VERZEKERD! nummer 1, maart 201322 VERZEKERD!22

De onstuimige opmars van vergelijkingssites heeft grote gevolgen gehad voor de verzekeringsbranche. De

concurrentie is toegenomen en internet is uitgegroeid tot een belangrijk distributiekanaal voor verzekeraars. ‘De

groei van vergelijkingssites is nog niet ten einde.’

Vraagt u zich wel eens af of u eigenlijk niet te veel betaalt voor uw inboedel- of autoverzekering? Het vergelijken van premies is tegenwoordig kinderspel. Surf naar een van de vele vergelijkings-sites voor financiële producten op internet en bekijk welke verze-kering als goedkoopste uit de bus komt of de hoogste waardering krijgt. Blijkt de concurrent een beter aanbod te hebben, dan bent u met een paar klikken klant bij een andere aanbieder.Digitale vergelijkers hebben voor een consumentenrevolutie gezorgd. Vergelijkingssites zijn uitgegroeid tot een belangrijke bron voor het zoeken naar recensies over elektronica en voor het vinden van de beste of goedkoopste aanbieder. De afgelopen jaren werden vergelijkingssites ook populair voor financiële pro-ducten. Bijna alles is te vergelijken: van spaarrekening tot auto-verzekering en van hypotheek tot levensverzekering.

Vergelijkenen afsluiten met een paarklikken

VERZEKERD!nummer 1, maart 2013 23

ACHTERGROND

De opmars van vergelijkingssites heeft enorme gevolgen voor de bank- en verzekeringswereld. Gevestigde financiële dienstverle-ners hebben zich opnieuw moeten bewijzen en nieuwe partijen zijn tot de markt toegetreden.

FANTASTISCH MEDIUMEdmond Hilhorst richtte in 1999 Independer.nl op. Het was een van de eerste websites in Nederland waarop consumenten finan-ciële producten konden vergelijken. Hilhorst, die daarvóór zelf in de financiële sector werkte, zag dat consumenten lang niet altijd een goed product kregen en wilde dat veranderen. ‘Internet is een fantastisch medium om producten en voorwaarden met elkaar te vergelijken. Zo zorgen vergelijkingssites voor meer transparantie in de financiële wereld.’De groeispurt van Independer.nl liet echter enkele jaren op zich wachten. ‘Technisch gezien was het vóór 1999 al mogelijk om financiële producten via internet te vergelijken, maar het afsluiten van het contract ging grotendeels via de post en dat traject kon weken duren.’ In de beginjaren kwamen klanten dan ook voorna-melijk op Independer.nl om producten te vergelijken. Hilhorst: ‘Dat was een lastige tijd, want aan het vergelijken zelf verdienden we geen geld.’De invoering van het nieuwe zorgstelsel in 2006 betekende een doorbraak voor de vergelijkingssites. Concurrentie tussen zorg-verzekeraars en de jaarlijkse mogelijkheid om over te stappen, wakkerde de vergelijkingsdrang van consumenten aan. Steeds meer mensen begonnen ook hun hypotheken, verzekeringen en spaarrekeningen onder de loep te nemen. Bovendien werd het steeds eenvoudiger om online offertes op te vragen en producten af te sluiten.

STRIJDIn de jaren die volgden, hadden sites als Independer.nl en Verze-keringssite.nl de wind in de rug. De mogelijkheid om online financiële producten te vergelijken, sloot aan bij het streven van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de politiek naar meer transparantie en klantgerichtheid. Bij consumenten groeide het besef dat vergelijken loont.Toen het grote publiek vergelijkingssites eenmaal had omarmd, barstte de strijd om de klant los. Nieuwe aanbieders bestormden de markt met scherpe prijzen en gevestigde partijen lanceerden goedkopere labels voor de internetklant. De eerste internetverze-keraars – die hun diensten vrijwel uitsluitend online aanboden – waren geboren. ‘Partijen als Ditzo en Allsecur gaven de concur-rentie een flinke impuls’, vertelt Erik Hordijk die, ook in 1999, Verzekeringssite.nl oprichtte.Tegelijkertijd ontstond scepsis over vergelijkingssites: zouden ze niet te veel zijn gericht op prijs en te weinig op kwaliteit? Volgens

Hordijk is dankzij vergelijkingssites en de daaruit voortkomende toetreding van nieuwe verzekeraars de prijs-kwaliteitverhouding van veel producten juist verbeterd. ‘Consumenten kunnen in sommige gevallen zelfs verzekeringen met betere voorwaarden krijgen tegen een lagere premie dan voorheen.’ Vooral op de markt voor autoverzekeringen ging het er de afgelopen jaren hard aan toe; premies daalden dertig tot veertig procent sinds de piek in 2005.

