adugunsVOtrdiena � 2013. gada 12. novembris � Nr. 88 (8587)

Viòi bija labâkie

ZIEMEÏLATGALES LAIKRAKSTS

10.

ISSN 1407 - 9844

�

�

Nâkamajâ

Vadugunî

2. lpp.

7. lpp.

Îsziòas

CENA abonentiem Ls0,33 - 0,47EUR

tirdzniecîbâ Ls0,38 - 0,54EUR

9 7 7 1 4 0 7 9 8 4 0 2 6 64

Apbalvos Valsts svçtkos17.novembrî plkst. 18.00 Balvu Kultûras

un atpûtas centrâ svinîgajâ pasâkumâ

“Dvçseles slieksnis ir jâpatur balts” Balvu

novada Atzinîbas rakstus pasniegs 15

personâm: Âdolfam Sergevièam par

profesionâlo ieguldîjumu Bçrzpils pagasta

un Balvu novada attîstîbas sekmçðanâ;

Jâzepam Raciborskim par ilggadçju

ieguldîjumu politiski represçto piemiòas

iemûþinâðanâ un patriotisma stiprinâðanu

sabiedrîbâ; Lucijai Voiciðai par nozîmîgu

ieguldîjumu Tilþas internâtpamatskolas

attîstîbâ un profesionâlu darba

pienâkumu veikðanu; Aldim Voitampar augstiem sasniegumiem Balvu

pamatskolas skolçnu izglîtoðanâ,

profesionâlu un radoðu darba pienâkumu

veikðanu; Lilitai Aleksânei par

nesavtîgu Balvu novada skolu atbalstî-

ðanu un mecenâtismu; JâzepamLudborþam par godprâtîgu un

profesionâlu darbu Kriðjâòu pagasta

iedzîvotâju labâ un ieguldîjumu lauku

vides attîstîbâ; Andrim Íerìim par

ilggadçju, godprâtîgu un apzinîgu darbu

Balvu novada paðvaldîbâ; IlmâramKriviðam par nozîmîgu ieguldîjumu

uzòçmçjdarbîbas attîstîbâ Balvu novadâ

un sakarâ ar 60 gadu dzîves jubileju; RûtaiAborinskai un Sarmîtei Andrukeleipar ilggadçju, profesionâlu un nozîmîgu

ieguldîjumu pacientu veselîbas aprûpç;

Jânim Eizânam par godprâtîgu darbu

Balvu slimnîcâ un ieguldîjumu Balvu pilsç-

tas attîstîbâ; Tâlim Korlaðam par

nozîmîgu ieguldîjumu uzòçmçjdarbîbas

attîstîbâ Balvu novadâ; Ilonai Vîtolaipar radoðu un paðaizliedzîgu darbu Balvu

novada attîstîbas popularizçðanâ un tâ

atpazîstamîbas veidoðanâ.

Biedrîba“Ritineitis”sarîkoseminâru.

Sestdien Balvu novada atklâtajâs spiningoðanas unvelcçðanas sacensîbâs startçja 35 sportisti divdesmitekipâþâs. Balvu Sporta centra vadîtâjs Edgars Kaïvapriecâjas, ka dalîbnieku skaits nevis samazinâs, bet katrugadu palielinâs. Viòð, pirms sportisti devâs Balvu ezerâ,tradicionâli vçlçja: “Ne asakas!”

E.Kaïva neðaubâs, ka Balvu ezerâ mâjo visgudrâkâs zivis. “To ir

daudz, tâs ir lielas – jâprot tikai noíert,” viòð sprieda. Kâ veicâs

mûsu makðíerniekiem? No divdesmit ekipâþâm ar lomiem krastâ

ieradâs septiòas. Sandis Roginskis, kurð izcînîja pirmo vietu,

atklâja, ka piemânît lîdakas nemaz nav tik viegli. Lîdzîgâs domâs

bija Dzintars Putniòð. Viòð secinâja, ka sestdienas rîts Balvu ezerâ

sâkâs neparastâk, nekâ pârçjâs dienas: “Ðogad bija pirmâ migla

Balvu ezerâ, turklât mainîjâs laiks. Mainîgie laika apstâkïi makðíe-

rçðanai nebija labvçlîgi.” Jautâts, kâds ir noskaòojums pirms 11.

un 18.novembra svçtkiem, Dz.Putniòð uzsvçra, ka vçlçtos, lai âtrâk

beigtos krîze un cilvçki nebrauktu projâm. “Valdîbas politika mani

neapmierina,” viòð piebilda. Savukârt kaislîgais makðíernieks Aldis

Voits ir pârliecinâts, ka mums jâprot ne tikai no savas valsts òemt,

Atklâs izstâdi12.novembrî pulksten 15 Balvu

Novada muzejâ notiks Nikolaja

Gorkina pasteïgleznu izstâdes

“Atgrieðanâs” atklâðana.

Ne asakas!

Uzvarçtâji. No kreisâs: Andris Lîcîtis un Ainârs Strads, Sandis un Valts Roginski, Dzintars Putniòð un Aigars Noviks.

bet tai arî dot. Arî E.Kaïva domâ, ka ikvienam no mums jâprot

saskatît cilvçkos tikai labo: “Mums pietrûkst sirsnîguma. Ir skaidrs,

ka viss sâkas mûsu ìimençs. Ja tur ir labi, tad arî citviet bûs labi!”

Pirmo vietu Balvu novada atklâtajâs spiningoðanas un velcç-

ðanas sacensîbâs izcînîja Valts un Sandis Roginski (2,990 kg), aiz

sevis atstâjot Dzintaru Putniòu un Aigaru Noviku (2,800 kg), kâ

arî Ainâru Stradu un Andri Lîcîti. Bez loma nepalika arî Valdis

Prancâns, Ainârs Dvinskis, Âris Mikulis, Çriks Tuès un Aldis Voits.

Ðis gads Balvu Sporta centra kolektîvam bijis raþîgs, jo pirmo

reizi Balvos aizvadîts Latvijas zemledus makðíerçðanas èempio-

nâts, kâ arî noorganizçtas Latvijas ûdensmotociklu sacensîbas.

E.Kaïva atklâja, ka ne mazâk interesants bûs arî 2014.gads:

“Nâkamgad Balvos notiks Baltijas èempionâts ûdensmotocikliem,

èetri posmi strîtbolâ “Balvi Open Street”, kur galvenâ balva bûs

apmaksâts brauciens uz Èehiju. Tâpat notiks futbola un

basketbola sacensîbas - uzvarçtâju komandas balvâ saòems divu

dienu braucienu uz Ventspili, kâ arî cînîsies “Getto Games”

noslçgumâ Rîgâ. Neizpaliks pludmales volejbola, futbola 2.lîgas

un citi èempionâti.”

E.Gabranovs

Foto

- E

.Gabra

novs

Viïakâ pateicas musturdeíadarinâtâjiemIeada mîlestîbu pret Dzimteni

Jaunieðipierakstaatmiòustâstus.

Vairâk nekâ simts lçmumiCeturtdien plkst. 10.00 Balvu novada

domes sçdç paredzçts izskatît rekordlielu

lçmumprojektu skaitu – vairâk nekâ

simts. Deputâti izskatîs daþnedaþâdus

jautâjumus, tostarp par Çtikas komisijas

ievçlçðanu.

Veido sarkanbaltu karoguno svecîtçmViïakâ svin Lâèplçða dienu

Latvijâ

Vietçjâs ziòasOtrdiena � 2013. gada 12. novembrisV2.

Vârds þurnâlistam

Projekts

Biedrîba Balvu novada attîstîbai“Savi” ar Latvijas Kultûras minis-trijas atbalstu îsteno projektu “Jau-nieði pieraksta atmiòu stâstus”.Èetru novadu skolçni bija iesaistîtiiedzîvotâju atmiòu pierakstîðanâ, tâveicinot kultûrvçsturisko liecîbusaglabâðanu un Ziemeïlatgalesdaþâdu novadu iedzîvotâju savstar-pçju sadarbîbu.

8.novembrî jaunieði tikâs seminârâ

Baltinavas novadâ. Projekta vadîtâja

Iveta Supe stâsta, ka pirmais, kas ieprie-

cinâjis, bijis burvîgais latgalieðu valodas

skançjums. “Baltinavas jaunieði iepa-

zîstinâja ar savâktajiem vietvârdiem,

iedzîvotâju atmiòu stâstiem, kurus

papildinâja kolorîti diktofona ieraksti.

Savukârt rugâjieði bija interesçjuðies par

kolhozu laikiem, cilvçku atmiòâm par

tiem, kâ arî kolhozu laikos raksturîga-

jiem nosaukumiem. Seminâra dalîbnie-

kus sveica skanîgie “Vçrmelîtes” dziedâ-

tâji,” stâsta I.Supe. Kad jaunieði bija pre-

zentçjuði savu vâkumu, Baltinavas

vidusskolas direktors Imants Sliðâns

aicinâja visus doties ekskursijâ pa Balti-

navas novadu, lai dabâ skatîtu vietas,

par kurâm bija vâkta informâcija.

“Izbraucot lîkumotos Baltinavas puses

ceïus un celiòus, pabijâm arî pie baznî-

câm, Plieðovas diþozola, kas jau nokal-

tis, bet bijis resnâkais ozols Latgalç, arî

Ekskursiju vada Imants Sliðâns. Projekta “Jaunieði pieraksta atmiòu stâstus”dalîbniekiem bija interesanti iepazît Baltinavas novada ievçrojamâkâs vietasun dzirdçt faktiem bagâtu stâstîjumu.

* Apmaksâts

Keiðu kalnâ, kur kâdreiz bijusi pirmâ

baznîca, tagad ciema krucifikss, Balti-

navas muiþas parkâ, partizânu mîtnçs

Grîvas jeb Numernes meþos,” prieku par

vçrtîgo ekskursiju pauþ I.Supe. Imants

Sliðâns ir gandarîts par astoòu baltina-

vieðu veikumu ðî projekta laikâ. Darbo-

juðies astoòi intereðu izglîtîbas pulciòa

“Latgale-zeme, tauta, valoda” skolçni.

Divdesmit cilvçkus Baltinavas novadâ

un Balvu novada Brieþuciema pagastâ

aptaujâjuði un materiâlus apkopojuði

Sintija Bukða, Mâris Keiðs, Jânis Rakitovs,

Kaspars Pakalnîts, Valters Doru, Elvis

Bartkeviès, Andris Meþals un Klaudija

Supe. Vecâkais aptaujâtais dzimis 1927.

gadâ, bet jaunâkais -1961.gadâ. Savas

prezentâcijas râdîja arî Viïakas un

Rugâju skolçni. “Ïoti interesantu stâstu

pierakstîju, ko atklâja Stefânija Lan-

govska. Diemþçl nepaspçju izrunâties

ar vectçvu Jâni Loginu, kurð nupat

aizgâja aizsaulç,” secina Jânis Rakitovs.

Viòð piebilst, ka bijis interesanti dzirdçt

citu jaunieðu apkopotos cilvçku dzîves-

stâstus, notikumus, faktus, un uzskata,

ka paveikts vçrtîgs un nozîmîgs darbs

kultûrvçsturisko liecîbu saglabâðanâ.

Z.Logina

Prezentç cilvçku atmiòu stâstus

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

Ðíiet, tieði tagad vajadzçtu lasît jauko “Poliannu” –

Eleonoras Porteres grâmatiòu par mazo meiteni, kura

pieauguðajiem nenogurusi mâcîja spçlçt prieka spçli. Jo

ir novembris, gada tumðais laiks, kad dienas tik îsas,

vakari drçgni, aiz loga bieþi lîst un uz ielas pretî brâþ

vçjð. Polianna noteikti mums visiem iemâcîtu savu spçli,

jo, lai kur viòa gâja un cik îgnus vai skumjus cilvçkus

satika, viòi iemâcîjâs saprast ðo spçli un tas izmainîja

viòu skatu uz dzîvi. Visiem patika meitene ar neizsîkstoðu

tieksmi atrast prieku it visâ, kas noticis vai vçl tikai notiks.

Domâju,- par ko varu priecâties pati, pievienojoties

Poliannas spçlei? Paskatos sev apkârt. Priecâjos par ielu

laternâm Balvos, kas uzziedçjuðas krâsainâm puíçm.

Mazas guntiòas svecîtç varam iedegt katrs savâs mâjâs

vai pat ielikt logâ, lai vakari nav tik tumði. Priecâjos par

dabu, kas ðoruden vçl nav uzsûtîjusi sniegu ar ledu. Vai

arî par to, ka Latvijai pâri nebrâþas taifûni, kas citviet

noslauka mâjas un tûkstoðiem cilvçku. Mçs tikmçr droði

varam staigât augstpapçþu zâbakos un nebaidîties

paslîdçt. Priecâjos par bçrza malku, kas dod siltu istabu

un vakaros ir mâjîgi. Priecâjos par lîdzcilvçku atsaucîbu,

kas ïauj darît interesantu darbu un justies noderîgai.

Priecâties – tas nozîmç dzîvot.

Maruta Sprudzâne

Latvija svin Lâèplçða dienu. Pirmdien Latvijâ ar

vçrienu atzîmçja Lâèplçða dienu, pieminot neatkarîgâs

Latvijas armijas uzvaru pâr Rietumu brîvprâtîgo armiju

jeb tâ saukto Bermonta karaspçku 1919.gada 11.no-

vembrî. Bermontiâdes laikâ Latvija zaudçja 743 karavîrus,

no kuriem 57 bija virsnieki.

Latvijas Brîvîbas cîòas ilga no 1918.gada 18.novembra,

kad tika proklamçta Latvijas Republika, lîdz 1920.gada

11.augustam, kad tika noslçgts Latvijas-Krievijas miera

lîgums. Ðo dienu Saeima noteikusi par Latvijas brîvîbas

cînîtâju piemiòas dienu.

Krievijas pilsoòi latvieðu paradîzç. Uz Latviju

pârcçluðies Krievijas pilsoòi iekârtojas uz dzîvi ne tikai

Rîgâ un Jûrmalâ, bet arî dziïi laukos. Viòi dzîvo “pie dabas

krûts”, mçìinot integrçties latvieðu kopienâ un sevi dçvç

pçc mâju nosaukumiem - par Èiekuriem, Bekâm,

Samtençm.

Karavîri pamazâm “kravâ mantas”. Latvijas

karavîri “kravâ mantas” promieðanai no Afganistânas,

jo pavisam nesen afgâòu armijai nodota jauna militâra

bâze, tâdçjâdi pievçrðot lielâku uzmanîbu tikai afgâòu

karavîru apmâcîbâm,- sacîja Nacionâlo bruòoto spçku

komandieris Raimonds Graube. Karavîri vairs kaujâs

nepiedalâs, lîdz ar to lielâka uzmanîba tiek veltîta afgâòu

armijas apmâcîbu procesam.

Traìiska autoavârija Skrîveros. Negadîjums

notika 9.novembrî pirms plkst.18.00 Skrîveru novada

Klidziòâ, autoceïa Rîga-Daugavpils-Krâslava-Pâternieki

(Baltkrievijas robeþa) 77.kilometrâ. Automaðînas

“Chrysler 300 C” vadîtâjs iebrauca braucoðâs automaðînas

“Audi A6 Avant” aizmugurç, pçc tam iebrauca pretçjâ

braukðanas joslâ, kur sadûrâs ar automaðînu “VW

Caravelle”. Iespçjams, automaðîna “Chrysler 300 C”

braukusi ar âtrumu ap 170 kilometriem stundâ, jo

sadursmes brîdî pie ðâda âtruma bloíçjies automaðînas

spidometrs. Piedevâm automaðîna gandrîz pârlûzusi uz

pusçm. Dzîvîbu zaudçja divi cilvçki, ieskaitot mazu zçnu.

Maina plânus par jauniem cietumiem. Lai arî

valsts jau krietnu brîdi ir tçrçjusi naudu, plânojot jaunu

cietumu bûvniecîbu un veco cietumu slçgðanu, tagad

izrâdîjies, ka ðajâ laikâ veikta virkne darîjumu, kas valstij

vai nu sadârdzina jauna cietuma celðanu Olainç, vai arî

padara to par maz iespçjamu. Lîdz ar to pçdçjâ laikâ

plâni par jauna cietuma bûvçðanu atkal ir mainîjuðies.

(Ziòas no portâliem www.delfi.lv un www.tvnet.lv)

Svçtki

Rosîga nedçïa Balvu pansionâtâ

Foto

- M

.Spru

dzâne

Valsts svçtku noskaòâ dzîvo Balvu novada pansio-nâta “Balvi” iemîtnieki un darbinieki. Vakar pçcpus-dienâ viòiem koncertçja Balvu Mûzikas skolas audzçk-òi. Svçtku akcentu piedod arî Litenes pansionâtaiemîtnieku sarûpçtâ izstâde.

Daudzveidîgi pasâkumiPar kultûras dzîves norisi pansionâtâ rûpçjas Ginta

Krçmere, ikdienâ veicot vçl arî sociâlâs rehabilitçtâjas

pienâkumus. Vakar iemîtnieki un darbinieki noklausîjâs

Balvu Mûzikas skolas audzçkòu koncertu. Vairâk nekâ

nedçïu te skatâmi kaimiòpagasta iestâdes - Litenes

pansionâta - rokdarbnieku darinâjumi. Bet par godu Latvijas

dzimðanas dienai 18.novembrî pansionâtâ koncertçs Vîksnas

pagasta paðdarbnieki. Un tad klât jau gada pçdçjais mçnesis

ar decembrim raksturîgajiem pârsteigumiem. Pansionâta

direktore Jana Komana atzîst, ka ar svçtkiem viòi ir pat

zinâmâ mçrâ izlutinâti. Pansionâtu atceras un koncertus

piedâvâ daþâdi paðdarbnieku kolektîvi, tostarp skolu

audzçkòi. Îstenojusies arî vçlme redzçt populâro Baltinavas

teâtri “Pallâdas”. Direktore vçrtç, ka pasâkumu klâsts

pansionâtâ ir pietiekami daudzveidîgs un regulârs, tâ ka no

iemîtniekiem daþreiz gribçtos lielâku atsaucîbu. Viòi varçtu

bût aktîvâki otrâ stâva zâles apmeklçtâji. Zâle pçc nesen

veiktâs grîdas atjaunoðanas pansionâtâ kïuvusi vçl mâjîgâka

un glîtâka.

Jubilejas – ik mçnesiPansionâta iemîtnieku vidçjais vecums ir ïoti pieklâjîgs.

Pçc statistikas datiem uzrâda 77,5 gadus. Turklât te ir cilvçki

ïoti cienîjamos gados – ap deviòdesmit un pat vçl vairâk,

pârsniedzot pat simts gadus. Arî novembris, valsts svçtku

mçnesis, ir iemîtnieku jubileju laiks. Viena no lielâko gadu

jubilârçm – 88 - ir Anna Barsova. Ginta Krçmere viòu

raksturo kâ ïoti aktîvu rokdarbnieci, kura ada zeíes un

tamborç paklâjiòus. Verai Strupkai novembrî paliek 86 gadi,

Leonorai Rugulei - 82 gadi, apaïus 80 piedzîvo Jevgenija

Medne, Jânis Lubâns kïuvis par septiòdesmitgadnieku,bet

Mârim Íerìim paliek 64 gadi.

Intereðu loka paplaðinâðanaiPansionâta iemîtniekiem tagad nodroðinâta iespçja saòemt

jaunâko lasâmvielu. Tas, pateicoties sadarbîbai ar Balvu

Centrâlo bibliotçku, no kuras pansionâts saòem jaunâko izde-

vumu grâmatas. “Esam atvçrti jebkurai sadarbîbas iespçjai,

lai dzîve pansionâtâ bûtu interesantâka,” teic pansionâta

direktore. Intereðu loka paplaðinâðanai kalpo arî no Litenes

pansionâta atvestâ izstâde, kas uzskatâmi parâda, kâdi talanti

piemît ðîs kaimiòpagasta iestâdes cilvçkiem. Tur ir ïoti smalkâ

krustdûrienâ izðûtas dabas glezniòas, adîtas zeíes un cimdi,

ko uzadîjuði arî vîrieði, izteiksmîgas apsveikuma kartîtes un

netrûkst arî mâla veidojumu.

M.Sprudzâne

Litenes pansionâta iemîtnieku rokdarbi. Izstâdeapliecina, cik talantîgi un izdomas bagâti spçj bût slimicilvçki. “Viòi par to no sirds priecâjas, un tas palîdz paðiemdzîvot,” saka Balvu pansionâta darbiniece Ginta Krçmere..

Aktuâli Otrdiena � 2013. gada 12. novembrisV 3.

Viedokïi

Re, kâ!

Kâdas ziòas un rakstus laikrakstâ "Vaduguns" vajadzçtu publicçt vairâk?

Aptaujas rezultâti “Vaduguns” mâjas lapâ www.vaduguns.lv

Viïakas novada domç

Sadala mçrídotâcijas mâcîbuliteratûras iegâdei

Papildus mâcîbu literatûras iegâdei paredzçtos Valsts

budþeta lîdzekïus nolçma sadalît ðâdi: Kupravas

pamatskolai – Ls 86; Rekavas vidusskolai – Ls 436; Upîtes

pamatskolai – Ls 149; Meþvidu pamatskolai – Ls 51;

Viduèu pamatskolai – Ls 157; Viïakas pamatskolai – Ls

170; Viïakas Valsts ìimnâzijai – Ls 232; Þîguru pamatskolai

- Ls 129; Medòevas PII - Ls 171; Viïakas PII – Ls 244;

Þîguru PII – Ls 90.

Òems ilgtermiòa aizòçmumuNolçma òemt ilgtermiòa aizòçmumu no Valsts kases

Ls 81302,68 apmçrâ ar tâs noteikto procentu likmi

paðvaldîbas prioritâro investîciju îstenoðanai: apkures

katlu piegâdei un montâþai Viïakas novada paðvaldîbas

iestâdçm - Ls 21650,89; universâlâ ekskavatora iegâdei –

Ls 59651,79. Aizòçmuma atmaksu garantçs ar Viïakas

novada paðvaldîbas budþetu, bet atmaksu sâks ar nâkamâ

gada 1.janvâri. Aizòçmuma atmaksas termiòð bûs 20 gadi.

Sadala mçrídotâcijas mâcîbuiestâdçm

Pieðíirto finansçjumu vispârçjâs pamatizglîtîbas un

vispârçjâs vidçjâs izglîtîbas iestâþu pedagogu darba

samaksai un valsts sociâlâs apdroðinâðanas obligâtajâm

iemaksâm par septembri - novembri nolçma sadalît ðâdi:

Viïakas Valsts ìimnâzijai – Ls 30968; Rekavas vidusskolai

– Ls 36346; Upîtes pamatskolai – Ls 11160; Viduèu

pamatskolai – Ls 18266; Viïakas pamatskolai – Ls 19550;

Þîguru pamatskolai – Ls 13512; Meþvidu pamatskolai –

Ls 5596; Kupravas pamatskolai – Ls 4576.

Pieðíirto finansçjumu intereðu izglîtîbas programmu

pedagogu darba samaksai un valsts sociâlâs apdroði-

nâðanas obligâtajâm iemaksâm par septembri – novembri

sadalîja ðâdi: Meþvidu pamatskolai (3 stundas) – Ls 162;

Rekavas vidusskolai (18 stundas) - Ls 972; Viïakas Valsts

ìimnâzijai (17 stundas) – Ls 918; Viduèu pamatskolai

(11 stundas) – Ls 594; Þîguru pamatskolai (11 stundas) –

Ls 594; Viïakas pamatskolai (13 stundas) – Ls 702; Upîtes

pamatskolai (7 stundas) – Ls 378; Kupravas pamatskolai

(2 stundas) - Ls 108; Viïakas Mûzikas un mâkslas skolai

(9 stundas) – Ls 486; Viïakas novada Bçrnu un jaunatnes

sporta skolai – (24 stundas) – Ls 1296.

Pieðíirto finansçjumu piecgadîgo un seðgadîgo apmâ-

cîbai pedagogu darba samaksai un valsts sociâlâs apdroði-

nâðanas obligâtajâm iemaksâm par septembri-novembri

sadalîja ðâdi: Medòevas PII - Ls 2817; Viïakas PII - Ls

4033; Þîguru PII – Ls 1295; Rekavas vidusskola – Ls 867;

Kupravas pamatskola – Ls 687; Upîtes pamatskola – Ls

687; Meþvidu pamatskola – Ls 93.

Palielina SIA “Viïakasnamsaimnieks” pamatkapitâlu

Nolçma palielinât SIA “Viïakas namsaimnieks” pamat-

kapitâlu, ieguldot tajâ paðvaldîbas lîdzekïus Ls 4500

(6402,92 EUR) apmçrâ.

