Vai troø cuûa ngöôøi laõnh ñaïo ñoái vôùi söï thaønh coâng ... · xuoáng coøn 9,1%. Ñaùng tieác raèng, moät nghieân cöùu cuûa Ipsos Mori veà söï tin

Taïp

chí

www.baoviet.com.vn

Vai troø cuûa ngöôøi laõnh ñaïo ñoái vôùi söï thaønh coâng cuûa

Quaûn trò doanh nghieäp

Vai troø cuûa ngöôøi laõnh ñaïo ñoái vôùi söï thaønh coâng cuûa truyeàn thoâng noäi boä

Xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm - kieán thöùc toång quan

nghieân cöùu - trao ñoåi

Moâ hình ñaøo taïo tröïc tuyeán E-learning

Ñieåm môùi cuûa Luaät Kinh doanh baûo hieåm (kyø 2)

Nhöõng quy ñònh caàn cuï theå hoùa trong Luaät Kinh doanh baûo hieåm söûa ñoåi

Chuaån möïc keá toaùn veà hôïp ñoàng baûo hieåm

Caùc ngaønh ngheà hoã trôï hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm

thò tröôøng nöôùc ngoaøi

Söï phuïc hoài cuûa ngaønh ngaân haøng ñaàu tö

Vai troø cuûa khaùch haøng trung thaønh trong söï phaùt trieån doanh nghieäp baûo hieåm

thò tröôøng taøi chính - baûo hieåm

Thò tröôøng taøi chính - baûo hieåm 6 thaùng ñaàu naêm vaø trieån voïng 6 thaùng cuoái 2011

TOÅNG BIEÂN TAÄPLeâ Quang Bình

PHOÙ TOÅNG BIEÂN TAÄPThS. Nguyeãn Thò Phuùc LaâmTS. Hoaøng Vieät Haø

HOÄI ÑOÀNG BIEÂN TAÄPThS. Phan Tieán Nguyeân, ThS. Traàn Troïng Phuùc, ThS. Nguyeãn Ñöùc Tuaán, ThS. Phan Ñaøo Vuõ, ThS. Buøi Tuaán Trung

NHIEÁP AÛNH - MYÕ THUAÄTNgoâ Hoaøng Anh

TRÒ SÖÏBan Quan heä Coâng chuùng

TOØA SOAÏN8 Leâ Thaùi Toå - Hoaøn kieám - Haø NoäiÑieän thoaïi: 84.4. 39289999Fax: 84.4. [email protected]

Taïp chí Taøi chính - Baûo hieåmPhaùt haønh 03 thaùng moät soá

GIAÁY PHEÙP XUAÁT BAÛN Soá 196/GP-BVHTT, ngaøy 07/5/2011 In taïi Cty TNHH Thieân AÁn

NOÄI DUNG SoÁ 3 | 2011

vai troø cuûa ngöôøi laõnh ñaïo ñoái vôùi söï thaønh coâng cuûa truyeàn thoâng noäi boä

trang bìa:

04 32

36

40

48

10

14

18

22

26

OâNG vÖôNG ÑìNH HUEÄBoä tröôûng Boä Taøi chính

SOÁ 3 | 2011TẠP CHÍ TÀI CHÍNH - BẢO HIỂM

4 5

QUAÛN TRÒ dOANH NGHIEÄP

Truyeàn thoâng noäi boä ñoùng vai troø thieát yeáu bôûi leõ, chæ khi coù truyeàn thoâng noäi boä caùc doanh nghieäp môùi coù theå giao tieáp tích cöïc vôùi caùc khaùch haøng, khaùch haøng tieàm naêng, nhaø cung caáp, nhaân vieân tieàm naêng, phoùng vieân, chuyeân vieân phaân tích, nhaø ñaàu tö, cô quan chính phuû vaø toå chöùc phi chính phuû

Ñaùng tieác raèng, khoâng coù giaûi phaùp naøo ñöôïc coi laø troïn veïn cho hoaït ñoäng truyeàn thoâng noäi boä. Vaán ñeà lôùn nhaát ñoái vôùi truyeàn thoâng noäi boä – hay noùi ñuùng hôn, ñoái vôùi taát

caû caùc hình thöùc truyeàn thoâng – laø laàm töôûng raèng chuùng ta ñaõ hoaøn thaønh vieäc truyeàn thoâng. Trong thöïc teá, truyeàn thoâng ñoøi hoûi söï noã löïc trieån khai khoâng ngöøng. Nhieàu ngöôøi coù suy nghó khoâng chính xaùc raèng truyeàn thoâng noäi boä laø traùch nhieäm cuûa rieâng moät phoøng ban hoaëc moät boä phaän chöùc naêng. Nhöng thöïc ra ñoù laø traùch nhieäm cuûa taát caû moïi thaønh vieân trong coâng ty, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi ôû vò trí quaûn lyù tröïc tieáp.

Coâng vieäc ngaøy nay khoâng chæ ñôn giaûn ñoøi hoûi caùc kyõ naêng cöùng, maø caùch tö duy coù vai troø quan troïng hôn nhieàu, cuï theå laø caùch haønh xöû vaø tinh thaàn laøm vieäc.

Cuõng töông töï nhö vaäy, giaù trò cuûa truyeàn thoâng noäi boä ngaøy nay khoâng chæ ñôn giaûn laø caùc chieán thuaät phaân boå thoâng tin theo kieåu truyeàn thoáng hay söï chuù troïng vaøo caùc keânh truyeàn thoâng. Truyeàn thoâng noäi boä ñoùng vai troø lôùn hôn, ñoù laø goùp phaàn thuùc ñaåy söï gaén boù cuûa nhaân vieân vaø hoã trôï caùc thay ñoåi veà maët toå chöùc.

Trong moät khaûo saùt gaàn ñaây ñöôïc thöïc hieän vôùi 500 taäp ñoaøn toaøn caàu, caùc laõnh ñaïo caáp cao ñaõ ñöôïc hoûi veà moái quan taâm lôùn nhaát cuûa hoï trong naêm tôùi. Ñöùng thöù ba trong danh saùch caùc caâu traû lôøi laø khaû naêng thích öùng nhanh choùng vôùi söï thay ñoåi cuûa nhaân vieân. Ñaây chính laø lyù do vì sao vai troø cuûa truyeàn thoâng noäi boä - cuï theå laø truyeàn thoâng veà söï thay ñoåi – ñang trôû neân ngaøy caøng quan troïng trong caùc taäp ñoaøn treân theá giôùi.

Truyeàn thoâng noäi boä coù theå taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp coù ñöôïc caùi nhìn bao quaùt hôn. Caùc doanh nghieäp thöôøng coù xu höôùng taäp trung vaøo caùc haønh ñoäng töùc thôøi, nhöõng vaán ñeà noåi coäm. Tuy nhieân, xu höôùng naøy raát nguy hieåm. Neáu caùc doanh nghieäp khoâng coù caùi nhìn toaøn caûnh, taát caû nhöõng noã löïc cuûa hoï seõ bò choân vuøi trong voøng xoaùy cuûa nhöõng vaán ñeà vuïn vaët vaø quan heä noäi boä trong doanh nghieäp. nhö vaäy noã löïc laøm vieäc tuy raát lôùn nhöng khoâng mang laïi thaønh quaû.

Chip Bell vaø John Patterson, trong baûn baùo caùo “Ruûi ro khi tieán haønh thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp”, cho raèng caùc thay ñoåi trong doanh nghieäp ñoøi hoûi caùch tö duy

Sir Martin Sorrell, Toång Giaùm ñoác Taäp ñoaøn marketing vaø truyeàn thoâng danh tieáng WPP, taïi moät buoåi dieãn thuyeát trong thaùng 6/2011, ñaõ phaùt bieåu veà 10 nhaân toá haøng ñaàu aûnh höôùng tôùi hoaït ñoäng kinh doanh ngaøy nay.

Trong baøi phaùt bieåu taïi Hoïc vieän Kinh doanh Cass, London, Sir Martin cho raèng truyeàn thoâng noäi boä laø moät trong nhöõng thaùch thöùc lôùn nhaát ñoái vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo doanh nghieäp hieän nay. Caâu hoûi ñaët ra laø caùc coâng ty laøm theá naøo ñeå naâng cao hieåu bieát vaø keâu

goïi söï uûng hoä cuûa nhaân vieân moät caùch hieäu quaû nhaát ñoái vôùi caùc thay ñoåi veà maët chieán löôïc vaø vaên hoùa coâng ty?

Moät soá laõnh ñaïo doanh nghieäp khaùc, bao goàm Toång Giaùm ñoác Taäp ñoaøn HSBC Stuart Gulliver, laõnh ñaïo haõng quaûng caùo Anh quoác David Ogilvy vaø Allan Leighton (khi oâng coøn ñöông chöùc taïi taäp ñoaøn baùn leû Asda - Anh quoác) ñaõ nhaán maïnh raèng coù ñöôïc söï uûng hoä töø noäi boä thöôøng quan troïng hôn nhieàu so vôùi söï uûng hoä töø phía beân ngoaøi.

“Vaán ñeà lôùn nhaát ñoái vôùi truyeàn thoâng noäi boä laø laàm töôûng raèng chuùng ta ñaõ hoaøn thaønh vieäc truyeàn thoâng”.

VAI TROØ CUÛA NGÖÔØI LAÕNH ÑAÏO ÑOÁI VÔÙI SÖÏ THAØNH COâNG CUÛA truyeàn thoâng noäi boä

NHAN cHIEMtaäp ñoaøn baûo vieättwitter.com/nhanchiem


6 7

QUAÛN TRò DOANH NGHIEÄP

“toaøn caûnh” vaø truyeàn thoâng “keát noái”. Khi truyeàn thoâng, caàn lieân tuïc khaúng ñònh lyù do “vì sao” coù söï thay ñoåi, chöù khoâng ñôn thuaàn ñöa ra lôøi nhaéc nhôû raèng söï thay ñoåi ñoù “laø gì” vaø “nhö theá naøo”. Ngöôøi laõnh ñaïo daãn daét söï thay ñoåi laø nhöõng ngöôøi coù theå ñöa ra nguyeân nhaân vì sao caàn thay ñoåi chöù khoâng chæ laø meänh leänh phaûi thay ñoåi, nhöõng ngöôøi daønh thôøi gian ñeå lieân tuïc duy trì vaø nhaán maïnh thoâng ñieäp veà söï thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp, cuõng nhö taïo ñieàu kieän cho vieäc trieån khai caùc coâng vieäc lieân quan. thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp caàn söï daãn daét cuûa nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo hieåu roõ vaø coi troïng muïc ñích cuûa söï thay ñoåi, chöù khoâng ñôn thuaàn thöïc hieän theo keá hoaïch caàn trieån khai.

giaûi maõ Söùc maïnh cuûa Quaûn trò Vai troø cuûa ngöôøi laõnh ñaïo laø nhaân toá quan

troïng nhaát taïo neân söï gaén boù cuûa nhaân vieân. Söï gaén boù veà maët caûm tính naøy ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: “Laøm vì baïn muoán laøm, khoâng vì baïn phaûi laøm.”

Truyeàn thoâng hieäu quaû khoâng phaûi laø söï phaân taàng töø treân xuoáng döôùi, maø laø moät chuoãi maét xích lieân tuïc. Caùc caùn boä quaûn lyù

tröïc tieáp thöôøng chöa laøm troøn vai troø cuûa mình trong chuoãi maét xích naøy. Raát nhieàu nghieân cöùu chæ ra raèng quaûn lyù tröïc tieáp laø keânh thoâng tin hieäu quaû nhaát ñoái vôùi nhaân vieân. Moät khaûo saùt cuûa Hay Group ñaõ cho thaáy:

• Thoâng tin veà söï thay ñoåi ñöôïc truyeàn ñaït tröïc tieáp töø caùn boä quaûn lyù seõ deã daøng ñöôïc nhaân vieân uûng hoä hôn 9 laàn so vôùi khi ñöôïc truyeàn thoâng qua baûn tin coâng ty; vaø

• Thoâng tin veà söï thay ñoåi ñöôïc truyeàn ñaït tröïc tieáp töø caùn boä quaûn lyù seõ deã daøng ñöôïc nhaân vieân uûng hoä hôn 4 laàn so vôùi khi nhaän ñöôïc thoâng tin ñoù tröïc tieáp töø laõnh ñaïo caáp cao.

Moät nghieân cöùu khaùc cuûa Taäp ñoaøn vieãn thoâng Anh quoác, O2, cuõng chæ ra:

• Khi nhaân vieân tin töôûng laõnh ñaïo cuûa mình, tyû leä gaén boù tham gia noäi dung ñöôïc truyeàn thoâng laø hôn 50%; vaø

• Khi khoâng coù söï tin töôûng, tyû leä ñoù giaûm xuoáng coøn 9,1%.

Ñaùng tieác raèng, moät nghieân cöùu cuûa Ipsos Mori veà söï tin töôûng cuûa nhaân vieân ñoái vôùi caùc phaùt bieåu veà coâng ty vaø ngaønh kinh doanh töø caùc Giaùm ñoác ñieàu haønh cuûa caùc coâng ty lôùn laïi cho thaáy:

- Taïi Anh: 76% nhaân vieân khoâng tin töôûng- Taïi Myõ: 83% nhaân vieân khoâng tin töôûngHôn theá nöõa, Chæ soá Tin töôûng Edelman

uy tín cuõng cho raèng “söï tín nhieäm ñoái vôùi caùc Giaùm ñoác ñieàu haønh hieän ñang ôû möùc thaáp nhaát”. Naêm 2009, taïi 18 trong soá 20 thò tröôøng ñöôïc khaûo saùt, chæ coù 29% soá ngöôøi coù ñoä tuoåi töø 35-64 cho raèng thoâng tin töø caùc Giaùm ñoác ñieàu haønh laø ñaùng tin caäy. Baûn khaûo saùt cuûa Comma/YouGov vaøo thaùng 6/2009 cuõng cho keát quaû chæ 40% soá nhaân vieân taïi Anh quoác tin töôûng vaøo laõnh ñaïo caáp cao coâng ty mình.

Söï tin töôûng ñoái vôùi truyeàn thoâng noäi boä vaø truyeàn thoâng töø laõnh ñaïo ñoøi hoûi khoâng chæ noäi dung truyeàn ñaït vaø haønh ñoäng, maø quan troïng hôn laø caùch noùi vaø caùc theå hieän – cuï theå laø gioïng ñieäu lôøi noùi vaø haønh vi öùng xöû. Lôøi noùi thaät loøng môùi laø lôøi noùi ñaùng tin caäy. Vì vaäy vaên vieát cuûa chuùng ta neân chaân thöïc nhö vaên noùi, traùnh nhöõng ngoân ngöõ vieát quaù vaên hoa. Nhöõng nhaø laõnh ñaïo coù theå truyeàn

caûm höùng cho nhaân vieân laø nhöõng ngöôøi luoân thuùc ñaåy caùc giaù trò doanh nghieäp vaø laø hình maãu lyù töôûng ñeå nhaân vieân noi theo.

Thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo heát loøng taän taâm vôùi söï phaùt trieån vaø hoaøn thieän cuûa coâng ty. Baøi baùo “Chieán löôïc” cuûa John Ellis, ñaêng treân taïp chí Fast Company thaùng 10/2002, ñaõ vieát: “Laõnh ñaïo doanh nghieäp ñích thöïc seõ laøm gì? Hoï chuû ñoäng tìm kieám, taäp hôïp ñoäi quaân cuûa mình, döïng côø vaø saün saøng chieán ñaáu. Neáu vaán ñeà laø söï töï tin, hoï seõ haønh ñoäng moät caùch töï tin. Neáu caàn coù ñöôïc söï tin töôûng, hoï minh baïch hoùa caùc hoaït ñoäng kinh doanh. Neáu caàn ñaûm baûo uy tín, hoï noùi leân söï thaät. Hoï khoâng troán traùnh traùch nhieäm, hoï taän duïng söùc maïnh chæ huy. Bôûi leõ, nhaân toá neàn taûng cho thaønh coâng cuûa moät doanh nghieäp laø vai troø cuûa laõnh ñaïo. Vaø ñieåm maáu choát laøm neân vai troø cuûa laõnh ñaïo laø baûn lónh, khaû naêng thuyeát phuïc, vaø uy tín.”

ñoaøn keÁt noäi boä taïo neân moät ñoäi nguõ nhaân vieân vöõng maïnh

Khi xem xeùt caùc tieâu chí ñaùnh giaù möùc ñoä thaønh coâng cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân ñöôïc thu huùt tham gia vaø ñöôïc trao quyeàn, caàn löu yù tôùi söï hôïp taùc treân toaøn heä thoáng coâng ty vaø hôïp taùc giöõa caùc phoøng ban. Nhaân vieân coâng ty laøm vieäc ñôn ñoäc hay theå hieän ñöôïc söï coäng taùc vaø hôïp taùc höôùng tôùi caùc

muïc tieâu chung?Trong Baùo caùo thöôøng nieân naêm 2010

cuûa WPP, Taäp ñoaøn naøy ñaõ nhaán maïnh: “Coù leõ ñeå phaùt trieån, hoøn ñaù taûng lôùn nhaát caûn trôû söï tieán boä laø quan heä noäi boä. Caùc lónh vöïc, phaïm vi hoaït ñoäng rieâng cuõng nhö caùi toâi caù nhaân thöôøng ngaên chaën caùc thay ñoåi tích cöïc. Neáu laõnh ñaïo caùc coâng ty khaùch haøng bieát roõ caùc vaán ñeà noäi boä nhö chuùng ta, hoï seõ heát söùc lo ngaïi. Neáu moät nöûa soá thôøi gian daønh cho caùc vaán ñeà naøy ñöôïc chuyeån sang muïc ñích phuïc vuï ngöôøi

“Coù theå trong con ñöôøng ñaït ñöôïc thaønh töïu, trôû ngaïi lôùn nhaát… laø chính trò noäi boä”.

“Truyeàn thoâng hieäu quaû khoâng phaûi laø söï phaân taàng töø treân xuoáng döôùi, maø laø moät chuoãi maét xích lieân tuïc”.

nguoàn: Prosci 2003 – baùo caùo veà caùc thoâng leä toát nhaát trong Quaûn lyù söï thay ñoåi

nhaân vieân muoÁn nghe caùc thoâng tin veà Söïu thay ñoåi töø ai

9


8


tieâu duøng, khaùch haøng vaø caïnh tranh vôùi caùc ñoái thuû, doanh nghieäp chuùng ta cuõng nhö khaùch haøng seõ coù ñöôïc keát quaû thaønh coâng hôn raát nhieàu.”

“Trong noäi boä moät Taäp ñoaøn ña thöông hieäu taêng tröôûng nhôø nhöõng thöông vuï saùt nhaäp nhö WPP, caùc coâng ty con vaän haønh ñoäc laäp ñeå giaûi quyeát nhöõng khoù khaên nhö hieäu quaû kinh doanh giaûm do quy moâ taêng hay maâu thuaãn veà khaùch haøng. Khi ñoù tình huoáng seõ phöùc taïp hôn nhieàu. Vieäc ñaûm baûo 100.000 nhaân vieân ñoàng thôøi laøm vieäc theo cuøng moät ñònh höôùng laø khoâng heà deã daøng. Tuy nhieân, neáu ñaït ñöôïc ñieàu naøy, ñoaøn keát noäi boä vaø laøm vieäc theo muïc tieâu chung seõ taïo neân ñoäi nguõ nhaân vieân raát vöõng maïnh. Thôøi ñaïi hieän nay coù leõ quan nieäm laõnh ñaïo ñoùng vai troø ñoäc toân, quyeát ñònh moïi vaán ñeà trong coâng vieäc ñaõ laïc haäu; maø vai troø ñoù taäp trung hôn vaøo nhieäm vuï huaán luyeän, coá vaán, chæ ñaïo höôùng daãn nhaân vieân. Nhöng kinh nghieäm cho thaáy caùc coâng ty thaønh coâng nhaát maø chuùng ta ñaõ töøng hôïp taùc ñeàu coù Toång Giaùm ñoác hieåu roõ taàm quan troïng cuûa thöông hieäu, coù taàm nhìn maïnh meõ vaø trieån khai thöïc hieän thoâng qua boä maùy quaûn trò taäp trung hieäu quaû.”

baûn lónh, Söï ñoåi môùi vaø tính kyû luaät Seõ thuùc ñaåy keÁt Quaû kinh doanh trong nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên

Towers Watson ñaõ thöïc hieän nghieân cöùu treân nhieàu khu vöïc trong naêm 2009 vaø 2010, thu thaäp döõ lieäu töø 328 doanh

nghieäp lôùn treân toaøn theá giôùi bao goàm khoaûng 5 trieäu nhaân vieân. Baùo caùo keát quaû cuûa nghieân cöùu naøy, vôùi tieâu ñeà “Taän duïng truyeàn thoâng hieäu quaû: Baûn lónh, söï ñoåi môùi vaø tính kyû luaät thuùc ñaåy keát quaû kinh doanh nhö theá naøo trong nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên”, keát luaän raèng trong nhöõng thôøi ñieåm ñoù, caùc coâng ty thöôøng seõ phaûi ñöa ra nhöõng quyeát ñònh khoù khaên vaø nhöõng thoâng ñieäp maïnh meõ. Nghieân cöùu cho thaáy caùc coâng ty hoaït ñoäng toát thöôøng khoâng ngaàn ngaïi ñöa ra nhöõng thoâng ñieäp nhaïy caûm. Hoï ñaët truyeàn thoâng leân vò trí öu tieân vaø söû duïng moïi phöông tieän coù theå ñeå tieáp caän vôùi toaøn theå nhaân vieân ñang mong moûi nhaän ñöôïc thoâng tin vaø ñònh höôùng töø Laõnh ñaïo. Neáu khoâng nhaän ñöôïc nhöõng thoâng ñieäp nhaát quaùn, trong noäi boä nhaân vieân seõ xuaát hieän caùc tin ñoàn vaø suy ñoaùn. Khi ñoù vieäc ñính chính thoâng tin sai leäch seõ khoù khaên gaáp 10 laàn so vôùi truyeàn thoâng thoâng tin chính xaùc ngay töø ñaàu.

Cuõng theo nghieân cöùu naøy, caùc doanh nghieäp caàn maïnh daïn trong coâng taùc truyeàn thoâng tôùi nhaân vieân. Nhaân vieân luoân mong ñôïi ñöôïc coâng ty cung caáp thoâng tin ñaày ñuû veà caùc thay ñoåi lieân quan tôùi toå chöùc, quyeàn lôïi nhaân vieân vaø höôùng daãn cho hoï caàn phaûi thay ñoåi gì trong caùch laøm vieäc haøng ngaøy ñeå ñaït caùc muïc tieâu coâng vieäc. Chöùc naêng truyeàn thoâng hieäu quaû ñoøi hoûi söï trieån khai truyeàn ñaït thoâng tin caøng nhieàu caøng toát. Ñoäi nguõ truyeàn thoâng hieäu quaû ñöa ra caùc thoâng baùo veà söï thay ñoåi trong moâi tröôøng laøm vieäc, huaán luyeän caùc laõnh ñaïo caùch thöùc truyeàn thoâng hieäu quaû vaø caùch thöùc ñoåi môùi trong quaûn lyù coâng vieäc vaøo moïi thôøi ñieåm, ñaëc bieät laø nhöõng thôøi ñieåm chöa coù söï roõ raøng, chaéc chaén.

Caùc doanh nghieäp cuõng caàn coù söï ñoåi môùi, truyeàn taûi nhöõng thoâng ñieäp quan troïng veà phaûn hoài cuûa khaùch haøng vaø naâng cao hieäu quaû kinh doanh moät caùch côûi môû - chuû ñoäng thöû nghieäm nhöõng coâng cuï môùi, tieáp caän ñoái töôïng khaùch haøng ña daïng töø caùc khu vöïc ñòa lyù khaùc nhau ñoùng vai troø raát quan troïng trong xaây döïng truyeàn thoâng hieäu quaû. l

“Thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp caàn söï daãn daét cuûa nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo hieåu roõ vaø coi troïng muïc ñích cuûa söï thay ñoåi, chöù khoâng ñôn thuaàn thöïc hieän theo keá hoaïch caàn trieån khai”.


10 11


caùc toå chöùc xeáp haïng haøng ñaàu theá giôùiHieän taïi, coù 3 toå chöùc xeáp haïng tín nhieäm

lôùn treân theá giôùi ñoù laø: Moody's, Standard and Poor's (S&P's) vaø Fitch IBCA. Trong lónh vöïc baûo hieåm, AMBest laø coâng ty xeáp haïng haøng ñaàu vaø coù uy tín nhaát. Moãi toå chöùc xeáp haïng coù moät heä thoáng xeáp haïng rieâng bao goàm caùch thöùc phaân loaïi, phöông phaùp vaø caùc haïng möùc tín nhieäm ñeå ñaùnh giaù ruûi ro ñaàu tö cuûa 1 quoác gia, 1 thò tröôøng, 1 coâng ty hay 1 coâng cuï ñaàu tö. Thoâng thöôøng, haïng möùc tín nhieäm ñöôïc theå hieän baèng chöõ caùi, ví duï töø “AAA” ñeán “D” ñeå theå hieän ñaùnh giaù cuûa toå chöùc xeáp haïng veà möùc ñoä ruûi ro ñaàu tö cuûa chuû theå ñöôïc xeáp haïng.

phaân loaïi xeÁp haïng tín nhieämTuøy thuoäc vaøo töøng toå chöùc xeáp haïng, vieäc

phaân loaïi xeáp haïng tín nhieäm coù khaùc nhau. Tuy nhieân, nhìn chung xeáp haïng tín nhieäm ñöôïc phaân loaïi nhö sau:

theo ñoái töôïng ñöôïc xeáp haïng:Caùc toå chöùc xeáp haïng lôùn nhö S&P, Moody’s,

Fitch thöôøng phaân loaïi xeáp haïng tín nhieäm theo quoác gia, doanh nghieäp, vaø caùc coâng cuï ñaàu tö.

o Xeáp haïng tín nhieäm quoác gia laø möùc ñoä ñaùnh giaù khaû naêng cuûa quoác gia trong xaây döïng moâi tröôøng ñaàu tö an toaøn. Haïng möùc tín nhieäm quoác gia phaûn aùnh caùc yeáu toá veà tình hình kinh teá, minh baïch thò tröôøng voán, quy moâ doøng voán coâng vaø tö, voán ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi, döï tröõ ngoaïi hoái, möùc ñoä oån ñònh veà chính trò vaø kinh teá. Xeáp haïng tín nhieäm quoác gia ñoùng vai troø raát quan troïng vì noù theå hieän möùc ñoä ruûi ro lieân quan tôùi ñaàu tö taïi quoác gia ñoù. Thoâng thöôøng ñaây laø yeáu toá ñaàu tieân nhaø ñaàu tö seõ xem xeùt khi ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi.

o Xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp nhö ñaõ trình baøy ôû treân.

o Xeáp haïng tín nhieäm coâng cuï ñaàu tö (coå phieáu, traùi phieáu, coâng cuï nôï khaùc, v.v.) laø vieäc caùc toå chöùc xeáp haïng ñöa ra ñaùnh giaù veà khaû naêng thanh toaùn nôï cuûa coâng ty phaùt haønh ñoái vôùi töøng loaïi coâng cuï ñaàu tö.

theo lónh vöïc ñöôïc xeáp haïngTrong lónh vöïc baûo hieåm, AMBest chia xeáp

haïng tín nhieäm coâng ty baûo hieåm laøm 3 loaïi- Xeáp haïng tín nhieäm veà Naêng löïc taøi chính

(Financial Strength Rating-FSR) laø ñaùnh giaù ñoäc laäp cuûa toå chöùc xeáp haïng veà khaû naêng cuûa coâng

ty baûo hieåm trong vieäc ñaùp öùng nghóa vuï cho caùc chuû hôïp ñoàng baûo hieåm

- Xeáp haïng tín nhieäm veà Tín duïng (Issuer Credit Rating- ICR): ñaùnh giaù ñoäc laäp cuûa toå chöùc xeáp haïng veà khaû naêng cuûa coâng ty baûo hieåm trong vieäc ñaùp öùng nghóa vuï taøi chính ngoaøi caùc nghóa vuï taøi chính ñoái vôùi khaùch haøng theo quy ñònh cuûa hôïp ñoàng baûo hieåm.

- Xeáp haïng tín nhieäm veà Nôï (Debt Rating- DR): ñaùnh giaù ñoäc laäp cuûa toå chöùc xeáp haïng veà khaû naêng cuûa coâng ty baûo hieåm nhaèm ñaùp öùng nghóa vuï taøi chính cho caùc nhaø ñaàu tö naém giöõ chöùng khoaùn khi ñeán haïn

lôïi ích cuûa xeÁp haïng bôûi caùc toå chöùc uy tín treân theÁ giôùi

Töø goùc ñoä cuûa toå chöùc ñöôïc xeáp haïng- Ñöôïc coâng nhaän quoác teá veà ñaùnh giaù tín

nhieäm doanh nghieäp ñoäc laäp, ñaây laø ñieàu kieän caàn ñeå tham gia vaøo thò tröôøng môùi, ñaëc bieät laø taïi caùc thò tröôøng quoác teá phaùt trieån. Moät coâng ty baûo hieåm ñöôïc xeáp haïng tín nhieäm seõ coù cô hoäi nhieàu hôn trong quan heä vôùi caùc coâng ty baûo hieåm quoác teá, moâi giôùi baûo hieåm, chuû hôïp ñoàng baûo hieåm. Moät doanh nghieäp nieâm yeát vôùi xeáp haïng tín nhieäm cao seõ ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö quan taâm hôn.

