Vì Ngh a Vì Tình - Ho Bieu Chanh · Vì ngh a vì tình 1 1 Vì Ngh a Vì Tình + × Bi Çu Chánh I CON TH j LÌA M ¼ * «n h Ãt n ña canh n m, h m ßng ÿông sao mai ÿã

ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om

Vì ngh a vì tình 1 www.hobieuchanh.com

1

Vì Ngh a Vì Tình Bi u Chánh

I

CON TH LÌA M

n h t n a canh n m, h ng ông sao mai ã ló m c. B u tr i r c sáng, nên chen en, ch ; m t c g i s ng nên kho nh t t, kho nh khô khô.

Có m t ng i àn ông, tu i trên b n m i, phía d i tr ng ua ng a c SàiGòn, theo ng qu n h t l m l i i ri t lên xóm Chí Hoà, hai tay có ôm m t a con nítch ng n m, sáu tu i.

y nhà d c theo hai bên l còn ng , nên c nh v t im lìm, duy có m t c xe bòch rau, c i, khoai, u trên mi t Bà Qu o th ng th ng i xu ng, c p bò na n n, l ngèn leo heo, bánh xe kêu lét két. Khi ng i v i xe bò g n g p nhau thì a con nít vùng

khóc lên. Ng i b ng nó, n t nh nh r ng: “Nín i nà, kh c gi ng gì” r i bét vô lng mà i; ng i ánh xe m c ng g c nên không nghe th y chi h t.

Ng i b ng a nh i n xóm Chí Hoà r i qu o vô m t cái b nh bên phía taytrái. B quanh co mà l i t i mò, d i ch n ng n c a ng n lúp xúp, trên u cây giaonhành bít ch t, c nh coi hi m l m, n u ai không quen thu c thì trong lúc ban êm nh v yt nhát b c ch n vào. Ng i n y tuông ng n c mà i x ng xái c ng nh ngoài ng

tr ng, ch ng có chút chi b ng . i c ch ng vài tr m b c thì t i m t cái nhà tranhnh và th y c a vách x ch x c, ng i y gi c a chun vào kêu r ng: “M y a, m y a, d y

t èn coi nào”.

c vô nhà r i, ng i y mò l i b ván, a nh ng i xu ng và kêu n a r ng:“M y a , d y t èn lên”.

phía trong có m t ng i àn bà l c t c mò h p qu t t èn r i b ng ra. Ch tadòm th y có m t a con nít ng i khóc trên ván thì ch ng h ng, nên ngó ng i àn ôngmà h i r ng:

- Con c a ai âu v y?

- C a h m i cho tao.

- H cho mà mình lãnh v làm gì?

- Lãnh v nuôi, ch lãnh làm gì.

- Úy! M i, ai mà nuôi con nít cho ng?

a nh ngó ng i àn bà và ngó d n dác trong nhà r i khóc mà kêu má n a.Ng i àn ông chúm chím c i r i nói v i ng i àn bà r ng: “B ng i t d i Sài Gòn

http://www.hobieuchanh.com

ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


2

trên n y m i tay quá. M y b ng nó m t chút coi; b ng d nó r i tao nói chuy n chomà nghe”.

Ng i àn bà chong èn trên ván r i x t b ng a nh . a nh càng khóc l nvà kêu má nh t h n n a. Ng i àn bà nhìn nó và nói r ng: “Con trai mà. Nín i, khócgi ng gì”. Ng i àn bà l i day qua h i ng i àn ông r ng:

- êm nay i làm mi t nào âu mà không có chi h t, l i m con nít v nh v y nè?

- y! Con n y nóng quá! Sao m y bi t tao không có chi h t? No l m ch .

Ng i àn ông thò tay và dây n t móc ra ba t m gi y x ng r i b c l i g n ènphành ra mà m. Ng i àn bà ch p l y mà coi và h i r ng:

- Gi y b c m y ng ây?

- Con n y ngu quá! Gi y tr m mà nó không bi t ch .

- Gi y tr m hay sao. M i, té ra ba t m y là ba tr m. Mình làm nhà âu v y?

- Không ph i tao làm, h cho tao mà.

- Ai d i gì mà cho mình nhi u nh v y? âu mình nói thi t cho tôi nghe m t chútmà.

Ng i àn ông m i leo lên ván mà ng i, thò tay b ng chong èn xích t i.Ng i àn bà mu n nghe câu chuy n mà b a nh b ng trên tay nó khóc hoài, làm c clòng quá, ch ta gi n m i em nó n m trên cái võng r i tr l i h i ng i àn ông n a

ng:

- Chuy n sao âu mình nói cho tôi nghe m t chút. Còn th ng nh ó âu v y?

- Chuy n k l m. êm nay tao i, tao t ng b r i, té ra kh i h i mà l i may quá.i 12 gi khuya, tao ghé rình cái nhà l u ng Thu n Ki u. Tao bi t nhà y là ng i

Vi t nên tao không s . Tao ng ngoài c a s mà rình h n m t gi ng h , trong nhài mò mà l i v ng teo. Tao ch c h ng mê tao m i c y c a s . “ .m.”, không dè c a

ó ngay b ván, l i có m t ng i n m ó n a ch ! Tao nhát nhát, s chung vô ngván h hay. Tao mu n b mà i làm ch khác, ng t c a ã phá r i, b thì u ng l m, màtr i l i g n sáng, i làm ch nào n a cho c. Tao ng rình hoài, n g n ba gi tao

i lén chun vô. Tao bò trên ván nh nh , không dè ng i n m ó h hay nên h c ngrình tao. Tao v a mu n b c chân xu ng t thì ng i y vùng ng i d y, nh y p tao

t cái té n m s p ngay ch , r i nó ch n c è trên l ng tao mà b t tao.

- Úy m ôi! sao mình không ánh mà gi i vây?

- Gi i kh h ! Tao b p m t cái té s p t c quá, c a qu y không n i, còn con daotao c m trong tay thì nó v ng xa l c, còn gi ng gì âu mà c . H i ó tao t ng cái m ngtao ã h t r i, tao ch c ph i vô khám, nên tao n m ch u phép. Th ng b t tao ó n m ckéo tao d y r i d t tao i l i ch èn khí mà v n èn lên. Tao th y con dao c a tao v ng


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


3

m d a trên gh , tao mu n nh y l i gi t chém gi i vây, ng t vì cái ng c tao t c quá, taoli u th ch ng c không n i, tao m i ng i d a vách t ng mà n n n .

Th ng th y b t tao ó nó còn trai má nó m nh thi t. Nó tao ng i ó, nó b clui, l m con dao r i nó c m trong tay mà h m tao. Tao cùng th , tao m i n n n xin nótha; tao nói m y , mà l i au n ng, không có ti n ch y thu c, nên tao m i làm b y, chkhông ph i tao quen cái ngh n tr m. Th ng th y ó nó tính gi ng gì không bi t, mà nónín thinh, m t h i nó bi u tao ph i lãnh mà nuôi m t a con nít thì nó m i ch u th tao.Tao than nghèo, không có c m mà n, có d âu mà dám lãnh nuôi con nuôi. Tao m i

i v i nó v y mà, bi t hôn, mi n nó th tao r i thì thôi, th con nít mình mu n nuôi thìnuôi, n u không mu n nuôi thì mình bán cho ng i khác nuôi ch có khó gì. Tao m i h i

i nó nh v y mà nó ngu quá, nó l i nói nh tao ch u lãnh a nh thì nó cho tao ti nc mà nuôi. S ng quá! Tao ch u li n. Nó m i i b ng th ng nh nó a cho tao v iy tr m ng b c.

- Sao mình không làm dày làm m ng ng xin ti n thêm?

- Thôi ch ! n tr m ng i ta b t c r i ng i ta th , ng i ta cho m t a contrai v i ba tr m ng b c n a, còn kèo nài cái gì?

- Mà th ng nh n y là con c a ng i ó hay là con c a ai?

-Tao có bi t âu. Tao c b c tao m ng quýnh, nên b ng th ng nh dông m ch,không k p h i chi h t.

- Ch c là con ng i ó, vì nó x u háy nên h cho mình ch gì.

- M y nói b y. Con x u háy, ng i ta có cho thì cho h i m i , ch nuôi ã bâyn ó còn cho n i gì. Mà ng i ta có cho thì ng i ta làm b vi t t cho ng i nào bà

con quen bi t ng ch ng l n ng i ta b t v , ch sao l i cho tao, mà còn d n ph i emi m t ng héo lánh t i xóm ó n a.

- Hay là th ng cha ó nó oán ng i nào trong nhà, nên mu n h i con ng i tach i cho b ghét.

- M y nói cái ó có l ph i. Ch c là t i v y ó. À, tao quên n a ch . Th ng th yó nó d n tao nuôi th ng nh n y ph i d y nó n tr m, n c p, ph i t p nó làm du côn.

i sao nó d n k c c nh v y không bi t.

- D y cái ó không khó gì mà.

- R u tao u ng h i chi u còn chút nào hay không m y?

- Cái ve trên bàn th kia kìa, l i ó mà coi còn chút nào hay là h t, ch ai u ngâu mà bi t.

Ng i àn ông mon men i l i bàn th l y chai r u a lên coi r i rót ra chénchung mà u ng. Ng i àn bà x p ba t m gi y b c k l ng r i b vô túi áo nh . Th ngnh n m trên võng c khóc hoài. Ng i àn bà b c l i b ng nó em trên ván, r inhìn coi thì th y nó m c qu n áo luôn m t cái may b ng l a tr ng có s c xanh, c có vi n


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


4

ren. M t mày tay ch n nó tr ng nõn, tóc nó h t bôm bê nên tr c trán v n mà hai bên v tsau ót l i dài.

Ng i àn ông u ng hai ba chung r u r i tr l i ván v u th ng nh mà nóing: “ ng có khóc n a. Nín i, r i sáng tao mua bánh bao cho n”. Th ng nh s nênt ngó d n dác ngoài c a r i khóc thút thít mà kêu r ng: “Má i, má!”.

Ng i àn bà c i mà nói r ng: “Má âu có mà kêu. M y ây v i tao, khôngc v má m y n a âu. Má m y là tao ây, còn ng i n y là tía m y bi t hôn. T h i

ó n gi tao m n ng i ta nuôi m y, bây gi tao b t v . Rày s p lên v i tía máây”.

Th ng nh khóc ré lên. Ng i àn bà d nó h t s c mà nó không ch u nín. Ng iàn ông tr n m t n nó, nó s nên thôi khóc, mà nó còn thút thít hoài. Ng i àn bà di nó tên gì, thì nó nói tên H i, mà vì nó nói nh quá, l i và khóc và nói, hai ng i nghe

không rõ, nên t ng nó tên H i.

Ng i àn bà b ng nó l i võng n m mà d nó ng . Gà trong xóm gáy vang rân;th y chùa ng chùa Ph t th c d y công phu, d ng chuông boong boong. Ng i ànông n m ngay trên ván m t lát r i ng khò, mà a nh a trên võng m t h i c ng ng .

Th ng nh n y tên nó là Chánh H i, cha nó là Lý Chánh Tâm, còn m nó là Tháim Vân. khi m nó sanh nó ra c ít tháng thì cha nó i Tây mà h c, m con nó

nhà v i bà n i nó.

Cha i h c n m n m, l y c b ng c p tú tài r i tr v x , v a b c vô thì g pcô nó là Lý T Nga, vì vi c ch ng con b i r i nên t v n mà ch t. Cha nó chôn c t cô nó

i, k g p nhi u cái b ng c tin cho m nó l y trai, l y m t ng i t nh C n Th , mài t ng m nó l y ng i y mà sanh ra nó ó n a.

Trong lúc t c gi n s u não, cha nó ánh m nó, r i mu n tr thù sâu hi m, nênth a d p b t g p ng n tr m trong nhà, m i b ng nó mà giao cho n tr m, cho n tr mti n b c, m n n tr m em gi u nó cho bi t tích và t p luy n tánh n t nó th nào ngch ng khôn l n nó tr nên m t a du côn tr m c p, làm nh v y là có ý mu n ph t mnó s u não lìa con, và ph t nó là cái d u tích dâm bôn, là cái duyên c làm cho cha nó

n au, x u h . T i nh v y ó, nên nó l t vào ch n n y ây.

Còn ng i àn ông v i ng i àn bà n y là hai v ch ng: ch ng tên là T Cu, vtên là T Ti n. V ch ng thu nay không có con, có hai ch c sào t v i m t cái nhàtranh cu i xóm Chí Hòa. T Cu không làm ru ng, không làm r y, th ng nói v i ng itrong xóm r ng i làm m n n kho h n, nh ng mà ít th y làm vi c gì cho ai tronglàng, duy ban ngày thì be be i xu ng mi t Sài Gòn d ng r i ban êm rình mò coinhà nào ng mê thì ào h m, khoét vách mà n tr m .

Còn T Ti n h i tr c thì hay i r o trong xóm góp mua nh ng rau, hành, b u,p, r i gánh xu ng ch B n Thành mà bán, có b a l i n m, b y c c ho c m t ng thì

mua cá, mua th t, g o em v mà n. Mà g n m t n m nay ch ta than v i ch ng r ng i


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


5

mua bán ng xa gánh g ng m t nh c nên ch ta không mu n làm ngh y n a, b a nàosiêng thì ch ta i, còn b a nào làm bi ng thì nhà.

y b a rày trong nhà g n h t ti n, mà nh m lúc v không siêng, nên ch ng m ith xu ng Sài Gòn mà n tr m ó.

Tr i ã sáng thi t m t r i. T Ti n m i lén th ng H i mà leo xu ng võng, r i ich ng c a quét nhà. Ch ta th y ch ng còn ng mê, nên b c vô trong b p móc túi l y ba

m gi y b c ra mà coi. Ch ta c m coi t t m, coi bên n y r i coi bên kia, coi ã thèm r ii x p t t mà b vô túi l i và mi ng chúm chím c i.

t tr i m c chói ngay vô b ván ch T Cu n m mà anh ta b th c sáng êm nênng mê không hay chi h t. Th ng H i th c d y, dòm th y trong nhà l ho t, nên nó khóc.

Ti n b c ra nó xu ng võng r i n m tay d t nó vô trong. Nó trì l i và gi m ch nnói r ng: “Má tao âu. D t tao v má tao”. T Ti n kéo x nh nó i và nói r ng: “Nín i,ch m y khóc tao ánh ch t. Tao nói má m y là tao ây, còn òi má nào n a”.

y ng i g n nghe ti ng con nít khóc trong nhà T Cu thì th y làm l , nênc l i h i th m. T Ti n nói r ng: “Th ng nh n y là con c a ch hai d i c u Ông

Lãnh. Ch m t r i nh m c i làm không ai gi nó, nên h i khuya nh em lên nh g icho v ch ng tôi nuôi dùm”. Ng i l i xóm ai nghe nh v y c ng t ng s thi t, nênkhen th ng nh ng ngh nh r i v , không nghi vi c chi h t.

Ti n th ng H i ng d a c a sau r i i l y g o n u c m. Ch ng c m n uchín r i, T Cu m i th c d y.

Cu ng i s t s , ch a k p r a m t mà ã kêu v bi u xách xe l i quán mua vàic r u v u ng ch i. T Ti n i mua r u mà l i d t th ng H i i theo, trong ý mu n

làm cho thiên h ngó th y th ng nh , r i c t ngh a ph t cho h hi u ng h kh i d ngh .

u mua v r i, c m d n lên ván, v ch ng T Cu th ng H i lên ng i m tbên. Trong mâm ch có hai món n, m t là d a khô cá lép v i m t d a cá s t kho, connào c ng không l n h n ngón tay cái. T Cu n khô mà u ng r u. T Ti n g p m t concá s t nh b trong chén c a th ng H i mà bi u nó n. Th ng H i tuy không khóc n a,song nó bu n l m, không ch u c m a, mà h thúc nó n thì nó l c u nh n m t.

Ti n ép nó n không c thì n i gi n, tr a giá trên u mu n ánh nó. TCu b ng chung r u u ng nghe m t cái ót, r i nói r ng: “Thây k nó, nó có s c nónh n ói. Tr a chi u ói thét r i ph i n. ánh kh o làm gì”.

Cu u ng ít chung r u, m t coi ph ng ph ng, bèn nói v i v r ng:

- Tao nh cái chuy n êm h i hôm tao t c c i hoài. Tao làm h n m i n m nay,không bi t m y ám mà k cho h t, mà tao ch a g p ám nào k c c nh v y. B b t màkh i tù, l i c th ng n a ch . M y coi tao gi i hôn?.

- Gi i gi ng gì! Cái ó là may ch .

- B a nay nh m ngày m y há?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


6

- Mùng n m.

- N u v y thì h i hôm tao i nh m mùng b n. Ph i mà, mùng b n t t ngày; nêntao m i g p may nh v y. Nè m y, không bi t m y b a t i tr i tao i làm n, m y nhàcó lo không v y m y?

- Sao l i không lo.

- Lo gi ng gì? M y s tao b b t hay sao?

- B b t tù n m m i tháng c ng còn khá, tôi s r i ro khác n a m i là kh .

- Có sao âu mà s .

Cu rót m t chung r u n a mà u ng. Anh ta ng i ch ng tay trên b p v , ngó rangoài sân m t h i r i day vô nói v i v r ng:

- M y s c ng ph i. Tuy h i ó n gi tao làm n ch a g p r i ro l n nào, mà bâygi tr ng tu i r i, tao ngh l i thi t tao c ng ghê quá. Bây gi có v n li ng chút nh, taomu n b ngh c , i ki m ngh khác làm n.

- Ki m ngh gì?

- Thi u gì. Xu ng Sài Gòn làm Ba Son, s m , hay là qua hãng Nhà R ng làm culi c ng c. Tao th y t i nó làm lãnh ti n tu n c ng c b n n m tr m ng.

- trên n y xa quá, mình xin làm s , h i nào mà i.

- Ta xu ng Sài Gòn ki m ph m n ch .

- R i nhà ây làm sao?

- i! Th b , p mà i ch c n gì.

- Nhà nh v y mà kêu là b ! H i c t không t n hao ôi ba ch c hay sao?

- Thôi, kêu th ng Lành v cho nó u, nó coi nhà t cho mình.

- Tính nh v y c ng c. N u d n xu ng d i B n Thành mình xin s mìnhlàm n thì tôi bán cá, ho c bán rau, bán hành v i h ch i.

- , ph i a. Hai v ch ng i làm h t có l nào không n.

- Mình m y tr m ng b c ây cho tôi làm v n, tôi buôn bán ít n m thành rac ngàn cho mình coi.

- M y làm l n x n ây tiêu h t ch .

- Cái gì mà tiêu? Mình s tôi làm tiêu, thôi mình tôi s m vài ôi vàng ng dành nghe hôn?

- Th àn bà h có ti n thì lo mua vàng! M y th ng th b c l m hay sao, mà m ynuôi nó?

- Khéo nói b y hôn! S m vàng nh ti n mình dành, m t i âu mà s .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


7

- M y làm sao ó thì làm, h tiêu m y tr m ng b c ó tao gi t m y a.

- tôi làm cho mà coi.

Tr a b a ó, T Cu i r o d i Sài Gòn ki m m n m t c n ph c trong ngm g n ình Tân An, mi t trên t H , r i tr v cho v hay. Anh ta kêu th ng Lành

là a làm m n thu nay không có nhà c a , b âu ó, mà cho nó v u coi nhà, cho nó m n m t cái chõng, còn c bao nhiêu thì m n xe bò ch xu ng t Hn vô ph mà .

n nhà c a xong, T Cu xin làm trong s Ba Son còn v thì tính buôn bán l ngng, mà ch a th y mua v t chi bán v t chi, ch t làm hai ôi vàng ch m eo tay ó

mà thôi.

Th ng H i không khóc, không nh n ói n a, nh ng mà t ngày T Cu d n ph v mi t t H , thì th ng th y nó ng i ch m h m d a xó c a, m t mày bu n xo, tay

ch n tèm lem, không nói t i ai trong nhà, mà c ng không ch i v i s p con nít trongng h m, b t ch nh cây chu i con thu nay s n s ng d a bên mình m , bây gi

em tr ng riêng m t mình nên tàu x , t còi, b t t i, g c khô héo.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


8

II

TH T CHUY N AU LÒNG

Ông L Tr ng Quí C n Th , lúc còn nh có i du h c bên Tây h n m i n m,y ng b ng c p Bác v t r i tr v x . Cha m khu t h t, l i cho chàng m t các gia

tài r t l n, m i n m thâu huê l i h n n m ch c ngàn gi lúa, mà chàng không có anh em,nên m t mình h ng tr n s nghi p y.

Khi bên Tây v thì chàng c i m t ng i v , t ng tr m n m k t tóc, m t phútkhông r i, nào dè t h ng se h , gãy gánh gi a ng, v ch ng v i nhau không y

t n m, ng i v th b nh mà ch t. T y n nay chàng m t mình, không c i vkhác, mà c ng không ham ch i, c lo qu n xu t tá n và lo xem xét chành lúa.

Nhà c a Bác v t Quí d a bên ng i Bình Thu , cách Châu Thành C n Tht ngàn r i th c, còn chành lúa c a chàng thì c t d a mé sông i Cái R ng. M y b a

rày có ng i c u c a chàng là ông H i ng Quy n Trà Bang ra u t i nhà chàng màng thu c v i ông th y thu c Tây C n Th . Ông H i ng Quy n tu i ch a c sáu

i, mà ông y u l m, hay có b nh nên u ng thu c hoài. L n n y ông ra nhà cháu màng thu c, ông l i có d t theo m t a con gái th n m, tên ào, ng coi mi ng n

mi ng u ng cho ông.

Cô n m ào, n m nay cô c 23 tu i. Cô có ch ng mà ch ng cô ã ch t r i, côcó m t a con gái 5 tu i, t tên con Lý. T ngày ch ng cô b t h nh, cô bu n nên xin

i cha m bên ch ng em con v v i ông H i ng Quy n. Cô i theo nuôi cha ây côt con Lý theo v i cô n a.

t bu i chi u, c m d n lên bàn r i, Tr ng Quí, bèn m i c u v i em i n. Ôngi ng Quy n v i Tr ng Quí ng i m t bên, còn cô N m ào v i con Lý ng i m t bên.

Cô N m ào ng s t cá th t g n cho cha n, thình lình th ng Ph c là a coi quét nhà lau gh , nó em vô m t mi ng gi y màu xanh mà trao cho Tr ng Quí và nói

ng: “Th a ông, có dây thép h em l i cho ông ây”.

Tr ng Quí buông a, m t dây thép ra coi, r i day l i nói v i th ng Ph c r ng:“M y ph i nh s m m i mai m y quét d n cái phòng khách phía àng tr c cho s ch ãnghe hôn. Ph i tr i n m gi ng mùng cho t t , mai tao có khách. Sáng ng d y thì làmli n, ng có quên a”.

Cô N m ào ngó Tr ng Quí và h i r ng:

- Khách nào ó, anh Hai?

- C u Tú tài Tâm Trà Vinh.

- Khách tính ch i lâu l m hay sao mà anh bi u d n phòng.

- , c u ánh dây thép nói qua ng d ng b nh.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


9

Cô N m ào c i và nói r ng: “Nhà anh ây thành nhà th ng r i, ai có b nhng t i ây h t th y”. Tr ng Quí châu mày nín thinh, không ý n l i nói ch i ó, mà

coi s c m t l i có v bu n.

Ông H i ng m i xen vô nói r ng: “Ông th y thu c C n Th gi i l m, nên aing u ng thu c c a ng. Ch c là c u Tú tài nào bên Trà Vinh ó, c u nghe danh ng,

nên c u qua ây ch gì”.

Tr ng Quí l c u nói r ng:

- Th a c u, không ph i. Câu Tú tài Tâm là anh em b n c a con. C u có b nh thi t,song b nh c a c u là tâm b nh, ch không ph i b nh nh b nh c a ng i khác, b i v y

u th y hay th nào c ng khó mà gi i b nh c a c u cho c. C u qua ây là ch i v icon ít ngày cho tho trí, ch không ph i u ng thu c âu.

- Con nói tâm b nh là b nh làm sao?

- Th a c u, chuy n n y dài l m, l i c ng ch ng vui gì mà thu t cho c u nghe. Conxin nói t t r ng t i con ây nên Tú tài Tâm m i sanh b nh ó.

- Con nói cái gì nghe k d v y?

Tr ng Quí cúi m t xu ng bàn, coi b không mu n nói. Ý cô N m ào l i mu nnghe, nên cô ti p v i cha nói r ng:

- Chuy n sao âu anh nói nghe ch i mà.

- Chuy n riêng c a qua ...

- Chà chà! Anh n y c ng có chuy n riêng n a ch ! Th khi anh có làm u chiqu y l m, bây gi anh m c c , nên anh không mu n nói ph i hôn?

Tr ng Quí ng c m t ngó ngay cô N m ào và áp r ng:

- T nh chí l n, qua ch ng h có làm vi c qu y; mà d u qua có làm i n a y là ýqua quy t làm nh v y, nên qua ch ng h bi t m c c âu.

- N u v y thì sao anh không nói.

- Qua không mu n nói, là vì vi c n y tuy là vi c c a qua mà nó có can ph m ndanh giá c a ng i khác, nên qua không n nói ch .

- Mình nói chuy n trong nhà nghe v i nhau ai hay hay sao mà anh ng i. Anh nóicho em v i th y em nghe, mà anh s em i bán dê bán díu hay sao?

Tr ng Quí ng i châu mày d d m t h i r i nói r ng:

- Em mu n nghe, thôi qua nói cho em nghe. Em c ng bi t ngày ch Hai em m ti, trong nhà qua thi u ng i coi sóc, qua l y làm b i r i l m. Qua tính ki m ch khácng ch p n i, c u có ch cho hai ng i, mà qua coi ch a v a con m t. M t b a n qua

i Ch L n bán lúa. n chi u t i qua l y b c r i qua m n m t cái xe h i xu ng M


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


10

Tho th m m t ng i anh em b n và ó ng sáng b a sau i tàu mà v nhà. i d c àngxe h i n bánh ng vào c t dây thép, làm cho qua mang b nh.

Cô N m ào châu mày nói r ng:

- Em nh r i, lúc ó nh m lúc ám c i c a em. Anh b b nh n m nhà th ng trênCh L n nên i ám c i không ng ph i hôn?

- Ph i a.

- Chuy n anh té xe h i có n thua gì v i chuy n c u Tú tài n y âu mà anh nói?

- y! n thua l m. Em ng nóng, th ng th ng r i qua nói t i. Xe h i ng,qua b n ng nh không rõ, mà trên u máu ch y lung l m. Qua ôm u ng i d a l

ng mà rên.

Cách ch ng bao lâu có m t cái xe h i d i M Tho ch y lên, th y xe qua bng thì ng ng l i. Cô ng i trên xe thi t t t , cô làm n ch qua tr l i Ch L n, em

qua vô bót cho qua g i ti n b c r i m i i n m nhà th ng. Thi t lúc y qua cám n côm, song qua ch a bi t cô là ai mà qua c ng không có ý gì v i cô h t. Ch ng qua m nhi, qua ra nhà cô Sài Gòn mà t n cô. Qua ng i nói chuy n v i cô h n m t gi ng, qua m i bi t cô là con gái c a m t ông T ng, Trà Vinh, ã qua i r i, cô có ch ng

làm thông ngôn toà án M Tho mà cô không theo ch ng, cô mua nhà trên Sài Gòn v i và em trai. C u Tú tài Tâm, sáng mai qua ây, là em c a cô n y.

- D hôn! Anh nói lòng dòng bây gi m i ra m i. Mà chuy n nh v y thì có cáigì âu, sao h i nãy anh nói c u Tú tài b tâm b nh, còn h anh nói ra thì ph m n danhgiá c a ng i ta?

- Ch m m t chút... Cô y tên là T Nga. S c thi t là p mà l i n ti ng nói c a công thi t là ng n. Qua n th m cô r i qua m i bi t cô có ch ng, mà ch ng hi u vì nào qua v nhà n m êm c t t ng cô hoài. Qua không dám mu n cô mà không

c th y m t cô thì qua l y làm khó ch u l m, b i v y qua nh t nh lên M Tho làmquen v i ch ng c a cô là th y thông Xuân, ng k t làm anh em t i lui ch i cho tho tình

y thôi, ch qua không dám tính vi c qu y mà ph m danh ti t àn bà có ch ng. Ch ngdè qua n M Tho, qua h i th m thì th y thông Xuân kh n n n l m, th y th bài b cmà l i hân h i thân v , c ánh ch i v mà h i ti n; cô T Nga ch u ã h t s c r i nêncô m i b th y mà v v i m ó.

Qua quen tánh ngang tàng, qua th y m t oá hoa th m tho t i t t mà ng i takhông bi t tr ng, l i chà xát giày vò nh v y, thì qua n i gi n, nên qua vi t th xin cô TNga ch ng r i qua c i cô...

Cô N m ào l c u c i và nói r ng: “Anh thi t quá qu t l m...”.

Tr ng Quí tr n m t h i r ng:

- Quá qu t cái gì?

- Anh không s hay sao?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


11

- Sao mà s ?

- Ng i ta có ch ng mà anh vi t th nói b y nói b nh v y ng i ta m ng anhch . L i h cái th l t vào tay ng i ch ng thì h ánh anh ho c h ki n anh mang x u

a.

- ! Qua có lo âu em! D u t i âu qua c ng l y l ngay qua nói; không ph i quagi t v c a ai, qua quy t c u v t m t gái thuy n quyên ra kh i tay a b t l ng ch .Qua tính làm n, ch ph i qua h i ai hay sao mà s h m ng.

- , mà anh vi t th r i cô y tr l i làm sao?

Cô không tr l i li n. Cô suy ngh n m y tu n l r i cô m i vi t th m i qua lêncho cô nói chuy n. Qua lên li n. Cô t h t gia o c a cô cho qua nghe. Qua khuyên côph i xin ch ng l p t c ng qua c i cô...

- Cô ch u hôn?

- Ch u...

- àn bà gì k c c quá v y mà anh khen là ng n?

- Em không hi u tâm s c a cô T Nga nên em chê c ng ph i. T i nghi p cô l m,em i!...

Tr ng Quí nói t i ây thì chàng r ng r ng n c m t, l i nghe ti ng chê c a côm ào thì chàng au n trong lòng nên chàng ng d y i r a tay r a mi ng. Ôngi ng v i cô N m ào n c m c ng r i, nên c ng ng d y i u ng n c.

Tr i ã t i r i, nên m y a lo t èn. Ông H i ng leo lên ván n m làmthu c phi n mà hút. Tr ng Quí ng tr c c a, x a r ng mà ngó mông ra sân ki ng. Cô

m ào mu n nghe cho h t chuy n, nên cô r a tay r a m t cho con Lý r i cô d t nó rang i ngoài gh tr c. Tr ng Quí c ng ra ngoài sân hoài. Cô N m ào i lâu quá,nên cô b c ra m i chàng vô nói ti p chuy n cho cô nghe.

Tr ng Quí kéo ngh mà ng i, t m t u thu c mà hút nói r ng: “Em ng cóchê cô T Nga mà t i nghi p cho cô. Cô có ch ng mà cô t tình v i qua, y là t i v n h inó khi n cô ph i nh v y, ch cô không ph i là gái h âu. Cô là gái bi t gi danh ti t

m, vì cô u t v n i ch ng, mà r i cô n ng tình v i qua n a, nên cô ph i mang ti ngkhông t t, cô ph i au c c trí trót n m n m tr ng r i m i tuy t m ng.

Qua nh c t i cô thì qua bu n l m. Cô t tình v i qua có m y b a, r i cô ngh l ithân ph n cô thì cô n n n, nên cô vi t th mà tuy t qua. Cô ngh gái có ch ng mà l y traithì nh nhu c không có gì b ng; mà ã g n trai r i, bây gi còn g n ch ng n a thì cáiqu y càng nhi u h n b i ph n. Cô nh t nh d t tình qua, mà c ng d t ngh a v ch ng

a. Cô vào n xin phá hôn thú, toà ch a x thì cô có nghén, b ng thè lè”.

Cô N m ào ch ng h ng nên h i r ng:

- Có ch a mà con c a ai?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


12

- Con c a qua.

- Úy! chuy n r i d !

- R i l m. Toà bác n cô. Mà th y thông Xuân tuy bi t v có ch a, không ph icon c a th y, nh ng mà vì th y vì cái gia tài nên th y vui lòng nh n a nh trong b ngó là con c a th y. Cô T Nga bu n r u l m. Con thi t là con c a qua, mà nó ra r i

ph i khai tên th y thông Xuân là cha nó!

- Khai nh v y làm sao c?

- Không khai thì toà ph t, vì v ch ng có hôn thú; mà ch ng cô nó l i nh n là cona nó n a.

- con trai hay là con gái?

- Con trai. Lúc th ng nh ra thì v c a c u Tú tài Tâm là cô C m Vân c ng t a con trai n a. Hai a nh sanh ra tr c sau có ít gi ng h . Cách ít tháng c u

Tú tài Tâm i Tây mà h c, v con nhà v i m và ch . C u ra i c u không hay vi cchi h t, c u t ng con c a cô T Nga là con c a th y thông Xuân, b i vì cái r i c a cô

Nga trong nhà cô nói cho m t mình cô C m Vân bi t mà thôi, cô c n d n cô C mVân ng có cho c u Tâm bi t. Trót m y n m tr ng cô T Nga kh c c trí không bi tch ng nào, cô xin ch ng không c, nên cô n n n n i danh ti t, nên cô c m tuy tkhông cho phép qua g p m t.

n n m sau cái kh c c c a cô càng l n h n n a, b i vì th y thông Xuân làmchuy n b y b sao ó nên m t ch c, r i th y lên i trong nhà, th y n ng n u th ngnh , th y m n tr n v i T Nga nh không có vi c chi h t v y.

- àn ông gì mà h nh t quá, v nh v y mà còn eo i theo làm chi.

- Th y bi t chi là danh ti ng, th y k chi là v con. Th y vì gia tài, nên th y m ilàm nh v y ch ! Th y ít ngày r i th y xin hai muôn ng b c. Bà già không cho. Th ygi n th y làm ng t, nên th y b t v con ph i i theo ra Hà N i.

i nghi p cho cô T Nga, ch ng nh v y i theo sao c, l i i r i b m già ainuôi. Mà n u không i thì nó phanh phui chuy n x u c a cô ra, nó làm nh nhu c thâncô, l i c ng nh nhu c tông môn c a cô n a. Cô vì danh ti ng nên cô ph i li u thân cômà i theo ch ng!

- Cô T Nga i theo ch ng thì b y l m. Mình m c th ng ch ng ham ti n, mà mìnhgiàu có, thôi mình thí m t vài muôn ng b c cho nó ng thu n tình v i nhau r i xin ph t i. lòng dòng làm chi n m y n m r i bây gi s nó nói x u nên ph i lìa m màtheo nó n a.

- Vì cô s x u h , nên m i sanh chuy n nh v y ó. Còn vài ngày n a xu ng tàumà i, cô vi t th nói h t chuy n cho qua nghe. Qua gi n quá, qua tr l i li n cho cô bi t

ng qua nh t nh không cho cô i, h xu ng tàu thì qua ón cô b t l i.

- V c a ng i ta, anh b t sao c?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


13

- Thây k , qua tính qua làm ngang nh v y, ai gi i thì ch ng c v i qua. Chuy n l ra, n tr c m t toà qua nói thi t h t, qua m n Tr ng s cãi giúp, b t quá tòa nói

cô T Nga l y trai: Toà ph t v r i cho phép h y hôn thú ch h i gì.

- Anh tính ngang quá! Thu nay em ch a th y ai k c c nh v y.

- Em không rõ, ch cái tình c a qua n ng l m, l i th ng con c a qua ó, qua n bnó sao. Qua nh t nh nh v y là ph i l m, ng t vì cô T Nga cô c s m t danh ti nghoài, nên cô c y em dâu là C m Vân xu ng ây n n n v i qua, xin qua ng có c n tr ,

cho cô i theo ch ng ng vùi l p ph n b c c a cô, và c u ch a danh giá cho tôngmôn cô n a. Qua ngh m y n m nay cô c lo danh ti ng hoài, t c nhiên cô không có tình

i qua, vì ng i a tình thì không còn k chi là danh ti ng; b i v y qua phi n cô, quai ch u cô i.

Nh ng mà qua có nói nh n v i cô C m Vân r ng d u cô T Nga không th ngqua, ch qua c ng không th không th ng cô c. Qua m t mình mà ch cô hoài, coich ng nào cô m i bi t th ng qua. H cô bi t th ng qua thì d u h t nhà h t ru ng, t

t u, qua c ng b t cho c cô qua m i nghe. Còn nh cô c không th ng quahoài, thì qua i ch ng nào ch ng cô nó hành h giày b a t m thân cô cho t i cô ch t, r iqua m i ch u c i v . C m Vân s th y Xuân b t c th qua càng khó cho T Nga nênkhuyên qua có g i th thì g i tên cô r i cô trao giùm l i, ch ng có g i cho T Nga.

Qua nghe l i, nên C m Vân v r i t i l i qua vi t th cho T Nga mà tên C mVân. Ch ng hi u C m Vân v nói th nào mà T Nga ch a c th qua thì cô ã u ngthu c c mà ch t!...

- Úy! Cô t v n hay sao?

Tr ng Quí g t u mà n c m t tuôn ròng ròng. Cô N m ào day qua vu t tóccon Lý, cô nghe nói t i ó cô c m quá, nên cô không dám ngó Tr ng Quí. Cách m t h icô m i r ng:

- Ch c là cô có tình v i anh l m mà anh không hi u anh tr phi n cô, nên cô t ccô ch t ch gì?

- Qua không rõ, nh ng mà qua c ng ngh nh em v y ó.

- Anh làm nh v y thì anh mang cái t i l n l m!

- Cái t i ó ã l n mà anh còn mang cái t i n y càng l n h n n a. Cô T Nga ch tch ng ít gi ng h k c u Tú tài Tâm bên Tây v t i. V c a c u, là C m Vân, s x u

cho vong h n c a ch ch ng, nên cô gi u bi t không nói rõ cho ch ng hi u, l i nói d ing t i th y thông Xuân b t T Nga i Hà N i nên nàng gi n nàng t v n. C u Tú tài

Tâm m n xe h i tu t v Trà Vinh r c m , i d c ng c u hay v i C n Th , màch ng c u lên h i thì C m Vân ch i. C u sanh nghi trong lòng k t i l i c u ti p th c aqua g i lên mà ngoài bao C m Vân. C u càng nghi h n n a, nên c u t th mà c t.Ch ng t ng táng T Nga xong r i, c u xé th ra coi.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


14

Trong th qua t tình mà qua c ng nói vi c th ng con n a. C u Tú tài Tâm khôngdè, c u t ng v c u l y trai, c u t ng th ng con c a c u là con dâm bôn, c u gi n quánên ánh v c u ch t gi c. Trong êm y có n tr m vô nhà, c u b t c c u b ng th ngcon c a c u mà cho ph t n tr m em i m t. C u hành ph t v xong r i, c u d t m vTrà Vinh. Bà già bu n n i con gái ch t r i bu n n i con dâu h n a nên bà nhu m b nhmà ch t luôn!

- Cha ch ! H i d hôn!

- H i l n l m! C u Tú tài Tâm qua ây tìm n nhà mà tr thù. Qua c h t côngchuy n cho c u nghe, qua a th c a T Nga cho c u coi, c u bi t c u nghi l m, nên

u té ng a!...

- Anh báo h i ng i ta quá! Bây gi c u Tú tài ã em v con v hay ch a?

- C m Vân ch u ti ng oan, mà l i b m t con n a, nên cô m t trí khôn, bây giem cô lên Chùa Hang trên núi Bà en cho cô nghe kinh ng cô gi i trí. Còn th ng nh

thì n tr m b ng i m t, có bi t nó âu mà ki m. Hôm tr c qua v i c u Tú tài Tâmtìm lên chùa Hang mà th m C m Vân, c u Tú tài th y v c o tr c u, nghe v nói iêncu ng thì c u n n n quá té x u ch t gi c. Qua em c u xu ng n m nhà th ng Tây Ninh,

ng c u ã ch t r i, nay nh th y thu c s n sóc nên c u t nh l i. Qua c u nhàth ng g n m t tháng r i qua a c u v Trà Vinh. B a nay t ng âu là c u m nh thi t

i nên c u m i ánh dây thép cho qua ó.

- Còn th ng con c a cô T Nga bây gi nó âu?

- Th y thông Xuân b t nó, bây gi th y ng ki n c u Tú tài Tâm mà xin chiagia tài

- Sao không b t nó v mà nuôi?

- Th y Xuân d cho âu mà b t.

- Con gì c a th y hay sao mà th y giành? T i nghi p v con c a c u Tú tài Tâmquá! Em không bi t mà em nghe nói c ng th ng. C u Tú tài bây gi r u lung hôn?

- Không r u sao c.

- L i t i anh h t th y, v y anh ph i ki m th ng nh cho c, và ph i làm sao chocô C m Vân h t iên, b ng không thì anh mang cái qu báo l n l m.

Tr ng Quí ch ng tay lên trán mà khóc.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


15

III

PH NHÀ CHU C T I

Qua ngày sau, l i ba gi chi u, L Tr ng Quí ng i t i bàn vi t th cho hai bang i ng h i coi nh mu n mua chành lúa thì chàng bán.

Ông H i ng Quy n n m trên ván phía trong, lim dim d a bên mâm hút. Cô N mào x n b n sau b p coi cho b y tr n u n, còn con Lý thì nó l c c ngoài hiên, l y

nh ng trái m n s p hàng ngang hàng d c trên g ch.

Có m t cái xe kéo qu o vô ngõ ch y vòng theo b n bông trong sân. Tr ng Quíngó ra, th y Lý Chánh Tâm thì l t t buông vi t ch y l i c a mà ti p khách. Tr ng Quí

m tay Chánh Tâm d t vô nhà h i r ng:

- B a nay trong mình c u thi t m nh hay ch a?

- M i khá khá ch ch a thi t m nh.

- N u c u không qua thì ch c vài b a tôi c ng i qua b n th m c u.

- Tôi bu n quá, nhà ch u không c nên tôi ráng mà i cho gi i khuây.

- C u ng i ây.

Ng i kéo xe xách hoa ly em vô. Chánh Tâm móc túi l y b c c c mà tr . Tr ngQuí kêu th ng Ph c bi u vác hoa ly vô trong phòng khách r i i ch n c trà em

ng. Hai ng i l ng x ng làm cho ông H i ng gi t mình l m c m ng i d y. Cô N mào hôm qua nghe thu t chuy n Chánh Tâm nghi l m mà làm cho v iên con m t thì cô

có ý trông Chánh Tâm qua ng coi nh th nào, b i v y cô th y l n x n phía àngtr c, cô l t t ch y ra. Tr ng Quí ti n d n c u v i em cho Chánh Tâm. Chánh Tâm cúi

u chào ông H i ng r i chào cô N m ào. Chàng ngó hai ng i, nh ng mà chàng nây ch trí theo v con, b i v y chàng ngó mà không th y chi h t.

Tr ng Quí v i Chánh Tâm ng i t i b sa lông gi a mà u ng n c. Cô N m àoi b ván ngang ó ng i mà n tr u, ch cô ng i thì ngay m t Chánh Tâm, nh ng mà

Chánh Tâm ng i c ngó xu ng d i g ch hoài, ch ng ngó cô m t l n nào. Cô nhìn xemhình dáng Chánh Tâm, thì th y ng i không cao l n cho l m, song vai r ng, tay c ng, b

ng m nh d n mà l i bu n r u nên gò má th n, n c da mét, con m t sâu hóm, conng i không th n, mi ng bi ng nói, tay bi ng ng. Chánh Tâm ng i tr tr d ng nhng i ngoài ng m t mình v y. Tr ng Quí th y chàng b t th n th t chí thì a n c m t,song g ng g o làm khuây mà h i r ng:

- H m nay c u có c th c a cô ba hay không?

- Cô Ba nào?

- Cô Ba Hài là dì c a m Ba.

- Không có.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


16

- Hôm Tây Ninh tôi a c u v , tôi c n d n cô h t s c, tôi xin cô d u m Ba cót hay không c ng ph i vi t th cho tôi ho c cho c u hay. Mà sao h m nay h n m ia r i, tôi không c th mà c u c ng không c n a kìa, k c c d ! Hôm mình s a

so n v , tôi lên chùa tôi th m thì coi m Ba khá l m, m bi t tôi, m nói chuy n mkhóc. Có l b a nay khá h n n a ch , sao không có th ?

- Hôm qua tôi sai b y tr i ánh dây thép cho anh, tôi có vi t th cho dì Ba. Tôicó nói tôi i qua bên anh, nên tôi xin dì tr l i th ng qua bên n y cho tôi bi t coi b nh vtôi ra th nào. Tôi mu n i lên tr n quá, ng t vì h tôi th y m t v tôi thì trong lòngau n ch u không n i nên tôi không dám i.

- C u còn y u l m, ph i d ng tinh th n ít ngày cho kho kho n r i s i.

- Còn cái n i ki m th ng con tôi n a! Bi t nó âu mà ki m bây gi !

- Chuy n ó h m nay tôi c ng lo h t s c. Tôi tính nh v y tôi nói cho c u ngheth coi có c hay không? Bây gi mình vi t m t bài thu t s chuy n c u b t ng ntr m và c u cho nó m t a nh . Mình m n vài t nh t báo rao cho thiên h bi t và

a h ai em a nh y mà tr , ho c ch cho mình n mà b t thì mình th ng hai ngànng b c. Làm nh v y thì ho c may m i ra m i, ch i ki m bây gi bi t nó âu mà

i?

Chánh Tâm ng i l ng thinh, không nói c, mà c ng không nói không. Ông H ing b c ra nói r ng: “Cháu bày cái ch c ó hay l m a. Mình h a th ng nhi u, h

ham ti n h m i em h tr . Quân n tr m có c n gì nuôi con nuôi. Nó em tr l i màlãnh hai ngàn ng b c không s ng hay sao?”.

Tr ng Quí ngó Chánh Tâm, có ý trông coi chàng nh t nh l nào, té ra Chánh tâmng ng i tr tr , không nói chi h t.

Cô N m ào bèn nói r ng: “Ch c c a anh hai bày ó thì hay thi t mà có chch ng ti n. Anh rao trong nh t trình mà anh em tên h c u Tú tài vô anh nói c u b t

ng n tr m r i b ng con c a c u mà cho l nó bây gi chu c l i. Chuy n nghe k quáng i ta không rõ c n do, ng i ta d ngh r i m t danh ti ng c u Tú tài ch ”.

Tr ng Quí g c u nói r ng: “Em nói ph i l m. Qua s ý ch ó. Thôi qua raonh t trình qua thu t chuy n nh v y, qua nói rõ nhà ng nào, s m y, song quakhông nói tên ai. Sau chót qua bi u ai tr ho c ch th ng nh thì do n i qua, r i qua kýtên qua thì c u Tú tài kh i mang ti ng chi h t”.

