. Czy w przyszłości jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Rozwijanie umiejętności komunikacjii asertywności”?


3.10. Czy jesteś zainteresowany zajęciami nt. „Rozwijanie umiejętności twórczego myślenia”?


3.11. Jaka tematyka zajęć (spotkań), oprócz wyżej wymienionej, mogłaby być dla Ciebie przydatna?Wpisz tematykę, jaka Ciebie interesuje.

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

3.12. Jaką formę zajęć (spotkań) preferujesz?

a) Zajęcia (spotkania) indywidualneb) Zajęcia (spotkania) grupowec) Inną formę (jaką?):

Dziękujemy za współpracę

Zakres stosowania: Usługa MCIZ-U1, U2, U3, U4 Załącznik 7

75

ANKIETA – OCENA JAKOŚCI USŁUGI PRZEZ KLIENTA

Szanowni Państwo

Zwracamy się z uprzejmą prośbą o wyrażenie własnej opinii dotyczącej jakości usługświadczonych przez Mobilne Centrum Informacji Zawodowej. Uzyskane od Państwa opiniedostarczą organizatorom cennych informacji i argumentów dotyczących doskonalenia jakości usługdoradztwa zawodowego dla młodzieży.

Ankieta jest anonimowa. Prosimy jedynie zaznaczyć „X” w odpowiednim miejscu oraz uzupełnićwybrane pola ankiety własnym komentarzem.

1. INFORMACJE O UCZESTNICTWIE W ZAJĘCIACH (SPOTKANIU)

Data wypełnienia ankiety(dzień, miesiąc, rok, miejscowość)

Kto był organizatorem zajęć (spotkania)?(nazwa organizatora)

Jaki był temat zajęć (spotkania)?

Kto prowadził zajęcia (spotkanie)?(nazwisko i imię doradcy zawodowego)

Poradnictwo indywidualne

Poradnictwo grupowe

Informacja indywidualna

W jakiej formie zajęć brałeś udział?(jeśli nie jesteś pewny, spytaj organizatora)

Informacja grupowa

2. DANE KLIENTA

Płeć:KobietaMężczyzna

Wiek: Wielkość miejscowości, w której mieszkasz:

a) poniżej 15 lat a) Wieśb) 15–19 lat b) Miasto do 5 tys. mieszkańcówc) 20–25 lat c) Miasto 5÷50 tys. mieszkańców

e) Miasto powyżej 200 tys. mieszkańców

Aktualny status:a) Jestem uczniem gimnazjumb) Jestem uczestnikiem OHP (gimnazjum dla dorosłych)c) Jestem uczniem szkoły ponadgimnazjalnejd) Jestem uczniem szkoły ponadgimnazjalnej OHPe) Jestem osobą poszukującą pracyf) Inny status (jaki?)


76

3. OPINIA KLIENTA O JAKOŚCI USŁUGI

3.1. Czy zajęcia (spotkanie) rozpoczęły się zgodnie z przyjętym planem? (nie dotyczy spotkańindywidualnych)


3.2. Czy prowadzący zajęcia (spotkanie) był/byli do nich przygotowany/przygotowani?


3.3. Czy prowadzący zajęcia (spotkanie) umożliwiał/umożliwiali uczestnikom wyrażanie własnychopinii?


3.4. Czy organizacja i forma prowadzonych zajęć (spotkania) była dla Ciebie atrakcyjna?


3.5. Czy tematyka zajęć (spotkania) była interesująca?


3.6. Wymień, jakie omawiane w trakcie zajęć (spotkania) zagadnienia były dla Ciebie najbardziejinteresujące?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3.7. Czy materiały, jakie otrzymałeś są dla Ciebie przydatne? (wypełnić, jeśli organizator przekazałmateriały)


3.8. Czy prowadzący zajęcia (spotkanie) przekazywał/przekazywali wiedzę i instruował/instruowaliw sposób jasny i komunikatywny?