- AÛnh höôûng tích cöïc tôùi chi phí hoaït ñoäng kinh doanh. Moät toå chöùc ñöôïc xeáp haïng tín nhieäm cao seõ taän duïng ñöôïc nguoàn voán töø beân ngoaøi vôùi chi phí voán thaáp, coâng ty baûo hieåm vôùi xeáp haïng tín nhieäm cao seõ coù lôïi theá trong kinh doanh baûo hieåm vaø taùi baûo hieåm, ví duï nhö ñöa ra möùc phí baûo hieåm cao hôn, kyù keát ñöôïc caùc hôïp ñoàng taùi baûo hieåm vôùi möùc phí nhöôïng taùi thaáp hôn, v.v.

- Giuùp doanh nghieäp taïo döïng uy tín vaø danh tieáng, töø ñoù thu huùt khaùch haøng môùi vaø taêng cöôøng söï tin caäy cuûa khaùch haøng hieän taïi.

- Giuùp doanh nghieäp lieân tuïc ñoåi môùi quaûn trò doanh nghieäp theo thoâng leä quoác teá. Ñeå ñaït ñöôïc xeáp haïng, caùc toå chöùc xeáp haïng seõ ñaùnh giaù caû naêng löïc taøi chính, naêng löïc quaûn trò doanh nghieäp vaø hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh. Trong quaù trình ñaùnh giaù, doanh nghieäp seõ tieáp caän ñöôïc caùc thoâng leä quoác teá vaø ñaùnh giaù ñöôïc nhöõng maët caàn caûi thieän trong lónh vöïc naøy, töø ñoù trieån khai ñoåi môùi quaûn trò doanh nghieäp nhaèm ñaït ñöôïc xeáp haïng cao hôn vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh. Sau khi ñaït ñöôïc xeáp haïng tín

hieän taïi, coù 3 toå chöùc xeáp haïng tín nhieäm lôùn treân theá giôùi ñoù laø: Moody's, standard and Poor's (s&P's) vaø Fitch ibca

qTHS. TRAÀN THÒ PHÖôNG THAÛO taäp ñoaøn baûo vieät

caùc toå chöùc xeáp haïng lôùn nhö S&p, moody’s, Fitch thöôøng phaân loaïi xeáp haïng tín nhieäm theo quoác gia, doanh nghieäp, vaø caùc coâng cuï ñaàu tö.

ñònh nghóa xeÁp haïng tín nhieäm Xeáp haïng tín nhieäm (rating) laø vieäc caùc toå

chöùc xeáp haïng ñöa ra ñaùnh giaù veà ruûi ro ñaàu tö vaø khaû naêng thöïc hieän caùc nghóa vuï taøi chính cuûa chuû theå ñöôïc xeáp haïng. Chuû theå ñöôïc xeáp haïng coù theå laø 1 quoác gia, 1 thò tröôøng, 1 coâng ty hay 1 coâng cuï ñaàu tö.

Xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp laø vieäc caùc toå chöùc xeáp haïng ñöa ra ñaùnh giaù cuûa mình veà khaû naêng thanh toaùn nôï cuûa caùc nhaø phaùt haønh caùc coâng cuï nôï (nhö traùi phieáu,

thöông phieáu,...) hoaëc khaû naêng thöïc hieän caùc nghóa vuï taøi chính cuûa doanh nghieäp ñoái vôùi khaùch haøng vaø caùc beân lieân quan.

Ñoái vôùi coâng ty baûo hieåm, xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm laø vieäc caùc toå chöùc xeáp haïng ñöa ra ñaùnh giaù veà khaû naêng thöïc hieän caùc nghóa vuï taøi chính ñoái vôùi ngöôøi tham gia baûo hieåm cuûa caùc coâng ty baûo hieåm.

Baøi vieát naøy seõ taäp trung ñöa ra caùc kieán thöùc cô baûn nhaát veà xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm.

Kieán thöùc toång quan

Xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm


12 13


nhieäm, toå chöùc xeáp haïng seõ raø soaùt ñaùnh giaù laïi haøng naêm, doanh nghieäp caàn lieân tuïc caûi tieán vaø ñoåi môùi caùc hoaït ñoäng quaûn trò doanh nghieäp, taêng söùc maïnh taøi chính ñeå cuûng coá vaø caûi thieän xeáp haïng tín nhieäm cuûa mình. Do vaäy, lôïi ích cuûa xeáp haïng tín nhieäm khoâng chæ ñôn thuaàn laø ñaït haïng möùc tín nhieäm cao maø coøn laø ñoøn baåy buoäc doanh nghieäp phaûi lieân tuïc ñoåi môùi naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh.

Töø goùc ñoä cuûa caùc nhaø ñaàu tö:- Nhaø ñaàu tö coù cô sôû ñaùnh giaù ruûi ro khi

ñaàu tö vaøo caùc doanh nghieäp ñöôïc xeáp haïng.

phöông phaùp xeÁp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm

Caùc toå chöùc xeáp haïng khaùc nhau coù caùc phöông phaùp ñaùnh giaù khaùc nhau. AMBest laø toå chöùc xeáp haïng lôùn nhaát vaø coù uy tín nhaát ñoái vôùi caùc coâng ty baûo hieåm. Phöông phaùp xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm cuûa AMBest ñöôïc theå hieän nhö sau:

Thang ñieåm xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm cuûa AMBest.

AMBest phaân chia caùc haïng möùc tín nhieäm veà söùc maïnh taøi chính (12 haïng möùc töø A++ ñeán C-) vaø veà tín duïng nhaø phaùt haønh (20 haïng möùc töø aaa ñeán cc) nhö baûng 1:

Trong ñoù, neáu haïng möùc veà söùc maïnh taøi chính naèm trong khoaûng töø A++ ñeán B+ vaø haïng möùc veà tín duïng nhaø phaùt haønh ñaït aaa ñeán bbb- ñöôïc coi laø möùc an toaøn, caùc haïng möùc coøn laïi ñöôïc coi laø khoâng an toaøn.

Ñaùnh giaù haïng möùc ruûi ro quoác giaTröôùc khi xem xeùt caùc yeáu toá cuûa doanh

nghieäp ñeå quyeát ñònh haïng möùc tín nhieäm doanh nghieäp, AMBest seõ ñaùnh giaù haïng möùc ruûi ro quoác gia ñeå xaùc ñònh caùc yeâu caàu cuï theå ñoái vôùi doanh nghieäp hoaït ñoäng taïi quoác gia ñoù nhö theá naøo. Caùc yeáu toá ruûi ro ñöôïc AMBest xem xeùt ñeå xaùc ñònh haïng möùc ruûi ro quoác gia bao goàm: thò tröôøng vaø quy ñònh phaùp lyù veà baûo hieåm, moâi tröôøng kinh doanh, moâi tröôøng phaùp lyù, söï oån ñònh vaø xu höôùng phaùt trieån kinh teá, söï oån ñònh cuûa heä thoáng taøi chính ngaân haøng, söï oån ñònh veà chính trò.

AMBest chia haïng möùc ruûi ro quoác gia laøm 5 baäc töø baäc 1 ñeán baäc 5. Baäc caøng cao theå hieän ruûi ro quoác gia caøng lôùn. Taïi caùc quoác gia coù haïng möùc ruûi ro quoác gia cao, ñeå ñaït ñöôïc moät möùc xeáp haïng nhaát ñònh, caùc doanh nghieäp caàn ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà heä soá an toaøn voán (BCAR) lôùn hôn so vôùi doanh nghieäp hoaït ñoäng taïi quoác gia coù haïng möùc ruûi ro thaáp. Ví duï nhö ôû Vieät Nam, haïng möùc ruûi ro quoác gia laø baäc 5, caáp baäc cao nhaát trong heä thoáng xeáp haïng quoác gia cuûa AMBest, theå hieän möùc ñoä ruûi ro quoác gia lôùn, ñeå ñaït möùc xeáp haïng cao, BCAR phaûi ñaït laø 210%, trong khi ñoù, doanh nghieäp hoaït ñoäng taïi quoác gia coù haïng möùc ruûi ro baäc 1 chæ caàn ñaït BCAR 184%.

Ñaùnh giaù haïng möùc tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm

Sau khi xem xeùt ruûi ro quoác gia, AMBest seõ ñaùnh giaù caùc yeáu toá quyeát ñònh tôùi haïng möùc tín nhieäm cuûa doanh nghieäp baûo hieåm goàm söùc maïnh cuûa baûng caân ñoái keá toaùn, hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø hieäu quaû hoaït ñoäng quaûn trò doanh nghieäp.

Söùc maïnh Baûng caân ñoái keá toaùn ñöôïc theå hieän thoâng qua caùc yeáu toá: Voán hoùa/ñoøn baåy, Cô caáu voán/Coâng ty Meï, Chaát löôïng/Söï phuø hôïp cuûa Taùi baûo hieåm, Trích laäp döï phoøng toån thaát ñaày ñuû, Chaát löôïng/Möùc ñoä ña daïng cuûa taøi saûn. Söùc maïnh baûng caân ñoái keá toaùn ñöôïc ño löôøng baèng Heä soá an toaøn voán cuûa Best (BCAR).

Ñeå ñaït ñöôïc möùc xeáp haïng nhaát ñònh, ñieàu kieän tieân quyeát laø phaûi ñaùp öùng ñuû

caùc ñieàu kieän veà yeâu caàu voán. AMBest ñaõ xaây döïng tieâu chuaån BCAR töông öùng vôùi caùc möùc xeáp haïng nhö sau.

Tuy nhieân, BCAR chæ laø ñieàu kieän caàn ñeå doanh nghieäp ñaït ñöôïc moät haïng möùc nhaát ñònh chöù khoâng phaûi laø ñieàu kieän ñuû ñeå doanh nghieäp ñaït möùc xeáp haïng ñoù. Ngoaøi BCAR theå hieän söùc maïnh baûng caân ñoái keá toaùn, AMBest coøn ñaùnh giaù keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh, lôïi theá caïnh tranh vaø hieäu quaû quaûn trò doanh nghieäp.

Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc AMBest xem xeùt, ñaùnh giaù döïa treân caùc yeáu toá: caáu phaàn cuûa doanh thu, khaû naêng sinh lôøi, khaû naêng hoaøn thaønh keá hoaïch, möùc ñoä oån ñònh cuûa hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh.

Lôïi theá caïnh tranh vaø hieäu quaû quaûn trò doanh nghieäp ñöôïc AMBest xem

xeùt, ñaùnh giaù döïa treân caùc yeáu toá: lôïi theá caïnh tranh, ruûi ro thò tröôøng, ruûi ro luaät phaùp, möùc ñoä ña daïng cuûa ruûi ro, v.v. Ñeå xaùc ñònh caùc ruûi ro naøy, AMBest seõ ñaùnh giaù chieán löôïc kinh doanh, heä thoáng quaûn trò ruûi ro doanh nghieäp, hieäu quaû taøi chính, chieán löôïc khai thaùc, chieán löôïc ñaàu tö, caùc chöông trình taùi baûo hieåm, v.v.

Quy trình xeÁp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm

Böôùc 1: Toå chöùc xeáp haïng seõ giôùi thieäu dòch vuï xeáp haïng tín nhieäm vaø tieán haønh kyù keát hôïp ñoàng vôùi ñôn vò ñöôïc xeáp haïng.

Böôùc 2: Toå chöùc xeáp haïng yeâu caàu thoâng tin caàn cung caáp, ñôn vò ñöôïc xeáp haïng chuaån bò taøi lieäu, thoâng tin theo yeâu caàu vaø göûi cho Toå chöùc xeáp haïng.

Böôùc 3: Toå chöùc xeáp haïng tieán haønh hoïp vaø phoûng vaán Laõnh ñaïo caáp cao cuûa ñôn vò ñöôïc xeáp haïng ñeå ñaùnh giaù caùc yeáu toá ñònh tính cuûa doanh nghieäp (chieán löôïc kinh doanh, quaûn trò ruûi ro doanh nghieäp, chieán löôïc khai thaùc, taùi baûo hieåm, v.v.)

Böôùc 4: Toå chöùc xeáp haïng tieán haønh phaân tích, ñaùnh giaù caùc yeáu toá ñònh tính vaø ñònh löôïng.

Böôùc 5: Toå chöùc xeáp haïng quyeát ñònh haïng möùc tín nhieäm cuûa doanh nghieäp vaø tieán haønh coâng boá (neáu ñôn vò ñöôïc xeáp haïng chaáp thuaän).

Sau khi coâng boá xeáp haïng tín nhieäm, haøng naêm toå chöùc xeáp haïng thöôøng tieán haønh raø soaùt caùc keát quaû taøi chính vaø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp ñeå quyeát ñònh haïng möùc tín nhieäm cuûa doanh nghieäp coù thay ñoåi hay khoâng. Vì vaäy, xeáp haïng tín nhieäm laø moät quaù trình lieân tuïc, ñoøi hoûi doanh nghieäp ñöôïc xeáp haïng phaûi luoân luoân ñoåi môùi vaø caûi thieän hieäu quaû kinh doanh, naêng löïc taøi chính vaø caùc hoaït ñoäng quaûn trò doanh nghieäp ñeå giöõ vöõng vaø cuûng coá vò trí xeáp haïng cuûa mình.

Moät coâng ty baûo hieåm ñöôïc xeáp haïng tín nhieäm seõ coù cô hoäi nhieàu hôn trong quan heä vôùi caùc coâng ty baûo hieåm quoác teá, moâi giôùi baûo hieåm, chuû hôïp ñoàng baûo hieåm.

BƯỚC 1

Giới thiệu dịch vụ và Ký kết hợp đồng.

Tuần 1-2

BƯỚC 2

Chuẩn bị trước khi xếp hạng

Tuần 3-6

BƯỚC 3

Họp với Lãnh đạo đơn vị được xếp hạng

Tuần 6-10

BƯỚC 4

Tổ chức xếp hạng tiến hành phân tích

BƯỚC 5

Quyết định hạng mức và công bố

Tuần 11-14

XẾP HẠNG BCARTÍN NHIỆM tối thiểu*

A++ 175A+ 160A 145A- 130B++ 115B+ 100

Điều kiện cần về Yêu cầu vốn BCAR An Toàn Không An Toàn

B 90B- 80C++ 70C+ 60C 50C- 40D 0

*Có thể chấp nhận BCAR thấp hơn nếu chứng minh được có đủ hoạt động Quản trị rủi ro doanh nghiệp ERM

XẾP HẠNG BCARTÍN NHIỆM tối thiểu*

Các yếu tố quyết định tới hạng mức tín nhiệm

Xếp hạng TNDN của Best

Sức mạnh tài chính của Doanh nghiệp Bảo hiểm

Sức mạnh của Bảng

CĐKTHiệu quả hoạt động

kinh doanhHồ sơ doanh nghiệp

(Yếu tố mềm)

Quản trị rủi ro doanhnghiệp

+ Rủi ro quốcgia

Nguồn: AM Best

Quy trình xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp baûo hieåm

FSR ICR

An

to

àn

Điể

m Đ

ầu T

ư

A++ aaaaa+

A+ aaaa-

A a+a

A- a-

B++ bbb+bbb

B+ bbb-

FSR ICR

Kh

ôn

g a

n t

oà

n

Điể

m K

hô

ng

Đầu

TưB bb+

bb

B- bb-b+

C++ bb-

C+ ccc+

C cccccc-

C- cc

FSR = Xếp Hạng Tín Nhiệm Doanh Nghiệp về tài chínhICR = Xếp Hạng Tín Nhiệm Tín Dụng Của Công Ty Phát Hành

E = dưới sự giám sát của luật phápF = mất tính thanh khoản

Thang Điểm Xếp Hạng Tín Nhiệm của AM Best

P1

baûng 1baûng 3

baûng 4

baûng 2


14 15

NGHIEÂN cÖÙU - TRAO ÑOÅI

• Tích hôïp hoäp thö ñieän töû• Ñaêng taûi, chia seû vaø quaûn lyù file• ÖÙng duïng Lòch laøm vieäc cho pheùp

theå hieän nhöõng thoâng tin chi tieát chæ vôùi 1 thao taùc click

• Ngöôøi söû duïng coù theå in chöùng chæ maø hoï ñaït ñöôïc

• Chat tröïc tuyeán vaø dieãn ñaøn thaûo luaän

• Lòch laøm vieäc caù nhaân vaø lòch caùc khoaù hoïc

• Chöông trình kieåm tra kyõ naêng vaø caáp chöùng chæ

• Caùc daïng kieåm tra cô baûn vaø naâng cao baèng caùc ñònh höôùng tuøy bieán

• Xem laïi vaø boå sung caùc lyù lòch hoïc taäp cuûa hoïc vieân vaø keá hoaïch ñaøo taïo tröïc tuyeán

• Soaïn vaø göûi caùc tin baøi cho caùc caù nhaân hoaëc caùc nhoùm qua trang chuû

• Thöïc hieän caùc baùo caùo chuaån vaø caùc baùo caùo tuyø choïn

• Soaïn baøi kieåm tra, ñieàu tra, ñaùnh giaù vaø in caùc baøi thi

• Taïo caùc chöông trình ñaùnh giaù keát quaû vaø caáp chöùng chæ

• Leân keá hoaïch baùo caùo cho chöông trình thöïc hieän trong töông lai, töï ñoäng göûi baùo caùo ñònh kyø qua email

• Ghi vaø xem phaàn ñaùnh giaù hoïc vieân• Chöùc naêng ñoïc döõ lieäu daïng CSV

cho pheùp caäp nhaät döõ lieäu vaøo LMS moät caùch deã daøng

• Quaûn lyù hoà sô vaø naêng löïc nhaân vieân• Taïo vaø xaùc ñònh caùc vai troø rieâng cho

hoïc vieân• Caáu hình cao• Deã ñaêng taûi vaø töï ñoäng ñaêng nhaäp

hoaëc chæ ñònh caùc khoaù hoïc cho caùc hoïc vieân hoaëc nhoùm hoïc vieân

• Keâ khai chi phí• Chöùc naêng löïa choïn töï ñoäng taûi

thoâng tin hoïc vieân vaø töï ñaêng kyù• Caùc moâ - ñun seõ ñöôïc töï ñoäng ñaùnh

daáu hoaøn thaønh khi hoïc vieân vöôït qua phaàn kieåm tra, giuùp deã daøng quaûn lyù caùc khoùa hoïc hôn

• Chöùc naêng ñieàu chænh chính saùch

ñaêng kyù hoïc cho pheùp töï taïo quy trình ñaêng kyù hoïc theo nhieàu böôùc tuøy choïn

• Chöùc naêng Ñieàu chænh chính saùch ñaêng kyù hoïc cho pheùp töï taïo quy trình ñaêng kyù hoïc theo nhieàu böôùc tuøy choïn

• Chöùc naêng ñieàu chænh maãu email cho pheùp taïo vaø quaûn lyù caùc heä thoáng email, tin nhaén

• Theâm caùc thuoäc tính cuûa hoïc vieân (khoâng giôùi haïn)

• Kieåm tra toång theå caáu hình heä thoáng• Hoã trôï nhieàu ngoân ngöõ• Chöùc naêng löu tröõ thoâng tin• Tích hôïp vôùi heä thoáng xaùc thöïc cuûa

Windows (SSO)• Keát noái vôùi PeopleSoft, SAP vaø

Oracle Business Suite• Tích hôïp vôùi Active Directory vaø xaùc

thöïc qua LDAP• Fully customizable, using the

optional Customization Tool Kit• Coù theå tuyø choïn tích hôïp vôùi caùc heä

thoáng HR, ERP, CRP vaø caùc heä thoáng khaùc cuûa doanh nghieäp

• Hoã trôï nhieàu maùy chuû noäi dung phaân taùn

• Khaû naêng söû duïng cô sôû döõ lieäu "mirror” cho pheùp môû roäng quy moâ heä thoáng

Chìa khoaù cho söï keát hôïp thaønh coâng

giöõa LMS vaø LCMS laø tính môû vaø tính töông taùc. Hình döôùi ñaây moâ taû moät moâ hình kieán truùc cuûa heä thoáng E-learning söû duïng coâng ngheä Web ñeå thöïc hieän tính naêng töông taùc giöõa LMS vaø LCMS cuõng nhö vôùi caùc heä thoáng khaùc.

Treân cô sôû caùc ñaëc tính cuûa dòch vuï web, ngöôøi ta thaáy raèng caùc dòch vuï web coù khaû naêng toát ñeå thöïc hieän tính naêng lieân keát, töông thích vôùi caùc heä thoáng E-learning vì:

•Thoâng tin trao ñoåi giöõa caùc heä thoáng E-learning nhö LOM (Learning Object Metadata, laø moät moâ hình döõ lieäu moâ taû ñoái töôïng hoïc vaø caùc taøi nguyeân soá ñöôïc söû duïng ñeå hoã trôï vieäc hoïc), goùi tin IMS ñeàu ñöôïc maõ hoùa döôùi daïng XML.

• Moâ hình kieán truùc web cho pheùp phaùt trieån vaø söû duïng treân Internet, Intranet.

moâ hình heä thoÁng:Moät caùch toång theå, moät heä thoáng

E-learning bao goàm 3 phaàn chính:• Haï taàng truyeàn thoâng vaø maïng: Bao

goàm caùc thieát bò ñaàu cuoái (ngöôøi duøng), thieát bò taïi caùc cô sôû cung caáp dòch vuï, maïng truyeàn thoâng…

• Haï taàng phaàn meàm: Caùc phaàn meàm LMS, LCMS (Marcomedia, Aurthorware, Toolbook,...)

Tieáp theo baøi vieát “Lôïi ích cuûa phöông phaùp ñaøo taïo tröïc tuyeán E-Learning” trong Taïp chí Taøi chính - Baûo hieåm soá 2, trong soá naøy chuùng toâi xin giôùi thieäu veà Moâ hình vaø Hoaït ñoäng cuûa heä thoáng E-Learning.

Moâ hình chöùc naêng Moâ hình chöùc naêng coù theå cung caáp moät

caùi nhìn tröïc quan veà caùc thaønh phaàn taïo neân moâi tröôøng E-learning vaø nhöõng ñoái töôïng thoâng tin giöõa chuùng. Hoïc vieän nghieân cöùu coâng ngheä giaùo duïc töø xa (ADL - Advanced Distributed Learning) ñöa ra moâ hình tham chieáu ñoái töôïng noäi dung chia seû (SCORM - Sharable Content Object ReferenceModel) moâ taû toång quaùt chöùc naêng cuûa moät heä thoáng E-learning nhö hình döôùi ñaây:

Xin giôùi thieäu chöùc naêng ñaày ñuû cuûa moät

heä LMS tieâu bieåu laø EKP ñeå laøm hình maãu:• Hoã trôï caùc chuaån ñoùng goùi noäi dung

(IMS) vaø moâ hình döõ lieäu (LOM) môùi nhaát, cho pheùp nhaäp moät löôïng lôùn caùc khoaù hoïc vaøo heä thoáng LMS.

• Caùc “töông taùc” beân trong goùi SCORM/AICC coù theå ñöôïc naém baét vaø baùo caùo chi tieát. Cho pheùp hieån thò nhöõng keát quaû truy vaán rieâng bieät

• Töông thích vôùi chuaån SCORM vaø AICC• Cho pheùp taûi caùc khoaù hoïc AICC• Hoã trôï ña daïng loaïi hình hoïc taäp (Bao

goàm caû online laãn offline):Support for SkillSoft's Open Learning Services Architecture allows automatic synchronization with SkillSoft's online course catalogs

•Trung taâm tri thöùc Knowledge Centers• Taïo ra caùc khoaù hoïc chuaån SCORM töø

caùc noäi dung saün coù (daønh cho nhaø quaûn lyù)• Chöùc naêng hoã trôï chöông trình giaûng

daïy vaø ñaøo taïo• Hoã trôï chuaån AICC PENS cho pheùp taïo

khoaù hoïc töông thích caùc heä thoáng ñaøo taïo khaùc töø caùc coâng cuï Authoring Tool vaø LMSs khaùc

• Giao dieän ngöôøi söû duïng bao goàm nhöõng thaønh phaàn cho pheùp theo doõi heä thoáng döôùi daïng baûng bieåu, chöùc naêng tìm kieám môùi, caùc baûng phaân loaïi vaø lòch laøm vieäc.

• Ngöôøi söû duïng coù theå löïa choïn ngoân ngöõ vaø giao dieän.

• Truy caäp thö vieän khoaù hoïc vaø töï ñaêng kyù khoaù hoïc tröïc tuyeán

• Xem baûn ghi lyù lòch hoïc taäp• Göûi tin, thoâng baùo môùi ñeán caù nhaân•Kieåm tra keá hoaïch hoïc taäp tröïc tuyeán cuûa

caù nhaân• Thay ñoåi muùi giôø tuyø choïn

Moâ hình ñaøo taïo tröïc tuyeán E-learningqTHAÛO NGUYEÂN TAÄP ÑOAØN BAÛO VIEÄT

17


16

NGHIEâN CÖÙU TRAO ÑOåI

• Noäi dung ñaøo taïo (haï taàng thoâng tin): Phaàn quan troïng cuûa E-learning laø noäi dung caùc khoaù hoïc, caùc chöông trình ñaøo taïo vaø caùc phaàn meàm daïy hoïc.

Khi xaây döïng caùc heä thoáng E-learning caàn tuaân theo caùc chuaån ñeå noù coù theå ñaùp öùng caùc khaû naêng sau:

• Khaû naêng töông thích vôùi caùc heä thoáng khaùc. Ví duï ñoái vôùi moät soá coâng ty coù heä thoáng quaûn lyù nhaân söï, caàn thieát E-learning phaûi tích hôïp ñöôïc vôùi heä quaûn lyù nhaân söï naøy cuõng nhö coù theå coù moät soá yeâu caàu ñaëc bieät tích hôïp heä thoáng E-learning vôùi heä thoáng ERP cuûa doanh nghieäp nhö heä thoáng keá toaùn trong coâng taùc haïch toaùn caùc chi phí.

• Khaû naêng taùi söû duïng laïi caùc ñoái töôïng hoïc (LO - Learning Objects, laø moät ñoái töôïng ñöôïc thieát keá vôùi muïc ñích höôùng daãn cho hoïc vieân. Moät LO ñôn giaûn laø maãu noäi dung hay thoâng tin. Moät LO cung caáp söï höôùng daãn treân moät kyõ naêng hay ñôn vò tri thöùc roõ raøng. Ñaây laø quaù trình giao tieáp tri thöùc moät chieàu töø ngöôøi höôùng daãn (giaùo vieân) ñeán hoïc vieân).

• Khaû naêng quaûn lyù hoïc vieân, noäi dung hoïc taäp.

• Khaû naêng truy caäp.• Nhöõng kyõ naêng phaân tích loãi, loã hoång

(ñöôïc xaây döïng trong LMS hay nhö moät saûn phaåm mua theâm ñeå ñöa vaøo).

• Quaûn lyù nguoàn taøi nguyeân (quaûn lyù caùc nguoàn taøi nguyeân vaät lyù nhö maùy tính, phoøng hoïc, saùch, …)

• Hoïc coäng taùc “khoâng ñoàng thôøi” thoâng qua email vaø caùc nhoùm thaûo luaän (goïi laø hoïc “khoâng ñoàng thôøi” vì caùc hoïc vieân truy caäp caùc chöông trình tröïc tuyeán taïi caùc thôøi ñieåm khaùc nhau vaø quaù trình thaûo luaän coù ñoä treã nhaát ñònh).

hoaït ñoäng cuûa heä thoÁng e-learning

Moät heä thoáng ñaøo taïo coù hieäu quaû, chaát löôïng cao phaûi ñöôïc xaây döïng döïa treân caùc yeáu toá: nhu caàu cuûa hoïc vieân vaø keát quaû döï kieán cuûa khoùa hoïc. Döïa vaøo nhöõng yeáu toá naøy, coù theå ñöa ra moät moâ hình caáu truùc ñieån hình E-learning nhö sau:

• Giaûng vieân (A): Giaûng vieân cung caáp noäi dung cuûa khoùa hoïc cho phoøng xaây döïng noäi dung (C) döïa treân keát quaû hoïc taäp döï kieán nhaän töø phoøng quaûn lyù ñaøo taïo (D). Giaûng vieân cuõng tham gia töông taùc vôùi hoïc vieân (B) qua heä thoáng quaûn lyù hoïc taäp LMS (2).

• Hoïc vieân (B): Söû duïng coång thoâng tin

ngöôøi duøng ñeå hoïc taäp, trao ñoåi vôùi giaûng vieân qua heä thoáng quaûn lyù hoïc taäp LMS (2) vaø söû duïng caùc coâng cuï hoã trôï hoïc taäp (3).

• Phoøng quaûn lyù ñaøo taïo (D): Quaûn lyù vieäc ñaøo taïo qua heä thoáng LMS (2), taäp hôïp caùc nhu caàu, nguyeän voïng, kieán nghò cuûa hoïc vieân ñeå caûi thieän noäi dung, chöông trình giaûng daïy, toå chöùc lôùp hoïc toát hôn, naâng cao chaát löôïng daïy vaø hoïc.

