UNIVERSITETI “ DARDANIA “ PRISHTINËInstituti për Studime BashkëkohoreNiveli: MasterDrejtimi : Administrim Biznesi

Lënda Menaxhimi Financiar

VLERËIMI I INVESTIMEVENDIKIMI I VLERËS NË KOHË TË PARASË

NË VLERËSIMIN E INVESTIMEVE

Studentët: Ferit Fazliu dhe Ligjëruesi: Daut Retkoceri prof. Dr Isa Mustafa

1

1. Përmbajtja................................................................................................ 2

2.Hyrje............................................................................................................ 3

3 Kuptimi dhe rëndësia e investimeve ......................................... 44Vlera në kohë e parasë ( Kuptimi dhe rëndësia e sajë )................5

5.Metodat e vlerësimit të investimeve........................................... 6

5.1 Metodat që nuk e marinë për bazë vlerën në kohë të parasë. 6

5.1.1 Norma mesatare e kthimit................................................... ..6

Shembull................................................................................... .7

5.1.2 Afati i shlyerjes.................................................................... .8

5.1.3 Kthimi mesatar i kontabilitetit...............................................9

4.2 Metodat që e marrin për bazë vlerën në kohë të parasë...........10

5.2.1Vlera aktuale neto (NPV)........................................................10

5.2.2Norma e brendshme e kthimit (IRR)......................................11

6.Shembull nga realiteti i ynë..........................................................12

7.Përfundimi....................................................................................17

8. Literatura.....................................................................................18

2

2. Hyrje

Në këtë punim do të paraqitet një vështrim i shkurtë lidhur me vlerësimin e investimeve përgjithësisht, metodat që përdoren në vlerësimin e investimeve ,dhe posaçërisht në ndikimin e vlerës në kohë të parasë në vlerësimin e investimeve.

Në punim kemi paraqit shkurtimisht se çka janë investimet, si ndikojnë investimet në zhvillimin e ndërmarrjes , kuptimin e vlerës në kohë të parasë , metodat e vlerësimit të investimeve-projekteve .

Çështje kryesore me të cilën merret ky punim është ndikimi i vlerës në kohë të parasë në vlerësimin e investimeve- projekteve.

Për punimin e këtij punimi është përdorë – shfrytëzuar literatura që është marrë me këtë çështje e që ne e kemi pas në dispozicion e që e kemi dhënë në fund të punimit si shtojcë literatura.

3

3. Kuptimi dhe rëndësia e investimeve

Nocioni investim përfshinë një spektër të gjerë aktiviteteve të njeriut. Në këtë aspekt, në kuptimin e gjerë investimi nënkupton angazhimin e mjeteve financiare në:

patundshmëri, letra me valerë dhe aksione, projekte prodhuese dhe shërbyese, studime dhe kërkime shkencore, zhvillim teknologjik, përsosje të proceseve teknologjike ,krijimit të

produkteve të reja dhe pushtimit të tregjeve të reja , arsimimit të personelit

Ndërmarrjet apo korporatat investojnë për të gjitha këto qëllime të shtyra nga qëllimi i rritjes së profitit. 1

Investimet përfaqësojnë shpenzimet e organizatës që kanë për qëllim zgjerimin e sajë. Pra investimi nënkupton angazhimin e një shume të dhënë të parave në kohën e tanishme , e në pritje të kthimit të një shume më të madhe në të ardhmen . 2

Investimi është forca bazike motorike për çdo biznes. Ai është burim i rritjes, sepse mbështetet në strategjitë eksplicite konkurruese të menaxhmentit dhe bazohet në plane të kujdesshme ( buxhete kapitale) për fushat ekzistuese .3

Investimet në kuptimin e plotë të fjalës janë parakushti themelor i arritjes së qëllimeve zhvillimore. Ato mund të përkufizohen si një angazhim i mjeteve financiare , apo i të mirave të tjera materiale të shprehura financiarisht, për realizimin e qëllimeve zhvillimore. 4

