8/14/2019 V di dn

1/5

Gii php v chnh sch v di dn, pht trin kinh t - x hi cc tnh min ni pha Bchttp://giadinh.net.vn/html/site/df475062745b8a43ab70f38ab5faf828.html?column=149&direct=455c6d31e7e5e49f8dea243641ca29f2&lang=Vn&nID=290

TS Ng Th Ngc Anh v Hong Th Ty Ninh thuc V Gia nh - U ban DSGTE c bi vit v tnh trngdi dn t do cc tnh min ni pha Bc, xut cc gii php, chnh sch gii quyt. Giadinh.net xin giithiu nguyn vn bi vit ny.

nc ta, hin tng di dn xut hin v tn ti trong sut lch s dng nc v gi nc. l mt qu trnh khch quan vko theo n l hng lot cc vn x hi mi v phc tp. Di dn c hai dng ch yu: Di dn c t chc v di dn t do.Trong phm vi bi vit ny, chng ti ch yu cp hnh thc di dn t do v nh hng ca n, c bit ch trng n ccgii php v chnh sch v di dn v pht trin kinh t - x hi cc tnh min ni pha Bc.

1. Di dn c t chcThi k 1961 - 1998, Nh nc t chc di c pht trin kinh t, a ng bo ng bng, thnh ph i xy dng vng kinht mi trung du, min ni, bin gii, hi o. Trong 27 nm di chuyn c trn 1.368.641 nhn khu, trong di c nitnh 702.761 h, 3.342.253 khu, ngoi tnh 665.930 h, 2.809.373 khu. Lung di dn ch yu trong giai on ny l di dnnng thn n nng thn, t cc tnh ng dn thiu t ai, thiu lng thc n cc tnh cn nhiu t hoang ha nhm toiu kin cho nhng ngi nng dn c c hi tip cn cc ngun lc nh t ai, vn, c s h tng thun li c cng nvic lm v ngun thu nhp. Di c c k hoch trong nhng nm qua em li nhng kt qu ng k:

- Lm gim sc p dn s, vic lm mt s tnh ng bng vn thiu t sn xut, thiu vic lm; l mt trong s nhng giiphp phn b lao ng.- Gp phn tch cc khai thc t ai, pht trin vng kinh t mi, to thnh nhiu vng sn xut tp trung ln, thc y tngtrng kinh t nng nghip, to nhiu mt hng xut khu c gi tr.- Xy dng vng kinh t mi, hnh thnh mt h thng c s h tng phc v sn xut nng nghip v i sng nhn dn, nhng, in, thy li, trng hc, y t....- Xy dng vng kinh t mi cc vng ni, bin gii, hi o, tng cng kh nng an ninh quc phng cho t nc.

2. Di dn t do Di dn t do gia vng nng thn ny n vng nng thn khc, l dng di c khng do Nh nc tchc, n din ra ng thi vi di dn c t chc, thi k u th quy m nh v tng dn thi k sau. Dng di dn t do hngnng thn nng thn din ra trong ni b tng huyn, tng tnh v mt phn ti cc tnh xa theo hng Bc Nam, trong ch yu dn i t cc tnh min ni pha Bc vo Ty Nguyn. S dn di c t do gm nhiu dn tc, ngi Kinh ng bngchim khong 50%, cc dn tc t ngi nh Nng, Ty, Mng, Dao... Cao Bng, Lng Sn, Qung Ninh... chim khong t30 - 35%, cn li cc dn tc khc khng ng k.Di c t do khng ch din ra theo hng Bc - Nam m ngay trong ni vng min ni trung du Bc B, s dn di c t docng din ra kh mnh. Hng vn ng bo Mng cc tnh bin gii Vit - Trung (H Giang, Lo Cai, Cao Bng...) trongthi gian chin tranh bin gii pha Bc di c ni vng v mt s cc tnh ln cn bin gii Vit - Lo. Nhng nm gny, do sn xut v i sng ca ng bo ngy cng kh khn, nn c hng ngn ngi di c t vo cc vng rng ungun, rng cm thuc Ch n (Bc Thi), Sn Dng (Tuyn Quang), Quan Ha (Thanh Ha)... ph hng trm mu rnglm nng ry, gy mt n nh v an ninh x hi, ph v k hoch, quy hoch bo v rng cng nh k hoch pht trin kinht - x hi ca a phng ni n.S lng dn di c t do l dn tc t ngi tuy ch chim 43,2% dn s, nhng nu so vi tng s dn cc dn tc t ngi thli l mt con s ln, v h ch chim 13,2% dn s c nc. Di c t do cc dn tc t ngi c nhng nt c th, khc vi

di c t do ni chung.