• Coång thoâng tin ngöôøi duøng (user’s portal): Giao dieän chính cho hoïc vieân (B), giaûng vieân (A) cuõng nhö caùc boä phaän (C), (D) truy caäp vaøo heä thoáng ñaøo taïo, hoã trôï truy caäp qua Internet töø maùy tính caù nhaân hay thaäm chí töø caùc thieát bò di ñoäng theá heä môùi.

• Heä thoáng quaûn lyù noäi dung hoïc taäp LCMS (1): cho pheùp giaûng vieân (A) vaø phoøng xaây döïng chöông trình (C) cuøng hôïp taùc ñeå taïo ra noäi dung baøi giaûng ñieän töû. LCMS keát noái vôùi caùc ngaân haøng kieán thöùc (I) vaø ngaân haøng baøi giaûng ñieän töû (II).

• Heä thoáng quaûn lyù hoïc taäp LMS (2): laø giao dieän chính cho hoïc vieân hoïc taäp cuõng nhö phoøng quaûn lyù ñaøo taïo quaûn lyù vieäc hoïc cuûa hoïc vieân.

• Caùc coâng cuï hoã trôï hoïc taäp cho hoïc vieân (3): nhö thö vieän ñieän töû, phoøng thöïc haønh aûo,… taát caû ñeàu coù theå ñöôïc tích hôïp vaøo heä thoáng LMS.

• Caùc coâng cuï thieát keá baøi giaûng ñieän töû (4): nhö maùy aûnh, maùy quay phim, maùy ghi aâm, caùc phaàn meàm chuyeân duïng trong xöû lyù ña phöông tieän,… ñeå hoã trôï xaây döïng, thieát keá baøi giaûng ñieän töû. Ñaây laø nhöõng coâng cuï hoã trôï chính cho phoøng xaây döïng chöông trình (C).

• Ngaân haøng kieán thöùc (I): laø cô sôû döõ lieäu löu tröõ caùc ñôn vò kieán thöùc cô baûn, coù theå taùi söû duïng trong nhieàu baøi giaûng ñieän töû khaùc nhau. Phoøng xaây döïng chöông trình (C) seõ thoâng qua heä thoáng LCMS ñeå tìm kieám, chænh söûa, caäp nhaät vaø quaûn lyù ngaân haøng döõ lieäu naøy.

• Ngaân haøng baøi giaûng ñieän töû (II): laø cô sôû döõ lieäu löu tröõ caùc baøi giaûng ñieän töû. Caùc baøi giaûng ñieän töû coù theå do caùc giaûng vieân trong coâng ty, thieát keá ra hoaëc

söu taàm töø caùc thö vieän baøi giaûng mieãn phí hoaëc mua cuûa caùc toå chöùc chuyeân cung caáp baøi giaûng. Hoïc vieân seõ truy caäp ñeán cô sôû döõ lieäu naøy thoâng qua heä thoáng LMS.

phaùt trieån noäi dung khoùa hoïc

Ñeå phaùt trieån E-learning, caàn phaûi song song giaûi quyeát nhieàu vaán ñeà nhö haï taàng phaàn cöùng, nhaân löïc, giaûng vieân, caùc phaàn meàm quaûn lyù hoïc taäp (LMS),... vaø ñieàu quan troïng laø phaûi coù ñöôïc noäi dung caùc khoaù hoïc E-learning, moät thöù “haøng hoaù” trong moâi tröôøng ñaøo taïo cuûa “neàn kinh teá Internet”. Caùc toå chöùc ñaøo taïo E-learning coù theå söû duïng moät trong 3 caùch döôùi ñaây ñeå phaùt trieån noäi dung caùc khoaù hoïc E-learning cho mình:

Xaây döïng môùi toaøn boäCoù theå bao goàm caû vieäc xaây döïng töø

ñaàu caùc baøi giaûng truyeàn thoáng (baøi giaûng, giaùo trình, saùch giaùo khoa), sau ñoù baét ñaàu chuyeån sang giai ñoaïn chuyeån ñoåi hoïc lieäu. Caùc coâng vieäc naøy coù theå bao goàm:

• Thieát keá kòch baûn (giaùo aùn, ñeà cöông)• Xaây döïng caùc trang hình (hình aûnh

tónh/ñoäng + trang text)• Xaây döïng caùc ñoaïn phim (video clip)• Xaây döïng caùc ñoaïn aâm thanh

(audio clip)• Tích hôïp caùc trang maøn hình (tích

hôïp caùc loaïi hoïc lieäu thaønh caùc ñoaïn baøi giaûng hoaøn chænh)

• Phaùt trieån multimedia (Keát hôïp truyeàn thoâng ña phöông tieän: Moãi moät

quaù trình ñeàu caàn phaûi coù ñoäi nguõ nhaân löïc coù tính chuyeân nghieäp cao vaø nhöõng coâng cuï phuø hôïp. Do ñoù chi phí xaây döïng ban ñaàu laø raát lôùn cho moät chöông trình ñaøo taïo coù tính haáp daãn.

Mua saûn phaåm ñaõ thöông maïi hoaù hoaëc ñaët haøng: vieäc mua moät saûn phaåm ñaøo taïo E-learning nhö sau:

• Mua moät khoaù hoïc hoaëc moät chöông trình ñaøo taïo vôùi nhöõng soá löôïng User xaùc ñònh, sau ñoù saûn phaåm ñoù seõ ñöôïc caøi ñaët taïi maùy chuû cuûa ñôn vò ñaët mua.

• Ñaët haøng moät haõng ñaõ coù saûn phaåm thöông maïi hoaëc thueâ khoaùn moät ñôn vò saûn xuaát moät chöông trình ñaøo taïo theo ñôn ñaët haøng.

• Ñeå coù theå ñaët haøng ñöôïc, hai beân phaûi tuaân theo moät tieâu chuaån naøo ñoù hoaëc beân ñaët haøng phaûi ñeà ra caùc tieâu chuaån cho baøi giaûng E-learning.

• Möùc ñoä sinh ñoäng cuûa baøi giaûng seõ quyeát ñònh tôùi giaù thaønh xaây döïng baøi giaûng.

Mua laïi yù töôûng vaø chuyeån ñoåi noäi dung khoaù hoïc cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu ñaøo taïo:

Ñoái vôùi moät khoaù hoïc E-learning, vieäc thieát keá kòch baûn (script) laø coâng vieäc töông ñoái khoù khaên. Noù vöøa ñoøi hoûi tính chuyeân moân cao veà maët noäi dung (vai troø cuûa giaûng vieân), vöøa ñoøi hoûi tính kyõ thuaät trình baøy (vai troø cuûa caùc chuyeân gia maùy tính), ñieàu ñoù chuùng ta laïi khoù coù ñöôïc trong thöïc teá. Ñeå ñôn giaûn quaù trình naøy, chuùng ta coù theå mua chöông trình E-learning theo chuû ñeà ñaõ saün coù vaø hoïc

laøm theo yù töôûng ñaõ coù baèng caùch:• Ñaêng kyù theo hoïc treân maïng (hoïc

tröïc tuyeán)• Ñaêng kyù mua saûn phaåm ñaøo taïo

cho 1 User • Treân cô sôû noäi dung caùc khoaù hoïc

ñaõ ñöôïc bieát, chuùng ta coù theå hoïc caùch laøm vaø laøm laïi baèng caùch taïo môùi hoaëc chuyeån ñoåi cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa chuùng ta (ví duï nhö bieân taäp laïi hình aûnh, dòch phaàn text vaø audio,...). Caùch laøm naøy coù theå giaûm ñöôïc thôøi gian vaø chi phí so vôùi vieäc xaây döïng môùi toaøn boä nhöng cuõng toán khoâng ít thôøi gian.

Xem xeùt trong ñieàu kieän hieän taïi cuûa töøng ñôn vò, vieäc söû duïng linh hoaït 3 phöông thöùc treân laø toái öu hôn caû. Ví duï vôùi caùc khoaù hoïc veà coâng ngheä ñaõ ñöôïc chuaån hoaù neân mua môùi ñeå söû duïng hoaëc bieân taäp laïi, caùc khoaù hoïc veà khoa hoïc cô baûn coù theå ñaët haøng caùc coâng ty phaàn meàm trong nöôùc (nhö CDIT, VASC, VDC), caùc khoaù hoïc boài döôõng nghieäp vuï neân töï xaây döïng môùi…

toùm laïi: Moâ hình vaø hoaït ñoäng cuûa heä thoáng E- learning moät laàn nöõa khaúng ñònh tính öu vieät cuûa phöông phaùp ñaøo taïo tröïc tuyeán. Ñaëc bieät vôùi tính naêng töông thích vaø tích hôïp vôùi caùc heä thoáng quaûn lyù khaùc nhö quaûn lyù nhaân söï, quaûn lyù vaø haïch toaùn chi phí vv … seõ giuùp caùc nhaø quaûn lyù coù ñaày ñuû thoâng tin ñeå trieån khai keá hoaïch phaùt trieån vaø naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc. Tuy nhieân, cuõng qua ñaây moät laàn nöõa nhaán maïnh yù thöùc töï giaùc cuûa ngöôøi hoïc vaø tính saùng taïo cuûa giaûng vieân trong quaù trình thieát keá chöông trình seõ laøm cho noäi dung hoïc taäp haáp daãn vaø hieäu quaû hôn. Beân caïnh ñoù vai troø cuûa caùn boä quaûn lyù caùc caáp vaø cao hôn nöõa laø söï cam keát cuûa laõnh ñaïo moãi ñôn vò trong vieäc chæ ñaïo söû duïng heä thoáng E-learning nhö moät yeâu caàu baét buoäc ñoái vôùi moïi thaønh vieân trong toå chöùc, ñoàng thôøi coù nhöõng giaûi phaùp tích cöïc thöôøng xuyeân khuyeán khích vaø hoã trôï caùn boä noã löïc tham gia, chuùng toâi tin chaéc phöông phaùp ñaøo taïo E-learning seõ mang laïi hieäu quaû to lôùn. l


18 19


3. Söûa ñoåi, boå Sung nhaèm naâng cao yeâu caàu Quaûn lyù nhaø nöôùcñieàu kieän caáp giaáy pheùpÑieàu 63 Luaät Kinh doanh baûo hieåm hieän haønh ñaõ quy ñònh veà caùc ñieàu kieän ñeå ñöôïc caáp giaáy pheùp thaønh laäp vaø hoaït ñoäng. Ñaây chæ laø ñieàu kieän ñoái vôùi doanh nghieäp baûo hieåm döï kieán ñöôïc thaønh laäp. Vaán ñeà naêng löïc taøi chính cuûa doanh nghieäp chuû ñaàu tö xin caáp pheùp thaønh laäp doanh nghieäp baûo hieåm (ñieàu kieän veà toång taøi saûn, voán chuû sôû höõu, tình hình taøi chính laønh maïnh, bieân khaû naêng thanh toaùn...) laø nhöõng yeáu toá raát quan troïng, quyeát ñònh söï thaønh coâng cuûa doanh nghieäp baûo hieåm seõ thaønh laäp, baûo ñaûm chaát löôïng dòch vuï baûo hieåm vaø söï oån ñònh, phaùt trieån cuûa thò tröôøng baûo hieåm. Luaät Kinh doanh baûo hieåm söûa ñoåi theo höôùng quy ñònh naêng löïc taøi chính laø ñieàu kieän baét buoäc ñoái vôùi toå chöùc, caù nhaân tham gia goùp voán thaønh laäp doanh nghieäp baûo hieåm, doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm. Khoaûn 8 Ñieàu 1 Luaät 2010 boå sung khoaûn 5 Ñieàu 63 Luaät Kinh doanh baûo hieåm theo caùch yeâu caàu toå chöùc, caù nhaân tham gia goùp voán thaønh laäp doanh nghieäp baûo hieåm, doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm phaûi coù ñuû naêng löïc taøi chính vaø coù baèng chöùng ñeå chöùng minh nguoàn taøi chính hôïp phaùp khi tham gia goùp voán thaønh laäp doanh nghieäp baûo hieåm. Trieån khai thöïc hieän quy ñònh treân cuûa Luaät, caàn coù theâm vaên baûn höôùng daãn quy ñònh cuï theå veà naêng löïc taøi chính cuûa phaùp nhaân, theå

nhaân xin caáp pheùp cuõng nhö quy ñònh veà baèng chöùng chöùng minh nguoàn taøi chính hôïp phaùp.ñaïi lyù baûo hieåmÑieåm c, Khoaûn 1, Ñieàu 86 Luaät Kinh doanh baûo hieåm quy ñònh: Moät trong nhöõng ñieàu kieän hoaït ñoäng ñaïi lyù baûo hieåm laø phaûi coù chöùng chæ ñaøo taïo ñaïi lyù baûo hieåm do doanh nghieäp baûo hieåm hoaëc Hieäp hoäi Baûo hieåm Vieät Nam caáp. Quy ñònh naøy chöa thaät chaët cheõ. Thöïc teá cho thaáy, nhieàu ñaïi lyù chöa qua ñaøo taïo hoaëc chaát löôïng ñaøo taïo khoâng baûo ñaûm nhöng vaãn laøm ñaïi lyù baûo hieåm. Theo thoâng leä quoác teá, caùc toå chöùc, doanh nghieäp baûo hieåm neáu coù cô sôû vaät chaát vaø ñoäi nguõ giaûng vieân phuø hôïp ñeàu coù theå toå chöùc ñaøo taïo ñaïi lyù baûo hieåm. Tuy nhieân, vieäc pheâ chuaån noäi dung chöông trình ñaøo taïo, toå chöùc thi ñaïi lyù baûo hieåm phaûi laø cô quan quaûn lyù baûo hieåm thöïc hieän vaø caáp chöùng chæ ñaïi lyù baûo hieåm. Ñieàu 86 Luaät Kinh doanh baûo hieåm 2010 ñöôïc söûa ñoåi, boå sung theo höôùng quy ñònh ñaïi lyù baûo hieåm phaûi coù chöùng chæ ñaïi lyù baûo hieåm do cô sôû ñaøo taïo ñöôïc Boä Taøi chính chaáp thuaän caáp. Quy ñònh treân ñaõ naâng cao tính chuyeân nghieäp trong hoaït ñoäng ñaïi lyù baûo hieåm. Ñeå quaûn lyù toát hôn coâng taùc quaûn lyù ñaïi lyù, Boä Taøi chính caàn phaûi laø cô quan caáp

chöùng chæ haønh ngheà cho ñaïi lyù baûo hieåm, töông töï nhö chöùng chæ haønh ngheà moâi giôùi chöùng khoaùn, chöùng chæ haønh ngheà kieåm toaùn... phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá vaø khu vöïc. Ñeå traùnh nhöõng xaùo troän ñoät ngoät trong hoaït ñoäng ñaïi lyù baûo hieåm, phaùp luaät 2010 cho pheùp caùc chöùng chæ ñaøo taïo ñaïi lyù baûo hieåm ñaõ ñöôïc caáp tröôùc ngaøy Luaät naøy coù hieäu löïc (01/7/2011) vaãn coù giaù trò, khoâng phaûi laøm thuû tuïc chuyeån ñoåi. chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùcGiaùm saùt laø moät trong nhöõng noäi dung troïng yeáu trong coâng taùc quaûn lyù laïi chöa ñöôïc ñeà caäp trong Luaät Kinh doanh baûo hieåm hieän haønh. Treân thöïc teá, Boä Taøi chính ñaõ vaø ñang thöïc hieän chöùc naêng giaùm saùt hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm, töø khaâu chuaån bò caùc ñieàu kieän ñeå thaønh laäp doanh nghieäp baûo hieåm, trong suoát quaù trình hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp baûo hieåm cho ñeán caùc khaâu nhö chuyeån ñoåi moâ hình (coå phaàn hoaù, mua baùn, saùp nhaäp doanh nghieäp baûo hieåm ...) cuõng nhö giaùm saùt caùc hoaït ñoäng nghieäp vuï baûo hieåm theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Coâng taùc giaùm saùt ñöôïc thöïc hieän toaøn dieän treân caùc maët thöïc hieän cam keát hôïp ñoàng baûo hieåm vôùi beân mua baûo hieåm, tình hình quaûn lyù taøi chính, quaûn trò doanh nghieäp, tuaân

Ñieåm môùi cuûa Luaät Kinh doanh baûo hieåm

trong taïp chí taøi chính - baûo hieåm soá 2, chuùng toâi ñaõ giôùi thieäu vôùi quyù vò ñoäc giaû hai phaàn chính cuûa baøi vieát: caùc söûa ñoåi, boå sung ñeå thöïc hieän cam keát cuûa vieät nam khi gia nhaäp Wto cuõng nhö nhöõng söûa ñoåi, boå sung ñeå phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi cuûa phaùp luaät lieân quan. môøi caùc baïn theo doõi tieáp noäi dung caùc phaàn coøn laïi cuûa baøi vieát:

trieån khai thöïc hieän quy ñònh treân cuûa luaät, caàn coù theâm vaên baûn höôùng daãn quy ñònh cuï theå veà naêng löïc taøi chính cuûa phaùp nhaân, theå nhaân xin caáp pheùp cuõng nhö quy ñònh veà baèng chöùng chöùng minh nguoàn taøi chính hôïp phaùp.

qTHS. ÑINH MINH TUAÁN TAÄP ÑOAØN BAÛO VIEÄT


20 21


thuû phaùp luaät, hôïp taùc, caïnh tranh... Luaät 2010 ñaõ boå sung chöùc naêng giaùm saùt vaøo moät trong nhöõng noäi dung quaûn lyù nhaø nöôùc veà kinh doanh baûo hieåm, cuï theå nhö sau: Giaùm saùt hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm thoâng qua hoaït ñoäng nghieäp vuï, tình hình taøi chính, quaûn trò doanh nghieäp, quaûn trò ruûi ro vaø vieäc chaáp haønh phaùp luaät cuûa doanh nghieäp baûo hieåm, doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm; aùp duïng caùc bieän phaùp caàn thieát ñeå doanh nghieäp baûo hieåm baûo ñaûm caùc yeâu caàu veà taøi chính vaø thöïc hieän nhöõng cam keát vôùi beân mua baûo hieåm (Khoaûn 14 Ñieàu 1 Luaät 2010)Thanh tra chuyeân ngaønh hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm cuõng laø moät trong nhöõng chöùc naêng quaûn lyù, giaùm saùt hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm. Luaät Thanh tra ñaõ cho pheùp thanh tra chuyeân ngaønh. Thöïc teá, lónh vöïc ngaân haøng, chöùng khoaùn, thueá ... ñaõ coù thanh tra chuyeân ngaønh. Nhöng, Ñieàu 122 Luaät Kinh doanh baûo hieåm naêm 2000 chöa quy ñònh thanh tra baûo hieåm laø thanh tra nhaø nöôùc chuyeân

ngaønh. Giaûi quyeát toàn taïi treân, Luaät 2010 quy ñònh roõ thanh tra baûo hieåm chuyeân ngaønh thöïc hieän theo Luaät Kinh doanh baûo hieåm vaø phaùp luaät veà thanh tra (Khoaûn 15 Ñieàu 1 Luaät 2010).baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ñöôïc baûo hieåmVeà thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm:+ Ñieàu 15 Luaät Kinh doanh baûo hieåm hieän haønh ñaõ quy ñònh veà thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm, nhöng laïi cho pheùp caùc beân

coù thoaû thuaän khaùc. Töø ñoù, coù nhieàu caùch hieåu vaø vaän duïng khaùc nhau veà quy ñònh naøy nhaèm truïc lôïi baûo hieåm. Luaät Kinh doanh baûo hieåm söûa ñoåi, boå sung theo höôùng quy ñònh cuï theå caùc tröôøng hôïp phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm goàm: hôïp ñoàng baûo hieåm ñaõ ñöôïc giao keát vaø beân mua baûo hieåm ñaõ ñoùng phí baûo hieåm ñaày ñuû, hôïp ñoàng baûo hieåm ñaõ ñöôïc giao keát vaø doanh nghieäp baûo hieåm ñaõ coù thoaû thuaän baèng vaên baûn cho beân mua nôï phí baûo hieåm hoaëc ñaõ coù baèng chöùng veà vieäc hôïp ñoàng baûo hieåm ñaõ ñöôïc giao keát vaø beân mua baûo hieåm ñaõ ñoùng ñuû phí baûo hieåm. Quy ñònh naøy ñaõ taïo cô sôû phaùp lyù ñaày ñuû cho vieäc giaûi quyeát quyeàn lôïi baûo hieåm theo hôïp ñoàng.- Baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm trong tröôøng

hôïp doanh nghieäp baûo hieåm gaëp khoù khaên hoaëc phaù saûn:Luaät Kinh doanh baûo hieåm hieän haønh chöa yeâu caàu doanh nghieäp baûo hieåm laäp quyõ ñeå baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ñöôïc baûo hieåm. Theo Ñieàu 97 Luaät Kinh doanh baûo hieåm hieän haønh, doanh nghieäp baûo hieåm phaûi trích laäp quyõ döï tröõ baét buoäc ñöôïc trích laäp töø lôïi nhuaän sau thueá. Ñaây laø nguoàn voán

chuû sôû höõu cuûa doanh nghieäp baûo hieåm ñeå boå sung voán ñieàu leä vaø ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn nhaèm tröïc tieáp, chuû yeáu baûo veä khaû naêng taøi chính cuûa chính doanh nghieäp baûo hieåm. Trong tröôøng hôïp gaëp khuûng hoaûng, khoù khaên taøi chính hoaëc phaù saûn, thì doanh nghieäp baûo hieåm gaëp khoù khaên coù theå khoâng coù khaû naêng taøi chính ñeå trích laäp quyõ döï tröõ naøy. Quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ñöôïc baûo hieåm khoâng ñöôïc baûo veä toái öu. Vì vaäy, vieäc phaûi coù quyõ baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm laø caàn thieát. Tyû leä trích laäp quyõ naøy ñöôïc tính treân cô sôû phí baûo hieåm thu ñöôïc vaø tích luyõ theo thôøi gian hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp baûo hieåm. Doanh nghieäp baûo hieåm coù doanh thu phí baûo hieåm caøng cao vaø thôøi gian hoaït ñoäng caøng daøi thì quy moâ cuûa quyõ naøy cuõng ñöôïc taêng theâm. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy, Khoaûn 11 Ñieàu 1 Luaät 2010 quy ñònh doanh nghieäp baûo hieåm phaûi trích laäp quyõ baûo veä

ngöôøi ñöôïc baûo hieåm ñöôïc thaønh laäp ñeå baûo veä quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ñöôïc baûo hieåm trong tröôøng hôïp doanh nghieäp baûo hieåm phaù saûn hoaëc maát khaû naêng thanh toaùn. Trieån khai thöïc hieän coâng vieäc treân, caàn coù theâm vaên baûn höôùng daãn Luaät quy ñònh cuï theå veà nguyeân taéc, tyû leä trích laäp, caùc thöùc quaûn lyù vaø söû duïng quyõ. Cô quan naøo naøo seõ quaûn lyù quyõ? Quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ñöôïc baûo hieåm trong vieäc söû duïng quyõ nhö theá naøo? Chính phuû caàn höôùng daãn tyû leä trích laäp, caùch thöùc quaûn lyù vaø söû duïng quyõ naøy cho phuø hôïp vôùi töøng thôøi kyø. caùc quy ñònh phaûi ñöôïc boä taøi chính chaáp thuaänLuaät Kinh doanh baûo hieåm hieän haønh chöa quy ñònh vieäc thay ñoåi chöùc danh “Chuyeân gia tính toaùn’’ phaûi ñöôïc söï chaáp thuaän cuûa Boä Taøi chính. Chuyeân gia tính toaùn laø moät chöùc danh raát ñaëc thuø vaø voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi doanh nghieäp baûo hieåm. Caùc nhieäm vuï chính maø chuyeân gia tính toaùn phaûi thöïc hieän bao goàm: xaây döïng quy taéc ñieàu khoaûn saûn phaåm, tính toaùn phí baûo hieåm, laäp döï phoøng nghieäp vuï, thöïc hieän taùch quyõ chia laõi, ñaùnh giaù khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp baûo hieåm. Caùc nhieäm vuï naøy coù lieân quan tröïc tieáp ñeán an toaøn taøi chính cuûa doanh nghieäp cuõng nhö baûo ñaûm quyeàn lôïi cuûa ngöôøi tham gia baûo hieåm. Beân caïnh ñoù, chuyeân gia tính toaùn coøn coù vai troø ñoäc laäp trong vieäc kòp thôøi baùo caùo cô quan quaûn lyù baûo hieåm trong tröôøng hôïp doanh nghieäp baûo hieåm coù nhöõng nguy cô, ruûi ro veà taøi chính cuõng nhö khaû naêng thanh toaùn, giuùp cô quan quaûn lyù kòp thôøi aùp duïng caùc bieän phaùp nhaèm baûo ñaûm an toaøn taøi chính cuûa doanh nghieäp baûo hieåm noùi chung vaø quyeàn lôïi cuûa ngöôøi tham gia baûo hieåm noùi rieâng. Luaät 2010 ñaõ boå sung quy ñònh khi doanh nghieäp baûo hieåm thay ñoåi chuyeân gia tính toaùn phaûi ñöôïc Boä Taøi chính chaáp thuaän. Quy ñònh treân taïo ñieàu kieän cho beân mua baûo hieåm bieát ñöôïc vieäc thay ñoåi caùc vò trí chuû choát ñeå coù theå lieân laïc, yeâu caàu giaûi ñaùp thaéc maéc. Maët khaùc, quy ñònh nhö vaäy cuõng giuùp Boä Taøi chính

trong vieäc haäu kieåm caùc vò trí chuû choát coù ñaùp öùng ñieàu kieän theo quy ñònh cuûa phaùp luaät khoâng.Vieäc ñaàu tö cuûa doanh nghieäp baûo hieåm ra nöôùc ngoaøi vaø ñaàu tö trôû laïi neàn kinh teá laø caàn thieát vaø phaùp luaät khoâng caám. Tuy nhieân, hoaït ñoäng ñaàu tö cuûa doanh nghieäp baûo hieåm khoâng chæ ñaùp öùng nhu caàu sinh lôïi maø coøn phaûi baûo ñaûm an toaøn vaø tính thanh khoaûn ñeå boài thöôøng baûo hieåm hoaëc traû tieàn baûo hieåm kòp thôøi cho caùc toå chöùc caù nhaân tham gia baûo hieåm. Do vaäy, vieäc doanh nghieäp baûo hieåm ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi caàn ñöôïc quaûn lyù moät caùch thaän troïng, khuyeán khích doanh nghieäp baûo hieåm ñaàu tö trong nöôùc, baûo ñaûm duy trì khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp baûo hieåm vaø baûo veä toát hôn quyeàn lôïi cuûa ngöôøi ñöôïc baûo hieåm. Luaät 2010 boå sung quy ñònh khi doanh nghieäp baûo hieåm ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi phaûi ñöôïc Boä Taøi chính chaáp thuaän (Khoaûn 9 Ñieàu 1).Treân ñaây laø nhöõng noäi dung chính ñöôïc quy ñònh trong Luaät söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûa Luaät kinh doanh baûo hæeåm naêm 2010. Luaät 2010 ñaõ coù moät böôùc tieán môùi, ñaõ naém baét ñöôïc vaø ñöa ra ñöôïc caùch thöùc giaûi quyeát hôïp lyù ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà môùi phaùt sinh treân thöïc tieãn lieân quan tôùi hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm. Tuy nhieân, vaãn coøn toàn taïi nhöõng vaán ñeà ñaõ phaùt sinh trong kinh doanh baûo hieåm, ñaëc bieät laø trong lónh vöïc baûo hieåm nhaân thoï chöa ñöôïc phaùp luaät quy ñònh; coøn moät soá vaán ñeà xung ñoät giöõa Luaät Kinh doanh baûo hieåm vaø Boä Luaät Daân söï vaãn chöa ñöôïc xöû lyù trong laàn söûa ñoåi naøy. Ñeå trieån khai ñöôïc quy ñònh cuûa Luaät 2010 cuõng seõ phaûi tieáp tuïc laøm roõ hôn moät soá vaán ñeà lieân quan. Hy voïng moïi vaán ñeà phaùt sinh trong kinh doanh baûo hieåm seõ sôùm ñöôïc phaùp luaät giaûi quyeát moät caùch ñoàng boä khoâng chæ baèng Luaät Kinh doanh baûo hieåm maø coøn baèng caùc luaät khaùc lieân quan; Caùc vaên baûn höôùng daãn thi haønh Luaät 2010 seõ sôùm ñöôïc ban haønh moät caùch ñoàng boä ñeå nhöõng vaán ñeà ñaõ ñöôïc ñieàu chænh söûa ñoåi, boå sung sôùm ñi vaøo cuoäc soáng.l

Luaät Kinh doanh baûo hieåm hieän haønh ñaõ quy ñònh veà thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm, nhöng laïi cho pheùp caùc beân coù thoaû thuaän khaùc. Töø ñoù, coù nhieàu caùch hieåu vaø vaän duïng khaùc nhau veà quy ñònh naøy nhaèm truïc lôïi baûo hieåm.

luaät kinh doanh baûo hieåm hieän haønh chöa quy ñònh vieäc thay ñoåi chöùc danh “chuyeân gia tính toaùn’’ phaûi ñöôïc söï chaáp thuaän cuûa boä taøi chính. chuyeân gia tính toaùn laø moät chöùc danh raát ñaëc thuø vaø voâ cuøng quan troïng ñoái vôùi doanh nghieäp baûo hieåm. caùc nhieäm vuï chính maø chuyeân gia tính toaùn phaûi thöïc hieän bao goàm: xaây döïng quy taéc ñieàu khoaûn saûn phaåm, tính toaùn phí baûo hieåm, laäp döï phoøng nghieäp vuï, thöïc hieän taùch quyõ chia laõi, ñaùnh giaù khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp baûo hieåm.