_______________________________1. Dr. Muhamet Mustafa “ Menaxhmenti i investimeve ” RIINVEST, Prishtinë 2005 ( faqe 18)2. Dr. Isa Mustafa “ Menaxhimi Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005 ( faqe 139 )3 Dr. Isa Mustafa “ Menaxhimi Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005 ( faqe 139 )4. Dr. Muhamet Mustafa “ Menaxhmenti i investimeve ” RIINVEST, Prishtinë 2005 ( faqe 19)

4

4. Vlera në kohë e parasë ( Kuptimi dhe rëndësia e sajë )

Kuptimi i vlerës në kohë të parasë është vendimtar për menaxhimin efektiv financiarë .

Meqenëse investimi në një firmë bëhet sot kurse rezultatet priten në të ardhmen, menaxherët e organizatës janë të preokupuar, jo thjesht me atë çfarë ndodhë aktualisht , por ata e shikojnë fitimin e organizatës dhe të rezultateve sajë në dinamikë të pandërprerë dhe të pa shkëputur nga koha . Për të operuar më saktë me treguesit financiar dhe për të marrë vendime të rëndësishme , menaxhmenti i organizatës duhet të ketë parasysh vlerën në kohë të parasë.

Nga sa u tha më lartë, rezulton së vlera në kohë e parasë është një nga konceptet bazë të financës . 5

Njohja e vlerës në kohë të parasë është kusht i domosdoshëm për të kuptuar procesin e zgjedhjes së investimeve afatgjata.

Një euro të cilin e posedojmë sot është shumë më e vlefshme nga një euro që do të pranojmë më vonë .Sepse kur prona që posedon pronari është para, ai mund ta shndërrojë atë në çdo formë që dëshiron ai : ta investojë në patundshmëri , të blejë aksione, obligacione apo letra të tjera me vlerë ose t`ia japë paratë me qira dikujt tjetër dhe prej tyre të fitojë një shtesë në formë interesi. 6

_______________________________________________5,6 . Dr. Isa Mustafa “ Menaxhimi Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005 ( faqe 40,41 )

5

5. Metodat e vlerësimit të investimeveMetodat e vlerësimit të investimeve ( buxhetimit të kapitalit ) mund të klasifikohen në shumë mënyra . Për këtë punim , propozojmë që metodat ti ndajmë në:

metodat që nuk e marinë për bazë vlerën në kohë të parasë dhe ato që e marinë për bazë vlerën në kohë të parasë. 7

5.1 Metodat që nuk e marinë për bazë vlerën në kohë të parasë Norma mesatare e kthimit, Afati i shlyerjes Kthimi mesatar i kontabilitetit 8

5.1.1 Norma Mesatare e kthimit 9

Kjo metodë krahason profitin mesatar , i cili gjenerohet nga një shumë e investuar .Sipas kësaj metode norma mesatare e kthimit llogaritet duke krahasuar kthimin mesatar vjetor me investimin fillestar:

Kthimi mesatar vjetorNorma mesatare e kthimit =-------------------------------------x 100

Investimi fillestar

Për të llogaritur normën mesatare të kthimit zhvillohen këto operacione paraprake:

a) Llogaritet profiti total nga investimi,b) Llogaritet kthimi mesatar vjetor, duke pjesëtuar profitin

total me numrin e viteve gjatë të cilave rrjedhin të ardhurat nga investimi

c) Aplikohet formula ---------------------x 100

______________________________________7 Leslie Chadwick “ Osnova Upravljackog racunovodstva” MATE d.o.o, Zagreb 2000 , Titulli origjinal “The esence of managment Accounting” second Edicion ( faqe 136)8 Dr. Gazmend Lubeteni , “ Financat e Korporatave “ Prishtinë 2005 (faqe 107 )

6

9. Dr. Isa Mustafa “ Menaxhimi Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005 ( faqe 139 )

Shembull:Një investitor do të investoj 50,000 €, me kusht që investimi t`i

sigurojë një normë mesatare të profitit prej së paku 8 % . Investimi pritet të gjenerojë rrjedhën e parasë prej 65,000 € .