Pâròem îpaðumâ automaðînuNolçma ar 1.novembri pâròemt Þîguru pagasta pâr-

valdei piederoðo automaðînu “Ford Galaxy” Viïakas

novada paðvaldîbas pârziòâ.

I.Tuðinska

24. oktobra sçdes lçmumi

Laiks iet, rit, velkas, skrien, joòo. Jânis

Jaunsudrabiòð teicis, ka laiks iet ar tâdu

akurâtîbu, ka neviena rîtdiena nepaliek

neatnâkusi. Tikai tâs rîtdienas, kas nâk un

nâk, mums katram ir savas: enerìiskas un

lçnîgas, priecîgas un smeldzîgas, sâpîgas

un skaistas. Mûsçjâs.

Tâpat arî bagâtîgi dâsnajâ interneta

Labâk izvçlçties zinât, nekâ nezinât

MÂRÎTE ÐPERBERGA, SIA “BalvuVaduguns” valdes locekle

vidç starp ziòâm, rakstiem, foto mçs atro-

dam savçjâs ziòas, rakstus, savus foto. Ta-

èu tik un tâ mçs meklçjam drukâto vârdu,

to, ko nevar sameklçt nevienâ portâlâ, ne

TV, ne radio. Mçs meklçjam savu avîzi,

þurnâlu. Daþkârt pukojamies par viedok-

ïiem, rakstiem, autora uzbâzîbu vai nostâ-

ju, citreiz sajûsminâmies, bet tik un lasâm,

jo vçlamies zinât. Vçlamies praktiskas lie-

tas, vçlamies zinât, kas ietekmçs mûsu dzî-

vi, kâ klâjas tuvâkiem, tâlâkiem kaimi-

òiem, ko varam apgût, kâdâ pieredzç dalî-

ties. Dalîties varam daþâdi: informâcijâ,

prasmçs un zinâðanâs, pieredzç. Un arî

priekâ. Mçs esam tik daþâdi, mçs izlasâm

to, ko gribam izlasît, dzirdam to, ko gri-

bam dzirdçt, un saprotam tâ, kâ gribam

saprast. Taèu ir reizes, kad mçs varam bût

vienoti, îpaði cçlu un vçrtîgu mçríu dçï.

Par izglîtîbu patlaban runâ kâ par îpaðu

aktualitâti. Lai bûtu formâ, nepârtraukti

jâmâcâs. Pat tad, ja vairs nestrâdâ algotu

darbu, visu laiku jâmâcâs, lai smadzenes

neatrofçjas. Un ar to vien nepietiek! Lai

uzturçtu sevi, savu íermeni formâ, lai labi

justos, lai spçtu produktîvi strâdât, dienâ

kâjâm jânoiet vismaz 10 tûkstoði soïu, (ap-

tuveni 7,5 kilometri), turklât pietiekami

âtrâ tempâ, nevis pastaigas solî. To esmu

dzirdçjusi sakâm daþâda vecuma cilvçkus,

pat sirmgalvjus, kuri turpina sevi uzturçt

formâ, lai tikai “nebûtu kâdam uz kakla”.

Kolîdz pârstâj kustçties, neliec strâdât sa-

vâm smadzençm, dzîvo pagâtnç, ar tevi

ir cauri! Lûk, tâ! Tieði un skarbi!

Arî es ðo tik labi zinâmo frâzi laiku pa

laikam sev atgâdinu brîþos, kad pçc pa-

matîgas garîgas slodzes tâ vien gribas

atlaisties gultâ/krçslâ/dîvânâ, nevis vçl

kaut kur iet. Zinâtnieki apgalvo, ka cilvçka

íermenis radîts skrieðanai, nevis sçdçðanai

vai gulðòâðanai. Turklât kustîbu un sma-

dzeòu trençðanas lîdzsvars neattiecas tikai

uz cilvçkiem pusmûþâ un vçlâkos gados.

Cilvçkam nepiecieðams lîdzsvars, un par

to varam parûpçties tikai mçs katrs pats.

Ja esam lîdzsvarâ, arî visur citur veicas!

Protams, ir situâcijas, kad mums jâpalîdz

ne vien sev, bet savai valstij (deputâtiem,

ierçdòiem utt.). Piemçram, jâpalîdz vi-

òiem saprast, ka bez ðâ lîdzsvara, ko dod

arî izglîtîba, ar mums tieðâm “bûs cauri”.

Tâ tâda neliela viela pârdomâm.

Lasiet “Vaduguni”, domâjiet, trençjiet

smadzenes un kustieties! Tieksimies bût

lîdzsvarâ!

ILONA VÎTOLA, Balvu novada paðval-dîbas sabiedrisko attiecîbu un infor-mâcijas tehnoloìiju nodaïas vadîtâja

Kad laikraksta” Vaduguns” pârstâve

aicinâja mani izteikt savas domas par to,

kas lasîtâjiem svarîgs un par ko jâraksta

avîzç, biju ceïâ uz Rîgu, jo biju ielûgta

piedalîties dziedâtâja un komponista, arî

dzejnieka Harija Ozola 50 gadu jubilejas

koncertâ. Kad savai ceïabiedrei rakstniecei

Ivetai Krûmiòai uzdevu ðo jautâjumu,

viòa atbildçja, ka tas esot pavisam vien-

kârði – galvenais, lai avîzç bûtu sludinâ-

Dziedinot nekaitçtjumi un lîdzjûtîbas, jo laikrakstu parasti

sâkot lasît no pçdçjâs lappuses. Risinot

tâlâk ðo sarunas tçmu, secinâjâm, ka lasî-

tâjus interesç notikumi (tâtad informâ-

cija), cilvçku dzîvesstâsti, pieredze, daþâdi

padomi, tâtad faktiski viss, kas atspoguïo

mûsu dzîvi.

Man kâ þurnâlistei ðis konkrçtais jau-

tâjums par to, kas jâraksta, likâs mulsinoðs.

Ko gan var ieteikt “Vaduguns” kolçìiem,

jo ðî avîze ir tradîcijâm bagâta un ar lielu

pieredzi? Atceros, cik zinoði to vadîja ma-

nas kolçìes redaktores Olga Solovjova,

Agnese Buþa, Rasma Zvejniece . Savulaik

pastâvçja uzskats, ka tieði “Vaduguns” ir

viena no spçcîgâkajâm rajona avîzçm.

Stafete tiek nodota no rokas rokâ, tâ jânes

tâlâk no gada uz gadu. Tas attiecinâms

gan uz rakstu tematiku, proti, tçmu izvçli,

atkarîbâ no to nozîmîguma kritçrijiem,

gan uz þurnâlistu darba stilu, gan attieksmi

pret lasîtâjiem, aprakstu varoòiem un arî

saviem kolçìiem.

Skatoties no novada paðvaldîbas pozî-

cijâm, liekas, ka avîzç daþâdu rakstu ne-

kad nevar bût par daudz, jo tie atspogu-

ïo mûsu un tuvçjo novadu dzîvi. “Vad-

uguns” ir klât visos paðvaldîbai nozîmîgos

pasâkumos, un ir labi, ka ar laikraksta

starpniecîbu par to uzzina novadâ un arî

ârpus tâ. Protams, varçtu vçlçties, lai vçl

vairâk ir rakstu par uzòçmçjiem, par lauk-

saimniecîbas un citu raþoðanas un apkal-

pojoðâs sfçras uzòçmumu darbîbas prob-

lçmâm, to dziïa analîze, par cilvçkiem,

kuri paði aktîvi darbojas un rosina uz to

arî citus, lai vispusîgâk tiktu atspoguïots

paðvaldîbas darbs, lai ir labâk redzams,

kâ, izmantojot paðvaldîbas, projektu un

citas iespçjas, tiek strâdâts, lai uzlabotu

cilvçku dzîves lîmeni, palîdzçtu risinât

sociâlos jautâjumus.

Bûtiski svarîgi vairâk sekot tam, lai

rakstos izteiktie ierosinâjumi, priekðlikumi,

atzinumi nebûtu vienpusîgi, varbût pat

tendenciozi. Acîmredzot lietderîgi bûtu

bieþâk uzklausît abu puðu viedokli, lai

kritika ne tikai aizvainotu, bet arî rosinâtu

labot pieïautâs kïûdas, ja tâdas ir.

Slavenais Hipokrats izvirzîja ârstç-

ðanas pamatprincipu - dziedinot nekaitçt.

Zinu, ka ar vârdu var ievainot vai dziedçt

tikpat spçcîgi kâ ar skalpeli. Tâpçc svarîgi,

lai þurnâlisti rakstot pârdomâtu katru

savu uzrakstîto vârdu un izteikto domu.

Un ne jau tikai tâdçï, lai redakcijai ne-

draudçtu tiesu darbi. Ir jâattîsta savas em-

pâtijas spçjas, lai pat netieði kâdu nepel-

nîti neievainotu. Ik brîdi jâstrâdâ ar sirdi,

izjûtot savu darbu redakcijâ un arî laik-

raksta lasîtâjus.

Viedokïus uzklausîja S.Karavoièika

Îsumâ

Interesanti

VeselîbaV4. Otrdiena � 2013. gada 12. novembris

Ziòa par Krievijas slavenîbu AllasPugaèovas un Maksima Galkinadvîòiem, kuri dzimuði ar surogâtmâ-tes palîdzîbu, pasauli apskrçjusi vçjaspârniem. Vai arî Latvijâ situçti cilvçkivar izmantot lîdzîgu veidu, lai tiktu piebçrniem? Vai ðâda veida procedûrasbûtu atbalstâmas? Sarunas tçma –bezbçrnu pâra iespçjas tikt pie savabçrna.

Valsts apmaksâtaprogramma

Balvu ilggadçjâ ginekoloìe RUDÎTE

IKERE uzsver, ka Latvijâ neauglîgajiem

pâriem, kuri vçlas tikt pie bçrniem, bei-

dzot ir iespçja izmantot valsts apmaksâtu

programmu mâkslîgajai apaugïoðanai.

Tâ sâkâs pagâjuðâ gada nogalç. Gineko-

loìijas prakse liecina,- atklâj ârste, ka dzîvç

netrûkst gadîjumu, kad pâriem daþâdu

iemeslu dçï nav iespçjams tikt pie bçrna.

Tçma ir sareþìîta, jo problçma var slçpties

gan sievietç, gan vîrietî. Lai nonâktu lîdz

medicîniskam atzinumam, jâveic daudz

izmeklçjumu, un pçc diagnozes uzstâ-

dîðanas, kas apliecina, ka grûtniecîba

nevar iestâties dabiskâ ceïâ, pâris var

izmantot mâkslîgu apaugïoðanu, ko

apmaksâ valsts. Ðis process nesaistâs ar

reìionos strâdâjoðo ginekologu darbu,

taèu viòi noteikti var bût

pirmie speciâlisti, pie

kuriem vçrðas sievietes, lai

pârbaudîtu veselîbu,

runâtu par iespçjamo

ìimenes problçmu. Sie-

vietes stâjas uzskaitç Rîgâ

speciâlajâs klînikâs un

pçc tam notiek atbilstoða

procedûra.

Zinâms, ka uz valsts

apmaksâto programmu

jâstâv rindâ, un tajâ pie-

rakstîti vairâki simti sie-

vieðu. Ginekoloìe Rudîte

Ikere atzîst, ka arî pie

mums ir sievietes, kuras tikuðas pie bçrna

mâkslîgâs apaugïoðanas rezultâtâ. Ðis

process, protams, nav îpaði viegls, jârç-

íinâs ar izmaksâm. Taèu medicîniski ðî

joma ir apgûta, un viss iespçjams. Teorç-

tiski tas izklausâs vienkârði. Mâkslîgâ

apaugïoðana sâkas ar olðûnu sagatavo-

ðanu, kad ar speciâliem hormoniem

stimulç olnîcas, pçc tam stimulç olðûnu.

Otrajâ etapâ klînikâ ierodas pâris un no

viòiem iegûst olðûnas un spermatozoîdus.

Tad laboratorijâ strâdâ embriologi, kuri

apstrâdâ ìençtisko materiâlu, pçc tam

ðûnas liek speciâlâ vidç, tâs apaugïojas

un sâk dalîties. Tad tâs sauc par embri-

jiem. Treðajâ etapâ notiek embriju pâr-

stâdîðana. Lai bûtu lielâka garantija par

pozitîvu iznâkumu, sievietei implantç

vairâkus embrijus. Dvîòu piedzimðanu

uzskata par labâko variantu, jo divi bçrni

ìimenç ir vecâkiem vçlamâkais bçrnu

skaits. Masu mediji atklâj faktus par ârze-

mçs dzimuðiem piecîðiem un pat vçl lie-

lâku bçrnu skaitu. Ðâdos gadîjumos visi

viòi ir mâkslîgâs apaugïoðanas rezultâts.

Ja procesâ viss norit veiksmîgi, mâte iznçsâ

mazuli, un ìimene tiek pie sava bçrna.

Dzîvç ir gadîjumi, kad kâda vecâka

materiâls - olðûna vai arî spermatozoîds -

nav derîgi. Kâ rîkoties tad, vispirms

Labâ taukskâbe – omega 3Mediíi atgâdina par omega 3 taukskâbju nepiecie-

ðamîbu organismam. Nonâkot organismâ, tâs iekïûst

ðûnu membrânâ, uzlabojot smadzeòu ðûnu savstarpçjo

“komunikâciju”. Tas saistâs ar atmiòas, koncentrçðanâs

un prâta spçju uzlaboðanos. Zinâtnieku pçtîjumi apstip-

rina, ka omega 3 lietoðana uzturâ grûtniecîbas laikâ ir

labvçlîga topoðâ bçrna attîstîbai, jo tâs aktîvi transpor-

tçjas no mâtes uz augli caur placentu. Sâkot

piebaroðanu, nedrîkstçtu aizmirst gâdât, lai bçrns

uzturâ turpinâtu saòemt ðos labos – nepiesâtinâtos

taukus. Vienkârðâkais veids, kâ to izdarît – pievienot

rapðu eïïu bçrna ikdienas çdienam. Ieteicamâ dienas deva

ir pieci mililitri - aptuveni viena tçjkarote. Organisms

dzîves pirmajos mçneðos attîstâs visstraujâk, un

atbilstoðs omega 3 daudzums palîdz pareizi izveidoties

nervu sistçmai un sekmç arî smadzeòu attîstîbu. Kâdâ

amerikâòu zinâtnieku pçtîjumâ ar sâkumskolas bçrniem

atklâts, ka omega 3 taukskâbju uzòemðana palîdz

hiperaktîviem bçrniem ar uzmanîbas traucçjumiem. Jau

pirmajâ pusgadâ uzlabojas uzvedîba, lasîðanas un

pareizrakstîbas prasmes. Jâpiebilst, ka omega 3 lietoðana

nodroðina arî normâlu kaula zobu aizmetòu

veidoðanos, gâdâjot par veseliem zobiem un arî âdas

un mutes veselîbu. Galu galâ ðî taukskâbe stiprina arî

imunitâti, palîdz izvadît holesterînu un brîvos radikâïus,

kâ rezultâtâ samazinâs citu iespçjamo saslimðanu risks.

Speciâlisti uzskata, ka rapðu eïïai ir vismazâkais

piesâtinâto taukskâbju saturs, salîdzinot ar citiem augu

taukiem.

Projekts

Kozlovskas prakse kïuvusi vçlçrtâka pacientiem

Glîta ieeja ar koðu puíu podiem vasarâ un çrta

uzbrauktuve cilvçkiem ratiòkrçslâ - to ievçrojuði un

novçrtçjuði ìimenes ârstes Lîgas Kozlovskas prakses

pacienti. Balvos, Bçrzpils ielâ 14-16, kopð 2002.gada

darbojas L.Kozlovskas individuâlais uzòçmums “Lîgas

Kozlovskas ìimenes ârsta prakse”. Ðoruden prakse kïuvusi

vçl çrtâka un pieejamâka apmeklçtâjiem. Ar SIA “Veskor”

palîdzîbu vadîtâja Vladimira Korþakova vadîbâ un

Eiropas reìionâlâs attîstîbas fonda lîdzfinansçjumu

veiksmîgi îstenots projekts par primârâs veselîbas aprûpes

infrastruktûras uzlaboðanu. Ir renovçtas prakses iekðtel-

pas. Tajâs nomainîta vecâ grîda un ieklâta jauna ar

linoleja pârsegumu. Lai atvieglotu piekïûðanu praksei

cilvçkiem ar ierobeþotu funkcionalitâti, tâs ârpusç

uzbûvçta uzbrauktuve.

L.Kozlovskas individuâlais uzòçmums ir noslçdzis

lîgumu ar Nacionâlo veselîbas dienestu. Prakse sniedz

primâro veselîbas aprûpi Balvu pilsçtas un Balvu novada

Vîksnas, Kubulu, Bçrzkalnes un Balvu pagastos dzîvo-

joðajiem pacientiem. Uz 2012. gada 1.novembri praksç

bija reìistrçti 2646 pacienti, tostarp aptuveni 10 procenti

bçrnu.

Lîgas Kozlovskas ìimenes ârsta prakse. Praksestelpas atrodas Balvos, Bçrzpils ielâ 14, piecstâvumâjas pirmajâ stâvâ. Ârpusç ierîkota uzbrauktuvecilvçkiem ar ierobeþotâm pârvietoðanâs spçjâm.

* Apmaksâts

Spermas banka kaut vaisimts gadiem

jâizlemj paðam pârim. Var izmantot do-

noru banku, kas mûsdienâs ir pieejama.

Lîdzîgi kâ ir asinsdonori, tâ ir arî spermas

vai olðûnas donori, kuri savu materiâlu

nodod par atlîdzîbu. Daktere R.Ikere

atzîst, ka ðî reizç ir sâpîga un kutelîga tçma,

un parasti pâri nevçlas atklât, ja viòi

piekrituði izmantot sveðas sievietes vai

sveða vîrieða dzimumðûnas.

Latvijâ surogâtmâtesnav atïautas

Latvija pagaidâm nav starp valstîm,

kur bûtu atïauts izmantot surogâtmâtes

pakalpojumus. Mûsu valstî nav ðâda

likuma vai noteikumu. Tiesa, Latvijâ zinâ-

mâ ginekoloìijas un dzemdîbu speciâliste

DACE MATULE kolçìu vârdâ ir lûgusi

surogâciju neaizliegt, pamatojot to ar

argumentu, ka dzîvç vienmçr bûs

situâcijas, kur tas bûtu vienîgais iespç-

jamais risinâjums. Taèu pagaidâm skaid-

rîbu ðajâ jautâjumâ likumdevçji nav

ieviesuði. Komerciâlo surogâtmâðu pakal-

pojumi oficiâli ir atïauti, piemçram, atse-

viðíos ASV ðtatos, Krievijâ, Indijâ, Lielbri-

tânijâ, Gruzijâ, Ukrainâ.

Vai surogâtmâðu pakalpojumi bûtu

ievieðamai arî Latvijâ? Ginekoloìe R.Ikere

atzîst, ka viòai nav konkrçtas atbildes uz

tâdu jautâjumu. Pie mums neauglîbas

risinâðanai tagad var

izmantot valsts ap-

maksâtos pakalpoju-

mus attiecîgâs klînikâs,

tâ ka sievietçm ir

iespçja risinât neauglî-

bas problçmu mâkslî-

gâ ceïâ. Ârste sprieþ, ka

pie mums bûtu visai

maz iedzîvotâju, kuri

spçtu maksât desmi-

tiem tûkstoðu naudas

par surogâtmâtes iz-

mantoðanu. Krievijas

zvaigþòu tikðanu pie

dvîòiem ârste raksturo

kâ zinâmu sensâciju, jo ðaubâs, vai

Pugaèovai viòas vecumâ maz iespçjams

vairs tikt pie paðas bçrniem. Izskançjusi

gan ziòa par vairâk nekâ pirms desmit

gadiem iesaldçtâm viòas olðûnâm. Taèu

ginekologu darba pieredze liecina, ka 52

gadu vecâm sievietçm kvalitatîvu

dzimumðûnu pârsvarâ vairs nav. “Pro-

tams, pieïauju, ka ðûnas var sastimulçt,

var notikt brînums,” saka ginekoloìe.

Viòasprât, ðis fakts par zvaigþòu surogât-

mâðu pakalpojuma izmantoðanu vairâk

bûtu vçrtçjams no morâlâs puses.

Glabâ spermupriekðdienâm

Ilggadçjais bijuðais ginekologs

SERGEJS RUDÈENKO surogâtmâðu

izmantoðanu nenoliedz, jo tâ ir iespçja

cilvçkiem tikt pie bçrniem, kuriem nav

iespçju paðiem tos iznçsât. Viòð skaidro,

ka surogâtmâðu programma dod iespçju

tikt pie bçrna sievietçm, kam daþâdu

cçloòu dçï ir izoperçta dzemde vai ir

smagas slimîbas (sirds, nieru un tml.),

kuru dçï viòas nevar iznçsât bçrnu. Ðajos

gadîjumos izmanto ìençtisko vecâku

olðûnas un spermu. Iegûtos embrijus

pârnes uz veselas sievietes - surogâtmâtes

- dzemdes dobumu, kur bçrns tiek iznç-

sâts deviòus mçneðus. S.Rudèenko stâs-

ta, ka ârzemçs jau sen ir izplatîta arî tâda

lieta kâ spermas bankas izmantoðana.

To izmanto, piemçram, gados jauni vî-

rieði, teiksim, studenti, kuri nodod sper-

mu ar mçríi to iesaldçt un saglabât

priekðdienâm, kad viòi bûs gatavi savu

bçrnu radîðanai. Kâdçï viòi tâ dara?

Dakteris stâsta, ka tâ ir viòu izvçle kâdu

laiku baudît dzîvi, izmçìinot daþâdas

atkarîbas. Ðâdi cilvçki apzinâs, ka pçc

gadiem viòu veselîba var pasliktinâties,

sperma nebûs vairs kvalitatîva un lîdz

ar to piemçrota veselîga bçrna radîðanai.

Iesaldçtu spermu var uzglabât kaut vai

simts gadus. Vienîgais, ar ko jârçíinâs

ðajâ aspektâ, ka spermas uzglabâðana

maksâ lielu naudu. Kuram tâs pietiek,

var tâ rîkoties.

Ârzemçs, ieskaitot Krieviju,- atzîst biju-

ðais ginekologs, bagâti cilvçki arvien vai-

râk tagad izmanto arî surogâtmâtes.

Skaidrs, ka ðis prieks maksâ ïoti, ïoti lielu

naudu. Uz ðo procesu der paskatîties arî

no çtiskâs puses. “Maksima Galkina un

Allas Pugaèovas pârî mâtei ir pietiekami

daudz gadu. Es ar viòu esmu vienau-

dzis. Var apsvçrt, vai ðiem bçrniem pie-

tiks mâtes tik ilgi, lîdz viòi izaugs? Pro-

tams, tçtis vçl ir jauns, varçs viòus audzi-

nât, taèu mâte bçrniem tomçr ir un pa-

liek neaizvietojams cilvçks,” pârliecinâts

S.Rudèenko.

Grûti spriest otra vietâÐîs tçmas sakarâ rodas jautâjums, vai,

iznçsâjot bçrnu surogâtmâtei, tas ne-

iespaido mazuïa psihisko un fizioloìisko

veselîbu? Grûtniecîba, kâ atzîst mediíi,

taèu ir pietiekami sareþìîts process. Dak-

teris S.Rudèenko skaidro, ka ìençtiski

surogâtmâte noteikti nevar iespaidot

jaundzimuðâ attîstîbu. Mazulis aug un

attîstâs dzemdç, no ârpuses noslçgtâ

vidç - lîdzîgi, kâ tas notiek inkubatorâ.

Protams, nav mazsvarîgi, kâdu dzîves-

veidu piekopj surogâtmâte deviòus mç-

neðus, ko viòa çd, vai nesmçíç un nelieto

alkoholu. Ja pâris savam topoðajam

bçrnam izvçlçjies konkrçtu surogâtmâti,-

sprieþ dakteris, acîmredzot ir noslçgts ïoti

konkrçts abpusçjs lîgums, un tajâ ir

atrunâti arî surogâtmâtes dzîvesveida un

çðanas jautâjumi. Veiksmîga darîjuma

iznâkumâ taèu ir ieinteresçtas abas puses.

Vieni par to maksâ lielu naudu un sagai-

da labu rezultâtu, bet otri vçlas saòemt

ðo naudu, tâdçï ir apòçmuðies nodro-

ðinât labu pakalpojumu.