22 23


Sau 10 naêm ñi vaøo thöïc tieãn cuoäc soáng, Luaät Kinh doanh baûo hieåm soá 24/2000/QH10 ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua ngaøy 09/12/2000 (sau ñaây goïi taét laø LKDBH) ñaõ phaùt huy vai troø voâ cuøng quan troïng trong vieäc goùp phaàn taïo laäp haønh

lang phaùp lyù ñoàng boä, thoáng nhaát, thuùc ñaåy vaø ñaûm baûo cho söï phaùt trieån chung cuûa thò tröôøng baûo hieåm nöôùc nhaø. Beân caïnh nhöõng öu ñieåm ñoù, trong quaù trình thöïc hieän, LKDBH cuõng ñaõ boäc loä khoâng ít nhöõng ñieåm haïn cheá caàn thieát phaûi söûa ñoåi, boå sung vaø hoaøn thieän.

Töø söï toång keát vaø ñaùnh giaù veà nhöõng ñieåm toàn taïi cuûa LKDBH, ngaøy 24/11/2010, Quoác hoäi khoùa XI ñaõ thoâng qua Luaät soá 61/2010/QH11 söûa ñoåi, boå sung moät soá ñieàu cuûa Luaät kinh doanh baûo hieåm (sau ñaây goïi taét laø LKDBH söûa ñoåi). LKDBH söûa ñoåi ñaõ ñöa ra khaù nhieàu ñieåm môùi ñoù laø caùc quy ñònh söûa ñoåi, boå sung veà loaïi hình baûo hieåm, baûo hieåm qua bieân giôùi, thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm, ñaáu thaàu trong baûo hieåm, quyõ baûo veä ngöôøi tieâu duøng… Trong phaïm vi baøi vieát naøy, taùc giaû chæ ñeà caäp ñeán nhöõng quy ñònh caàn cuï theå hoùa cuûa LKDBH söûa ñoåi.

1. Quy ñònh veà baûo hieåm Söùc khoûeTaïi khoaûn 3 Ñieàu 7 LKDBH söûa ñoåi soá 61/2010/QH11

coù boå sung loaïi hình baûo hieåm söùc khoûe laø moät nghieäp vuï baûo hieåm rieâng ngoaøi nghieäp vuï baûo hieåm nhaân thoï vaø phi nhaân thoï. Theo ñoù, veà nguyeân taéc keå töø ngaøy LKDBH söûa ñoåi coù hieäu löïc - ngaøy 01/7/2011 thì caùc doanh nghieäp baûo hieåm cuõng ñaõ coù theå trieån khai nghieäp vuï naøy. Tuy nhieân, do chöa coù vaên baûn quy ñònh chi tieát hoaëc höôùng daãn veà vaán ñeà naøy neân caùc doanh nghieäp vaãn luùng tuùng khoâng bieát phaûi thöïc hieän nhö theá naøo vaø baét ñaàu töø ñaâu. Ñeå trieån khai ñöôïc nghieäp vuï naøy, theo chuùng toâi, trong caùc vaên baûn döôùi luaät caàn ñöa ra caùc noäi dung traû lôøi nhöõng thaéc maéc sau:

-Tröôøng hôïp moät toå chöùc muoán thaønh laäp doanh nghieäp baûo hieåm kinh doanh ñôn thuaàn nghieäp vuï baûo hieåm söùc khoûe thì coù ñöôïc hay khoâng, neáu ñöôïc thì möùc voán phaùp ñònh

quy ñònh ñoái vôùi doanh nghieäp naøy laø bao nhieâu, trình töï, thuû tuïc thaønh laäp doanh nghieäp naøy seõ nhö theá naøo.

- Hieän taïi trong Giaáy pheùp thaønh laäp vaø hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp baûo hieåm nhaân thoï chæ ñöôïc pheùp kinh doanh nghieäp vuï baûo hieåm söùc khoûe boå trôï cho saûn phaåm baûo hieåm nhaân thoï. Neáu theo LKDBH söûa ñoåi, caùc doanh nghieäp naøy coù ñöôïc tieán haønh kinh doanh nghieäp vuï baûo hieåm söùc khoûe moät caùch ñoäc laäp vôùi nghieäp vuï baûo hieåm nhaân thoï hay khoâng vaø coù phaûi thöïc hieän thuû tuïc thay ñoåi Giaáy pheùp thaønh laäp vaø hoaït ñoäng khoâng. Theo taùc giaû neân quy ñònh cho pheùp caùc doanh nghieäp baûo hieåm nhaân thoï kinh doanh nghieäp vuï baûo hieåm söùc khoûe ñoäc laäp ñeå ñaûm baûo coâng baèng giöõa caùc doanh nghieäp baûo hieåm nhaân thoï, phi nhaân thoï.

- Töø tröôùc khi LKDBH söûa ñoåi ñöôïc ban haønh ñeán nay, caùc doanh nghieäp baûo hieåm phi nhaân thoï vaãn ñang ñöôïc trieån khai nghieäp vuï baûo hieåm söùc khoûe vaø hoï ñöôïc chuû ñoäng xaây döïng quy taéc, ñieàu khoaûn vaø bieåu phí cuûa caùc saûn phaåm naøy. Neáu theo quy ñònh môùi hieän nay thì doanh nghieäp baûo hieåm phi nhaân thoï coù ñöôïc tieáp tuïc kinh doanh nghieäp vuï baûo hieåm söùc khoûe khoâng vaø hoï coù phaûi xin pheùp Boä Taøi chính pheâ chuaån laïi caùc saûn phaåm ñang trieån khai hay khoâng.

2. Quy ñònh veà thôøi ñieåm phaùt Sinh traùch nhieäm baûo hieåm

Thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm laø moät trong nhöõng ñieàu khoaûn ñaëc bieät quan troïng cuûa hôïp ñoàng baûo hieåm. Noù laø ñieåm moác maø taïi ñoù khi söï kieän baûo hieåm xaûy ra, doanh nghieäp baûo hieåm seõ phaûi boài thöôøng, thanh toaùn tieàn baûo hieåm cho khaùch haøng. Vì vaäy, LKDBH cuûa caùc nöôùc ñeàu quy ñònh veà noäi dung naøy nhaèm raøng buoäc traùch nhieäm cuûa doanh nghieäp baûo hieåm vaø baûo veä ngöôøi tieâu duøng.

LKDBH naêm 2000 quy ñònh “Traùch nhieäm baûo hieåm phaùt sinh khi hôïp ñoàng

baûo hieåm ñaõ ñöôïc giao keát hoaëc khi coù baèng chöùng doanh nghieäp ñaõ chaáp nhaän baûo hieåm vaø beân mua baûo hieåm ñaõ ñoùng phí baûo hieåm, tröø tröôøng hôïp coù thoûa thuaän khaùc trong hôïp ñoàng baûo hieåm”. Quy ñònh naøy ñaõ ñöôïc thay ñoåi caên baûn taïi Ñieàu 15 LKDBH söûa ñoåi, cuï theå laø: “Traùch nhieäm baûo hieåm phaùt sinh khi coù moät trong caùc tröôøng hôïp sau ñaây: 1. Hôïp ñoàng baûo hieåm ñaõ ñöôïc giao keát vaø beân mua baûo hieåm ñaõ ñoùng phí baûo hieåm; 2. Hôïp ñoàng baûo hieåm ñaõ ñöôïc giao keát, trong ñoù coù thoûa thuaän giöõa doanh nghieäp baûo hieåm vaø beân mua baûo hieåm veà vieäc beân mua baûo hieåm nôï phí baûo hieåm; 3. Coù baèng chöùng veà vieäc hôïp ñoàng baûo hieåm ñaõ ñöôïc giao keát vaø beân mua baûo hieåm ñaõ ñoùng ñuû phí baûo hieåm”.

So vôùi quy ñònh cuõ, quy ñònh veà thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm trong LKDBH söûa ñoåi ñaõ môû roäng theâm ñoái vôùi nhöõng hôïp ñoàng nôï phí. Theo ñoù, neáu doanh nghieäp baûo hieåm chaáp nhaän cho beân mua baûo hieåm nôï phí baûo hieåm thì traùch nhieäm baûo hieåm vaãn phaùt sinh hieäu löïc keå töø thôøi ñieåm hôïp ñoàng ñöôïc giao keát. Vieäc môû roäng naøy laø hôïp lyù vaø phuø hôïp vôùi thöïc teá ñang dieãn ra treân thò tröôøng.

Neáu nhö LDKBH naêm 2000 ñeà cao söï thoûa thuaän giöõa caùc beân veà thôøi ñieåm

Nhöõng quy ñònh caàn cuï theå hoùa trong Luaät Kinh doanh baûo hieåm söûa ñoåiqTHS. PHí THÒ QUYØNH NGA

TOåNG COâNG TY BAÛO VIEÄT NHAâN THOÏ

töø tröôùc khi lkdbh söûa ñoåi ñöôïc ban haønh ñeán nay, caùc doanh nghieäp baûo hieåm phi nhaân thoï vaãn ñang ñöôïc trieån khai nghieäp vuï baûo hieåm söùc khoûe vaø hoï ñöôïc chuû ñoäng xaây döïng quy taéc, ñieàu khoaûn vaø bieåu phí cuûa caùc saûn phaåm naøy.


24 25


bieät raát lôùn so vôùi quy ñònh cuûa Luaät ñaáu thaàu. Ñeå traùnh phöùc taïp hoùa veà thuû tuïc, haïn cheá söï toán keùm veà chi phí, caùc cô quan Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn neân nghieân cöùu boå sung caùc quy ñònh giôùi haïn möùc voán, loaïi taøi saûn caàn phaûi ñaàu thaàu töông töï nhö Luaät ñaáu thaàu. Beân caïnh ñoù, chuùng toâi cuõng ñeà nghò Boä chuû quaûn ban haønh maãu hoà sô môøi thaàu veà baûo hieåm ñeå caùc doanh nghieäp coù cô sôû thöïc hieän thay vì vaän duïng maãu hoà sô môøi thaàu mua baùn haøng hoùa nhö hieän nay trong ñaáu thaàu veà baûo hieåm laø khoâng phuø hôïp.

4. Quy ñònh veà Quyõ baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm

LKDBH söûa ñoåi ñaõ quy ñònh theâm vieäc laäp quyõ baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm beân caïnh quyõ döï tröõ baét buoäc. “Quyõ baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm ñöôïc thaønh laäp ñeå baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm trong tröôøng hôïp doanh nghieäp baûo hieåm bò phaù saûn hoaëc maát khaû naêng thanh toaùn. Nguoàn ñeå laäp Quyõ baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm hieåm ñöôïc trích laäp theo tyû leä phaàn traêm treân phí baûo hieåm aùp duïng ñoái vôùi taát caû caùc hôïp ñoàng baûo hieåm. Chính phuû quy ñònh vieäc trích laäp vaø quaûn lyù, söû duïng Quyõ baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm”.

Quy ñònh veà Quyõ baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm mang moät yù nghóa raát lôùn trong vieäc xaây döïng moät thò tröôøng baûo hieåm phaùt trieån laønh maïnh vaø an toaøn. Tuy nhieân, trong haàu heát caùc saûn phaåm baûo hieåm nhaân thoï hieän nay vieäc thanh toaùn quyeàn lôïi baûo hieåm ñöôïc traû cho ñoái töôïng laø ngöôøi thuï höôûng ñöôïc chæ ñònh nhaän quyeàn lôïi baûo hieåm vaø beân mua baûo hieåm. Theo ñoù, neáu Quyõ naøy chæ söû duïng ñeå traû cho ngöôøi ñöôïc baûo hieåm thì coù theå seõ daãn ñeán söï xung ñoät giöõa quy ñònh naøy vaø cam keát taïi hôïp ñoàng baûo hieåm cuõng nhö quy ñònh veà ngöôøi thuï höôûng trong LKDBH. Maët khaùc, ñoái vôùi caùc saûn phaåm baûo hieåm nhaân thoï, phí baûo hieåm khoâng ñôn

thuaàn laø phí baûo hieåm ruûi ro nhö caùc saûn phaåm baûo hieåm phi nhaân thoï maø khoaûn phí baûo hieåm naøy bao goàm caû khoaûn tieàn khaùch haøng tieát kieäm, ñaàu tö. Do ñoù, trong caùc nghò ñònh vaø thoâng tö höôùng daãn saép tôùi caàn laøm roõ phí baûo hieåm duøng laøm cô sôû ñeå trích laäp quyõ naøy laø loaïi phí baûo hieåm gì. Ngoaøi ra, cuõng caàn boå sung caùc quy ñònh ñeå vaän haønh, quaûn lyù vaø kieåm soaùt Quyõ naøy ñeå noù hoaït ñoäng hieäu quaû.

5. Quy ñònh veà nhöõng thay ñoåi phaûi ñöôïc boä taøi chính chaÁp thuaän

Ngoaøi caùc vaán ñeà lôùn ñöôïc phaân tích ôû treân, chuùng toâi thaáy raèng trong LKDBH söûa ñoåi coù moät soá caùc quy ñònh khaùc caàn cuï theå hoùa. Chaúng haïn nhö quy ñònh veà nhöõng thay ñoåi phaûi ñöôïc chaáp thuaän taïi ñieåm g khoaûn 1 Ñieàu 16. Trong LKDBH söûa ñoåi coù boå sung tröôøng hôïp thay ñoåi Chuû tòch Hoäi ñoàng quaûn trò, Toång Giaùm ñoác (Giaùm ñoác), chuyeân gia tính toaùn phaûi ñöôïc Boä Taøi chính chaáp thuaän baèng vaên baûn. Quy ñònh naøy roõ raøng chæ phuø hôïp vôùi Coâng ty coå phaàn coøn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp baûo hieåm ñöôïc thaønh laäp vaø hoaït ñoäng döôùi hình thöùc Coâng ty TNHH hay Hôïp taùc xaõ thì chöùc danh quaûn lyù laïi laø Chuû tòch Hoäi ñoàng thaønh vieân, Chuû nhieäm Hôïp taùc xaõ. Theo ñoù, ñeå ñaûm baûo coâng baèng giöõa caùc toå chöùc kinh doanh baûo hieåm, trong caùc vaên baûn döôùi luaät caàn boå sung caû tröôøng hôïp thay ñoåi Chuû tòch Hoäi ñoàng thaønh vieân, Chuû nhieäm Hôïp taùc xaõ cuõng phaûi ñöôïc Boä Taøi chính chaáp thuaän.

Treân ñaây laø moät soá yù kieán ñoùng goùp cuûa taùc giaû veà nhöõng quy ñònh trong LKDBH söûa ñoåi caàn cuï theå hoùa nhaèm taïo döïng moät khung phaùp lyù ñoàng boä vaø hoaøn chænh. Hy voïng raèng, nhöõng vaán ñeà traên trôû naøy cuûa chuùng toâi seõ ñöôïc giaûi ñaùp trong caùc vaên baûn quy ñònh vaø höôùng daãn LKDBH saép tôùi. l

phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm thì LKDBH söûa ñoåi laïi boû ñi tröôøng hôïp caùc beân ñöôïc thoûa thuaän veà thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm ngoaïi tröø tröôøng hôïp thoûa thuaän veà nôï phí baûo hieåm. Muïc ñích cuûa quy ñònh naøy laø nhaèm ngaên chaën vieäc caùc doanh nghieäp baûo hieåm ñöa ra caùc quy ñònh khoâng coù lôïi cho khaùch haøng bôûi baûn chaát cuûa hôïp ñoàng baûo hieåm laø moät loaïi hôïp ñoàng theo maãu neân beân mua baûo hieåm gaàn nhö khoâng ñöôïc thoûa thuaän veà caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng. Tuy vaäy, quy ñònh naøy coù theå seõ khieán cho haøng loaït caùc ñieàu khoaûn baûo hieåm hieän haønh cuûa doanh nghieäp baûo hieåm trôû neân khoâng coøn phuø hôïp, chaúng haïn nhö thoûa thuaän veà vieäc aùp duïng thôøi gian chôø 01 ngaøy keå töø ngaøy kyù hôïp ñoàng ñoái vôùi ruûi ro do tai naïn, 12 thaùng ñoái vôùi ruûi ro töû vong do beänh… Vaán ñeà chuùng toâi ñaët ra ôû ñaây laø: i) vôùi quy ñònh môùi veà thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm, caùc doanh nghieäp baûo hieåm coù ñöôïc ñöa ra caùc quy ñònh veà thôøi gian chôø ñoái vôùi moät soá ruûi ro cuûa ngöôøi ñöôïc baûo hieåm hay khoâng; ii) lieäu vieäc quy ñònh môùi veà thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm coù laøm giaûm ñi söï ña daïng cuûa caùc saûn phaåm baûo hieåm hay khoâng; iii) khi nhöõng quy ñònh trong caùc ñieàu khoaûn baûo hieåm hieän haønh cuûa caùc doanh nghieäp baûo hieåm khoâng coøn phuø hôïp vôùi quy ñònh môùi veà thôøi ñieåm phaùt sinh traùch nhieäm baûo hieåm thì noù coù ñöông nhieân maát hieäu löïc hay khoâng. Ñieàu naøy raát caàn söï quy ñònh chi tieát trong caùc vaên baûn höôùng daãn LKDBH söûa ñoåi saép tôùi.

3.Quy ñònh veà ñaÁu thaàu trong baûo hieåm

Trong thôøi gian qua, vieäc ñaáu thaàu baûo hieåm raát khoù thöïc hieän treân thöïc teá do khoâng coù nhöõng quy ñònh rieâng bieät. Haàu heát hoà sô môøi thaàu baûo hieåm ñeàu ñöôïc laøm theo maãu hoà sô môøi thaàu mua saém haøng hoùa nhö höôùng daãn Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö neân coù nhieàu ñieåm khoâng phuø hôïp. Maët khaùc, beân môøi thaàu luoân ñöa ra caùc yeâu caàu veà saûn phaåm caàn mua laø söï keát hôïp taát caû nhöõng ñaëc tröng saûn phaåm baûo hieåm treân thò tröôøng thaäm chí khoâng chaáp nhaän caû vieäc loaïi tröø traùch nhieäm baûo hieåm. Theo ñoù, khoù coù moät saûn phaåm baûo hieåm naøo treân thò tröôøng coù theå ñaùp öùng yeâu caàu naøy cuûa beân môøi thaàu.

Xuaát phaùt töø baát caäp treân, LKDBH söûa ñoåi ñaõ khaéc phuïc baèng caùch ñöa ra quy ñònh taïi khoaûn 3 Ñieàu 10 nhö sau:

“Döï aùn söû duïng voán nhaø nöôùc, taøi saûn thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc hoaëc cuûa doanh nghieäp nhaø nöôùc phaûi thöïc hieän ñaáu thaàu veà ñieàu kieän, phaïm vi, möùc traùch nhieäm, möùc phí, chaát löôïng dòch vuï, naêng löïc baûo hieåm vaø naêng löïc taøi chính cuûa doanh nghieäp baûo hieåm. Vieäc ñaáu thaàu phaûi ñaûm baûo coâng khai, minh baïch theo quy ñònh cuûa Luaät ñaáu thaàu vaø phaùp luaät veà ñaáu thaàu”.

Tuy nhieân, vôùi quy ñònh treân thì taát caû caùc döï aùn, taøi saûn duø lôùn hay nhoû söû duïng voán nhaø nöôùc, thuoäc sôû höõu nhaø nöôùc hoaëc cuûa doanh nghieäp nhaø nöôùc ñeàu thuoäc ñoái töôïng phaûi ñaáu thaàu. Ñieàu naøy theo chuùng toâi laø chöa thöïc söï hôïp lyù, ñaëc bieät laø coù söï khaùc

Muïc ñích cuûa quy ñònh naøy laø nhaèm ngaên chaën vieäc caùc doanh nghieäp baûo hieåm ñöa ra caùc quy ñònh khoâng coù lôïi cho khaùch haøng bôûi baûn chaát cuûa hôïp ñoàng baûo hieåm laø moät loaïi hôïp ñoàng theo maãu neân beân mua baûo hieåm gaàn nhö khoâng ñöôïc thoûa thuaän veà caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng.

“Quyõ baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm ñöôïc thaønh laäp ñeå baûo veä ngöôøi ñöôïc baûo hieåm trong tröôøng hôïp doanh nghieäp baûo hieåm bò phaù saûn hoaëc maát khaû naêng thanh toaùn

ñeå ñaûm baûo coâng baèng giöõa caùc toå chöùc kinh doanh baûo hieåm, trong caùc vaên baûn döôùi luaät caàn boå sung caû tröôøng hôïp thay ñoåi chuû tòch hoäi ñoàng thaønh vieân, chuû nhieäm hôïp taùc xaõ cuõng phaûi ñöôïc boä taøi chính chaáp thuaän.

ñeà nghò boä chuû quaûn ban haønh maãu hoà sô môøi thaàu veà baûo hieåm ñeå caùc doanh nghieäp coù cô sôû thöïc hieän thay vì vaän duïng maãu hoà sô môøi thaàu mua baùn haøng hoùa nhö hieän nay trong ñaáu thaàu veà baûo hieåm laø khoâng phuø hôïp.


26 27


Töø naêm 2001 ñeán nay, heä thoáng chuaån möïc keá toaùn goàm 26 chuaån möïc xaây döïng treân cô sôû caùc chuaån möïc keá toaùn quoác teá ñaõ ñöôïc ban haønh trong ñoù coù

Chuaån möïc keá toaùn soá 19 - “Hôïp ñoàng baûo hieåm”.

Chuaån möïc keá toaùn soá 19 (VAS 19) ñöôïc xaây döïng döïa treân Chuaån möïc baùo caùo taøi chính quoác teá soá 4 - Hôïp ñoàng baûo hieåm (IFRS 4). IFRS 4 ra ñôøi vaøo thaùng 3/2004, laø keát quaû cuûa giai ñoaïn 1 döï aùn Chuaån möïc keá toaùn Hôïp ñoàng baûo hieåm cuûa UÛy ban Chuaån möïc keá toaùn quoác teá (IASB) phoái hôïp vôùi UÛy ban Chuaån möïc keá toaùn taøi chính Myõ (FASB). Ñaây laø moät chuaån möïc coù tính chaát taïm thôøi neân IFRS 4 chæ coù nhöõng thay ñoåi khaù haïn cheá caùc thoâng leä keá toaùn, khoâng coù nhöõng thay ñoåi lôùn vì e ngaïi coù theå caàn phuïc hoài laïi trong giai ñoaïn 2. IFRS 4 chuû yeáu lieân quan ñeán vieäc phaân loaïi vaø trình baøy.

Chuaån möïc keá toaùn hôïp ñoàng baûo hieåm laø moät chuaån möïc rieâng cho ngaønh baûo hieåm, moät lónh vöïc heát söùc ñaëc thuø vôùi chu kyø kinh doanh ñaûo ngöôïc. Nhieàu khaùi nieäm veà baûo hieåm cuõng nhö ñaàu tö trong chuaån möïc heát söùc môùi meû vôùi khoâng chæ nhöõng ngöôøi tham gia soaïn thaûo chuaån möïc ôû Vieät Nam maø ngay caû ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laøm trong lónh vöïc baûo hieåm. Muïc ñích cuûa baøi vieát naøy laø giôùi thieäu caùc noäi dung chính cuûa chuaån möïc treân cô sôû taøi lieäu höôùng daãn chuaån möïc cuûa IASB vôùi mong muoán giuùp nhöõng ngöôøi quan taâm ñeán aùp duïng chuaån möïc hieåu roõ hôn moät soá noäi dung cuûa chuaån möïc. Taùc giaû cuõng coá gaéng lieân heä vôùi tình hình thöïc teá cuûa caùc doanh nghieäp baûo hieåm Vieät Nam trong aùp duïng moät soá noäi dung cuûa chuaån möïc.

Noäi dung cô baûn cuûa VAS 19 cuõng nhö IFRS 4 bao goàm caùc vaán ñeà sau:

1. ñònh nghóa hôïp ñoàng baûo hieåm

Ñònh nghóa hôïp ñoàng baûo hieåm laø noäi dung quan troïng haøng ñaàu cuûa chuaån möïc. Chæ nhöõng hôïp ñoàng thoûa maõn ñieàu kieän laø hôïp ñoàng baûo hieåm theo tieâu chuaån cuûa chuaån möïc môùi aùp duïng chuaån möïc naøy.

Hôïp ñoàng baûo hieåm theo ñònh nghóa cuûa chuaån möïc phaûi coù söï chuyeån giao ruûi ro baûo hieåm ñaùng keå baèng caùch ñoàng yù boài thöôøng, traû tieàn cho ngöôøi mua baûo hieåm neáu coù söï kieän cuï theå khoâng chaéc chaén trong töông lai (söï kieän baûo hieåm) xaûy ra, aûnh höôûng baát lôïi ñeán ngöôøi mua baûo hieåm.

Cô sôû quan troïng nhaát cuûa hôïp ñoàng baûo hieåm laø phaûi coù ruûi ro baûo hieåm ñaùng keå. Ruûi ro baûo hieåm laø caùc ruûi ro ñöôïc chuyeån giao khoâng phaûi laø ruûi ro taøi chính. Ruûi ro taøi chính laø ruûi ro veà thay ñoåi cuûa caùc bieán soá nhö laõi suaát, giaù caùc coâng cuï taøi chính, giaù haøng hoùa, tyû giaù, chæ soá giaù, xeáp haïng tín duïng vaø caùc bieán soá phi taøi chính khoâng xaùc ñònh cuï theå cho moät ñoái töôïng nhö caùc chæ soá thôøi tieát, thieân tai (chæ soá nhieät ñoä cuûa moät thaønh phoá cuï theå, chæ soá toån thaát ñoäng ñaát cuûa moät khu vöïc naøo ñoù).

Ruûi ro baûo hieåm phaûi laø caùc ruûi ro ñöôïc chuyeån giao, töùc laø ñaõ coù tröôùc, khoâng phaûi caùc ruûi ro ñöôïc taïo ra bôûi hôïp ñoàng.

Chuaån möïc khoâng ñöa ra höôùng daãn veà maët löôïng trong ñaùnh giaù söï ñaùng keå ruûi ro baûo hieåm. Khi ñaùnh giaù möùc ñoä ñaùng keå cuûa ruûi ro baûo hieåm, hai yeáu toá caàn phaûi xem xeùt laø xaùc suaát xaûy ra vaø möùc ñoä haäu quaû. Xaùc suaát vaø möùc ñoä haäu quaû ñöôïc ño löôøng moät caùch ñoäc laäp ñeå xaùc ñònh möùc ñoä ñaùng keå cuûa ruûi ro baûo hieåm.

Söï khoâng chaéc chaén cuûa söï kieän coù theå laø keát quaû cuûa söï khoâng chaéc chaén veà söï xaûy ra cuûa söï kieän, thôøi gian xaûy ra söï kieän hoaëc möùc ñoä haäu quaû neáu xaûy ra.

Ñònh nghóa naøy phaân loaïi caùc hôïp ñoàng maø hình thöùc phaùp lyù laø hôïp ñoàng baûo hieåm thaønh hôïp ñoàng baûo hieåm vaø hôïp ñoàng ñaàu tö. Caùc hôïp ñoàng ñaàu tö vôùi phaàn khoâng ñaûm baûo cuõng tuaân theo chuaån möïc naøy, tuøy thuoäc vaøo giaù trò toái thieåu/nhoû nhaát tính theo chuaån möïc “Coâng cuï taøi chính”. Caùc hôïp ñoàng ñaàu tö khaùc ñöôïc keá toaùn theo chuaån möïc “Coâng cuï taøi chính” / IAS 39.

