Vervoer in debuitenschoolse opvang

Marja van DijkMonica Hensen

NIZW, november 2000

Inhoud

INLEIDING 3

1. BEPALENDE FACTOREN 4

2. WAT KOST HET? 5

MANIEREN WAAROP DE BSO-ORGANISATIES DE VERVOERSKOSTEN IN REKENING BRENGEN 5

3. WAT VOOR KWALITEITSEISEN KUN JE STELLEN? 7

4. AAN WELKE VEILIGHEIDSEISEN MOETEN WE VOLDOEN? 8

AUTOGORDELS 8VERZEKERINGEN 8AANTAL KINDEREN IN EEN AUTO OF BUS 8

5. HOE ORGANISEREN WE HET FIETS- OF LOPEND VERVOER VAN TWINTIG KINDEREN? 9

6. WAAR MOETEN WE AAN DENKEN ALS KINDEREN ZELFSTANDIG NAAR DE BSOKOMEN? 10

OUDERE KINDEREN ZELFSTANDIG OP DE FIETS 10

7. ZIJN TWEE LEID(ST)ERS VOLDOENDE ALS WIJ MET TWINTIG KINDEREN OP STAPGAAN? 11

BIJLAGE 1: SCENARIO’S VERVOER EN KOSTEN 12

TOELICHTING OP SCENARIO 1, VERVOER UITBESTEED PER TAXI OF BUSJE 12SCENARIO 1: VERVOER UITBESTEED PER TAXI OF BUSJE 13TOELICHTING OP SCENARIO 2, VERVOER IN EIGEN BEHEER 14SCENARIO 2: VERVOER IN EIGEN BEHEER 15

BIJLAGE 2: UITKOMSTEN ENQUÊTE ‘GEMOTORISEERD VERVOER’, JULI – SEPTEMBER2000 16

BIJLAGE 3: VOORBEELDCONTRACTEN TAXIBEDRIJF – BSO 19

Inleiding

BSO in de eigen buurt, of dichtbij de school is ideaal. Lopend vanuit school naar deopvangvoorziening met de leidster of alleen met een groepje. Voor de kinderen maar ook voor debuitenschoolse opvangorganisatie een situatie die veruit te verkiezen valt boven het vervoer pertaxi of bus. Vervoer per taxi of busje is een flinke kostenpost, bovendien voor kinderen vaakvervelend, vooral als de rit lang duurt en ze ook nog een tijd bij de school moeten wachten. MenigBSO streeft er dan ook naar om een BSO-locatie dicht bij de basisschool (-scholen) te realiserenof om BSO-locaties schoolgebonden te maken. Helaas is het ondanks dat streven niet altijdmogelijk om vervoer te vermijden. Met name in plattelandsgebieden komen de kinderen vanuitmeerdere dorpskernen naar de BSO. Vaak een te grote afstand om te lopen of te fietsen.Belangrijk is het dan om het vervoer zo te regelen dat het veilig, pedagogisch verantwoord en ooknog financieel haalbaar is.

Bij het Landelijk informatiepunt BSO worden regelmatig vragen gesteld over het vervoeren vankinderen van school naar de BSO en van de BSO naar andere activiteiten. Ook het vervoer bijuitstapjes kost soms hoofdbrekens. De vragen betreffen niet alleen het vervoer per taxi of busje,maar ook het lopen en fietsen met een groep kinderen. De vragen gaan over financiële aspecten,organisatorische aspecten en de veiligheid en kwaliteit van het vervoer.In deze brochure over vervoer in de BSO vindt u de antwoorden op deze vervoersvragen. Debrochure dient als steun voor organisaties die vervoer moeten regelen. Het regelen van vervoervan school naar BSO behoort tot het standaard takenpakket van de BSO-voorziening. De BSOneemt tijdelijk (een deel van) de opvoedingsverantwoordelijkheden van de ouders over,waaronder de wijze waarop de kinderen naar de BSO komen.

Bij de beantwoording van de vragen over vervoer is gebruik gemaakt van:• De praktijk van Stichtingen voor kinderopvang in Wageningen, Delft, Spaarndam, Langedijk,

‘s Gravenzande en Hoogeveen;• Financiële scenario's: Chris Posma, Syneff Consult;• Handboek Leiding en Organisatie in de kinderopvang, Bohn Stafleu Van Lochum, Houten;• De balans opmaken, managementvraagstukken Buitenschoolse opvang, VOG;• VakantiePaspartoe, Stichting Kinderpostzegels Nederland;• Dorwaal Assurantiën, Arnhem (voorheen G. Keizer Assurantiën);• De veiligheidsrichtlijnen van de Verenigde Verkeers Veiligheids Organisaties / 3VO.

Marja van Dijk & Monica Hensen

Landelijk informatiepunt buitenschoolse opvangTelefoon : 030- 2306 603e-mail : BSOinfopunt@nizw.nlwebsite : www.nizw.nl/bso

NIZW, oktober 2000

1. Bepalende factoren

Voordat besloten wordt om taxi’s of busjes in te zetten, moeten instellingen eerst duidelijkheidhebben over onderstaande factoren:

a. de afstand tussen school en BSO & de afstand tussen BSO en andere locaties waaractiviteiten plaatsvinden;

b. de leeftijd van de kinderen;c. de verkeersveiligheid;d. de visie van de organisatie op zelfstandigheid van kinderen;e. de mening van de ouders.

Ad a Er zijn geen wettelijke regels over het maximale aantal kilometers dat kinderen mogenlopen. Wij adviseren een loopafstand van maximaal 10 tot 15 minuten. Vooral voor jongekinderen zal de loopafstand beperkt moeten blijven. Begeleid fietsen kan een alternatiefzijn.

Ad b Het maakt uit of de groep voornamelijk uit jonge kinderen of oudere kinderen bestaat.Oudere kinderen kunnen soms zelfstandig naar de opvang lopen of fietsen. Ook kan hetgebruik van openbaar vervoer een mogelijkheid zijn voor oudere kinderen.

Ad c Uiteraard is voor het zelfstandig naar de opvang kunnen komen de verkeersveiligheid vande route van belang. De organisatie kan er via de gemeente voor zorgdragen dat de routetussen school en BSO veilig wordt gemaakt, bijvoorbeeld door veilige fietsroutes en veiligeoversteekplaatsen te creëren.

