Zuofeng zhang از مرکز سرطان Jonsson در دانش��گاه UCLA و اس��تاد بهداش��ت بیان کرد،ک��ه ب��هUCLAگیر شناسی در دانشکده بهداشت عمومی عمومی و همه

رسد که فالونوئیدها از باالترین خاصیت محافظت کنندگی برخ��ورد دارن��د،نظر می ایشین در توت ف��رنگی، چ��ای س��یاه وس��بز ک��امفرول در کلم دکم��هازجمله کاته

Brussel sproutsشود. این و سیب و کوئرستین در نخود سبز، پیاز و سیب یافت می تحقیق��ات همچ��نین نش��ان داد ک��ه مق��ادیر ان��دکی از فالونوئی��دها ب��رای مش��اهده

کند.و مصرف مقادیر باالی آنها نه تنها م��زیتتاثیرات مفید دارویی آنها کفایت میتواند خطراتی را نیز ایجاد کند.اضافی به همراه ندارد بلکه می

ب��ا(Oakland )ای در بیمارس��تان و مرک��ز تحقیق��ات کودک��ان اکلندض��منا مطالع��هHeinrichهمکاری دانشمندان دانشگاه Heine آلمانی انجام گرفته اس��ت، و نش��ان

می توانند از طریق هدف قرار دادن شینکاتهداده که لوتئولین و کوئرستین و اپیجلوگیری نمایند و مانع بروز اس��هال ش��وند.)ˉ Clای انتقال یون کننده رودهتنظیم

4 )

خواص درمانی وصنعتی واثرات فالونوئیدها2-2-19بعضی از خواص که در فالونوئیدها مشاهده شده عبارتند از:

-اکسیدانی و به دام انداختن رادیکالاکسیدانی: فالونوئیدها جهت فعالیت آنتی-آنتی1(81و78های آزاد مهم هستند.)

( 105-استروژنی: )2(71-اثر سمی:)3(65-ضد کرم :)4 ه��ا مه��ار کنن��دگیفالونوئی��ده��ا و بیعنوان مث��ال فالون��ول-ضد التهاب و ضد درد به5

دهند. همچ��نینلیپواکسیژناز خاصیت ضد التهاب و ضد حساسیت از خود نشان میو82ده��د.)بعضی از فالونوئیدها مانند کورستین اثرات ضد دردی از خود نشان می

118) -آثار قلبی و عروقی: بعضی از فالونوئیدها خاصیت ممانعت از شکنندگی عروق6

(90و53را دارند که از جمله هایپرین، هسپریدین، روتین و کوئرستین را نام برد.) بخش��ند، و ب��رخی-برخی از فالونوئیدها جریان خون را در عروق کرونر بهبود می7

مهارکننده تجم��ع پالک��تی در انس��ان هس��تند در Vitexinفالونوئیدها نظیر ویتکسین که برخی از آنها مانند کامفرول و لوتئولین تحریک کننده تجمع پالکتی هستند.حالی

(37)

کنند در معرض خط��ر ابتال کم��تری ب��ه-افرادی که زیاد میوه و سبزی مصرف می8 ه��ا هس��تند ک��ههای قلبی و عروقی مانند آتراسکروز و نیز برخی از س��رطانبیماری

(37دهیم.)این خاصیت را به محتوای فالونوئیدی نسبت می Silybumه��ای -آث��ار ض��د س��می و محاف��ظ کب��دی: فالونولیگنانه��ا حاص��ل از دان��ه9

marianum باشند دارای اثرات ض��د س��میت کب��دیکه دارای گلهای سفید رنگ می (4هستند.)

کنن��ده زخم مع��ده: در می��ان فالونوئی��دها کورس��تین و میریس��تیدین-آثار ترمیم10 تری در بهب��ود زخم مع��ده دارن��د ک��امفرول واثرات متوسط و روتین اثرات ضعیف

(81ای ندارند.)روبنتین اثرات قابل مالحظه(84-ضد ماالریا :)11(62-ضد میکروب و ضد قارچ :)12(4-ضد سرطان )13 دلیل خ��واص ویت��امینی-اثر درمانی بر روی بیماریها شکنندگی عروق موئین به14

(122این مواد و رفع عوارض سرماخوردگی:) - متوکس��ی و3-اثر ضد ویروس: برای ایجاد خاصیت ضد ویروس��ی گروهه��ای 15