Theo ñònh nghóa cuûa chuaån möïc, hôïp ñoàng baûo hieåm bao goàm haàu heát caùc hôïp ñoàng baûo hieåm taøi saûn, tai naïn, chi phí y teá (phi nhaân thoï), baûo hieåm nhaân thoï coù thôøi haïn, baûo hieåm nhaân thoï troïn ñôøi. Caùc hôïp ñoàng khoâng ñöôïc coi laø hôïp ñoàng

Chuaån möïc keá toaùn veà hôïp ñoàng baûo hieåm

THS. ÑOã QUANG cÖôNGtoång coâng ty baûo hieåm baûo vieät

chuaån möïc keá toaùn hôïp ñoàng baûo hieåm laø moät chuaån möïc rieâng cho ngaønh baûo hieåm, moät lónh vöïc heát söùc ñaëc thuø vôùi chu kyø kinh doanh ñaûo ngöôïc

ôû vieät nam, keå töø thôøi ñieåm ra ñôøi cuûa doanh nghieäp baûo hieåm ñaàu tieân - coâng ty baûo hieåm vieät nam (baûo vieät) vaøo naêm 1965 vaø söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng baûo hieåm sau naøy thì nhöõng ñaëc ñieåm vaø yeâu caàu quaûn lyù rieâng, mang tính chaát ñaëc thuø cuûa ngaønh kinh doanh baûo hieåm luoân ñoøi hoûi phaûi coù heä thoáng keá toaùn phuø hôïp. tuy nhieân, cho ñeán ngaøy 31/12/1996, boä taøi chính môùi coù Quyeát ñònh soá 1296 tc/Qñ/cñkt ban haønh heä thoáng cheá ñoä keá toaùn aùp duïng cho caùc doanh nghieäp baûo hieåm. tieáp ñoù, söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa ngaønh baûo hieåm vôùi söï tham gia cuûa caùc coâng ty baûo hieåm nöôùc ngoaøi ñaõ ñaët ra nhöõng yeâu caàu quaûn lyù nhaø nöôùc môùi. luaät kinh doanh baûo hieåm ñöôïc Quoác hoäi thoâng qua naêm 2000 ñaùnh daáu böôùc chuyeån bieán lôùn cuûa ngaønh baûo hieåm vieät nam. Söï thay ñoåi cuûa cô cheá quaûn lyù taøi chính ñoái vôùi doanh nghieäp baûo hieåm cuøng vôùi nhöõng thay ñoåi trong caùc quy ñònh veà thueá laøm cho cheá ñoä keá toaùn ban haønh theo Quyeát ñònh 1296 khoâng coøn phuø hôïp nöõa. vì vaäy, ngaøy 31/12/2001 boä taøi chính ñaõ ban haønh Quyeát ñònh soá 150/2001/Qñ-btc söûa ñoåi, boå sung cheá ñoä keá toaùn doanh nghieäp baûo hieåm.


28


baûo hieåm bao goàm caùc hôïp ñoàng ñaàu tö coù chuyeån giao ruûi ro baûo hieåm ôû möùc toái thieåu, chaúng haïn nhö baûo hieåm lieân keát ñaàu tö (coøn goïi laø baûo hieåm lieân keát ñôn vò, lieân keát chung), taùi baûo hieåm taøi chính.

Vieäc phaân loaïi naøy seõ quyeát ñònh phöông phaùp keá toaùn aùp duïng ñoái vôùi töøng loaïi hôïp ñoàng maø doanh nghieäp baûo hieåm phaùt haønh. Caùc hôïp ñoàng thoûa maõn ñònh nghóa hôïp ñoàng baûo hieåm seõ ñöôïc keá toaùn theo chuaån möïc naøy, töùc laø nhö thoâng leä hieän taïi ñang aùp duïng. Caùc hôïp ñoàng ñaàu tö seõ aùp duïng phöông phaùp keá toaùn nhö ñoái vôùi coâng cuï ñaàu tö maø doanh nghieäp baûo hieåm laø ngöôøi phaùt haønh, cuï theå laø caùc hôïp ñoàng naøy seõ ñöôïc ghi nhaän tröïc tieáp laø khoaûn nôï phaûi traû treân baûng caân ñoái keá toaùn maø khoâng ñöôïc ghi nhaän laø doanh thu, chi phí

2. yeâu caàu taùch rieâng yeÁu toÁ baûo hieåm vaø yeÁu toÁ ñaàu tö

Maëc duø chuaån möïc ñaõ ñöa ra ñònh nghóa veà hôïp ñoàng baûo hieåm nhaèm phaân bieät caùc hôïp ñoàng baûo hieåm ñöôïc keá toaùn theo chuaån möïc naøy nhöng nhieàu saûn phaåm baûo hieåm, ñaëc bieät laø saûn phaåm baûo hieåm nhaân thoï bao goàm caû yeáu toá baûo hieåm vaø yeáu toá ñaàu tö. Nhö vaäy, yeáu toá ñaàu tö caàn phaûi ñöôïc taùch rieâng vaø ñöôïc ghi nhaän khaùc vôùi yeáu toá baûo hieåm neáu doanh nghieäp baûo hieåm coù theå ño löôøng ñöôïc yeáu toá ñaàu tö moät caùch rieâng reõ maø khoâng caàn xem xeùt

yeáu toá baûo hieåm, ñoàng thôøi chính saùch keá toaùn cuûa doanh nghieäp baûo hieåm chöa yeâu caàu ghi nhaän taát caû caùc nghóa vuï vaø quyeàn lôïi phaùt sinh töø yeáu toá ñaàu tö. ÔÛ ñaây, ñieàu kieän tieân quyeát ñeå taùch rieâng laø phaûi ño löôøng ñöôïc yeáu toá ñaàu tö rieâng reõ. Haàu heát caùc saûn phaåm baûo hieåm sinh kyø vaø hoãn hôïp trong baûo hieåm nhaân thoï ñeàu bao goàm yeáu toá ñaàu tö vaø baûo hieåm nhöng khoù coù theå ño löôøng yeáu toá ñaàu tö trong cô caáu phí neân doanh nghieäp baûo hieåm khoâng theå taùch rieâng ñöôïc. Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp baûo hieåm Vieät Nam, phaàn lôùn caùc saûn phaåm baûo hieåm nhaân thoï thuoäc loaïi saûn phaåm truyeàn thoáng (sinh kyø, hoãn hôïp, nieân kim,..), khoâng ño löôøng ñöôïc rieâng reõ yeáu toá ñaàu tö. Maët khaùc, phöông phaùp keá toaùn theo cheá ñoä keá toaùn cuõng nhö cheá ñoä taøi chính ñaõ yeâu caàu caùc doanh nghieäp baûo hieåm ghi nhaän nghóa vuï nôï/döï phoøng ñoái vôùi yeáu toá ñaàu tö neân caùc doanh nghieäp baûo hieåm nhaân thoï Vieät Nam khoâng caàn taùch rieâng yeáu toá ñaàu tö vaø yeáu toá baûo hieåm nhö yeâu caàu cuûa chuaån möïc.

Vieäc taùch rieâng phaàn ñaàu tö trong hôïp ñoàng baûo hieåm vaø trình baøy rieâng reõ treân baùo caùo giuùp cho vieäc ñaùnh giaù ruûi ro baûo hieåm thuaàn tuùy maø doanh nghieäp baûo hieåm ñaûm nhaän chính xaùc hôn vaø phaûn aùnh chính xaùc hôn baûn chaát cuûa phaàn ñaàu tö.

Vôùi vieäc taùch rieâng, phaàn baûo hieåm trong hôïp ñoàng baûo hieåm ñöôïc keá toaùn theo phöông phaùp keá toaùn nhaát quaùn vôùi hôïp ñoàng baûo hieåm thuaàn tuùy khaùc. Caùc khoaûn thu vaø chi lieân quan ñeán phaàn ñaàu tö seõ khoâng ñöôïc ghi nhaän vaøo keát quaû kinh doanh maø ñöôïc ghi nhaän laø caùc taøi saûn vaø nôï phaûi traû treân baûng caân ñoái keá toaùn trong khi caùc khoaûn thu chi lieân quan ñeán phaàn baûo hieåm ñöôïc ghi nhaän laø caùc khoaûn doanh thu, chi phí treân baùo caùo keát quaû kinh doanh.

Trong tieàn phí, phaàn phí baûo hieåm ñöôïc ghi nhaän laø doanh thu treân baùo caùo keát quaû kinh doanh trong khi phaàn phí ñeå ñaàu tö ñöôïc ghi nhaän laø khoaûn nôï phaûi traû treân baûng caân ñoái keá toaùn nhö vieäc keá toaùn ñoái vôùi tieàn göûi nhaän töø khaùch haøng cuûa ngaân haøng.

3. caùc thoâng leä keÁ toaùn bò nghieâm caÁm

Lieân quan ñeán chính saùch keá toaùn aùp duïng, moät soá thoâng leä keá toaùn sau bò nghieâm caám theo quy ñònh:

Moät laø, ghi nhaän caùc khoaûn döï phoøng nghieäp vuï cho caùc khieáu naïi baûo hieåm töông lai neáu khoâng coù vaøo thôøi ñieåm laäp baùo caùo (döï phoøng dao ñoäng lôùn/ñaûm baûo caân ñoái). Coù moät soá lyù do khieán chuaån möïc quy ñònh nhö vaäy. Tröôùc heát, caùc khoaûn döï phoøng naøy khoâng thoûa maõn tieâu chuaån laø khoaûn nôï phaûi traû quy ñònh taïi Nguyeân taéc neàn taûng (Framework) hoaëc Chuaån möïc chung vì doanh nghieäp baûo hieåm khoâng coù nghóa vuï hieän haønh ñoái vôùi caùc toån thaát xaûy ra sau ngaøy keát thuùc thôøi haïn cuûa hôïp ñoàng hieän taïi. Vieäc ghi nhaän khoaûn döï phoøng nhö vaäy seõ laøm giaûm möùc ñoä tin caäy vaø tính thích hôïp cuûa baùo caùo taøi chính. Treân thöïc teá, quy ñònh veà trích laäp vaø söû duïng döï phoøng dao ñoäng lôùn ôû Vieät Nam ñang ñöôïc caùc doanh nghieäp baûo hieåm phi nhaân thoï vaän duïng ñeå oån ñònh lôïi nhuaän haøng naêm, do vaäy khoâng phaûn aùnh trung thöïc keát quaû kinh doanh haøng naêm. Thöù hai, ghi nhaän caùc döï phoøng naøy khieán cho ngöôøi ñoïc baùo caùo khoâng theå xem xeùt aûnh höôûng cuûa caùc toån thaát thaûm hoïa trong quaù khöù. Thöù ba, muïc ñích cuûa baùo caùo taøi chính laø cung caáp thoâng tin höõu ích cho vieäc ra quyeát ñònh kinh teá cuûa nhieàu ñoái töôïng söû duïng baùo caùo, khoâng phaûi ñeå taêng tính an toaøn nhö muïc tieâu cuûa cô quan quaûn lyù, giaùm saùt baûo hieåm khi yeâu caàu caùc doanh nghieäp baûo hieåm ghi nhaän caùc döï phoøng naøy. Caùc cô quan quaûn lyù, giaùm saùt neân thöïc hieän muïc tieâu taêng cöôøng khaû naêng thanh toaùn cuûa caùc doanh nghieäp baûo hieåm baèng caùc

quy ñònh khaùc nhö yeâu caàu veà voán toái thieåu, voán treân cô sôû ruûi ro

Hai laø, ñoái tröø taøi saûn taùi baûo hieåm vôùi caùc khoaûn nôï baûo hieåm lieân quan, doanh thu hoaëc chi phí cuûa hôïp ñoàng taùi baûo hieåm vôùi chi phí hoaëc doanh thu cuûa caùc hôïp ñoàng baûo hieåm lieân quan. Moät ñieàu deã daøng nhaän thaáy laø thoâng thöôøng coâng ty baûo hieåm khoâng coù quyeàn ñoái tröø soá tieàn thu töø coâng ty nhaän taùi baûo hieåm vôùi soá tieàn phaûi traû cho ngöôøi mua baûo hieåm vì ñaây laø hai ñoái töôïng khaùc nhau. Do vaäy, vieäc trình baøy rieâng reõ seõ cho thaáy roõ quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng ty baûo hieåm, ñoàng thôøi giuùp ngöôøi ñoïc baùo caùo thaáy ñöôïc möùc ñoä ruûi ro tín duïng cuûa khoaûn muïc taøi saûn quan troïng cuûa coâng ty baûo hieåm laø caùc khoaûn phaûi thu ñoái vôùi coâng ty nhaän taùi baûo hieåm.

Cheá ñoä keá toaùn aùp duïng cho caùc doanh nghieäp baûo hieåm Vieät Nam ñaõ quy ñònh raát roõ vieäc haïch toaùn vaø trình baøy rieâng reõ caùc khoaûn doanh thu, chi phí cuûa hoaït ñoäng baûo hieåm goác, nhaän vaø nhöôïng taùi baûo hieåm neân hoaøn toaøn töông thích vôùi yeâu caàu cuûa chuaån möïc veà khoâng ñoái tröø doanh thu, chi phí cuûa hôïp ñoàng taùi baûo hieåm vôùi chi phí, doanh thu cuûa caùc hôïp ñoàng baûo hieåm coù lieân quan. Tuy nhieân rieâng ñoái vôùi yeâu caàu khoâng ñoái tröø taøi saûn taùi baûo hieåm vôùi khoaûn nôï lieân quan cuûa chuaån möïc, döôøng nhö ñang coù söï maâu thuaãn vôùi cheá ñoä keá toaùn vaø cheá ñoä taøi chính trong vieäc haïch toaùn, trình baøy döï phoøng nghieäp vuï baûo hieåm, ñaëc bieät laø döï phoøng boài thöôøng. Luaät Kinh doanh baûo hieåm Vieät Nam quy ñònh raát roõ taïi Ñieàu 27 veà traùch nhieäm cuûa doanh nghieäp baûo hieåm, ngöôøi mua baûo hieåm, doanh nghieäp nhaän taùi baûo hieåm lieân quan ñeán tröôøng hôïp taùi baûo hieåm theo ñoù doanh

vieäc taùch rieâng phaàn ñaàu tö trong hôïp ñoàng baûo hieåm vaø trình baøy rieâng reõ treân baùo caùo giuùp cho vieäc ñaùnh giaù ruûi ro baûo hieåm thuaàn tuùy maø doanh nghieäp baûo hieåm ñaûm nhaän chính xaùc hôn vaø phaûn aùnh chính xaùc hôn baûn chaát cuûa phaàn ñaàu tö.

cheá ñoä keá toaùn aùp duïng cho caùc doanh nghieäp baûo hieåm vieät nam ñaõ quy ñònh raát roõ vieäc haïch toaùn vaø trình baøy rieâng reõ caùc khoaûn doanh thu, chi phí cuûa hoaït ñoäng baûo hieåm goác, nhaän vaø nhöôïng taùi baûo hieåm neân hoaøn toaøn töông thích vôùi yeâu caàu cuûa chuaån möïc veà khoâng ñoái tröø doanh thu, chi phí cuûa hôïp ñoàng taùi baûo hieåm vôùi chi phí, doanh thu cuûa caùc hôïp ñoàng baûo hieåm coù lieân quan.


30 31


nghieäp baûo hieåm chòu traùch nhieäm duy nhaát ñoái vôùi beân mua baûo hieåm keå caû trong tröôøng hôïp taùi baûo hieåm nhöõng traùch nhieäm ñaõ nhaän baûo hieåm, doanh nghieäp nhaän taùi baûo hieåm khoâng ñöôïc yeâu caàu beân mua baûo hieåm tröïc tieáp ñoùng phí baûo hieåm cho mình vaø beân mua baûo hieåm khoâng ñöôïc yeâu caàu doanh nghieäp nhaän taùi baûo hieåm traû tieàn baûo hieåm hoaëc boài thöôøng cho mình, tröø tröôøng hôïp coù thoaû thuaän khaùc trong hôïp ñoàng baûo hieåm. Nhöng khi quy ñònh veà vieäc trích laäp döï phoøng nghieäp vuï, caùc vaên baûn phaùp luaät laïi quy ñònh doanh nghieäp baûo hieåm trích laäp döï phoøng ñoái vôùi phaàn traùch nhieäm giöõ laïi (ñaõ tröø ñi phaàn traùch nhieäm cuûa doanh nghieäp nhaän taùi). Do vaäy treân baùo caùo taøi chính, haàu heát caùc doanh nghieäp baûo hieåm Vieät Nam, tröø Toång Coâng ty Baûo hieåm Baûo Vieät, chæ trình baøy khoaûn nôï baûo hieåm (hay döï phoøng nghieäp vuï) laø soá sau khi ñoái tröø giöõa nôï baûo hieåm phaûi traû beân mua baûo hieåm vôùi khoaûn phaûi thu coâng ty nhaän taùi (taøi saûn taùi baûo hieåm). Treân baùo caùo taøi chính cuûa mình, Toång Coâng ty Baûo hieåm Baûo Vieät trình baøy döï phoøng boài thöôøng cho toaøn boä traùch nhieäm ñoái vôùi beân mua baûo hieåm ñoàng thôøi trình baøy khoaûn phaûi thu ñoái vôùi coâng ty nhaän taùi baûo hieåm phaàn traùch nhieäm ñaõ taùi baûo hieåm.

4. vaÁn ñeà kieåm tra döï phoøng nghieäp vuï

Chuaån möïc yeâu caàu kieåm tra söï ñaày ñuû cuûa döï phoøng nghieäp vuï. Doanh nghieäp baûo hieåm phaûi tieán haønh ñaùnh giaù xem taïi moãi thôøi ñieåm laäp baùo caùo, caùc döï phoøng nghieäp vuï baûo hieåm ñaõ ghi nhaän coù chính xaùc hay khoâng baèng caùch öôùc tính giaù trò cuûa caùc doøng tieàn trong töông lai thuoäc caùc hôïp ñoàng baûo hieåm do doanh nghieäp baûo hieåm phaùt haønh. Neáu nhö sau khi ñaùnh giaù thaáy raèng giaù trò ghi soå hieän thôøi cuûa caùc döï phoøng nghieäp vuï baûo hieåm (tröø ñi chi phí khai thaùc coù lieân quan chöa phaân boå) laø khoâng chính xaùc vôùi caùc doøng

tieàn trong töông lai thì toaøn boä cheânh leäch phaùt hieän ra seõ phaûi ghi nhaän vaøo trong baùo caùo laõi loã.

5. kieåm tra Söï giaûm giaù trò cuûa taøi Saûn taùi baûo hieåm

Taïi moãi thôøi ñieåm baùo caùo, doanh nghieäp baûo hieåm phaûi tieán haønh ñaùnh giaù xem coù baát kyø daáu hieäu giaûm giaù ñoái vôùi caùc taøi saûn taùi baûo hieåm (caùc khoaûn phaûi thu ñoái vôùi coâng ty nhaän taùi baûo hieåm) naøo khoâng. Neáu coù baát kyø khoaûn toån thaát giaûm giaù trò naøo cuûa taøi saûn taùi baûo hieåm, doanh nghieäp baûo hieåm seõ tieán haønh ghi giaûm giaù trò töông öùng vaø ghi nhaän khoaûn toån thaát vaøo baùo caùo laõi loã. Moät taøi saûn taùi baûo hieåm bò giaûm giaù trò khi vaø chæ khi:

• Coù baèng chöùng khaùch quan cho thaáy sau khi ghi nhaän ban ñaàu, coù söï kieän xaûy ra khieán doanh nghieäp baûo hieåm khoâng theå thu hoài ñöôïc taát caû caùc khoaûn giaù trò theo nhö caùc ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng quy ñònh.

• Söï kieän phaùt sinh treân coù taùc ñoäng leân caùc khoaûn tieàn maø doanh nghieäp baûo hieåm nhaän ñöôïc töø coâng ty taùi baûo hieåm vaø caùc taùc ñoäng ñoù coù theå löôïng hoùa moät caùch ñaùng tin caäy.

Caùc taøi saûn taùi baûo hieåm laø moät loaïi taøi saûn taøi chính vaø vieäc kieåm tra daáu hieäu giaûm giaù trò seõ tuaân theo chuaån möïc “Coâng cuï taøi chính”/IAS 39. Vieäc kieåm tra khaû naêng giaûm giaù trò cuûa caùc taøi saûn taùi baûo hieåm chuû yeáu taäp trung

vaøo ruûi ro tín duïng (phaùt sinh töø caùc ruûi ro vôõ nôï cuûa beân nhaän taùi baûo hieåm vaø ruûi ro naûy sinh do baát ñoàng veà phaïm vi baûo hieåm)

6. yeâu caàu trình baøy baùo caùo taøi chính

Trình baøy roõ raøng caùc thoâng tin ñeå ngöôøi ñoïc hieåu caùc soá lieäu phaùt sinh töø caùc hôïp ñoàng baûo hieåm - caùc thoâng tin sau:

• Chính saùch keá toaùn (phöông phaùp haïch toaùn) phí baûo hieåm, döï phoøng phí, chi boài thöôøng, döï phoøng boài thöôøng.

• Caùc khoaûn muïc doanh thu, chi phí, taøi saûn, nôï phaûi traû phaùt sinh töø caùc hôïp ñoàng baûo hieåm.

• Quy trình xaùc ñònh caùc giaû ñònh quan troïng.

• AÛnh höôûng cuûa vieäc thay ñoåi caùc giaû ñònh.

• Giaù trò, thôøi gian vaø tính khoâng chaéc chaén cuûa caùc luoàng tieàn trong töông lai cuûa hôïp ñoàng baûo hieåm.

• Muïc tieâu quaûn lyù ruûi ro vaø caùc chính saùch haïn cheá ruûi ro baûo hieåm.

• Caùc ñieàu kieän, ñieàu khoaûn cuûa hôïp ñoàng coù aûnh höôûng lôùn ñeán luoàng tieàn.

• Thoâng tin veà ruûi ro baûo hieåm: tính nhaïy caûm cuûa laõi hay loã vaø voán chuû sôû höõu ñoái vôùi nhöõng thay ñoåi cuûa caùc bieán soá coù aûnh höôûng troïng yeáu leân chuùng; söï taäp trung cuûa ruûi ro baûo hieåm; caùc khoaûn chi traû boài thöôøng thöïc teá so vôùi nhöõng öôùc tính tröôùc ñoù.

• Thoâng tin veà ruûi ro laõi suaát vaø ruûi ro tín duïng theo quy ñònh cuûa Chuaån möïc "Coâng cuï taøi chính" seõ yeâu caàu trong tröôøng hôïp hôïp ñoàng baûo hieåm naèm trong phaïm vi cuûa chuaån möïc ñoù.

• Thoâng tin veà ruûi ro laõi suaát vaø ruûi ro thò tröôøng cuûa caùc coâng cuï taøi chính phaùi sinh thuoäc hôïp ñoàng baûo hieåm goác neáu doanh nghieäp baûo hieåm khoâng buoäc phaûi, hay khoâng ñaùnh giaù coâng cuï taøi chính theo giaù trò hôïp lyù.

Sau khi IFRS 4 ñöôïc ban haønh vaø coù hieäu löïc töø naêm 2005, taát caû caùc coâng ty nieâm yeát ôû EU ñeàu aùp duïng ñeå laäp baùo caùo. Australia cuõng xaây döïng

vaø aùp duïng Chuaån möïc keá toaùn Hôïp ñoàng baûo hieåm töông töï IFRS 4.

ÔÛ Vieät Nam, VAS 19 ñöôïc ban haønh cuoái naêm 2005 nhöng ñeán nay Boä Taøi chính chöa ban haønh vaên baûn höôùng daãn thöïc hieän Chuaån möïc naøy maëc duø theo thoâng leä, sau khi ban haønh moät Chuaån möïc keá toaùn, Boä Taøi chính ñeàu ban haønh vaên baûn höôùng daãn thöïc hieän. Sôû dó nhö vaäy laø vì ñaây laø moät chuaån möïc coù tính ñaëc thuø vôùi nhieàu khaùi nieäm veà baûo hieåm cuõng nhö ñaàu tö heát söùc môùi meû vôùi nhöõng ngöôøi tham gia soaïn thaûo chuaån möïc ôû Vieät Nam. Veà phía caùc doanh nghieäp baûo hieåm, beân caïnh lyù do chöa coù höôùng daãn cuï theå cuûa Boä Taøi chính, vieäc aùp duïng VAS 19 gaëp nhieàu khoù khaên do phaûi trình baøy raát nhieàu thoâng tin maø haàu heát caùc doanh nghieäp baûo hieåm Vieät Nam khoù coù theå ñaùp öùng do chöa coù heä thoáng quaûn trò toát, ñaëc bieät laø quaûn trò ruûi ro vaø thieáu vaéng söï hoã trôï cuûa heä thoáng phaàn meàm quaûn lyù hoaït ñoäng baûo hieåm. Maët khaùc, moät soá noäi dung cuûa chuaån möïc coù söï ñoái laäp vôùi heä thoáng vaên baûn quy ñònh veà cheá ñoä taøi chính ñoái vôùi doanh nghieäp baûo hieåm. Chaúng haïn cheá ñoä taøi chính ñoái vôùi doanh nghieäp baûo hieåm yeâu caàu caùc doanh nghieäp baûo hieåm phaûi trích laäp döï phoøng dao ñoäng lôùn/ñaûm baûo caân ñoái, hay vieäc trích laäp döï phoøng nghieäp vuï treân cô sôû phaàn traùch nhieäm giöõ laïi,... Caùc doanh nghieäp baûo hieåm Vieät Nam chæ laäp boä baùo caùo taøi chính duy nhaát cung caáp thoâng tin cho taát caû nhöõng ñoái töôïng coù lôïi ích lieân quan: caùc nhaø ñaàu tö/coå ñoâng, khaùch haøng, cô quan quaûn lyù, giaùm saùt baûo hieåm, cô quan thueá maëc duø nhu caàu thoâng tin cuõng nhö cô sôû laäp baùo caùo coù nhöõng khaùc bieät lôùn. Nhaø ñaàu tö/coå ñoâng luoân quan taâm ñeán lôïi nhuaän ñöôïc chia vaø giaù trò voán ñaàu tö neân mong muoán baùo caùo taøi chính phaûn aùnh trung thöïc keát quaû kinh doanh. Cô quan quaûn lyù, giaùm saùt baûo hieåm quan taâm ñeán söï lôïi ích cuûa ngöôøi

mua baûo hieåm neân chuù troïng ñeán khaû naêng thanh toaùn cuûa doanh nghieäp baûo hieåm, thöôøng yeâu caàu baùo caùo taøi chính ñöôïc laäp treân cô sôû thaän troïng vaø döïa treân nguyeân taéc “chaám döùt hoaït ñoäng” thay cho nguyeân taéc “hoaït ñoäng lieân tuïc”. Caùc doanh nghieäp baûo hieåm cuõng nhö caùc doanh nghieäp khaùc ôû Vieät Nam vaãn chuù troïng tôùi laäp baùo caùo taøi chính ñaùp öùng yeâu caàu caùc cô quan quaûn lyù, giaùm saùt hôn laø caùc ñoái töôïng coù lôïi ích lieân quan khaùc laø caùc coå ñoâng, caùc nhaø ñaàu tö. Chính vì vaäy, trong vieäc laäp baùo caùo taøi chính, ñoái vôùi caùc vaán ñeà ñaëc thuø cuûa hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm, haàu heát caùc doanh nghieäp baûo hieåm tuaân thuû caùc quy ñònh cuûa cheá ñoä taøi chính do cô quan quaûn lyù, giaùm saùt baûo hieåm ban haønh thay vì aùp duïng caùc quy ñònh cuûa VAS 19. Noùi caùch khaùc, haàu heát caùc doanh nghieäp baûo hieåm chöa aùp duïng hoaëc aùp duïng khoâng ñaày ñuû VAS 19.

Vaäy caàn laøm gì ñeå caùc doanh nghieäp baûo hieåm coù theå aùp duïng VAS 19? Caâu traû lôøi laø caàn coù caùc giaûi phaùp ñoàng boä töø phía caùc cô quan quaûn lyù vaø doanh nghieäp baûo hieåm, cuï theå laø:

• Boä Taøi chính, tröïc tieáp laø Vuï Cheá ñoä keá toaùn caàn phoái hôïp vôùi caùc doanh nghieäp baûo hieåm, caùc coâng ty kieåm toaùn nöôùc ngoaøi coù ñoäi nguõ chuyeân gia coù kieán thöùc saâu roäng veà Chuaån möïc keá toaùn Hôïp ñoàng baûo hieåm xaây döïng vaên baûn höôùng daãn thöïc hieän chuaån möïc naøy.

• Cuïc Quaûn lyù, giaùm saùt baûo hieåm thuoäc Boä Taøi chính vôùi tö caùch laø cô quan quaûn lyù, giaùm saùt baûo hieåm thay ñoåi moät soá quy ñònh veà trích laäp döï phoøng, voán cho phuø hôïp vôùi thoâng leä giaùm saùt baûo hieåm quoác teá ñeå vöøa ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa ñaûm baûo söï an toaøn cuûa caùc coâng ty baûo hieåm vöøa khoâng maâu thuaãn vôùi chuaån möïc.

• Caùc doanh nghieäp baûo hieåm ñaùnh giaù aûnh höôûng cuûa caùc chuaån möïc naøy, leân keá hoaïch thöïc hieän, tìm giaûi phaùp töông öùng vaø trieån khai. Ñaëc

bieät, caùc doanh nghieäp baûo hieåm phaûi xem xeùt xaây döïng, söûa ñoåi chöông trình phaàn meàm phuïc vuï cho thu thaäp vaø chieát xuaát döõ lieäu ñeå ñaùp öùng yeâu caàu trình baøy thoâng tin cuûa chuaån möïc.

caùc doanh nghieäp baûo hieåm cuõng nhö caùc doanh nghieäp khaùc ôû vieät nam vaãn chuù troïng tôùi laäp baùo caùo taøi chính ñaùp öùng yeâu caàu caùc cô quan quaûn lyù, giaùm saùt hôn laø caùc ñoái töôïng coù lôïi ích lieân quan khaùc laø caùc coå ñoâng, caùc nhaø ñaàu tö.