Ad d Als de organisatie het belangrijk vindt dat kinderen zich zelfstandig door een wijk lerenbewegen zal er eerder gekeken worden naar mogelijkheden voor de kinderen om begeleidte lopen en te fietsen of zelfstandig naar de opvang te komen. De BSO kan de kinderen ditleren; er zijn BSO-voorzieningen die speciale verkeerstrainingen aanbieden.

Ad e Belangrijk in de keuze van vervoer is de mening van de ouders. Zij geven uiteindelijk wel ofgeen toestemming voor hun kind om zelfstandig naar de opvang of naar activiteiten buitende opvangvoorziening te gaan.

2. Wat kost het?

De kosten zijn afhankelijk van1:a. de prijs die het taxibedrijf vraagt;b. het aantal taxi’s en/of busjes dat ingezet wordt;c. het aantal kilometers en de tijd dat een busje onderweg is;d. het aantal kinderen dat vervoerd wordt.

Ad a Bij navraag worden prijzen tussen de ƒ 40,- en ƒ 75,- per uur genoemd. Ook zijn ertaxibedrijven die de prijs per rit berekenen.

Ad b Bij een groot spreidingsgebied moeten relatief veel taxi’s of busjes worden ingezet. Ditbetekent dat er soms een klein aantal kinderen tegelijkertijd opgehaald kan worden. Dekosten gaan hierdoor omhoog. Het voordeel is dat er niet langs meerdere scholen geredenwordt om kinderen op te halen. De duur van de rit wordt hiermee beperkt.

Ad c Doorgaans zal een taxibedrijf de tijd berekenen die een taxi nodig heeft om van de scholennaar de BSO te rijden. De wachttijd bij de scholen zal hierbij worden meeberekend.

Ad d Niet alle kinderen zullen gebruik hoeven te maken van vervoer per busje of taxi. Een deelkan waarschijnlijk lopend naar de BSO komen.

Manieren waarop de BSO-organisaties de vervoerskosten in rekening brengen

Niet zelden worden de kosten betaald uit de pot van de BSO-voorziening zelf. De kosten wordendan niet in rekening gebracht bij de ouders. Soms worden de kosten gezamenlijk met de oudersgedragen, wat betekent dat de kosten deels door de ouders (extra kosten bovenop deouderbijdrage), deels door de BSO-voorziening worden betaalt. Deze twee financieringsvormenworden het meest gehanteerd.

Daarnaast zijn er organisaties die de vervoerskosten op de volgende wijze verrekenen:• De kosten worden verdeeld over alle kinderen en in rekening gebracht bij alle ouders

(ongeacht het gebruik van het vervoer);• De kosten worden in rekening gebracht bij de ouders van de kinderen die gebruik maken van

het vervoermiddel;• Er wordt onderscheid gemaakt in bedrijfsplaatsen en subsidieplaatsen: bij bedrijfsplaatsen

worden de kosten volledig doorberekend, bij subsidie-plaatsen gedeeltelijk;• De kosten worden (deels) betaald door de gemeente.

1 In de bijlage wordt een aantal scenario´s vervoerskosten uitgewerkt.

Een kinderopvangorganisatie in Delft biedt momenteel 220 kindplaatsenvervoer. De kinderen zijn verdeeld over veertien groepen in achtverschillende locaties en komen van 38 basisscholen. Het vervoersbedrijfrekent ƒ 72,50 per uur en rijdt ongeveer 95 uur per week om de kinderente vervoeren. Op jaarbasis is dit een bedrag van ƒ 1250,-- per kindplaats.De organisatie is de afgelopen jaren sterk gegroeid en die groei zet zich dekomende jaren voort. De kosten van het vervoer nemen jaarlijks toe perkindplaats. Daarom heeft de organisatie een ander beleid ingezet: nieuweBSO-locaties komen dichter bij de basisscholen te liggen, waardoor hetvervoer en de kosten worden teruggedrongen. Streven is om hetbusvervoer zo veel mogelijk te minimaliseren. Reden hiervoor zijn deveiligheid van de kinderen en de te lange tijd die de kinderen in de busmoeten zitten met één chauffeur. Bovendien blijkt het vervoer van dekinderen logistiek steeds moeilijker te worden. Met de uitbreiding hooptede organisatie dat de spreiding over de scholen bij het vervoer beter zouworden. Dit bleek niet het geval, onder andere door de verschillendeuitgaanstijden van de scholen en van de onder- en bovenbouw.

In Spaarndam worden de kinderen tot tien jaar opgehaald met vier busjes,die in het bezit zijn van de eigen organisatie. De kosten voor het vervoerworden niet apart in rekening gebracht bij de ouders.De oudere kinderen komen zelfstandig met het openbaar vervoer of op defiets naar de BSO. Voor de fietsende kinderen heeft de BSO eenfietsoefentraject, zodat zij leren hoe ze zich veilig in het verkeervoortbewegen.Er is bij de start een berekening gemaakt waaruit bleek dat de aanschafvan eigen busjes voordeliger is dan het inschakelen van een taxibedrijf. Devrijheid om de deur uit te kunnen gaan voor een uitstapje, wordt als grootvoordeel ervaren. Ook rijd je met je eigen busjes reclame, waardoor deBSO meer bekendheid krijgt.Het eerste busje heeft de BSO-voorziening voordelig kunnen aanschaffen,de andere busjes zijn op de reguliere markt gekocht. Goede contacten metautodealers maken het mogelijk kortingen te bedingen. Door viermedewerkers met een I/D-baan ook in te zetten als chauffeur worden dekosten laag gehouden. Deze medewerkers hebben een combinatiefunctie.Zo is één medewerker handig in het onderhouden van auto’s en neemt dit

3. Wat voor kwaliteitseisen kun je stellen?

Aan het vervoer kunnen kwaliteitseisen worden gesteld door verordeningen, de ouders of deorganisatie zelf. Mogelijke kwaliteitseisen zijn:

• De begeleiding in de taxi of bus.In principe is het niet nodig dat groepsleiding in de bus aanwezig is als de chauffeurdeskundig is om met een groep kinderen te rijden. Van de chauffeurs kan verwacht wordendat zij kindvriendelijk zijn. Een gesprek vooraf met de chauffeurs over wat je van debegeleiding in de bus verwacht, is aan te bevelen. Kinderen die voor het eerst naar deopvang komen worden vaak de eerste paar keer wel begeleid door een BSO-leid(st)er.

• De wachttijd van de kinderen op de taxi of bus.Omdat de bus vaak langs meerdere scholen rijdt, is het onvermijdelijk dat kinderen moetenwachten op de bus. De praktijk wijst uit dat dat kan oplopen tot 10 minuten, dit vindt men danook tegelijkertijd het maximum. Hoe korter hoe beter.

• De duur van de taxi- of busrit.Een tijdsduur van 20 minuten wordt in de praktijk als maximum ervaren. Ook hiervoor geldt:hoe korter hoe beter.

• Afspraken met de school.Over de plaats waar het busje het beste kan wachten, de ophaaltijden en eventuelebegeleiding van leerkrachten tot de kinderen in het busje zitten.

• Afspraken tussen de organisatie en het taxibedrijf.Over de aanwezigheid van kinderen, ophaaltijden, het aantal kinderen, de ophaalplaatsen.

• Afspraken met de kinderenWaar ze op de bus wachten, hoe ze zich in de bus gedragen en wanneer ze mogen in- enuitstappen.

• PunctualiteitHet busje met chauffeur dient op tijd aanwezig te zijn en kinderen niet te vergeten.

Leidster BSO: “Wij hebben een aantal afspraken met de chauffeur gemaakt; de chauffeur doetzelf ook een gordel om als voorbeeld voor de kinderen. Hij zorgt voor de overdracht van deschool naar de leidsters. Het busje staat altijd op een vaste plek met de deuropening naar destoep. Als er kinderen in de bus zitten, blijft de chauffeur ook in de bus”.

4. Aan welke veiligheidseisen moeten we voldoen?

Als je als BSO de kinderen per auto of busje vervoert, moet je er op toezien dat dit veilig gebeurt.Er gelden twee wetten in Nederland bij het vervoer van personen:

Voor de veiligheid van het vervoer zijn de volgende zaken van belang:

Autogordels

• Personenauto's die na 31 december 1989 in gebruik zijn genomen, moeten voorzien zijn vanautogordels voor alle naar voren gerichte zitplaatsen.

• Personenauto's die in gebruik zijn genomen na 1 januari 1971, maar voor 1 januari 1990moeten voorin voorzien zijn van autogordels.

• Sinds 1999 moeten alle zitplaatsen in touringcars voorzien zijn van veiligheidsgordels.• Alle kinderen onder de 12 jaar en kleiner dan 150 cm. mogen alleen maar voorin een auto

(ook bestel- en vrachtauto) als ze zitten in een voor hen geschikt en goedgekeurdkinderbeveiligingsmiddel. Achterin moeten ze ook autogordels gebruiken.

• Alleen kinderen onder de 12 jaar van 150 cm of langer mogen voorin en moeten dan net alsiedereen een (driepunts)autogordel dragen.

Verzekeringen

Elke automobilist is volgens de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorvoertuigen (WAM)verplicht zich te verzekeren tegen schade aan derden. Derden kunnen ook inzittenden zijn vande auto. Daarnaast zijn er nog een aantal aanvullende verzekeringen mogelijk:

Ongevallenverzekering voor inzittendenDeze verzekering leidt tot uitkering bij overlijden of (blijvende) invaliditeit, ongeacht deschuldvraag. De verzekerde bedragen zijn van te voren vastgesteld.

Schadeverzekering voor inzittendenDeze verzekering is uitgebreider dan de Ongevallenverzekering. De verzekering keert dewerkelijke schade uit. Bovendien dekt deze verzekering naast de materiële schade ook deimmateriële schade, zoals loonderving, juridische kosten en zelfs smartegeld.

Als je het vervoer van BSO-kinderen overlaat aan een bedrijf tegen betaling, geldt de WetPersonenverover. Controleer bij gebruik van deze diensten altijd of het bedrijf de juisteverzekeringen heeft afgesloten en hoeveel personen daadwerkelijk zijn verzekerd als inzittende inde polisvoorwaarden!

Kinderen die met instemming van de BSO-leiding in een auto vervoerd worden, ook al is het eenouder die rijdt, zijn verzekerd onder de WAM-verzekering van de organisatie. Ook geldt deOngevallenverzekering of Schadeverzekering van de voorziening als die is afgesloten.De schade aan de auto valt onder de WAM- en cascoverzekering van de eigenaar van de auto.Aantal kinderen in een auto of bus

De Wegenverkeerswet hanteert geen getalsmatige norm ten aanzien van het aantal te vervoeren

De Wet Personenvervoer regelt het vervoer van personen tegen betaling(taxi’s en bussen). Onder andere wordt het maximale aantal te vervoerenkinderen in deze voertuigen voorgeschreven. Er mogen meestal meerkinderen mee dan er echte zitplaatsen zijn, volgens deze wet.

In de Wegenverkeerswet wordt het vervoer van kinderen in een gewonepersonenauto (geen taxi) geregeld. Ook het vervoer met busjes die de BSO-voorziening zelf heeft aangeschaft, valt onder deze wet, evenals het

kinderen. De basisregel is dat de verkeerveiligheid niet in gevaar mag worden gebracht. Belangrijkis natuurlijk wel het aantal personen dat verzekerd is volgens de polisvoorwaarden.

In de Wet Personenvervoer zijn de volgende regels opgenomen:• Bij taxi's en busjes is het aantal zitplaatsen te vinden op het keuringsbewijs, die altijd in het

vervoermiddel aanwezig moet zijn.• De achterbank van een taxi heeft drie zitplaatsen.• Volgens de wet nemen drie kinderen, ouder dan 9 jaar en jonger dan 14 jaar twee zitplaatsen

in.• In de leeftijd van 4 tot 10 jaar kunnen vier kinderen gebruik maken van twee zitplaatsen. Op

een bank in een bus met twee zitplaatsen mogen op één zitplaats dus twee kinderen onderde 10 jaar zitten.

Controleer altijd hoeveel personen verzekerd zijn volgens de polisvoorwaarden! Dit kunnen erminder zijn dan het aantal kinderen dat wettelijk vervoerd mag worden in de auto of het busje.

Wat betreft het gebruik van autogordels kunnen deze regels praktische problemen opleveren:Als er drie zitplaatsen zijn, waarvan 2 voorzien van een autogordel, dan moeten eerst dieplaatsen worden ingenomen waar een gordel aanwezig is. Als alle zitplaatsen met autogordelbezet zijn, mogen de overige kinderen vervoerd worden zonder autogordel. Kinderen mogen nietsamen in één gordel! Dit betekent dat wanneer twee kinderen onder de 10 jaar samen éénzitplaats bezetten, één kind een gordel draagt. Het andere kind zit zonder gordel.

3 VO geeft aan vervoerders van kinderen de volgende adviezen:• Houd u minimaal aan de wet;• Zorg voor autogordels op iedere zitplaats en gebruik ze;• Vervoer niet meer kinderen dan er gordels zijn;• Vervoer niet meer personen dan er zitplaatsen zijn;• Laat kinderen bij voorkeur achterin zitten.

Meer informatie over het vervoer van kinderen en veiligheidVerenigde Verkeers Veiligheids Organisatie / 3VO

Tel : 035 524 88 00E-mail : info@3vo.nlWebsite : www.3vo.nl

5. Hoe organiseren we het fiets- of lopend vervoer van twintig kinderen?

Twintig kinderen ophalen, lopend of per fiets, van meerdere scholen die soms ook nog opdezelfde tijd uitgaan, kan een probleem opleveren.In de praktijk zijn daar diverse oplossingen voor bedacht:• Het beperken van het aantal scholen.

Deze oplossing zie je vaak in steden waar twee leidsters maximaal twee soms drie scholenlangslopen om de kinderen op te halen.

• Het zelfstandig naar de opvang laten komen van oudere kinderen.Dit kan uiteraard alleen met toestemming van de ouders en als de verkeerssituatie dit toelaat.

• Het inzetten van betaalde groepshulpen (bijv. met ID-banen) of het inzetten van stagiair(e)s.• Aan ouders, die op weg naar huis langs de opvang rijden, vragen of zij een aantal kinderen

mee willen nemen uit school.• Afspraken met scholen over het brengen of helpen oversteken van de kinderen.

6. Waar moeten we aan denken als kinderen zelfstandig naar de BSO komen?

a. schriftelijke toestemming van de ouders;b. afspraken met de kinderen, al dan niet in de vorm van een contract;c. afspraken met de scholen;d. een collectieve ongevallenverzekering;e. een collectieve WA verzekering.

Ad a Ouders dragen de eindverantwoordelijkheid voor hun kinderen. Zij geven een deel van hunverantwoordelijkheid tijdelijk uit handen aan de BSO. Belangrijk is om precies te wetenwaarmee ouders akkoord gaan als het gaat om de zelfstandigheid van kinderen. Mogen zijalleen naar een vriendje, is het toegestaan om alleen een boodschap te doen in hetwinkelcentrum?

Ad b Sommige organisaties kiezen ervoor om afspraken met de kinderen vast te leggen. Opdeze manier worden kinderen medeverantwoordelijk gemaakt voor de gemaakte afspraken.

Ad c Van belang is dat de leerkrachten weten welke kinderen op welke dagen zelfstandig naarde opvang gaan. Afgesproken kan worden dat de kinderen naar de opvang bellen als zelanger op school blijven.

Ad d Voor het geval een kind of iemand van de leiding tijdens de opvang of onderweg van hetcentrum naar huis lichamelijk letsel oploopt. Deze verzekering keert niet uit wanneer sprakeis van het opzettelijk toebrengen van lichamelijk of geestelijk letsel door de leiding.

Ad e Het gaat hierbij om een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, niet om een particuliereaansprakelijkheidsverzekering. De WA-verzekering is normaliter ook geldig tijdens(incidentele) uitstapjes, ook als kinderen in de auto worden meegenomen. Let hierop bij hetafsluiten van uw verzekering, niet iedere verzekeraar verzekert de (kleine) uitstapjes mee!Uitstapjes die plaatsvinden buiten Nederland moeten meestal vooraf worden gemeld bij deverzekeraar.

Oudere kinderen zelfstandig op de fiets

De Zuidhollandse Ondersteuningsorganisatie Kinderopvang / ZOK wil met het project ‘Van deachterbank op de fiets’ de BSO stimuleren om kinderen vanaf 9 jaar zelfstandig te latendeelnemen aan het verkeer. In 2000 zijn twee pilots uitgevoerd, waarin ervaring is opgedaan methet werken aan verkeersveiligheid en verkeersvaardigheid. Eind februari 2001 verschijnt hetIdeeënboek waarin ervaringen, voorbeelden, tips en ideeën worden opgenomen. HetIdeeënboek is voor managers en leidsters van de BSO die aan de slag willen met zelfstandigemobiliteit van kinderen. In het ideeënboek komen de volgende onderwerpen aan de orde:• Werken aan een pedagogische visie op zelfstandige mobiliteit en risicohantering;• Werken aan de benodigde houding en vaardigheden;• Werken aan verkeersveiligheid en verkeerseducatie.

Heeft u interesse in deze uitgave of wilt u meer informatie, dan kunt u contact opnemen met het ‘Achterbankproject’ van ZOK: 010 4366088.

7. Zijn twee leid(st)ers voldoende als wij met twintig kinderen op stap gaan?

Er is geen regelgeving op dit gebied dus zul je je eigen normen moeten ontwikkelen. Deze vraagzal dan ook in de eigen situatie beantwoord moeten worden, waarbij het goed is rekening tehouden met de volgende punten:

• Hoe is de leeftijdssamenstelling van de groep?Heb je overwegend jonge kinderen dan zal er meer toezicht nodig zijn.

• Hoe is de sfeer in de groep?Heb je kinderen die goed luisteren of is de groep juist druk?

• Wat kun je zelf aan als leidster?Het is belangrijk om bij jezelf na te gaan of je het aandurft om met een grote groep kinderenop stap te gaan. De groep kinderen goed kennen en ervaring spelen daarbij een rol.

• Wat is de mening van de ouders?Toestemming van de ouders is nodig, liefst schriftelijk.