3.9. Czy sposób prowadzenia zajęć (spotkania) aktywizował do działania, zadawania pytań, dyskusji?


3.10. Czy możesz stwierdzić, że dzięki uczestnictwu w zajęciach (spotkaniu) posiadasz nową wiedzęi umiejętności, które będą użyteczne w Twoim rozwoju edukacyjnym i/lub zawodowym?


3.11. Czy zajęcia (spotkanie), w których uczestniczyłeś/uczestniczyłaś poleciłbyś/poleciłabyś innymosobom?


3.12. Co, w Twoim odczuciu, można by poprawić i usprawnić, aby w przyszłości zajęcia (spotkania)były bardziej efektywne, atrakcyjne i przydatne dla ich uczestników?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Dziękujemy za współpracę


77

RAPORT KWARTALNY

OCENA JAKOŚCI USŁUGI – PORADNICTWO ZAWODOWE DLA MŁODZIEŻY

1. INFORMACJE O USŁUGODAWCY

WojewództwoNazwa usługodowacy: Mobilne Centrum Informacji Zawodowej w…………………………..

Adres siedziby usługodawcy:

Imię i nazwisko doradcy zawodowego sporządzającego raport:

Telefon:Dane do komunikacji z doradcą zawodowym

e-mail:

Okres sprawozdawczy (kwartał): I II III IV

Rok sprawozdawczy:

2. ZAWARTOŚĆ RAPORTU

Nazwy podrozdziałów w raporcie Uwagi co do zawartości

2.1 Informacja o realizacji podjętych działańkorygujących

Dotyczy poprzedniego kwartału sprawozdawczego(w pierwszym raporcie pomijamy ten opis)

2.2 Syntetyczna informacja o działalności MCIZ Należy wykorzystać informacje z druku nr 04 (Zał. 12)

2.3 Informacja o jakości usługi – indywidualneporadnictwo zawodowe

Należy wykorzystać Zał. 1 (jedynie w zakresie informacji,które można upublicznić) oraz Zał. 2, 6, 7, 9

2.4 Informacja o jakości usługi – grupoweporadnictwo zawodowe

Należy wykorzystać Zał. 3, 6, 7, 9

2.5 Informacja o jakości usługi – indywidualnainformacja zawodowa


2.6 Informacja o jakości usługi – grupowainformacja zawodowa


2.7 Wnioski i propozycje wprowadzenia działańw zakresie poprawy jakości usług

Należy sformułować wnioski i propozycje, które wynikająz potrzeb i ocen klientów oraz te, które proponuje doradcaw zakresie usprawnienia własnego obszaru działności

Uwagi do opracowania raportu:

• Raport sporządzany jest wg ww. układu i przedkładany (w wersji elektronicznej – edytor Wordoraz drukowanej) Dyrektorowi Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży, któremu podlega MCIZ.

• Raport sporządza doradca zawodowy w oparciu o informacje zawarte w Załącznikach 1, 2, 3,4, 5, 6, 7, 9, 10, które mogą stanowić do niego aneksy (wybiórczo).

• W przypadku wykorzystywania opisów gromadzonych wg Załącznika 1, należy dokonaćjedynie uogólnień dla wszystkich wypełnionych „Kart usług doradczych”, ze szczególnymuwzględnieniem punktów 8 i 9.

• Dla wypełnionych przez klientów ankiet (wg Zał. 6 i 7) należy opracować wyniki zbiorczebadań.


79

NOTATKA SŁUŻBOWA NR … (kod: nr kolejny/kwartał/rok)

1. Dotyczy:

Spotkania grupowego organizowanego w ramach działalności Mobilnego Centrum InformacjiZawodowej OHP w ........................................................................................................................

2. Miejsce spotkania: ………………………………...........................................................................

…………………………………………………………….............……………………………………………

3. Data spotkania: ................................................. godzina: ………………...………....……...……

4. Uczestnicy spotkania (zaznaczyć właściwą grupę oraz ewentualnie uzupełnić wpis):

a) Młodzież ucząca się (w wieku powyżej 15 lat) – uczniowie gimnazjum

– w tym uczestnicy z OHP

b) Młodzież ucząca się (w wieku powyżej 15 lat) – uczniowie szkół ponadgimnazjalnych

– w tym uczestnicy z OHP

c) Młodzież poszukująca pracy (ogółem)

– w tym absolwenci***

d) Inni objęci działaniem MCIZ****

Młodzież klas (dotyczy pkt a): ……………………………....…………………………………………

oraz typ szkoły: ……………..…………………………………....……………………………………..