32 33


Khi neàn kinh teá xaõ hoäi ngaøy caøng phaùt trieån thì phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi theo höôùng chuyeân moân hoaù ngaøy caøng saâu roäng hôn. Ngaøy nay khoâng coù moät doanh nghieäp saûn xuaát may bay hay oâ toâ töï saûn xuaát ñaày ñuû caùc linh kieän, phuï tuøng roài laép raùp thaønh maùy bay, oâ toâ ñeå ñem ñi tieâu thuï. Nhöõng linh kieän, phuï tuøng khoâng ñoøi hoûi saûn xuaát ôû trình ñoä tinh vi phöùc taïp coù theå ñeå cho caùc doanh nghieäp khaùc saûn xuaát hay coøn goïi laø ngaønh coâng ngheä hoã trôï. Ngaøy nay cuõng coù khoâng ít doanh nghieäp ñaõ thueâ doanh nghieäp khaùc laøm keá toaùn, kieåm toaùn, baûo veä, lao coâng, giao nhaän, keâ khai thueá, haûi quan… thay cho vieäc phaûi tuyeån nhaân vieân vaø thaønh laäp boä phaän rieâng cuûa doanh nghieäp laøm coâng

vieäc ñoù.Ñeå phaùt trieån hoaït ñoäng kinh doanh baûo

hieåm, caùc doanh nghieäp baûo hieåm khoâng theå thoaùt khoûi quy luaät noùi treân. Ñieàu naøy coù nghóa laø caùc doanh nghieäp baûo hieåm coù theå thueâ dòch vuï beân ngoaøi thöïc hieän caùc coâng vieäc moâi giôùi baûo hieåm, ñaïi lyù baûo hieåm, giaùm ñònh nguyeân nhaân vaø möùc ñoä toån thaát, ñaùnh giaù ruûi ro, tính phí baûo hieåm ñeå taäp trung söùc maïnh vaøo chuyeân moân kyõ thuaät baûo hieåm hôn laø thaønh laäp ra nhöõng boä phaän laøm coâng vieäc treân. Ñieàu naøy cuõng coù nghóa laø hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm seõ keùo theo nhöõng ngaønh ngheà hoã trôï cho hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm cuøng ñoàng haønh vaø cuøng phaùt trieån.

ngheà moâi giôùi baûo hieåm: Coù nhieäm vuï tö vaán cho khaùch haøng

coù nhu caàu baûo hieåm löïa choïn saûn phaåm baûo hieåm (quy taéc ñieàu khoaûn ñieàu kieän baûo hieåm, phí baûo hieåm) vaø doanh nghieäp baûo hieåm phuø hôïp nhaát. Ngöôøi moâi giôùi baûo hieåm ñöôïc höôûng hoa hoàng töø doanh nghieäp baûo hieåm, khaùch haøng khoâng phaûi traû hoa hoàng tö vaán cho moâi giôùi baûo hieåm. Yeâu caàu treân ñoøi hoûi ngöôøi moâi giôùi baûo hieåm thuoäc loøng, hieåu bieát saâu saéc saûn phaåm baûo hieåm cuûa töøng doanh nghieäp baûo hieåm ñeå ñöa ra söï löïa choïn phuø hôïp nhaát. Neáu coù nhieàu doanh nghieäp baûo hieåm coù saûn phaåm baûo hieåm phuø hôïp vôùi nhu caàu khaùch haøng thì löïa choïn doanh nghieäp baûo hieåm naøo coù khaû naêng taøi chính toát nhaát ñi lieàn vôùi uy tín cuûa doanh nghieäp baûo hieåm naøy trong vieäc giaûi quyeát boài thöôøng kòp thôøi, ñaày ñuû cho khaùch haøng neáu toån thaát xaûy ra.

Song, thöïc teá treân thò tröôøng vaãn coøn nhöõng toàn taïi ñaùng tieác:

- Caùc doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm caïnh tranh nhau ñeå ñöôïc khaùch haøng löïa choïn mình laøm moâi giôùi,

khoâng choïn doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm khaùc. Sau ñoù doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm ñöôïc choïn yeâu caàu caùc doanh nghieäp baûo hieåm göûi baûn chaøo vaø laép gheùp quy taéc ñieàu khoaûn ñieàu kieän baûo hieåm cuûa caùc doanh nghieäp baûo hieåm vaøo thaønh moät quy taéc ñieàu khoaûn ñieàu kieän baûo hieåm hoaøn toaøn môùi (khaùc haún quy taéc ñieàu khoaûn ñieàu kieän cuûa töøng doanh nghieäp baûo hieåm ñaõ ñaêng kyù vôùi Boä Taøi chính) ñi lieàn vôùi möùc phí hoaëc tyû leä phí baûo hieåm thaáp nhaát. Hoaëc doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm ñöa ra hoà sô môøi thaàu vôùi noäi dung khoâng gioáng baát kyø moät quy taéc ñieàu khoaûn ñieàu kieän cuûa töøng doanh nghieäp baûo hieåm ñaõ ñaêng kyù vôùi Boä Taøi chính ñeå chaøo thaàu phí baûo hieåm caïnh tranh. Ñieàu naøy raát nguy haïi neáu xaûy ra tranh chaáp chaéc chaén doanh nghieäp baûo hieåm naøo ñoù vì söùc eùp taêng doanh thu chaáp nhaän noäi dung moâi giôùi baûo hieåm ñöa ra seõ bò toaø tuyeân xöû hôïp ñoàng voâ hieäu vì khoâng ñuùng vôùi quy taéc ñieàu khoaûn ñieàu kieän baûo hieåm ñaõ ñaêng kyù vôùi Boä Taøi chính nhöng toån thaát xaûy ra vaãn phaûi boài thöôøng. Ñieàu naøy caøng nguy haïi khi Nghò ñònh höôùng daãn Luaät Baûo veä quyeàn lôïi ngöôøi tieâu duøng ñöôïc ban haønh quy ñònh doanh nghieäp baûo hieåm phaûi ñaêng kyù hôïp ñoàng maãu vôùi Boä Coâng thöông. Loãi ôû ñaây phaàn nhieàu cuûa chính doanh nghieäp baûo hieåm ñaõ chaáp nhaän noäi dung cuûa doanh nghieäp

moâi giôùi baûo hieåm ñöa ra. Song cuõng neân traùch doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm chöa chuyeân nghieäp, chöa coù löông taâm ngheà nghieäp khi ñöa doanh nghieäp baûo hieåm vaøo tình theá noùi treân. Neáu doanh nghieäp baûo hieåm thua loã, phaù saûn thì coøn coù vieäc laøm cho doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm nöõa khoâng?

- Coøn khoâng ít doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm löïa choïn doanh nghieäp baûo hieåm naøo traû hoa hoàng moâi giôùi cao. Khaùch haøng tin töôûng löïa choïn doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm laøm tö vaán löïa choïn saûn phaåm baûo hieåm, doanh nghieäp baûo hieåm phuø hôïp neân ñoøi hoûi doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm phaûi trung thöïc, khaùch quan. Löïa choïn hoa hoàng cao laø vi phaïm ñaïo ñöùc ngheà nghieäp moâi giôùi baûo hieåm, vì lôïi ích cuûa mình maø queân ñi lôïi ích cuûa khaùch haøng.

- Do moät soá khaùch haøng ñoøi hoûi, cuõng vì do muoán thaéng cuoäc trong caïnh tranh vôùi caùc doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm khaùc, doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm muoán thaéng cuoäc thöôøng ñöa ra lôøi höùa chia seû hoa hoàng nhaän ñöôïc töø doanh nghieäp baûo hieåm cho khaùch haøng laøm cho thu nhaäp cuûa doanh nghieäp moâi giôùi baûo hieåm giaûm ñi ñaùng keå, taïo neân thoùi quen khaùch haøng ñoøi tieàn hoa hoàng ñeå mua baûo hieåm. Ñaây laø toàn taïi caàn ñöôïc chaám döùt.

Caùc ngaønh ngheà hoã trôï hoaït ñoäng kinh doanh baûo hieåm

PHUØNG ÑAéc LOÄctoång thö kyù hieäp hoäi baûo hieåm vieät nam


34 35


ngheà ñaïi lyù baûo hieåm:

Ñaïi lyù baûo hieåm laø trung gian ñöa saûn phaåm baûo hieåm ñeán ngöôøi coù nhu caàu baûo hieåm. Ñaïi lyù baûo hieåm ñöôïc ñaøo taïo chuyeân nghieäp, Boä Taøi chính kieåm tra chaët cheõ khaâu ñaøo taïo vaø caáp chöùng chæ, song chaát löôïng ñaïi lyù chöa ñöôïc naâng cao, tình traïng ñaïi lyù nghæ vieäc nhieàu vaãn chöa ñöôïc khaéc phuïc laøm toán keùm chi phí tuyeån duïng vaø ñaøo taïo. Caàn phaûi xem xeùt laïi caùch tuyeån duïng, löïa choïn nhöõng ngöôøi coù ñuû khaû naêng, coù taâm huyeát, coù mong muoán laøm vieäc laâu daøi.

- Ñaïi lyù baûo hieåm laø ngöôøi tuyeân truyeàn, giaûi thích, tö vaán noäi dung saûn phaåm baûo hieåm (quy taéc, ñieàu khoaûn, ñieàu kieän baûo hieåm) ñeå khaùch haøng hieåu ñöôïc lôïi ích khi tham gia baûo hieåm, löïa choïn saûn phaåm baûo hieåm ñi ñeán quyeát ñònh mua saûn phaåm baûo hieåm phuø hôïp. Song khoâng ít ñaïi lyù vì muoán coù hôïp ñoàng baûo hieåm töø ñoù coù hoa hoàng ñaïi lyù ñaõ giaûi thích qua loa chieáu leä coát sao cho khaùch haøng chaáp nhaän mua baûo hieåm. Khoâng ít tröôøng hôïp khi thöïc hieän hôïp ñoàng baûo hieåm, khaùch haøng khoâng ñuû khaû naêng taøi chính ñeå ñoùng phí baûo hieåm nhaân thoï hoaëc khi yeâu caàu boài thöôøng, khaùch haøng bò töø choái vì khoâng thuoäc hôïp ñoàng baûo

hieåm, khaùch haøng oaùn traùch ñaïi lyù thì ñaõ muoän.

- Cuõng nhö moâi giôùi baûo hieåm, moät soá khaùch haøng cuûa baûo hieåm phi nhaân thoï cuõng ñoøi hoûi ñaïi lyù phaûi chia seû hoa hoàng cho mình, laøm cho thu nhaäp cuûa ñaïi lyù giaûm suùt ñaùng keå, daãn ñeán chaùn naûn coâng vieäc.

- Khoâng ít ngöôøi xin laøm ñaïi lyù ñeå coù thu nhaäp giaûi quyeát khoù khaên taïm thôøi veà taøi chính, thöïc söï hoï khoâng mong muoán oån ñònh, thaêng tieán, “sinh vì ngheà töû vì nghieäp” ñaïi lyù. Vì vaäy khi laøm ñaïi lyù baûo hieåm, giôùi treû luoân tìm caùch boå trôï theâm kieán thöùc thi tuyeån vaøo ngaønh ngheà khaùc maø hoï coù thu nhaäp oån ñònh hôn. Khoâng ít ngöôøi bieát ñöôïc mình khoâng thích hôïp vôùi ngheà ñaïi lyù nhö gioïng noùi, khaû naêng thuyeát phuïc, khaû naêng giao tieáp haïn cheá nhöng vaãn muoán thöû söùc vôùi ngheà ñaïi lyù neân cô hoäi thaønh coâng khoâng nhieàu. Caàn coù tuyeân truyeàn maïnh meõ hôn nöõa veà vai troø, yù nghóa, nhieäm vuï, quyeàn lôïi cuûa ngheà ñaïi lyù cuõng nhö nhöõng ñoøi hoûi (tieâu chuaån) khaét khe cuûa ngheà ñaïi lyù ñeå ai ñoù muoán trôû thaønh ñaïi lyù baûo hieåm caàn caân nhaéc kyõ caøng hôn, xaây döïng cho mình söï töï tin taâm huyeát vaø mong thaêng tieán vôùi ngheà ñaïi lyù baûo hieåm.

ngheà tö vaÁn ñaùnh giaù ruûi ro baûo hieåm:

Thoâng thöôøng ngöôøi coù nhu caàu baûo hieåm keâ khai vaø traû lôøi nhöõng caâu hoûi trong maãu giaáy yeâu caàu baûo hieåm (ñöôïc xem laø baûn chaøo mua baûo hieåm). Döïa vaøo ñoù, doanh nghieäp baûo hieåm ñaùnh giaù ruûi ro ñöôïc baûo hieåm, ñöa ra ñieàu kieän, ñieàu khoaûn baûo hieåm, tính phí baûo hieåm neáu ñöôïc khaùch haøng chaáp nhaän thì caáp ñôn baûo hieåm (ñöôïc xem laø baûn chaáp nhaän baùn baûo hieåm). Giaáy yeâu caàu baûo hieåm phaûi ñöôïc keâ khai trung thöïc laøm cô sôû ñeå tính phí baûo hieåm vaø laø moät boä phaän cuûa hôïp ñoàng baûo hieåm (ñính keøm vôùi hôïp ñoàng baûo hieåm). Vieäc ñaùnh giaù ruûi ro vaø tính phí baûo hieåm ñeå chaáp nhaän baûo hieåm laø do doanh nghieäp baûo hieåm thöïc hieän, tieát kieäm ñöôïc chi phí ñaùnh giaù ruûi ro tröôùc khi giao keát baûo hieåm. Song nhieàu ñoái töôïng baûo hieåm phöùc taïp ñoøi hoûi phaûi coù chuyeân moân kyõ thuaät cao môùi ñaùnh giaù ruûi ro ñöôïc baûo hieåm (bao goàm ruûi ro goác vaø ruûi ro tình tieát taêng naëng hoaëc giaûm nheï), doanh nghieäp baûo hieåm phaûi thueâ chuyeân gia beân ngoaøi thöïc hieän nhö ñaùnh giaù ruûi ro cho taøu thuyû, maùy bay, veä tinh, nhaø maùy loïc daàu, nhaø maùy thuyû ñieän, nhaø maùy nhieät ñieän, caây caàu, con ñaäp… coù giaù trò ñeán haøng chuïc trieäu USD (töông ñöông vôùi haøng traêm tyû ñoàng). Söï nghieäp coâng nghieäp hoaù hieän ñaïi hoaù nöôùc nhaø ngaøy caøng coù nhieàu ñoái töôïng treân coù nhu caàu baûo hieåm vaø caàn coù chuyeân gia ñaùnh giaù ruûi ro ñeå tính phí baûo hieåm. Hôn nöõa, chuyeân gia seõ laø ngöôøi trung gian ñaûm baûo tính trung thöïc khaùch quan giöõa khaùch haøng vaø doanh nghieäp baûo hieåm ñeå ñöa ra ruûi ro ñöôïc baûo hieåm vaø tính phí baûo hieåm chính xaùc. Hoï phaûi chòu traùch nhieäm veà keát luaän ñaùnh giaù ruûi ro baûo hieåm cuûa mình. Vieät Nam chöa coù nhieàu chuyeân gia noùi treân, ñoàng thôøi khaùch haøng chöa coù thoùi quen chaáp nhaän ñaùnh giaù ruûi ro cuûa chuyeân gia laøm vieäc trong caùc coâng ty tö vaán giaùm ñònh xaùc ñònh ruûi ro baûo hieåm neân thöôøng chæ toå chöùc ñaáu thaàu ñeå choïn doanh nghieäp baûo hieåm naøo coù phí baûo hieåm thaáp nhaát. Ñaây laø

vaán ñeà ñi ngöôïc laïi kieán thöùc baûo hieåm khi chöa bieát ñöôïc ruûi ro nhieàu hay ít, möùc ñoä toån thaát nghieâm troïng nhaát seõ ra sao maø daùm ñöa ra phí baûo hieåm ñeå ñaáu thaàu. Chính vì vaäy nhieàu ñoái töôïng ñöôïc baûo hieåm khi bò toån thaát khoâng ñöôïc boài thöôøng vì nguyeân nhaân toån thaát khoâng thuoäc ruûi ro ñöôïc baûo hieåm, phaûi tranh chaáp taïi toaø nhieàu laàn xeùt xöû. Neáu phaùt trieån ñöôïc ngheà tö vaán ñaùnh giaù ruûi ro baûo hieåm, chaéc chaén seõ khoâng phaûi tieán haønh ñaáu thaàu baûo hieåm vöøa toán keùm thôøi gian coâng söùc tieàn cuûa maø khoâng bao heát ñöôïc ruûi ro caàn thieát phaûi ñöôïc baûo hieåm. Ñieàu naøy ñöôïc minh chöùng khi caùc nöôùc phaùt trieån ñöôïc ngheà naøy thì khoâng coù vieäc ñaáu thaàu baûo hieåm.

ngheà giaùm ñònh baûo hieåm:

Coâng taùc giaùm ñònh baûo hieåm ñoøi hoûi xaùc ñònh nguyeân nhaân vaø möùc ñoä toån thaát laøm caên cöù ñeå giaûi quyeát boài thöôøng cuûa doanh nghieäp baûo hieåm. Thoâng thöôøng nhöõng toån thaát nhoû, nguyeân nhaân tröïc tieáp gaây ra toån thaát ñöôïc xaùc ñònh khoâng phöùc taïp laém thì doanh nghieäp baûo hieåm töï laøm vaø deã daøng ñöôïc khaùch haøng chaáp thuaän. Song nguyeân taéc giaùm ñònh phaûi ñaûm baûo tính trung thöïc khaùch quan neân nhöõng toån thaát lôùn, ruûi ro gaây ra toån thaát quaù phöùc taïp thì doanh nghieäp baûo hieåm khoâng theå töï laøm ñöôïc. Ví duï nhö thaûm hoaï keùp xaûy ra ôû Nhaät thaùng 3/2011, neáu chæ mua baûo hieåm ñoäng

ñaát thì raát nhieàu taøi saûn bò thieät haïi seõ khoâng ñöôïc baûo hieåm. Xem laïi baêng ghi hình thaûm hoaï thì thieät haïi phaàn lôùn do soùng thaàn gaây ra. Vì coù ñoäng ñaát neân coù soùng thaàn song soùng thaàn laïi laø nguyeân nhaân tröïc tieáp gaây ra thaûm hoaï. Ñeå giaùm ñònh ñöôïc nguyeân nhaân vaø möùc ñoä thieät haïi ñoøi hoûi coù chuyeân moân cao coøn phaûi tieán haønh kòp thôøi ngay sau khi thieân tai tai naïn xaûy ra. Ñieàu naøy doanh nghieäp baûo hieåm khoâng theå laøm ñöôïc maø phaûi nhôø vaøo caùc chuyeân gia cuûa caùc coâng ty giaùm ñònh ñoäc laäp. Hieän nay moät soá vieäc giaùm ñònh coøn leä thuoäc vaøo cô quan chöùc naêng chuyeân traùch cuûa nhaø nöôùc nhö: tai naïn giao thoâng phaûi döïa vaøo keát luaän cuûa caûnh saùt giao thoâng, chaùy noå phaûi döïa vaøo keát luaän cuûa caûnh saùt phoøng chaùy chöõa chaùy. Moät soá keát luaän cuûa cô quan naøy coù nhöõng choã chung chung, khoâng theå döïa vaøo ñoù ñeå laøm caên cöù giaûi quyeát boài thöôøng. Ví duï tai naïn giao thoâng ghi do khoâng laøm chuû toác ñoä hay loãi hoãn hôïp laøm sao coù theå boài thöôøng traùch nhieäm daân söï theo tyû leä loãi (möùc ñoä loãi gaây ra), hay chaùy do chaäp ñieän nhöng chaäp ñieän laø do khaùch quan hay chuû quan gaây ra, ngöôøi ñöôïc baûo hieåm ñaõ maãn caùn ñeå phaùt hieän khaû naêng chaäp ñieän coù theå xaûy ra hay khoâng, nghóa laø phaûi tìm ñöôïc taïi sao xaûy ra vieäc chaäp ñieän. Hieän nay nhieàu dòch vuï haønh chính coâng ñang ñöôïc cô quan coâng quyeàn thöïc hieän nhö giaùm ñònh tai naïn giao thoâng, giaùm ñònh chaùy noå… Neáu ñaây laø dòch vuï coâng giaønh cho coâng ty giaùm ñònh, hoaëc cô quan chöùc naêng môû trung taâm dòch vuï cung caáp dòch vuï coâng naøy seõ cung caáp moät baûn giaùm ñònh nguyeân nhaân vaø möùc ñoä toån thaát roõ raøng, chính xaùc hôn, phuïc vuï cho nhu caàu cuûa ngöôøi ñöôïc baûo hieåm vaø doanh nghieäp baûo hieåm laøm caên cöù giaûi quyeát boài thöôøng. Taát nhieân chi phí giaùm ñònh seõ ñöôïc tính ñuùng tính ñuû vaø ngöôøi caàn cung caáp dòch vuï giaùm ñònh seõ phaûi traû cao hôn. Ví duï moät vuï tai naïn giao thoâng, ñeå tính phí giaùm ñònh, ngöôøi ta tính vaøo ñoù chi phí söû duïng

xe oâ toâ ñi vaø veà, maùy moùc thieát bò giaùm ñònh vaø nhaân coâng giaùm ñònh Dòch vuï giaùm ñònh nguyeân nhaân vaø möùc ñoä toån thaát laøm caên cöù giaûi quyeát boài thöôøng, ñaûm baûo tính trung thöïc khaùch quan vaø ngöôøi ñöôïc baûo hieåm, doanh nghieäp baûo hieåm cuøng chaáp thuaän.

dòch vuï thaùm töû baûo hieåm: Ñaây chính laø dòch vuï ñieàu tra xem

ngöôøi tham gia baûo hieåm (ngöôøi ñöôïc baûo hieåm) coù truïc lôïi baûo hieåm hay khoâng, coù coá yù taïo döïng hieän tröôøng giaû hoaëc coá yù gaây ra ruûi ro ñeå ñöôïc boài thöôøng. Ñaây khoâng ñôn thuaàn laø dòch vuï baûo veä quyeàn lôïi cuûa doanh nghieäp baûo hieåm maø coøn baûo veä quyeàn lôïi cho caùc khaùch haøng khaùc ñaõ ñoùng phí baûo hieåm taïo neân quyõ baûo hieåm traû tieàn boài thöôøng cho keû bò nghi ngôø coù daáu hieäu truïc lôïi baûo hieåm caàn ñöôïc ñieàu tra laøm roõ. ÔÛ caùc nöôùc coù ngöôøi bò maát caép ñeán 3, 4 chieác oâ toâ trong moät thôøi gian 5-10 naêm, hay coù ngöôøi cöù laáy vôï sau moät thôøi gian thì vôï cheát, ñöôïc chi traû tieàn baûo hieåm. Hoï ñöôïc lieät vaøo danh saùch nghi vaán vaø doanh nghieäp baûo hieåm nhôø caùc thaùm töû baûo hieåm ñieàu tra. Keát quaû ñieàu tra cuûa thaùm töû baûo hieåm ñaõ phanh phui ra nhieàu vuï coá yù gaây thöông tích , coá yù gaây tai naïn xe lao xuoáng vöïc, chaùy xe, maát xe, töï ñoát nhaø xöôûng khi kinh doanh thua loã. Neáu ngheà thaùm töû baûo hieåm ôû Vieät Nam phaùt trieån seõ ngaên chaën khoâng ít hieän töôïng truïc lôïi baûo hieåm.


36 37

THÒ TRÖôØNG NÖôÙc NGOAØI

moâ hình hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñaàu tö

Maëc duø moãi ngaân haøng ñaàu tö coù moät caùch tieáp caän hôi khaùc nhau, nhöng caùc hoaït ñoäng chính cuûa haàu heát caùc ngaân haøng lôùn bao goàm (a) hoaït ñoäng ngaân haøng ñaàu tö do boä phaän ngaân haøng ñaàu tö quaûn lyù; (b) hoaït ñoäng ñaàu tö do boä phaän ñaàu tö quaûn lyù; vaø (c) hoaït ñoäng quaûn lyù taøi saûn do boä phaän quaûn lyù taøi saûn thöïc hieän, chòu traùch nhieäm quaûn lyù tieàn cho khaùch haøng ñaàu tö laø caù nhaân hay ñònh cheá.

Trong soá 9 ngaân haøng ñaàu tö lôùn toaøn caàu, Goldman Sachs vaø Morgan Stanley laø caùc ví duï veà nhöõng ngaân haøng ñaàu tö taäp trung hôn. Hoï thöïc hieän caùc nghieäp vuï treân vaø gaàn ñaây boå sung theâm hoaït ñoäng nhaän tieàn göûi, sau khi coù söï chuyeån ñoåi thaønh caùc coâng ty naém giöõ ngaân haøng. Tuy nhieân, hoï khoâng tham gia vaøo haàu heát caùc hoaït ñoäng phi ngaân haøng ñaàu tö maø caùc coâng ty khaùc thöïc hieän. J.P. Morgan vaø Barclays laø caùc ví duï veà vieäc caùc toå chöùc taøi chính vöøa thöïc hieän caùc nghieäp vuï ngaân haøng ñaàu tö vöøa thöïc hieän caùc nghieäp vuï phi ngaân haøng ñaàu tö.

boä phaän ngaân haøng ñaàu töÑaây laø boä phaän chòu traùch nhieäm laøm

vieäc vôùi caùc coâng ty ñang mong muoán huy ñoäng voán thoâng qua phaùt haønh ra coâng chuùng hay phaùt haønh rieâng leû, hoaëc ñang muoán quaûn lyù voán hieän taïi cuûa hoï, hoaëc hoaøn taát moät thöông vuï M&A. ÔÛ moät soá coâng ty ngaân haøng ñaàu tö, boä phaän naøy coøn cung caáp nguoàn taøi trôï ngaøy caøng nhieàu thoâng qua vieäc mua tröïc tieáp caùc chöùng khoaùn voán vaø chöùng khoaùn nôï cuûa coâng ty khaùch haøng, hay cung caáp caùc khoaûn cho vay. Sau cuøng, boä phaän naøy giuùp caùc cô quan lieân quan chính phuû huy ñoäng voán vaø quaûn lyù ruûi ro.

boä phaän ñaàu töBoä phaän naøy chòu traùch nhieäm veà (a) taát

caû caùc giao dòch lieân quan ñeán ñaàu tö vôùi caùc nhaø ñaàu tö ñònh cheá, bao goàm caùc ñònh cheá taøi chính, quyõ ñaàu tö, vaø caùc cô quan quaûn lyù tieàn cuûa chính phuû vaø caùc

taäp ñoaøn; (b) giaønh vò theá sôû höõu caùc saûn phaåm thu nhaäp coá ñònh vaø coå phieáu, tieàn teä, haøng hoaù vaø chöùng khoaùn phaùi sinh; (c) tham gia hoaït ñoäng taïo laäp thò tröôøng vaø thanh toaùn buø tröø ôû sôû giao dòch; vaø (d) ñaàu tö tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp thoâng qua caùc quyõ ñaàu tö coù quaûn lyù. Boä phaän ñaàu tö noùi chung coøn cung caáp caùc nghieân cöùu veà kinh teá, coâng cuï coù thu nhaäp coá ñònh, haøng hoaù vaø coå phieáu tôùi caùc khaùch haøng laø nhaø ñaàu tö.

boä phaän töï doanh vaø töï ñaàu töMaëc duø moät vai troø quan troïng cuûa caùc

ngaân haøng ñaàu tö lôùn laø laøm trung gian cho caùc khaùch haøng ñaàu tö, nhöng hoï cuõng coù theå töï ñaàu tö vaø kinh doanh cho rieâng mình. Maûng nghieäp vuï thöù nhaát cuûa boä phaän naøy laø töï ñaàu tö vaøo chöùng khoaùn vaø baát ñoäng saûn. Ví duï boä phaän ñaàu tö naèm trong taäp ñoaøn Goldman Sachs ñaàu tö tröïc tieáp vaøo caùc coâng ty tö nhaân vaø coâng chuùng. Ñeå mua caùc coâng ty coâng chuùng, hoï thöôøng söû duïng voán coå phaàn cuûa mình (Goldman Sachs) vaø cuûa caùc ñoái taùc ñaàu tö khaùc, hoaëc cung caáp caùc khoaûn cho vay hay mua traùi phieáu treân thò tröôøng voán. Maûng nghieäp vuï thöù hai lieân quan ñeán hoaït ñoäng töï ñaàu tö ngaén haïn vaøo chöùng khoaùn, haøng hoaù vaø chöùng khoaùn phaùi sinh. Hoaït ñoäng ñaàu tö naøy töông töï nhö cuûa caùc quyõ ñaàu cô. Treân thöïc teá, hoaït ñoäng naøy cuûa ngaân haøng ñaàu tö caïnh tranh tröïc tieáp vôùi caùc quyõ ñaàu cô trong vieäc giaønh caùc cô hoäi ñaàu tö vaø ñaàu cô treân toaøn caàu.

boä phaän quaûn lyù taøi saûnBoä phaän naøy cung caáp cho caùc nhaø ñaàu

tö caù nhaân vaø ñònh cheá caùc saûn phaåm ñaàu tö coå phieáu, coâng cuï coù thu nhaäp coá ñònh hay caùc loaïi ñaàu tö khaùc (nhö ñaàu tö vaøo coâng ty voán coå phaàn, quyõ ñaàu tö maïo hieåm, baát ñoäng saûn, tieàn teä vaø haøng hoaù) vaø caùc saûn phaåm vaø dòch vuï ñaàu tö treân thò tröôøng tieàn teä. Caùc khoaûn ñaàu tö theå hieän döôùi daïng quyõ töông hoã, quyõ ñaàu tö tö nhaân hay caùc taøi khoaûn ñaàu tö rieâng, hoaëc ñoâi khi troän laãn vôùi khoaûn ñaàu tö cuûa chính ngaân haøng.