MACHTVoor consumenten zijn vergelijkingssites een uitkomst, meent Ben Schellekens, campagneleider financiële sector bij de Consu-mentenbond. ‘Vergelijkingssites hebben het eenvoudiger gemaakt om van verzekeraar te wisselen.’ De bond heeft zich de laatste jaren zelf ook op het vergelijken van financiële producten, waar-onder verzekeringen, gestort.Toch kleeft er volgens Schellekens ook een nadeel aan de groei-ende macht van vergelijkers. Op allerlei manieren kunnen zij ongemerkt de nietsvermoedende klant beïnvloeden, zegt hij. Schellekens noemt een vergelijker die de omvang van de aanbie-der liet meewegen bij de beoordeling. De grootste partij stond bovenaan, gevolgd door kleinere aanbieders. ‘Laat de bovenste aanbieder nou net degene zijn die ook een financiële bijdrage aan de site leverde.’Vergelijkingssites moeten transparant zijn over hun werkwijze, stelt hij. Consumenten weten vaak niet of een website onafhanke-lijk is en hoe vergelijkers hun geld verdienen. Ook kunnen web-sites de uitkomsten van een vergelijking manipuleren, bijvoor-beeld door niet alle aanbieders mee te nemen of onvoldoende duidelijk te maken welke factoren worden meegewogen.

ADVISEURS LANGS DE MEETLATHet provisieverbod, dat sinds 1 januari 2013 geldt voor com-plexe en impactvolle financiële producten, heeft een nieuw soort vergelijker opgeleverd: op Adviesvergelijker.nl kunnen consumenten de tarieven en kwaliteit van financieel advi-seurs vergelijken, voordat zij een complex financieel product gaan afsluiten. Eind januari werd bekend dat de Consumen-tenbond een belang van twintig procent neemt in Advies-keuze.nl, eveneens een website waarop consumenten de tarieven en beoordelingen van financieel adviseurs kunnen vergelijken. Independer.nl biedt klanten onder meer de moge-lijkheid hypotheekadviseurs te vergelijken.

DIGITALE VERGELIJKERS HEBBEN

VOOR EEN CONSUMENTENREVOLUTIE

GEZORGD

�

De AFM deed eind vorig jaar onderzoek naar 33 websites die financiële producten vergelijken (zie ook het kader hiernaast). De waakhond concludeerde dat veel sites moeilijk vindbare of weinig informatie geven over hun verdienmodel en hun vergelijkingsme-thoden. ‘Consumenten kunnen hierdoor in de meeste gevallen niet beoordelen welke waarde ze kunnen hechten aan de uitkom-sten van de vergelijking’, aldus de toezichthouder.Verzekeringssite.nl en Independer.nl voldoen naar eigen zeggen aan de richtlijnen van de AFM. Beide bedrijven hebben naar aan-leiding van het onderzoek aanpassingen gedaan, waardoor infor-matie voor consumenten beter vindbaar is.

DUIZENDEN PRODUCTENDe opmars van vergelijkingssites is ook aan het traditionele inter-mediair niet ongemerkt voorbijgegaan. Dankzij de sites kunnen consumenten honderden verzekeringen met elkaar vergelijken en is het eenvoudiger geworden om van de ene naar de andere verze-keraar over te stappen. Vooral relatief eenvoudige producten, zoals zorg- en schadeverzekeringen, sluiten consumenten steeds vaker af via internet.Dankzij de vele bezoekers beschikken vergelijkingssites bovendien over waardevolle informatie voor verzekeraars. Hun databases geven inzicht in de laatste trends op verzekeringsgebied, zegt Hordijk. ‘Met miljoenen klanten weten wij als geen ander welke producten goed worden verkocht. Wij kunnen binnen een paar dagen zeggen of een nieuw product het kan gaan maken of niet.’