• Hoe is het uitstapje bereikbaar?Het maakt nogal verschil of je naar de speeltuin in de buurt gaat of dat je een uitstapje metde tram naar de dierentuin maakt. Bij het maken van grotere georganiseerde uitstapjes kun jeook eens kijken bij het onderwijs. Vaak zie je daar groepjes van 6 á 7 kinderen pervolwassene.

Mocht je met elkaar tot de conclusie komen dat het niet verantwoord is om met alle twintigkinderen op stap te gaan, zoek dan naar alternatieven. Het inschakelen van een groepshulp, eenstagiair(e) of een keer een invalkracht vragen, biedt mogelijkheden om toch naar buiten tekunnen.Als laatste tip: spreek met elkaar af wie uiteindelijk verantwoordelijk is voor de groepsgrootte bijuitstapjes. Het hoofd zal waarschijnlijk degene zijn die de toestemming zal geven.

Bijlage 1: Scenario’s vervoer en kosten

In deze bijlage worden een aantal scenario’s vervoerskosten uitgewerkt. Aan de hand van dezescenario’s krijgt u een beeld van de verschillende factoren die de vervoerskosten bepalen. Verderkunnen ze gebruikt worden om de eigen vervoerskosten mee te vergelijken.

Toelichting op scenario 1, vervoer uitbesteed per taxi of busje

De kosten van het vervoer worden bepaald door:

• De prijs die het taxibedrijf vraagtIn onderstaande voorbeelden wordt uitgegaan van een uurprijs van ƒ 50,00 en eenkilometerprijs van ƒ4,00. Bij de totale kosten per dag is uitgegaan van de uurprijs plus dekosten per kilometer.

• Het aantal taxi’s en of busjes dat ingezet wordt.Dit is afhankelijk van de ligging van de scholen, maar ook van de visie op kwaliteit. Om deduur van de rit en de wachttijd voor de kinderen zo kort mogelijk te houden is het somsnoodzakelijk om meerdere taxi’s of busjes in te zetten. In de onderstaande scenario’s wordtdat zichtbaar gemaakt in het verschil tussen het aantal kinderen dat per dag gemiddeldgereden wordt en het aantal kinderen dat per rit verzameld wordt.

• Het aantal kilometers en de tijd dat een busje onderweg is.Het totaal aantal kilometers is niet alleen afhankelijk van de afstand van school naar de BSO,maar ook van het totaal aantal ritten. Ook de totale wachttijd is van belang voor de kostenomdat de berekening uitgaat van een uurprijs. Hierin wordt deze wachttijd uiteraardmeegerekend.

• Het aantal kinderen dat vervoerd wordt.Ook het aantal kinderen dat gebruik maakt van het vervoer bepaalt de uiteindelijke kosten.Zie het verschil tussen scenario 1a en 1c.

Scenario 1: Vervoeruitbesteed per taxi of busje(vervoer alleen in de schoolperiode)

1-a 1-b 1-c 1-d 1-e

Soort taxivervoer Auto Auto Auto Busje BusjeTaxikosten per uur ƒ50,00 ƒ50,00 ƒ50,00 _ƒ50,00 ƒ50,00

Taxikosten per kilometer ƒ4,00 ƒ4,00 ƒ4,00 ƒ4,00 _ƒ4,00

% Kinderen dat opgehaald moetworden

25% 50% 75% 75% 75%

Aantal kinderen dat per ritverzameld wordt.

3 3 3 6 6

Gemiddelde haal-/brengafstand inkm

4,00 4,00 4,00 4,00 8,00

Gemiddelde tijdsduur per km. in min. 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50

Gemiddelde tijdsduur wachten per ritin min.

5,00 5,00 5,00 5,00 5,00

Groepsgrootte 20 20 20 20 20

Kindbezeting2 80% 80% 80% 80% 80%

Aantal kinderen dat gemiddeld perdag gereden wordt

4 8 12 12 12

Aantal ritten, alleen halen 2 3 4 3 3

Totale wachttijd 10 15 20 15 15

Totaal aantal km. per dag 8 12 16 12 24

Totale kosten per dag _ƒ40,33 ƒ_60,50 _ƒ80,67 ƒ60,50 __ƒ108,50

Totale kosten schoolperiode _ƒ 8.067 ƒ12.100 ƒ16.133 ƒ12.100 _ƒ21.700

Gemiddelde vervoerskostenper bezette kindplaats per jaar

_ƒ504 __ƒ756 ƒ_1.008 ƒ_756 ƒ_1.356

2 Een kindbezetting van 80% is representatief voor het huidig landelijk gemiddelde.

Toelichting op scenario 2, vervoer in eigen beheer

Naast het inhuren van een taxibedrijf is het ook mogelijk om als organisatie een eigen auto ofbusje aan te schaffen. In scenario 2 is hiervan een kostenplaatje gemaakt.

• Vervoer in eigen beheer is niet goedkoper dan het inhuren van vervoer bij een taxibedrijf,tenzij het busje ook voor andere diensten wordt ingezet. Soms kunnen de loonkosten lageruitvallen als er gebruik wordt gemaakt van een chauffeur met een I/D-baan.

• Het verschil tussen scenario 2c en 2c/bis bestaat er uit dat bij scenario 2c/bis verondersteldwordt dat de helft van de vaste kosten gedragen kunnen worden door het gebruik van hetbusje voor andere diensten.

• Voordeel van een busje in eigen beheer is dat het ook voor uitstapjes e.d. gebruikt kanworden.

Scenario 2: Vervoer in eigenbeheer(vervoer alleen in deschoolperiode)

2-a 2-b 2-c 2-c/bis 2-d

Soort vervoer Auto Auto Busje Busje BusjeLoonkosten per uur _ƒ31,60 _ƒ31,60 _ƒ31,60 _ƒ31,60 _ƒ31,60

Aantal kilometers per jaar 3.200 8.000 4.800 4.800 9.600

Vaste kosten, verzekering,afschrijving, wegenbelasting

_ƒ8.000,-- _ƒ8.000,-- _ƒ9.500,-- _ƒ4.750,-- _ƒ9.500,--

Variabele kosten per kilometer _ƒ0,50 _ƒ0,50 _ƒ0,60 _ƒ0,60 _ƒ0,60

% Kinderen dat opgehaald moetworden

25% 75% 75% 75% 75%

Aantal kinderen dat per ritverzameld wordt

3 3 6 6 6

Gemiddelde haal-/brengafstand inkm.

8,00 8,00 8,00 8,00 16,00

Gemiddelde tijdsduur per km. inmin.

1,50 1,50 1,50 1,50 1,50

Gemiddelde tijdsduur wachten perrit in min.

5,00 5,00 5,00 5,00 5,00

Groepsgrootte 20 20 20 20 20

Kindbezetting3 80% 80% 80% 80% 80%

Aantal kinderen dat per daggemiddeld gereden wordt

4 12 12 12 12

Aantal ritten, alleen halen 2 5 3 3 3

Totale reis- en wachttijd 34 85 51 51 87

Totaal aantal km. per dag 16 40 24 24 48

Totale kosten per dag _ƒ__65,91 _ƒ104,77 _ƒ88,76 _ƒ65,01 _ƒ122,12

Totale kosten schoolperiode _ƒ13.181 _ƒ20.953 _ƒ17.752 _ƒ13.002 _ƒ24.424

Gemiddelde vervoerskosten perbezette kindplaats per jaar

_ƒ824 _ƒ1.310 _ƒ1.110 _ƒ813 _ƒ1.527

3 Een kindbezetting van 80% is representatief voor het huidig landelijk gemiddelde.

Bijlage 2: Uitkomsten enquête ‘gemotoriseerd vervoer’, juli – september 2000Door: Monica Hensen

Aantal enquêtes verstuurd : 92Aantal enquêtes geretourneerd : 36Respons : 39%

Waarvan 4 BSO-voorzieningen zonder gemotoriseerd vervoer, respons effectief: 32 (35%)Aan de hand van deze 32 retouren is het volgende verslag opgesteld.

Aantal kinderen dat wordt vervoerd

Per week worden gemiddeld 69 kinderen vervoerd per BSO-voorziening.

Visie van de voorziening op de taak van de BSO bij het vervoer van school naar BSO

Antwoord Aantal

Standaardtaak van de BSO-voorziening 25Extra service aan ouders (geen standaardtaak)

6

Niet ingevuld 1

Conclusie:Vervoer van BSO-kinderen behoort tot het standaard takenpakket van de BSO-voorziening.

Opmerkingen:Het gegeven dat het regelen van vervoer een standaardtaak van de BSO is, betekent niet dathet ook gratis moet zijn voor de ouders: “GRATIS vervoer is een service! Het regelen van vervoer'an sich' is een standaard taak van de BSO!”, aldus een respondent.Ook de afstand tot de BSO-voorziening speelt een rol bij de visie op het takenpakket van deBSO: “Het gaat om een standaardaanbod als het gaat om kinderen binnen het dorp. Voor debuitendorpen is het vervoer een service” (een andere respondent).

Wie vervoert de kinderen?

Antwoord Aantal

Taxicentrale 24Combinatie taxicentrale & BSO-voorziening 5Combinatie taxicentrale & vrijwilliger 1BSO-voorziening (alleen) 1Schoolvervoer & ouders 1

Conclusie:Vervoer wordt meestal geregeld met een taxicentrale.

Welke volwassenen zijn aanwezig tijdens het vervoer?

Antwoord Aantal

Alleen taxichauffeur 13Taxichauffeur & BSO-leid(st)er 8Taxichauffeur & soms BSO-leid(st)er 3Overige antwoorden 8Niet ingevuld 1

Bij de voorzieningen waar de BSO-leid(st)er soms meegaat, gebeurt dat meestal wanneer ernieuwe kinderen zijn. Zij worden de eerste paar keer begeleid bij de rit van school naar BSO.De overige antwoorden zijn: alleen BSO-chauffeur; alleen BSO-leid(st)er; BSO-chauffeur & BSO-leid(st)er; BSO-chauffeur & taxichauffeur & BSO-leid(st)er (ieder eigen vervoer); taxichauffeur &vrijwilliger BSO; taxichauffeur & BSO-leid(st)er & betaalde ophaalmedewerker; taxichauffeur &BSO-stagiair(e)s; ouders & chauffeur schoolvervoer.

Conclusie:Er bestaat veel verschil per BSO-voorziening in aanwezigheid van volwassenen tijdens hetvervoer. Bij gebruik van een taxicentrale is uiteraard altijd de taxichauffeur aanwezig, regelmatigook een BSO-leid(st)er.

Opmerkingen:(Betaalde) ophaalmedewerkers kunnen een praktische oplossing betekenen bij het ophalen vankinderen. Een BSO-voorziening met ervaring met deze medewerkers is hierover zeer enthousiast:“Werken met vaste ophaalmedewerkers (gewoon ingeschaald) werkt heel goed! Ze zijn goudwaard!”

Wie betaalt het vervoer?

Antwoord Aantal

De BSO-voorziening zelf 16Ouders van de kinderen die gebruik maken van het vervoer (kosten boven opouderbijdrage)

6

Deels de ouders, deels de BSO-voorziening 5Alle ouders ongeacht het gebruik van vervoer (kosten boven op de ouderbijdrage) 2Deel ouders, deel BSO, deel gemeente 1Deel ouders, deel gemeente 1Deel ouders, deel BSO, bij bedrijfsopvang: geheel ouders 1

Conclusie:Het vervoer wordt regelmatig betaald door de BSO-voorziening zelf (uit eigen pot). Daarnaast isvaak sprake van gedeelde betaling, waarbij wederom de BSO-voorziening zelf een grote partijvormt.

Tevredenheid over het vervoer

Over het algemeen is men redelijk tevreden over de wijze waarop het vervoer geregeld is.Opvallend is dat de vijf BSO-voorzieningen die het vervoer gedeeltijk danwel geheel in eigenhand hebben, een hoge tevredenheidsscore laten zien. Over het eigen vervoer hebben zij nietveel klachten. De meeste klachten zijn er over de taxicentrales. Dit hoeft echter nietnoodzakelijkerwijs te betekenen dat taxicentrales het slecht of slechter doen dan devoorzieningen met eigen vervoer. Enerzijds kan dit veroorzaakt worden doordat klachten op deeigen voorziening minder snel geuit worden, anderzijds doordat taxicentrales eenvoudigweg vakerhet vervoer verzorgen.Ontevredenheid over het vervoer wordt veroorzaakt door:• Kinderen worden vergeten (soms hele scholen);• Kinderen worden te vroeg of te laat opgehaald van school;• Wisselende chauffeurs (wat het vergeten van kinderen in de hand werkt);• Chauffeurs letten niet voldoende op de veiligheid (vastmaken van gordels);• Taxicentrale neemt de planning niet goed over;• BSO voelt zich door taxicentrale behandeld als “klant numero zoveel” (komen vaak te laat);• Verkeersdrukte;• Ouders vinden het duur;• Soms zijn er te weinig taxi’s, waardoor wachttijd langer wordt;• Afhankelijkheid van één taxicentrale wordt als vervelend ervaren;• Medewerking van taxicentrale laat soms te wensen over.

Conclusie:Ondanks een flinke hoeveelheid aan mogelijke verbeteringen van het vervoer, is men over hetalgemeen tevreden.

Opmerkingen:Ouders vinden een vaste chauffeur belangrijk en vinden het vaak prettig als een BSO-leid(st)eraanwezig is bij het vervoer. Dit laatste is financieel echter niet altijd haalbaar voor BSO en/ofouders. Ook vinden zij het belangrijk dat de instelling een vinger aan de pols houdt. Ouders zijngraag goed geïnformeerd, regelmatig evalueren met ouders is daarom zinvol.

“Oudere kinderen vinden het ophalen per taxi kinderachtig worden”, aldus een respondent. Ookbelangrijk is dat oudere kinderen zich soms schamen voor hun vriendjes en vriendinnetjes opschool. Het kijken naar de mogelijkheid om oudere kinderen zelfstandig op de fiets naar de BSOte laten komen, kan een oplossing bieden.TIP van een respondent: “Communicatie met álle belanghebbenden is noodzaak! Organiseer eenouderavond inclusief taxibedrijf, het werkt echt!”.

Wensen voor wijzigingen

De meeste BSO-voorzieningen willen wijzigingen doorvoeren in de toekomst. Niet voor al dezevoorzieningen is echter duidelijk of dat ook daadwerkelijk haalbaar is. De gewenste wijzigingen bijgebruik van taxicentrales zijn:

Wijziging Aantal

Zelf vervoer gaan regelen middels eigen busjes (deels of geheel), indien financieelhaalbaar

11

Locatie dichter bij scholen of BSO-locatie schoolgebonden maken 6Betere / andere afspraken met taxicentralea) 6(Oudere) kinderen meer zelfstandig laten komen op de fiets 2Wijzigen van kostendoorberekening aan de oudersb) 2

a) Betere / andere afspraken met taxicentrale betreffen:• Betere kwaliteit en heldere prijsafspraken;• Eerder ophalen van de eerste school om de wachttijd van andere kinderen te verkorten;• Foutenvermindering bij taxicentrale, efficiënter;• In plaats van twee taxicentrales, één taxicentrale contracteren;• Meer aandacht voor de kinderen, meer letten op veiligheid;• Niet steeds wisselende chauffeurs;• Ander taxibedrijf.

b) De wijziging van de kostendoorberekening aan ouders betreft éénmaal van betaling door alleouders naar kostendoorberekening aan ouders die gebruik maken van het vervoer, eenmaalandersom: van kostendoorberekening aan ouders die gebruik maken van het vervoer naarbetaling door alle ouders.

Twee van de vijf BSO-voorzieningen met het vervoer (deels) in eigen hand, streven naar devolgende verbeteringen:• Meer chauffeurs, zodat de ritten en wachttijden korten worden;• Eerder ophalen van de eerste school om de wachttijd van andere kinderen te verkorten.

Conclusie:De meest ideale situatie is een situatie waarbij gemotoriseerd vervoer niet nodig is, dit betekenteen locatie dichtbij de school / scholen waar de kinderen vandaan komen. Daar waar dit nietmogelijk is, gaat de voorkeur uit naar eigen vervoer. Dit is echter niet voor alle voorzieningenfinancieel haalbaar. Taxivervoer wil men liefst zoveel mogelijk minimaliseren.

Opmerkingen:TIP van een respondent: “Het regelen van goede afspraken met taxicentrales vraag veel tijd,maar is ook erg belangrijk! Het kan problemen helpen voorkomen. Maak dus tijd vrij voor goedeafspraken en regelmatig overleg met de taxicentrale”.Een enkele BSO stelt sancties tegenover een ‘slechte’ rit, waarin bijvoorbeeld kinderen vergetenzijn: zij betalen dan de ritprijs niet.

Achtergrondinformatie: spreiding over gemeentes naar aantal inwoners

26 van de 32 gemeentes betreffen gemeentes met minder dan 50.000 inwoners. Tweegemeentes hebben een grootte van tussen de 50.000 en 100.000 inwoners. Drie gemeenteshebben meer dan 100.000 inwoners. Bij twee van deze grote gemeentes is sprake van eenvoorheen zelfstandige kleine gemeente, die is toegevoegd aan de grotere gemeente. Deze tweevoorheen kleine zelfstandige gemeentes betroffen gemeentes met minder dan 50.000 inwoners.Eén enquêteformulier is anoniem teruggestuurd, waardoor de plaats van herkomst niet bekend is.

Bijlage 3: Voorbeeldcontracten taxibedrijf – BSO

Aan Taxibedrijf……..t.a.v. de heer ……………Taxistraat 331111 AA Hoogeveen

7 november 1994

Geachte heer,

De afgelopen periode zijn er een aantal afspraken gemaakt met u en met het taxibedrijf dat u

vertegenwoordigt, die ik als volgt wil samenvatten.

Uw bedrijf verzorgt voor ons het vervoer van kinderen van school naar een van de dagverblijven

van onze stichting en andersom.

Aangezien het bij ons om vervoer van steeds wisselende en vaak nog jonge kinderen gaat, is het

noodzakelijk dat de gemaakte afspraken zorgvuldig worden nagekomen.