3. Nhng nh hng ca di dn t do Qua phn tch s liu iu tra thc trng di dn Vit Nam ni chung, ticc tnh min ni pha Bc ni ring v nghin cu xu th pht trin ca hnh thc di dn din ra trong hn ba thp k qua, cth nhn thy nhng nh hng ca di dn t do nh sau:

3.1. Mt tch cc Di dn gp phn phn b li lao ng dn c mt cch t nguyn, m cc im kinh t mi ccvng cao, vng su, vng xa, thc y kinh t a phng (ni c dn nhp c) pht trin.Dn di c t do to c hi vic lm cho h v phn ng s h c ngun thu nhp cao hn so vi ni c. Trong 12 chtiu so snh gia ni c v ni mi ch c hai ch tiu l vic lm v thu nhp ti ni mi c nh gi l tt hn; ccch tiu khc nh nh , tin nghi sinh hot, iu kin hc hnh con ci, y t, giao thng, mua bn, thng tin lin lc l kmhn hoc bng ni c.

Di dn to c hi tng thu nhp, gp phn nng cao mc sng gia nh v gim i ngho cc vng nng thn c thu nhpthp. Ngoi ra, dn di c t do cung cp cho mt lc lng lao ng lm thu cho cc nng lm trng a phng trongnhng lc vo ng thi v (thu hi c ph, cao su, ch, xy lp in...). Di dn t do nhp c n a phng no th h

http://giadinh.net.vn/html/site/df475062745b8a43ab70f38ab5faf828.html?column=149&direct=455c6d31e7e5e49f8dea243641ca29f2&lang=Vn&nID=290http://giadinh.net.vn/html/site/df475062745b8a43ab70f38ab5faf828.html?column=149&direct=455c6d31e7e5e49f8dea243641ca29f2&lang=Vn&nID=290http://giadinh.net.vn/html/site/df475062745b8a43ab70f38ab5faf828.html?column=149&direct=455c6d31e7e5e49f8dea243641ca29f2&lang=Vn&nID=290

8/14/2019 V di dn

2/5

tham gia tch cc vo th trng lao ng ti cc a phng .i vi ni c dn i, cc i tng di c li mt s din tch t canh tc, vn cy cho nhng ngi li sn xut tothm c hi vic lm cho ngi dn li a phng, gim sc p v dn s i vi cc vng "t cht ngi ng". Mt sdn di c t lm n kh gp phn gii quyt kh khn v kinh t cho gia nh, b con thn thch qu c (in hnh l dndi c t do ca Cao Bng, Thi Bnh, Ngh An i cc tnh pha Nam).V mt x hi, di dn t do cn gp phn tch cc a thm ngnh ngh n ni nhp c; gp phn thc hin cc chnh schv ngha v cng dn nh thu nng nghip, ngha v qun s v thc hin ng gp xy dng a phng mi nhp c.

3.2. Mt tiu cc Song song vi nhng mt tch cc th di dn t do cng lm ny sinh nhng mt tiu cc cho i sng xhi ca t nc. Di dn t do lm tng dn s mt cch t bin, khai ph rng ba bi, lm suy thoi vn rng; lmqu ti s dng cc cng trnh h tng c s, k thut, nh ; lm trm trng hn mi trng sinh thi v m quan th.Trong my chc nm qua, rng ca Vit Nam b suy gim nghim trng, mi nm mt t 18 n 20 vn ha. Din tch t trngi trc ln ti gn 11 triu ha (chim 1/3 din tch t nhin ca c nc). Chnh lung di dn t do l mt trong nhng b

phn hp thnh quan trng lm hng vn hcta rng b ph. Mt b phn nhng ngi di dn t do do khng c t dng nhnn ph rng, t ry, ly g dng nh, khin cho din tch rng b thu hp, nhiu vng t ai b thoi ha trm trng.

Ngh nh 14/CP ca Chnh ph v x pht hnh chnh trong lnh vc qun l bo v rng gn nh khng th thc

hin c, mc d thc t trn a bn min ni pha Bc, 100% s dn di c t do u cht ph rng. Vic m bo thc thiphp lut, yu cu cc i tng vi phm chp hnh x pht gp khng t kh khn do i sng ca cc i tng ny rt thiuthn, bn thn h ch c sc lao ng n thun v h sng bng cch khai ph rng canh tc, duy tr cuc sng. Tuy vy,cng cn phi khng nh rng, nn ph rng khng ch do cng ng dn c di dn t do gy ra m cn c c di dn c tchc, dn bn x, c cc doanh nghip Nh nc v t nhn cng khai thc g ba bi, khng theo quy hoch. y cng lmt trong nhng iu kin gp phn khng nh lm suy thoi mi trng sinh thi.