Liczba uczestników ogółem Młodzież – płeć żeńska Młodzież – płeć męska

5. Imię i nazwisko doradcy zawodowego MCIZ prowadzącego spotkanie (ewentualnie zespół

doradców): …….…………………………..…………………………...............................................…

…………………………………………………………………………………………………...............…

6. Temat spotkania (dotyczy informacji grupowej ……… lub porady grupowej ….…….................)

(należy wpisać „TAK” w odpowiednim miejscu):.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................

*** Dotyczy pozostających bez pracy do 12 miesięcy po ukończeniu szkoły.**** Dotyczy kadry OHP, pedagogów, nauczycieli, rodziców itp.


80

7. Udzielone indywidualne porady i informacje zawodowe w ramach spotkania:

Płeć klientaLp. Zakres poradyindywidualnej

Zakres indywidualnejinformacji K M

Uwagi(udostępnione

materiały)1

2

3

4

5

6

Razem:

8. Dodatkowy komentarz do spotkania (np. atmosfera spotkania, nowe propozycje, wnioski

oraz spostrzeżenia dotyczące doskonalenia jakości świadczonych usług wynikające

z samooceny itp.)

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Podpis doradcy zawodowego: Podpis osoby upoważnionej ze środowiskauczestników spotkania wraz z pieczęcią instytucji

…………………………………………… …………………………………………………….


81

LISTA OBECNOŚCI

Dotyczy:Uczestnicy spotkania grupowego organizowanego w ramach działalności Mobilnego CentrumInformacji Zawodowej Ochotniczych Hufców Pracy

Miejsce spotkania: ………………………………............…………………………………………………………..Data spotkania: ……………………………………............................................................................................

Lp.Imię i nazwisko

Dodatkowe informacje (nieobowiązkowe)

(można wpisać telefon, miejsce zamieszkania)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

Podpis doradcy zawodowego: Podpis osoby upoważnionej ze środowiskauczestników spotkania:

………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………


83

SCENARIUSZ ZAJĘĆ GRUPOWYCH – Przykład

Temat zajęć: Mój potencjał – Pierwszy krok do kariery

Uczestnicy: uczniowie szkół gimnazjalnych.

Cele:

• Kształtowanie umiejętności oceny swoich możliwości.

• Budowanie obrazu samego siebie w oparciu o różne źródła.

Aktywność uczestników zajęć:

– uczestnicy analizują swoje możliwości,– młodzież analizuje konsekwencje błędnej oceny swojego potencjału.

Czas trwania: 45 min.

Materiały i środki dydaktyczne:

– flipchart, markery,– slajdy lub foliogramy, papier pakowy, pisaki,– rzutnik multimedialny,– tablica interaktywna.

Metody i formy realizacji:

Wykład, dyskusja grupowa, praca własna uczestników, odgrywanie scenek.

Treść zajęć:

– definicja samowiedzy,– źródła informacji o sobie,– konsekwencje błędnej oceny swoich możliwości,– samowiedza jako klucz do sukcesu.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Zdefiniowanie samowiedzy (czas – 10 min.):

Wprowadzenie w problematykę samowiedzy. Prowadzący prowadzi dyskusję grupy nt.: Czym

jest samowiedza i jakie elementy obejmuje. Efektem dyskusji powinno być wspólne

wypracowanie definicji samowiedzy.

Definicja: Samowiedza to wiedza i przekonania, jakie posiadamy o sobie. Na samowiedzę

składa się wiedza o swoich:

− zdolnościach,

− zainteresowaniach,

− cechach charakteru,

− cechach fizycznych,

− przekonaniach,


84

− systemie wartości,

− stanie swojej wiedzy,

− kompetencjach.