Söï phuïc hoài cuûa ngaønh ngaân haøng ñaàu tö q THS. NGUYEãN THÒ THU THUÛY ñaïi hoïc kinh teÁ

Ngaønh ngaân haøng ñaàu tö ñaõ thay ñoåi ñaùng keå trong voøng 20 naêm tröôùc khi xaûy ra cuoäc khuûng hoaûng taøi chính toaøn caàu baét ñaàu töø giöõa naêm 2007. Khi ñoù, caùc löïc löôïng thò tröôøng ñaõ ñaåy caùc ñònh cheá naøy töø vai troø truyeàn thoáng ít ruûi ro laø tö vaán vaø laøm trung gian sang moät vò trí môùi laø töï nhaän laáy ruûi ro ñaùng keå veà mình vaø thay maët cho khaùch haøng. Möùc ñoä chaáp nhaän ruûi ro cao naøy, keát hôïp vôùi möùc ñoä ñoøn baåy cao, ñaõ laøm thay ñoåi ngaønh coâng nghieäp naøy trong naêm 2008, khi moät soá ngaân haøng ñaàu tö chính ñaõ thaát baïi, ghi nhaän caùc khoaûn loã kinh doanh lôùn vaø nhieàu haõng bò buoäc phaûi taùi caáu truùc laïi coâng ty cuûa mình.

Caùc ngaân haøng ñaàu tö ñaõ phaûi giaûm bôùt nhöõng hoaït ñoäng nhieàu ruûi ro sau khi coù nhöõng khoaûn loã lôùn maø nguoàn goác xuaát phaùt töø taøi saûn lieân quan

ñeán khoaûn vay theá chaáp, caùc khoaûn nôï xaáu, cuøng vôùi söï suït giaûm toång theå cuûa doanh thu do cuoäc khuûng hoaûng taøi chính. Ñieàu naøy daãn tôùi moät noã löïc trong toaøn ngaønh nhaèm giaûm ñoøn baåy vaø moät loaït caùc ñôït phaùt haønh voán coå phaàn môùi. Ñeán cuoái naêm 2008, naêm ngaân haøng ñaàu tö thuaàn tuyù coù truï sôû ôû Myõ maø khoâng kieâm hoaït ñoäng nhaän tieàn göûi ñaõ traûi qua nhöõng söï chuyeån ñoåi ñaùng keå: Goldman Sachs vaø Morgan Stanley chuyeån thaønh coâng ty naém giöõ ngaân haøng; Cuïc Döï tröõ lieân bang Myõ (FED) ñaåy Bear Stearns vaøo tay cuûa J.P. Morgan ñeå traùnh bò phaù saûn; Lehman Brothers noäp ñôn xin phaù saûn sau khi FED vaø Kho baïc töø choái söï caàu cöùu cuûa hoï; vaø Merrill Lynch, nhaèm traùnh vieäc noäp ñôn xin phaù saûn, ñaõ ñoàng yù baùn cho Bank of America.

Trong soá 9 ngaân haøng ñaàu tö lôùn toaøn caàu, Goldman Sachs vaø Morgan Stanley laø caùc ví duï veà nhöõng ngaân haøng ñaàu tö taäp trung hôn. Hoï thöïc hieän caùc nghieäp vuï treân vaø gaàn ñaây boå sung theâm hoaït ñoäng nhaän tieàn göûi, sau khi coù söï chuyeån ñoåi thaønh caùc coâng ty naém giöõ ngaân haøng


38 39

THò TRÖÔØNG NÖÔÙC NGOAØI

Söï phuïc hoài ngaønh ngaân haøng ñaàu tö thôøi kyø haäu khuûng hoaûng

nhöõng thay ñoåi ngay sau khuûng hoaûngTrong hai naêm 2007 vaø 2008, doanh thu cuûa

ngaønh ngaân haøng ñaàu tö ñaõ bò xaùo troän do caùc yeáu keùm veà taøi chính vaø söï suït giaûm cuûa thò tröôøng M&A, cuûa ñoøn baåy daønh cho giao dòch vaø söï xoaù soå moät loaït caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán cho vay theá chaáp, caùc khoaûn cho vay baéc caàu. Trong naêm 2009, coù söï phuïc hoài moät phaàn treân thò tröôøng M&A vaø thò tröôøng taøi trôï ñaõ taêng doanh thu vaø mang laïi moät neàn taûng ñeå oån ñònh ngaønh.

Tính ñeán naêm 2009, coøn laïi 9 ngaân haøng ñaàu tö toaøn caàu bao goàm caû ñôn vò ngaân haøng ñaàu tö vaø ñôn vò nhaän tieàn göûi vaø hoaït ñoäng treân khaép theá giôùi bao goàm JP Morgan, Bank of America, Citigroup, Credit Suisse, UBS, Deutsche Bank, Barclays, Goldman Sachs vaø Morgan Stanley. Xem baûng 1, 2 veà keát quaû taøi chính, ñoøn baåy, tyû suaát sinh lôøi treân voán chuû sôû

höõu (ROE) cuûa chín haõng naøy vaø söï phuïc hoài ngay sau khuûng hoaûng.

Ngoaøi 9 coâng ty ngaân haøng ñaàu tö lôùn noùi treân, caùc ngaân haøng khaùc caïnh tranh hieäu quaû ôû caùc thò tröôøng khu vöïc, vaø ôû moät soá nöôùc, coù thò phaàn lôùn hôn 9 ngaân haøng noùi treân. Ví duï veà caùc ngaân haøng naøy laø HSBC, Societe Generale, BNP Paribas, CIBC, MUFG, Sumitomo Mitsui, Mizuho, Nomura vaø Macquarie. Caùc haõng khaùc tham gia vaøo hoaït ñoäng ngaân haøng ñaàu tö nhöng ôû quy moâ haïn cheá hôn ñöôïc goïi laø caùc boutique banks. Caùc boutique banks chuû yeáu taäp trung vaøo hoaït ñoäng lieân quan ñeán M&A, maëc duø moät soá tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng khaùc nhö taùi caáu truùc taøi chính, quaûn lyù tieàn, hay ñaàu tö taøi saûn. Ngoaøi ra, coøn coù caùc haõng moâi giôùi laø caùc coâng ty chöùng khoaùn, caùc coâng ty caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng ñaàu tö lôùn ôû goùc ñoä heïp laø moâi giôùi khaùch haøng ñaàu tö vaøo coå phieáu vaø traùi phieáu.

keát quaû hoaït ñoäng trong thôøi gian gaàn ñaây

Thaùng 7 vöøa qua, Dealogic, moät toå chöùc chuyeân cung caáp soá lieäu veà caùc ngaân haøng ñaàu tö toaøn caàu, ñaõ coâng boá thoâng tin veà keát quaû hoaït ñoäng cuûa 20 ngaân haøng ñaàu tö lôùn nhaát. Coâng boá naøy bao goàm caùc keát quaû veà doanh thu, xeáp thöù töï veà doanh thu, thò phaàn, phaàn traêm doanh thu töø thò tröôøng nôï, töø thò tröôøng voán, thò tröôøng khoaûn cho vay vaø töø thò tröôøng mua baùn vaø saùp nhaäp (M&A) (xem baûng 3).

Nhö vaäy, theo baûng treân, J.P. Morgan hieän vaãn giöõ vò trí ñöùng ñaàu veà doanh thu ngaønh ngaân haøng ñaàu tö toaøn caàu. Taäp ñoaøn ñöùng thöù hai nöôùc Myõ veà taøi saûn naøy ñaõ gaët haùi ñöôïc 6,4 tyû ñoâ la Myõ doanh thu trong thôøi gian töø 25/7/2010 ñeán 24/7/2011 töø caùc hoaït ñoäng treân thò tröôøng voán, thò tröôøng nôï, tö vaán M&A, vaø phaùt haønh khoaûn cho vay, mang laïi cho J.P. Morgan 8,2% thò tröôøng toaøn caàu. Trong ba ngaønh taïo ra phaàn lôùn doanh thu cho ngaønh ngaân haøng ñaàu tö bao goàm naêng löôïng, taøi nguyeân thieân nhieân vaø coâng nghieäp, J.P. Morgan

cuõng laø taäp ñoaøn ñöùng ñaàu veà quaûn lyù. Hoï cuõng daãn ñaàu veà doanh thu treân thò tröôøng nôï (1,77 tyû ñoâ la Myõ) vôùi thò phaàn 8,4%.

Ñöùng thöù hai trong baûng laø ngaân haøng Bank of America vôùi thò phaàn 7,3% vaø doanh thu 5,7 tyû ñoâ la Myõ. Ñaây cuõng laø ngaân haøng ñöùng ñaàu veà doanh thu trong maûng thò tröôøng khoaûn cho vay (1,66 tyû ñoâ la Myõ).

Tieáp theo laø boán ngaân haøng vôùi doanh thu treân 4 tyû ñoâ la Myõ bao goàm Goldman Sachs, Morgan Stanley, Credit Suisse vaø Deutsch Bank. Goldman Sachs thu ñöôïc 4,85 tyû ñoâ la Myõ, cao hôn chuùt ít so vôùi ñoái thuû caïnh tranh Morgan Stanley vôùi doanh thu 4,81 tyû ñoâ la Myõ. Moãi taäp ñoaøn chieám khoaûng 6% thò phaàn, ñaây laø moät thaønh coâng lôùn cuûa Morgan Stanley, khi nöûa ñaàu naêm 2010 hoï chæ chieám 5,2% thò phaàn. Goldman Sachs laø ngaân haøng ñöùng ñaàu veà doanh thu treân thò tröôøng tö vaán M&A toaøn caàu (1,80 tyû ñoâ la Myõ), chieám 9,2% thò phaàn treân lónh vöïc naøy, trong khi Morgan Stanley ñöùng ñaàu veà doanh thu treân thò tröôøng voán (1,75 tyû ñoâ la Myõ) giöõ 7,7% thò phaàn.

Keát luaän: Cuoäc khuûng hoaûng taøi chính toaøn caàu baét ñaàu töø naêm 2007 ñaõ laøm thay ñoåi ñaùng keå ngaønh ngaân haøng ñaàu tö, ñaëc bieät laø taïi Myõ. Tuy nhieân, cuõng töø ñaây xuaát hieän caùc xu höôùng vaø caùc cô hoäi ñeå ñoåi môùi trong ngaønh. Xu höôùng chaáp nhaän möùc ñoøn baåy thaáp hôn, coù theå daãn ñeán möùc sinh lôøi treân voán chuû sôû höõu (ROE) thaáp hôn trong ngaønh, tröø khi caùc ngaân haøng coù caùc caûi tieán veà coâng ngheä giuùp giaûm bôùt chi phí, hoaëc taïo ra doanh thu töø caùc saûn phaåm vaø dòch vuï môùi. Xu höôùng hôïp nhaát vôùi caùc ñònh cheá taøi chính khaùc (nhö ngaân haøng thöông maïi, haõng moâi giôùi, coâng ty baûo hieåm vaø coâng ty taøi chính) nhaèm giuùp caûi thieän vaán ñeà veà voán. Xu höôùng phaùt trieån caùc doøng kinh doanh môùi töông thích vôùi

nghieäp vuï ngaân haøng loõi cuûa hoï nhaèm taïo ra doøng tieàn oån ñònh. Trong lòch söû, ngaønh ngaân haøng ñaàu tö voán ñaõ raát noåi tieáng veà vieäc töï ñoåi môùi mình vaø taïo ra thu nhaäp töø caùc saûn phaåm vaø dòch vuï môùi. Cho duø coù nhöõng quy ñònh chaët cheõ hôn vaø chòu söï giaùm saùt nhieàu hôn trong hoaït ñoäng, nhöng khi kinh teá toaøn caàu phuïc hoài, ngaønh ngaân haøng ñaàu tö seõ vaãn tieáp tuïc taïo ra giaù trò cho khaùch haøng vaø lôïi nhuaän toát treân caùc khoaûn voán ñaàu tö.

Tên công ty Doanh thu ròng năm 2008

(triệu đô la Mỹ)

Thu nhập ròng năm 2008 (triệu đô la

Mỹ)

ROE năm 2008

Giá/ Giá trị ghi sổ năm

2008

Thu nhập ròng tính đến giữa 2009 (triệu đô

la Mỹ) Bank of America 72.782 4.008 1,80% 1,4 7.471 Barclays 42.420 9.703 12,00% 1,1 3.481 Citigroup 52.793 (32.094) -47,70% 1,2 6.081 Credit Suisse 10.009 (7.118) -24,00% 1,5 3.184 Deutsche Bank 19.830 (5.637) -12,50% 1,0 3.006 Goldman Sachs 22.222 2.322 4,30% 1,0 5.249 JP Morgan Chase 67.252 3.699 2,20% 1,6 4.862 Morgan Stanley 24.739 1.807 5,30% 0,6 (345) UBS 4.096 (19.372) -64,30% 1,5 (2.627)

Tên công ty Đòn bẩy (Tài sản/vốn chủ sở hữu) ROE bình quân Cuối năm 2006 Cuối năm 2007 Cuối năm 2008 Giữa 2009 2004-2008

Bank of America 10.8 11.7 10.3 10.0 13.2% Barclays 39.2 41.4 49.8 41.0 17.6% Citigroup 15.7 19.3 13.7 12.1 3.8% Credit Suisse 28.8 31.5 36.2 30.1 12.6% Deutsche Bank 34.3 50.8 71.7 50.5 9.7% Goldman Sachs 23.4 26.2 13.7 14.2 21.9% JP Morgan Chase 11.7 12.7 13.0 13.1 8.3% Morgan Stanley 31.7 33.4 13.0 14.5 13.8% UBS 48.2 61.7 61.9 47.7 -1.1%

TT Ngân hàng đầu tư

Doanh thu

(triệu đô la Mỹ)

Thị phần (%)

Thứ tự của năm trước

% doanh thu từ thị trường nợ

% doanh thu từ thị trường

vốn

% doanh thu từ thị trường

khoản cho vay

% doanh thu từ thị trường M&A

JPMorgan 6.436

8,2 1 28% 23% 25% 24%

Bank of America Merrill Lynch

5.719

7,3 2 28% 24% 29% 19%

Goldman Sachs 4.857

6,2 3 23% 30% 10% 37%

Morgan Stanley 4.818

6,1 4 23% 36% 10% 31%

Credit Suisse 4.313

5,5 5 28% 28% 16% 29%

Deutsche Bank 4.161

5,3 6 34% 28% 15% 23%

Citi 3.625

4,6 7 36% 27% 18% 20%

Barclays Capital 3.210

4,1 9 36% 22% 21% 21%

UBS 2.992

3,8 8 26% 33% 9% 31%

Wells Fargo Securities 1.641

2,1 15 29% 21% 44% 5%

RBC Capital Markets 1.424

1,8 13 30% 29% 20% 20%

RBS 1.406

1,8 11 52% 12% 27% 10%

BNP Paribas 1.383

1,8 12 43% 10% 33% 15%

HSBC 1.284

1,6 14 48% 17% 21% 14%

Nomura 1.164

1,5 10 16% 54% 2% 28%

Jefferies & Company 858

1,1 21 23% 19% 14% 44%

Credit Agricole CIB 731

0,9 18 34% 18% 34% 14%

Lazard 723

0,9 20 0% 0% 0% 100%

SG Corporate & 22 34% 15% 33% 17%

taøi lieäu tham khaûo:1.an introduction to investment banks, hedge funds and private equity, David

stowell;2.Website cuûa Dealogic (soá lieäu naêm 2011)3.caùc baùo caùo thöôøng nieân naêm 2010 cuûa goldman sachs, J.P. Morgan.

baûng 3 - Doanh thu cuûa caùc ngaân haøng ñaàu tö toaøn caàu xeáp theo thöù töï (25/7/2010 – 24/7/2011)

baûng 1 - caùc keát quaû taøi chính

baûng 2 - ñoøn baåy vaø tyû suaát sinh lôøi treân voán chuû sôû höõu (roe)

nguoàn: taøi lieäu “an introduction to investment banks, hedge funds and private equity”

nguoàn: Dealogic (2011)


40


Trong ñieàu kieän chi phí khai thaùc môùi ngaøy caøng taêng trong lónh vöïc baûo hieåm, caùc coâng ty baûo hieåm caàn xaây döïng vaø taän duïng moái quan heä tích cöïc, beàn vöõng vôùi khaùch haøng cuõng nhö haïn cheá toái ña nhöõng thieät haïi do quyeát ñònh löïa choïn nhaø cung caáp dòch vuï khaùc cuûa khaùch haøng.

Khaùch haøng hieän nay ngaøy caøng coù nhu caàu ñöôïc ghi nhaän vaø taùn thöôûng cho thoùi quen tieâu duøng trung thaønh cuûa hoï, ñaëc bieät trong ñieàu kieän buøng noå caùc chöông trình khuyeán maïi. Nhieàu coâng ty baûo hieåm ñaõ keát hôïp caùc hình thöùc khuyeán maõi, giaûm giaù ñeå ghi nhaän vaø duy trì quan heä vôùi khaùch haøng laâu naêm cuõng nhö khuyeán khích hoï tieâu duøng

nhieàu loaïi saûn phaåm. Tuy nhieân, khaùch haøng vaãn ñaùnh giaù haønh ñoäng naøy cuûa doanh nghieäp chöa thöïc söï ghi nhaän xöùng ñaùng cho thoùi quen tieâu duøng trung thaønh cuûa hoï. Moät khi chöa caûm thaáy ñöôïc ghi nhaän thoûa ñaùng, khaùch haøng seõ thay ñoåi haønh vi tieâu duøng vaø tìm tôùi caùc doanh nghieäp baûo hieåm khaùc coù theå ñaùp öùng nhu caàu hay kyø voïng cuûa hoï.

xu höôùng môùi trong moÁi Quan heä töông taùc giöõa khaùch haøng vaø caùc coâng ty baûo hieåm

Nghieân cöùu môùi nhaát veà khaùch haøng trung thaønh taïi khu vöïc Chaâu AÙ - Thaùi

Bình Döông cuûa Ernst & Young (01/2011) ñaõ ñöa ra nhöõng phaùt hieän thuù vò veà moái quan heä töông taùc giöõa khaùch haøng vaø coâng ty baûo hieåm:

- Quan ñieåm chæ söû duïng dòch vuï cuûa duy nhaát moät coâng ty baûo hieåm ñang giaûm maïnh: 31% khaùch haøng cho bieát hoï chæ mua moät saûn phaåm cuûa moät coâng ty baûo hieåm; 55% khaùch haøng giao dòch vôùi hai hoaëc treân hai coâng ty baûo hieåm.

- Khaùch haøng söû duïng nhieàu keânh töông taùc khaùc nhau trong chuoãi giaù trò. 62% khaùch haøng coi Internet laø keânh phoå bieán nhaát ñeå tìm kieám caùc saûn phaåm baûo hieåm. Giao dòch ñöôïc thöïc hieän qua moâi giôùi, Call Centre, chi nhaùnh vaø Internet vôùi tyû troïng phuï thuoäc vaøo caáu truùc phaân phoái cuûa töøng thò tröôøng. Ñieàu thuù vò laø 15% khaùch haøng mua baûo hieåm ôû böu ñieän vaø 11% mua ôû sieâu thò.

- Call Centre vaãn laø keânh dòch vuï chuû choát ñeå xöû lyù caùc yeâu caàu boài thöôøng cuûa 60% khaùch haøng, 61% choïn caùc chi nhaùnh vaø 35% söû duïng Internet.

Töø thöïc teá treân, caùc coâng ty baûo hieåm ñang coù trong tay cô hoäi ñaùng keå ñeå phaùt trieån moái quan heä vôùi khaùch haøng. Tuy nhieân, baøi toaùn chi phí luoân laø moät vaán ñeà lôùn cuûa caùc coâng ty.

khoaûng caùch giöõa kyø voïng cuûa khaùch haøng vaø Söï ñaùp öùng cuûa caùc coâng ty baûo hieåm ngaøy caøng nôùi roäng

Caûi tieán veà chaát löôïng dòch vuï trong caùc ngaønh khaùc phaàn naøo laøm taêng söï kyø voïng cuûa khaùch haøng veà caùch thöùc caùc coâng ty baûo hieåm ghi nhaän vaø ñaùnh giaù thoùi quen tieâu duøng trung thaønh cuûa hoï. Ñaëc bieät, khaùch haøng muoán coù nhieàu söï khuyeán khích tieâu duøng hôn vaø caùc keânh töông taùc trôû leân thuaän tieän vaø nhanh choùng hôn.

Khoaûng caùch gia taêng giöõa kyø voïng

Vai troø cuûa khaùch haøng trung thaønh trong söï phaùt trieån cuûa doanh nghieäp baûo hieåmq NGUYEãN THÒ HAØ B toång coâng ty baûo hieåm baûo vieät

31% khaùch haøng cho bieát hoï chæ mua moät saûn phaåm cuûa moät coâng ty baûo hieåm

55% khaùch haøng giao dòch vôùi hai hoaëc treân hai coâng ty baûo hieåm.


42 43


cuûa khaùch haøng vaø söï ñaùp öùng cuûa caùc coâng ty baûo hieåm daãn tôùi heä quaû laø khaùch haøng cuøng luùc löïa choïn nhieàu coâng ty baûo hieåm vaø hôn 1/3 khaùch haøng khoâng saün saøng giôùi thieäu coâng ty baûo hieåm cuûa hoï cho ngöôøi khaùc.

nhieàu cô hoäi gia taêng SoÁ löôïng khaùch haøng trung thaønh

Roõ raøng, thöïc teá treân môû ra cô hoäi cho caùc coâng ty baûo hieåm trong vieäc ñöa ra caùc ñeà xuaát môùi ñaùp öùng ñuùng nhu caàu cuûa khaùch haøng tröôùc khi khaùch haøng löïa choïn tieâu duøng ôû nôi khaùc. Moät ñeà xuaát hieäu quaû nhaát laø höôùng thaúng tôùi caùc giai ñoaïn trong cuoäc soáng cuûa khaùch haøng, nhu caàu hieän taïi vaø töông lai, sôû thích cuûa khaùch haøng vôùi caùc keânh töông taùc, trong ñoù öu tieân phaân boå nguoàn löïc ñöôïc caên cöù treân giaù trò khaùch haøng tieàm naêng vaø nhöõng lôïi ích do coù chuyeån ñoåi töø khaùch haøng thoâng thöôøng qua khaùch haøng trung thaønh. Tuy nhieân, ñeå ñaït ñöôïc ñieàu naøy caàn coù söï thay ñoåi veà maët vaên hoùa, bao goàm phoái hôïp kinh doanh hieäu quaû vaø chuù troïng ñaøo taïo kyõ naêng baùn haøng, caùch thöùc ño löôøng vaø ñoäng löïc kích thích.

Ngoaøi thuùc ñaåy baùn cheùo saûn phaåm, coâng ty baûo hieåm cuõng coù cô hoäi khuyeán khích khaùch haøng mua nhieàu saûn phaåm hôn. Nhieàu khaùch haøng trung thaønh, theo leõ thöôøng, vaãn caûm thaáy khoâng coù ñoäng löïc thuùc ñaåy ñeå mua theâm saûn phaåm. Duø khaùch haøng haøo höùng vôùi caùc chöông trình giaûm giaù nhöng ñieàu naøy coû veû ñôn thuaàn chæ laø ñaùp öùng ñöôïc kì voïng cuûa hoï vaø khaùch haøng khoâng theå hieåu giaù trò thöïc teá cuûa nhöõng chöông trình naøy. Khaùch haøng caøng coù trình ñoä daân trí cao, coâng ty baûo hieåm caøng coù cô hoäi phaân loaïi khaùch haøng baèng caùc hình thöùc khaùc ngoaøi khuyeán maõi giaûm giaù, VD: caùc daïng tôø böôùm quaûng aùo hay theû tín duïng ñeå khaùch haøng tieáp caän vôùi caùc dòch vuï gia taêng khaùc.

Cuoái cuøng, coâng ty baûo hieåm coù theå cung caáp cho khaùch haøng nhöõng giao dòch töông taùc mang tính caù nhaân nhanh hôn, tieän lôïi hôn qua caùc keânh phaân phoái ñeå

giaûm toái ña nhöõng noã löïc khaùch haøng phaûi boû ra ñeå tieáp caän vôùi saûn phaåm, ñôn giaûn hoùa quy trình, ñaàu tö vaøo ñaøo taïo kyõ naêng nhaân vieân, öùng duïng coâng ngheä vaø keát hôïp vôùi caùc nghieân cöùu khaùch haøng.

Nhöõng hoaït ñoäng naøy coù theå tieát kieäm chi phí ñaùng keå cho doanh nghieäp thoâng qua vieäc giaûm bôùt caùc cuoäc goïi laëp ñi laëp laïi, soá laàn giaûi quyeát boài thöôøng vaø khieáu naïi cuûa khaùch haøng trong khi vaãn thuùc ñaåy söï uûng hoä cuûa khaùch haøng.

Caùc nhaø baûo hieåm ôû Chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông caàn thu heïp khoaûng caùch giöõa caùch maø hoï nhaän ñònh vaø taùn thöôûng loøng trung thaønh cuûa khaùch haøng vôùi kyø voïng cuûa khaùch haøng. Ñeå xoùa boû tình traïng khaùch haøng tìm tôùi caùc nhaø cung caáp khaùc vôùi nhöõng ñeà xuaát toát hôn, coâng ty baûo hieåm phaûi ñöa ra nhöõng lyù do thuyeát phuïc giöõ chaân khaùch haøng trung thaønh vaø khuyeán khích hoï mua nhieàu saûn phaåm hôn. Maët khaùc, coâng ty baûo hieåm cuõng coù theå ñaùnh maát khaùch haøng maø hoï maát raát nhieàu thôøi gian môùi coù ñöôïc.

khaùch haøng trung thaønh caûm thaÁy khoâng ñöôïc ghi nhaän xöùng ñaùng

89% khaùch haøng Chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông ñeà cao taàm quan troïng cuûa thoùi quen tieâu duøng trung thaønh, tuy nhieân coù tôùi 41% khaùch haøng tin raèng coâng ty baûo hieåm cuûa hoï khoâng ñaùnh giaù ñuùng ñieàu naøy. Khi khaùch haøng caûm thaáy söï trung thaønh cuûa hoï ñöôïc ghi nhaän xöùng ñaùng, hoï seõ coù xu höôùng uûng hoä tích cöïc vaø ñaây chính laø cô hoäi cho caùc coâng ty baûo hieåm.

Nghieân cöùu chöùng minh raèng khaùch haøng ñöôïc höôûng giaûm giaù nhieàu hôn thì ít coù xu höôùng thay ñoåi nhaø cung caáp dòch vuï baûo hieåm vaø treân 60% khaùch haøng caân nhaéc chöông trình giaûm giaù khi mua baûo hieåm. Treân ½ khaùch haøng nghó raèng caùc coâng ty baûo hieåm khoâng giaûi thích thaáu ñaùo söï khaùc bieät giöõa caùc chöông trình giaûm giaù. Neáu khoâng hieåu ñöôïc nhöõng söï khaùc bieät naøy, khaùch haøng seõ coù nhöõng kyø voïng rieâng cuûa baûn thaân veà giaù trò cuûa chöông trình giaûm giaù vaø kyø voïng naøy thöôøng laø

khoâng chính xaùc. Nguy cô vôùi caùc coâng ty baûo hieåm laø khi khaùch haøng so saùnh giaù trò cuûa nhöõng chöông trình giaûm giaù naøy treân thò tröôøng, cuõng töùc laø hoï ñang ñoàng thôøi caân nhaéc ñeà xuaát cuûa caùc coâng ty caïnh tranh. Ñieàu naøy coù theå daãn ñeán vieäc khaùch haøng thay ñoåi nhaø cung caáp hoaëc tieáp tuïc söû duïng dòch vuï nhöng ñi keøm vôùi söï phaøn naøn, khoâng haøi loøng. Roõ raøng laø coâng ty baûo hieåm caàn cung caáp ñaày ñuû thoâng tin veà caùc chöông trình giaûm giaù vôùi khaùch haøng hôn töø ñoù chuû ñoäng quaûn lyù kyø voïng cuûa khaùch haøng vaø caân nhaéc caån thaän lieäu khaùch haøng coù tieáp tuïc söû duïng dòch vuï hay khoâng.

Noã löïc cuûa caùc coâng ty baûo hieåm trong xaây döïng löïc löôïng khaùch haøng trung thaønh thoâng qua chöông trình giaûm giaù vaãn laø chöa ñuû. Coâng ty baûo hieåm caàn hieåu roõ hôn söï khaùc bieät veà nhu caàu vaø kyø voïng cuûa moãi khaùch haøng, töø ñoù taïo ra caùc ñoäng löïc töông öùng ñeå bieán hoï trôû thaønh khaùch haøng trung thaønh.

Söï uûng hoä cuûa khaùch haøng, neàn taûng cuûa Söï phaùt trieån

Khaùch haøng hieän coù möùc ñoä trung thaønh khaù thaáp, tuy nhieân löôïng khaùch haøng chuyeån ñoåi nhaø cung caáp dòch vuï baûo hieåm cuõng vaãn khaù thaáp. Nhieàu khaùch haøng vaãn duy trì coâng ty baûo hieåm hieän taïi do thoùi quen thôø ô, laõnh caûm chöù khoâng phaûi vì loøng trung thaønh. Ñaëc bieät, nhieàu khaùch haøng khoâng thay ñoåi coâng ty baûo hieåm chính cuûa mình nhöng hoï vaãn tìm kieám nhaø cung caáp baûo hieåm khaùc khi phaùt sinh caùc nhu caàu hay ñeà xuaát môùi.