THERMOMETERInzicht in de voorkeuren van de consument was een van de rede-nen voor Achmea om eind 2011 een meerderheidsbelang in Inde-pender.nl te nemen. De database van Independer.nl omvat het grootste online en constant actuele marktonderzoek in de bran-che, zegt Bert Rensen, woordvoerder van Achmea. ‘Het is een perfecte thermometer. Met behulp van die kennis over de wensen en het gedrag van consumenten kunnen wij onze producten snel-ler verbeteren.’Na ruim een jaar werpt de samenwerking al haar vruchten af, zegt Rensen. ‘Dankzij de alliantie kan Independer.nl nu ook de kwaliteit van de dienstverlening achter de verzekering inzichtelijk maken voor de consument. Een voorbeeld is de vergelijking van zorgaanbieders, zoals ziekenhuizen, huisartsen en fysiotherapeu-ten.’ Zelf heeft Achmea volgens Rensen sommige premies en pro-ducten aangepast op basis van informatie van Independer.nl.De samenwerking tussen Achmea en Independer.nl riep de nodige kritiek op. Maar volgens de laatste blijven de vergelijkingen objectief, is de database met gegevens over klantgedrag voor alle verzekeraars beschikbaar en is het zeker niet zo dat Independer.nl zich laat aansturen door Achmea. Een speciaal daarvoor aange-stelde raad van toezicht bewaakt de objectiviteit.De groei van vergelijkingssites lijkt nog niet ten einde. In Groot-Brittannië worden eenvoudige producten nog veel vaker afgeslo-ten via vergelijkingssites dan in Nederland. Hordijk van Verzeke-ringssite.nl: ‘Hele generaties groeien nu op met internet. Grote groepen consumenten zijn straks niet anders gewend. Een verze-kering sluit je tegenwoordig via internet, net zoals je voor een vakantie niet meer naar het reisbureau gaat.’ <

NORMENKADER VOOR VERGELIJKINGSSITESDe Autoriteit Financiële Markten (AFM) deed in 2011 voor het eerst een onderzoek naar de informatieverstrekking door financiële vergelijkingssites. Op basis van de uitkomsten heeft de toezichthouder een normenkader ontwikkeld. Uit-gangspunt is dat vergelijkers gemakkelijk vindbare en begrij-pelijke informatie verstrekken, waarin antwoord wordt gege-ven op vier vragen: wat doet de vergelijker voor de consument, waar verdient de site aan, hoe komt de vergelij-king tot stand en hoe volledig is die?Eind vorig jaar deed de AFM opnieuw onderzoek naar 33 financiële vergelijkingssites. Daaruit bleek dat veel sites moeilijk vindbare of weinig informatie geven over hun ver-dienmodel en vergelijkingsmethoden.De AFM werkt nu aan een breder normenkader voor online dienstverlening. Daarnaast staan prijsvergelijkers ook op de Europese agenda. In Brussel wordt gewerkt aan een Good Practices rapport, waarin wordt ingegaan op de classificatie van websites, de frequentie waarmee de site wordt ver-nieuwd, criteria die worden gebruikt voor rankings, de pre-sentatie van de prijsinformatie en belangenverstrengeling. Mogelijk komen er ook Europese regels voor websites die alleen informatie beschikbaar stellen (en dus geen vergelij-king maken).

DEENS VERBOND VERGELIJKTIn Denemarken heeft het Deense Verbond van Verzekeraars Forsikring og Pension in 2011 zelf een website ontwikkeld waarmee consumenten producten kunnen vergelijken. De website is destijds ontstaan onder politieke druk, vertelt Nanna Dalsgaard Wilkens, die nauw is betrokken bij het pro-ject. ‘De verzekeringsbranche was volgens politici een te gesloten wereld en dat moest veranderen.’ Met zo’n 20.000 unieke bezoekers per maand is de website volgens haar een succes. De onafhankelijkheid van de website heeft volgens Wilkens nooit ter discussie gestaan. ‘Als er al kritiek is, dan is het meestal dat de website nóg gebruiksvriendelijker moet worden.’

‘CONSUMENTEN WETEN VAAK NIET

OF EEN WEBSITE ONAFHANKELIJK IS’

�

VERZEKERD! nummer 1, maart 201324