Cô N m ào c i và nói r ng: “Làm nh v y m i c. Chuy n n y t i anh gâyra thì anh gánh vác h t th y m i ph i”.

Tr ng Quí ngó Chánh Tâm mà h i r ng: “Tôi làm nh v y c u ch u hôn?”.ChánhTâm châu mày áp r ng: “Thân ph n tôi bây gi mà còn lo gi danh ti ng làm gì. Tôikhông còn trí hoá chi h t. V y anh tính làm sao thì tính dùm cho tôi, mi n là cha con vch ng tôi c sum hi p l i nh x a thì tôi cám n anh l m”.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


17

Chánh Tâm nói mà hai hàng n c m t ch y ròng ròng. Cô N m ào c m quá ch ukhông c nên cô b i vô nhà trong.

Tr ng Quí khuyên Chánh Tâm vô phòng thay mát ngh m t chút r i n c m.

úng n m gi c m d n xong r i ch khách m i i n.

Tr ng Quí v i Chánh Tâm ng i m t bên, còn ông H i ng, cô N m ào và conLý ng i m t bên. Chánh Tâm ng i ngay cô N m ào. Cô là con gái m t con, l i m i 23tu i mà goá ch ng, cô ang h i xuân xanh nh hoa v a n , nh tr ng ng tròn, datr ng môi son, má mi ng b u, mày vòng nguy t, tay g p n coi d u nh u, ti ng nóichuy n trong ngân, mà Chánh Tâm c m cô c ng nh m t khúc cây khô, chàng ng i cch ng a xu ng bàn, có khi cô nói thì chàng ngó cô, mà ngó thì ngó ch không th y cái

h u duyên, h u c c a cô chút nào h t.

n c m r i mà tr i còn s m, Tr ng Quí bi u em xe ra r i m i Chánh Tâm i d oChâu Thành C n Th ho c i vô Cái R ng ch i. Chánh Tâm l c u không ch u i.Tr ng Quí bèn h i cô N m ào nh mu n i ch i thì l y xe mà i. Cô N m ào c ngkhông ch u i, túng th Tr ng Quí ph i bi u em xe vô c t.

t tr i chen l n, y ng sáng gi i m y c m mây h ng Tây lòm. Chánh Tâmch p tay sau ít, th th n i ra ngoài sân. Bông móng tay, bông chu i n c, bông b p t i,bông m ng gà ua n khoe màu s c, ch u b ch mai, ch u kim quít, ch u nào nhánh s acoi c ng hay. Mà Chánh Tâm i g n bông không ngó, i g n ki ng không xem, trong tríchàng ch a y nh ng bi th m v n i v con, b i v y chàng ch ng còn bi t chi là vui,ch ng còn bi t chi là p!

i l i chàng c ng i ngó èn. Tr ng Quí có h i thì chàng m i nói, b ng không thìchàng c nín thinh hoài. ng h m i gõ 8 gi thì chàng xin phép vào phòng mà ngh .

Tr ng Quí th y c ch c a Chánh Tâm nh v y thì chàng au n trong lòng, nênm tr n tr c hoài, ng không c. Chàng th m trách chàng; t i chàng t ng l m m i

phi n trách T Nga khi n nàng t v n, không còn ch ng i c, nên v ch ng tan rã,cha con phân ly. Cái t i c a chàng l n l m; v y chàng ph i lo mà c u v tìm con choChánh Tâm tr c r i chàng s tính vi c th ng con c a chàng sau.

Chàng n m c bu n lo tính hoài, cho n 3 gi khuya, mòn m i nên chàng m ingh c.

ng sáng, Chánh Tâm th c d y, mà Tr ng Quí còn ng .

Chánh Tâm r a m t r i ra ng d a c a ngó mông.

Con Lý phía sau ch y ra, nó th y Chánh Tâm ng ó nó t ng là c u Bác v ta nó, nên nó a l i nó ôm b p v . Chánh Tâm ngó xu ng và vói tay r u nó. Nó, ngó

lên th y Chánh Tâm ch không ph i Tr ng Quí thì nó m c c , nên buông ra mà i.Chánh Tâm ngó th y con nh tr ng tr o, ng ngh nh, bèn ngo t l i mà h i r ng:

- Em là con c a ai?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


18

- Con c a má tôi.

- Má em là ai?

- Má tôi ng sau kia. Má tôi n c m h i chi u hôm qua ó.

- Còn ba em âu?

- Ba tôi ch t r i.

- a! Ba em ch t hay sao?

- Ch t.

- Em m y tu i?

- Tôi 5 tu i.

- M t tu i v i Chánh H i.

Con Lý không hi u ngh a câu nói chót c a Chánh Tâm nên nó ngó chàng trân trân,i i vô trong. Cách ch ng bao lâu nó ôm ra m t h p ch i r i x gi a c a s p ra mà

ch i.

Chánh Tâm ng ngó nó. Chàng ngh th m r ng: con m côi cha mà c ng csung s ng, con c a mình bây gi v i quân tr m c p, ch i ch c là tr n tru ng,ng ch c là không m n không mùng, n ch c là b a no b a ói. Ph i chi h i bên Tâymình ch t ph t thì con mình nó có b ho n n n nh v y âu! V mình nó sung s ng chcó âu n iên cu ng!

Chánh Tâm ngh nh v y r i khóc. Con Lý l y làm k , nên l t t ch y vô trongnhà mét v i má nó. Cô N m ào nghe nói Chánh Tâm ngó con mình mà khóc thì cô hi uchàng nh con, b i v y cô không ra mà cô c ng không cho con Lý ra ngoài n a.

Chánh Tâm t i nhà Tr ng Quí n m ngày, b a nào c ng nh b a n y, chàngbu n b c th th n hoài. Chàng mu n i th m v mà s th y m t v chàng ch u không

c: chàng mu n i tìm con mà không bi t con âu mà tìm!

t bu i s m m i, Tr ng Quí ng ng i c nh t trình còn Chánh Tâm thì n mtrên gh xích u l ng thinh. Có ng i em nh t trình v i th l i. Tr ng Quí l c th , th ycó m t phong th g i t i Ch L n tên Chánh Tâm thì nói r ng: “Th Ch l n g i cho

u ây, ch c là th c a cô Ba. âu c u coi th coi”. Chánh Tâm m th ra thi t qu làth c a cô Ba Hài, là dì c a C m Vân, nói nh v y:

Dì m i c th c a cháu; nên dì m n ng i ta vi t th n y mà tr l i chocháu rõ.

Lúc cháu n m d ng b nh t i nhà th ng Tây Ninh, dì xu ng th m cháu m y l n,thì dì ã có nói cho cháu hay r ng con C m Vân khá khá, nó t nh chút nh. B a cháu

a so n v , c u Bác v t Quí lên chùa th m nó thì nó bi t c u, nên nó nói chuy n v i c umà khóc. Tuy v y mà b a y nó nói còn h i lãng chút nh.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


19

Nh Bà phò h , nên cháu v r i thì m i ngày nó t nh thêm c m t chút. Nó theoòi v hoài, nó bi u dì em nó v ng nó ki m con nó.

Dì th y nó t nh, nó bi t h i con nó; và h dì nói t i tên cháu thì nó bi t gi n, b iy b a hôm kia dì m n xe h i em v . Nó b c vô nhà coi b nó m ng, mà h nó nhi con nó thì nó khóc, có khi nó khóc t i m t hai gi ng h .

Dì nghe nói Sài Gòn có m t ông th y thu c gi i v b nh cu ng trí. Hôm qua dìcó m n ng i ta r c vô coi m ch nó. Ông th y thu c nói n u nó c thong th trí,

ng có bu n, ng có gi n, thì nó m nh c.

Ông c n d n ph i gìn gi ng có làm cho nó bu n , ng có ch c nó gi n.

y dì vi t th n y cho cháu bi t cháu ng có lên trên n y, b i vì h ai nói têncháu thì nó gi n l m, n u cháu lên, nó th y m t nó n i gi n, r i s e không xong.

Cháu báo h i v cháu n n c n y, dì ngh dì phi n l m. ã bi t h i cháu i h imà c i, t i nó ng, ch dì không mu n g , nh ng mà nó m côi, l i còn tr tu i, dì thcho m nó, mà dì không c n tr , thì dì c ng có l i ch ch ng không. Thôi vi c d l ra

i, thì dì c ng ph i ráng mà nuôi nó. Cháu ng có lân la n n a mà h i nó. N u cháun, mà có b nào thì dì không th dung cháu c...

BA HÀI

Chánh Tâm c th mà n c m t tuôn d m d . Chàng c r i chàng trao th choQuí. Quí th y th nói nh v y thì chàng bu n, ch không bi t li u l nào. Chàng ng i suyngh m t h i r i nói v i Chánh Tâm r ng: “Ông th y thu c nói ó thì ph i l m. Ch ng

nh c a m Ba ph i c s bu n v i s gi n. Cái gi n có l c c. Còn cái bu n bi tlàm sao mà c bây gi ? Ph i tìm cho c th ng cháu mà tr cho m , m con g p nhauthì m m i h t bu n. Thôi, tôi i tìm th ng cháu cho”.

Chánh Tâm ng i ngó trân trân ngoài sân, ch ng nghe Tr ng Quí nói d t r i chàngng d y mà nói r ng: “Tôi ph i i th m v tôi m i c.Thây k ! T i âu hay ó. N u

nó th y m t tôi, nó có b nào thì tôi t v n tôi ch t ph t cho r nh, ch s ng nh v y, cònng làm gì”.

Tr ng Quí ngó chàng và áp r ng:

- C u ph i d n lòng, th ng th ng mà tính, ch c u nóng không nên.

- D n lòng sao c! V tôi nh v y, con tôi m t r i, bi u tôi ng i làm sao màng i cho yên?

- u c n nh t là ph i lo cho m Ba v ng trí l i ã, r i th ng th ng s ki m th ngcháu mà gi i s u não cho m Ba. N u m Ba v a m i t nh, mà c u lên c u ch c gi n thìlàm sao ng i ta tr b nh cho c. C u ph i xét l i.

- Tôi xét r i. Tôi ph i i th m v tôi. Tôi i li n b a nay ây.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


20

- Không có c. C u ph i nghe l i tôi. tôi lo cho. H m nay tôi còn nhà âylà vì vi c nhà tôi l n x n l m, tôi ph i lo s p t cho yên r i tôi có lo i làm vi c cho c u.

Chành lúa tôi ã làm gi y bán t r i, còn ru ng t c a tôi thì tôi c ng ã chong i hóa xong h t. V y k t b a nay tôi r nh rang không còn làm vi c gì n a. C u

i nhà tôi ây mà d ng b nh. C u a cái hình ch p th ng cháu cho tôi. Sáng mai tôi icho, tôi lên th m m Ba, tôi i tìm cháu, tôi i th cho c u thì ti n h n.

- Không c. Anh i mà tôi n m nhà ây sao yên.Tôi ph i i!

- C u i sao c. C u không nên cho m Ba th y m t.

- D u tôi không c th m v tôi , thì c ng cho tôi i ki m con tôi ch !

- À, n u c u h a c u không n nhà mà th m m Ba thì tôi d t c u i v i tôi. Màu còn y u quá, tôi s c u i, c u sanh b nh l i thì còn kh h n n a.

- Tôi m nh r i. Anh ng lo cho tôi n a. Anh tôi i m t mình, ch anh i v itôi r i anh b nhà c a ai coi.

- Vi c c a tôi thì ã tính xong r i h t. Tôi ã c y con em tôi là con N m ào, nócoi nhà giùm cho tôi. Nó h a r ng ch ng c u tôi thôi u ng thu c, c u tôi v Trà Bang thìnó c ng l i ây mà gi gìn cho tôi.

Nói cùng mà nghe, d u tôi lo vi c cho c u mà có h nhà h i c a i n a, tôi c ngcam ch u, b i vì t i tôi làm c u mang h i thì tôi ph i lo ch .

- Thôi, nh anh mu n i thì ph i s a so n i, ch tôi i li n bây gi , tôi không thây n a c.

- T ý c u. C u mu n i li n thì i.

Hai ng i i s a so n hành lý. Cô N m ào trong lóng nghe hai ng i bàn tínhi nhau nh v y thì l t t h i tr d n c m.

n c m r i, Tr ng Quí bi u s p-ph em xe h i ra. Chàng b c vô trong nhà d ncô N m ào coi nhà, r i m i t giã cô mà lên xe i Sài Gòn v i Chánh Tâm.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


21

IV

CH NG V G P NHAU

n ph l u, s 28, ng Cây Mai, Ch L n, là c n nhà c a Thái C m Vân i dì cô là cô Ba Hài. Khi ch nhà ch a l y ch ng thì d n d p vén khéo, có v thanh nhã

bao nhiêu, bây gi dòm vô th y c l n x n, coi c ng có v u s u b y nhiêu. Haich u cau vàng tr c hiên không ai t i n c nên khô lá, héo t.

m sáo treo tr c c a ã t dây mà không ai s a, nên x x m t bên. B ghxa lông cái thì day vô, cái thì day ra không i di n, không ngay hàng. B tranh treo trênbàn vi t t m thì b i b m óng dày, t m thì b ki ng lòi gi y.

Cô Ba Hài n m trên b ván phía trong, cô gác tay qua trán, m t coi bu n xo.Thái C m Vân ng i bên ó, u tr c lóc, mình m teo, nàng cúi m t xu ng, tay bóp haibàn ch n, r i nàng châu mày, c p m t coi sâu hóm, mà trên trán l i ùn da m y l n.

t ng i khách Tri u Châu tr c ch ng tu i 45 tu i, mình m c áo tr ng qu n en,ch n i giày Tàu en, u i nón n en, ngoài b c vô không l t nón, mà l i ng i xtrên gh r i ngó C m Vân và h i r ng: “Con Vân à, b a nay 1 m nh hôn?”

m Vân ng c m t lên ngó r i g c u ch không tr l i. Cô Ba Hài ng i d ynói r ng:

- B a nay nó khá khá h n b a h m.

Ng i khách Tri u Châu n y tên là Thái Tu , anh em m t h v i ông Bang Siêu làcha c a C m Vân, bán ti m v i ng mé sông g n c u Chà Và. Thái Tu móc trongtúi l y ra m t gói thu c, t m t u mà hút r i nói r ng: “Làm b y làm b l y ch ng YNam2 làm cái gì. H i ó ph i nghe l i hóa3 thì âu có v y”.

Cô Ba Hài nói r ng:

- Cháu nó ng bu n, chú nh c vi c x a làm chi, chú Tu .

- Bu n cái gì? Thây k , b i.

- B gi ng gì? H m nay t nh trí r i, nó nh con nó, nên nó bu n quá.

- C ng t i l , nên nó m i v y ó.

- T i tôi làm sao?

- Cha m nó ch t h t. L là dì c a nó, l nuôi nó. Nó là con các chú, g cho YNam, nên m i v y ó.

- Chú nói k c c quá! Ng i ta n nói nó, t i nó ng ng i ta nên tôi ph i g , chtôi c n sao c. T i nó ch ph i t i tôi hay sao, nên bây gi chú th a cho tôi.

1 anh, ch , em, cháu c theo gi ng Tri u Châu.2 Vi t Nam: c theo gi ng Tri u Châu.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


22

- T i cái gì, l không g , nó ng sao c. H i ó m y ch i nói, h t t quá,con ông Bang, con Chúa tàu x ng áng không bi t ch ng nào, l không g , g cho YNam.

- T i nó không ng các chú, làm sao tôi g cho c?

- Bây gi l bi u nó b ch ng ó i. Lo u ng thu c cho m nh r i hóa ki m ch ngcác chú cho nó. Nó còn ti n u ng thu c hôn?

- Sao l i không còn. M y n m nay nó có ch ng, tôi góp ti n ph cho nó m t thángn hai tr m, bây gi còn d b n n m ngàn ng b c ch sao h ng còn.

- T ng h t ti n hóa a cho, nh còn thì thôi.

Thái Tu ng d y i v , không thèm t giã ai h t. Ch ng ra t i c a chú ta day l inói vói r ng: “Mua sâm t t mà u ng, ng có hà ti n”. Nói câu ó r i b c lên xe kéomà i.

Cô Ba Hài ngó l i cháu thì th y nó ng l y v t áo mà lau n c m t. Cô nglòng ch u không c, nên b i ra nhà sau. C m Vân kéo g i n m chèo queo, day m tvô vách.

Cách ch ng bao lâu, có m t cái xe h i ch y r r ngang c a, r i ng ng cách ch nghai c n ph . Tr ng Quí b c xu ng xe và nói v i Chánh Tâm r ng: “C u ph i nghe l itôi. C u ng i ây tôi vô th m coi, nh m Ba h t gi n c u thì tôi kêu c u vô, ng cóvô b t t a, ch ng b nh c a m Ba khó l m, không nên làm cho m gi n”.

Chánh Tâm g c u. Tr ng Quí m i i tr l i c a c a C m Vân r i gi b c sáomà b c vô.

C m Vân nghe ti ng giày, li n day m t l i dòm. Nàng th y Tr ng Quí thì l mm ng i d y r i cúi u chào. Cô Ba Hài d i nhà sau b c ra, ngó th y Tr ng Quí,

cô c ng chào r ng: “C u m i lên. C u C n Th lên hay là âu? M i c u ng i”.

Tr ng Quí ôm nón, ng i trên cái gh c a Thái Tu ng i h i nãy, m t ngó C mVân, mà mi ng thì tr l i v i cô Ba Hài r ng:

- Th a, tôi C n Th m i lên t i ây. Tôi th y th nói m Ba khá, cô r c v nhài, nên tôi lên th m.

- , b a nay nó khá nhi u, nó t nh trí l i r i, nên nó bi t h t.

- Anh em tôi c th thì m ng, mà m ng ch c ng còn lo l m.

Tr ng Quí l i h i C m Vân r ng: “B a nay m n c m bi t ngon hay không?”.m Vân châu mày r i ch m rãi áp r ng:

- Tôi n m i b a c m t chén. Ráng mà n, ch ngon sao c.

3 ta, tao, tôi c theo gi ng Tri u Châu


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


23

- M lo d ng b nh, ng có bu n chi h t. T i cái tu i c a m nó khi n n m nayph i có chuy n, m ph i ráng mà ch u, bu n làm chi.

- Không bu n sao c? Tôi th ng ch ng tôi l m, tôi lo cho bên ch ng tôi h tc, tôi s x u h tông môn bên ch ng tôi, mà ch ng tôi không bi t ngh , nó tr l i nh c tôi, nó ánh p tôi g n ch t, r i nó gi t con tôi n a, tôi không bu n sao cho c.

- Vi c ó l i t i tôi h t th y. Xin m ng có trách c u Ba mà t i nghi p. Vì c uth ng m quá, c u th y b c th c a tôi, c u t ng l m, c u gi n cùn trí, nên m i làmnh v y. Ch ng tôi c rõ công chuy n cho c u nghe, tôi a th c a cô Hai cho c u coithì c u ch t gi c!

Tôi d t c u tu t lên n mà ki m m , c u th y m c u ch t gi c n a! H m nayu au lung quá, b a nay m i khá khá m t chút. Xin m ng có phi n c u. L i n y g ci n i tôi; t i tôi nên cô Hai m i ch t, t i tôi nên gia o c a m m i r i, mà c ng t i n i

tôi nên bà già m i ch t!

- Bà già nào?

- Má c a cô Hai.

- Úy! Má tôi ch t r i hay sao? Ch t h i nào?

- Chuy n l n x n x y ra làm cho bà già bu n r u nhu m b nh không y m ttháng thì ch t.

m Vân ng i khóc, Tr ng Quí th y nàng t nh táo, nói chuy n có th l p, l i nghe ch ng ch t bi t ng lòng, thì chàng m ng th m, nên chàng nói ti p r ng: “M ng

gi n ch ng mà c ng ng bu n con n a. Tôi h a v i m có lâu l m là hai tu n l tôi sem Chánh H i mà tr cho m ”.

m Vân nghe nói t i tên con thì l c u áp r ng:

- Ch ng tôi ã gi t con tôi r i, còn âu mà tr .

- Không có gi t âu. Lúc c u gi n c u b ng con cho ng i ta ch . R i bây gikhông bi t nhà ng i y âu, nên ph i ki m ít b a. Th nào tôi ki m Chánh H i c ng

c, xin m ng có bu n.

m Vân cúi m t xu ng, n c m t tuôn có gi t. Nàng l ng thinh m t h i r i m inói r ng : “Tôi th ng ch ng tôi quá, mà ch ng tôi nó không ngh ; nó ã không th ngtôi thì thôi, nó l i còn h i con tôi n a. Nó bi t h tôi lìa con tôi thì tôi ph i ch t nên nólàm nh v y ng gi t tôi mà kh i g m dao.

Tôi ngh l i tôi d i l m. Ch ng không có tình, không có ngh a chút nào h t, mà tôith ng nó làm chi không bi t. Nó i h c n m n m bên Tây, tôi nhà c l c c lonuôi con, không thèm m c áo t t, không ch u ra kh i c a. Tôi th ng nh nó, tôi trông

i nó êm ngày, tôi th ng vái van Tr i Ph t phò h nó x ng i m nh gi i, h c thicho u ng vinh hi n cho t tông. Tôi lo cho ch ng, mà tôi c ng lo gi gìn danh giácho nhà ch ng n a.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


24

Tuy tôi là con ch t khách m c d u, song tôi v i ch ng nh v y, ch bi t saoa. Mà ch ng tôi không th ng tôi... Nó v tôi m ng, t ng là v ch ng sum hi p, h t

bu n r u n a, té ra nó v ng nó h i tôi”.

m Vân nói t i ó r i nàng khóc l n lên nghe r t bi th m. Tr ng Quí nghe nh ngi than th , th y cái c nh bu n r u thì chàng d t ru t nát gan.

Chàng mu n ki m l i khuyên gi i, mà r i chàng ngh nên cho C m Vân khócng tho lòng c u t c a nàng, b i v y chàng a n c m t mà l ng thinh, không nói chit. C m Vân khóc h n m t phút ng h r i nàng nín và b c xu ng t i r a m t.

Tr ng Quí ng i li c m t rình coi ý nàng th nào. C m Vân ng lau m t mà nàng h iTr ng Quí r ng:

- H i nãy tôi nghe ông Bác v t nói ch ng tôi au, v y mà au sao ó?

- C u Ba au là t i c u bu n r u, c u n n n vi c c u h p t p làm v cu ng, cont, nên c u au, ch c u không có b nh chi khác.

- n u ng ra vô c hay không v y?

- c. B a nay khá nhi u. H m nay c u òi i th m m d l m, mà tôi c n tôikhông cho i, b i vì c u còn y u, tôi s c u th y m t m r i c u au lòng, c u té x u ch tgi c nh hôm trên chùa Hang n a thì mang kh n.

m Vân b c l i góc ván mà ng i. Nàng ch y n c m t ra n a và nói r ng: “Cóph i t i tôi làm ó âu”.

Tr ng Quí th y tình c nh nh v y thì hi u C m Vân ã h t gi n mà l i còn th ngch ng. Chàng tính nên nh n lúc n y mà cho v ch ng giáp m t nhau; b i v y chàng

c ra c a r i t ng h ng, có ý mu n kêu Chánh Tâm.

Chánh Tâm ng i trên xe h i mà ch , m t ngó ch c a C m Vân lom lom. Ch ngchàng th y Tr ng Quí a tay mà ngo t thì chàng l t t leo xu ng mà i l i. Tr ng Quítr vô nhà ng i v a r i thì k Chánh Tâm b c vô.

m Vân th y ch ng thì nàng ngó trân trân. Chánh Tâm không chào cô Ba Hài,không nói v i v m t ti ng chi h t, chàng ng i s n trên gh , r i hai tay ôm m t mà khóc.Cô Ba Hài v i Tr ng Quí ngó nhau r i ngó C m Vân, có ý coi nàng gi n hay th ng.

m Vân châu mày nhìn ch ng r i c i g n mà nói r ng: “Khéo làm b ; mu n gi tng i ta mà gi t không ch t, r i bây gi t i khóc dàm n a ch !”.

Chánh Tâm c ng i ôm m t khóc râm r t. Chàng khóc m t h i lâu r i ng d y,c m t n c m i chàm ngoàm, chàng ngó v mà nói r t th m thi t r ng: “Tôi xin

mình tha l i cho tôi”. C m Vân ng i tr tr không nói chi h t. Chánh Tâm khóc và nóiti p r ng: “C ng vì tôi th ng mình quá, tôi c cái th tôi nóng gi n, không k p suyi xét l i, nên m i ra c n i nh v y ó. Xin mình ngh l i mà th ng giùm cái ph n tôi”.

m Vân day m t ch khác mà áp r ng:


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


25

- Tôi th ng th y n a ch c là không c. Tôi nói v i th y bây gi không còn vch ng gì n a. Th y ng có kêu tôi b ng “mình”.

- Mình nói nh v y ch c là tôi ph i ch t. Nh mình h t th ng tôi, thì mình c ngngh chút con c a mình ch ...

- Th y con nh c t i con n a ch à? Vì tôi th ng con tôi l m nên tôi m i h tth ng th y. Vì tôi nh con tôi, nên tôi m i oán th y ch , th y bi t hôn?

- Tôi bi t. B i tôi bi t vì mình au n n i con, nên mình m i không h t gi n tôi.y tôi xin mình b t gi n tôi, ng tôi t nh trí mà ki m con, ch n u mình gi n tôi hoài

i nghi p cho nó l m!

- Th y ph i em con mà tr cho tôi, tôi m i b t gi n th y c. Th y ph i i rakh i nhà tôi cho mau. i ki m mà tr con cho tôi r i tôi s hài cái t i c a th y cho th ynghe.

- Vi c ki m con mai chi u r i tôi s kh i công i ki m. Tôi h a v i mình d uph i lên tr i xu ng t mà ki m thì tôi c ng không t . Bây gi tôi xin mình t ý h t gi ntôi cho tôi bi t ng tôi th a trí mà lo ki m nó.

Tr ng Quí tính cho v ch ng Chánh Tâm g p nhau mà chàng lo s h t s c, m t là C m Vân th y ch ng r i nàng phát gi n mà cu ng trí l i, hai là s Chánh Tâm th y vi chàng au lòng mà té x u n a.

Té ra hai àng g p nhau, v tuy gi n, ch ng tuy bu n, song c ng không n n ii, b i v y chàng m ng, chàng mu n cho v ch ng phân tr n ph i qu y v i nhau,

nên chàng b c ra l ng mà ng. Cô Ba Hài c ng mu n cho hai tr nói chuy n nêncô c ng b c ra ngoài c a ngó Tr ng Quí mà c i. Hai ng i ngoài tuy m ng, songkhông dám nói chuy n, lóng tai nghe th coi v ch ng Chánh Tâm nói v i nhau làmsao.

m Vân l ng thinh m t h i lâu r i áp v i ch ng r ng:

- Tôi không th nào mà h t gi n h t oán th y c.

- Tôi làm b y, tôi bi t l i r i, nên tôi n n n v i mình, sao mình còn gi n tôi?

- Ch chi th y nghi tôi l y trai, thì th y nói ra cho tôi bi t ng tôi c t ngh a choth y nghe. Sao th y không h i i h i l i, c áp gi t v gi t con, bây gi th y n n n n igì?

- Mình c ng bi t, h n ch ng ghen thì còn bi t chi là khôn d i.

- H i th y ánh ch i tôi thì tôi có nói th ó c a ch Hai, th y không ch u tin,th y c nói tôi l y trai, th y quy t ánh tôi cho ch t r i h i luôn t i con tôi. Th y b tnh n c ác l m! Thôi th y i i ng có nói n a tôi gi n thì h i l m. Th y i ki m contôi l i ây cho tôi.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


26

- Tôi s i ki m. Mình yên tâm. Tôi xin mình m t u n y là ng có gi n tôia, c lo u ng thu c cho m nh.

- Không gi n sao c. Tôi gi n th y ây tôi s n ngày ch t tôi c ng emxu ng m n a à, nói cho th y bi t. Th y c ác l m! Tôi là con àn bà bi t tr ng danhti t mà th y nói x u cho tôi, tôi c u danh giá tông môn th y, th y không tr n mà còntr l i nói nh c tôi. Mà thôi, t i tôi mu n c u ch Hai nên tôi ph i ch u ti ng oan, tôikhông dám trách ai h t.

Th y có nghi tôi th t ti t v i th y thì th y m ng r i i tôi i, làm bao nhiêu óng x u tôi r i. N u thi t tôi là gái h , có ch ng r i l y trai, thì tôi ph i t xét, tôi

ph i ch t nh ch Hai ó v y, c n chi mà ph i ánh p tôi cho n ch t gi c, r i l i còni con tôi n a. Thi t th y c ác l m. Tôi không mu n th y m t th y n a. Th y i i, ra

kh i nhà tôi cho mau.

m Vân nói t i ó r i nàng ng d y i ri t lên thang l u. Chánh Tâm ng c m tngó theo, th y v mình mình m y m teo, u tóc tr c lóc, b i l ng kh ng, m t màymét xanh, thì chàng au n trong lòng quá, nên té ng i trên gh mà khóc n a. C m Vânlên c n a thang l u r i nàng ng l i mà nói vói r ng: “Th y ph i ki m cho c con

a tôi mà tr l i cho tôi. N u th y tôi th ng nh con tôi r i tôi bu n r u tôi ch t thìth y mang cái qu báo l n l m, nói cho th y bi t”.

Tr ng Quí v i cô Ba Hài b c vô th y C m Vân i lên l u, còn Chánh Tâm ng ikhóc thì bi t C m Vân ch a h t gi n, nên ngó nhau r i l c u. Chánh Tâm khóc và nói

i cô Ba Hài r ng: “V cháu nó còn gi n cháu hoài bi t làm sao bây gi ”.

Cô Ba Hài l i ván ng têm tr u mà n và nói r ng:

- T i m y làm ác quá, nên nó gi n c ng áng. Dì bi t làm sao?

- Xin dì th ng cháu. Dì nuôi giùm v cháu ít ngày, ng cháu i tìm con c acháu. Dì ráng an i v cháu cho nó b t bu n. Dì nói cho nó bi t r ng cái thân cháu còn

ng ây là cháu vì m con nó, ch cháu không ph i vì vi c chi h t âu. Thi t n u ch tcòn s ng h n là s ng nh v y l m. Mà cháu s cháu ch t quá; n u cháu ch t thì làm saoki m c th ng nh cho c, mà h ki m th ng nh không c thì v cháu bu n r uch c nó c ng ch t!

- Dì hi u h t. Cháu ch ng c n nói n a. Bây gi cháu ki m Chánh H i em v âycho nó g p con nó thì nó vui h t gi n con, ch không có chi n a.

- Cháu ph i ki m li n bây gi .

Chánh Tâm vùng ng d y t cô Ba Hài mà ra c a. Tr ng Quí l y nón r i c ng tmà i theo. Cô Ba Hài kêu Tr ng Quí l i và nói nh r ng: “Tôi coi th ng ó nó c ng b nh

m, v y c u làm n dìu d t nó. Còn v nó thì tôi coi sóc cho”.

Tr ng Quí g c u lia l a r i leo lên xe h i v i Chánh Tâm và bi u s p-ph ch yra Sài Gòn.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


27

V

TÌM CON, NG I TH Y CON

LÝ CHÁNH TÂM có m t cái nhà l u ng Thu n Ki u ngoài Sài Gòn, s nhà112. H i Chánh Tâm còn h c t i tr ng Chasseluop – Laubat thì m là bà T ng Hi nmua cái nhà y mà v i con gái th hai là T Nga. M y n m Chánh Tâm ghen l m i

h y con thì bà T ng Hi n bu n r u con, m i d t nhau tr v làng c d i Láng Théthu c trong t nh Trà Vinh mà . Bà T ng Hi n r u ph n con gái, l i r u n i con dâu nênbà nhu m b nh mà t tr n. Lê Phùng Xuân là ch ng c a T Nga, tuy bi t th ng PhùngSanh là con c a v là không ph i là con c a mình, nh ng vì chàng nh n v ch ng cóhôn thú, h i khai sanh mình là cha nên chàng nh n th ng nh , r i ch ng bà T ng Hi nch t, chàng thôi thúc Chánh Tâm ph i quân phân gia tài. Chánh Tâm ng bu n r uvi c nhà, chàng không ch u nói t i ti n b c. Phùng Xuân phát n mà ki n. Tòa giao choquan L c s Trà Vinh làm th b mà gìn gi gia tài c a bà T ng Hi n, coi thâu góp huê

i i mãn tang r i s chia gia tài cho Chánh Tâm m t ph n và cho con c a T Nga làPhùng Sanh m t ph n. Phùng Xuân k v ch nên quan L c s m i cho m n ru ng t

i cho m n luôn cái nhà l u ng Thu n Ki u ó n a. T i nh v y nên Chánh Tâmbây gi lên t i Sài Gòn không ch ph i i v i Tr ng Quí ra khách s n Bá Huê L u màng .

Hành lý d n lên phòng r i, thì Chánh Tâm n m ngay trên gi ng mà khóc, Tr ngQuí không k p thay , chàng l y vi t m c mà vi t m t bài ng m n nh t trình rao.Chàng vi t r i m i c l i cho Chánh Tâm nghe nh v y:

êm mùng b n r ng ngày mùng n m tháng 6 âm l ch, có m t tên n tr m vàot cái nhà l u ng Thu n Ki u, thu c châu thành Ch L n. Ng i ch nhà b xông

thu c mê cu ng trí, nên b t c n tr m r i mà l i b ng m t a con trai n m tu i màgiao cho nó và cho thêm nó ba tr m ng b c n a.

Bây gi ng i ch nhà không bi t con âu mà tìm nên l i rao n y n u ai ema nh y cho chu c, ho c ch giùm ch thì ch nhà s th ng hai ngàn ng b c. Ai

mu n cho chu c a nh , ho c em tin giùm cho bi t âu, thì c do ng i n y.

M. L TR NG QUÍ

Bác v t C n Th .

Tr ng Quí c r i bèn h i r ng:

- t l i rao nh v y c hôn?

- c .

- V y thì c u n m ây mà ngh tôi i m n nh t trình rao li n. Tôi m n hai tnh t trình Vi t ng v i m t t nh t trình ch Pháp rao luôn luôn hoài, cho n ch ng nàomình tìm c Chánh H i m i thôi.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


28

- Anh li u th nào xong thì anh c làm giùm cho tôi, ch tôi cùn trí r i, tôi khôngtính vi c chi c h t!

Tr ng Quí i g n hai gi ng h r i m i tr v khách s n. Chàng b c vô phòngth y Chánh Tâm n m chèo queo trên gi ng, tay gác qua trán, m t nh m lim dim, chàng

i khuyên Chánh Tâm i n c m r i ngh cho kh e kho n, i sáng ngày sau s d tnhau i tìm Chánh H i.

Sáng b a sau, hai anh em m tâm r i m i d t nhau ra i. Chánh Tâm v a b cra kh i c a phòng thì g p Lê Phùng Xuân i v i Phùng Sanh. Chánh Tâm v i PhùngXuân th y nhau thì ch ng h ng, nên ng kh ng l i mà ngó nhau.

Phùng Xuân tay thì n m th ng con, mi ng thì chúm chím c i và h i r ng:

- C u lên bao gi ó, c u Ba?

- M i lên.

- C u lên ch i hay có vi c gì?

- Lên ch i.

- C u nhà ng n y hay sao?

-

- Ch ng nào c u v ?

- Ch a th ch c c.

- H m nay tôi tính i xu ng d i ng nói chuy n v i c u...

Chánh Tâm ngó l ch khác, ý không mu n nói chuy n n a. Lúc y Tr ng Quíkhóa c a phòng r i. Chàng b c ra sau l ng Chánh Tâm, mà li c m t ngó Phùng Xuânvà ngó Phùng Sanh.

Phùng Xuân i Chánh Tâm h i ng có t ý mình mu n xu ng Láng Thé nóichuy n gì, té ra Chánh Tâm làm l , không thèm h i, túng th chàng m i cúi m t xu ng

t, l y m i giày h t tàn thu c và nói ch m rãi r ng: “H m nay tôi tính xu ng d i mànói chuy n nhà v i c u. Bà già m t r i, mình có hai anh em ki n th a v i nhau hoài, coi

ng k . Tôi mu n xin c u thu n v i nhau mà chia cho tôi chút ít ng tôi nuôi con tôi.Nh ng c u nói còn trong tang không nên chia gia tài, thôi thì mình thu n v i nhau ngnói v i quan L c s chia l i lúa ru ng mùa t i ây mà xài . Tôi nghèo quá c u Ba! Tôiki m ch làm ch a ng, m y tháng nay tôi u nhà anh em thi t là b t ti n quá. Khôngcó m t ng ti n ng may qu n áo cho th ng nh b n. Xin c u th ng giùm tôi”.

Tr ng Quí nghe nói thì hi u ng i n y là Phùng Xuân ch ng c a T Nga, cònth ng nh d t theo ó là Phùng Sanh, con c a mình. Chàng ngó Phùng Sanh trân trân, màtrong b ng chàng b i h i vô cùng.

Chánh Tâm ng r u n i v con, mà g c cái r u y là t i Phùng Xuân gây rachuy n, b i v y g p Phùng Xuân thì chàng ã không vui, mà ch ng nghe Phùng Xuân


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


29

nói chuy n chia gia tài n a, thì chàng phát gi n, nên nói x ng r ng: “Anh c nói chuy nc lòng cho tôi hoài. Tôi không có ngày gi mà tính vi c chi h t, Anh ki n r i thì c

Tòa x , tôi không mu n nghe chuy n ó n a. Tôi giao cho th y ki n lo, tôi không bi tvi c gì h t”.

Chánh Tâm nói d t l i, li n kéo tay Tr ng Quí mà bi u i. Phùng Xuân d t th ngnh b c theo và nói r ng: “C u Ba, c u có b c cho tôi m n vài ch c ng tôi muabánh trái cho th ng nh n”. Chánh Tâm làm l i luôn. Tr ng Quí tuy i theo ChánhTâm song c ngoái u l i mà ngó Phùng Sanh hoài. Ch ng nghe Phùng Xuân than th

n b c, thì chàng ng l i m bóp ph i l y ra m t t m gi y hai ch c r i cúi xu nga t i tay Phùng Sanh mà nói r ng: “ ây nè, c u Ba cho cháu hai ch c ng b c

dành mua bánh mà n”.

Phùng Sanh l y b c mà m t ngó Tr ng Quí và mi ng chúm chím c i. PhùngXuân c ng c i và nói v i th ng nh r ng: “Cám n th y i con”. Th ng nh th th nói:“Cám n”. Tr ng Quí m i lòng quá nên cúi xu ng ôm m t th ng nh mà hun mà vìchàng ch y n c m t nên ch ng buông nó ra thì gò má nó t r t. Tr ng Quí l i h iPhùng Xuân r ng:

- Nhà th y ch nào?

- Tôi u v i anh em, nay ch n y, mai ch khác, không ch c ch nào?

- C u Ba gi n th y l m, th y nói không c âu. Không h i gì, tôi là anh em thi ta c u, v y th y mu n vi c gì thì xu ng nhà bàn tính v i tôi ây. Tôi s li u cho, không

sao âu.

- Th y âu?

- Tôi C n Th .

- Tr ng Quí l y m t t m danh thi p mà a cho Phùng Xuân, vói tay v m tPhùng Sanh m t cái, r i m i i ri t theo Chánh Tâm.

Chánh Tâm vì gi n nên quên h t ph i qu y, không thèm ngó ngàng n cháu c amình, mà c ng vì gi n b i tr c, không hay Tr ng Quí cho Phùng Sanh ti n, khôngnghe Tr ng Quí nói chuy n v i Phùng Xuân. Ch ng Tr ng Quí i theo k p r i, ChánhTâm m i nói m t cách bu n th m r ng: “Con c a ch hai tôi ó”. Tr ng Quí cúi m t l ngthinh mà i, day l i ngó ch ng cha con Phùng Xuân hai ba l n th ra mà nói r ng: “Th yPhùng Xuân ê ti n quá! Tôi th y con c a tôi nó theo ng i nh v y thi t tôi au lòngkhông bi t ch ng nào. Tôi ph i làm sao mà b t nó v tôi nuôi, ch nó nh v y ch c nóph i h ”.

Hai ng i th ng th ng i b vô ch B n Thành, m t bu n xo, không nói chuy n,mà th y bên nào c ng ngó h t th y.

Tr i cao l ng l ng, bi n r ng mênh mông, chim th bay r i bi t âu mà tìm, cá thi r i bi t âu mà b t. Tr ng Quí v i Chánh Tâm i kh p các n o ng Sài Gòn, khi


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


30

i chung v i nhau, khi thì i riêng, m i ng i m t ng , ban ngày thì i, ban êm thì l yhình c a Chánh H i mà nhìn, nh ng mà Sài Gòn là ch n ô th bi t th ng n tr m hôm

nó âu mà h i th m, có g p Chánh H i âu mà nhìn m t. Nh t trình n hành l irao c m y ngày r i. Tr ng Quí s c nh l t t vi t th v C n Th cho cô N m àomà d n, h có ai n h i th m v vi c cho chu c Chánh H i thì ph i c m ng i y l inhà r i ánh dây thép cho chàng v . i tìm h t s c, mà i tin nhà c ng m n h i.

lúc g p Phùng Sanh r i thì Tr ng Quí có ý trông Phùng Xuân l i th m ChánhTâm n a ng chàng c l p m u mà mua ph t Phùng Sanh cho kh i au lòng. Mà chàngtrông hoài không th y Phùng Xuân tr l i. Chàng mu n i ki m Phùng Xuân mà ng t vìChánh Tâm tìm con không c nên không c g n v , b i v y Chánh Tâm bu n r u,bi ng n, m t ng , hình d ng ngày m t thêm m, tinh th n ngày m t thêm suy, chàngkhông n d p vi c c a Chánh Tâm mà lo vi c c a mình, nên chàng d n lòng mà ch u,quy t làm cho Chánh Tâm g p con g n v c r i, chàng s lo b t Phùng Sanh.

Có b a Tr ng Quí th y Chánh Tâm bu n quá thì chàng lo, nên tu t vô Ch L nmà th m C m Vân. Chàng thu t cho C m Vân nghe công phu c a Chánh Tâm tìm ki mChánh H i và chàng c ng t cho C m Vân nghe bi t s bu n r u c a Chánh Tâm ra thnào, r i n n n xin C m Vân tha l i cho ch ng, ng ch ng v sum hi p m t nhà, d ngy m i b t bu n mà ki m con c.

m Vân nghe ch ng c c kh , nghe ch ng bu n r u sanh b nh, thì nàng m i lòngnên nàng khóc, mà h nói t i chuy n v chuy n ch ng hòa hi p thì nàng l c u nói r ng:“Không c. N u ch ng tôi nó không tìm c con mà tr cho tôi, thì th nào tôi quêncái ác c a nó mà g n nó c”.

Tr ng Quí nói ôi ba l n, mà l n nào c ng b C m Vân kháng c hoài, b i v ychàng l y làm b i r i h t s c, không bi t ch c gì mà gi i nguy cho Chánh Tâm.

Chánh Tâm th n th t Sài Gòn h n hai tháng, i kh p m y n o ng trongchâu thành r i, còn i leo qua cho t i Th Nghè, Phú Nhu n, Khánh H i, Tr ng ua,ngày nào chàng c ng i, ch nào chàng c ng t i, mà c ng không nghe tin t c, không th ytâm d ng c a Chánh H i chút nào h t. L t t g n t i ngày làm bá nh t cho m , nênChánh Tâm ph i tính tr v Láng Thé, chàng m i i v i Tr ng Quí vô nhà C m Vân,tr c th m, sau n n n nàng tha l i n a.

m Vân thi t h t b nh r i, nh ng vì nàng quá bu n r u n i ch ng con, nên hìnhng, tánh tình, cho t i l i n ti ng nói, m i m i u i khác x a xa l m. Nàng th y m t

Chánh Tâm thì nàng bu n b c qu u qu , không mu n nghe l i chàng nói, không mu nnói chuy n v i chàng. Chánh Tâm khóc g n c n n c m t mà nàng c ng không nglòng.

Ch ng nàng nghe Chánh Tâm xin nàng ng gi n n a, hòa hi p v i nhau mà lotìm con, thì nàng tr n m t áp r ng: “Th y còn nói vi c v ch ng v i tôi n a sao? Th y

ng tôi là , thì tôi còn m t m i nào mà n m t mâm, n m m t mùng v i th y n ac. V y ch th y không hi u tôi c o u ây là tôi nh t nh d t tình ch ng v v i


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


31

th y r i sao? Tôi xin th y ng m c vi c chi n a. Th y hãy tìm con mà tr cho tôi.Tôi g p c con r i thì tôi tha l i cho th y, mà tha l i thì không gi n h n mà thôi, chth ng th y nh x a ch c là không c!”.

Chánh Tâm nghe v nói h n hòi rành r nh v y thì chàng r n chí th t kinh, ng ic u ngh n h ng nói không c n a. Cô Ba Hài v i Tr ng Quí th y tình c nh nhy thì c m ng, nên hai ng i u r ng r ng n c m t.

Chánh Tâm khóc m t h i n a r i nói r ng: “M tôi v i ch tôi u ch t h t. Còncon tôi m t tìm không ng; v tôi nó c ng h t th ng tôi. Thân tôi còn s ng n a mà làmgì!”. Tr ng Quí nghe m y l i than y thì au n quá, ch u không c, b i v y chàng

i ra c a mà ng.

Ch ng hi u C m Vân vì ng lòng th ng hay là vì ý nào khác, mà nàng châumày r i ng d y i lên l u, và i và nói r ng: “Th y ph i i ki m cho c con mà trcho tôi; n u ki m ch a c thì ng có léo hánh t i ây n a, vì th y t i th y ch c chotôi thêm gi n ch không có ích gì”.

Cô Ba Hài th y Chánh Tâm ng i khóc hoài, cô m i ki m l i an i, cô xin ChánhTâm ph i b t bu n, trí thong th mà lo tìm con, còn vi c C m Vân thì cô khuyêngi i giùm cho; m t ngày cô nói vô m t ti ng, có l n m m i tháng ho c m t n m C mVân nguôi ngoai r i nàng s th ng chàng l i.

Tr ng Quí s Chánh Tâm s u não quá r i sanh b nh nên chàng c ng theo an i.Chàng nói r ng: “M ba còn ng gi n nên m ba nói g t gao nh v y, ch h mìnhki m c Chánh H i mình tr cho m , m y th y con m m ng r i m h t gi n ch gìmà lo. Xin c u ng có bu n. Tôi h a tôi ki m cho c u thì tôi s ki m c. Tôi còn

t ph ng n a hay l m. i ít ngày n a coi nh t trình rao mà thi t không ra manhi, thì tôi làm cách khác ph i c. C u ng lo, c u v nhà n m ngh cho kh e trí,

tôi lãnh tôi làm cho”.