Arî ginekoloìe R.Ikere atzîst, ka teorç-

tiski no surogâtmâtes, kas ir tikai bçrna

iznçsâtâja, ìençtiskai iedzimtîbai neva-

jadzçtu bût. Taèu, viòasprât, paliek

neatbildçts jautâjums, kâ psiholoìiski

jûtas sieviete, kura piecieð grûtniecîbas

laika neçrtîbas, dzemdîbu sâpes un pçc

tam atdod mazuli. “Tas noteikti nav

viegls process. Var nokârtot darîjuma

juridisko pusi, taèu es kâ ârste neòem-

tos izvçrtçt surogâtmâtes psiholoìisko

noskaòojumu. Lîdzîgi nezinu, kâ patie-

sîbâ jûtas un ko domâ dzemdçtâjas,

kuras atsakâs no sava bioloìiskâ bçrna.

Mçs no malas neviens nevaram zinât,

kas îsti notiek ðo cilvçku psihç un kâdu

apsvçrumu dçï viòi tâ rîkojas,” sprieþ

ginekoloìe.

Lappusi sagatavoja M.Sprudzâne

Ârzemjupublikâcijâs parastiredz smaidoðu pâri,kurð ticis pie savamazuïa, taèu nekurneparâdâs tikpatlaimîga sieviete,kura dzemdçjusi unatdevusi bçrnusveðiem cilvçkiem.

Saruna

Vietçjâs ziòas Otrdiena � 2013. gada 12. novembrisV 5.

Par ko raksta kaimiòi

Atjaunos meliorâcijas sistçmuJaungulbenes pagastâ sâk îstenot meliorâcijas sistçmu

renovâcijas projektu, kas izmaksâs 28 800 latu. Projektâ

plânots atjaunot meliorâcijas sistçmas Jaungulbenes pagasta

zemes gabalos “Tehniskais centrs” un “Rudzîði”. Pçc

paðvaldîbas rîcîbâ esoðâs informâcijas, meliorâcijas sistçmas

abos zemes gabalos nav atjaunotas, kopð to nodoðanas

ekspluatâcijâ: zemes gabalam “Tehniskais centrs” - 1970.gadâ

un zemes gabalam “Rudzîði” - 1971.gadâ. Gulbenes novada

paðvaldîbas speciâlisti stâsta, ka abos zemes gabalos paredzçts

veikt inþeniertehnisko izpçti, izstrâdât tehnisko projektu un

tîrît grâvjus, atjaunot drenâþas sistçmas, remontçt akas un

iztekas, kâ arî atjaunot caurteku. Plânots, ka projekta

rezultâtâ uzlabotâ infrastruktûra radîs labvçlîgus apstâkïus

lauksaimniecîbas attîstîbai Jaungulbenes pagastâ.

“Dzirkstele”

Ko spçj paveikt Aulejas zemniecePirms divdesmit gadiem 1.novembrî Aulejas pagastâ,

Krâslavas novadâ, tika izveidota zemnieku saimniecîba

“Lîva”, kas pa ðiem gadiem ir pârtapusi vienâ no spçcîgâ-

kajâm saimniecîbâm novadâ. Tieði saimniecîbas jubilejâ

tâs îpaðniece Rudîte Lipðâne saòçma neparastu dâvanu –

tika atklâta nesen uzceltâ jaunlopu ferma, turklât kopâ

ar viòu pârgriezt svinîgo lentîti ieradâs pats Latvijas Valsts

prezidents Andris Bçrziòð, kurð apmeklçja Krâslavas no-

vadu. Pagaidâm fermas gaiðâs telpas vçl ir tukðas, bet lîdz

ar pirmo sniegu tajâ iemitinâsies pirmâs seðdesmit telîtes,

kurâm ar laiku pievienosies vçl tikpat liels jaunlopu ganâm-

pulks. Blakus fermai uzbûvçts arî milzîgs ðíûnis, kurâ

glabâsies lopbarîba.

“Latgales Laiks”

Autotransporta darbinieku dienaRçzeknes novada paðvaldîbâ

1.novembrî ûdenstûrisma attîstîbas centrâ “Bâka” pie

Lubâna ezera pulcçjâs Rçzeknes novada pagastu pârvalþu

un paðvaldîbas administrâcijas ðoferi, lai kopîgi atzîmçtu

Autotransporta darbinieku dienu. Ideja rîkot svçtkus ðoferiem

radusies ðajâ vasarâ Dziesmu un Deju svçtku laikâ, kad ðoferi

paði ierosinâja - ja ir svçtki dziedâtâjiem un dejotâjiem, tad

vajadzçtu îpaðu dienu, lai atzîmçtu arî viòu profesionâlo

veikumu. Svçtki ar nolûku tika rîkoti skolçnu rudens

brîvdienu piektdienâ, kad ðoferiem nav jâved skolçni, tâpçc

mçroto kilometru ceïð ir îsâks un atliek nedaudz vairâk laika,

lai atzîmçtu sava aroda svçtkus. Autotransporta darbinieku

dienâ îpaðs paldies tika teikts vairâk nekâ divdesmit

profesionâlâkajiem ðoferiem, kuri jau daudzu gadu garumâ

ik dienu apzinîgi veic savus pienâkumus un mçro simtiem

kilometru, lai pasaþierus droði nogâdâtu gala punktâ un

pçc tam atpakaï mâjâs.

“Vietçjâ”

Izkrâpj zemniecei graudusValsts policijas Vidzemes reìiona pârvaldes vecâkâ

inspektore Dace Jukâma informç, ka ar iesniegumu Limbaþu

policijas iecirknî vçrsusies zemniece, kurai krâpniecisku

darbîbu rezultâtâ radîti zaudçjumi 5271 lata apmçrâ. “Izmek-

lçðanas laikâ noskaidrots, ka sieviete ievietojusi laikrakstâ

sludinâjumu, ka pârdod graudus. Atsaukusies persona, kas

uzdevusies par firmas pârstâvi, un panâkta mutiska vieno-

ðanâs par graudu pârdoðanu. Norunâtajâ laikâ saimniecîbâ

ieradies viltus pircçjs, îrçtâ automaðînâ iekrautas gandrîz 32

tonnas graudu un noslçgts lîgums, kurâ pircçjs un pârdevçjs

vienojuðies, ka naudas pârskaitîjums uz norâdîto kontu tiks

veikts divu dienu laikâ. Zemniece naudu noteiktajâ laikâ

nav saòçmusi, un tad arî atklâjies, ka pircçjs uz norâdîtajiem

telefona numuriem nav sazvanâms un tuvâkas ziòas par

firmu, ar kuru noslçgts lîgums, nav pieejamas,” stâsta D.Jukâ-

ma. Par notikuðo ir uzsâkts kriminâlprocess par krâpðanu.

“Druva”

Izdzîvo Latvijas vçsturiskosnotikumus

Ernsta Glika Alûksnes Valsts ìimnâzijas komanda ieguvusi

treðo godalgoto vietu piedzîvojumu spçlç “Jaunie Rîgas sargi:

Vidzemes Hronikas” Cçsîs. Jaunieði no pasâkuma atgriezuðies

ne tikai ar gandarîjumu par godalgu, bet ar atziòu, ka ðâda

atraktîva un vienlaikus izglîtojoða aktivitâte bûtu jârîko arî

Alûksnç. Projekts Latvijas mçrogâ norosinâs jau piekto reizi.

Divdesmit jaunieðu komandas katrâ reìionâ apmâcîbu

darbnîcâs un aktîvâ piedzîvojumu misijâ trasç ar

uzdevumiem apgûst un izdzîvo 1919.gada Brîvîbas cîòas –

Latvijas nosargâðanu no Bermonta karaspçka.

“Malienas Ziòas”

Sestdien, 9.novembrî, Balvu Kultûras un atpûtascentrâ notika tradicionâlâ Balvu novada “Zemnieku,uzòçmçju balle”. Ðogad svinîgajâ pasâkumâ daþâdâsnominâcijâs apbalvoja septiòpadsmit mûspuseszemniekus un uzòçmçjus. Nominâcijâ “Uzòçmîgâkâsaimniece laukos 2013” pateicîbas vârdus saòçmaTilþas pagasta iedzîvotâja un zemnieku saimniecîbas“Austrumi” saimniece GUNTA KALNIÒA.

Balvu novadâ ir ne mazums zemnieku, betpagodinâjumu piedalîties svinîgajâ pasâkumâsaòçmât tieði Jûs. Tas bija pârsteigums?

-Par uzaicinâjumu piedalîties pasâkumâ pateica darba kolçìi.Sâkotnçji izveidojâs diezgan kurioza situâcija, jo Balvu novadainterneta mâjaslapâ bija ievietota neprecîza informâcija.Ielûgumâ bija minçts mans vârds, bet pie tâ uzrakstîts pavisamcitas zemnieku saimniecîbas nosaukums. Tad nu prâtoju,- vaipasâkuma organizatori kïûdîjuðies ar zemnieku saimniecîbasnosaukumu, vai arî tâs saimnieka vârdu. Galarezultâtâ tomçrizrâdîjâs, ka piedalîties pasâkumâ patieðâm ielûdza mani. Tosapratu arî no darba kolçìu reakcijas, kuri nâca klât un teicaapsveikuma vârdus. Jebkurâ gadîjumâ tas patieðâm bijapârsteigums. Atklâti runâjot, ielûgumu nemaz negaidîju. Galugalâ Balvu novadâ ir daudz ìimeòu, kuras strâdâ un darbojas.

Iepazîstiniet “Vaduguns” lasîtâjus ar sevi!-Visu savu lîdzðinçjo dzîvi esmu nodzîvojusi Tilþas pagastâ,

bet brâlis pçc skolas pârcçlâs uz dzîvi Rîgâ. Tilþâ esmu gandzimusi un skolojusies, gan arî uzsâkusi darba gaitas. Savulaikmâte dzîvoja ârpus Tilþas pagasta, bet no mûsu dzimtâs pusesnekur tâlu nebija devusies – tepat vien, kâdreizçjâ Balvu rajonâ.Darba gaitas sâku pirms apmçram astoòiem gadiem Tilþasinternâtpamatskolâ, kur strâdâju joprojâm. Skolâ pildu gansaimniecîbas vadîtâjas pienâkumus, gan arî strâdâju pargrâmatvedi. Esmu ieguvusi divas augstâkâs izglîtîbas – pirmâlîmeòa augstâko izglîtîbu grâmatvedîbâ, kâ arî bakalaura grâdupedagoìijâ.

Un kâ ar palîgiem ikdienas darbos?-Mâjâs saimniekoju kopâ ar saviem bçrniem – dçlu un divâm

meitâm. Dçlam Elvim ir trîspadsmit, savukârt meitai Santaivienpadsmit, Ivitai - deviòi gadi. Jaunâkâ meita, tâpat kâ dçls,jau mâk braukt ar traktoru. Savukârt vidçjâ meita palîdz barotdzîvniekus.

Vai vienai ar bçrniem darbs laukos nav par grûtu?-Mâku gan ar traktoru braukt, gan arî iespçju robeþâs pati

apstrâdâju laukus. Ar tehnikas lietâm esmu uz “Tu”, man tâspatîk. Arî savienot darbu saimniecîbâ un skolâ nav nekâduproblçmu. Tâ dçvçtajos treknajos gados, kad biju finansiâlinodroðinâtâka, nopirku zemi un uzsâku saimniekot laukos.Nodarbojos ar lopkopîbu. Savulaik turçjâm tâ dçvçtâs gaïasgovis, tagad pârsvarâ tikai piena govis. Ar savu nodarboðanosesmu apmierinâta. Sûdzçties nudien nav par ko.

Tajâ paðâ laikâ zemnieku protesti un rîkotie streikiLatvijâ nav nekas jauns. Jûtat atbalstu no valsts?

-Godîgi runâjot, televîziju neskatos. Cenðos distancçties nonegatîvâ un ðâdâs diskusijâs neiedziïinos. Ja cilvçks strâdâ,bçdâties nav par ko. Cîtîgi darbojoties, zemnieks var nopelnîtvairâk, nekâ, piemçram, darbinieks valsts iestâdç. Galvenaisnenolaist rokas un domât lîdzi. Arî no valsts jûtu atbalstu.Ðogad piedalîjos projektâ, kas bija paredzçts jaunajiemzemniekiem. Saòçmâm lîdzfinansçjumu un nopirkâm jaunutehniku. Pateicoties projektam, nâcâs divus gadus mâcîtiesViðíu Profesionâlajâ vidusskolâ, kur ieguvu diplomu “Lauku

Laukos saimnieko kopâ ar bçrniem

îpaðuma apsaimniekotâjs”. Jâteic, mâcîties gan negribçjâs, betnevar arî apgalvot, ka apmâcîbas bija nelietderîgas. Ieguvu netikai teorçtiskas zinâðanas, piemçram, lopkopîbâ, augkopîbâun par lauksaimniecîbas tehniku, kas ïoti noder, darot laukudarbus, bet arî traktora tiesîbas. Nepiecieðamîbas gadîjumâjaunâs zinâðanas iespçjams izmantot arî praksç, attîstot savusaimniecîbu.

Kaldinât attîstîbas plânus nâkotnei?-Ir uzsâkts kûts un mâjas celtniecîbas projekts. Ðogad bija

doma to realizçt, tomçr tas neizdevâs. Plânojam turçt ne tikaipiena, bet arî gaïas govis. Daþkârt iegûtâ pievienotâ vçrtîba nolopkopîbas ir salîdzinoði laba, savukârt reizçm ne tik liela, kâvçlçtos.

Kâdreiz prâtâ ir iezagusies doma, ka jâmet miersdarbam laukos un jâpârceïas uz dzîvi pilsçtâ?

-Uz lietâm jâskatâs reâli, nevis jâceï sapòu pilis. Ar vienualgu, strâdâjot valsts iestâdç, iztikai ir par maz, tâdçï arî radâsdoma nodarboties ar zemniecîbu.

Dzîvojat ar skatu nâkotnç, ka bçrni turpinâs Jûsuiesâkto?

-Protams, vçlçtos, lai darbam, ko esmu un arî turpmâkieguldîðu saimniecîbâ, saglabâtos pçctecîba. Vçrojot situâcijudotajâ brîdî, jâteic, ka dçls diez vai turpinâs saimniekot.Iespçjams, viòam bûs citas intereses. Tajâ paðâ laikâ Elvim irtikai trîspadsmit gadi, vçl visa dzîve priekðâ. Jebkurâ gadîjumâbût par zemnieku nav spiesta lieta. Darbs cilvçka dzîvç ieòemnozîmîgu vietu un tam jâbût kâ sirdslietai. Dzîvosim unredzçsim.

Kâda ir topoðo zemnieku veiksmes atslçga?-Topoðajam zemniekam jâmîl sava zeme, kâ arî svarîgi, lai

saimniekoðana laukos bûtu sirdslieta. Iespçju robeþâs jâcenðasizvairîties no kredîtsaistîbâm. Tâpat, uzsâkot darît kaut ko jaunuun cenðoties sasniegt iecerçto, nevajag izdarît pârsteidzîguslçmumus. Nepiecieðams visu akurâti pârdomât. Savukârt laikaun finanðu resursus jâiegulda, sperot mazus solîðus. Jâdzîvoprâtîgi.

Gunta Kalniòa. Ðî gada uzòçmîgâkâ saimniece laukosBalvu novadâ ikdienâ raujas vairâkâs frontçs. GuntaKalniòa ne tikai saimnieko z/s “Austrumi”, bet arî pildagrâmatvedes un saimniecîbas vadîtâjas pienâkumusTilþas internâtpamatskolâ un audzina trîs bçrnus – dçluElvi un meitas Santu un Ivitu.

Pasâkumâ apbalvojumus daþâdâs nominâcijâs saòçma arî:JÂNIS AUZIÒÐ, z/s “Lîèi” (Kubulu pagasts) – “Ekoloìiskâs produkcijas raþotâjs 2013”VERA PROKOFJEVA, z/s “Pakalni” (Bçrzkalnes pagasts) – “Veiksmîga saimniekoðana laukos 2013”IVETA un OSKARS RACIBORSKI, z/s “Ceïvidi” (Bçrzpils pagasts) – “Stipra ìimene lauku sçtâ 2013”JÂNIS ZELÈS, z/s “Pakalniòi” (Kriðjâòu pagasts) – “Enerìiskâkais jaunietis laukos 2013”STAÒISLAVS JERMACÂNS, z/s “Upmala” (Vectilþas pagasts) – “Izturîgâkais lauksaimnieks 2013”GUNTIS ÍIKUTS, z/s “Nordeki” (Balvu pagasts) – “Savas zemes patriots 2013”VIJA un JÂZEPS JERMACÂNI, z/s “Kronîði” (Brieþuciema pagasts) – “Lauku mantojuma saglabâtâjs 2013”NORMUNDS LAPSA, SIA “Dolo” (Lazdulejas pagasts) – “Sociâli ekonomiskâs attîstîbas veicinâtâjs 2013”IVARS MIÐKA, SIA “Þogmales” (Vîksnas pagasts) – “Radoðâkais lauksaimnieks 2013”ILMÂRS MEÞALS, SIA “Cerera 1” (Balvi) – “Gada tirgotâjs 2013”ÒINA BARSUKOVA, AS “Balvu Maiznieks” (Balvi) – “Daudzveidîgas produkcijas raþotâjs 2013”ANDREJS ANDREJEVS, SIA “Amati” (Balvi) – “Inovatîvu tehnoloìiju ieviesçjs 2013”GUNTARS ÐULTS, SIA “Eco Fabrika ” (Balvi) – “Novada tçla popularizçtâjs 2013”EDGARS GABRANOVS, SIA “Balvu Vaduguns” (Balvi) – “Ilggadçjs uzòçmums 2013”EVA SMIRNOVA, SIA “Balvu un Gulbenes slimnîcu apvienîba” (Balvi) – par ieguldîjumu slimnîcas saglabâðanâ unrenovâcijâILGONIS PUNCULS, SIA “Diogens audio” (Balvi) – “Lielâkais nodokïu maksâtâjs 2013”

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

Lappusi sagatavoja A.Loèmelis

Vârds jaunieðiemV6. Otrdiena � 2013. gada 12. novembris

Eiropas sadarbîbas dienai par goduðogad Lietuvas Republikas Iekðlietu

ministrijas dibinâta valsts iestâde

Apvienotais tehniskais sekretariâts

(ATS) un Viïòas kinoteâtris “Pasaka”

rîkoja îsfilmu konkursu “Be part of it

(European Cooperation)” kâ izaicinâ-jumu, vai var radît mâkslas îsfilmu par

kâdu no ES finansçtajiem projektiem. Tie

ir projekti, kurus kopîgi îsteno Lietuvas,

Latvijas, Polijas vai Baltkrievijas

organizâcijas.

Latviju un Rçzekni ðajâ îsfilmu konkursâpârstâvçja Latgolys entuziastu grupa “Biïdis”,veidojot îsfilmu par Rçzeknç, Grodòâ (Balt-krievija), Kedaiòos (Lietuva) kopîgi realizç-jamu projektu “Virtuâlâ pagâtne - muzejunâkotne” (The Virtual Past is a Keystone forthe Future of Museums). Îsfilma ir stâsts parnokïûðanu Latgales keramikas varâ - Latgaleskultûrvçstures muzejs piedâvâ keramikaskolekciju (500 priekðmetus). Tâpçc arî filmair par keramiku, par to, kâ tâ aizgrâbj tûristu,kâ viòð iepazîst mâlu un atrod iespçjuvirtuâlajâ muzejâ skatît keramiku, kad viengrib! Filmas veidotâji: scenârijs - es (InetaAtpile-Jugane), reþisors - Edgars Blinovs, ope-

Sasniegumi

“Jauno þurnâlistu skolas” lappusi sagatavoja S.Gugâne

Veido virtuâlo muzeju un gûst panâkumusratori, montâþa - Sergejs Èakâns, Artis Vîtols,Vitâlijs Dudarenoks.

Filmiòâ ârzemju tûristu spçlç labi pazîs-tamais Rçzeknes Augstskolas pasniedzçjs,grupas “Borowa MC” dalîbnieks, arî Sovvaï-nîks un virtuâlâ muzeja projekta vadîtâjsIngars Gusâns. “Biïdis” ar Ingaru ir strâdâ-juðas jau iepriekðçjos projektos un to dara arîðobrîd vçl kâdâ jaunâ darbâ. Pârçjâs lomâsiejutâs muzeja darbinieki, tiesa, tâs atðíirasno ikdienâ esoðajiem amatiem. Stereotipiskomuzeja darbinieci tçlo Inese Loèmele, kura irmûsu muzeja muzejpedagogs, bet pati nâkun brîvdienas bieþi vien pavada Brieþuciemapagastâ (tur ir viòas dzimtâs mâjas, tur dzîvoarî vecâki). Mûsu doma bija parâdît, ka arîpaði muzeja darbinieki prot pasmieties parsevi, savu produktu pasniegt citâdi un paska-tîties uz savu darbu no cita - jauneklîgâka,nenopietnâka - skatu punkta.

Îsfilmu konkursa ietvaros visi îsfilmu vei-dotâji no Latvijas, Lietuvas, Polijas, Baltkrie-vijas augusta beigâs piedalîjâs plaðâ undaudzpusîgâ apmâcîbu programmâ, kuraslaikâ tikâs ar kinoreþisori Inesu Kurklietyti,iepazinâs ar AMI inkubatoru Viïòâ un kino-filmu tapðanu tajâ, kâ arî ar ES finansçjumutapuðajiem projektiem Lietuvâ, Polijâ,

Latgolys entuziastu grupys “Biïdis” pârstâvji. No kreisâs: Artis Vîtols, Ineta Atpile-Jugane, vakara vadîtâjs Giedrius Surplys, Vitâlijs Dudarenoks un Edgars Blinovs.

Baltkrievijâ.21.septembrî Eiropas sadarbîbas dienâ visas

konkursâ iesniegtâs 14 îsfilmas kinoteâtrî“Pasaka” (Viïòa, Lietuva) piedzîvoja pirm-izrâdi un saòçma kompetentas þûrijas, kurâbija kino industrijas, valsts un preses pârstâvji,

vçrtçjumu. Konkursa rezultâtâ Latgolysentuziastu grupys “Biïdis” îsfilma “Muolavarâ” saòçma 3.vietu un vçrtîgu balvu, kasnoderçs turpmâkajâ darbâ ar audiovizuâla-jiem projektiem, no kuriem vairâki jau irprocesâ!

INETA ATPILE-JUGANE

Foto

- B

.Jugans

Labâkâ dâvana - patîkams

pârsteigumsIkviens no mums zina,

cik grûti izvçlçties, ko

dâvinât mîïajiem svçtkos.

Tâpçc mçs - piecas atrak-tîvas un jautras draudze-

nes - Mârîte, Elîna un Nora

(no Lubânas novada),

Dagnija (no Gulbenes

novada Beïavas pagasta)

un es, Inita (no Balvunovada Bçrzpils pagasta)

- nolçmâm pârsteigt ìime-

nes draugu Juri jubilejâ ar

ko îpaðu – piramidâlâs vin-

groðanas ðovu. Padomju

laikâ ðâda vingroðana bijapopulâra, nereti pat obli-

gâta. Juris kâdreiz draugu

lokâ pus pa jokam bija

izteicis vçlmi, lai ðâdas

piramîdas tiktu izpildîtas

viòam par godu, tâpçc mçs nolçmâm ðo viòa sapni îstenot.

Gatavoðanâs pârsteigumam notika jau savlaikus - izvçlçjâmies gan tçrpus, gan dziesmas,gan, protams, domâjâm par vingroðanas ðovu. Ierodoties Rîgâ, Latvieðu biedrîbas namâ, kurnotika svinîbas, visi bija patîkami pârsteigti, îpaði jubilârs. Mçs sevi pieteicâm kâ Soèu olimpiskospçïu dalîbnieces, kuras meklç savai vingroðanas komandai vçl vienu sportistu. Trenere Mârîteno viesu vidus izvçlçjâs vairâkus kandidâtus atlasei, lai izvçrtçtu, kurð bûtu vispiemçrotâkais.Pçc tam notika îpaðs atlases konkurss. Kamçr trenere pieòçma svarîgo lçmumu, mçs ciemiòiematrâdîjâm olimpiâdei sagatavoto programmu – sareþìîtâs un bîstamâs piramîdas. Parpiemçrotâko sportistu trenere izvçlçjâs gaviïnieku Juri, lîdz ar to viòð piedalîjâs arî daþupiramîdu izpildç. Pçc tam jubilâru un viòa sievu Mâru, kurai ðajâ dienâ arî bija svçtki, viesisuminâja ar ziediem un slavas dziesmâm. Jurim pasniedzâm diplomu, kas apstiprinâja viòapiederîbu mûsu sportistu grupai, un, protams, uzaicinâjumu uz turpmâkajiem piramidâlâsvingroðanas treniòiem, lai kopîgi dotos uz olimpiâdi Soèos.

Jâatzîst, Rîgas Latvieðu biedrîbas namâ ðajâ vakarâ valdîja patîkamas emocijas un jautrîba,ko radîja gan kopâ bûðana, gan piramidâlâs vingroðanas ðovs. Iesaku ikvienam izbaudîtpatîkamâs emocijas, kad ir iespçja otru apsveikt un iepriecinât ar savu izdomu un radoðumu,jo daþreiz kas tâds sniedz daudz vairâk prieka un spçj aizskart dziïâkâs dvçseles stîgas. Patîkamisajust arî gandarîjumu par neaprakstâmo un neviltoto sajûsmu, kas ðâdos brîþos redzamajubilâra sejâ. Ðíiet, patîkamie pârsteigumi ïauj uzdâvinât gabaliòu savas dvçseles cilvçkam,kurð divkârðo mûsu priekus un uz pusi samazina bçdas draugam.

INITA ZUÐA

Ideja

Piramidâlâs vingroðanas ðovs. Ar iepriekð rûpîgisagatavotu priekðnesumu mçs, piecas atraktîvas un jautrasdraudzenes, pârsteidzâm ìimenes draugu jubilejâ.

Dvçseles dimantiTu paskaties apkârtun pasmaidi.Ikdienai acis krâso cietar oranþu krâsu.

Un, ja asara kâda tomçrizspieþas ârâ,notrauc un neliecies ne zinis -dvçseles dimanti asarâs pârvçrðas!

DzejaIedvesma. Vçrienîga sajûta,

kad tâ atnâk pie tevis.

Tâdçjâdi savos darbos

rakstnieks spçj parâdît

ikdienas ainu,

pârdzîvojumus un mîlestîbu

tik vienkârðâ veidâ – rakstot.

Mani darbi steidzas nokïût

uz papîra... ar idejâm,

padomiem un vienkârðîbu.

Uz ðodienu viss izdodas. Lai

Jûsu ikdiena skrien lçnâm

un krâso sevi visâs krâsâs!

Gâjçju pârejaSamaksâ gâjçju pârejai,lai droði laiþ tevi pâri.Lai svîtras neizspçlç jokuun nedodas kur kurâ.Lai cilvçki nekâpj uz pçdâm,egoistiski paejot garâm.Lai zeme neatveras, mçìinot sagrâbt tevi kâ haizivsbadâ.Neubago ceïu –samaksâ, tâ neprasa daudz.Vai ikdiena atòem Tev visu?

JOLANTA SAULEVIÈA

MaskasTu esi mana maska,Tev tas gods -Ik vakaru mani pavadît,ik rîtu sagaidît.Ïaut justies spçcîgai,stabilaiun skaistai.Kad es kïûðu stipra,arî es bûðu maska.Tikai man zem kreisâs acsbûs Swarovski kristâliòð,lai mûs abus var atðíirt.

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

SeminârsSvçtki

Lietiðíâ Otrdiena � 2013. gada 12. novembrisV 7.

5.novembrî Rîgâ, Latvijas Nacionâlajâ operâ, pasnie-

dza bezmaksas datorapmâcîbu projekta “Pieslçdzies,

Latvija!” jubilejas balvas, tâ godinot aktîvâkos skolo-

tâjus, seniorus un paðvaldîbas, kas iesaistîjuðiesdigitâlâs plaisas mazinâðanai cilvçkiem pçc 50 gadu

vecuma.

Uz projekta jubilejas - piektâs gadadienas - noslçgumapasâkumu bija aicinâti un ieradâs arî Balvu, Baltinavas,Rugâju un Viïakas novadu aktîvâkie projekta dalîbnieki unskolotâji, kas paðaizliedzîgi bija iesaistîjuðies senioru apmâ-cîbâ darbâ ar datoru. Daudz darba senioru apmâcîbâ iegul-dîjuði pasniedzçji Rita Hrustaïova no Balvu pamatskolas,Elvîra Lemeðonoka no Viïakas Valsts ìimnâzijas, Vineta Kaðano Baltinavas Kristîgâs internâtpamatskolas, arî IvetaArelkevièa no Rugâju novada vidusskolas un DzintarsStudents no Tilþas vidusskolas. Kâ stâsta pasniedzçji, seniorusiemâcît rîkoties ar datoru nav grûti, taèu grûtâk ir noorganizçtgrupas, îpaði laukos. Taèu gandarîjums, kad esi palîdzçjisgados vecâkiem cilvçkiem darboties ar modernajâm tehnolo-ìijâm, ir abpusçjs. Arî svçtku pasâkumâ Talsu novada seniorsUldis Druvmalis-Druvleja, kuru nominçja kâ “Virtuâlo dzirks-teli”, smçja, ka dators esot “lâga lieta - piecas minûtes pasçdi,un jau puse dienas pagâjusi”.

Lîdztekus maestro Raimonda Paula koncertprogrammaipasniedza jubilejas balvas septiòâs nominâcijâs. Tâ, piemç-ram, balvu nominâcijâ “Gada iedvesma” pasniedza Valstsprezidents Andris Bçrziòð vecâkajai projekta dalîbniecei – 95-gadîgajai talsiniecei Lidijai Burèakai. Prezidents viòai kopâ ardâvanu uzticçja arî savu personîgo e-pastu. Kundze savâuzrunâ teica zîmîgus vârdus: “Kamçr cilvçks dzîvo, ir jâmâcâs.Ja nemâcâs, tad atpaliek. Es negribçju atpalikt...”

Labklâjîbas ministre Ilze Viòíele pasniedza balvu kategorijâ“Roku rokâ”, suminot projekta dalîbnieku, kurð mâcîbuprocesâ sniedzis vislielâko atbalstu un palîdzîbu pârçjiemdalîbniekiem. Balvas “Zelta ieguldîjums” pasniedzçjs izglîtîbasun zinâtnes ministrs Vjaèeslavs Dombrovskis piebilda: “Latvijâir izstrâdâtas piecas skolotâju kvalitâtes pakâpes, un ar katrupakâpi skolotâjs dara nedaudz vairâk, nekâ no viòa gaida.Un ðovakar es redzu iespçju sestajai pakâpei. Skolotâja daravairâk – saviem lîdzcilvçkiem, senioriem, pagasta iedzîvo-tâjiem, tâdçjâdi atklâjot viòiem jaunu pasauli un iespçjas.”

Eiropas Komisijas pârstâvniecîbas Latvijâ vadîtâja InnaÐteinbuka nominâcijâ “Spoþâkâ atgrieðanâs” godinâja pro-jekta dalîbnieku, kurð, pateicoties jauniegûtajâm prasmçm,veiksmîgi atgriezies darba tirgû. Savukârt Latvijas Informâcijasun komunikâcijas tehnoloìijas asociâcijas prezidente SigneBâliòa godinâja “Amata meistaru” – pasniedzçju, kurðprojekta laikâ apmâcîjis visvairâk senioru. Tâpat balvupasniedz aktîvâkajai projekta paðvaldîbai nominâcijâ“Atbalsta punkts”, kâ arî îpaði godinâja aktîvâko jauniegûtoprasmju lietotâju no apmâcîto senioru vidus - “Virtuâlâsdzirksteles” nominâciju pasniedza “Lattelecom” komercdi-rektore Kerli Gabrilovièa.

Ja nemâcâs, var atpalikt…

Vçlçjums “Lai Jûsu datoros nebûtu neviena vîrusa un arîlai paðiem bûtu laba veselîba!” lai stiprina ikvienu senioru,kurð vçl mâcâs vai mâcîsies.

Ðogad “Lattelecom” rîkotajâ projektâ iespçju apgûtdatorprasmes izmantoja vairâk nekâ 10 tûkstoði senioru.Mâcîbas brîvprâtîgi nodroðinâja 131 skolotâjs 144 apmâcîbasvietâs – skolâs, koledþâs, paðvaldîbu pieauguðo izglîtîbas vaijaunieðu centros un biznesa inkubatoros, kompetenèuattîstîbas centros un bibliotçkâs. Jauniegûtâs prasmes arîLatgales senioriem ïauj kïût sociâli aktîviem un sekmçmûþizglîtîbu. Koncertu interesenti varçs vçrot 16.novembrîLTV1 programmâ pulksten 16.

Koncerts iepriecina. Koncertâ uzstâjâs Intars Busulis,Ance Krauze, Aija Andrejeva, Igo Fomins, koris “Balsis”un Ints Teterovskis, tautasdeju ansamblis “Daiïrade”,“Knîpas un knauíi”, gaisa vingrotâja Jeïena Vasiïjeva unciti mâkslinieki.

Lappusi sagatavoja Z.Logina

Skolotâji un audzçkòi. Paldies par iespçju paplaðinâtsavas datorzinâðanas teica Balvu pilsçtas seniori LîvijaSprudzâne (pirmajâ rindâ no kreisâs) un LeontîneDukaïska. Pçc koncerta visus Operas skvçrâ iepriecinâjaskaists svçtku salûts.

Tikai kopîgs darbs dod labu rezultâtu

7.novembrî Balvu muiþâ notika biedrîbas

“Ritineitis” rîkotais seminârs “No vajadzîbas lîdz

rezultâtam”.

Kâ pirmais ar lekciju “Iedzîvotâju lîdzdalîba un sadar-bîba savas vietas attîstîbas veicinâðanai” uzstâjâs pçtîjumuprojektu vadîtâjs un eksperts, Ministru kabineta unNevalstisko organizâciju memoranda padomes loceklisÂris Âdlers. Viòð sâkumâ ikvienam seminâra dalîbniekamiedeva grûtu uzdevumu - sadalît budþeta miljonu, liekotizvçlçties - uzòemt filmu, palielinât skolotâju algas vaisakârtot Latvijas ceïus. Biedrîbas “Ritineitis” vadîtâjaMaruta Castrova sprieda, ka bûtu jâuzòem filma, ar kuruvarçtu labi nopelnît un ienâkumus novirzît gan algâm,gan ceïiem. Daþâdi bija dalîbnieku viedokïi, kas liecinâja,ka jâsaprot arî politiíi, kuriem izvçli izdarît nebût navviegli. “Valsts grib zinât cilvçku viedokïus, lai zinâtu, kodomâ sabiedrîba, kas aktuâls ikvienam iedzîvotâjam, arîtâlos laukos,” uzsvçra lektors. Sabiedrîbas un nevalstiskoorganizâciju pârstâvju iesaiste valsts politikas plânoðanasun lçmumu pieòemðanas procesâ ir nozîmîga, nepie-cieðama un veicinâma sadarbîbas forma, ar mçríi uzturçtdialogu, vienoties un pieòemt sabiedrîbas labklâjîbu unintereses atbalstoðus un atbildîgus lçmumus. Taèu mazâslietas, kas svarîgas novada iedzîvotâjiem, bûs grûti izdarît,ja Ministru kabineta noteikumi to neparedzçs. Piemçram,bitenieki par atbalstu dravniekiem grieþas pie pagasta,novada vadîbas, viòi ðo vçlmi nodod tâlâk, lîdzjautâjums tiek atrisinâts. “Cilvçkus laukos nevarçssaglabât, skaitot tikai izdevumus. Latvijas apdzîvotîbalaukos ir atkarîga no katra indivîda spçjas izdzîvotlaukos. Lai varçtu sadarboties, jâzina cilvçku vajadzîbas.Kas mçs esam? Ko mçs gribam? Ko spçjam paði? Mumsjâdomâ kopîgi, jâredz kopîgais virziens, jâapzinâs kopîgâsvajadzîbas un spçja tâs realizçt dzîvç, jo svarîgâkais iriespçja augt un attîstîties,” uzsvçra Âris Adlers. Viòðuzsvçra, ka tikai visu institûciju sadarbîba ir veiksmesatslçga, un mudinâja ikvienu iesaistîties savas vietas -ciema, pilsçtas - attîstîbas plâna izstrâdç. Sabiedrîbaslîdzdalîbas forma tiecas veicinât indivîda izpratni parsavu lomu un ietekmi politikas plânoðanas procesâ, kâarî sekmçt efektîvu mijiedarbîbu, lai ikviens sabiedrîbaspârstâvis apzinâtos savu vçrtîbu un ieguldîjumu kopçjarezultâta sasniegðanâ. Kâdâ prezentâcijas slaidâ bija teikts,ka pilsoniska sabiedrîba bûs tad, kad pie Ministru kabinetapar skolotâju zemajâm algâm protestçs skolçnu vecâki,nevis paði skolotâji. Seminâra otrajâ daïâ uzstâjâs VIDnodokïu pârvaldes Gulbenes klientu apkalpoðanas centraklientu apkalpoðanas nodaïas galvenâ nodokïuinspektore Irina Markova. Viòa informçja parsaimnieciskâs darbîbas ievieðanu nevalstiskajâs organi-zâcijâs, grâmatvedîbas atskaitçm un citiem ar nodokïiemsaistîtiem jautâjumiem. Par to, kas ir veiksmîgas nevals-tiskâs organizâcijas darbîbas pamatâ, runâja Balvu rajonapartnerîbas valdes locekle, stratçìiju eksperte Vineta Zelt-kalne. Viòa uzsvçra, ka pazîmes, kas liecina par stiprunevalstisko organizâciju (NVO), ir spçcîgs lîderis un salie-dçta komanda, pietiekami cilvçkresursi, laba sadarbîbaar citâm NVO, paðvaldîbâm, uzòçmçjiem, masumedijiem, atvçrtîba jaunajam un spçja nomainît valdi.Vçl klausîtâji uzzinâja arî par realizçtajiem Nîderlandesfondu KNHM projektiem. Biedrîbas “Ritineitis” vadîtâjaMaruta Castrova informçja par biedrîbas “Ritineitis”projekta attîstîbu un sadarbîbu ar Ziemeïlatgalesnevalstiskajâm organizâcijâm.

Seminâra noslçgumâ visus klâtesoðos iepriecinâja dzej-niece Marika Svîíe un mûziíis Jânis Þagariòð ar sarunâmdzejâ un dziesmâs “Uzziedçt citos”.

Viïakas novadâ

Vçrienîgi darbi gada laikâ paveikti Viïakas

pamatskolâ. Çkai renovçts jumts un ir skaistsvizuâlais izskats.

Viïakas pamatskolas direktore Anþelika Loèmele pauþprieku, ka mâcîbas tagad varçs notikt siltâs un gaiðâs telpâs.Tâ kâ skolai renovçts jums, bûs iespçja turpmâk plânotkosmçtiskos remontus. Viïakas pamatskolai ir veikta ârsienusiltinâðana, cokola siltinâðana, renovçti lieveòi, siltinâtibçniòi un nomainîts jumta segums, nomainîti pagrabstâvalogi, ieliktas gaiteòa vçjtvera durvis, kas skolu atdala nogarderobçm un koridora, kas savieno ar Viïakas Valstsìimnâziju. Pilnîbâ skolas çkâ nomainîti radiatori, ierîkotaapkures sistçma un apkures sistçmas siltummezgla pârbûve(siltummezgla automatizâcija), ierîkota ventilâcija skolaslasîtavâ, aktu zâlç; uzstâdîti nosûces ventilatori pamatskolasðautuvç, ierîkota zibens aizsardzîba, nomainîti gaismasslçdþi, nomainîtas vecâs lampas uz energoefektîviemgaismekïiem ar spuldzçm.

Viïakas pamatskola – skaistâka

Foto

- Z

.Login

a

Foto

- Z

.Login

a

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

aF

oto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

Renovçta Viïakas pamatskola. Paðlaik renovç Þîgurupamatskolu, bet projekts iesniegts arî Rekavas vidusskolasrenovâcijai.

Pie ìimenes8. Otrdiena � 2013. gada 12. novembrisV

Èakla ìimene

Sociâlâ darbiniece

LILITA KALVE, Medòevas pagasta sociâlâ darbinieceVai Medòeva ir Jûsu dzimtais pagasts?-Jâ. Esmu dzimusi un augusi Medòevâ. Vienu laiku dzîvoju

un strâdâju Gulbenç, bet atgriezos. Man patîk dzîvot ðajâpagastâ.

Kopð kura laika strâdâjat par Medòevas sociâlodarbinieci?

-Ðajâ darbâ sâku strâdât 2008. gadâ.Vai tâ ir Jûsu vienîgâ darbavieta?-Sâkot ar nâkamo nedçïu, strâdâðu par sociâlo darbinieci

arî Viïakâ. Medòevâ bûðu tikai divas dienas - pirmdienâspieòemðu klientus, otru dienu veltîðu klientu apsekoðnai undokumentu noformçðanai.

Kâpçc nolçmât kïût par sociâlo darbinieci?-Pabeigusi pamatskolu, ïoti vçlçjos, lai mans darbs bûtu

saistîts ar puíçm un augïiem, bet iznâca tâ, ka visu mûþu bijajâstrâdâ ar cilvçkiem. Lîdz 2008. gadam sociâlo darbu pagastâveica bâriòtiesa. Tolaik strâdâju Viduèu pamatskolas internâtâpar nakts auklîti. Kad sociâlâs darbinieces amatu piedâvâjaman, piekritu. Baidîjos palikt bez darba, jo pçc novadureformas grasîjâs likvidçt skolas internâtu. Paralçli darbamiestâjos Rçzeknes Augstskolas filiâlç “Attîstîba”, ko pabeidzu2013. gada janvârî, iegûstot sociâlâ darbinieka kvalifikâciju.

Ar kâdâm problçmâm pie Jums medòevieði grieþasvisbieþâk?

-Nâk ar daþâdâm sociâlâm problçmâm. Daþi lûdz pieðíirtpabalstus vai iekârtot kâdu sociâlâs aprûpes iestâdç. Pârsvarânodarbojos ar tiem, kam pieðíirts trûcîgas vai maznodroði-nâtas ìimenes statuss un kam pienâkas novada saistoðajosnoteikumos noteiktie pabalsti - dzîvokïa pabalsts, pabalstsveselîbas aprûpei un citi. Vientuïie pensionâri, kuru pensija irmazâka par 120 latiem mçnesî, var saòemt arî mâjas aprûpespabalstu.

Vai pagastâ ir daudz vientuïu sirmgalvju?-Vientuïu pensionâru ir samçrâ daudz, bet ne visi ir tiesîgi

saòemt aprûpi mâjâs, jo vairumam no viòiem pensija pâr-sniedz 120 latus mçnesî. Ja persona dzîvo viena, to nevar atzîtpar maznodroðinâtu, jo pabalstu aprûpei mâjâs pieðíir tikaitrûcîgâm vai maznodroðinâtâm personâm, kurâm navlikumîgo apgâdnieku un persona dzîvo viena. Ðâdos gadîju-mos viòiem bieþi vien jâpaïaujas uz kaimiòu palîdzîbu.

Kâdu sociâlo palîdzîbu lûdz ìimenes?-Medòevâ ir 13 daudzbçrnu ìimenes, kurâs ir 3 un vairâk

bçrni vecumâ lîdz 18 gadiem. Nekâdi îpaði pabalsti daudz-bçrnu ìimençm novada saistoðajos noteikumos nav pare-dzçti. Tikai, ja pieðíirts trûcîgas ìimenes statuss, var pretendçtuz citiem pabalstiem. Taèu visas novadâ deklarçtâs ìimenessaòem 50 latu pabalstu par katru jaundzimuðo bçrnu. Tâpatvisi Viïakas novada skolçni saòem brîvpusdienas. Ja saòemamkâdu humâno palîdzîbu, cenðamies to iedalît arî daudzbçrnuìimençm.

Vai Medòevâ dibina jaunas ìimenes?-Ðogad nodibinâtas trîs ìimenes. Viena no tâm bija pâris,

kurð jau ilgstoði dzîvoja kopâ. Kopumâ pçdçjos gados jaunasìimenes pagastâ dibina reti.

Cik kupla ir Jûsu ìimene?-Esam 4 cilvçki – es, vîrs, meita Iluta, kura pabeigusi augst-

skolu, ðobrîd dzîvo un strâdâ ârzemçs, un desmitgadîgais dçlsDairis, kurð mâcâs Viduèu pamatskolas 4. klasç. Vîrs Laimonisir autobusa ðoferis, brauc marðrutâ Medòeva – Balvi.

Kâ pavadât laiku kopâ ar ìimeni?-Tâ kâ abi ar vîru strâdâjam un esam ïoti aizòemti, reti

iznâk pabût kopâ. Meita tagad ir projâm, bet vîram jâstrâdâarî sestdienâs, daþkârt arî svçtku dienâs, tâdçï kopâ esam tikaisvçtdienâs. Tad cenðamies aizbraukt pie vectçva ciemos vaiapmeklçt kâdu pasâkumu.

Patîk dzîvot Medòevâ

Prancânu mâjâs ar neparastu nosaukumu “Zvejnieki”draudzîgi sadzîvo trîs paaudþu pârstâvji – vecâki Valdis un

Aina, viòu dçls Vitolds ar sievu Antru un bçrni – dçls Mareks

un meita Alise. Devies pelnîtâ atpûtâ, vecais saimnieks

saimniecîbas, kas nodarbojas ar cûkkopîbu, vadîbas groþus

nodevis dçla rokâs. Taèu ìimene nav no tâm, kas neglâbjami

iestigusi nebeidzamos laukus darbos. Viòi prot arî atpûsties.AINA un VALDIS PRANCÂNI kopâ pavadîjuði 42 gadus,

izaudzinâjuði divus dçlus, tagad viòi ir 7 mazbçrnu vecvecâki.Kopdzîvç, tâpat kâ vairumam precçtu pâru, gâjis visâdi, tomçrstrîdçjuðies tikai par sadzîviskiem sîkumiem. Ìimenç vienmçrvaldîjusi demokrâtija - visi lçmumi pieòemti kopîgi. Pçc 42 laulîbânodzîvotajiem gadiem Aina joprojâm atceras Valda bildinâjumu,kas gan nav bijis tik romantisks, kâ jaunieði to dara mûsdienâs.“Stâvçju pie atvçrta loga, un Valdis jautâja: “Vai þeòçsîs (precçsies)ar mani?”,” smaidot atceras “Zvejnieku” saimniece. Toties kâzas,kâ tajos laikos ierasts, bijuðas vçrienîgas - vairâk nekâ 100 viesilîksmojuði trîs dienas. Laulîbu ceremonija notikusi baznîcâ, un parðâdu reliìiska rituâla piekopðanu uzreiz pçc kâzâm Aina izslçgta nokomjaunatnes.

Gan Valdis, gan Aina vienmçr bijuði sportiski un aizrautîgi cilvçki.Arî tagad katram savs vaïasprieks, kam nodoties no visas sirds.Aina jau treðo gadu spçlç Medòevas dramatiskajâ kolektîvâ, betValdi kâ monçtu kolekcionâru pazîst visâ Latvijâ. Tçvam un dçlamir arî kâds kopîgs vaïasprieks – makðíerçðana. “Esam no tiem, kuriziemâ katru nedçïas nogali dodas uz Peipusa, bet vasarâ uz Lubâ-nas ezeru,” ne bez lepnuma stâsta Valdis. Arî mâjâs pârvestie lomiparasti nav mazâki par 3 – 4 kilogramiem. Taèu abas saimniecesvîriem ðo aizrauðanos nepârmet, jo zivis, bûdami îsti dþentlmeòi,viòi notîra paði.

Ne mazâk aktîvi un aizrautîgi ir arî jaunie – ANTRA un VITOLDSPRANCÂNI, kuri savu 14.kâzu gadadienu svinçja pavisam nesen– 30.oktobrî. Rîdziniece Antra ar nâkamo vîru iepazinâs kâdâvasarâ, ciemojoties pie radiem Viïakâ. Viòa smej: “Katram rîdzi-niekam saknes ir Latgalç.” Arî Antras tçvs uz Rîgu savulaik pârcçlies

Draudzîga ìimene

Nav mâjâs sçdçtâji

no Viïakas, bet Antra vasaras aizvadîja, palîdzot Latgales radiemlauku darbos. Govi viòa iemâcîjâs slaukt 8 gadu vecumâ. VîratçvsAntru slavç: “Ne katra lauku meitene ir tik èakla, kâ mûsurîdziniece.”

Mâjinieki atzîst, ka Antra ir visu aktivitâðu iniciatore un svçtkuorganizatore. Ne viens pagasta vai novada pasâkums nenotiekbez Prancânu ìimenes lîdzdalîbas. Apliecinot novada ìimeòusporta svçtkos, Balvu pilsçtas svçtkos un citâs aktivitâtçs gûtossasniegumus, plauktâ krâjas saòemto diplomu, medaïu un kausukolekcija. Viens no pçdçjiem ieguvumiem ir Viïakas 720 gadujubilejai veltîto pasâkumu laikâ ìimeòu stafetçs izcînîtais uzvaraskauss. Antra un Vitolds ïoti lepojas ar saviem bçrniem Mareku unAlisi, kuri aktîvi nodarbojas ar vieglatlçtiku, dejo modernâs dejas,piedalâs netradicionâlajâs modes skatçs un citos pasâkumos. Tâpatkâ visi, arî viòi domâ par nâkotni, ar laiku plânojot uzcelt mâjaiotro stâvu, jo trîs paaudzçm zem viena jumta pamazâm sâk pietrûktvietas.

Draudzîgâ saime. Prancânu ìimene vienmçr turas kopâ,kâzu jubilejas, dzimðanas un vârdadienas, Ziemassvçtkusun citus svçtkus svinot ìimenes lokâ.

Laiki mainâs, dzîve turpinâsANTOÒINA un JÂNIS PABÇRZI apprecçjâs 1983.gadâ.

Kopð tâ laika ìimeni kuplinâjuði trîs bçrni un viens mazbçrns.

Paralçli saimniekoðanai zemnieku saimniecîbâ, kur Pabçrzuìimene 50 ha platîbâ audzç graudaugus, Antoòina un Jânis strâdâarî Medòevas pirmsskolas izglîtîbas iestâdç – Antoòina par çku unapsaimniekojamâs teritorijas pârzini, bet Jânis - par kurinâtâju.“Diemþçl saimniecîbas ienâkumi nav tik lieli, lai varçtu iztikt bezpapildus darba,” skaidro Jânis.

Antoòina, kas nâk no Torkovas ciema, un Viduèos dzimuðaisJânis viens otrâ ieskatîjâs, apmeklçjot vienas un tâ paðas balles.Pârnâcis no armijas, Jânis iegâdâjâs motociklu, bet meitenes uzpuiðiem, kam piederçja tolaik populârâ “Java”, skatîjâs ar îpaðâmjûtâm. Jânis neslçpj, ka aizvadîjis trakulîgu jaunîbu. “Piekusis trakot,nolçmu apprecçties,” par to, kâpçc bildinâjis Antoòinu, lakoniskisaka Jânis.

Jaunâ ìimene sâkumâ apmetâs pie Jâòa mammas, kura pçcvîra traìiskâs nâves 1971.gadâ abus bçrnus bija izaudzinâjusi viena.Sadzîvoja labi, tomçr jaunajiem gribçjâs savu kaktiòu. Antoòinatolaik strâdâja Baltinavâ, lielâ lopkopîbas kompleksâ parkontrolasistenti un vçlçjâs pârcelties tuvâk savai darbavietai,savukârt Jânis negribçja atstât mâti vienu lauku mâjâs. Jaunajamvîrietim kâ labam speciâlistam bija iespçja saòemt dzîvokli arî Balvos,jo kâdu laiku viòð strâdâja “Balvu PMK 6”, tomçr galu galâ ìimenenolçma pieòemt padomju saimniecîbâ “Medòeva” piedâvâtodarbu un 4-istabu dzîvokli.

Kopð tâ laika aizritçjuði daudzi gadi. Tâpat kâ vairumammedòevieðu, arî Pabçrzu ìimenei nebija viegli pârdzîvot padomjusaimniecîbas sabrukumu, darba un pastâvîgu ienâkumu zaudç-ðanu, tomçr ar laiku viòi atkal nostâjâs uz savâm kâjâm. Izaudzi-nâta gudra un gâdîga meita Lîga, kura strâdâ Labklâjîbas minis-trijâ Rîgâ, turpinot izglîtoties. Kâdu laiku galvaspilsçtâ strâdâja arîvidçjais dçls Andis, kurð nesen atgriezies dzimtajâ pusç, kïûstot parvecâku stipro balstu un mantinieku. Tçvs lepojas, ka, tieðipateicoties Anda uzòçmîbai, zemnieku saimniecîbas tehniskâ bâze

papildinâta ar trîs traktoriem un citu lauksaimniecîbas tehniku.Ìimenes ligzdu vçl nav pametis tikai pastarîtis Aivis, kurð mâcâsViduèu pamatskolas 9.klasç un, tâpat kâ mamma, aizraujas armûziku, darbojoties jaundibinâtajâ grupâ “Medòevas juniori”.Jânis uzskata, ka muzikalitâte bçrniem mantota no sievas puses:“Sievastçvs arî ïoti skaisti spçlçja uz garmoðkas.”

Arî Antoòina un Jânis atraduði katrs savu vaïasprieku. Jau divusgadus Antoòina Medòevas etnogrâfiskâ ansambïa sastâvâ priecçtuvâkas un tâlâkas apkârtnes ïaudis ar skanîgâm dziesmâm, betJânis ir kaislîgs mednieks, kurð savulaik paguvis darboties pat divosmednieku kolektîvos vienlaikus. Viòð atceras, ka vienu gadunomedîjis 14 aïòus, kâ apbalvojumu par to saòemdams tolaikdârgu mantu – videomagnetafonu.

Visi kopâ. Pabçrzu ìimenç galavârdu, pieòemot lçmumus,parasti saka Jânis, uzklausot arî sievas viedokli, kas daþkârtpaglâbis no kïûmîga soïa: “Savulaik gribçju kïût par “Breðazemnieku” un esmu pateicîgs sievai, ka viòa mani atrunâja.”

Ciemojamies

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

aF

oto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

Otrdiena � 2013. gada 12. novembrisV 9.

Sudraba pâris

Dzîvespriecîga ìimene

Aptauja

Vai uzskatât sevi par Medòevas patriotu?

JÂNIS LOCÂNS:- DzîvojuMedòevâ. Esmu ðeit dzimis unaudzis. Grûti pateikt, vai esmupatriots, bet kaut kur jau ir jâ-dzîvo. Doma doties projâm nodzimtâ pagasta nekad nav ra-dusies. Medòevâ dzîvot nebûtuslikti, ja ðeit varçtu atrast darbu.Ja man bûtu daudz naudas,droði vien ðeit nepaliktu, brauk-tu dzîvot uz ârzemçm. ArîLatvijas Valsts dzimðanas dienu

18.novembrî un Lâèplçða dienu diez vai svinçðu, jo tamvajadzîga nauda. Pat ciemos bez naudas neaiziesi.

LÎGA MAKÐÂNE:- Uzska-tu sevi par Medòevas patrioti.Esmu ðeit dzimusi, augusi, vie-tçjâ skolâ mâcîjusies, strâdâjuarî tepat. Esmu lauku cilvçks,nekad nav bijusi vçlçðanâsbraukt projâm uz Rîgu vaiârzemçm. Man patîk laukumiers, pavasaris, tas, ka visi irsavstarpçji pazîstami. Manstçvs ir dzimis ðeit, bet mammaieprecçjusies un dzîvo Medòe-vâ jau vairâk nekâ 50 gadus.Man paðai ir trîs bçrni. Dçls vçlas palikt uz dzîvi Medòevâ.Meita sâkumâ studçs, bet pçc tam nevar zinât... Uzskatu,ka patriotismu nevar ieaudzinât, vienîgi ar personîgo pie-mçru parâdît,- lai cik grûti, arî laukos var dzîvot. Vienmçrjau ðíiet, ka labâk tur, kur mûsu nav.

JÂNIS SUPE:- Esmu dzimisMedòevâ, bet paðlaik dzîvojuun strâdâju Balvos. Uzskatu sevipar Medòevas un Latvijaspatriotu, jo nav vçlçðanâs dzî-vot citâ valstî. Pusgadu strâdâjuAnglijâ, bet ïoti ilgojos pçc mâ-jâm, tâdçï atgriezos. Vairs nekadnegribçtu braukt projâm. Diem-þçl Medòevâ darba nav, tâpçcstrâdâju Balvos. Jâuztur sieva unmeitiòa Evelîna. Pagaidâm vi-òas dzîvo Medòevâ, bet ceru, ka

drîz pârcelsies uz Balviem. Centîðos izaudzinât meitu parsavas dzimtenes patrioti, jo negribu, lai viòa kâdreiz pametLatviju.

JÂNIS LOGINS:- Esmudzimis un audzis Medòevâ.Savulaik cçlu BAMu Sibîrijâ,strâdâju Siguldâ, Kârsavâ.Dzimtajâ pagastâ atgriezos1976.gadâ. Strâdâju padomjusaimniecîbâ “Medòeva” partraktoristu, arî par kurinâtâju.Neuzskatu sevi par Medòevaspatriotu. Ko ðeit darît, ja navdarba? Ja veselîba atïautu, no-teikti brauktu projâm. Kautvai uz Îriju vai Vâciju. Ja bûtudarbs un iztikðana, tad gan paliktu Medòevâ.

VALERJANS KOKORE-VIÈS:- Esmu dzimis Vecumupagastâ, bet kopð 1975.gadadzîvoju Medòevâ. Uzskatu sevipar Latvijas patriotu, nekad ne-esmu bijis ârzemçs un negrasosbraukt. Ðobrîd esmu pensionârs,man paðam ir sava lauku saim-niecîba. Uzskatu,- ja strâdâ,laukos izdzîvot var. Noteiktisvinçðu Valsts dzimðanas dienu18.novembrî, bet Lâèplçða dienu

diez vai - tâ nav tik populâra. Kaut gan armijâ esmu bijis –vçl padomju laikos diençju Dobelç.

Jaunîbâ - lieli dancotâji

Terçzija un Laimonis. Ìimenç valda demokrâtija, unlçmumus abi pieòem kopîgi. Terçzija atzîst, ka paðai labâkpatîk darboties pa mâju, to iekârtojot un uzlabojot, betLaimonim sirdij tuvâki lauku darbi un òemðanâs ar tehniku.

LAIMONIS un TERÇZIJA BROKÂNI kopâ nodzîvojuði

25 laimîgus gadus, ievadîjuði patstâvîgâ dzîvç dçlu

Normundu un meitu Ilzi, sagaidîjuði trîs mazbçrnus. Bûda-

mi aizrautîgi dancotâji jaunîbâ, arî tagad pâris piekopjaktîvu dzîvesveidu. Vairâk nekâ 25 gadus nodziedâjusi

sievieðu vokâlajâ ansamblî, jau treðo gadu Terçzija darbo-

jas folkloras kopâ “Egle”, spçlçjot akordeonu arî lauku

kapelâ, bet Laimonis ir godâts un pieredzes bagâts Med-

òevas mednieku kolektîva biedrs.

Terçzijas un Laimoòa draudzîba aizsâkâs kâdâ ballç. Pçc èetrugadu draudzîbas viòi nodibinâja ìimeni. Daloties jaunîbasatmiòâs, Terçzija stâsta, ka abi ar vîru esot bijuði lustîgi dancotâji:“Nevienu balli nelaidâm garâm. Pirmie bijâm uz deju plaèa unpçdçjie gâjâm prom.” Viòa neslçpj, ka arî tagad labprât dejotulîdz rîta gaismai, tomçr vîra iedragâtâ veselîba vairs neïauj todarît kâ agrâk.

Daudz laika vîrs un sieva atvçl vaïaspriekiem. Ilgus gadus pçcViïakas pirmsskolas izglîtîbas iestâdç nostrâdâtâs darba dienasTerçzija steidza uz Viïakas sievieðu vokâlâ ansambïa mçìinâ-jumiem, lîdz kâdâ brîdî saprata, ka vairs nespçj to apvienot arsaimniekoðanu lauku sçtâ. Arî bçrni pârmeta, ka katros svçtkosmâtei jâsteidz uzstâties kâdâ koncertâ. Tomçr liktenis bija lçmis,ka bez mûzikas Terçzija nedzîvos. “Iznâca tâda jocîga sagadî-ðanâs. Nesen biju aizgâjusi no vokâlâ ansambïa. Bija vasara,lauku virtuvç kaut ko cepu, skatîjos kaut kâdu koncertu undomâju: “Cik labi, ka man vairs nav jâskrien uz mçìinâjumiemun koncertiem!”, kad izdzirdu pagalmâ iebraucam maðînu.Izrâdîjâs, tâ ir folkloras kopas “Egle” vadîtâja Inâra, kura pastâs-tîja, ka sestdien kopai paredzçts koncerts Rîgâ, bet viòuakordeoniste pçc nesen veiktâs operâcijas nevar piedalîties, tâdçïInâra meklç kâdu, kurð varçtu viòu aizstât.” Aizbildinoties, kanezina “Egles” repertuâru, Terçzija tomçr piekrita doties uzmçìinâjumu, vçlâk nospçlçja arî koncertu Rîgâ un tâ arî palika“Eglç”. Tas neesot apgrûtinoði, jo folkloras kopas dalîbnieces,bûdamas ïoti spçjîgas un labi pârzinâdamas repertuâru,mçìinâjumos tiekas tikai daþas reizes pirms koncertiem.

Savukârt Laimonis kopð jaunîbas dienâm katru nedçïas nogalidodas medîbâs. Ðo gadu laikâ viòð uzkrâjis milzîgu pieredzi,tâdçï ir ïoti cienîts savâ mednieku kolektîvâ. Sieva neiebilst pretðâdu aizrauðanos, tomçr nedaudz pukojas, ka saldçtavâ sakrâjiespârâk daudz medîjumu gaïas.

Gadu gaitâ ìimenei izveidojusies tradîcija svçtkus svinçt kopâ.Tâdçï Ziemassvçtkos, Lieldienâs un Jâòos vienmçr ciemosatbrauc abi bçrni ar otrâm pusîtçm un mazbçrni.

Medòevas pagastâ

Bildina otrajâ nedçïâ

Kopâ. Babânu ìimene ir ïoti draudzîga un sabiedriski aktîva.Viòiem patîk kopâ ceïot, apmeklçt kultûras pasâkumus,piedalîties sportiskâs aktivitâtçs un svinçt svçtkus.

Babânu ìimene ir no tâm, kas prot ne tikai strâdât,

bet arî priecâties par dzîvi. Viòi lîksmi svin visus iespç-jamos kalendârâ atzîmçtos un neatzîmçtos svçtkus,

piedalâs daþâdos pasâkumos, bet brîvdienâs apceïo

Latviju.

TERÇZIJA un IVARS BABÂNI par savu iepazîðanos ir ïotipateicîgi Terçzijas vecmammas mâsîcai un Ivara vecmâmiòai,kuras pirms 14 gadiem nolçma iepazîstinât jaunos cilvçkus.Viòu româns attîstîjâs neparasti strauji, jo jau otrajâ nedçïâ pçciepazîðanâs Ivars Terçziju bildinâja, bet jau pçc diviem mçneðiemabi dzçra kâzas. Tolaik Skrîveros dzîvojoðâ Terçzija pçc kâzâmpârcçlâs uz vîra vecâku mâjâm. Ðobrîd jaunie kopâ ar trimdçliem Kristapu, Kristiânu un Kasparu dzîvo atseviðíi, tomçrpavisam lîdzâs Ivara vecâkiem, tâdçï ikdienâ ir cieðâ saskarç.

Saticîgâ ìimene labprât svin visus iespçjamos svçtkus.“Atzîmçjam skolas pirmo dienu, pçdçjo dienu, Tçva dienu,Mâtes dienu, vârda un dzimðanas dienas, un visus citus svçtkus,”apgalvo Terçzija. Viòas vîrs atzîst, ka tieði sieva ìimenç ir idejuìenerators un virzîtâjspçks. Savukârt pats no darba Valsts Uguns-droðîbas un glâbðanas dienestâ brîvo laiku labprât pavada,braucot ar sporta motociklu “Honda” vai darinot dârza dekorusno metâla. Terçzijas un Ivara dçlu intereðu loks ir ïoti plaðs –sâkot no tehnikas un sporta, lîdz pat ìitârspçlei un makðíe-rçðanai.

Arî blakus mâjâ dzîvojoðie Ivara vecâki Leonards un Lîvija,izaudzinâjuði trîs bçrnus, tagad priecâjas par piecu mazdçlusasniegumiem. Lîvija apgalvo,- lai arî laukos puikas ir noderî-

gâki, kâdreiz gribçtos sagaidît arî kaut vienu mazmeitiòu...“Dvçselei,” viòa saka.

Abu iepazîðanâs stâsts ir neparasts. Lai arî mâcîjuðies vienâskolâ, sarakstîties jaunieði sâka, tikai Leonardam armijâ esot,bet klâtienç iepazinâs tikai pçc viòa atgrieðanâs no dienesta.

Sirmgalvji atzîst, ka ìimenes dzîvç gâjis visâdi, bet bçgt viensno otra nekad nav gribçjuði. Gluþi otrâdi – visu dzîvi pavadîjuðicieði kopâ, gan strâdâjot padomju saimniecîbâ, gan mâjâs, patuz sanatoriju braukuði kopâ. Abi piekrît, ka galvenâ noteicçjaìimenç ir Lîvija. “Ja visu mûþu esmu bijusi brigadiere, tad jauarî ìimenç jâkomandç!” viòa smej.

Medòevas pagastâ ciemojâs I.Tuðinska, foto - A.Kirsanovs

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

aF

oto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

pavarda

DzîveOtrdiena � 2013. gada 12. novembrisV10.

Piemiòa

23 un 21 gadu jaunajiem brâïiem liktenîgs izrâdîjâs 2.no-vembra vçls vakars, kad îsi pirms pusnakts, automaðînaiietriecoties kokâ, nobraucot no ceïa un iebraucot upç, izdzisaviòu abu dzîvîbas. Puiðu traìiskâ bojâeja ir trieciens ne vienvisam Rugâju novadam, kâ lepnums viòi bija, bet arî neizsakâmassâpes vecâkiem – mammai Aivai un tçtim Imantam, kuriemskaudrâ nelaime vienâ mirklî bez þçlastîbas atòçma paðu lielâkodârgumu dzîvç – vienîgos dçlus.

“Labâkiem bçrniem, kâ bija Jânis un Edþiòð, nav iespçjamsbût. Lai arî katrs citâdâks un ar savu raksturu, viòi mums bijavislabâkie...,” asarâm acîs, smagi nopûðoties, teic puiðu mammaAiva. Viòai ar vîru Imantu traìiskâs dienas notikumi atmiòâpaliks uz mûþu, jo tieði vecâki bija tie, kuri Jâni un Edgaru melnajâpusnaktî atrada negadîjuma vietâ.

Aiva stâsta, ka 2.novembra vakarâ pçc darba piezvanîja uzmâjâm, lai puikas atbrauc pretî uz pâris kilometrus attâlo darba-vietu Rugâju degvielas uzpildes stacijâ. “Gâja laiks, bet viòujoprojâm nebija. Vçlreiz piezvanîju uz mâjâm. Vîrs atbildçja, kapuikas aizbraukuði pirms krietna brîþa. Arî uz telefonu dçli nebijasazvanâmi – signâls bija, taèu neviens neatbildçja. Pamazâmmani pâròçma satraukums - sapratu, ka kaut kas ir noticis,”atminas puiðu mamma. Jau pçc maza brîtiòa viòa ar vîru sçdçjamaðînâ un lçnâ garâ izbrauca ceïu no darbavietas lîdz savâmmâjâm. Arî mâjâs Jâòa un Edgara nebija – datori stâvçja ieslçgti,varçja redzçt, ka puiði aizbraukuði ar domu, ka drîz bûs atpakaï.“Tad nolçmâm, ka brauksim pa taisnâko - zemes ceïu, pa kurupuikas droði vien brauca pie manis. Un drîz vien viòusieraudzîjâm...,” asarâm acîs stâsta Jâòa un Edgara mamma. Jaupirmajâ brîdî puiðu vecâkiem bija skaidrs – notikusi nelaime...

Atbildes nav nevienamTâpat kâ daudzi citi, arî Aiva ar vîru joprojâm sev uzdod

jautâjumu: kâpçc? Kâpçc viòus nâve paòçma tik jaunus? Unkâpçc tieði tagad, kad priekðâ vçl visa dzîve un nepiepildîtiesapòi? Uz ðiem jautâjumiem diemþçl atbildes nav nevienam.“Tâ ir neþçlîga likteòa ironija – Edþiòð, kurð mâcîjâs par jûrnieku,òem un noslîkst burtiski peïíç. Prâtam neaptverami... Turklâtpuikas gâja bojâ uz ceïa, pa kuru braukuði simtiem reiþu. Viòibija stipri un saprâtîgi - ja vien bûtu pie samaòas, noteikti tiktuârâ no maðînas, kas bija iekritusi upç uz jumta,” saka Aiva.

Puiðu mamma savus dçlus atceras ar mîïumu un lepnumu.Edþus jau kopð mazâm dienâm bijis saimniecisks un ïoti izdarîgs.Aivai prâtâ reize, kad puika vçl bija mazs, bet mâjâs nebija nevie-na, kas izslauktu gotiòu. Edþus par ðo faktu tik ïoti satraucies, kaapzvanîjis visus kaimiòus, lai kâds nâk palîgâ. “Viòð bija izteiktssangviniíis. Ja kas atgadîjâs, vienmçr man teica: ai, mammu,neòem galvâ,” atminas Aiva. Savukârt vecâkais brâlis Jânis bijanoslçgtâks. Mammai vienmçr ðíita, ka priekð viòa meitene vçlnav piedzimusi, cik ïoti viòð bija izvçlîgs. Tâ tas ðíita lîdz brîdim,kad Jânis satika savu Lieni: “Kopð viòi abi bija kopâ, pilnîgi jutu,kâ Jânis izaug par vîrieti, jo viòam bija, ko sargât. Liene tâ arîpalika Jâòa pirmâ un vienîgâ mîlestîba.”

Jautâta par priekðnojautâm pirms nelaimes, Aiva stâsta, kapçdçjâ laikâ itin bieþi sevi pieíçrusi pie domas, ka viss ir pârâklabi un skaisti – parasti tâ dzîvç nenotiek. Un bija vçl kâds brîdis,kad viòa sajutâs nelâgi. Edþiòam rudenî bija jâsamaksâ parmâcîbâm Jûras akadçmijâ. Mamma dçlam jautâja, vai viòðsamaksâjis, uz ko dçls atbildçja, ka pârskaitîjis naudu tikai par1.semestri. “Izbrînîta pârprasîju, kâpçc nesamaksâja par visu

“Viòi bija vislabâkie. Vienkârði vislabâkie!...”

gadu, bet viòð man atteica: ai, kad pienâks tas otrais semestris,tad arî maksâðu. Tajâ brîdî manî kaut kas tumðs iekðâ sakustçjâs.Taèu nekas tâds pat prâtâ neienâca. Parasti, kad dzirdçju, kaaiziet bojâ kâdi citi jauni cilvçki, pie sevis nodomâju: ak, Dievs,cik labi, ka tas nav noticis ar mani. Redz, ka tomçr notika...Vienmçr esmu bijusi pârliecinâta, ka gaiðâ puse cilvçkos irpârsvarâ pâr tumðo, bet ðî nelaime to apliecinâja vistieðâk.Nav iespçjams uzskaitît tos daudzos mîïos ïaudis, kuri mûsatbalstîja materiâli, bet ar drauga plecu bija gatavs dalîtiesikviens. Ticiet, tas tiks atdarîts. Paldies visiem! Mîliet unsargâjiet savus bçrnus! ” skumji noteic puiðu mamma.

Otra tâda nebija!Traìiskajâ negadîjumâ savus dârgâkos cilvçkus zaudçja ne

tikai Jâòa un Edgara vecâki. Nelaime negaidîti aizsaulç aizsaucaarî balvenietes Lienes Grâmatiòas pirmo lielo mîlestîbu – viòasmîïoto puisi Jâni, ar kuru abi kopâ bija piecus gadus. Vçl tagad,kad abi brâïi jau guldîti dzimtâs zemes smiltâjâ, viòa lîdz galamnevar noticçt, ka viss ir beidzies... ka Jânis pie viòas atnâks viensapòos un atmiòâs.

Ar asarâm acîs jauniete stâsta par savu iepazîðanos ar simpâtis-ko Rugâju puisi. Pietika tikai reizi ar brâlçnu aizbraukt uz basket-bola spçli Gulbenç, lai satiktu viòu - savu pirmo lielo mîlestîbu.Jau pçc pusgada Liene un Jânis bija pâris. Toreiz Liene vçl mâcîjâsBalvos, savukârt Jânis - Rugâjos. Viòu mîlestîba bija tik stipra,ka pçc divus gadus ilgâm studijâm Rîgas Tehniskajâ universitâtçJânis pameta mâcîbas un reizç ar Lieni iestâjâs Latvijas Lauk-saimniecîbas universitâtç Jelgavâ. Un atkal viòi bija kopâ, dzî-voja vienâ istabiòâ kopmîtnçs un jutâs laimîgi. Jânis Lienei bijaïoti liels atspaids: “Viòð visus manus mâjas darbus pârlasîja unizlaboja. Pateicoties Jânim, pçdçjos gados biju budþeta grupâun pçdçjâ semestrî pat saòçmu stipendiju. Viòð man ïoti daudzpalîdzçja…”

Liene atzîst, ka pçc traìiskâ negadîjuma viòai bija ïoti sâpîgiinternetâ lasît dzçlîgos un brîþiem pat neþçlîgos komentârus parabiem brâïiem. “Tâdus varçja uzrakstît tikai tie, kas puiðus ne-pazina. Viòi nebija nekâdi dzçrâji. Piecu gadu laikâ, kopð ar Jânibijâm kopâ, ne reizi netiku redzçjusi, ka viòð bûtu piedzçries...nekad. Arî svçtkos mçs parasti nedzçrâm, labâk sacepâm picuun çdâm kopâ,” atminas jauniete.

Turklât Jânis nebija ne pârgalvîgs braucçjs, ne âtruma mîïotâjs.Kad kâdreiz Liene meklçja lîdzbraucçju, ar kuru varçtu no Balviemaizbraukt lîdz Jelgavai, viòð vienmçr apskatîjâs internetâ, kas irðis braucçjs, jo satraucâs, lai mîïotâ meitene galapunktâ nonâktusveika un vesela. Nespçdama valdît pâr vaigiem ritoðâs asaras,Liene klusi noèukst: “Viòð vispâr par mani ïoti, ïoti rûpçjâs netikai skolâ, bet arî sadzîvç. Nebija tâ, ka mçs katrs darâm kaut kosavu – kopâ gatavojâm çst, kopâ gâjâm uz veikalu un kârtojâmmâju. Viòð pat rîtos matus man palîdzçja izfçnot un citreiz arîsaìçrbties… Citi puiði tâ nekad nedarîtu…”

Jânis ïoti gribçja uz mâjâm... Atceroties pçdçjâs abu kopâ pavadîtâs dienas, Liene atminas,

cik ïoti tajâ liktenîgajâ nedçïâ viòai negribçjâs braukt no Jelgavasuz Balviem: “Es to vien darîju, kâ skandinâju: “Jâni, nebraucamðonedçï.” Turklât viòam bija tik daudz darba, ka saprâtîgâkbûtu palikt Jelgavâ. Taèu Jânis ar darba devçju vienojâs, ka visu,kas vajadzîgs, izdarîs attâlinâti. Viòð par katru cenu gribçja dotiesmâjâs... Atbraucâm uz Balviem, lîdz trijiem naktî palîdzçju viòam

Kopâ arî atpûtâ. Rugâjieðu un daudzu citu cilvçku atmiòâJânis un Edgars Vçrdiòi paliks ar ieaudzinâtâm vçrtîbâmun izpratni par dzîvi. Viòi bija un vienmçr bûs Rugâju pa-gasta lepnums - jaunieði, kuri nesa skolas vârdu,piedaloties daþâdâs olimpiâdçs, kuri saòçmuði Ministrukabineta Atzinîbas rakstu “Latvija ar Jums lepojas!”, bijuðiaktîvi sportisti un sabiedriskâs dzîves veidotâji.

Traìçdijas vieta. Kozupesceïð, pa kuru Jânis unEdgars bija braukuði

simtiem reiþu, 2.novembrapusnaktî abiem brâïiem

atòçma dzîvîbu. Te palikaviòu neizsapòotie sapòi un

neîstenotâs idejas, teaprâvâs neizdzîvotâs

dzîves pavediens.

Jânis un Liene. Smaidîgi un laimîgi - tâdi viòi bija visuspiecus gadus, kopð pazina viens otru.

Gudri, sirsnîgi, strâdîgi un

visâdi citâdi jauki puiði, kuri

zinâja, ko ðajâ dzîvç grib sa-sniegt, un mçrítiecîgi gâja

pretî saviem sapòiem – tâ

par nesen Rugâju novadâ

negadîjumâ bojâgâjuðajiem

Jâni un Edgaru Vçrdiòiem

teic cilvçki, kuri viòus pazina.

strâdât, tad no rîta piezvanîja Jâòa tçtis un viòð aizbrauca uzmâjâm Rugâjos.”

Tâ bija pçdçjâ reize, kad Liene savu mîïoto puisi redzçja dzîvu...Nâkamajâ dienâ viòi sazvanîjâs un Jânis solîjâs pârzvanît kautkad vçlâk. “Viòð bija zvanîjis, bet es nedzirdçju un nepaspçjuatbildçt. Vairâk Jâòa balsi tâ arî nedzirdçju...,” norauðot pârvaigiem ritoðâs asaras, teic Liene. Nâkamajâ dienâ viòa saòçmatraìisku vçsti – Jâòa un Edþiòa vairs nav...

S.Karavoièika

Foto

- A

.Kirsanovs

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

aF

oto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

Íepas Otrdiena � 2013. gada 12. novembrisV 11.

Medîbu suns

Zirgam jâsmejasMazs bruòurupucçns izmisîgi mçìina uzkâpt palmâ. Viòð

râpjas, krît zemç, skrâpç bruòas, sasit galvu, atkal mçìina,ar zobiem íeras koka mizâ, nolauþ nagu, atkal nokrît... Tovisu no palmas vçro divi pçrtiíi, lîdz viens saka: “Klau,mums tomçr vajadzçtu viòam pateikt, ka viòð nav mûsuîstais bçrns.”

x x xLâcîtis jautâ Zaíîtim:-Zaíît, kâpçc tev tik îsas ausis?-Tâpçc, ka esmu ïoti romantisks!-Kâ tâ?-Vakar gulçju zâlîtç un klausîjos putnu dziesmas. Tâ

aizklausîjos, ka nedzirdçju pïaujmaðînu. x x xGliemezis lien pa ielu. Otrs gliemezis prasa:-Kur tava mâjiòa?-Kuð, es mûku no mâjâm. x x xEzîtis sçþ uz celma un meditç: “Es esmu stiprs, tik ïoti

stiprs.” Garâm iet lâcis un ezîti nopûð no celma. Nâkamajâdienâ ezîtis atkal meditç: “Es esmu stiprs, ïoti stiprs, betviegls.”

Ha, ha

Medîbâs gadâs visâdiMedòevietis LAIMONIS BROKÂNS ir kaislîgs med-

nieks, kurð ðo vaïasprieku piekopj kopð pagâjuðâ gadsimta60.gadiem. Medîbâs viòam lîdzi dodas uzticamais palîgs- krievu un Eiropas laikas jauktenis - suns, vârdâ Bruno.Savos èetros dzîves gados dzinçjsuns ir daudz ko piere-dzçjis. Pçrn medîbu laikâ viòu stipri savainoja meþakuilis.Par laimi, atkopies Bruno atkal dodas saimniekam lîdziuz meþu. Laimonis stâsta, ka pagaidâm nezina, kâ pagâju-ðajâ gadâ pârdzîvotais ietekmçs suòa izturçðanos, sasto-poties ar meþacûkâm, bet aïòu medîbâs Bruno savasiemaòas nav zaudçjis.

Pieredzçjuðajam medniekam ðo gadu laikâ bijuði daudzièetrkâjainie palîgi. Nereti viòu liktenis beidzies traìiski,jo medîbâs gadâs daþâdi negadîjumi, daþkârt meþaiemîtnieka vietâ nejauði par upuri kïûst uzticamaisdzinçjsuns.

Laimonis uzskata, ka laikas ðíirnes suòi ir piemçrotimeþacûku un aïòu medîbâm. To apmâcîba notiek turpatmeþâ, medîbu laikâ. Taèu daþi èetrkâjainie palîgi jaupiedzimstot it talantîgâki par citiem. Laimonis stâsta, kaar îpaðu dzinçja talantu bijis apveltîts viòa suns, vârdâÈaro, kurð, par laimi, nodzîvojis lîdz sirmam vecumamun ilgi priecçjis saimnieku ar savâm neparastajâm spçjâm.“Viòam nekas nebija jâmâca, jo pats saprata, kas jâdara,”atceras dzinçjsuòa saimnieks.

Bruno. Starplaikos starp medîbâm Bruno pildamâjas sarga pienâkumus.

Foto

- A

.Kirsanovs

Mans mîlulis

Kamçr daþi èetrkâjainie mîluïi

domâti omulîgai dzîvei siltâ mâjâ vai

dzîvoklî, citu sûtîba - bût saimnieka

palîgam valsts robeþas apsargâ-ðanâ, aitu ganîðanâ vai medîbâs. Arî

mednieku kolektîva “Balvu MCVU”

dalîbnieks VALDIS POÐEIKA igauòu

dzinçjsuòa kucîti, vârdâ Maribella,

iegâdâjies ar nolûku - izaudzinât par

kârtîgu medîbu suni.

Valdis stâsta, ka tieði ðâdas ðíirnes suniizvçlçjies, jo aptuveni pirms 5 gadiemmedîbu negadîjumâ bojâ gâja viòaiepriekðçjâ igauòu dzinçjsuòa kucîte, koarî sauca par Maribellu. Mednieks argandrîz 30 gadu stâþu neslçpj, ka suòanâvi ïoti pârdzîvojis, tomçr ar laikusamierinâjies ar zaudçjumu un nesenpie kâdiem Varakïânu puses mednie-kiem iegâdâjies jaunu Maribellu, turklâtar iepriekðçjâs kucîtes gçniem. “Izrâdîjâs,ka kucçna mamma ir manas iepriekðçjâskucîtes mâsa, tâdçï jaunâ Maribellaviòai ir ïoti lîdzîga,” ìençtisko saistîbuatklâj Valdis. Viòð stâsta, ka kucçns irtîrasiòu ðíirnes pârstâvis un pçc kâdalaika dosies uz suòu izstâdi, kur,speciâlistu novçrtçts, saòems ðíirniapliecinoðus dokumentus.

Valdis ir pârliecinâts, ka igauòu dzi-nçjsuòa ðíirnes kucçni ïoti labi padodasdresûrai, bet kucîtes ir jo îpaði paklausî-gas. “Ðos suòus var iemâcît medîbu laikâneaizskriet pârâk tâlu no saimnieka.Daudziem medîbu suòiem piemît ðâdsniíis, bet pçc tam viòus ilgi jâmeklç,”stâsta kucîtes saimnieks. Valdis neslçpj,ka dresûras process ir pietiekami kom-

Audzinâs par mednieci

Maza, bet òipra. Trîs mçneðus jaunâ Maribella jau tagad pierâdîjusi, ka viòaipiemît lielisks mednieces instinkts. Pagaidâm mazâ medniece baudabezrûpîgâs kucçna dienas, bet jau pçc daþiem mçneðiem sâksies viòas skolasgaitas. Aptuveni 8 mçneðu vecumâ viòai jâkïûst par pilnvçrtîgu dzinçjsuni.

plicçts un viòam lîdzi uz meþu Maribelladosies tikai 6 – 7 mçneðu vecumâ.Savukârt 8 mçneðos viòai jau bûtu jâsâkstrâdât kâ pilnvçrtîgam dzinçjsunim.Valdis uzskata, ka, sprieþot pçciepriekðçjâs pieredzes, Maribella bûs ïotinoderîga aïòu un meþacûku medîbâs.

Mazâ kucîte pierâdîjusi, ka dienâs bûslaba dzinçja. Jau tagad trûkties dabû-juðas gan lapsas, kuru laukos netrûkst,gan mâjas pîles, vistas un pat visi trîskaíi. “Kucîte ir ïoti òipra, reizçm patpârâk. Jau paguvusi sakampt un pavilktaiz kakla gan pîles, gan vistas. Dzenâarî kaíus,” smej Valdis. Kâ jau katram

kucçnam, Maribellas nedarbu un pâr-kâpumu saraksts ir garu garais. No viòasaugoðajiem zobiem ciest dabû gan apa-vi, gan citi priekðmeti mâjâs. Tomçrèetrkâjainâ blçòdare pçc rakstura ir ïotidraudzîga ne tikai pret savçjiem, bet arîpret sveðiniekiem. “Iepriekðçjâ kucîte pçcmedîbâm mierîgi varçja iekâpt arî sveðâmaðînâ. Draudzîga bija pret visiem, zo-bus nekad neatòirdza. Arî jaunâ Mari-bella it tâda pati,” saka Valdis un pie-bilst, ka kaíus kucçns dzenâ, tikai spçlç-joties, jo pçc brîþa var mierîgi aizmiegtlîdzâs saviem potenciâlajiem medîju-miem.

Ar to, kâ ârstes - dermatoloìes

INAS MAKSIMOVAS 11 gadus vecâkaíene Vasiïisa ienâca viòas ìimenç,

saistîts îpaðs stâsts. Lai gan Maksi-

movu ìimenei arî agrâk piederçjuði

astainie murrâtâji, ðî mince Inai ir

seviðíi dârga, jo savulaik uzdâvinâta

tuvam cilvçkam, bet pçc viòa nâvespirms gada kïuvusi par Inas mâjas

mîluli.

“Kad krusttçvam, kurð dzîvoja vienâno diviem dzîvokïiem, ko bijâm apvie-nojuði, pazuda kaíis, nolçmu uzdâvinâtviòam jaunu kaíçnu. Gribçju atrast tieðikaíenîti, jo tâs ir daudz mîlîgâkas, nekârunèi. Kad paziòas kaíenei piedzimamazuïi, devos izvçlçties. Visi kaíçni bijapelçki, pûkaini kamoliòi - tieði tâdi, kâdiman patika. Viòi bija mîlîgi un mierîgi,turçjâs cieðâ bariòâ lîdzâs mammai. Tikaiviens, visneglîtâkais - garkâjains,melnbalts kaía bçrns draiskojâs nostâkno pârçjiem. Nezinu kâpçc, bet mannekad nav patikuði tieði melnbalti kaíi,tâdçï biju pârliecinâta, ka tâda man nekadnebûs. Taèu izrâdîjâs, ka tieði ðismelnbaltais kaíçns metienâ ir vienîgâkaíenîte. Tâ pierâdîjâs sen zinâmâ pa-tiesîba: “Nekad nesaki,- nekad!”,” atcerasIna.

Pie Vasiïisas vârda kaíenîte tika pargodu krusttçva tçvam Vasîlijam. Âtriiejutusies, jaunâ mâjas iemîtniece sâkablçòoties. “Ko tik viòa nedarîja. Lai ganbija radinâta çst speciâlo kaíu barîbu“Wiskas”, nonâkusi pie onkuïa,Vasiïisa mçìinâja nogarðot visu, kas

Nekad nesaki: “Nekad!”

Lappusi sagatavoja I.Tuðinska

Vasiïisa daiïâ. Pateicoties kaíenîtei Vasiïisai, Ina vçlreiz pârliecinâjâs, kadzîve mçdz piespçlçt visnegaidîtâkos pârsteigumus. Lai gan domâja, ka nekadmûþâ nevarçtu iemîlçt melnbaltu kaíi, tagad tieði tâdas krâsas murrâtâju viòauzskata par vismîïâko un skaistâko minci pasaulç.

patrâpîjâs - banânus, skâbçtus unsvaigus kâpostus, kartupeïus, patkartupeïu mizas. Turklât çdot viòasaboza spalvu un rûca. Acîmredzot tâizpaudâs vîrieðu kompânijâ pavadîtâbçrnîba. Jokojot teicâm: “Mçs taèupaòçmâm tevi no pieklâjîgas ìimenes,bet tu uzvedies kâ tâds bomzîtis!”,”smaidot atceras kaíenes paðreizçjâsaimniece. Bçrnîbâ Vasiïisai patikanoèiept daþâdus sîkus priekðmetus –matu gumijas, plastmasas koríus, vçlâkarî vienreizçjos skuvekïus, bet patsiespaidîgâkais skats bija, kad Vasiïisaparâdîjâs istabâ ar virtuves nazi zobos.

Ar laiku visas Vasiïisas rakstura dîvai-

nîbas izzuda un murrâtâja kïuva par drau-dzîgu, tomçr neatkarîgu mâjas mîluli. Pçconkuïa nâves kaíene ïoti pieíçrusies savaijaunajai saimniecei. Ina neslçpj, kavienmçr gribçjusi suni, taèu aizòemtîbasdçï nav varçjusi to atïauties. Vasiïisu viòasauc par kaíi - suni, jo viòai zinâmâ mçrâpiemît suòa raksturs. “Kaíene visu laikuir man blakus. Es ceïos, viòa arî. Es maz-gâjos, viòa arî vannas istabâ nodarbojasar savu rîta tualeti. Pçc onkuïa nâves esamïoti satuvinâjuðâs. Ja mûsu iepriekðçjâkaíene vienâdi izturçjâs pret visiemìimenes locekïiem, tad Vasiïisa ir uzsvçrtimana kaíene,” uzskata melnbaltâs mîlulessaimniece.

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

aF

oto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

AtpûtaOtrdiena � 2013. gada 12. novembrisV12.

Lappusi sagatavoja E.Gabranovs

Fotokonkurss

Katra mçneða labâkâs fotogrâfijas autors saòems balvu.Fotogrâfijas var iesûtît pa pastu – Balvi, Teâtra ielâ 8, LV-4501, vaielektroniski – vaduguns@apollo.lv. Pie foto obligâti norâdâms vârds,uzvârds (vçlams - tâlrunis).

PrâtnieksBalvu Centrâlâs bibliotçkas darbinieki aicina lasîtâjus, apmeklçtâjus

un novadniekus iesaistîties ðajâ intelektuâlajâ spçlç, kuras jautâjumirosina pievçrsties sava reìiona – Ziemeïlatgales – izpçtei. Atbildes uzjautâjumiem rodamas bibliotçkas novadpçtniecîbas lasîtavaspiedâvâtajos materiâlos, Kultûrvçstures datu bâzç (www.balvurcb.lv/kb/), BCB mâjas lapâ (www.balvurcb.lv) un citviet internetâ. Katraskârtas uzvarçtâjam balvâ – grâmata.

Bûsiet laipni gaidîti Balvu Centrâlajâ bibliotçkâ! Atbildes gaidâm lîdz1.decembrim.

10. kârta

Veltîjums Latvijas dzimðanas dienâ! Iesûtîja Ilze Petrova no Balviem, zîmçjuma autore Sigita Stekele (4 gadi).

“Virs kultûras nama augðup ceïas sarkanbaltsarkanais karogs.

Visu skati pievçrsti tam. Pâri Balviem plûst baznîcas zvanu skaòas.

Kopâ dziedâta skan “Dievs, svçtî Latviju”. Karogs plîvo, bet vçl

tauta negrib izklîst…” savâs atmiòâs dalâs Imants Koliòð. Viòð

un daudzi citi ir dzîvojuði un pieòçmuði izðíiroðus lçmumus

laikâ, kad tika lemts Latvijas turpmâkais liktenis.

Nu jau pagâjuði 25 gadi, kopð dibinâta Latvijas Tautas

fronte. Par godu ðim notikumam Balvu Novada muzejs ir

apkopojis ievçrojamu dokumentu, publikâciju, fotogrâfiju,

cilvçku atmiòu klâstu, kas pârtapuði prezentâcijâ, kuru jebkurð

interesents kopð 8. novembra var skatît Balvu Centrâlâs

bibliotçkas 1.stâva vestibila elektroniskajâ stendâ, kâ arî

pârlapot laikrakstu “Balvu Atmoda” un “Vaduguns” rakstu

lappuses Novadpçtniecîbas lasîtavâ bibliotçkas 2. stâvâ.

Nâciet un meklçjiet atbildes uz ðîs kârtas

jautâjumiem!

1. Kâds ir abreviatûras LTF atðifrçjums? 2. Kurâ laikraksta

“Vaduguns” numurâ tika publicçts aicinâjums apvienoties

LTF? 3. Kad tika rîkota LTF koordinâcijas centra izveides

sapulce, kas notika bijuðajâ pionieru namâ Balvos? 4. Kas

bija LTF rajona nodaïas dibinâðanas konferences orgkomitejas

priekðsçdçtâjs? 5. Kurâ Balvu pilsçtas vietâ 1988. g. 7. nov.

tika rîkota koordinâcijas centra manifestâcija “Par

Foto

- n

o B

alv

u N

ovada m

uzeja

arh

îva

demokrâtiju un atklâsmi”? 6. Kas par notikumu norisinâjâs

1988. g. 13. nov., ko translçja arî vietçjâ radio? 7. Ko 1988. g.

nogalç ievçlçja par LTF Balvu rajona nodaïas priekðsçdçtâjiem

(3 cilvçki)? 8. Kad virs Balvu kultûras nama tika pacelts

sarkanbaltsarkanais karogs? 9. Kad tika izdots laikraksta

“Balvu Atmoda” pirmais numurs? 10. Kurð ceïa posms “Baltijas

ceïa” laikâ bija iedalîts Balvu rajona cilvçkiem?

9. kârtas pareizâs atbildes1. Baltinavas muiþas parkâ; 2. Lâèa dârzs; 3. Goroþinska

(Horoþinska); 4. Bonifacovas muiþâ; 5. Klostera çka -

cietoksnis; 6. Mûramuiþu; 7. Viïakas muiþa; 8. Zosuïu muiþâ;

9. Ðíilbçnu muiþas; 10. Balvu Tâlâkizglîtîbas un cilvçkresursu

centrs.

Paldies par pareizajâm iesûtîtajâm atbildçm uz 9.

kârtas jautâjumiem A. Naïivaiko, A. Mièulei, A. Sliðânam,

A. Juganei, I. Svilânei.

Kârtas uzvarçtâji ir ALBERTS SLIÐÂNS un ANTRA

JUGANE. Pçc balvas lûdzam uzvarçtâjus griezties Balvu

Centrâlâs bibliotçkas Novadpçtniecîbas lasîtavâ. Atbildes uz

10. kârtas jautâjumiem tiek gaidîtas Balvu Centrâlajâ

bibliotçkâ (Tirgus iela 7, Balvi, LV-4501) vai elektroniski uz e-

pastu: sarmite@balvurcb.lv.

Jaunâkie þurnâlu numuri

Dârza Pasaule� Vieta brîvai dzîvoðanai. Vçriens,

krâsu un ideju bagâtîba Latgales

nomalç - Kotleros, Irçnas Koledas

dârzâ.

� Vispopulârâkâs ziemcietes.

� Mazu meþa stûrîti pârceïu uz

dârzu. Padomus dzçrveòu, melleòu,

brûkleòu audzçðanâ dod NBD

Pârtikas, aromâtisko un ârstniecîbas

augu nodaïas vadîtâjs Alfreds Ripa.

� Irbenes - perspektîvi ogulâji.

Kârdinoði sarkanâs ogas ir ïoti veselîgas. Jâlasa un jâçd pçc

pirmâ sala - tad tâs ir visgarðîgâkâs.

� Rûpes par putniem ziemâ. Tuvojas sniegs un bargs sals,

kad mûsu palîgiem putniem jâpalîdz atrast barîbu. Seðas

patiesîbas par to baroðanu.

� Labas idejas dârzam. Kâ eksperimentçt potçjot, kâdas

tûjas der dzîvþogam, kâ nojumi padarît lîksmu un trepes -

droðas.

� Astainie imigranti nâk! Laimîgs tas, kas prot atvairît vai

likvidçt peles un þurkas savâ mâjâ un jo îpaði raþas krâjumu

tuvumâ.

� Pupas Latvijas dârziem. Cûku pupas, pupiòas un

eksotiskâs pupas... Izrâdâs, tâs visas ir ïoti vçrtîgas un

veselîgas.

� Edinburgas karaliskâ pçrle. Gandrîz tikpat plaðs kâ

Nacionâlais botâniskais dârzs Salaspilî ir britu Karaliskais

botâniskais dârzs Edinburgâ. Kâdas vçrtîbas ir tur?

Ilustrçtâ Zinâtne� Modernais ugunsdzçsçjs.

Ekipçjums ir vienîgais, kas pasargâ

ugunsdzçsçju no rçcoðâs uguns elles.

Tagad ugunsdzçsîbas dienesti sâks

izmantot digitâlâ laikmeta iespçjas.

� 10 iesîkstçjuði mîti par abiem

dzimumiem. Vîrieði nepacieð sâpes,

bet sievietes vairâk iepçrkas. Vai

tieðâm tâ ir?

� Paðam savs satelîts kosmosâ. Tâ

dçvçtie pikosatelîti ir tik mazi, lçti un

viegli konstruçjami, ka sniedz rîcîbas brîvîbu ikvienam. Pirmie

eksemplâri jau riòío ap Zemi.

� Dzîvîba radâs okeâna dzîlçs. Paðas pirmâs dzîvâs ðûnas

uz Zemes varbût radâs vietâ, kas ienâks prâtâ tikai retajam.

Tas noticis tâlu no saules stariem, okeâna dzîlçs, porainâs

kaïíakmens klintîs.

�Nâvçjoðâs indes molekulas. Pasaules visspçcîgâkâs indes

prot meistarîgi uzbrukt mûsu organisma pamatvienîbâm -

ðûnâm. Tâs iedarbojas uz bioíîmiskajiem procesiem cilvçka

íermenî. Sekas ir dramatiskas, jo pat visniecîgâkâ pârmaiòa

var bût nâvçjoða.

� Tîìeris dzîvojamâ istabâ. Pat pçc 10 000 gadu ilgas

draudzîbas ar cilvçku kaíis joprojâm ir mednieks.

� Zirnekïa tîkla brînumainâs îpaðîbas. Zirnekïa pavedieni

ir tik unikâli, ka tos var izmantot, lai radîtu mâkslîgus

muskuïus, bruòuvestes un nâkotnes superdatorus.

� Helikobaktçrija izraisa vçzi, bet ne visiem.

Ilustrçtâ Junioriem� Dzîvnieki dodas uz èuèu.

Fotostâstâ Latvijas ziemas

snauduïotâji un îstie gulçtâji.

� Lidmaðîna virpuïo.

� Cilvçkam lîdzîgie roboti palîdz

un izklaidç.

� Skolnieks uzbûvç robotiòu.

� Piedzîvojumu hormons

adrenalîns.

� Pçtâm Lâèplçða ordeni.

� Pavâra Mârtiòa Sirmâ atradumi

Gruzijâ un Latvijâ.

� Ðpiko, kâ atrast zvaigznâjus.

� Sporta dejas aizrauj daudzus.

� Brieþi - huligâni Japânâ.

� Spocîgâkâs vietas pasaulç.

� Kâpçc hokeja pçcspçles metienus sauc par bullîðiem?

� Kas notika 1918.gadâ? Kas ir Lâèplçða diena? Kâ Latvija

ieguva neatkarîbu?

� Cilvçka anatomija 3D.

Aktuâli Informç policija

Trîspadsmitâ V 13.Otrdiena � 2013. gada 12. novembris

Lappusi sagatavoja A.Loèmelis

Ðî gada septembrî valdîba pieòçma vairâkusgrozîjumus Ministru kabineta noteikumos “Kârtîba,kâdâ dzîvokïa îpaðnieks daudzdzîvokïu mâjâ norçíinâspar pakalpojumiem, kas saistîti ar dzîvokïa îpaðumalietoðanu”. Ar 1.novembri spçkâ stâjâs arî jaunâatkritumu izveðanas maksas kârtîba, kas paredz, kamaksu par sadzîves atkritumu izveðanu turpmâkaprçíinâs pçc mâjâ esoðo dzîvokïu skaita (neatkarîgino katrâ dzîvoklî deklarçto personu skaita).

Maksas kârtîbu iespçjams mainîtValdîbas lçmums nebija akmenî kalts, un dzîvokïu îpað-

niekiem bija iespçja paðiem nolemt, kâdu maksas kârtîbu –

lîdzðinçjo vai jauno - savâs mâjâs turpmâk vçlas izmantot. Ja

dzîvokïu îpaðnieki sasauca sapulci un mâjas apsaimnieko-

tâjam iesniedza protokolu, ka viòi par atkritumu izveðanu

vçlas maksât, vadoties pçc dzîvoklî dzîvojoðo personu skaita,

pârmaiòu nav. Savukârt, ja ðâdu protokolu neiesniedza, par

atkritumu izveðanu turpmâk bûs jâmaksâ pçc kopçjâ namâ

esoðo dzîvokïu skaita. Jâpiebilst, ka saglabât lîdzðinçjo maksas

kârtîbu varçja gadîjumâ, ja par to kopumâ nobalsoja ne

mazâk par 51 % no kopçjâ mâjâ dzîvojoðo dzîvokïu îpaðnieku

skaita. Tiesa, atkritumu izveðanas maksas kârtîbu arî turpmâk

bûs iespçjams mainît.

Pârmaiòâm saka pârliecinoðu: “Nç!”Balvu novada paðvaldîbas aìentûras “SAN - TEX” direktors

ULDIS SPRUDZÂNS informçja, ka aìentûra Balvu pilsçtâ un

novada pagastos kopumâ apsaimnieko 96 daudzdzîvokïu

mâjas. Balvos protokolus par lîdzðinçjâs atkritumu izveðanas

maksas kârtîbas saglabâðanu aìentûra “SAN - TEX” saòçma

no 58 daudzdzîvokïu namiem. Viïakas pilsçtas un novada

daudzdzîvokïu mâjâs, kuras apsaimnieko paðvaldîba, saglabâ-

jusies lîdzðinçjâ kârtîbâ. Pârmaiòu nav arî Rugâju un Baltinavas

novados. Kopumâ Rugâju centrâ un novadâ ir 18, savukârt

Baltinavas novadâ – 6 daudzdzîvokïu nami. Mâjâs, kurâs

Nodara miesas bojâjumus4.novembrî Vîksnas pagastâ 1982.gadâ dzimis vîrietis

konflikta laikâ nodarîja miesas bojâjumus 1993. un

1995.gadâ dzimuðajiem jaunieðiem, kurus nogâdâja

slimnîcâ. Uzsâkts kriminâlprocess. Policija noskaidro

notikuðâ apstâkïus.

Bez tiesîbâm un dzçrumâ5.novembrî Balvu novada Vîksnas pagastâ 1991.gadâ

dzimis vîrietis brauca bez transportlîdzekïa vadîðanas

tiesîbâm un 1,08 promiïu alkohola reibumâ. Vainîgo

sauks pie kriminâlatbildîbas.

Iebrauc stabâNo 5. uz 6.novembri Balvos nenoskaidrots automa-

ðînas vadîtâjs iebrauca laternas stabâ un no notikuma

vietas aizbrauca. Policija noskaidro vainîgo un nodarîtos

materiâlos zaudçjumus.

Zog no çkas6.novembrî saòemta informâcija, ka Viïakas novada

Susâju pagastâ no kâdas palîgçkas nozagtas daþâdas

mantas. Uzsâkts kriminâlprocess.

6.novembrî raidîjums “Degpunktâ” demonstrçjasiþetu, kurâ policijas darbinieki Rîgâ pârbaudîja unaizturçja vairâkus cilvçkus, kuri uz ielas smçíçjakontrabandas cigaretes. Vai cilvçks, uz ielas smçíçjotcigaretes ar, piemçram, Krievijas akcîzes markâm,riskç nonâkt policijas iecirknî?

Valsts policijas (VP) Balvu iecirkòa Kârtîbas policijas no-

daïas priekðniece RITA KRAVALE pastâstîja, ka Balvu iecirkòa

darbinieki ðâdas cilvçku pârbaudes uz ielas praksç neîsteno.

Pastiprinâtu uzmanîbu pievçrð smçíçjoðajiem jaunieðiem. Ja

nepiecieðams, lûdz uzrâdît arî viòu personas apliecinoðus

dokumentus.

Savukârt Valsts policijas Sabiedrisko attiecîbu nodaïas

vecâkâ speciâliste LITA JUBERTE pastâstîja, ka ðâdos gadîju-

mos nav vienas konkrçtas atbildes. Tas atkarîgs no situâcijas,

jo likumâ “Par policiju” ir atrunâts, ka policijas darbiniekam

ir tiesîbas pârmeklçt vai pârbaudît mantas. Tiesa, ja likum-

sargiem ir aizdomas par konkrçtu pârkâpumu: “Ir noteikts

atïautais cigareðu daudzums, kuras var nogâdât pâri robeþai.

Tâdçï, ja cilvçkam kabatâ ir, piemçram, viena cigareðu paciòa,

tas nenozîmç, ka viòð ir noziedznieks. Jebkurâ gadîjumâ

cilvçku pârbaude uz ielas, lai noskaidrotu, kâdas cigaretes

viòð smçíç, nav ikdieniðía situâcija. Nav tâ, ka cilvçks smçíçs

vietâ, kur to drîkst darît, un policists nâks klât un liks parâdît,

ko viòð smçíç. Tâ nav vispârpieòemta prakse. Tajâ paðâ laikâ,

lai atrisinâtu kâdu noziegumu, policisti aizdomu gadîjumâ

to var darît. Ðâdâs reizçs cilvçkam arî jâspçj pierâdît, kâ viòa

rîcîbâ nonâkuðas cigaretes ar, piemçram, Krievijas akcîzes

markâm. Tiesa, ðâdos gadîjumos policijas darbinieki cilvçku

visticamâk pârbaudîs nevis ar mçríi viòu sodît, bet, lai iegûtu

papildus informâciju, kas tâlâk palîdzçtu atrisinât

noziegumu.”

Jâpiebilst, ja cigaretes iegâdâtas, piemçram, Krievijâ, ietei-

cams saglabât pirkuma èeku. Gadîjumâ, kad policijâ izskatîs

Vairums iedzîvotâju par atkritumuizveðanu maksâs pa vecam

Policists drîkst lûgt parâdîtcigareðu paciòu

konkrçtas lietas materiâlus, jâspçj sniegt arî skaidrojumus, kâ

pie Jums nonâca cigaretes. Savukârt pârkâpjot noteikumus

ar akcîzes nodokli apliekamo preèu, tostarp preèu, kurâm

piemçrojams akcîzes nodokïa atbrîvojums vai atvieglojums,

iegâdç, realizâcijâ, uzglabâðanâ vai pârvietoðanâ

(pârvadâðanâ), kâ arî par citiem ðo preèu aprites noteikumu

pârkâpumiem, fiziskajâm personâm piemçro naudas sodu

no 50 lîdz 500 latiem, bet juridiskâm personâm - no 50 lîdz

5000 latiem. Tâpat ðîs preces un to pârvadâðanai izmantotos

transportlîdzekïus iespçjams konfiscçt.

lçmums nav pieòemts, spçkâ stâjusies jaunâ atkritumu izveða-

nas maksas kârtîba.

Mâjas vecâkâ daudzdzîvokïu namam Partizânu ielâ 21a,

Balvos, LUCIJA PUÐPURE pastâstîja, ka mâjâ kopumâ ir 55

dzîvokïi. Par atkritumu izveðanu maksât, balstoties uz mâjâ

esoðo dzîvokïu skaitu, vçlçjâs tikai aptuveni èetru dzîvokïu

îpaðnieki. Iedzîvotâju vairâkums bija par lîdzðinçjâs kârtîbas

saglabâðanu. Vçl pârliecinoðâks atbalsts ierastajai kârtîbai bija,

piemçram, Daugavpils 41, Vidzemes 20, Bçrzpils 12 un Bçrzpils

14 ielu daudzdzîvokïu namu iedzîvotâjiem. Mâju vecâkâ

SKAIDRÎTE MACÂNE pastâstîja, ka no visiem namiem tikai

viena dzîvokïa îpaðnieks vçlçjâs, lai atkritumu izveðanas maksu

aprçíina pçc dzîvokïu skaita. Viòa pârliecinâta, ka pârmaiòu

rezultâtâ finansiâli grûtâka dzîve kïûtu pensionâriem, kuriem

pieaugtu tçriòi.

Re, kâ!

Stâríu ligzda kokâ?

Balvenieði pamanîjuði, ka netâlu no lielveikala “Beta”

kokâ ierîkots savdabîgs miteklis. Viòuprât, paðdarinâtâ

mâja ir kâ traucçklis apkârtnes vizuâlajam tçlam, tâdçï

aicina to nojaukt.

Domâjams, paðdarinâto, no dçïiem veidoto mîtni

uzbûvçjuði bçrni. Tiesa, ðajâ gadîjumâ redzçtais vairâk

atgâdina nevis tautâ tâ dçvçto ðtâbu, kâdus bçrnîbâ kopâ

ar draugiem, lai jautri pavadîtu brîvo laiku, droði vien

bûvçjuði vairums cilvçku, bet gan pussabrukuðu dçïu

kaudzi.

Pârmaiòas - minimâlas. Mûspuses daudzdzîvokïu

namos lielâkoties saglabâta lîdzðinçjâ atkritumu izveðanas

kârtîba, kad iedzîvotâjiem rçíinu par sadzîves atkritumiem

arî turpmâk aprçíinâs, pamatojoties uz dzîvoklî dzîvojoðo

cilvçku skaitu.

Kas vainîgs, tas bailîgs. Ja policijas darbiniekiem bûs

aizdomas par konkrçtu pârkâpumu un iegûtâ informâcija,

iespçjams, palîdzçs atrisinât noziegumu, likumsargi var

cilvçkam uz ielas palûgt parâdît cigareðu paciòu. Tiesa,

tâ nav vispârpieòemta prakse. Ja Jums nav ko slçpt, nav

vçrts arî uztraukties!

Foto

- A

.Loèm

elis

Foto

- A

.Kirsanovs

Foto

- A

.Kirsanovs

Septiòas dienas - trîspadsmit lîíi

Statistika par situâciju uz Latvijas un arî mûspuses

autoceïiem ðî gada 10 mçneðos ir ðokçjoða. Kopumâ visâ

valstî bojâ gâjuði 137 cilvçki. Turklât trîspadsmit cilvçki

traìiski mira novembra pirmajâs septiòâs dienâs. Vairâk

nekâ 60% no bojâgâjuðajiem bija gâjçji. Tâpat ðî gada

desmit mçneðos fiksçti 77 539 âtruma pârkâpumi, kas ir

teju uz pusi vairâk, nekâ tâdâ paðâ laika periodâ pçrn.

Valsts policija sadarbîbâ ar medijiem aicina ikvienu

aizdomâties un neriskçt ar savâm un citu dzîvîbâm uz

autoceïiem.

Projekts

InformâcijaOtrdiena � 2013. gada 12. novembrisV14.

Îsumâ

Veiksmesprognoze Pareìe Ilga

* Veiksmes un laika ziòu prognozi lasiet arî www.vaduguns.lv, tâlr. 29365609

Nakts Diena

2013.gads Brieþuciema pamatskolai padevies ïoti raþîgs.

2012.gada nogalç tika apstiprinâts Sorosa fonda Latvija

finansçts projekts “Brieþuciema pamatskolas kâ

daudzfunkcionâla resursu centra tâlâkattîstîba – vîzija,

iespçjas, risinâjumi”.

Sorosa fonda Latvija finansçjums – Ls 10500. Balvu novada

paðvaldîbas lîdzfinansçjums – 1000 LVL.

Ðî ir jau 2.kârta Latvijas skolu iniciatîvai “Pârmaiòu iespçja

skolâm”. 1.kârtas projektu Brieþuciema pamatskola realizçja

2009.-2010.gadâ, veiksmîgi startçjot kâ daudzfunkcionâls

resursu centrs.

Kas tad paveikts un ar ko varam lepoties ðogad?

Brieþuciema pamatskola arî ikdienâ darbojas ne tikai kâ

klasiska mâcîbu iestâde skolçniem. Projekta ietvaros ðî gada

pavasarî veiksmîgi tika organizçti neformâlâs izglîtîbas kursi

pieauguðajiem – seniori apguva prasmi strâdât ar datoru,

internetu, skolas darbinieki papildinâja angïu valodas zinâ-

ðanas. Savukârt visi, kuriem ir interese par koku un kokapstrâ-

di, pavasarî trîs mçneðus varçja apmeklçt kokapstrâdes nodar-

bîbas. Skolas darbnîcas ir papildinâtas ar moderniem un ik-

dienâ ïoti nepiecieðamiem darbgaldiem – çveles - biezumçve-

les darbgaldu, frçzçðanas maðînu, lentzâìi, zâìgaldu, jostas

un disku slîpmaðînu, putekïu savâcçju.

Bija padomâts arî par intereðu izglîtîbu pagasta bçrniem.

No februâra lîdz pat maijam jaunâko klaðu skolçni piedalîjâs

grâmatu lasîðanas konkursâ “Lasu, lasu grâmatiòu”. Skolas

bibliotçkâ darbojâs brîvâ laika pavadîðanas klubiòð “Paðiem

sava varavîksne”. Tie skolçni, kuriem ikdienâ jâgaida skolas

autobuss, bibliotçkâ interesanti pavadîja brîvo laiku – lasîja

grâmatas, krâsoja krâsojamâs grâmatas, spçlçja spçles, skatîjâs

multfilmas.

Vasarâ, kâ jau Brieþuciemâ ierasts, notika vasaras nometne

bçrniem “Varavîksne”, Jaunieðu dienas, kurâs interesantu

nodarbîbu vadîja Rîgas Improvizâcijas teâtris.

Pateicoties projektam, skolai ikdienâ bija arî piesaistîti tik

nepiecieðami speciâlisti kâ logopçde, koriìçjoðâs vingroðanas

speciâliste.

Nebijâm aizmirsuði arî par senioriem – augustâ pagasta

zelta paaudzei bija iespçja braukt ekskursijâ “Bijuðajam Balvu

rajonam pa pçdâm”.

Lielâ projekta laikâ ðogad skolâm, sadarbojoties ar

nevalstisko sektoru jeb biedrîbâm, bija iespçja startçt arî trîs

mazajos projektos – pilsoniskâs lîdzdalîbas veicinâðanai,

atbalstam ìimençm, kurâs aug pirmsskolas un sâkumskolas

vecuma bçrni, kâ arî lauku uzòçmçjdarbîbas veicinâðanai.

Skola sadarbîbâ ar biedrîbu “Saulessvece” startçja visâs trijâs

komponentçs un visâs ieguva apstiprinâjumu!

Mazo projektu vadîbu un finanðu plûsmas vadîðanu un

pârraudzîbu uzòçmâs biedrîba “Saulessvece”.

Un tâ: Pilsoniskâs lîdzdalîbas komponentç sadarbîbâ ar

Brieþuciema pagasta pârvaldi, skolu, biedrîbu un iedzîvo-

tâjiem tika izremontçta t.s. Pasta mâjas kâpòu telpa. Prieks

un gandarîjums gan paðiem, gan viesiem.

Pirmsskolas un sâkumskolas komponentç Brieþuciemâ visu

vasaru notika radoðas nodarbîbas bçrniem vecumâ no 3 lîdz

12 gadiem jeb Pepijas Garzeíes vasaras skola. Paralçli nodar-

bîbâm skolâ notika arî Balvu Iekïaujoðas izglîtîbas atbalsta

centra speciâlistu konsultâcijas pedagogiem un vecâkiem.

Savukârt uzòçmçjdarbîbas veicinâðanas komponentç tika

apstiprinâta e-veikala izveide vietçjo amatnieku darbu

pârdoðanai, amatniecîbas kâ mazâ biznesa idejas veicinâðanai.

E-veikals tiek veidots sadarbîbâ ar Baltinavas novada biedrîbu

Bagâts gads Brieþuciema pamatskolai

“Sukrums”. Tas jau ir apskatâms virtuâlajâ vidç. Esiet laipni

aicinâti mâjaslapâ www.orudi.lv ! Esam atvçrti sadarbîbai arî

ar citiem amatniekiem.

Tâ kâ mûsu mazâs skolas kâ daudzfunkcionâla resursu centra

darbîba ir pamanîta arî ârpus novada robeþâm, pie mums ðogad

regulâri ir braukuði viesi pieredzes apmaiòâ - Sigulda, Krustpils

novada Vîpe, Brocçni, Viïaka - un vienmçr sajûsminâjuðies par

skolu un skolotâju kolektîvu, jo tik daudz savas dzimtâs vietas

labâ padarît var tikai tie, kuriem sirdî un acîs ir mîlestîba pret

savu dzîvi un vietu, kur dzîvojam.

Kâ projekta vadîtâja gribu pateikt paldies visiem, kuri neþçloja

savu laiku un pûliòus veiksmîgai ideju realizçðanai: Inesei

Ozoliòai, Lidijai Loèmelei, Inesei Koniðevai, Valentînai Kaðai,

Vijai Jermacânei, Anitai Pakalnîtei, Skaidrîtei Pakalnîtei,

jaunieðiem (Sandrai Pakalnîtei, Evijai Kaðai, Sigitai Kokorevièai,

Aivai Ozoliòai, Katrînai Pundurei, Elînai Kaðai, Edgaram

Jermacânam), Aigaram Keiðam, Zitai Meþalei, Jugitai un Jânim

Boldâniem, Valentînam Loèmelim, Jâzepam Jermacânam,

etnogrâfiskajam ansamblim “Soldanî”, Inesei Daukstei (Tilþa),

Ritai Saleniecei (Balvi), Helçnai Loèmelei, Mariannai

Langovskai, Birutai Pundurei, Silvijai Sliðânei, Þanim Ozoliòam,

Anastasijai Gabrânei, Ainai Loèmelei, Balvu Iekïaujoðas izglîtîbas

atbalsta centra sirsnîgajâm meitençm, Andrim Voiciðam

(Sudarbe) un projekta konsultantei Irçnai Zaèevai.

Var kâds skeptiíis teikt, ka mçs “òemamies pa tukðo”, jo nav

vçrts, nav jçgas, ka labâk gaidît kaut ko labâku - valdîbu,

labâkus laikus, labâku nâkotni, labâku likteni. Bet mçs dzîvojam

ðeit un tagad. Tâ ir mûsu un mûsu bçrnu

îstâ dzîve – ðodiena. Un labi apzinâties,

cik daudz paði varam

ieguldît savâ dzîvç

neprasot, bet darot.

Projekta vadîtâja

SILVIJA LOÈMELE

*Apmaksâts

Balvenieði piedalâs diskusijâs30. un 31. oktobrî Rîgas Latvieðu biedrîbas namâ

notika Dziesmu un deju svçtku tradîcijas saglabâðanai

un attîstîbai veltîta konference “Dziesmu un deju svçtki

Latvijas simtgadei”.

Konference noslçdza septembrî un oktobrî notikuðo

svçtku izvçrtçðanu Latvijas reìionos un svçtku projektu

darba grupâs. Lai iezîmçtu virzîbu ceïâ uz nâkamajiem,

2018.gada Dziesmu un deju svçtkiem, kâ arî, lai definçtu

galvenos mçríus Dziesmu un deju svçtku tradîcijas

saglabâðanai un attîstîbai ilgtermiòâ, konferencç

piedalîjâs un viedokli diskusijâs izteica arî Balvu novada

Mûzikas skolas direktors Egons Salmanis un Balvu

Centrâlâs bibliotçkas direktore Ruta Cibule. Konference

bija plânota kâ ekspertu diskusija, kurâ klâtienç aicinâja

piedalîties ierobeþotu dalîbnieku skaitu. Konferences

pirmâ diena bija veltîta Dziesmu un deju svçtku procesa

izvçrtçðanai un nâkotnes iecerçm, otrâ diena -

tradicionâlajai kultûrai un ar to saistîtajiem izglîtîbas

jautâjumiem.

Tieðmaksâjumiem, kuri lielâki par2000 eiro gadâ, jâmaksâ nodeva

Saistîbâ ar Eiropas Savienîbas (ES) ieceri veidot îpaðu

krîzes fondu, izmantojot jaunievedumu - îpaðu finanðu

disciplînas instrumentu, jau ar ðî gada decembri no

tieðmaksâjumiem, kuri lielâki par 2000 eiro gadâ, tiks

atskaitîta 4% nodeva, lauksaimnieku konferencç Saldû

informçja Lauku atbalsta dienesta vadîtâja Anna

Helviga-Vîtola.

“Tâ ir aktualitâte, kas skars ðîs sezonas tieðmaksâ-

jumus. Tâ nav patîkama ziòa, turklât sezonas noslç-

gumâ. Tomçr domâsim pozitîvi,- ja Latviju skar nozares

krîze, bûs rezerve, no kuras kaut ko saòemt atpakaï,”

sacîja LAD vadîtâja.

Attiecîgajâ ES regulâ paredzçts, ka katru gadu 400

miljoni eiro jâparedz krîzes rezervei, kas tiek finansçta

no minçtâ instrumenta. Lai nodroðinâtu lîdzsvarotâku

maksâjumu sadali starp mazo un lielo atbalstu saòç-

mçjiem, tieðo maksâjumu korekciju piemçro vienîgi

maksâjumiem, kas pârsniedz 2 000 eiro, lai gan sâkotnçji

Briselç ticis apspriests 5000 eiro slieksnis. Iemaksas veidos

krîzes fondu paðreizçjam gadam. Savukârt, ja finansç-

juma izmantoðana nebûs nepiecieðama, fondâ

iemaksâtâ nauda nâkamajâ gadâ tiks atmaksâta

konkrçtajai saimniecîbai.

Pieðíirtais dîzeïdegvielasapjoms lauksaimniekiem

Lauku atbalsta dienests (LAD), pamatojoties uz

Ministru kabineta 2011.gada 3.maija noteikumiem

Nr.344 “Kârtîba, kâdâ no akcîzes nodokïa atbrîvo

dîzeïdegvielu (gâzeïïu), ko izmanto lauksaimniecîbas

produkcijas raþoðanai, lauksaimniecîbas zemes apstrâdei

un meþa vai purva zemes apstrâdei, kurâ kultivç

dzçrvenes vai mellenes, kâ arî zemes apstrâdei zem zivju

dîíiem” lauksaimniekiem ir pieðíîris no akcîzes nodokïa

atbrîvotas dîzeïdegvielas apjomu 15 litrus par vienu

atbilstoðâs platîbas hektâru.

Lîdz ar to uz ðî gada 30.oktobri kopâ ir pieðíirti 95

litri (80+15) dîzeïdegvielas par vienu atbilstoðâs platîbas

hektâru 2013./2014.saimnieciskajam gadam.

Seniori kopâ ar datorkursu pasniedzçju Viju Jermacâni.

Pepijas Garzeíes vasaras skola.