(79 هیدروکسی مترونید )–5

منابع مهم غذایی2-2-20 ه��ا، جینکگوبیلوب��ا، پیازه��ا،ه��ای س��یتروس، ت��وتمنابع مهم فالونوئیدها: شامل میوه

خص��وص چ�ای س�فید، چ�ای س�بز، ش��راب قرم�ز، خ�ار س�یاه وجعفری و چای به(4شکالت سیاه)

ترکیبات فنلی2-2-21 کنن��د ک��ه دارای ی��ک گ��روههای ثانوی را تولی��د میگیاهان گروه بزرگی از فراورده

گر هیدروکسیلی، که روی حلقه آروماتیک قرار دارد.فنلی هستند، گروهی واکنش های گیاهی از نظر ش��یمیایی ی��کشوند. فنلیبندی میها گروهعنوان فنلیاین مواد به

ترکیب جداگانه هستند. بعضی از آنه��ا10000گروه نامتجانس متشکل از تقریبا آلی هستند و ب��رخی دیگ��ر کربوکس��یلیک اس��یدها و گلیکوزی��دهاهایمحلول در حالل

( ترکیبات فنلی شامل61های نامحلول بزرگ هستند.)محلول در آب و بقیه پلیمر های ثانوی است که بسیاری از ترکیب��ات حلق��وی مث��ل ترکیب��اتکثیری از متابولیت

ه��ا و ح��تی اس��یدهای آمین��ه حلق��وی مانن��دفنلی، فالون، فالونوئی��د، ت��انن، لیگ��نینشوند.ترپیتوفان، تیروزین و پرولین را شامل می

کند،کنش گیاهان با محیط اطراف بازی میترکیبات فنلی نقش عظیمی در بر هم عنوان سیگنال بین گیاهان عم��لآنها ممکن است بر علیه حشرات عمل کنند و به

ه��ا همزیس��ت )ب��اکتریسیگنال بین گیاهان و میکرو ارگانس��یم و Allelpathyکنند می را Phytophatologyه��ای بیم��اریزا با اثر توسعه آنه��ا ی��ا ارگانس��یم(�� N₂تثبیت کننده

ه��ای زن��ده آف��ات میک��روبی وس��ازد. ازگیاه��ان در مقاب��ل اس��ترسممکن می (B-UVعلفخواری یا غیرزنده )همانند آلودگی ه��وا یونه��ای س��نگین فل��زی )اش��عه

محافظت کنند جهت فهمیدن اساس عملکرد اکولوژیکی ترکیب��ات فنلی ش��ناخت ساختار شیمیایی آنها مسیر بیوسنتز آنها و تنظیم این مسیرها و همچ��نین جایگ��اه

(5بافتی آنها ضروری است.)

ساختار شیمیایی ترکیبات فنلی 2-2-22 ها( و منومرها )اس��یدهای فنلیمر محلول )تاننای از پلیها مجموعهطور کلی فنلبه

و فالونوئیدها( هس��تند، واژه اس��یدفنلی معم��وال ب��ه مولکوله��ای س��اده مش��تق از نمای��د. ترکیب��ات فنلی نس��بت ب��هبنزوئی��ک اس��ید ی��ا س��ینامیک اس��یدها اش��اره می

ها غلظت بیش��تری ازترپنوئیدها حاللیت بیشتری در آب دارند. بنابراین در آبشویه آالنینترپنوئیدها دارند. بیوسنتز این ترکیبات از مس��یر فنی��ل پروپانوئی��د و از فنی��ل

ه��ا، اس��یدهای فنلی وها، اس��تیلنگیرد. این همان مسیر بیوستنز کومارینصورت می باشند. درصد عظیمی از ترکیبات فنلی منشا فنیل آالنین دارند و ب��رخیلیگنین می

ترین آنزیم این مسیر فنی��ل آالنین آمونی��ا لی��از اس��ت )منشا تیروزین دارند. کلیدی5.)

جایگاه ترکیبات فنلی و عملکرد آنها2-2-23 فنیل پروپانوئید ها و ترکیبات فالونوئید ها معم�وال در واکوئ�ل مرک�زی س�لولهای

نگهبان و سلولهای اپیدرمی و زیر اپیدرمی برگها و ساقه ها انباشته می ش��وند. بعالوه ب��رخی ترکیب��ات ب��ه ص��ورت پیوندهای کئوواالنت با دیواره سلول گیاهی برخی در م��وم ی��ا ب��ر س��طح ب��یرونی

ای س��اختمانی گیاه��اناند. ترکیبات فنلی در ماده زمین��هاندامها گیاهی واقع شده)دیواره سلولی، کوتیکول و لیگنین(و تولید رنگ گلها )فالونوئیدها( شرکت دارند.

