57
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI RESPUBLIKA TA’LIM MARKAZI MATEMATIKA FANIDAN KOMPETENSIYAVIY YONDOSHUVGA ASOSLANGAN NAZORAT ISHLARI YUZASIDAN TAVSIYA (5-6-sinf) 2015 – 2016 o‘quv yil Tuzuvchilar: L.N. Ten - RTM tabiiy va aniq fanlar bosh metodisti Toshkent -2016 1

matematika.uzmatematika.uz/.../10/Matematika-fanidan-nazorat-ishi.docx · Web view4. Berilgan matodan har biriga 2 m dan sarflab, 17 ta bolalar plashi tikish mumkin. Shu matodan har

  • Upload
    others

  • View
    17

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

OlsquoZBEKISTON RESPUBLIKASIXALQ TArsquoLIMI VAZIRLIGI

RESPUBLIKA TArsquoLIM MARKAZI

MATEMATIKA FANIDAN KOMPETENSIYAVIYYONDOSHUVGA ASOSLANGAN

NAZORAT ISHLARI YUZASIDANTAVSIYA(5-6-sinf)

2015 ndash 2016 olsquoquv yil

Tuzuvchilar LN Ten - RTM tabiiy va aniq fanlar bosh metodisti

Toshkent -2016

1

I CHORAK Matematika 5 - sinf1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Sonlarni raqamlar bilan yozing 60 million 5 ming 40 2 АС kesma chizing va unda К nuqtani belgilang АК va КС kesmalarni olsquolchang 3 Koordinata nurida (son nuruda) 995 va 1003 sonlari orasida yotuvchi natural sonlarni yozing4 Metrlarda ifodalang 3 km 2 km 300 m 1 km 50 m 5 km 205m5 Qaysi biri katta 6 m 42 sm mi yoki 640 sm Javobini iquest belgi yordamida yozing

II variant1 Sonlarni raqamlar bilan yozing 7 million 37 ming 8 2 ВD kesma chizing va unda E nuqtani belgilang BE va DE kesmalarni olsquolchang3 Koordinata nurida (son nuruda) 996 va 1006 sonlari orasida yotuvchi natural sonlarni yozing4Millimetrlarda ifodalang 2 sm 5sm 8mm 4 dm 1 dm 3 sm5 Qaysi biri katta 3 km 870 m mi yoki 3880 m Javobini iquest belgi yordamida yozing

2 ndash nazorat ishi Yozma ishI variant

1Koordinata nurida qolsquoshishni tasvirlang 4 + 32Qolsquoshishning guruhlash qonunini qolsquollab amallarni bajaring71 + 39 999) + 10 0013Qulay usul bilan hisoblng (6112 + 1596) ndash 4964 Berilgan matodan har biriga 2 m dan sarflab 17 ta bolalar plashi tikish mumkin Shu matodan har biriga 4 m dan sarflab 8 ta kattalar plashi tikish mumkinmi5Uzunlikka balandlikka va nayza bilan sakrash borsquoyicha musobaqada 42 sportchi qatnashdi Balandlikka 13 ta sportchi uzunlikka 22 ta sportchi qolganlari esa nayza bilan sakradi Nayza bilan sakrovchilarning sonini topish ifodasini tuzing va uni hisoblang

II вариант1Koordinata nurida qolsquoshishni tasvirlang 4 + 52Qolsquoshishning guruhlash qonunini qolsquollab amallarni bajaring99 + (4801 + 15 200)3Qulay usul bilan hisoblng (8593 + 1407) ndash 9994Maktab bogrsquoidan orsquoquvchilar olma terib har biriga 25 kg dan yashiklarga joyladilar 875 kg olmani joylash uchun 40 ta yashik yetadimi5 Xaydovchi ertalab avtomobilga 115 litr benzin quydi Bu benzinning 47 litrini tushlikkacha 55 litrini tushlikdan sorsquong sarfladi Qancha litr benzin qolgan Ifoda tuzing va uning qiymatini toping

3 ndash nazorat ishi Yozma ishI variant

1 135 dan katta va 141 dan kichik 7 raqami bilan tugagan sonni toping 2Koordinata nurini chizing va unda С(6) nuqtani belgilang bu nuqtadan orsquongga 5 birlik kesma qorsquoying va D nuqtani belgilang D nuqtaning koordinatasi nimaga teng 3Ukasi x yoshda akasi esa undan 5 yosh katta Ifoda tuzing va x=12 da uning qiymatini toping4Xonadonning elektr orsquotkazgichlarni almashtirish uchun birinchi xonaga 39 m ikkinchi xonaga birinchisidan 15 m kam sim orsquotkazgich kerak borsquoladi Oshxona yuvinish xonasi va boshqa xonalar uchun ikkita xonaga qancha ketgan borsquolsa shuncha sim orsquotkazgich kerak borsquoladi Bu xonadon uchun jami necha metr sim orsquotkazgich kerak borsquoladi 5Taksoparkda a ta taksi bor Ertalab soat 600 da m ta taksi va soat 800 da yana 124 ta taksi ishga chiqdi Qolganlari tarsquomirlash uchun qoldirildi Tarsquomirlashga qoldirilgan taksilar sonini topish uchun ifoda tuzing va a=294 m=140 borsquolganda hisoblang

II variant1437 dan katta va 457 dan kichik 7 raqami bilan tugagan sonni toping 2 Koordinata nurini chizing va unda M(3) nuqtani belgilang bu nuqtadan 7 birlik kesma qorsquoying va T nuqtani belgilang T nuqtaning koordinatasi nimaga teng3 Ukasi x yoshda akasi esa undan 5 yosh katta Ifoda tuzing va х=10 da uning qiymatini toping4 Bolalar bogrsquochasiga olxorsquori nok va olmalar keltirishdi Olxorsquori 28 kg nok olxorsquoridan 16 kg korsquop olmalar esa nok va olxorsquori qancha borsquolsa shuncha keltirildi Bolalar bogrsquochasiga jami necha kilogramm meva keltirilgan5 Chilangar uch kunda a ta detal tayyorladi Birinchi kuni 78 ta ikkinchi kuni m ta detal tayyorladi Uchinchi kuni qancha detal tayyorladi Ifoda tuzing va a=248 m=80 da hisoblang

2

II CHORAK Matematika 5 - sinf4 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qulay usul bilan hisoblang 125 middot 80 middot 42Bolsquolishni bajaring 22 914 000 60303 Tenglamani yeching 16 xminus9 x=8404 Qopda 50 kg shakar bor edi Uni har birida 3 kg dan qilib paketlarga taqsimlashdi Qopda qancha kg shakar qoldi5Teploxod 6 soatda 210 km poyezd esa 4 soatda 420 km yorsquol yurdiPoyezdning tezligi teploxodning tezligidan necha marta katta

II variant1 Qulay usul bilan hisoblang 250 middot 3 middot 402 Bolsquolishni bajaring 4 645 671 84933 Tenglamani yeching 8 yminus3 y=554Uzunligi 265 sm borsquolgan arqonni 25 sm dan qilib bir hil borsquolaklarga borsquolishdi Qanday uzunlikdagi borsquolak qoldi5 Poyezd 336 km ni 4 soatda avtobus esa 126 km ni 3 soatda bosib orsquotdi Avtobusning tezligi poyezdning tezligidan necha marta kichik

5 - nazorat ishiI variant

1 Ifodaning qiymatini toping 1024 128 middot 15 102 Sonli ifodaning qiymatini toping (73 middot 32 ndash 672 16) 27 + 13

3 Ifodaning qiymatini toping а) 52+42

b) 7+43

4Poyezd har biriga 30 tonna yuk sigrsquoadigan 32 ta vagondan tashkil topgan 4800 tonna yukni tashish uchun nechta shunday poyezd kerak borsquoladi5 Bir ishchi bir soatda 15 ta detal tayyorlaydi ikkinchisi esa undan 3 ta detal kam tayyorlaydi Ular birgalikda 8 soat ishlab nechta detal tayyorlashadi

II variant1 Ifodaning qiymatini toping 39 middot 45 65 middot 22 Sonli ifodaning qiymatini toping 12 + 53 middot 33) 35 - 15

3 Ifodaning qiymatini toping а) 52+62 b) 73+4

4Yengil atletika borsquoyicha musobaqaning birinchi kunida stadionda 41616 ta tomoshabin borsquolgan Ikkinchi kuni birinchi kundagidan 6 marta kam tomoshabin borsquoldi Ikkala kun birgalikda stadionda qancha tomoshabin borsquolgan 5Bir avtomat bir minitda 60 ta banka yopadi ikkinchisi esa birinchisidan 5 banka korsquop yopadi Ikkala avtomat birga yoqib qorsquoyilsa 2500 ta bankani qancha minutda yopadi

6 - nazorat ishiI variant

1Agar t = 12 soat s = 240 km bolsquolsa yol formulasi bolsquoyicha v ning qiymatini toping2 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning bolsquoyi 28 sm kengligi (eni) esa 7 marta kam Tolsquoglsquori tolsquortburchakning yuzi nimaga teng3а) Kvadrat metrlarda ifodalang 5 ga 18 а

b) Gektarlarda ifodalang 420 000m2

4Jismoniy tarbiya zalining hajmi 1800 m3 Uning balandligi 5 m Polning yuzini toping

5 а) Santimetr kublarda ifodalang 5dm3635sm3

b) Detsimetr kublarda ifodalang 6m3580dm3

II variant1 Agar t = 5 sekund s = 15 м bolsquolsa yol formulasi bolsquoyicha v ning qiymatini toping 2 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning bolsquoyi 65 sm kengligi (eni) esa 5 marta kam Tolsquoglsquori tolsquortburchakning yuzi nimaga teng3 а) Kvadrat metrlarda ifodalang 3 ga 16 а

b) Gektarlarda ifodalang 450 000m2

4 Xonaning hajmi 75 m3 Uning balandligi 3 m Polning yuzini toping5 а) Santimetr kublarda ifodalang 3 dm36 sm3

3

b) Detsimetr kublarda ifodalang 5 m3360 dm3 III CHORAK

Математiка V sinf Nazorat ishi 7I variant

1Markazi А nuqtada va radiusi 2 sm borsquolgan doira chizing Ikkita nuqtani belgilangа) aylanada yotuvchib) doirada yotuvchid) doirada yotmaydigan

2 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring

513

713

313

113

3 Yozing а) Maxraji 6 borsquolgan barcha torsquogrsquori kasrlarni b) Surati 5 borsquolgan barcha notorsquogrsquori kasrlarni

4Bir bidonda 25 litr ikkinchisida esa birinchisidan

15 litr korsquop sut bor Ikkala bidonda qaqncha sut bor

5Bir ishchi bir soatda 15 ta detal ikkinchisi undan 3 ta detal kam tayyorlaydi Ular birga ishlab 8 soatda qancha detal tayyorlaydilar

II variant 1 Markazi O nuqtada va radiusi 3 sm borsquolgan doira chizing Ikkita nuqtani belgilangа) aylanada yotuvchi b) doirada yotuvchi d) doirada yotmaydigan

2 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring

1117

217

1017

517

3 Yozing а) Maxraji 7 borsquolgan barcha torsquogrsquori kasrlarni b) Surati 4 borsquolgan barcha notorsquogrsquori kasrlarni

4 Birinchi soatda sayyoh butun yorsquolning 5

13 qismini ikkinchi soatda esa birinchisidan 3

13 ga kam yorsquol yurd Ikki

soatda sayyoh butun yorsquolning qanday qismini bosib orsquotdi 5 Bir avtomat bir minutda 60 ta banka ikkinchisi esa 5 ta banka korsquop yopadi Ikki avtomat birgalikda necha minutda 2500 ta bankani yopadi

Nazorat ishi 8I variant

1Borsquolinmani kasr korsquorinishida yozing а) 4 7 b) 8 11 d) 9 1 va kasrni borsquolinma korsquorinishida yozing 11

6 55

287

2Notorsquogrsquori kasr korsquorinishida yozing 3 1

25 2

3 4 3

7

3Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

54

187

7777

44 metr gazlamadan 7 ta yubka tikishdi Har bir yubkaga qanchadan gazlama

ketgan

5Bir detalni tayyorlash uchun reja borsquoyicha 3 415 soat kerak borsquoladi ammo ishchi uni tayyorlashga

815 soat kam

sarfladi Boshqa detalni tayyorlash uchun ishchi birinchisiga sarflagan vaqtidan 1 115 soat korsquop sarfladi Bu ikki

detalni tayyorlash uchun ishchi qancha vaqt sarflagan

II variant1 Borsquolinmani kasr korsquorinishida yozing а) 3 5 b) 6 13 d) 8 1 va kasrni borsquolinma korsquorinishida yozing 1735

157

99

2 Notorsquogrsquori kasr korsquorinishida yozing 7 1

83 4

51 7

10

4

3 Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

75

1211

6666

4Uzunligi 7 m borsquolgan arqonni 12 ta teng borsquolaklarga borsquolishdi Har bir borsquolakning

uzunligini toping

5 Bir savatda 4 725 kg olma bor Undan 1 9

15 kg olma olingandan sorsquong bu savatda boshqa savatdagi olmadan 8

25

kg kam olma qoldi Dastlab ikkala savatda birgalikda qancha olma borsquolgan Nazorat ishi 9

I variant

1Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 7 butun orsquondan 8 b) 78 butun yuzdan 1 в) 76 butun mingdan 32

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 3 7

107 9

1001323

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 3456 3465 8149 8079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00082 0037 00044 0084 Uchta bidonda 96 litr yogrsquo bor Birinchi bidonda 34 litr ikkinchisida esa 07 litr kam yogrsquobor Uchinchi bidonda qancha yogrsquo bor5Sirdaryoning uzunligini kilometrda ifodalang - 3019 m Hosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

II variant1 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 8 butun orsquondan 9 b) 56 butun yuzdan 1 d) 37 butun mingdan 54

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 5 9

108 7

10017 43

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 2456 2465 7149 7079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00071 0058 00033 006

4 Uchta butun pishloq 137 kg Birinchisi 46 kg ikkinchisi esa birinchisidan 07 kg kam Uchinchi pishloq qancha kilogramm 5 Elbrus chorsquoqqisining uzunligini kilometrda ifodalang - 5642 mHosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

IV CHORAKMatematika V sinf Yozma ish 10

I variant1Borsquolishni bajaring а) 9315 23 b) 14 706 1002Ifodaning qiymatini toping 3 ∙ 013 ∙ 05 ∙ 23Tomonlari 6 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 30 sm va 75 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi426 ta bir xil detalning massasi 884 kg borsquolsa 15 ta shunday detalning massasini toping5Tenglamani yeching 8у + 57 = 241

II variant1Borsquolishni bajaring а) 1359 18 b) 63706 1002Ifodaning qiymatini toping 12 ∙ 709 ∙ 5 ∙ 103Tomonlari 7 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 35 sm va 70 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi4 Motosiklchi belgilangan joygacha 330 km yorsquol bosdi Birinchi 3 soatda 60 kmsoat tezlik bilan yurdi qolgan yorsquolni 2 soatda bosib orsquotdi Yorsquolning ikkinchi qismidagi tezligi birinchi qismidagi tezligidan necha marta korsquop borsquolgan5 Tenglamani yeching 9х + 39 = 318

Yozma ish 11I variant

1 Korsquopaytirishni bajaring а) 7125 ∙ 26 b) 00018 ∙ 34

5

2Borsquolishni bajaring а) 29 64 76 b) 72 00453Tarozida tortib besta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 351 kg 303 kg va 27 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping4 Ifodaning qiymatini toping 50 ndash 23 ∙ (666 37) 5 Katerning oqim borsquoyicha tezligi 391 kmsoat Katerning orsquoz tezligi 365 kmsoat Daryo oqimining tezligi va katerning oqimga qarshi tezligini toping

II variant1 Korsquopaytirishni bajaring а) 3725 ∙ 24 b) 00018 ∙ 242 Borsquolishni bajaring а) 60 03 87 b) 364 00653 Korsquolning chuqurligini aniqlash uchun besh marta orsquolchashni amalga oshirishdi Birinchi marta 75 m ikkinchisida ndash 82 m uchinchisida - 88 m torsquortinchisida - 74m va beshinchi marta - 91 m borsquoldi Korsquolning orsquortacha chuqurligi qanday4 Ifodaning qiymatini toping 40 ndash 24 ∙ (406 29)5 Qayiqning oqimga qarshi tezligi 0 9 kmsoat Qayiqning orsquoz tezligi 32 kmsoat Qayiqning oqim borsquoyicha tezligini va oqimning tezligini toping

Yozma ish 12I variant

1Saylov uchastkasida 25000 ta saylovchi bor Bu saylovchilarning 60 i ovoz berishda ishtirok etishdi Ovoz berishda nechta saylovchi ishtirok etdi 2Sayyoh eshkakli qayiqda 504 km suzdi bu butun yorsquolning 36 ini tashkil etadi Butun yorsquolning uzunligini toping 3Dorsquokonda 800 kg kartoshka bor edi Uning 60 ini sotishdi Dorsquokonda qancha kartoshka qoldi 4 СЕ nur DCM torsquogrsquori burchakni ikkita DCE va ЕСМ burchaklarga borsquoladi Agar DCE burchak DCM burchakning 04 qismini tashkil qilsa bu burchaklarning gradus orsquolchovini toping 5Vrachlar kunduzgi ovqatlanish normasini 4 maxalga quyidagicha taqsimlashni maslahat beradilar nonushta - 25 ikkinchi nonushta - 15 tushlik - 45 va kechki ovqat - 15 Ovqatlanish normasiga mos doiraviy diagramma yasang

II variant

1 Shaharda 30000 ta aholi yashaydi Ularning 23 ini bolalar tashkil qiladi Shahardagi bolalar soni echta 2Matematikadan olimpiadada qatnashuvchilarning 32 i maqtov yorligrsquoI bilan taqdirlandi Agar taqdirlanganlar soni 416 ta borsquolsa nechta orsquoquvchi olimpiadada qatnashgan 3 Shanbalikda 160 kishi qatnashdi Ularning 25 i yorsquolni tarsquomirlashdi qolganlari esa daraxt ekishdi Nechta kishi daraxt ekishdi 4 MN nur CMD torsquogrsquori burchakni CMN va NМD burchaklarga borsquoladi NMD burchak CMD burchakning 08 qismini tashkil qilsa CMN burchakning gradus orsquolchovini toping 5 Yer sharida quruqlik quyidagicha borsquolingan Orsquormonlar - 57 mln kvm Chorsquollar - 24 mlnkvm Tundralar dashtlar va botqoqlar - 54 mlnkv m Xaydalgan yerlar - 16 mlnkvm Marsquolumotlar asosida doiraviy diagramma yasang

Yozma ish 13I variant

1Ifodaning qiymatini toping (18 + 12 ∙ 27) (327 - 156)

2Tenglamani yeching 3 8

9minus у=2 7

9 3Ifodaning qiymatini toping (18 ndash 169) ∙ 33 + 3 75 4Tarozida tortib uchta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 352 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping 5Qulupnoy tarkibida orsquortacha 6 shakar bor 12 kg qulupnoyda qancha shakar bor

II variant1 Ifodaning qiymatini toping (1350 45 - 15) ∙ (48 + 77)

6

2Tenglamani yeching 7 3

5minus у=5 2

53 Ifodaning qiymatini toping (21 ndash 183) ∙ 66 + 3 064 Birinchi soatda changrsquoichi 108 km ikkinchi soatda 94 km va uchinchi soatda 92 км yurdi Bir soatda changrsquoichi orsquortacha necha kilometr yurgan

5 Bodringning tarkibida orsquortacha 95 suv bor 20 kg bodringda qancha suv kilogram bor

I CHORAKMatematika 6 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1а) 20 sonining b) 13 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing2а) 9 soniga b) 11 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing36538 6780 7835 9391 10 032 10 060 24 575 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v) 10 ga bolsquolinadi4Bir nechta bolalarga 24 ta yongrsquooqni teng borsquolib berish kerak Buning uchun nechta bola borsquolishi mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 9 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

II variant1 а) 30 sonining b) 23 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing 2а) 7 soniga b) 13 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing34866 3035 7160 12 382 50 047 305 085 50 300 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v)10 ga bolsquolinadi4 36 ta yongrsquooqni qancha teng qismlarga ajratish mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 3 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

124 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing 2 22ltxlt31 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajrating 4104448 ta laquoТrufelraquo va 36 ta laquoQoraqumraquo konfetlarini barchasini ishlatib bir xil sovgrsquoa tayyorlash kerak bunda eng korsquopi bilan nechta sovgrsquoa chiqadi5Stol tennis borsquoyicha musobaqada tarkibi borsquoyicha teng komandalar ishtirok etdi 145 ta orsquogrsquoil bolalar va 87 ta qizlar qatnashishdi Musobaqalarda nechta komanda ishtirok etgan Har bir komandada nechtadan orsquogrsquoil va nechtadan qiz qatnashgan

II variant136 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing2 71ltxlt79 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajratingi 55444Yangi yil da bolalar bir xil sovgrsquoalar olishdi Barcha sovgrsquoalar uchun 123 ta apelsin va 82 ta olma ishlatilgan borsquolsa har bir sovgrsquoada nechta olma va nechta apelsin bor5Kichik qutiga 24 ta qalam kattasiga 30 ta qalam sigrsquoadi Kichik qutiga ham katta qutiga ham joylash mumkin borsquolishi uchun eng kamida nechta qalam borsquolishi kerak

3 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

56= х

36 b)

х11

=2555 c)

18х

=35

2Kasrlarni qisqartiring

1015

1218

2448

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

45 va

13 b)

47 va

1114 c)

736 va

724

4 Bir ishchi 16 ta bir xil detalni 6 soatda ikkinchi ishchi 24 ta shunday detalni 15 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi5Аziz 5 sekundda 3 qadam Anvar esa shunday uzunlikdagi 5 ta qadamni 8 sekundda bosib orsquotadi Kim tez yuradi

II varianr

7

1Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

37= х

21 b)

х39

= 813 c)

5х=30

48

2Kasrlarni qisqartiring

1421

69

8899

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

35 va

47 b)

29 va

518 c)

514 va

835

4 Bir ishchi 5ta bir xil detalni 4 soatda ikkinchi ishchi 4 ta shunday detalni 5 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi 5 20 metr matodan 8 ta bir xil kattalar korsquoylagi tikildi 12 metridan 8ta bolalar korsquoylagi tikildi Bitta kattalar korsquoylagiga va bitta bolalar korsquoylagiga qanchadan mato ketgan

4 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

548

+ 38+ 1

48 b)( 715

+ 29 )minus 2

15

2Ayirishni bajaring а) 1minus5

8 b) 6minus2

5 c) 8minus4 7

8

3Amallarni bajaring а) 7 5

12+4 3

8 b) 3 3

10minus1 7

15

4Birinchi kunda 3

20 km yorsquolni asphalt bilan qoplashdi ikkinchi kuni birinchi kundan 15 km ga korsquoproq qoplandi

Bu ikki kunda yorsquolning necha kilometri asphalt bilan qoplandi

5Romni borsquoyash uchun 2 710 kg borsquoyoq ishlatildi Eshikni borsquoyash uchun polga ketganidan 4 3

5 kg kam borsquoyoq ketdi

Agar polni borsquoyash uchun 10 1920 kg borsquoyoq ishlatilgan borsquolsa jami qancha borsquoyoq ishlatilgan

II variant 1Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

736

+ 15+ 5

36 b)( 16+ 7

15 )minus 215

2Ayirishni bajaring а) 1minus7

9 b) 7minus3

5 c) 8minus3 7

8

3Amallarni bajaring а) 3 11

20+2 9

30 b) 9 5

6minus2 3

4

4 Birinchi oyda zavod yillik rejaning 18 qismini ikkinchi oyda birinchisidan -

124 qismga kam bajardi Shu ikki

oyda zavod yillik rejaning qancha qismini bajardi

5 Ertalabki sogrsquoilgan sut 8 12 litr kechkisi 6 3

10 litr tushlikda esa ertalabkidan 35 litr kam sut sogrsquoildi Bir kunda

qancha sut sogrsquoilgan

II CHORAKMatematika 6 ndash sinf 5 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 4 2

3sdot1 2

7 b)

58sdot4

5 d)

925

sdot2 17sdot1 5

9

2 Hisoblang 3 2

7sdot2

3+ 2

3sdot2 5

7

8

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

I CHORAK Matematika 5 - sinf1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Sonlarni raqamlar bilan yozing 60 million 5 ming 40 2 АС kesma chizing va unda К nuqtani belgilang АК va КС kesmalarni olsquolchang 3 Koordinata nurida (son nuruda) 995 va 1003 sonlari orasida yotuvchi natural sonlarni yozing4 Metrlarda ifodalang 3 km 2 km 300 m 1 km 50 m 5 km 205m5 Qaysi biri katta 6 m 42 sm mi yoki 640 sm Javobini iquest belgi yordamida yozing