U heeft aangegeven dat uw bedrijf aan de hand van de gemaakte afspraken op een verantwoor-

de manier zorg kan dragen voor het vervoer van de kinderen van onze buitenschoolse opvang-

groepen. Hierbij wil ik deze afspraken nogmaals bevestigen.

* De leiding faxt een lijst waarop de namen van de kinderen staan evenals de betreffende

scholen waarvandaan de kinderen moeten worden opgehaald. Deze “basislijst” wordt bijgesteld

en opnieuw gefaxt zodra er een wijziging plaatsvindt die langer dan een week hetzelfde blijft. Bij

binnenkomst van een nieuwe basislijst komt de oude lijst te vervallen!

* Bij incidentele wijzigingen wordt een wijzigingsformulier gefaxt, waarbij de basislijst dus hetzelfde

blijft.

* Op ieder van de aangegeven scholen zijn in principe die kinderen aanwezig die op de lijst

genoemd staan. Is een van de betreffende kinderen niet aanwezig, dan dient op de school aan

de schooljuffrouw of meester te worden gevraagd waar het kind is. Blijkt ook de schoolleiding niet

te weten waar het kind is, dan moet ter plaatse via de mobilofoon de taxicentrale worden gebeld,

die dan onmiddellijk contact opneemt met de Veenkabouter. De leiding van de Veenkabouter

onderneemt vervolgens verdere stappen.

* In de taxi/bus zitten niet meer dan het wettelijk toegestane aantal kinderen. Alle kinderen

dragen tijdens de rit een veiligheidsgordel.

* In de taxi wordt niet gerookt.

* Van de volgorde van ophalen van de verschillende scholen, zoals aangegeven op de basislijst,

wordt alleen in zeer dringende gevallen afgeweken. Deze volgorde heeft als reden dat sommige

kinderen in staat kunnen worden geacht iets langer te wachten op de taxi’s dan andere kinderen.

De school is hiervan op de hoogte.

* De taxi/bus past zij snelheid aan aan de woonbuurten bij de scholen en het dagverblijf

* De taxi parkeert bij school op een plaats die voor de kinderen veilig te bereiken is, en parkeert

bij het dagverblijf op een plaats waar de kinderen veilig kunnen uitstappen. Op de stoep mag niet

worden geparkeerd.

* De kinderen worden vanuit school gehaald en tot aan de deur van het dagverblijf begeleid en

overgedragen aan de groepsleiding.

Aangezien de hierboven aangegeven afspraken reeds mondeling zijn gemaakt, kunt u deze brief

zien als een bevestiging van deze afspraken. Mocht u op bepaalde punten willen reageren, dan

is het zinvol even contact met ons op te nemen. Bij akkoord bevinding verzoeken wij u een

exemplaar van deze brief, door u ondertekend, aan ons te retourneren.

Door eenzijdig afwijken van de afspraken kunnen voor de veiligheid van de aan onze hoede

toevertrouwde kinderen zeer risicovolle situaties ontstaan. Daarom stellen we u als taxibedrijf

verantwoordelijk voor de gevolgen hiervan. Ik vertrouw erop dat u uw medewerkers voldoende op

de hoogte kunt stellen van het bovenstaande.

Met vriendelijke groet, Voor akkoord:

………………………….

Taxibedrijf…………

directeur dhr……………

Kinderdagverblijf Okidoki

t.a.v. mevr. ……………..

‘s-GRAVENZANDE

Monster, 11 maart 1998

Geachte mevrouw …………..

Naar aanleiding van ons aangename onderhoud van 10 maart jl., zet ik graag de volgendepunten op papier:

De aanleiding voor onze bespreking was een uitbreiding van de opdracht van Okidoki voorTaxi W….met ingang van 1 maart 1998. De oude prijsafspraak moet worden herzien en zalgaan gelden vanaf 1 april 1998.

Voor het vervoer gaan wij uit van taxibusjes en lange taxi’s. De rit start bij het ophalen vande begeleider van Okidoki en eindigt wanneer het laatste kind is weggebracht.

Wij kunnen de ritprijs op verschillende manieren berekenen.Wanneer wij een prijs per kind hanteren komt dit neer op f 3,50 per kind. Wanneer wij eenberekening maken van een voertuig per uur (c.q. minuut), dan komt dit neer op 12,69 pervoertuig plus f 0,80 per bezette minuut. Genoemde prijzen zijn exclusief BTW.

Bijgaand treft u een voorbeeld van een maandlijst. Wij stellen voor dat de begeleider vanOkidoki dagelijks de tijden van de ritten noteert. Wanneer u deze lijst vervolgens elke maandnaar ons toe faxt (faxnummer 0174-248070), dan menen wij dat de facturen correct kunnenworden verwerkt.

Verder stuur ik u zoals afgesproken een kopie van de polls van onze inzittendenverzekering,alsmede een kopie van de NEA-norm.

Wanneer u zich in bovengenoemde afspraken kunt vinden, dan horen wij dat graag van u.

Met vriendelijke groeten,

……………Manager

Op al ons vervoer zijn de Algemene Taxi voorwaarden van toepassing, welke bij alle Kamers van Koophandel en alle Griffies vanRechtbanken zijn gedeponeerd.

2

Aan: Kinderdagverblijf OKIDOKIT.a.v. ………………

‘s-Gravenzande

Monster, 27 januari 1999

Betreft: Prijsafspraken

Geachte mevrouw,

Naar aanleiding van ons prettig gesprek van 26 januari doen wij u hierbij een schriftelijkebevestiging van de gemaakte afspraken toekomen.

Bij de berekening van de prijs gaan we uit van de volgende factoren:• Huidige locatie van de scholen en het kinderdagverblijf• Sluitingstijden van de scholen zoals ze nu zijn.• Een economische indeling voor het ophalen van de kinderen

De prijs van een rit zal berekend worden naar het aantal kinderen. Per vervoerd kind zal fl. 3,50bij u in rekening worden gebracht, ingaande per 1 februari 1999.

Verder hebben we de afspraak gemaakt dat wij aan het einde van de maand van u een lijstontvangen met het aantal kinderen wat met de taxi is meegereden. Dit ter controle en voorkomingvan meningsverschillen over de factuur.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd, en zullen onze uiterste bestblijven doen om de ritten goed uit te voeren.

Met vriendelijke groet,

………………,Manager