Ngoi ra, mt s dn tc t ngi min ni pha Bc di c t do hoc mt b phn ngi bn a canh tc theo kiu pht t,chc ta trn t dc nn lm cho t b ra tri mnh v nhanh chng tr nn cn ci, bc mu. Sau vi nm canh tc khithy t cn ci, h li tip tc khai ph nhng vng t mi, hu qu l din tch t trng, i ni trc tng nhanh.

Di dn t do ngoi k hoch lm i sng nhn dn nhiu vng nh c gp nhiu kh khn, cn to thm gnh nng cho aphng (ni nhp c) trong vic u t thm c s h tng cc vng t mi. Di dn t do cn lm ny sinh mt s vn x hi phc tp nh mt trt t an ninh, xung t gia ngi di dn v ngi a phng; nn c bc, nghin ht, mi dm...a s nhng ngi di dn t do khng ng k h khu, k c h khu tm tr nn a phng ni c tr rt kh nm bt hotng ca h khi c nhng vi phm v trt t an ninh xy ra.Di dn t do n cc vng t mi cng vi vic tng dn s t nhin lm tng t bin nhu cu cc dch v x hi, vt khnng p ng hin c a phng, c s h tng phc v dn sinh vn thiu li cng thiu thn thm. Do vy, t l ph nmc bnh ph khoa v t l tr em suy dinh dng rt cao; thiu phng tin tuyn truyn, gio dc, vn ng ngi dn trongthc hin k hoch gia nh.C th ni, dng di c t do t n cc a phng cha c quy hoch n nh trong my chc nm qua gy ra nhng btcp, tiu cc cho cc vng nhp c. Do chng ta cha c ch trng v vic thc hin cha nht qun, trong qun l cn nhiuth tc rm r, cha c chnh sch kinh t - x hi n nh nn vn cha khc phc trit nhng tiu cc do di c t do gyra. V vy, vic xy dng cc gii php ng b, kp thi nhm hn ch nhng tiu cc do di dn t do mang li l mt vic

lm cp thit hin nay.

4. Gii php v chnh sch c c mt h thng gii php hp l cn thng nht cc quan im, hng ti vic la chn cc gii php thch hp.Th nht, di c l tt yu trong qu trnh pht trin v chu tc ng ca quy lut kinh t; di dn c nhng mt tch cc v tiucc, v vy, cc chnh sch ca Nh nc phi hng ti mc tiu tng cng cng tc qun l Nh nc v di dn pht huytrit mt tch cc v hn ch mt tiu cc ca di dn, c bit l di dn t do. Di dn l mt vn ln i hi phi c mth thng chnh sch, gii php ng b, phi c s phn cng trch nhim c th gia cc b, ngnh t trung ng n a

phng.Th hai, nc ta ang trong qu trnh y mnh cng nghip ha, hin i ha t nc, vic chuyn nn kinh t nng nghipsang nn kinh t cng nghip tc ng mnh m n s bin ng ca dn s trn a bn nng thn v thnh th, dn ns thay i v c cu dn s gia cc khu vc lnh th v khu vc kinh t.

cc vng nng thn, ni c gn 80% dn s c nc, trnh pht trin kinh t - x hi cn thp, c s h tng thiu thn,khan him v vic lm phi nng nghip... tc ng mnh m n tnh bn vng ca cc vng nh c v cuc sng con ngi.Cc khu vc kinh t hin i cc vng th ngy cng c sc thu ht mnh dn c vng nng thn.

http://www.quangngai.gov.vn/quangngai/tiengviet/bao_qn/2005/5632/http://www.quangngai.gov.vn/quangngai/tiengviet/bao_qn/2005/5632/http://www.quangngai.gov.vn/quangngai/tiengviet/bao_qn/2005/5632/

8/14/2019 V di dn

3/5

Th ba, nc ta cn trnh pht trin thp, li mi chuyn i nn kinh t nn s vn ng ca cc thnh t th trng cngcha hon ton theo qu o v ph hp vi quy lut. Nh nc cn qun l bng c k hoch, s dng php lut, chnh schv nh hng iu hnh.