2. Źródła informacji o sobie (czas – 10 min):

Prowadzący zaczyna dyskusję: Skąd możemy czerpać wiedzą o nas samych?

Wiedzą o sobie czerpiemy z wielu źródeł, jeśli analizujemy informacje o nas samych płynące

z większej liczby źródeł to nasza ocena siebie będzie trafniejsza. Celem dyskusji jest

znalezienie i uzasadnienie źródeł wiedzy o nas samych. Informacje o sobie możemy czerpać z:

− własnych doświadczeń,

− obserwowania swoich zachowań i wyborów w różnych sytuacjach,

− opinii innych ludzi,

− ocen szkolnych,

− testów i kwestionariuszy osobowości, zainteresowań, predyspozycji itp.

3. Konsekwencje błędnej oceny samego siebie – praca w grupach (czas – 20 min)

Prowadzący dzieli grupę na 4–6-osobowe zespoły. Każdy zespół opracowuje scenkę ok.

2-minutową dotyczącą błędnej oceny samego siebie. 1 grupa: zawyżona ocena, zaniżona

ocena, ewentualnie adekwatna ocena samego siebie.

Następnie każda z grup prezentuje opracowane scenki.

Po prezentacjach cała grupa analizuje możliwe przyczyny błędnej oceny nas samych oraz

konsekwencje takich ocen.

4. Samowiedza kluczem do sukcesu – wykład, dyskusja (czas – 5 min):

Prowadzący prowadzi dyskusje nt. roli samowiedzy w planowaniu kariery, wyborze zawodu

i kierunku kształcenia. Efektem dyskusji jest wspólne sformułowanie wniosku, że samowiedza

jest niezbędna, aby w przyszłości być zadowolonym z pracy i odnosić sukcesy.

Literatura:

1. Zeszyty informacyjno-metodyczne doradcy zawodowego nr 11: Metody grupowego

poradnictwa zawodowego. Kurs inspiracji, cz. II. KUP, Warszawa 1998.

2. Biuletyn Szkolnych Ośrodków Kariery „b-SzOK”, Nr 1, kwiecień 2004, Instytut Rozwoju

Kariery, Warszawa 2004.


85


86

Terminy przekazania: 7 stycznia (za cały rok)

7 lipca (za półrocze)

INFORMACJA OPISOWADOTYCZĄCA DZIAŁALNOŚCI

MOBILNEGO CENTRUM INFORMACJI ZAWODOWEJ

(nie dotyczy działalności prowadzonej w ramach Klubu Pracy)TEZY

do Druku 04

1. Informacje na temat sesji wyjazdowych i zajęć stacjonarnych (wszystkich) wg poniższego wyszczególnienia (w formie tabeli): – data i miejsce sesji – liczba osób, które skorzystały z porad indywidualnych – liczba osób, które skorzystały z informacji grupowych – liczba osób, które skorzystały z informacji indywidualnej – liczba osób, które uczestniczyły w warsztatach grupowych –

kategorie uczestników (młodzież ucząca się powyżej 15 roku życia, w tym: uczestnicyOHP oraz bezrobotni, w tym: absolwenci) i ich szczegółowa charakterystyka (wiek,wykształcenie, pochodzenie, staż pracy ogółem, czas pozostawania bez pracy,niepełnosprawni, itp.)

– rodzaj i formy naboru uczestników – zakres tematyczny udzielonych porad indywidualnych – zakres tematyczny przedstawionych informacji grupowych

– zakres tematyczny przeprowadzonych porad grupowych, które odbyły się podczassesji

– partnerzy 2.

Realizacja programów rządowych oraz zawartych w nich zadań z zakresu poradnictwa i infor-macji zawodowej w ramach:

– „Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach2000–2006”

–

Strategii gospodarczej rządu "Przedsiębiorczość – Rozwój – Praca", programu„Pierwsza praca” i „Przede wszystkim przedsiębiorczość”.

3.

