Verkefni í nám og störfVerkefni í nám og störf

Verkefnið Eðlisfræði Verkefnið Eðlisfræði Heimasíða: www.hi.is/~dmd/ns_edlHeimasíða: www.hi.is/~dmd/ns_edlFyrirtækja heimsókn Fyrirtækja heimsókn Nýsköpun eðlisfræðinnarNýsköpun eðlisfræðinnarRaforka úr vatniRaforka úr vatni

Fyrirtækja heimsóknFyrirtækja heimsókn

Geislavarnir Ríkisins Geislavarnir Ríkisins Tveir viðmælendur Tveir viðmælendur Lítið fyrirtæki en Lítið fyrirtæki en

viðamikið viðamikið

Viðmælendur okkarViðmælendur okkar

Sigurður Emil Sigurður Emil Pálsson, sviðsstjóri Pálsson, sviðsstjóri vöktunarsviðsvöktunarsviðs Eðlisfræðingur Eðlisfræðingur

Þorgeir Sigurðsson, Þorgeir Sigurðsson, eftirlitssvið eftirlitssvið Rafmagns-Rafmagns-

verkfræðingurverkfræðingur

Upphaf Upphaf

Hversvegna Geislavarnir?Hversvegna Geislavarnir?Var til að byrja með hlutastarf ofan í einni Var til að byrja með hlutastarf ofan í einni

skúffu inn á Landsspítalaskúffu inn á Landsspítalac.a 1964 til 1980c.a 1964 til 1980

Vinna eftir stöðlum Vinna eftir stöðlum Eftirlit með röntgentækjum á sjúkrahúsum, Eftirlit með röntgentækjum á sjúkrahúsum,

tannlæknastofum o.s.fr.tannlæknastofum o.s.fr.

Skipurit fyrirtækisSkipurit fyrirtækis

StofnunStofnun Hlutverk stofnunarinnar er að takmarka skaðleg Hlutverk stofnunarinnar er að takmarka skaðleg

áhrif geislunnar á Íslandi með fræðslu, áhrif geislunnar á Íslandi með fræðslu, rannsóknum og markvissu eftirliti.rannsóknum og markvissu eftirliti.

Virk upplýsingamiðlun er á milli Geislavarna og Virk upplýsingamiðlun er á milli Geislavarna og stofnanna erlendis. stofnanna erlendis.

Starfsmenn eru 11 talsinsStarfsmenn eru 11 talsins Rafmagnsverkfræðingur, Eðlisfræðingar, Rafmagnsverkfræðingur, Eðlisfræðingar,

Jarðfræðingur, Geislafræðingar, Efnafræðingur, Jarðfræðingur, Geislafræðingar, Efnafræðingur, Rannsóknarmenn og skrifstofustjóri. Rannsóknarmenn og skrifstofustjóri. 

Starfsemi Starfsemi

Á Íslandi eru starfrækt Á Íslandi eru starfrækt 520 röntgentæki, þar af eru um 485 í 520 röntgentæki, þar af eru um 485 í

heilbrigðiskerfinuheilbrigðiskerfinugeislavirk efni notuð á um 40 stöðum geislavirk efni notuð á um 40 stöðum tæki með innbyggð geislavirk efni eru á um tæki með innbyggð geislavirk efni eru á um

100 stöðum 100 stöðum 570 starfsmenn eru undir geislaálags eftirliti570 starfsmenn eru undir geislaálags eftirlitiþar af eru yfir 400 í heilbrigðiskerfinu þar af eru yfir 400 í heilbrigðiskerfinu

VeltaVelta

Velta Geislavarna árið 2002 var um Velta Geislavarna árið 2002 var um

73 milljónir73 milljónir fjárveiting um 37 milljónirfjárveiting um 37 milljónireftirlitsgjöld um 8 milljónireftirlitsgjöld um 8 milljónirsértekjur um 28 milljónirsértekjur um 28 milljónir

MarkaðsþróunMarkaðsþróun

Mikil þróun á tækjabúnaði Mikil þróun á tækjabúnaði Menn vilja gera meira og kortleggja Menn vilja gera meira og kortleggja

mannslíkamann betur mannslíkamann betur Kallar á flóknari tæki Kallar á flóknari tæki Við sniðmynda skönnun fær sjúklingurinn Við sniðmynda skönnun fær sjúklingurinn

talsvert mikið af geislun miðað við röntgen talsvert mikið af geislun miðað við röntgen myndatöku myndatöku

ViðskiptavinirViðskiptavinir

Öll fyrirtæki sem meðhöndla geislavirkefni Öll fyrirtæki sem meðhöndla geislavirkefni eða tæki sem nota geisluneða tæki sem nota geislun

SamkeppniSamkeppniEkki bein skörun Ekki bein skörun Fyrir hinn almenna borgaraFyrir hinn almenna borgara

Kjarnorkuver á Íslandi Kjarnorkuver á Íslandi

Munu Íslendingar einhver tíman nota Munu Íslendingar einhver tíman nota kjarnorku?kjarnorku?

Mjög ólíklegtMjög ólíklegtÚrgangur er endurnýtturÚrgangur er endurnýttur

Notaður við vopnaframleiðsluNotaður við vopnaframleiðsluEf úrgangur væri ekki endurnýttur væri í Ef úrgangur væri ekki endurnýttur væri í

lagi að grafa hann í jörðulagi að grafa hann í jörðu

Hvers vegna KjarnorkaHvers vegna Kjarnorka

1 kg af úrani-235 klofnar 1 kg af úrani-235 klofnar Orka sem nemur 24 milljón kWh Orka sem nemur 24 milljón kWh 3 miljón tonna af kolum er brennt3 miljón tonna af kolum er brenntOrkuvinnslugeta Kárahnjúkavirkjunnar

4540 kWh/ári

GeislunGeislun

Hvað er geislun? Hvað er geislun? Ekki endilega skaðleg mönnumEkki endilega skaðleg mönnum SI eining geislaálags er SV (Sívert)SI eining geislaálags er SV (Sívert)

Ekki er hægt að svara því með fáum orðumEkki er hægt að svara því með fáum orðum NáttúrugeislunNáttúrugeislun Ísland er eitt af þeim löndum sem er með hvað Ísland er eitt af þeim löndum sem er með hvað

minnstu náttúrulegu geislun í heimiminnstu náttúrulegu geislun í heimi T.d 6 mánuðir í Danmörku samsvara 1 ári á T.d 6 mánuðir í Danmörku samsvara 1 ári á

Íslandi hvað náttúrulega geislun varðarÍslandi hvað náttúrulega geislun varðar

Geislaálag ÍslendingaGeislaálag Íslendinga

Árlegt geislaálag Íslendinga er um 2.2 Árlegt geislaálag Íslendinga er um 2.2 mSv.mSv.

1.1 mSv vegna náttúrulegrar geislunar 1.1 mSv vegna náttúrulegrar geislunar 1.0 mSv vegna læknisfræðilegrar notkunar 1.0 mSv vegna læknisfræðilegrar notkunar

jónandi geislunar jónandi geislunar 0.1 mSv vegna geislavirkra efna í umhverfi 0.1 mSv vegna geislavirkra efna í umhverfi

og matvælum.og matvælum.

Skaðsemi geislunnarSkaðsemi geislunnar

Gamma geislunGamma geislunBeta geislunBeta geislunSíðasta slys í kjarnorkuveri af vestrænni Síðasta slys í kjarnorkuveri af vestrænni

hönnun sem leiddi til hönnun sem leiddi til umhverfismengunnar var 1957umhverfismengunnar var 1957

Slys í kjarnorkuveri þarf ekki að þýða Slys í kjarnorkuveri þarf ekki að þýða umhverfismengunumhverfismengun

Stærsta kjarnorkuslys sögunnarStærsta kjarnorkuslys sögunnar

Tsjernobyl 26.apríl 1986Tsjernobyl 26.apríl 1986Mannleg mistök ollu slysinuMannleg mistök ollu slysinu31 manns dóu, 200 veikust heifarlega31 manns dóu, 200 veikust heifarlega116.000 manns fluttir á brott116.000 manns fluttir á brott200.000 manns unnu við hreinsun 200.000 manns unnu við hreinsun Mikil andstaða gegn kjarnorkuverum í kjölfariðMikil andstaða gegn kjarnorkuverum í kjölfarið

Áhrifin eru enn að koma í ljósÁhrifin eru enn að koma í ljósHertar öryggisregglurHertar öryggisregglur

Nýsköpun Eðlisfræðinnar Nýsköpun Eðlisfræðinnar

Þrívíddar Heilmyndar skanniÞrívíddar Heilmyndar skanniNý tækni við að finna vopn á flugvöllumNý tækni við að finna vopn á flugvöllumGeislun ekki skaðlegGeislun ekki skaðlegÖnnur notkun: nákvæm líkamsmál, Önnur notkun: nákvæm líkamsmál,

tölvuleikirtölvuleikirNánar: Nánar:

http://www.pnl.gov/energyscience/01-02/arhttp://www.pnl.gov/energyscience/01-02/art1.htmt1.htm

Raforka úr vatniRaforka úr vatni

Batterí sem samanstendur afBatterí sem samanstendur afglerpípum með vatnsstraumiglerpípum með vatnsstraumi

Engin mengunEngin mengun Lítill straumur, gæti hentað í lítil tæki.Lítill straumur, gæti hentað í lítil tæki.

Takk fyrir þessar ánægju Takk fyrir þessar ánægju stundir í Nám og störf í vetur stundir í Nám og störf í vetur

Hópur:Hópur:

Anna, Davíð, Ólafur og PállAnna, Davíð, Ólafur og Páll