Chánh Tâm ng i khóc h n m t gi ng h r i m i g i g m v con cho cô Ba Hàivà t giã lên xe v Láng Thé v i Tr ng Quí.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


32

VI

L P M U, NG I LÀM NGH A

TR NG QUÍ a Chánh Tâm v Láng Thé. Chàng th y Chánh Tâm s u não ni th t chí, không lo vi c chi c h t, chàng không ành lìa Chánh Tâm mà v C n

Th ; b i v y chàng l i ó mà lo giùm ám cúng tu n bá nh t cho bà T ng Hi n.

n b a vào ám, Phùng Xuân d t Phùng Sanh xu ng, Tr ng Quí th y PhùngSanh thì m ng, còn Chánh Tâm th y Phùng Xuân thì gi n; mà Tr ng Quí m ng PhùngSanh không dè, còn Chánh Tâm gi n, Phùng Xuân không k .

Phùng Sanh m c m t b m ch lô ch t bó trong mình mà l i gi mô g qu t, chânmang m t ôi giày b tr ng không ánh ph n, u i m t cái nón n en, t dây b ng.Còn Phùng Xuân thì áo qu n, giày nón, u s ch s , song n u coi k thì c l m.

Phùng Xuân th y ý Chánh Tâm l t l t không mu n nói chuy n v i mình thì theolàm quen v i Tr ng Quí. Tr ng Quí có ý riêng nên s n lòng nói chuy n v i Phùng Xuân

m, nh t là mu n thân c n l n v i con.

i l i, Phùng Xuân th y Tr ng Quí i qua i l i m t mình ngoài tr c sân, chàngbèn tu t ra r i i theo mà h i r ng:

- Ông Bác v t, ông g n v i c u Ba nó l m, v y mà x a rày ông có nghe c u Ba nótính chuy n chia ru ng t gì hay không?

- Th y mu n chia l m hay sao?

- Tôi không g p gì chia, m t i âu mà s . Bà già m i nh m m t, làm g p quá coing k . Ng t vì tôi túng l m, không có ti n nuôi con, nên tôi mu n cho c u Ba nó chian lúa ru ng mùa n y ng tôi có chút nh nuôi cháu v y mà. cho L c s h gi

hoài thì mình b thêm ti n t n phí ch có ích gì ph i hôn ông? âu ông làm n ông nóigiùm v i c u Ba nó th coi, ch c u gi n tôi, nên tôi không mu n nói.

- Vi c nhà thì hai anh em tính v i nhau, ch tôi có quy n gì mà tôi nói vô.

- Ông làm n cho tôi, ông nói giùm v y mà.

- À, th y c y tôi nói giùm cho th y? Nh v y th y c y thì tôi nói. H tôi nói thìch c c.

- Ph i. Tôi bi t ông nói c, nên tôi m i c y ông ch .

- Nói ch i v i ông v y mà, bi t hôn? Tôi có n thua vào âu mà tôi nói: l i c u Batánh ý khó l m, ai mà nói cho c.

Phùng Xuân châu mày suy ngh m t h i r i nói r ng:

- âu ông nói i th coi mà, c hay không c r i tôi s li u.

- Thì th y nói l y, chuy n c a th y, có n thua gì v i tôi mà bi u tôi nói.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


33

- Tôi ki n r i, bây gi tôi kh i ki n ra mà nói, thi t khó nói quá.

- À !, Ai bi u th y ki n!

- T i túng ti n quá nên tôi m i làm b y nh v y ch .

- Túng l m hay sao?

- Ông ngh ó mà coi; ki m công vi c không c, không n hoài, làm sao màkh i túng.

- Hôm tr c tôi nghe th y than, tôi có gióng ý c u Ba. C u nói v i tôi r ng nhth y mu n chia huê l i mùa n y thì c u chia cho, song th y ph i giao th ng bé cho c unuôi thì c u m i ch u. C u bu c nh v y ó, th y ch u hôn? N u ch u thì ph i làm gi y tcho h n hoi mà giao th ng nh .

- Giao th nào? Giao t hay là giao cho nuôi bao lâu?

- Giao t ch giao sao.

Phùng Xuân ng suy ngh m t h i lâu r i l c u nói r ng:

- Không c. Tôi không th làm t giao con tôi nh v y c!

- Sao v y?

- Tôi hi u r i. Ý c u Ba mu n g t tôi. H tôi làm t gi y giao con thì c u Ba nóm t gi y y r i h i thân t c c ng i th h cho th ng nh , tôi còn quy n gì âu mà

ng gia tài c. M u c u Ba nó sâu quá, tôi không d i gì âu.

Tr ng Quí là ng i b n tánh ch n chánh, chàng dùng m u là m u b t PhùngSanh, ch không ph i m u t ph n gia tài c a Phùng Sanh, b i v y chàng nghe PhùngXuân gi i lu t pháp thì chàng ch ng h ng, ng ngó Phùng Xuân trân trân r i l c uáp r ng:

- Không ph i v y âu. Th y t ng l m. Ai g t th y làm chi. N u th y có nghi thìtôi b o lãnh cho, h c u Ba có làm nh v y thì tôi th ng s huê l i cho th y. C u Ba

t con c u y bu n, nên c u mu n nuôi cháu ng h h v i c u, ch ph i c u có ý gìsâu hi m hay sao?

- Không c, khó l m. Tôi không dám ch u âu.

- Không ch u thì thôi!.

Tr ng Quí b i vô nhà. Phùng Xuân c ng i vô, r i ki m Phùng Sanh d t l i bván phía chái trên mà ng . Tr ng Quí nói chuy n v i khách m t h i r i c ng i l i bván ng chung v i cha con Phùng Sanh.

Qua ngày sau, Tr ng Quí làm quen v i Phùng Sanh r i theo gi n v i nó hoài.Th ng nh g ng m t gi ng h ch T Nga, mà b t ng châm h m, i ng ch ng khácnào Tr ng Quí.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


34

Chánh Tâm tuy bu n, mà h th y Tr ng Quí b ng Phùng Sanh mà n ng n u thìchàng chúm chím c i.

Tr n m t ngày y Tr ng Quí c theo h i Phùng Xuân nh có ch u làm t gi ygiao con thì chàng nói giùm v i Chánh Tâm chia huê l i cho. Phùng Xuân c l c u nói

ng:

- Thà tôi ch u nh n ói, ch tôi lìa con tôi không c.

Tr ng Quí mu n b t con li n mà th y k không thành thì chàng l y làm bu n. Vìchàng th ng con quá nên không dè d t, t i l i chàng nói l i v i Phùng Xuân r ng n uch u Phùng Sanh cho chàng nuôi ch i, thì mu n bao nhiêu ti n chàng c ng cho h tth y.

i nói y theo ng i th ng thì không quan h gì, mà vì Phùng Xuân ã hi uPhùng Sanh là con c a ai ch không ph i con c a mình, b i v y chàng nghe m y l i c aTr ng Quí r i châu mày day m t ch khác mà nói r ng: “ c âu! Th ông cho b ctri u coi tôi ch u giao nó cho hay không mà. tôi nuôi ch i m i ng ch ”.

ây Phùng Xuân tránh hoài, không mu n nói chuy n v i Tr ng Quí n a, mà hth y Phùng Sanh léo g n Tr ng Quí thì chàng l i kêu mà r y. ám làm tu n v a xong thìchàng d t Phùng Sanh v li n.

Khách ã tan h t, chi u l i Chánh Tâm r Tr ng Quí i ra ngoài ru ng h ng mátch i. Hai anh em th th n i trên b ru ng qua t ch.

Ti t tháng m i, lúa n xanh ng, xa xa th y có vài ám lúa s m g n chín nênxen màu . Chánh Tâm i c m t khúc r i ng l i mà h ng phong c nh.

ng ru ng mênh mông, tr i cao xanh lét, gió hiu hiu mát m t, nhái chóc chóc rântai. Chánh Tâm nh m c nh m t h i r i ch y n c m t mà nói v i Tr ng Quí r ng: “N mtôi m i c i v tôi d t v tôi xu ng d i n y ch i. Chi u mát v ch ng tôi d t nhau ra

ng h ng gió l i n y, tình lai láng, ngh a m n n ng, v ch ng tôi vui v không bi tch ng nào. Bây gi tôi ra ng ây tôi th ng v tôi quá. Tôi ph i ch t, ch s ng làmsao cho c”.

Tr ng Quí th y b n bu n th m d ng y thì chàng l y làm au n trong lòng,song chàng g ng g ng mà nói r ng: “C u làm trai mà quá y u trí quá! Ng i i ai

i kh i h an n n. H g p nguy bi n thì ph i v ng lòng b n chí mà gi i nguy ch . C ubu n r u cái gì? V còn, con c ng còn. H ki m c con thì sum hi p h t th y! Tôi h a

i c u, tôi s ki m con cho c u. C u ph i tin tôi, ng có bu n chi h t. N u c u bu n,u mang b nh, c u ch t i, thì càng kh cho v con c u l m”.

Chánh Tâm ngó Tr ng Quí và l c u nói r ng: “Ki m ã h t s c r i, còn bi t âua mà ki m”. Hai ng i d t nhau th ng th ng tr v , Tr ng Quí ki m l i khuyên gi it s c, mà coi b Chánh Tâm c ng không nguôi.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


35

Tr ng Quí ngh Chánh Tâm ây th y c nh c nh tình x a, không th khôngbu n c, nên chàng m i Chánh Tâm qua nhà chàng mà . Chánh Tâm c ng mu ntránh i cái c nh bu n n y, nên chàng giao nhà c a cho v ch ng H ng b Hu nh, làem chú bác c a bà T ng, coi sóc giùm, r i chàng b h t qu n áo vô r ng và l y ti n b cmà i v i Tr ng Quí qua C n Th .

Ông h i ng Quy n u ng thu c h n m t tháng, ông h t b nh r i, n bi t ngon,ng bi t kh e, nên ông ã v Trà Bang. Cô N m ào, vì l i c a anh c y m n, nên mcon cô còn l i C n Th mà coi nhà giùm cho Tr ng Quí.

Cô N m ào nghe xe h i ch y vô c a, cô l t t d t con b c ra coi xe ai. Cô th yTr ng Quí v i Chánh Tâm ng l i h i xu ng xe thì cô h i r ng: “Ki m c hôn anhhai?”. Tr ng Quí l c u bu n xo, r i l i h i r ng: “ nhà m y tháng nay có ai t i nóichuy n c u Tú hay không?”. Cô N m ào áp r ng: “Hông có. N u có thì em ã ánhdây thép cho anh hay r i”.

Tr ng Quí v i Chánh Tâm vô nhà. Cô N m ào li c m t dòm coi thì th y ChánhTâm hình d ng m h n, m t mày bu n h n h i cô m i g p hôm l n tr c.

Chánh Tâm ây mà chàng nh v th ng con, n ng không yên c, n mng i không yên. Chàng ã không mu n nói chuy n mà chàng tránh không mu n ng i g nTr ng Quí ho c cô N m ào. Tr a n ng thì chàng chui rút vào phòng khách n m limdim; tr i mát ho c êm thì chàng th th n m t mình ngoài sân, có êm trong nhà ng h t

i chàng lén m c a ra ng i tr c th m mà khóc th m cho n tr i r ng sáng m i ch uvào phòng.

Tr ng Quí trong nhà, tuy bô lô ba la coi b vui v nh th ng, nh ng mà chàngth y Chánh Tâm o não thì chàng nát gan t ru t. M t bu i chi u, Chánh Tâm n c m

i s p b c ra sân thì Tr ng Quí kêu h i r ng: “C u Ba, c u mu n ki m cháu n akhông?”. Chánh Tâm ng l i, cúi m t ngó s ng d i t r i áp nh nh r ng: “Bi t nó

âu mà ki m”. Chàng nói gi ng nghe h t th n, b coi r n chí. Tr ng Quí m i nói r ng:“Thôi c u ây, sáng mai tôi i. Tôi lên th m m Ba coi b a nay m ã thi t m nhhay ch a. Tôi còn m t th n y n a, n u không c thì tôi m i ch u phép. Bây gi tôitính nh th n y ây, tôi nói cho c u nghe th m t chút. Tôi em cái hình c a Chánh

i mà a cho s m t thám và c y s m t thám cho lính i tìm giùm. Tôi h a h tìmc Chánh H i em giao cho tôi thì tôi th ng ba ngàn ng. Mình th ng cho nhi u

nh v y thì ng i ta m i h t lòng lo ki m cho mình. C u ngh th coi c hôn? N u st thám mà ki m không c n a thì thôi ch bi t sao?”.

Chánh Tâm l ng thinh m t h i lâu r i áp r ng:

- Tôi s s m t thám ki m c ng không ra.

- y! h giúp v i mình h ki m, có h i gì âu mà s .

- Ki m n a c ng vô ích.

- C u nhà ây, sáng mai tôi i. Tôi i ít hôm tôi v .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


36

Sáng b a sau Tr ng Quí Chánh Tâm nhà v i m con cô N m ào và chàngy xe h i mà i Sài Gòn m t mình.

Chánh Tâm nhà không có Tr ng Quí, chàng càng bu n b c h n n a, h khôngm dàu dàu, i thì th n th , không nói v i ai, mà c ng không ai nói t i h t. Cô N mào là ng i àn bà hay ng lòng , cô th y chàng u s u quá nh v y thì cô th ng xót,

nên m y b a c m cô không e l chi h t, cô c ng i n chung v i chàng và cô ki mchuy n mà nói ng cho khuây lãng.

àn ông con trai c ng i n chung m t bàn v i ng i àn bà, con gái, m ttr ng m t l a v i mình, dung nhan tu n tú, v n nói khôn ngoan, theo th th ng d ubu n cho m y c ng hóa vui, d u r u cho m y c ng ph i c i. Chánh Tâm c ng là ànông con trai, nh ng vì cái hình c a v , cái d ng c a con, c ph t ph , th p thoáng tr c

t chàng hoài, làm cho chàng không th y ng i nào khác n a c, b i v y chàng th ycô N m ào coi b chàng nh c lòng, chàng nghe cô nói chuy n coi b chàng c c trí l m.

Tr ng Quí i có ba b a thì chàng tr v . Khi chàng b c vô c a, chàng th yChánh Tâm thì chàng c i và nói r ng: “M Ba b a nay m nh nh th ng; m còn gi nchút nh, mà không h i chi, h ki m c th ng nh cho m thì m h t gi n ch gì.Vi c th ng nh , thì tôi ã a hình cho s m t thám r i, m y th y i h nghe nói th ngba ngàn ng thì h ham l m. H nói v i tôi r ng: th nào h c ng ki m c; h ch cki m c l m, v y c u ng có bu n, th ng th ng h ki m h d t xu ng ây cho

u”.

Chánh Tâm nghe nói con s tìm c, v s h t gi n, tuy chàng không vui c i,song m t chàng có v m ng r chút ít. Mà cái v m ng r y ch ng ng lâu; b i vì cách

t lát thì hóa ra cái v bi th m nh c .

Tr ng Quí làm ra dáng vui v l m mà Chánh Tâm c ng không b t bu n r u. êmy, l i m t gi khuya, trong nhà v ng v , ngoài sân im lìm, không rõ Chánh Tâm ng hay

th c mà trong phòng c a chàng c ng l ng trang. Tr ng Quí nh nh m c a ra b cxu ng nhà ti c cái èn lu lu trên bàn, r i leo lên võng n m a tòn ten. Chàng gác tayqua trán, châu mày m t, t hút luôn m t gi t cho t i ba u thu c r i mà còn l y m t

u th t m i n a.

Cô N m ào trên nhà trên thình lình b c xu ng l i v n cái èn lên cho t ; r ikéo gh mà ng i, vì u hôm cho n ch ng y, cô n m trong phòng mà cô không ng ,nên m t mày t nh táo nh lúc ban ngày. Cô li c th y Tr ng Quí l y kh n mu soa lau n c

t thì cô h i r ng: “Anh i Sài Gòn v , anh nói ch c s ki m Chánh H i c và v c uTú ã b t gi n, mà sao em coi h có m t c u Tú thì anh vui, còn v ng c u thì anh bu n

y anh Hai?”.

Tr ng Quí th ra, r i ng d y i l i kéo m t cái gh ng i ngang m t cô N mào, hai cánh chõ ch ng trên bàn, hai bàn tay cái trán, và chàng l c u áp r ng:

“Qua th y c u Tú bu n quá, nên qua ph i nói d i, ch s m t thám c ng không ch cki m c Chánh H i c, mà m Tú c ng không b t gi n chút nào”.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


37

Cô N m ào nín thinh, m t ngó ngay ng n èn m t h i lâu r i cô m i h i n ang:

- Mà s m t thám h ch u lãnh ki m hay không?

- Sao l i không ch u! Ph n s h ph i ki m, mà nh t là qua có h a th ng ba ngànng b c nên h s n lòng l m ch .

- Nh v y thì sao anh l i ch c ki m không c?

- H nói nghe ph i l m; ki m thì h ki m mà h không ch c ki m c, là vìng i l n có gi y, có , hay i ch n y ch kia nên có th g p c, còn Chánh H i nó làcon nít, d u lính có hình nó i n a, mà nó c l c th c trong nhà ho c không i âu h t,lính có th y nó âu mà nhìn. ã v y, mà di n m o con nít th ng hay i d i, s g p m tnó c ng không bi t nó c.

- Vi c nh v y thà là anh nói thi t v i c u Tú, ch anh nói d i, cho c u có lòngtrông i, r i ít ngày ây c u không th y chi h t, c u càng thêm bu n ch ích gì.

- Em không rõ, ch qua kh l m em i! T i qua làm mà c u Tú ph i lìa v m tcon, b i v y, bây gi h qua th y c u bu n th m thì qua au n trong lòng quá. Quaph i nói d i cho c u m ng c ngày nào hay ngày y, ch bi t sao bây gi .

- Anh làm nh v y thì ph i. Mà anh d i r i anh c ng tính ph ng nào mà c uu Tú ch anh d i hoài sao c. M y b a rày c u Tú nhà, em th y c u bu n r u sâuc h n ng i ta làm thì em có b ng lo s không xong a. Bu n sao mà bu n quá ch ng

quá i, bu n nh v y thì s ng làm sao c.

- Qua lo l m ch . Qua ch c h c u Tú bu n r u c u ch t thì qua n n n qua c ngkhông s ng c.

Tr ng Quí nói t i ó thì chàng khóc mùi. Cô N m ào th y anh nh v y thì công lòng nên cô ng i l ng thinh, mà cô c ng a n c m t. Cô cho Tr ng Quí b t

khóc r i cô m i nói r ng:

- Vi c c a c u Tú ây em hi u h t, h ki m c th ng con c a c u, em giao cho c u thì v c u h t gi n, r i v ch ng cha con sum hi p, t nhiên h t bu n r u. Bây gi

anh lo ki m th ng con c a c u thì ph i r i, mà anh c ng ph i làm th nào cho c u khuâylãng mà ch , ch n u c u bu n quá ch t r i làm sao?

- Qua c ng bi t nh v y, ng t vì c u th ng v th ng con quá làm sao c u khuâylãng c. Qua ã l y lý mà khuyên gi i thì không n ch u chi h t.

- V y anh ph i ráng mà n n n v i m Tú ng m ng gi n c u n a, v v iu ho c may c u b t bu n ch ng.

- Qua nói ã h t s c r i mà không c. H m nay qua trên y, qua n n n thi uu l y m y mà m c ng không ch u. M c phi n c u hoài, m nh t nh không ch u

cho c u th y m t n a, d u có ki m c con mà tr cho m thì m c ng d t cangth ng. M nói h n hòi l m ch không ph i nói ch i.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


38

- N u v y thì làm sao?

- Bi t làm sao bây gi !

Hai ng i ngó nhau mà m t có s c lo h t th y. Tr ng Quí ngó cô N m ào m ti lâu, r i b chàng nh ki m c m t cái ch c gì hay l m v y, nên chàng gãi u,

chúm chím mi ng c i, r i l i gãi u n a, du d bàng hoàng r i m i nói r ng:

- Qua có th làm cho c u Tú b t bu n r u, cho qua tìm Chánh H i c.

- Anh làm sao?

- Cái k n y c a qua hay l m, mà ph i có em giúp thì m i thành. Không bi t emch u giúp hôn?

- Vi c c a anh c ng nh vi c c a em. ã v y mà em th y c u Tú th t chí, emng t i nghi p cho cái thân c u l m. N u em có th làm cho anh h t n n n và làm chou Tú h t bu n r u c, thì em vui lòng mà làm l m, ch sao l i không ch u.

- Em mà có b ng t t v y, em giúp giùm v i qua ng c u c u Tú thì qua mang nem l m không bi t ch ng nào cho h t.

- Em giúp làm sao? âu anh nói cho em nghe th coi?

Tr ng Quí v a mu n m mi ng tr l i nh ng r i chàng du d không ch u nói.Chàng li c m t ngó cô N m ào th y cô ng ng i mà ch chàng tr l i, chàng m ichâu mày mà nói r ng: “Cái k c a qua nghe k m t chút...Ôi! Mà ngh c ng không kgì, em ã có m t i ch ng r i, l i em làm ngh a không l ai dám c i chê gì ó mà s .Qua tính nh v y: C u Tú tâm au b nh tình, bây gi mình ph i dùng thu c tình mà utr cho c u m i c. Qua xin em ng có v Trà Bang, em ây r i m i b a em nóichuy n nói vãn v i c u Tú, em t ý dan díu c u, em làm sao cho c u th ng em. H c uth ng em r i thì t nhiên c u quên bu n r u n i v con; c u có ch vui mà s ng thì qua

i r nh trí mà tìm con khuyên v cho c u c.

Tr ng Quí ch a nói d t l i mà cô N m ào ã bi n s c, cô ch n chàng mà nóing:

- Úy! Anh tính cái gì k c c quá v y nà! Ai mà làm c.

- Qua ã nói v i em cái k c a qua thì k thi t mà n u không làm nh v y thì làmsao cho c u khuây lãng n i v con cho c.

- Ph i. Anh tính nh v y thì hay l m. Mà anh l a con nhà nghèo a nào lanh l ich s anh m n nó làm cho ch em làm không c âu.

- Bi t m n ai bây gi ? Ng i không x ng áng thì có n t có h nh gì âu mà làmcho c u mê m n c? Còn x ng áng t t làm sao anh dám c y ng i ta. Em là ng itrong thân mà em còn không ch u giúp qua thay, hu ng chi là ng i d ng. Thôi, emkhông ch u thì thôi, qua âu dám ép.

Cô N m ào ng i bàng hoàng suy ngh m t h i lâu r i cô nói r ng:


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


39

- Anh ngh l i ó mà coi, không ph i em không mu n giúp anh, ng t gì cái chuy nó quá khó...ph n em là gái, mà em i l ng l trêu b o ng i ta thì coi sao cho c

- Em s thiên h chê c i ph i không?

- Ch sao!.

- Chuy n trong nhà ai bi t c mà c i.

- D u không ai bi t i n a thì em c ng h th m v i danh giá c a em ch .

- Qua c y em làm vi c n y là c u cái m ng c u Tú. Em mu n làm i ngh a thìch ng nên c ch p ti u ti t. Qua bi t b ng c a em th nào, ch theo qua, h qua g p cái

i ngh a thì qua làm li n, qua không d d chút nào h t, d u mà nát thân qua i n a quang vui, ch ng lu n là mang ti ng, mang tâm chút nh. Em s thiên h chê c i. Quang h em c u c cái m ng c a c u Tú Tâm, thì em vui th m trong lòng mãn i,

em không có n n n chút nào âu mà em ng i. Vì em có m t i ch ng r i, qua ch c embi t vi c nào em ph i làm, vi c nào qu y em ng n ng a; nên qua m i dám c y em. Emgây giùm cái m i ái tình cho c u Tú có ch vui mà kh i ch t v y thôi, ch có làm uchi qu y mà em h th n. Thi t àn bà con gái lãnh cái vai tu ng nh v y coi c ng kth t. Mà em làm y là c u m t m ng ng i, l i giúp cho qua chu c t i n a, cái ngh a

a em l n quá, em d d làm sao?

Cô N m ào suy ngh m t h i lâu n a r i cô áp r ng:

- M y l i anh nói em hi u r i. Theo ph n em thì em không ng i cho m y, song emkhông bi t th y v i má em có vui mà cho em làm nh v y hay không?

- Vi c ó em ng lo; qua lãnh qua nói v i c u m cho. C u ã hi u rõ uuôi vi c c a c u Tú Tâm r i nên qua ch c h qua c t ngh a thì c u ch u li n.

- Anh li u sao ó thì anh li u l y.

Tr ng Quí th y ý c a cô N m ào ã ch u r i, b i v y sáng b a sau chàng i quaTrà Bang nói v i v ch ng ông H i ng Quy n sao ó không bi t mà n chi u chàng

, chàng nói v i cô N m ào r ng: “Qua nói r i. C u m u vui lòng em bên n ymà giúp v i qua ng c u c u Tú. V y thì em hãy ráng h t lòng làm n giùm cho quanghe”.

Cô N m ào g c u mà coi b cô th n thùa l m.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


40

VII

TRONG B I GI T MÌNH

Cô N m ào là m t ng i àn bà tánh tình b i buôi, vui v , hay nói, hay c i,ch ít hay bu n, ít hay lo. T nh chí l n cô u s u m t lúc thì thôi, là lúc ch ng cô au

i ch t. Mà s u s u y b t quá làm cho cô khóc than th ng ti c ch ng trong ít ngàyi thôi, ch không n n i làm cho th t chí ngã lòng, ph h t th s ; b i vì t i cái tánha cô ít ch u bu n ít ch u lo, mà c ng t i cô ngh r ng ai i c ng có s m ng. Tr i

khi n m ng ch ng cô t i ch ng ó ph i ch t, l i khi n m ng cô t i ch ng y ph i góach ng, v y thì cô r u lo làm chi.

Cha m c a cô tuy không ph i là nhà c phú, song có vài ngàn công t t t, hákhông s c châu c p cho cô no m tr n i hay sao? Ch ng c a cô tuy ch t r i, songcó l i m t chút con gái cho cô yêu p há không cho cô m n tình m u t mà khuâylãng n i cang th ng hay sao?

Thi t t ngày ch ng cô ch t cho t i bây gi , cô ch ng h l p tâm quy t th ti t thch ng, mà cô ch ng h ch ý mu n ch p n i n i khác.

Không, cô c ng nh nhi u ng i nh tu i mà góa ch ng kia v y, cô không tínhchi h t, cô tr v v i cha m , h ng ngày cô ph v i m mà xem xét các vi c trong nhà,cô lo t m r a s n sóc con Lý, mi ng n mi ng u ng cho cha, dòm tánh ý c a cô thì hìnhnh cô phú cho ông Tr i li u nh ph n s cho cô, ch cô không thèm t ng t i ti n trình

ng lai c a cô chút nào h t.

n ngày cô giáp m t v i Chánh Tâm thì cái lòng c a cô ã h t v ng v n m itình x a mà c ng ch a c u mang m i tình nào khác. Tình c a cô còn h , lòng c a cô

ng th th i, ch ng khác nào nh con gái m i l n lên. Cô m i nghe thu t chuy n nhàa Chánh Tâm thì t i nghi p cho ng i m ng b c, vì có m t chút ghen l m mà nhà c a

tan hoang, v con r i rã. n ch ng cô th y Chánh Tâm rõ ràng; trong lòng au n ti, ngoài m t bu n th m không ng t, thì cô l y làm c m ng th ng ng i tr tu i, h c

ã thành danh, nhà l i s n ti n, mà ph i mang m t cái h a l n r i h c th c r ng khôngc dùng, ti n b c nhi u c ng vô ích.

Cô ã t i nghi p mà cô còn l i lo s n a, cô s Chánh Tâm bu n r u quá r i mangnh mà ch t. Cô t i nghi p cho thân ph n Chánh Tâm bao nhiêu thì cô th m trách anh cô

là Tr ng Quí b y nhiêu; b i vì theo ý cô thì gia ình Chánh Tâm r i rã ó, là t i TrongQuí không làm cho Chánh Tâm h i hi p v i v con, n u nay cho chàng bu n r u màch t thì Tr ng Quí m c m t cái qu báo l n l m.

i v i Chánh Tâm thì thi t cô N m ào có cái c m tình, nh ng mà cô c m tìnhlà vì cô th ng xót ng i m c n n mà thôi ch không h có ý riêng v i chàng chút nào

t. Vì cô mu n c u giùm cái sanh m ng c a Chánh Tâm, mà c ng vì cô mu n cho anhcô là Tr ng Quí kh i qu báo, nên cô m i v ng lãnh cái vai tu ng gi i bu n cho ng i áo


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


41

não vì tình, song cô v ng lãnh r i thì cô l y làm ái ng i, không bi t li u th nào làm chotròn ph n s mà kh i nh c cho cái danh ti t c a cô.

Tr ng Quí mu n cho em thong th mà an i Chánh Tâm, nên chàng ChánhTâm nhà v i cô N m ào, chàng t c lên Sài Gòn mà thôi thúc s m t thám ân c n tìmgiúp Chánh H i.

Cô N m ào nhà m t mình v i Chánh Tâm cô lo c m n c cho Chánh Tâm,n b a n thì ng i chung v i nhau m t bàn, mu n nói chuy n thì không thi u chi d p t t,

nh ng mà b a u cô b ng , h th y m t Chánh Tâm thì cô có s c th n thùng, b i v ycô ã không nói chuy n chi h t, mà coi ý l i l t nh t h n tr c n a.

y b a có Tr ng Quí nhà c ng v y, mà b a nay Tr ng Quí i kh i c ng v y,Chánh Tâm c bu n b c s u th m hoài, tr a n ng thì chàng n m thiêm thi p, tay gác quatrán, m t nh m lim dim, tr i mát thì chàng i th n th , ngó ki ng châu mày, nhìn hoa r i

y.

Tr n m t ngày y, cô N m ào c l c c nhà sau hoài, vì cô s th y m tChánh Tâm, nên cô không dám lao ra phía tr c.

i l i cô ng không c, cô n m suy t i tính lui, làm thân àn bà con gái n u ti àn ông con trai m t l i không oan chánh, thì th n thùa x u h không có chi b ng,

mà n u mình vì danh ti t, không ành khêu tình, ng mà c u cái sanh m ng c a ng ita thì té ra mình tr ng cái ch "trinh" h n là ch "nh n" , làm ng i d ng y ch a ph ilà ng i úng n. Cô cân phân t chút, cô xét nét t h i, n u cô gi v n ti t trinh thìChánh Tâm ph i ch t, r i Tr ng Quí ph i mang cái qu báo. Cô là ng i có lòng nh n t ,cô không n vì ph n cô mà cô cho k khác b h i, thà là cô mang ti ng th t ti t mà cô

u c ng i ta, ch cô c ch p danh ti t thì cái l i b t nh n nó còn n ng h n cái l ith t ti t nhi u l m. Mà sao l i g i r ng th t ti t? Ph n gái ph i gìn gi n t na, mình li c

t trêu hoa, mình t l i gh o nguy t, mình làm gi d i d ng cho khách bu n r u ngtình mà quên n i v con v y thôi, ch mình d i gì mà r m g n cho l a b t, th c tayvào cho chàm dính, mà s x ti t ô danh.

Cô N m ào ngh nh v y thì cô không do d n a, cô quy t nh không dùng áitình mà c u Chánh Tâm. Tr i ã khuya, ng h gõ ba gi mà cô c ng ch a ng . Cô

ng n m tr n tr c, thình lình nghe phía tr c có ti ng l p c p, d ng nh ai m c a.Cô lóng nghe n a thì tr c sau u im lìm. Cô ng i d y b c ra kh i c a phòng dòm

ng tr c thì th y trên bàn gi a có chong m t cái èn lu lu, l i giàn c a bên tay trái cót cánh m hé hé. Có ngh a Chánh Tâm i ra ngoài sân, song cô không b c ra mà coi,

cô l i vô trong mà r a m t r i cô m i ra b ván bên tay m t, phía tr c, ng i têm tr umà n.

Trong nhà v ng teo, ngoài sân l ng l , duy ch có cái ng h treo trên vách t ngi ti ng l c c c, v i gió th i lao rao, sau v n có cây khua lào xào mà thôi. Cô N m ào

mi ng nhai tr u mà m t ngó ngay ng n èn leo lét trên bàn. M t lát cô ngó ra c a m t


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


42

cái, có ý trông coi Chánh Tâm có tr vô hay không. Cô i g n n a gi mà không th ychi h t, cô m i b c ra ch cánh c a ó mà dòm.

ng tr ng khuya t r ng, gi i bông hoa cây c ngoài sân sáng r nh ban ngày.Cô N m ào th y Chánh Tâm ng ng i t i cái th m gi a, ít t i n c trên h t, haich n t i n c k ó, hai cùi chõ thì ch ng hai bên u g i, hai bàn tay thì b cái c m,th c hay là ng không bi t, mà không th y c t c a. Cô ng ngó m t h i ánh ti ng h i

ng:

- C u ng i ó ph i hôn c u Tú?

Chánh Tâm day l i áp nh nh r ng: "Ph i" r i chàng c ng ch ng càm mà ng inh c . Cô N m ào b c l i g n, mi ng chúm chím c i và h i r t d u dàng r ng:

- Tr i ã khuya, l i thêm gió b c l nh quá, sao c u không ngh , c u ra ng i làmchi ó?

- Tôi ng sao cho c!

- Nh c u mu n ng i ch i thì nh c gh ra mà ng i ch sao ng i d i t d i cátnh v y? em nh c gh cho c u ng i.

Cô N m ào và nói câu sau và l t t tr vô nhà. Chánh Tâm ngó theo và a taymà bi u: " ng, cô N m; nh c gh làm chi? ng có nh c, tôi ng i ây". Chàng nói

a d t l i thì cô N m ào ã nh c gh em ra t i. Chàng th y v y thì l t t ng v yvà nói r ng: "Tôi ã bi u ng nh c gh , mà cô còn nh c làm chi". Cô N m ào cáigh d a bên chàng và nói r ng: "C u ng i i mà. C u ng i ó mà ch i, ch ng nào c u vô

u b ó r i sáng b y tr nó nh c vô".

Chánh Tâm nói: "Cám n", song chàng không ch u ng i, chàng ng d a mìnhbên c t g ch trên th m, châu mày cúi m t, coi b chàng không v a lòng v s cô N m

ào ra làm r n chàng ó v y. Cô N m ào th y b thì hi u ý, nh ng mà cô ã quy tnh r i, nên cô không ái ng i chi h t, cô b c t i ng ngang m t v i chàng. Vì tr ng ã bóng, y ng sáng gi i vô t i hiên, nên lúc ban êm l i không có èn mà hai ng i u

th y m t nhau t rõ.

Cái s c bu n th m c a chàng nó làm cô ng lòng, nên cô không b ng chi h t,cô ngó ngay chàng mà nói r ng: "Vi c nhà b i r i th ng th ng tính mà g , c u bu nlàm chi. C u bu n quá r i ây c u mang b nh càng kh n a".

Chánh Tâm th ra, nhi u m t gi t n c m t xu ng v t áo và nh n m t áp r ng:

- Tôi không bu n sao cho c. Tôi c ng bi t n u tôi bu n quá thì s e tôi ph ich t. N u tôi ch t r i v con tôi làm sao? Tôi mu n làm vui ng mà s ng l m, ng t vìvui không c bi t làm sao bây gi ?

- Vi c v con c a c u thì c u nh anh Hai c a em lo cho. C u ng thèm nh t ilàm chi. C u c n r i ng ho c i ch i ch n y ch kia nh ng i ta v y...


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


43

- Vì cô không rõ vi c c a tôi, nên cô khuyên tôi nh v y, ch n u nh cô m c cáia nh tôi ây th coi cô n, cô ng , cô i ch i c hay không mà.

- Vi c nhà c a c u, nh có anh Hai em nói l i, nên em hi u rõ r i h t.

- Cô hi u là hi u vi c x y ra nh v y ó thôi, ch cô làm sao mà hi u cái tình c atôi i v i v con tôi c.

- Em bi t c u th ng yêu v con c a c u l m. Mà vi c ã l ra r i, thì th ng th nglo tính, ch c u s u não r i c u gi i cái h a c hay sao. Ph n em ây h i tr c em

ng th ng ch ng em l m v y, khi ch ng em m t em c ng bu n th m d quá, mà bu nít ngày r i thôi, ch không l em ch t theo ch ng.

- Ch ng cô ch t là t i m ng s Tr i nh, còn v tôi lìa, con tôi m t ây là t i tôilàm. N u mà ngày tr c t i cô làm cho ch ng cô ch t, th coi cô có bu n nh tôi bây gihay không.

y l i nói h u lý n y làm cho cô N m ào h t cãi n a c; b i v y cô ngó rasân r i h i l ng r ng: "Tr i khuya tr ng t quá, c u há? Em a tr ng l m nên h sángtr ng thì em vui v trong lòng không bi t ch ng nào. C u a tr i sáng tr ng hôn?"

Chánh Tâm l c u áp r ng: "Thân tôi còn bi t s gì là vui n a âu, cô N m".

Cô N m ào nghe m y l i th t chí y thì cô au n t i nghi p cho thân c achàng nên cô quên dè d t, cô vùng nói r ng:

- Em th y c u não n em th ng quá; n u em bi t cách làm cho c u b t bu n cthì em làm li n, ch ng h d d bao gi .

Cô nói d t l i r i cô th n th m, nên cô cúi m t xu ng t.

Chánh Tâm ng c m t ngó ngay cô, r i chàng l c u r i l y áp r ng: "M y l icô nói ó, thi t tôi c m n cô l m. Cô là ng i bàng quan, mà cô th y tôi s u não, cô còn

ng lòng, cô bi t t i nghi p giùm cho thân tôi; ch ng hi u vì c nào mà v tôi nó l ikhông xét giùm cho tôi, nó c phi n tôi hoài v y không bi t. Cô mu n cho tôi b t bu n,làm sao mà b t bu n c, cô N m? Tôi ph i ki m cho c con tôi, r i v ch ng chacon sum hi p m t nhà thì tôi m i b t bu n. N u tôi ki m con tôi không c thì tôi ph ich t m i xong".

Cô N m ào li c th y Chánh Tâm nói t i ó mà n c m t ch y ròng ròng. Tuy côm xúc h t s c, song cô c i g ng và áp r ng:

- C u ng có nói nh v y không nên. Vi c gì mà ph i ch t? C u còn trai tráng,mà sao c u y u trí quá v y? C u m i g p cái n n nh nh mà c u òi ch t, tho ng nh có

t cái h a l n h n n a thì làm sao mà m ng cho n i.

- Cái n n c a tôi nh v y mà cô g i r ng n n nh , v y ch còn n n nào m i làn? Ch ng gi u cô làm chi, m y tháng nay tôi mu n ch t ph t cho r i, ng t vì v tôi tuyn, con tôi tuy m t, song tôi còn m y may hy v ng hòa hi p c nên tôi ch a ành


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


44

ch t ó mà thôi. N u m t ngày kia, tôi ch c con tôi m t thi t, v tôi d t tình, thì tôi ch tli n, tôi không thèm s ng thêm m t giây phút nào n a h t.

- Cháu không m t âu mà lo. Anh Hai c a em nh h a ch c nh s ki m c, thìcó lâu l m là n m b y tháng ho c m t n m nh tìm c ng ra m i. Còn vi c cô Tú c gi n

u thì c u c ng ch ng nên s . Cô th ng nh con nên cô phi n, cô không cho c u th yt, n u ki m c con cho cô r i cô h t gi n ch gì. Xin c u yên tâm, c u ng có

bu n chi h t, anh Hai c a em nh lo cho.

- Tôi cám n anh Hai quá, vi c c a tôi mà m y tháng nay nh c c kh không bi tch ng nào. Thi t n u không có nh thì tôi ch t ho c tôi iên.

- Tuy là vi c c a c u, song t i nh gây r i nh v y, nên nh ph i lo ch .

- Tôi làm c c cho nh mà tôi còn làm c c cho cô n a. T i tôi nên bây gi cô ph iây ng coi nhà coi c a, lo c m lo n c cho tôi.

- Xin c u ng ái ng i chi h t. Thi t vì c u nên em m i ây; mà em ây emvui l m, ch em không có bu n âu mà c u lo.

Chánh Tâm nghe m y l i h u tình thì chàng ngó cô N m ào mà c i. Cô th ychàng c i thì cô m ng h t s c, nên cô chúm chím c i l i và nói r ng: " ng ngoài n y

nh quá. Em m i c u vô nhà, ng em n u n c trà nóng mà u ng r i nói chuy n ch i".

Mi ng cô m i ã có duyên, mà m t cô li c l i có tình n a, b i v y Chánh Tâmkhông th t ch i c, nên ríu ríu i theo cô N m ào vô nhà.

Cô N m ào v n èn lên r i cô l ng x ng lít xít, cô l y cái èn n u n c em ra trên bàn, cô m n Chánh Tâm m n p èn và qu t h p qu t mà t giùm, còn cô l yu i múc n c mà vô m. Hai ng i x n b n chung quanh cái bàn. Chánh Tâm dòm

coi l a cháy u hay không, còn cô N m ào thì s a so n bình chén. Ch ng n c g nsôi, cô m i h i chàng r ng: "C u mu n u ng cà phê hay u ng trà? Có cà phê s n kia, nh

u mu n thì em l c cho c u u ng". Chánh Tâm g c u ch u u ng cà phê. Cô N mào bèn l y cà phê và bình ly em ra.

c sôi r i cô ng l c cà phê. Chánh Tâm ng i m t bên ó chàng li c coi taya cô c m bình mà rót cà phê vào ly, bàn tay tr ng, ngón nh m t, phao lòm, c m

tròn tr a.

Chàng th y tay r i chàng dòm lên m t, cô N m ào ch ng ph i gái tuy t s c ni nghiêng n c nghiêng thành, nh ng mà hình dung cô y u u, g ng m t cô m n

mòi, cô có cái v thiên nhiên l lùng, càng ngó lâu ch ng nào càng th y cô có duyênch ng n y.

Chánh Tâm ng i l ng thinh mà ngó cô hoài. Cô li c th y chàng ngó, song cô gikhông dè, cô c ng t nhiên mà làm cà phê. Ch ng làm xong hai ly r i, cô b ng m t lyem ngay tr c m t chàng, còn m t ly cô b ng l i ngang ó r i cô kéo gh mà

ng i.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


45

Hai ng i ng i u ng cà phê, cô N m ào h n h , nói nói c i c i, cô thu tchuy n n y, cô h i chuy n n không ng t, làm cho Chánh Tâm ph i quên n i s u riêngmà lóng tai nghe cô nói ho c tr l i câu cô h i.

ng cà phê xong r i t i n c trà. Cô N m ào b trà vô bình r i m n ChánhTâm ch giùm n c ng cô i d p bình cà phê. Ch ng cô tr l i, cô mu n t t cái èn

u n c, nên cô l y n p mà y. Ng n èn táp tay cô nóng, nên cô bóp tay hít hà, mà l ingó Chánh Tâm mà c i.

Chánh Tâm t ng cháy tay cô, nên l t t b c l i g n mà h i. Cô a bàn tayn èn, cô bóp m y ngón tay b l a táp ó r i cô c i và nói r ng: "Không sao, nóngt chút ch không ph i ph ng. Mà em n u n c cho c u u ng, d u có ph ng tay i n a,

em c ng vui l m!". Hai ng i ngó nhau mà c i. Th ng Ph c là a c a Tr ng Quí, phía sau i ra m c a, ch ng y Chánh Tâm v i cô N m ào m i hay tr i ã sáng bét

i.

a sau cô N m ào c nhà tr c mà nói chuy n v i Chánh Tâm. H cô b cra sau mà coi cho tr n u n, ch ng cô tr ra th y Chánh Tâm rút vô phòng mà n m thìcô xúi con Lý vô khu y phá, làm cho chàng n m không c, ph i ra mà gi n ch i v inó, ho c nói chuy n v i m nó.

n chi u, lúc n c m r i, cô N m ào th y Chánh Tâm ngh u ngh n tr c sân,cô bèn h i th ng Ph c nh c gh xích u em ra cho chàng n m h ng mát. Cô xách

t cái gh mây em ra g n ó mà ng i nói chuy n ch i v i chàng.

Con Lý cà rà theo m y b n bông, rình b t cào cào, h nó b t c con nào thì nóem l i khoe v i Chánh Tâm và c y b giùm vô h p cho nó. Chánh Tâm ôm con nh

trum tr m trong lòng, chàng vu t ve tóc tai, chàng nhìn xem m t mày, coi b chàngmu n hun con nh , mà vì có m nó ó, chàng ái ng i nên không dám hun hít.

Cô N m ào th y Chánh Tâm b t bu n mà l i có ý quy n luy n m con cô, thì công th m, song cái m ng y l i có l n cái lo chút nh. Tuy v y mà m ng hay là lo cô

ng không Chánh Tâm bi t, cô c ch m ch tính gi i cái s u c a chàng.

Qua ngày sau, cô mu n th chàng, nên cô rúc nhà sau, không léo ra phía tr c.Chánh Tâm l n i vô trong, tuy chàng gi nh coi c ch i, song cô th y rõ ý chàngmu n ki m cô nên cô ch c m u k c a Tr ng Quí thành c.

Chi u b a y, cô N m ào th y Chánh Tâm cà rà trong nhà ch không ra ngoàisân n a. Cô mu n làm c c c , nên cô không nói chuy n v i chàng, cô l i b i ra sân màch i. Cô th th n m i c m t lát thì th y chàng lót tót ra theo, coi b chàng t i t n,ch không ph i d t nh hôm tr c n a.

Hai ng i d o ch i phía tr c r i l n vô phía sau v n. Lúc y tr i ã ch ng v ngi r i. Cô N m ào th y có m t b i sa bô chê nhành lá sum sê, nhánh nào c ng nh

nhánh n y, trái m bèo, l i o n là à sát t. Cô chun vô b i v ch ki m trái già mà hái.Chàng c ng chun theo ph hái v i cô. Hai ng i k vai ng khít m t bên nhau. B i ã


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


46

m r p, tr i l i l m . Chàng hái c m t trái l n bèn a mà khoe v i cô. Hai ng inhìn nhau, mi ng chúm chím c i. Cô th n thùa nên cúi m t xu ng r i b c dang ra m t

c. Chàng ngó theo cô trân trân. Ch ng hi u ý gì mà chàng ngó nàng r i chàng giùnmình m t và b n b b c ra ngoài tr ng. Cô xem cái b c a chàng thì hình nh chànggi t mình v s ng chung v i cô trong ch n l m v ng v ó v y.

Cách vài ngày sau, Tr ng Quí i Sài Gòn v . B chàng c ng ph n ch n nh l ntr c. Chàng nói s m t thám ch c s tìm ra Chánh H i c, còn C m Vân thì ã m nhnh th ng và c ng ã b t gi n chút nh.

Tr ng Quí m i v mà chàng dòm th y Chánh Tâm b t s u não l i có ý quy nluy n v i cô N m ào thì chàng m ng th m. Chàng không dám h i cô N m ào làm sao

c nh v y, song t i l i chàng lén nói v i cô r ng: "Em h t lòng giúp qua, nghé. Vi cem làm ây là i nh n, i ngh a, xin em ng ái ng i chi h t".

Cô N m ào l ng thinh, cúi m t xu ng t m t h i r i th ra mà áp r ng: "Khóquá! Anh ph i ráng ki m Chánh H i cho mau, nghe hôn".


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


47

VIII

TÌNH CON NÍT

Chánh Tâm v i Tr ng Quí tìm ki m Chánh H i thi t là dày công.

ch n Sài Gòn, ng sá tuy nhi u, song Chánh Tâm lên ó h n m t tháng,chàng ã i giáp h t, nh t là m y con ng nh ch y trong m y ch b n hàn, chàng iqua i l i t i n m ba l n. ã v y mà l i thêm Tr ng Quí là ng i thông th o, chàng giúp

n tâm, chàng rao trong nh t báo ngót ba tháng, r i chàng c y s m t thám tìm giúp n a.ã t n nhi u công, l i t n nhi u c a, v y vì c nào T Cu không ch u ló ra lãnh th ng,

mà Chánh H i c ng không cho ai g p m t

là v ch ng T Cu d i nhà v mi t t H , ngh a là trong châu thành SàiGòn, mà chúng nó cái ch u hi m quá. Chánh Tâm không dè mà n ó. Cái ng l n

tr c m t ch t H ch y vô v n Bách Thú kêu là ng Rousseau.

n ình Tân An bên phía tay m t có m t dãy ph m i c n. Bên hông c n chótcó m t cái ng h m b ngang ch ng m t th c. i mút cái ng h m y r i m i th yhai dãy ph ngói vách cây, âu m t v i nhau m i dãy sáu c n.

Ph c mà l i th p, b dãy m i c n ngoài ng Rousseau án bít, nên ng i ing y không th y hai dãy ph c phía sau c.

Trong hai dãy ph y, T Cu dãy bên phía tay trái, c n th ba. Chánh H i cònnh , nên ch i l n qu n trong y, không ló ra ng l n thì làm sao Chánh Tâm ngó th y

c. Còn T Cu không bi t ch , l i ch i b i v i nh ng ng i b u b n ch ng h có cnh t báo; th thì làm sao mà hay l i rao c a Tr ng Quí h a th ng ti n.

Vì v y nên Chánh Tâm tìm con không c mà T Cu c ng không ki m Tr ngQuí, ch không ph i v ch ng T Cu có ý gi u Chánh H i mà nuôi, hay là s vi c chinên không dám em nó ra mà lãnh th ng.

Mu n bi t Chánh H i g n g i v i h ng ng i gì thì ph i b c ch n vào ch n nó i th y rõ c.

Tr c kia ã nói dãy ph c ch v ch ng T Cu m n mà ó có sáu c n. C nu thì chú ch t Phôi bán mì thánh . C n th nhì thu c v v ch ng Sáu Nh là ng iu n trong thành s n á. C n th ba là T Cu, còn m t c n n a thì b tr ng, không ai

n.

ch ng T Cu d n v ây, lúc ban u ch a quen ai h t. Cách ít ngày, v c ap r ng H n, là Th en, th y T Ti n là v c a T Cu, có eo hai ôi vàng chói, thìt qua làm quen, h i th m m y tu i, g c gác âu, c m y l n, ch ng làm s nào,n l ng nhi u hay ít. Hai ng i àn bà ng i nói chuy n v i nhau m i có m t lát mà r i

thân thi t v i nhau ch ng khác nào nh ã quen bi t nhau n m m i n m r i v y. Then thì bi t T Ti n g c Chí Hòa, v ch ng không con, m i xí c th ng H i nên


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


48

nuôi làm con. L i bi t trong nhà v n li ng có vài ba tr m, T Cu làm th trong Ba Son,ti n công m i ngày là n m c c, còn T Ti n thì tính m i b a xu ng v a cá c a th y B y,

i c u Ông Lãnh, mua cá em v ch t H mà bán.

Còn T Ti n thì bi t v ch ng c p r ng H n ch p n i ch không ph i m t kèot c t; c p r ng H n có m t i v tr c sanh c hai a con, a l n là con gái, tên

Châu, 9 tu i. V ch t r i, c p r ng H n m i ng Th en, sanh thêm m t a con gáia, t tên con L u, m i c 3 tu i. C p r ng H n làm nhà èn, n l ng m i thángi 45 ng, mà vì Th en thua bài cào hoài, nên tháng nào c ng h t h t thi u th n.

Ti n c quen v i Th en r i m i g i th ng H i mà i mua bán cá. Hkhuya thì T Ti n gánh gánh ra ón xe l a mà i xu ng c u Ông Lãnh. n ch ng TCu i làm anh ta khóa c a l i r i em g i chìa khóa v i th ng H i cho Th en. Tan bu ich , Ti n tr v m c a n u c m cho T Cu v mà n. Bu i chi u có T Ti n nhà, nênkh i g i nhà, g i con cho ai h t.

i bu i s m m i th ng H i u qua ch i v i s p con c a c p r ng H n. Nóth y con Châu v i th ng Quì n b n d dáy rách r i thì nó g m h t s c, nh ng n ukhông ch i v i hai a n y thì ch i v i ai, b i v y nó ph i ép mình làm quen.

Con Châu chín tu i r i mà mình m y m nhách, tóc xù x bít m t bít tai, r ng bsi t n, c p m t bét ch t. Nó b n m t cái qu n v i en c , hai b p v rách hai ng dàitrút ngang, còn áo thì nó b n m t cái áo kh c c a m gh nó cho nó, nên tay thì v nch n mà kích l i r ng thình thình.

i ngày nó c nách con L u òng òng trên tay hoài, ai c ng khen nó b ng emkhông bi t m i, mà k thi t ch ng ph i nó c n c ti ng khen y, hay là nó vui gì th

ng em; y là t i con L u ng nh b t b ng hoài, nó xu ng thì nó khóc, mà h nókhóc thì con Châu b òn, nên d u m i g n r ng hai cánh tay c ng không dám r i em ra.

Còn th ng Quì thì m nh d n, v m v , tuy khi có áo không qu n, khi có qu nkhông áo, tuy m t mày nó tèm lem, u c nó chôm bôm, song c p m t sáng tr ng,

ng m t tròn tr a coi không gi ng ch hay là em nó chút nào h t.

Con Châu v i th ng Quì th y v ch ng T Cu d n nhà ngang g n c a mà l i cóth ng H i thì ã có ý mu n làm quen v i th ng nh ng gi n ch i, ng t vì th ng H i t ingày c lúc thúc trong nhà, h ra c a c ng i bí s , không thèm ngó ai h t, nên chúng nókhông dám léo hánh r ch i.

Ch ng T Ti n em g i th ng H i thì chúng nó m ng l m, nh t là th ng Quì nóeo theo r r m, r i l m g ch c t nhà li n.

y a nh ch i v i nhau trong vài b a thì quen nhau mà coi ý l i yêu nhau, nênkhông nghe r y rà chi h t. Ph n con Châu là gái, mà nó l i m c gi em, nên nó khôngch i chung v i hai a con trai luôn luôn c, duy th ng Quì v i th ng H i c dính m tbên v i nhau hoài.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


49

Th ng Quì l n h n l i m nh d n h n, nên nó ch i c ng c i, nó nói ngang tàng.Còn th ng H i nh h n, l i y u h n, nên nó ch i êm th m, m m m ng.

Tuy v y mà trong cu c ch i, coi ý th ng Quì kiêng n th ng H i l m, h th ngi mu n làm sao thì th ng Quì làm theo v y ch không dám cãi.

t b a s m m i, th ng Quì v i th ng H i ng ng i h t cát ch i t i u ngm. L i 9 gi , tên Kim là ng i c n ph th nhì, khóa c a ra i, vai mang b , tay

ch ng g y, coi b au th ng d dáy l m. Th ng Quì kêu nói r ng: "Anh Hai, cho vàing mua bánh n anh". Tên Kim d ng l i h i r ng:

- Ti n gì cho m y? chó , khéo nhi u chuy n!

- Ê! Sao anh ch i tôi? Anh mu n ch t a há!

- M y còn nói gì ó?

- , tôi nói v y a, anh làm sao tôi? Gi i làm phách hoài. Ta xin ti n có cho thìcho, b ng không cho thì thôi, ch ch i cái gi ng gì. Mu n ch c ta, ta theo ta rao cho

bi t anh Kim nhà b n qu n áo t t l m, n th t quay bánh h i luôn luôn, nh làm bng xin ti n v không n ch nh không có phung cùi mù quáng chi âu.

Tên Kim gi n quá, x c l i a g y mu n ánh th ng Quì, mà r i ngh mình l nkhông l i ánh con nít, nên d n lòng tr l i mà mét v i m gh nó. Th en nghe ng ita mét con gh mình, không thèm h i i h i l i, áp ch y ra cú trên u nó m t dây, r i l i

ng r ng: "Cái dòng con gái m m y không nên thân! cái th yêu tinh nh v ymà làm chi không bi t?"

Th ng Quì b cú, thì cúi u ôm c mà ch u, không la không khóc chi h t. Cònth ng H i, thì nó kinh hãi, ng nép d a vách m t mày tái xanh. Th en tr vô nhà, còntên Kim thì th ng th ng i ra ng l n. Th ng Quì ngó theo tên Kim, c p m t l m

m, mi ng l m b m nói r ng: " l n làm phách r i còn i mét cho ng i ta b òna".

Th ng H i b c l i nói nh r ng:

- Má m y d quá! Tao s th t kinh!

- S gi ng gì m y?

- ánh au l m ch !

- Th d i trên u mà au gi ng gì? Má tao ánh tao không s ; tao s tía tao l my. Tía tao b t tai thi t là au!

- Má tía m y hay ánh m y l m sao?

- Má tao hay ánh, ch tía tao ít ánh l m. Khi nào má tao mét thì tía tao m iánh. Còn tía má m y hay ánh m y hôn?

- Không, h i tao v cho t i bây gi ch a có ánh tao l n nào.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


50

- M y v h i nào?

- M i ít b a rày.

- V y ch h i tr c m y âu?

- Tao v i má tao.

- Má nào n a. V y ch ng i n y không ph i má m y hay sao?

- Không.

- Sao m y kêu b ng má?

- Bi u tao kêu nên tao ph i kêu.

- M y có ph c quá, nên kh i b ánh. Má gh tao ánh tao hoài.

- Má gh gì?

- Má tao ó không ph i má tao. Má tao ch t r i, tía tao v i ng i n y nên taokêu b ng má gh bi t hôn.

- ! Mà m y b òn là t i m y ch . Ai bi u m y ch c gh o anh ó làm chi?

- ói b ng quá nên tao nói th coi, nh nh có cho ti n thì i mua bánh hai amình n. Tía tao nói anh Kim giàu l m, nh làm b au, nh i xin ti n ng i ta, b a nàonh ki m c ng trên ng b c. Tao trông tao mau l n ng tao làm nh nh v y. M y

mu n làm nh v y hôn?

- Không.

- Sao v y?

- Tao không mu n. B coi k c c quá!

- C n gì m y, mi n là ki m ti n c thì thôi...

Hai a nói chuy n t i ó, b ng nghe trong c n ph c p r ng H n có ti ng con nítnh khóc óe lên, r i l i nghe ti ng a l n la khóc vang v y.

Th ng H i ng kh ng lóng tai mà nghe. Th ng Quì châu mày x m t nói r ng:“Ch tao con L u té, nên má tao ánh ó”.

Cách m t lát, con Châu b ng con L u l n t n i l i ng h m, môi s ng chù vù,hai gò má au, n c m t n c m i chàm ngoàm. Th ng H i ch y l i h i r ng: “Ch bòn ph i hôn ch ?”. Con Châu khóc t m t c t m t i mà nói r ng: “ ánh r i còn ng t

véo n a, h h …M i chút m i ánh, h h … Ch t ta còn gì!”

Con Châu ng d a l ng vô vách, r i thò tay vén ng qu n lên mà thoa b p v .Th ng H i ngó th y hai b p v c a con n có d u ng t, ch c thì b m en, ch m i lòm. Nó day l i thì th y th ng Quì ng ngó ch nó trân trân mà hai hàng n c m t ch yròng ròng xu ng m t. Vì th ng H i còn kh d i, nó không hi u vì c nào h i nãy th ngQuì b ánh au quá mà không khóc, r i bây gi con Châu b òn l i ch y n c m t; nó


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


51

không dè th ng Quì khóc ây là t i t i ph n ch em b m gh m l nh không th ng,ánh ch i t i ngày: nh ng mà nó th y hai a kia nh v y, nó b t ng lòng, nên ng

bu n xo.

Ba a nh gi m u ng l ng thinh m t h i r i con Châu a con L u choth ng Quì mà nói r ng: "Quì, m y b ng em giùm tao m t chút, tao m i tay quá". Th ngQuì l t t a tay b ng em L u. Tuy nó m nh, song nó không bi t b ng em, nó s té,nên ôm ch t c ng. Con L u a tay quào m t nó và mu n khóc. Nó day m t màtránh tay con nh và nói r ng: " ng em, em qua b ng ng ch Châu ngh tay m tchút. Em không th ng ch hay sao?".

Con L u u n l ng nh n m t l c u, mu n khóc. Th ng H i s con nh khóc nênch y l i ám c màn ch u b t m t bông a cho nó mà nói r ng: " ây em, qua cho embông c n y t t l m. Em c m ch i ng cho th ng Quì b ng em nghé". Con L u l c

u và khóc éo lên. Con Châu s b òn n a nên v i tay b ng em l i và nói r ng: “Thôi,a nó l i ây. M i tay ri t ng ch t ph t cho r nh”. Th ng Quì v i th ng H i ngó qua

con Châu mà m t chúng nó bu n hiu.

t b a khác, th ng Quì u ng n c, r i sút tay r t b m t cái tô, Th en ánhm ánh cú, ch i r a nó h n m t gi ng h mà c ng ch a ã n gi n. n tr a ch ng

n c m, ch ta nói th nào không bi t, mà c p r ng H n è th ng con xu ng qu t n msáu roi l n ngang d c y hai m ng ít.

Th ng Quì b òn n ng quá, nó ra ng i trong ng h m mà khóc, Th ng H i léni theo, ng i khít m t bên, tuy nó không nói ti ng chi, song th y b nó bu n thì bi t

nó th ng thân th ng n l m. Hai a ng i ó m t h i, r i th ng Quì n l nh mà mìnhy nóng h m. Con Châu b ng em i ra, kéo th ng Quì ng d y mà coi l n roi; nó r

mình em bi t th ng nh nóng l nh nên bi u r ng: “Em i vô c n ph tr ng kia mà n m,em ng i ây gió l nh ch t".

Th ng Quì nghe l i ch , m i l n l n i l i c n ph tr ng chót h t, r i xô c abu c vô n m i d i t. Th ng H i lò mò i theo. Nó th y th ng Quì n m d i t màrun l p c p, nó l y làm t i nghi p, song không bi t làm th nào, nó ng ngó m t h i r i

i áo p ít, p c ng cho th ng n . Th ng Quì ráng nh ng c p m t au mà nói l pp r ng: “M y ôm giùm tao m t chút, tao l nh quá”. th ng H i nghe bi u nh v y, nó

không k t cát d dáy chi h t, nó n m ngay sau l ng th ng Quì và a tay ôm th ng ntrong lòng.

Cách ch ng bao lâu con Châu b ng em i l i ó th y hai a nh ôm nhau n mi t, thì nó khép c a l i r i b ra. Nó em ng i ch i d i bóng mát tr c c a.

Ch ng c p r ng H n i làm, nó m i ón ngoài c a mà nói r ng: "Tía ánh th ng Quìlung quá, h i tr a n gi nó nóng l nh n m àng kia". C p r ng H n tr n m t nói r ng:"Thây k nó! Th ôn d ch, nó ch t âu thì ch t cho r nh". Anh ta và nói và b i tu t.Con Châu ngó theo cha nó mà n c m t ch y d m d .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


52

Th ng H i úm giùm th ng Quì m t lát nó ng quên. n n a chi u, T Ti n nhi th ng H i v ng m t lâu quá, nên i ki m và kêu réo om sòm. Con Châu ch trong c n

ph tr ng; ch ta b c vô th y hai a nh ôm nhau n m ó, ch ta bèn kêu th c d y h t.Ch ta r th ng Quì mình m y nóng h m m i kêu Th en d t nó v ng lên gi ngcho nó n m và l y m n p cho nó m.

Ti n c ng bi u th ng H i v . Th ng H i l m áo xách i theo, T Ti n và ivà nói r ng: “Tao t ng m y i ch i b y l c m t r i ch . Nè, ng có ra ngoài ngnghe hôn. C ch i n i trong n y, n u tao th y m y ra ngoài ng tao ánh ch t".

Th ng H i l ng thinh, không thèm nói i nói l i chi h t.

i ngày, h n vát tr a thì th ng Quì nóng l nh nh v y hoài. Th ng H i s Then v i c p r ng H n l m, nên nó i v ng m t hai ng i y nó m i dám l i g n mà nói

chuy n v i th ng Quì.

Th ng Quì au g n m t tháng mà ch ng có c m t nh u thu c vô mi ng. MàTh en b a thì nói v i ch ng ã có cho nó u ng thu c phát lãnh, b a thì nói m i cho

ng kí ninh làm cho c p r ng H n t ng âu v ã lo ch y thu c cho con v y. Màcon nít không m , m c d u không ai th ng, ch tr i không n b , b i v y th ng Quì tuyau nhi u mà lây l t r i c ng m nh c.

Th ng Quì au thì duy có con Châu v i th ng H i bu n mà ch ng nó m nh thìng hai a ó m ng, ch không th y ai m ng n a. Tuy hai a nó không nói ti ng chi

mà t tình th ng nhau, song n u ai ý dòm coi cách chúng nó ch i b i v i nhau thìng bi t chúng nó quy n luy n nhau l m.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


53

IX

THÓI TI U NH N

Th ng H i v i v ch ng T Cu, n u nói nó vui lòng thì không trúng, b i vì nónh má nó ngày tr c t ng tiu, cho nó n ngon, cho nó m c áo t t, còn bây gi b n áo

i qu n v i, lâu m i c n m t gói b p, ho c m t c khoai, thì làm sao nó vui choc; mà n u nói nó c c kh thì c ng ch a nh m, b i vì tuy nó không c nh x a, ch

nó c ng không n n i tr n tru ng nh th ng Quì v y.

Nó là con nít, trí não còn non n t, nên không hi u vi c cao xa. Không bi t nhà c aâu nh ng mà nhà nó là nhà l u tr c có m t cái sân, nó v i má nó, bà n i nó, cô hai

nó, trong nhà nó có th ng Di u, con L i v i con Nên, m i b a nó ch i v i Phùng Sanh,y u y không th nào nó quên c. Có b a ng i bu n, nó nh t i ch nó , nóng t i ng i nó quen h i tr c, thì nó khoan khoái trong lòng, nên a n c m t,

không mu n ch i. Mà cách bu n c a con nít không ph i sâu s c nh n i bu n c a ng in, b i v y nó bu n trong m t giây lát h có th ng Quì thì nó ch y gi n, d ng nh nó

cam tâm ch n ê ti n n y, ch ng trông mong vi c chi h t.

Nó ây c m y tháng ch ng có vi c chi l vì m i ngày th y Th en ánhch i con Châu v i th ng Quì, ít b a nghe m y ng i trong xóm r y l n. V ch ng TCu ây c ng bình an, ch ng i làm Ba Son h ng ngày, v i mua bán cá m i bu i ch .

t b t n t t, ai ai c ng ngh ng i mà n ch i ba ngày. Th en r v ch ng SáuNh , tên Kim, tên Ky v i Hai Vân l i nhà ánh bài cào nh nh ch i. T Cu thu nay có

t u ng r u, ch không có t t bài b c. Hôm nay nh n d p Xuân nh t, anh ta u ng r ungà ngà, r i th y bên nhà c p r ng H n có ánh bài cào, m i ng coi ch i. M y ng itrong sòng m i r anh ta ánh ch i cho vui. Anh ta l c u nói không bi t ánh. Th ennói r ng: "Th bài cào có khó gì âu mà không bi t. C m nút, h ai l n thì n".

Cu l ng thinh ng coi m t h i, th y tên Kim vùa hai ba phát, b c c c gomt ng, b c gi y s p m t ch ng, thì nóng m i ch y v bi u v a vài ng b c qua

ánh th bài cào ch i. T Ti n vùng v ng không ch u a. Anh ta tr n m t nói r ng:"Ti n c a tao, ch ti n gì c a m y hay sao mà m y làm b ?".

Ti n s r y rà trong m y ngày t t nên móc túi qu ng cho ch ng m t ng b c. Cu l y b c tr qua, i b c c c t th m t vài c c. Anh ta thua i trúng l i, mà vì

trúng ít còn thua nhi u, b i v y t m t h i tiêu h t ng b c. Anh ta n i gi n ch y vbi u v a n m ng n a. V không ch u a, bi u thua l thì b i. Anh ta khôngnghe, bi u ph i a n m ng n a ng anh ta g . V c n h t s c mà không c, cùngth ph i a cho ch ng b n ng n a.

n n y T Ti n i theo. Ch ta ng sau l ng ch ng coi, hai tay eo hai ôi vàngch m nhu m màu bông vông d , d i m c qu n lãnh en, trên m c áo kh tr ng, lòi

ng qu n màu hu nh anh vàng khè.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


54

Hai Vân làm cái, tên Kim t trên hai ng d i d i m t ng, còn m y ng ikia thì t m i ng i ho c m t ng ho c n m b y c c. T Cu i m t ng b c r i ttrên hai c c d i m t c c. Hai Vân chia bài r i, m i ng i c m m t lá bài a lên n n

n mà coi, duy có m t mình T Cu d b t ra mà m nút, T Ti n la l n lên r ng: "Chíni! S ng hôn! v y mà t có ba c c ch ! Xôm lên i!".

Hai Vân ng i t nh queo không thèm k , duy li c m t ngó ch ng hai tay c a tênKim mà thôi. Tên Kim n n m t h i r i th i. Ban u s c m t lo l m, th i m t u coi bbay m t nút bài c hay sao nên c i, mà c i r i tr u kia mà th i n a, th i m t h i

i xu x , qu n bài nói "Bù". m y ng i kia tr i bài ra, k ba nút, ng i sáu nút, duy cóTh en c tám nút. Hai Vân nói: "Ch y cái tám, chung cái chín, còn bao nhiêu n

t". Anh ta b bài thi t tám nút, l m m y ng b c c c c a tên Kim, ùa ba c c bên kiai chung cho T Cu ba c c, T Cu day l i ngó v mà c i.

i qu n tên Kim làm cái, Kim hai tay tr n bài mi ng nói r ng: " t l n i, s t hmà, t bao nhiêu c ng c…" . Ai n y b b c ra mà t. Hai Vân t hai ng m t t .Tên Ky t n m c c u n ng. T Cu c m ti n lo le m t h i r i c ng t trên hai c c,

i m t c c. Tên Kim nói r ng: " t l n i mà, t gì có hai ba c c. M y t nh thôinh p l i i".

Ti n ng ngoài n i gi n nên áp r ng: "Ta mu n t bao nhiêu ta t ch , cáigì l i nh p t . Ch c n l m hay sao?"

Tên Kim day qua nói v i tên Ky r ng: " t l n i m y, Ky. M i n ta m t phátt ng, r i bây gi c m g o, t có n m c c".

- , tao t n m c c he, m y làm sao tao?

- G y g o hoài! Ch i v i tao s ng l m mà n n thua thua, không i nào taoch u làm dày âu.

- Tao bi t m y s ng mà! Ti n m y n c p c a ng i ta, ch m y có làm c ckh nh tao v y âu mà m y ti c.

- Tao n c p c a ai? Nói b y ánh ch t cha a m y!

- M y òi ánh ch t cha ai?

Tên Ky l m ti n d ng d y. Th en kéo nó ng i xu ng và nói r ng: "Thôi mà!Mu n ánh l n v i nhau sao? Chia bài i Kim"

Ky t ti n l i, Kim bài cho Hai Vân kinh r i c m lên mà chia. T Cu l t ng ara. T Ti n hô tám m. M y ng i kia c ng th i bài m t h i rõ ra thì k n m nút, ng i

y nút. Cái b "hai tây c p tr ng gà" nên chung h t.

Cu trúng c ba c c n a, nên ngó v mà c i ng n ngo n.

Ti n thúc tay trên l ng ch ng và nói r ng: " t l n i i mà s gì" T Cunghe l i v , nên qua qu n sau Sáu nh làm cái, anh ta t n m c c. Cái ba tây nên dùaráo.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


55

Ti n n i nóng nên xúi ch ng r ng: " t m t ng c a i. May thì n, khôngmay thì thua, s gì". T Cu nghe l i. Qu n n y, trúng t u c n m c c. ánh c

t h i, T Cu m lén trong túi v a v n và l i h t th y c b y ng b c. Ai n y xúianh ta làm cái. Anh ta l c u b ra m t ng b c xu t t . Tên Kim nói r ng: "S t i imà! Nãy gi trúng ng i ta luôn luôn, khéo làm b !" T Ti n châu mày, tay ch ng n nh,mi ng nói r ng: "S t i, h nói mình nhát". T Cu v a tr n bài v a nói r ng: “Thôi,

t thì s t. Mà t nh nh v y a, nghe hôn?”.

Ai n y lui cui t ti n k n m b y c c, ng i m t ng, duy nh t có tên Kim ti hai ng m t t . T Cu không gi , bu c nó ph i b t. Tên Ti n xì xò r i l y b t vôt ng.

Gi bài ra cái có hai nút. n có m t cây bù, còn bao nhiêu thì chung h t. T Cumóc chung ba ng hai, m t mày bu n xo. ánh x c x ch t i chi u, T Cu thua mòn,ch ng xên sòng ng d y thì trong túi còn có b y c c, ngh a là thua tr c và sau h t b n

ng ba.

Khi ng i l i n c m chi u, T Cu bu n hiu, còn T Ti n thì b m t h m h m. Hai ch ng không thèm ngó t i th ng H i: b i v y nó n ri t cho h t chén r i nh y xu ng

i theo th ng Quì mà l m pháo.

i l i. Bên nhà c p r ng H n ráp ánh bài cào n a. Th en kêu T Cu r ng:"Anh T i, qua ánh mà g anh". T Ti n ngó ch ng trong ý mu n xúi i ánh n a,xong không dám nói ra. T Cu nín he m t h i r i nói r ng: " ánh n a ch c thua n a.Thôi thua ít ng b ph t cái cho xong". Anh ta kéo g i n m ngay trên ván, m t lát thìng ngáy khò khò.

Ti n b c ra c a, th y bên nhà c p r ng H n ông dày. Ch ta l n l n men vô,th y m y ng i h i tr a ang ánh, mà bây gi l i có c p r ng H n v i th ng C y, th ng

n là hai th ng n u n dãy ph phía tr c n a. Ch ta ng coi ch i, h ai n thì ch tangó ti n b c lom lom, coi b v a ý l m. Th en dòm th y, bèn h i r ng:

- Sao nh không qua ch i v y ch ?

- nhà tôi ng r i.

- Thua h i tr a không g , l i ng i?

- Nó u ng r u r i bu n ng nên nó ng .

- Thôi ch t ch i. L i ng i d a bên tôi ây.

- Ê! Ai mà bi t ánh.

- H i tr a ch coi bài l quá, còn làm b gi ng gì. L i ây mà. Nh không dámánh l n thì ké chung m t t v i tôi ây.

Th en ng i nép l i ng tr ng m t ch cho T Ti n ng i. T Ti n c i ng nngo n, d c d c, ngó ch ng v nhà r i ng i x m t bên Th en. Ch ta ng i coi hai phát


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


56

bài mà không ch u ánh. Th en thôi thúc bi u ké chút nh ch i cho vui. T Ti n th yTh en trúng luôn hai phát m i ch u móc túi l y hai c c b c mà ké.

ánh h n m t gi ng h , có nhi u ng i thua h t ti n nên xên. Tên Kim n vàich c, b no nê, nên ng d y i ra c a và nói r ng: "Tôi ra ti m thu c hút ít u. Nh cóai ch i, ch kêu tôi nghe hôn ch c p r ng".

Th en m ti n r i nói v i ch ng r ng: "Tôi n có n m ng m y". T Ti nng m ti n r i nói: "Tôi b thua hai phát n ng quá nên còn n hai ng hai".

Ti n tu t v nhà kéo c ng ch ng th c d y mà nói r ng: "Tôi ké ch c p r ng tôi giùm cho mình hai ng hai, còn thua có hai ng m t n a".

Cu gi i con m t và h i r ng:

- Nãy gi m y i ánh hay sao?

- Ta ké ch ai mà ánh.

- Coi ch ng a. L p l ng ây thua ch t, nói cho m y bi t.

- T ng âu ta d i a!

- , tao nói h cho mà gi mình.

- Ai d nh mình v y hay sao mà s thua. Ta ánh ta ph i li u coi n c bài t tu, r i ta s t ch . Bài x u mà t c m ng thì làm sao kh i thua c.

- M y nói m y g c bao nhiêu?

- Hai ng hai.

- Còn thua hai ng m t n a.

- Tôi b thua l i hai phát sau t i m t ng m y, ch không thì còn khá h n n a.Bài c a ch c p r ng t t quá, t i t i nó h t ti n, nó xên, ch ph i mà còn ánh n a, ch c làtôi n nhi u.

- Xên r i ai n?

- Ch c p r ng n n m sáu ng. Còn th ng Kim nó v t sòng, nó nói n có m ing, mà tôi ch c nó n trên vài ch c.

- Thôi óng c a ng ng sáng i làm. H t t t r i! T Ti n kêu th ng H i v r ióng c a t t èn i ng .

Sáng b a sau là mùng b n. T Cu thay i làm. T Ti n nói m i h t T t, chcòn th a th t, buôn bán không khá, nên nhà ngh ít b a.

Bu i s m m i l n x n, àn ông m c i làm, àn bà m c n u n, nên trong ngm không ai bài b c. n tr a n c m r i ráp l i ánh. T Ti n nói v i ch ng qua coi

ch i. n m t gi r i xên sòng, Ch ta ch y v , m t mày h n h , khoe v i ch ng r ng:"Tôi n ch n n m ng. Gi i hôn h ? G giùm ch i mình c r i l i n thêm g n ba


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


57

ng. T bài c a tôi thi t là t t. Tôi nhát quá ch ph i tôi dám làm cái thì tôi n nhi ua".

Cu c i r i i nón i làm.

Cái thói bài b c nó g t g m ng i ta l m. Ai m i t p th m t vài sòng u nóth ng cho n, ng mê sa mà theo r i sau nó m i b t thua cho tàn cho m t, thua t i c máo c m qu n, thua t i bán nhà bán ru ng, thua t i bán v con. X a nay ai c ng bi tnh v y, mà nhi u ng i không tránh kh i. Th ng th y nh ng b c trí th c sâu r ng, a

giàu sang, mà vì bài b c còn ph i còn mang nh , ph i mang nghèo thay, hu ng chi làc h l u nh T Ti n, không có giáo d c, không bi t d n lòng, không bi t gi n t, h

th y ng b c thì m ng, h m t ng b c thì r u, n u thò tay vào sòng bài b c r i thì làmsao rút ra cho c.

Ti n ã th y g thua cho ch ng c mà l i còn n thêm thì l y làm ph n chí,m h m mu n ánh n a, trong b ng ch c r ng h mình ánh thì ph i n luôn luôn. T

Cu ban u c n v thì ph i l m, mà ch ng th y v n chút nh, anh ta l i vui lòng tuykhông xúi, song không r y, làm nh v y t nhiên v t ng ch ng cho phép, nên ch ngcòn ái ng i chi n a.

y b a T Ti n lén ch ng mà ánh luôn luôn. Ban u t nh thua, l n l n n inóng t l n. Thi t có b a thua có b a n, ch không ph i thua hoài, song ch ta ánhch ng m t tháng thì m y tr m ng b c v n ch tiêu h t. Ch ta bu n r u th t th th tthi u, h t mu n buôn bán n a, ng t vì s ch ng hay r i nó ánh, nên nhà ph i g nglàm vui, m i b a ph i ráng gánh gánh mà i.

Ch ta nghe Th en nói bài b c có tháng hên, có tháng xui, nên ch ta thua h t ti ni mà không t n, h m h m tính trong b ng ngh ít b a x xui r i tháng sau ánh

mà g . Thi t qu , qua tháng sau ch ta c i b t m t ôi vàng em l i ti m c m mà c m.

Ch ta s ch ng th y thi u m t ôi vàng nó ngh nên mua hai chi c vòng chai màeo r i l n phía trong tay áo cho ch ng t ng vàng còn . ch ta làm nh v y ch ng ph i

ch ta quy t g t mà gi t c a ch ng, y là ch quy n ng có ti n mà ánh, n u ch cón c thì ch ta i chu c li n.

Nào do cái v n c a T Ti n ch a lên, ch ta ánh có m t sòng thì thua h t. Ch tac mình ng không c. Qua b a sau ch ta i mua m t ôi vòng chai khác mà th , r ii ôi vòng th nhì em c m n a. L n n y ch ta n c vài ch c, v a mu n i chu ct m t ôi thì k h r ánh n a, ch ta ánh thua s ch tay, té ra v n li ng ã tiêu, mà

hai ôi vòng c ng i tu t h t.

Ch ta to nh than th v i Th en. Ch ta tính b ch ng tr n mà i. Th en nóing: "Chuy n gì mà ph i i. Ch s nh ánh ph i hôn? N u ch s thì b a nào ch tri hô

vàng b c ch b túi r t m t h t, vi c r i ro thì thôi, nh có hay ch thua âu mà ánh ch ".

Ti n nghe bày m u nh v y thì chíp trong b ng. Nên b a sau i bán cá, cng i hoài ch , Nh m ch ng ch ng i làm v r i, ch ta m i qu y gánh i v mà b c


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


58

vô ng h m thì làm b than khóc, kêu tr i, kêu t, nói i mua bán, vàng b c gói btrong túi, r t h i mà không bi t. C xóm nghe vi c nh v y u ch y ra h i th m.

Cu không dè v thua nên anh ta t ng r t m t thi t. Anh ta gi n xanh m t,ng ch i v t ng b ng cho n gi i làm, Anh ta ra i mà còn h m r ng: "M y ph i

làm sao ki m cho c. N u m y ki m không c thì m y coi tao. Th àn bà h ! Ti nc trong mình mà r t m t không hay!"

Cu i r i, Th en b c qua nói nh v i T Ti n r ng: "Tôi bày m u hay hôn? Có gi ng gì âu mà s , b t quá nh ch i ít ti ng r i thôi"

Th en t ng nh v y r i thôi, té ra T Cu không ch u thôi. Anh ta vô làm trong mà vì m t vàng b c t c quá, nên anh ta suy ngh l i hoài. Vì ch ng m c i làm, vc i bán, nhà khóa c a b ó, s k tr m c p l n vô, nên ti n b c có bao nhiên thì v trong túi. Nh có r t d c ng hay là b ng i ta móc túi, th thì m t b c mà thôi,

ch hai ôi vàng thu nay v eo trong tay luôn luôn. Vì ý gì mà b a nay l i c i ra b túicho n n i m t.

Anh ta ngh nh v y r i trong lòng sanh nghi. Chi u l i anh ta v n c m nhth ng, không thèm r y v n a. n c m r i b i ch i. Anh ta ki m th ng Ky là ng ikéo xe kéo, r nó l i quán r u ch i. Hai ng i nói chuy n, T Cu d th ng Ky mà h ith m, l n l n m i hay m y tháng nay v mình lén ánh bài cào thua m y tr m b c. Anhta tr v nhà, th y m t v thì gi n quá, nên n m u r i tay thoi chân p, ánh v u u

ng m t và ch i r ng: "M y là trâu sanh, ti n tao làm ra, tao giao cho m y thua bàithua b c cho h t r i m y còn bày chuy n g t tao n a".

Ti n b ánh la khóc om sòm. Ch ng nghe ch ng nói nh v y thì bi t c m uã l u r i, nên cùng th không nh n n a, ch ta ch i l i mà tr . T Cu càng thêm gi n,

mu n áp vô ánh n a. v ch ng c p r ng H n ch y qua can, k ôm T Cu, ng i ôm TTi n. T Cu ánh v không c thì gi n, nên ch i hoài.

Ti n b Th en kéo v bên nhà. Ch nghe ch ng ch i thì nói r ng: "M y ngcó ào ào chó. M y mu n tao khai t m y ra hôn? H ! Tu ng m t n tr m mà nó nói h i

t ! Khéo nói hôn, ti n ó là ti n m y i m tr m ch m y làm m t nh c gì ó mà bâygi m y làm d v y?"

Cu b v khai cái t i ác c a mình thì gi n quá, ch y vô b p xách con dao phayquy t qua âm v . May nh có c p r ng H n v i Sáu Nh ngó th y, ón ôm gi t dao,nên T Ti n m i kh i b h i.

Trong lúc náo ng y thì th ng H i s quá, nên ch y ra ng h m mà mà tr n. Cu óng c a mà ng ; v ch ng c p r ng H n b t T Ti n bên n y không cho v ,

i c ng óng c a.

Ch ng th ng H i nghe êm r i, nó tr vô thì nhà nào nhà n y óng c a h t. Nó l ylàm b i r i, không dám kêu c a, mà c ng không bi t ng âu. Nó i l i m y c n phtr ng dòm vô th y t i hù, nó s ma nên không dám vô. Nó tr v nhà nó, ng i ngoài mà


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


59

a l ng vào c a, tính ch ch ng nào T Cu m c a nó s vô. Nó ng i m t h i r i ngquên.

n sáng, T Cu m bét c a ra, th ng H i b t ng a, d n u xu ng t au quá.Nó l m c m ng i d y vò u. T Cu không thèm k , b c tránh nó mà ra c a i làm.

Tuy v ch ng T Cu r y rà d d i nh v y; r y rà v khai t i c a ch ng, r ich ng xách dao mu n âm v , nh ng mà trong vài ngày thì th y v ch ng v i nhau l i.

ch nh v y mà trong xóm không ai d ngh chi h t. Thi t là k .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


60

X

TR V CH N C

ch ng T Cu tuy ã h t vàng h t b c m c d u, song ch ng i làm Ba Son, vi bán cá ng, ng i lãnh ti n công m i tu n, k l y ti n h ng b a, nên b n xài không

dám bì v i nhà d dã, ch không n i ói rách.

Tuy v y mà trong ch n gia ình, vì ch ng h t tin v , còn v có ý kiêng ch ng, b iy ai trông vào c ng th y l t l t tiu hiu, ch không c m n mòi vui v nh tr c n a.

Cu không thèm ngó ngàng t i th ng H i mà anh ta hay ki m chuy n m ngch i v . Tánh ý khi tr c d bao nhiêu, thì bây gi khó b y nhiêu. M i tu n lãnh ti n

c m y ng, thì anh ta n t trong l ng qu n mà gi , h v có h i thì anh ta r n t c c,ch anh ta không ch u giao cho v c t. ã v y mà anh ta hay u ng r u, và ban êm,nh t là m y êm không có tr ng, anh ta hay i, không ai bi t anh ta i âu, có b a v

m có b a sáng bét m i v .

Còn T Ti n vì ã làm qu y l r i, ch ta bi t n c l i nên ch ng m ng ch i ch tanh n thua, mà ch ta không dám léo n m y sòng bài cào n a. Thua ch ng r i ch b tth ng H i mà g . Khi tr c không bi t ch ta có th ng th ng nh n y chút nào haykhông song ch ta ch ng h g t gao r a ch i nó. n ch ng ch ta thua h t vàng b c r i bch ng r y rà ánh p thì coi b ch ta qu u qu v i nó luôn luôn. Ch ta b t nó quét nhà,ch ta b t nó r a chén. Nó ói b ng ch ta không ch u cho xu n bánh, h sai nó i âu nói lâu thì ch ch i.

Có m t bu i s m m i, th ng H i ói b ng quá, i không c. T Ti n i bán vth y nó n m co trên ván bèn sai nó i ra quán mua g o v n u c m n. Nó qu u, nên

c chân ra c a mà b m t cùn qu n. T Ti n r t theo cú trên u côm c p và ch aa r ng: " ôn d ch! Tao nuôi m y n cho m p thây, bây gi tao sai m y m t chút

không c hay sao h ? Cái léo m , dòng th ng cha v i con gái m m y không nên thân, chi th ôn hoàng d ch l nh v y không bi t".

Th ng H i ây m y n m r i, nó ói c m nh n bánh, m c áo rách, ng mình tr n,m thân tuy c c kh , song nó ch ng l y ó làm bu n, mà hôm nay T Ti n ch i nó m y

ti ng coi b nó h i phi n l m, nên nó i mà khóc bù non bù n t. n tr a nó i ch i v ith ng Quì, nó nói r ng: “Tao trông cho mau l n, ng tao i ki m ba má tao. Ba má taogiàu l m, tao ki m c coi còn ai dám ch i tao n a hôn cho bi t”.

Th ng Quì nghe nói nh v y thì nín thinh m t h i r i nói r ng:

- Tao c ng trông cho tao mau l n ri t ng tao i làm n, tao không thèm trongnhà tao n a.

- M y i r i m y b ch Châu hay sao?

- Tao d t ch i v i tao. Tao làm tao nuôi ch .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


61

- Ba má tao giàu l m. M y ng lo. H tao ki m c thì tao bi u má tao emy v i ch Châu v nuôi n a.

- M y bi t nhà ba má m y âu mà ki m?

- Tao i cùng h t th y thì g p ch gì?

- M y nh m t ba má m y hôn?

- Nh ch . Tao c ng nh cái nhà tao h i ó n a.

- Thôi, sáng mai tao v i m y i ki m ch i nghé.

- , c. Mà tao s i b y b ây tía tao ánh ch t!

- ánh thì ánh s gi ng gì m y. ánh au m t chút r i h t, ch ch t chóc gì mà. Tao b ánh hoài có sao âu nà.

Sáng b a sau, T Cu v i c p r ng H n i làm r i, Th ng Quì m i lén r th ngi i. Th ng H i d c d c không mu n i mà th ng Quì r ren xúi d c quá, nên nó khépa l i, bi u th ng Quì i tr c ra ng mà ch , r i nó l n l n tr n, mà i theo sau.

Hai a nh thoát kh i ng h m r i thì ch ng khác nào c p chim s l ng.Chúng nó không th o ng sá, nên c tr c m t mà i. Chúng nó i m t h i t i v nBách Thú, bèn ghé ó mà coi ch i. Chúng nó th y chim, cò, tr n, r n, beo, c p, voi, naithì l y làm l c ý, mu n ó hoài, ng t th ng H i s c nh vi c nhà, s T Ti n vkhông th y t m d ng r i ch i ki m ánh ch t, nên c c ch ng ã ph i r th ng Quì tr

.

May cho hai a nh ! Chúng nó v tr c T Ti n nên không ai dè chúng nó ich i. Ban u chúng nó i g n, l n l n r i i xa.

Có b a chúng nó v tr , a thì b cú a thì b ch i, mà vì chúng nó ã quy tnh không k n s ánh ch i n a, b i v y Th en ánh, T Ti n ch a tr i k , chúng

nó c i luôn luôn.

Th en v i T Ti n ánh ch i h m he h t s c không c, cùng th r i hai ng i ph , hai a nh i âu thì i.

Th ng H i v i th ng Quì c thong th r i, chúng nó m i r o kh p n o ng,có b a thì i bu i s m m i, có b a thì i bu i chi u. Chúng nó l y làm c ý, b i v y có

a v tr , nhà n c m r i h t, chúng nó ph i nh n ói, mà chúng c ng không c n.

t bu i chi u, hai a nh i trên ng Thu n Ki u, t i nhà s 112, th ng H ith y nhà l u r ng l n, tr c c a có sân, d a ng có rào, nó ng l i mà ngó, b nó suyngh túng l m. Th ng Quì kêu nó mà h i r ng: "H i! Sao không i m y? ng coi gi nggì ó?". Th ng H i không ch u tr l i, c ng ngó hoài. Th ng Quì tr l i h i n a r ng:

- Ngó gi ng gì v y?

- Tao nh cái nhà n y in là nhà c a má tao.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


62

- Nhà n y là nhà l u mà.

- , ch c nhà n y a m y à. Tao mu n vô i coi.

- N u m y ch c thì vô i.

Th ng H i ng nh m nhía và suy ngh m t h i n a r i nó nói r ng:

- Tao nh mài m i ch ch c sao c. Tao vô ó, r i không ph i nhà c a má taoi h b t h ánh ch t!

- ánh cái gì? M y vô h i th m coi ph i nhà c a má m y hôn. N u không ph i thìthôi, ch ánh ai.

- Thôi, m y i v i tao.

- , m y có s thì tao i v i.

Hai a l n l i c a ngõ, th ng Quì xô cánh c a m bét ra r i nó bi u th ng H i itr c, nó i theo sau. Vô t i sân, th ng H i trong b ng ph p ph ng, c p m t ngó láo liên,mà không th y ai h t. Hai a nó vô t i th m c a, th ng H i nhút nhát không dám b clên. Th ng Quì bèn n m tay nó mà kéo. Chúng nó m i b c c hai n c thang, thìnhlình có m t bà m trong nhà b c ra trâm ti ng Tây om sòm. Chúng nó h t vía, l t t

t xu ng r i ng kh ng t i ó. Th ng Quí nói ti ng Vi t Nam v i bà m r ng: “Th ngi nó mu n ki m má nó mà”. Không bi t bà m hi u hay không, mà bà trâm ti ng

Tây l ng líu n a. Hai a không hi u b nói gì, chúng nó ch c là b r y, nên d t nhau ríuríu ra ng.

Khi ra ngoài l r i, th ng Quí v a i v a nói v i th ng H i r ng:

- M y nói b y quá, nhà Tây mà m y nói nhà má m y ch .

- Tao coi gi ng quá mà.

- Gi ng cái gì? Má m y gi ng bà m hay sao?

- Không. Tao nói cái nhà kia ch .

- Gi ng m i kh h ! M y t chuy n, may hôn h kêu lính b t mình em b bótmang kh n ch .

- , h i nãy tao ho ng kinh. M y không s hay sao mà m y dám nói v i b , m y?

- Sao l i không s . Mà u l r i, mình ph i nói cho b bi t, ch không b t ngmình vô n c p mà b b t mình còn gì.

- B nói gi ng gì mà l ng líu v y m y?

- Ai bi t âu nà!

y không bi t, sao m y tr l i v i b ?

- Tao nói lún m ng ng có i cho êm v y thôi ch .

- ch ng l n, r i tao h c.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


63

Hai a nó l n i l i v n B -rô g p Tây ng ánh v t thì ng l i coi. Haia v n vai nhau ng d a g c cây, th y hai ng i Tây, m i ng i c m m t cái v t, ánh

trái banh bay qua bay l i, sau l ng m i ng i l i có a nh ng ch c h , h trái banhcó r t thì l m. Cách m t h i, có hai ng i m, m i ng i c ng c m m t cái v t, ra

ng ch cái sân g n ó, r i ng i Tây ngo t chúng nó mà nói om sòm. Th ng H i t ngchúng r y, nên kéo tay th ng Quì mà bi u i. Th ng Quì trì l i và nói r ng: "S cái gì

y! Mình ng ngoài ng mình coi, chuy n gì mà ph i i?"

Ng i Tây y mi ng kêu: "Nh ! Nh !" còn tay thì ngo t. Hai a không hi u hkêu làm gì, nên c ng mà ngó. Hai a nh l m banh c a hai ng i Tây bên kia, th y

y bèn nói r ng: "Vô l m banh i r i chi u h cho ti n mà, vô i".

Th ng H i v i th ng Quì ch ng y m i hi u, nên b c vô rào r i phân ra m i at bên mà l m banh. n t i h h t ánh v t c n a, h m i cho hai nó m i at c c b c.

Hai a nó m ng quá, c p kè i v , c m c c b c trong tay ch t c ng, trong lòngkh p kh i c ng nh ng i ta m i c b c ngàn. Th ng Quì nói v i th ng H i r ng:

- T rày s p lên m i b a mình ra ó l m banh ki m ti n. Tao h t lo ói b nga r i.

- Không bi t b a khác h có kêu mình n a không ch .

- Sao l i không kêu. H ánh v t mà không có ai l m banh thì h ánh sao c,y ch m y không th y ó sao?

- Lu m banh có ti n mà sao b y tr nó d i quá, nó không ch u làm há?

- Nó không dè ch . C ng nh mình v y, t h i ó n gi mình có dè âu.

- Tao s ch ng nó hay nó áp l i nó giành r i mình h t ki m ti n c n a ch .

- Lo gì m y. Mình làm vi c n y không c thì ki m vi c khác.

- Mai mình i cho s m nghé. Mình i t i tr c, b y tr nó giành h t c.

Hai a và i và tính. Lúc g n t i nhà, th ng H i l i nói r ng:

- T i nay mình nh n ói n a. nhà n c m r i, còn âu cho mà n.

- i, bây gi mình có ti n, lo gì nh n ói m y.

- , m y nói ph i. Mình có ti n mà s gì. Nè, x a nay tao th y h n mì tao thèmquá. t i nay tao bi u chú Phôi n u cho tao m t tô n ch i.

- , tao c ng n n a.

- M y xu m t tô v y m y há?

- N m xu.

- T h i ó t i gi m y có n l n nào hay ch a?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


64

- Ch a. Tía má tao n hoài, mà tao ch a có n.

- Ch Châu có n l n nào hôn?

- Không.

- Thôi t i nay tao v i m y hùn l i mua cho ch m t tô nghe hôn?

- .

- Mình n mà b ch nh n thèm t i nghi p. Mình xài h t hai c c b c n y r i maimình ki m v c c khác có h i gì, ph i hôn.

- Tao c ng tính nh m y v y. Xài cho s ng m t b a ch i.

Hai a nh l n l n b c vô ng h m. Th en b ng con L u ng tr c c a,a ngó th y th ng Quì thì ch y ra r t mà m trên l ng nó ùi i và ch i r ng: "Cái

l…m…ông bà ông v i m y, sao xe h i xe l a không cán m y ch t cho r i, còn choy v chi ó. Con Qu l n thì au, còn con qu nh i m t bi t chi u nay, nó b t tôi gi

con L u, ch u n i không h ! Cái l…m… m t m y, M y ch c tao có b a tao gi t m ych t. M y i âu thì i luôn i, ng có v nhà tao n a".

Th ng Quì ch y tr ra ng h m mà tr n. Th ng H i bét v nhà, t i c a thì th ya óng ch t, v ch ng T Cu i âu m t, trong nhà t i om, nó bèn tr ra ng h m

ki m th ng Quì. Hai a g p nhau ng bu n xo.

Cách ch ng bao lâu, chú ch t Ph i trong nhà gánh mì i ra, gánh có èn ki ngxanh, ki ng , tay c m gõ l c c c c p. Th ng H i dòm th y thì nó m ng, nó bóp c c b ctrong tay r i h i th ng Quì r ng: " n mì hôn Quì? Làm sao kêu ch Châu bây gi ?"

Th ng Quì châu mày áp r ng:

- Ch Châu n gi ng gì c ng c. Thôi, M y n i, b a nào ch m nh tao s ni ch .

Th ng H i suy ngh m t h i r i nói r ng:

- M y không n, thôi tao c ng không n.

- M y n i mà.

- Không. b a nào m y v i ch Châu n r i tao s n, ch n m t mình khôngngon.

- M y không n ây ói b ng m y ch t.

- tao mua m t bánh mì v tao v i m y n. M y ây ch tao nghe hôn.

- Tao i v i m y ch ây làm gì?

- M y i ây má m y ánh n a a.

- ánh thì ánh ch .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


65

Hai a nó d t nhau i l i ch . Th ng H i a c c b c mua m t bánh mì n mxu. Th ng Quì giành tr ti n, nó không cho và nói r ng: "M y c t c c b c c a m y i,

i mai m y v i ch Châu n mì. Tao mua n m xu còn l i n m xu c ng n m t tô mì,lo gì. Mà mai ây mình l m banh m i a ch c có m t c c n a, s ng quá".

Ch t th i n m xu r i, th ng H i l y bánh mì b hai a cho th ng Quì phân n a.Hai a nó và n và th ng th ng v nhà.

ch ng T Cu c ng ch a v . Còn Th en thì b ng con nói chuy n v i thi mHi n và v tên Ky t i b ván nh tr c c a.

Th ng Quì l p ló không dám vô nhà. Nó c ng ngoài ng h m, m t lát m nth ng H i vô th m ch ng coi Th en ng hay ch a.

n chín gi , T Ti n v g p hai a nh th th n trong ng h m, ch ta vch c vào m t th ng H i m t cái chách và nói r ng: "M y i âu t i ngày nay v y h ? kh n n n! Sao không i luôn i, còn léo v chi ây?" Ch ta nói r i b i v nhà.

Ch ng hi u th ng H i b ánh ch i mà nó phi n hay là nó th y th ng Quì v nhàkhông c, nó th ng mà T Ti n v m c a nó không ch u v theo, c d t d ngoài

ng h m v i th ng Quì hoài. Cách m t h i lâu, T Ti n kêu réo nó và r a ch i omsòm nó m i ch u v .

Còn th ng Quì, nó i v ch ng c p r ng H n óng c a ng r i, nó m i lén vm trên b ván nh lót tr c c a ó mà ng .

Qua ngày sau, bu i s m m i hai a nó không dám i. n tr a c p r ng H n v i Cu i làm r i hai a nó m i d t nhau lên v n B -rô. Chúng nó có l m banh m ta r i nên quen ng; chúng nó vô ng ch c s n, b i v y Tây ra sân ánh v t thì

chúng nó áp l i l m banh.

a nay m i a c ng c m t c c b c n a nh ng mà lúc v d c ng th ngQuì không vui nh b a tr c n a, nó nói v i th ng H i r ng: "Ch Châu ch nóng hoài.

v ch t H , tao mua cho ch ve d u m n ng tao thoa cho ch . Tao Gi n quá taot mu n v nhà tao n a. M y ngh coi, ch tao ang n m mê man mà tía má tao b li u,

không cho u ng thu c chi h t, má tao l i r a ch nói ch làm b , k hôn? Tao i ch taonh ng tao d t ch tao i. ó mà làm gì"

- M y i tao c ng i v i m y. Mà bây gi mình i âu?

- i âu c ng c, mi n là ra kh i nhà thì thôi.

- Tao i n a. B a nào m y i m y kêu tao nghé.

ch t H , hai a nó ghé ti m thu c h i nóng l nh ph i u ng thu c gì? Tênch t trong ti m thu c l y a m t bao thu c và nói r ng: "Nóng l nh thì u ng thu c tánây". Th ng Quì c m bao thu c và h i r ng:

- V y ch thoa d u m n không c hay sao, chú?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


66

- D u m n làm sao c. Ph i u ng thu c tán ch .

- M t bao thu c n y bao nhiêu ti n v y chú?

- Ba c c hai.

- Thu c hay hôn?

- Sao l i không hay? U ng m t cái thì m hôi, H t nóng li n a.

- Tôi có hai c c. Thôi, chú làm n bán cho cháu n a bao.

- Sao c. Bán th i bán luôn m t bao ch .

- Tôi có hai c c làm sao?

- Không ti n thì thôi.

Chú ch t l y bao thu c l i b vô t . Th ng H i th y v y bèn a m t c c r i b ca nó cho th ng Quì, ng cho nó mua. Th ng Quì d c d c h i r ng: "R i còn âuy n mì". Th ng H i l c u áp r ng: "Thây k , mua i".

Hai a nó mua bao thu c r i d t nhau i v . M i a vô nhà u b ch i, songchúng nó ã tính i r i nên c lì ch u òn không s chi h t.

a nay v ch ng T Cu nhà . n 9 gi t i, T Cu nói x m xì v i v vi c gìó không bi t mà anh i r i, T Ti n óng c a t t èn ng li n.

Tr i v a h ng sáng, th ng H i d ng ng b ng nghe có ng i v c a kêu: “Ch, ch t ”. T Ti n th c d y m c a, th ng H i không bi t ai kêu và nghe nói r ng:nh b b t, nên ta cho ch hay”. T Ti n li n h i r ng:

- B t âu? Sao chú hay?

- nh làm nhà Tây g n gi ng n c. Lính b t giam nh trên bót B .

- Tr i i! ch t còn gì?

- May quá! nh m i m c a, nó i ch i v nó g p nó b t nên nó không có tang.

- H gì hôn chú?

- Ch c là ph i tù r i.

- R i quá! Tôi làm sao mà i th m bây gi ?

- Th m sao c, ch ch tr c bót ch ng nào lính d t xu ng Tòa, ch i theo mànói chuy n chút nh, ch vô bót sao c mà ch th m.

Ng i y nói r i m i t giã mà v . T Ti n kêu th ng H i và nói r ng: "H i a,i! D y con. Tía con b r i. D y coi nhà, ng má lên trên n y coi".

Th ng H i l m c m ng i d y. T Ti n l y kh n i lên, d n nó coi nhà, r i ra c amà i. Th ng H i nghe T Cu b b t, nó không hi u vi c gì, nên nó s quá. n tr a, T


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


67

Ti n v n u c m n r i bu i chi u i n a. Ch ta i hai ba b a nh v y r i m i i bán cái nh c .

y b a T Ti n l n x n, th ng H i th y ch ta bu n quá nên nó không n ich i. Th ng Quì r th ng H i không c nó bu n, nên nó c ng không i.

Con Châu m i b a c ng nóng l nh hoài, u ng có m t bao thu c c a th ng Quìmua r i thôi, ch ch ng có thu c nào khác, mà h gi nào b t nóng i ra c thì ph i

ng em.

Cách n a tháng, T Ti n tr ph , d n . Th en ch y qua h i th m r ng:

- Nghe nói nh b b t h m nay sao ó ch ?

- nhà tôi i ch i khuya, Tây nó nói n tr m, nó b t ch có sao âu.

- R i bây gi nh làm sao?

- Tòa kêu án m t n m.

- Tr i i! T i nghi p hôn! Bây gi ch d n i âu?

- Tôi tr v Chí Hòa.

- Ch có nhà tr n hay sao

- Có.

- Thôi ch i m nh gi i. Ch ng nh mãn ph t, ch tr xu ng ây ch i, nghe ch .

- Không bi t ch ng.

Th ng Quì v i th ng H i ng nghe hai ng i nói chuy n v i nhau nh v y thìchúng nó bu n xo. Cách m t lát có xe bò l i ch , r i T Ti n d t th ng H i lên xe bòmà i. Th ng Quì a theo ra t i l ; xe bò cút két i lên ngã ch t H . Th ng Quì

ng ngó theo, m t mày bu n hiu!


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


68

XI

KHINH B THÓI I

Ti n xu ng Sài Gòn tr n n m n m. Nh có th ng Lành u coi nhà giùm, nhà h âu nó s a ó, nên khi T Ti n tr v , thì nhà c a c ng còn y nguyên nh c ,

mà chung quanh nhà l i gi y c quét rác s ch s , tr c c a có thêm m t giàn b u trái treolòng thòng, sau hè có thêm hai ám rau, m t hàng t, m t hàng cà, t trái chín lòm, càtr bông tr ng nõn.

Vì ch ng tù, nên T Ti n tr v Chí Hòa, mà ch ta c ng cho th ng Lành uluôn trong nhà ch không i nó i ch khác. M i b a ch ta mua rau, c i, t, cà,chu i, mít r i gánh xu ng ch B n Thành mà bán. Th ng Lành thì i làm m n tronglàng, trong xóm, khi gánh t, khi cu c gi ng, khi l p nhà, khi ào gi ng. Th ng H i nhà coi nhà, ói b ng c l c c m ngu i mà n, có bu n l y m ng vùa múc n c em rasân r i m y hang cho d bò lên mà b t.

Trong n m ba b a, T Ti n ngh bán m t b a. Mà h b a nào T Ti n ngh thìth ng Lành nó c ng ngh , không ch u i làm. ã v y mà b a nào T Ti n v i th ng Lành

nhà m t thì T Ti n sai th ng H i i theo m y con ng trong xóm mà l m c ikhô, ho c i vét h m p m ng tát n c b t cá.

Có m t b a th ng H i i qu c i. B a y nh tr i gió m nh nhánh cây khô r txu ng nhi u, nên m t tr i m i ng bóng mà nó ã l m c m t ng c i. Tr i n ngchang chang, b gi ng khô kh c, th ng H i khát n c âm u v nhà, r i i ri t ra saumúc n c mà u ng. Phía tr c v ng teo, d ng nh nhà i kh i h t. B tr i n ng hàoquang nên b c vô nhà c p m t chóa lòa, không th y ng i. Th ng H i ch y v a t i

a bu ng, th ng Lành trong bu ng c ng v a b c ra. Th ng H i không ngó th y màtránh nên nó ng th ng Lành m t cái m nh quá, làm cho nó té nghiêng vô vách m t cáim. Nó l m c m ng d y a cánh tay trái ra coi thì th y n p vách tre c n tay r m

máu hai ba ng. Th ng Lành ng ng i ta té, ã không th ng h i l i nói r ng:áng ki p! Ch y i âu d v y?"

Th ng H i ng ng a n c m t, k T Ti n trong bu ng y b c ra n a haitay b i u, mi ng r a r ng: " ôn hoàng d ch l , tao bi u m y i qu c i, m y còn vchi ó h ?". Th ng H i qu u, nên b i ra sau u ng n c mà mi ng nói cùn qu n

ng: "C i ta l m r i. Khát n c ta v u ng n c không cho hay sao?"

Ti n vác roi r t qu t nó trót trót và ch i om sòm r ng: "Cái léo m tiên nh nng th ng cha m y, tao r y sao m y dám nói i nói l i v y h . Tao ánh th y con

m y coi. Th ph n, nuôi u ng c m. Ch t âu sao nó không ch t ph t cho r i, s ngchi cho c c lòng ng i ta v y không bi t. T rày s p lên h tao sai m y i qu c i hay lài tát cá thì m t tr i l n m y m i c v , n u m y v tr c n a thì m y coi tao".


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


69

Th ng H i vô t i mà b ánh ch i; b i v y nó gi n, không thèm u ng n c, ivòng ng sau ra sân r i i tu t. Nó ghé nhà g n ó xin n c u ng y m t b ng r i ra lng i khoanh tay d i g c cây gáo mà ch i. Nó nh m y l i c a T Ti n ch i cha ch i

nó thì nó bu n t i t c gi n h t s c. Nó mu n tr xu ng Sài Gòn ki m th ng Quì, r i nó d t nhau mà i, không bi t i x nào, i âu c ng c, mi n là thoát kh i tay T

Ti n là m t ng i hay ào ông bà, b i cha m nó, nên nó gi n l m. Mà ch Châu ã h tau ch a? N u ch au thì i sao c, b i th ng Quì nó nói nó i ch m nh r i nó m it ch i, ch nó i mà b ch l i b òn b b ng hoài thì t i nghi p ch l m, nó i không

ành. Còn s m t n i ch Châu ã m nh, th ng Quì v i ch d t nhau i r i, n u hai anó i m t r i mình i v i ai.

Th ng H i ng i suy t i tính lui, nó ngh ng i ta c ch i r a ánh i mình hoài,mình còn ây làm chi n a, mình i ra ho c may g p ba má mình, ch ây thì làm saomà ki m cho c. Nó nh t nh ph i i, song còn d d ch a bi t b a nào i. Nó nghvi c ó m t h i n a, r i quy t oán sáng b a sau T Ti n i bán, th ng Lành i làm, nó nhà m t mình, nó s b nhà mà tr n. Nó tính xong r i ng d y i ch i, ch ng hi u vì cnào nó giùn mình hai ba cái r i b t ngáp nh lúc bu n ng v y mà trên u l i n ng trìutr u. Nó ng i l i r i khoanh tay, g c m t, nh m m t. Cách m t h i c p m t m không ra,mà u c mình m y nó l i nóng h m. Nó ng i d a l ng vào g c cây gáo mà ch u, ai ingang qua th y th ng nh ng i khoanh tay g c u c ng t ng nó ng .

n chi u, th ng H i th y trong mình càng thêm nóng, trên u càng thêm n ng.Nó v n g c cây ng d y, r i ráng th ng th ng i v nhà. Nó b c vô c a, T Ti n ngóth y bèn nói r ng: " m c d ch, bây gi m i v . ánh nó r i nó gi n l y không v n

m. Thây k , b ói nó m t b a cho nó bi t ch ng".

Th ng H i không nói i nói l i, l n i l i góc ván phía trong vách n m chèo queo.Th ng Lành àng sau i ra, T Ti n bi u nó s p c a t t èn mà ng . Th ng Lành làm y

i r i n m chu i trên b ván chung v i th ng H i, song nó n m u àng n y. Th ngi n m mê man không bi t chi h t. n khuya nó khát n c quá, nên ráng ng i d y, nó

i múc n c u ng mà i không n i. Ngoài sân m t tr ng t r ng, vì vách th a nên y ngsáng gi i vào nhà th y rõ ràng. Th ng H i tính m n th ng Lành i múc n c giùm té ranó dòm ch th ng Lành n m h i hôm thì b ván b tr ng tr n, không có th ng Lành n mó n a. Nó cùng th nên ph i n m xu ng mà nh n khát. n sáng th ng H i m m t dòm

cùng trong nhà thì tr c sau v ng teo, T Ti n v i th ng Lành ã i r i. Nó ráng i múcc u ng r i n m lên ch c , u c ng n ng, mình c ng nóng hoài. T Ti n i bán v

i nào nó không hay. n chi u th ng Lành v , b c l i r u nó, gi áo nó lên mà coi,i i vô trong nói v i T Ti n r ng: "Nè, th ng H i nó lên trái, u nó nóng h c, mình

nó n i m t mà dày tr t. Ph i coi ch ng, k o không xong a". Th ng H i nghe TTi n áp r ng: "Có trái hay sao? âu i giùm ra ru ng b t ít b i r v ng s c cho nó

ng, ch ai bi t thu c gì bây gi ".


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


70

Thi t qu th ng H i b trái gi ng. Trong vài b a thì m t mày, u c , mình m y,tay ch n có trái m c dày, m t nào m t n y bóng l ng. Th ng H i n m mê man luôn

y b a, mà không có thu c men chi h t, ch u ng n c r mà thôi.

a m c n n nh có Tr i nuôi, tuy mang ch ng b nh hi m nghèo, song nh cóTr i phò h , nên trái lên u mà c ng xu ng u, b i v y trong ít ngày thì nó ã m nh, ravô c. Nó b tr n au n y nên mình nó m nhách, m t nó r ch ng. M y ng i g nây v n ã bi t m t nó cháo chan mà bây gi th y nó l ho c.

Ti n th y nó ã m nh r i, bèn sai i qu c i b t cá n a. M t b a n , n c mm mai r i, th ng H i xách m t cái gi v i m t cái thùng ra i. Nó i d c theo l ct khúc xa xa, g p m t cái v ng n c d a b l , nó bèn c i áo qu n b trên c , r i

nh y xu ng móc t be vòng theo v ng n c. Nó làm th ng th ng và làm và ch i, nênp b coi láng l y. p b xong r i nó m i l y thùng mà tát n c. Nó tát m t h i m i

tay, nên buông thùng mà ngh . Nó ngó mông trên b l , tr i n ng chang chang, có m tcái xe h i phía Sài Gòn ch y lên, máy kêu vù vù, kèn bóp te te, sau xe b i bay m t mù.Xe ch y ngang qua nó m t cái , nó ng ngó theo, trong lòng khoan khoái, không bi tlàm sao mà ng i trên cái xe nh v y, ng ch y th coi trong b ng nó vui s ng n b cnào.

Xe h i ã ch y m t r i, không còn nghe ti ng máy kêu và ti ng kèn bóp n a, màth ng H i v n còn ng ngó mông theo. Nó ng th m tính h nó g p c ba má nó

i nó s bi u ba nó mua m t cái xe h i ng cho nó i ch i. Thình lình có m t a nhi ngang qua l . Nó ngó lên th y qu là th ng Quì, vùng kêu l n mà h i r ng: "Quì, m yi âu lên trên n y?". Th ng Quì ng kh ng l i, ngó nó ch ng h ng. Th ng H i buông

cái thùng l t t leo lên l , ch y l i n m tay th ng Quì mà h i n a r ng:

- M y i âu ây?

- Tao i ki m m y ch i âu.

- Sao m y bi t tao ây mà ki m?

- Hôm k x a, tao nghe má m y nói v Chí Hòa. Tao h i th m h r i tao i. Nhày âu?

- d i kia.

- M t m y sao mà có l có hang cùng h t v y?

- Tao b lên mùa.

- V y hay sao? H i nào?

- Hôm tr c. Tao m i h t.

- M t m y r , bây gi coi m y l quá. Tao th y m y mà tao không dè, nghe ch ngy lên ti ng tao m i bi t.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


71

- Tao tính tao xu ng t H ki m m y, té ra tao m i tính r i k b lên mùa nênkhông i c. M y i th m tao ch i r i v hay i âu? Ch Châu h t au hay ch a?

- Ch ch t r i, còn âu mà h i.

- Úy chà! Sao mà ch t v y? Ch t h i nào?

- Ch t hôm kia, k v b a nay là ba b a r i. Không ch t sao c. Ch tao au màtía tao không thèm ngó ngàng gì h t. Tía tao b li u không mua c l y m t c c b cthu c cho ch tao u ng. Còn má tao thì c nói ch tao làm b , h ra vô th y ch tao n mthì ch i r a. T i nghi p quá! Cái êm mà r i sáng ra ch ch t ó, tao lén r m t ch coich nóng nhi u ít. Ch m n tao p chi u giùm cho ch r i ch khóc ch nói v i tao nh

y: "Ch có ch t r i, em ph i tr n i i, ng có ây n a! Em ây, em c ng ch ttheo ch v y a, nói cho bi t".

Th ng Quì nói t i ó r i nó ng i trên b l mà khóc. Th ng H i còn tr n tru ng, nó th y v y nó c ng ng i x d a bên ó mà nói r ng: "M y v i ch Châu là congh mà má m y th ng sao c. Tao ây c ng v y, tao không ph i con ru t nên má tao

ng ánh ch i tao hoài". Th ng Quì l ng thinh m t h i r i áp r ng:

- Tao ngh l i tao không gi n má tao cho l m. Tao phi n là phi n tía tao, c nghei má tao mà ánh hai ch em tao hoài. T i tía tao nên ch tao m i ch t ó.

- Nè Quì, h m nay tao v trên n y, má tao trai gái v i anh Lành m y a.

- Anh Lành nào?

- Anh Lành u nhà má tao ó.

- Tao không bi t nh bao l n?

- nh b ng anh Kim v y, mà m p h n.

- M i r quá! Ch ng b tù, má m y nhà l y trai hay sao?- V y m i k . Tao nói cho m y bi t thôi, m y ng có nói b y, má tao hay má tao

ánh ch t.- Ai nói làm gì.- M y lên ch i ch ng nào m y v ?- Tao không v . V làm gì n a?- M y tính tr n luôn hay sao?- .- N u m y i luôn thì tao i v i m y.- Tao tính lên r m y i ây.- H m nay tao c ng mu n r m y; tao s ch Châu còn au m y ch a i c, nên

tao ch a xu ng. Thôi, bây gi ch Châu ch t r i thì hai a mình i. tao t m r a b nqu n áo r i i.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


72

Th ng H i nh y xu ng v ng n c r a s ch mình m y, u c r i nó leo lên b nqu n áo. Nó b n m t cái áo v i c khi tr c màu tr ng mà bây gi ã tr màu vàng v icái qu n v i en t lai l i rách u g i. Nó ngó th ng Quì, th y nó c ng b n qu n v ien nh nó, còn trên thì b n m t cái áo thun rách, ã r ng mà l i dài, nó bèn c i mà

nói r ng: "Mình b n áo x u quá! Mình i ra b y tr th y mình ch c nó c i. Mà thây k ,u tao g p c ba má tao thì thi u gì t t mà lo".

n xong r i, th ng H i m i h i r ng:- Bây gi mình i âu?- i xu ng Sài Gòn.- Xu ng Sài Gòn r i g p tía m y r i sao?- , xu ng ó khó há... Thây k , xu ng ó r i mình s tính.- Cha ch , xu ng Sài Gòn bây gi ph i tr l i i ngang nhà tao. B a nay có má tao

nhà, tao s i ngang má tao ngó th y quá.- Có ng nào khác hôn? Mình i vòng, b t quá i xa m t chút có h i gì.- c. Tao nghe nói lên trên ây m t chút có cái ng tr xu ng Sài Gòn. Thôi

mình lên ó r i h i th m ng i.- i bây gi thúng v i gi c a m y làm sao?- Thây k , b cho r nh, c n gì.- U ng l m ch .- b y b mà ti c gi ng gì m y. Thôi i nè.Th ng H i ngó cái thúng v i cái gi r i c i và nói r ng: "T i, n m ó ch i nghe

hôn t i. ó m nh gi i". Th ng Quì th y v y t c c i, nó kéo th ng H i i và nói r ng:- M i r quá.- M y nói cái gì m i r ?- Tao nói má m y.- Má tao sao mà m i r .- Ch ng i n tr m cho mà n, r i b b t tù, nhà l y trai, má m y làm nh v y

không ph i m i r hay sao?- ph i. M i r thi t.

Th ng H i nói d t l i, li n day l i, a tay phía nhà T Ti n và nói r ng: "Thôimá v i tía Lành nghe hôn má. Tôi i a". Hai a ngó nhau c i ng t r i c p kè nhaumà i.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


73

XII

O HÓA TR TRÊU

Tr i n ng thi t là g t, trên l cát nóng mu n ph ng ch n, nh ng vì th ng H i v ith ng Quì thoát thân ra kh i nhà ch ng khác nào c p chim s l ng, b i v y chúng nó vui

ng không s nóng ch n, không k tr i n ng. Chúng nó i m t lát thì t i m t cái ngã, n u i th ng thì lên Bà Qu o, n u i phía tay m t thì qua L ng Cha C , còn n u i

phía tay trái thì qua s dây thép gió r i vô Ch L n. Chúng nó d d không bi t ph i ing nào may có m t ng i i ngang, th ng H i h i th m m i bi t i phía tay m t thì ixu ng Sài Gòn c. Th ng H i li n kéo tay th ng Quì mà bi u i qua ng L ng Cha C .Th ng Quì trì l i mà nói r ng:

- Xu ng Sài Gòn làm gi ng gì?

- Xu ng ó mình l m banh ki m ti n ch i.

- T i ch âu mình ng ?

- V n B -rô ó chi? Ng c mà.

- Ng b y lính b t ch ?

- Mình ng , ch ph i mình n tr m, n c p c a ai hay sao mà s .

- Không ph i tao s , mà u Sài Gòn cò bót hay nhi u chuy n, khó ch i l m.ã v y mà h r i g p tía tao r i làm sao?

- V y ch m y mu n i âu bây gi ?

- i âu c ng c h t, mi n là ng xu ng Sài Gòn thì thôi.

- V y mình i vô Ch L n.

- , c.

Hai a d t nhau qu o qua tay trái. Chúng nó i t i s dây thép gió, th y m t c tdây thép cao vòi v i thì ng l i coi ch i. Th ng H i ng c m t ngó m t h i r i nói

ng:

- Cao quá! H i ó h làm sao h d ng v y m y há?

- Cha ch ! Cao quá, leo lên té ch t còn gì.

- Ch t thì ch u ch , n ti n c a ng i ta thì ph i làm.

- M y dám leo lên ó hôn?

- Leo lên làm gì?

- Tao h i cho bi t v y mà, m y dám leo hôn?

- Ch ng tao l n r i tao m i dám.

- Ch bây gi m y không dám hay sao?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


74

- Bây gi tay ch n mình còn y u quá, leo sao n i.

- H tr ng m y cây ó làm chi mà cao quá v y m y há?

- C t dây thép gió mà.

- Dây thép gió là gi ng gì m y há?

- Ai làm vi c gì âu h gió a n m y c t ó thì h bi t h t th y.

- N u v y thì d l m.

- Sao m y chê d ?

- B i vì m y ch d i gió h làm vi c gì, ây có bi t c âu.

- d i gió thì thôi, ch m y mu n bi t h t làm sao cho c.

Hai a coi ch i cho ã r i th ng th ng i l n vô Ch L n. M t tr i chen l n,chúng nó m i vô t i Châu Thành. Chúng nó không tính tr c, nên c ngó tr c m t mài. G p xe ng chúng nó ng l i coi ch i, th y ti m l n chúng nó x n b n dòm ngó.

Chúng nó i mút ng n y r i qu o qua ng khác, ban u thì vui c i h n h , màn l n r i th ng H i h t c i n a, l i l t b t àng sau.

n g n 10 gi t i, hai a nó i qua ng Cây Mai. Trên ng ng i i ãth a th t, còn hai bên ph thì ph n nhi u ã óng c a ng r i. Th ng Quì th y th ng H ii l t th t ng sau xa, nó bèn ng l i và kêu mà nói r ng: "H i, i ri t, m y! B m y

i c ng r i sao?"

Th ng H i ráng i t i và nói r ng:

- Tao m i c ng quá, mà ru t tao nó làm gi ng gì không bi t, nó th t l i, au d .

- M y có ói b ng hôn?

- Không.

- V y ch sao mà th t ru t. Ch c là m y ói b ng ch gì?

- M y nói ph i. Ch c là nó ói b ng.

Lúc y hai a nó ng d a cây c t èn khí. phía trên l i có m t gánh mì thánhi xu ng, gõ l c c c c p. Th ng Quì th y th ng H i m hôi t m t t c , b coi m tm, nó bèn h i r ng:

- M y mu n n mì hôn m y?

- Ti n âu có mà n.

- Tao có ti n.

- M y làm gi ng gì mà có ti n?

- Tao có ba c c. H m nay m y v tr n tao d i n y tao i l m banh, tao m cn bánh v i mua d u cho ch Châu, ch không tao còn t i hai ba ng.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


75

Th ng Quì và nói và móc l ng l y ba c c b c a cho th ng H i coi. Th ng H ii. Gánh mì l n l n i t i. Th ng Quì nói r ng:

- Thu nay m y ch a n mì, thôi m y n m t tô i.

- M y có n r i ch a?

- Tao có n r i. Hôm m y v tr n, d i nhà tao có n.

- M y có cho ch Châu n hôn?

- Ch m c au hoài n gi ng gì c.

- Té ra ch ch t mà ch a n m t tô mì nào h t.

- Ch a.

- T i nghi p ch quá há.

- . Thôi, b a nay m y n i, n cho bi t v i ng i ta.

- M y n hôn?

- Không.

- M y không n m y ói b ng làm sao?

- Thây k , m t lát n a tao mua m t bánh mì nh tao n.

- M t tô mì n m ng xu. Tao n r i h t ti n m y còn gì?

- Thây k mà! H t r i mình ki m cái khác, lo gì m y.

Th ng Quì li n kêu chú bán mì ng l i và bi u n u m t tô mì n m xu. Chú ch t gánh mì d a l ng, r i kéo h c t l y mì và gi thùng n c b vô mà n u. Th ngi ng m t bên, tay v n thùng mà coi. Chú ch t lau tô, ch m , rót n c m m, b hành

i v t mì làm coi g n gàng. Th ng Quì x n b n u àng kia, th y chú ch t m c l ngng u ng n , nó m i th a d p chú xây l ng nó bèn l y ba b n mi ng th t c m trong

tay, r i b c l i coi chú làm, b t ch nh nh th ng. Chú b ng tô mì qua u kia b th t,nó l i nói r ng: "Chú b th t nhi u m t chút chú. B thêm vài mi ng n a mà". Chú ch tnói l n r ng: "Thêm cái gì à? thì thôi ch , nhi u làm sao c". Chú r c tiêu r i b ngtô mì a ra.

Th ng H i a hai tay b ng l y tô mì, b nó vui v l m. Nó v a s a so n ng ixu ng mà n, th ng Quì nói r ng: "Thôi m y ây m y n, tao ch y l i àng kia taomua m t bánh mì r i tao tr l i nghe hôn". Nó nói r i li n b mà i. Th ng H i n mì,coi b ngon bi t ch ng nào. Nó n vài mi ng r i b ng tô mà húp n c, mà m t lát l ingó ch ng th ng Quì m t cái, s th ng Quì i m t, không ti n mà tr , ch c chú ch t kéo

u. Nó n ch m ch m, g n h t r i th ng n m i tr l i, trong tay c m m t bánh mì v it gói gi y nh t trình nh nh .

Th ng Quì móc l ng a cho chú ch t m t c c b c. Chú th i l i n m xu. Nó l nxu vào l ng r i b bánh mì ra làm hai a cho chú ch t mà nói r ng: "Chú làm n ch


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


76

cho tôi m t chút n c m m trong bánh mì ng tôi n ch i chú". Chú ch t cùn qu n,song chú c ng ch n c m m tàu y u vào hai khúc bánh mì.

Th ng Quì l i d a l ng vào cây c t èn khí mà n. Th ng H i n h t mì, húp c nc r i nó b ng tô mà tr . Chú ch t lau tô, lau a, r i k vai gánh mì i, tay nh p hai

mi ng cây kêu l c c c c p. Th ng H i l y v t áo lau mi ng, r i day l i th y th ng Quìng m gói gi y l y th t mà n v i bánh mì, thì nó h i r ng:

- Th t âu m y mua mà n ó?

- Th t tao th p c a th ng ch t mì h i nãy.

- M y th p h i nào? Sao tao không th y?

- H i nó m c l ng x ng lo v t mì, àng n y tao th nh m t n m, n v i bánh mìng quá. Nó còn ch n c m m giùm cho tao n a, m i thi t là kh e ch !

- M y hay quá! Tao không th y chút nào h t.

- Làm b y n ch i v y mà, nó bán d r i nó c ng v y.

- M y t ng âu nó d i a. Nó bán d thì nó n, ch cái gì l i .

- Th ng ch t làm th t ngon quá. Nó n u mì ngon hôn m y?

- Ngon l m.

- Bây gi m y còn au th t ru t n a thôi?

- H t r i.

- Tao bi t l m! H i nãy t i m y ói b ng nên nó làm nh v y, ch có ph i auâu. Bây gi m y kh e hay ch a?

- Kh e .

- Tao n h t bánh mì n y r i, tao c ng kh e. M y còn ói hôn?

- H t ói r i.

- T ng còn ói thì n thêm m t mi ng bánh mì ây.

- Không, tao no nóc r i. cho m y n.

- Tao mua có ti n xu mà bánh mì l n quá. Trong n y bánh mì bán r h n ngoàit H .

- n r i ây mình i âu m y?

- n r i thì ng , ch khuya r i mà còn i âu.

- Ch âu mình ng ?

- M y khéo lo d hôn! Ph y hai bên ó, mu n ng c n nào l i h ng c.

- Bi t h có cho hay không?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


77

- Ai bi u m y h i làm chi, mà h không cho. C vô ng nh u thôi mà.

- Ng b y h i ch .

- H óng c a h ng r i, mình ng àng tr c h có hay âu mà i. Ch ngsáng h hay h i thì mình ng r i, có c n ó n a làm gì.

Th ng H i g c u c i. Th ng Quì n bánh mì th t r i nó ng d y mà nói r ng:"Bây gi i ki m n c u ng r i ng nè". Hai a d t nhau l i góc ng rút n c phôngtên mà u ng và r a tay r a m t. U ng n c r i chúng nó i l n theo ng Cây Mai,th y có m t dãy ph l u n m c n u óng c a ng h t, mà c n u l i có treo m t b csáo kín mít. Th ng Quì gi b c sáo chun vô, th y có m t b ván nh thì m ng, nên ngo tth ng H i vô theo. Hai a nó len lên b ván mà n m, lóng tai nghe thì trong nhà im lìm,song có ti ng giày i qua i l i trên l u. Th ng H i nói nho nh r ng: "H còn th c m yà.". Th ng Quì xô nó m t cái m nh và nói r ng: "Ng i, ng có nói ch ".

Hai a n m nín khe m t lát r i ng khò.

n nhà n y là c n nhà c a C m Vân, m c a th ng H i. Trong lúc hai a vôó thì C m Vân còn th c trên l u.

Trót n m n m nay, không có giây phút nào nàng quên con c. Tuy nàng n ngnh th ng, không l s c th ng nh con cho ng i nhà bi t, song nàng n m ch nàohay là ng i ch nào c ng th y hình d ng con ph t ph tr c m t, nàng c ng nghe ti ngnói c a con v ng v ng bên tai hoài. Nàng c m tuy t ch ng không cho t i nhà, y là mu nch ng ra công tìm ki m con mà tr cho nàng; nàng hay d o ch i, khi ra Sài Gòn, khi r okh p m y n o ng trong Ch L n, y là c ý i coi may có g p con hay không. Nàngtrông i tìm ki m con lâu quá r i mà không c, b i v y l n l n r i nàng th i chí ngãlòng h t trông g p con n a.

i b a nay, khi ng h gõ 9 gi , cô Ba Hài bi u con Ngó là a , óng c a r igi ng mùng cho cô ng , thì C m Vân i lên l u, nàng c ng tính ng ph t cho r i. Th ng

a h n gi ó thì nàng ng , ch ng hi u vì c nào êm nay nàng l i x n xang tronglòng, nên tr n tr hoài không ng c. Nàng th ng nh con h t s c, nh t i bàn taybàn ch n, nh t i cái trán, cái m t, nh t i t ng i, t ng ng, nh t i gi ng nói,gi ng c i, nh t là nàng nh trên u nó, phía sau cái s có m t cái b t son b ng haingón tay, còn d a hai bên c nh tai l i có hai l nh . Nàng nh con bao nhiêu thì nàng

ng phi n ch ng b y nhiêu, nàng phi n n n i tóc c a nàng n m nay ã dài r i mànàng mu n c o n a.

m Vân nh con, gi n ch ng, ng không c, nàng i qua i l i trên l u, nênth ng H i m i nghe ti ng giày ó. Nàng i cho t i ng h gõ 12 gi , nàng khát n c,bèn xu ng t ng d i v n èn khí lên r i rót n c trà mà u ng. U ng n c r i, nàng c ngch a ch u i ng . Nàng ra b gh gi a ng i ch i. Có cái hình nàng ch p v i con h i n mtr c, nàng m i vói tay l y hình mà nhìn. Nàng coi hình mà nàng r ng r ng n c m t.Nàng ng i ó cho n g n m t gi nàng m i ch u tr lên l u.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


78

o hóa tr trêu! M th ng nh con, con quy t tìm m . Trót n m n m m con lìanhau. Hôm nay xui khi n cho con vào nhà m r i, m con cách nhau có m t cái c a màthôi, sao l i không khi n luôn cho m m c a b c ra, ng m con nhìn nhau, cho m

t c n s u th m, cho con h t kh t m thân? Làm chi cho ra nông n i xa r i l i g n, màn r i l i còn xa n a? Hay là s m ng c a m con nàng C m Vân mãn i có khi g n

nhau mà không g p nhau c, nên tr i t m i c c c làm nh v y ch ng?

Th ng H i n m ngoài c a, nó không dè m nó vì nó mà châu mày r i l y, nát ru t,m gan trong n y. Nó ôm ch t th ng Quì mà ng hoài. Hai a nó ng cho n sáng.

Con Ngó th c d y m c a ra quét nhà, còn cô Ba Hài v i C m Vân còn ng h t.

Nó b c ra ngó th y th ng H i v i th ng Quì n m ng trên ván, nó không bi t connhà ai âu vô ó, nó m i tr cán ch i th c hai a th c d y r i h i r ng: "Bây âu,sao dám lén vô ây mà ng nh v y h ? Ph i i cho mau, không thì tao kh nh cho m tcây ch i ch t bây gi ".

Th ng Quì ng i d y, hai tay gi i con m t, còn th ng H i c n m ng a trên ván màvung vai, r i huynh tay huynh ch n và ngó con Ngó mà h i r ng: "Ch nói gi ng gì?".Con Ngó n i gi n áp r ng: " i bây i, ch nói gi ng gì". Th ng Quì ríu ríu b c rangoài ng. Th ng H i th ng th ng ng i d y, m t tay gãi u hai ba cái r i ngó con nvà c i và nói r ng:

- Ng ngon quá, ch kêu làm l n x n m t gi c ng .

- Cha ch ! M y b t l i tao ph i hôn? Mu n ng ngon thì v nhà m y mà ng ch .

- Nhà âu bây gi mà v ?

- Không có nhà thì ra ngoài ch .

- Lính b t.

- B t thì ch u, ch nói v i ai?

- Ng b ván n y mát quá. Ph i m i êm ch cho hai a tôi ng nh ây hoàithì s ng l m.

- Khéo nói hôn! Ai s m ván cho bây ng hay sao? Thôi ng có nói nhi u, i ing cho ta quét ván.

Con Ngó nói d t l i r i n m cánh tay th ng n mà xô ra ng. Th ng H i gic sáo chun ra, mi ng chúm chím c i. Nó ra t i ng r i day m t tr vô mà ngó

ch ng lên l u m t cái r i m i i theo th ng Quì.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


79

XIII

PHONG TR N D N M T

TH NG QUÌ d t th ng H i i l i phông tên, chen l n v i m y con x m gánhc mà r a m t g i u, r i th ng th ng i lên phía Chùa Bà, m t h n h , trí không lo

chi h t.

Hai a nó l n l n lên Ch C , ng coi àn bà chen v i khách trú, k mua cá,ng i mua khô, qu o qua hàng rau, th y bán bánh bò, mua m i a m t mi ng mà nng m ngo m, r i i th ng xu ng mé sông, th y ghe chài, ghe c i u dày t thì th y làm

, nên ng l i ngó hoài. Cách m t lát, có ti ng súp lê th i oét oét, th ng H i v a nghethì nói v i th ng Quì r ng:

- Ý! Xe l a nào th i ti ng in xe l a ngoài t H v y m y?

- Thì xe l a t H vô luôn trong n y ch sao.

- Ai nói v i m y ó? Tao t ng không ph i âu, xe khác mà. Xe ch nào, ch ych n y ch .

- M y cãi hoài! Xe Gò V p nó ra t H , xu ng B n Thành r i ch y th ng vôCh L n, ch xe nào âu mà khác.

- V y hay sao? âu l i ó coi ch i.

Hai a n m tay nhau i ri t l i nhà ga. Khi hai a nó t i thì xe l a rút mà ch yra Sài Gòn. Th ng H i ng ngó theo và nói r ng: “M y nói gi i quá! Ph i r i, xe l a

t H vô t i trong n y mà. V y mà tao không ng ch . Ph i mình có ti n i xe n y vt H ch i c ã, m y nha?”. Th ng Quì x m t xu ng áp r ng: “Còn v làm gìa, m y?”.

Th ng Quì b c vào nhà ga r i l i b ng ng i d a l ng trong vách t ng. Th ngi ng ch i tr c ga m t lát r i c ng vô ng i m t bên ó. H i chúng nó m i l i thì

trong nhà ga tr ng tr n, không có m t ng i nào h t, mà l n l n m t lát c vô thêm m tvài ng i, trong 15 phút ng h thì trong nhà ga ã ông n t.

Có m t ng i àn ông b c vô ga r i ng i m t bên chúng nó. Ng i y tu i l i50, y ph c coi quê mùa, áo qu ng ông l a tám công, qu n lãnh en m i, u tr n mà có

u tóc, tay c m m t cây dù may v i en, ch n mang m t ôi giày hàm ch da láng, râule thi m y s i, mi ng ng m tr u bô bô. Lúc y th ng ch t bán l ng k ng c ng gánh m tgánh trái cây rim ng em vô nhà ga. Th ng Quì day l i h i th ng H i r ng:

- M y mu n n l ng k ng hôn?

- Sao l i không mu n, mà u n t n vô ích.

- M y mu n n thì n, ch s n i gì.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


80

- Còn hai c c m y, ph i dành mua c m mà n, mình n bánh b y h t ti n r inh n ói ch t.

- Còn hai c c m t. Thôi tao mua m t ng xu r i hai a mình chia nhau mà nch i.

Th ng H i g c u. Th ng Quì i mua m t ng xu c hai trái táo, nó em l ichia cho th ng H i m t trái, nó m t trái, hai a ng i n coi b ngon l m, mà s h t, nên

n nhín t mi ng nh , ch không dám ng n h t.

Ng i m c quê mùa ng i m t bên ó, ngó th y nh v y, bèn l y ra m t c c b ca cho th ng Quì mà nói r ng: “Qua cho em m t c c ây em, l i mua h t r i hai a ni nhau”.

Th ng Quì co tay không ch u l y. Ng i y m i a c c b c cho th ng H i. Th ngi c ng th t tay l c u và nói r ng:

- Không. Tôi không l y âu.

- Qua cho mà.

- Không. Tôi có làm vi c gì mà cho ông âu mà ông cho ti n.

- Qua th y hai em mu n n bánh mà không có ti n nên qua cho, ch làm vi c gì.

- Không. Ông c t i. Th ng Quì còn ti n kia.

Ng i y c i r i b c c b c vô túi. Có m t a nh ch ng 12, 13 tu i, hai tayôm ch ng sách, truy n bìa xanh, , vàng, tr ng màu, i l i ng tr c m t ng i ymà nói r ng: “Ông mua th truy n ây mà coi ông, tôi có bán th h t. Ông mua thnào ông l a i, r i tôi bán r cho”. Ng i y l c u. Th ng nh ôm i m i ng i khác.Th ng H i v i th ng Quì ng i ngó theo, mi ng chúm chím c i.

Xe l a g n l i, th y x p ga m c a bán gi y. Ai n y áp l i chen nhau mà mua.Ng i m c theo nhà quê h i nãy ó c m c c b c b c l i tính mua gi y, mà th ynhi u ng i giành nhau, nên ông ta ng xa xa mà ngó, không ch u chen l n v i h . Xe

a th i súp lê vang rân, ng i ta l i càng l n nhau h n n a. Th ng Quì th y ng i nhàquê ng ng ngáo mua gi y không c, nó bèn b c l i nói r ng:

- Ông i âu? Ông a ti n tôi mua gi y cho.

Ng i y li n nói r ng: “ c. Em mua cho qua m t cái vé i c u Ông Lãnh”.

Th ng Quì l y c c b c r i a vô l n mà mua. Xe l a v a t i thì nó tr ra a chong i nhà quê m t cái gi y v i n m ng xu. Ng i y l y cái gi y, ch không ch u l yxu, l i b thêm trong tay th ng Quì m t t m gi y b c m t ng và nói r ng: “Qua cho emxu ó v i cho thêm m t ng b c n a ây, em l y mua bánh mà n”. Th ng Quì ch ng

ng , ch a k p ch i t thì ng i y ã b i ra và leo tu t lên xe l a. Nó day l y kêuth ng H i mà nói r ng: “H i, ông ó cho tao m t ng b c l n m y à”. Th ng H i ch y

i h i r ng:


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


81

- âu nà?

- ây nè.

- M y mua giùm gi y xe l a cho ng, ng tr ti n công ch gì.

- Ti n công gì mà nhi u d v y.

- a! Ng i ta có ti n nhi u, ng i ta mu n tr bao nhiêu t ý ng i ta, m y c nsao c.

- H tr ti n công thì mình l y, s cái gì, có ph i mình xin h âu, ph i hôn?

- Thây k , l y i.

- Bây gi m y xu t n m ng xu l , mình mua l ng k ng n ch i nè.

Hai a nó kêu chú ch t l ng k ng l i mà mua l ng k ng n m xu, r i c ng l i chi nãy ó mà ng i n. Th ng H i nhai nhóc nhách và c i r ng:

- Mình ây lãnh mua gi y xe l a cho h , n u h cho ti n nh v y ch c m ttháng mình làm giàu.

- M y t ng ai c ng cho nh h h t sao? Tr i i, m t ng xu nh h c ng khôngi ra n a a. Tao t ng mình i h t t n y c ng ki m không c m t ng i nh ông

già ó n a.

- M y bi t ông già y âu hôn?

- Ai mà bi t.

- Ch ph i mình bi t nhà ng, mình t i ch i, ch c ng t t l m há?

- B ng âu d i ru ng, ch không ph i ây.

Th ng H i ngó quanh qu t trong nhà ga r i nói r ng:

- Mình i ch i r i t i mình l i ây n m m y cái b ng n y mà ng ch c là mát l m.

- Ng ây sao c. Lính b t b bót ch .

- , m y ông lính khó quá.

Th ng nh bán sách h i nãy nó tr vô nhà ga, l i ch ng sách d a bên th ng H ii ng i móc ti n trong túi ra mà m. Th ng H i i nó m ti n r i m i h i r ng:

- M y bán sách gì mà nhi u d v y?.

- Truy n th ch sách gì.

- Truy n là sao?

- H i k hôn! Truy n là truy n, ch ai bi t sao mà nói. Truy n là Phong Th n;Tây Du , Ph n ng, Tam Qu c, v y ch truy n là sao.

- M y bán m t cu n bao nhiêu?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


82

- M y mu n mua hay sao mà h i?

- Không. H i cho bi t v y thôi, ch mua làm chi.

- D t c, không bi t ch a, ch b mà h i truy n sách ch .

Th ng nh nói d t l i r i ng d y ôm ch ng sách ngoe ngo y b ra ng.Th ng H i ngó theo và nói r ng:

- Th ng ó làm phách quá, nó khi mình d t ch .

Th ng Quì c i mà nói r ng:

- T i cha m mình không cho mình h c, mình d t nó nói mình d t ch sao.

- Tao ki m c ba má tao r i tao bi u ba má tao cho tao i h c. Tao h c gi i r itao ki m th ng ó tao xài nó ch i.

- Thôi, ch ng h c gi i r i s hay, bây gi mình i ch i nè.

Th ng Quì ng d y n m tay th ng H i mà kéo i, th ng H i i theo mà c l mm v s chúng khinh khi nó d t ó hoài.

Hai a nó i ng n y qua ng kia, n tr a ói b ng, g p m t ng i àn bàng i d a g c me mà bán c m v i cà ri, m i ng i x xu ng r i mua hai d a, m i d a m t

c, mà n v i nhau. Th ng Quì móc ti n mà tr r i còn ch n chòi có m t ng b c c ang i ta cho ó mà thôi. n chi u nó i ng b c ra mua hai bánh mì, m i ba xumà n n a, r i tính i ki m cái c n nhà h i hôm ó ng lén vô mà ng n a.

Chúng nó i t m ru ng, không bi t ng nào mà ki m, còn m y c n nhà khácthì c a sát l ng không th ng c, b i v y chúng nó i hoài, i n 10 gi khuya,

p nhà ga xe l a M Tho, m i d t nhau vô ó ng i ngh ng i ch n. Th ng H i ngáp vànói r ng:

- ây coi b khó quá.

- Khó cái gì?

- Lính nhi u chuy n, nên khó ki m ch ng l m.

- T i mình không có nhà c a, nên ph i ch u nh v y, ch bi t làm sao bây gi .

- Tao mu n i ch khác.

- i âu?

- i âu c ng c, mi n là có ch n ch ng , ch t i ngày sáng êm nh v yhoài, m i ch n l i bu n ng quá.

- ây vui ch .

- Ph i. ây vui thi t, ng t có cái ban êm không có ch ng . Mà mình còn m yc b c, n h t r i làm sao.

- Còn t i chín c c t l n mà.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


83

- Mình n c m, n bánh mì, m i ngày g n ba c c b c. Chín c c t ó, gi i l m ban b a thì h t ch gì.

- H t thì mình i ki m cái khác.

- Làm sao mà ki m? Tao coi ây khó ki m ti n l m. Ph i ra Sài Gòn l m banhi có ti n.

- Ra Sài Gòn r i g p tía má tao r i làm sao?

Hai a nh v a nói t i ó, k có m t cái chú lính b c vô th y a n m nghiêng,a n m ng a trên m t cái b ng, thì h i r ng: “Hai a nh làm cái gì mà n m ó, h ?”.

Hai a l t t ng i d y g n gàng. Th ng H i nói r ng: “N m ch i mà”. Chú lính n tng: “Ch i cái gì mà ch ng n y nè? i cho mau, a lô!”. Chú và nói và a con roi mâym trong tay lên mà qu t. Hai a s roi, nên l t t tránh mà ch y ra ngoài ng, tuyy mà ng n roi còn ph t ít th ng Quì mát r i.

Cái thân c a hai a nh thi t là cùng kh , không có c m mà n, không có nhà mà, nên trong nhà ga ch lúc ban êm b tr ng không c n dùng chi h t, mà lính c ng r tánh, không ch u cho n m. Nh ng vì s an thân c a con nít khác, theo ý chúng nó, thì là

kh thân; b i v y h m nay chúng nó không l y s không n c m, không nhà ng ó màlàm bu n; chúng nó b lính r t ch y ra ngoài ng r i ngó vào mà c i ng t.

- Chú lính ó làm phách quá, m y há?

- Lính thì v y ch sao.

- Nó qu t trúng m y hôn?

- Không. Ph t sau ít mà không trúng.

- Tao nghe m t cái trót, tao t ng nó trúng m y r i ch . Bây gi i âu m y?

- i b y theo ng r y xe l a n y ch i, i th coi nó i âu.

- Ch c i Sài Gòn ch gì?

- Không ph i âu. i xe Sài Gòn ch y d a mé sông mà, m y không nh hay sao?ây âu có sông, ch c là xe i Biên Hoà.

t tr ng ã m c lên kh i nóc nhà, dòm trên tr i sáng qu c. Hai a nh n m taynhau c i t i hoài. Bên tay m t ng r y lót th ng b ng. Bên tay trái nhà c a l n l ncoi th a th t. Hai a nh i m t h i lâu h t nhà ng i ta , ngó hai bên ng ch th ytr ng r i ng ru ng minh mông.

Th ng H i ng l i nói r ng:

- Ý! H t nhà h r i, bây gi mình i âu n a? i b y ây ma gi u ch t.

- Ma âu ây m y nà. Thây k , i i coi xe l a i âu mà.

- Không c âu m y à. Không có nhà ai h t mà i gi ng gì.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


84

- Có nhà mà làm gi ng gì m y. Nhà thì h ng , ch mình c ng hay sao? Taong m y i ngoài ng còn t t h n.

- T ý m y, mu n i thì i. Ma có gi u thì nó gi u h t hai a, ch có gi u gì m tmình tao hay sao mà tao s .

Tr ng trên tr i sáng r , ng tr c m t th ng b ng, ru ng hai bên minh mông,êm thâm canh v ng v . Hai a nh thì bu n ng , ph n thì m i ch n, ph n thì s ma,

ph n thì ói b ng, nên cúi m t xu ng mà i, ít nói chuy n n a. Chúng nó i m t khúcthi t là xa, r i ngó th y tr c m t, có xóm nhà ng i ta . Th ng H i m ng bèn nói r ng:“T i xóm n y ghé ng nghe hôn m y. Thây k , nhà nào c ng c, vô c a n m ngnh u, bu n ng quá”. Hai a nh v a t i xóm, ngó th y nhà ga tr ng r ng. Th ng Quì

th ng H i vô ó ng , Th ng H i h i r ng:

- Lính ánh hôn?

- Lính âu xu ng t i ây.

- Thây k , ch ng nào nó ánh s hay. Bu n ng quá, i âu n a c.

Hai a nh d t nhau vô nhà ga, không th y bàn gh chi h t, bèn n m i xu ngch mà ng . Chúng nó v a m i nh m m t thì ng li n.

Tr i sáng bét r i mà hai a nh còn eo nhau ng ngon l m. Thình lình có ng it ít chúng nó m i a m i cái. ó là th y x p ga m c a s a so n bán gi y, th y haia nh n m y không bi t là con nhà ai, nên kêu chúng nó d y. Chúng nó l m c mng d y, gi i con m t. Th y x p ga h i r ng: “Bây âu l i ng ây”.

Hai a không tr l i. Th ng H i l i h i th y n r ng:

- ng xe l a n y i âu h anh há?

- Tao là anh m y hay sao? i cho mau, con heo. Th ng H i không hi u th y b ti, nó nghe l i th y m ng l i th y b th y gi n thì s , nên l t t i ra ngoài ng.

Th ng Quì c ng i theo. Ra n l , chúng nó g p m t ông già, c p cây dù trong nách,ng ng i ch m h m mà hút thu c. Th ng H i men l i h i ông r ng:

- Xe l a ây i âu v y ông?

- i xu ng d i n y là i Tân An, M Tho, còn i lên phía tay n y là i Chn, Sài Gòn, ch i âu.

- Té ra ng xe l a i M Tho mà; v y mà th ng Quì nói ng xe l a BiênHoà ch .

Th ng H i li n kêu th ng Quì mà nói r ng:

- Quì! H i hôm m y nói b y. ng n y i M Tho mà.

- V y hay sao? Nè, h i ó tao nghe anh Kim nói chuy n v i tía tao, nh nói MTho vui l m. i xu ng d i ch i.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


85

- i thì i.

Th ng Quì h i ông già r ng:

- C i th ng ng n y hoài thì xu ng M Tho c ph i hôn ông?

, bây có i thì i xe l a, ch i b c hay sao mà h i?.

- Sao i b không c?.

- Xa l m ch sao.

- Xa ch ng ây i Sài Gòn hôn?

- D hôn! Xa l m. Xa b ng n m b ng b y l n ch .

- i ch ng m y b a t i!

- Ai có i b âu mà bi t.

- D c ng có nhà h hôn ông?

- Sao l i không có.

Th ng Quì day l i h i th ng H i r ng: “ i m y, H i. Thây k , xa thì xa, có nhà mà s gi ng gì”. Th ng H i d c d c nói r ng: “ i bây gi r i c m âu mà n, tao

ói b ng r i a”. Th ng Quì c i và áp r ng: “M y c ói b ng hoài. i r i tao ki mm mua cho m y n”.

Hai a nh c p tay nhau mà i li n, ng xa l i sáu ch c ngàn th c tây, màchúng nó không lo s , b hân hoan c ng nh t H d t nhau xu ng ch B n Thànhmà ch i v y.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


86

XIV

MAY G P VI C MAY

NG h n n a êm, tuy b ng ói chút nh, song thân th ã kho kho n. S mi tr i mát, g p ng i ta i ng th ng, nên th ng Quì v i th ng H i i m nh d n,

hay nói chuy n. Chúng nó i m t h i, tr i n ng lên, l ng r n m hôi, b ng r c r ch ói, l i khát n c, nên chúng nó h t c i, ít nói.

n c u Ch m, th ng Quì nói r ng: “Th nào c ng ph i ki m c m mua n, r ii n a m i n i”.

Th ng H i nghe nh v y li n nói r ng:

- Tao c ng ói quá, mà ây có ai bán c m âu mà mua

- Mình coi nhà nào mình vô i r i h i mà mua; nh ng h không có thì h n u hbán cho mình ch gì.

- H không bán c m, mình h i b y b h r y ch .

- Bán hay là không bán thì thôi, ch r y ai m y.

- Bây gi có c m, d u n l t, không có cá th t chi h t tao n ch c c ng c t im chén.

- M y nói phách, ch n gi ng gì cho h t.

- Tao nói thi t a. Tao ói b ng l m, m y mua th coi tao n h t hôn.

Hai a nh ng cãi v i nhau, b ng th y có m t cái quán bên ng, tr c c acó bu ng d a xiêm, trên có k o, c m, thu c, gi y, ng tán, h t qu t, trên n a l i cótreo n m n i chu i s . Chúng nó ghé vô, th y có m t bà già m c qu n v i en, áo kh mà

ng b ng v i en, ng ng i d i t l t chu i ph i khô. Th ng Quì nói l n r ng: “Bài, bà làm n bán cho hai a cháu m t c c c m n c hôn, bà?”

Bà già gi t mình ngó ra th y hai a nh ng ngoài c a thì c i mà nói r ng:“Bây âu mà l i ây mua c m?”

Th ng Quì áp r ng:

- Hai a tôi Sài Gòn i M Tho, l ng ói b ng quá, bà.

- Bây i b hay sao?

- i b .

- D hôn! M ôi! Bây i sao cho n i?

- N i ch .

- Bây là con c a ai, i âu v y?

- Hai a tôi không có cha m chi h t, nên i ki m công vi c làm n.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


87

- M i bây l n mà làm n n i gì!

Th ng H i ói b ng quá, mà bà già h i vòng vo thì nó ch u không c, nên b cvô trong và nói r ng:

- Hai a tôi ói b ng quá, bà. Bà có c m làm n bán giùm mau mau. Tôi khôngn gì n, có c m không c ng c.

- Quán tao bán d a chu i, k o c m, ch có c m cháo gì âu.

- Nh không có c m s n thì bà n u r i bán c ng c mà.

- Ai mà bán k c c v y mà, tao coi c m còn nhi u hay ít tao cho mà n, chbán gi ng gì.

Bà già châu mày ng d y b i vô ng sau b p. Hai a nh ngó nhau mà c i.Th ng Quì nói nh r ng: “Có c m không c ng c, mình mua ít trái chu i, n v i c m

ng s ng l m ch . H i ó t i bây gi m y có n c m v i chu i l n nào ch a?”. Th ngi l c u. Bà già b ng m t cái n i b c ra, r i nghiêng n i cho hai a nh coi và nói

ng: “May quá, h i s m m i nó n u nhi u nên c m còn d b n ây. tao l y chén acho mà n”.

Bà già cái n i trên ván, r i tr vô ng sau n a, Th ng H i b c l i dòm thìth y c m g n n a n i. Bà già tr ra tay c m hai cái chén, hai ôi a, còn m t tay b ng

t cái . Bà nói r ng : “Còn có n a kh a cá, bây n , có cái mu ng trong , m ymúc n c cá ó chan c m mà n”.

Th ng Quì h i bà già v y ch chu i bà bán bao nhiêu m t trái. Bà nói bà bán xunh hai trái. Nó bi u bà b cho nó b n trái. Bà già b cho hai a b n trái chu i r i hai

a nh leo lên ván ng i xúc c m mà n. Hai a nó n c m v i chu i, n vài mi ng thìy mu ng múc n c cá mà húp m t cái cho m n, c m ngu i l nh, n không có, mà vì

chúng nó ói b ng nên n ngon l m. M i a n c hai chén thì h t c m. Bà già múcc cho chúng nó u ng r i b ng n i c m và , chén a d p. Th ng Quì ch y l i giành

ng và nói r ng: “Bà cho tôi i r a cho bà. Bà già c , tôi làm cho”. Bà già khôngcho không c, nên túng th i d p n i, c t , còn chén a cho th ng Quì r a.

Th ng Quì làm xong công vi c r i, nó tr ra ngoài h i bà già r ng:

- B n trái chu i hai ng xu, còn c m ó bà òi ti n bao nhiêu, bà?

- Thôi tr ti n b n trái chu i mà thôi. C m ó tao cho m y n, ch bán chác gì.

- Bà t t quá! Tôi chúc cho bà già s ng t i ba tr m tu i.

Bà già t c c i và nói r ng: “S ng làm chi mà lâu d v y?”. Th ng Quì móc trongng l y ra hai ng xu tr cho bà già và nói r ng: “Hai a tôi c m n bà quá. Th a bà

tôi i”. Th ng H i th y Th ng Quì xá bà già, nó c ng ch p tay cúi u mà xá bà già r ihai a b c ra i. Bà già ó ngó theo mà nói r ng: “Tr i n ng chang chang mà hai anó i không có gi ng gì i trên u h t ch !”. Hai a nh day l i mà c i r i i tu t.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


88

ng tuy xa, song mình không bi t nó xa là bao nhiêu, l i không ai nh h n ph ii ch ng nào cho t i; b i v y mình i không bi t ngán, mà c ng không m t. Th ng Quì

i th ng H i c no b ng r i thì i x ng xái, không còn lo chi n a. Chúng nó i t iBình Chánh, th y h bán mía, m i mua m i a m t khúc em ra g c me mà n. n h tmía, bèn tr vô xin n c u ng, l n qu n l i xóm ó ch i n x r i m i i n a.

n chi u hai a nó xu ng t i ga xe l a Gò en. Chúng nó ng nh m nhía, tínhi nhau ki m c m mua n r i ó mà ng , b ng nghe g n bên ó có ti ng tr ng tanc. Th ng H i kéo th ng Quì l i ó mà coi h c trò ch i.

Hai a nó i ngang tr ng h c thì th y h c trò trong tr ng s p hàng i ra, athì i nón, a thì c p dù, mà a nào trong tay c ng có ôm sách v . Th ng H i ngnép bên ng mà coi h c trò, nó m t ng a, b nó vui v l m. M t lúc sau, th ng

i th y có th y giáo ra n a, trong b ng nó kiêng s , nên càng ng nép vô trong xa.Th y giáo và h c trò i kh i r i, th ng H i m i nói v i th ng Quì r ng:

- M t tr m m i hai a h c trò.

- M y có m hay sao?

- Có. Tao mu n h c quá m y.

- Tr i i! M y khéo nói d hôn! Không có c m mà n làm sao mà h c.

- M y không nh th ng nh bán sách khi mình d t hay sao? Tao mu n h c chogi i, ng tao ki m nó, tao xài nó ch i.

- M y mu n chuy n khó quá. Thôi i ki m c m mà n , ói b ng r i.

Hai a nh tr l i ga xe l a. Ng i ta ng ch xe, nên k qua ng i l i tr c gacó vài ch c ng i, l i có m t a con gái ng i bán d a xiêm v i bánh mì. Th ng Quì bàntính v i th ng H i r i b c l i mua m t c c c hai bánh mì nh , theo trên Ch L n

i áng ch ng ba xu. Chúng nó chia nhau, m i a m t r i ng i b p xu ng t màn.

Xe l a Sài Gòn xu ng u r i ch y i, cách m t lát xe l a M Tho c ng lên ui ch y i n a. Th ng Quì v i th ng H i ng i n bánh mì coi xe qua l i ch i, thì l y làmc ý l m. Xe qua h t r i, ng i ta c ng i h t, trong nhà ga tr ng tr n, duy có hai v

ch ng th y x p ga ng ng i bên nhà n c m mà thôi.

Th ng Quì v i th ng H i i th th n ngoài ng n ch ng v ng t i m i r nhauvô coi tr ng h c ch i. Hai a ng ngoài c a ng ki m l mà dòm vô m y l p h c,thình lình có ti ng ng i sau l ng chúng nó h i l n r ng: “Bây dòm gi ng gì, mu nphá c a vô n c p ph i không?”

Hai a nh gi t mình d y l i, ngó th y m t ng i cao l n, tu i trên b n m i,có u tóc mà không b t kh n, b n áo xuy n dài, qu n lãnh en, d i chân mang giày entr ng. Chúng nó ã có th y ng i n y i v i h c trò h i chi u, bi t ch c là th y giáo, nên


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


89

ch p tay cúi u mà xá. Ng i y h i n a r ng: “Bây vô tr ng làm cái gì ây h ? Taot bây tao em giao cho làng gi i bây tù cho bây bi t ch ng”.

Th ng Quì s quá, nói không c. Th ng H i ph i b c t i th a r ng: “ B mth y, hai a tôi mu n h c, nên vô coi tr ng ch i, ch có n c p cái gi ng gì âu. Xinth y tha, t i nghi p”.

Ng i y c i g n và h i th ng H i r ng:

- Nhà bây âu?

- B m th y, hai a tôi Sài Gòn.

- trên Sài Gòn i xu ng ây làm gì?

- B m th y, hai a tôi i M Tho.

- Khéo nói láo hôn! i M Tho mà ghé ây làm gì?

- B m. i m i t i ây

- Bây i b ng gì m i t i ây?

- B m. i b .

- i b xu ng t i ây l n sao? i M Tho làm gì?

- B m, i ki m ch làm n.

- Làm n cái gì th bây l n ó! Cha m bây cho i nh v y hay sao?

- B m th y, hai a tôi không có cha m .

Ng i y nghe nói nh v y ng suy ngh r i nói r ng: “Bây i theo l i ây chotao h i m t chút n a”. Ng i y d t hai a nh i l i c n nhà phía tay trái.

Ng i n y là th y giáo Bình, làm c h c tr ng n y. Th y g c Bà Chi u, thunay d y l p nh t tr ng t nh Gia nh. N m ngoái lúc g n bãi tr ng th y v i quan c

c Tây có vi c cãi l v i nhau: quan c h c nói m t ti ng n ng n , th y không thnh n c nên sanh ra vi c b t hoà, r i hôm khai tr ng u n m nay, quan trên i th yxu ng làm Cai tr ng Gò en và d y l p nh t.

Th y giáo Bình có nhà c a t i Bà Chi u. Th y xu ng ây ã c hai tháng r i,th y có m t mình còn v con u trên Bà Chi u h t, n ch nh t th y v th m màthôi. Th y là cai tr ng nên c c n u.

hôm th y m i xu ng, th y có m n m t a 17, 18 tu i i ch n u c mcho th y n. Th y cho m n tr c m i ng b c, mà cách m y b a rày nó b th y nótr n, th y ki m m n a khác mà m n ch a c, nên ph i i n c m quán n i nhàcha m c a a h c trò g n tr ng. Chi u b a nay h i tan h c, th y i n c m, nênch ng v ng m i v , th y m i g p th ng Quì v i th ng H i ng d m dòm m y l p

c ó.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


90

Th y d t hai a nh l i t i c a r i th y rút chìa khoá trong túi ra mà m c a.Th y qu t h p qu t t èn r i kêu hai a nó vô. Th ng Quì v i th ng H i ng khoanhtay d a vào vách; th y giáo Bình thay áo, m giày mà th y li c nh m t ng m o hai anó hoài. Ch ng thay xong r i th y m i h i r ng: “H i nãy bây nói bây không cha m ,

y ch bà con c a bây c ng ch t hay sao mà bây i b y i b nh v y?”

- B m th y không có bà con.

- Bây nói bây i M Tho ki m công vi c làm n. M i bây l n mà làm gi ng gìc? Bây mu n ây v i tao không?

Th ng Quì ngó th ng H i và d d không bi t tr l i làm sao. Th ng H i c i vàáp r ng:

- B m th y, nh th y cho thì hai a tôi . Mà ây r i tôi h c ch c hônth y?

- c, bây ây ban êm có r nh tao d y giùm cho. Bây bi t c sách hay ch a?

- B m ch a. Thu nay hai a tôi có h c âu.

- Bây mu n h c l m hay sao?

- Th a, mu n l m.

- c. Thôi bây ây làm công chuy n cho tao, tao ch cho mà mua , tao d ycho mà n u c m. H gi nào r nh thì qua tr ng mà h c. Ban êm tao d y giùm cho n a.

- H c ch ng bao lâu r i bi t ch th y há?

- Th ng h i k quá! Bi t sao mà g i r ng bi t ch , m y . H c n già s c ngch a dám x ng là bi t ch a, m y .

- Tr i i! V y thì sao c! Tôi th y b y tr nh b ng tôi mà nó c ng bi t ch , màsao th y nói h c gì n già v y. Tôi mu n bi t ch ng coi ch xem ch i v y mà.

- , n u m y mu n coi truy n cho c thì d . H m y c n h c thì ch ng batháng, m y c c h t th y?

- Thi t hôn th y.

- Ai nói láo v i m y làm chi.

- c, tôi ch u . Mà th y ph i cho hai a tôi n c m ch ?

- Sao l i không cho. Có l nào bây v i tao r i tao l i b ói bây hay sao?

Th ng H i c i, th y giáo h i tên tu i t ng a r i sai th ng Quì b ng cái thau rasau múc n c cho th y r a m t, và bi u th ng H i l y bàn ch i mà ch i ôi giày choth y. Th ng H i th y b th ng Quì không vui, nên cách m t lát, hai a b c ra ngoàisân ch i, th ng H i m i v vai th ng Quì mà nói r ng:

- S ng r i, tao ráng tao h c cho bi t ch ch i. Sao tao coi b m y không m ngy m y?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


91

- Tao mu n xu ng M Tho ch i.

- Ch i cái gì? M y lo ch i hoài. Ph i ây mà h c cho bi t ch , ng ch ng mìnhn r i mình làm n cho d ch .

- Bi t ch làm gì? Không bi t ch l i làm n không c hay sao?

- Bi t ch mình làm th y thông, th y ký, không s ng hay sao?

- M y t ng d a há!

- M y nghe l i tao mà h c ch i, th ng th ng sau r i s i. L t t làm gìy.

- thì , mà u tao s th y giáo th y nói g t, th y b t mình làm công vi c màth y không d y ch ch .

- Thì mình th ít b a coi, nh không xong thì mình dông.

- c.

Th ng H i v i th ng Quì g p th y giáo Bình thi t là may m n. Tuy th y b t haia nó quét nhà, i ch , n u c m và làm các công vi c l t v t trong nhà nh ng mà th y

cho c m n, th y cho chi u ng , th y mua bánh trái cho n th ng, th y m n may áoqu n cho m c s ch s . M i ngày u mà th y phát cho m i a m t cu n v n, h th ylàm công vi c xong r i thì th y kêu qua l p chót ng i h c. Ban êm th y l i d y riêngcho n a, mà th y d y ân c n ch không ph i d y cho có ch ng. Th ng Quì ban u mu ni ch không mu n , mà ch ng nó th y tánh ý th y nh v y thì nó mu n ch h t

mu n i. Th ng H i trí sáng s a h n mà h c c ng c n c h n, nên m i v a hai tháng thìnó ã thu c h t v n ng c và kh i s t p c.Tuy th ng Quì ch m h n, song ba tháng r ihai a u bi t vi t h t th y.

Chúng nó c n m tháng, k có gi y quan trên i th y giáo Bình v d y phtr ng a - kao. Th y bi u chúng nó i theo th y. Chúng nó m n tình nên mu n i theoth y, ng t vì v a kao, th ng Quì s g p tía má nó nên nó v i th ng H i không dámch u. n b a th y h i hai a tính i âu, chúng nó không bi t i âu mà nói, túng thph i nh t nh i M Tho. Th y cho chúng nó ba ng b c r i th y trò d t nhau ra ga xe

a m t l t. Chuy n xe M Tho qua, th y giáo Bình lên xe i r i, thì chuy n xe Sài Gònxu ng t i n a, hai a nh c ng mua gi y i M Tho.

Nh th y giáo có nói giùm v i th y x p ga, nên hai a mua gi y phân n a ti n vàch ng lên xe trong l ng c ng còn c hai ng t .

Xu ng t i M Tho, hai a d t nhau i d o m y n o ng ch i. i ngang quati m bán sách, th ng H i th y truy n sách trong t , nó nh chuy n th ng nh bántruy n khinh khi nó, nên nó mu n lãnh truy n sách, th tu ng, ôm i bán nh th ng nhy v y. Nó bàn tính v i th ng Quì thì th ng Quì c ng ch u. Ch ti m sách c ng s n lòng

giao truy n sách cho hai a i bán.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


92

ây hai a nó c yên thân, ban ngày ôm truy n sách i bán theo ga xe l avà m y b n tàu, m i b a l i c n m b y c c ti n nuôi mi ng. Ban êm chúng nóng t i ti m sách, kh i trôi n i b lính ánh i nh h i Ch L n n a.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


93

XV

C Ý MUA CON

Tr ng Quí là m t nhà tân h c, tánh tình cang tr c, khí s c hiên ngang, h quy tlàm vi c chi thì làm ùa, h mu n nói u chi thì nói i, ch không ph i nh m y tay

o quy t, m i l i nói u cân o l i h i, m i vi c làm u s p t m u k . Nh ng vìth y Chánh Tâm th t chí não lòng, mà l i ngh cái h a c a Chánh Tâm ó b i t i mìnhgây ra; b i v y chàng b cái thói cang tr c, và ph i lo m u mà c u Chánh Tâm tr c r isau s l p th mà làm cho cha con t ng phùng, v ch ng hòa hi p.

Khi Tr ng Quí d ng m nh n k , thì chàng tính làm trong n m ba tháng choChánh Tâm b t s u b t não, ng cho chàng ki m tìm Chánh H i mà thôi, ch ng dè trót

m n m tr ng chàng làm cách mà tìm Chánh H i c ng ch a ra m i, chàng nói h ti mà C m Vân c ng ch a ch u tha l i cho ch ng.

Tuy cái công c a chàng không ng k t qu , song cái k c a chàng c m LýChánh Tâm nh cô N m ào khêu ng ái tình, mà l i nh cô khéo an i n a, nên tuychàng không h t bu n v n i lìa v m t con, song chàng an lòng lay l t cho qua ngàytháng kh i s u não n sanh b nh.

Khi mãn tang m r i thì Chánh Tâm b ng lòng Tòa chia gia tài cho cháu làPhùng Sanh m t ph n. Ph n c a Phùng Sanh m i n m thâu huê l i chín ngàn gi lúa thìcha nó là Phùng Xuân nh n lãnh. Còn ph n c a Chánh Tâm thì chàng giao cho v ch ng

ng b Hu nh cai qu n, ng chàng thong th mà lo n i v con.

Vi c nhà s p t xong r i, Chánh Tâm c qua mi t bên nhà Tr ng Quí. Cái tìnha chàng dan díu v i cô N m ào ai c ng u ngó th y: h cô N m ào có v Trà Bang

mà th m nhà thì chàng bu n b c ngóng trông, n ng không c, làm cho Tr ng Quíph i cho xe vô r c cô ra, thì chàng m i h t bu n. Tuy cái tình c a chàng nh v y, màtrong n m n m tr ng chàng g n g i v i cô, chàng quy n luy n cô, song ch ng h chàng

m t l i nào g i là trêu hoa gh o nguy t. Có nhi u khi canh khuya trò chuy n, có nhi ulúc d i nguy t nhìn nhau, trai bát ngát lòng vàng, gái ng n ng d ng c, sóng tình d i

p, bi n ái mênh mông, chàng không th d n lòng c, mu n m mi ng ép li u nàihoa. Mà chàng v a tính nói ra thì chàng li n th y hình c a nàng C m Vân tr c m tchàng, khi n chàng áo não bâng khuâng, r i b i ch khác ho c nói l ng chuy n khác.

Còn cô N m ào, khi cô ch u lãnh trách nh m gi i s u cho chàng Chánh Tâm thìcô ã ái ng i l m r i; n ch ng cô g n g i trò chuy n v i chàng thì cô càng x n xangnhi u h n n a. Ch a c m y ngày thì cô ã mu n xa lánh chàng r i, ng t vì Tr ng Quítheo n n n quá, c c ch ng ã cô ph i ép mình mà làm ngh a, nên trong n m n m cô ây, cô nh c lòng kh trí không bi t ch ng nào.

t bu i chi u, Chánh Tâm, Tr ng Quí và cô N m ào ng ng i nói chuy ni nhau trong nhà, còn con Lý thì hái bông ch i àng tr c. Ng i i phát th b c vô


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


94

a ngõ mà a m t phong th cho con Lý. Con nh nh m nó d y nên nó ã bi t ci. Nó c m phong th mà coi, nó th y tên Lý Chánh Tâm thì l t t em vô trao cho

chàng.

Chánh Tâm m th ra coi thì th nói nh v y:

"Cher c u Ba...

Tôi c m vi t mà vi t b c th n y, thì tôi l y làm ái ng i l m. Nh ng vì tôi bi tng c u, d u th nào c u c ng không n b cha con tôi, nên tôi m i dám t thi t vi c

nhà c a tôi cho c u Ba hi u, r i xin c u vui lòng c u giúp cha con tôi m t phen.

ngày tôi lãnh ph n n c a con tôi, thì tôi h t lòng lo làm n, ch không ch ii nh h i tr c n a. Vì tôi mu n làm giàu thêm cho con, nên tôi cho m n ru ng luônm n m, tôi l y b c tr c làm v n buôn bán làm n. Ch ng dè th i v n c a tôi th t

là xui x o, tôi út ti n vô âu thì m t ó, tôi làm vi c gì thì l vi c n y, b i v y bây gicha con tôi không còn m t ng xu,còn ru ng thì h còn n huê l i ba n m n a r i tôi

i l y l i cho m n c.

u Ba i, thân cha con tôi bây gi nghèo kh l m! Xin c u Ba làm n cho tôin vài ngàn ng b c ng tôi nuôi con tôi. Tôi h a ch c ch ng tôi cho m n

ru ng n a c thì tôi s l y b c mà tr l i cho c u y s . Xin c u Ba vui lòng giúp tôitrong c n túng r i, n n y ch ng h khi nào cha con tôi dám quên. Tôi trông c y c ulung l m. Bây gi tôi ng Mayer, s nhà 165. Nh c u s n lòng v i tôi thì xin tr l icho tôi bi t và nói coi bây gi c u ang âu ng tôi xu ng ó mà l y b c.

Chúc c u m nh gi i,

LÊ PHÙNG XUÂN"

Chánh Tâm c th r i chàng ngó Tr ng Quí mà nói r ng:

- Anh ó kh n n n quá. Thi t tôi nói không sai. nh làm h t ti n c a th ng nhi.

- Anh nào?

- Anh Hai tôi, ch anh nào.

- Té ra th y Phùng Xuân g i th cho c u ó hay sao? Th y nói gi ng gì ó. Th ycó nói th ng nh ra th nào hôn?

- Anh coi th ây thì bi t.

Chánh Tâm a b c th c a Phùng Xuân cho Tr ng Quí xem. Tr ng Quí c r ili n ng d y và c i và nói r ng:

- May l m!

- May gi ng gì?

- N u c u s n lòng giúp tôi thì chuy n n y tôi b t con tôi c.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


95

- nh d cho hôn !

- Không cho không c. tôi nói cho c u nghe: gia tài c a c u chia cho ó làgia tài c a th ng nh . Th y Phùng Xuân không có quy n gì h t, th y làm th h thì coithâu góp dành ng ch ng th ng nh khôn l n giao h t huê l i cho nó, ch sao th y

c phép l y xài. C u là tr ng t c c a th ng nh , n u c u vô Tòa mà th a, thì th yPhùng Xuân s b án sang t.

- nh b án thì b , ch làm sao mà b t con nh cho c.

- y! th ng th ng r i tôi s nói t i. Bây gi c u làm n i v i tôi lên nhà th y,u h m d a òi i ki n cho th y rúng r i c u bu c th y ph i làm t giao con l i cho c u

nuôi. Nh th y d c d c thì c u làm t giao huê l i cho th y h ng i, c u cho thêm m thai ngàn ng b c n a c ng c. S ti n y tôi ch u cho, mi n là c u b t giùm th ngnh cho tôi thì, d u t n hao bao nhiêu tôi không n .

Chánh Tâm ng i ng m ngh m t h i r i nói r ng:

- Anh tính nh v y thì ph i l m. Ph i b t th ng nh v mà nuôi ng cho nó nc, ch nó v i anh ó ch c nó ph i h .

- Th y Phùng Xuân láo x c quá! Th y làm vi c gì âu mà th y khoe làm n.y l n i Sài Gòn, tôi có d cách n c a th y. Th y b th ng nh nhà v i th ng b i,

th y i ánh bài sáng êm t i ngày. Th y cho m n ru ng, l y m y ch c ngàn ng b ci i h t me ri t c t v n, ch buôn bán gi ng gì.

- Tôi ngh thi t tôi gi n nh lung l m. Vì nh nên ch Hai tôi m i ch t, mà c ng vình nên m i gây chuy n làm cho tôi tan nhà nát c a, lìa v m t con nh v y ây.

Chánh Tâm nói t i ó r i cúi m t xu ng t, hai hàng n c m t r ng r ng. Tr ngQuí l y làm x n xang trong lòng, nên chàng ngó l mà s c m t coi bu n thiu.

Cô N m ào nãy gi lóng tai mà nghe, ch cô không nói m t ti ng chi h t. nch ng cô th y tình c nh nh v y, cô m i chen vào mà nói r ng: "Anh Hai tôi nh tínhnh v y thì hay l m. T n hao bao nhiêu thì t n, mi n b t cháu tôi c thì quý h n h t.Thôi, c u Tú làm n giùm cho nh. X a rày c u lâu i Sài Gòn. V y c u nên nh n d p

y lên th m m Tú luôn th ".

Vì cái xe h i c a Tr ng Quí h máy kéo vô hãng h n m t tu n r i mà s a ch axong, nên sáng b a sau hai ng i i tàu qua M Tho r i ng i xe l a mà lên Sài Gòn. Haing i m n phòng t i Bá Huê L u mà ngh , và tính qua ngày sau s i ki m PhùngXuân.

i l i, Chánh Tâm c y Tr ng Quí vô Ch L n th m nàng C m Vân, và xin nàngvui lòng cho chàng n th m. Tr ng Quí i ch ng vài gi ng h r i chàng tr v nói

ng: "Lúc n y m Ba m nh m nh th ng. Tóc m ã dài ra r i, nên m b i coi c ngn vang nh h i tr c. Tôi n n n h t s c, mà m thi t là ch c d . M không ch u cho


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


96

u t i nhà. M nói r ng d u c u có t i nhà, m không cho c u th y m t âu mà t i chong công".

Chánh Tâm nghe nói nh v y thì khóc mà nói r ng: " ã n m n m r i mà c ngch a h t gi n, thi t là kh cái thân tôi quá! Bu c tôi ph i ki m cho c con; tôi ki m h t

c mà không c, bây gi bi t làm sao?".

Sáng b a sau, Chánh Tâm v i Tr ng Quí thay i y ph c, r i ng i m i ng i m tcái xe kéo mà i lên ng Mayer. T i c n ph tr t 165, hai ng i bi u xa phu ng ng l i

i th ng th ng b c xu ng xe. Tr ng Quí th y Phùng Sanh ng ng i d a l ng,mình m c qu n v i tr ng, áo v i tr ng, mà qu n thì d mô d qu t rách tét, hai lai áo x xkhông gài nút. Tr ng Quí b c l i g n; th ng nh buông hai n m cát, vùng ng d yph i tay lia l a, hít m i m t cái ch t, r i ng ngó hai ng i m i xu ng xe. Tr ng Quí

m cánh tay nó mà h i r ng: "Nhà con ây ph i hôn?". Phùng Sanh g c u, mà c unó là Chánh Tâm b c l i g n nó mà c ng không chào h i. Chánh Tâm h i r ng: "Có bacháu nhà hôn?". Nó l c u r i b i vô nhà.

Tr ng Quí v i Chánh Tâm i theo. Tr ng Quí cúi m t xu ng t hoài, coi bkhông vui. V a b c vô c a thì th y có m t a con trai tr c ch ng 25, 26 tu i, ng

m ng a trên ván mà ng , nó tr n, bày cái ng c v i hai cánh tay có xâm hình xâm chxanh xanh. Nhà không quét, nên d i g ch nào là gi y, nào là rác tràn lan.

Bàn không d n, nên trên bàn nào là nh t trình, nào là ly, nào là tách l n x n; cón cái gh không ngay hàng ngay l i, có hai khuôn hình mà treo không i khôngng; c a m có m t cánh nên b y gi s m m i mà trong nhà m m , vách không quét

c vôi, nên màu tr ng h i tr c bây gi hóa ra màu xám.

Phùng Sanh th y khách i theo vô nhà, nó bèn ch y l i kéo ch n th ng n m ngó mà kêu nó d y. Th ng n l m c m ng i d y gi i con m t r i b i ra àng sau, khôngi không nói chi h t. Chánh Tâm v i Tr ng Quí kéo gh mà ng i. Tr ng Quí kêu Phùng

Sanh l i ng i r i ôm nó trum tr m trong lòng, l y kh n mu soa chùi m i cho nó, gài nútáo l i ngay th ng, vu t tóc nó cho xuôi, v n qu n nó cho ch t. Coi b th ng nh vui lòngvì nó ng im lìm cho Tr ng Quí s a so n, nó không nói chi h t.

Chánh Tâm ngó cháu h i r ng:

- Ba cháu i âu?

- Không bi t. Ba tôi i hoài i h y, tôi không bi t i âu.

- i h i nào?

- i hôm qua.

- Ch ng nào v , có nói v i cháu hôn?

- Không có nói.

- i hoài nh v y r i b cháu nhà v i ai?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


97

- nhà v i anh Tám ó.

- Có ti n nhà cho cháu n bánh hôn?

- H ng có.

Chánh Tâm a n c m t và nói v i Tr ng Quí r ng: "Coi anh ó ph i kh n n nquá hay không h ? Huê l i c a th ng nh m i n m t i b c muôn, mà nh không lo chon h c, l i b nó b n rách b n r i, nh n ói nh n thèm nh v y. Thi t là quá qu c r i".

Tr ng Quí châu mày mà áp r ng: "C u m i th y ây ch tôi ã nghe lâu r i".

Chánh Tâm ng i ng m ngh m t h i lâu, r i nói n a r ng: "Bây gi bi t ch ng nàonh v nên ng i ây mà ch . Thôi tôi vi t ít ch b l i ây cho nh r i mình tr v nhà

ng . Ch ng nào nh v nh xu ng ki m mình". Tr ng Quí g c u. Chánh Tâm móc bópra l y cây vi t chì mà vi t. Tr ng Quí v u Phùng Sanh và h i r ng: "Con ch u i theo

u hôn? Con v v i c u s ng l m, c u may qu n áo t t cho con b n, con mu n n v tchi c u mua h t th y. Con ch u hôn?".

Th ng nh g c u. Chánh Tâm c i và tính d t nó xu ng d i nhà ng . Chàngbi u Phùng Sanh kêu th ng Tám ra, chàng a mi ng danh thi p cho nó mà nói r ng:"M y c t cái gi y n y, h th y m y v thì m y a li n cho th y m y coi, nghe hôn. Bâygi tao d t Phùng Sanh xu ng d i Bá Huê L u ch i, th y m y xu ng ó ki m thì cótao". Th ng Tám nghe nói d t Phùng Sanh i, coi b nó lo, nên mu n ng n c n, mà nó

a mu n m mi ng thì Tr ng Quí nói r ng: "Ông ây là c u ru t c a Phùng Sanh chkhông ph i ai âu mà s . Th y v em nói l i nh v y, thì th y bi t".

Chánh Tâm v i Tr ng Quí ng d y i v . Tr ng Quí d t Phùng Sanh em lên xe,th ng nh líu ríu i theo, không nghi ng i d c d c chi h t.

t i Bá Huê L u, Tr ng Quí kêu b i m n t m g i Phùng Sanh cho s ch s .Chàng i m t lát r i tr v , có ôm ba b n gói; chàng m l y m t b qu n áo may s n r imà b n cho Phùng Sanh, mua nh m ch ng mà b n coi v a l m. Gói th nhì là m t cáinón v i m t ôi giày, nón thì i v a, giày thì r ng m t chút xíu. Còn hai gói n a là m tgói bòn bon và m t gói nho t i, chàng m ra bi u Phùng Sanh n. Phùng Sanh c b náo m i l i n ngon, nên m t coi vui v l m.

n 11 gi , Chánh Tâm v i Tr ng Quí d t Phùng Sanh i l i nhà hàng mà nm. Ch ng tr v nhà ng , hai ng i khép c a phòng ng thay qu n áo ngh tr a.

Phùng Sang ng x n b n m t bên Tr ng Quí mà nói chuy n, thình lình nghe có ti nggiày lên thang l u r i l i nghe gõ c a c p c p. Tr ng Quí nói: "Ai ó? Xin m i vô".

Phùng Xuân m c a b c vô th y Phùng Sanh m c áo qu n l ho c, l i th yTr ng Quí ng i ó ch không th y Chánh Tâm thì ch ng h ng nên ng kh ng l i.Tr ng Quí chào và m i ng i. Chánh Tâm trong b c ra, ngó Phùng Xuân m t cách r tnghiêm ngh và nói r ng:

- Anh làm gì t quá v y! Anh n c a cháu tôi b c muôn mà anh b nó bò l n bòlóc, nh n ói nh n khát nh con n mày. Tôi ph i i ki n anh m i c.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


98

- Tôi có m t mình, ph n tôi m c lo làm n, làm sao mà s n sóc nó cho c.Tuy v y mà tôi có m n b i gi t m r a nó, t i tôi i kh i, nhà nó b th ng nh ch i

dáy, nên c u lên c u g p ó ch .

- Anh i ánh bài b c, ch làm n gi ng gì?

- Ai nói v i c u ó? Tr i i, tôi có bài b c xin Tr i t gi t tôi i. T ngày tôilãnh gia tài c a c u chia n nay, tôi có r t i lá bài thì thiên tru a l c tôi i.

- Anh h t me, ch anh có ánh bài n a âu mà không dám th .

- C u nghe l i ng i ta, c u nói nh v y thì t i nghi p cho tôi quá.

- Tôi chia gia tài cho cháu tôi, anh làm tiêu h t, r i anh dám vi t th m n b c tôia ch . Tôi lên ây ng nói anh hay r ng tôi s ki n anh.

- Tôi làm sao mà c u ki n tôi?

- Anh th h cho cháu tôi; anh ph i thâu góp huê l i c a nó mà dành ngch ng nó úng tu i anh giao cho nó, ch sao anh dám làm ngang, cho m n ru ng c anó ng l y b c tr c mà h t me cho thua h t i.

- Tôi cho m n ru ng l y b c m t ng có v n làm n, may thì làm giàu cho nó.i l lã c t v n thì thôi, ch tôi có mu n chi v y mà c u phi n.

- Anh nói anh không có l i. tôi vô n trong Tòa, tôi ki n anh v t i sang ta con nít ch a thành inh, anh gi i thì anh i n i v i tr ng s c a tôi.

- C u không th ng, c u làm nh v y thì t i nghi p tôi l m.

Chánh Tâm b i ra ngoài c a phòng mà ng. Phùng Xuân ng i ch ng tay trêngh , m t coi bu n thiu. Tr ng Quí n m tay Phùng Sanh mà kéo và ch d a nho t i bi unó n. Cách m t h i Chánh Tâm tr vô h i n a r ng:

- Anh gi t ch tôi ch t r i, bây gi anh còn mu n báo h i cho cháu tôi m t n a. Tôit nó v tôi nuôi. Tôi không cho nó v i anh n a.

- Tôi n gia tài c a nó mà tôi nó cho c u nuôi thì coi sao c.

- Thi t anh không ch u hay sao? N u anh không ch u thì tôi vô n r i Tòa kêu ánanh và giao nó cho tôi th h cho nó, coi tôi có b t c nó hay không?

Phùng Xuân nghe m y l i c ng c i mà l i trúng lu t thì s nên nói xuôi x r ng:"C u mu n b t nó thì c u b t, tôi âu dám c n. Mà n u c u làm nh v y thì t i nghi pcho tôi ch ".

Chánh Tâm tr n m t áp r ng:

- T i nghi p cái gì?

- Tôi nói thi t v i c u, tôi nghèo quá, c u Ba ôi! Tôi nh nó có c a, nên tôi m i cóm mà n, n u c u b t nó r i tôi làm sao?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


99

- H ! Anh c lo n ch c c a con nít hoài! Anh thi t là không nên thân! Anh t ngtôi giành nó mà nuôi hay sao! Tôi không thèm âu. Tôi th ng ch tôi, nên tôi không n

cho cháu tôi bò l n bò lóc, tôi mu n em nó v nuôi ng cho nó n h c, ch khôngph i tôi mu n n c a nó âu.

- C u b t nó mà c u c ng cho tôi h ng huê l i ru ng t hoài hay sao?

- Tôi cho anh n a. Tôi không thèm âu. Mà ch ng nó khôn l n, anh ph i tr l icho nó.

- Tr huê l i hay là tr ru ng t?

- Tr h t th y.

- Úy! Huê l i xài h t còn âu mà tr . Có tr thì tr ru ng t mà thôi ch .

- c âu.

Tr ng Quí th y Chánh Tâm bu c g t quá. Chàng s Phùng Xuân ch ng c r i vi cph i th a ki n lòng vòng th t công, nên chàng chen vô mà nói giúp v i Chánh Tâm giùmcho Phùng Xuân. Chánh Tâm d c d c g n m t gi ng h r i m i ch u ru ng t c aPhùng Sanh cho Phùng Xuân n, ch ng nó l n r i thì tr ru ng t ch kh i ph i tr huê

i. Nh ng mà chàng bu c Phùng Xuân ph i làm m t t nh n r ng mình ã sang tcon, và b ng lòng giao nó cho Chánh Tâm nuôi, không c phép t i lui mà th m vànuôi cách nào c ng không c phép kêu nài chi h t.

Phùng Xuân c n n gia tài, ch không c n gì nuôi Phùng Sanh b i v y nghe nóic h ng huê l i ru ng t thì chàng ch u li n, d u bu c cách nào chàng c ng ch u h t

th y. Nh ng vì chàng nghi Chánh Tâm vì Tr ng Quí m i sanh chuy n mà b t th ng nh ,nên chàng d c d c làm khó mà nài xin thêm n m ngàn ng b c. Chánh Tâm c h nkhông ch u cho và h m i ki n. Phùng Xuân s t b t xu ng ba ngàn, Chánh Tâm c ngkhông ch u. Tr ng Quí nóng n y nên ra d u bi u Chánh Tâm ch u ph t cho r i, ch ng yChánh Tâm m i ch u, song bu c ph i làm gi y m n s b c ó.

Phùng Xuân làm hai t gi y, m t t m n ba ngàn ng b c, m t t giao con choChánh Tâm. T gi y làm xong r i, Chánh Tâm m i giao b c. Phùng Xuân m bach c t gi y x ng r i b vô túi, mi ng c i ng n ngo n. Chàng cúi xu ng hun PhùngSanh m t cái và nói r ng: "Thôi, con i theo c u Ba v d i mà , nghe hôn con!". Th ngnh g c u. Phùng Xuân t giã b c ra, th ng nh ngó theo mà nó c i, coi ý không trìu

n chút nào h t.

Tr ng Quí nghe ti ng giày c a Phùng Xuân b c xu ng thang l u thì chàng ch yi b ng Phùng Sanh hun tr hun tr t và nói r ng: "T rày v sau, cha con mình sum hi pi, cha h t lo n a".

Chánh Tâm ng ngó trân trân, mà n c m t ch y d m d .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


100

XVI

NG I TÌNH C G P CON

TR NG QUÍ b t c con thì chàng m ng không k xi t. Chàng d t i d o m ynhà hàng, nó mu n v t gì thì chàng mua v t y cho nó. T i l i chàng m n m t cái xe

i, r i m i Chánh Tâm i ch i. Chánh Tâm bu n nên không mu n i. Tr ng Quí theon n bi u i m t vòng r i vô Ch L n ghé th m C m Vân. Ch ng nghe nói nh v y,

chàng m i ch u i.

Xe h i ch y vù vù. Tr ng Quí v i Chánh Tâm ng i hai bên, Phùng Sanh ng igi a. Tr ng Quí r con, m t mày h n h vô cùng, còn Chánh Tâm th y cháu lòng dcàng thêm bát ngát.

Vô t i Ch L n, Chánh Tâm x n xang quá ch u không c nên mu n i th ng l ith m v , mà Tr ng Quí c ng mu n khoe con, nên không ng n c n; b i v y hai ng icùng ng bi u s p – ph ch y ng Cây Mai r i ng ng ngay nhà C m Vân. Ch nghi u C m Vân có d n tr c hay không mà cô Ba Hài th y Chánh Tâm thì cô ni m n t

, song h i t i C m Vân thì cô nói r ng i kh i không có nhà.

Chánh Tâm ng i xuôi x , b coi bu n th m l m. Cô Ba Hài th y v y m i b c l in và nói nh r ng: “Tao bi t ý nó r i, h m y ki m c con cho nó thì nó h t gi n.

Ráng ki m cho c, ch n u m y ki m không c thì nó gi n hoài, không cho m yp m t âu”. Chánh Tâm châu mày nh n m t mà áp r ng: “Cháu ki m tìm ã h t s ci mà không c, bây gi bi t làm sao. N u v cháu nó không ngh , c gi n cháu hoài

thì ch c cháu ph i ch t”. Chàng nói m y l i r i ng i khóc r m r t.

Cô Ba Hài ng lòng nên cô theo an i, bi u Chánh Tâm ng có bu n, ph i rángmà tìm con n a, tìm ri t có l ph i g p, ch n u th i chí mà b qua thì làm sao mà g pcho c. Tr ng Quí c ng theo khuyên l n chàng, l i xin cô Ba Hài h t lòng lo khuyêngi i C m Vân cho nàng h t gi n ch ng n a, r i v ch ng hoà hi p v i nhau mà ki m concho d .

Chánh Tâm v i Tr ng Quí tính m n m t chi c xe h i mà i chung v i nhau mà C n Th . Chánh Tâm nói r ng chàng ph i v Trà Vinh th m nhà ít b a r i qua C n

Th m i c. Tr ng Quí áp r ng: “C u mu n v Trà Vinh c ng c. tôi a c ui nhà r i cha con tôi s v C n Th ”. Chánh Tâm không ch u, chàng nói chàng i tàu

cho kho . Tr ng Quí không n b Chánh Tâm mà v tr c, nên chàng tính l i, chàngng i v i Chánh Tâm xu ng M Tho r i s phân r nhau.

Vì Chánh Tâm mu n i tr c xu ng M Tho mà ngh m t êm ng sáng xu ngtàu cho kh i ch n r n, b i v y n c m tr a r i hai ng i m n xe h i mà i M Tho.Khi xe ang ch y xu ng t i ch Tr ng Quí b ng n m tr c may nh T Nga là m

a Phùng Sanh ch giùm lên Ch L n, r i m i quen nhau, thì Tr ng Quí ch mà nói


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


101

ng: “C u g p má c a con l n th nh t t i ch n y ây. C u nh hoài không bi t inào quên cho c”.

n hai gi chi u, xe h i m i xu ng t i M Tho. Tr ng Quí d t Chánh Tâm vàPhùng Sanh vào nhà ng , m n hai cái phòng th ng h ng mà ngh .

n 4 gi r i ã d u n ng, mà gió l i mát m , Tr ng Quí m i r Chánh Tâm thayi d o ch i. Hai ng i d t Phùng Sanh th ng th ng i b ra nhà ga xe l a, r i l n l i

u tàu L c T nh. Ngoài c u tàu tr ng tr n, có lót s n hai cái b ng mà không có ai ng i.Tr ng Quí v i Chánh Tâm ng i m t cái và kêu Phùng Sanh mà bi u ng i vô gi a.

c l n y sông tr c m t, gió th i m t n c xôn xao. Cây tr ng m y hàng saung, chói n ng ng n cây . Tr i chi u n ng d u, gió th i sóng ùa, c nh tú t t t i,

lòng vàng khoan khoái.

Tr ng Quí ng m c nh m t h i r i ôm hun Phùng Sanh mà nói r ng: “C u ây làcha ru t c a con a, con bi t hôn? Th y Phùng Xuân ó là cha gh . T rày s p lên con

i c u, c u s cho con i Tây. C u thi u gì ti n, con ây v i c u, con mu n v t gì c ung mua cho h t th y”.

y n m nay Phùng Sanh không th y ai hun hít, n ng n u mình mà c ng khôngnghe c nh ng l i khuyên d d u ng t; b i v y nó th y Tr ng Quí ân c n s n sóc,th ng yêu oái t ng n nó thì nó th y làm vui lòng nên nó ngó Tr ng Quí mà c i.Tr ng Quí v a mu n nói n a thì có hai a nh m i a ôm m t ch ng sách i ra c u vài và nói chuy n v i nhau om sòm. Chánh Tâm v i Tr ng Quí day l i thì th y a nh i

tr c m t r ch ng, còn a l n i sau vóc v m v , mà coi b hai a u vui v c hai.

Hai a n y là th ng H i v i Th ng Quì i bán truy n sách.

Th ng H i i tr c, nó ng l i ngay m t Chánh Tâm a ch ng sách ra mà nóing: “Th y mua truy n mà coi, th y. Có nhi u b ti u thuy t m i hay l m. Th y mua ít

coi cho bi t truy n i x a, vi c i nay ch i. Th y mua nhi u nhi u, tôi tính nhgiá cho”. Chánh Tâm ngó th ng nh mà không nói chi h t. Tr ng Quí ng vui v i con,

i g p th ng nh c ng vui, nên chàng c i và h i nó r ng:

- M y lãnh sách em i bán, n u m y tính giá nh r i làm sao m y có l i choc?

- Không. Tôi buôn bán m y tháng nay. Tôi c u danh ch b t c u l i mà.

Chánh Tâm ng bu n mà nghe th ng H i nói tr trêu nh v y thì chàng c ing t. Th ng H i th y v y nó c ng c i và nói n a r ng:

- Tôi nói ph i l m ch . Tôi nói theo truy n mà sao th y c i tôi?

Tr ng Quí h i r ng:

- M y nói theo truy n nào?

-Truy n Tam Qu c ch truy n nào.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


102

- Truy n Tam Qu c có ng i nào nói nh v y hay sao mà m y b t ch c?

- Có ch . Th y mua m t b coi th có ng i nào nói nh v y hay không thì bi t.u th y coi mà không có thì th y tr l i cho tôi.

- Tao mua tao em v tao coi nh không có r i tao bi t m y âu mà tr ?

- Tôi ây luôn luôn mà. Th y h i M - x H i bán truy n sách thì ai ai c ng bi tt th y.

Tr ng Quí v i Chánh Tâm nghe th ng nh nói gi u c t có duyên nh v y l i càngc c i h n n a. Chánh Tâm bèn h i nó r ng:

- Em bán m t b truy n Tam Qu c là bao nhiêu ti n?

- Thi t tình tôi bán cho ng i ta là m i ng, còn khách trú mua tôi bán m im ng. N u th y mua tôi bán tám ng mà thôi.

- T i sao bán cho qua, em l i bán r nh v y?

- T i th y b n Tây.

- B n Tây sao l i bán r ?

- Th y không hi u hay sao?

- Không.

- M y ng i b n Tây h làm phách l m, h chê sách qu c ng nh c cho h ,nên h c mua sách Tây, r i i âu h ôm theo ng khoe v i thiên h r ng mình bi t csách ch Tây. T i nh v y ó, nên ai b n Tây mà h i mua sách qu c ng thì tôi bán

; tôi mu n t p cho h c sách c a ng i Vi t Nam mình ng cho h b t làm phách.

- Nãy gi hai anh em qua có làm phách v i em chút nào âu, sao em l i...

- Xin l i th y, tôi nói là nói h , ch tôi âu dám nói hai th y.

Tr ng Quí th y th ng H i lanh l i quá, mu n th nó ch i, nên ch n mà h i:

- Còn t i sao bán cho khách trú m y l i bán m c?

-À ph i! Bán cho khách trú ph i bán m c m i c. Gi ng ó h có bi t t i chqu c ng thì nó ã gi t c a ng i Vi t Nam mình nhi u l m, nên có d p nào mình gi tnó l i c m t chút nh thì c gi t nh u, s gì...

Chánh Tâm v i Tr ng Quí ngó nhau mà c i. Chánh Tâm mu n th ng tài lanhi c a th ng H i, nên bi u l a m t b truy n Tam Qu c cho chàng mua. Chàng móc túiy hai t m gi y b c m i t m n m ng mà tr cho nó. Nó mò trong l ng l y hai ngc mà th i l i.

Chánh Tâm không ch u, chàng nói r ng:

- Qua cho em luôn ó, th i làm chi.

Th ng H i c i và áp r ng:


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


103

- Th y làm nh v y, té ra tôi bán b sách truy n cho th y t i m i ng .

- Thì em bán cho h bao nhiêu, qua c ng tr b y nhiêu ch sao?

- Không c. Ng i buôn bán ph i tr ng l i nói. Tôi nh t nh bán cho th y támng thì tôi l y tám ng mà thôi, n u l y m i ng thì thành ra n gian. Làm nh v y

không t t.

- Còn hai ng d ó, qua cho em luôn mà, ch không ph i qua tr ti n sách âuem.

- À, nh th y cho thì tôi l y, ch n u nói tr ti n sách thì tôi t , vì l y nh v y thìt danh ti ng ng i buôn bán.

Nãy gi th ng Quí ng coi th ng H i chu t ngót mà bán sách, nó không nóiti ng chi h t. Ch ng nó th y th ng H i bán cho Chánh Tâm c b sách truy n r i nó

i x l i ng i ngay m t Tr ng Quí và nói r ng:

- Th y mua giùm cho tôi m t b , th y. Nè, th y mua ti u thuy t m i xu t b n âymà coi, hay l m! Th y coi th y khóc c l n .

Tr ng Quí ngó mà áp r ng:

- Coi sách ng gi i bu n, n u coi mà ph i khóc thì coi làm gì m y?

- Sách c a ng i ta vi t nh v y m i hay ch . Nh th y ng vui mà th y coi thìth y ph i khóc, còn nh th y ng bu n mà th y coi thì th y ph i c i.

Th ng H i day l i nói r ng: “Nó nói dóc a th y á. Không có sách nào mà k c cnh v y âu. ng có tin nó”.

Th ng Quì tr n m t áp r ng:

- M y x u quá. M y bán c r i, m y mu n phá tao hay sao, m y?

- a! Buôn bán thì ph i c nh tranh ch . R t i m y nhà buôn bán l n h còn gâyi nhau thay, hu ng chi là tao v i m y.

- Tao v i m y c ng nh nhau, mà c nh tranh cái gì?

- Ph i, tao v i m y c ng m t th . Mà tao ã nói dóc, m y còn nói dóc h n taoa, t c quá, tao không gây sao c.

- Tao làm sao tao làm, mi n là c thì thôi. M y có gi i mà nói cho h n tao i,ch sao m y l i ki m chuy n h tao. N u m y nói sách tao ó là b thì sách c a m yó c ng v y, bi t hôn? M y ngu quá.

Th ng H i nh n r ng c i h h . Chánh Tâm v i Tr ng Quí c ng c i. Tr ng Quíkhông mu n cho hai a nh bán sách m t a vui, m t a bu n, nên chàng bi uth ng Quì l i l a cho chàng mua m i ng b c.

Th ng Quì m ng quá, l t t phành gói sách ra mà l a ch n l ng x ng. Tr ng Quíth y Phùng Sanh ng i châm b m ngó ng sách thì cúi xu ng mà hun và h i r ng: “Con


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


104

bi t c sách hay ch a?”. Phùng Sanh l c u. Th ng H i th y v y vùng nói r ng: “Saokhông h c ng c sách ch i? H c i mà. D l m, không có khó âu. Tôi h c có m ytháng, bây gi sách gì tôi c c ng c h t th y. T p c i r i mua sách mà coi v ing i ta; i n y mà d t thì h c i ch t”.

Phùng Sanh th n thùng nên day m t ch khác, không ngó th ng H i, mà c ngkhông nói chi h t.

Chánh Tâm ngó th ng H i m t lát r i chàng h i:

- Cha m c a em làm ngh gì?

- Tôi là con tr i sanh, không có cha m .

- V y ch em v i ai?

- v i th ng Quì ó.

- Th ng Quì có cha m gì hôn? Ch hai em còn nh quá, không l v i nhau màkhông có ng i l n.

- Th ng Quì c ng nh tôi v y; nó c ng là con tr i sanh a, không có ai h t.

- V y ch hai em âu?

- ti m bán sách

- C m âu hai em n?

- H bán thi u gì, ch nào l i n không c.

- Em n m nay m y tu i r i

- M i tu i.

- Còn th ng kia?

- Th ng Quì h ? Nó l n h n tôi hai tu i.

- Hai em t nh chí l n ây, hay là âu?

- Hai a tôi là dân Nam Vi t, sanh trong n c Vi t Nam, con r ng cháu tiên.

Th ng H i nói m y ti ng ó, r i nó c i ng n ngo n, coi b c ý l m. Nó v ith ng Quì lui cui s p sách truy n l i ng ôm i bán ch khác. Chánh Tâm ng m ngh

n ch ng hai a nó mu n i, chàng m i kêu chúng nó l i mà h i r ng: “Qua mu n haiem i theo qua v v i qua ch i, hai em ch u hôn?” Th ng H i h i r ng:

- Nhà th y âu?

- d i Trà Vinh.

- M i! Xa quá, i sao c?

- Nh hai em ch u i thì qua d t cho mà i ch .

- R i làm sao mà bán sách? Trà Vinh có ti m sách nh trên n y hôn?


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


105

- Nh v i qua thì b ngh bán sách i ch .

- Úy! B r i c m âu mà n?

- n c m c a qua. nhà qua thì qua nuôi c m, qua may áo qu n cho mà b n, quacho ti n n bánh n hàng ch .

- D i Trà Vinh vui b ng trên n y không th y?

- Sao l i không vui.

- Có xe l a, có tàu nh ây v y không?

- Xe l a không có, còn tàu thì là tàu trên n y lên xu ng m i ngày.

- Không có xe l a mà vui gi ng gì .Tôi a xe l a l m. Nó th i hoét hoét r i x t x tm m coi s ng quá.

- Trên n y có xe l a, còn d i có cái khác c ng vui v y ch .

- Cái gì?

- Cái gì c ng có h t th y.

- Nhà th y có xe máy hôn?

- Không có.

- Xe máy c ng không có, v y mà th y nói gi ng gì c ng có h t th y.

- Xe máy mà bao nhiêu ti n, n u mu n có thì mua, có gì khó.

- Tôi mu n t p i xe máy quá. H bi t i thì chi u chi u c i i ch i, khoái bi tch ng nào.

- Xu ng d i v i qua r i qua mua xe máy cho mà t p i.

- c a! Có v y thì tôi ch u i.

Th ng H i day qua nói v i th ng Quì r ng: “ i nghe hôn, Quì. Xu ng Trà Vinhch i m y”. Th ng Quì l c u không ch u i. Th ng H i h i r ng:

- Sao m y không ch u i? M y s gi ng gì?

- ây s ng r i, i âu làm chi m y.

Th ng Quì nói d t l i, li n b mà i. Th ng H i châu mày ngó theo. Nó th yth ng n lên kh i u c u r i qu o qua ng xu ng nhà ga, nó kêu om sòm, th ng n itu t. Túng th , nó xá Chánh Tâm v i Tr ng Quí r i âm u ch y ri t theo.

Tr ng Quí h i Chánh Tâm r ng:

- C u r hai a nh xu ng Trà Vinh làm gì?

- Th y hai a nó lanh l i, mu n em v nuôi sai v t trong nhà, và bu n chúng nó nói chuy n b y b nghe ch i v y mà. Th ng nh ó m t tu i v i con tôi, n m


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


106

nay m i tu i. Con ng i ta không cha không m mà chúng nó c nh v y ó khôngbi t m y n m nay thân con tôi nó ra th nào.

Chánh Tâm v a nói v a a n c m t. Tr ng Quí không mu n cho Chánh Tâmnh t i chuy n bu n n a, chàng ôm sách truy n ng d y r Chánh Tâm i ch khácch i. Còn th ng H i nó ch y theo k p th ng Quí r i h i th ng n vì c nào mà khôngch u i Trà Vinh. Th ng Quì c nói ây bán truy n sách n không h t, c n gì mà ph ii ch khác.Th ng H i n i gi n nói r ng:

- Tao t ng m y có ý gì khác, té ra m y không ch u i là t i ây bán sách ki mti n c, i ra m y s ch t ói. M y k có cái n, ch không k khôn d i gì h t.

- a, có n m i s ng, n u không k n thì làm sao mà s ng c?

- Mình i theo th y ó, t nhiên th y ph i cho mình n c m ch , lo cái gì. M yc nh t trình v i tao hôm tr c m y quên r i sao?

- Nh t trình gì?

- Nh t trình h bi u ph i i du l ch ng m trí khôn, m y nh hôn?

- nh . Mà mình i theo th y ó là mình v i th y, ch có ph i i ch i haysao mà kêu là du l ch.

- i! hay là gi ng gì c ng v y, c n gì m y. Mi n là trong trí mình không ai, không c n ai, không ph c ai là r i.Tao bi u m y i v i tao. Mình i cho bi t x

Trà Vinh ch i, nh vui thì mình , còn nh không vui thì mình v , có h i gì âu.

Th ng Quì ng m ngh m t mình r i nói xui x r ng: “Thôi, m y mu n i thì i”.Th ng H i m ng r , nó v vai th ng n và nói r ng : “M y bi t nghe l i tao nh v y taoch u a. Mình xu ng Trà Vinh r i mình i ch khác n a, mình i cho giáp L c T nh ch imà”.

Hai a nó m i d t nhau i ki m hai th y h i nãy. Lên t i tr c c a Toà Bchúng nó g p. Th ng H i t cho Chánh Tâm bi t r ng chúng nó ch u i theo.

Chánh Tâm g c u, h i tên t a và bi u chúng nó tr truy n sách cho ng i tai l i nhà ng Nh n Hoà mà , ng sáng bu i sau i tàu m t l t. Hai a nh v ng l i

tr l i tính ti n và tr truy n sách cho nhà bán sách. Ch ti m h i chúng nó vì c nào màkhông bán sách n a thì th ng H i nó b ng: “Tôi g p cha tôi, nên cha tôi b t tôi v ”.Th ng Quì nghe l i xáo x c thì t c c i nôn ru t, nó ch u không c nên b i tr c.Th ng H i còn nói dóc m t h i n a r i m i ch u i.

Sáng b a sau, Tr ng Quí d t Phùng Sanh xu ng tàu C n Th , còn Chánh Tâm thìt th ng H i và th ng Quì xu ng tàu Trà Vinh. Khi anh em t giã nhau, Tr ng Quí nóing: “C u v d i nhà, h xe tôi s a r i thì tôi em Phùng Sanh qua ít b a, r i tôi r cu qua bên tôi”. Chánh Tâm g c u.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


107

XVII

T M I PH NG L N

SÔNG r ng n c l n y lai láng, tàu lui ch n v t qu t ùng ùng. Trên u ôin giao nhánh xanh xanh, d i khúc v nh ghe tr ng bu m tr ng tr ng. Gió ùa n c

lao xao d n sóng, mây che tr i l x t ng hình. C u long giang mà phía d i M Thocó c nh r t u nhàn, ng i du l ch ai l c b c n ó c ng ng tình kh p kh i.

Chánh Tâm i tàu M Tho xu ng Trà Vinh ã nhi u l n r i mà n ây chàngm ng a trên gh b , li c m t xem tr i ngó n c t c d c ng b i h i, hu ng chi th ngi v i th ng Quì thu nay ch a i tàu l n nào, ch a th y c sông l n, có l nào

chúng nó g p c nh nh v y mà kh i buâng khuâng trong d . Chúng nó ng i d a bênnhau, ngó n c minh mông t phía, ngó bu m l p ló xa xa, ngó hành khách qua l i d itàu, ngó cây c i gio gie trong mé, r i trong lòng lo mà không bi t lo vi c chi, s màkhông bi t s vi c chi, nên s ng s , không nói chuy n, không gi n tr ng, Chánh Tâm

m ngó hai a nh m t h i, r i kêu chúng nó l i m t bên mà h i r ng: “Hai em có óing thì l y bánh mì trong gi ó mà n”.

Th ng H i l c u c i và áp r ng:

- Th y ng lo. ch ng nào ói r i hai a tôi s n.

- Bây i tàu coi vui hôn?

- Vui, mà sao trong b ng tôi l n x n quá.

- Sao l n x n?

- Không hi u. Trong b ng tôi làm nh th s v y.

- S cái gì? S chìm tàu hay sao?

- Ph i a. Tôi s cái ó quá.

- H ng có âu. Gi ng gì mà t i chìm. Mà nh có chìm thì ch t h t, ch ch t gìt mình em hay sao mà em s .

Th ng H i c i ng n ngo n, t ý nó s b y. Chánh Tâm day qua h i th ng Quìng: “Còn th ng Quì, em s hôn?”. Th ng Quì l c u.

Chánh Tâm bu n, bèn m hoa ly l y b truy n Tam Qu c ra r i bi u th ng H ing i m t bên mà c cho chàng nghe. Th ng H i ng i c truy n, Chánh Tâm n m ngónó không nháy m t.

Tàu vô vàm kinh Giao Hoà, th i súp lê inh i. Th ng H i ng ng c mà ngó.Chánh Tâm m i h i nó r ng:

- Em có trái gi ng h i nào mà m t r ch ng nh v y?

- H i n m ngoái.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


108

- H i em au b nh n y, em âu, ai nuôi em?

Th ng H i nghe h i t i ó thì ngó Chánh Tâm, r i ng d y dòm hai bên b kinh,không ch u tr l i. Chánh Tâm nghi hai a nh có ý riêng nên không ch u t g c gác,song ngh d n cho bi t c ng không ích l i gì, nên chàng không thèm h i t i n a.

Tàu t i Trà Vinh, Chánh Tâm d t hai a nh lên ch r i m n xe lên Láng Thé,xe ch y ra kh i châu thành, th ng H i ch ng h ng bèn h i Chánh Tâm r ng:

- Nhà th y âu th y?

- trên Láng Thé

- a! Sao th y nói th y Trà Vinh.

- Thì Láng Thé c ng thu c trong t nh Trà Vinh ch âu.

- Láng Thé là cái gì?

- Tên x ch cái gì.

- Có ch hôn?

- Có.

- c. Mà ch Láng Thé b ng ch M Tho hôn? Có ti m bán sách hôn?

- Láng Thé là ch nhà quê, b ng ch M Tho sao c.

- N u v y thì bu n l m!

- Không có bu n âu. lên ó mà coi.

- Ch c là nh ch Gò en v y ch gì. Ph i hôn th y?

- .

Th ng H i day qua ngó th ng Quì, coi b hai a không c vui.

Xe v t i nhà. Chánh Tâm kêu tr ra xách hành lý.

Th ng Quì ngó quanh qu t, không th y ch , không th y ti m mà l i th y trâu, bòn ngoài ru ng, r m c ch a trong sân, ng i t c c s p lông chông, gió th i tre kêu

trèo tr o, thì nó l y làm l , nên h i Chánh Tâm r ng:

- Th y ây sao th y?

- , t i nhà qua r i.

- Tr i i! ây bu n quá, th y ch u n i hay sao th y?

- Thú vui theo ng, ch bu n là sao em.

Th ng H i và i vô và nói ti p r ng: “Tôi ch u ch nh v y l m, mình t p c itrâu r i chi u chi u mình c i i ch i, ng ch , ph i hôn th y? Th y có trâu hôn?”. ChánhTâm g c u mà c i r i d t hai a nh vô nhà.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


109

ch ng h ng b Hu nh là ng i qu n lý tài s n c a Chánh Tâm. Th y có haia nh l , không bi t chúng nó là con c a ai nên h i th m li n. Chánh Tâm c i và nói

ng “Hai a n y trên M Tho, tôi em v tôi nuôi ch i”. H ng b Hu nh h i v vígà b t làm th t ng d n c m, còn anh ta thì x n b n trên nhà trên v i Chánh Tâm và hai

a nh . Anh ta th y th ng Quì l n h n th ng H i mà hai a u b n áo v i tr ng, qu ni en nh nhau, anh ta h nghi nên h i r ng: “Hai a bây ph i là anh em ru t hay

không?”. Th ng H i c i ng t mà áp r ng: “Chú h i k quá! Tu ng m t th ng Quì nhy mà anh ai. Th ng Quì nghe l i nói h n nh v y mà nó không gi n, nó l i c i ng n

ngo n và nói v i H ng b Hu nh r ng: “Không ph i âu chú. Hai a tôi là anh emn”.

Khi n c m r i, thì tr i b t u chuy n m a, mây gi ng en k t, gió th i ào, nênng b Hu nh s a so n t èn và óng c a: hai a nh tính ham ch i b i, mà

xu ng ây l ng i, l c nh, trên tr i m , ngoài sân t i mò, chúng nó i không c,nên n m trên ván bu n hiu m t h i ng khò.

Qua b a sau, v a m i t ng sáng. Chánh Tâm còn ng , hai a mò ra phía sauki m n c r a m t, r i d t nhau i ch i, cho n m t tr i cao c vài sào chúng nó m itr v . Chánh Tâm th y chúng nó b c vô, bèn h i r ng: “ i âu t h i s m m i cho t ibây gi ? L i bây không s h b t hay sao?” Th ng H i áp r ng:

- B t à? Hai a tôi i ch i mà b t gi ng gì, ch ph i ng b y ng b nh h i trên Ch L n hay sao mà s h b t.

- Bây có trên Ch L n hay sao?

- Có ch . trên Ch L n r i m i xu ng M Tho ó a. Hai a tôi i có ai dámt âu.

Th ng Quì b c l i h i Chánh Tâm r ng:

- ây có ng i gì mà k c c quá v y, th y há?

- Ng i nào âu?

- Tôi g p ngoài ng nhi u l m. Da en thui, tóc qu n nín, coi in là Chà-và màkhông râu, sóng m i cao l i nói ti ng nghe khác Chà-và quá.

- Dân Cao Miên ó a.

- Dân Cao Miên ó hay sao? V y mà tôi không ng ch , ng quá há.

Chúng nó nói v i nhau th ng th ng làm quen, r i h c nói ti ng, ng i NamVang ch i.

n tr a có m t ng i th tên là Th ch Ken, tá n c a Chánh Tâm, n nhà h ing b Hu nh mà m n lúa. Th ng H i v i th ng Quì ngó th y thì m ng l m, nên

eo theo m t bên mà nói chuy n. Th ch Ken có i t p lính hai n m, l i trong sóc cóng i Vi t Nam chung b n b n; b i v y nó bi t nói ti ng V t Nam gi i mà l i thôngth o phong t c Vi t Nam n a. Nó th y hai a nh vui v , nó th ng, nên hai a nh


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


110

không hi u u nào thì nó c t ngh a u y, không nhút nhát chi h t. Ch ng Th ch Ken, th ng H i v i th ng Quì xin phép Chánh Tâm ng i theo ch i cho bi t trong sóc.

Chánh Tâm mu n cho hai a nh vui lòng mà v i mình, nên cho phép chúngnó i ch i thong th , không ng n c n.

Th ng H i v i th ng Quì l i nhà Th ch Ken ch i m t lát r i b t Th ch Ken d t icùng trong sóc, th y àn bà con gái b n áo c b ng thì ngó trân trân, nghe ng i Th nóichuy n v i nhau thì bi u c t ngh a. Hai a nó quen c v i Th ch Ken thì c ý l m,nên ngày nào c ng ki m Th ch Ken mà ch i, b a thì theo l i Chùa coi m y ông L c l yPh t, b a thì d t nhau ra ru ng câu cá, ho c li ng chim.

Có m t vi c th ng H i a h n h t là ng i trên l ng trâu mà ch i, b i v y h rang g p trâu thì nó hay m n Th ch Ken cho nó c i ch i.

Khi m i xu ng t i Láng Thé thì hai a nó bu n, mà c ít ngày r i chúng nóquen thú thôn quê, l i không th y Chánh Tâm b t làm công vi c chi h t, duy ch gh ocho chúng nó nói chuy n b y b ng c i ch i mà thôi, b i v y chúng nó h t bu n vàkhông tính i âu n a h t.

t bu i chi u th ng H i r th ng Quì i ra ru ng ki m trâu c a H ng bHu nh mà c i ch i. Th ng Quì không ch u i, nó gi n b i ra m t mình.

Chánh Tâm th y tr i mát m , nên xách m t cái gh ra tr c c a mà ng i coisách. Th ng Quì ng i trên th m, d a bên ó mà ch i. Thình lình nó h i r ng: “Th y bi t

i sao nó a c i trâu hôn”?

- Em nói gi ng gì?

- Tôi h i v y ch th y có bi t t i sao mà th ng H i nó a c i trâu hôn?

- Không.

- Tôi bi t. T i g c nó ru ng, nên nó a trâu bò l m.

- Nó nói v i em c ng v y, mà sao em không a còn nó l i a?

- Không. Tôi v i nó khác ch . Tôi t nh chí l n ch luôn luôn còn nó ru ng,sau m i v ch mà!

- À. H m nay qua tính qua h i em th coi mà qua quên hoài, t i b a nay m inh . M y l n h i th m th ng H i coi g c gác cha m nó âu thì nó ki m chuy n nói

ng không ch u t thi t cho qua bi t. T i sao v y em?

Th ng Quì cúi m t xu ng t, d d không ch u nói. Chánh Tâm th y làm k , nênnói d u ng t r ng: “Qua th y hai em còn nh mà xiêu l c b v qua th ng, nên em vmà nuôi. N u có vi c gì thì nói thi t cho qua bi t, qua n nào h i hai em hay sao, nên smà không dám nói”. Th ng Quì ng i l ng thinh m t h i r i nói r ng:

- Hai a tôi có s gì âu. T i hai a tôi tr n cha m mà i, s cha m theo b t l inên không mu n nói g c gác cho ai bi t.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


111

- âu em nói thi t qua nghe th coi, em là con c a ai âu?

- Tôi là con c a c p r ng H n trên t H .

- Còn th ng H i, nó là con c a ai?

- Tôi không bi t. H i nó c n m, sáu tu i hai v ch ng T Cu d n nhà xu ng trong ng h m, ngang c a tôi ó, thì nó theo ó. Nó kêu chú T Cu b ng tía, kêuthím T Ti n b ng má, mà nó nói không ph i cha m nó. Nó nói cha m ru t nó giàu

m. H i tr c nó nhà l u v i má nó, có bà n i nó và cô hai chung v i má nó n a.

Chánh Tâm nghe nói t i ó thì la lên m t ti ng “Úy”, r i buông cu n sách vàng d y, m t mày tái xanh. Th ng Quì t ng có vi c gì h i n, nên nó c ng l t tng d y. Chánh Tâm ch p n m tay nó mà h i r ng: “Em nói thi t hay là nói ch i?”

Th ng Quì ch ng h ng, nên nó ngó Chánh Tâm trân trân và h i r ng:

- Nói thi t gi ng gì?

- Em nói th ng H i là con nhà giàu, h i tr c nó nhà l u v i m nó, có bà n i vàcô hai ó n a , thi t nh v y hôn?

- Tôi không hi u. Nó khoe v i tôi nh v y ó, mà th ng ó nó nói dóc l m, nên tôi nó nói láo.

- Nó có nói v i em, cha m nó tên là gì hay không?- Không.- Còn ng i nuôi nó ngang c a em ó, tên gì? Làm ngh gì?- Tên là T Cu, làm s Ba Son.- Bây gi còn ó hay không?- Không. N m ngoái chú i n tr m, b cò b t tù. Thím tr ph r i d t th ng H i

tr v trên Chí Hoà. Ch ng má tôi làm ch tôi ch t. Tôi gi n b nhà mà i, tôi m i lênChí Hoà mà ki m th ng H i, r i hai a tôi tr n i x a rày ây.

Chánh Tâm m t ngó xu ng t, tay vu t tóc, mi ng nói l m th m r ng: “T Cu in tr m mà b tù...V tr v Chí Hoà”. Chàng ng ng m ngh r i bi u th ng Quì ch y

ki m th ng H i v l p t c. Th ng Quì v a thót ra sân thì chàng kêu l i và d n r ng: “Emkêu nó v cho qua bi u mà thôi. Nh nó có h i có vi c gì thì em c nói không bi t”.Th ng Quì g c u r i ch y tu t ra c a.

Th ng Quì v a m i i c m t chút xíu thì có ti ng xe h i ch y bóp kèn, r ith y Tr ng Quí qu o vô c a. Chánh Tâm dòm ra th y Tr ng Quí v i Phùng Sanh ng itrên xe thì m ng quýnh, l t t ch y ra, tay thì m c a xe, mi ng thì nói v i Tr ng Quí

ng: “Anh qua may quá. Không bi t ch ng tôi g p c con tôi r i anh”. Tr ng Quínghe nói nh v y thì nh y phóc xu ng t và h i r ng: “G p hay là không g p, ch sao

i nói là không bi t ch ng?”

Chánh Tâm n m tay Tr ng Quí mà d t i ra ngoài ng, và i và thu t cho Tr ngQuí nghe m y u mà th ng Quì m i nói v i chàng h i nãy ó. Tr ng Quí nghe rõ uuôi r i thì nói r ng:


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


112

- N u v y thì ph i r i. Ch c là nó ó ch ai.- Khoan! ng có v i l m.- Tôi dám ch c ph i r i. i ki m n m sáu n m mà không g p, bây gi khi không

mà nó l i v nhà c u. Tr i t khi n k quá. Thôi, s n có xe h i tôi ây, hai anh emmình em nó lên cho m Ba m ng. M g p nó m h t gi n n a, thì c u r c m v chgì.

- Nóng quá nh v y không c...- Ph i r i mà! H i nh nó nhà l u v i má nó, bà n i và cô hai nó, sau ng i nuôi

nó là th ng n tr m; chuy n rõ ràng nh v y ó, c u còn ngh gì n a?- Không có c. nó v ây tôi h i cho k , r i tôi lên Chí Hoà tôi ki m v T

Cu mà h i l i n a. Ch ng nào mình bi t rõ T Cu chính là ng i mình cho con h i tr cthì mình m i dám ch c ch .

- Tôi ch c r i. Chánh H i là nó ó.- Sao ai l i cãi tên nó mà kêu là “H i”?Tr ng Quí ng ng m ngh , b ng th ng H i và th ng Quì d t nhau ch y v . Hai

ng i ng mà ch hai a nh . Ch ng hai a nó v t i, th ng H i th y Tr ng Quí thìi r ng: “ H m nay th y có c m y b truy n c a th ng Quì bán cho th y ó r i hay

ch a? Ph i là b hay không th y?”

Chánh Tâm v i Tr ng Quí c i r i d t nhau vô nhà. Vô t i sân, Th ng Quì th yxe h i, li n ch y l i leo lên bóp kèn, còn th ng H i th y Phùng Sanh thì h i r ng: “Ê t i!Hôm nay t i có h c hay ch a?”. Phùng Sanh m c c , day m t ch khác, không thèm tr

i. Th ng H i l i nói v i Chánh Tâm r ng: “H m nay tôi t p ã quen, nên bây gi tôileo lên l ng trâu m t mình c r i th y. Kh i ai n a, s ng quá”.

Tr ng Quí ng c i ng t. Vô nhà r i, Chánh Tâm li n kêu th ng H i l i ngt bên và dùng l i d u ng t mà bi u nó thu t rõ ràng coi h i nh nó âu, v i ai, t i

sao mà T Cu nuôi nó. Tr ng Quí d t Phùng Sanh l i ng i ngang ó có ý i mà nghecoi th ng H i nó nói làm sao. Th ng H i áp r ng: “Th y h i chuy n ó làm chi, th y.Thôi mà tôi ra coi xe h i ch i mà”. Nó nói d t l i r i d m b mà i. Chánh Tâm n mtay kéo l i mà h i n a. Th ng H i ng d d mà không mu n nói. Th ng Quì li n bi unó r ng: “M y c nói thi t cho th y nghe i mà. H i nãy tao nói v i th y r i, không còngì n a âu mà m y gi u”.

Th ng H i ngó th ng Quì r i l i ngó Chánh Tâm mà h i r ng:- Th ng Quì nói v i th y r i h ?- , nó nói r i.- Nó nói r i thì th y còn bi u tôi nói làm gì n a?- Qua mu n cho em nói ng qua nghe rõ h n.- V y h ? Tía tôi tên T Cu b tù, còn má tôi tên T Ti n, bây gi trên Chí

Hoà. Má tôi l y anh Lành r i ch i tôi hoài, tôi ghét tôi tr n i theo ch i v i th ng Quìây.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


113

- T Cu v i T Ti n là cha m nuôi c a em, ch không ph i là cha m ru t mà,ph i hôn?

- Ph i.- V y ch thi t em là con c a ai?- Tôi không bi t.- V y sao th ng Quì nó nói h i nh em nhà l u có bà n i, có cô Hai n a?- Ph i, ba tôi i Tây.Chánh Tâm nghe th ng H i câu chót ó thì bi n s c nên ch p tay kéo l i ngay

tr c m t r i nhìn nó trân trân. Tr ng Quí c ng vùng ng d y và h i r ng: “Em bi t baem tên gì hay không? Th ng H i l c u. Chàng h i n a r ng: “Em nói h i nh em nhà

u, mà em nhà âu hay không? Th ng nh c ng l c u n a.Chánh Tâm nhìn nó m t h i lâu r i g c g c u mà h i r ng:- Ai t tên cho em là H i ó?- Tía má tôi.- H i em nhà l u ó, má em kêu em b ng tên gì?- Tên H i.- H ?- H i nh tôi tên H i.Chánh Tâm ngó Tr ng Quí và nói r ng: “Ph i r i”. Tr ng Quí g c u và áp

ng: “ Tôi d t nó lên cho m Ba coi”. Chánh Tâm ng d y châu mày và h i th ng H ia r ng:

- Em b au trái gi ng h i nào?

- N m ngoái, h i tía tôi tù, má tôi em v Chí Hoà r i tôi m i au.

Chánh Tâm nói v i Tr ng Quí r ng: “Tôi ph i d t nó i ki m T Ti n mà h ith m g c gác cho ch c ã, ch không nên h p t p l m”. Tr ng Quí g c u áp r ng:“V y thì c u s a so n r i i li n bây gi . S n có xe tôi ây. Tôi i v i c u n a”. ChánhTâm l t t i thâu x p áo qu n b vô hoa ly. Còn Tr ng Quí kêu th ng Quì v i th ng

i mà bi u s a so n ng i Sài Gòn.

Th ng Quì nói r ng: “Tôi không i Sài Gòn âu th y. V tr n l g p tía má tôi r isao?”, Th ng H i l i h i r ng: “Tôi m i nghe nói ph i i ki m má tôi. Ki m chi v y,th y. H má tôi th y tôi thì má tôi b t tôi còn gì?”.

Tr ng Quí c i và hai tay v vai hai a nh mà nói r ng: “Hai em ng lo gìt. Có qua v i c u b o h cho, không h i gì âu mà s . Em H i, qua nói cho em bi t,

qua ch c em g n g p ba m ru t c a em r i. Em s tr v cái nhà h i nh ó mà em ”.

Th ng H i ngó Tr ng Quí trân trân, tuy nó không hi u cha m ru t nó âu, songnó nghe nói nh v y thì b m t coi t i l m.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


114

Chánh Tâm s a so n xong r i, thì tr i ã ch ng v ng t i. Tr ng Quí kêu s pph xách hành lý lên xe và thôi thúc Chánh Tâm v i ba a nh ra i. Chàng s p th ngQuì ng i tr c v i s p ph , còn chàng v i Chánh Tâm ng i hai bên phía sau, th ng H i

i Phùng Sanh ng i gi a.

p ph p máy, ph t èn lên sáng loà, r i xe h i rút ch y, ti ng máy , ti ngkèn te te.Th ng H i ph i ph i trong lòng nên d a bên mình Chánh Tâm, mi ng chúmchím c i hoài. Chánh Tâm choàng tay qua ôm nó và l i nói v i Tr ng Quí r ng: “ N uquý thi t là nó thì tôi c m n tr i ph t l m”.