گروه دیگری از ترکیبات فنلی کومارین ها در موم اپی کوتیکولی سطح گیاهان و همچنین ریشه و ب��ذر گیاه��ان وج��ود دارد. این م��واد ب��دون ایج��اد مس��مومیت در س��لول گی��اهی می توانن��د ب��ه غلظت ب��االیی برس��ند. چراک��ه در س��طح ب��یرونی سلولهای گیاهی وجود دارن��د. آنه�ا ق�ادر ب��ه حف��اظت ب��افت ب��رگ در براب��ر پرت��و فرابنفش هستند و آن را جذب کرده و انرژی حاص��ل را ب��ه ص��ورت ط��ول م��وج بلندتر فلوروسانس می کنند البته نقش اصلی کومارین ها در گیاهان فعالیت ضد

میکروبی آنهاست زیرا ضد قارچ وباکتری و ویروس هستند. از ترکیبات فنلی دیگر فالنوئیدها هستند ک��ه در فراین��دهای متع��ددی نظ��یر تع��یین

ن��وع4000رن��گ گ��ل و دف��اع در براب��ر عوام��ل بیم��اریزا فع��الیت دارن��د ح��دود ه��ایه��ای محیطی و آس��یباند. سنتز آنه��ا تحت ت��اثیر تنشفالونوئید شناسایی شده

گردد، و این القاگردد و سنتز فالونوئیدها با پرتو فرابنفش القا میمکانیکی القا می طوری که غلظت فالونوئیدها رابطه خطی دارد بهBبا شدت تابش فرابنفش نوع

-مترسطح برگ س��نتز میمعرف شدت تابش اخیر است. فالونوئیدها در چند میلی % پرتو فرابنفش را قبل از رسیدن به س��لولهای می��انبرگ ج��ذب می90شوند و

نمایند. فالونوئیدها فعالیت ضد بیماری و ضد گیاهخواری وس��یعی دارن��د بن��ابراین(.5های زیستی مورد توجه قرار دارند )کشبرای تولید آفت

ه��ا رازایی محیطی کوئین��ونترکیبات فنلی در مقابله با بسیاری از عوام��ل اس��ترس چن��دین روشه��ا ب��هآورند که نوعی فنل با فعالیت ب��اال هس��تند کوئین��ونوجود میبه

کنند. گیاهان را در مقابل عوامل بیماریزا محافظت می

-با ظرفیت باالیشان در واکنش با دیگر ترکیبات سلولی قادرند توسعه بیماری را1 در محل آلودگی محدود کنند، در نتیجه ب��ا س��رعت بخش��یدن ب��ه م��رگ س��لولی در محل آلودگی و یا ب��ا ایج��اد ی��ک محی��ط س��می از پیش��رفت آل��ودگی ب��ه س��لولهای

کاهند. اطراف می ه��ایه�ای فع�ال اس��یدخصوص با ایجاد پیوند ب��ا جایگ��اهها به-با واکنش با پروتئین2

نح��ویآمین��ه آلکیل��ه ش��وند مانن��د ل��یزین، هیس��تیدین، سیس��تئین و میت��ونین ب��ه دهند باعث کاهش منابع غذایی م��ورد نی��ازدسترسی به این مولکولها راکاهش می

شوند. پاتوژن می -با توانایی دو پیوند با دیگر ترکیبات فنلی و تش��کیل پلیمره��ای فنلی و همچ��نین3

های س��لولی س��دهای مم��انعتی زی��ادی راها و متراکم کردن دیوارهپیوند با پروتئین(5کنند مقابله با علفخواری،)در برابر نفوذ پاتوژن ایجاد می

بخش سوم روشهای استخراج

مواد موجود درگیاهان

ت66اثیر ش66رایط اکولوژی66ک برم66واد و خ66واص گیاه66ان2-3-1دارویی

کمیت وکیفیت م��واد م��وثره در نتیج��ه آث��ار درم��انی دارویی بس��تگی تنگاتن��گ ب��ه ش�رایط زن�دگی ورش�د گیاه�ان دارد. این عوام�ل ش�امل درج�ه ح�رارت محی�ط،