13.novembris. Turpinâs iepriekðçjo dienu pozitîvâs tendences. Gût labumu darîjumos Tev

palîdzçs kâda slepena informâcija vai pat sveðs noslçpums. Tâpçc turi acis un ausis vaïâ! Tomçr

esi uzmanîgs, lai nenokïûtu pats kâda ðantâþista vai avantûrista nagos.

14.novembris. Diena, kurâ var veiksmîgi apvienot patîkamo un lietderîgo. Darîjuma

braucienu laikâ var klausîties iemîïoto radio staciju un pçc labi paveikta darba ðodien var

iegriezties pusdienâs kâdâ jaukâ ceïmalas krodziòâ. Sîkumi, bet kâ tas Tev uzlabos omu!

15.novembris. Ja visu nedçïu esi slinkojis, tad ðodien nesteidzies ielçkt aizejoðâ vilcienâ,

tâpat nepaspçsi. Ja esi èakli strâdâjis, tad vari uzskatît, ka Tev piektdiena ir tikpat kâ brîvdiena.

Pabeidz “vecâs astes” un pie jauniem darbiem íeries nâkamnedçï!

16.novembris. Ja esi ieslîdzis rutînâ, pelçkajâ ikdienâ, strâdâ darbu, kas nedod ne lielu

naudu, ne gandarîjumu, tad ðî diena tieði Tev sagâdâs kâdu patîkamu pârsteigumu. Tâpçc esi

atvçrts jaunajam un netradicionâlajam. Atïaujies izdarît ko traku, kas piestâv pusaudzim, ne

cilvçkam labâkajos gados. Nebaidies izskatîties smieklîgs! Pamçìini braucienu ar skrituïslidâm

vai karuseli, vai pilnîgi skaidrâ prâtâ paspçlç vistiòas ar draugiem.

17.novembris. Turpini baudît brîvîbu. Ðoreiz brîvîba nenozîmç kniebt kaimiòu Annai sânos,

kamçr sieva ir darbâ, vai iztukðot sausu viesistabas bâriòu, bet gan ar baudu ïauties savam

vaïaspriekam: sportam, zvejai, medîbâm, ðopingam utt.

Informâcija Otrdiena � 2013.gada 12.novembrisV 15.

Ikvie

nam

ir

iesp

çja

îsi u

nko

nkrç

ti p

ate

ikt

pald

ies

kâd

am

lab

vçlim

,sp

on

so

ram

, atb

als

tîtâ

jam

,p

alîg

am

. D

ârg

i ta

sn

em

aksâs -

tik

ai

2 l

atu

s p

ar

25 v

ârd

iem

.Jo

ðî

ir “

Pate

icîb

as

du

bu

ltzi

vs”.

Par pensionâru vakara organizçðanu unvadîðanu Vecumu seniori izsaka pateicîbu

pârvaldniecei Ligijai, labestîgajai un sirsnîgajaiÞenijas kundzei, kultûras jaunkundzîtei,Medòevas paðdarbniekiem un ðoferîtim.

Sirsnîgs paldies!

Vîrs un bçrni pateicas visiem labajiemcilvçkiem, kuri atbalstîja, palîdzçja, bija domâsun kopâ ar mums skumjajâ dzîves brîdî, kad

mûþîbâ pavadîjâm Silviju Reimandovu.

Pçrk

Z.s “Strautiòi”iepçrk mâjlopus,

ZIRGUS .Samaksa tûlîtçja. Augstas cenas.

Tâlr. 64546765, 29411033.

SIA “AIBI” pçrkliellopus, jaunlopus, aitas,

kazas, zirgus, cûkas.

Labas cenas! Samaksa tûlîtçja.Svari. Tâlr. 26142514, 20238990.

SIA “Lauku Miesnieks”iepçrk mâjlopus.

Augstas cenas. Samaksa tûlîtçja. Svari.

Tâlr. 20207132.

PÇRK!Zâìç, izved. Pçrk cirsmas

(retinâðanas), meþus.Tâlr. 29100239.

Pçrk, nomâ lauksaimniecîbas zemiRugâju novadâ. Tâlr. 26287511.

Pçrku par visaugstâkajâm cenâmcirsmas, meþus îpaðumâ.

Maksâju vairâk nekâ zviedri,dâòi kopâ. Tâlr. 26287511.

Iepçrk par visaugstâkajâm cenâmtaru, finierkluèus, baïíus,

papîrmalku. Samaksa skaidrânaudâ. Tâlr. 26287511.

Pçrk visu veidu meþus, zemes.Tâlr. 29764751.

Pçrk 11 t mçslu ârdîtâju. Izskatîsimvisus variantus. Tâlr. 26405423.

SIA “LATVIJAS GAÏA” iepçrk

liellopus, jaunlopus, aitas,

zirgus. Samaksa tûlîtçja.Svari. Tâlr. 28761515.

“LATMEÞS” pçrk visa

veida îpaðumus par

visaugstâkajâm cenâm.Samaksa darîjuma dienâ!

Tâlr. 22028592, 29777641.

SIA RENEM P

Iepçrk jaunlopus, liellopus,

aitas, cûkas.

ELEKTRONISKIE SVARI.

Tâlr. 65329997, 29485520,

29996309, 26373728, 26393921

Afiða

SIA “Auto Kruîzs” Balvos, Brîvîbas 7(bijuðajâ gaïas kombinâtâ), aicinadarbâ AUTOATSLÇDZNIEKU ar

darba pieredzi.Tâlr. 26607307, 29112111.

Vajadzîgi strâdnieki darbamVâcijâ, dzîvnieku barîbas

raþoðanas cehâ. SIA “Kibus”,Íieìeïu ielâ 8a, Daugavpilî,

licences Nr. 2/2013.Tâlr. 26531038, 29285598.

Vîksnâ15.novembrî plkst. 18.00 tautas namâ sveèu lieðanas darbnîcas. Vçlams

lîdzi paòemt izdeguðas sveces, kâdu interesantu formiòu vai glâzi, kafijaspupiòas, sausos ziedus. Dalîbas maksa - Ls 1,50 (2,13 EUR).

16.novembrî plkst. 13.00 tautas namâ Litenes dramatiskâ kolektîva izrâde“Lînis murdâ”. Ieejas maksa - Ls 1 (1,42 EUR), skolçniem - Ls 0,50 (0,71EUR).

16.novembrî plkst. 22.00 diskoballe ar DJ INGARU. Var rezervçt galdiòus.Ieejas maksa - Ls 1 (1,42 EUR), pçc plkst. 23.00 - Ls 1,50 (2,13 EUR).

30.novembrî plkst. 22.00 deju vakars. Spçlçs Zintis Krakops. Ieejasmaksa- Ls 2 (2,84 EUR).

Aicina skolotâjus pieteikties bezmaksas

digitâlo prasmju mâcîbu programmâ

Lai veicinâtu radoðas un mûsdienîgas mâcîbas Latvijas skolâs, Samsung

Electronics Baltics (turpmâk Samsung) sadarbîbâ ar Iespçjamo Misiju

izsludina vçrienîgu digitâlo prasmju apmâcîbu programmu skolotâjiem –

“Samsung Skola nâkotnei”, tâ aizsâkot digitâlâs izglîtîbas iniciatîvu Latvijâ.

“Samsung Skola nâkotnei” sniegs iespçju 120 skolotâjiem un direktoriem

bez maksas apgût prasmes, kâ veidot un mâcîbâs izmantot sociâlos medijus,

blogus, infografikas, foto, video un animâcijas. Skolotâju komanda, kas

vispârliecinoðâk nodemonstrçs tehnoloìiju izmantoðanas konceptu

mâcîbâs, programmas noslçgumâ saòems 10 000 eiro jaunu tehnoloìiju

iegâdei savâ skolâ.

Mâcîbâm “Samsung Skola nâkotnei” ir aicinâta pieteikties ikviena

vispârizglîtojoðâ Latvijas skola 4 cilvçku sastâvâ, kurâ ietilpst 3 skolotâji

un skolas direktors. Programmas laikâ kvalitatîvi apmâcît iespçjams 30

skolas, un, ja pieteikto skolu skaits bûs lielâks, skolu pieteikumus izvçrtçs

projektam piesaistîta þûrija. Skolotâju komandas 5 mçneðus bez maksas

pilnveidos savas digitâlâs prasmes un noslçgumâ varçs sacensties par 10 000

eiro Samsung jaunâkajâm tehnoloìijâm savai skolai.

“Ðodienas skolâ apgûtâs prasmes ir tieði saistîtas ar jaunieðu

konkurçtspçju rîtdienas darba tirgû. Mçs kâ tehnoloìiju uzòçmums ïoti

labi apzinâmies ne tikai tehnoloìiju iespçjas, bet arî to, ka izðíirîgâkas par

tehnoloìijâm ir prasmes tâs izmantot. Tâdçï mûsu mçríis ir palîdzçt

pilnveidot skolotâju digitâlâs prasmes un kompetenci, kas ïaus veidot

skolçniem aizraujoðu un saistoðu saturu mâcîbu stundâm,” norâda Iveta

Bojâre, Samsung Electronics Baltics Korporatîvâs komunikâcijas vadîtâja.

“Aicinâjums pieteikties mâcîbâm skolotâjus kopâ ar direktoru ir

tâlredzîgs programmas veidotâju lçmums. Apvienojot skolotâju

kompetenci un vadîbas atbalstu, skolâs iespçjams veicinât tehnoloìiju

izmantoðanai labvçlîgu vidi,” uzsver Rûdolfs Kalvâns, Izglîtîbas un zinâtnes

ministrijas Politikas iniciatîvu un attîstîbas departamenta direktora

vietnieks.

Skolu komandu pieteikumus un mâcîbu laikâ izstrâdâtos skolu projektus

vçrtçs îpaða þûrija, kuru veido Latvijas Universitâtes rektors prof. Mârcis

Auziòð, Iespçjamâ misija valdes priekðsçdçtâja Ingrîda Blûma, IZM Politikas

iniciatîvu un attîstîbas departamenta direktora vietnieks Rûdolfs Kalvâns,

Latvijas un pasaules èempions burâðanâ, sporta skolas “Rîdzene” skolotâjs

Jânis Preiss, Rîgas Krievu drâmas teâtra aktrise un dziedâtâja Veronika

Plotòikova, Rîgas Tehniskâs universitâtes pasniedzçjs un mûziíis Kârlis

Kazâks un Valmieras 5.vidusskolas skolnieks Lauris Janèevskis.

“Samsung Skola nâkotnei” mâcîbas nodroðinâs “Iespçjamâ misija”

lektori un piesaistîti nozares eksperti. 120 skolotâji un skolu direktori

mâcîbâs apgûs, kâ veidot un mâcîbâs izmantot blogus un sociâlos medijus,

kâ ar infografiku palîdzîbu attçlot daþâdus procesus, kâ taisît animâcijas

un video materiâlus.

“Iespçjamâs misijas skolotâji savâs stundâs jau aktîvi izmanto

tehnoloìiju iespçjas. Samsung skolotâju digitâlâs apmâcîbas ir lieliska iespçja

nodot savu pieredzi arî citiem Latvijas skolotâjiem. Mçs esam pârliecinâti,

ka katrs bçrns var sasniegt augstus mçríus, neatkarîgi no tâ, kur viòð ir

dzimis, un skolotâja loma, kâ arî savstarpçja sadarbîba skolçnu izaugsmç

ir ïoti liela,” uzsver Mârîte Seile, Iespçjamâ misija direktore.

Visas Latvijas skolas pieteikties “Samsung Skola nâkotnei” mâcîbu

programmai ir aicinâtas lîdz 25. novembrim, aizpildot pieteikuma formu

interneta mâjaslapâ www.samsung.com/lv/skolanakotnei.

Iespçja

Skolotâju apmâcîbu programmas þûrija un Samsung Electronics

Baltics prezidents.

Piedâvâ darbu

Reklâma

Balvos, Stacijas 34 (tieði pretî DUS “Lukoil”)

Uztici savu auto profesionâïiem!SIA “TAKO SERVISS” Balvos, Stacijas ielâ 34, laipni piemeklçs

nepiecieðamâs rezerves daïas jûsu spçkratam rezerves daïu veikalâ,kâ arî parûpçsies, lai Jûsu maðîna mirdzçtu kâ jauna pçcautomazgâtavas apmeklçjuma.Savukârt, ja Jûsu uzticamajam kompanjonam - automobilim - irnepiecieðama auto speciâlista palîdzîba, SIA “TAKO SERVISS” nodroðinaautoservisu, kurâ darbojas kolektîvs ar darba pieredzi savâ jomâ unkuram galvenais ir klients. Autoservisâ pieejams plaðs pakalpojumu klâsts- kvalitatîvas riepas, riepu montâþa, balansçðana un remonts, kâ arî eïïas

maiòa, dzinçju un ritoðâs daïas remonts.

Arî smago automaðînu un traktortehnikas riepu montâþa

un remonts! Servisa jaunâkais pakalpojums - diagnostika ar datorapalîdzîbu! Klientus un interesentus uzòçmums SIA “TAKO SERVISS” uzklausîs

un apkalpos AUTOREZERVES DAÏU veikalâ -

darbdienâs no 8.30 lîdz 18.00, savukârt

AUTOSERVISÂ - darbdienâs no 8.00

lîdz 18.00, sestdienâs gan veikals,

gan serviss Jûs gaidîs no 9.00

lîdz 14.00.

Pârdod

Tâlr. autoserviss

26568511

automazgâtava

28608017

Pârdod lopbarîbas miltus.Tâlr. 26392336.

Pârdod Opel Frontera, 1998.g., TA15.03.2014., var mainît uz lçtâku

auto. Tâlr. 28620146.

Pârdod Nissan Primera, 1993.g.,2,0 D, TA 02.2014.; BMW 325,

2,5 TD, TA 02.2014.Tâlr. 28354469, 20098170.

Pârdod VW Golf, 1988.g., jauna TA,labâ kârtîbâ, Ls 350 (498,01 EUR).

Tâlr. 27852289.

Pârdod MB, 2,0 D, 1989.g., TA03.2014. Tâlr. 26460374.

Pârdod VW Golf II ar pagaidu skati.Tâlr. 22479538.

Pârdod VW Golf IV Variant, 1,9 TDI,2000.g., TA, vai maina.

Tâlr. 28683704.

Biðkopis Aivars Zaikovskis pârdodBIÐU MAIZI, KONSERVÇTU MEDÛ.

100 gr - Ls 1,05/1,50 EUR.Tâlr. 28379008.

Pârdod dzîvokli Tilþâ.Tâlr. 29195475.

Pârdod malku, 30 cm gara, unklucîðus boilera kurinâðanai.Tâlr. 29429390, 64560052.

Pârdod cûkgaïu. Tâlr. 29174708.

Pârdod darba íçvi (9 gadi).Tâlr. 26558382.

Pârdod trîs gaïas ðíirneskrustojuma teles (5-7 mçneði).Ir transports. Tâlr. 26596389.

Pârdod sivçnus. Tâlr. 26147243.

Pârdod sivçnus, cûkgaïu.Tâlr. 26551704.

Pârdod sivçnus. Tâlr. 29174708.

Pârdod 2 nedçïas vecu telîti.Tâlr. 22485263.

Pârdod skaldîtu malku. Piegâde.Tâlr. 25261131.

Pârdod Audi-80, 1989.g., jauna TA,Ls 500 (711,44 EUR).

Tâlr. 26498688.

Daþâdi

LOGI, DURVISLIELÂKAIS DURVJU

PIEDÂVÂJUMS!Bçrzpils 2a, Balvi. Tâlr. 26343039.

www.mtdurvis.lv

“Balvi auto” uzòem kursos:

B kategorijâ, 95.k, 4.decembrî.

www.balviautoskola.lv.

Tâlr. 28700807.

Aku urbðana.Tâlr. 29142220.

Kïûsti par “Ziediòa” draugu (Tirgus 3) un pçrc ziedus izdevîgi!Krizantçmas - Ls 0,65 (0,92 EUR),rozes - Ls 0,35 (0,50 EUR), vainagi

no Ls 9,50 (13,52 EUR).

Izîrç 2-istabu dzîvokli centrâ.Tâlr. 29336212.

SludinâjumiOtrdiena � 2013.gada 12.novembrisV16.

IZNÂK OTRDIENÂS, PIEKTDIENÂS

IZDEVÇJS

SIA “BALVU VADUGUNS”

adugunsVREDAKCIJAS ADRESE

TEÂTRA IELÂ 8BALVOS, LV-4501

NORÇÍINU KONTSA.S. SEB BANKA BALVU FILIÂLÇ

Iespiests SIA “LatgalesDruka”, Rçzeknç,

Baznîcas 28TIRÂÞA - 4155

Datorsalikums-SIA “Balvu Vaduguns”,

G.LIELMANIS

e-pasts: vaduguns@apollo.lvmâjas lapa: www.vaduguns.lv

Nr. LV21 UNLA 0024 0004 6734 5, kods UNLALV2X

Publicçtie materiâli ne vienmçr atspoguïo redakcijas viedokli.

Par faktu, skaitïu pareizîbu, kâ arî par sludinâjumu tekstiem

atbild to autors.

Nodokïu maksâtâju apliecîbas Nr. LV 43203002982

Indekss3004 REKLÂMA,

SLUDINÂJUMID.DimitrijevaT. 64507018 26161959

FAKSS - 64522257Tâlrunis-autoatbildçtâjs - 64520961

REDAKTORS E.GABRANOVS - T.64522534, 29360850ÞURNÂLISTI: S.KARAVOIÈIKA - T.64522126Z.LOGINA, I.ZINKOVSKA - T.64520962M.SPRUDZÂNE, I.TUÐINSKA - T.64522260A.LOÈMELIS -T.64520961KOREKTORE S.GUGÂNE - T.64522126GRÂMATVEDE S.BÇRZIÒA - T. 64507019ÐOFERIS A.KIRSANOVS - T. 27870730

ÞURNÂLISTI- 29360851;

26555382

Kopîgâs bçrnîbas takâsMîïu atmiòu daudz...Nebûs ðais saules ceïosMums vairs satikties ïauts.

Skumju un atvadu brîdî lai mûsuklusa un patiesa lîdzjûtîba RegînaiKuïðai ar ìimeni, BRÂLI mûþîbas

ceïâ pavadot.Balvu pagasta pârvaldes darbinieki:

Andris, Astrîda, Aina, Iveta, Inita

Es aizeju un tomçr paliekuDebesîs, zemç, zvaigznçs, vçjâ,Saulç un savçjo sirdîs...Skumstot un jûtot lîdzi sâpçs, esamkopâ ar Regînu Kuïðu un viòastuviniekiem, no brâïa JÂÒA uz

mûþu atvadoties.Bijuðie kolçìi Balvu rajona padomç

Raud rudens vçjð, un debess raud,Rûgtas lâses pelçki mâkoòi slaka,Ir tikai sâpes un vârdu vairs navTe, kur mûþîbâ aizvijas taka.Izsakâm lîdzjûtîbu Regînai Kuïðai

ar ìimeni un tuviniekiem, pavadotbrâli JÂNI mûþîbâ.

Kalniòu ìimene

Kopîgâs bçrnîbas takâsMîïu atmiòu daudz...Nebûs ðais baltajos ceïosMums vairs satikties ïauts.Skumju un atvadu brîdî mûsu klusa

un patiesa lîdzjûtîba Regînai Kuïðaiar ìimeni, brâli JÂNI mûþîbâ

pavadot.Bijuðâs kolçìes: Rita, Velga,

Skaidrîte P., Zigrîda, Þenija,Regîna B., Regîna L.

Apsveikumi Lîdzjûtîbas

Laika pulkstenis nozvanîja. Apstâjâs viss.Klusumam blakus mîlestîba, darbs,Sacîtais vârds tuvs, bet bezgala kluss -Kâ mûþa nogurums. (V.Kokle-Lîviòa)

Mûsu klusa un patiesa lîdzjûtîbaSilvijai Gustei, no brâïa KÂRÏA uz

mûþu atvadoties.Benedikta, Ârija, Tekla, Daina,

Sandra, Lîga, Tatjana

Tagad aukle - zeme cieta.Ðûpuïdziesmu dziedâs nakts.Bçrniò, tavâ dusas vietâMûsu saules mirdzums rakts.

Dziïa un patiesa lîdzjûtîba IneseiKuïðai, Igoram Buklovskim unpârçjiem tuviniekiem, SOFIJU

BUKLOVSKU pçkðòi zemes klçpimatdodot.

Lazdulejas pagasta pârvalde

Kas smagâks vçl var bût,Pa dzîves ceïu ejot,Kâ atdot zemei to,Kas sirdij tuvs un dârgs. (I.Lasmanis)

Izsakâm patiesu lîdzjûtîbu Tatjanai,Jekaterinai un Viktorijai, pavadot

vîru, tçvuSERGEJU BISTRJAKOVU

klusajâ mûþîbas ceïâ.Þeòa, Janka, Inâra

Pateicîbas

Mçs klusçjot paliekam...Vçji ðalko un mierina mûs,Bet tava vieta, kas bija ðai dzîvç,Ir, bija un vienmçr bûs. (N.Dzirkale)

Izsakâm patiesu lîdzjûtîbu JânimRakitovam, VECTÇVU mûþîbâ

pavadot.Baltinavas vidusskolas 12.klase un

audzinâtâja

Lai tçva mîlestîba visos ceïos vada,Lai tçva miers jums spçku dod,Lai labâ, apklususî sirds vçl ilgi,Teic padomu un ceïamaizi dod. (A.Smagars)

Izsakâm lîdzjûtîbu Ainas Rakitovasìimenei, tçvu, vecotçvu

JÂNI LOGINU mûþîbâ pavadot.Brieþuciema pagasta pârvaldes un

iestâþu darbinieki

Klusiem soïiem mâmuliòa,Mûþa durvis aizvçrusi,Ne vârdiòa nebildusi,Skumjas sirdî atstâjusi. (V.Kokle-Lîviòa)

Izsakâm lîdzjûtîbu AnastasijasGabrânes ìimenei un pârçjiem

piederîgajiem, mâti, vecomâtiANTOÒINU SLIÐÂNI

mûþîbâ pavadot.Brieþuciema pagasta pârvaldes un

iestâþu darbinieki

Savas ìimenes un Jâòa draudzenes Lienes vârdâ vçlos izteiktvissirsnîgâko pateicîbu tiem daudzajiem, mîïajiem undâsnajiem cilvçkiem, kuri bija kopâ ar mums ðajâs

briesmîgajâs dienâs, kas mums atòçma mûsu mîïospuikas Edgaru un Jâni.

Pateicamies kolçìiem, radiem, kaimiòiem, draugiem,paziòâm un visiem labiem cilvçkiem, kuri bija ar mums

kopâ dzîves sâpîgâkajâ brîdî, izvadot mûsu mîïo Edîti Petrovu pçdçjâ gaitâ. SÇROJOÐIE TUVINIEKI

� REDAKCIJÂ, Teâtra ielâ 8, Balvos, lîdz 21.decembrim

� VIÏAKÂ, TAUTAS 6 (otrdienâs)

� NOSLÇDZOT “Vaduguns” abonenta regulâro maksâjumu

SEB bankas Balvu filiâlç (tikai SEB bankas klientiem)

� JURIDISKAS PERSONAS “Vaduguni” var abonçt ,

piezvanot pa tâlr. 64507019, 64507018

Abonç “Vaduguni”

uzreiz 6 vai 12 mçneðiem un

ievieto 2014.gadâ “VVVVVadugunî”

bez maksas

sludinâjumu

attiecîgi 3 vai 6 latu vçrtîbâ!

Laikrakstu “VVVVVaduguns”2014.gadam izdevîgâk abonçt:

“Latvijas Pasts” piedâvâ

abonçt preses izdevumus,

arî “Vaduguni”:

� internetâ www.pasts.lv;

� pa tâlruni 67008001

(no plkst.7.00 lîdz 22.00);

� pie pastniekiem;

� pasta nodaïâs.2013.gada decembrim!?

aduguniV Pârliecinies, vaiabonçji

Katru mirkli turçsim dârgu,-Tas nepieder mums, to dâvina Dievs.Katru dienu vien ceïot, ne ârdotAr priecîgu sirdi pasaulç iet!

Sveicam godâjamo bîskapu Einâru Alpiskaistajâ dzîves jubilejâ!

Tilþas evaòìçliski luteriskâ draudze

Un viss tâpat kâ bijis -Tâ pati sirds, tas pats vçl liesmojums,Tâ pati saule, zilais debesjums,Tik laiks ir gadu skaitu pârmainîjis. (N.Kalna)

Sveicam Mârîti Usâni skaistajâ dzîves jubilejâ! Un vçlam Tev,mâsiò, no saules, no laimes, no prieka kaut mazu daïiòu,

bet katru dieniòu!Mamma un mâsas ar ìimençm Bçrzpilî