October 2017

© State of New South Wales (NSW Fair Trading), 2017

Creative Commons Attribution 4.0 licence. Muốn biết thêm thông tin: fairtrading.nsw.gov.au/ftw/Copyright.page

Không được dựa vào tài liệu này như là cố vấn pháp lý. Muốn biết thêm chi tiết về đề tài này, hãy tham khảo luật lệ thích đáng.

www.fairtrading.nsw.gov.au Dọ hỏi 13 32 20 Trợ giúp ngôn ngữ 13 14 50 (để yêu cầu được nói chuyện với thông dịch viên người Việt)

TTY 1300 723 404 cho những người khiếm thính

Cac thiêt bi di đông10. Nêu thiêt bi cua ban bi thât lac hoăc

mât căpHãy lập tưc liên lac cơ quan cung cấp dịch vu để đinh chi dịch vu cua ban – điều này se ngăn chận các cuôc goi không có phep cua chu tài khoản, nhưng nếu ban có kế hoach/gói dịch vu (plan), thi vân phải trả lệ phí hợp đông hàng tháng. Môt số cơ quan mang lưới có bán bảo hiểm đối với thiết bị di đông cua ban, tuy nhiên trước khi mua ban nên đoc ky các điều kiện và các khoản nào không được bao gôm.

11. Bao hanh đôi vơi điên thoai hoăc may tinh bang cua ban

Nên đoc giấy tờ về bảo hành (warranty) để biết về những khoản được bao biện bởi nhà chế tao, để sau này không bị nhầm lân. Nên nhớ rằng bất kể sự bảo hành, ban tự đông có được sự bảo đảm dành cho người tiêu dung với mỗi điện thoai hoăc thiết bị di đông mà ban mua, có nghĩa là ban có quyền đòi bôi hoàn nếu điện thoai đó không có chất lượng chấp nhận được hoăc sớm bị hư sau khi mua. Nhớ giữ hóa đơn và thỏa ước nối dịch vu mang lưới, để làm bằng chưng về việc mua hàng.

12. Nêu như có vân đề gì?Hãy liên lac nơi bán lẻ hoăc liên lac cơ quan cung ưng mang lưới để thử giải quyết vấn đề. Nếu không thành công, hãy liên lac Telecommunications Industry Ombudsman (TIO) (Kiểm sát viên Công nghiệp Viễn thông (TIO)) nếu có vấn đề với công ty cung cấp dịch vu mang lưới, hoăc liên lac Fair Trading nếu có vấn đề với nhà bán lẻ về cái máy điện thoai. TIO cũng se xem xet các than phiền về các điện thoai bị hư lỗi, khi mà điện thoai đã được mua như là môt phần cua hợp đông, hoăc thỏa thuận mua gôp (bundled deal).

Bấm ‘like’ chúng tôi trên Facebookfacebook.com/FairTradingNSW

Theo dõi (follow) chúng tôi trên Twitter twitter.com/NSW_FairTrading

Xem vi-đê-ô cua chúng tôi trên YouTubeyoutube.com/NSWOFT

Đăng ký nhận dài han (subscribe) các thông tin cập nhật cua chúng tôiwww.fairtrading.nsw.gov.au

NSW Fair Trading

NSW Fair Trading – Chúng tôi làm gì• Mua sắm và bảo đảm cho người tiêu

dung

• Thuê, mua, bán nhà

• Sửa sang và xây cất nhà

• Sinh sống nơi công đông và chung cư

• Các làng hưu trí

• Các hợp tác xã và hiệp hôi, và việc gây quy từ thiện

• An toàn sản phẩm

• Giải quyết tranh chấp

Cac sô liên lac hữu ich

Telecommunications Industry Ombudsman (TIO)Điện thoai: 1800 062 058 (goi miễn phí) www.tio.com.au

Financial Rights Legal Centre (Trung tâm Phap ly vê Quyên han Tài chinh)ĐT: 1800 007 007 www.financialrights.org.au

SCAMwatchwww.scamwatch.gov.au

Australian Mobile Telecommunications Association (AMTA) (Hiệp hội Viễn thông di động của Úc)Điện thoai: 02 6232 4488 www.amta.org.au

Australian Cybercrime Online Reporting Network (Mang lươi trình bao Trưc tuyên của Úc vê hoat động Tội pham trên may tinh)www.acorn.gov.au

Mobile devices

Vietnamese

1. Khao gia va kiêm tra tâm phu sóng cua mang lươi di đông

Nên xem xet nhiều loai kế hoach/gói cước (plans) khác nhau (trả tiền trước, hoăc trả tiền ở mưc cố định theo ngương sử dung, hoăc trả theo tháng) vi tất cả phí tôn các cuôc goi và các gói cước đều khác nhau rất nhiều. Ban hãy tính toán và xet xem ban thường cần đến các cuôc goi nào, và bao nhiêu tin nhắn và dữ liệu tải xuống cho mỗi tháng; để chon ra thỏa thuận mua bán tốt nhất cho minh. Ban có thể bị ho phat tiền nếu thay đôi kế hoach (plan) trước khi hợp đông hết han, và môt số hợp đông keo dài tới ba năm. Các dịch vu như: hôp thư thoai (voicemail), việc chuyển cuôc goi qua số khác, SMS ngoai lệ (premium SMS), lướt internet, ưng dung di đông mới, việc mua sắm ‘in app’ (mua sắm qua ưng dung di đông) và ‘roaming’ (chuyển vung) quốc tế đều thường tính lệ phí phu trôi vào gói cước điện thoai cua ban hoăc mưc ‘cap’. Cũng có thể đến tiệm, hoăc vào trang mang cua cơ quan dịch vu để xem bản đô tầm phu sóng, nhằm để tim ra chất lượng tiếp nhận tín hiệu tai các khu vực mà ban se có thể dung thiết bị cua minh.

2. Tin tưởng vao hợp đồng, đừng tin tưởng vao người ban

Đừng vôi tin vào lời nói cua người bán. Hãy luôn đoc ky hợp đông cua thiết bị di đông và đừng ký vào bất cư giấy tờ gi trừ khi ban đã hiểu rõ các nghĩa vu cua minh trong hợp đông và số tiền minh bỏ ra se mua được những gi. Hãy suy nghĩ cẩn thận trước khi làm ‘người bảo đảm’ (guarantor) trong hợp đông điện thoai đối với người nào dưới 18 tuôi vi ban se phải chịu trách nhiệm trả tiền hóa đơn nếu người đó không thể trả được.

3. Kiêm tra va tra hóa đơnTrước khi ký hợp đông cua thiết bị di đông, hãy tim hiểu lệ phí hàng tháng (và bất cư việc mua sắm thêm thiết bị phu trôi nào) se là bao nhiêu để ban không bị trả tiền hóa đơn cao bất ngờ. Nếu không trả tiền hóa đơn đúng han, ban có thể bị nêu tên trong danh sách cua cơ quan báo cáo tín dung do thiếu nợ. Nếu muốn khiếu nai về cước phí điện thoai hoăc dữ liệu (data), ban hãy liên lac cơ quan cung ưng dịch vu cua minh. Để nhận được bản báo cáo tín dung cua ban miễn phí, hãy goi đến Equifax (trước đây có tên là Veda) qua số 13 83 32 hoăc viếng trang mang www.mycreditfile.com.au hoăc goi đến Dunn and Bradstreet qua số 1300 734 806 hoăc viếng trang mang www.checkyourcredit.com.au

4. Nên coi chừng phương cach tinh tiền theo lôi ‘pro-rata charging’ (tra theo ti lê)

Khi ký kết hợp đông với môt dịch vu mới, hãy thảo luận với cơ quan cung ưng dịch vu, về chu ky gửi hóa đơn cua ho và cách tính tiền theo lối ‘pro-rata’ (theo ti lệ) có thể ảnh hưởng đến ban ra sao. Ngoài ra, cũng nên xem lai hợp đông nguyên thuy trước khi muốn chuyển qua cơ quan cung cấp mới nào khác. ‘Giá trị bao gôm’ trong môt số gói cước (plan) cua dịch vu có thể không tương ưng với chu ky tính hóa đơn cua nhà cung cấp dịch vu, và ban không thể luôn kiểm soát chính xác về việc mất bao lâu để kết nối với môt dịch vu, hoăc để chuyển qua dịch vu khác. Nên chú ý những khi đăng ký hoăc chuyển qua cơ quan cung ưng dịch vu mới vào lúc không trung ngày đầu tiên cua chu ky hóa đơn. Ban có thể phải trả tôn phí phu trôi nếu vượt mưc sử dung theo ti lệ.