باشند.رطوبت، میزان آفتاب، جنس زمین و ارتفاع محل رشد می-درجه حرارت محیط1

طور مثال در ای��ران دردرجه حرارت محیط در مناطق مختلف متفاوت است. به درج��ه در تابس��تان50 درج��ه در زمس��تان ت��ا ح��دود 35فصول مختلف ازح��داقل

های ارزشمند فلور ایران می باش��د. همینتغییرات دمایی وجود دارد. که از ویژگی(27امر باعث شده است تا تنوع کم نظیر گیاهان را در ایران داشته باشیم. )

-رطوبت2 ه��ا، ن��واحی کوهس��تانی ومیزان رطوبت در مناطق کویری خشک، سواحل، جنگ��ل

باش��د. ولی م��یزانهرموجود و گیاه وابس��ته ب��ه آب می ها با هم متفاوت استدشت نیاز هرکدام به آن متفاوت است. باوجودی ک��ه حی��ات گیاه��انی در کویره��ا وج��ود

دارند که با کمترین میزان باران و یا آب، دارای بهترین مواد موثره می باش��ند. مثال اسانس گیاهانی نواحی خشک کیفیت بهتری نسبت به مناطق مرط��وب و ب��ارانی

تواند مقداری از اسانس گیاهان را شسته و کیفیتدارند. چراکه باران و شبنم می آنها را تغییر دهد، در صورتی که در نواحی خشک این پدی��ده وج��ود ن��دارد. نمون��ه

باشد. نمونه دیگ��ر قاب��ل توج��هقابل ذکر اسانس گل محمدی در قمصر کاشان می تا8ی گیاه ختمی است. مقدار زیادی موسیالژ )حدود گیاه ختمی است در ریشه

چ��ه آبی��اری بیش از ان��دازه ص��ورت گ��یرد،درص��د وزنی( وج��ود دارد ک��ه چن��ان12-شود. از این رو با وج��ودیقسمتی از موسیالژ آن به همراه آب به زمین منتقل می

که در اکثر موارد هرچه آب به گیاه داده شود برای رش��د آن به��تر اس��ت ولی در(27مورد مواد موثر آن چنین نیست. )

-میزان آفتاب3 گ��یرد، وج��ودهای مواد گیاهان با آفتاب صورت میاصوال عمل فتوسنتز و اکثر تبدیل

آفتاب ارکان اصلی رشد ونمو گیاه و تولید مواد موثره در آن است. با توج��ه ب��ه این موضوع اکثرا گیاهان نواحی شرقی دنیا که دارای آفت��اب بیش��تری هس��تند از

پیروی از همین اصل اکثر گیاهان ایران با توجه ب��ه آفت��ابنواحی غربی بهترند. به(27فراوان، از مرغوبیت بهتری برخوردارهستند.)

-جنس زمین4 زمین در نواحی مختلف حاوی امالح کامال متفاوت است. با توجه به این که ریشه

کند، وجود امالح مورد لزوم گی��اههر گیاه در خاک وجود دارد و ازاین راه تغذیه می-در رشد و نمو کمیت وکیفیت مواد موثر سرنوشت س��از اس��ت. گ��اهی دی��ده می

های مختلف هستند ولی از نظ��ر م��وادشود که گیاهانی دارای رشد خوبی در زمینباشند موثره دارویی متفاوت می

آل گیاه، از عوام��ل اص��لیجنس خاک برای تولید مواد موثره در نتیجه اثرات ایده همین دلی��ل گیاه��انتوان از شکل گیاه تشخیص داد ب��هباشد. این موضوع را نمیمی

همسان که در بازار وجود دارند دارای آثار یکسانی و حتی ممکن است بدون اث��رنیز باشد. های وسیع صنعتی باید آزمایش خاک صورت گیرد تا مناسب بودن محلبرای کشت

رشد گیاه مشخص شود. مثال شمال کشور گیاهانی نظیر چای یا برنج ب��ا فواص��ل(27باشند. )مختلفی می هاینزدیک محل کشت دارای کیفیت

-ارتفاع محل5 کنند، مثال اکثرهای مختلفی رشد میهای گیاهی گوناگون در بلندیاصوال خانواده

متری از سطح دریا به باال دارای1500ی جعفری در ارتفاعات گیاهان خانوادهی ارتفاع محل رشد نه تنها در ادامهرشد خوبی هستند. مسئله