Rrjedha e parasë së investimit 10

Viti Rrjedha neto e parasë Rrjedha kumulative e parasë

0 (50,000 ) ( 50,000 )1 15,000 ( 35,000 )2 28,000 ( 7,000 )3 22,000 15,000

Hapi i parë : Identifikimi i profititProfiti është 15,000€

Hapi i dytë: Përcaktimi i profitit mesatarë

Profiti total gjatë periudhës investive 15,000Profiti mesatar =----------------------------------------------= ------------= 5,000 €

Vitet 3

Hapi i tretë: Llogaritja e normës mesatare të kthimit Kthimi mesatar vjetor

Norma mesatare e kthimit =------------------------------------x 100 Investimi fillestar

5,000Norma mesatare e kthimit=------------------x 100 = 10 %

50,000

Ky investim do të sigurojë një normë mesatare të kthimit prej 10 % , e cila është më e madhe se norma e pritur e kthimit prej 8 %

_______________________10. Rrjedha e parasë së investimit është imagjinuar

7

5.1.2 Afati i shlyerjes 11

Metoda e afatit të shlyerjes radhit mundësit e investimeve alternative nga mënyra se sa shpejt rikthehet shuma fillestare e investimit.

Për ta llogaritur sa kohë nevojitet për të kthyer investimin e plotë , aplikohet formula :

Kosto e pa kthyer në fillim të vititKthimi = Vitet para kthimit të plotë +-----------------------------------------

Rrjedha e parasë gjatë vitit

Marrim rrjedhën e parasë nga i njëjti shembull si më lartë dhe caktojmë afatin e kthimit.

7,000Kthimi = 2+ -------------- = 2+0.30 = 2.30

28,000

Kthimi për një muaj 28,000/ 12= 2,333.3

Diferenca që pritet të kthehet 7,000Muajt e kthimit = -------------------------------------= -------------= 3 muaj

Kthimi për një muaj 2,333.3

Dobësitë e metodës së shlyerjes qëndrojnë në atë se ajo injoron shumë konsiderata të rëndësishme që kanë të bëjnë me koston e kapitalit dhe me vlerën në kohë të parasë. 12

____________________________________11,12 Dr. Isa Mustafa “ Menaxhimi Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005 ( faqe 150-152 )

8

5.1.3 Kthimi mesatar i kontabilitetit 13

Kthimi mesatar i kontabilitetit, paraqet raportin në mesë të ardhurave neto mesatare dhe vlerës mesatare të kontabilitetit të një investimi

Të ardhurat neto mesatare Vlera mesatare e kontabilitetit

Shembull: Duhet të hapim një lokal , në një qendër të re tregtare . Investimi që duhet bërë është 500,000 € . Lokali do të ketë afat prej 5 vitesh dhe pas kësaj kohe çdo gjë do tu kthehet pronarëve të qendrës . Investimi i kërkuar do të amortizohet 100% brenda 5 vitesh .

Vlera fillestare e investimit 500,000 €Amortizimi 500,000/ 5 = 100,000 €Vlera e përfunduar 0€

Viti 1 Viti 2 Viti 3 Viti 4 Viti 5 Të hyrat 433,333 450,000 266,667 200,000 133,333Shpenzimet 200,000 150,000 100,000 100,000 100,000Fit. para amortizimit

233,333 300,000 166,667 100,000 33,333

amortizimi 100,000 100,000 100,000 100,000 100,000Fit. Para. tatimit 133,333 200,000 66,667 0 -66,667

Tatimet(25%) 33,333 50,000 16,667 0 -16,667Neto të ardhurat 100,000 150,000 50,000 0 -50,000

Neto të ardhurat mesatare = (100,000 + 150,000 + 50,000 + 0 – 50,000)/5=NTM= 50,000 €Vlera mesatare e kontabilitetit do të jetë:( 500,000+0 )/2 = 250,000 € 50,000---------------= 0.2 = 20 % 250,000Dobësitë e kësaj metode qëndrojnë në atë se injoron vlerën në kohë të parasë dhe nuk merr parasysh shpenzimet e ndryshme të periodës.__________________________________13. Dr. Gazmend Lubeteni “Financat e Korporatave “, Prishtinë 2005 ( faqe 107-108 )

9

5.2 Metodat që e marrin për bazë vlerën në kohë të parasë Vlera aktuale neto (NPV ) Norma e brendshme e kthimit (IRR)

Përdorim më të gjerë në zgjedhjen e investimeve kanë metodat e vlerës aktuale neto ( NPV) dhe metoda e normës së brendshme të kthimit (IRR). Të dy këto metoda të buxhetimit të kapitalit i kapërcejnë të metat e metodës së shlyerjes , sepse në mënyrë të qartë përdorin vlerën në kohë të parasë dhe të gjithë fluksin e parasë së gjeneruar nga një investim. Të dyja bëjnë të qartë se fluksi i parasë , i gjeneruar nga një investim , ndodhë në një prridhë kohe .11

5.2.1 Vlera aktuale neto (NPV) 14 (VTN)15

Vlera e tanishme neto e projektit investiv (VTN, Net Present Value NPV) paraqet shumën e diskontuar të vlerave neto në rrjedhën ekonomike të projektit investiv. 16 Sipas kësaj metode vlera aktuale neto e buxhetimit të kapitalit përcakton vlerën aktuale të fluksit të parasë nga një investim dhe zbret nga kjo vlerë aktuale koston e investimit. Diferenca është vlera aktuale neto. Në qoftë se dy projekte përjashtojnë njëra tjetrën, atëherë do të gjedhet ai projekt vlera aktuale neto e të cilit është më e madhe . 17

PV= FVn /(1+i)n = FVn ( PVIFi,n ) ose ( FV x faktori diskontues )

NPV= PV- investimi i nevojshëmPV-vlera aktualeFV – vlera e ardhshme n- numri i viteve( 1+i) –faktori i interesitPVIFi,n-vlera aktuale e një Euro në fund të N periudhave- Tabela 1

Investimi pranohet në qoftë se PV-C= NPV> 0Investimi nuk pranohet në qoftë se PV- C= NPV < 0 18

_____________________________________14;17. Dr. Isa Mustafa “ Menaxhimi Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005 ( faqe 152 )15;16. Dr. Muhamet Mustafa “ Menaxhmenti i investimeve ” RIINVEST, Prishtinë 2005 ( faqe 106)18. Dr. Isa Mustafa “ Menaxhimi Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005 ( faqe 153-154 )

10

tn

VTN=∑ VN x ( 1+p/ 100)n

n=0

VTN-vlera e tanishme netoVN-vlera netop-norma e diskontimit, shuma e vlerës neto të diskontuar prej vitit 1,,,n 18

5.2.2 Norma e brendshme e kthimit (IRR)

Norma interne e rentabilitetit ( Internal Rat of Return IRR ) është treguesi më sintetik i efikasitetit të projektit. 19

Norma e brendshme e kthimit të një investimi është interesi për të cilin vlera aktuale neto e fitimit të pritshëm prej tij është e barabartë me vlerën e kapitalit të investuar.Matematikisht norma e brendshme e kthimit shprehet përmes ekuacionit :

n

Io= ∑CFt/ ( 1+IRR)t .....20

t=1

Norma e brendshme e kthimit përfaqëson atë normë aktualizimi që e bënë vlerën aktuale neto (NPV) të hyrjeve të pritshme të parasë të barabartë me zerro. 21