II variant1 Sonlarni raqamlar bilan yozing 7 million 37 ming 8 2 ВD kesma chizing va unda E nuqtani belgilang BE va DE kesmalarni olsquolchang3 Koordinata nurida (son nuruda) 996 va 1006 sonlari orasida yotuvchi natural sonlarni yozing4Millimetrlarda ifodalang 2 sm 5sm 8mm 4 dm 1 dm 3 sm5 Qaysi biri katta 3 km 870 m mi yoki 3880 m Javobini iquest belgi yordamida yozing

2 ndash nazorat ishi Yozma ishI variant

1Koordinata nurida qolsquoshishni tasvirlang 4 + 32Qolsquoshishning guruhlash qonunini qolsquollab amallarni bajaring71 + 39 999) + 10 0013Qulay usul bilan hisoblng (6112 + 1596) ndash 4964 Berilgan matodan har biriga 2 m dan sarflab 17 ta bolalar plashi tikish mumkin Shu matodan har biriga 4 m dan sarflab 8 ta kattalar plashi tikish mumkinmi5Uzunlikka balandlikka va nayza bilan sakrash borsquoyicha musobaqada 42 sportchi qatnashdi Balandlikka 13 ta sportchi uzunlikka 22 ta sportchi qolganlari esa nayza bilan sakradi Nayza bilan sakrovchilarning sonini topish ifodasini tuzing va uni hisoblang

II вариант1Koordinata nurida qolsquoshishni tasvirlang 4 + 52Qolsquoshishning guruhlash qonunini qolsquollab amallarni bajaring99 + (4801 + 15 200)3Qulay usul bilan hisoblng (8593 + 1407) ndash 9994Maktab bogrsquoidan orsquoquvchilar olma terib har biriga 25 kg dan yashiklarga joyladilar 875 kg olmani joylash uchun 40 ta yashik yetadimi5 Xaydovchi ertalab avtomobilga 115 litr benzin quydi Bu benzinning 47 litrini tushlikkacha 55 litrini tushlikdan sorsquong sarfladi Qancha litr benzin qolgan Ifoda tuzing va uning qiymatini toping

3 ndash nazorat ishi Yozma ishI variant

1 135 dan katta va 141 dan kichik 7 raqami bilan tugagan sonni toping 2Koordinata nurini chizing va unda С(6) nuqtani belgilang bu nuqtadan orsquongga 5 birlik kesma qorsquoying va D nuqtani belgilang D nuqtaning koordinatasi nimaga teng 3Ukasi x yoshda akasi esa undan 5 yosh katta Ifoda tuzing va x=12 da uning qiymatini toping4Xonadonning elektr orsquotkazgichlarni almashtirish uchun birinchi xonaga 39 m ikkinchi xonaga birinchisidan 15 m kam sim orsquotkazgich kerak borsquoladi Oshxona yuvinish xonasi va boshqa xonalar uchun ikkita xonaga qancha ketgan borsquolsa shuncha sim orsquotkazgich kerak borsquoladi Bu xonadon uchun jami necha metr sim orsquotkazgich kerak borsquoladi 5Taksoparkda a ta taksi bor Ertalab soat 600 da m ta taksi va soat 800 da yana 124 ta taksi ishga chiqdi Qolganlari tarsquomirlash uchun qoldirildi Tarsquomirlashga qoldirilgan taksilar sonini topish uchun ifoda tuzing va a=294 m=140 borsquolganda hisoblang

II variant1437 dan katta va 457 dan kichik 7 raqami bilan tugagan sonni toping 2 Koordinata nurini chizing va unda M(3) nuqtani belgilang bu nuqtadan 7 birlik kesma qorsquoying va T nuqtani belgilang T nuqtaning koordinatasi nimaga teng3 Ukasi x yoshda akasi esa undan 5 yosh katta Ifoda tuzing va х=10 da uning qiymatini toping4 Bolalar bogrsquochasiga olxorsquori nok va olmalar keltirishdi Olxorsquori 28 kg nok olxorsquoridan 16 kg korsquop olmalar esa nok va olxorsquori qancha borsquolsa shuncha keltirildi Bolalar bogrsquochasiga jami necha kilogramm meva keltirilgan5 Chilangar uch kunda a ta detal tayyorladi Birinchi kuni 78 ta ikkinchi kuni m ta detal tayyorladi Uchinchi kuni qancha detal tayyorladi Ifoda tuzing va a=248 m=80 da hisoblang

2

II CHORAK Matematika 5 - sinf4 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qulay usul bilan hisoblang 125 middot 80 middot 42Bolsquolishni bajaring 22 914 000 60303 Tenglamani yeching 16 xminus9 x=8404 Qopda 50 kg shakar bor edi Uni har birida 3 kg dan qilib paketlarga taqsimlashdi Qopda qancha kg shakar qoldi5Teploxod 6 soatda 210 km poyezd esa 4 soatda 420 km yorsquol yurdiPoyezdning tezligi teploxodning tezligidan necha marta katta

II variant1 Qulay usul bilan hisoblang 250 middot 3 middot 402 Bolsquolishni bajaring 4 645 671 84933 Tenglamani yeching 8 yminus3 y=554Uzunligi 265 sm borsquolgan arqonni 25 sm dan qilib bir hil borsquolaklarga borsquolishdi Qanday uzunlikdagi borsquolak qoldi5 Poyezd 336 km ni 4 soatda avtobus esa 126 km ni 3 soatda bosib orsquotdi Avtobusning tezligi poyezdning tezligidan necha marta kichik

5 - nazorat ishiI variant

1 Ifodaning qiymatini toping 1024 128 middot 15 102 Sonli ifodaning qiymatini toping (73 middot 32 ndash 672 16) 27 + 13

3 Ifodaning qiymatini toping а) 52+42

b) 7+43

4Poyezd har biriga 30 tonna yuk sigrsquoadigan 32 ta vagondan tashkil topgan 4800 tonna yukni tashish uchun nechta shunday poyezd kerak borsquoladi5 Bir ishchi bir soatda 15 ta detal tayyorlaydi ikkinchisi esa undan 3 ta detal kam tayyorlaydi Ular birgalikda 8 soat ishlab nechta detal tayyorlashadi

II variant1 Ifodaning qiymatini toping 39 middot 45 65 middot 22 Sonli ifodaning qiymatini toping 12 + 53 middot 33) 35 - 15

3 Ifodaning qiymatini toping а) 52+62 b) 73+4

4Yengil atletika borsquoyicha musobaqaning birinchi kunida stadionda 41616 ta tomoshabin borsquolgan Ikkinchi kuni birinchi kundagidan 6 marta kam tomoshabin borsquoldi Ikkala kun birgalikda stadionda qancha tomoshabin borsquolgan 5Bir avtomat bir minitda 60 ta banka yopadi ikkinchisi esa birinchisidan 5 banka korsquop yopadi Ikkala avtomat birga yoqib qorsquoyilsa 2500 ta bankani qancha minutda yopadi

6 - nazorat ishiI variant

1Agar t = 12 soat s = 240 km bolsquolsa yol formulasi bolsquoyicha v ning qiymatini toping2 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning bolsquoyi 28 sm kengligi (eni) esa 7 marta kam Tolsquoglsquori tolsquortburchakning yuzi nimaga teng3а) Kvadrat metrlarda ifodalang 5 ga 18 а

b) Gektarlarda ifodalang 420 000m2

4Jismoniy tarbiya zalining hajmi 1800 m3 Uning balandligi 5 m Polning yuzini toping

5 а) Santimetr kublarda ifodalang 5dm3635sm3

b) Detsimetr kublarda ifodalang 6m3580dm3

II variant1 Agar t = 5 sekund s = 15 м bolsquolsa yol formulasi bolsquoyicha v ning qiymatini toping 2 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning bolsquoyi 65 sm kengligi (eni) esa 5 marta kam Tolsquoglsquori tolsquortburchakning yuzi nimaga teng3 а) Kvadrat metrlarda ifodalang 3 ga 16 а

b) Gektarlarda ifodalang 450 000m2

4 Xonaning hajmi 75 m3 Uning balandligi 3 m Polning yuzini toping5 а) Santimetr kublarda ifodalang 3 dm36 sm3

3

b) Detsimetr kublarda ifodalang 5 m3360 dm3 III CHORAK

Математiка V sinf Nazorat ishi 7I variant

1Markazi А nuqtada va radiusi 2 sm borsquolgan doira chizing Ikkita nuqtani belgilangа) aylanada yotuvchib) doirada yotuvchid) doirada yotmaydigan

2 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring

513

713

313

113

3 Yozing а) Maxraji 6 borsquolgan barcha torsquogrsquori kasrlarni b) Surati 5 borsquolgan barcha notorsquogrsquori kasrlarni

4Bir bidonda 25 litr ikkinchisida esa birinchisidan

15 litr korsquop sut bor Ikkala bidonda qaqncha sut bor

5Bir ishchi bir soatda 15 ta detal ikkinchisi undan 3 ta detal kam tayyorlaydi Ular birga ishlab 8 soatda qancha detal tayyorlaydilar

II variant 1 Markazi O nuqtada va radiusi 3 sm borsquolgan doira chizing Ikkita nuqtani belgilangа) aylanada yotuvchi b) doirada yotuvchi d) doirada yotmaydigan

2 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring

1117

217

1017

517

3 Yozing а) Maxraji 7 borsquolgan barcha torsquogrsquori kasrlarni b) Surati 4 borsquolgan barcha notorsquogrsquori kasrlarni

4 Birinchi soatda sayyoh butun yorsquolning 5

13 qismini ikkinchi soatda esa birinchisidan 3

13 ga kam yorsquol yurd Ikki

soatda sayyoh butun yorsquolning qanday qismini bosib orsquotdi 5 Bir avtomat bir minutda 60 ta banka ikkinchisi esa 5 ta banka korsquop yopadi Ikki avtomat birgalikda necha minutda 2500 ta bankani yopadi

Nazorat ishi 8I variant

1Borsquolinmani kasr korsquorinishida yozing а) 4 7 b) 8 11 d) 9 1 va kasrni borsquolinma korsquorinishida yozing 11

6 55

287

2Notorsquogrsquori kasr korsquorinishida yozing 3 1

25 2

3 4 3

7

3Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

54

187

7777

44 metr gazlamadan 7 ta yubka tikishdi Har bir yubkaga qanchadan gazlama

ketgan

5Bir detalni tayyorlash uchun reja borsquoyicha 3 415 soat kerak borsquoladi ammo ishchi uni tayyorlashga

815 soat kam

sarfladi Boshqa detalni tayyorlash uchun ishchi birinchisiga sarflagan vaqtidan 1 115 soat korsquop sarfladi Bu ikki

detalni tayyorlash uchun ishchi qancha vaqt sarflagan

II variant1 Borsquolinmani kasr korsquorinishida yozing а) 3 5 b) 6 13 d) 8 1 va kasrni borsquolinma korsquorinishida yozing 1735

157

99

2 Notorsquogrsquori kasr korsquorinishida yozing 7 1

83 4

51 7

10

4

3 Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

75

1211

6666

4Uzunligi 7 m borsquolgan arqonni 12 ta teng borsquolaklarga borsquolishdi Har bir borsquolakning

uzunligini toping

5 Bir savatda 4 725 kg olma bor Undan 1 9

15 kg olma olingandan sorsquong bu savatda boshqa savatdagi olmadan 8

25

kg kam olma qoldi Dastlab ikkala savatda birgalikda qancha olma borsquolgan Nazorat ishi 9

I variant

1Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 7 butun orsquondan 8 b) 78 butun yuzdan 1 в) 76 butun mingdan 32

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 3 7

107 9

1001323

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 3456 3465 8149 8079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00082 0037 00044 0084 Uchta bidonda 96 litr yogrsquo bor Birinchi bidonda 34 litr ikkinchisida esa 07 litr kam yogrsquobor Uchinchi bidonda qancha yogrsquo bor5Sirdaryoning uzunligini kilometrda ifodalang - 3019 m Hosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

II variant1 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 8 butun orsquondan 9 b) 56 butun yuzdan 1 d) 37 butun mingdan 54

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 5 9

108 7

10017 43

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 2456 2465 7149 7079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00071 0058 00033 006

4 Uchta butun pishloq 137 kg Birinchisi 46 kg ikkinchisi esa birinchisidan 07 kg kam Uchinchi pishloq qancha kilogramm 5 Elbrus chorsquoqqisining uzunligini kilometrda ifodalang - 5642 mHosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

IV CHORAKMatematika V sinf Yozma ish 10

I variant1Borsquolishni bajaring а) 9315 23 b) 14 706 1002Ifodaning qiymatini toping 3 ∙ 013 ∙ 05 ∙ 23Tomonlari 6 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 30 sm va 75 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi426 ta bir xil detalning massasi 884 kg borsquolsa 15 ta shunday detalning massasini toping5Tenglamani yeching 8у + 57 = 241

II variant1Borsquolishni bajaring а) 1359 18 b) 63706 1002Ifodaning qiymatini toping 12 ∙ 709 ∙ 5 ∙ 103Tomonlari 7 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 35 sm va 70 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi4 Motosiklchi belgilangan joygacha 330 km yorsquol bosdi Birinchi 3 soatda 60 kmsoat tezlik bilan yurdi qolgan yorsquolni 2 soatda bosib orsquotdi Yorsquolning ikkinchi qismidagi tezligi birinchi qismidagi tezligidan necha marta korsquop borsquolgan5 Tenglamani yeching 9х + 39 = 318

Yozma ish 11I variant

1 Korsquopaytirishni bajaring а) 7125 ∙ 26 b) 00018 ∙ 34

5

2Borsquolishni bajaring а) 29 64 76 b) 72 00453Tarozida tortib besta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 351 kg 303 kg va 27 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping4 Ifodaning qiymatini toping 50 ndash 23 ∙ (666 37) 5 Katerning oqim borsquoyicha tezligi 391 kmsoat Katerning orsquoz tezligi 365 kmsoat Daryo oqimining tezligi va katerning oqimga qarshi tezligini toping

II variant1 Korsquopaytirishni bajaring а) 3725 ∙ 24 b) 00018 ∙ 242 Borsquolishni bajaring а) 60 03 87 b) 364 00653 Korsquolning chuqurligini aniqlash uchun besh marta orsquolchashni amalga oshirishdi Birinchi marta 75 m ikkinchisida ndash 82 m uchinchisida - 88 m torsquortinchisida - 74m va beshinchi marta - 91 m borsquoldi Korsquolning orsquortacha chuqurligi qanday4 Ifodaning qiymatini toping 40 ndash 24 ∙ (406 29)5 Qayiqning oqimga qarshi tezligi 0 9 kmsoat Qayiqning orsquoz tezligi 32 kmsoat Qayiqning oqim borsquoyicha tezligini va oqimning tezligini toping

Yozma ish 12I variant

1Saylov uchastkasida 25000 ta saylovchi bor Bu saylovchilarning 60 i ovoz berishda ishtirok etishdi Ovoz berishda nechta saylovchi ishtirok etdi 2Sayyoh eshkakli qayiqda 504 km suzdi bu butun yorsquolning 36 ini tashkil etadi Butun yorsquolning uzunligini toping 3Dorsquokonda 800 kg kartoshka bor edi Uning 60 ini sotishdi Dorsquokonda qancha kartoshka qoldi 4 СЕ nur DCM torsquogrsquori burchakni ikkita DCE va ЕСМ burchaklarga borsquoladi Agar DCE burchak DCM burchakning 04 qismini tashkil qilsa bu burchaklarning gradus orsquolchovini toping 5Vrachlar kunduzgi ovqatlanish normasini 4 maxalga quyidagicha taqsimlashni maslahat beradilar nonushta - 25 ikkinchi nonushta - 15 tushlik - 45 va kechki ovqat - 15 Ovqatlanish normasiga mos doiraviy diagramma yasang

II variant

1 Shaharda 30000 ta aholi yashaydi Ularning 23 ini bolalar tashkil qiladi Shahardagi bolalar soni echta 2Matematikadan olimpiadada qatnashuvchilarning 32 i maqtov yorligrsquoI bilan taqdirlandi Agar taqdirlanganlar soni 416 ta borsquolsa nechta orsquoquvchi olimpiadada qatnashgan 3 Shanbalikda 160 kishi qatnashdi Ularning 25 i yorsquolni tarsquomirlashdi qolganlari esa daraxt ekishdi Nechta kishi daraxt ekishdi 4 MN nur CMD torsquogrsquori burchakni CMN va NМD burchaklarga borsquoladi NMD burchak CMD burchakning 08 qismini tashkil qilsa CMN burchakning gradus orsquolchovini toping 5 Yer sharida quruqlik quyidagicha borsquolingan Orsquormonlar - 57 mln kvm Chorsquollar - 24 mlnkvm Tundralar dashtlar va botqoqlar - 54 mlnkv m Xaydalgan yerlar - 16 mlnkvm Marsquolumotlar asosida doiraviy diagramma yasang

Yozma ish 13I variant

1Ifodaning qiymatini toping (18 + 12 ∙ 27) (327 - 156)

2Tenglamani yeching 3 8

9minus у=2 7

9 3Ifodaning qiymatini toping (18 ndash 169) ∙ 33 + 3 75 4Tarozida tortib uchta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 352 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping 5Qulupnoy tarkibida orsquortacha 6 shakar bor 12 kg qulupnoyda qancha shakar bor

II variant1 Ifodaning qiymatini toping (1350 45 - 15) ∙ (48 + 77)

6

2Tenglamani yeching 7 3

5minus у=5 2

53 Ifodaning qiymatini toping (21 ndash 183) ∙ 66 + 3 064 Birinchi soatda changrsquoichi 108 km ikkinchi soatda 94 km va uchinchi soatda 92 км yurdi Bir soatda changrsquoichi orsquortacha necha kilometr yurgan

5 Bodringning tarkibida orsquortacha 95 suv bor 20 kg bodringda qancha suv kilogram bor

I CHORAKMatematika 6 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1а) 20 sonining b) 13 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing2а) 9 soniga b) 11 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing36538 6780 7835 9391 10 032 10 060 24 575 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v) 10 ga bolsquolinadi4Bir nechta bolalarga 24 ta yongrsquooqni teng borsquolib berish kerak Buning uchun nechta bola borsquolishi mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 9 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

II variant1 а) 30 sonining b) 23 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing 2а) 7 soniga b) 13 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing34866 3035 7160 12 382 50 047 305 085 50 300 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v)10 ga bolsquolinadi4 36 ta yongrsquooqni qancha teng qismlarga ajratish mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 3 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

124 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing 2 22ltxlt31 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajrating 4104448 ta laquoТrufelraquo va 36 ta laquoQoraqumraquo konfetlarini barchasini ishlatib bir xil sovgrsquoa tayyorlash kerak bunda eng korsquopi bilan nechta sovgrsquoa chiqadi5Stol tennis borsquoyicha musobaqada tarkibi borsquoyicha teng komandalar ishtirok etdi 145 ta orsquogrsquoil bolalar va 87 ta qizlar qatnashishdi Musobaqalarda nechta komanda ishtirok etgan Har bir komandada nechtadan orsquogrsquoil va nechtadan qiz qatnashgan

II variant136 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing2 71ltxlt79 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajratingi 55444Yangi yil da bolalar bir xil sovgrsquoalar olishdi Barcha sovgrsquoalar uchun 123 ta apelsin va 82 ta olma ishlatilgan borsquolsa har bir sovgrsquoada nechta olma va nechta apelsin bor5Kichik qutiga 24 ta qalam kattasiga 30 ta qalam sigrsquoadi Kichik qutiga ham katta qutiga ham joylash mumkin borsquolishi uchun eng kamida nechta qalam borsquolishi kerak

3 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

56= х

36 b)

х11

=2555 c)

18х

=35

2Kasrlarni qisqartiring

1015

1218

2448

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

45 va

13 b)

47 va

1114 c)

736 va

724

4 Bir ishchi 16 ta bir xil detalni 6 soatda ikkinchi ishchi 24 ta shunday detalni 15 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi5Аziz 5 sekundda 3 qadam Anvar esa shunday uzunlikdagi 5 ta qadamni 8 sekundda bosib orsquotadi Kim tez yuradi

II varianr

7

1Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

37= х

21 b)

х39

= 813 c)

5х=30

48

2Kasrlarni qisqartiring

1421

69

8899

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

35 va

47 b)

29 va

518 c)

514 va

835

4 Bir ishchi 5ta bir xil detalni 4 soatda ikkinchi ishchi 4 ta shunday detalni 5 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi 5 20 metr matodan 8 ta bir xil kattalar korsquoylagi tikildi 12 metridan 8ta bolalar korsquoylagi tikildi Bitta kattalar korsquoylagiga va bitta bolalar korsquoylagiga qanchadan mato ketgan

4 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

548

+ 38+ 1

48 b)( 715

+ 29 )minus 2

15

2Ayirishni bajaring а) 1minus5

8 b) 6minus2

5 c) 8minus4 7

8

3Amallarni bajaring а) 7 5

12+4 3

8 b) 3 3

10minus1 7

15

4Birinchi kunda 3

20 km yorsquolni asphalt bilan qoplashdi ikkinchi kuni birinchi kundan 15 km ga korsquoproq qoplandi

Bu ikki kunda yorsquolning necha kilometri asphalt bilan qoplandi

5Romni borsquoyash uchun 2 710 kg borsquoyoq ishlatildi Eshikni borsquoyash uchun polga ketganidan 4 3

5 kg kam borsquoyoq ketdi

Agar polni borsquoyash uchun 10 1920 kg borsquoyoq ishlatilgan borsquolsa jami qancha borsquoyoq ishlatilgan

II variant 1Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

736

+ 15+ 5

36 b)( 16+ 7

15 )minus 215

2Ayirishni bajaring а) 1minus7

9 b) 7minus3

5 c) 8minus3 7

8

3Amallarni bajaring а) 3 11

20+2 9

30 b) 9 5

6minus2 3

4

4 Birinchi oyda zavod yillik rejaning 18 qismini ikkinchi oyda birinchisidan -

124 qismga kam bajardi Shu ikki

oyda zavod yillik rejaning qancha qismini bajardi

5 Ertalabki sogrsquoilgan sut 8 12 litr kechkisi 6 3

10 litr tushlikda esa ertalabkidan 35 litr kam sut sogrsquoildi Bir kunda

qancha sut sogrsquoilgan

II CHORAKMatematika 6 ndash sinf 5 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 4 2

3sdot1 2

7 b)

58sdot4

5 d)

925

sdot2 17sdot1 5

9

2 Hisoblang 3 2

7sdot2

3+ 2

3sdot2 5

7

8

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

II CHORAK Matematika 5 - sinf4 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qulay usul bilan hisoblang 125 middot 80 middot 42Bolsquolishni bajaring 22 914 000 60303 Tenglamani yeching 16 xminus9 x=8404 Qopda 50 kg shakar bor edi Uni har birida 3 kg dan qilib paketlarga taqsimlashdi Qopda qancha kg shakar qoldi5Teploxod 6 soatda 210 km poyezd esa 4 soatda 420 km yorsquol yurdiPoyezdning tezligi teploxodning tezligidan necha marta katta

II variant1 Qulay usul bilan hisoblang 250 middot 3 middot 402 Bolsquolishni bajaring 4 645 671 84933 Tenglamani yeching 8 yminus3 y=554Uzunligi 265 sm borsquolgan arqonni 25 sm dan qilib bir hil borsquolaklarga borsquolishdi Qanday uzunlikdagi borsquolak qoldi5 Poyezd 336 km ni 4 soatda avtobus esa 126 km ni 3 soatda bosib orsquotdi Avtobusning tezligi poyezdning tezligidan necha marta kichik

5 - nazorat ishiI variant

1 Ifodaning qiymatini toping 1024 128 middot 15 102 Sonli ifodaning qiymatini toping (73 middot 32 ndash 672 16) 27 + 13

3 Ifodaning qiymatini toping а) 52+42

b) 7+43

4Poyezd har biriga 30 tonna yuk sigrsquoadigan 32 ta vagondan tashkil topgan 4800 tonna yukni tashish uchun nechta shunday poyezd kerak borsquoladi5 Bir ishchi bir soatda 15 ta detal tayyorlaydi ikkinchisi esa undan 3 ta detal kam tayyorlaydi Ular birgalikda 8 soat ishlab nechta detal tayyorlashadi

II variant1 Ifodaning qiymatini toping 39 middot 45 65 middot 22 Sonli ifodaning qiymatini toping 12 + 53 middot 33) 35 - 15

3 Ifodaning qiymatini toping а) 52+62 b) 73+4

4Yengil atletika borsquoyicha musobaqaning birinchi kunida stadionda 41616 ta tomoshabin borsquolgan Ikkinchi kuni birinchi kundagidan 6 marta kam tomoshabin borsquoldi Ikkala kun birgalikda stadionda qancha tomoshabin borsquolgan 5Bir avtomat bir minitda 60 ta banka yopadi ikkinchisi esa birinchisidan 5 banka korsquop yopadi Ikkala avtomat birga yoqib qorsquoyilsa 2500 ta bankani qancha minutda yopadi