Nhng quan im trn l c s xy dng mt s gii php nhm gii quyt tnh hnh dn di c t do.

4.1 Gii php trc mt

4.1.1. i vi Nh nc. Nh nc cn c th ha ng li v chin lc pht trin kinh t - x hi trong Vn kin i hii biu ton quc ln th IX ca ng Cng sn Vit Nam "...Phn b dn c hp l gia cc vng, tng bc nng cao chtlng dn s, cht lng cuc sng ca cc tng lp dn c, hn ch vic m rng chnh lch mc sng gia cc tng lp dnc v cc nhm x hi khc nhau...". Trn c s , cn thc hin tt nhng chnh sch sau nhm n nh dn di c:

- Chnh sch t ai. Ty iu kin qu t tng vng, Chnh ph cn c hng dn vic phn cp cho chnh quyn a phnggiao t v cp giy chng nhn quyn s dng t cho ph hp (t th c, trng cy lng thc, thc phm v trng rng);- Chnh sch u t. Nh nc cn tip tc u t c s h tng theo cc d n n nh dn di c, ph hp vi k hoch phttrin dn s ca a phng. Trong thi k 2001 - 2010, cn trin khai thc hin c hiu qu cc Chng trnh mc tiu qucgia c Th tng Chnh ph ph duyt.

- Chnh sch vay vn. Thc hin tt chnh sch cho vay vn, h tr dn di c n nh i sng v pht trin sn xut. Hinnay, cc tnh thuc khu vc min ni pha Bc c mt s u tin nht nh, c u t thng qua mt s cc chng trnh,d n pht trin; ngi dn ngho c vay vn pht trin kinh t gia nh. Ngoi vic duy tr v tip tc u t, thc hin ttcc chnh sch cho vay vn, cn tp trung h tr dn di c n nh cuc sng, cung cp cc kin thc, k nng pht trin snxut, chn nui, chuyn i c cu vt nui, cy trng- m bo quyn c tr hp php cho ngi dn di c, xy dng v ban hnh cc chnh sch, quy nh c th nhm m boquyn c tr hp php cho cc i tng di c, gip h thc hin tt cc quyn v ngha v cng dn theo ng quy nh ca

php lut.- Ch o cc b, ngnh c cc gii php c th thng qua cc chng trnh, d n nng cao i sng vt cht, tinh thn chong bo cc dn tc t ngi, thu ht cc lung di c vo k hoch.

4.1.2. i vi a phng- ni c dn di c t do nhp c

- Kp thi t chc iu tra, nm chc s lng dn nhp c, phn loi thnh phn dn tc, tp qun canh tc, sinh hot, mcsng... lm c s lp k hoch n nh cuc sng cho tng i tng di c, nht l i tng l dn tc thiu s....- i b phn dn di c l ngi ngho, nn a phng c dn n cn ch ng sp xp theo quy hoch, nhp h khu, giiquyt t ai ng bo nhanh chng ha nhp c vi cng ng, lm n sinh sng, gy dng khi on kt dn tc vm bo trt t an ton x hi.- Xc nh r din tch, ranh gii c th trn thc a t ca tng h gia nh (phn c cp, phn mua v t khai ph) hp thc ha quyn s dng rung t, gip h sm n nh cuc sng.- Xc nh din tch t lm nghip v t lm nghip c chuyn thnh t nng nghip c bin php hng h s dngng mc ch theo quy hoch ca vng. Cn quy nh bt buc phi gi nhng din tch cy rng, cy lu nm v sn c trnnhng vng canh tc cy ngn ngy.

- Chnh quyn s ti kt hp vic hp thc ha giao quyn s dng t v vn ng, sp xp h vo vng quy hoch tinvic qun l v gip h c iu kin an tm sn xut v nhanh chng n nh cuc sng trn qu hng mi.- Kt hp vi cc c quan chc nng v cc tnh c dn xut c, r sot, phn loi s h di c mi gii quyt ng k hkhu chnh thc cho nhng h c nguyn vng chnh ng lm n lu di, l ngi lng thin, chp hnh nghim chnh phplut. Qua kin quyt x l nhng phn t xu, xa nn nghin ht, c bc v cc t nn x hi khc.- H tr kinh ph u t v vn vay li thp a phng sm n nh cuc sng ca h; h tr vn xy dng c s h tngcho cc x c dn di c t do.

4.1.3. i vi tnh c dn xut c

- Cn thc hin tt Quyt nh s 138/2000/ Q TTg v vic hp nht d n nh canh nh c, d n h tr dn tc c bitkh khn, chng trnh xy dng Trung tm cm x min ni, vng cao vo chng trnh pht trin kinh t, x hi cc x c

bit kh khn min ni v vng su, vng xa. Cc tnh min ni pha Bc cn thc hin tt chng trnh mc tiu quc gia xai gim ngho v vic lm theo Quyt nh 71/2000/ Q TTg, trong c bit l xy dng s tng quan v t ai, dns, lao ng v chin lc pht trin kinh t - x hi.

8/14/2019 V di dn

4/5

- V lu di phi c h thng ng b cc bin php to iu kin cho dn c nng cao i sng vt cht, tinh thn h antm nh c ti qu c. C k hoch h tr vn vay v lm tt cng tc khuyn nng, khuyn lm, chuyn i c cu cy trng,lm kinh t vn, rng.- Cng vi a phng c dn nhp c, gii quyt mi th tc s dn di c t do l ngi lao ng lm n chnh ng cng k h khu.- Cn c cc bin php c th, phi hp vi cc tnh c dn nhp c, tr gip ng bo di c ca tnh mnh tng bc khc

phc kh khn, n nh cuc sng, th hin s cng gnh vc trch nhim. Cn c vo s lng, tnh trng dn di c t do ra i, cc a phng c dn xut c cn trch li mt phn tr cp x hi, h tr v y t, gio dc... chuyn cho a phng nidn n.- Nm chc tnh hnh cc a bn c s ng h dn c c nh ra i c nhng gii php ngn chn hu hiu, nh tuyntruyn gii thch v chnh sch ca ng v Nh nc v cc chng trnh nh canh, nh c; tr gip cn thit trong sn xutv i sng, cho vay vn t qu xa i gim ngho, hng dn k thut, lm tt cng tc khuyn nng, khuyn lm, gip h

pht trin sn xut sm n nh cuc sng, duy tr cuc sng qu c hoc di c c t chc.- Phn loi i tng c nhng gii php thch hp: S h dn tc vng su, vng xa, quen sng du canh du c ph rnglm ry th vn ng h nh c, nh canh, cn thit phi c d n v trin khai ngay. u t ng b v dt im smngn chn dng di dn ca cc tnh min ni pha Bc vo Ty Nguyn, ng Nam B.Tch cc pht trin kinh t a phng, thc hin cc chng trnh kinh t, to iu kin nng dn c t liu sn xut v

kinh ph n nh cuc sng ti ni c tr.

4.2. Cc gii php nh hng

iu chnh v qun l tt c hai lung di c (c t chc v t do), cn tin hnh mt s cng vic quan trng sau y:

- Quy hoch v xy dng vng nh cTrong k hoch, t nay n 2010, cn u tin cho cc d n nh c nh canh sau y:

u tin nh canh nh c cho s dn di c t do vo khu vc min ni pha Bc, Ty Nguyn v mt s tnh khc t 1991n nay. nh canh nh c cc cm im x (khong 300 cm) khu vc bin gii Vit - Lo, Vit - Trung vng cao,vng rng phng h cc tnh H Giang, Cao Bng, Lng Sn, Lai Chu, Sn La, Yn Bi, Ha Bnh (l nhng ni c nhiukh khn) n nh sn xut v i sng cho s ng bo dn tc thiu s, ngn chn dng di c t do.

y nhanh chuyn dch c cu kinh t v trc ht l c cu kinh t nng nghip-nng thn theo hng sn xut hng ha,cng nghip ha v hin i ha, to thm vic lm nng thn, tng thu thp cho cc tng lp dn c, xa i gim nghotrn tng vng lnh th l gii php c tnh quyt nh phn b lao ng dn c v ngn chn c hiu qu dng di c t do.

- Thc hin ng b cc chnh sch kinh t-x hi

- Chnh sch di c cn thng nht vi chng trnh lp k hoch pht trin t nc. Hng di c khng xy dng mt cchring r, v s phc tp ca nhng nhn t quyt nh v cc tc ng h qu ca n.

- Mun gim di c nng thn - thnh th, cn phi thc hin ng b cc vic: Gim cc yu t "y" ti cc vng nng thnbng cch pht trin nng thn v cc chng trnh tng thu nhp khc; lm gim cc yu t "ko" ca cc khu th v ccvng ngoi thng qua phi tp trung ha u t cng nghip v dch v.