5. Cac lừa gat về điên thoai di đôngNếu ban nhận môt tin nhắn SMS từ môt số điện thoai không quen biết, thúc duc ban hãy tham gia cuôc thi hoăc trả lời câu hỏi đố để thắng giải, thi ban đừng trả lời! Bằng cách trả lời, ban có thể vô tinh đăng ký vào môt dịch vu phu trôi mà ban không muốn, với cước phí cuôc goi khoảng $6 mỗi phút hoăc hơn. Ban có thể găp khó khăn nếu muốn rút lai việc đăng ký mà không phải trả tôn phí thêm nữa, và trong môt số tinh huống ban có thể cần phải đôi số điện thoai để chấm dưt việc bị lừa đảo. Muốn biết thêm thông tin về các vu lừa đảo, viếng trang mang www.scamwatch.gov.au

6. Tai dữ liêu vao điên thoai thông minh va may tinh bang

Việc theo dõi lượng dữ liệu han định có thể giúp ban khỏi bị trả tiền hóa đơn quá cao khi truy cập internet và email, qua các thiết bị di đông. Môt số thiết bị có thể tự đông theo dõi việc sử dung dữ liệu qua ‘Settings’ (cài đăt), nhưng ban có thể phải cài đăt lai chưc năng này vào lúc đầu cua mỗi chu ky hóa đơn. Hoăc là, ban goi điện thoai hoăc SMS đến cơ quan cung ưng dịch vu, hoăc đăng nhập vào trương muc trực tuyến để kiểm tra việc sử dung dữ liệu cua minh. Môt số dịch vu này có thể bị tính phí phu trôi, do đó ban hãy kiểm lai điều này với cơ quan cung ưng dịch vu.

Trươc khi mua điên thoai di đông hoăc may tinh bang (tablet), hoăc săp ky hợp đồng mơi cho thiêt bi di đông, ban nên chu y cac điều sau:

7. Phi tôn khi sư dung thiêt bi di đông ở nươc ngoai (Global roaming charges)

Trước khi du lịch nước ngoài và mang theo điện thoai di đông hoăc máy tính bảng, ban nên kiểm tra với cơ quan cung ưng dịch vu về việc chuyển vung quốc tế và dịch vu điện thoai ở nước ngoài. Ban có thể thu xếp việc tự đông chuyển cuôc goi đến hôp thư thoai (voicemail) hoăc tắt chưc năng ‘global roaming’ (chuyển vung toàn cầu). Việc hiểu được lệ phí ‘roaming’ và các lệ phí cuôc goi nước ngoài, cũng như các biện pháp thận trong khi sử dung điện thoai di đông hoăc máy tính bảng, có thể giúp cho ban khi trở về nhà khỏi găp phải môt hóa đơn tốn kem nhiều hơn chuyến du lịch!

8. Cac gói nhu liêu ưng dung (apps) va viêc mua săm qua ưng dung (in-app)

Các ‘apps’ (ưng dung) cua điện thoai di đông có thể làm cho thiết bị di đông cua ban hữu ích hơn. Tuy nhiên, có thể phải trả tôn phí dữ liệu khi tải, sử dung hoăc cập nhật các ưng dung này. Nên luôn luôn kiểm tra các điều khoản và điều kiện khi tải xuống hoăc cập nhật các apps. Nên quản chế việc sử dung dữ liệu bằng cách đóng các apps, tắt chế đô ‘push notifications’ hoăc tắt hết sự tiếp cận mang lưới những khi không cần dung. Hãy tải xuống các apps mới hoăc cập nhật apps thông qua liên lac Wi-Fi, theo dõi việc sử dung dữ liệu và tim hiểu về các apps miễn phí hoăc apps không bị đo lường mưc sử dung, mà có thể có săn trong gói cước/kế hoach (plan) cua ban.

9. Đề phòng những đề nghi về thanh âm điên thoai (ringtone)

Trước khi tải xuống thanh âm điện thoai, nên kiểm tra các điều khoản và điều kiện cua nơi bán, nhằm đảm chắc ban không trả tiền nhầm cho loai thanh âm mà minh không muốn. Hãy tim hiểu về thanh âm ban muốn có phải là loai tải xuống môt lần (one-off download) hoăc thuôc loai dịch vu dài han, và tôn phí bao nhiêu mỗi lần tải xuống và phải làm gi nếu muốn huy bỏ. Muốn biết thêm thông tin về các dịch vu ngoai hang (premium) cua điện thoai di đông, viếng trang mang www.19sms.com.au

SCAMS