Kurier Szachowy - Duklaspiwla.dukla.pl/dokumenty_szachy/kurier3.pdf · Historia Olimpiad Szachowych..... 39 Zapraszamy do współpracy! Okładka: Zhu Chen, (C) John Saunders, 2014

19

2

W BIEŻĄCYM NUMERZE

KURIERA SZACHOWEGO:

Od Redakcji ................................................................................................... 3

Gibraltar Chess Festival 2014 ....................................................................... 4

Władimir Kramnik – Xiv Mistrz Świata ....................................................... 9

Władimir Kramnik i jego olimpijski debiut ................................................ 11

Na wrocławskim podwórku… .................................................................... 12

Historia Olimpiad Szachowych ................................................................... 15

Prasa z dawnych lat… ................................................................................. 19

Praktyka szachowa ...................................................................................... 21

Galeria unikalnych zdjęć ............................................................................. 23

Panie grają w szachy…. .............................................................................. 24

Polacy i Polki grają w szachy… .................................................................. 26

Z kart historii - Mistrzostwa świata kobiet 1949 – 1950 ............................ 30

Historia Olimpiad Szachowych ................................................................... 39

Zapraszamy do współpracy!

Okładka:

Zhu Chen, (C) John Saunders, 2014

Rozwiązanie zagadki ze strony 21 i 22:

72.Białe zagrały 18.Gh5! gh5 19.Hh5 Sef6

20.ef6 Sf6 21.He2 e5 22.de5 We8 23.Hc4 Sd5

24.Sd3 Ge5 25.Se5 He5 26.Gf4 i czarne pod-

dały się. 73. 25.Wf6! Gf6 26.Sh7 Ke7 27.Hf6

Ke8 28.Hg7! i czarne poddały się. 74. 17.Sd5!

ed5 18.Gf6 Hf6 19.Hd5 Wb8 20.Sd7 Kd7

21.Wc7 Kd8 22.Wf7! Hg5 23.He6 Hc1

24.Gd1 Hc6 25.Hf6 i czarne poddały się. 75.

28.Ge5 Wc2 29.Gg7! Wc1 30.Gf6! Kf8

31.Hc1 Ke8 32.Hc7 i czarne poddały się

(31...Hb7 32.Hd6).

Wydawca:

[email protected]

www.comrel.pl

(c) Wszelkie prawa zastrzeżone dla Co-

mrel. Powielanie całości lub części artyku-

łów zawartych w Kurierze Szachowym bez

zgody Wydawnictwa jest zakazane!

Redaktor naczelny:

Krzysztof Puszczewicz

Strona internetowa Kuriera Szacho-

wego:

http://szachy.comrel.pl/

Kontakt z czytelnikami:

[email protected]

mailto:[email protected]

http://www.comrel.pl/


mailto:[email protected]

3

OD REDAKCJI

Czas szybko biegnie i już mam zaszczyt powitać Czytelników w trzecim

numerze Kuriera Szachowego, który szanując najnowsze turnieje szachowe, nie

zapomina o pięknej historii szachów i wyciąga z zakamarków niepamięci cie-

kawe wydarzenia, fakty, zdjęcia, partie z minionych lat.

Rozpoczniemy od pięknego turnieju, jaki zorganizowano w Gibralta-

rze na przełomie stycznia i lutego 2014 roku. Możemy tylko pozazdrościć, że

tak pięknego turnieju nie możemy zorganizować w Polsce i zasmucić się nieo-

becnością zawodników polskich w turnieju głównym, gdzie grało ponad 250

szachistów z prawie pięćdziesięciu krajów. Triumfowali znani „olimpijczycy”

Iwańczuk i Czeparinow oraz 27-letni, mniej znany Nikita Witiugow, mistrz Ro-

sji juniorów z 2006 roku, czterokrotny reprezentant Rosji na mistrzostwach Eu-

ropy i świata w kategorii juniorów. Ostatnim jego sukcesem było podzielenie 1

– 3 miejsca w silnym turnieju Aerofłot Open w 2011 roku.

Przybliżymy sylwetkę Władimira Kramnika ze szczególnym uwzględnie-

niem startów na Olimpiadach Szachowych, na których debiutował w wieku za-

ledwie 17. lat z fantastycznym wynikiem 8,5 punktu z 9 partii.

W ramach partii polskich szachistów rozpoczynamy druk unikalnych po-

jedynków z meczu Białoruś – Polska, jaki odbył się w 1955 roku. Nazwiska

Śliwy, Platera czy Tarnowskiego są znane nie tylko historykom szachów. My

pokażemy także twórczość szachisty z ówczesnej polskiej czołówki, o którym

może nawet nikt nie pamięta. Mowa o Janie Piechocie. Mecz był rozgrywany

także na szachownicach kobiecych. Partie pań również przedstawimy.

Kolejny odcinek reportażu dotyczącego mistrzostw świata kobiet z prze-

łomu 1949 – 1950 roku zawiera komplet partii z drugiej rundy i nieznane fakty z

biografii byłej mistrzyni świata Olgi Rubcowej.

Kurier Szachowy można pobierać bezpłatnie z dedykowanej strony

internetowej: http://szachy.comrel.pl



4

GIBRALTAR CHESS FESTIVAL 2014

W dniach 28 stycznia – 6 lutego 2014 odbył się bardzo ciekawy turniej

szachowy. Organizatorem był Brian Callaghan z ramienia angielskiej federacji

szachowej. Funkcję dyrektora całej imprezy pełnił znany arcymistrz Stuart

Conquest. W roli sędziego głównego wystąpił Laurent Freyd. Sala gry mieściła

się w Hotelu „The Caleta” w Gibraltarze.

Grano w sześciu grupach festiwalowych. My skupimy się wyłącznie na tej

mistrzowskiej, gdzie walczyło 256 zawodników z 48 krajów. Średni ranking

wyniósł 2243 punkty ELO. Skład był bardzo silny: 68 arcymistrzów i 8 arcymi-

strzyń. Dziesięciu szachistów miało ranking powyżej 2700 punktów ELO. Za-

wodnik rozstawiony z rankingiem 2602 ELO miał dopiero 27 numer startowy!

Wyniki końcowe (czołówka):

IMIĘ i NAZWISKO K ELO S

1 WASILIJ IWAŃCZUK UKRAINA 2739 8,0

2 NIKITA WITIUGOW ROSJA 2737 8,0

3 IWAN CZEPARINOW BUŁGARIA 2672 8,0

4 MAXIME VACHIER-LAGRAVE FRANCJA 2745 7,5

5 MAXIM RODSZTEIN IZRAEL 2682 7,5

6 LI CHAO CHINY 2680 7,5

7 BASKARAN ADHIBAN INDIE 2590 7,5

8 ALEKSY DREJEW ROSJA 2673 7,5

9 MOHAMMED AL-SAYED KATAR 2476 7,5

10 MICHAEL ADAMS ANGLIA 2754 7,0

11 RICHARD RAPPORT WĘGRY 2691 7,0

12 PENDYALA HARIKRISHNA INDIE 2706 7,0

13 GATA KAMSKI USA 2709 7,0

14 ERIC HANSEN DANIA 2559 7,0

15 EDOUARD ROMAIN FRANCJA 2658 7,0

16 DAVID NAVARA CZECHY 2702 7,0

17 JEWGIENIJ TOMASZEWSKI ROSJA 2715 7,0

SIERGIEJ MOWSESJAN ARMENIA 2677 7,0

19 MARIA MUZYCZUK UKRAINA 2503 7,0

20 YI WEI CHINY 2607 7,0

Oznaczenie w tabeli:

K – federacja, ELO – punkty rankingowe FIDE, S – suma punktów.

Pozycję w tabeli podano z uwzględnieniem dodatkowej wartościowości

5

Doskonale spisał się 33-letni Mohammed Al-Sayed. Począwszy od 1994

roku (XXXI Olimpiada Szachowa w Moskwie) nieprzerwanie do 2012 roku (XL

Olimpiada Szachowa w Stambule) reprezentuje swój kraj w Turniejach Nacji.

Początkowo na czwartej, a w latach 1998 – 2012 wyłącznie na drugiej szachow-

nicy Kataru.

Autorem wszystkich zdjęć jest John Saunders

Sala gry

52.Obrona królewsko – indyjska [E67]

Gibraltar Chess Festival 2014

Runda 5

GM Zhu Chen (Katar) 2481 – GM Czeparinow (Bułgaria) 2672

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.g3 Gg7 4.Gg2 0–0 5.Sc3 d6 6.Sf3 Sbd7 7.0–0 e5 8.Hc2

We8 9.Wd1 ed4 10.Sd4 a5 11.b3 Sc5 12.Wb1 h6 13.e4 He7 14.f3 c6 15.Gb2 h5

16.Hd2 Sfd7 17.f4 h4 18.We1 hg3 19.hg3 Sf6 20.Ga3 Sg4 21.Sa4 Sa4 22.ba4

Hc7 23.Gf3 Sf6 24.Sb3 c5 25.Wbd1 Wa6 26.Gb2 Hc6 27.Gf6 Gf6 28.Kg2 Hc7

29.Wh1 Gg7 30.Wh4 He7 31.Wdh1 Gd7 32.Kg1 Gc6 33.Hh2 Hf6 34.Hh3

Waa8 35.Sd2 Hd4 36.Kf1 Kf8 37.Wh2 Hd3 38.Kg1 He3 39.Kf1 Hd3 40.Kg1

Hd4 41.Kf1 Ha1 42.Ke2 f5 43.e5 de5 44.Wh8 Kf7 45.We8 We8 46.Gc6 bc6 i

białe poddały się. Zhu Chen pięciokrotnie reprezentowała Chiny na Olimpia-

dach Szachowych zdobywając wraz z drużyną trzy złote medale, jeden srebrny i

jeden brązowy. W 2001 roku zdobyła tytuł mistrzyni świata i zaczęła coraz rza-

dziej występować w turniejach. Od roku 2006 reprezentuje Katar.

6

Zhu Chen zajęła 51. miejsce

53.Obrona sycylijska [B57]


Runda 6

GM Iwańczuk (Ukraina) 2739 – GM Li Chao (Chiny) 2680

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 Sc6 6.Gc4 Gd7 7.0–0 e6 8.Gb3

Ge7 9.f4 Sd4 10.Hd4 0–0 11.f5 Sg4 12.fe6 fe6 13.Gf4 Hc7 14.Wad1 Se5

15.Gg3 Kh8 16.Wf8 Wf8 17.Ha7 d5 18.Kh1 Gd6 19.ed5 Sg4 20.Hd4 e5 21.Hd3

e4 22.Se4 Gg3 23.Hg3 Hf4 24.Hf4 Wf4 25.h3 Se3 26.Wd4 Sf5 27.Wb4 We4

28.Wb7 h5 29.g4 hg4 30.hg4 Gc8 31.Wc7 We1 32.Kh2 We2 33.Kg1 Sd6

34.Wc6 Gg4 35.Wd6 Kh7 36.Gc4 Wd2 37.Gd3 Kg8 38.Wg6 Gh3 39.b4 Kf7

40.b5 Wd1 41.Kf2 i czarne poddały się.

54.Obrona Grünfelda [D90]


Runda 7

GM Al-Sayed (Katar) 2476 – GM Van Kampen (Holandia) 2602

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.Sf3 Gg7 5.h4 dc4 6.e4 c5 7.d5 b5 8.h5 Sh5

9.Sb5 0–0 10.Gc4 Gg4 11.Ge2 Sd7 12.Kf1 a6 13.Sc3 Hc7 14.Wh4 Se5 15.Ge3

Gf6 16.Wh1 Wab8 17.Sg5 Sc4 18.Gc1 Sb2 19.Hc2 Ge2 20.Se2 Sc4 21.g4 Gg5

22.Gg5 He5 23.Hc4 Ha1 24.Kg2 Hg7 25.gh5 gh5 26.Kh2 Wb4 27.Hd3 He5

28.Gf4 He4 29.Wg1 Kh8 30.Hg3 i czarne poddały się.

7

Zaraz zacznie się partia Czeparinow (po lewej) – Kamski



Runda 8

GM Vallejo Pons (Hiszpania) 2707 – GM Anton (Hiszpania) 2557

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 e5 5.Sb5 d6 6.S1c3 a6 7.Sa3 b5 8.Sd5

Sce7 9.c4 Sd5 10.ed5 bc4 11.Sc4 Ge7 12.Gd2 a5 13.Hb3 a4 14.Hb6 Sf6 15.Hd8

Kd8 16.Sb6 Wb8 17.Ga5 Gd7 18.b3 Ke8 19.Sd7 Kd7 20.ba4 Sd5 21.Gc4 Sf6

22.Gf7 d5 23.Wd1 Kd6 24.f4 ef4 25.Gd2 g5 26.h4 h6 27.Gc3 Whf8 28.hg5 hg5

29.Gf6 Wf7 30.Gc3 Ke6 31.Wh6 Kf5 32.Wd5 Kg4 33.Wd7 Wc8 34.Gd2 Wc2

35.Wb6 Wh7 36.Ke2 Gc5 37.Wh7 Gb6 38.Ke1 Wa2 39.a5 Gc5 40.Wc7 Gd4

41.Wd7 Gg1 42.Wd3 Gh2 43.Kd1 Wa1 44.Kc2 Gg1 45.Kb2 Wa4 46.Kc2 Ga7

47.Wd5 Wa1 48.Gc1 Ge3 49.Gb2 Wg1 50.a6 Wg2 51.Kb3 Wh2 52.Gf6 Wh5

53.We5 Ga7 54.Kc4 f3 55.We1 f2 56.Wd1 Kf3 i białe poddały się. Sensacyjna

partia!

56.Partia katalońska [E10]


Runda 9

GM Al-Sayed (Katar) 2476 – GM Bołogan (Mołdawia) 2661

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 Sc6 4.g3 Gb4 5.Gd2 He7 6.Sc3 0–0 7.Gg2 d6 8.0–

0 Gc3 9.Gc3 e5 10.d5 Sb8 11.Sh4 g5 12.Sf3 Se4 13.Hc2 Sc3 14.Hc3 Gg4 15.c5

Sd7 16.c6 bc6 17.Hc6 a5 18.Hc7 Wfc8 19.Hb7 Wcb8 20.Hc7 Wb2 21.Wab1

We2 22.Hc4 Gf3 23.Gf3 Wd2 24.Wb7 Wd8 25.Gg4 Wd4 26.He2 e4 27.He3

Wd3 28.Ha7 e3 29.fe3 Wd2 30.Gd7 He4 31.Gh3 g4 32.Wff7 i czarne poddały

się. Widzimy, że sukces turniejowy katarskiego arcymistrza nie był przypadko-

wy. Tu narzuca się refleksja: dlaczego wśród grona ponad dwustu szachistów

zabrakło polskich szachistów? Efekt szkoleniowy byłby kolosalny!

8

Stoją od lewej: Xu Jun, Laurent Freyd, Natalia Żukowa i Stuart Conquest

57.Obrona Tarrascha [D41]


Runda 10

GM Witiugow (Rosja) 2737 – GM Zhao Xue (Chiny) 2567

1.c4 Sf6 2.Sc3 c5 3.Sf3 d5 4.cd5 Sd5 5.g3 Sc6 6.Gg2 e6 7.0–0 Ge7 8.Sd5

ed5 9.d4 0–0 10.dc5 Gc5 11.Gg5 f6 12.Gd2 Ge6 13.a3 Gb6 14.b4 Se5 15.a4 a6

16.Wb1 Hd7 17.a5 Ga7 18.b5 Wac8 19.Gb4 Sf3 20.Gf3 Gc5 21.ba6 ba6 22.Hd3

Gb4 23.Wb4 Wc6 24.Wb6 Wa8 25.Wfb1 Wac8 26.h4 Wc3 27.Ha6 Gg4 28.Gg2

d4 29.Wb8 He8 30.Hd6 h5 31.a6 Ha4 32.Gb7 Kh7 33.Gc8 Gc8 34.Hd5 Kg6

35.W8b5 Gg4 36.Wb7 He8 37.a7 Gf5 38.Wg7 i czarne poddały się.

Trwa partia Iwańczuk (po lewej) – Vachier-Lagrave

9

WŁADIMIR KRAMNIK – XIV MISTRZ ŚWIATA

W 1990 roku Garri Kasparow nie tylko pokonał Anatola Karpowa w me-

czu o tytuł mistrza świata, ale stworzył w latach późniejszy niezwykły bałagan

w kolejnych rozgrywkach tego szczebla.

Uporządkowanie tego „bałaganu” nastąpiło dopiero w 2006 roku, kiedy

w Eliście rozegrano tzw. mecz unifikacyjny Władimir Kramnik (Rosja) – Wese-

lin Topałow (Bułgaria) wygrany w stosunku 8,5:7,5 przez Rosjanina. W ten spo-

sób, w kategorii „normalnych” mistrzów świata Kramnik został oficjalnym

czternastym mistrzem świata licząc od 1886 roku, kiedy Wilhelm Steinitz po

pokonaniu Johannesa Zukertorta, jako pierwszy zdobył zaszczytny tytuł najsil-

niejszego szachisty globu.

W roku 1992, w Manili (Filipiny) zorganizowano XXX Olimpiadę Sza-

chową. Pierwszy numer startowy otrzymała ekipa Rosji (uczestniczyły 102 re-

prezentacje), której średni ranking wynosił 2648. Grano 14 rund systemem

szwajcarskim, a każdy zespół dysponował czterema zawodnikami podstawo-

wymi i dwoma rezerwowymi. Na pierwszej szachownicy rezerwowej Rosji

pojawił się wówczas zaledwie 17-letni mistrz FIDE Władimir Kramnik, któ-

ry praktycznie nie miał jeszcze doświadczenia związanego z udziałem w turnie-

jach międzynarodowych. Szybko został bohaterem Olimpiady uzyskując fan-

tastyczny wynik 8,5 punktu z 9 partii, przy czym był wystawiany do meczów z

najsilniejszymi przeciwnikami, między innymi Bośnią i Hercegowiną (5), USA

(4), Holandią (7) i Anglią (2). W nawiasach podano numery startowe zespołów.

Tylko na tym dystansie nasz bohater uzyskał 4 punkty z 4 partii wydatnie

przyczyniając się do zdobycia pucharu Hamiltona – Russella przez zespół Rosji.

Po Olimpiadzie Kramnik nie miał życia: wywiady dla prasy i telewizji, zapro-

szenia do najbardziej prestiżowych turniejów itd. A przecież był tylko mi-

strzem FIDE i liczył zaledwie siedemnaście wiosen!

Dwa lata potem, w XXXI Olimpiadzie grał w składzie zasadniczym,

na drugiej szachownicy ustępując tylko Kasparowowi. Miał już tytuł arcymi-

strza, a wynik uzyskany, 8 punktów z 11 partii bez porażki, na bardzo trud-

nym dystansie, był znakomity. Mijają kolejne dwa lata i Kramnik ponownie

walczy na drugiej „desce” i uzyskuje zadziwiający wynik, dziewięć remisów z

dziewięciu partii, świadczący o tym, że młody arcymistrz miał szachów

„dość”! Po fatalnym występie olimpijskim idzie śladem Ananda i Carlsena rezy-

gnując z udziału w Olimpiadach. Wraca dopiero w 2006 roku (XXXVII Olim-

piada w Turynie) i gra nieprzerwanie do dnia dzisiejszego, ale bez spektakular-

nych wyników.

10

Fot. Władimir Kramnik – 1992

11

WŁADIMIR KRAMNIK I JEGO OLIMPIJSKI DEBIUT

58.Gambit hetmański [D44]

XXX Olimpiada Szachowa, Manila 1992

GM Van Wely (Holandia) 2560 – FM Kramnik (Rosja) 2590

1.d4 d5 2.Sf3 c6 3.c4 Sf6 4.Sc3 e6 5.Gg5 dc4 6.e4 b5 7.a4 Gb7 8.e5 h6

9.Gh4 g5 10.ef6 gh4 11.Se5 Sd7 12.Hh5 Hf6 13.Sd7 Kd7 14.ab5 cb5 15.Hb5

Gc6 16.Hc4 Gd6 17.Wa6 Whc8 18.Wc6 Wc6 19.Ha4 Hg5 20.Gb5 Hg2 21.d5

Hh1 22.Ke2 Kd8 23.Gc6 Wb8 24.Sb5 ed5 25.Ha5 Ke7 26.Ha7 Kf8 27.He3 Kg8

28.h3 Gf8 29.Hf4 He4 30.He4 de4 31.Ke3 Wb6 32.Gd7 Wf6 33.b3 Gc5 34.Ke4

Wf2 35.Kd5 Gb4 36.Sd4 Kg7 37.Kc4 Wf4 38.Kd5 Kf6 39.Gc8 Wf1 40.Gg4

Gc3 41.Sf3 Kg6 42.Sh4 Kg5 43.Sf3 Kf4 44.Sh4 Wf2 45.Gc8 Kg5 i białe podda-

ły się. Kramnik za tę partię otrzymał jedną z siedmiu równorzędnych nagród „za

piękność” w postaci ważącej 21 kg marmurowej szachownicy!

59.Obrona merańska [D47]


GM Seirawan (USA) 2600 – FM Kramnik (Rosja) 2590

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 c6 4.e3 Sf6 5.Sf3 Sbd7 6.Gd3 dc4 7.Gc4 b5 8.Ge2

a6 9.e4 b4 10.e5 bc3 11.ef6 Sf6 12.bc3 Gd6 13.0–0 0–0 14.c4 c5 15.Ga3 Ha5

16.Gc5 Gc5 17.dc5 Wd8 18.Hb3 Hc5 19.Wab1 Gd7 20.He3 He3 21.fe3 Se4

22.Wfc1 Sc5 23.Sd4 Ga4 24.Gd1 Gd1 25.Wd1 Wac8 26.Sb3 Wd1 27.Wd1 Kf8

28.Wd6 Se4 29.Wa6 Wc4 30.Kf1 Wc2 31.Wa8 Ke7 32.Wa7 Kf6 33.Wa4 Sd6

34.Sd4 Wc3 35.Kf2 Sc4 36.e4 g5 37.h3 h5 38.Wb4 Se5 39.Wb1 Wa3 40.Wa1

Sd3 41.Ke2 Sc5 42.Sb5 Wa4 43.Sd6 Se4 44.Se4 We4 45.Kd3 Wa4 46.Kc3 Ke5

47.Kb3 Wa7 48.a4 Kf4 49.Kc4 f5 50.Wa3 e5 51.a5 h4 52.a6 e4 53.Kd4 e3

54.Kd3 Kg3 55.Ke3 Kg2 56.Wa2 Kh3 57.Kf3 g4 58.Kf2 g3 59.Kf3 f4 60.Wa1

g2 61.Kf2 Kh2 i białe poddały się.



FM Kramnik (Rosja) 2590 – GM Nunn (Anglia) 2615

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f3 0–0 6.Ge3 c5 7.dc5 dc5 8.Hd8

Wd8 9.Gc5 Sc6 10.Ga3 a5 11.Wd1 Ge6 12.Sd5 Gd5 13.cd5 Sb4 14.Gb5 Sc2

15.Kf2 Sa3 16.ba3 e6 17.d6 e5 18.Se2 Gf8 19.d7 Ga3 20.g4 h6 21.h4 a4

22.Wd3 Gb2 23.g5 hg5 24.hg5 Sh7 25.f4 Wa5 26.Wd5 f6 27.Wh7 Kh7 28.gf6

ef4 29.e5 Kh6 30.Sf4 Ge5 31.We5 Wd7 32.Gd7 We5 33.f7 i czarne poddały się.

12

NA WROCŁAWSKIM PODWÓRKU…

III Liga Dolnośląska 2013/2014

W dniach 20 października 2013 r. – 16 marca 2014 r. odbywa się Dolnośląska

Liga Szachowa. Po dziewięciu rundach stan tabeli był następujący:

I II III IV

1. UKS GIECEK RADKÓW 15,0 29,5

2. MUKS MDK ŚRÓDMIEŚCIE WROCŁAW 14,0 27,5

3. WOK WAŁBRZYCH 14,0 25,0

4. WKSz HETMAN WROCŁAW 13,0 28

5. MUKS MDK FABRYCZNA WROCŁAW 11 24,0

6. UKS DEBIUT PRZEDWOJÓW 9,0 22,0

7. WKSz WOŁÓW 8,0 21,0

8. MKS POGOŃ OLEŚNICA 7,0 21,5

9. LZS MEWA GOLISZÓW 6,0 21,5

10. MGLKS PARNAS OŁAWA 6,0 18,5

11. GLKS GONIEC ŻARÓW 3,0 16,0

12. KSz POLANICA ZDRÓJ 2,0 15,5

I – pozycja w tabeli

II – nazwa klubu

III – punkty meczowe (wygrana 2 p., remis 1 p., porażka 0 p.)

IV – „małe” punkty (wygrana partia 1 p., remis ½ p., przegrana 0 p.)

Oto przykłady zmagań ligowych.

61. Obrona królewsko – indyjska [E60]


Runda 8, 2 lutego 2014

Borowski (Goniec) 1663 – Boćko (Hetman) 2001

1.Sf3 Sf6 2.c4 d6 3.Sc3 g6 4.g3 Gg7 5.Gg2 c6 6.d4 0–0 7.0–0 Hc7 8.b3

Sbd7 9.Gb2 a5 10.Hc2 We8 11.e4 e5 12.de5 de5 13.Wad1 Sc5 14.Ga3 Gf8

15.Gb2 Sfd7 16.Se1 Se6 17.Se2 Sdc5 18.Sd3 Gg7 19.f4 Sd3 20.Wd3 Sc5

21.Wdf3 f5 22.fe5 Ge5 23.ef5 Gf5? 24.Hc1?? (Do wygranej prowadziło

24.Wf5!) 24…Gg4?? (24…Sd3!) 25.Wf7 Hf7 26.Wf7 Kf7?? (Zagrane automa-

tycznie. Do remisu prowadziło wtrącenie 25…Gb2) 27.Ge5! We5 28.Hf4 i czar-

ne poddały się. Jedyna porażka Stanisława Boćko.

13

62. Obrona Caro – Kann [B19]



Oszczanowski (Śródmieście) 2002 – Kłykow (Parnas) 2219

1.e4 c6 2.d4 d5 3.Sc3 de4 4.Se4 Gf5 5.Sg3 Gg6 6.h4 h6 7.Sf3 Sd7 8.h5

Gh7 9.Gd3 Gd3 10.Hd3 e6 11.Gf4 Ha5 12.Gd2 Gb4 13.c3 Ge7 14.c4 Hc7 15.0–

0–0 Sgf6 16.Se4 Wd8 17.Kb1 c5 18.Sf6 Sf6 19.Ge3 0–0 20.He2 Hb6 21.dc5

Gc5 22.Gc5 Hc5 23.Se5 b5? (23…Wd1) 24.cb5 Wb8 25.a4! a6? (25…Hb4)

26.Wc1! Hd5 27.Sc6 Wbe8 28.b6 Hg2 29.b7 He4 30.He4 Se4 31.Wh4

(31.Whd1!!) 31…Sf6 32.Wb4 (32.Wd4!) 32…Sd7 33.Wd1 Sb8 34.Sb8 Wb8

35.Wd6 a5 36.Wb5 Wfe8 37.b4! We7 38.Wdb6 ab4 39.a5 i czarne poddały się.

Bardzo dobra partia wrocławskiego juniora!

63. Obrona francuska [C01]



Grażyna Jóźwik (Mewa) 1569 – Wróbel (Śródmieście) 1649

1.e4 e6 2.d4 d5 3.ed5 ed5 4.Gd3 Sc6 5.Se2 Gd6 6.c3 Sge7 7.Gf4 Gf5

8.Hc2 Gd3 9.Hd3 Gf4 10.Sf4 Hd6 11.Se2 0–0–0 12.Sd2 f6 13.0–0–0 Kb8 14.g3

Sa5 15.Kb1 b6 16.Whe1 Sg6 17.f4 Whe8 18.f5 Sf8 19.Sf4 Hd7 20.g4 Hf7

21.Sf3 Sc4 22.b3 Sd6 23.We8 We8 24.We1 We4 25.Hd2 g5 26.fg6 Sg6 27.We4

de4 28.Sg1 f5 29.Sg6 Hg6 30.g5 e3 31.Hd3 Hg5 32.Sf3 Hf4 33.He2 He4

34.Kc1 f4 35.Se1 Sf7 36.Hf3 Sg5 37.He4 Se4 38.c4 Sg5 39.Sg2 Sh3 40.Kd1

Kc8 41.b4 Kd7 42.Ke2 Ke6 43.Kf3 Kf5 44.Sh4 Kg5 45.Sg2 Sg1 46.Ke4 e2

47.Se1 f3 (47…Kg4!) 48.Ke3 Kg4 49.Sd3?? (Po 49.d5!! białe mogły się obro-

nić!) 49…Kf5 50.a4 a6 51.c5 bc5 52.dc5 Ke6?? (52…c6! Teraz pozycja jest re-

misowa) 53.b5! ab5 54.ab5 Kd5 55.Kf2?? (Nieprawdopodobna „wpadka”! Do

remisu prowadziło 55.b6!! ab6 56.ab6 Kc6 i dopiero teraz 57.Kf2!) 55…Ke4!!

(Teraz czarne już nie wypuszczają szansy zdobycia całego punktu!) 56.Sc1 Sh3

57.Ke1 Ke3 58.Se2 fe2 59.b6 Sg1 i białe poddały się.

64. Pozycja z partii



Kawaler (Śródmieście) 1671 – Pulikowski (Mewa) 1000

Były i zabawne chwile, o czym świadczy diagram na następnej stronie.

14

Po 48…b4 nastąpiło „nieoczekiwanie” dla czarnych 49.Hb3 mat!

Grand Prix Polonii Wrocław

Podajemy wyniki tradycyjnego „piątkowego” turnieju szachów szybkich,

organizowanego przez Klub Szachowy „Polonia” Wrocław.

Szósty turniej cyklu: 14 lutego 2014, godzina 17,00 – 21,20:

1. KM Dowgird Filip R 2233 – 5,5 p. z 7 partii

2. IM Sadzikowski Daniel R 2421 – 5,5 p.

3. FM Grossmann Ryszard R 2123 – 5,5 p.

4. KM+ Stępień Marcin R 2190 – 5,0 p.

5. I+ Somyk Marcin R 1980 – 4,5 p.

6. I++ Tworzydło Piotr R 2152 – 4,5 p.

7. FM Janocha Wiesław R 2301 – 4,0 p.

8. I+ Oszczanowski Witold R 1959 – 4,0 p.

9. I++ Kolasiński Krzysztof R 1984 – 4,0 p.

10. I++ Piotrowski Przemysław R 2112 – 3,5 p. itd.

Łącznie startowało 19 zawodników. Tym razem obsada była słabsza

niż zwykle. Widzimy tylko jednego mistrza międzynarodowego j jednego mi-

strza FIDE. W turnieju wzięły udział trzy panie (w nawiasie podajemy zajęte

miejsce): Urszula Krokay (11), Radosława Lascar (13) i Agnieszka Dmochow-

ska (14). Grały bardzo solidnie i panowie musieli mieć się na baczności!


15

HISTORIA OLIMPIAD SZACHOWYCH

III Olimpiada Szachowa

Hamburg 1930

Dzięki decyzji V Kongresu FIDE, jaki odbył się jeszcze w Hadze w 1928

roku, w czasie poprzedniej Olimpiady, zniesiono wszelkie bariery i w hambur-

skich zmaganiach udział wziąć mogli zarówno zawodowcy, jak i amatorzy, co

nadało turniejowi wysoką rangę. Na starcie stanęły reprezentacje 18 krajów (re-

kord haski został pobity!), a wśród nich mistrz świata Aleksander Alechin

(zwycięzca fantastycznie obsadzonego turnieju w San Remo, w którym wyprze-

dził następnego rywala, Nimzowitscha o 3,5 p.), Tartakower (zwycięzca silne-

go turnieju w Nicei, jaki odbył się na pięć miesięcy przed Olimpiadą), Rubin-

stein (trzeci w San Remo!), uważany za jednego z najsilniejszych szachistów na

świecie, Przepiórka drugi na tzw. mistrzostwach świata amatorów (Haga, 1928

rok), Marshall i bohater poprzedniej Olimpiady – Kashdan, Kmoch (Austria),

zwycięzca turnieju we Wiedniu, ograni w wielu turniejach Yates i Thomas,

najbarwniejsza postać Olimpiady w Hamburgu – Hindus Sultan Khan wystę-

pujący w barwach Anglii, Flohr i Maroczy. Prawdziwa parada gwiazd! Naj-

młodszym uczestnikiem okazał się debiutant Erich Eliskases, który był najsil-

niejszym „ogniwem” ekipy Austrii!

Najokazalej prezentował się zespół polski, który niemieccy dziennikarze

określili od razu jako „Bombenmannschaft” i uważali za zdecydowanego fawo-

ryta rozgrywek!

Jak wiemy, Olimpiada w Hamburgu była największym triumfem pol-

skich szachów, gdyż jedyny raz udało się Polakom zająć pierwsze miejsce zdo-

bywając zarówno puchar przechodni Hamiltona – Russella, jak i tytuł drużyno-

wego mistrza świata.

Przyznano trzy nagrody „za piękność” i jedną „za najlepszą końców-

kę”. Otrzymali je Alechin (Francja), Richter (Niemcy), Noteboom (Holandia)

oraz Kashdan (USA).

Już pierwsza runda skojarzyła dwóch głównych faworytów! Polska od-

niosła wspaniałe zwycięstwo nad Węgrami. Maroczy w partii z Rubinsteinem

przeoczył efektowną ofiarę i szybko przegrał. Tartakower, który miał trochę

gorszą końcówkę hetmańską z Takacsem, wykorzystał niepewną grę Węgra i

subtelnymi posunięciami doprowadził do wygranej pozycji! W pozostałych

grach Przepiórka pokonał Vajdę, a Makarczyk zremisował z A. Steinerem. Ten

ogromny sukces był dla polskiej drużyny doskonałym prognostykiem na przy-

szłość…

16

Dokładny opis zmagań, runda po rundzie, galerię zdjęć, najciekawsze

wydarzenia i ciekawostki dotyczące tej Olimpiady znajdziemy w monografii

„Druga Olimpiada Szachowa – Haga 1928” – więcej szczegółów pod adresem

http://chess.comrel.pl.

Końcowe rezultaty:

1. POLSKA 48,5

2. WĘGRY 47,0

3. NIEMCY 44,5

4. AUSTRIA 43,5

5. CZECHOSŁOWACJA 42,5

6. USA 41,5

7. HOLANDIA 41,0

8. ANGLIA 40,5

9. SZWECJA 40,0

10. ŁOTWA 35,0

11. DANIA 31,0

12. FRANCJA 28,5

13. RUMUNIA 28,5

14. LITWA 22,5

15. ISLANDIA 22,0

16. HISZPANIA 21,5

17. FINLANDIA 18,0

18. NORWEGIA 16,0

Z hamburskich zmagań zamieszczamy kilka partii:

65.Obrona słowiańska [D31]

III Olimpiada Szachowa, Hamburg 1930

Voisin (Francja) – Noteboom (Holandia)

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 c6 4.Sf3 dc4 5.a4 Gb4 6.e3 b5 7.Gd2 Gb7 8.ab5

Gc3 9.Gc3 cb5 10.b3 a5 11.bc4 b4 12.Gd2 Sf6 13.Se5 Sbd7 14.Ha4 0–0 15.Sc6

Gc6 16.Hc6 e5 17.Ge2 We8 18.Gf3 Wc8 19.Ha6 ed4 20.Wa5 Sc5 21.Hb5 Sb3

22.Wa2 Wb8 23.Hf5 de3 24.Ge3 Sd4 25.Hb1 b3 26.Wd2 Ha5 27.Gd5 Sc2

28.Ke2 Hc3 29.Whd1 Sd5 30.cd5 Hc4 31.Wd3 Wbd8 32.Kd2 Wd5 33.Wd5

Hd5 34.Kc1 Hc6 35.Kb2 Hf6 36.Kb3 Se3 37.fe3 Wb8 i białe poddały się. II –

III nagroda „za piękność”!

http://chess.comrel.pl/

17

66.Obrona francuska [C11]


Richter (Niemcy) – Abramavicius (Litwa)

1.d4 d5 2.Sc3 Sf6 3.Gg5 e6 4.e4 de4 5.Se4 Ge7 6.Gf6 Gf6 7.Sf3 Sd7

8.Gd3 0–0 9.He2 c5 10.0–0–0 cd4 11.g4 g6 12.h4 Gg7 13.h5 We8 14.hg6 hg6

15.g5 e5 16.Wh4 Sf8 17.Wdh1 Gf5 18.Hf1 Wc8

19.Wh8 Gh8 20.Wh8 Kh8 21.Hh1 Sh7 (Albo 21…Kg8! 22.Sf6 Hf6 23.gf6

Wc6 24.Gf5! Wf6 25.Ge4 b6) 22.Sf6 Kg7 23.Hh6 i czarne poddały się. II – III

nagroda „za piękność”!



Berndtsson (Szwecja) – Feigins (Łotwa)

1.e4 c5 2.Sc3 Sc6 3.g3 Sf6 4.Gg2 e5 5.Sge2 d6 6.d3 Ge7 7.0–0 0–0 8.Gg5

Wb8 9.Gf6 Gf6 10.Sd5 Gg5 11.f4 Gh6 12.f5 Se7 13.Sec3 Sd5 14.Sd5 f6 15.c3

b5 16.Hb3 Kh8 17.Wae1 a5 18.Se3 Hb6 19.Hd1 c4 20.d4 Ge3 21.We3 b4

22.Wf2 a4 23.Wee2 a3 24.de5 de5 25.Ha4 Ga6 26.ba3? (Przyczyna wszystkich

kłopotów białych. Należało grać 26.Hb4!) 26…bc3!! 27.Wc2 Wfd8 28.Wc3??

(Przegrywa natychmiast. Można było próbować ratunku grając 28.Hb4 He3

29.Hc3, ale pozycja nadal byłaby trudna do obrony) 28…Wd2 29.Wcf3 c3

30.Hb4 Ha7 31.Hc3 Wb1 32.Gf1 Wf1 i białe poddały się.

18

68.Gambit hetmański [D27]


Baratz (Rumunia) – Rubinstein (Polska)

1.Sf3 Sf6 2.d4 d5 3.c4 dc4 4.Sc3 a6 5.a4 c5 6.e3 e6 7.Gc4 Sc6 8.0–0 Ge7

9.He2 Hc7 10.Wd1 0–0 11.b3 cd4 12.ed4 Sa5 13.Gb2 b6 14.d5 Sc4 15.bc4 ed5

16.Sd5 Sd5 17.cd5 Gd6 18.Hd3 Hd8 19.Hd4 f6 20.Hh4 He8 21.Ga3 Hd7

22.Hd4 Wb8 23.Wdc1 Wd8 24.Wd1 b5 25.Gd6 Hd6 26.Wac1 ba4 27.Ha4 Wb4

28.Ha3 (Lepsze było 28.Ha2) 28…Gb7 29.Wa1 Wb5 30.Ha2 Wd5 31.h3 Kf8

32.We1 Wd3 33.Sh2 h5 34.He6 He6 35.We6 Wd1 36.We1 We1 37.We1 a5

38.Wa1 Wa8 (Za pomocą prostych środków czarne uzyskały wygraną końców-

kę) 39.Sf1 a4 40.Wa3 Ke7 41.Se3 Kd6! (Czarne nie obawiają się straty piona

po Sf5, gdyż o wyniku partii rozstrzygnie pion „a”) 42.f3 Kc5 43.Kf2 Gd5

44.Wc3 Kd4 45.Wc1 Ge6 46.Ke2 a3 47.Sc2 Ke5 48.Ke3 g5 49.g4 h4 50.We1

Gd5 51.Sb4 a2 52.Kd3 Kd6 53.Sd5 Kd5 54.Wa1 Ke5 55.Ke3 Wa3 56.Kf2 Kf4 i

białe poddały się. Doskonale rozegrana przez Rubinsteina końcówka!

Szachiści lat trzydziestych

Od lewej Price, Spencer, Winter, Abrahams i Seitz

Siedzą, od lewej: Yates, Vera Menchik i Thomas

19

PRASA Z DAWNYCH LAT…

W dniach 23 grudnia 1928 – 30 stycznia 1929 roku rozegrano w

Sztokholmie dwukołowy turniej, w którym najlepsi szachiści szwedzcy

zmierzyli się z wielką „gwiazdą” tamtych lat Richardem Reti.

Idąc tropem prasy szwedzkiej ze stycznia 1929 roku, podajemy tabelkę

tego ciekawego turnieju:

1 2 3 4 Razem Miejsce

1. Reti 0, 1 1, 1 ½, 1 4,5 I

2. Stoltz 1, 0 ½, ½ 0, 1 3 II – III

3. Lundin 0, 0 ½, ½ 1, 1 3 II – III

4. Stahlberg ½, 0 1, 0 0, 0 1,5 IV

69.Partia hiszpańska [C86]

Sztokholm 1928/1929

Reti (Czechosłowacja) – Stoltz (Szwecja)

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0–0 Ge7 6.He2 b5 7.Gb3 d6 8.c3

0–0 9.d4 Gg4 10.Wd1 ed4 11.cd4 d5! 12.e5 Se4 13.Sc3 Sc3 14.bc3 Sa5 15.Gc2

Hd7 16.Hd3 g6 17.He3 Wfb8 18.Hh6 Gf8 19.Hh4 Gf5 20.Gf5 Hf5 21.We1 (Z

groźbą 22.e6) 21…Wb6 22.Gh6 Ga3 (Prawdopodobnie silniejsze było 22…Wc6

23.Gf8 Wf8 24.Sg5 h5 25.h3 Wc3 z przewagą czarnych) 23.Gc1 Interesujące

było 23.We3! We8! 24.g4 Hc2 lub 24…Hd7) 23…Gf8 24.Gh6 Ga3 25.Gc1 Gc1

26.Wac1 Kg7 27.Sd2 Sc4 28.Sb3 (Po 28.Sc4 bc4 czarne stoją świetnie) 28…g5

29.Hg3 h5 30.h4? Wg6 31.Sc5 gh4 32.Hh4 Sd2 33.Kh2 Kh7

20

34.We3 Wag8 35.Wg1 Wg4 36.Hf6 Hf6 (Efektowne, ale słabsze było

36…Sf1) 37.ef6 Wh4 38.Wh3 Sf3! 39.gf3 Wh3 40.Kh3 Wg1 41.Sa6 Wc1

42.Sc7 b4 i białe poddały się. (Uwagi: Gösta Stoltz, styczeń 1929 rok)


Sztokholm 1928/1929

Reti (Czechosłowacja) – Lundin (Szwecja)

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0–0 Ge7 6.We1 b5 7.Gb3 d6 8.c3

Sa5 9.Gc2 c5 10.a4 Wb8 11.ab5 ab5 12.d4 Hc7 13.h3 Sc4 14.Gd3 cd4 15.cd4

0–0 16.b3 Sa5 17.Wf1 Sc6 18.Gb2 Sh5 19.Sc3 Sf4 20.Sd5 Sd5 21.ed5 Sd4

22.Sd4 ed4 23.Gd4 f5 24.He2 b4 25.Wfc1 Hd8 26.Wa7 Wb7 27.Wb7 Gb7

28.He6 Kh8 29.Gf5 Gf6 30.Gf6 Wf6 31.He4 Hf8 32.Hb4 Ga6 33.Hb6 i czarne

poddały się.


Sztokholm 1928/1929

Lundin (Szwecja) – Reti (Czechosłowacja)

1.e4 c5 2.f4 e6 3.He2 Sc6 4.Sf3 d5? 5.ed5! Hd5 6.Sc3 Hd8 7.g3 Sf6

8.Gg2 Ge7 9.b3 0–0 10.Gb2 Gd7 11.0–0 Wc8 12.Se5! Sd4 13.Hd1 Gc6 14.Sc6

Sc6 15.Kh1 Hd7 16.g4 Wcd8 17.d3 Sd5 18.Sd5 ed5 19.f5 d4 20.Hd2 Se5

21.Ge4 Sg4? 22.Wg1 Se5 23.Hh6 g6 24.Wg3 Gf6! 25.Wh3 Wfe8

26.Hh7? (Fatalne posunięcie. Po 26.Wf1 czarne mogłyby poddać się)

26…Kf8 27.Wf1?? (Poprawne było 27.fg6. Teraz białe przegrywają) 27…Ke7

28.Ga3 b6 29.b4 Wh8 30.bc5 Ha4 i białe poddały się. (Uwagi: Gösta Stoltz,

styczeń 1929 rok)

21

PRAKTYKA SZACHOWA

72.Pozycja z partii

XIII Olimpiada Szachowa, Monachium 1958

GM Euwe (Holandia) – Primavera (Włochy)

Euwe hołdował pozycyjnemu stylowi gry. Gdy jednak nadarzała się oka-

zja, nie unikał kombinacyjnych rozwiązań. Co w tej pozycji zagrały białe?

73.Pozycja z partii


GM Bronstein (ZSRR) – Palmiotto (Włochy)

W pozycji diagramu białe przeprowadziły skuteczną, a dość widoczną

kombinację. Nastąpiło…

22

74.Pozycja z partii


Böckman (Norwegia) – Llavandero (Puerto Rico)

Białe zagrały…. rozpoczynając efektowną kombinację

75.Pozycja z partii


GM Panno (Argentyna) – Malich (Niemiecka Republika Demokratyczna)

Białe zagrały…

Praktyka szachowa, Kurier Szachowy numer 2 i 3 – Szachy numer 1/1959

23

GALERIA UNIKALNYCH ZDJĘĆ

Fot. Arthur W. Dake – arcymistrz amerykański

(zdjęcie z lutego 1933 roku)

W latach trzydziestych ubiegłego wieku był czołowym szachistą świata.

Urodził się w Polsce jako Arthur William Darkowski 8 kwietnia 1910 roku.

Przed pierwszą wojną światową wraz z rodziną wyemigrował do USA. Szybko

dołączył do czołówki szachistów amerykańskich i już w 1931 roku reprezento-

wał swoją nową ojczyznę na IV Olimpiadzie Szachowej w Pradze, gdzie uzy-

skał 8,5 punktu z 14 partii (61%). Jeszcze lepiej wypadł na V Olimpiadzie Sza-

chowej w Folkestone w 1933 roku (10 punktów z 13 partii, czyli 77%). Jego

udział w Olimpiadach zakończył się w 1935 roku, gdzie na VI Olimpiadzie Sza-

chowej w Warszawie miał 15,5 punktu z 18 partii (86%). Staraniem Wydawnic-

twa Comrel możemy szczegółowo zapoznać się ze wspomnianymi Olimpiada-

mi. Szczegóły na stronie http://szachy.comrel.pl/

24

PANIE GRAJĄ W SZACHY….

Zamieszczamy, jako pierwsi nieznane partie kobiet rozegrane w turniejach w

latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku! Partii nie publikowano, bowiem panie

grały wówczas dość słabo i „podstawki” były na porządku dziennym! Począw-

szy od tego numeru Kuriera Szachowego spróbujemy także przy nazwiskach gra-

jących odtworzyć ich ówczesne tytuły międzynarodowe (WIM – mistrzyni mię-

dzynarodowa, IM – mistrz międzynarodowy, GM – arcymistrz). Nasz wy-

bór dotyczy jednak partii wartościowych!


Turniej I strefy FIDE, Herceg-Novi 1954

WIM Sunnucks (Anglia) – WIM Nedeljković (Jugosławia)

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.g3 e5 7.Sde2 Ge6 8.Gg2

Sbd7 9.0–0 Wc8 10.f4 Hc7 11.h3 b5 12.a3 Ge7 13.Ge3 0–0 14.Wc1 Gc4 15.g4

ef4 16.Wf4 Se5 17.Sg3 Hd8 18.Sf5 Ge6 19.Sd5 Sd5 20.ed5 Gf5 21.Wf5 h6

22.Ge4 Wc4 23.Gd3 Sd3 24.Hd3 Gf6 25.c3 We8 26.Wcf1 Wce4 27.W1f3 Gh4

28.Wf7 We3 29.Wg7 Kg7 30.We3 Hb6 i białe poddały się. Wyniki turnieju: 1.

Nedeljković (Jugosławia) 8 p. z 10 partii, 2. Sunnucks (Anglia) 7 p., 3 – 4.

Chaude de Silans (Francja) i Lazarević (Jugosławia) po 6,5 p. Wymienione

zawodniczki uzyskały awans do turnieju międzystrefowego. Dalej były: 5. Rin-

der (NRF) 6 p., 6. Nadj (Jugosławia) 5 p., 7. Tranmer (Anglia) 4,5 p., 8 – 9.

Bruce (Anglia) i Kattinger (Austria) 3,5 p., 10. Roodzant (Holandia) 3 p. i 11.

Reischer (Austria) 1,5 p.


Turniej międzynarodowy, Opatia 1953

Nedeljković (Jugosławia) – Lazarević (Jugosławia)

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 Sd7 4.Sgf3 de4 5.Se4 Sgf6 6.Gd3 Se4 7.Ge4 Sf6

8.Gd3 Ge7 9.0–0 0–0 10.Se5 c5 11.dc5 Gc5 12.Gg5 Gd4 13.Sc4 b5 14.Se3 a6

15.c3 Gc5 16.Sg4 Ge7 17.Gf6 Gf6 18.Hf3 Wa7 19.Wad1 Wd7 20.Sf6 Hf6

21.Hf6 gf6 22.Ge2 Wfd8 23.Wd7 Wd7 24.Wd1 Wd1 25.Gd1 Gb7 26.a4 ba4

27.Ga4 Kf8 28.f3 Ke7 29.Kf2 Gd5 30.b4 Gc4 31.Ke3 e5 32.Gc2 h6 33.Gd3 Gd3

34.Kd3 f5 35.g4 fg4 36.fg4 f6 37.c4 Kd6 38.Ke4 Kc6 39.h4 Kd6 40.Kf5 Kc6

41.g5 fg5 42.hg5 hg5 43.Kg5 Kb6 44.Kf5 a5 45.ba5 Ka5 46.Ke5 Kb6 47.Kd6

Kb7 48.c5 Kc8 49.Kc6 i czarne poddały się. Milunka Lazarević, w latach 60-

tych i 70-tych była „rakietą numer 1” szachów jugosłowiańskich i jako jedna z

pierwszych kobiet, uzyskała tytuł arcymistrzyni.

25

78.Partia pionem hetmańskim [D02]

Turniej VII strefy FIDE, Buenos Aires 1954

Bartis (Argentyna) – WIM Moschini (Argentyna)

1.d4 d5 2.Gf4 Sf6 3.Sf3 c6 4.e3 Gg4 5.Sbd2 e6 6.h3 Gh5 7.Gd3 Gd6 8.c3

Gf4 9.ef4 Gf3 10.Hf3 Sbd7 11.0–0 0–0 12.Wfe1 We8 13.g4 Sf8 14.g5 S6d7

15.h4 g6 16.h5 e5 17.de5 Se5 18.fe5 Hg5 19.Kf1 Hd2 20.We3 Wab8 21.hg6 fg6

22.Wb1 We7 23.Hg3 Wbe8 24.f4 Wf7 25.Wf3 We5 26.Wf2 We3 27.Hg6 hg6

28.Wd2 Wf4 29.Kg2 g5 30.Wh1 Wh4 31.Gf5 Se6 32.Wh4 gh4 33.Kf2 We5

34.Gh3 Sg5 35.Kg2 We3 36.Gc8 Wg3 37.Kf1 h3 38.Wh2 b6 39.Kf2 Wf3

40.Ke2 c5 41.Ge6 Kg7 42.Gd5 Wg3 43.Gb7 Kf6 44.Kf2 Wg4 45.Ke3 Ke5

46.Gc6 Wg3 47.Ke2 Se4 48.Kf1 Kf4 49.Wc2 Sg5 50.Gb7 Sf3 51.Wf2 h2

52.Wf3 Wf3 53.Kg2 Wd3 54.Kh2 Wd2 55.Kg1 Wb2 56.a4 Ke3 57.Ga6 Wc2

58.c4 Kd3 59.Kf1 Wc4 i białe poddały się. Wyniki turnieju: 1. Moschini (Ar-

gentyna) 5 p. z 7 partii, 2. Budinich (Chile) 4,5 p., 3. Navarro 4 p., 4 – 5. Bartis

i Monterro po 3,5 p., 6. Coleman 3 p., 7. Lopez 2,5 p. i 8. Santos (cała siódemka

Argentyna) 2 p. Awans do turnieju międzystrefowego uzyskały dwie pierwsze

szachistki.


Mecz, 1954

WIM Heemskerk (Holandia) – WIM Bruce (Anglia)

1.g3 Sf6 2.Gg2 g6 3.c4 Gg7 4.Sc3 0–0 5.d4 d6 6.e4 e5 7.Sge2 Sbd7 8.0–0

ed4 9.Sd4 We8 10.f3 c6 11.Ge3 Ha5 12.Sb3 Hh5 13.Hd6 Se5 14.g4 Gg4 15.fg4

Sfg4 16.Gf4 Wad8 17.Ha3 Sc4 18.Ha7 Sd2 19.h3 Sb3 20.hg4 Hg4 21.Ge3 Sa1

22.Wa1 Wd7 23.Sa4 Wed8 24.Wf1 b5 25.Hc5 ba4 i białe poddały się. Fenny

Heemskerk i Rowena Bruce należały do ścisłej czołówki swojego kraju.

80.Partia angielska [A31]

Turniej III strefy FIDE, Lipsk 1954

Nusken (NRD) – WIM Larsen (Dania)

1.c4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sd4 5.Hd4 e6 6.Sc3 Sf6 7.e4 Gb4 8.Gg5

h6 9.Gh4 g5 10.Gg3 d6 11.Wd1 Ke7 12.Ge2 Hb6 13.e5 Hd4 14.Wd4 de5

15.Ge5 Wg8 16.h4 Sd7 17.Gg3 Sb6 18.hg5 hg5 19.Wh7 Sa4 20.Gh5 Wf8 21.c5

Sb2 22.Gd6 Kf6 23.Wb4 Sd3 24.Kd2 Sb4 25.Gf8 e5 26.Wh6 Kf5 27.g4 i czarne

poddały się.

26

POLACY I POLKI GRAJĄ W SZACHY…

Publikujemy, zapewne również jako pierwsi, nieznane partie szachistów

oraz szachistek polskich rozegrane w turniejach w latach pięćdziesiątych ubie-

głego wieku! Wybieramy tylko „białe kruki”, czyli zapisy partii z reguły nigdzie

nieosiągalne!



WIM Hołuj (Polska) – Nusken (NRD)

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gc4 e6 7.Ge3 Ge7 8.0–0

0–0 9.Gb3 a6 10.f4 Hc7 11.Hf3 Sa5 12.g4 Sb3 13.ab3 e5 14.Sf5 Gf5 15.gf5

Wfd8 16.Kh1 Hc6 17.Wg1 Kh8 18.Wad1 Wg8 19.Wd2 Wad8 20.Wgd1 b5

21.Sd5 Sd5 22.ed5 Hb7 23.fe5 de5 24.c4 Hc7 25.Hf2 Wb8 26.c5 Wgd8 27.d6

Hc6 28.Hg2 Hg2 29.Kg2 Gf6 30.c6 Wbc8 31.Wc2 Ge7 32.d7 g6 33.dc8H Wc8

34.Wd7 i czarne poddały się. Wyniki turnieju: 1 – 2. Sucha (ówczesna mistrzy-

ni Czechosłowacji) i Iwanowa (Bułgaria) po 9 p. z 13 partii, Kertesz (Węgry) i

Hołuj (Polska) po 8,5 p. Między Kertesz i Hołuj rozegrany został mecz barażo-

wy zakończony wynikiem 1:1 i po zastosowaniu dodatkowej wartościowości,

awans uzyskała Polka. Dalsze miejsca zajęły: 5. Herold (NRD) 8 p., 6. Asenowa

(Bułgaria) 7,5 p., 7 – 8. Nusken (NRD) i Eretova (Czechosłowacja) po 7 p., 9.