Ña phaàn khaùch haøng ñeà cao taàm quan troïng cuûa giaù vaø chöông trình khuyeán maõi trong vieäc caûi thieän quan heä khaùch haøng. Ñieàu naøy chöùng minh taàm quan troïng cuûa caïnh tranh veà giaù. Tuy nhieân, vaãn coù nhöõng cô hoäi ñeå taïo ra söï khaùc bieät ngoaøi nhöõng chaøo môøi veà giaù caû, bao goàm chaát löôïng dòch vuï, möùc ñoä töông taùc, uy tín thöông hieäu vaø nhöõng ñeà xuaát nhaém tôùi töøng phaân ñoaïn khaùch haøng khaùc nhau, dòch vuï gia taêng vaø khaùc bieät hoùa saûn phaåm. Ñaëc bieät, khaùch haøng ôû Trung Quoác vaø Hoàng Koâng cho raúng caùch toát nhaát ñeå caûi tieán quan heä laø caûi tieán dòch vuï khaùch haøng.

Do chi phí khai thaùc cao trong lónh vöïc baûo hieåm, coâng ty baûo hieåm caàn taïo döïng söï uûng hoä cuûa khaùch haøng vaø giaûm söï thaát thoaùt giaù trò do khaùch haøng hieän taïi söû duïng dòch vuï cuûa nhaø cung caáp khaùc.

hieåu bieát vaø caûi thieän hoaït ñoäng ñeå ñöôïc khaùch haøng uûng hoä

Vôùi xu höôùng khaùch haøng phaûn öùng tieâu cöïc nhieàu hôn laø uûng hoä, coâng ty baûo hieåm caàn phaùt trieån caùc chieán dòch môùi nhaém tôùi caùc nhoùm khaùch haøng muïc tieâu, thay ñoåi hoï sang höôùng uûng hoä hoaëc ít nhaát ôû daïng bò ñoäng, vaø daàn daàn chuyeån töø bò ñoäng, thôø ô sang uûng hoä. Maáu choát cuûa vaán ñeà laø laøm sao ñeå giuùp khaùch haøng ñöa ra nhöõng phaûn hoài deã daøng hôn trong taát caû caùc quan heä giao dòch. Ñieàu naøy coù quan heä chaët cheõ vôùi vaên hoùa doanh nghieäp, trong ñoù phaûn hoài cuûa khaùch haøng ñöôïc chuù yù, ñaûm baûo phaûn öùng kòp thôøi vaø giaûi quyeát ñöôïc nguyeân nhaân goác reã. Vieäc söû duïng coù muïc ñích nhöõng nghieân cöùu veà khaùch haøng lieân quan tôùi khaùch haøng

Duø khaùch haøng haøo höùng vôùi caùc chöông trình giaûm giaù nhöng ñieàu naøy coû veû ñôn thuaàn chæ laø ñaùp öùng ñöôïc kì voïng cuûa hoï vaø khaùch haøng khoâng theå hieåu giaù trò thöïc teá cuûa nhöõng chöông trình naøy.

89% khaùch haøng Chaâu AÙ-Thaùi Bình Döông ñeà cao taàm quan troïng cuûa thoùi quen tieâu duøng trung thaønh

41% khaùch haøng tin raèng coâng ty baûo hieåm cuûa hoï khoâng ñaùnh giaù ñuùng thoùi quen tieâu duøng trung thaønh


44 45


trung thaønh vaø döõ lieäu phaûn hoài seõ cho pheùp coâng ty baûo hieåm hieåu bieát toát hôn veà töøng loaïi ñoái töôïng khaùch haøng: tích cöïc, thôø ô hay taåy chay. Khi coâng ty baûo hieåm tieân ñoaùn möùc ñoä uûng hoä cuûa khaùch haøng, hoï seõ trang bò toát hôn ñeå chuû ñoäng giaûi quyeát caùc tình huoáng thoâng qua nhöõng chieán löôïc muïc tieâu nhaèm laøm gia taêng söï uûng hoä cuûa khaùch haøng.

taäp trung trang bò cho nhaân vieân vaø ñoäi nguõ baùn haøng ñeå thuùc ñaåy söï uûng hoä

Do chæ coù moät soá ít khaùch haøng uûng hoä coâng ty cung caáp dòch vuï baûo hieåm cho hoï, nhöõng nhaân vieân kinh doanh tröïc tieáp, moâi giôùi caàn ñöôïc trang bò ñaày ñuû kieán thöùc, kyõ naêng vaø ñoäng löïc ñeå bieán khaùch haøng thaønh khaùch haøng trung thaønh. Caùc coâng ty baûo hieåm caàn vinh danh nhöõng nhaân vieân ñöôïc khaùch haøng uûng hoä vaø ñöa nhöõng kinh nghieäm thöïc teá cuûa hoï trong vieäc xaây döïng quan heä khaùch haøng chuyeån giao cho caùc nhaân vieân khaùc thoâng qua caùc khoùa ñaøo taïo, höôùng daãn.

naém baét nhu caàu cuûa khaùch haøng tröôùc khi hoï quyeát ñònh rôøi boû baïn

Caùc coâng ty baûo hieåm caàn caûi thieän khaû naêng cuûa mình ñeå tieân ñoaùn nhu caàu cuûa khaùch haøng vaø giaønh ñöôïc nhöõng moái kinh doanh tieàm naêng. Ñieàu naøy ñoøi hoûi coâng taùc phaân ñoaïn khaùch haøng chuyeân saâu ñeå höôùng daãn hoaït ñoäng cuûa nhoùm nhaân vieân kinh doanh tröïc tieáp vaø nhaân vieân dòch vuï khaùch haøng. Hoï caàn ñöôïc trang bò nhöõng kieán thöùc ñeå baùn cheùo saûn phaåm vaø ñöôïc khuyeán khích ñeå chuû ñoäng tieáp caän ñaày ñuû caùc nhu caàu cuûa khaùch haøng, nhöõng ñieàu maø caùc nghieân cöùu coù theå chæ ra cho hoï. Yeáu toá chính ñeå gia taêng vieäc

tieâu duøng saûn phaåm laø khaùch haøng ñöôïc daãn daét tieâu duøng nhieàu saûn phaåm hôn do ñöôïc nhaø cung caáp ghi nhaän vaø ñaùnh giaù thoùi quen tieâu duøng trung thaønh cuõng nhö ñoäi nguõ nhaân vieân ñöôïc trang bò ñaày ñuû, coù kieán thöùc vaø kyõ naêng phuø hôïp.

traûi nghieäm khaùch haøng: giaûm noã löïc tieáp caän vaø gia taêng söï chuù yù

Hôn bao giôø heát khaùch haøng raát baän roän, coù trình ñoä vaø nhieàu söï löïa choïn cuõng nhö coù theå töông taùc vôùi caùc coâng ty baûo hieåm qua nhieàu keânh khaùc nhau. Maät ñoä gia taêng cuûa caùc dòch vuï töï phuïc vuï seõ giaûm caùc cô hoäi töông taùc caù nhaân. Ñeå gia taêng traûi nghieäm cuûa khaùch haøng, coâng ty baûo hieåm caàn cung caáp caùc löïa choïn phaân phoái töông öùng vôùi moãi boä phaän trong chuoãi giaù trò. Moãi keânh phaân phoái caàn ñöôïc caù nhaân hoùa vaø deã söû duïng ñeå khaùch haøng ñôõ maát thôøi gian tieáp caän nhaát.

traûi nghieäm ña keânhKhaùch haøng söû duïng nhieàu keânh khaùc nhau,

trong ñoù Internet laø keânh phoå bieán nhaát ñeå khaùch haøng nghieân cöùu saûn phaåm ôû haàu heát caùc quoác gia.

Khi mua haøng, sôû thích cuûa khaùch haøng cuõng khaùc nhau. ÔÛ UÙc vaø New Zealand, chi nhaùnh laø keânh phoå bieán nhaát, sau ñoù laø Call centre vaø Internet. Taïi Singapore, Trung Quoác, Hoàng Koâng, keânh moâi giôùi chieám vò trí thoáng trò, sau ñoù laø qua chi nhaùnh. Thuù vò laø moät soá khaùch haøng coù sôû thích mua baûo hieåm taïi sieâu thò hay böu ñieän. Bancassurance cuõng laø moät ñe doïa vôùi caùc coâng ty baûo hieåm truyeàn thoáng, cöù 1 trong 4 khaùch haøng cho raèng hoï ñaõ töøng söû duïng ngaân haøng ñeå mua baûo hieåm do tieát kieäm

ñöôïc thôøi gian tìm hieåu, giao dòch.caûi tieán dòch vuïKhaùch haøng cho raèng Call centre

vaø Internet laø nhöõng keânh caàn caûi tieán nhieàu nhaát, trong ñoù 3 vaán ñeà chính caàn ñöôïc caûi tieán laø: Möùc ñoä minh baïch, thôøi gian giaûi quyeát boài thöôøng vaø caûm nhaän veà giaù trò saûn phaåm.

ño löôøng vaø giaûm möùc ñoä noã löïc

caù nhaân khaùch haøng phaûi boû raKhaùch haøng caøng phaûi boû nhieàu noã

löïc ñeå mua haøng thì caøng coù xu höôùng thay ñoåi nhaø cung caáp. Coâng ty baûo hieåm caàn caûi tieán ñeå khaùch haøng khoâng toán nhieàu coâng söùc trong vieäc tieáp caän hoï.

Coâng ty baûo hieåm caàn tieáp tuïc ñaàu tö

ñôn giaûn hoùa quy trình vaø cuûng coá caùc khaû naêng tröïc tuyeán ñeå ñaûm baûo raèng hoï coù theå töông taùc qua nhieàu keânh.

Caûi thieän khaû naêng giaûi quyeát khieáu naïi

Ñaây laø yeáu toá then choát trong vieäc xaây döïng cuûng coá quan heä khaùch haøng. Kinh nghieäm xöû lyù khieáu naïi yeáu keùm laø nguyeân nhaân daãn ñeán tyû leä uûng hoä thaáp vaø khaùch haøng thay ñoåi coâng ty baûo hieåm.

Caûi thieän quy trình giaûi quyeát khieáu naïi khoâng chæ bao goàm caûi thieän quy trình giaùm ñònh, hay khuyeán khích khaùch haøng ñöa ra caùc phaûn hoài. Noù coøn bao goàm yeâu caàu ñònh nghóa roõ raøng caùc quy trình cho khaùch haøng vaø caùc quy trình ñöôïc keát noái vôùi nhau thoâng suoát.

Coâng ty baûo hieåm coù theå chuû ñoäng quaûn lyù khaùch haøng thoâng qua caùc quy trình, söû duïng SMS, Internet, email voán laø nhöõng caùch thöùc tieát kieäm ñeå tieáp caän kyø voïng cuûa khaùch haøng.

Trong ñieàu kieän thò tröôøng baûo hieåm caïnh tranh gay gaét ngaøy nay, kyø voïng khaùch haøng ngaøy caøng gia taêng. Vì vaäy, vieäc khoâng ngöøng ñaàu tö, ñoåi môùi, thu heïp khoaûng caùch giöõa kyø voïng cuûa khaùch haøng vôùi thöïc teá cung caáp dòch vuï seõ laø nhaân toá chính taïo ra lôïi theá caïnh tranh, xaây döïng cô sôû khaùch haøng trung thaønh, taïo neàn taûng cho söï phaùt trieån vöõng beàn cuûa doanh nghieäp.

(Theo Ernst & Young, 5/2011)


46 47

THò TRÖÔØNG TAØI cHíNH - BAÛO HIEÅM

Taêng tröôûng GDP 6 thaùng ñaàu naêm 2011 ñaït 5,6% so vôùi cuøng kyø naêm 2010, thaáp hôn so vôùi cuøng kyø naêm 2010 (6,16%), döï baùo caû naêm GDP taêng 6%. Laïm phaùt tieáp tuïc laø vaán ñeà noåi coäm cuûa neàn kinh teá. Keát thuùc 6 thaùng CPI ñaõ taêng 13,29%, gaàn gaáp hai laàn so vôùi laïm phaùt keá hoaïch ñaët ra ñaàu 2011 (7%) buoäc Chính phuû phaûi nôùi chæ tieâu laïm phaùt hai laàn chæ trong thaùng 6 leân 17% cho caû naêm 2011.

Tröôùc tình hình laõi suaát cho vay quaù cao, laõi suaát cho vay dao ñoäng vaøo khoaûng 18-22%/naêm, caù bieät leân ñeán 25-27%/naêm

neân trong 2 quyù ñaàu 2011 ñaõ coù khoaûng 30% doanh nghieäp coù ñaêng kyù kinh doanh phaûi phaù saûn, giaûi theå, ngöøng saûn xuaát (Baùo caùo cuûa UÛy ban Kinh teá). Ngoaøi ra, trong boái caûnh kinh teá theá giôùi (Myõ, Chaâu Aâu...) tieáp tuïc dieãn bieán phöùc taïp, thò tröôøng taøi chính, baûo hieåm, ngaân haøng trong nöôùc chaéc chaén seõ phaûi ñoái maët vôùi khoâng ít khoù khaên vaø ruûi ro trong nhöõng thaùng cuoái naêm 2011.

Thò tröôøng baûo hieåm tieáp tuïc ñaø taêng tröôûng oån ñònh baát chaáp nhöõng baát oån kinh teá vó moâ.

thò tröôøng baûo hieåm phi nhaân thoïthò tröôøng baûo hieåm phi nhaân thoï 6

thaùng ñaàu naêm 2011 ñaït doanh thu 10.217 tyû ñoàng, taêng tröôûng 24% so vôùi cuøng kyø 2010. Daãn ñaàu doanh thu khai thaùc baûo hieåm goác laø PVI 2.518 tæ ñoàng, Baûo Vieät 2.205 tæ ñoàng. Naêng löïc baûo hieåm sau khi tröø taùi baûo hieåm daãn ñaàu laø Baûo Vieät 1.809 tyû ñoàng, PVI ñöùng thöù 2 vôùi 1.316 tyû ñoàng.

Xeùt veà nghieäp vuï, baûo hieåm söùc khoûe vaø tai naïn con ngöôøi vaø baûo hieåm taøi saûn vaø thieät haïi laø hai loaïi hình baûo hieåm chính coù toác ñoä taêng tröôûng cao trong nöûa ñaàu 2011, töông öùng vôùi toác ñoä taêng tröôûng laàn löôït laø 41% vaø 31,5% so vôùi cuøng kyø 2010. Baûo hieåm xe cô giôùi taêng tröôûng 23%, baèng vôùi toác ñoä taêng bình quaân cuûa toaøn thò tröôøng.

Nghieäp vuï baûo hieåm xe cô giôùi vaø baûo hieåm taøi saûn vaø thieät haïi daãn ñaàu veà tyû troïng trong toång doanh thu phí baûo hieåm goác (30,3%), tieáp theo laø nghieäp vuï baûo hieåm söùc khoeû vaø

tai naïn con ngöôøi, 13,2%. Nghieäp vuï baûo hieåm noâng nghieäp chieám tyû troïng thaáp nhaát (0,03%). Hieän nay ñaõ coù 5 doanh nghieäp baûo hieåm trieån khai baûo hieåm noâng nghieäp, goàm Baûo hieåm Baûo Vieät, MIC, VASS, Baûo Minh vaø GIC.

Veà boài thöôøng, soá tieàn thöïc boài thöôøng baûo hieåm goác 6 thaùng ñaàu naêm 2011 laø 3.501 tyû ñoàng, tyû leä thöïc boài thöôøng baûo hieåm goác laø 34%, baèng cuøng kyø naêm 2010. 3 nghieäp vuï coù tyû leä boài thöôøng cao hôn möùc tyû leä bình quaân cuûa thò tröôøng laø baûo hieåm söùc khoûe tai naïn con ngöôøi 49%, baûo hieåm giaùn ñoaïn kinh doanh 48% vaø baûo hieåm xe cô giôùi 45%. Caùc doanh nghieäp baûo hieåm coù tyû leä boài thöôøng cao laø BIC (71%), Phuù Höng (66%), Liberty (60%), Baûo Long (56%), Baûo hieåm Baûo Vieät (54%).

thò tröôøng baûo hieåm nhaân thoïtoång doanh thu phí baûo hieåm nhaân

thoï 6 thaùng ñaàu naêm 2011 ñaït 7.296 tyû ñoàng, taêng 16,2% so vôùi cuøng kyø naêm 2010. Toång doanh thu khai thaùc môùi 6 thaùng öôùc ñaït 1.968 tyû ñoàng, taêng 29% so vôùi 6 thaùng naêm 2010. Prudential vaø Baûo Vieät Nhaân thoï duy trì thò phaàn daãn ñaàu laø 30,2% vaø 22,8% veà doanh thu khai thaùc môùi vaø 37,9% vaø 29,5% veà toång doanh thu. Nhoùm saûn phaåm coù tæ troïng saûn phaåm phí cao vaãn laø saûn phaåm hoãn hôïp (72,5%), saûn phaåm ñaàu tö( 18,9%), saûn phaåm phuï chieám 5,5%.

Veà chi traû quyeàn lôïi baûo hieåm, toång soá quyeàn lôïi baûo hieåm chi traû 6 thaùng ñaàu naêm 2011 laø 2.954 tyû ñoàng, taêng 91% so vôùi cuøng kyø naêm 2010. Toång giaù trò hoaøn laïi (do huyû hôïp ñoàng) laø 1.151 tyû ñoàng (taêng 70% so vôùi cuøng kyø naêm 2010). Prudential laø doanh nghieäp coù giaù trò hoaøn laïi cao nhaát thò tröôøng (522 tyû ñoàng), tieáp theo Baûo Vieät Nhaân thoï (318 tyû ñoàng).

Tieàm naêng cuûa thò tröôøng baûo hieåm höu trí ôû Vieät Nam laø raát lôùn, ñaëc bieät khi luaät söûa ñoåi boå sung Luaät Kinh doanh baûo hieåm baét ñaàu coù hieäu löïc töø ngaøy 1/7/2011 quy ñònh cuï theå veà loaïi hình baûo hieåm naøy. Treân thöïc teá, caùc doanh nghieäp baûo hieåm ñaõ vaø ñang trieån khai phaùt trieån saûn phaåm nhaèm ñoùn

ñaàu nhu caàu thò tröôøng naøy. Theo nhieàu döï baùo, thò tröôøng baûo hieåm

ñeán cuoái naêm 2011 vaãn laø thò tröôøng ñaït toác ñoä taêng tröôûng khaù. Thò tröôøng baûo hieåm phi nhaân thoï coù theå vaãn giöõ toác ñoä taêng tröôûng oån ñònh 22-25%. Thò tröôøng baûo hieåm nhaân thoï döï baùo ñaït 12-15%.

Thò tröôøng ngaân haøng baét ñaàu coù daáu hieäu haï nhieät cuoái Quyù II

taêng tröôûng tín duïng naèm trong taàm kieåm soaùt

Trong quyù I/2011, hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng chòu taùc ñoäng lôùn töø Nghò quyeát 11/NQ-CP vaø Chæ thò 01/CT-NHNN, theo ñoù taêng tröôûng tín duïng naêm 2011 ñieàu chænh giaûm coøn döôùi 20%; taêng tröôûng cung tieàn 16%. Tính ñeán heát quyù I/2011, taêng tröôûng tín duïng cuûa toaøn neàn kinh teá laø 5%, cao hôn so vôùi möùc 3,34% quyù I/2010. Ñeán ngaøy 10/6/2011, tín duïng ñoái vôùi neàn kinh teá taêng 7,05%. Vôùi ñaø taêng tröôûng naøy, tín duïng nöûa cuoái naêm 2011 ñöôïc kyø voïng seõ naèm trong taàm kieåm soaùt toát.

laõi suaát coù xu höôùng haï nhieätÑaàu naêm 2011, laõi suaát ñöôïc giöõ ôû möùc

cao. Cuoái Quyù I, möùc laõi suaát huy ñoäng thöïc teá cuûa caùc ngaân haøng vöôït xa möùc traàn quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc laø 14%/naêm do nguoàn voán khan hieám, laõi suaát cho vay cuõng vöôït moác 20%/naêm. Vôùi nhöõng noã löïc thaét chaët tieàn teä, laõi suaát cuoái Quyù 2 coù chieàu höôùng giaûm. Laõi suaát cho vay VND bình quaân thöïc teá khoaûng 18,74%/naêm. Laõi suaát USD töông ñoái oån ñònh do Ngaân haøng Nhaø nöôùc ban haønh thoâng tö quy ñònh giaûm traàn laõi suaát huy ñoäng USD cuûa caù nhaân xuoáng 2%/naêm vaø cuûa toå chöùc xuoáng 0,5%/naêm. Vôùi quy ñònh naøy, tyû giaù VND/USD cuõng ñöôïc giöõ ôû möùc oån ñònh.

Dieãn bieán treân thò tröôøng ngaân haøng ñaõ chöùng toû caùc chính saùch cuûa Chính phuû Vieät Nam ñaõ coù nhöõng thaønh coâng böôùc ñaàu trong vieäc bình oån thò tröôøng. Laïm phaùt vaø laõi suaát ñöôïc döï baùo laø seõ giaûm toác trong Quyù III. Tuy vaäy, döï kieán thò tröôøng ngaân haøng vaãn coøn nhöõng khoù khaên do tieàm aån nguy cô nôï xaáu, ñöôïc döï baùo laø seõ roõ neùt hôn trong Quyù III.

thaùng ñaàu naêm vaø trieån voïng thaùng cuoái naêm 2011

q MINH GIANG taäp ñoaøn baûo vieät

Kinh teá vieät nam vaø thò tröôøng taøi chính baûo hieåm

Kinh teá Vieät Nam 6 thaùng ñaàu naêm 2011 traûi qua nhieàu khoù khaên, thaùch thöùc, gaây taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp. Tuy nhieân, Chính phuû ñaõ böôùc ñaàu thaønh coâng trong kieàm cheá laïm phaùt vaø oån ñònh kinh teá vó moâ thoâng qua caùc chính saùch ñieàu haønh.

thò tröôøng baûo hieåm phi nhaân thoï

thò tröôøng baûo hieåm nhaân thoï

nguoàn: hieäp hoäi baûo hieåmkinh teá theá giôùi (myõ, chaâu aâu...) tieáp tuïc dieãn bieán phöùc taïp, thò tröôøng taøi chính, baûo hieåm, ngaân haøng trong nöôùc chaéc chaén seõ phaûi ñoái maët vôùi khoâng ít khoù khaên vaø ruûi ro trong nhöõng thaùng cuoái naêm 2011.


48

THò TRÖÔØNG TAØI cHíNH - BAÛO HIEÅM

Thò tröôøng chöùng khoaùnVnIndex taêng trong quyù I/2011 do ñöôïc

keùo bôûi moät nhoùm caùc maõ bluechips, trong khi xu theá giaûm laø chuû ñaïo trong caû quyù ñoái vôùi chæ soá HNX-Index.

Sang thaùng 5/2011, aùp löïc baùn ôû nhoùm coå phieáu daãn daét (BVH, MSN vaø VIC) ñaõ aûnh höôùng lôùn ñeán söï ñi xuoáng cuûa VnIndex.

Nhôø nhöõng tín hieäu thanh khoaûn cuûa heä thoáng ngaân haøng thöông maïi vaø laõi suaát maø thò tröôøng chöùng khoaùn coù ñôït phuïc hoài taêng ñieåm nöûa ñaàu thaùng 6, tuy nhieân sang nöûa cuoái thaùng 6, thò tröôøng laïi tieáp tuïc ñi xuoáng.

caùc coâng ty chöùng khoaùn tieáp tuïc baùo loã

Theo soá lieäu coâng boá töø UÛy ban Chöùng khoaùn, treân 60 coâng ty chöùng khoaùn ñaõ thoâng baùo loã luõy keá 6 thaùng ñaàu naêm 2011. Tuy nhieân, caùc coâng ty chöùng khoaùn ñeàu ñaùp öùng caùc chæ tieâu an toaøn taøi chính (voán ñieàu leä, voán khaû duïng). Trong soá caùc coâng ty chöùng khoaùn loã nhieàu nhaát coù Coâng ty Chöùng khoaùn Saøi Goøn - Haø Noäi (-382 tyû ñoàng), Chöùng khoaùn Sacombank (-159 tyû), Chöùng khoaùn VNDirect (-130 tyû), Chöùng khoaùn Baûo Vieät (-80 tyû).

giaù coå phieáu giao dòch döôùi meänh giaù laø xu theá chuû ñaïo

Tính ñeán cuoái thaùng 6, treân caû 3 saøn chöùng khoaùn laø HOSE, HNX vaø UPCoM, coù 312 maõ coå phieáu ñöôïc giao dòch döôùi meänh giaù, trong ñoù coù 12/25 coå phieáu cuûa coâng ty chöùng khoaùn vaø 2/8 coå phieáu ngaân haøng.

Tröôùc tình hình neàn kinh teá 6 thaùng ñaàu naêm coù nhieàu bieán ñoäng phöùc taïp, Chính phuû ñaõ ñöa ra moät soá nhoùm giaûi phaùp chuû yeáu caàn taäp trung laõnh ñaïo, chæ ñaïo ñieàu haønh, trieån khai thöïc hieän trong 6 thaùng cuoái naêm. Ñoù laø caùc nhoùm giaûi phaùp veà chính saùch tieàn teä; chính saùch taøi khoùa; chính saùch thöông maïi, giaù caû, thò tröôøng; thuùc ñaåy saûn xuaát kinh doanh, khuyeán khích xuaát khaåu, kieàm cheá nhaäp sieâu… Trong ñoù, moãi nhoùm ñeàu ñöa ra caùc bieän phaùp, chöông trình haønh ñoäng cuï theå.

Maëc duø kinh teá vó moâ ñang coù nhöõng daáu hieäu tích cöïc, trieån voïng kinh teá noùi chung vaø thò tröôøng taøi chính noùi rieâng nöûa cuoái 2011 vaãn tieàm aån nhieàu ruûi ro. Vôùi nguy cô laïm phaùt caû naêm 2011 coù theå vöôït muïc tieâu 17%, chính saùch thaét chaët tieàn teä cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc seõ tieáp tuïc ñöôïc duy trì vaø laõi suaát ñöôïc döï baùo laø khoù coù khaû naêng giaûm ñaùng keå trong thôøi gian tôùi. Ñaây laø nhöõng thaùch thöùc khoâng nhoû ñoái vôùi caùc lónh vöïc kinh doanh cuûa Taäp ñoaøn Taøi chính - Baûo hieåm Baûo Vieät. Tuy nhieân, caùc nhoùm giaûi phaùp hoã trôï thò tröôøng cuûa Chính phuû ñöôïc kyø voïng seõ goùp phaàn oån ñònh kinh teá vó moâ, ñaûm baûo an sinh xaõ hoäi, taïo neàn taûng cho söï phaùt trieån beàn vöõng. Beân caïnh ñoù, thò tröôøng baûo hieåm ñöôïc döï baùo laø tieáp tuïc phaùt trieån oån ñònh, taïo cô hoäi taêng tröôûng vöõng chaéc cho caùc doanh nghieäp baûo hieåm trong ñoù coù Taäp ñoaøn Baûo Vieät.

nguoàn: ngaân haøng nhaø nöôùc

thò tröôøng ngaân haøng

nguoàn: vcbs toång hôïp

dieãn bieán thò tröôøng chöùng khoaùn 6 thaùng ñaàu naêm 2011

In this issue

Why the internal communicationS challenge iS ultimately about leaderShipnhan chiemNhan Chiem, Deputy Chief Operating Officer, Baoviet Holdings discusses the importance of leaders and line managers in driving internal communications and change within organizations. He shows why ensuring your internal constituencies are on side is often more important than external ones; and he argues that culture change requires leaders with a purpose they value, not just a plan they implement.

obtaining credit ratingS For inSurance companieStraàn thò phöông thaûo, mbaCredit ratings have now become increasingly important to insurance companies who want to differentiate themselves from competitors. In this article, the author explains credit ratings including the benefits of rated enterprises, and implementation methodology and processes.

the caSe For outSourcing ServiceS in the inSurance marketphuøng ñaéc loäcInsurers have an option to outsource their insurance services including brokerage, agent, verification of damage causes and rates, risk evaluation, actuary and focus their resources on technical insurance business. As Secretary General of Vietnam Insurance Association, the author outlines benefits and disadvantages of outsourcing these insurance services for the insurance market.

compliance With neW accounting Standard: vaS 19ñoã Quang cöông, mbaInsurance policy is the focus of the 19th standard out of 26 accounting standards, which were issued in 2001 on the basis of international accounting standards. VAS 19 was published at the end of 2005, but the Ministry of Finance so far has not issued implementation guidelines, and most insurers have not reported or have only partly reported their financial accounts according to VAS 19. What are the best ways to encourage insurance companies to report their financial accounts according to VAS 19? The answer is discussed in the article, including the need for better alignment of processes between authorities and insurers.

Documents

Vai troø cuûa ngöôøi laõnh ñaïo ñoái vôùi söï thaønh coâng ... · xuoáng coøn 9,1%. Ñaùng tieác raèng, moät nghieân cöùu cuûa Ipsos Mori veà söï tin