Tr ng Quí c i và h i s p ph ch y cho mau.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


115

XVIII

T NHÀ SUM HI P

úng 12 gi khuya, xe h i lên t i Ch L n. Tr ng Quí mu n ghé ph t l i nhàm Vân mà bi u nàng nhìn th coi th ng H i ó có ph i là Chánh H i hay không.

Chánh Tâm không ch u, chàng nói r ng: "Không c. Vi c còn m l m. M con cáchnhau ã n m sáu n m r i, bi t v tôi còn nh hay không mà nhìn. Chi b ng mình h i chorõ g c tích, mình bi t ch c ch n r i mình s em nó v , ví d u m nó nhìn không cthì mình s có c mà nói".

Tr ng Quí khen ph i, r i bi u xe ch y th ng ra Sài Gòn. L n n y c ng ghé kháchn "Bá Huê L u" mà ngh n a. Ba a nh bu n ng quá, nên vô phòng r i thì chúngm gi i mà ng li n. Chánh Tâm n a m ng, n a lo, nên c i qua i l i mà ngó th ngi hoài; ch c nó là con, mu n ôm nó mà hun, mà r i l i s l m, nên ng d d . Tr ng

Quí ép h t s c, mà n 3 gi khuya chàng m i ch u vô mùng.

i t ng sáng thì Chánh Tâm ã kêu th c d y h t th y. Chàng h i th ng H i r ng:

- Em nói má em là T Ti n Chí Hòa ph i hôn?

- Ph i.

- Kh i tr ng ua ng a c bao xa, r i m i t i nhà?

- Kh i xa l m. i h t xóm ó r i m i t i.

- Em r a m t r i d t qua i.

- Ý! Ai dám! Lên ó má tôi th y r i làm sao?

- Không h i gì. Lên ó em ngoài xe, m t mình qua vô nhà, thì má em th ysao c.

- , th y vô m t mình, ch tôi không vô âu. Th ng Quì i hôn th y?

- Nó i n a.

- , c a. Có nó i ng nh má tôi g p, má tôi r y, thì tôi nói t i nó r tôi i.

Th ng Quì nghe nói nh v y thì tr n m t áp r ng: "M y m i quá! ng lòng v inhau mà i, bây gi còn th a cái gì m y?". Th ng H i c i h h r i nói r ng: "Taonói ch i v i m y, ch tao ng thèm th a à. Tao s ng l m mà, r i m y coi"

Chánh Tâm m n xe c a Tr ng Quí mà i Chí Hòa. Tr ng Quí òi i theo, nênkhóa c a phòng r i d t h t i ra xe.

Xe ch y lên t i tr ng ua ng a c , th ng H i day qua h i Tr ng Quí r ng: "Hômqua th y nói tôi g n g p cha m ru t tôi mà sao bây gi l i tr v cha m nuôi tôi v yth y?". Tr ng Quí c i và áp r ng: "Ch m ch m m t chút. Ph i t i cha m nuôi r i m i

i cha m ru t c ch ". Th ng H i không hi u nên ng i b b mà ngó hai bên xóm.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


116

Xe ch y ngang qua cái ng nh vô nhà T Ti n, th ng H i li n ch tay mà nóing: " ó, nhà má tôi ó". Chánh Tâm kêu s p-ph ng ng l i, mà vì xe ng tr n ch y

nên ch ng ng ng c thì ã kh i h n m t kho ng dây thép.

p-ph mu n th t xe l i. Chánh Tâm không cho, bi u ph i u luôn ch ó.Chàng leo xu ng xe, bi u th ng H i ch nhà l i cho ch c, r i chàng th ng th ng mà i.Tr ng Quí d n s p-ph coi ch ng ba a nh , ng cho chúng nó xu ng xe, r i chàngch y theo Chánh Tâm.

Khi hai ng i b c vô cái ng nh r m r p, trên cây d i c , thì Chánh Tâmtrong lòng h i h p nên nói v i Tr ng Quí r ng: " êm nay tôi vái Tr i Ph t, Ông Bà lung

m, tôi c u nguy n h i cho trúng, ng cha con nhìn nhau, ch ng v hi p nhau, cho h tbu n r u n a. Không bi t Tr i Ph t có ch ng cho lòng c a tôi hay không?". Tr ng Quíchúm chím c i và áp r ng: "C u vái làm gì. N u không ph i, mà c u vái r i Tr i Ph tlàm cho ph i c hay sao? Mà tôi ch c ph i r i, c u ng lo".

Chánh Tâm v i Tr ng Quí b c vô t i sân thì th y m t cái nhà tranh x ch x c,vách phên tr ng l ng, c a n o r u r o. Có m t ng i àn ông ng n m t i b ván ngay

a, ngóc u ngó th y hai chàng vô g n t i c a thì ng i d y b c xu ng t mà c p m tn dác. Chánh Tâm ngó th y ng i y r i day l i nói v i Tr ng Quí r ng: "Ph i r i".

Ng i y th t vô trong, b nh mu n ch y tr n. Chánh Tâm c i và h i r ng:

- Ph i chú là T Cu không? Không có sao âu mà s . ây cho tôi h i th m m tchút.

- Th a, hai th y âu mà h i th m T Cu?- Chú quên tôi hay sao?- Th a, quên.- Tôi ng Thu n Ki u, cách n m sáu n m nay, tôi cho chú m t a nh v i

y tr m ng b c ó, chú nh hôn?- Th a nh . Bây gi tôi nh r i. M c h i ó nh m ban êm, ph n thì lâu quá r i,

nên tôi quên, xin th y ng ch p tôi t i nghi p. M i hai th y vô nhà.- Thôi ng ây c ng c. V chú tên gì?- Th a, tên Ti n.- Thím i âu?- Th a th y, con ó kh n n n quá. Nó b tôi theo trai h n m t tháng nay r i.- Tôi nghe nói chú b tù, chú ra h i nào mà bây gi chú nhà ây?

- Th a th y, tôi ra c ng h n m t tháng nay. C ng t i con v tôi nên tôi m i b tùa th y. Tôi nói cho th y th ng. Th y cho tôi m y tr m ng b c, tôi ca c m dànhng nuôi th ng nh . Con v tôi nó lén l y thua bài thua b c h t, nó báo h i cho tôi

nghèo quá, làm không n, túng th ph i i làm b y n a. Tôi b tù, nó nhà l i l yth ng Lành, là a con nít áng tu i con nó, r i ch ng tôi ra hai a nó s , nên d t nhautr n m t.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


117

- Thím m i r quá nh v y, thôi thì chú b thím cho r i còn k mà làm gì?

- Th a không, tôi có k n a âu. Nó b tôi thi t là may cho tôi l m ch . N u nócòn v i tôi n a, ch c là tôi không kh i b ày.

- Còn th ng nh tôi cho chú ó, bây gi nó âu? Thím d t theo hay là thím l icho chú?

- Th a th y, h i tôi b tù, nó nhà, nó b th ng nh theo ai không bi t, nch ng tôi v ây, tôi không th y nó n a.

Chánh Tâm c i, li c ngó Tr ng Quí thì th y Tr ng quí c ng c i. Chánh Tâmng m ngh m t h i r i h i T Cu n a r ng:

- Chú có d y th ng nh ó n tr m hay không?

- Th a th y, th y d n tôi nh v y, mà nó còn nh quá, d y gi ng gì c.

- Bây gi chú nghèo l m hay sao?

- Th a nghèo quá.

Chánh Tâm móc bóp ph i ra, m l y ba t m gi y b c x ng mà a cho T Cu vànói r ng: "Tôi cho chú thêm ba tr m ng b c n a ây. Chú dành làm v n buôn bánki m l i mà n, ng có i n tr m n a, mà c ng ng có tr l i v i thím n a a, nghekhông. Thôi, tôi v ". Chánh Tâm nói d t l i r i kéo Tr ng Quí tr ra.

Cu c m l y ba t m gi y x ng, trong lòng ng n ng , không hi u t i sao mà th yó c cho ti n hoài nh v y? Anh ta ch y theo t n thì Chánh Tâm ng l i, khoát tay

và nói r ng: "Chú tr vô. ng có nói chi h t, ng có nói chi h t... Nè, ph i nghe l i tôing có tr l i v i thím n a, nghe hôn". T Cu d rân, song ng l i mà ngó, ch không

dám theo.

Ra t i xe, Chánh Tâm thót lên, ôm th ng H i vào lòng mà hun và nói r ng: "Conôi, con, cha ru t con ây nè, con bi t hôn". Tr ng Quí li n bi u s p-ph ch y th ng vôCh L n.

Xe ch y vùn v t, Chánh Tâm ôm ri t th ng H i n ng n u mà n c m t ch y ròngròng. Tr ng Quí ng i c i hoài. Th ng H i không hi u chi h t, c ng i l ng thinh, mà

t nó h n h l m. Ch ng xe g n t i Ch L n nó m i h i r ng: "Còn má ru t c a tôiâu?". Chánh Tâm lau n c m t và nói r ng: "M t lát n a con s g p má con".

Vô t i Ch L n, Tr ng Quí bi u s p-ph ch y qua ng Cây Mai ng ghé nhàm Vân. Xe v a ng ng, Tr ng Quí nh y xu ng tr c, ch y vô nhà, th y C m Vânng ng i trên b ván v i cô Ba Hài thì nói l n lên r ng: "M Ba, c u Ba ki m c

cháu r i, c u d t vô tr cho m kia".

m Vân nghe nói nh v y vùng ng lên g n gàng. Chánh Tâm n m tay th ngi b c vô, còn th ng Quì v i Phùng Sanh thì i theo sau. Chánh Tâm v a th y v thì

khóc và nói r ng: "Tôi m i tìm c con, nên d t nó vô cho mình ây". C m Vân b c


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


118

i n m tay th ng H i mà nhìn, nàng r tay ch n, u c , nàng v ch l tai, nàng vu t máitóc, nàng coi cùng h t, r i nàng ôm nó và khóc và nói r ng: "Ph i con tôi r i, hai c nh tainó có hai cái l , i nào mà tôi quên cho c. Con ôi! M y n m nay con âu v y con?Con lên mùa h i nào mà m t mày r ch ng nh v y nè h ? T i ba con c ác l m, nên

y n m nay con lìa m , m bu n r u, con c c kh , mà m c ng khóc h t n c m t".

m Vân ôm con và khóc và nói không d t. Chánh Tâm ng i trên gh , chàngng khóc. Trong nhà ai n y u ng lòng, ng ngó nhau, không ai nói c m t ti ng.

Th ng H i m ng mà ch y n c m t ròng ròng. C m Vân khóc k ã thèm r i nàng nóing: À, tôi có may s n m t b qu n áo mà ch con tôi. Ngó à, m y lên l u, kéo h c t

phía trái ó, l y cái áo l a v i cái qu n l a tao may hôm tr c ó, em ây ng tao b ncho con tao. T i nghi p quá! B n áo qu n gì nh v y h ng bi t".

Nàng c i áo c i qu n th ng H i r i, ch ng con Ngó em b xu ng, nàng b nvô cho nó, ng nh m nhía và c i và nói r ng: "Tôi may nh m ch ng mà v a quá chhá?".

Chánh Tâm th y v vui r i, chàng m i lau n c m t và b c l i g n mà nói r ng:"Bây gi tôi ki m con c r i, v y xin mình ng có phi n tôi n a. T i s m ng vch ng mình tr c tr ít n m, nên m i khi n cho có chuy n nh v y, ch ph i t i tôi oánthù v con âu mà mình phi n. Tôi bi t n m sáu n m nay mình bu n r u lung l m. Tôiây, tôi l i vui s ng gì hay sao. Mình h i anh Tr ng Quí ây coi cái thân tôi ra th nào

thì mình bi t".

m Vân day m t qua ch khác mà áp r ng: " a, th y bu n thì th y ch u, t ith y làm ch ph i t i tôi hay sao mà th y trách. Thôi, th y tr con cho tôi r i thì thôi, tôicó gi n th y n a âu. Th y mu n v thì v i. Tôi g p con tôi thì r i". Chánh Tâmkhông bi t nói sao n a c, nên ng ngó v mà m t coi bu n hiu.

Ch ng ó cô Ba Hài v i Tr ng Quí m i xen vô mà nói chuy n om sòm. C m Vânng x ng d t con i r a m t, l y n c ch i u cho nó, l y bánh a cho nó n. Nàngc m ng con, nên quên h t thiên h . Ch ng nàng t nh trí, dòm th y Phùng Sanh v i

th ng Quì, nàng m i h i hai a nó là con c a ai. Tr ng Quí nói r ng: "Th ng Quì ây làanh em b n c a Chánh H i, nh nó d t Chánh H i tr n, nên c u Ba m i g p c".Chàng l i n m tay Phùng Sanh kéo t i mà nói r ng: "Th ng n y là con c a tôi".

m Vân ch ng h ng h i r ng:- Ông có con t i bây l n l n sao?- Ph i. Nó m t l t v i Chánh H i.- H i nào âu? Sao tôi không nghe nói?- M khéo gi ng thì thôi. Cô Hai T Nga nó m t l t và m t nhà v i m , sao

i không hay!- a! Té ra con c a ch Hai tôi ây hay sao? Phùng Sanh ph i hôn?- Ph i.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


119

- B t nh n d hôn! Ai dè âu. Sao mà nó l i v v i ông?- Th y Phùng Xuân làm t giao nó cho c u Ba, có v y nên tôi m i b t c ch .

y, mà bây gi m g p c cháu r i, m ph i ãi ti c i ch . i t h i s m m i choi bây gi ã ói b ng r i. M sai mua v d n c m n, m Ba.

- c. Tôi v i dì Ba c ng ch a n c m.

m Vân v i cô Ba Hài kêu con Ngó mà sai ra ch mua ng v d n c m n.Con Ngó b c ra i, th ng Quì ngó theo trân trân r i nó kêu th ng H i mà h i r ng:"H i, m y nh ch ó hôn m y?". Th ng H i l láo h i r ng:

- Nh gi ng gì?- Tao v i m y ng ngoài tr c kia, sáng ngày ch m c a ra i mình, ch a

ch i mu n ánh mình ó, m y quên hay sao?- À, à, ph i a.

m Vân nghe hai a nh nói nh v y, nàng không hi u, nên nàng h i. Ch ngth ng H i c t ngh a cho nàng bi t r ng h i n m ngoái nó v i th ng Quì có ng t i b ván

ngoài ó m t êm, thì nàng ch ng h ng r i nàng ch t l i mà than r ng: "B t nh nquá! Tr i khi n con tôi v nhà mà tôi không hay ch ".

Chánh Tâm nghe l i than y thì chàng nói r ng: “V y ch tôi ây l i gi i gì. Tôic nó v nhà m y b a mà tôi có dè nó là con c a mình âu. H i nó thì nó không ch u

nói g c tích. May nh có th ng Quì nói nên m i tìm ra m i, ch không thì nó m y n m,tôi c ng không hi u c"

Con Ngó mua v m t xe ki ng. Chánh Tâm v i Tr ng Quí ph khiêng m t cáibàn l n gi a nhà, r i cô Ba Hài v i C m Vân coi s p t d n em lên mà n. Tr ngQuí s p ch ng i, chàng Chánh H i ng i gi a, còn cha m nó ng i hai bên. C m Vân

p ép con n, b nàng vui v l m, ch không ph i bu n r u nh tr c kia n a. Trong lúcn c m, cô Ba Hài h i th m t i sao mà tìm Chánh H i c. Chánh Tâm nh n d p y

i thu t chuy n l i cho dì v i v nghe. n ch ng chàng nói t i lúc chàng cho T Cuba tr m ng b c thì th ng H i h i r ng:

- Tr i i! Cho chi v y?

- Ba th ng nó. Nó không hay ba ki m con, ch ph i nó hay nó n nhà mà chochu c, nó òi m y muôn ba c ng ch u h t.

- Tía tôi tù mà v h i nào ó kia.- T Cu nói v i ba, chú v h n m t tháng r i. Còn v chú l y th ng nh nào ó,

nghe mãn tù thì s , nên d t nhau tr n m t.- L y anh Lành.- Ph i a.- Tôi hay chuy n ó. T i cái ó nên tôi b òn g n ch t. Nó l y nhau, tôi th y r i

nó s tôi nói b y, nó tr l i ánh tôi ch .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


120

Ai n y nghe nó nói nh v y u t c c i. Tr ng Quí kêu Chánh H i mà nói r ng:"H i hôm qua, qua nói cháu g n g p cha m ru t cháu, bây gi cháu g p r i ó, cháu tinqua hay không?'

Chánh H i g c u r i kêu th ng Quì mà nói r ng: "Quì, tao nói cha m tao giàum, nhà l u, m y nói tao nói dóc, bây gi m y th y hay ch a h ?"

Chánh H i nói t i ó r i ng m ngh và day qua h i m r ng: "Nè má, tôi nh h ió nhà mình không ph i nh v y mà".

m Vân nghe kêu ti ng "Má" thì th th i trong lòng, t i rói ngoài m t, nàngli c ch ng mà c i, r i tr l i v i con r ng:

- , h i tr c con ngoài Sài Gòn, ch âu ây. Con nh hôn? Con ng trên l ui má, còn bà n i v i cô Hai ng d i, có con Nên, con L i nó t m cho con hoài ó.

- , ! Tôi nh r i. Cô Hai c ng có con nh tôi v y, ph i hôn má?- Kia, kìa, con c a cô Hai con ó.

m Vân và nói và ch Phùng Sanh. Chánh H i ngó s ng và nói r ng: " a! V ymà h m nay không dè ch ". Nó li n ng d y ch y l i Phùng Sanh r i n m tay th ng nmà d c d c hai ba cái và nói r ng: "Bon sua, t i. T ó n bây gi m nh gi i, h ?".

Ai n y c i r , m y a nh c ng c i. Chánh H i tr l i ng i d a bên m nó, r iday qua h i cha nó r ng:

- Bà n i v i cô Hai bây gi âu, ba?- Ch t h t r i còn âu mà h i.Chánh Tâm nói mà a n c m t. Chánh H i ng m ngh m t h i r i h i r ng: "Cái

nhà l u h i ó bây gi còn hôn, má? Tôi mu n v ó v i ba má, ch tôi không mu n ây"

m Vân v i Chánh Tâm ngó nhau mà c i. Cô Ba Hài nói r ng: "M ki p nó!Nó xiêu l c m y n m nay mà c ng không quên nhau rún. Con nh v y mà không nh sao

c".

Tr i xui khi n thi t là k . Chánh H i lìa m , cách m ã lâu, mà bây gi sum hi p,nó trìu m n nh thu nay chung m t nhà. Nó nói chuy n v i m mà c ng nói chuy n

i cha; nó ch c cho hai ng i ph i nói chuy n v i nhau, nó mu n hai ng i u th ngnó, nó nói tía lia, nó tính t ng b ng, làm cho C m Vân ch ng n r i thì h t gi n ch ng

a c.

Tr ng Quí mu n th a d p n y mà làm lành cho v ch ng Chánh Tâm hòa hi p v inhau, nên bi u Chánh Tâm ra khách s n l y hành lý em vô ây mà . Chánh Tâm s aso n i, Chánh H i òi i theo, nó l i bi u m nó c ng i n a, ng ch cái nhà l u h itr c cho nó coi. C m Vân d c d c không ch u i, mà không mu n cho con i, ng t vìChánh H i òi quá, nên nàng ph i i kh n mà i v i ch ng con. Tr ng Quí ng i tr c

i s p-ph và Phùng Sanh, th ng Quì ng i k m t bên còn hai v ch ng Chánh Tâm v iChánh H i thì ng i phía sau.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


121

Xe ch y ra ng Thu n Ki u, ch ng i ngang qua nhà l u, thì Chánh Tâm ch mànói v i con r ng: " ó, nhà c a mình ó. ít b a ba i h i r i ba d n v ó chocon v i ba má". Th ng H i g c u và c i. Nó l i ngó th ng Quì và nói v i cha nó

ng: "Nè, ba nuôi th ng Quì n a, nghe hôn ba. Tôi có h a v i nó h tôi g p ba má tôibi u ba má nuôi luôn nó n a"

Chánh Tâm g c u, Chánh H i c i. Nó l i day qua n m tay má nó nói r ng:"Má bi u ba mua cái xe h i cho tôi i ch i nghe hôn má". C m Vân ngó Chánh Tâm mà

i. Chánh Tâm c ng c i và nói r ng: "Con mu n xe h i, chi u ba mua cho".Chánh H i khoái chí bèn vói tay v l ng th ng Quì mà h i r ng: "S ng hôn m y? Chi unay tao có xe h i".

Ra t i khách s n, Tr ng Quí l i ó v i Phùng Sanh và th ng Quì, còn ChánhTâm l y hành lý i v i Chánh H i vô Ch L n mà thôi. C m Vân không ch u, c theonài n ph i i h t vô trong nhà nàng mà ngh . Tr ng Quí l y làm vui mà th y C m Vânthu n v i ch ng r i, chàng không dám trái ý nàng, nên kêu s p-ph bi u i tr ti n phòngvà em h t hành lý xu ng xe.

Khi s a so n i, Chánh Tâm bèn nói r ng: "Trong lúc con tôi b ho n n n thì nónh có th ng Quì b o h . Công n c a th ng Quì tôi không th quên c. Tôi mu nem nó v nuôi c ng nh con tôi v y, ng t vì không bi t tía nó có ng n tr hay không.

y s n d p ây, t ng i lên t H ki m c p r ng H n ng tôi nói chuy n m t chút".

Tr ng Quí v i C m Vân u khen ph i, nên bi u s p-ph ch y lên t H . Th ngQuì ch l i cho xe ghé ngay ng h m vô nhà nó. Chánh Tâm v i Tr ng Quí xu ng xe

i ng b ng không bi t âu mà i. Th ng Quì không dám ch ng m t ra mà chng. Chánh H i th y v y m i leo xu ng mà nói r ng: "Ba i theo tôi ây, tôi ch nhà

tía th ng Quì cho". M y ng i i vô h m m t h i r i tr ra m t mày bu n xo. Tr ng Quíli n bi u s p-ph ch y vô Ch L n. Xe qua kh i ch t H r i th ng Quì m i h iChánh Tâm r ng: "Th y nói v i tía tôi xong ch a h th y?". Chánh Tâm g c u. Chánh

i vùng nói l n r ng: "Tía m y b dây èn khí qu n ch t r i, còn âu mà nói".

Th ng Quì ch ng h ng. Chánh Tâm s nó bu n, nên nói r ng: "S em ph i choqua nuôi, nên Tr i m i khi n có vi c nh v y. Em ng có bu n. Em v i qua t t h n,

cha m gh sao c. Mà m gh em ã i m t r i, bi t âu mà ki m". Th ng Quìng i bu n hiu.

t i nhà C m Vân l t t i mua hàng v kêu th may c t áo qu n cho Chánhi v i th ng Quì b n. B n thân nàng i t m g i cho hai a nh , nàng kì mình, kì c ,

nàng c t móng tay, móng ch n, nàng s n sóc t chút, không ch u cho con Ngó làm.

Chánh H i t m r a s ch s , m c áo qu n t t r i thì theo thúc ba nó i mua xei. Chánh Tâm mu n giúp v i v mà làm cho v a lòng con, nên bi u C m Vân nhà

coi th may áo may qu n và bi u con Ngó s m ng chi u n c m, còn chàng v iTr ng Quí và ba a nh d t nhau i Sài Gòn.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


122

n chi u tr v thì Chánh H i v i th ng Quì m i a u có giày, có nón và có Tây, c ng nh Phùng Sanh v y. Chánh H i ch y l i ôm má nó và nói r ng: "Ba

mua xe h i r i má à. Xe t t l m, h nói h v s r i chi u mai m i l y c. Ba m np-ph r i n a. S ng l m, mai mình có xe h i m i. H l y r i mình i Trà Vinh nghe

hôn má. Má i v i con má. Xu ng Trà Vinh r i mình i C n Th th m nhà Phùng Sanha".

êm y Tr ng Quí m i tính v i v ch ng Chánh Tâm chàng v C n Th tr cmà thông tin cho cô N m ào hay ng cô m ng. Chàng c n d n h l y xe m i r i thì hai

ch ng Chánh Tâm v Trà Vinh th m nhà ch ng m t vài b a r i sao c ng qua C nTh ch i v i chàng ít ngày. V ch ng Chánh Tâm ch u nên sáng b a sau cha conTr ng Quí m i lên xe i tr c v C n Th .


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


123

XIX

CÓ M Y AI

t con lìa v g n sáu n m tr ng r i, thình lình trong m t bu i mà cha conng phùng, v ch ng h i hi p; làm ng i ai g p cái c nh nh v y, d u tánh tình tr m

nh n th nào i n a c ng khó mà gi u cái m ng, cái vui trong lòng c. Chánh Tâmc sum hi p v i v con, tuy chàng không l cái v vui m ng c a chàng cho ai th y,

nh ng mà chàng ng i c ngó v r i ngó con mà c i hoài. Lâu lâu chàng ngo t con l in r i ôm m t nó mà hun, ho c chàng l i ng m t bên v mà coi v may áo cho conn. Chàng h ng thú hòa hi p m t cách êm ái nh v y ó, ng i ngoài dòm vô ai c ngng chàng không vui m ng cho l m duy C m Vân bi t tánh ý ch ng, nên nàng hi u cái

ch y là c ch khoái l c c a ch ng thu nay.

Tr n bu i s m m i, Chánh Tâm x n b n nhà mà ch i v i v con. Bu i chi u,chàng i ra Sài Gòn, m n Tr ng tòa ra gi y ký cho ng i m n nhà l u c a chàngtrong vòng 15 ngày ph i d n i và tr l i cho chàng . Vi c ó xong r i chàng m i l ihãng xe h i ch ng b c mà l y xe.

n 5 gi chi u, chàng em xe v . Chánh H i nghe th y xe thì m ng quýnh, ch yvô trong nó kéo má nó ra coi. Chánh Tâm m i C m Vân v i cô Ba Hài i th . C m Vân

r ng: " tôi may s p nh ri t cho r i ng mai có i, ch i ch i r i mai i saoc. Chánh Tâm nghe nói nh v y thì không dám ép nên i m t vòng v i cô Ba Hài và

hai a nh , còn v nhà may .

Áo qu n c a s p nh may xong r i, Chánh Tâm bèn th a v i cô Ba Hài ng r c v Láng Thé th m nhà ít b a. Cô Ba Hài nói r ng : "Nó ph i i ch . Nó có nói v i taong, h i ch T ng m t, nó có b nh nó không hay. M y n m nay nó phi n m y nên nó

không t i nhà c mà l y ch T ng. Bây gi v ch ng con cái hi p v i nhau r i, thì nói m i ph i ch ".

m Vân lo thâu x p áo qu n b vào hoa ly. Chánh Tâm l y tây mà b n choChánh H i v i th ng Qui, s a so n xong r i m i t cô Ba Hài mà lên xe. Hai a nh rnhau ng i phía tr c v i s p ph , b Chánh Tâm v i C m Vân ng i sau chen ngo n.

Xe m i, máy còn êm nên ch y nghe ti ng vù vù xu ng t i nhà ga An L c, Chánhi ngoái u l i mà nói r ng: "Tôi v i th ng Quì có ng l i ây m t êm má a". Chánh

Tâm ngó v mà c i. Xu ng t i ch m, Chánh H i l i ch quán bà già cho n c m h itr c, r i xu ng t i Gò en nó ch luôn tr ng h c nó h c ngày x a n a. Hai a ng itr c, nói chuy n cãi l om sòm. V ch ng Chánh Tâm ng i sau c ngó r i c i cùngnhau.

Có m t lúc xe ng ch y mau, Chánh Tâm n m tay v mà nói r ng: "Em mlung quá ! d n nhà yên r i qua em em cho quan th y thu c coi, cho thu c em


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


124

p l i nh x a m i c". C m Vân l c u áp r ng : "Em có au âu mà u ng thu c.Bây gi em g p con r i, em h t bu n r u n a, thì trong ít ngày ây em m p l i ch gì".

Chánh Tâm mu n tính vi c s t i, ch không nghe chuy n qua r i, b i v y chàngnín khe m t h i lâu, r i chàng d a vào vai v mà nói r ng: "Qua nh t nh t rày v sauqua không r i em m t giây phút nào h t". C m Vân li c m t ngó chàng mà c i. Cáchngó, cách c i y, trót h n m i n m Chánh Tâm m i c th y m t l n n a ây, th y

i chàng quên các m i s u, các m i th m ngày x a h t.

Lúc 12 gi tr a, xe h i xu ng t i Láng Thé. Hai v ch ng H ng b Hu nh ngheti ng xe h i vô sân, không bi t là xe c a ai , nên l t t ch y ra mà dòm, H ng bHu nh ngó th y Chánh Tâm mà l i có C m Vân, thì ch ng h ng không hi u sao mà vch ng c sum hi p. Chánh Tâm m c a b c xu ng xe, n m tay v xu ng n a, r inói v i H ng b Hu nh r ng: "Tôi tìm c con tôi r i, v tôi h t phi n tôi n a nên d tnhau v ây mà l y th y v i má tôi". H ng b Hu nh h i Chánh Tâm r ng: "Chánh H iâu?". Chánh Tâm ch Chánh H i mà áp r ng" "Nó ó".

ng b Hu nh lõ c p m t chau o u mà nói r ng:

- Th ng n y là th ng H i mà.

- Nó ó a.

- Tr i i! Sao cháu d t v chuy n tr c cháu không nói cho c u bi t.

- H i ó tôi không dè.

Chánh H i n m tay má nó mà d t vô nhà, và i và nói r ng: "Tôi v ây v i bahôm tr c, tôi có t p c i trâu. Bây gi tôi leo lên l ng trâu kh i ai n a. chi u tôi

i cho má coi.". C m Vân áp r ng:

- Ý! H ng c a con. C i trâu làm chi?

- C i ch i, ng l m ch .

- Má không mu n con c i. Con ng có cãi l i, má gi n a.

- Má gi n thì thôi.

- Chánh Tâm a b c cho H ng b Hu nh, bi u ki m mua m t con heo, ngngày mai làm th t mà cúng cha m .

n chi u, hai v ch ng Chánh Tâm, d t Chánh H i v i th ng Quì i b trên b Láng Thé qua t ch mà ch i. Hai a nh ch y tr c, hai v ch ng Chánh Tâm

th ng th ng i sau. Ra kh i u gi ng r i Chánh Tâm th y ng r ng minh mông, tronglòng sinh m i c m tình lai láng. Chánh r v ng i d a g c cây c ng mà ngh ch n.Chánh Tâm ng i ng m c nh m t h i r i a n c m t mà nói v i v r ng: "N m tr c,lúc qua m i v d i n y, qua có ra ây ch i m t l n. Qua th y c nh, qua nh lúc vch ng mình m i c i. Hai a mình ra ây ng trò chuy n v i nhau, tình dan díu r t


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


125

n n ng, thì qua bu n quá, qua mu n t v n ch t ph c cho r i. Thi t qua nh cô N mào lung l m. N u không có cô thì qua ã ch t t lâu r i".

m Vân ngó ch ng mà h i r ng:

- Cô N m ào nào âu?

- Cô là con ng i c u c a anh Tr ng Quí, ch ng ch t r i, nên m i tr v v i cha trong Trà Bang.

- Cô làm sao mà anh h t bu n?

- Cô có cái cách khuyên gi i hay l m. Ch ng nh ng là l i nói cô khôn khéo màthôi, mà cô còn có cái duyên l lùng quá, h qua th y m t cô là qua b t bu n. Qua nóithi t v i em, vì cái tình c a qua i v i em n ng quá, qua không th nào quên em c,nên g n g i v i cô n m sáu n m, tuy dan díu v i nhau nh ng không có u gì ángtrách. N u ng i nào khác không ph i là qua, thì qua ch c ph i xe t k t tóc v i cô r i.

- Cô âu mà anh g n cô c ?

- Cô nhà anh Tr ng Quí.

- Cô ó luôn hay sao?

- luôn luôn. N u cô v Trà Bang thì qua bu n quá, nên anh Tr ng Quí c y cô coi sóc giùm vi c nhà cho nh, ng cho qua th y m t, qua b t bu n.

- Bây gi cô còn bên C n Th hay không ?

- Cô vái van êm ngày, cô trông cho qua tìm c con, ng có h i hi p v i em.Anh Tr ng Quí v thông tin cho cô hay ng cô m ng.

m Vân ng i suy ngh , r i ki m chuy n khác mà nói không h i th m vi c côm ào n a.

Qua b a sau cúng qu i cha m r i, C m Vân thôi thúc Chánh Tâm qua th mTr ng Quí. Chánh Tâm thâu x p hành lý b lên xe, r i i C n Th v i C m Vân và hai

a nh .

Tr ng Quí th y v ch ng Chánh Tâm qua thì m ng r , h i tr xách vô phòng,sai múc n c r a m t l ng x ng.

ch ng Chánh Tâm r a m t thay áo r i ra ng i u ng n c trà. Chánh Tâm h iTr ng Quí r ng: "Cô N m ã v trong Trà Bang, hay là i dâu, mà không th y nhàây?".

Tr ng Quí áp r ng: " cha ch ? B a hôm tôi v tôi nói c u ã tìm c Chánhi r i, mà m Ba c ng ã h t gi n c u n a thì con N m nó m ng quá. Nó m i v tr ng

hôm qua. Tôi có nói nay mai gì ây c u m s d t Chánh H i qua ch i, tôi bi u nó l ing cho bi t m Ba v i Chánh H i. Nó c i và nói r ng ph n s c a nó ã d t r i, c

òi v hoài, tôi c m không c nên ph i cho xe a m con nó v ".


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


126

m Vân nói r ng: "Hôm qua em nghe nhà em nói m y n m nay nhà em nhcó cô N m khuyên gi i nên b t bu n r u m i còn s ng c mà hòa hi p v i v con ây,thì em khoan khoái trong lòng, em b n b qua ng t n cô N m. Ch ng dè qua màkhông g p c, thi t là r i quá".

Tr ng Quí châu mày nín thinh m t h i áp r ng:

- C u ba nh nó thi t, song mang n nó thì tôi mang n nhi u h n.

- Sao v y?

- M ngh ó mà coi; t i tôi làm cho c u Ba lìa v m t con, n u c u ba bu nu mà ch t thì tôi mang cái qu báo l n bi t ch ng nào. Con N m ào nó lãnh vi c

khuyên gi i c u Ba, tuy nó ã c u mang c u, song k trung thì nó giúp cho tôi kh i mangi ác ch . Tôi nói v i nó h t s c, nó m i ch u lãnh cái vai tu ng khó kh n ó, ch ph i

nó t ý làm âu.

Chánh Tâm nghe nói nh v y thì ch ng h ng, bèn h i r ng:

- Té ra anh c y cô N m ra công mà khuyên gi i cho tôi b t bu n ó hay sao?

- Ch sao! M y n m nay c u không dè hay sao?

- Không.

Tr ng Quí c i ng t r i nói r ng:

- Bây gi c u ã ki m c cháu, mà m c ng h t gi n c u n a, ch c c u h tbu n r u r i, v y tôi nói thi t cho c u hi u.

Khi tôi làm cách mà tìm Chánh H i không ra, tôi nói khô n c mi ng mà mBa c ng phi n c u hoài, c u qua bên n y, c u không n không ng , ngày khóc êmthan, tinh th n m t ngày m t thêm suy, hình d ng m t ngày m t thêm m, tôi s c u ch tquá. Tôi c nói láo v i c u r ng tôi ch c tìm c cháu, tôi c nói g t c u r ng m ba b tgi n c u.

Mà nói láo, nói g t, thì trong n m m i b a, ch g t luôn luôn n m n y tháng kiahoài sao c. Tôi tính g n nát trí khôn, mà c ng không bi t li u làm sao. Tôi th y con

m ào n t na m th m, mà nhan s c l i p n a, tôi m i n n n v i nó ng nógiúp tôi mà g s u cho c u. Tôi xin nó gi d ng y a l i nói, trêu gh o dung nhan cho

u say m mà t m quên vi c nhà, ng cho tôi có gi ki m Chánh H i và n n n v i Ba. Ban u nó không ch u. Nó nói c ng ph i, ph n àn bà ra lãnh vai tu ng trêu hoa

gh o nguy t nh v y thì còn gì là danh d , b i vì d u nó có gi gìn n t na thì ng ingoài ai có bi t c, mà không chê c i nó. Tôi cãi v i nó, tôi c t ngh a cho nó nghe,tôi nói nó làm m t vi c i ngh a, nó li u mang ti ng th phi chút nh mà c u c sanh

ng c a c u, l i c ng c u cho tôi kh i mang qu báo n a. Tôi n n n quá nó ch u.

Mà ch ng nó làm cho c u b t bu n r i, thì nó l i bu n, nên c theo òi v hoài.y n m nay tôi nói l m, mà c u m tôi c ng ép nó n a, nên c c ch ng ã nó ph i

ngoài n y, mà coi b nó kh tâm không bi t ch ng nào. B a h m tôi v tôi nói c u ã


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


127

hòa hi p v i v con r i thì nó vui m ng quá, m ng cho c u h t bu n r u, và c ng m ngcho nó h t nh c lòng n a, nên òi v Trà Bang li n.

m Vân nghe r i thì nàng nói r ng: "Em ph i vô Trà Bang mà th m cô N m m ic. Cô bi t li u danh d mà làm vi c i ngh a, có l nào em vì ng xa mà không

n t n cô hay sao".

Chánh Tâm c ng nói r ng: "Tôi c ng ph i i t n cô N m n a. Thu nay tôikhông dè cô có lòng mu n c u tôi nh v y. Ngày nay tôi ã hay r i, mà tôi không n t

n cô thì tôi vô tình b t ngh a l m".

Tr ng Quí s n lòng d t hai v ch ng Chánh Tâm i, nên qua ngày sau, n c mm m i r i, chàng bi u em h t hai cái xe h i ra mà i Trà Bang v i chàng.

Ông H i ng Quyên hút c tr a ã r i. Sau v n gió ánh lá cây khua l ch x ch,tr c sân gà c r ng c gáy ó o. Ông n m m màng, a mê, n a t nh, thình lình ngheti ng xe h i qu o vô c a, ông l m c m ng i d y mà dòm. Ông th y hai cái xe h i u n iuôi, cái tr c thì có hai cha con Tr ng Quí ang d t nhau b c xu ng, còn cái sau m i

tinh thì Chánh Tâm ng i v i m t ng i àn bà v i hai a nh . Vì ông có nghe cô N mào v nói vi c Chánh Tâm ã tìm c con và ã thu n v i v r i, nên ông th y Chánh

Tâm i v i àn bà con nít thì ông nh ch c r ng là v con c a chàng, b i v y ông kêu bài ng v i cô N m ào om sòm, bi u ra ti p khách.

Bà H i ng v i cô N m ào v a ra thì khách ã b c vô c a, ba ng i l n itr c, ba a nh i sau. Ch khách chào nhau l ng x ng r i ông H i ng m i ng i. Cô

m ào h i Chánh H i là a nào, r i cô ôm nó mà n ng n u và nói v i C m Vân r ng:"B a h m anh hai em v thu t chuy n l i cho em nghe thi t em m ng quá. Tr i khi nthi t c ng k ! Ki m nó h t s c không c r i thinh không nó v trong nhà mà khônghay!".

Con Lý ng l p ló trong c a bu ng mà dòm. Chánh Tâm ngó th y bèn kêu nó rai v u nó mà nói v i C m Vân r ng : "Cháu ây là con c a cô N m. Nó m t tu i v i

con mình". C m Vân kêu nó l i g n, l y tay r r m nó, còn m t thì ngó cô N m ào mài r ng:

- Cô có m t mình cháu ây sao?

- Ph i, em có m t mình nó ó thôi.

- B a h m, v Láng Thé, nhà tôi nói chuy n l i tôi m i hay m y n m nay nh cócô khuyên gi i nên nhà tôi b t bu n r u mà lo ki m con. Tôi nong n qua C n Th

ng g p m t mà t n cô, té ra qua ó thì cô ã v trong n y r i, mà anh Bác v t l ithu t rõ công vi c l i cho v ch ng tôi nghe. Tôi hay cô vì i ngh a mà ph i li u danh

ng c u nhà tôi thì tôi càng kính m n cô l m, nên v ch ng tôi vô ây, tr c th mhai bác, sau t n cô".

Cô N m ào c i r t h u duyên mà áp r ng : "Anh Hai em thêu d t nhi uchuy n ng cho m t ng em là úng n, ch vi c em làm ó là vi c th ng, có chi


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


128

âu mà g i là ân ngh a. Em s c u Tú tài r u quá, c u ch t i, thì cái t i c a anh Hai emkhông th nào chu c c, nên em ph i ráng mà khuyên gi i c u Ba. May nh c u khôngchê nh ng l i khuyên c a em, c u b t bu n chút nh và c u s ng ng mà hòa hi p v i

và cháu, y là cái ph c c c a c u Ba, ch không ph i công cán gì c a em âu, xinng nói ti ng cám n mà ái ng i cho em l m".

Chánh Tâm v a nghe nói nh v y thì chàng ng d y nói r ng: "Cô khiêmnh ng, cô không ch u lãnh l i cám n c a hai v ch ng tôi, không l tôi dám cãi.Nh ng mà tôi xin t cho cô bi t r ng m y n m nay cô vì tôi mà nh c lòng c c trí, cômu n c u tôi mà ph i li u mang ti ng th phi, cái c ch y tôi kính tr ng l m, tôi s ghi

c trong tâm trí tôi hoài, d u cô c n c ng không c".

Cô N m ào c i r i m i C m Vân u ng n c, cô không tr l i v i Chánh Tâm.

m Vân th y cô N m ào có nhan s c, mà l i có n t na, thì yêu cô li n mà ng inói chuy n v i cô m t h i, nghe cái gi ng thanh tao, nghe nh ng l i trung h u thì càng

n cô nhi u h n n a. Nàng theo m i cô ra C n Th ch i, ng ch em có ngày ginhi u mà nói chuy n v i nhau. Cô N m ào l y c không có ai nhà mà t , và l i c mkhách l i n b a c m chi u r i s v .

Cách cô c m làm cho v ch ng Chánh Tâm không th t c, mà c ng t i m ncô không mu n v , nên ai n y u vui mà n c m.

t i nhà Tr ng Quí thì C m Vân c khen ng i cô N m ào hoài, nàng khennhan s c, khen n t na, khen tánh tình mà c ng khen lanh l i n a. Ch ng hi u trong êmy nàng ngh th nào, mà sáng b a sau nàng t v i Chánh Tâm r ng nàng mu n k t ngh a

ch em và chung m t nhà v i cô N m ào, r i l i c y Tr ng Quí làm mai ng choch ng nàng c i cô làm nh phòng. Chánh Tâm nghe v tính nh v y thì bi n s c mànói r ng : "Em tính nh v y không nên. Thi t m y n m nay cô N m ào có làm cho qua

ng tình chút nh. Nh t là m y b a rày qua hi u rõ c ch c a cô thì qua càng yêu m nlung l m. Nh ng mà cô là ng i ph m giá cao th ng, mình không làm cho hèn h cái ânngh a c a cô. Em có m n cô thì k t làm ch em lên xu ng th m nhau mà thôi, ch ngtính vi c gì khác mà ch ph i thành ra ch qu y".

m Vân m t là vì c m ngh a, hai là vì m n n t na c a cô N m ào, nên ch ngng n c n nàng không ch u nghe l i, c nài n Tr ng Quí làm mai hoài. Tr ng Quí th y

m Vân thi t tình mà c ng mu n cho em c g n ng i ph i, nên ng i xe i Trà Bangt mình. n chi u xe v t i, chàng v a b c vô c a thì l c u nói r ng: "Khôngc. Nó r y quá". C m Vân l y làm l nên h i r ng:

- T i sao mà không c ?

- tôi c h t công chuy n l i cho m nghe; vô t i nhà tôi th a v i c u mtr c, c u m tôi b ng lòng. Tôi m i kêu con N m ra mà h i ý nó. Nó v a nghe nói thìnó c d quá. Nó nói, không ph i nó chê c u Ba, hay là nó nghi b ng m . Nó c làmem m thì nó có ph c l m. Ch chi thu nay nó không quen bi t c u Ba thì nó ng.


ww

w.h

obie

ucha

nh.c

om


129

Ng t vì nó g n g i v i c u Ba ã h n n m n m, n u bây gi nó ng c u thì còn gì làdanh d c a nó. Nó khuyên c u Ba nh có th ng nó thì làm anh em v y thôi, ng cho

u tr n ngh a cang th ng, và cho nó kh i nhu c nh danh d . Nó nói tôi nghe ph iquá, tôi ngh n h ng, cãi không c, nên leo lên xe mà v ây li n".

Chánh Tâm c i mà nói r ng : "Tôi nói hay hôn? V i cô N m không ph i nhy ng i khác âu".

m Vân ch c l i than r ng: "Ng i àn bà bi t làm i ngh a, l i bi t tr ngdanh d nh v y mà tôi không c chung m t nhà, thi t là áng ti c quá!”

ch ng Chánh Tâm ch i v i Tr ng Quí ít ngày r i d t nhau v Ch L n.Chánh Tâm m n s n v cái nhà l u ng Thu n Ki u l i, mua thêm bàn gh , tgi ng mà d n d p h c h , r i r c v con v ó mà .

Chi u l i tr i trong gió mát, ngoài ng k ng i xe, ng i i b , qua l i d p dìu,Chánh Tâm nh c gh tr c sân ng i ch i v i v nhìn c nh c thì nh d ng bà T ngvô ra, nh c chuy n x a thì th ng ph n T Nga v n v i. V ch ng àm o, ng sayvì ngh a, ng m n vì tình, thình lình Chánh H i ng ch i v i th ng Quì ngoài c angõ, nó vùng la l n lên r ng: "Quì i, ph i r i m y ! N m tr c tao vô nhà n y tao ki mmá tao ây. T i ba tao cho Tây m n nhà, nên mình vô mình m i g p bà m bà nói l nglíu ó ch gì, ph i hôn m y?".

Th ng Quì g c u.

ch ng Chánh Tâm ngó con mà c i r i kêu nó vô giành nhau ôm nó mà hun.

Càng Long, 3 - 1929


Documents

Vì Ngh a Vì Tình - Ho Bieu Chanh · Vì ngh a vì tình 1 1 Vì Ngh a Vì Tình + × Bi Çu Chánh I CON TH j LÌA M ¼ * «n h Ãt n ña canh n m, h m ßng ÿông sao mai ÿã