Współdziałanie z organami administracji samorządowej oraz instytucjami i organizacjamizajmującymi się problematyką młodzieży:

– podpisane porozumienia – zasady i formy współpracy z poszczególnymi partnerami społecznymi – rodzaj współpracy (stała, okazjonalna, brak) – zrealizowane przedsięwzięcia i ich ocena 4. Doskonalenie działalności Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej 5. Szkolenia kadry w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych (zewnętrzne i wewnętrzne): – liczba szkoleń – tematyka szkoleń – czas trwania – osiągnięte rezultaty – uzyskane kwalifikacje (świadectwa, certyfikaty itp.)


87

6. Działalność promocyjna i informacyjna w zakresie realizowanych zadań. 7. Inni uczestnicy – objęci działalnością MCIZ (kadra OHP, pedagodzy, nauczyciele, doradcy

SzOK, rodzice itp.)8.

Inne, nie ujęte powyżej, informacje, uwagi, wnioski i propozycje (np. jaki zakres tematycznyi rodzaj usługi ze względu na różne grupy młodzieży)

Informację opisową należy sporządzić w programie Microsoft Word i zakończyć formułami:Sporządził(a) oraz Przekazał(a) ... – wg poniższego wzoru.

Sporządził(a)

Imię i nazwisko StanowiskoNr tel. kier.,

bezpośredn.,wewnętrzn.

Data

Przekazał(a) za

pośrednictweme-mail: Imię i nazwisko Stanowisko

Nr tel. kier.,bezpośredn.,wewnętrzn.

Data


89

ANKIETAEWALUACJA JAKOŚCI DZIAŁAŃ DORADCY ZAWODOWEGO MCIZ

1. INFORMACJE OGÓLNE

Nazwa instytucji świadczącej usługę:

Usługa (MCIZ-U2): Grupowe poradnictwo zawodoweNazwa i symbol ewaluowanej usługi:(zaznaczyć właściwe pola)

Usługa (MCIZ-U4): Grupowa informacja zawodowe

Nazwisko i imię doradcy zawodowegoświadczącego usługę:

Nazwisko i imię audytorawypełniającego ankietę ewaluacyjną:

Nazwa instytucji zlecającej ocenęjakości usługi:

Data przeprowadzenia oceny:

Poziom spełnieniakryterium2. WSKAŹNIKI (KRYTERIA) PODLEGAJĄCE OCENIE

0 0,5 1,0 1,5 2,01 Czy usługa (zajęcia, spotkanie) została wcześniej zaplanowana?

2 Czy zajęcia (spotkanie) rozpoczęły się zgodnie z przyjętym planem?

3 Czy doradca posiada scenariusz zajęć (spotkania)?

4 Czy usługa jest realizowana zgodnie z przygotowanym scenariuszemzajęć?

5 Czy liczebność klientów jest właściwa do prowadzonej usługi?

6 Czy miejsce, gdzie prowadzona jest usługa zostało odpowiednioprzygotowane?

7 Czy doradca zawodowy stosuje właściwe dla danej usługi metodypracy?

8 Czy doradca zawodowy stosuje właściwe dla danej usługi narzędziai wyposażenie?

9 Czy doradca zawodowy sprawnie posługuje się technologiamiinformacyjnymi?

10 Czy przebieg usługi jest zgodny z zakresem usługi określonymw standardzie?

11 Czy rezultaty usługi są zgodne z wymaganiami standardu?


90

12 Czy czas świadczenia usługi jest optymalnie dobrany dozaplanowanych działań?

13 Czy doradca zawodowy dobrze wykorzystuje czas zajęć (spotkania)?

14 Czy doradca zawodowy jest wszechstronnie przygotowany doświadczenia usługi?

15 Czy doradca zawodowy zapewnił przyjazną atmosferę kontaktuz klientem/klientami?

16 Czy doradca zawodowy umożliwiał klientowi/klientom wyrażaniewłasnych opinii?

17 Czy organizacja i forma prowadzonych zajęć (spotkania) jest atrakcyjnadla klienta/klientów?

18 Czy omawiana tematyka zajęć (spotkania) tworzy spójną całość?

19 Czy tematyka zajęć (spotkania) jest interesująca dla klienta/klientówi pomaga w rozwiązywaniu ich problemów?

20 Czy zawartość informacyjna zajęć (spotkania) i udostępnione zasobyinformacyjne sprzyjają skutecznej realizacji celów usługi?