Norma interne e kthimit ( IRR) është norma diskonte që e bënë vlerën e tashme neto të jetë një investim zero. 22

n n

∑CFt/( 1+IRR)t-Io= 0 ; NPV = ∑CFt/( 1+IRR)t= 0 t=1 t=1

CFt=rrjedha vjetore e parasë në periudhën tIo= shpenzimet fillestare të investimitn= kohëzgjatjen e pritur të investimitIRR= norma e brendshme e kthimit të projektit

IRR > nga norma e pritur e kthimit : projekti pranohetIRR < nga norma e pritur e kthimit : projekti refuzohet 23

_______________________18, 19 Dr Muhamet Mustafa “ Menaxhmenti i Investimeve “ Prishtinë 2005 ( faqe 109)22 Dr. Gazmend Lubeteni , “ Financat e Korporatave “ Prishtinë 2005 (faqe 109 )20,21,23. Dr. Isa Mustafa “ Menaxhimi Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005 ( faqe 156-157 )

11

6. Shembull nga realiteti ynë : NP “ Jeta “ nga Prishtina ka marrë me koncesion ndërtimin e Garazhes Publike në Prishtinë , vlera investive e të cilit objekt është 5,700,000.00€ me kohëzgjatje të shfrytëzimit prej 25 vitesh dhe për këtë shfrytëzim do të paguaj nga 6,400.0€ në muaj komunës për koncesion. Kjo ndërmarrje ka llogaritë që nga shfrytëzimi i këtij objekti do të ketë të hyra totale 18,620,000.00 € , ndërsa shpenzime totale prej 7,920,000.00 € dhe një fitim prej 5,000,000.0€ duke e zbrit investimin ose 10,700,000.0 €.

  Vitet Investimi

Te ardhurat nga investimi

KoncesioniShpenzimet tjera

Shpenzimet total

Vlera neto

PVIF ;i=5 %  

Inve

sti

mi 0

-3,500,000.00         -3,500,000.00 1,000 -3.500.000,00

1-

2,200,000.00 380,000.00 76,800.00   76,800.00-1,896,800.00

0,952 -1.805.753,60

Eks

ploa

timi

2   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,907 392.912,40

3   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,864 374.284,80

4   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,823 356.523,60

5   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,784 339.628,80

6   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,746 323.167,20

7   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,711 308.005,20

8   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,677 293.276,40

9   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,645 279.414,00

10   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,614 265.984,80

11   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,585 253.422,00

12   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,557 241.292,40

13   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,530 229.596,00

14   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,505 218.766,00

15   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,481 208.369,20

16   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,458 198.405,60

17   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,436 188.875,20

18   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,416 180.211,20

19   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,396 171.547,20

20   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,377 163.316,40

21   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,359 155.518,80

22   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,342 148.154,40

23   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,325 140.790,00

24   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,310 134.292,00

25   760,000.00 76,800.00 250,000.00 326,800.00 433,200.00 0,295 127.794,00Profiti 5,000,000.00€ NPV 387.794,00

Tab. Investimi dhe rrjedha e parasë

12

Vitet

Rrjedha neto e parasë

Rrjedha kumulative e parasë

0 -3.500.000,00 -3.500.000,001 -1.896.800,00 -5.396.800,002 433.200,00 -4.963.600,003 433.200,00 -4.530.400,004 433.200,00 -4.097.200,005 433.200,00 -3.664.000,006 433.200,00 -3.230.800,007 433.200,00 -2.797.600,008 433.200,00 -2.364.400,009 433.200,00 -1.931.200,00

10 433.200,00 -1.498.000,0011 433.200,00 -1.064.800,0012 433.200,00 -631.600,0013 433.200,00 -198.400,0014 433.200,00 234.800,0015 433.200,00 668.000,0016 433.200,00 1.101.200,0017 433.200,00 1.534.400,0018 433.200,00 1.967.600,0019 433.200,00 2.400.800,0020 433.200,00 2.834.000,0021 433.200,00 3.267.200,0022 433.200,00 3.700.400,0023 433.200,00 4.133.600,0024 433.200,00 4.566.800,0025 433.200,00 5.000.000,00

1. Sipas normës mesatare të kthimit

Profiti=5,000,000.00€

Profiti mesatar =Fitimi total/ vitet = 5,000,000.00/25 = 200,000.0 €

Norma mesatare e kthimit = Kthimi mesatar vjetor/ Investimet fillestare x 100

Norma mesatare e kthimit=200,000.0 /5,700,000.0 x 100= 3.51 %

2. Afati i shlyerjes

13

Kthimi= viti para kthimit të plotë +kosto e pa kthyer në fillim të vitit/rrjedhën e parasë gjatë vitit Kthimi=13+198,400.0/433,200.0=13+0.457=13.457 vite

Kthimi mujor =433,200.0/12 =36,100.0Muajt e kthimit =198,400/36,100= 5.5 muaj

3. Shqyrtimi sipas Vlerës aktuale neto ( NPV)

PV=FVn( 1/ (1+i))n =FVn( PVIFi,n)

NPV=PV- investimi i nevojshëm

Investimi= 5,700,000.00€NPV= PV- investimi : është dhënë në shtyllën e fundit të tabelën

NPV= 387,794.0 €

Norma e kthimit = NPV/ investimin =387,794.0 /5,700.000.00=0.055= 6.8%

Norma e fitimit të projektit është 6.8 %

4. Norma e brendshme e kthimit (IRR)

10,700,000.0/25= 428,000.0

Investimi / Shuma vjetore = 5,700,000.0/428,000.00= 13.31 PVIFA Në tabelën A2 të vlerës së tanishme të një përvitshme gjejmë normën e interesit i cili i përgjigjet faktorit 13.31 për n= 25 vjet është ndërmjet 5% dhe 6%

14

Llogaritja e IRR përmes provës dhe gabimit

Vitet

Rrjedha neto e parasë

Faktori diskontues 5%

Vlera e tanishme

Faktori diskontues 6%

Vlera e tanishme

0-

3.500.000,00 1,000 -3500000,0 1,000 -3500000,0

1-

1.896.800,00 0,952 -1805753,6 0,943 -1702825,62 433.200,00 0,907 392912,4 0,890 349692,03 433.200,00 0,864 374284,8 0,840 314399,24 433.200,00 0,823 356523,6 0,792 282366,75 433.200,00 0,784 339628,8 0,747 253702,76 433.200,00 0,746 323167,2 0,705 227832,97 433.200,00 0,711 308005,2 0,665 204823,58 433.200,00 0,677 293276,4 0,627 183884,39 433.200,00 0,645 279414,0 0,592 165413,1

10 433.200,00 0,614 265984,8 0,558 148419,511 433.200,00 0,585 253422,0 0,527 133553,412 433.200,00 0,557 241292,4 0,497 119922,313 433.200,00 0,530 229596,0 0,469 107680,514 433.200,00 0,505 218766,0 0,442 96694,615 433.200,00 0,481 208369,2 0,417 86890,016 433.200,00 0,458 198405,6 0,394 78171,817 433.200,00 0,436 188875,2 0,371 70072,718 433.200,00 0,416 180211,2 0,350 63073,919 433.200,00 0,396 171547,2 0,331 56782,120 433.200,00 0,377 163316,4 0,312 50954,721 433.200,00 0,359 155518,8 0,294 45722,522 433.200,00 0,342 148154,4 0,277 41038,823 433.200,00 0,325 140790,0 0,262 36887,024 433.200,00 0,310 134292,0 0,247 33170,125 433.200,00 0,295 127794,0 0,233 29776,0