6 - nazorat ishiI variant

1Agar t = 12 soat s = 240 km bolsquolsa yol formulasi bolsquoyicha v ning qiymatini toping2 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning bolsquoyi 28 sm kengligi (eni) esa 7 marta kam Tolsquoglsquori tolsquortburchakning yuzi nimaga teng3а) Kvadrat metrlarda ifodalang 5 ga 18 а

b) Gektarlarda ifodalang 420 000m2

4Jismoniy tarbiya zalining hajmi 1800 m3 Uning balandligi 5 m Polning yuzini toping

5 а) Santimetr kublarda ifodalang 5dm3635sm3

b) Detsimetr kublarda ifodalang 6m3580dm3

II variant1 Agar t = 5 sekund s = 15 м bolsquolsa yol formulasi bolsquoyicha v ning qiymatini toping 2 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning bolsquoyi 65 sm kengligi (eni) esa 5 marta kam Tolsquoglsquori tolsquortburchakning yuzi nimaga teng3 а) Kvadrat metrlarda ifodalang 3 ga 16 а

b) Gektarlarda ifodalang 450 000m2

4 Xonaning hajmi 75 m3 Uning balandligi 3 m Polning yuzini toping5 а) Santimetr kublarda ifodalang 3 dm36 sm3

3

b) Detsimetr kublarda ifodalang 5 m3360 dm3 III CHORAK

Математiка V sinf Nazorat ishi 7I variant

1Markazi А nuqtada va radiusi 2 sm borsquolgan doira chizing Ikkita nuqtani belgilangа) aylanada yotuvchib) doirada yotuvchid) doirada yotmaydigan

2 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring

513

713

313

113

3 Yozing а) Maxraji 6 borsquolgan barcha torsquogrsquori kasrlarni b) Surati 5 borsquolgan barcha notorsquogrsquori kasrlarni

4Bir bidonda 25 litr ikkinchisida esa birinchisidan

15 litr korsquop sut bor Ikkala bidonda qaqncha sut bor

5Bir ishchi bir soatda 15 ta detal ikkinchisi undan 3 ta detal kam tayyorlaydi Ular birga ishlab 8 soatda qancha detal tayyorlaydilar

II variant 1 Markazi O nuqtada va radiusi 3 sm borsquolgan doira chizing Ikkita nuqtani belgilangа) aylanada yotuvchi b) doirada yotuvchi d) doirada yotmaydigan

2 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring

1117

217

1017

517

3 Yozing а) Maxraji 7 borsquolgan barcha torsquogrsquori kasrlarni b) Surati 4 borsquolgan barcha notorsquogrsquori kasrlarni

4 Birinchi soatda sayyoh butun yorsquolning 5

13 qismini ikkinchi soatda esa birinchisidan 3

13 ga kam yorsquol yurd Ikki

soatda sayyoh butun yorsquolning qanday qismini bosib orsquotdi 5 Bir avtomat bir minutda 60 ta banka ikkinchisi esa 5 ta banka korsquop yopadi Ikki avtomat birgalikda necha minutda 2500 ta bankani yopadi

Nazorat ishi 8I variant

1Borsquolinmani kasr korsquorinishida yozing а) 4 7 b) 8 11 d) 9 1 va kasrni borsquolinma korsquorinishida yozing 11

6 55

287

2Notorsquogrsquori kasr korsquorinishida yozing 3 1

25 2

3 4 3

7

3Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

54

187

7777

44 metr gazlamadan 7 ta yubka tikishdi Har bir yubkaga qanchadan gazlama

ketgan

5Bir detalni tayyorlash uchun reja borsquoyicha 3 415 soat kerak borsquoladi ammo ishchi uni tayyorlashga

815 soat kam

sarfladi Boshqa detalni tayyorlash uchun ishchi birinchisiga sarflagan vaqtidan 1 115 soat korsquop sarfladi Bu ikki

detalni tayyorlash uchun ishchi qancha vaqt sarflagan

II variant1 Borsquolinmani kasr korsquorinishida yozing а) 3 5 b) 6 13 d) 8 1 va kasrni borsquolinma korsquorinishida yozing 1735

157

99

2 Notorsquogrsquori kasr korsquorinishida yozing 7 1

83 4

51 7

10

4

3 Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

75

1211

6666

4Uzunligi 7 m borsquolgan arqonni 12 ta teng borsquolaklarga borsquolishdi Har bir borsquolakning

uzunligini toping

5 Bir savatda 4 725 kg olma bor Undan 1 9

15 kg olma olingandan sorsquong bu savatda boshqa savatdagi olmadan 8

25

kg kam olma qoldi Dastlab ikkala savatda birgalikda qancha olma borsquolgan Nazorat ishi 9

I variant

1Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 7 butun orsquondan 8 b) 78 butun yuzdan 1 в) 76 butun mingdan 32

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 3 7

107 9

1001323

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 3456 3465 8149 8079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00082 0037 00044 0084 Uchta bidonda 96 litr yogrsquo bor Birinchi bidonda 34 litr ikkinchisida esa 07 litr kam yogrsquobor Uchinchi bidonda qancha yogrsquo bor5Sirdaryoning uzunligini kilometrda ifodalang - 3019 m Hosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

II variant1 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 8 butun orsquondan 9 b) 56 butun yuzdan 1 d) 37 butun mingdan 54

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 5 9

108 7

10017 43

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 2456 2465 7149 7079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00071 0058 00033 006

4 Uchta butun pishloq 137 kg Birinchisi 46 kg ikkinchisi esa birinchisidan 07 kg kam Uchinchi pishloq qancha kilogramm 5 Elbrus chorsquoqqisining uzunligini kilometrda ifodalang - 5642 mHosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

IV CHORAKMatematika V sinf Yozma ish 10

I variant1Borsquolishni bajaring а) 9315 23 b) 14 706 1002Ifodaning qiymatini toping 3 ∙ 013 ∙ 05 ∙ 23Tomonlari 6 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 30 sm va 75 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi426 ta bir xil detalning massasi 884 kg borsquolsa 15 ta shunday detalning massasini toping5Tenglamani yeching 8у + 57 = 241

II variant1Borsquolishni bajaring а) 1359 18 b) 63706 1002Ifodaning qiymatini toping 12 ∙ 709 ∙ 5 ∙ 103Tomonlari 7 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 35 sm va 70 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi4 Motosiklchi belgilangan joygacha 330 km yorsquol bosdi Birinchi 3 soatda 60 kmsoat tezlik bilan yurdi qolgan yorsquolni 2 soatda bosib orsquotdi Yorsquolning ikkinchi qismidagi tezligi birinchi qismidagi tezligidan necha marta korsquop borsquolgan5 Tenglamani yeching 9х + 39 = 318

Yozma ish 11I variant

1 Korsquopaytirishni bajaring а) 7125 ∙ 26 b) 00018 ∙ 34

5

2Borsquolishni bajaring а) 29 64 76 b) 72 00453Tarozida tortib besta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 351 kg 303 kg va 27 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping4 Ifodaning qiymatini toping 50 ndash 23 ∙ (666 37) 5 Katerning oqim borsquoyicha tezligi 391 kmsoat Katerning orsquoz tezligi 365 kmsoat Daryo oqimining tezligi va katerning oqimga qarshi tezligini toping

II variant1 Korsquopaytirishni bajaring а) 3725 ∙ 24 b) 00018 ∙ 242 Borsquolishni bajaring а) 60 03 87 b) 364 00653 Korsquolning chuqurligini aniqlash uchun besh marta orsquolchashni amalga oshirishdi Birinchi marta 75 m ikkinchisida ndash 82 m uchinchisida - 88 m torsquortinchisida - 74m va beshinchi marta - 91 m borsquoldi Korsquolning orsquortacha chuqurligi qanday4 Ifodaning qiymatini toping 40 ndash 24 ∙ (406 29)5 Qayiqning oqimga qarshi tezligi 0 9 kmsoat Qayiqning orsquoz tezligi 32 kmsoat Qayiqning oqim borsquoyicha tezligini va oqimning tezligini toping

Yozma ish 12I variant

1Saylov uchastkasida 25000 ta saylovchi bor Bu saylovchilarning 60 i ovoz berishda ishtirok etishdi Ovoz berishda nechta saylovchi ishtirok etdi 2Sayyoh eshkakli qayiqda 504 km suzdi bu butun yorsquolning 36 ini tashkil etadi Butun yorsquolning uzunligini toping 3Dorsquokonda 800 kg kartoshka bor edi Uning 60 ini sotishdi Dorsquokonda qancha kartoshka qoldi 4 СЕ nur DCM torsquogrsquori burchakni ikkita DCE va ЕСМ burchaklarga borsquoladi Agar DCE burchak DCM burchakning 04 qismini tashkil qilsa bu burchaklarning gradus orsquolchovini toping 5Vrachlar kunduzgi ovqatlanish normasini 4 maxalga quyidagicha taqsimlashni maslahat beradilar nonushta - 25 ikkinchi nonushta - 15 tushlik - 45 va kechki ovqat - 15 Ovqatlanish normasiga mos doiraviy diagramma yasang

II variant

1 Shaharda 30000 ta aholi yashaydi Ularning 23 ini bolalar tashkil qiladi Shahardagi bolalar soni echta 2Matematikadan olimpiadada qatnashuvchilarning 32 i maqtov yorligrsquoI bilan taqdirlandi Agar taqdirlanganlar soni 416 ta borsquolsa nechta orsquoquvchi olimpiadada qatnashgan 3 Shanbalikda 160 kishi qatnashdi Ularning 25 i yorsquolni tarsquomirlashdi qolganlari esa daraxt ekishdi Nechta kishi daraxt ekishdi 4 MN nur CMD torsquogrsquori burchakni CMN va NМD burchaklarga borsquoladi NMD burchak CMD burchakning 08 qismini tashkil qilsa CMN burchakning gradus orsquolchovini toping 5 Yer sharida quruqlik quyidagicha borsquolingan Orsquormonlar - 57 mln kvm Chorsquollar - 24 mlnkvm Tundralar dashtlar va botqoqlar - 54 mlnkv m Xaydalgan yerlar - 16 mlnkvm Marsquolumotlar asosida doiraviy diagramma yasang

Yozma ish 13I variant

1Ifodaning qiymatini toping (18 + 12 ∙ 27) (327 - 156)

2Tenglamani yeching 3 8

9minus у=2 7

9 3Ifodaning qiymatini toping (18 ndash 169) ∙ 33 + 3 75 4Tarozida tortib uchta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 352 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping 5Qulupnoy tarkibida orsquortacha 6 shakar bor 12 kg qulupnoyda qancha shakar bor

II variant1 Ifodaning qiymatini toping (1350 45 - 15) ∙ (48 + 77)

6

2Tenglamani yeching 7 3

5minus у=5 2

53 Ifodaning qiymatini toping (21 ndash 183) ∙ 66 + 3 064 Birinchi soatda changrsquoichi 108 km ikkinchi soatda 94 km va uchinchi soatda 92 км yurdi Bir soatda changrsquoichi orsquortacha necha kilometr yurgan

5 Bodringning tarkibida orsquortacha 95 suv bor 20 kg bodringda qancha suv kilogram bor

I CHORAKMatematika 6 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1а) 20 sonining b) 13 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing2а) 9 soniga b) 11 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing36538 6780 7835 9391 10 032 10 060 24 575 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v) 10 ga bolsquolinadi4Bir nechta bolalarga 24 ta yongrsquooqni teng borsquolib berish kerak Buning uchun nechta bola borsquolishi mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 9 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

II variant1 а) 30 sonining b) 23 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing 2а) 7 soniga b) 13 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing34866 3035 7160 12 382 50 047 305 085 50 300 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v)10 ga bolsquolinadi4 36 ta yongrsquooqni qancha teng qismlarga ajratish mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 3 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

124 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing 2 22ltxlt31 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajrating 4104448 ta laquoТrufelraquo va 36 ta laquoQoraqumraquo konfetlarini barchasini ishlatib bir xil sovgrsquoa tayyorlash kerak bunda eng korsquopi bilan nechta sovgrsquoa chiqadi5Stol tennis borsquoyicha musobaqada tarkibi borsquoyicha teng komandalar ishtirok etdi 145 ta orsquogrsquoil bolalar va 87 ta qizlar qatnashishdi Musobaqalarda nechta komanda ishtirok etgan Har bir komandada nechtadan orsquogrsquoil va nechtadan qiz qatnashgan

II variant136 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing2 71ltxlt79 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajratingi 55444Yangi yil da bolalar bir xil sovgrsquoalar olishdi Barcha sovgrsquoalar uchun 123 ta apelsin va 82 ta olma ishlatilgan borsquolsa har bir sovgrsquoada nechta olma va nechta apelsin bor5Kichik qutiga 24 ta qalam kattasiga 30 ta qalam sigrsquoadi Kichik qutiga ham katta qutiga ham joylash mumkin borsquolishi uchun eng kamida nechta qalam borsquolishi kerak

3 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

56= х

36 b)

х11

=2555 c)

18х

=35

2Kasrlarni qisqartiring

1015

1218

2448

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

45 va

13 b)

47 va

1114 c)

736 va

724

4 Bir ishchi 16 ta bir xil detalni 6 soatda ikkinchi ishchi 24 ta shunday detalni 15 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi5Аziz 5 sekundda 3 qadam Anvar esa shunday uzunlikdagi 5 ta qadamni 8 sekundda bosib orsquotadi Kim tez yuradi

II varianr

7

1Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

37= х

21 b)

х39

= 813 c)

5х=30

48

2Kasrlarni qisqartiring

1421

69

8899

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

35 va

47 b)

29 va

518 c)

514 va

835

4 Bir ishchi 5ta bir xil detalni 4 soatda ikkinchi ishchi 4 ta shunday detalni 5 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi 5 20 metr matodan 8 ta bir xil kattalar korsquoylagi tikildi 12 metridan 8ta bolalar korsquoylagi tikildi Bitta kattalar korsquoylagiga va bitta bolalar korsquoylagiga qanchadan mato ketgan

4 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

548

+ 38+ 1

48 b)( 715

+ 29 )minus 2

15

2Ayirishni bajaring а) 1minus5

8 b) 6minus2

5 c) 8minus4 7

8

3Amallarni bajaring а) 7 5

12+4 3

8 b) 3 3

10minus1 7

15

4Birinchi kunda 3

20 km yorsquolni asphalt bilan qoplashdi ikkinchi kuni birinchi kundan 15 km ga korsquoproq qoplandi

Bu ikki kunda yorsquolning necha kilometri asphalt bilan qoplandi

5Romni borsquoyash uchun 2 710 kg borsquoyoq ishlatildi Eshikni borsquoyash uchun polga ketganidan 4 3

5 kg kam borsquoyoq ketdi

Agar polni borsquoyash uchun 10 1920 kg borsquoyoq ishlatilgan borsquolsa jami qancha borsquoyoq ishlatilgan

II variant 1Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

736

+ 15+ 5

36 b)( 16+ 7

15 )minus 215

2Ayirishni bajaring а) 1minus7

9 b) 7minus3

5 c) 8minus3 7

8

3Amallarni bajaring а) 3 11

20+2 9

30 b) 9 5

6minus2 3

4

4 Birinchi oyda zavod yillik rejaning 18 qismini ikkinchi oyda birinchisidan -

124 qismga kam bajardi Shu ikki

oyda zavod yillik rejaning qancha qismini bajardi

5 Ertalabki sogrsquoilgan sut 8 12 litr kechkisi 6 3

10 litr tushlikda esa ertalabkidan 35 litr kam sut sogrsquoildi Bir kunda

qancha sut sogrsquoilgan

II CHORAKMatematika 6 ndash sinf 5 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 4 2

3sdot1 2

7 b)

58sdot4

5 d)

925

sdot2 17sdot1 5

9

2 Hisoblang 3 2

7sdot2

3+ 2

3sdot2 5

7

8

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

b) Detsimetr kublarda ifodalang 5 m3360 dm3 III CHORAK

Математiка V sinf Nazorat ishi 7I variant

1Markazi А nuqtada va radiusi 2 sm borsquolgan doira chizing Ikkita nuqtani belgilangа) aylanada yotuvchib) doirada yotuvchid) doirada yotmaydigan

2 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring

513

713

313

113

3 Yozing а) Maxraji 6 borsquolgan barcha torsquogrsquori kasrlarni b) Surati 5 borsquolgan barcha notorsquogrsquori kasrlarni

4Bir bidonda 25 litr ikkinchisida esa birinchisidan

15 litr korsquop sut bor Ikkala bidonda qaqncha sut bor

5Bir ishchi bir soatda 15 ta detal ikkinchisi undan 3 ta detal kam tayyorlaydi Ular birga ishlab 8 soatda qancha detal tayyorlaydilar

II variant 1 Markazi O nuqtada va radiusi 3 sm borsquolgan doira chizing Ikkita nuqtani belgilangа) aylanada yotuvchi b) doirada yotuvchi d) doirada yotmaydigan

2 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring

1117

217

1017

517

3 Yozing а) Maxraji 7 borsquolgan barcha torsquogrsquori kasrlarni b) Surati 4 borsquolgan barcha notorsquogrsquori kasrlarni

4 Birinchi soatda sayyoh butun yorsquolning 5

13 qismini ikkinchi soatda esa birinchisidan 3

13 ga kam yorsquol yurd Ikki

soatda sayyoh butun yorsquolning qanday qismini bosib orsquotdi 5 Bir avtomat bir minutda 60 ta banka ikkinchisi esa 5 ta banka korsquop yopadi Ikki avtomat birgalikda necha minutda 2500 ta bankani yopadi

Nazorat ishi 8I variant

1Borsquolinmani kasr korsquorinishida yozing а) 4 7 b) 8 11 d) 9 1 va kasrni borsquolinma korsquorinishida yozing 11

6 55

287

2Notorsquogrsquori kasr korsquorinishida yozing 3 1

25 2

3 4 3

7

3Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

54

187

7777

44 metr gazlamadan 7 ta yubka tikishdi Har bir yubkaga qanchadan gazlama

ketgan

5Bir detalni tayyorlash uchun reja borsquoyicha 3 415 soat kerak borsquoladi ammo ishchi uni tayyorlashga

815 soat kam

sarfladi Boshqa detalni tayyorlash uchun ishchi birinchisiga sarflagan vaqtidan 1 115 soat korsquop sarfladi Bu ikki

detalni tayyorlash uchun ishchi qancha vaqt sarflagan

II variant1 Borsquolinmani kasr korsquorinishida yozing а) 3 5 b) 6 13 d) 8 1 va kasrni borsquolinma korsquorinishida yozing 1735

157

99

2 Notorsquogrsquori kasr korsquorinishida yozing 7 1

83 4

51 7

10

4

3 Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

75

1211

6666

4Uzunligi 7 m borsquolgan arqonni 12 ta teng borsquolaklarga borsquolishdi Har bir borsquolakning

uzunligini toping

5 Bir savatda 4 725 kg olma bor Undan 1 9

15 kg olma olingandan sorsquong bu savatda boshqa savatdagi olmadan 8

25

kg kam olma qoldi Dastlab ikkala savatda birgalikda qancha olma borsquolgan Nazorat ishi 9

I variant

1Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 7 butun orsquondan 8 b) 78 butun yuzdan 1 в) 76 butun mingdan 32

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 3 7

107 9

1001323

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 3456 3465 8149 8079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00082 0037 00044 0084 Uchta bidonda 96 litr yogrsquo bor Birinchi bidonda 34 litr ikkinchisida esa 07 litr kam yogrsquobor Uchinchi bidonda qancha yogrsquo bor5Sirdaryoning uzunligini kilometrda ifodalang - 3019 m Hosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

II variant1 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 8 butun orsquondan 9 b) 56 butun yuzdan 1 d) 37 butun mingdan 54

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 5 9

108 7

10017 43

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 2456 2465 7149 7079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00071 0058 00033 006

4 Uchta butun pishloq 137 kg Birinchisi 46 kg ikkinchisi esa birinchisidan 07 kg kam Uchinchi pishloq qancha kilogramm 5 Elbrus chorsquoqqisining uzunligini kilometrda ifodalang - 5642 mHosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

IV CHORAKMatematika V sinf Yozma ish 10

I variant1Borsquolishni bajaring а) 9315 23 b) 14 706 1002Ifodaning qiymatini toping 3 ∙ 013 ∙ 05 ∙ 23Tomonlari 6 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 30 sm va 75 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi426 ta bir xil detalning massasi 884 kg borsquolsa 15 ta shunday detalning massasini toping5Tenglamani yeching 8у + 57 = 241

II variant1Borsquolishni bajaring а) 1359 18 b) 63706 1002Ifodaning qiymatini toping 12 ∙ 709 ∙ 5 ∙ 103Tomonlari 7 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 35 sm va 70 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi4 Motosiklchi belgilangan joygacha 330 km yorsquol bosdi Birinchi 3 soatda 60 kmsoat tezlik bilan yurdi qolgan yorsquolni 2 soatda bosib orsquotdi Yorsquolning ikkinchi qismidagi tezligi birinchi qismidagi tezligidan necha marta korsquop borsquolgan5 Tenglamani yeching 9х + 39 = 318

Yozma ish 11I variant

1 Korsquopaytirishni bajaring а) 7125 ∙ 26 b) 00018 ∙ 34

5

2Borsquolishni bajaring а) 29 64 76 b) 72 00453Tarozida tortib besta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 351 kg 303 kg va 27 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping4 Ifodaning qiymatini toping 50 ndash 23 ∙ (666 37) 5 Katerning oqim borsquoyicha tezligi 391 kmsoat Katerning orsquoz tezligi 365 kmsoat Daryo oqimining tezligi va katerning oqimga qarshi tezligini toping

II variant1 Korsquopaytirishni bajaring а) 3725 ∙ 24 b) 00018 ∙ 242 Borsquolishni bajaring а) 60 03 87 b) 364 00653 Korsquolning chuqurligini aniqlash uchun besh marta orsquolchashni amalga oshirishdi Birinchi marta 75 m ikkinchisida ndash 82 m uchinchisida - 88 m torsquortinchisida - 74m va beshinchi marta - 91 m borsquoldi Korsquolning orsquortacha chuqurligi qanday4 Ifodaning qiymatini toping 40 ndash 24 ∙ (406 29)5 Qayiqning oqimga qarshi tezligi 0 9 kmsoat Qayiqning orsquoz tezligi 32 kmsoat Qayiqning oqim borsquoyicha tezligini va oqimning tezligini toping

Yozma ish 12I variant

1Saylov uchastkasida 25000 ta saylovchi bor Bu saylovchilarning 60 i ovoz berishda ishtirok etishdi Ovoz berishda nechta saylovchi ishtirok etdi 2Sayyoh eshkakli qayiqda 504 km suzdi bu butun yorsquolning 36 ini tashkil etadi Butun yorsquolning uzunligini toping 3Dorsquokonda 800 kg kartoshka bor edi Uning 60 ini sotishdi Dorsquokonda qancha kartoshka qoldi 4 СЕ nur DCM torsquogrsquori burchakni ikkita DCE va ЕСМ burchaklarga borsquoladi Agar DCE burchak DCM burchakning 04 qismini tashkil qilsa bu burchaklarning gradus orsquolchovini toping 5Vrachlar kunduzgi ovqatlanish normasini 4 maxalga quyidagicha taqsimlashni maslahat beradilar nonushta - 25 ikkinchi nonushta - 15 tushlik - 45 va kechki ovqat - 15 Ovqatlanish normasiga mos doiraviy diagramma yasang

II variant

1 Shaharda 30000 ta aholi yashaydi Ularning 23 ini bolalar tashkil qiladi Shahardagi bolalar soni echta 2Matematikadan olimpiadada qatnashuvchilarning 32 i maqtov yorligrsquoI bilan taqdirlandi Agar taqdirlanganlar soni 416 ta borsquolsa nechta orsquoquvchi olimpiadada qatnashgan 3 Shanbalikda 160 kishi qatnashdi Ularning 25 i yorsquolni tarsquomirlashdi qolganlari esa daraxt ekishdi Nechta kishi daraxt ekishdi 4 MN nur CMD torsquogrsquori burchakni CMN va NМD burchaklarga borsquoladi NMD burchak CMD burchakning 08 qismini tashkil qilsa CMN burchakning gradus orsquolchovini toping 5 Yer sharida quruqlik quyidagicha borsquolingan Orsquormonlar - 57 mln kvm Chorsquollar - 24 mlnkvm Tundralar dashtlar va botqoqlar - 54 mlnkv m Xaydalgan yerlar - 16 mlnkvm Marsquolumotlar asosida doiraviy diagramma yasang

Yozma ish 13I variant

1Ifodaning qiymatini toping (18 + 12 ∙ 27) (327 - 156)

2Tenglamani yeching 3 8

9minus у=2 7

9 3Ifodaning qiymatini toping (18 ndash 169) ∙ 33 + 3 75 4Tarozida tortib uchta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 352 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping 5Qulupnoy tarkibida orsquortacha 6 shakar bor 12 kg qulupnoyda qancha shakar bor

II variant1 Ifodaning qiymatini toping (1350 45 - 15) ∙ (48 + 77)

6

2Tenglamani yeching 7 3

5minus у=5 2

53 Ifodaning qiymatini toping (21 ndash 183) ∙ 66 + 3 064 Birinchi soatda changrsquoichi 108 km ikkinchi soatda 94 km va uchinchi soatda 92 км yurdi Bir soatda changrsquoichi orsquortacha necha kilometr yurgan

5 Bodringning tarkibida orsquortacha 95 suv bor 20 kg bodringda qancha suv kilogram bor

I CHORAKMatematika 6 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1а) 20 sonining b) 13 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing2а) 9 soniga b) 11 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing36538 6780 7835 9391 10 032 10 060 24 575 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v) 10 ga bolsquolinadi4Bir nechta bolalarga 24 ta yongrsquooqni teng borsquolib berish kerak Buning uchun nechta bola borsquolishi mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 9 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

II variant1 а) 30 sonining b) 23 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing 2а) 7 soniga b) 13 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing34866 3035 7160 12 382 50 047 305 085 50 300 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v)10 ga bolsquolinadi4 36 ta yongrsquooqni qancha teng qismlarga ajratish mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 3 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

124 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing 2 22ltxlt31 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajrating 4104448 ta laquoТrufelraquo va 36 ta laquoQoraqumraquo konfetlarini barchasini ishlatib bir xil sovgrsquoa tayyorlash kerak bunda eng korsquopi bilan nechta sovgrsquoa chiqadi5Stol tennis borsquoyicha musobaqada tarkibi borsquoyicha teng komandalar ishtirok etdi 145 ta orsquogrsquoil bolalar va 87 ta qizlar qatnashishdi Musobaqalarda nechta komanda ishtirok etgan Har bir komandada nechtadan orsquogrsquoil va nechtadan qiz qatnashgan

II variant136 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing2 71ltxlt79 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajratingi 55444Yangi yil da bolalar bir xil sovgrsquoalar olishdi Barcha sovgrsquoalar uchun 123 ta apelsin va 82 ta olma ishlatilgan borsquolsa har bir sovgrsquoada nechta olma va nechta apelsin bor5Kichik qutiga 24 ta qalam kattasiga 30 ta qalam sigrsquoadi Kichik qutiga ham katta qutiga ham joylash mumkin borsquolishi uchun eng kamida nechta qalam borsquolishi kerak

3 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

56= х

36 b)

х11

=2555 c)

18х

=35

2Kasrlarni qisqartiring

1015

1218

2448

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

45 va

13 b)

47 va

1114 c)

736 va

724

4 Bir ishchi 16 ta bir xil detalni 6 soatda ikkinchi ishchi 24 ta shunday detalni 15 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi5Аziz 5 sekundda 3 qadam Anvar esa shunday uzunlikdagi 5 ta qadamni 8 sekundda bosib orsquotadi Kim tez yuradi

II varianr

7

1Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

37= х

21 b)

х39

= 813 c)

5х=30

48

2Kasrlarni qisqartiring

1421

69

8899

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

35 va

47 b)

29 va

518 c)

514 va

835

4 Bir ishchi 5ta bir xil detalni 4 soatda ikkinchi ishchi 4 ta shunday detalni 5 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi 5 20 metr matodan 8 ta bir xil kattalar korsquoylagi tikildi 12 metridan 8ta bolalar korsquoylagi tikildi Bitta kattalar korsquoylagiga va bitta bolalar korsquoylagiga qanchadan mato ketgan

4 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

548

+ 38+ 1

48 b)( 715

+ 29 )minus 2

15

2Ayirishni bajaring а) 1minus5

8 b) 6minus2

5 c) 8minus4 7

8

3Amallarni bajaring а) 7 5

12+4 3

8 b) 3 3

10minus1 7

15

4Birinchi kunda 3

20 km yorsquolni asphalt bilan qoplashdi ikkinchi kuni birinchi kundan 15 km ga korsquoproq qoplandi

Bu ikki kunda yorsquolning necha kilometri asphalt bilan qoplandi

5Romni borsquoyash uchun 2 710 kg borsquoyoq ishlatildi Eshikni borsquoyash uchun polga ketganidan 4 3

5 kg kam borsquoyoq ketdi

Agar polni borsquoyash uchun 10 1920 kg borsquoyoq ishlatilgan borsquolsa jami qancha borsquoyoq ishlatilgan

II variant 1Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

736

+ 15+ 5

36 b)( 16+ 7

15 )minus 215

2Ayirishni bajaring а) 1minus7

9 b) 7minus3

5 c) 8minus3 7

8

3Amallarni bajaring а) 3 11

20+2 9

30 b) 9 5

6minus2 3

4

4 Birinchi oyda zavod yillik rejaning 18 qismini ikkinchi oyda birinchisidan -

124 qismga kam bajardi Shu ikki

oyda zavod yillik rejaning qancha qismini bajardi

5 Ertalabki sogrsquoilgan sut 8 12 litr kechkisi 6 3

10 litr tushlikda esa ertalabkidan 35 litr kam sut sogrsquoildi Bir kunda

qancha sut sogrsquoilgan

II CHORAKMatematika 6 ndash sinf 5 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 4 2

3sdot1 2

7 b)

58sdot4

5 d)

925

sdot2 17sdot1 5

9

2 Hisoblang 3 2

7sdot2

3+ 2

3sdot2 5

7

8

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

3 Kasrlarning butun qismini ajratib yozing

75

1211

6666

4Uzunligi 7 m borsquolgan arqonni 12 ta teng borsquolaklarga borsquolishdi Har bir borsquolakning

uzunligini toping

5 Bir savatda 4 725 kg olma bor Undan 1 9

15 kg olma olingandan sorsquong bu savatda boshqa savatdagi olmadan 8

25

kg kam olma qoldi Dastlab ikkala savatda birgalikda qancha olma borsquolgan Nazorat ishi 9

I variant

1Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 7 butun orsquondan 8 b) 78 butun yuzdan 1 в) 76 butun mingdan 32

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 3 7

107 9

1001323

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 3456 3465 8149 8079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00082 0037 00044 0084 Uchta bidonda 96 litr yogrsquo bor Birinchi bidonda 34 litr ikkinchisida esa 07 litr kam yogrsquobor Uchinchi bidonda qancha yogrsquo bor5Sirdaryoning uzunligini kilometrda ifodalang - 3019 m Hosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

II variant1 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing а) 8 butun orsquondan 9 b) 56 butun yuzdan 1 d) 37 butun mingdan 54

2 Sonlarni orsquonli kasr korsquorinishida yozing 5 9

108 7

10017 43

1000 3 Sonlarni orsquosib borish tartibida joylashtiring 2456 2465 7149 7079 Sonlarni kamayib borish tartibida joylashtiring 00071 0058 00033 006

4 Uchta butun pishloq 137 kg Birinchisi 46 kg ikkinchisi esa birinchisidan 07 kg kam Uchinchi pishloq qancha kilogramm 5 Elbrus chorsquoqqisining uzunligini kilometrda ifodalang - 5642 mHosil borsquolgan sonni yaxlitlang 1) orsquondan birlargacha 2)birlargacha

IV CHORAKMatematika V sinf Yozma ish 10

I variant1Borsquolishni bajaring а) 9315 23 b) 14 706 1002Ifodaning qiymatini toping 3 ∙ 013 ∙ 05 ∙ 23Tomonlari 6 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 30 sm va 75 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi426 ta bir xil detalning massasi 884 kg borsquolsa 15 ta shunday detalning massasini toping5Tenglamani yeching 8у + 57 = 241

II variant1Borsquolishni bajaring а) 1359 18 b) 63706 1002Ifodaning qiymatini toping 12 ∙ 709 ∙ 5 ∙ 103Tomonlari 7 m va 10 m borsquolgan xona polini tomonlari 35 sm va 70 sm borsquolgan parket taxtachalari bilan qoplash kerak Nechta shunday taxtachalar kerak borsquoladi4 Motosiklchi belgilangan joygacha 330 km yorsquol bosdi Birinchi 3 soatda 60 kmsoat tezlik bilan yurdi qolgan yorsquolni 2 soatda bosib orsquotdi Yorsquolning ikkinchi qismidagi tezligi birinchi qismidagi tezligidan necha marta korsquop borsquolgan5 Tenglamani yeching 9х + 39 = 318

Yozma ish 11I variant

1 Korsquopaytirishni bajaring а) 7125 ∙ 26 b) 00018 ∙ 34

5

2Borsquolishni bajaring а) 29 64 76 b) 72 00453Tarozida tortib besta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 351 kg 303 kg va 27 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping4 Ifodaning qiymatini toping 50 ndash 23 ∙ (666 37) 5 Katerning oqim borsquoyicha tezligi 391 kmsoat Katerning orsquoz tezligi 365 kmsoat Daryo oqimining tezligi va katerning oqimga qarshi tezligini toping

II variant1 Korsquopaytirishni bajaring а) 3725 ∙ 24 b) 00018 ∙ 242 Borsquolishni bajaring а) 60 03 87 b) 364 00653 Korsquolning chuqurligini aniqlash uchun besh marta orsquolchashni amalga oshirishdi Birinchi marta 75 m ikkinchisida ndash 82 m uchinchisida - 88 m torsquortinchisida - 74m va beshinchi marta - 91 m borsquoldi Korsquolning orsquortacha chuqurligi qanday4 Ifodaning qiymatini toping 40 ndash 24 ∙ (406 29)5 Qayiqning oqimga qarshi tezligi 0 9 kmsoat Qayiqning orsquoz tezligi 32 kmsoat Qayiqning oqim borsquoyicha tezligini va oqimning tezligini toping

Yozma ish 12I variant

1Saylov uchastkasida 25000 ta saylovchi bor Bu saylovchilarning 60 i ovoz berishda ishtirok etishdi Ovoz berishda nechta saylovchi ishtirok etdi 2Sayyoh eshkakli qayiqda 504 km suzdi bu butun yorsquolning 36 ini tashkil etadi Butun yorsquolning uzunligini toping 3Dorsquokonda 800 kg kartoshka bor edi Uning 60 ini sotishdi Dorsquokonda qancha kartoshka qoldi 4 СЕ nur DCM torsquogrsquori burchakni ikkita DCE va ЕСМ burchaklarga borsquoladi Agar DCE burchak DCM burchakning 04 qismini tashkil qilsa bu burchaklarning gradus orsquolchovini toping 5Vrachlar kunduzgi ovqatlanish normasini 4 maxalga quyidagicha taqsimlashni maslahat beradilar nonushta - 25 ikkinchi nonushta - 15 tushlik - 45 va kechki ovqat - 15 Ovqatlanish normasiga mos doiraviy diagramma yasang

II variant

1 Shaharda 30000 ta aholi yashaydi Ularning 23 ini bolalar tashkil qiladi Shahardagi bolalar soni echta 2Matematikadan olimpiadada qatnashuvchilarning 32 i maqtov yorligrsquoI bilan taqdirlandi Agar taqdirlanganlar soni 416 ta borsquolsa nechta orsquoquvchi olimpiadada qatnashgan 3 Shanbalikda 160 kishi qatnashdi Ularning 25 i yorsquolni tarsquomirlashdi qolganlari esa daraxt ekishdi Nechta kishi daraxt ekishdi 4 MN nur CMD torsquogrsquori burchakni CMN va NМD burchaklarga borsquoladi NMD burchak CMD burchakning 08 qismini tashkil qilsa CMN burchakning gradus orsquolchovini toping 5 Yer sharida quruqlik quyidagicha borsquolingan Orsquormonlar - 57 mln kvm Chorsquollar - 24 mlnkvm Tundralar dashtlar va botqoqlar - 54 mlnkv m Xaydalgan yerlar - 16 mlnkvm Marsquolumotlar asosida doiraviy diagramma yasang

Yozma ish 13I variant

1Ifodaning qiymatini toping (18 + 12 ∙ 27) (327 - 156)

2Tenglamani yeching 3 8

9minus у=2 7

9 3Ifodaning qiymatini toping (18 ndash 169) ∙ 33 + 3 75 4Tarozida tortib uchta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 352 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping 5Qulupnoy tarkibida orsquortacha 6 shakar bor 12 kg qulupnoyda qancha shakar bor

II variant1 Ifodaning qiymatini toping (1350 45 - 15) ∙ (48 + 77)

6

2Tenglamani yeching 7 3

5minus у=5 2

53 Ifodaning qiymatini toping (21 ndash 183) ∙ 66 + 3 064 Birinchi soatda changrsquoichi 108 km ikkinchi soatda 94 km va uchinchi soatda 92 км yurdi Bir soatda changrsquoichi orsquortacha necha kilometr yurgan

5 Bodringning tarkibida orsquortacha 95 suv bor 20 kg bodringda qancha suv kilogram bor

I CHORAKMatematika 6 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1а) 20 sonining b) 13 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing2а) 9 soniga b) 11 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing36538 6780 7835 9391 10 032 10 060 24 575 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v) 10 ga bolsquolinadi4Bir nechta bolalarga 24 ta yongrsquooqni teng borsquolib berish kerak Buning uchun nechta bola borsquolishi mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 9 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

II variant1 а) 30 sonining b) 23 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing 2а) 7 soniga b) 13 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing34866 3035 7160 12 382 50 047 305 085 50 300 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v)10 ga bolsquolinadi4 36 ta yongrsquooqni qancha teng qismlarga ajratish mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 3 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

124 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing 2 22ltxlt31 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajrating 4104448 ta laquoТrufelraquo va 36 ta laquoQoraqumraquo konfetlarini barchasini ishlatib bir xil sovgrsquoa tayyorlash kerak bunda eng korsquopi bilan nechta sovgrsquoa chiqadi5Stol tennis borsquoyicha musobaqada tarkibi borsquoyicha teng komandalar ishtirok etdi 145 ta orsquogrsquoil bolalar va 87 ta qizlar qatnashishdi Musobaqalarda nechta komanda ishtirok etgan Har bir komandada nechtadan orsquogrsquoil va nechtadan qiz qatnashgan

II variant136 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing2 71ltxlt79 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajratingi 55444Yangi yil da bolalar bir xil sovgrsquoalar olishdi Barcha sovgrsquoalar uchun 123 ta apelsin va 82 ta olma ishlatilgan borsquolsa har bir sovgrsquoada nechta olma va nechta apelsin bor5Kichik qutiga 24 ta qalam kattasiga 30 ta qalam sigrsquoadi Kichik qutiga ham katta qutiga ham joylash mumkin borsquolishi uchun eng kamida nechta qalam borsquolishi kerak

3 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

56= х

36 b)

х11

=2555 c)

18х

=35

2Kasrlarni qisqartiring

1015

1218

2448

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

45 va

13 b)

47 va

1114 c)

736 va

724

4 Bir ishchi 16 ta bir xil detalni 6 soatda ikkinchi ishchi 24 ta shunday detalni 15 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi5Аziz 5 sekundda 3 qadam Anvar esa shunday uzunlikdagi 5 ta qadamni 8 sekundda bosib orsquotadi Kim tez yuradi

II varianr

7

1Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

37= х

21 b)

х39

= 813 c)

5х=30

48

2Kasrlarni qisqartiring

1421

69

8899

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

35 va

47 b)

29 va

518 c)

514 va

835

4 Bir ishchi 5ta bir xil detalni 4 soatda ikkinchi ishchi 4 ta shunday detalni 5 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi 5 20 metr matodan 8 ta bir xil kattalar korsquoylagi tikildi 12 metridan 8ta bolalar korsquoylagi tikildi Bitta kattalar korsquoylagiga va bitta bolalar korsquoylagiga qanchadan mato ketgan

4 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

548

+ 38+ 1

48 b)( 715

+ 29 )minus 2

15

2Ayirishni bajaring а) 1minus5

8 b) 6minus2

5 c) 8minus4 7

8

3Amallarni bajaring а) 7 5

12+4 3

8 b) 3 3

10minus1 7

15

4Birinchi kunda 3

20 km yorsquolni asphalt bilan qoplashdi ikkinchi kuni birinchi kundan 15 km ga korsquoproq qoplandi

Bu ikki kunda yorsquolning necha kilometri asphalt bilan qoplandi

5Romni borsquoyash uchun 2 710 kg borsquoyoq ishlatildi Eshikni borsquoyash uchun polga ketganidan 4 3

5 kg kam borsquoyoq ketdi

Agar polni borsquoyash uchun 10 1920 kg borsquoyoq ishlatilgan borsquolsa jami qancha borsquoyoq ishlatilgan

II variant 1Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

736

+ 15+ 5

36 b)( 16+ 7

15 )minus 215

2Ayirishni bajaring а) 1minus7

9 b) 7minus3

5 c) 8minus3 7

8

3Amallarni bajaring а) 3 11

20+2 9

30 b) 9 5

6minus2 3

4

4 Birinchi oyda zavod yillik rejaning 18 qismini ikkinchi oyda birinchisidan -

124 qismga kam bajardi Shu ikki

oyda zavod yillik rejaning qancha qismini bajardi

5 Ertalabki sogrsquoilgan sut 8 12 litr kechkisi 6 3

10 litr tushlikda esa ertalabkidan 35 litr kam sut sogrsquoildi Bir kunda

qancha sut sogrsquoilgan

II CHORAKMatematika 6 ndash sinf 5 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 4 2

3sdot1 2

7 b)

58sdot4

5 d)

925

sdot2 17sdot1 5

9

2 Hisoblang 3 2

7sdot2

3+ 2

3sdot2 5

7

8

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

2Borsquolishni bajaring а) 29 64 76 b) 72 00453Tarozida tortib besta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 351 kg 303 kg va 27 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping4 Ifodaning qiymatini toping 50 ndash 23 ∙ (666 37) 5 Katerning oqim borsquoyicha tezligi 391 kmsoat Katerning orsquoz tezligi 365 kmsoat Daryo oqimining tezligi va katerning oqimga qarshi tezligini toping

II variant1 Korsquopaytirishni bajaring а) 3725 ∙ 24 b) 00018 ∙ 242 Borsquolishni bajaring а) 60 03 87 b) 364 00653 Korsquolning chuqurligini aniqlash uchun besh marta orsquolchashni amalga oshirishdi Birinchi marta 75 m ikkinchisida ndash 82 m uchinchisida - 88 m torsquortinchisida - 74m va beshinchi marta - 91 m borsquoldi Korsquolning orsquortacha chuqurligi qanday4 Ifodaning qiymatini toping 40 ndash 24 ∙ (406 29)5 Qayiqning oqimga qarshi tezligi 0 9 kmsoat Qayiqning orsquoz tezligi 32 kmsoat Qayiqning oqim borsquoyicha tezligini va oqimning tezligini toping

Yozma ish 12I variant

1Saylov uchastkasida 25000 ta saylovchi bor Bu saylovchilarning 60 i ovoz berishda ishtirok etishdi Ovoz berishda nechta saylovchi ishtirok etdi 2Sayyoh eshkakli qayiqda 504 km suzdi bu butun yorsquolning 36 ini tashkil etadi Butun yorsquolning uzunligini toping 3Dorsquokonda 800 kg kartoshka bor edi Uning 60 ini sotishdi Dorsquokonda qancha kartoshka qoldi 4 СЕ nur DCM torsquogrsquori burchakni ikkita DCE va ЕСМ burchaklarga borsquoladi Agar DCE burchak DCM burchakning 04 qismini tashkil qilsa bu burchaklarning gradus orsquolchovini toping 5Vrachlar kunduzgi ovqatlanish normasini 4 maxalga quyidagicha taqsimlashni maslahat beradilar nonushta - 25 ikkinchi nonushta - 15 tushlik - 45 va kechki ovqat - 15 Ovqatlanish normasiga mos doiraviy diagramma yasang

II variant

1 Shaharda 30000 ta aholi yashaydi Ularning 23 ini bolalar tashkil qiladi Shahardagi bolalar soni echta 2Matematikadan olimpiadada qatnashuvchilarning 32 i maqtov yorligrsquoI bilan taqdirlandi Agar taqdirlanganlar soni 416 ta borsquolsa nechta orsquoquvchi olimpiadada qatnashgan 3 Shanbalikda 160 kishi qatnashdi Ularning 25 i yorsquolni tarsquomirlashdi qolganlari esa daraxt ekishdi Nechta kishi daraxt ekishdi 4 MN nur CMD torsquogrsquori burchakni CMN va NМD burchaklarga borsquoladi NMD burchak CMD burchakning 08 qismini tashkil qilsa CMN burchakning gradus orsquolchovini toping 5 Yer sharida quruqlik quyidagicha borsquolingan Orsquormonlar - 57 mln kvm Chorsquollar - 24 mlnkvm Tundralar dashtlar va botqoqlar - 54 mlnkv m Xaydalgan yerlar - 16 mlnkvm Marsquolumotlar asosida doiraviy diagramma yasang

Yozma ish 13I variant

1Ifodaning qiymatini toping (18 + 12 ∙ 27) (327 - 156)

2Tenglamani yeching 3 8

9minus у=2 7

9 3Ifodaning qiymatini toping (18 ndash 169) ∙ 33 + 3 75 4Tarozida tortib uchta qorsquoyning ogrsquoirliklari aniqlandi 285kg 326 kg 352 kg Qorsquoylarning orsquortacha ogrsquoirligini toping 5Qulupnoy tarkibida orsquortacha 6 shakar bor 12 kg qulupnoyda qancha shakar bor

II variant1 Ifodaning qiymatini toping (1350 45 - 15) ∙ (48 + 77)

6

2Tenglamani yeching 7 3

5minus у=5 2

53 Ifodaning qiymatini toping (21 ndash 183) ∙ 66 + 3 064 Birinchi soatda changrsquoichi 108 km ikkinchi soatda 94 km va uchinchi soatda 92 км yurdi Bir soatda changrsquoichi orsquortacha necha kilometr yurgan

5 Bodringning tarkibida orsquortacha 95 suv bor 20 kg bodringda qancha suv kilogram bor

I CHORAKMatematika 6 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1а) 20 sonining b) 13 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing2а) 9 soniga b) 11 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing36538 6780 7835 9391 10 032 10 060 24 575 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v) 10 ga bolsquolinadi4Bir nechta bolalarga 24 ta yongrsquooqni teng borsquolib berish kerak Buning uchun nechta bola borsquolishi mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 9 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

II variant1 а) 30 sonining b) 23 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing 2а) 7 soniga b) 13 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing34866 3035 7160 12 382 50 047 305 085 50 300 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v)10 ga bolsquolinadi4 36 ta yongrsquooqni qancha teng qismlarga ajratish mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 3 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

124 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing 2 22ltxlt31 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajrating 4104448 ta laquoТrufelraquo va 36 ta laquoQoraqumraquo konfetlarini barchasini ishlatib bir xil sovgrsquoa tayyorlash kerak bunda eng korsquopi bilan nechta sovgrsquoa chiqadi5Stol tennis borsquoyicha musobaqada tarkibi borsquoyicha teng komandalar ishtirok etdi 145 ta orsquogrsquoil bolalar va 87 ta qizlar qatnashishdi Musobaqalarda nechta komanda ishtirok etgan Har bir komandada nechtadan orsquogrsquoil va nechtadan qiz qatnashgan

II variant136 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing2 71ltxlt79 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajratingi 55444Yangi yil da bolalar bir xil sovgrsquoalar olishdi Barcha sovgrsquoalar uchun 123 ta apelsin va 82 ta olma ishlatilgan borsquolsa har bir sovgrsquoada nechta olma va nechta apelsin bor5Kichik qutiga 24 ta qalam kattasiga 30 ta qalam sigrsquoadi Kichik qutiga ham katta qutiga ham joylash mumkin borsquolishi uchun eng kamida nechta qalam borsquolishi kerak

3 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

56= х

36 b)

х11

=2555 c)

18х

=35

2Kasrlarni qisqartiring

1015

1218

2448

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

45 va

13 b)

47 va

1114 c)

736 va

724

4 Bir ishchi 16 ta bir xil detalni 6 soatda ikkinchi ishchi 24 ta shunday detalni 15 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi5Аziz 5 sekundda 3 qadam Anvar esa shunday uzunlikdagi 5 ta qadamni 8 sekundda bosib orsquotadi Kim tez yuradi

II varianr

7

1Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

37= х

21 b)

х39

= 813 c)

5х=30

48

2Kasrlarni qisqartiring

1421

69

8899

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

35 va

47 b)

29 va

518 c)

514 va

835

4 Bir ishchi 5ta bir xil detalni 4 soatda ikkinchi ishchi 4 ta shunday detalni 5 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi 5 20 metr matodan 8 ta bir xil kattalar korsquoylagi tikildi 12 metridan 8ta bolalar korsquoylagi tikildi Bitta kattalar korsquoylagiga va bitta bolalar korsquoylagiga qanchadan mato ketgan

4 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

548

+ 38+ 1

48 b)( 715

+ 29 )minus 2

15

2Ayirishni bajaring а) 1minus5

8 b) 6minus2

5 c) 8minus4 7

8

3Amallarni bajaring а) 7 5

12+4 3

8 b) 3 3

10minus1 7

15

4Birinchi kunda 3

20 km yorsquolni asphalt bilan qoplashdi ikkinchi kuni birinchi kundan 15 km ga korsquoproq qoplandi

Bu ikki kunda yorsquolning necha kilometri asphalt bilan qoplandi

5Romni borsquoyash uchun 2 710 kg borsquoyoq ishlatildi Eshikni borsquoyash uchun polga ketganidan 4 3

5 kg kam borsquoyoq ketdi

Agar polni borsquoyash uchun 10 1920 kg borsquoyoq ishlatilgan borsquolsa jami qancha borsquoyoq ishlatilgan

II variant 1Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

736

+ 15+ 5

36 b)( 16+ 7

15 )minus 215

2Ayirishni bajaring а) 1minus7

9 b) 7minus3

5 c) 8minus3 7

8

3Amallarni bajaring а) 3 11

20+2 9

30 b) 9 5

6minus2 3

4

4 Birinchi oyda zavod yillik rejaning 18 qismini ikkinchi oyda birinchisidan -

124 qismga kam bajardi Shu ikki

oyda zavod yillik rejaning qancha qismini bajardi

5 Ertalabki sogrsquoilgan sut 8 12 litr kechkisi 6 3

10 litr tushlikda esa ertalabkidan 35 litr kam sut sogrsquoildi Bir kunda

qancha sut sogrsquoilgan

II CHORAKMatematika 6 ndash sinf 5 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 4 2

3sdot1 2

7 b)

58sdot4

5 d)

925

sdot2 17sdot1 5

9

2 Hisoblang 3 2

7sdot2

3+ 2

3sdot2 5

7

8

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

2Tenglamani yeching 7 3

5minus у=5 2

53 Ifodaning qiymatini toping (21 ndash 183) ∙ 66 + 3 064 Birinchi soatda changrsquoichi 108 km ikkinchi soatda 94 km va uchinchi soatda 92 км yurdi Bir soatda changrsquoichi orsquortacha necha kilometr yurgan

5 Bodringning tarkibida orsquortacha 95 suv bor 20 kg bodringda qancha suv kilogram bor

I CHORAKMatematika 6 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1а) 20 sonining b) 13 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing2а) 9 soniga b) 11 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing36538 6780 7835 9391 10 032 10 060 24 575 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v) 10 ga bolsquolinadi4Bir nechta bolalarga 24 ta yongrsquooqni teng borsquolib berish kerak Buning uchun nechta bola borsquolishi mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 9 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

II variant1 а) 30 sonining b) 23 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing 2а) 7 soniga b) 13 sonlariga karrali beshtadan sonni yozing34866 3035 7160 12 382 50 047 305 085 50 300 sonlaridan qaysilari а) 2 ga b)5 ga v)10 ga bolsquolinadi4 36 ta yongrsquooqni qancha teng qismlarga ajratish mumkin5 4731 ta gazetadan iborat torsquoplamni 3 ta teng qismga ajratish mumkinmi Javobingizni tushuntiring

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

124 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing 2 22ltxlt31 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajrating 4104448 ta laquoТrufelraquo va 36 ta laquoQoraqumraquo konfetlarini barchasini ishlatib bir xil sovgrsquoa tayyorlash kerak bunda eng korsquopi bilan nechta sovgrsquoa chiqadi5Stol tennis borsquoyicha musobaqada tarkibi borsquoyicha teng komandalar ishtirok etdi 145 ta orsquogrsquoil bolalar va 87 ta qizlar qatnashishdi Musobaqalarda nechta komanda ishtirok etgan Har bir komandada nechtadan orsquogrsquoil va nechtadan qiz qatnashgan

II variant136 sonining barcha bolsquoluvchilarni yozing va tub bolsquoluvchilarning tagiga chizing2 71ltxlt79 tengsizlikni qanoatlantiruvchi х ning ikkita murakkab son qiymatini toping3Tub kolsquopaytuvchilarga ajratingi 55444Yangi yil da bolalar bir xil sovgrsquoalar olishdi Barcha sovgrsquoalar uchun 123 ta apelsin va 82 ta olma ishlatilgan borsquolsa har bir sovgrsquoada nechta olma va nechta apelsin bor5Kichik qutiga 24 ta qalam kattasiga 30 ta qalam sigrsquoadi Kichik qutiga ham katta qutiga ham joylash mumkin borsquolishi uchun eng kamida nechta qalam borsquolishi kerak

3 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

56= х

36 b)

х11

=2555 c)

18х

=35

2Kasrlarni qisqartiring

1015

1218

2448

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

45 va

13 b)

47 va

1114 c)

736 va

724

4 Bir ishchi 16 ta bir xil detalni 6 soatda ikkinchi ishchi 24 ta shunday detalni 15 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi5Аziz 5 sekundda 3 qadam Anvar esa shunday uzunlikdagi 5 ta qadamni 8 sekundda bosib orsquotadi Kim tez yuradi

II varianr

7

1Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

37= х

21 b)

х39

= 813 c)

5х=30

48

2Kasrlarni qisqartiring

1421

69

8899

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

35 va

47 b)

29 va

518 c)

514 va

835

4 Bir ishchi 5ta bir xil detalni 4 soatda ikkinchi ishchi 4 ta shunday detalni 5 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi 5 20 metr matodan 8 ta bir xil kattalar korsquoylagi tikildi 12 metridan 8ta bolalar korsquoylagi tikildi Bitta kattalar korsquoylagiga va bitta bolalar korsquoylagiga qanchadan mato ketgan

4 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

548

+ 38+ 1

48 b)( 715

+ 29 )minus 2

15

2Ayirishni bajaring а) 1minus5

8 b) 6minus2

5 c) 8minus4 7

8

3Amallarni bajaring а) 7 5

12+4 3

8 b) 3 3

10minus1 7

15

4Birinchi kunda 3

20 km yorsquolni asphalt bilan qoplashdi ikkinchi kuni birinchi kundan 15 km ga korsquoproq qoplandi

Bu ikki kunda yorsquolning necha kilometri asphalt bilan qoplandi

5Romni borsquoyash uchun 2 710 kg borsquoyoq ishlatildi Eshikni borsquoyash uchun polga ketganidan 4 3

5 kg kam borsquoyoq ketdi

Agar polni borsquoyash uchun 10 1920 kg borsquoyoq ishlatilgan borsquolsa jami qancha borsquoyoq ishlatilgan

II variant 1Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

736

+ 15+ 5

36 b)( 16+ 7

15 )minus 215

2Ayirishni bajaring а) 1minus7

9 b) 7minus3

5 c) 8minus3 7

8

3Amallarni bajaring а) 3 11

20+2 9

30 b) 9 5

6minus2 3

4

4 Birinchi oyda zavod yillik rejaning 18 qismini ikkinchi oyda birinchisidan -

124 qismga kam bajardi Shu ikki

oyda zavod yillik rejaning qancha qismini bajardi

5 Ertalabki sogrsquoilgan sut 8 12 litr kechkisi 6 3

10 litr tushlikda esa ertalabkidan 35 litr kam sut sogrsquoildi Bir kunda

qancha sut sogrsquoilgan

II CHORAKMatematika 6 ndash sinf 5 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 4 2

3sdot1 2

7 b)

58sdot4

5 d)

925

sdot2 17sdot1 5

9

2 Hisoblang 3 2

7sdot2

3+ 2

3sdot2 5

7

8

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

1Kasrning asosiy xossasidan loydalanib х ning qiymatini toping а)

37= х

21 b)

х39

= 813 c)

5х=30

48

2Kasrlarni qisqartiring

1421

69

8899

3Kasrlarni umumiy maxrajda keltiring а)

35 va

47 b)

29 va

518 c)

514 va

835

4 Bir ishchi 5ta bir xil detalni 4 soatda ikkinchi ishchi 4 ta shunday detalni 5 soatda tayyorlaydi Bir soatda qaysi ishchi korsquoproq detal tayyorlaydi 5 20 metr matodan 8 ta bir xil kattalar korsquoylagi tikildi 12 metridan 8ta bolalar korsquoylagi tikildi Bitta kattalar korsquoylagiga va bitta bolalar korsquoylagiga qanchadan mato ketgan

4 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

548

+ 38+ 1

48 b)( 715

+ 29 )minus 2

15

2Ayirishni bajaring а) 1minus5

8 b) 6minus2

5 c) 8minus4 7

8

3Amallarni bajaring а) 7 5

12+4 3

8 b) 3 3

10minus1 7

15

4Birinchi kunda 3

20 km yorsquolni asphalt bilan qoplashdi ikkinchi kuni birinchi kundan 15 km ga korsquoproq qoplandi

Bu ikki kunda yorsquolning necha kilometri asphalt bilan qoplandi

5Romni borsquoyash uchun 2 710 kg borsquoyoq ishlatildi Eshikni borsquoyash uchun polga ketganidan 4 3

5 kg kam borsquoyoq ketdi

Agar polni borsquoyash uchun 10 1920 kg borsquoyoq ishlatilgan borsquolsa jami qancha borsquoyoq ishlatilgan

II variant 1Qolsquoshish va ayirishning ifodalarni soddalashtirish xossalaridan foydalanib

ifodaning qiymatini toping а)

736

+ 15+ 5

36 b)( 16+ 7

15 )minus 215

2Ayirishni bajaring а) 1minus7

9 b) 7minus3

5 c) 8minus3 7

8

3Amallarni bajaring а) 3 11

20+2 9

30 b) 9 5

6minus2 3

4

4 Birinchi oyda zavod yillik rejaning 18 qismini ikkinchi oyda birinchisidan -

124 qismga kam bajardi Shu ikki

oyda zavod yillik rejaning qancha qismini bajardi

5 Ertalabki sogrsquoilgan sut 8 12 litr kechkisi 6 3

10 litr tushlikda esa ertalabkidan 35 litr kam sut sogrsquoildi Bir kunda

qancha sut sogrsquoilgan

II CHORAKMatematika 6 ndash sinf 5 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 4 2

3sdot1 2

7 b)

58sdot4

5 d)

925

sdot2 17sdot1 5

9

2 Hisoblang 3 2

7sdot2

3+ 2

3sdot2 5

7

8

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

3 а)

59

b)

3 34 sonlariga teskari sonlarni toping

4Kitob 140 betli Ahmad kitobning

45 qismini orsquoqidi Ahmad necha bet orsquoqigan

5 Sinfda 32 ta orsquoquvchi orsquoqiydi Arsquolochilar barcha orsquoquvchilarning18 qismini qolgan orsquoquvchilarning

12 qismini ldquo

4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydiganlar tashkil qiladi Sinfdagi nechta orsquoquvchi ldquo 4rdquo va ldquo5rdquo bahoga orsquoqiydi II variant

1 Kolsquopaytmani toping а) 2 1

7sdot3 1

9 b)

37sdot7

9 d)

58sdot113

15sdot2 2

7

2 Hisoblang 3 4

11sdot5

6+2 7

11sdot5

6

3 а)

23

b)

4 12 sonlariga teskari sonlarni toping

4Bekatda 18 kishi avtobus kutayotgan edi ularning

23 qismi ayollar Nechta ayol avtobus kutayapdi

5 Bogrsquo maydoninig yuzi 600 m2 Tokzor maydonning 112 qismini olmazor esa qolgan maydonning

12 qismini

egallagan Olmazor qancha kvadrat metrni egallagan

6 - nazorat ishiI variant

1Bolsquolishni bajaring а)

58

34 b)

3 19

2 1112

d)

6 815

2Ifodaning qiymatini toping 5 1

3sdot2 1

4 45

3Ifodaning qiymatini toping (2 1

2+1 1

3 ) 16minus5 3

7

42400 ga buglsquodoy sepildi Bu esa butun yer maydonining

45 qismini tashkil qiladi Butun yer maydonini

toping

5 Fermer xorsquojaligining 35 qismi paxta uchun ajratilgan Donli orsquosimliklar uchun butun maydonning

34 qismi

ajratilgan Agar donli orsquosimliklar 1080 gektar yerga ekilgan borsquolsa fermer xorsquojaligi qancha yerga egalik qiladiII variant

1Bolsquolishni bajaring а)

1439

2152 b)

4 111

21922

d)

18 914

2Ifodaning qiymatini toping 2 1

74 1

6sdot2 1

3

3Ifodaning qiymatini toping (7 1

3+2 1

4 ) 14minus30 5

6

4Stansiyaga yetib kelgan yuk poezdining tarkibida 12 ta sisterna bolsquolib u barcha vagonlarning

625 qismini

tashkil qiladi Poezd tarkibida nechta vagon bor

9

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

5 Geologlar togrsquolar orasida joylashgan vodiyni uch kunda bosib orsquotdilar Birinchi kuni butun yorsquolning 29 qismini

ikkinchi kuni 13 qismini uchinchi kuni esa qolgan 28 km masofani orsquotdilar Vodiy borsquoylab orsquotuvchi yorsquolning

uzunligini hisoblang

III CHORAKМатематика VI sinf Nazorat ishi 7

I variant

1Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 15 49 21 va 35 2Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 75 35 = х 14

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 7 1

24 1

2=х 8 1

34 Bodring tuzlash uchun 10 litr suvga 750 g tuz solinadi Bodring tuzlash uchun 125 litr suv olingan borsquolsa qancha tuz solish kerak5 75 kg qorsquoziqorindan 15 shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi 177 kg qorsquoziqorindan nechta shoda quritilgan qorsquoziqorin hosil borsquoladi

II variant1 Berilgan sonlardan torsquogrsquori proporsiya tuzing 24 42 72 va 126 2 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping 18 х = 72 45

3 Proporsiyaning nomarsquolum hadini toping х 1 4

5=4 9

103 3

54 125 ta grsquoozdan 4 kg par olish mumkin 875 ta grsquoozdan qancha par olish mumkin5 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi

Nazorat ishi 8I variant

1 Olcha murabbosi tayyorlash uchun 6kg mevaga 4 kg shakar solishadi 3 kg meva uchun qancha shakar solish kerak 2 Bir velosipedchi 24 km masofani 12 kmsoat tezlik bilan bosib orsquotdi Shuncha vaqt ichida tezligi 105 kmsoat borsquolgan boshqa velosipedchi qancha masofani bosib orsquotadi3Uyning uzunligi chizmada 25 sm Agar chizma 1300 masshtabda tuzilgan borsquolsa uyning haqiqiy uzunligini toping4Uchburchak shaklidagi yer maydonining perimetri 1750 m Uning bir tomoni 560 m ikkinchisi 789 m Uchinchi tomonini hisoblab toping5Radiusi 225 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini yuzdan birlargacha yaxlitlang)

II variant1 20 kg olmadan 16 kg olma pyuresi hosil borsquoladi 45 kg olmadan qancha olma pyuresi olish mumkin2 Piyoda 84 km ni 15 soatda bosib orsquotdi Shunday tezlik bilan harakatlansa 25 soatda qancha masofani bosib orsquotadi3Shaharlar orasidagi masofa xaritada 18 sm Xaritaning masshtabi 1500000 borsquolsa shaharlar orasidagi haqiqiy masofani toping4Uchburchakning bir tomoni 54 sm ikkinchisi 68 sm uchinchisi esa ikkinchisidan 23 sm ga qisqa Uchburchak perimetrini hisoblang5 Radiusi 23 dm borsquolgan aylana uzunligini toping ( π sonini orsquondan birlargacha yaxlitlang)

Nazorat ishi 9I variant

1 1 sm uzunlikdagi kesmani 10o C deb olib minus60oC dan 60o C gacha borsquolgan temperatura shkalasini chizing Bu shkalada simobning muzlash nuqtasi(minus39oC ) ni odam tanasining normal temperaturasi (37oC ) ni benzinning muzlash nuqtasi (minus60oC ) ni atsetonning qaynash nuqtasi (56oC ) ni glitserinning muzlash nuqtasi (minus20oC ) ni belgilang2Birinchi orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi - 6 ga teng ikkinchi orsquoyinda esa -2 ga teng Bu ikki orsquoyinda komandaning urgan va orsquotkazib yuborgan shaybalari farqi qanday

10

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

3Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing 7 -8 -15 42 minus1 1

2 2 3

4

4Ifodaning qiymatini toping а) |17|+|minus18| b) |minus37|sdot|42| d) |minus29|minus|minus09| e) |72||minus06|

5 Sonlarni taqqoslang а) 36 va -37 b) ndash83 va - 803 d) minus4

5 va minus5

6 II variant

1Termometrning vertikal shkalasini chizing bunda bir katakni 1о C deb oling Bu shkalada 10 yanvarga berilgan ob-havo marsquolumotlarini belgilang London +3oC Parij +10 C Toshkent +5oC Rim +6oC Varshava minus12o C Moskva minus10o C 2Futbol borsquoyicha jahon chempionatida jamoaning urgan va orsquotkazib yuborilgan torsquoplar farqi birinchi orsquoyinda -2 ga ikkinchi orsquoyinda esa -4 ga teng borsquoldi Bu jamoaning ikki orsquoyinda birgalikda urgan va orsquotkazib yuborgan torsquoplar farqi qanday

3 Berilgan sonlarga qarama-qarshi sonlarni yozing -5 3 -23 14 minus3 1

3 2 2

5

4 Ifodaning qiymatini toping а) |minus83|+|minus29| b) |minus84|sdot|minus15| d) |minus5 75|minus|2 38| e) |minus2 73||13|

5 Sonlarni taqqoslang а) ndash76 va -706 b) ndash53 va 52 d) minus6

7 va minus3

4

Nazorat ishi 10I variant

1Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 3o C ga 2o C ga minus4o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring 2Kun borsquoyi havo harorati minus12o C ga orsquozgardi va kechga borib minus8oC borsquoldi Ertalab harorat qanday borsquolgan

3Qorsquoshishni bajaring а) 37 + (-56) b) ndash308 + 169 d)

29+(minus5

6 ) e)

2 34+(minus9 5

6 )

4Ayirishni bajaring а) 48 ndash (-15) b) ndash32 ndash (-63) d) minus 3

4minus(minus5

6 ) e)

minus7 89minus(minus9 1

6 )

5Tenglamani yeching а) 71 + х = -18 b) хminus1

3=minus 7

12 II variant

1 Havo harorati minus2о C edi Havo harorati 1o Cga 5o C ga minus3o C ga orsquozgarganidan keyin qanday borsquoldi Sonlarni qorsquoshishni koordinata torsquogrsquori chizigrsquoi yordamida amalga oshiring2Ertalab havo harorati 5о C edi kechga borib minus2o C borsquoldi Kun davomida havo harorati qancha gradusga orsquozgardi

3 Qorsquoshishni bajaring а) 48 + (-67) b) ndash65 + 823 d)

310

+(minus45 )

e) 3 5

7+(minus4 3

14 )

11

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

4 Ayirishni bajaring а) 38 ndash (-16) b) ndash189 ndash (-63) d) minus5

8minus(minus 7

12 ) e)

minus3 314

minus(minus2 56 )

5 Tenglamani yeching а) 67 + х = -43 b) хminus11

18=minus 5

6

IV CHORAK Matematika VI sinf Yozma ish 11

I variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 69 (-01) b) ndash507 (-307) v)

47sdot(minus7

8 )

2Borsquolishni bajaring а) 36 (-09) b) ndash117 (-18) v) minus 4

9 5

3

3Tenglamani yeching а) 26 х=minus3 51 b) b ndash 22 = -334Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquo ekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=4 borsquolganda yeching 5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha

s=22 b=32 t=14 borsquolsa a ni toping

II variant

1Korsquopaytirishni bajaring а) 617 (-01) b) ndash67 (-24) v)

1517

sdot(minus3445 )

2Borsquolishni bajaring а) 84 (-07) b) ndash3289 (-13) v) minus 5

6 512

3Tenglamani yeching а) 36х = -72 b) ndash12 ndash а = 34Sayohatchi katta yorsquoldan v kmsoat tezlik bilan xarakatlanmoqda Hozir u 0 nuqtada turibdi Agar u musbat yorsquonalish borsquoyicha yursa uning tezligi musbat agar manfiy yorsquonalish borsquoyicha yursa tezligi manfiy hisoblanadi е t=minus4 qiymat laquo 4 soat avvalraquoekanini bildiradi t soatdan keyin sayohatchi qayerga keladi Masalani v=minus5 t=minus4 borsquolganda yeching5Ilhom va Gorsquozal bir joydan bir vaqtda bir xil yorsquonalishda yorsquolga chiqishdi Ilhomning tezligi a kmsoat Gorsquozalning tezligi b kmsoat t soatdan keyin ular orasidagi masofa qanday borsquoladi agtb ekanligini bilgan holda masofani s

bilan belgilab(kilometrlarda) masala yechish uchun formula tuzing Formula borsquoyicha s=03 a=54 t=16 borsquolsa b

ni toping Yozma ish 12

I variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping236 + (145 - 301) ndash (68 + 19)2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus3sdot(minus7k )sdot4 p b) minus24 msdot(minus32 )sdot55 v)

815

asdot(minus2 12 )sdot(minus1 1

2b)

3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 3 х+15 уminus2хminus20 у+7 х4 32 kg arpa unidan 448 kg non qilinadi 28 t non yopish uchun non zavodi qancha unni ishlatadi5Birinchi bakda 55 litr yogrsquo bor ikkinchisida esa 45 litr Birinchi bakdan 8 ta shisha idish ikkinchisidan shunday 6 ta idishni torsquoldirishgandan sorsquong baklarda bir xil miqdorda yogrsquo qoldi Bitta shisha idishga qancha yogrsquo sigrsquoadi

II variant1Qavslarni oching va ifodaning qiymatini toping87 + (137 - 152) ndash (246 - 201)

12

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

2Ifodani soddalashtirib koeffitsiyentni tagiga chizing

а) minus5 msdot(minus4 n )sdot8 k b) 38 xsdot(minus0 35 y )sdot(minus43 ) v)

916

psdot(minus1 13 )sdot3

7 3 Orsquoxshash hadlarni ixchamlang 8 m+14nminus9 mminus15 n+7 n4 8 ta grsquoisht teruvchi uyning devorini 42 kunda korsquotarishdiShu uyning devorini 28 kunda korsquotarish uchun nechta grsquoisht teruvchi kerak borsquoladi5 Alisherda 900 sorsquom Zamirada esa 630 sorsquom bor edi Alisher 8 ta konfet Zamira 5 ta shunday konfet sotib olgandan keyin ularning pullari teng borsquolib qoldi Bitta konfet qancha turadi

Yozma ish 13I variant

1 АВ va MN perpendikulyar kesmalarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin 2Chizgrsquoich va uchburchakli chizgrsquoich yordamida bir biriga parallel bir nechta torsquogrsquori chiziqlar yasang 3Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan yuqorida b) ordinate orsquoqidan chaproqda v) abstsissa orsquoqida joylashgan 4Lolada 26 ta kitob Gorsquozalda 42 ta kitob Sherzodda esa 36 ta kitob bor Bitta kitobga 1 mm li ustunni olib ustunli diagramma yasng 5 Ifodaning qiymatini toping (-918 34 ndash 37) 21 + 204

II variant1Ikkita perpendikulyar nurlarni shunday chizingki ular а)kesishmasin b) kesishishsin2 Beshta orsquozaro parallel torsquogrsquori chiziqlar yasang 3 Koordinata tekisligida A (2 3 ) B (minus3 4 ) C (minus5 6 ) D (3 minus4 ) E (0 minus5 ) K (0 3 ) N (minus20 ) M (5 0 ) nuqtalar belgilangan Bu nuqtalardan qaysilari а) abstsissa orsquoqidan pastroqda b) ordinata orsquoqidan orsquongroqda v) ordinata orsquoqida joylashgan4 Qishloqda 90 ta uy bor Ulardan 15tasida temirli tom 45 tasida shiferli tom va 30 tasida cherepitsali tom Bitta uyga 1 mm ustunchani mos qorsquoyib marsquolumotlarni akslantiruvchi ustunli diagrama yasang5Ifodaning qiymatini toping (1554 (-42) ndash 25) 14 + 108

Yozma ish 14I variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 270 324 va 540

2Ifodaning qiymatini toping

3 38sdot4

9+9 54

51minus28

3Tenglamani yeching х 1

3=3

4 1

2

4 Onasi mukofot puli oldi Palto olish uchun pulning 59 qismi tufli olish uchun

16 qismi ishlatildi va 7500 sorsquom

ortib qoldi Onasi qancha sorsquom mukofot pul olgan5Uchta sisternada 60 tonna benzin bor Birinchi sisternada ikkinchisidan 15 tonna korsquop uchinchisida esa - ikkinchisidan 3 marta korsquop benzin bor Ikkinchi sisternada necha tonna benzin bor

II variant

1Sonlarning eng kichik umumiy karralisini toping 840 280 va 360

13

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

2Ifodaning qiymatini toping

4 27sdot1 3

4minus3 36

08+15

3Tenglamani yeching х 7

18=2

3 7

9

4Mebellar torsquoplami javonlar divan stol va stullardan tashkil topgan Javonlarning narhi jami narhning 34 qismini

divanning narxi javonlar narhining 3

10 qismini tashkil qiladi Stol va stullar 1600000 sorsquom tursa mebellar torsquoplami

necha sorsquom turadi 5Uchta borsquolakda 75 metr mato bor Ikkinchi borsquolakda birinchisidan 3 marta korsquop uchinchisida esa birinchisidan 20 metr korsquop mato bor Birinchi borsquolakda necha metr mato bor

I CHORAK Algebra 7 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 48 ( 7

16+( 3

4 )2)

2 Agar х=minus2 у=minus04 bolsquolsa M=minus06 x2minus1

1minus2 y ifodaning qiymatini toping3Pioda t soatda 5 km masofani bosib olsquotadi n soatda 8 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Xorazm viloyatining Urgench shahriga a ta chipta 76000 sorsquomdan va b ta bilet 92000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=100 b=250 borsquolganda hisoblang5 Kofe qovurilganda orsquoz massasining 12 ini yorsquoqotadi 44 kg qovurilgan kofe hosil qilish uchun qancha kofe olish kerak

14

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping 35 (1 9

40minus( 3

7 )2)

2 Agar х=minus3 у=minus06 bolsquolsa А=minus08x2+3

minus1minus3 y ifodaning qiymatini toping 3 Pioda t soatda 9 km masofani bosib olsquotadi n soatda 6 km yuzdi Bosib olsquotilgan yolni formula kolsquorinishida yozing4 Temir yorsquol kassasida Surxondaryo viloyatining termez shahriga a ta chipta 47000 sorsquomdan va b ta bilet 68000 sorsquomdan sotildi Hamma biletlar uchun qancha pul olingan a=150 b=400 borsquolganda hisoblang5 Olma quritilganda orsquoz ogrsquoirligining 84 ini yorsquoqotadi 16 kg quritilgan olma hosil qilish uchun qancha olma olish kerak

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamani yeching minus1

4х+5=15minus9 х

2 Tenglamani yeching х 16=3 3

46 2

3

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

2 хminus14

=3 х+59 tenglamani

yeching4 Poezdda 325 yolovchi bolsquolib ayollar bolalardan 5 marta erkaklar esa bolalardan 7 marta ortiq Poezdda nechta ayol bor5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 19 ta va oyoqlar soni 46 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II variant

1Tenglamani yeching minus 1

3хminus4=2хminus75

2Tenglamani yeching х 11=1 3

7 67

3 Proporsiyaning asosiy xossasidan foydalanib

3 х+27

=4 хminus15 tenglamani yeching

4Maktabda olsquoqituvchilar olsquoquvchilar va ishchi xodimlar 1120 ta bolsquolib olsquoqituvchilar ishchi xodimlarda 5 marta olsquoquvchilar esa ishchi xodimlardan 50 marta ortiq Maktabda nechta olsquoqituvchi ishlaydi5 Tomorqada tovuqlar va qorsquoylar bor Boshlar soni 30 ta va oyoqlar soni 74 ta borsquolsa qancha tovuq va qancha qorsquoy bor

II CHORAK Algebra 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus4sdot(minus 3

4 )2minus(minus 1

3 )2

2 Ifodani soddalashtiring (03 х2 у3)2 1

3ху4

3 Ifodani soddalashtiring

а2sdot(а3 )4

а7

4 Uchta qishloqda 4500 aholi yashaydi Ikkinchi qishloqda birinchisiga qaraganda ikki barobar korsquop aholi uchinchi qishloqda esa ikkinchisiga qaraganda 500 aholi kam yashaydi Har bir qishloqda nechtadan aholi yashaydi

15

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

5 Yer sharida ishlab chiqilayotgan yogrsquoochning 033 qismi qurilishga isitishga undan 1 23 marta korsquop qolgan 144

million tonna boshqa sohalarga ishlatiladi Yer sharida qancha yogrsquooch ishlab chiqariladi II variant

1 Ifodaning qiymatini toping minus3sdot(minus 2

3 )2minus052

2 Ifodani soddalashtiring (04 х3 у 4)2 1

8х4 у

3 Ifodani soddalashtiring

m4sdot(m2)6

m8

4 Parovoz tender va 28 ta vagondan tashkil topgan poyezdning ogrsquoirligi 608 tonna Tender parovozdan ikki barobar yengil va vagondan 115 tonnaga ogrsquoir Parovoz tender va vagonning ogrsquoirligini toping5 Uchta brigada orsquormon xorsquojaligida ishlashdi Birinchi brigadada barcha ishchilarning 036 qismi ishladi ikkinchi brigadada birinchiga qaraganda 72 taga korsquop ishchi ishladi qolgan 124 ta ishchi uchinchi brigadada ishladi Uchta brigadada jami nechta ishchi ishlagan

4 - nazorat ishiI variant

1Agar х=3 bolsquolsa minus25 х (minus х

2minus8)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus3 х (2 х+ у )minus4 у (3 хminus2 у ) va х=minus01 у=02 larda uning qiymatini hisoblang

3Ifodani soddalashtiring (2 хminus5 у ) ( 4 х+3 у )minus( х+2 у ) (5 хminus6 у ) 4 Bir maktabning orsquoquvchilari 475000 sorsquom yigib kino va teatrga 55 ta chipta olishdi Agar teatrning bitta chiptasi 7000 sorsquom kinoning chiptasi esa 10000 sorsquom tursa nechta chipta kinoga va nechta chipta teatrga olingan5 Kater kolsquolda daryo oqimiga qarshi suzgan masofadan 5 km ortiq masofani bosib olsquotdi va daryo yolida kolsquoldagiga qaraganda 15 minut ortiq vaqt sartladi Agar katerning daryo bolsquoylab tezligi 8 kmsoat kolsquol bolsquoylab 10 kmsoat bolsquolsa katerning daryo bolsquoylab suzgan masofasini toping

II variant

1 Agar х=minus2 bolsquolsa minus15 х (minus х

3minus2)

ifodaning qiymatini toping

2Ifodani soddalashtiring minus2 а (3 аminusb )minus8 b (4 a+3 b ) va a=01 b=minus02 larda uning qiymatini hisoblang

3 Ifodani soddalashtiring (3 хminus7 у ) (2 х+3 у )minus( 4 хminus5 у ) (3 х+ у ) 4 26000 sorsquomga 70 ta ikki turdagi qalamlar sotib olindi 1-tur qalam 500 sorsquom 2- tur qalam esa 300 sorsquom turadi Har bir turdagi qalamdan nechtadan olingan5 Qayiqchi daryo oqimiga qarshi daryo oqimi bolsquoylab suzgan masofadan 2 km kam masofani bosib olsquotdi va daryo oqimiga qarshi masofaga oqim boylab masofaga qaraganda 10 minut kam vaqt sarfladi Agar qayiqchining oqim bolsquoylab tezligi 4 kmsoat oqimga qarshi tezligi 3 kmsoat bolsquolsa uning oqim bolsquoylab suzgan masofasini toping

III CHORAK Algebra VII sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping(18 а4+27 а3 ) ( 9 а2)minus10 а3 (5 а ) bu yerda а = -4

2Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 18 х3 у5minus24 х4 у3minus30 х2 у6

3 Ifodaning qiymatini topinga2+abminus7 aminus7b bu yerda a = 66 b = 04

16

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang

аiquest (100+1 )2 biquest612d iquest9992 eiquest992

5 Kvadrat berilgan Agar uning bir tomonini 12m ga ikkinchi tomonini 15 m ga kichraytirilsa hosil borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzi berilgan kvadrat yuzidan 144 kvm ga kichik borsquoladi Kvadratning tomonini toping

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping(3 x3+4 x2) x2minus10 x2 (5 x ) bu yerda x = -5

2 Umumiy korsquopaytuvchini qavsdan tashqariga chiqaring 20 x5 у4minus32 х3 у6+36 х4 у3

3 Ifodaning qiymatini topingх2minusхуminus4 х+4 у bu yerda x = 05 y = 25

4 Yigrsquoindining kvadrati yoki ayirmaning kvadrati formulasini qorsquollab hisoblang аiquest (100minus1 )2biquest1992 diquest7022 eiquest1022

5 Kvadratning har bir tomonini 3 sm ga kattalashtirildi shuning uchun uning yuzi 39 sm2 ga ortdi Hosil borsquolgan kvadratning tomonini toping

Nazorat ishi 6I variant

1Ifodani soddalashtiring ( у

3+05 х )(05 хminus у

3 )

2 Ifodani soddalashtiring (3 хminus2 ) (3х+2 )minus(1+ х ) ( хminus1 )

3 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 х2minus (2 хminus1 ) (2 х+1 )

4 Ifodaning qiymatini toping

262minus122

542minus162

5Ikkita ketma-ket musbat juft sonlar kvadratlari ayirmasi 28 ga teng Bu sonlarni topingII variant

1 Ifodani soddalashtiring ( a2+06 b)(06 bminusa

2 )

2 Ifodani soddalashtiring (4 хminus3 ) (4 х+3 )minus(2+х ) ( хminus2 ) 3 Tenglamani yeching ( хminus3 )2=10 х2minus (3 хminus4 ) (3 х+4 )

4 Ifodaning qiymatini toping

632minus272

832minus792

5 Ikkita ketma-ket musbat toq sonlar kvadratlari ayirmasi 32 ga teng Bu sonlarni topingNazorat ishi 7

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping

х3minus3 х2 х2minus1 bu yerda х=minus2

13

2 Kasrni qisqartiring а)

45 х10 у 8

25 х6 у6 b)

12аbminus18b2

9 bminus6 а

3Binoni isitish uchun 15 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 3 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 60 kunga yetishi uchunkuniga orsquortacha qancha kilogrammdan ishlatish kerak4

Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorga qadam qorsquoygan kishi

necha sekundda vestibulga korsquotariladi

17

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

5 Bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquoli -s s=vt formula bilan aniqlanadi bu yerda v - jism tezligi t - harakat vaqti v va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

а2+4 аbaminusb bu yerda a=minus3 b=minus05

2 Kasrni qisqartiring а)

50 х12 у6

25 х6 у8 b)

6 а2minus2 ар2 рminusа

3 Binoni isitish uchun 20 tonna korsquomir zahira qilindi Bu zahiradan 5 tonnasi ishlatildi Qolgan korsquomir 50 kunga yetishi uchun kuniga orsquortacha qanchadan ishlatish kerak4 Metropoliten eskalatorining uzunligi 120 m Eskalatorning tezligi 08 ms borsquolsa eskalatorda 04 msekund tezlik bilan yurib ketayotgan kishi necha sekundda vestibulga korsquotariladi

5 v= st formulada v - jismning tezligini s - bir tekis harakat qilayotgan jismning bosib orsquotgan yorsquolini

(kilometrlarda) t - harakat vaqtini anglatadi (soatlarda) s va t ni alohida qolgan kattaliklar orqali ifodalang

IV CHORAK Algebra VII sinf Yozma ish 8

I variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

2 ab2+a2 b3bminusa

+ 2 a2 bminusab2

aminus3b bunda a=1

3 b=minus1 1

5

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

5а(а+3 )2

sdot(а2minus9 ) bunda

a=minus2

3t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Agar har kuni k tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni necha kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 k=002 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

х2+10 х+25х2+5 х

х2minus25х3

5 Bir sabzavot omborida 440 t kartoshka ikkinchisida esa 408 t kartoshka bor Birinchisidan har kuni 60 t dan kartoshka olib ketildi ikkinchisiga har kuni 48 t dan kartoshka olib kelindi Necha kundan keyin ikkinchi omborda birinchisiga qaraganda 3 marta korsquop kartoshka borsquoladi

II variant

1 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а2+8 b2

aminus3b+ 6abminusb2

3 bminusa bunda a=minus4 b=minus1

3

2 Ifodani soddalashtirib qiymatini toping

а(а+2 )2

sdot( 4minusа2) bunda

a=minus15

3 t kunga m tonna korsquomir zahirasi tayyorlab qorsquoyildi Har kuni necha tonna kam korsquomir ishlatilsa zahiradagi korsquomirni d kun korsquoproqga yetkazish mumkin m=12 t=100 d=20 da hisoblang

4 Borsquolishni bajaring

49minus14 x+х2

7 х2minusх3 49minusх2

х3

5 Birinchi bakda 940 litr suv ikkinchisida esa 480 litr suv bor Birinchi bakdan bir soatda ikkinchisiga qaraganda 3 marta korsquop suv torsquokiladi 5 soatdan keyin birinchi bakda ikkinchisiga qaraganda 40 litr kam suv qoldi Bir soatda har bir bakdan necha litrdan suv torsquokildi

Yozma ish 9I variant

1 Ifodani soddalashtiring (1minus2 а

b+ a2

b2 )sdot baminusb

2 Ifodaning qiymatini toping

39

4 37

8

18

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

3 ab=6 ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping

a3 b2

2 a2 b

8 4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=15 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing Changrsquoichi A dan B gacha borsquolgan s (km) masofani v (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi borib kelishi uchun 3 soat vaqt sarfladi A va B orasidagi masofa qancha v=8 u=12 da s ning qiymatini toping

II variant

1 Ifodani soddalashtiring (1+ 2 x

y+ x2

y2 )sdot yy+x

2 Ifodaning qiymatini toping

25

5 24

15

3

ху=12

ekanligidan foydalanib ifodaning qiymatini toping х3 ( х2 у )

4 Velosipedchi birinchi 30 ni v kmsoat qolgan 17 km ni oldingisidan 2 kmsoatga korsquop tezlik bilan yurdi Butun yorsquolga velosipedchi qancha vaqt sarflagan Vaqtni(soatlarda) t bilan ifodalab uni v=18 kmsoatda toping5 Masalani yechish uchun formula tuzing K dan M gacha borsquolgan masofani sayyoh c (kmsoat) tezlik bilan qaytishda esa u (kmsoat) tezlik bilan orsquotdi qaydishda u 1 soat kam vaqt sarfladi K va M lar orasidagi masofani toping KM masofani c=4 u=6 da hisoblang

Yozma ish 10I variant

1Bir gektardan 30 tonna tarkibida 14 shakar borsquolgan lavlagi olinadi 100 tonna shakar olish uchun necha gektar yerga lavlagi ekish kerak

2Ifodani soddalashtiring

(minus23

х2 у )2

sdot15 ху5

( 05 х3 у2 )3

3Ifodani soddalashtiring

(m+n )2minus(mminusn ) (m+n )m2 n+n2 m

4Amallarni bajaring (х+ 9

хminus6 ) 3 х2minus18 х+27х2minus36

5Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 12 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

II variant1 Tarkibi 90 suvdan iborat 100 kg massa dan tarkibida 80 suv borsquolgan massa olish uchun qancha suvni parlatish kerak

2 Ifodani soddalashtiring

(minus15ab3)2sdot05 a4 b

(12

a3 b2)3

3 Ifodani soddalashtiring

(aminusb ) (a+b )minus(aminusb )2

abminusb2

4 Amallarni bajaring (х+ 1

хminus2 )sdot х2minus4х3minus2 х2+х

5 Otasi 36 yosh orsquogrsquoli 16 yosh Necha yil keyin otasi orsquogrsquolidan 3 marta katta borsquoladi

19

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

I CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1К nuqta ВС kesmaning М esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar ВС = 57 1

7 bolsquolsa MB kesmaning uzunligini toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 03 Agar АВ = 91 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3Bir yorsquolning ikki tomoniga oraliqlari 3 m dan qilib 62 ta daraxt orsquotkazilgan ikkinchi yorsquolning tomonlariga oraliqlari 4 m dan qilib 92 ta daraxt orsquotkazilgan Bir yorsquol ikkinchi yorsquoldan necha marta uzunroq

II variant1К nuqta ВС kesmaning Р esa КС kesmaning olsquortasida yotadi

Agar РС = 14 2

7 bolsquolsa BP ni toping 2 Р nuqta АВ kesmada yotadi bunda АР РВ = 07 Agar АВ = 68 m bolsquolsa АР ning uzunligini toping 3 Katta yorsquolning ikki tomoniga ishchilar telegraf ustunlarini har 50 m masofada orsquornatishmoqda 10 km davomida nechta ustun ornatiladi

2 - nazorat ishiI variant

1 АОВ va ВОС qolsquoshni burchaklar Agar ВОС burchak AOB burchakdan 15 marta kichik borsquolsa АОВ burchakni toping2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 152 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3Soat 6 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II variant1 CОD va DОK qolsquoshni burchaklar Agar CОD burchak DОK burchakdan 35 marta kichik borsquolsa DОK burchakni toping 2 Ikki vertikal burchaklar gradus olsquolchovlari ayirmasi 142 deg ga teng Har bir burchakning gradus olsquolchovini toping 3 Soat 3 ni korsquorsatayotganda uning soat va minut millari qanday burchakni tashkil etadi

II CHORAK Geometriya 7 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi А В С nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing2 BD - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum DE = DB va АВ = 58 sm ВС = 74 sm АС = 9 sm bolsquolsa СЕ ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 12 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

II variant1 Chizglsquoich va uchburchak chizglsquoich yordamida tolsquoglsquori chiziqda yotuvchi D E K nuqtalardan shu tolsquoglsquori chiziqqa perpendikulyar olsquotkazing 2 AO - АВС uchburchakning medianasi ekanligi marsquolum AO = OK va АВ = 63 sm ВС = 65 sm АС = 67 sm bolsquolsa СK ni toping3 Uzunligi 20 sm borsquolgan simdan bir tomoni 10 sm li uchburchak yasash mumkinmi (Javobingizni asoslang)

4 ndash nazorat ishiI variant

1 BCD va AKE uchburchaklar teng АК = 20 sm angК=54 deg angЕ=60deg bolsquolsa BCD uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping

20

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

2 Teng yonli uchburchakning perimetri 20 sm ga teng Uning yon tomoni asosidan ikki marta ortiq Shu uchburchakning tomonlarini toping3 Joyda torsquogrsquori chiziq borsquoylab borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun (1-rasm) shunday C nuqta tanlab olinadiki bu nuqtadan A va B nuqtalarga orsquotish mumkin va undan berilgan ikki nuqta korsquorinib turishi kerak AC va BC masofalar yorsquonalishni xodalar bilan belgilanadi ularni C nuqtadan keying davom ettiriladi CD=AC va EC=CB kesmalar belgilanadi Shunda ED masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

II variant 1 АBC va МРО uchburchaklar teng ВС = 35 sm ang А=65deg angС=102deg bolsquolsa MPO uchburchakning mos tomonlari va burchaklarini toping 2 Tengyonli uchburchakning perimetri 35 sm Uning asosi yon tomonidan 15 marta katta Shu uchburchakning tomonlarini toping 3 Joyda A va B nuqtalar orasidagi masofani orsquolchash uchun bunda nuqtalarning biriga ( Anuqtaga) borib borsquolmaydi AB kesma yorsquonalishda ip tortishadi(1-rasm) va uning davomida ixtiyoriy BE kesma belgilashadi A nuqta korsquorinadigan va B E nuqtalarga orsquotib borsquoladigan joyda D nuqta tanlanadi Xodalar yordamida BDQ va EDF torsquogrsquori chiziqlar hosil qilinadi ularda FD=DE va DQ=BD kecmalar belgilanadi Keyin FQ torsquogrsquori chiziq borsquoylab A nuqtaga qarab AD torsquogrsquori chiziqda yotuvchi H nuqtani topguncha harakatlanadi HQ masofa bizga kerakli AB masofaga teng borsquoladi Nima uchun Asoslang 1-rasm

III CHORAK Geometria VII sinf 5 ndash nazorat ishi

I variant1Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 7 11 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping 2Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 120 deg ga teng Shu burchaklarni toping

3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 150 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping II variant1 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq uchinchi tolsquoglsquori chiziq bilan kesishdan Agar ichki bir tomonli burchaklar 3 5 kabi nisbatda bolsquolsa hosil bolsquolgan burchaklarni toping2 Ikki parallel tolsquoglsquori chiziq va kesuvchi hosil qilgan ichki alinashinuvchi burchaklar yiglsquoindisi 210 deg ga teng Shu burchaklarni toping3 а va b parallel tolsquoglsquori chiziqlarning c kesuvchi bilan kesishishdan hosil bolsquolgan burchaklardan biri 140 deg ga teng Kesishishdan hosil bolsquolgan barcha burchaklarni toping

6 ndash nazorat ishi

21

A B E

D

A B

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

I variant 1Uchburchakning burchaklari 2 3 va 7 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2АВС tengyonli uchburchakning (АВ = ВС) ВСК tashqi burchagi 126 deg АВС burchakni toping3Tolsquoglsquori burchakli uchburchakning 10 sm ga teng kateti qarshisida yotgan burchagi 60 deg ga teng Gipotenuzaga olsquotkazilgan balandlikning uzunligini toping

II variant1 Uchburchakning burchaklari 3 4 va 8 sonlari ga proporsional Shu burchaklarni toping 2 BPM tengyonli uchburchakning (BP = ВM) ВPT tashqi burchagi 150 deg PMB burchakni toping 3 ВС tolsquoglsquori burchakli uchburchakning АВ gipotenuzasiga CD balandlik olsquotkazilgan В burchagi 60 deg ga BD kesma 1 sm ga tengАВ gipote-nuzaning uzunligini toping

7 ndash nazorat ishiI variant

1DEK tengyonli uchburchakning DK asosi EF kesma esa bissektrisasi DK = 16 sm angDEF=43 deg KF angDEK angEFD larni toping 2Berilgan 17 mm 19 mm va 22 mm ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 7 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

II variant1ABC tengyonli uchburchakning AC asosi BD kesma esa bissektrisasi AC = 18 sm ang АВD=33deg AD ang АВС ang АDВ larni toping2Berilgan 25 mm 20 mm va 18 мм ga teng uchta tomoniga kolsquora uchburchak yasang3Bir tomoni 6 sm borsquolgan birorta uchburchak yasash uchun 12 sm li mis sim yetadimi

IV CHORAK Geometriya VII sinf Yozma ish 8

I variant1 Gipotenuzasi va katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 15о ga teng burchak yasang3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 17 mm 19 mm va 22 mm Kichik tomonida uchburchakning qolgan ikki tomonidan teng uzoqlashgan nuqtani toping

II variant 1 Ikki katetiga korsquora torsquogrsquori burchakli uchburchak yasang 2 Sirkul va chizgrsquoich yordamida 75о ga teng burchak yasang 3 Uchta tomoniga korsquora uchburchak yasang 25 mm 20 mm va 18 mm Katta tomonida kichik tomon uchlaridan teng uzoqlashgan nuqtani toping

Yozma ish 9I variant

1Uchburchak shaklidagi yer maydonining ikki tomoni 240 m va 150 m ular orasidagi burchak 82о ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng yonli uchburchak tomonlarining orsquortalari boshqa teng yonli uchburchakning uchlari ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 10 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang) II variant1 Uchburchak shaklidagi yer maydonining tomonlari 200 m 260 m va 180 m ga teng 100 m ni 1 sm deb olib yer tarxini chizing va uchburchakning balandligini orsquotkazing2Teng tomonli ABC uchburchakning tomonlarida AD CT BF teng kesmalar olingan D EltF nuqtalar kesmalar bilan tutashtirilgan iquest uchburchak teng tomonli ekanini isbotlang3 20 sm li sim uni bukib bir tomoni 12 sm borsquolgan uchburchak yasash uchun yetadimi (Javobni asoslang)

22

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

I CHORAK Algebra 8 - sinf 1- nazorat ishi Yozma ish

I variant1 y=minus05 x+3 chiziqli funksiyada y=minus1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=minus05 x+2 va y=minus3+2 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3у=minus3

4хminus12

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4Usta uch kunda 48 ta detal yasadi bunda birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda yasagan detallar soni 5 4 va 3 sonlariga proporsional Birinchi ikki kunda usta nechta detal tayyorlagan 520 sm li sham yonayotgan har bir soatda 2 sm ga kamayadi1) x soat yongandan keyin shamning uzunligi qancha borsquoladi2) x ga 1 2 3 4 5 6 7 8 9 qiymat berib sham uzunligining orsquozgarish grafigini chizing3) Grafik borsquoyicha necha soatdan sorsquong butun sham yonib tugashini aniqlang

II variant1 y=minus15 xminus5 chiziqli funksiyada y=1 borsquoladigan x ning qiymatini toping2 y=15 xminus2 va y=4minus05 x funksiyalar grafiklarining kesishish nuqtalari koordinatalarini toping

3 у=minus2

3х+6

funksiya grafigini abssisalar orsquoqi bilan kesishish nuqtasining koordinatasini toping4 Sayohatchilar uch kunda 36 km yorsquol yurdilar birinchi ikkinchi va uchinchi kunlarda bosib orsquotilgan masofalar 4 3 va 2 sonlariga proporsional Keyingi ikki kunda necha kilometr yorsquol yurganlar5 Bakda 6 litr kerosin bor har bir minutda unga jorsquomrak orqali 45 litr kerosin quyiladi1) y - bakdagi kerosin hajmi soni bilan x jorsquomrak ochiq borsquolish vaqti orasidagi bogrsquolanishni yozing2) x ga 1 dan 10 gacha qiymat berib y ning ozgarish grafigini chizing3) Agar bakga 100 litr kerosin sigrsquosa qancha vaqtdan keyin bak torsquoladi Javobni 1 minutgacha aniqlikda yaxlitlang

2- nazorat ishi Yozma ishI variant

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching

xminus3 y=minus35 xminus3 y=9

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 2 xminus3 y=93 x+2 y=7

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=4 xyminusx=3

4 Orsquoquvchi 3 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 6600 sorsquom pul torsquoladi Ikkinchi orsquoquvchi xuddi shunday 2 ta umumiy daftar va 2 ta qalam uchun 4600 sorsquom torsquoladi Bitta umumiy daftar va bitta qalam qanchadan turadi 5 8 ta ot va 15 ta sigir uchun kuniga 162 kg ozuqa ajratiladi Agar 5 ta ot ga 7 ta sigirga qaraganda 3 kg ortiq ozuqa berishganligi marsquolum bolsquolsa har bir otga va har bir sigirga kuniga qanchadan ozuqa berishgan

II variant

23

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

1Tenglamalar sistemasini orsquorniga qorsquoyish usulida yeching x+2 y=33 x+2 y=13

2 Tenglamalar sistemasini qorsquoshish usulida yeching 3 xminus2 y=minus72 x+4 y=6

3 Tenglamalar sistemasini grafik usulida yeching y=2 xxminus y=minus3

414 m matodan 4 ta erkaklar va 2 ta bolalar paltosi tikish mumkin Agar 15 m shunday matodan 2 ta erkaklar va 6 ta bolalar paltosi tikish mumkin borsquolsa bitta erkaklar paltosiga va bitta bolalar paltosiga necha metrdan mato ketadi

5Ikki usta ish haqi uchun 234000 sorsquom olishdi Birinchisi 15 kun ikkinchisi esa 14 kun ishladi Agar birinchi ishchi 4 kunga ikkinchi ishchi 3 kun ishlaganidan 22000 sorsquom korsquoproq olganligi marsquolum borsquolsa ularning har biri bir kunga necha sorsquomdan olishgan

II CHORAK Algebra 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda а) a+11lowastb+11 b) aminus18lowastbminus18 d) minus7 alowastminus7b 2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 0lt4 va minus1lt45 b) minus1

3gtminus1

2 va

23gt 1

2

3 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring а ) 1

2gt 1

4va 3

4gt 1

2 b) 12lt13 va 4lt5 4 Lola va oyisi birgalikda 110 ta chuchvara tugadilar bunda Lola 2 soat oyisi 3 soat ishladilar Agar ular 1 soatda birgalikda 43 chuchvara tuggan bolsquolsalar ularnung har biri nechtadan chuchvara tugadi5 Torsquogrsquori torsquortburchakning eni a va borsquoyi b ni (sm da) orsquolchaganimizda 54ltalt55 va 36ltblt37ekanligini topdik Torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini baholang

II variant1 аltb ekanligi macentlum ocentrniga gt yoki lt belgini shunday qoyinki natijada tocentgcentri tengsizlik hosil bocentlsin bunda

а) а+4lowastb+6 b) 10minusalowast10minusb d) minus3аlowastminus3b2 Tengsizliklarni hadlab qocentshing

а) 7gt05 va minus7gtminus85 b) 0lt 1

8 va minus1

3ltminus1

83 Tengsizliklarni hadlab kocentpaytiring

а)

17lt 1

2 va

12lt1

b) 07gt05 va 02gt0 02 4 Shavkat 3 soat Olimjon esa 4 soat ishlab birgalikda 44 detal yasadilar Agar ular birgalikda 1 soatda 13 detal yasagan bocentlsalar ularning har biri nechtadan detal yasaganlar 5Torsquogrsquori tortburchak shaklidagi xonaning eni a va borsquoyi b chegaralari (m da) marsquolum 75 le a le76 va 54le ble55 Bu xona yuzi 40 msup2 dan kichik borsquolmagan kutubxona uchun torsquogrsquori keladimi

4 - nazorat ishiI variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping

а)хleminus3 b) хlt5 d) хleminus02 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 12 хminus1ge10 х+6

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2+x )minus6 (3minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 346ltalt35 521 le ble53 metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

24

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

5 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 6 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 4 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerakII variant

1 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng katta butun qiymatini toping а)хleminus4 b) хlt6 d) хleminus03 2 x sonning tengsizlikni qanoatlantiruvchi eng kichik butun qiymatini toping 6 х+11gt11minus6 x

3 Tengsizlikni yeching va uning yechimlari tolsquoplamini son olsquoqida tasvirlang 5 (2minusx )minus7 (1minusx )ltx4 Ikki tomonining chegaralari 412 le ale 413 857 leb le 861metrlarda borsquolgan uchburchakning perimetrini baholang

5Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni 8 sm Torsquogrsquori torsquortburchakning perimetri tomoni 6 sm li kvadratning

perimetridan kichik borsquolishi uchun uning ikkinchi tomoni uzunligi qanday borsquolishi kerak

5 - nazorat ishiI variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 5 (2minusх )minus3 хgt2 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 3 хminus1lt2 iquestiquestiquestiquest

3 Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le1 b) |х+4|gt7 4 Sayyoh sayyohlar bazasidan 20 km masofada joylashgan stansiya tomon yurdi Agar sayyoh tezligini 1 kmsoat ga oshirsa 4 soatda 20 km dan korsquop masofani bosib orsquotadi Agar u tezligini 1 kmsoat ga kamaytirsa 5 soatda ham stansiyaga yetib bora olmaydi Sayyohning tezligi qanday 5Teng yonli uchburchakning asosi 38 sm ga teng uning perimetri 90 sm dan kichik Bu uchburchakning yon tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Tengsizliklar sistemasini yeching 2 (1minusх )minus3 хlt5 iquestiquestiquestiquest

2 Tengsizliklar sistemasining yechimlari bolsquolgan barcha butun sonlarni toping 1minus2 хlt0 iquestiquestiquestiquest

3Tengsizlikni yeching а)|хminus5|le2 b) |х+1|gt5

4 Orsquoquvchi orsquozining markalarini yangi albomga yopishtirmoqda Agar u bir betga 20 ta dan marka yopishtirsa

albom varaqlari yetmay qoladi agarda bir betga 23 tadan marka yopishtirsa albomning kamida bitta beti borsquosh qoladi Agar orsquoquvchiga huddi shunday har bir betiga 21 tadan marka yopishtirilgan albom sovgrsquoa qilinsa unda jami 500 ta marka borsquoladi Albom necha betli5 Teng yonli uchburchakning yon tomoni 52 sm ga teng perimetri esa 170 sm dan korsquop Uchburchakning asosi qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

III CHORAK Algebra VIII sinf Nazorat ishi 6

I variant

1 Ifodaning qiymatini toping 05radic0 04+ 1

6 radic144

25

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

2Hisoblang radic12425

minusradic0 09+radic32+42

3 Ifodani soddalashtiring radic48+radic75minusradic108

4 Uzunligi radic12 sm kengligi esa radic3 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 72sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 2 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

II variant

1 Ifodaning qiymatini toping

12 radic196+15radic0 36

2 Hisoblang radic11125

minusradic0 04+radic62+82

3 Ifodani soddalashtiring radic32+radic98minusradic128

4 Uzunligi radic45 sm kengligi esa radic5 sm borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchakning yuzini toping5 Bir kvadratning yuzi 27sm2 ikkinchi kvadratning yuzi 3 sm2 ga teng Birinchi kvadratning tomoni ikkinchi kvadratning tomonidan necha marta katta

Nazorat ishi 7I variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 04 b) 49minusх2=0 d) 3minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) 5 х2minus15 х=0 b) 49 хminusх2=0 3Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2+8 хminus33=0

4 Bir tomoni ikkinchisidan 10 m ga katta borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi tomorqaning atrofini torsquosiq bilan orsquorash kerak Maydonning yuzi 1200 m2 borsquolsa qancha uzunlikdagi torsquosiq kerak borsquoladi5 Futbol borsquoyicha birinchilik musobaqalarida 55 ta orsquoyin orsquotkazildi bunda har bir jamoa qolganlari bilan bittadan orsquoyin orsquotkazdi Musobaqada nechta jamoa qatnashgan

II variant

1 Tenglamani yeching а)х2=0 09 b) 64minusх2=0 d) 6minusх2=0

2 Tenglamani yeching а) х2minus3 х=0 b) хminus10 х2=0

3 Torsquola kvadrat ajratish usuli bilan tenglamani yeching

х2minus11х+30=0

4 Kvadrat shaklidagi temir listdan kengligi 3 sm borsquolgan yorsquolak kesib olindi qolgan qismining yuzi 10 sm2 borsquolib qoldi Temir listning dastlabki orsquolchamini toping5 Shaxmat turnirida qatnashuvchilarning har biri qolganlari bilan bitta partiyadan orsquoyin orsquotkazsa jami 231 ta partiya orsquoynalgan borsquoladi Turnir qatnashchilari nechta

Nazorat ishi 8

I variant

1 Tenglamani yeching3 х2minus2 хminus5=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yechingх2+4 хminus32=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikki marta katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 60 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 100 m balandlikda borsquoladi5 Kinoteatrning tomoshabinlar zalida120 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga bitta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 4 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 56 taga ortdi Dastlab zalda nechta qator borsquolgan

II variant26

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

1 Tenglamani yeching3 х2+6 хminus9=0

2 Keltirilgan kvadrat tenglamani yeching х2minus10 х+21=0

3 Berilgan tenglmani yechmasdan ildizi tenglamaning ildizlaridan ikkita katta kvadrat tenglama tuzing x2minus5 x+6=04 Jism 40 ms boshlangrsquoich tezlik bilan tepaga tik otildi Necha sekunddan sorsquong u 60 m balandlikda borsquoladi5 Teatrning tomoshabinlar zalida 550 ta orsquorin bor Zalni kengaytirilganda har bir qatorga 2 ta orsquorin qorsquoshildi qatorlar soni esa 3 taga ortdi Natijada jami orsquorinlar 122 taga ortdi Zalda nechta qator borsquoldi

IV CHORAK Algebra VIII sinf Yozma ish 9

I variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus5х+6=0

2 Sport maydonchasi torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning uzunligi kengligidan 10 m katta Agar maydonchaning yuzi 9000 m2 borsquolsa uning orsquolchamlarini toping

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus6 х2+8=0

4 Kasrni qisqartiring

х2+8 х+168+2 х

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 30 m2 katetlari yigrsquoidisi 17 sm borsquolsa uning katetlarini toping

II variant

1 Tanlash yorsquoli bilan tenglamaning ildizini toping х2minus2хminus8=0

2 Ekin maydoni torsquogrsquori torsquortburchak shaklida borsquolib uning bir tomoni ikkinchisidan 20 m katta Agar maydonning yuzi 8000 m2 borsquolsa uning atrofiga qanday uzunlikda butalar ekish kerak

3 Bikvadrat tenglamaning ildizini toping х4minus14 х2+48=0

4 Kasrni qisqartiring

3хminus6х2+4 х+4

5 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning yuzi 60 m2 katetlari yigrsquoidisi 23 sm borsquolsa uning katetlarini toping

Yozma ish 10I variant

1Motorli qayiq 54 km masofani oqim borsquoyicha va oqimga qarshi suzib 75 soatda orsquotdi Daryo oqimining tezligi 3 kmsoat borsquolsa qayiqning turgrsquoun suvdagi tezligini toping2Sonni standart shaklda yozing а) 12000 b) 154000 v) 3426 3Agar 542ltalt543 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a mm borsquolgan teng tomonli uchburchakning perimetrini baholang

4 Tenglamalar sistemasini yeching х2

minus у3

=0 iquestiquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( х+4 )2=2 ( 4 х+11) II variant

1 Sayyohlar qayiqda oqimga qarshi 6 km suzib ortga qaytishdi Borib kelish uchun 45 soat sarflashdi Oqimning tezligi 1 kmsoat borsquolsa qayiq turgrsquoun suvda qanday tezlik bilan harakatlanar edi2 Sonni standart shaklda yozing а) 37000 b) 534000 v) 5216 3 Agar 51ltalt52 ekani marsquolum borsquolsa tomoni a sm borsquolgan kvadratning perimetrini baholang

27

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

4 Tenglamalar sistemasini yeching х4

minus у5

=0 iquest iquestiquestiquest

5 Tenglamani yeching ( хminus5 )2=5 (9minus2х )

I CHORAK Geometriya 8 ndash sinf 1 - nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Qavariq beshburchakning burchaklari 135711 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 3 marta ortiq perimetri esa 20 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3Simmetriya markazi katta tomonidan 543 dm va kichik tomonidan 815 dm masofada yotgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi qogrsquooz perimetrini hisoblang4 Uzunligi 165 dm borsquolgan mis simdan ikki tomoni orsquozaro 57 nisbatda borsquolgan parallelogram yasash kerak Parallelogrammning tomonlari qanday uzunlikda borsquolishini aniqlang

II variant1Qavariq oltihburchakning burchaklari 2446812 sonlari ga proporsional bolsquolsa shu burchaklarni toping2 Parallelogrammning bir tomoni boshqasidan 4 marta kam perimetri esa 25 sm ga teng Parallelogrammning tomonlarini toping3 Torsquogri torsquortburchak shaklidagi hovli markazida daraxt ekilgan Daraxt hovlining katta tomonidan 167 m va kichik tomonidan 238 m masofada joylashgan Hovlining atrofini orsquorash uchun qanday uzunlikdagi devor qurish kerak 4 A va B punktlar orasidagi masofa biror torsquosiq orqali borsquolinib qolgan Ular orasidagi masofani parallelogram alomatlaridan biri orqali toping

2 - nazorat ishi Yozma ishI variant

1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 60 deg ga teng Katta yon tomoni va katta asosi 20 sm dan Kichik asosini toping

2 Berilgan ang (mn ) AB А1 В1 А2 В2 А3 В3 А4 В4

ОА=АА1=А1 А2=А2 А3=А3 А4

ВВ4minusВ2 В3=10 см ОВ4 ni toping

28

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib ikkita borib borsquolmaydigan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping4 Kvadrat shaklidagi shayba tomoni 60 mm 50 ta shayba tayyorlash uchun qanday uzunlikdagi porsquolat list olish kerak Listning kengligi 300 m

II variant1 Tolsquoglsquori tburchakli trapetsiyaning olsquotkir burchagi 45 deg ga teng Kichik yon tomoni va kicvhik asosi 10 sm dan Katta asosini toping

2 Berilgan ang (аb ) MK M 1 K1 M 2 K2 M 3 K3 M 4 K 4

EM=MM1=M 1 M 2=M 2 M 3=M 3 M 4

KK 4minusK1 K 2=14 см EK 4 ni toping3 Uchburchakning orsquorta chizigrsquoi xossasidan foydalanib borib borsquolmaydigan nuqtagacha borsquolgan masofani toping4 Ikki parallel korsquocha orasidagi yer maydoni ABCD (BC ∥AD) trapetsiya korsquorinishida orsquolchash ishlari korsquorsatishi borsquoyicha AD=42 m AB=28 m BC=35 m vaangA=60o ekan Shu maydon orsquoralgan devor uzunligini toping

II CHORAKGeometriya 8 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing 2Teng yonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita kvadrat chizing

II variant1 Bir nechta nuqta oling va berilgan tolsquoglsquori chiziqqa nisbatan shu nuqtalarga simmetrik nuqtalarni yasang Chizmada tolsquoglsquori chiziqni olsquoglsquoma shaklida olsquotkazing2 Teng tomonli uchburchakning simmetriya olsquoqini toping simmetriya olsquoqlarining sonini kolsquorsating3 Ixtiyoriy olingan simmetriya markaziga nisbatan olsquozaro simmetrik ikkita teng tomonli uchburchak chizing

4 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonallarining izunligi 5 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping 2 Torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi xona polining eni 55 m va borsquoyi 6 m Bu polni torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eni 005 m va borsquoyi 03 m borsquolgan perket donachalari bilan qoplash kerak Butun polni qoplash uchun nechta perket donachalari kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 12 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 2 va 3 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping4Tom qiyaligi asosi 125 m balandligi esa 750 m borsquolgan uchburchak shaklida Tomning bu qiyaligini har biri 150 dm2 ni qoplaydigan cherepitsalar bilan qoplash uchun nechta cherepitsa kerak borsquoladi Chiqitga chiqishi uchun zahira nazariy jihatdan kerakli miqdorning 4 dan oshmasligi kerak

II variant 1 Tolsquortburchakning olsquozaro perpendikulyar diagonalarining izunligi 9 va 11 ga teng Tolsquortburchakning yuzini toping2 Eni 6 m borsquoyi esa 45 m borsquolgan polni tomoni 03 m borsquolgan kvadrat shaklidagi tosh plitkalar bilan qoplash uchun nechta plitka kerak borsquoladi3 Parallelogrammning yuzi 24 ga teng Agar parallelogrammning balandliklari 3 va 4 ga teng bolsquolsa uning perimetrini toping 4 Temir listning bir kvadrat metrining ogrsquoirligi 385 kg Bu temirdan asosi va balandligi mos ravishda 42 sm va 23 dm borsquolgan uchburchak kesib olingan Uning ogrsquoirligini toping

III CHORAKGeometria VIII sinf 5 - nazorat ishi

I variant

29

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

1Rombning yuzi 540sm2 ga diagonalaridan biri esa 45 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 10аr balandligi 25 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 48 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3Uzunligi 13 m bolsquolgan zina uyning davorida tiralgan Zinaning pastki chekkasi uy devorining pastki asosidan 5 m masofada joylashgan Zinaning yuqori chekkasi qanday balandlikda joylashgan 4Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 15 sm biri 9 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

II variant

1 Rombning yuzi 336sm2 ga diagonalaridan biri esa 14 sm ga teng Boshqa diagonalining uzunligini toping

2 Trapetsiya shaklidagi yer maydonining yuzi 30аr balandligi 50 m trapetsiyaning asoslaridan biri esa 45 m ga teng Boshqa asosining uzunligini toping 3 Yonglsquoin mashinasi zinasining uzunligi 15 m Zinaning pastki chekkasi uy devoring pastki asosudan 9 m masofada joylashgan Agar zina uyning tomigacha yetsa uy devorining balandligini aniglang 4 Tolsquoglsquori tolsquortburchakning diagonali 25 sm tomonlaridan biri 24 sm bolsquolsa uning perimetrini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 МР ndash О markazei aylananing diametri ОМ = ОК = МК bolsquolsa PKO burchakni toping

2 Aylana 10 516 5 9 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang3 КМ va СD vatarlar E nuqtada kesishadi bunda СЕ = 6 sm ЕD = 8 sm КЕ kesma ЕМ dan 8 sm qisqa КМ ni toping4АВ va АС tolsquoglsquori chiziqlar О markazli aylanaga В va С nuqtalarda urinadilar Agar angОАВ=30 deg АВ= 5 sm bolsquolsa DC ni topinhg

II variant1 AC ndash О markazei aylananing diametri ОC = ОB = OA bolsquolsa OCD burchakni toping

2 Aylana 35 55 3 nisbatda uch bolsquolakka bolsquolingan va bolsquolinish nuqtalari titashtirilgan Hosil bolsquolgan uchburchak burchaklarining kattaligini aniqlang 3 BD va СE vatarlar A nuqtada kesishadi bunda AC = 6 sm AE = 12 sm AB kesma AD dan 1 sm qisqa BD ni toping4 Nuqta aylana markazidan 27 sm masofada yotadi Shu nuqtadan aylanaga olsquozaro 60 deg li burchak tashkil qiluvchi ikkita urinma olsquotkazilgan Aylana radiusini hisoblang

IV CHORAK Geometriya VIII sinf Yozma ish 7

I variant

1 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini topingTeng yonli uchburchakning asosi 10 sm yon tomoni - 13sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3 АВС uchburchak berilgan СВ vektorni АС va АВ vektorlar orqali ifodalang

4 АВСD parallelogram berilgan ВА va ВС vektorlar yigrsquoindisini topingII variant

1Teng tomonli uchburchakning perimetri 9radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2Teng yonli uchburchakning asosi 12 sm yon tomoni - 10sm Unga ichki chizilgan doiraning radiusini toping 3АВС uchburchak berilgan ВА vektorni СВ va СА vektorlar orqali ifodalang 4 АВСD parallelogram berilgan АВ va АD vektorlar yigrsquoindisini toping

Yozma ish 8I variant

1 а (10 ) va b (12 ) vektorlar berilgan a+b va aminusb vektorlarni toping

2 с (11 ) va а (0 minus1 ) vektorlar berilgan 2 сminus3 а vektorni toping

3 Agar а (0 25 minus1) в (23 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4 Sayyoh A shahardan sharqda B shaharga 20 km yurdi keyin yana shrqqa C shaharga 30 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

30

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

II variant

1 а (10 ) b (12 ) va с (13 ) vektorlar berilgan aminusb va b+с vektorlarni toping

2 с (minus10 ) va а (12 ) vektorlar berilgan 2 с+3 а vektorni toping

3Agar а (15 2 ) va b ( 4 minus05 ) borsquolsa a va b vektorlarning skalyar korsquopaytmasini toping 4Sayyoh A shahardan sharqqa qarab B shaharga 10 km yurdi keyin yana sharqqa C shaharga 20 km yurdi Mos masshtabni tanlab AB va BC vektorlarni chizing AB+ BC va AC vektorlar tengmi

I CHORAK Algebra 9 ndash sinf 1 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1Parabola uchining koordinatalarini toping у=minus2х2+8хminus13

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=minus9 х+7 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 хminus3

4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 5 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping5Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang

II variant

1 Parabola uchining koordinatalarini toping у=2х2+12 х+15

2 Kvadrat funksiyaning nollarini toping у=6 хminus5 х2

3 Parabolaning koordinata olsquoqlari bilan kesishish nuqtalarining koordinatalarini toping у=minusх2+4 х+5 4 Erkin tushayotgan jism birinchi 4 sekundda bosib orsquotgan yorsquolni H= g t2

2 formula borsquoyicha hisoblash mumkin bu

yerda g=98 m sek2 Chuqurlikka tushayotgan toshning birinchi 10 sekundda bosib orsquotadigan masofani toping

31

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

5 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng kichik qiymatga ega borsquolishini aniqlang2 ndash nazorat ishi

I variant

1Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus12 х+35

2 Tengsizlikni yeching а) 2 х2minus13 х+6lt0 b) x2minus9gt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+8 ) ( хminus4 )gt0

b)

xminus5x+7

lt0

4Uzunligi 120 m devor bilan orsquorash mumkin borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi eng katta yer maydoninig yuzini toping5Torsquogrsquori tortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m katta yuzi esa 300 m2 dan katta Shu torsquogrsquoritorsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin

II variant

1 Kolsquopaytuvchilarga ajrating х2minus18 х+45

2Tengsizlikni yeching а) 2 х2minusхminus15gt0 b) x2minus16lt0

3Tengsizlikni intervvallar usuli bilan yeching а) ( х+11) ( хminus9 )lt0

b)

x+3xminus8

gt0

4 Torsquogrsquori burchak li torsquortburchak shaklidagi yer maydonining bir tomoni tosh devordan iborat Uni 180 m li devor bilan orsquorash kerak Bu yer maydonining mumkin borsquolgan eng katta yuzini toping

5Torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 10 sm ga qisqa yuzi esa 408 sm2 dan oshmaydi Kichik katetining uzunligi qanday borsquolishi mumkin

II CHORAK Algebra 9 ndash sinf 3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 Hisoblang а) 2sdot2minus3 b)

( 14 )

minus2sdot4

d)

(3minus2 )3sdot272

3

2 Ifodaning qiymatini toping а) 54radic16minus02 3radicminus0 027+ 5radic1

b) 5radic32sdot0 00001 d)

4radic2434radic3

3 Ifodaning qiymatini toping 3radic2minusradic3sdot3radic2+radic3

4torsquogrsquori burchakli uchburchakning bir kateti ikkinchisidan 1 dm ga kichik Bu uchburchakning yuzi 10 dm2 Uchburchak gipotenuzasining uzunligi qiymatini 01 dm aniqlikda toping

32

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

5Yuzasi 600м2 bolgan togri tortburchak shaklidagi yer maydonini sport orsquoyinlari uchun jihozlashga kirishildi Maydon atrofinii metal setka bilan orabichida yana shunday setka bilan ikkita bir hil torsquogrsquori torsquortburchakli maydonchalar ajratildi Eng kam miqdorda metal setka ketishi uchun maydonning orsquolchamlari qanday borsquolishi kerak

II variant

1 Hisoblang а) 5sdot5minus2 b)

( 12 )

minus2sdot4

d)

(2minus2)4sdot162

23

2 Ifodaning qiymatini toping а) 33radicminus27minus01 4radic81minusradic1

b) 4radic16sdot0 0001 d)

4radic3244radic4

3 Ifodaning qiymatini toping 5radic2minusradic5sdot5radic2+radic5

4Rombning bitta diagonali ikkinchisidan 2 sm ga katta Romb yuzi 12 sm2 ga teng Romb tomoni uzunligi qiymatini 01 sm aniqlikda toping5 Voleybol oyinlari uchun yuzi 720 м2 borsquolgan torsquogrsquori torsquortburchak shaklidagi maydonni ajratish korsquozda tutilmoqda Buning uchun maydon atrofini balandligi 3 m borsquolgan metal setka bilan orsquorash va balandligi 15 m borsquolgan setka bilan ikkita teng torsquogrsquori torsquortburchaklarga ajratish kerak Maydonning orsquolchamlari qanday borsquolganda orsquoraladigan setka narxi eng arzon borsquoladi Bunda bir metr 3 m li setka narxi bir metr 15 m li setkadan ikki barobar qimmat

4 - nazorat ishiI variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radicх2minus4 х

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у= 6minusх2

х+2х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping

у=12х va

у= х3

4 p= 2 t+20 agar 0le tlt40 100 agar 40 le tlt60

minus23

t +140 agar60 le t le 150 formula yordamida bakdagi suv temperaturasining(Со da ) vaqt t (minutlarda)

funksiyasi sifatida ozgarishi berilgan p (20 ) p ( 40 ) p (50 ) p (60 ) p (90 ) ni toping p=f (t ) funksiya grafigini yasang Berilgan har bir oraliqda qaralayotgan jarayon qanday fizik marsquonoga ega [ 0 40 ] [ 40 60 ] [ 60 150 ] 5 Poyezd v kmsoat tezlik bilan harakatlanib A va B shaharlar orasidagi 600 km masofani t soatda bosib orsquotadi а) v ni t orqali b) t ni v orqali bogrsquolash formulalarini yozing

II variant

1 Funksiyaning aniqlanish sohasini toping у=radic3 хminusх2

2 Funksiyaning juft yoki toq bolsquolishini aniqlang у=minusхminus4 х3

х+х3

3 Funksiyalarning grafiklarini yasamasdan ularning kesishish nuqtalarini toping у=8

х и у= х

2 4Velosipedchining harakat t (soatlarda) vaqtining bosib orsquotgans (km da) yorsquolga bogrsquoliqligi quyidagicha berilgan

33

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

s= 15t agar 0le t lt76

175 agar 76

let lt32

minus12 t+355 agar 32

le t le 52

s(0 ) s (1 ) s (14 ) s (2 ) ni toping s=f (t ) funksiyaning grafigini yasang (masshtab t orsquoqda 1 birlik - 6 katak s orsquoqda 10 birlik - 4 katak) Velosipedchining harakati qay tarzda amalga oshganini izohlab bering5 Asoslari a sm va b sm balandligi 20 sm borsquolgan torsquogrsquori burchakli parallelepiped 120 sm3 hajmga ega b ning a ga bogrsquoliqligi formulasini yozing Bu funksiyaning aniqlanish sohasi qanday

III CHORAK Algebra IX sinf Nazorat ishi 5

I variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π4 b)

π6 d)

32

π

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 15 b) π va

3 13 d)

minusπ2 va ndash2

3 α=5 π6 borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Dengiz kompasining aylanasi rumblar deb ataluvchi 32 ta teng qismga borsquolinadi Bir rumbni burchakning gradus va radian orsquolchovida ifodalang5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 36о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalang

II variant

1 Berilgan sonlarni 001 aniqlikda yozing а)

π2 b)

34

π d)

π3

2 Sonlarni taqqoslang а)

π2 va 2 b) π va

3 15 d)

minusπ6 va

minus12

3 α=1112

π borsquolsa α burchakka qorsquoshni burchakni radianda ifodalang

4 Vintning parragi 3 15 ga aylandi U qanday burchakka aylangan

5 Teng yonli uchburchakning uchidagi burchagi 45о Uchburchakning hamma burchaklarini radianlarda ifodalangNazorat ishi 6

I variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 160 degcos 205deg tg 97deg

2 Agar sinα=06

va

π2ltα ltπ

borsquolsa cosα

va tgα

ni hisoblang3 Mashinaning vali 1 sekundda 60 ta aylanadi Burchak tezligi necha radsek4 R=iquest 12 sm li yoyning radian orsquolchovi 075 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang sin(minus π

2 )minus3cos(minusπ4 )+3sin (minusπ

4 )minus4 sin π

II variant

1 Sonning ishorasini aniqlang sin 116deg cos116deg tg197 deg

34

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

2 Agar cosα=08 va 0ltαlt π2 borsquolsa sinα va tgα ni hisoblang

3 Valning burchak tezligi 15 radsek Uning bir soatdagi aylanishlar sonini toping4R=iquest 8 sm li yoyning radian orsquolchovi 025 Yoyning uzunligi qanday

5 Hisoblang 2 tg(minus π

4 )ctg (minus π4 )+3 sin(minus π

2 )+5 cos (minus π6 )

Nazorat ishi 7

I variant1Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) сos 225deg b) sin 5

12π

2 Ifodani soddalashtiring сos α cos2α+sin (minusα )sin 2 α

3Agar cos α=minus15

17 va

π2ltα ltπ

borsquolsa sin 2 α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring сos2 αminuscos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos ( πminusα )cos (2 πminusα )+cos2 α II variant

1 Qorsquoshish formulasi yordamida hisoblang

а) sin 75 deg b)cos 3

2 Ifodani soddalashtiring sin α cos2αminusсos (minusα ) sin (minus2 α )

3 Agar cos α= 5

13 va 0ltαlt π

2 borsquolsa sin 2α

ni hisoblang

4 Ifodani soddalashtiring 1minus2 sin2 α+cos2 α

5 Ifodani soddalashtiring cos (2 πminusα ) cos (2 π+α )minussin2 α

IV CHORAK Algebra IX sinf Yozma ish 8

I variant1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Iyun oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan2 Jism birinchi sekundda 12m ga keyingi har bir sekundda avvalgisidan 3 m ortiq masofaga siljidi Yarim soatda jism qanday masofani bosib orsquotgan

3 Agar b7=256 va q=minus2 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b7=72 9 va q=15 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

5 Agar а5+а11=62iquest iquestiquestiquest

borsquolsa (аn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping II variant

1 Ustaxona yanvarda 106 ta mahsulot keyingi har bir oyda avvalgisidan 12 ta ortiq mahsulot tayyorladi Dekabr oyida ustaxona nechta mahsulot tayyorlagan

2 Erkin tushayotgan jism birinchi t sekundda bosib orsquotgan yorsquolini H= g t2

2 formula bilan topiladi bu yerda g

asymp 98 m s2 Chuqurlikka tushayotgan jismning birinchi 10 sekund ichida bosib orsquotgan masofani toping

3 Agar b6=243 q=minus3 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning birinchi hadini toping

4 Agar b5=

169 va

q= 23 borsquolsa (bn) geometrik progressiyaning dastlabki yettita hadining yigrsquoindisini toping

35

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

5 Agar b7minusb1=30 iquestiquestiquestiquest

borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning birinchi hadi va ayirmasini toping

Yozma ish 9I variant

1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 36 12 4 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 54 ga teng Agar q=minus1

4 borsquolsa b1 ni toping

32 dan 92 gacha (92 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping41 dan 121 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5Geometrik progressiyada q=2 va S5=93 borsquolsa b1 va b5 ni toping

II variant1Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisini toping 49 7 1 hellip

2 Cheksiz kamayuvchi geometrik progressiyaning yigrsquoindisi 81 ga teng Agar q=minus1

9 borsquolsa b1 ni toping

3 2 dan 102 gacha (102 ham kiradi) natural sonlar yigrsquoindisini toping 4 1 dan 100 gacha barcha toq sonlar yigrsquoindisini toping

5 Geometrik progressiyada q=2 va S8=765 borsquolsa b1 va b5 ni toping

Yozma ish 10 TestI variant

1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquoladi 1 ) х + 2х2 ndash 3 2) у = х2 ndash х3 3) у = 5х ndash 1 4) у = radic хminusх2

2Funksiyaning nollarini toping у=3 х2minus5 х+2

1) 3 va 2 2) ndash1 va 0 3) 1 va

23 4) -1 va

23

3 Torsquogrsquori burchakli uchburchakning katetlar yigrsquoindisi 12 ga teng Katetlari qanday borsquolganda uchburchakning yuzi eng katta borsquoladi 1) 8 va 4 2) 6 va 6 3) 9 va 3 4) 2 va 104 Torsquogrsquori torsquortburchakning bir tomoni ikkinchisidan 5 m ga katta uning yuzi esa 300m2 dan ortiq Bu torsquogrsquori torsquortburchakning katta tomoni qanday uzunlikda borsquolishi mumkin 1) 20 dan ortiq 2) 5 dan ortiq 3) 20dan kichik 4)15 dan kichik

5Tengsizlikni yeching 2 х2minusхminus1le0

1) minus2leхle2 2) minus 1

2leхle1

3) хge1 4) 0leхle4

6 Ifodaning qiymatini toping (minus2 )minus2+04minus1minus(radic3 )0 1) 25 2) 175 3) 125 4) 225

7 Ifodani soddalashtiring

mminus3sdotm2

mminus4

1) m-2 2)m-3 3) m2 4) m3 8 Ikki sonning yigrsquoindisi 14 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 7 2) 5 3) 6 4) 8

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 62 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 12081 2) asymp 12271 3) asymp 12171 4) asymp 12071

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 107 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 58 2) asymp 57 3) asymp 55 4) asymp 67

36

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

11Hisoblang sin 800 cos200minuscos800sin 200

1) 1 2) ndash1 3)

radic32 4)

minusradic32

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus3 vad=07 a11 ni toping 1) 4 2) 5 3)3 4) 6

13 Agar b1=minus17 va d=6 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 62 2) ndash63 3) 65 4) 63

14 Agar c5=6 va c7=54 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 2 yoki -2 2) 3 yoki ndash3 3) 4 yoki ndash4 4) 4

15 Agar с1=minus4 va q=3 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 2) 383 3) -384 4) -484

II variant 1 Qaysi funksiya kvadratik funksiya borsquolmaydi

1) х + 2х2 2) у = х2 ndash 1 3) у = х2 +

1х 4) у = х2 ndash х ndash 1

2 Funksiyaning nollarini toping у=minus3 х2minus5 хminus2

1) -3 va - 2 2) 0 va 1 3) -1 va -

23 4) 1 va -

23

3 Tengsizlikni yeching 3 х2minus9ge0

1) хltradic3 2) xgtradic3 3) xltminusradic3 xgtradic3 4) хle3

4 Tengsizlikni yeching ( хminus1 ) ( х+7 )lt0

1) x gt -7 2) -7 lt x lt 1 3) x gt 1 4) x lt -7

5 Tengsizlikni yeching 5 х2+9 хminus2lt0

1) ndash2 lt x lt 1 2) -2 lt x lt 05 3) minus2ltxlt 1

5 4) 0 lt x lt 02

6 Ifodaning qiymatini toping (minus3 )minus2+03minus1minus(radic5 )0

1)

23 2)

2 13 3)

1 59 4)

2 49

7 Ifodani soddalashtiring

аminus5sdotа2

аminus1

1) aminus2

2) aminus1

3) a 4) a2

8 Ikki sonning yigrsquoindisi 16 ga teng Bu sonlarning korsquopaytmasi qanday eng katta qiymatga ega borsquolishini aniqlang 1) 6 2) 7 3) 5 4) 3

9 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi ( ) Radiusi 85 m borsquolgan doiraning yuzini toping 1) asymp 22687 2) asymp 22271 3) asymp 22171 4) asymp 22087

10 Doira yuzi formula bilan hisoblanadi bu yerda - doira radiusi (m) π asymp314 - doira yuzi () Yuzi 286 msup2 borsquolgan doira radiusini toping 1) asymp 852 2) asymp 952 3) asymp 852 4) asymp 672 10 Hisoblang cos720 cos180minussin 720sin 180

1) 1 2) ndash1 3) 0 4)

12

11 Hisoblang sin 330 cos630minuscos330 sin 630

37

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

1) 1 2) ndash1 3)

12 4)

minus12

12 (аn) - arifmetik progressiyada a1=minus18 va d=minus06 а26 ni toping

1) 44 2) -44 3) -33 4) 33

13 Agar b1=minus8va d=5 borsquolsa (bn) arifmetik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1)104 2) 108 3) 106 4) 109

14 Agar c6=25 va c8=9 borsquolsa (сn) geometrik progressiyaning maxrajini toping 1) 06 yoki - 06 2) 03 yoki ndash03 3) 04 yoki ndash04 4)6 yoki ndash6

15 Agar с1=1va q=2 borsquolsa geometrik progressiyaning dastlabki torsquoqqizta hadining yigrsquoindisini toping 1) 511 2) 512 3) 513 4) 510

I CHORAK Geometriya 9 - sinf1 - nazorat ishi

I variant1 Uchbuchakning tomonlari mos ravishda 17 dm18 dm va 25 dm Unga oxshash va perimetri 15 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping 2 Balandligi 92 m bolsquolgan uyni kuzatuvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 24 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchidan uygacha bolsquolgan masofani anilang 3Zavod trubasining soyasi 21 m uzunligi 18 m borsquolgan xodaning soyasi 120 sm Trubaning balandligini toping4 Agar kuzatuvchi korsquozidan 70 sm masofada diametri 15 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 15 m borsquolgan uyni torsquosib turgan borsquolsa u uydan qanday masofada turganligini aniqlang

II variant1 Uchburchaknin tomonlari mos ravishda 225 dm 30 dm va 45 dm Unga olsquoxshash va perimetri 39 dm bolsquolgan uchburchakning tomonlarini toping2 Balandligi 154 m bolsquolgan mayokni kuzatvchining kolsquozidan 72 sm masofada turgan diametri 22 sm bolsquolgan tanga bilan tolsquosish mumkin bolsquolsa kuzatuvchi mayoqdan qanday masofada turganligini aniqlang 3 Fabrika trubasi soyasining uzunligi 376 m uzunligi 38 m borsquolgan simyogrsquoochning soyasi uzunligi 304 m Trubaning uzunligini toping4 Kuzatuvchi korsquozidan 72 sm uzoqlikda diametri 24 sm borsquolgan tanga bilan balandligi 92 m borsquolgan uyni torsquosish mumkin Uydan kuzatuvchigacha borsquolgan masofani toping 2 - nazorat ishi

I variant1ABC tolsquoglsquori burchakli uchburchakda angС=90 deg AC = 6 sm AB = 9 sm CD- balandlik BD ni toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 2 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 145 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 128 m uzunligi 14 m bolsquolgan tik turgan yogochning soyasi 28 m Daraxtning uzunligini toping4

Chizmada B B1 daryoning kengligini ikkita ABC va A B1C1 orsquoxshash uchburchak sifatida korsquorib aniqlash korsquorsatilgan AC=100 m A C1=32 m A B1=34m borsquolsa B B1 ni toping II variant 1 MKE tolsquogri burchakli uchburchakda angК=90deg KE = 8 sm ME = 16 sm KD-balandlik DM kesmani toping2 Olsquoxshash kolsquopburchaklarning mos tomonlarining nisbati 3 4 kabi nisbatda Kolsquopburchaklarning perimetrlarining yigindisi 147 sm Bu kolsquopburchaklarning perimetrlarini toping3 Daraxt soyasining uzunligi 204 m Shu paytdagi bolsquoyi 18 m bolsquolgan odamning soyasi 27 m ga teng Daraxt balandligini toping4 Daryoning qarama-qarshi tomonlarida joylashgan A va B nuqtalar orasidagi masofani toping Bunda BD∥ AE

38

B

B1 C

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

CB=40m CD=50m DE=35m (1-rasm)

1-rasm

II CHORAK Geometriya 9 - sinf3 ndash nazorat ishi Yozma ish

I variant

1 AB va O nuqtalar berilganO markazli va gomotetiya koeffisienti

32 bolsquolgan gomotetiyada A va B nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 sinα =

513 ekanligi malum tgα ni toping

3 Metall trubalar asosidan 125 m balandlikda va gorizont bilan 30о li burchak hosil qiladigan qilib sim kanat bilan tortib qorsquoyilgan Kanatning uzunligi qanday borsquolishi kerak 4Uyning kengligi 80 ikki qiyali tomning bitta qiyaligi eni 80 m ga teng Tom orsquozagi uy shipiga qanday burchak ostida qorsquoyilgan

II variant

1 C D va O nuqtalar berilgan O markazli va gomotetiya koeffisienti

12 bolsquolgan gomotetiyada C va D nuqtalar

olsquotadigan nuqtalarni yasang

2 cosα =

817 ekanligi malum tgα ni toping

3Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devoir chetiga 30о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping4 Agar poyezd 10 km togrsquo ga yurib 75 m balandlikka korsquotarilgan borsquolsa temiryorsquolning korsquotarilish burchagini toping

4 - nazorat ishiI variant

1 Uchburchakning yuzi 30 sm2 Agar AB = 10 sm ang А=30deg bolsquolsa AC tomonini toping 2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (1 2 ) va b (1minus1

2 )

3Kattaligi borsquoyicha teng borsquolgan ikkita kuch bir nuqtadan bir-biriga 72о li burchak ostida qorsquoyilgan Ularning teng tarsquosir etuvchisi kattaligi 120 kg borsquolsa kuchlarning kattaligini toping 4 Orsquolchab borsquolmaydigan ikki A va B nuqtalar orasidagi masofani topish uchun uchinchi C nuqtani shunday tanlanadiki bu nuqtadan A va B nuqtalar korsquorinib turadi ang ACB burchakni AC va CB masofalarni orsquolchab AB masofani topadilar Agar AC=b CB=a angACB=α borsquolsa AB masofani toping

II variant1 Uchburchakning yuzi 60 sm2 Agar AС = 15 sm ang A=30o bolsquolsa AВ tomonini toping2Vektorlarni skalyar kolsquopaymasi va ular orasidagi burchakni toping

а (2

3minus1)

va b (3 2 )

39

A

B

C D E

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

3Bir nuqtaga ikkita P va Q kuchlar bir-biriga 120o li burchak ostida tarsquosir qiladigan qilib qorsquoyilgan bunda |P|=8 |Q|=15 Teng tarsquosir qiluvchi R kuchning kattaligini toping 4Gorizontal tirgakga ikkita turli ipda P ogrsquoirlikdagi yuk osib qorsquoyilgan Iplarning taranglik kuchini aniqlang (1-rasm)

III CHORAK Geometria IX sinf 5 - nazorat ishi

5 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 40 sm va 42 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Teng tomonli uchburchakning perimetri 6radic3 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 13 14 15 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Kvadratga aylanalar ichki va tashqi chizilgan Agar tashqi chizilgan aylana radiusi 10radic2 sm ga teng bolsquolsa unga ichki chizilgan aylana radiusini toping

II variant1 Tolsquogriburchakli uchburchakning katetlari 20 sm va 15 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping

2 Kvadratning perimetri 12radic2 sm ga teng Unga tashqi chizilgan aylananing radiusini toping 3 Tomonlari 35 29 8 bolsquolgan uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

4 Muntazam uchburchakka 10radic3 sm radiusli aylana tashqi chizilgan Ushbu uchburchakka ichki chizilgan aylana radiusini toping

6 - nazorat ishiI variant

1 Katetlari 9 va 12 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 60 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yolsquol polotnosining egilish radiusi 4 km egilish yoyining uzunligi ndash 3925 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 6 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

II variant1 Katetlari 24 va 7 bolsquolgan tolsquogri burchakli uchburchakka tashqi chizilgan aylananing uzunlini toping2 Gradus olsquolchovi 45 deg va radiusi 6 sm bolsquolgan aylana yoyining uzunligini toping 3 Temir yorsquol polotnosining egilish radiusi 5km egilish yoyining uzunligi ndash 400 m Egilish yoyining gradus olsquolchovini toping4 Tomoni 9 sm bolsquolgan teng tomonli uchburchakka ichki chizilgan doiraning yuzini toping

7 - nazorat ishiI variant

1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 3 va 12 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping

40

60o

P

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 10 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashkarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan bolsquolib ularning yigindisi 84 sm ga teng Kesuvchining tashqi kesmasi urinmaning uzunligidan 9 sm qisqa Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 1sm va 2 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yachang

II variant 1 Tolsquogri burchakli uchburchakning balandligi uning gipotenuzasini 4 va 9 bolsquolaklarga bolsquolgan bolsquolsa shu balandlik uzunligini toping 2 Tolsquogri burchakli uchburchak katetlarini gipotenuzasiga bolsquolgan proeksiyasi 5 va 15 ga teng bolsquolsa shu uchburchakning katta katetini uzunligini toping 3 Aylana tashqarisida olingan nuktadan aylanaga urinma va kesuvchi olsquotkazilgan Kesuvchining uzunligi 10 sm bolsquolib uning ichki kesmasi tashqi kesmasidan urinmaning uzunligi qadar uzun Urinmaning uzunligini hisoblang 4 Sirkul va chizgich yordamida uzunliklari 3sm va 4 sm bolsquolgan kesmalar olsquortasida olsquorta proporsional bolsquolgan kesmani yasang

IV CHORAKGeometria IX sinf Yozma ish 8

I variant1Berilgan m va n kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylananing bir nuqtasidan 32 sm li diametr va 14 sm li vatar orsquotkazilgan Vatarning diametrdagi proyeksiyasini toping4Uzunligi 13 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning pastki uchi devor asosidan 5 m narida joylashgan Narvonning ikkinchi uchi qanday baladlikda joylashgan

II variant1 Berilgan k va l kesmalarga orsquorta proporsional x kesmani yasang2 Bir nuqtadan aylanaga kesuvchi va urinma orsquotkazilgan bunda kesuvchi tashqi kesmasi 3 dm va ichki kesmasi 9 dm li kesmalarga borsquolingan Urinmaning uzunligini toping3Aylana radiusi 8 sm ga AB vatar esa 12 sm ga teng Vatarning A uchidan diametr orsquotkazilgan AB vatarning diametrdagi proyeksiyasini aniqlang4 Uzunligi 17 m borsquolgan narvon devorga tiralgan Uning ikkinchi uchi 15 m balandlikdagi tirqishga yetishi uchun pastki uchini devor asosidan qancha masofa nariga surish kerak

Yozma ish 9 Test I variant1 Daraxt soyasining uzunligi 39 m Yerga tik qadalgan balandligi 21 m borsquolgan xoda soyasi 42 m Daraxt balandligini aniqlan 1) 195 m 2) 195 m 3) 195 m 4) 20 m 2 Beshburchakning katta tomoni 14 dm uning perimetrindash 46 dm ga teng Unga orsquoxshash katta tomoni 21 dm borsquolganbeshburchakning perimetrini toping 1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm3 Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1)3 2)6 3)4 4)24Uzunligi 250 dm borsquolgan narvon uy devori chetiga 60о li burchak ostida tiralgan Devor balandligini toping 1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm

5 Uchburchakning ikki tomoni 5radic3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 6 sm 2) radic37 sm 3) radic29 sm 4) 5 sm6 Shkiv aylanasining uzunligi 1256 mm Shkivning diametrini toping 1) 3995 mm 2) 3998 mm 3) 399 mm 4) 3998 mm 7 Radiusi 105 m borsquolgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping

41

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42

1)3462 m 2 2)3362 m 2 3)3452 m 2 4)3422 m 2II variant

1 Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi Yerga tik qorsquoyilgan uzunligi 125dm borsquolgan xodadan shu vaqtda 81 dm soya tushdi Minora balandligini aniqlang 1) 375 dm 2) 375 dm 3)375 dm 4)275 dm 2 Orsquoxshash korsquopburchaklarning perimetrlari nisbati 23 kabi Agar ikkinchi korsquopburchakning kichik tomoni 36 mm borsquolsa birinchi korsquopburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang 1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm3 Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm ular orasidagi burchagi 30о gat eng Uchburchakning yuzini toping 1) 3 2) 6 3) 4 4) 24 Uzunligi 20 m borsquolgan narvon uy devorining tepasiga 30о li burchak ostida tiralgan Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan 1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m5 Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm ular orasidagi burchagi 60о ga teng Uchburchakning uchinchi tomonini toping

1) 2 sm 2) radic23 sm 3) radic19 sm 4) 4 sm 6 Aylanasining uzunligi 785 mm borsquolgan shaybaning radiusini toping 1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm 7 Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m Arenaning yuzini toping 1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2

42