- cng nghip ha nng thn vng mnh cn c cc ng lc khuyn khch cc ngnh cng nghip v cc dch v i km,v t ti cc khu vc nng thn. y mnh vic u t bng cch xy dng, nng cp c s h tng x hi, cc c s gio dcv o to cc ngnh cng nghip tuyn dng c lao ng a phng c tay ngh cao.

5. Mt s bi hc kinh nghim

5.1. Nh nc, cc a phng c dn di c v nhp c cn tip tc u t c s h tng, c bit tp trung cho cc khu vc

min ni, vng su, vng xa, vng kh khn... nhm tng bc gip ngi dn ti a phng n nh i sng, pht trin kinht gia nh ngay trn mnh t qu hng.

8/14/2019 V di dn

5/5

5.2. C a phng ni n v ni i cn kp thi nm chc s lng dn xut c, nhp c, phn loi thnh phn dn tc, tpqun canh tc, sinh hot, mc sng... lm c s cho vic lp k hoch n nh cuc sng cho tng i tng di c, c bitcc i tng dn tc thiu s....

5.3. m bo quyn c tr hp php cho ngi dn di c. Cn tp trung qun l vic ng k v qun l nhn khu, h khu ivi dn di c. V nu thiu cc th tc qun l nhn s hp php s to nhiu kh khn cho vic p dng, thc hin cc chngtrnh, chnh sch u t pht trin.

*

* *

Ni tm li, di dn t do ni chung l mt hin tng c tnh khch quan, tt yu. Cc dng di dn ny, v bn cht chu tcng mnh hn ca lc y t ni i nh iu kin kinh t kh khn, thiu vic lm hoc khng c vic lm. Do vy, bt kmt chnh sch no nhm iu tit di dn, trc ht cn nhm gii quyt cc yu t thuc lc y cc vng nng thnngho. Cc chnh sch pht trin nng thn l mt trong cc gii php tt nht gi dn v iu chnh hp l cc lung di dnti cc th. ng thi, cn c cc gii php ph hp qun l v h tr ngi nhp c n nh v pht trin cuc sng trn

c s m bo quyn t do c tr, tm vic lm v quyn bnh ng trong hng th phc li x hi cng nh trch nhim cangi di dn trong vic thc hin ngha v i vi Nh nc v cng ng.

Di dn l hin tng lin quan n nhiu mt ca i sng kinh t - x hi. Cn nhn nhn hin tng ny di c hai gc tch cc v tiu cc, t c c ch, chnh sch ph hp hn ch cc mt tiu cc v thc y cc mt tch cc ca hintng ny.

TS Ng Th Ngc Anh - Hong Th Ty Ninh (V Gia nh - U ban DSGTE)

Ti liu tham kho

1. Bo co tnh hnh di c t do, ch trng v gii php khc phc trong thi gian ti, B Nng nghip v pht trin nngthn. H. 10/1998.2. Bo co tm tt kt qu nghin cu di c ni a, Cc nh canh nh c v pht trin vng kinh t mi, D n VIE/95/004,B Nng nghip v pht trin nng thn. H, 1998.3. Kin ngh v i mi chnh sch di c giai on 1999 - 2010, Cc nh canh nh c v pht trin vng kinh t mi, D nVIE/95/004, B Nng nghip v pht trin nng thn. H, 1998.4. Di c t do ca mt s dn tc thiu s min ni pha Bc vo c Lc t nm 1975 n nay, y ban Dn s - K hoch hagia nh. Nguyn B Thy (Ch nhim ti). H, 2001.5. ng lc di c ni a Vit Nam (sch dch), Philip Guest. NXB Nng nghip, H, 1998.6. Bo co v di c t do min ni Vit Nam (bo co tm tt). Trung tm Dn s Lao ng v x hi, y ban Dn tc vmin ni. H, 1996.7. Tm tt n: Tng quan nh canh nh c ng bo cc dn tc thiu s min ni Vit Nam thi k 1998 - 2000 (ti liu

hi tho), Vin kinh t nng nghip v Cc nh canh nh c v vng kinh t mi, B Nng nghip v pht trin nng thn.H, 2000.8. Nghin cu xut mt s chnh sch c th nhm pht trin kinh t - x hi nng thn vng cao ca cc tnh min ni

pha Bc. Vin kinh t nng nghip, B Nng nghip v pht trin nng thn. H. 12/1999.9. T liu kinh t - x hi 631 huyn, qun, th x, thnh ph thuc tnh Vit Nam, NXB Thng k, H, 2002.

(Theo Tp ch Gia nh & Tr Em)