Duraj (Rumunia) 6,5 p., 10. Langos (Węgry) 6 p., 11. Enevoldsen (Dania) 5 p.,

12. Larsen (Dania) 3,5 p., 13. Klingen (Norwegia) 3 p. i 14. Fager (Finlandia)

2,5 p.



WIM Langos (Węgry) – WIM Hołuj (Polska)

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 g6 6.Ge3 Gg7 7.f3 0–0 8.Hd2

Sc6 9.0–0–0 Sd4 10.Gd4 Ha5 11.g4 e5 12.Ge3 Ge6 13.a3 Wfd8 14.h4 d5

15.Sd5 Hd2 16.Wd2 Sd5 17.ed5 Wd5 18.Wd5 Gd5 19.Gg2 Kf8 20.h5 gh5

21.Wh5 Kg8 22.b3 a6 23.Kd2 Wd8 24.Ke2 b5 25.Wh1 Wc8 26.Kd2 Gf8

27.Wh5 f6 28.b4 Wd8 29.Kc1 Ge6 30.Gf1 e4 31.Ge2 Gd6 32.fe4 Ge5 33.g5

Gf7 34.Wh1 Wc8 35.gf6 Wc3 36.Wg1 Kf8 37.Gc5 Ke8 38.Gd3 Wa3 39.Wg7

Gc3 40.Kd1 Gh5 i białe poddały się. Duży sukces Krystyny Hołuj (po zamąż-

pójściu Radzikowskiej), gdyż Jozsa Langos, jak wiemy z ostatnich stron Kuriera

Szachowego, była uczestniczką kobiecych mistrzostw świata w Moskwie, jakie

rozegrano na przełomie 1949 i 1950 roku.

27

W 1954 roku zorganizowano mecz Białoruś – Polska. Partie m.in. Śliwy

możemy znaleźć w różnych bazach, ale pojedynki na kobiecych szachownicach,

czy niższych męskich, takich zawodników jak Jana Piechoty raczej nie ma szans

gdziekolwiek spotkać! My po prostu w tym i kolejnych numerach Kuriera spró-

bujemy opublikować komplet partii tego meczu – raj dla kolekcjonerów!


Mecz Białoruś – Polska, 1955

GM Bolesławski (Białoruś) – IM Śliwa (Polska)

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 d6 5.c3 Gd7 6.d4 Sf6 7.0–0 Se4 8.We1

Sf6 9.Gc6 Gc6 10.de5 de5 11.Hd8 Wd8 12.Se5 Ge4 13.Sd2 Ge7 14.Se4 Se4

15.Gh6 Sc3 16.Gg7 Wg8 17.Sc6 bc6 18.Gc3 Wg6 19.We4 Kf8 20.Wae1 Gf6

21.Gb4 Kg7 22.b3 Gd4 23.Kf1 Wd5 24.Wc1 c5 25.Ge1 We6 26.We6 fe6 27.f3

Ge5 28.h3 Kf7 29.Ke2 Ke7 30.Gf2 Kd6 31.Wc4 Kc6 32.We4 Kb7 33.Ge3 c4

34.bc4 Wa5 35.Gd2 i czarne poddały się.



Goldienow (Białoruś) – Piechota (Polska)

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Ge7 5.e5 Sfd7 6.Ge7 He7 7.Hd2 a6 8.f4

c5 9.dc5 Sc6 10.Gd3 Sc5 11.Sf3 Gd7 12.0–0–0 Sd3 13.cd3 b5 14.Kb1 Wb8

15.Wc1 0–0 16.Whe1 f5 17.Se2 Wfc8 18.g3 b4 19.Sed4 Sa7 20.Wc8 Wc8

21.Wc1 Wc5 22.He3 Wc1 23.Hc1 Sb5 24.Sc6 Hf8 25.Sfd4 Gc6 26.Sc6 Kf7

27.He3 d4 28.Hc1 b3 29.ab3 He8 30.Hc5 Hd7 31.Hb6 Hc8 32.Ka2 Sc7 33.Sd4

Sd5 34.Hd6 a5 35.Ka3 Sb4 36.Ka4 Sd3 37.Sc6 Sb2 38.Ka3 Sd1 39.Sd8 Ke8

40.Hd1 Hc5 41.Kb2 Hf2 42.Ka1 Hb6 43.Se6 He6 44.Kb2 Hb6 45.Hd6 Hf2

46.Ka3 He1 47.Ka4 Ha1 48.Kb5 Ha2 49.He6 Kf8 50.Hf5 Ke7 51.Hd3 i czarne

poddały się.



Tarnowski (Polska) – Suetin (Białoruś)

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.h3 Sc6 7.Ge3 e5 8.Sde2

Ge6 9.Gg5 Ge7 10.Hd2 h6 11.Gf6 Gf6 12.Wd1 Ha5 13.g3 Gg5 14.f4 ef4 15.Sf4

0–0 16.h4 Gf6 17.Scd5 Hd2 18.Kd2 Gb2 19.Wb1 Ge5 20.Wb7 Gd5 21.ed5 Sd4

22.Gd3 Wfb8 23.Whb1 Wb7 24.Wb7 g5 25.hg5 hg5 26.Sh3 g4 27.Sf4 Gf4

28.gf4 We8 29.Gf1 Sf3 30.Kd3 g3 31.Wb3 Kf8 32.Kc4 Sd2 i białe poddały się.

28



Piechota (Polska) – Goldienow (Białoruś)

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 d6 5.c3 Gd7 6.0–0 Sf6 7.We1 Ge7 8.d3

0–0 9.Sbd2 We8 10.Sf1 Gf8 11.Gd2 g6 12.h3 Gg7 13.Gb3 Sa5 14.Gc2 c5

15.Se3 Sc6 16.Gb3 Sa5 17.Gc2 b5 18.a4 h6 19.ab5 ab5 20.He2 Ge6 21.d4 ed4

22.cd4 Sc4 23.d5 Se3 24.Ge3 Gd7 25.Hd2 Se4 26.Ge4 We4 27.Gh6 We1

28.We1 Hf6 29.Gg7 Kg7 30.Sg5 We8 31.We8 Ge8 32.Se4 He5 33.Hc3 Hc3

34.bc3 b4 35.cb4 cb4 36.Sd6 b3 37.Sc4 Gb5 38.Sb2 Kf6 39.f4 Kf5 40.g3 Ke4

41.Kf2 Gd7 42.h4 Kd5 43.Kf3 Kd4 44.g4 Kc3 45.Sd1 Kd2 46.Sb2 f5 47.gf5

Gf5 48.Kf2 Kc2 49.Sc4 b2 50.Sb2 Kb2 51.Kg3 Kc3 52.h5 gh5 53.Kh4 Gg6 i

białe poddały się.



Goldienow (Białoruś) – Branicki (Polska)

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 f5 4.Sc3 Sd4 5.Ga4 c6 6.ef5 Sf3 7.Hf3 Sf6 8.d3

Gb4 9.Gd2 d5 10.g4 0–0 11.0–0–0 Kh8 12.Whg1 a5 13.a3 Gc3 14.Gc3 d4

15.Gd2 Sd5 16.Wde1 He7 17.Hg3 We8 18.f4 Gd7 19.fe5 Sc3 20.Gc3 dc3 21.e6

cb2 22.Kb2 Gc8 23.g5 b5 24.Gb3 a4 25.Ga2 b4 26.He5 b3 27.f6 Hf8 28.e7 Hf7

29.cb3 i czarne poddały się. Ignacy Branicki, to w rzeczywistości polski olim-

pijczyk z Helsinek 1952, Izaak Grynfeld. Sytuacja mrocznych lat pięćdziesią-

tych ubiegłego wieku zmusiła Grynfelda do zmiany nazwiska.



Witkowski (Polska) – Suetin (Białoruś)

1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 a6 5.c4 Sf6 6.Gd3 Sc6 7.Sc2 d5 8.ed5 ed5

9.0–0 Ge6 10.He2 Ge7 11.Sc3 dc4 12.Gc4 Gc4 13.Hc4 0–0 14.Wd1 Ha5 15.Gf4

Wac8 16.Hb3 Hf5 17.Ha4 Sb4 18.Sb4 Hf4 19.Sc6 Hc7 20.Se7 He7 i remis.

29



Gromek (Polska) – Weresow (Białoruś)

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 g6 5.Sc3 Gg7 6.Ge3 Sf6 7.Gc4 0–0

8.Sb3 d6 9.f3 Ge6 10.Sd5 Wc8 11.Ge2 Sd5 12.ed5

12…Sb4 13.de6 Sc2 14.Kf2 Se3 15.Ke3 Hb6 16.Sd4?? (Tylko 16.Kf4!

przedłużało grę) 16…fe6 17.Hd3 Wc2 18.Whd1 Wb2 19.f4 e5 20.Hc4 Kh8

21.fe5 de5 22.Gf3 Wb4 23.Hd5 Wd4 24.Hb7

Wytworzona pozycja doskonale pasuje do naszego kącika „Szachowa

praktyka! 24…We4 i białe poddały się. Doskonała partia współtwórcy debiutu

Betbedera – Richtera – Weresowa, oznaczonego kodem [D01].

30

Z KART HISTORII - MISTRZOSTWA ŚWIATA KOBIET 1949 – 1950

Fakty nieznane…

Odcinek 3

(K. Puszczewicz)

Kontynuujemy naszą opowieść na temat pierwszych po drugiej wojnie

światowej mistrzostw świata kobiet, jakie rozegrano w Moskwie. Celem roz-

grywek było wyłonienie godnej następczyni Very Menchik, mistrzyni świata,

która zginęła w czasie bombardowania Londynu.

Runda 2 – 22 grudnia 1949 r.

Wyniki II rundy:

1. Langos ½ : ½ Mora

2. Karff 1 : 0 Larsen

3. Biełowa 0 : 1 Heemskerk

4. Tranmer 0 : 1 Keller

5. Rudenko 1 : 0 Bykowa

6. Rubcowa 1 : 0 Gresser

7. Hruškova – Belska 0 :1 Chaude de Silans

8. Benini 1 : 0 Hermanowa

Stan po II rundzie:

1 – 6 Chaude de Silans, Heemskerk, Langos, Karff, Rubcowa i Mora 1,5

7 – 12 Benini, Gresser, Bykowa, Keller, Biełowa i Rudenko 1

13 – 14 Hermanowa i Hruškova – Belska 0,5

15 – 16 Larsen i Tranmer 0

Przebieg drugiej rundy opowie nam arcymistrz Ragozin.

Minęło dziesięć lat od poprzednich mistrzostw świata kobiet. Która z pań

jest teraz najsilniejszą szachistką? Kto pretenduje do pierwszego miejsca w mi-

strzostwach świata?

Mimo poznania wyników pierwszych dwóch rund, nawet najwięksi znaw-

cy tematu, nie mogliby pokusić się o próbę udzielenia odpowiedzi na powyższe

pytania. Jedno wszak było pewne: w ciągu ostatnich dziesięciu lat szachistki

zrobiły wielki krok naprzód.

31

W pierwszych dwóch rundach uczestniczki wykazały się nie tylko dobrą

znajomością teorii, ale i umiejętnością rozgrywania skomplikowanych pozycji.

W każdej partii toczyła się śmiała walka, a szachistki nie unikały możliwości

poświęcenia materiału.

Grająca białymi Rudenko już w debiucie (partia katalońska) poświęciła

piona Bykowej. Zdobywszy centrum szachownicy, Rudenko rozpoczęła silny

atak na królewskim skrzydle. Po 17. ruchach pięć białych pionów groźnie usta-

wiło się na czwartej linii, a potem nastąpił szturm na pozycję czarnego króla.

Bykowa nie zdołała odpowiedzieć kontruderzeniem na hetmańskim skrzydle,

gdzie miała piona więcej i musiała przejść do pasywnej obrony. Po 31. posunię-

ciach atak białych zakończył się sukcesem – Rudenko zdobyła skoczka, co za-

decydowało o wyniku partii. W dniu dogrywek, mimo heroicznej obrony, By-

kowa musiała podpisać kapitulację.

W partii Rubcowa – Gresser, moskiewska szachistka uzyskała lepszą

pozycję i dysponowała dwoma aktywnymi gońcami. Gresser zdołała jednego z

nich wymienić, ale dążąc do uproszczeń, Amerykanka dopuściła do przeniknię-

cia wrogiego hetmana do jej obozu. Mistrzyni ZSRR dzięki temu manewrowi

zdobyła piona „a”. Powstała pozycja była jednak nadal niejasna. Białe prawi-

dłowo nie pozwoliły na wymianę hetmanów, gdyż przy różnopolowych gońcach

czarne miały ogromne szanse na remis. Rubcowa dokładnie oceniła pozycję,

doprowadziła partię do końcówki hetmańskiej i jej wolny pion „a” dotarł aż do

pola przemiany. Gresser przegrała.

Bardzo dobrze rozegrała partię Chaude de Silans walcząca z Hruškovą

– Belską. Uzyskując w debiucie (obrona sycylijska) silne pionowe centrum,

Hruškova – Belska straciła dużo czasu na przeprowadzenie czarnopolowego

gońca na wielką przekątną, a następnie osłabiła pozycję własnego króla. Za po-

mocą przełomu w centrum d6 – d5 Chaude de Silans otworzyła pozycję i zwią-

zała figury białych. W 27. ruchu wygrała figurę, a po dwóch kolejnych posunię-

ciach triumfowała.

W spotkaniach Tranmer – Keller i Mora – Langos także rozegrano

obronę sycylijską.

Tranmer przeprowadziła szturm pionami na królewskim skrzydle i po-

zycja czarnych wyglądała na trudną. Keller wykazała zimną krew i cierpliwie

broniła się. W wielkim niedoczasie Tranmer przeceniła swoją pozycję i poświę-

ciła trzy piony nie otrzymując jednak za nie rekompensaty. W dogrywce Keller

bez problemów zrealizowała przewagę.

Spokojny przebieg miała partia Mora – Langos. Białe manewrowały w

centrum i na hetmańskim skrzydle. W efekcie zdołały stworzyć w obozie czar-

nych słabego piona „b5”. W zamian Langos dysponowała parą gońców. Partia

została odłożona. W partii Karff – Larsen toczyła się walka w pozycyjnym stylu. Po de-

biucie lepiej stanęła Larsen. Dunka zajęła wolną linię „d” i zmusiła białe figury

do obrony słabego piona „d3”. Jednakże Larsen nie znalazła prawidłowego pla-

32

nu gry, a w niedoczasie straciła całą przewagę pozycyjną. Karff drugą fazę partii

rozegrała perfekcyjnie i wygrała jakość. Partia była odłożona, a w dogrywce

Amerykanka zrealizowała przewagę.

Spotkanie Benini – Hermanowa przebiegało pod znakiem dominacji bia-

łych. Hermanowa słabo rozegrała debiut. Białe poprowadziły dokładnie atak na

hetmańskim skrzydle i wygrały jakość. W końcówce Benini dokładnie realizo-

wała przewagę i w 33. posunięciu zwyciężyła.

Największym zainteresowaniem kibiców cieszyła się partia mieszkanki

Leningradu Biełowej z Heemskerk. Po debiucie (obrona Nimzowitscha) Bie-

lowa otrzymała aktywną pozycję. Czarne zdołały skonstruować kontruderzenie

na hetmańskim skrzydle, gdzie miały gońca świetnie ulokowanego na polu „a6”.

Bielowa mogła go wymienić, ale nie chciała rozstawać się z para gońców. Chęt-

nie też zgodziła się na obustronne zaostrzenie pozycji. Jednakże Leningradka

straciła bardzo dużo czasu i znalazła się w silnym niedoczasie. Na kolejne 13

posunięć miała tylko osiem minut. Heemskerk wykorzystała niedobór czasu u

przeciwniczki, zdobyła dwa piony i osiągnęła zwycięstwo w partii.

Trwa partia Benini (po prawej) – Hermanowa (fot. Jabłonowski)

33

90.Partia angielska [A28]

Mistrzostwa świata kobiet, Moskwa 1949 – 1950

Rubcowa (ZSRR) – Gresser (USA)

1.c4 e5 2.Sc3 Sf6 3.Sf3 Sc6 4.d4 e4 5.Se5 (Częściej gra się 5…Sd2, jak

grał Botwinnik w piątej partii meczu z Flohrem. Ruch w tekście daje białym tyl-

ko równą grę) 5…Gb4 6.Gg5 h6 7.Gh4 (To jest silniejsze niż 7.Gf6 Hf6 8.Sc6

e3! z silnym atakiem czarnych) 7…He7 8.Sc6 bc6 (Lepsze było 8.dc6. Teraz

białe stoją lepiej) 9.e3 0–0 10.Ge2 d6 11.0–0 Gc3 12.bc3 Gd7 13.Wb1 Wfb8

14.Hd2 (Przygotowanie do ruchu f3, ale w następnym posunięciu białe rezygnu-

ją z tego planu. Lepsze było od razu 14.Hc2) 14…He6 15.Hc2 (Grożąc 16.Gf6 i

wymuszając kolejny ruch czarnych) 15…g5 16.Gg3 Se8 (Czarne bronią punkty

„d6” i „c7” szykując się na ruch białych c4 – c5. Ale teraz skoczek nie kontro-

luje pola „e4” i pojawia się groźba otwarcia pozycji dla białych gońców za po-

mocą ruchu pionem f2 – f3) 17.Kh1 Sg7 (Białe groziły manewrem 18.f3 ef3

19.Gf3 He3? 20.Wbe1 i hetman czarnych jest złapany. Teraz na ruch 18.f3 na-

stąpi 18…Sf5. Białe rozpoczynają akcję na skrzydle hetmańskim, gdzie mają

przewagę) 18.Wb8 Wb8 19.Wb1 He8 20.c5! (Złe było 20.Wb8 Hb8 21.He4 z

powodu 21…Hb2!) 20…Sf5 21.cd6 cd6 22.c4 (Znowu grozi c4 – c5) 22…c5?

(Ten ruch likwiduje groźbę c4 – c5, ale oddaje białym linię „b”, co doprowadzi

do straty piona. Lepsze było 22…Sg3 23.hg3 d5 i białe miały tylko lepszą grę)

23.dc5 Wb1 24.Hb1 Sg3 25.hg3 dc5

26.Hb7 (To wtargnięcie hetmana rozstrzyga) 26…He6 27.Ha7 Hc6

28.Hb8 Hc8 29.He5! Hc6 30.f4 ef3 31.Gf3 Hb6 32.Kh2 Ha6 33.He7 Ge6

34.Gd5 Hc8 35.Ge6 fe6 36.a4 e5 37.He5 Hg4 38.He8 Kg7 39.a5 Hc4 40.Hd7

Kg6 41.Hc6 Kg7 42.a6 He2 43.Hd7 (uwagi mistrzyni ZSRR Olgi Rubcowej)

i czarne poddały się.

34

Trwa partia Rubcowa (po prawej) – Gresser (fot. Jabłonowski)

91.Obrona Nimzowitscha [E47]


Biełowa (ZSRR) – Heemskerk (Holandia)

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.e3 0–0 5.Gd3 d6 6.Sge2 e5 7.0–0 Sc6 8.Sd5

ed4 9.ed4 h6 10.Sb4 Sb4 11.Gb1 d5 12.b3 a5 13.Sf4 Gg4 14.f3 Gc8 15.We1 b6

16.c5 Ga6 17.a3 Sc6 18.Gb2 Hd7 19.Hd2 bc5 20.dc5 d4 21.Gc2 Wfe8 22.Wad1

We1 23.We1 We8 24.We8 He8 25.Kf2 He5 26.b4 ab4 27.ab4 g5 28.Sd3 Hh2

29.Ga4 g4 30.Hf4 Hh4 31.Hg3 Hg5 32.Gc1 Hf5 33.Gc6 Hd3 34.b5 Hc2 35.Kg1

Hc1 36.Kh2 Hc5 37.Hc7 Gb5 38.Hb8 Kg7 39.Gb5 Hh5 40.Kg3 gf3 41.gf3 Hg5

42.Kf2 He3 43.Kg2 Hd2 44.Kh3 Hg5 45.Hb6 h5 46.Gc4 Hf5 47.Kg3 He5

48.Kh3 h4 49.Kh4 Hf4 50.Kh3 Hf3 i białe poddały się.

35

92.Debiut Retiego [A13]


Karff (USA) – Larsen (Dania)

1.Sf3 d5 2.c4 e6 3.g3 Sf6 4.Gg2 dc4 5.Ha4 Sbd7 6.Hc4 c5 7.0–0 Ge7 8.d3

0–0 9.b3 a6 10.Gb2 b5 11.Hc2 Gb7 12.Sbd2 Wc8 13.Wac1 Hb6 14.Hb1 Wfd8

15.a4 Gd6 16.Ha1 Ga8 17.e4 Ge7 18.Wfd1 Sb8 19.Sf1 Sc6 20.Se3 Sb4 21.Se1

Wc7 22.h3 Wcd7 23.Gf1 Hb7 24.Hb1 Sh5 25.Ge2 g6 26.Gf3 Hb6 27.Sg4 f6

28.Gc3 Sc6 29.Gg2 e5 30.Ha2 Kg7 31.Gd2 g5 32.Gc3 Sd4 33.Se3 He6 34.Gd4

Wd4 35.Sf5 Kg6 36.Sd4 ed4 37.ab5 ab5 38.Wa1 Gc6 39.Sf3 Wa8 40.Hc2 Wa1

41.Wa1 Gd7 42.Wb1 h6 43.b4 Hd6 44.bc5 Hc5 45.Hb2 Hc3 46.Sd4 Hd3 47.Sb5

Hb5 48.Hb5 Gb5 49.Wb5 Gd6 50.Kf1 Sg7 51.Ke2 Ge5 52.Ke3 Se6 53.Wd5 h5

54.Gf1 h4 55.Kf3 hg3 56.fg3 Sd4 57.Kf2 Se6 58.Ge2 Sd4 59.Gg4 Sb3 60.Wd7

Sd4 61.Ke3 f5 62.ef5 Sf5 63.Ke4 i czarne poddały się.

93.Partia katalońska [E01]


Rudenko (ZSRR) – Bykowa (ZSRR)

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Gg2 Sc6 5.Sc3 Gb4 6.a3 Gc3 7.bc3 0–0 8.Gg5

dc4 9.e4 h6 10.Gf6 Hf6 11.f4 Gd7 12.Sf3 Wab8 13.0–0 b5 14.He2 He7 15.g4

g6 16.h4 Kg7 17.h5 a6 18.g5 Wh8 19.hg6 fg6 20.gh6 Wh6 21.Sg5 e5 22.He3

ed4 23.cd4 Sd8 24.d5 Sf7 25.Hd4 Kg8 26.Sf3 Gh3 27.e5 Gg2 28.Kg2 Wd8

29.Wh1 Hf8 30.e6 Wh1 31.ef7 Hf7 32.Wh1 Hg7 33.Se5 g5 34.f5 We8 35.We1

Hf6 36.Sf3 Hf7 37.Sg5 Hf8 38.We8 He8 39.Se6 Hf7 40.Hg4 Kh8 41.Kf3 Hh7

42.Hg6 Hh1 43.Kg4 Hg2 44.Kh5 Hh3 45.Kg5 Hg3 46.Kf6 Hh4 47.Kf7 Hh7

48.Kf8 i czarne poddały się.



Mora (Kuba) – Langos (Węgry)

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Ge2 e6 7.Ge3 a6 8.0–0

Hc7 9.Sb3 Ge7 10.f4 0–0 11.Gf3 Sa5 12.Sa5 Ha5 13.He1 Hc7 14.Hf2 Gd7

15.Gb6 Hc8 16.Wad1 Gc6 17.Wd2 Sd7 18.Ge3 Hc7 19.Wfd1 Wac8 20.a3 b5

21.Sa2 Gb7 22.Sc1 Sc5 23.Gc5 Hc5 24.Hc5 Wc5 25.Sb3 Wc7 26.Kf2 Wd8

27.c3 Kf8 28.Wd4 Ke8 29.a4 e5 30.fe5 de5 31.Wd8 Gd8 32.ab5 ab5 33.Ke2

Ge7 34.Sd2 h6 35.Kd3 Gg5 36.Sb1 Ga6 37.b4 Gf4 38.g3 Gg5 39.Kc2 Ge7

40.Kb3 Gc8 41.Sa3 Ge6 42.Kb2 Gc4 43.Sc4 bc4 44.Wd5 f6 45.Gh5 Kf8 46.Ge2

g6 47.Wa5 Gd6 48.Ka3 f5 49.Ka4 Ke7 50.ef5 gf5 51.Kb5 e4 52.Gc4 Kf6

53.Wa6 Ke5 54.Wc6 Wa7 55.Wc8 Kf6 56.Wh8 Kg7 57.Wg8 Kf6 i remis.

36



Tranmer (Anglia) – Keller (NRD)

1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.g3 a6 7.Gg2 Hc7 8.0–0

Gd7 9.Kh1 Sc6 10.f4 Wc8 11.Sb3 b5 12.Ge3 Ge7 13.a3 0–0 14.g4 Wfd8 15.g5

Se8 16.h4 Sa5 17.Sa5 Ha5 18.f5 Hc7 19.Hf3 f6 20.Gh3 Hc4 21.Wad1 Sc7

22.Wd4 Hc6 23.Hh5 ef5 24.g6 hg6 25.Hg6 fe4 26.Wg1 Gf8 27.Gg2 d5 28.Gf1

Ge8 29.Hg4 Gf7 30.Se2 Hc2 31.h5 Se6 32.h6 g6 33.Wd2 Hc7 34.h7 Kh8

35.Hh4 Gg7 36.Gh3 g5 37.Hf2 He5 38.Sd4 Wc7 39.Se6 Ge6 40.Gd4 Hd6

41.Ge6 He6 42.Gb6 e3 43.He3 He3 44.Ge3 We7 45.Gd4 Kh7 46.Wgd1 Kg6

47.Gb6 Wdd7 i białe poddały się.

96.Partia pionem hetmańskim [D02]


Benini (Włochy) – Hermanowa (Polska)

1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.g3 d5 4.Gg2 e6 5.c4 Gg7 6.Gg5 c5 7.0–0 Hb6 8.Sc3

cd4 9.Sd4 Se4 10.Se4 de4 11.c5 Hc7 12.Sb5 Hd7 13.Hd7 Kd7 14.Ge4 f6

15.Wad1 Ke7 16.Gf6 Gf6 17.Sc7 Sd7 18.Sa8 Sc5 19.Gg2 Gd7 20.b4 Sa6

21.Gb7 Sb4 22.Gf3 Ge5 23.a3 Sc6 24.Wc1 Sd4 25.Sc7 Wc8 26.Sa6 Wc1

27.Wc1 Gb5 28.Sb4 Kf6 29.Kg2 Se2 30.Ge2 Ge2 31.Sc6 Gb2 32.Wc2 Gb5

33.Sa7 i czarne poddały się.

Olga Rubcowa (fot. Jabłonowski)

37



Hruškova – Belska (Czechosłowacja) – Chaude de Silans (Francja)

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.Gb5 Sd7 4.c3 Sgf6 5.He2 e6 6.d4 cd4 7.cd4 Ge7 8.0–0

0–0 9.Gd2 a6 10.Gd3 e5 11.Gc3 ed4 12.Sd4 Sc5 13.Gc2 Gd7 14.Sd2 We8

15.Wae1 Wc8 16.f4 Sa4 17.Ga4 Ga4 18.Kh1 Gd7 19.h3 b5 20.g4 d5 21.e5 Se4

22.Se4 de4 23.He4

23…Wc4 24.Hd3 Gc6 25.Kh2 Hd5 26.Hd2 b4 27.f5 bc3 28.bc3 Wc3

29.We2 Gb4 i białe poddały się.

Sylwetki uczestniczek – ciąg dalszy

Olga Nikołajewna Rubcowa urodziła się w Moskwie w 1910 roku. Jej

ojciec, profesor Moskiewskiego Instytutu Technicznego imienia Baumanna był

wielbicielem szachów. Posiadał pierwszą kategorię, co w Związku Sowieckim

wiele znaczyło. W latach dwudziestych ubiegłego wieku brał aktywny udział w

turniejach. Ojciec nauczył Olgę gry w szachy, kiedy jeszcze była małym dziec-

kiem.

Zawodowo zainteresowała się szachami młoda Olga w 1925 roku w cza-

sie turnieju międzynarodowego w Moskwie. Wraz z koleżankami i kolegami ze

szkoły codziennie odwiedzała salę gry i z wielkim zainteresowaniem śledziła

grę czołowych szachistów świata.

W szkole, gdzie uczyła się Rubcowa, w 1926 roku zorganizowano turniej

szachowy. Ku zakończeniu wszystkich Olga ograła wielu swoich kolegów i od

tego momentu reprezentowała szkołę w rozgrywkach drużynowych, grając na

drugiej szachownicy.

38

Pod koniec 1926 roku Rubcowa wzięła udział w otwartym turnieju zor-

ganizowanym przez gazetę „Komsomolska prawda” i w żeńskiej grupie zdobyła

7 punktów z ośmiu partii, co dało jej pierwsze miejsce.

Wkrótce Olga Rubcowa otrzymuje nominację do drużyny w tradycyjnych

rozgrywkach Moskwa – Leningrad. Spotkanie odbyło się w dniach 1 – 2 maja

1927 roku w Leningradzie. Grając na drugiej szachownicy (na pierwszej grała

Moraczewska), zdobyła 1,5 punktu z 2 partii. w nagrodę została wysłana do

Moskwy na pierwsze żeńskie mistrzostwa, gdzie spotkała się z doświadczonymi

szachistkami z Moskwy i Leningradu. Znowu wszystkich zaskoczyła uzyskując

8,5 punktu z 10 partii bez porażki (trzy remisy). Otrzymała tytuł mistrzyni

ZSRR i przyznano jej drugą kategorię.

W 1928 roku Rubcowa wystartowała w pierwszym czempionacie Mo-

skwy. Zajęła drugie miejsce (10,5 punktu z 12 partii) przegrywając partię ze

zwyciężczynią Rudenko (12 punktów z 12 partii!).

Nie powiodło się Rubcowej w kolejnych mistrzostwach ZSRR w 1934

roku, W półfinale zajęła drugą lokatę, a w finale podzieliła 6 – 8 miejsce. Wy-

grała Siemienowa. Ale już rok później w meczu z Siemienową triumfowała ze

wspaniałym wynikiem 8:2! Ten sukces dał jej ponownie tytuł mistrzyni ZSRR.

W 1936 roku Rubcowa pojechała na turniej „męski”. Turniej okazał się

dla niej zbyt silny, ale pokonała jednego mistrza i zremisowała ze sławnym ar-

cymistrzem Lilienthalem. W tym samym roku była trzecia na kolejnych, żeń-

skich mistrzostwach kraju. Ale rok później wraca na „tron” z wynikiem 12,5

punktu z 15 partii i wyprzedzając kolejne rywalki, Siemienową i Moraczewską,

o dwa punkty.

W 1940 roku Rubcowej przyznano pierwszą kategorię według męskiej

kwalifikacji! Pięć lat później jest 3 – 4 w żeńskim czempionacie, a w 1946 roku

zajęła drugie miejsce w mistrzostwach Moskwy. W 1947 roku, znowu w mi-

strzostwach Moskwy dzieli pierwsze miejsce z Wójcik, ale w meczu o tytuł,

gromi ją 4:0.

Mistrzostwa ZSRR w 1947 roku dały jej piąte miejsce, a w 1948 zdobyła

trzecią nagrodę. W roku organizacji mistrzostw świata kobiet w szachach, które

w tym miejscu opisujemy, Rubcowa znowu została mistrzynią.

Ciąg dalszy nastąpi

39

HISTORIA OLIMPIAD SZACHOWYCH

Od 2011 roku dostępna jest stale wzbogacana seria: Wielka Księga Olimpiad

Szachowych, które zawierają często nieosiągalne zdjęcia, partie

i opowieści z tych wyjątkowych imprez szachowych. Autor prowadzi narrację

każdej Olimpiad tak, aby czytelnik miał poczucie współuczestniczenia w tych

imprezach mimo, że od ich zakończenia często minęło wiele lat.

Dotychczas ukazały się 4 olimpiady męskie i jedna kobieca:

I Olimpiada II Olimpiada III Olimpiada IV Olimpiada I Kobieca Olimpiada

Londyn 1927

Haga 1928

Hamburg 1930

Praga 1931

Emmen 1957

Dalsze olimpiady są systematycznie opracowywane i wydawane zgodnie z ich

chronologiczną kolejnością. Bliższe informacje: http://szachy.comrel.pl


40

Documents

Kurier Szachowy - Duklaspiwla.dukla.pl/dokumenty_szachy/kurier3.pdf · Historia Olimpiad Szachowych..... 39 Zapraszamy do współpracy! Okładka: Zhu Chen, (C) John Saunders, 2014