NPV 387794,0 NPV -2021901,3

IRR= 5 % +(388,794.0/589,985.3)(1 %)= 5.659 %

CF1 / (1+IRR)+CF2/(1+RR)2 +...+ CF25/(1+IRR)25- I0= 0

Më poshtë po e dhëmë llogarinë në tabelë

15

 

Rrjedha neto e parasë

Faktori diskontues

5.659%

Vlera e tanishme

16

0 -3.500.000,00 1,000 -3500000,01 -1.896.800,00 0,8958 -1699532,82 433.200,00 0,8478 366054,03 433.200,00 0,8024 347426,44 433.200,00 0,7594 328798,85 433.200,00 0,7187 311470,86 433.200,00 0,6802 294576,07 433.200,00 0,6438 278980,88 433.200,00 0,6093 293276,49 433.200,00 0,5767 279414,0

10 433.200,00 0,5458 265984,811 433.200,00 0,5166 253422,012 433.200,00 0,4889 241292,413 433.200,00 0,4627 229596,014 433.200,00 0,4379 218766,015 433.200,00 0,4145 208369,216 433.200,00 0,3923 198405,617 433.200,00 0,3713 188875,218 433.200,00 0,3514 180211,219 433.200,00 0,3326 171547,220 433.200,00 0,3147 163316,421 433.200,00 0,2979 155518,822 433.200,00 0,2819 148154,423 433.200,00 0,2668 140790,024 433.200,00 0,2525 134292,025 433.200,00 0,2390 127794,0

0,000

Logjika e IRR është se huazojmë fonde për financimin e projektit me interes < 5.659 % do të sigurohej të paguhet interesi , të shlyhet shuma fillestare dhe do të realizohet fitim. Mirëpo në qoftes kreditori do të kërkonte më shumë nga 5.659 % atëherë firma nuk do të jetë në gjendje të përballoi këtë shumë.

7. Përfundim

Pas një shqyrtimit të shkurtë të teorisë mbi investimet dhe metodave të vlerësimit , si dhe pas analizës së një shembulli konkret mund të biem këto përfundime:

Investimi është një nga detyrat kryesore të menaxherit,

17

Investimet kanë një ndikim shumë të madh në zhvillimin e ndërmarrjes dhe në profitin e pronarëve,

Gjatë vendimmarrjes për investime të reja duhet të vlerësohet kostoja e investimit , përfitimi dhe arsyeshmëria e investimit si dhe ndryshimet në rrjedhën e parasë.

Të gjithë faktorët që ndikojnë duhet të merren parasysh e në veçanti te investimet kapitale dhe me kohë gjatësi më të madhe.

Te investimet afatshkurta vlera në kohë e parasë ka ndikim më të vogël dhe mundë të përdoren më shpesh në vlerësimin e investimeve metoda e Normës mesatare të kthimit dhe afati i shlyerjes.

Te investimet afatgjate vlera në kohë e parasë ka ndikim të madh dhe preferohet që gjatë vlerësimit të investimeve të merren metodat që kanë për bazë vlerën në kohë të parasë si Vlera aktuale neto( NPV) dhe Norma e brendshme e kthimit ( IRR)

Për rastin konkret të analizuar mund të themi se në Kosovë për fat të kemi që merren shumë hapa në investime pa i analizuar mirë gjegjësisht pa e bërë një analizë të përgjithshme financiare , dhe si pasojë e kësaj këto investime bartin me veti një risk shumë të madh.

8. Literatura

Dr. Isa Mustafa “ Menaxhmenti Financiar “ RIINVEST , Prishtinë 2005Dr. Muhamet Mustafa “ Menaxhmenti i Investimeve” RIINVEST, Prishtinë

2005

18

Dr. Gazmend Lubeteni , “ Financat e Korporatave “ Prishtinë 2005Leslie Chadwick “ Osnova Upravljackog racunovodstva” MATE d.o.o,

Zagreb 2000 , Titulli origjinal “The esence of managment Accounting” second Edicion

19