W BIEŻĄCYM NUMERZE - Duklaspiwla.dukla.pl/dokumenty_szachy/kurier2.pdfHistoria Olimpiad Szachowych..... 35 Zapraszamy do współpracy! Jeżeli masz coś ciekawego do powiedzenia

2

W BIEŻĄCYM NUMERZE

KURIERA SZACHOWEGO:

Od Redakcji ................................................................................................... 3

Najsilniejszy turniej w historii... ................................................................... 4

Viswanathan Anand – XV mistrz świata ...................................................... 8

Visvanathan Anand i jego olimpijski debiut ............................................... 10

Na wrocławskim podwórku… .................................................................... 11

Historia Olimpiad Szachowych ................................................................... 14

Prasa z dawnych lat… ................................................................................. 18

Praktyka szachowa ...................................................................................... 21

Galeria unikalnych zdjęć ............................................................................. 23

Panie grają w szachy…. .............................................................................. 24

Polacy i Polki grają w szachy… .................................................................. 25

Z kart historii - Mistrzostwa świata kobiet 1949 – 1950 ............................ 27

Historia Olimpiad Szachowych ................................................................... 35

Zapraszamy do współpracy!

Jeżeli masz coś ciekawego do powiedzenia

albo chcesz spopularyzować szachy ze swoje-

go regionu napisz do nas, a my chętnie Twój

artykuł opublikujemy. Jeśli chcesz zachęcić

do udziału w organizowanym przez Ciebie

turnieju, napisz, a my zamieścimy anons w

Kurierze Szachowym. Oczywiście bezpłatnie!

Okładka:

[1] Viswanathan Anand, 7 sierpnia 2011 r. ©

http://indiansports.in/JournalistLounge.aspx

[2] Materiały z turnieju "Zurich Chess Chal-

lenge 2014", © http://www.zurich-cc.com

Rozwiązanie zagadki ze strony 10:

34. Wygrywało szybciej 38…We2! 39.Ge2

Gd4 40.Kf1 Wh1. 35. Tal zagrał 27.f5! gf5

28.He3! b6 29.Hg5 Wh7 30.Wf4! bc5 31.Wh4

i czarne poddały się.

Wydawca:

[email protected]

www.comrel.pl

© Wszelkie prawa zastrzeżone dla Comrel.

Powielanie całości lub części artykułów

zawartych w Kurierze Szachowym bez

zgody Wydawnictwa jest zakazane!

Redaktor naczelny:

Krzysztof Puszczewicz

Kurier Szachowy w sieci:

http://szachy.comrel.pl/

Kontakt z czytelnikami:

[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.comrel.pl/


mailto:[email protected]

3

OD REDAKCJI

Witam czytelników w drugim numerze Kuriera Szachowego. Pierw-

szy, inaugurujący, spotkał się z przychylnym przyjęciem. Wyrażamy nadzie-

ję, że marcowy także nie zawiedzie oczekiwań.

Mamy dobrą wiadomość: Kurier Szachowy nr 2 ma 36 stron (poprzedni

zawierał tylko 24). Proponujemy także więcej partii. W pierwszym numerze by-

ło 16, w drugim jest 35, chociaż przy ich wyborze, nadal stosujemy ostrą selek-

cję. Zapisy partii najnowszych (głównie rozegranych po roku 2000) proponowa-

ne przez nas, mogą różnić się od dostępnych m.in. w Internecie, bowiem korzy-

stamy z pierwotnych źródeł, czyli ksiąg turniejowych, biuletynów i prywatnych

zbiorów. Jeśli „coś” się nie zgadza, szukamy wyjaśnienia u samego źródła. Tak

jest m.in. z jedną z partii olimpijskich, którą wkrótce zaprezentujemy. Dostępna

w popularnych bazach kończy się wygraną polskiej zawodniczki, co nie wynika

ani z jej przebiegu ani końcowej pozycji! Dopiero jej autorka, arcymistrzyni

Joanna Dworakowska podała prawidłowy przebieg gry!

Jako pierwsi zamieszczamy sprawozdanie z najsilniejszego turnieju w

historii szachów. Jego ozdobą jest udział nowo koronowanego mistrza świata

Magnusa Carlsena. Minusem jest z kolei udział zaledwie sześciu zawodników.

Zwracamy szczególną uwagę na drugi odcinek sprawozdania z VIII Mi-

strzostw Świata Kobiet, w którym kończymy opis rundy pierwszej i zgodnie z

obietnicą zamieszczamy komplet partii, które na próżno można szukać w bazach

szachowych.

Kurier Szachowy można pobierać bezpłatnie z dedykowanej strony

internetowej: http://szachy.comrel.pl



4

NAJSILNIEJSZY TURNIEJ W HISTORII...

ZURICH CHESS CHALLENGE 2014

W dniach 29 stycznia – 4 lutego 2014 roku odbył się najsilniejszy turniej

w historii szachów. Grano w szachy klasyczne i szybkie, a o zwycięstwie w

turnieju decydowała suma uzyskanych punktów w obu kategoriach. Zastosowa-

no ciekawą punktację, a mianowicie za zwycięstwo w partii klasycznej zawod-

nik otrzymywał 2 punkty, remis 1 punkt, a porażka nie zmieniała bilansu punk-

towego. Wygranie partii szybkiej oznaczało zdobycie 1 punktu, remis 0,5 punk-

tu, a porażka, podobnie jak w szachach klasycznych, oznaczała 0 punktów.

Wyniki końcowe:

Lp. Nazwisko i imię U ELO K R S

1 Carlsen Magnus 1990 2872 8,0 2,0 10,0

2 Caruana Fabiano 1992 2782 5,0 4,0 9,0

3 Aronian Lewon 1982 2812 6,0 3,0 9,0

4 Nakamura Hikaru 1987 2789 4,0 3,5 7,5

5 Anand Viswanathan 1969 2773 4,0 1,0 5,0

6 Gelfand Borys 1989 2777 3,0 1,5 4,5 Oznaczenie w tabeli: U – rok urodzenia, K – wynik w szachach klasycznych, R – wynik w sza-

chach szybkich, S – suma punktów

Znamienne jest, że w tym niezwykłym turnieju triumfowali dwaj naj-

młodsi uczestnicy! Autorką wszystkich zdjęć jest pani Maria Emalianowa.

5

Poniżej przykłady walk, jakie toczono w Zurychu. Ograniczamy się wyłącznie

do partii granych tempem klasycznym.

17.Obrona Grünfelda [D70]

Zurich Chess Challenge, Zurych 2014

Runda 1

GM Carlsen (Norwegia) 2872 – GM Gelfand (Białoruś) 2777

1.c4 g6 2.d4 Sf6 3.Sf3 Gg7 4.g3 c6 5.Gg2 d5 6.Ha4 0–0 7.0–0 Sfd7 8.Hc2

Sf6 9.Gf4 Gf5 10.Hb3 Hb6 11.Sbd2 Se4 12.e3 Hb3 13.ab3 Sa6 14.cd5 cd5

15.g4 Gg4 16.Se4 de4 17.Sd2 f5 18.f3 e5 19.de5 ef3 20.Sf3 Wae8 21.Wa5 Sb4

22.Sd4 b6 23.Wa7 Ge5 24.Gh6 Wf6 25.h3 Gh5 26.Sc2 g5 27.Gg5 Wg6 28.Wf5

h6 29.Gh6 Wh6 30.Sb4 Gb2 31.Sd5 Kh8 32.Wb7 Gd1 33.b4 Wg8 34.Se7 Wd8

35.Ge4 Gf6 36.Wb6 Kg7 37.Wf2 i czarne poddały się.

Toczy się partia Carlsen (po prawej) – Gelfand

18.Partia hiszpańska [C65]


Runda 2

GM Anand (Indie) 2773 – GM Nakamura (USA) 2789

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sf6 4.d3 Gc5 5.Gc6 dc6 6.h3 Ge6 7.Sc3 Hd6

8.0–0 0–0–0 9.a3 Sh5 10.Sa4 Gb6 11.Sb6 ab6 12.a4 f6 13.Ge3 Sf4 14.a5 b5

15.d4 Sh3 16.gh3 Gh3 17.de5 He6 18.Sd2 Gf1 19.Hf1 He5 20.c3 Kb8 21.a6 b6

22.Hg2 Wd6 23.Sf1 f5 24.ef5 Hf5 25.Sg3 Hd7 26.He4 Ka7 27.Kg2 h5 28.Hf5

He8 29.He4 Hf7 30.Kh1 h4 31.Se2 We8 32.Hg4 Wg6 33.Hh3 Hd5 34.Kh2 We3

35.fe3 Hd2 36.Hf1 Wf6 i białe poddały się.

6

Trwa partia Anand (po lewej) – Nakamura

19.Obrona Nimzowitscha [E20]


Runda 3

GM Nakamura (USA) 2789 – GM Carlsen (Norwegia) 2872

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.f3 d5 5.a3 Ge7 6.e4 de4 7.fe4 e5 8.d5 Gc5

9.Gg5 0–0 10.Sf3 Gg4 11.h3 Gf3 12.Hf3 Sbd7 13.0–0–0 Gd4 14.Se2 c5 15.g4

a5 16.Kb1 Wa6 17.Sg3 g6 18.h4 a4 19.Wh2 Ha5 20.Gd2 Hc7 21.g5 Se8 22.h5

Wb6 23.Gc1 Wb3 24.Hg4 Sb6 25.Ge2 Sd6 26.Wdh1 Gb2 27.Gb2 Sbc4 28.Gc4

Sc4 29.hg6 Hb6 30.g7 Wd8 31.Hh4 Wb2 32.Ka1 Wh2 33.Wh2 Hg6 34.Sf5 We8

35.Hg4 Hb6 36.Hh3 Hg6 37.d6 Sd6 38.Sd6 Wd8 39.Sc4 He4 40.Hh5 Wd3

41.Wh4 Hf5 42.He2 b5 43.Sd2 Hg5 44.Hd3 Hh4 45.Se4 Kg7 46.Hf3 Hf4

47.Hg2 Kf8 48.Kb2 h5 49.Sd2 h4 50.Kc2 b4 51.ab4 cb4 52.Ha8 Kg7 53.Ha4 h3

54.Hb3 h2 55.Hd5 e4 56.Hh5 e3 57.Sf3 e2 58.Kb3 f6 59.Se1 Hg3 60.Ka4 Hg1

61.He2 Ha7 i białe poddały się.

Carlsen (po lewej) wita się z Nakamurą

7



Runda 4

GM Carlsen (Norwegia) 2872 – GM Caruana (Włochy) 2782

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sf6 4.d3 Gc5 5.Gc6 dc6 6.h3 Sd7 7.Ge3 Gd6

8.Sc3 c5 9.0–0 Sf8 10.Sd2 Sg6 11.Sc4 Ge6 12.Se2 Hd7 13.Sd6 cd6 14.f4 ef4

15.Sf4 Sf4 16.Wf4 b6 17.Hh5 d5 18.d4 c4 19.b3 Hc6 20.Waf1 0–0–0 21.bc4

Hc4 22.Wf7 Gf7 23.Wf7 Wd7 24.Wd7 Kd7 25.ed5 g6 26.Hg4 Kc7 27.He6 Kb7

28.He7 Hc7 29.He4 Hd7 30.d6 Ka6 31.Gf4 Wc8 32.Kh2 Wc4 33.Gg3 Wc8

34.Hd3 Kb7 35.c4 Hc6 36.Hb3 Ka8 37.a4 We8 38.a5 Kb7 39.c5 Kc8 40.ab6

ab6 41.d5 Hc5 42.Ha4 We3 43.Ha8 Kd7 44.Hb7 Ke8 45.d7 Kd8 46.Gh4 We7

47.Hc8 i czarne poddały się.

Rozpoczyna się partia Carlsen (po lewej) – Caruana



Runda 5

GM Caruana (Włochy) 2782 – GM Aronian (Armenia) 2812

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0–0 Ge7 6.We1 b5 7.Gb3 0–0

8.c3 d5 9.ed5 Sd5 10.Se5 Se5 11.We5 c6 12.d3 Gd6 13.We1 Gf5 14.Hf3 Hh4

15.g3 Hh3 16.Ge3 Gd3 17.Sd2 Hf5 18.Gd4 Wfe8 19.a4 h6 20.Kg2 Kf8 21.We8

We8 22.ab5 ab5 23.Hf5 Gf5 24.Gd5 cd5 25.Wa6 Ge7 26.Sf1 b4 27.Se3 Gd3

28.Wa5 bc3 29.bc3 Gd8 30.Wa8 f6 31.f3 Ge7 32.Wa7 Gd6 33.Wd7 Ga3

34.Wd5 Kg8 35.h4 Gc1 36.Sg4 Gc4 37.Wc5 Ge6 38.Sf2 Wa8 39.g4 Wa2

40.Kg3 Wa6 41.Wc7 Gd2 42.Se4 Ge1 43.Gf2 Gf2 44.Kf2 Wa2 45.Kg3 Wc2

46.Kf4 Wa2 47.h5 Wa5 48.Sc5 Gd5 49.Wc8 Kf7 50.c4 Ga8 51.Wc7 Kg8

52.Se6 Wa3 53.Wg7 Kh8 54.Kf5 Gf3 55.Wg6 Ge2 56.Wh6 Kg8 57.Wg6 Kh8

58.Wf6 Wf3 59.Sf4 Gc4 60.Kg5 Kg8 61.Kh6 Wa3 62.g5 Wa7 63.g6 Wc7

64.Sh3 Wc8 65.Sg5 Wd8 66.Sh7 i czarne poddały się.

8

VISWANATHAN ANAND – XV MISTRZ ŚWIATA

Jak pamiętamy (Kurier Szachowy nr 1, luty 2014) mecz Anand – Carlsen za-

kończył się spektakularnym zwycięstwem młodego Norwega. Dzisiaj powiemy

parę słów na temat zdetronizowanego mistrza świata Viswanathana Ananda

(2007 – 2013).

Jak zawsze zwrócimy uwagę na mniej znane fakty. Po raz pierwszy

świat mógł zobaczyć grę tego genialnego Hindusa w 1984 roku w trakcie

trwania XXVI Olimpiady Szachowej w Salonikach (Grecja). W pierwszej

rundzie, w meczu Uganda – Indie, na czwartej szachownicy ekipy hinduskiej

pojawił się drobny, zaledwie piętnastoletni młodzieniec, oczywiście nie posia-

dający jeszcze żadnego tytułu FIDE, a jego ranking wynosił zaledwie 2345

punktów ELO.

Pierwszym przeciwnikiem był czarnoskóry Enoch Barumba (ELO 2200).

Partia była zacięta i po pięciu godzinach gry triumfował Anand w końcówce z

jakością przewagi. W trzeciej rundzie przegrał z silnym holenderskim arcymi-

strzem Van der Wielem (ELO 25351), a w piątej po ciężkiej walce, ponownie

uległ mistrzowi międzynarodowemu z Hiszpanii (IM Ochoa de Echaguen, ELO

2430). Były to jedyne porażki Ananda w Salonikach. Wówczas opiekun zespołu

hinduskiego dał mu dzień wolny od gry. To dobrze zrobiło młodemu Anandowi,

który w dwóch kolejnych rundach wygrał obie partie!

Ostatecznie z wynikiem 7,5 punktu z 11 partii miał ósmy wynik na

czwartej szachownicy. Viswanathan Anand grał w każdej Olimpiadzie w la-

tach 1984 – 1992. Potem nastąpiła przerwa i dopiero w 2004 roku w Calvii

(Hiszpania) pojawił się wraz z drużyną Indii. Był już liderem zespołu z pięk-

nym rankingiem 2781 punktów ELO i występował oczywiście na pierwszej

szachownicy. Uzyskał świetny wynik 8 punktów z 11 partii bez porażki. Ostat-

ni olimpijski występ Ananda to udział w XXXVII Olimpiadzie Szachowej w

Dreźnie. Ranking miał oszałamiający, bo aż 2803 punkty ELO. Jego gra była

jednak słaba: siedem remisów, wygrana ze słabym szachistą mongolskim Ba-

tchuulunem (ELO 2303) i porażka z arcymistrzem kanadyjskim Charbonneau

(ELO 2510). Był rozczarowany występem i zaprzestał reprezentowania kraju w

Olimpiadach Szachowych dość wykrętnie tłumacząc absencję. Na początku

twierdził, że jego ekipa jest słaba i musi grać z nisko notowanymi przeciwnika-

1 W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku posiadanie rankingu od 2500 do

2550 oznaczało silnego arcymistrza. Szachiści mający powyżej 2550 ELO nale-

żeli już do czołówki światowej. Elity szachowe miały powyżej 2600 ELO. Dla

przykładu w Salonikach 1984 grało 521 zawodników z których tylko 9. miało

ranking powyżej 2600 ELO, a grała praktycznie cała czołówka światowa!

9

mi tracąc dużo punktów ELO. Kiedy Hindusi podciągnęli się i dysponowali wie-

loma silnymi arcymistrzami, Anand podał inne powody, ale nikt już temu nie

wierzył….

Poniżej publikujemy unikalne zdjęcia Ananda z okresu młodzieńczego.

Fot. Viswanathan Anand – 1982

Fot. Viswanathan Anand – 1984

10

VISVANATHAN ANAND I JEGO OLIMPIJSKI DEBIUT

22.Obrona królewsko – indyjska [E94]

XXVI Olimpiada Szachowa, Saloniki 1984

Barumba (Uganda) 2200 – Anand (Indie) 2345

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.Sf3 0–0 5.e4 d6 6.Ge2 Sbd7 7.0–0 e5 8.de5

de5 9.b3 He7 10.Hc2 c6 11.Gb2 We8 12.Wad1 Sf8 13.h3 Sh5 14.Sh2 Sf4

15.Gc1 S4e6 16.Ge3 Sd4 17.Hc1 Sfe6 18.Gg4 Hb4 19.Ge6 Ge6 20.Gd4 ed4

21.Se2 Wad8 22.Wd3 Gc8 23.f3 f5 24.Hg5 He7 25.He7 We7 26.Wfd1 fe4

27.fe4 We4 28.Sg3 We7 29.Sf3 c5 30.Kh2 Wde8 31.Kg1 b6 32.Kf2 Gb7

33.W1d2 Gh6 34.We2 Ge3 35.Kf1 h5 36.Sh1 Wf8 37.Sf2 Wef7 38.Wde3 de3

39.We3 Gf3 40.gf3 Wf3 41.Wf3 Wf3 i białe poddały się.

23.Obrona sycylijska [B42]


GM Van der Wiel (Holandia) 2535 – Anand (Indie) 2345

1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 a6 5.Gd3 Sc6 6.Sc6 bc6 7.0–0 g6 8.e5

Gg7 9.f4 d6 10.Sd2 de5 11.fe5 Ge5 12.Sc4 Gd4 13.Kh1 Se7 14.Gh6 f5 15.He1

Sd5 16.Wd1 Gf6 17.g4 He7 18.gf5 gf5 19.Hg3 Hc7 20.Hh3 Gb7 21.Hh5 Kd8

22.Gf5 ef5 23.Hf5 Ge7 24.Se5 Hc8 25.Hf7 Hh3 26.Gg5 Kc8 27.Wf3 i czarne

poddały się.



Anand (Indie) 2345 – Hergott (Kanada) 2240

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 e5 5.Sb5 Sf6 6.S1c3 d6 7.Gg5 a6 8.Sa3

b5 9.Sd5 Ha5 10.Gd2 Hd8 11.Sf6 Hf6 12.c4 Hg6 13.f3 Ge7 14.cb5 Sd4 15.Ge3

0–0 16.Gd4 ed4 17.Hd2 d5 18.Gd3 Gg5 19.He2 de4 20.Ge4 Gf5 21.0–0 Ge3

22.Kh1 Ge4 23.fe4 He4 24.Wad1 ab5 25.Sb5 Wa2 26.Sd4 He5 27.Sf5 Gf4

28.Hg4 g5 29.Wde1 h5 30.Sh6 Kg7 31.Hh5 Hb2 32.Sf5 Kg8 33.Hg4 Hd2

34.Wd1 Hb4 35.Wd4 Hb8 36.h3 Kh7 37.Wdf4 gf4 38.Hg7 i mat.

11

NA WROCŁAWSKIM PODWÓRKU…

III Liga Dolnośląska 2013/2014

W dniach 20 października 2013 r. – 16 marca 2014 r. odbywa się Dolnośląska

Liga Szachowa. Po siedmiu rundach stan tabeli był następujący:

I II III IV

1. WOK WAŁBRZYCH 12 20,5

2. UKS GIECEK RADKÓW 11 22,5

3. WKSz GANT WROCŁAW 11 22,0

4. MUKS MDK ŚRÓDMIEŚCIE WROCŁAW 10 20,5

5. UKS DEBIUT PRZEDWOJÓW 8 18,5

6. WKSz WOŁÓW 8 18,0

7. MUKS MDK FABRYCZNA WROCŁAW 7 17,0

8. MKS POGOŃ OLEŚNICA 6 17,5

9. LZS MEWA GOLISZÓW 3 13

10. MGLKS PARNAS OŁAWA 4 15,5

11. KSz POLANICA ZDRÓJ 2 12,5

12. GLKS GONIEC ŻARÓW 1 11,0

I – pozycja w tabeli

II – nazwa klubu

III – punkty meczowe (wygrana 2 p., remis 1 p., porażka 0 p.)

IV – „małe” punkty (wygrana partia 1 p., remis ½ p., przegrana 0 p.)

Oto przykłady zmagań ligowych.

25. Obrona sycylijska [B86]


Runda 7, 19 stycznia 2014

Kłykow (MGLKS Parnas) 2219 – Lipień (UKS Debiut) 2066

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Gc4 e6 7.Gb3 Hc7 8.f4

Sc6 9.f5 Sd4 10.Hd4 b5 11.Gg5 Ge7 12.fe6 fe6 13.0–0–0 Hc5 14.Gf6 gf6

15.Hd3 Gd7 16.e5 He5? 17.Hf3?! (17.Whe1!) 17…Wc8? (Po 17…d5! Czarne

wykorzystałby niedokładność białych i wyrównały szanse) 18.Whe1! (Białe na-

tychmiast poprawiają się!) 18…Wc3?? (Równoznaczne z kapitulacją) 19.bc3

Hg5 20.Kb1 d5 21.Gd5!! ed5 22.Wd5 Hg7 23.Wd2 Gg4 24.Ha8 Kf7 25.We7!

Ke7 26.Hb7 Kf8 27.Wd8 i mat! Czwarta z rzędu porażka Lipienia!

12

26. Obrona sycylijska [B60]



Joanna Korpalska (Śródmieście) 1668 – Kanicki (Fabryczna) 1975

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gg5 Gd7 7.Ge2 Wc8

8.f4?! (W tym wariancie ten ruch nie daje białym przewagi debiutowej. Dobre

było 8.Hd2 z następnym 9.0-0-0) 8…Hb6 9.Sb3 e6 10.Gf6 gf6 11.Hd2 Sa5

12.Sa5?! (Białe powinny zaczekać aż czarne wymienią tego skoczka. Teraz nie-

wielką przewagę mógł uzyskać Kanicki) 12…Ha5? (Narzucające się posunięcie

upuszczające szansę uzyskania przewagi. Należało grać 12…Hb2!!) 13.Hd4

Ge7 14.0–0 (Po dużej roszadzie pozycja byłaby równa. Teraz odrobinę lepiej

stanęły ponownie czarne) 14…Hc5 15.Wad1 Hd4 16.Wd4 d5! 17.Kh1 (Grozi-

ło 17…Gc5) 17…de4 18.We4 f5 19.We3 Gc6 20.Gd3? (Duży błąd. Naturalne

było 20.Gf3. Teraz białe popadają w trudności) 20…Wg8! (Oczywiście!)

21.We2 Kf8 (21…a6!) 22.Sd1? (22.Gb5) 22…h5 23.Se3 h4 24.h3 Wg3!

(Czarne stanęły na granicy wygranej) 25.Kh2 (Groziło 25…Wh3) 25…b5!

26.Wd1? (Białe coraz mniej rozumieją, co dzieje się na szachownicy. Trochę

pomagało 26.a4 ba4 z następnym 27.Sc4) 26…Gd6! 27.Wf1 Gc5! (Krzysztof

gra tę część partii bardzo precyzyjnie!) 28.Sd1 Kg7 29.Sc3 b4 (Po 29…Wg8!!

30.Gb5 Gb7 31.Sa4 Ge3 32.Wff2 Kf6! białe mogłyby się poddać) 30.Sb1 (W tej

fazie partii skoczek białych wykonuje dziwne „drgania”: pierwsza linia – trzecia

– pierwsza…) 30…Kf6 31.Sd2 Ge3 (31…Wcg8!!) 32.Sc4 Gd4 33.Wd1?

(33.Se5!) 33…Gd5? (Wygrywało szybko 33…Wcg8!) 34.b3? (Białe pozwalają

czarnym naprawić błąd) 34…Wcg8! 35.Wdd2 Gc3 (W tym miejscu białe mogły

spokojnie złożyć broń) 36.Se5 Gd2 37.Wd2 Wg2 38.Wg2 Wg2 39.Kh1 Wg4

40.Kh2 Wf4 i białe poddały się.

27. Obrona Pirca [B09]



Cukrowski (WKSz Wołów) 2233 – Siembab (UKS GIECEK) 2257

1.e4 d6 2.d4 Sf6 3.Sc3 g6 4.f4 Gg7 5.Sf3 0–0 6.Gd3 Sa6 7.0–0 c5 8.d5

Sc7 9.He2 Wb8 10.a4 b6 11.Sb5 a6 12.Sc7 Hc7 13.c4 e5 14.fe5 de5 15.Kh1

Gg4 16.Ge3 Se8 17.a5 ba5 18.Hf2 Wc8 19.Hd2 Gf3 20.gf3 f5 21.Wa5 fe4

22.Wc5 Hd7 23.Wc8 Hc8 24.fe4 Sf6 25.c5 Hh3 26.d6 Sg4 27.Gc4 Kh8 28.Wf8

Gf8 29.Gg1 (Szybko wygrywało 29.d7!!) 29…Sf6 30.Hf2 Kg7 31.Ga6 Se4

32.Hg2 Hh4 33.Gd3 i czarne poddały się.

13

Grand Prix Polonii Wrocław

Podajemy wyniki tradycyjnego „piątkowego” turniej szachów szybkich,

organizowanego przez Klub Szachowy „Polonia” Wrocław.

Czwarty turniej cyklu: 31 stycznia 2014, godzina 17,00 – 21,20:

1. IM Butkiewicz Łukasz R 2416 – 5,5 p. z 7 partii

2. IM Sadzikowski Daniel R 2412 – 5,0 p.

3. IM Dobrowolski Piotr R 2433 – 5,0 p.

4. FM Janocha Wiesław R 2301 – 5,0 p.

5. KM Dowgird Filip R 2154 – 5,0 p.

6. FM Kubień Jerzy R 2268 – 5,0 p.

7. IM Stachowiak Kamil R 2506 – 4,5 p.

8. KM Puszczewicz Krzysztof R 2060 – 4,5 p.

9. I++ Piotrowski Przemysław R 2046 – 4,0 p.

10. Garcia Gil Bernardino 2201 – 4,0 p.

11. I++ Kolasiński Krzysztof R 1987 – 4,0 p.

12. II Pieprzyk Dawid R 1862 – 4,0 p.

13. FM Grossmann Ryszard R 2134 – 3,5 p.

14. II Rutkowski Bartłomiej 1800 – 3,5 p.

15. II Galant Ireneusz R 1803 – 3,5 p.

16. I++ Kumala Aleksander R 2057 – 3,0 p. itd.

Łącznie startowało 26 zawodników. Widzimy, że tradycyjnie obsada była

bardzo silna! Nie pamiętam, kiedy ostatnio 5,5 punktu wystarczało do wygrania

turnieju. Przy jednakowej ilości punktów, miejsca zawodników podano według

dodatkowej wartościowości. Do niespodzianek możemy zaliczyć dalekie miej-

sce wielokrotnego triumfatora mistrza międzynarodowego Kamila Stachowia-

ka.

Dla mniej wtajemniczonych podajemy skróty kategorii szachowych

IM – mistrz międzynarodowy

FM – mistrz FIDE

KM – kandydat na mistrza

I++ – kategoria pierwsza z dwoma normami do tytułu kandydata na mistrza

II – druga kategoria

2015 – ranking FIDE w kategorii szachów klasycznych (wpisujemy, gdy za-

wodnik nie posiada jeszcze rankingu w kategorii szachów szybkich)

R 2433 – ranking FIDE w kategorii szachów szybkich


14

HISTORIA OLIMPIAD SZACHOWYCH

II Olimpiada Szachowa

Haga 1928

Kolejna Olimpiada zorganizowana latem 1928 roku przez Holendrów

bardzo straciła na swojej atrakcyjności ze względu na niefortunną uchwałę, jaką

powziął IV Kongres FIDE jeszcze w 1927 roku. Głosiła ona, że w Olimpiadach

Szachowych mogą brać udział jedynie szachiści amatorzy! Warto dodać, że de-

cyzja powstała pod wpływem Anglików, którzy sami (ale później!) zobaczyli

nonsens tego, co „nawarzyli” i do Hagi nie wysłali swojej reprezentacji, gdyż

główny jej trzon stanowili właśnie zawodowcy!

Za głównego faworyta uchodził zespół węgierski. Groźne miały być ze-

społy USA, Polski, Austrii i Czechosłowacji. Z zainteresowaniem obserwowano

rewelację poprzedniej Olimpiady – ekipę Danii!

23 lipca 1928 roku, o godzinie 14,30 rozpoczęła się I runda!

Dokładny opis zmagań, runda po rundzie, galerię zdjęć, najciekawsze

wydarzenia i ciekawostki dotyczące tej Olimpiady znajdziemy w monografii

„Druga Olimpiada Szachowa – Haga 1928” – więcej szczegółów pod adresem

http://chess.comrel.pl.

Końcowe rezultaty:

1. WĘGRY 44,0

2. USA 39,5

3. POLSKA 37,0

4. AUSTRIA 36,5

5. DANIA 34,0

6. CZECHOSŁOWACJA 34,0

7. SZWAJCARIA 34,0

8. ARGENTYNA 33,5

9. HOLANDIA 31,5

10. NIEMCY 31,5

11. BELGIA 31,0

12. FRANCJA 31,0

13. SZWECJA 31,0

14. ŁOTWA 30,0

15. WŁOCHY 26,5

16. RUMUNIA 25,5

17. HISZPANIA 13,5

15

Z haskich zmagań zamieszczamy kilka partii:

28.Gambit hetmański [D36]

II Olimpiada Szachowa, Haga 1928

Makarczyk (Polska) – Kashdan (USA)

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.Gg5 Sbd7 5.e3 c6 6.cd5 ed5 7.Gd3 Ge7

8.Hc2 0–0 9.Sge2 We8 10.Sg3 Sf8 11.Sf5 Gf5 12.Gf5 Se4 13.Ge7 He7 14.0–0

Sg6 15.Se4 de4 16.g3 Wad8 17.Ha4 Sh4 18.gh4 Hh4 19.f4 Wd5 20.Ha7 Wf5

21.Hb7 Wf6 22.Wae1 g5 23.fg5 Hg5 24.Kh1 Kh8 25.Hc7 Wg6 26.Wg1 Hf5

27.Wg6 hg6 28.Hg3 Kg7 29.Hg2 Wh8 30.Wf1 He6 31.b3 Wh3 32.He2 g5

33.Wg1 Hf5 34.Hg4 Hg4 35.Wg4 We3 36.Wg5 Kf6 37.Wc5 We2 38.a4 Wd2

39.a5 e3 40.We5 Wd3 41.Kg2 Wb3 42.Kf3 Wa3 43.h4 Kg7 44.Wg5 Kh7

45.Wc5 Wd3 46.a6 Wd4 47.Wa5 Wd8 48.a7 Wa8 49.Ke3 c5 50.Ke4 Kg6

51.Kd5 Kh5 52.Kc5 Kh4 53.Kb6 Kg4 54.Kb7 Wa7 55.Wa7 f5 56.Kc6 i czarne

poddały się. Najcenniejsze zwycięstwo Makarczyka w Hadze!



Havasi (Węgry) – Regedziński (Polska)

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0–0 Ge7 6.We1 b5 7.Gb3 d6 8.c3

Sa5 9.Gc2 c5 10.d4 Hc7 11.h3 Sc6 12.d5 Sd8 13.Sbd2 0–0 14.Sf1 Se8 15.g4 g6

16.Gh6 Sg7 17.Sg3 f6 18.Kh2 Sf7 19.Ge3 Gd7 20.Wg1 Kh8 21.He2 Wg8

22.Wg2 Waf8 23.Sd2 Hc8 24.Wag1 Hc7 25.f4 ef4 26.Gf4 Se5 27.Gh6 Hc8

28.Sf5 gf5 29.gf5 Wf7 30.Hf2 Gf8 31.Gd1 Ge8 32.Hh4 Hd8 33.Gh5 We7

34.Gg6 Gg6 35.fg6 Se8 36.Gf4 Weg7 37.Gh6 Wg6 38.Wg6 Sg6 39.Wg6 Wg6

40.Gf8 Sg7 41.Gg7 Kg7 42.Hf4 f5 43.Hf5 Hh4 44.Hf3 Hg5 45.Hf2 He5 46.Kh1

Hg3 47.Hg3 Wg3 48.Sf1 Wh3 49.Kg2 Wd3 i białe poddały się. Pozostałe partie

tego meczu Polacy przegrali!

30.Obrona Pirca [B09]


Kashdan (USA) – Blümich (Niemcy)

1.e4 d6 2.d4 Sf6 3.Sc3 g6 4.f4 Gg7 5.Sf3 0–0 6.Gc4 c5 7.dc5 Ha5 8.He2

Se4 9.He4 Gc3 10.Kf2 Gg7 11.cd6 ed6 12.Sg5 Gd7 13.Hd5 Hd5 14.Gd5 Sc6

15.c3 h6 16.Se4 Ge6 17.Wd1 Gd4 18.cd4 i czarne poddały się. Okazało się, bo-

wiem, że po 18…Gd5 nastąpi 19.Sf6. Tragiczna pomyłka!

16



Wertheim W. (Holandia) – Lokvenc (Austria)

1.e4 c5 2.Sc3 Sc6 3.Sf3 d6 4.d4 cd4 5.Sd4 Sf6 6.Ge2 e6 7.0–0 a6 8.Kh1

Hc7 9.f4 Ge7 10.b3 b5 11.Gf3 Gb7 12.Gb2 0–0 13.Wc1 Wfd8 14.Sce2 d5 15.e5

Sd7 16.Sc6 Gc6 17.Sd4 Gb7 18.Gh5 g6 19.Hg4 Kh8 20.Gg6 hg6 21.Wf3 Wg8

22.He6 fe6 23.Se6 Wgc8 24.Sc7 Wc7 25.f5 gf5 26.Wf5 Wf8 27.e6 Sf6

28.Wcf1 Wc2 29.Wh5 Kg8 30.Wg5 Kh7 31.Gd4 Wg8 32.h4 Wg6 33.Wf3 Wd2

34.Gf6 Wf6 35.Wgf5 Wf5 36.Wf5 Gd6 37.g3 d4 38.Kg1 Kg6 39.Wf7 Gc6

40.h5 Kh5 41.Wa7 Wa2 42.e7 d3 i białe poddały się.

32.Obrona francuska [C01]


Gudju (Rumunia) – Blass (Polska)

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Gb4 4.ed5 ed5 5.Gd3 Sc6 6.Sf3 Gg4 7.Ge3 Sge7

8.0–0 Hd7 9.a3 Gc3 10.bc3 0–0 11.Wb1 b6 12.Ge2 f5 13.c4 Gf3 14.Gf3 f4

15.Gc1 dc4 16.He2 Wad8 17.Hc4 Kh8 18.c3 Sd5 19.Wb5 Sce7 20.a4 c6

21.Wb2 Sf5 22.We2 Sh4 23.Hd3 Hf5 24.Ge4 Hh5 25.f3 c5 26.Wd1 Hg5 27.c4

Sf6 28.d5 Wfe8 29.Wf1 Wd6 30.g3 Sh5 31.Kh1 Sg6 32.Gg6 We2 33.He2 hg6

34.g4 Sf6 35.Hd2 Wd8 36.Hf4 Hf4 37.Gf4 We8 38.Kg1 We2 39.Wf2 We1

40.Kg2 Kg8 41.g5 Sd7 42.Gg3 We3 43.Wc2 Kf7 44.Kf2 Wa3 45.We2 Wa4

46.Gd6 i czarne poddały się.

PRASA Z DAWNYCH LAT…

W marcu 1930 roku prasa szachowa Finlandii, Szwecji i USA donio-

sła o wspaniałym turnieju międzynarodowym, jaki odbył się w San Remo w

dniach 16 stycznia – 5 lutego 1930 roku.

W tabeli turniejowej znajdują się wszystkie wyniki. Aby czytelnik mógł,

we własnym zakresie, odtworzyć turniej „runda po rundzie”, tabelę przedsta-

wiamy w unikalnej postaci, czyli według numerów startowych zawodników!

Rubryka: R – łączna liczba punktów; M – zajęte miejsce w turnieju

Uczestnicy turnieju w San Remo

W ostatniej rubryce zaznaczono tylko miejsca nagrodzone. Rubinstein i

Tartakower, to ówczesne szachownice numer 1 i 2 Polski! Alechin (Francja) był

mistrzem świata, który ładnie wykazał swoją wyższość nad rywalami. Nie wie-

dzieć czemu Nimzowitsch bojkotował uczestnictwo w Olimpiadach, mimo że

ekipa duńska w okresie przedwojennym zupełnie nieźle sobie radziła pod wodzą

Normana-Hansena. Monticelli był wówczas najlepszym włoskim zawodnikiem!

Grau, wielokrotny mistrz Argentyny wypadł katastrofalnie. Czołowy, obok nie-

obecnego Sultana Khana, szachista angielski, Yates i lider ekipy niemieckiej z

Olimpiady w Hamburgu 1930, Ahues wypadli wspaniale! Zdecydowanie za-

wiódł lider szachów węgierskich, legendarny Geza Maroczy.

19

Poniżej zamieszczamy wybrane partie z San Remo.


San Remo 1930

Alechin (Francja) – Nimzowitsch (Dania)

Poniższa partia jest, co prawda, znana z wielu źródeł. My jednak idąc

tropem czasopisma „Tidskrift För Schack”, numer 3/1930 r. zamieszczamy ją z

unikalnymi uwagami Alberta Beckera, który w latach 1931 (Praga) i 1939 (Bu-

enos Aires) reprezentował Niemcy na czwartej szachownicy olimpijskiej. Poda-

jemy także ostatni ruch, który wykonał Nimzowitsch równocześnie podpisując

kapitulację. To posunięcie nie figuruje w ogólnodostępnych źródłach! 1.e4 e6

2.d4 d5 3.Sc3 Gb4 4.e5 c5 5.Gd2 Se7 6.Sb5! (Jeśli 6.a3, to 6…Gc3 7.bc3 Sc6!)

6…Gd2 7.Hd2 0–0 8.c3 b6 9.f4 Ga6 10.Sf3 Hd7 11.a4! Sbc6 12.b4! cb4 (Jeśli

czarne zagrają 12…c4, to białe odpowiedzą 13.Sa3!) 13.cb4 Gb7? 14.Sd6 f5

15.a5! Sc8? 16.Sb7 Hb7 17.a6! Hf7 18.Gb5

18…S8e7 19.0–0 h6 20.Wfc1 Wfc8 21.Wc2 He8 22.Wac1 Wab8 (Nie

można od razu grać 22…Wc7, bo nastąpi 23.Ga4! Po ruchu w tekście czarne

mogą grać pionem b6 – b5) 23.He3! (grozi manewr He3 – a3 – a4) 23…Wc7

24.Wc3! Hd7 25.W1c2 Kf8 26.Hc1 Wbc8 27.Ga4 b5 (Pozycja czarnych jest

przegrana. Ofiara piona nie przyniesie czarnym ulgi) 28.Gb5 Ke8 29.Ga4 Kd8

30.h4 (Tu kończy się ogólnodostępny zapis. Albert Becker pisze dalej: głęboko

zamyślony Nimzowitsch wykonał teraz ruch 30…He8, chwilę pomyślał i nie cze-

kając na 31.b5 pogratulował przeciwnikowi zwycięstwa) 30…He8 i czarne rów-

nocześnie poddały się. (Albert Becker, marzec 1930 r.)

20


San Remo 1930

Grau (Argentyna) – Nimzowitsch (Dania)

1.e4 e6 2.d4 d5 3.ed5 ed5 4.Gd3 Sc6! 5.c3 Gd6 6.Sf3 Sge7 7.Hc2 Gg4

8.Sbd2 Hd7 9.0–0 f6 10.We1 g5 11.h3 (Białe nie mogą wziąć piona h7 ze

względu na to, że po dużej roszadzie czarnych pozycja ich króla będzie odsłonię-

ta) 11…Ge6 12.Sf1 0–0–0 13.b4 Wdg8 14.a4 Sd8 15.b5 h5 16.S3h2 Wg7 17.a5

Kb8 18.Ga3 Ga3 19.Wa3 h4 20.b6

20…Whg8! 21.a6 cb6 22.ab7 Sec6 23.Gb5 g4 24.hg4 Gg4 25.Hd2 Hd6

26.Wa2 Ge2! i białe poddały się. (Gösta Stoltz*, kwiecień 1930 r.)

* Gösta Stoltz należał do najzdolniejszych szachistów szwedzkich w okresie

międzywojennym. Wróżono mu karierę mistrza świata. Niestety na drodze do

sławy stanął alkohol… W czasie VII Olimpiady Szachowej w Sztokholmie

(1937 r.) Szwecja przegrała w XIV rundzie partię walkowerem, gdyż Stoltz nie

dotarł do sali gry na czas i… przepadł jak kamień w wodę! Olimpiada liczyła

XIX rund i do tego momentu nikt Stoltza nie widział! Innym razem (XI Olim-

piada Szachowa w Amsterdamie 1954) zgodził się na grę tylko dwukrotnie, przy

czym błyskawicznie podpisał remis w obu z nich mimo, że przeciwnicy byli ła-

twi do pokonania. Taki był Stoltz….

Więcej szczegółów na temat Olimpiad Szachowych znajdziesz pod adresem

http://chess.comrel.pl.

21

PRAKTYKA SZACHOWA

Tym razem, w ramach praktyki szachowej, proponujemy dwa ciekawe

zadania szachowe, których źródłem jest XIII Olimpiada Szachowa, jaka odbyła

się w Monachium w 1958 roku.

(Rozwiązania wewnątrz numeru)

* RFN – Republika Federalna Niemiec

35.Pozycja z partii

XIII Olimpiada Szachowa, Monachium 1958

Bisguier (USA) – Schmid (RFN*)

W pozycji na diagramie czarne zagrały 38…We4. Zamiast tego posu-

nięcia (które zresztą nie przeszkodziło im wygrać po 39.Kf1 Kg5 40.a6 Wh4

41.a7 Gd4! 42.g3 Wh8 43.Ke1 Ge3 44.Sd4 Wf2!) można było wygrać szyb-

ciej. Jak?

22

36.Pozycja z partii

XIII Olimpiada Szachowa, Monachium 1958

Tal (ZSRR) – Golombek (Anglia)

W jaki sposób można rozbić pozycję króla? Na to pytanie odpowiedział

Tal grając….

Olimpiada w Monachium 1958 będzie omówiona na łamach Kuriera

Szachowego w cyklu „Historia Olimpiad Szachowych” oraz szczegółowo „run-

da po rundzie” z kompletem partii i unikalnymi zdjęciami w ramach planów

wydawniczych Comrel.

KATASTROFY SZACHOWE…


XII Olimpiada Szachowa, Moskwa 1956

Dworzyński (Polska) – GM Keres (ZSRR)

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 d6 5.d4 b5 6.Gb3 Sd4 7.Sd4 ed4 8.Hd4

c5 9.Hd5 Ge6 10.Hc6 Gd7 11.Hd5 c4 i białe poddały się. Nieprawdopodobna

wpadka!

23

GALERIA UNIKALNYCH ZDJĘĆ

Fot. Samuel Herman Reshevsky – arcymistrz amerykański

(zdjęcie z maja 1933 roku)

Po śmierci Marshalla, oficjalnie najlepszy szachista USA. Debiut olimpijski za-

notował w 1937 roku w VII Olimpiadzie Szachowej w Sztokholmie (9,5 punktu

z 16 partii na pierwszej szachownicy). Następny udział w tego typu rozgryw-

kach miał miejsce po drugiej wojnie światowej. Był liderem USA w Dubrowni-

ku 1950, Helsinkach 1952, Monachium 1958, Tel Awiwie 1964 i Lugano 1968.

Bardzo niechętnie odstąpił pierwszą szachownicę Fischerowi w 1970 roku (Sie-

gen). Ostatni raz zagrał w Olimpiadzie w Nicei (Francja) w 1974 roku. Najlep-

szy wynik uzyskał w Dubrowniku (77,3%), najsłabszy w Tel Awiwie 1964

(54,2%).

24

PANIE GRAJĄ W SZACHY….

Zamieszczamy, jako pierwsi nieznane partie kobiet rozegrane w turnie-

jach w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku! Partii nie publikowano, bowiem

panie grały wówczas dość słabo i „podstawki” były na porządku dziennym!

Nasz wybór dotyczy jednak partii wartościowych!

38.Obrona Philidora [C41]

Kobiece mistrzostwa Czechosłowacji 1954

Hruškova – Sucha

1.e4 e5 2.Sf3 d6 3.d4 Sf6 4.de5 Se4 5.Gc4 He7 6.0–0 de5 7.Hd5 Sd6

8.Se5 Ge6 9.Hd3 Sc4 10.Sc4 Sc6 11.We1 Wd8 12.Hc3 Hb4 13.Gf4 Wd4

14.Gc7 Hc3 15.Sc3 Wc4 16.a3 Ge7 17.Wad1 0–0 18.We3 Wd4 19.Wde1 Wd7

20.Gf4 Wfd8 21.Wg3 Gd6 22.Gd6 Wd6 23.Se4 Wd1 i białe poddały się.

Wynik powyższej partii był sporą niespodzianką! Nina Hruškova-Belska

trzy lata potem zagrała jako liderka kraju w Pierwszej Olimpiadzie Szachowej

Kobiet w Emmen (Holandia). Wydawnictwo comrel.pl już wydało pełną wersję

tej Olimpiady wraz opisem „runda po rundzie”, ciekawymi zdjęciami i wszyst-

kimi dostępnymi partiami. Nie było to łatwe, bowiem w czasie turnieju nie wy-

dawano biuletynu. Szczegóły: http://chess.comrel.pl.


Kobiece mistrzostwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej 1953

Herold – Zinner

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 Sc6 6.Gg5 e6 7.Hd2 Hc7 8.0–

0–0 a6 9.f4 Sd4 10.Hd4 e5 11.fe5 de5 12.Ha4 Gd7 13.Gb5 Wd8 14.Sd5 Sd5

15.Gd8 Hd8 16.Gd7 Hd7 17.Hd7 Kd7 18.Wd5 Ke6 19.Whd1 Ge7 20.Wd7 i

czarne poddały się.


Kobiece mistrzostwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej 1953

Herold – Kremer

1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Ge2 a6 7.0–0 Hc7 8.f4 b5

9.Gf3 Gb7 10.e5 de5 11.fe5 Sfd7 12.Gb7 Hb7 13.Hh5 g6 14.Hh4 Gg7 15.Se4

Ge5 16.Sf3 Hb6 17.Kh1 Gg7 18.Gh6 0–0 19.Sfg5 Hd4 20.Wad1 He5 21.Sh7

Gh6 22.Hh6 Hh8 23.Shf6 i czarne poddały się.

25

POLACY I POLKI GRAJĄ W SZACHY…

Publikujemy, zapewne również jako pierwsi, nieznane partie szachistów

oraz szachistek polskich rozegrane w turniejach w latach pięćdziesiątych ubie-

głego wieku! Wybieramy tylko „białe kruki”, czyli zapisy partii z reguły nigdzie

nieosiągalne!


Mistrzostwa Polski 1954

Gromek – Witkowski

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0–0 b5 6.Gb3 Ge7 7.We1 0–0

8.d4 d6 9.c3 Gg4 10.d5 Sa5 11.Gc2 c6 12.dc6 Sc6 13.Gg5 Se8 14.Ge7 He7

15.Sbd2 g6 16.Sf1 Sc7 17.Se3 Ge6 18.Gb3 Sa5 19.Sd5 Sd5 20.Gd5 Wac8

21.Hd3 Sc4 22.We2 Gd5 23.Hd5 Wfd8 24.Hd3 Sb6 25.Sd2 d5 26.He3 d4

27.cd4 Wd4 28.Sf3 Sc4 29.Hc3 Sd6 30.Ha3 Wa4 31.Hd3 Wac4 32.b3 Wc3

33.Hd5 W3c5 34.Hd2 Sb7 35.h3 i remis.

42.Partia rosyjska [C42]


Brzózka – Makarczyk

1.e4 e5 2.Sf3 Sf6 3.Gc4 Se4 4.Sc3 Sc3 5.dc3 f6 6.Sh4 g6 7.f4 f5 8.Sf3 c6

9.fe5 d5 10.ed6 Hd6 11.Gg5 Hd1 12.Wd1 Ge7 13.Gh6 Sd7 14.Kf2 b5 15.Whe1

Kd8 16.Ge6 Gf6 17.Gd7 Gd7 18.We6 i czarne poddały się.



Ziembiński – Śliwa

1.d4 d5 2.c4 dc4 3.Sf3 a6 4.e3 Gg4 5.Gc4 e6 6.Sc3 Sc6 7.0–0 Sf6 8.He2

Gd6 9.Wd1 0–0 10.h3 Gh5 11.g4 Sg4 12.hg4 Gg4 13.Kg2 b5 14.Gb3 Hf6

15.Se4 Hg6 16.Sg3 h5 17.Hc2 Gf3 18.Kf3 f5 19.Hc6 h4 20.Wh1 hg3 21.fg3

Hg4 22.Kf2 Hg3 23.Ke2 Wae8 24.Hf3 Hf3 25.Kf3 g5 26.Gd2 g4 27.Ke2 Kg7

28.Wh5 Wh8 29.Wh8 Kh8 30.Wg1 Kg7 31.e4 c5 32.dc5 Gc5 33.Ge3 Gd6

34.Gd4 Kg6 35.e5 Gf8 36.Ge3 Gh6 37.Gh6 Kh6 38.Ke3 Kg5 39.Wd1 f4 40.Ke4

g3 41.Wh1 a5 42.a4 ba4 43.Ga4 Wb8 44.b3 Kg4 45.Wh6 Wb4 46.Kd3 f3

47.Ke3 f2 48.Wf6 Wb7 49.Wf8 Wc7 50.Gb5 Wc3 51.Kd2 Wb3 52.Gf1 Wb1

53.Ge2 Kh3 54.Wh8 Kg2 55.Wf8 Kg1 56.Ke3 g2 i białe poddały się.

26


Kobiece Mistrzostwa Polski – półfinał 1954

Górska – Bauza

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Gc5 5.c3 He7 6.0–0 b5 7.Gc2 Sf6 8.d4

Gb6 9.Gg5 h6 10.Gh4 0–0 11.We1 d6 12.h3 Gb7 13.Hd3 Ga5 14.Sbd2 ed4

15.e5 Se5 16.Se5 g5 17.Sg4 i czarne poddały się.


Kobiece Mistrzostwa Polski – 1953

Hołuj – Jurczyńska

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Se7 4.Gf4 Sbc6 5.e3 Sg6 6.Gg3 a6 7.Sf3 Ge7

8.Wc1 0–0 9.Gd3 dc4 10.Gc4 Gd6 11.Se4 Gg3 12.hg3 Sce7

13.Wh7 Kh7 14.Sfg5 Kg8 15.Hh5 We8 16.Sf6 Kf8 17.Sgh7 i mat!

Z twórczością pani Krystyny Hołuj – Radzikowskiej mieliśmy okazję za-

poznać się także w poprzednim numerze. Natomiast pani Anna Jurczyńska nale-

żała także do ścisłej, kobiecej czołówki Polski, czego zwieńczeniem był udział

w IV Olimpiadzie Szachowej w Lublinie 1969, gdzie uzyskała wynik 4,5 punktu

z 7 partii oraz w VIII Olimpiadzie Szachowej w Buenos Aires 1978, gdzie za

rezultat 7,5 punktu z 10 partii otrzymała specjalną nagrodę, gdyż był to trzeci

wynik Olimpiady na trzeciej szachownicy. Obie wspomniane Olimpiady Kobiet

są w planach Wydawnictwa Comrel.

27

Z KART HISTORII - MISTRZOSTWA ŚWIATA KOBIET 1949 – 1950

Fakty nieznane…

Odcinek 2 (K. Puszczewicz)

Zgodnie z obietnicą przedstawiamy komplet partii rozegranych w

pierwszej rundzie mistrzostw świata kobiet, Moskwa 1949 – 1950, przy czym

pojedynki Bykowa – Tranmer i Chaude de Silans – Rubcowa, zostały zamiesz-

czone w poprzednim numerze.

Trwa partia Keller (po prawej) – Biełowa (fot. Jabłonowski)

Zastosowane poniżej skróty:

NRD – Niemiecka Republika Demokratyczna

ZSRR – Związek Sowiecki

28

Runda 1 – 20 grudnia 1949 r.


Mistrzostwa świata kobiet, Moskwa 1949 – 1950

Gresser (USA) – Rudenko (ZSRR)

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Gc5 4.c3 f5 5.d4 fe4 6.dc5 ef3 7.Hf3 Sf6 8.Gg5

0–0 9.0–0 He7 10.Gc4 Kh8 11.b4 a5 12.Gf6 Wf6 13.Hd5 Wf8 14.b5 Sd8

15.Sd2 c6 16.Hd6 Hd6 17.cd6 b6 18.Wfe1 cb5 19.Gb5 Sf7 20.Sc4 Ga6 21.Ga6

Wa6 22.Se5 Sd6 23.Sd7 Wc8 24.Wad1 b5 25.h3 Sf7 26.We7 Kg8 27.Wde1 Sd6

28.W1e6 Wc3 29.Se5 h6 30.Wd7 Wc5 31.Sf7 Sf7 32.Wa6 Se5 33.Wb7 b4

34.Waa7 Sc6 35.Wg7 Kf8 36.Waf7 Ke8 37.Wb7 Wf5 38.Wg8 Wf8 39.Wf8 Kf8

40.Wb6 Se5 41.Wh6 i czarne poddały się.



Benini (Włochy) – Mora (Kuba)

1.d4 Sf6 2.Sf3 e6 3.c4 d5 4.Sc3 Sbd7 5.Gg5 Ge7 6.e3 0–0 7.Wc1 c6 8.a3

We8 9.Gd3 dc4 10.Gc4 Sd5 11.Ge7 He7 12.0–0 Sc3 13.Wc3 e5 14.d5 cd5

15.Gd5 Sb6 16.Ge4 f5 17.Gb1 e4 18.Sd4 Kh8 19.Hc2 Gd7 20.Ga2 Wac8

21.Wc7 Hd6 22.Wc1 Wc7 23.Hc7 Wc8 i białe poddały się.



Keller (NRD) – Biełowa (ZSRR)

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Ge7 5.e3 Sbd7 6.Sf3 0–0 7.Wc1 h6

8.Gh4 c6 9.Gd3 dc4 10.Gc4 b5 11.Gd3 a6 12.a4 ba4 13.Sa4 Gb4 14.Sd2 Ha5

15.Sc3 c5 16.Sb3 Hb6 17.dc5 Gc5 18.0–0 Ge7 19.Sa4 Hd8 20.Gg3 Wa7 21.He2

Sd5 22.Wfd1 He8 23.Sd4 Sb4 24.Gb1 Sf6 25.Sc5 Sd7 26.Se4 e5 27.Sf5 Sb6

28.Sed6 Gd6 29.Sd6 He7 30.Hh5 f5 31.Sf5 Gf5 32.Gf5 Hf6 33.Gb1 We7

34.Wc5 Sd7 35.Wc4 a5 36.Wg4 He6 37.Wg6 Sf6 38.Hh6 Hb3 39.Wd2 Wc8

40.Wg7 Wg7 i białe poddały się.

29

Trwa partia Chaude de Silans (po prawej) – Rubcowa (fot. Jabłonowski)

(Partię zamieściliśmy w poprzednim numerze)

30



Heemskerk (Holandia) – Karff (USA)

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.e3 d5 5.Gd2 0–0 6.Sf3 Sc6 7.Gd3 dc4

8.Gc4 a6 9.0–0 b5 10.Gd3 Gb7 11.a3 Ga5 12.Wc1 We8 13.Se4 Gd2 14.Sfd2

Se4 15.Se4 Wa7 16.Sc5 Se7 17.Sb7 Wb7 18.Hc2 h6 19.Ge4 Sd5 20.Hc5 We7

21.b4 Wb8 22.Hc2 Sb6 23.Gd3 Wc8 24.Hb1 Wd7 25.Wfd1 c6 26.Wd2 Wd6

27.Wdc2 e5 28.Gf5 Wc7 29.de5 Wd5 30.e4 Wd3 31.e6 Sc4 32.ef7 Kf8 33.Wc3

Wd2 34.Wg3 Hd4 35.Wf1 Wf7 36.Ge6 Wff2 37.Wf2 Wf2 38.Kh1 Sd2 39.Hg1

Wf1 40.Wf3 Wf3

41.Hd4 Wf1 42.Hg1 Wg1 43.Kg1 Se4 44.Gd7 c5 45.Gc6 cb4 46.ab4 Sc3

47.Gb7 Ke7 48.Kf2 Kd6 49.Ga6 Kd5 50.Ke3 Kc4 51.Kf4 Sd5 52.Kf5 Se3

53.Kg6 Sg2 54.Kg7 Kb4 i remis.

Fenny Heemskerk brała udział w pierwszych czterech Olimpiadach Sza-

chowych Kobiet (Emmen 1957, Split 1963, Oberhausen 1966 i Lublin 1969). W

tych czasach Holandia była jedną z potęg szachowych w kategorii kobiet.

W czasie omawianych mistrzostw świata kobiet miała 30 lat. Mistrzostwa

Holandii wygrywała w latach 1937, 1939, 1946 i 1949. Po mistrzostwach świata

w Moskwie była mistrzynią Holandii jeszcze w latach 1950, 1952, 1954, 1956,

1958 i 1961.

31



Hermanowa (Polska) – Hruškova-Belska (Czechosłowacja)

1.d4 Sf6 2.Sf3 b6 3.g3 Gb7 4.Gg2 e6 5.c4 Gb4 6.Sc3 d6 7.0–0 Gc3 8.bc3

Sc6 9.Sd2 d5 10.cd5 ed5 11.e4 Se7 12.e5 Sd7 13.Hg4 0–0 14.Sf3 Gc8 15.Gh6

Sg6 16.Gg5 f6 17.He6 Kh8 18.Hd5 Ga6 19.ef6 Sf6 20.Hd8 Wad8 21.Wfe1

Wde8 22.Gf6 gf6 23.We3 Kg7 24.Wae1 Kf7 25.Sd2 We3 26.Gd5 Ke7 27.We3

Kd8 28.Gg2 Se7 29.c4 Gc8 30.Kf1 Sf5 31.Wd3 a5 32.Ge4 Sd6 33.Gc6 Ga6

34.Wc3 Wf7 35.Ke1 We7 36.Kd1 Gb7 37.Gb7 Sb7 38.We3 Wf7 39.Sf3 Kd7

40.Kd2 Kd8

41.Kd3 Kd7 42.Sd2 f5 43.Sf3 Wf6 44.Se5 Kd6 45.f4 h6 46.h3 c6 47.a4

Kc7 48.Sf3 Kd7 49.We5 c5 50.Sh4 cd4 51.Sf5 Sc5 52.Kd4 Sa4 53.Wd5 Kc7

54.We5 Sc5 55.Se3 Kd6 56.Sf5 Kc7 57.Se3 Kd6 58.Sd5 Wg6 59.g4 Sd7

60.We3 We6 61.We6 Ke6 62.f5 Kf7 63.Kc3 Kg7 64.Kb2 Se5 65.Sb6 Kf6

66.Sd5 Kg5 67.Kc3 Kh4 68.Sf4 Kg3 69.Sg6 Sd7 70.Se7 Kh3 71.Sg8 Kg4

72.Sh6 Kg5 73.Sf7 Kf5 74.Sd6 Ke5 75.Sb7 Sb6 76.Sa5 Sc4 i remis.

Róża Hermanowa w trakcie moskiewskich rozgrywek miała 48 lat. W la-

tach 1949 i 1950 triumfowała w mistrzostwach Polski. Podobnie jak wszystkie

uczestniczki mistrzostw świata, po zakończeniu imprezy otrzymała tytuł mi-

strzyni międzynarodowej. O ile od roku 1950 wprowadzono tytuły mistrza mię-

dzynarodowego i arcymistrza w kategorii mężczyzn, panie musiały czekać aż do

1976 roku, kiedy wprowadzono tytuł arcymistrzyni.

32

Chwila odpoczynku uczestniczek mistrzostw świata.

Od lewej: Chaude de Silans, Biełowa, Tranmer, Hermanowa,

Benini i Bykowska; (zdjęcie K. Wdowina)

51.Partia angielska [A34]


Larsen (Dania) – Langos (Węgry)

1.c4 c5 2.Sc3 Sc6 3.Sf3 e5 4.e3 Sf6 5.d4 ed4 6.ed4 cd4 7.Sd4 Ge7 8.Sc6

dc6 9.Ge2 Hd1 10.Gd1 Gf5 11.Ge2 0–0 12.0–0 Wfe8 13.a3 Gc5 14.Gf4 Gd4

15.Wfe1 Se4 16.Sd1 Sc5 17.Ge3 Sb3 18.Gd4 Sa1 19.Se3 Sc2 20.Sc2 Gc2

21.Ge3 f6 22.Gf3 Ge4 23.Ge2 Wad8 24.Wc1 We7 25.c5 b5 26.b4 a6 27.Kf1 h6

28.h4 Gd3 29.Wa1 f5 30.g3 Ge2 31.Ke2 We4 32.Wd1 Wd1 33.Kd1 Kf7 34.Kd2

Ke6 35.Kd3 Kd5 36.f3 We7 37.h5 Wd7 38.Gf4 a5 39.Gd6 ab4 40.ab4 Wa7

41.Gf8 Wf7 42.Gd6 g6 43.hg6 Wg7 44.Ke3 Wg6 45.Kf4 Ke6 46.Gc7 Wg5

47.Gd8 Wg7 48.Gb6 Wd7 49.Ga5 Wd4 50.Ke3 Kd5 51.f4 h5 52.Kf3 Wd3

53.Kg2 Ke4 54.Kh3 Wb3 55.Kh4 Wd3 56.Gb6 Kf3 57.Kh5 Kg3 58.Kg5 Wd5

59.Gc7 Kf3 60.Kf6 Ke4 61.Ge5 Kd3 62.Kf5 Kc4 63.Ke6 Kb4 64.f5 Kc5 65.f6

Wd8 66.f7 Kc4 67.Ke7 Wa8 68.f8H Wf8 69.Kf8 Kd5 70.Gg7 c5 71.Ke7 b4

72.Kd7 c4 73.Kc7 c3 74.Kb6 Kc4 i białe poddały się. Partię rozegrano 21 grud-

nia 1949 roku, bo jak pamiętamy, Langos przyjechała do Moskwy z opóźnie-

niem.

33

Po pierwszej rundzie organizatorzy przeprowadzili krótkie ankiety z

dwoma uczestniczkami turnieju. Zamieszczamy je poniżej.

1. Róża Hermanowa (Polska)

Jestem z zawodu lekarzem. Pracuję w jednym z ambulatoriów w pol-

skiej miejscowości Łodzi.

Szachami zainteresowałam się jako nastolatka. Lata minęły, a ja ciągle

jestem wielbicielką tej wspaniałej gry.

Niejednokrotnie brałam udział w mistrzostwach Polski i je wygrywa-

łam. W 1935 roku w Warszawie i w 1937 roku w Sztokholmie grałam w mi-

strzostwach świata.

Moskiewski turniej, według mnie, wyróżnia się silną obsadą. Myślę, że

tytuł mistrzyni świata zdobędzie któraś z sowieckich szachistek.

2. Ingrid Larsen (Dania)

W szachy gram od dziecka, ale poważnie zajęłam się nimi dwanaście

lat temu. Nie raz z powodzeniem występowałam w mistrzostwach Danii, w

których zdobywałam mistrzostwo kraju.

Dwukrotnie brałam udział w mistrzostwach świata – w 1937 roku w

Sztokholmie i w 1939 roku w Buenos Aires. Turniej moskiewski, według

mnie, jest silniejszy od wszystkich poprzednich mistrzostw świata. Jeśli

oczywiście pominiemy fakt, że w tamtych startowała Vera Menchik.

Jeśli chodzi o faworytki, to w tym momencie trudno mi je wytypować.

To będzie możliwe po półmetku rozgrywek.

W Moskwie, my uczestniczki, zobaczyłyśmy wiele interesujących rze-

czy. Najbardziej podobało mi się widowisko baletowe „Jezioro łabędzie”, ja-

kie miało miejsce w Teatrze Wielkim.

Od Redakcji

Kolejne „wizytówki” uczestniczek mistrzostw świata kobiet będziemy

zamieszczać sukcesywnie w kolejnych numerach Kuriera Szachowego. Znajdą

się też unikalne biografie szachistek spisane rękami dziennikarzy szachowych,

którzy byli obserwatorami zawodów i na „gorąco” relacjonowali ich przebieg.

Postaramy się także, aby czytelnik otrzymał komplet partii. Te najciekaw-

sze będą komentowane przez wybitnych arcymistrzów na „gorąco” tuż po za-

kończeniu partii.

34

Sala gry (zdjęcie G. Jabłonowski)

Ciąg dalszy nastąpi

35

HISTORIA OLIMPIAD SZACHOWYCH

Od 2011 roku dostępna jest stale wzbogacana seria: Wielka Księga Olimpiad

Szachowych, które zawierają często nieosiągalne zdjęcia, partie

i opowieści z tych wyjątkowych imprez szachowych. Autor prowadzi narrację

każdej Olimpiad tak, aby czytelnik miał poczucie współuczestniczenia w tych

imprezach mimo, że od ich zakończenia często minęło wiele lat.

Dotychczas ukazały się 4 olimpiady męskie i jedna kobieca:

I Olimpiada II Olimpiada III Olimpiada IV Olimpiada I Kobieca Olimpiada

Londyn 1927

Haga 1928

Hamburg 1930

Praga 1931

Emmen 1957

Dalsze olimpiady są systematycznie opracowywane i wydawane zgodnie z ich

chronologiczną kolejnością. Bliższe informacje: http://szachy.comrel.pl


36

Documents

W BIEŻĄCYM NUMERZE - Duklaspiwla.dukla.pl/dokumenty_szachy/kurier2.pdfHistoria Olimpiad Szachowych..... 35 Zapraszamy do współpracy! Jeżeli masz coś ciekawego do powiedzenia