21 Czy doradca zawodowy jest komunikatywny, właściwie przedstawiai wyjaśnia trudne zagadnienia odwołując się do praktyki?

22 Czy materiały, jakie otrzymał klient/klienci pomagają w zrozumieniutreści prowadzonych zajęć (spotkania)?

23 Czy doradca zawodowy przekazuje informacje i wiedzę w sposób jasnyi komunikatywny?

24 Czy sposób prowadzenia zajęć (spotkania) aktywizuje klienta/klientówdo działania, zadawania pytań, dyskusji?

25 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą mobilności?

26 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą dostępności?

27 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą równości?

28 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą dobrowolności?

29 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą swobodnego wyboru?

30 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą obiektywizmu i tolerancji?

31 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą elastyczności?

32 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą poufności i ochronydanych osobowych klienta?

33 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą nieodpłatności?

34 Czy usługa jest realizowana zgodnie z zasadą wiarygodnościi rzetelności?

35 Czy relacje interpersonalne doradca zawodowy–klient/klienci nawiązujądo partnerstwa, dialogu, zaufania, zrozumienia i wzajemnegoszacunku?


91

36 Czy klienci doradcy zawodowego mają możliwość gromadzeniarezultatów i dowodów własnych postępów i osiągnięć w zakresierozwoju zawodowego/edukacyjnego?

37 Czy doradca zawodowy bada potrzeby i oczekiwania klienta/klientów?

38 Czy klient/klienci doradcy zawodowego mają możliwość wyrażaniawłasnych opinii (w formie pisemnej i ustnej)?

39 Czy doradca zawodowy analizuje opinie klientów o jakości usługi orazczy wprowadza działania poprawiające tę jakość?

40 Czy doradca zawodowy korzysta z pomocy innych specjalistów (jeślijest taka potrzeba)?

41 Czy doradca zawodowy stosuje właściwą dokumentację usługi(zgodność ze standardem)?

42 Czy stosowana dokumentacja jest prawidłowo wypełnianai przechowywana?

43 Czy doradca zawodowy stosuje własne metody i narzędzia pracywzbogacające jego warsztat?

44 Czy doradca zawodowy prowadzi ocenę własnej pracy i gromadzidowody w tym zakresie?

45 Czy doradca zawodowy doskonali własne kompetencje zawodowe?

Łączna liczba punktów:

3. INNE UWAGI DOTYCZĄCE JAKOŚCI USŁUG WYKRACZAJĄCE POZA PRZYJĘTE KRYTERIA


92

4. ZALECENIA DLA DORADCY ZAWODOWEGO (w zależności od uzyskanej oceny punktowej)

PRZYJĘTA SKALA OCENIANIA – PRZELICZENIE UZYSKANYCH PUNKTÓW NA OCENĘOszacowanie poziomu spełnieniakryterium

Ocena jakości usługi doradcy zawodowego

0 – Nie obserwuje się spełnienia

kryterium

86÷90 pkt. – Ocena wyróżniająca

0,5 – Kryterium spełnione w ok. 25% 75÷85 pkt. – Ocena bardzo dobra

1,0 – Kryterium spełnione w ok. 50% 64÷74 pkt. – Ocena dobra

1,5 – Kryterium spełnione w ok. 75% 53÷63 pkt. – Ocena zadowalająca (wymagawprowadzenia korekt)

2,0 – Kryterium spełnione w 100% mniej niż 52 pkt. – Ocena niezadowalająca (generalnezmiany)

Podpis doradcy zawodowego Podpis audytora

………………………………………………………… ……………………………………………………………………

Documents

Uwarunkowania organizacyjno-prawne funkcjonowania ... i poradnictwo zawodowe... · Załącznik 1 Karta usług doradczych ... 1 Narodowa Strategia Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów