· Web viewโครงการอน ร กษ พ นธ กรรมพ ชอ นเน องมาจากพระราชดำร สมเด จพระเทพร

แผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจากพระ

ราชดำารฯระยะ ๕ ปทหก (๑ ตลาคม ๒๕ 60 – ๓๐

กนยายน ๒๕ 64)จงหวดนราธวาส

จงหวดนราธวาส


ตลาคม ๒๕๖๐

คำานำา

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.) แจงจงหวดนราธวาส กรณทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร พระราชทาน พระบรมราชานญาตใหจงหวดนราธวาสเปนหนวยงานรวมสนองพระราชดำาร และเลขาธการพระราชวงในฐานะผอำานวยการ อพ.สธ. ไดลงนามในประกาศท อพ.สธ. ๗8/๒๕๖๐ แตงตงคณะกรรมการดำาเนนงานโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ จงหวดนราธวาส พรอมกำาหนดใหหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร อพ.สธ. สงแผนแมบท แผนปฏบตงานประจำาป และโครงการใหพจารณา

จงหวดนราธวาส โดยสวนราชการและหนวยงานทเกยวของในพนท ไดรวมจดทำาแผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ ระยะ ๕ ปทหก (๑ ตลาคม 2560 – ๓๐ กนยายน 2564) เสรจเรยบรอยแลว โดยเปนแผนงานภายใตการดำาเนนงานตามแนว ๘ กจกรรม บนฐานทรพยากร ๓ ฐาน

ซงจงหวดนราธวาสหวงเปนอยางยงวา แผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ ระยะ ๕ ปทหก (๑ ตลาคม 2560 – ๓๐ กนยายน 2564) น จะเปนการสนบสนนและสรางจตสำานก ในการอนรกษทรพยากร และความหลากหลายทางชวภาพใหกบชมชนและเยาวชนในพนท เพอใหเกดความตระหนกถงการอนรกษและใชประโยชนอยางยงยนตอไป



ตลาคม ๒๕๖0

สารบญ หนา

ความเปนมาของโครงการฯ ๑

พระราโชวาทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ๒


วตถประสงคของแผนแมบท ระยะ ๕ ปทหก (๑ ตลาคม 2560 – ๓๐ กนยายน 2564 ๔

แนวทางการดำาเนนงานตามกรอบการดำาเนนงานของแผนแมบท อพ.สธ. ๔

ขอมลพนฐานของจงหวดนราธวาส ๑ 5

- ขอมลทวไป- ขอมลการปกครอง/ประชากร- ขอมลทรพยากรปาไม/ทรพยากรนำา/แหลงนำาบาดาล/สถานการณการ

กดเซาะชายฝงทะเล/ขยะ/การศกษาในพนทจงหวดนราธวาส

รางแผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ ระยะ ๕ ปทหก ๒๙ (๑ ตลาคม 2560 – ๓๐ กนยายน 2564) ของจงหวดนราธวาส


๑

แผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ

ระยะ ๕ ปทหก (๑ ตลาคม 2560 – ๓๐ กนยายน 2564)

หนวยงาน จงหวดนราธวาสกลมท G ๘ กลมจงหวดทรวมสนองพระราชดำาร

--------------------------------------------------ความเปนมาของโครงการฯ

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำาร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (อพ.สธ.) เปนโครงการทจดตงขนเมอป พ.ศ. ๒๕๓๖ โดยมวตถประสงคเพอสรางความเขาใจและทำาใหตระหนกถงความสำาคญของทรพยากรตางๆ ทมอยในประเทศไทย กอใหเกดกจกรรมเพอใหมการรวมคดรวมปฏบต ทนำาผลประโยชนมาถงประชาชนชาวไทย ตลอดจนใหมการจดทำาระบบขอมลทรพยากรใหแพรหลายสามารถ สอถงกนไดทวประเทศ

ทงน สบเนองมาจากสายพระเนตรอนยาวไกลของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชตงแตเมอครงป พ.ศ. ๒๕๐๓ ททรงมพระราชดำารใหอนรกษตนยางนาและทรงใหรวบรวมพชพนธไมของภาค ตางๆ ทวประเทศปลกไวในสวนจตรลดา โครงการอนรกษทรพยากรอนเนองมาจากพระราชดำารฯ จงเปนโครงการทเกดขนเพอสนองแนวพระราชดำาร และ


สบสานพระราชปณธานแหงพระองค โดยปรากฏในรปแบบกจกรรมตางๆประกอบดวยกจกรรมปกปกทรพยากรในพนทปาธรรมชาตการสำารวจรวบรวมทรพยากรทมแนวโนมวา ใกลสญพนธอนเกดจากการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม การนำาพนธพชทรวบรวมเพาะปลกและรกษาในพนททเหมาะสมทางกายภาพ และปลอดภยจากการรกราน การอนรกษและใชประโยชนทรพยากร โครงการศกษาประเมนทรพยากรในดานตางๆ ใหทราบองคประกอบ คณสมบต และการใชประโยชนพชพรรณ การจดทำาระบบขอมลทรพยากรดานคอมพวเตอร การวางแผนและพฒนาทรพยากรระยะยาว ๓๐ - ๕๐ ป และกจกรรมการสรางจตสำานกในการอนรกษทรพยากรแกกลมเปาหมายตางๆ ไดแก เยาวชน บคคลทวไป ใหมความเขาใจตระหนก ในความสำาคญเกดความปตและสำานกทจะรวมมอรวมใจกนอนรกษพชพรรณของไทยใหคงอยเปนทรพยากร อนทรงคณคาประจำาชาตสบไป ซงสวนใหญเปนพนธไมทมถนกำาเนดในประเทศไทยสามารถนำามาใชใหเกดประโยชนทเกยวกบ "ปจจยส" อนเปนพนฐานหลกในการดำารงชวตของมนษย จงนบไดวาพนธไมเหลาน มความผกผนกบชวตความเปนอยของคนไทยมาชานานนบจากอดตจนถงปจจบน อยางไรกตามเมอยคสมยเปลยนไปประโยชนทเคยไดรบจากพรรณพชอาจแปรไปตามสภาพแวดลอมทางธรรมชาต ความตองการของสงคม และผบรโภค การสำารวจคนควาและวจยตามหลกวทยาการสมยใหมเกยวกบพฤกษศาสตร ดงทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ ดำาเนนการอยในขณะน จงสามารถทำาใหคนไทยไดทราบถงคณประโยชนของพชพรรณหลายชนด ซงบางชนดเปนทรจกแพรหลาย มการนำามาใชประโยชนแตขาดการดแลรกษา จนปรมาณลดลงและเกอบสญพนธจากถนกำาเนด พชบางชนดมมาชานาน แตมไดเปนทลวงรถงคณประโยชน จนอาจถกละเลยหรอถกทำาลายไปอยางนาเสยดาย

๒

พระราโชวาทสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร


สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร พระราชทานพระราโชวาทใหคณะกรรมการอำานวยการ คณะกรรมการบรหาร ผรวมสนองพระราชดำาร และผทลเกลาฯ ถวายท เฝาทลละอองพระบาท ในการประชมประจำาปโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ เมอวนท ๑๔ สงหาคม ๒๕๔๐ ณ ศาลาดสดาลย สวนจตรลดา กรงเทพมหานคร วา

"ขาพเจายนดและขอบคณทกคนทเขามาประชมกนพรอมหนาในวนนดงทไดกลาวมาแลววาโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ นไดดำาเนนการมาเปนเวลาถง ๕ ป แลว และคดกนวาจะทำาตอในชวงทสองอก ๕ ป และคดมาใหมวาในขนทสองนจะทำาในลกษณะไหน ทจรงในเบองตนนนขาพเจากมไดเปน นกพฤกษศาสตรหรอศกษาทางนมาโดยตรง ถงแมศกษาตอนนกคงจะสายไปเสยแลว เพราะวาขณะนไมสามารถจำาชอ คน สตว สงของ ไดมากเทาทควร แตวาเหตทสนใจพชพรรณและทรพยากรของประเทศเรามานานแลว โดยเฉพาะอยางยงทางพช เหตผลทศกษา เพราะถอวางายตอการศกษามากกวาอยางอน เวลาไปไหนทมคน ตามกนเยอะแยะ ถาจะศกษาสตว สตวกวงหนหมด แตพชนนเขาอยใหศกษาได พอศกษาไปสกพกกเกดความสนใจวา นอกจากทางกรมปาไมซงไดตดตอกนในครงแรกในเบองตนเพราะวาชอบไปทองเทยวในทตางๆ ตามปาเขาดวาเมองไทยมสภาพภมประเทศ ภมศาสตรอยางไร และกไดศกษาเรองตนไมตางๆ ตามทกลาวมาแลวน กยงเหนวามหนวยงานทงหนวยงานของรฐของเอกชน ทงเปนหนวยงานราชการ เชน กรมปาไม กรมวชาการเกษตร และกบทงทเปนสถาบนการศกษาททำางานเกยวกบเรองของพชศกษาวาพชกชนดทงเรองของพชชนดตางๆ เรองงานอนกรมวธาน อยางนเปนตน กศกษากนหลายแหงจงเกดความคดขนมาวา นาจะมการการรวบรวมวา แตละสถาบนไดทำางานในสวนของตนอยางไร และงานนนอยางเชน ยกตวอยางเชนพช กไดศกษาในสวนทแตละแหงไดรวบรวมนน ชอตางหรอซำากนอยางไร เพอทจะใหรวมกนวาทงประเทศนนเรามอะไรบาง ทจรงแลวงานท จะศกษาพชหลายชนดนเปนเรองททำาไดยากและทำาไดชา คนๆ เดยวหรอวาสถาบนๆ เดยวนนจะครอบคลมไมไดทงหมด ถามหลายๆ หนวยงานชวยกนครอบคลมกอาจ


จะไดมาก ถาตางคนตางไมรกนนนกอาจจะเกดเปนทนาเสยดายวา จะไมไดขอมลเตมท จงนกถงวาอยากจะทำาฐานขอมลทนกวชาการทกคนจะใชในการคนควาไดดวยกน ทวงนซงกมความรสกวา ๑ ตารางกโลเมตรของวงนกใหญโตพอสมควร แตวาทจรงแลวถาจะเอางานทกสง ทกอยางมาสมกน กยอมจะไมพอพนทไมไดกตองทำางานอะไรทจะประหยดททสด ในตอนนนกเลยคดวา ทำาฐานขอมลในคอมพวเตอร ซงใชการเรยกชอพชททกคนจะเขาถงได จงพฒนาจากจดนนมาเปนงานตางๆ ท ดร.พศษฐ ไดกลาวถงเมอสกครนออกไปหลายๆ อยาง ซงงานทกลาวถงนกเปนงานทหนวยราชการตางๆ ไดทำามาแลวเปนจำานวนมาก และหลงจากโครงการฯ นกมการตงขนใหม เพราะฉะนนกยงคดวาถามการไดประชมกนพรอมกนอยางน จะไดมาตกลงกนแนนอนวาใครทำาอะไรและในสวนทเหลอกน ถาซำากนโดยไมจำาเปนกอาจจะตกลงกนไดวาแบงกนวาอนนงานนใครจะทำา หรองานทโครงการทางดานสำานกพระราชวงเคยทำาอย แตวาเมอมหนวยงาน ทมชอของหนวยงานทควรจะรบผดชอบโดยตรงรบไปทำาแลว ทางสำานกพระราชวงกคดวานาจะตดไดในสวนนน และกหนมาทำางานทางดานการประสานงานหรอความรวมมออยางนเปนตน ซงเขาใจวากเปนการสมสมย ในปจจบนซงประเทศคอนขางจะฝดเคอง เพราะฉะนนทำางานอะไรถงแมจะเปนงานทดถาตกลงกนไดแลวกจะเปนการประหยดพลงคนหรอพลงเงนงบประมาณ ทวาใหในสวนนแลวกจะไดจำาเปนจะไมตองใหในหนวยงานอน หรอถาใหหนวยงานอนกตองใหทำาไป และงานนเราอาจจะตองมานงพจารณาคดดวาจะทำางานไดโดยประหยดอยางไร บางสวนทอาจจะยงไมจำาเปนในขนนหรอวาทำาไดไมตองเนนเรองความหรหราหรอความสวยงามมากนก เอาเฉพาะทใชจรงๆ และกประหยดไปไดเปนบางสวนกด

3

สวนสำาหรบเรองของโรงเรยนนน กไดมประสบการณในการทไปเยยมโรงเรยนในภาคตางๆ มาหลายแหง กเหนวา เรองทจะสอนใหนกเรยนหรอใหเดกมความร และมความรกในทรพยากร คอ ความรกชาตรกแผนดนน


กคอรกสงทเปนสมบตของตวเขา การทจะใหเขารกษาประเทศชาต หรอรกษาสมบตของเขานน ทำาไดโดย กอใหเกดความรก ความเขาใจ ถาใครไมรจกกนเรากไมมความสมพนธ ไมมความผกพนตอกน แตวาถาใหเขารจกวาสงนนคออะไร หรอวาทำางานกจะรสกชนชม และรกหวงแหนในสงนนวาเปนของตน และจะทำาใหเกดประโยชนไดเคยแนะนำาโรงเรยนตางๆ ทไดไปเยยม ไมเฉพาะแตโรงเรยนทเขารวมโครงการๆ น โรงเรยนทวๆ ไปดวยวาเรองของนอกจากพชพรรณแลว สงทมในธรรมชาต สงทหาไดงายๆ นนกอาจจะเปนอปกรณการสอนในวชาตางๆ ไดหลายอยางแมแตวชาศลปะกใหมาวาดรปตนไม กไมตองหาของอนใหเปนตวแบบ หรอในเรองภาษาไทย การเรยงความกอาจจะทำาใหเรองของการเขยนรายงาน ทำาใหหดเขยนหนงสอ หรออาจแตงคำาประพนธในเรอง ของพชเหลาน หรอเปนตวอยางงานศกษางานวทยาศาสตรและวชาอนๆ ดงท ดร.พศษฐ ไดกลาวมา นอกจากนนในวชาพฤกษศาสตรโดยเฉพาะ ซงอาจจะชวยไดในทนยงไมเคยกลาว คอเรองของวชาการทองถนซงกเปนนโยบายของกระทรวงศกษาธการอยแลวทวาจะใหนกเรยนไดศกษาความรทองถนนอกจากความรทเปนมาตรฐานจากสวนกลางมาแลว แมแตตำารากมการสงเสรมใหคร อาจารย ในทองถนนนไดรวบรวมความรหรอไดแตงขนในระยะน ซงเทาทไดเหนมากมการศกษาวชาการทางดานศลปวฒนธรรม อาชพทองถนมาบาง แตในดานของธรรมชาตนนยงมคอนขางนอย เทาทไปแนะนำามาในเรองของการอนรกษทรพยากรนน ไดเสนอวาไมใชเปนเฉพาะทวาจะใหเดกนกเรยนปลกปาหรอวาใหอนรกษดน ปลกหญาแฝกอยางเดยว กพยายามจะใหออกไปดขางๆ โรงเรยนวาทนน มอะไรอย และตนไมนนชออะไร เปนอะไร และพอดมประสบการณจากการทไดเคยออกไปสงเสรมในเรอง ของโภชนาการงานในระยะแรกๆ ทเรมทำางานเมอ พ.ศ. ๒๕๒๓ ในชวงนนออกไปทำางานกทำางานอยางคอนขาง จะเบยนอยหอยนอย คอเงนไมคอยมตองออกเอง กไมมเงนทจะสงเสรมเรองเมลดพนธผกหรออปกรณทใชมากนก ไดครบทกแหงทไปกใหใชพชผกในทองถนทพอจะมอย ผกพนบานผกพนเมองหรอของทเขากนอยแลวเสรมเขาไปในมออาหารนนดวย เรองนกเปนเรองทนาศกษาเพราะไดพบวามพชพรรณหลายอยาง ซงกยงไมเปนทรจกกน ในสวนกลาง ในทองถน


นนเขากรและกมชอพนเมอง แตวาพอเอาเขาจรง แมแตชอวทยาศาสตรกยงไมมใครแนใจวาชออะไร กนำามาศกษา และเวลานกไดเหนวามการศกษาอยางกวางขวาง คอไดศกษาวาคณคาทางอาหารของผกพนเมองเหลานนมอะไรบาง และไดมการวเคราะหพษภยของพชเหลานนไวดวย เดมเทาทคดกยอมรบวาไมไดคดเรองพษภย เพราะเหนวาคนรบประทานกนอยประจำายงมอายยนอย แตเหนวาจากการวจยของนกวชาการ กไดทราบวามพชพนบานบางอยางทรบประทานกนอยซงมพษบาง ทำาใหเปนขอคดทวาถาบรโภคกนในสวนทเปนทองถนกอาจจะไมเปนพษภยมากเพราะวาในวนนนเกบผกชนดนไดกนำามาบรโภคอกวนกเกบไดอกอยางกนำามาบรโภค แตถาสมมตวาเปนการสงเสรมเปนโครงการขนมา แลวกจะมการขยายพนธเปนจำานวนมาก และกรบประทานอยางนซำาๆ ซากๆ ซงจะมอนตรายตอรางกายเปนอยางยงกอาจจะเปนได อนนทยกตวอยางแสดงวาวชาการนแตกแขนงไปหลายอยาง และมการศกษาไดหลายอยาง และกมบคคลหลายคนทชวยกนคดชวยกนทำาถาจะชวยกนจรงๆ นกอาจจะตองแบงหนาทถงขนตอนนกคงตองแบงหนาทกนเพอทจะแบงในดานปรมาณงานททำาหรองบประมาณททำากไดรบการสงสอนจากผหลกผใหญอยเสมอวา ถาคนเรามความคดพงแลนอะไรตางๆ นานา กคดไดแตถงตอนทำาจรงมขนตอนเหมอนกน การใชคนใหทำาอะไรนกตองคดถงกระบวนการวาจะไปถงเปาหมาย ทเราตองการนนจะตองใชทงเงนใชทงเวลา ใชทงความคด ความอานตางๆ ซงจะไปใชใครทำากตองเอาใหแนวา เขาเตมใจหรออาจเตมใจ แตวามภารกจมาก มเวลาจะทำาใหเทาใดหรอเขาอาจทำาใหดวยความเกรงใจเราแลววา ทหลงอยางนเปนตน กบอกวาไมเปนไร เพราะวาเวลาทำาอะไรกมไดบงคบกขอเชญเขารวมชวยกน แตถาคนใด มขอขดของหรอมขอสงสยประการใดกไถถามกนได ไมตองเกรงใจเพราะถอวาทำางานวชาการ แบบนไมเคยจะคด

4

วาโกรธเคอง ถาใครทำาไมไดกแลวไป กทำาอยางอน ทำาอยางนไมไดกตองทำาไดสกอยาง คดวาโครงการนขนตอนตอไปอาจจะตองดเรองเหลานใหละเอยดยงขน ใครทำาอะไรไดและประโยชนอาจจะมอกหลายอยางเชน งาน


บางอยาง หรออยางพชนจะมประโยชนในเชงธรกจไดอกกมดวยซำาถาเราทราบสรรพคณของเขาและนำามาใช ในสวนทวาถาขยายพนธแลวไมอนตราย คอการขยายพนธเหลานกอาจจะเปนการชวยในเรองของการสงเสรมอาชพใหแกราษฎรเพมขนอกกอาจเปนได ทงนกตองไมละเลยในเรองของวชาการสงทถกตอง อะไรทเปนคณ อะไรทเปนโทษ และยงมเรองทเกยวของในเรองของงานของเงน ในทนยงมเรองเพมอกเรองหนงคอเรองของทดน อาจจะตองมการกำาหนดแนนอนวาทดนนน อยในสภาพไหน สภาพการถอครองในลกษณะไหน ศกษาในเรองของกฎหมายใหถกตองวาใครมสทธหรอหนาททำาอะไรบาง ใครทำาอะไรได ใครทำาอะไรไมไดเรองเหลาน เปนเรองทจะตองศกษาเปนเรองทจะตองจกจกมากอกหลายอยาง ทพดนมไดหมายความถงวาจะเปนการจะจบผดวาใครทำาผดใครทำาถก แตวางานในโลกปจจบนน ทำาอะไรกรสกวาเรองการรกษามาตรฐานนนเปนเรอง ทสำาคญ เพราะวาตอไปงานนของเราอาจจะไมใชจำากดอยแตภายในประเทศอาจจะตองมการตดตอไปถง ประเทศอนดวยเปนการสรางความเจรญใหแกประเทศ เพราะฉะนนจะตองมการทำางานในลกษณะทคนอน ยอมรบได นกเปนความคดเกยวกบเรองโครงการน"วตถประสงคของแผนแมบท อพ.สธ. ระยะ ๕ ปทหก (๑ ตลาคม 2560 – ๓๐ กนยายน 2564)

๑. เพออนรกษพชพรรณและความหลากหลายทางชวภาพของประเทศ และดำาเนนการเปนธนาคารพชพรรณ

๒. เพอนำาพชทไดสำารวจขนทะเบยนรหสตนของพชทมอยเดมและหายากใกลสญพนธ เพอไปปลกรกษาพนธกรรมไวในพนทปลอดภย

๓. เพอนำาความรจากการศกษาวจยพชพรรณและความหลากหลายทางชวภาพ การศกษาทรพยากรกายภาพ การสำารวจและบนทกวฒนธรรมและภมปญญาของประเทศไทย เพอสรางองคความรทางวชาการ ทจะนำาไปสการอนรกษและพฒนาอยางยงยน สเศรษฐกจพอเพยง

๔. เพอจดทำาศนยขอมลทรพยากร รวมทงทรพยากรอนๆ ไดแก ทรพยากรชวภาพ ทรพยากรกายภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา โดยเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานทเขารวมสนองพระ


ราชดำาร เชน ศนยขอมลพรรณพฤกษาชาต หอพรรณไม กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช กบศนยขอมลทรพยากร สวนจตลดา และขอมลเกยวกบทรพยากรของหนวยงานตางๆ สอถงในระบบเดยวกน

๕. เพอปลกฝง สรางใหเดกและเยาวชนมจตสำานกในการอนรกษทรพยากร และทรพยากรธรรมชาต รกษาวฒนธรรมและภมปญญาไทย

๖. เสรมสราง สนบสนน ใหเกดเครอขายระดบตางๆ ในการดำาเนนงานเกยวกบการอนรกษพฒนาทรพยากร

แนวทางการดำาเนนงานตามกรอบการดำาเนนงานของแผนแมบท อพ.สธ.

เพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกำาหนดไว อพ.สธ. จงกำาหนดแนวทางและแผนการดำาเนนงาน ตามแผนแมบท อพ.สธ. ระยะ ๕ ปทหก (๑ ตลาคม 2560 – ๓๐ กนยายน 2564) โดยมกจกรรม ๘ กจกรรมทอยภายใต ๓ กรอบการดำาเนนงาน

ถงแมวาชอของกจกรรมทง ๘ กจกรรมนนจะมคำาวาพชลงทายในทกกจกรรม แตในแผนแมบทระยะ ๕ ปทหกของ อพ.สธ. นน ไมไดมงเนนเพยงแตทรพยากร แตยงรวมถงทง ๓ ฐานทรพยากร ไดแก ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา ประกอบดวย

5

๑. กรอบการเรยนรทรพยากรเพอพฒนาและเพมประสทธภาพการดำาเนนงานดานการพฒนา

และดานการบรหารจดการดานปกปกทรพยากรของประเทศ จงตองมการเรยนรทรพยากรในพนทปาธรรมชาตดงเดมทปกปกรกษาไว โดยมกจกรรมทดำาเนนงานไดแก

กจกรรมท ๑ กจกรรมปกปกทรพยากร กจกรรมท ๒ กจกรรมสำารวจเกบรวบรวมทรพยากร กจกรรมท ๓ กจกรรมปลกรกษาทรพยากร

กจกรรมท ๑ กจกรรมปกปกทรพยากรจงหวดนราธวาส

พนทเปาหมายหนวยงานตางๆ ทมพนทปกปกทรพยากรอยในความรบผดชอบ

ซงเปนพนทปาดงเดม ทไมมนโยบายจะเปลยนแปลงสภาพพนท โดยเปนพนทนอกเหนอจากพนทของกรมปาไม (ยกเวนกรมปาไมนำาพนทมาสนองพระราชดำารในบางพนท) โดยใหจดทำาแผนปฏบตงานปกปกทรพยากรเปนระยะๆ ละ ๕ ป ใหสอดคลองกบ แนวทางการดำาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทำาแผนประจำาปเฉพาะในสวนของหนวยงาน ของตนใหชดเจน โดยระบสาระสำาคญในการดำาเนนงาน เชน พนทเปาหมายในการดำาเนนงาน วธการและขนตอนการดำาเนนงาน และการบรหารจดการ โดยเฉพาะเรองผรบผดชอบในการปฏบตและคาใชจายในการดำาเนนงาน โดยเนนการดำาเนนงานในพนทปกปกทรพยากร ซงทงนมการประชมคณะกรรมการดำาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนนๆ และ อพ.สธ. เปนผสนบสนนดานวชาการ/บคลากร และสถาบนการศกษาตางๆ ทรวมสนองพระราชดำาร สนบสนนบคลากร/นกวจยในการปฏบตงานในพนท

แนวทางการดำาเนนกจกรรมปกปกทรพยากรในพนทปกปกทรพยากร

๑. การทำาขอบเขตพนทปกปกทรพยากร๒. การสำารวจ ทำารหสประจำาตนไม ทำารหสพกด เพอรวบรวมเปน

ฐานขอมลในพนทของ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร ไมวาจะเปนหนวยงานราชการ หรอเอกชนทเขารวมสนองพระราชดำาร เชนในศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารฯ ปาทชาวบานรวมใจปกปกรกษา ปาในสถาบนการศกษา ปาในสวนสตวเปดฯ ปาในพนทบรเวณเขอนตางๆ ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย เปนตน ขอมลน นำาไปจดการและเกบเขาสงานฐานขอมลในกจกรรมท ๕ กจกรรมศนยขอมลทรพยากร

๓. การสำารวจ ทำารหสพกด และคาพกดของทรพยากรธรรมชาตตางๆ นอกเหนอจากทรพยากร เชน สตว จลนทรย ตลอดจนทรพยากรกายภาพตางๆ เพอรวบรวมเปนฐานขอมลในพนทขององคกรตางๆ ไมวาจะเปนหนวยงานราชการ หรอเอกชนทเขารวมสนองพระราชดำาร


๔. การสำารวจเกบขอมลภมปญญาทองถน วฒนธรรมตางๆ ทเกยวของกบการใชทรพยากรธรรมชาต

๕. สนบสนนใหมอาสาสมครปกปกรกษาทรพยากรในพนทสถานศกษา เชน นกศกษา ในมหาวทยาลย ในระดบหมบาน ตำาบล สนบสนนใหประชาชนทอยรอบๆ พนทปกปกทรพยากร เชน มกจกรรมปองกนไฟปา กจกรรมรวมมอรวมใจรกษาทรพยากรในพนทปกปกทรพยากร เปนตน

*หมายเหต๑. ขอมลทไดจากกจกรรมปกปกทรพยากรน สามารถนำาไปจดการและเกบเขาสงานฐานขอมลในกจกรรมท ๕ กจกรรมศนยขอมลทรพยากร๒. กจกรรมปกปกทรพยากร ใชพนทเปนเปาหมายหลก เพอดำาเนนงานในกจกรรม

6

๓. พนททนำามาสนองพระราชดำารในกจกรรมน ไมไดหมายความวาเปนการนำาพนทนนเขามานอมเกลาฯ ถวาย เพอใหเปนทรพยสนของ อพ.สธ. สำานกพระราชวง แตหมายถงเปนพนททดำาเนนการโดยหนวยงานนนๆ ทเปนเจาของ แตใชแนวทางการดำาเนนงานในกจกรรมปกปกทรพยากร และในอนาคตถาหนวยงานนนๆ มนโยบาย ในการดำาเนนการปรบปรงหรอตองการใชพนทปกปกทรพยากร เพอกจกรรมอนๆ ทางหนวยงานสนองพระราชดำารฯ นนๆ สามารถดำาเนนการแจงความประสงคมายง อพ.สธ. แตในกรณทเปนพนทลอแหลม ตอการสญเสยทรพยากรทมคา อาจตองมการขอพระราชวนจฉยกอนดำาเนนการเปลยนแปลงสำาหรบเรอง การอบรมอาสาสมคร/ประชาชน หรอนกเรยนในหมบาน ในพนทปกปกทรพยากรใหอยในกจกรรมท ๘ กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากร

กจกรรมท ๒ กจกรรมสำารวจเกบรวบรวมทรพยากรพนทเปาหมาย


กจกรรมสำารวจเกบรวบรวมทรพยากรในระยะ ๕ ปทหก ใหความสำาคญกบทรพยากร ทงสามฐานทรพยากร ไดแก ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา ใหการดำาเนนงานในพนททลอแหลมตอการเปลยนแปลง เชน ตามเกาะตางๆ พนททกำาลงจะเปลยนแปลงจากปาเปนสวน ถนน สงกอสรางตางๆ สวนการดำาเนนงานในพนทสงและพนทหางไกลคมนาคม เชน จงหวดเชยงใหม แมฮองสอน เชยงราย ลำาปาง แพร นาน และจงหวดอำานาจเจรญ จะดำาเนนงานในลำาดบตอมา โดยใหพจารณา ความพรอมและศกยภาพของหนวยงานทเปนแกนกลางดำาเนนงานในแตละพนทเปนสำาคญ

อพ.สธ. ประสานและรวมมอกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร เชน จงหวด ตางๆ กองบญชาการตำารวจตระเวนชายแดน หนวยบญชาการทหารพฒนา กรมวชาการเกษตร สถาบนการศกษาตางๆ ฯลฯ กำาหนดพนทเปาหมายในการดำาเนนงานสำารวจเกบรวบรวมทรพยากร เปนระยะๆ ละ ๕ ป ใหสอดคลองกบแนวทางการดำาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทำาแผนประจำาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกน ทงในเรองวธการและขนตอนการดำาเนนงานและการบรหารจดการ โดยเนนการดำาเนนงานในพนทเปาหมายเดมใหแลวเสรจเปนลำาดบแรก กอนพจารณาขยายผลออกไป โดยแตละหนวยงานเปนผรบผดชอบและเปนแกนกลางดำาเนนงานในพนทรบผดชอบของหนวยในแตละพนท ซงทงน มการประชมคณะกรรมการดำาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนนๆ โดยม อพ.สธ. เปนผสนบสนนดานวชาการ/บคลากร และสถาบนการศกษาตางๆ ทรวมสนองพระราชดำาร สนบสนนบคลากร/นกวจยในการปฏบตงาน ในพนท

แนวทางการดำาเนนกจกรรมสำารวจเกบรวบรวมทรพยากรในพนท

๑. การสำารวจเกบรวบรวมตวอยาง ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา พนทเปาหมาย บรเวณรศม ๕๐ กโลเมตร ของหนวยงานนนๆ หรอพนททจะมการเปลยนแปลงจากการพฒนาเชน พนทสรางอางเกบนำา สรางศนยการคา


พนทสรางถนน การขยายทางหลวงหรอเสนทางตางๆ พนทสรางสายไฟฟาแรงสง และในพนทอนๆ ทจะถกพฒนาเปลยนแปลงจากสภาพเดม

๒. การเกบรวบรวมตวอยางแหง และตวอยางดองเพอเปนตวอยางในการศกษาหรอเกบในพพธภณฑพช พพธภณฑธรรมชาตวทยา

๓. การเกบพนธกรรมทรพยากร ตวอยางในพช มการเกบในรปเมลด ตนพชมชวต ชนสวนพชทมชวต (เพอนำามาเกบรกษาในสภาพเพาะเลยงเนอเยอ) และสำาหรบทรพยากรอนๆ สามารถเกบตวอยางมาศกษาได เชน ตวอยางของสตว จลนทรย หน ดน นำา ฯลฯ

7

*หมายเหตขอมลทไดจากกจกรรมสำารวจเกบรวบรวมทรพยากรน สามารถนำาไปจดการและเกบเขาสงานฐานขอมล ในกจกรรมท ๕ กจกรรมศนยขอมลทรพยากร

กจกรรมท ๓ กจกรรมปลกรกษาทรพยากรพนทเปาหมายกจกรรมปลกรกษาเปนกจกรรมตอเนองจากกจกรรมสำารวจเกบ

รวบรวมทรพยากร โดยการนำาพนธกรรมไปเพาะและปลกในพนททปลอดภย เชน ในศนยศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดำารฯ ทมอย ๖ ศนยทวประเทศ พนทศนยวจยและสถานทดลองของกรมวชาการเกษตร พนทจงหวด พนทสถาบนการศกษานำาเขารวมสนองพระราชดำาร และยงมการเกบรกษาในรปเมลดและเนอเยอในธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา เกบในรปสารพนธกรรม หรอ ดเอนเอ ในธนาคารพชพรรณ อพ.สธ. สวนจตรลดา และศนยอนรกษทรพยากร อพ.สธ. คลองไผ

อพ.สธ. ดำาเนนการประสานงาน สนบสนนดานวชาการรวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร เชน จงหวดตางๆ กองบญชาการตำารวจตระเวนชายแดน หนวยบญชาการทหารพฒนา กองทพอากาศ กรมวชาการเกษตร สถาบนการศกษาตางๆ ฯลฯ กำาหนดพนทเปาหมายในการดำาเนนงานจงหวดนราธวาส

สำารวจเกบรวบรวมทรพยากร เปนระยะๆ ละ ๕ ป ใหสอดคลองกบแนวทางการดำาเนนงานตามกรอบแผนแมบท ของ อพ.สธ. และจดทำาแผนประจำาปเฉพาะในสวนของหนวยงานของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจน ทงในเรองวธการและขนตอนการดำาเนนงานและการบรหารจดการ โดยเนนการดำาเนนงานในพนทเปาหมายเดมใหแลวเสรจเปนลำาดบแรกกอนพจารณาขยายผลออกไป โดยแตละหนวยงานเปนผรบผดชอบและเปนแกนกลางดำาเนนงานในพนทรบผดชอบของหนวยในแตละพนท ซงทงนมการประชมคณะกรรมการดำาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนนๆ

แนวทางการดำาเนนกจกรรมปลกรกษาทรพยากรในพนทปลกรกษา

1. การปลกรกษาตนทรพยากรในแปลงปลกการปลกรกษาตนพชมชวตลกษณะปาทรพยากร มแนวทางดำาเนนงาน คอ สำารวจสภาพพนทและสรางสงอำานวยความสะดวกในการปฏบตงาน งานขยาย พนธพช งานปลกทรพยากรและบนทกผลการเจรญเตบโต งานจดทำาแผนทตนพนธกรรมและทำาพกด ตนพนธกรรม

๒. การตรวจสอบพชปราศจากโรคกอนการเกบรกษาทรพยากรในรปแบบตางๆ

๓. การเกบรกษาทงในรปของเมลด ในระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว ในรปของธนาคารพนธกรรม ศกษาหาวธการเกบเมลดพนธ และทดสอบการงอกของเมลดพนธ

๔. การเกบรกษาโดยศกษาเทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอพชแตละชนด ศกษาการฟอกฆาเชอ ศกษาสตรอาหารทเหมาะสม ศกษาการเกบรกษาโดยการเพาะเลยงเนอเยอในระยะสน ระยะกลาง ระยะยาว และในไนโตรเจนเหลว (cryopreservation) และศกษาการขยายพนธโดยการเพาะเลยงเนอเยอ

๕. การเกบรกษาในรปสารพนธกรรม (DNA) ของพช สตว และจลนทรย เพอการนำาไปใชประโยชน เชน การวเคราะหลายพมพดเอนเอ การปรบปรงพนธพช เปนตน


๖. การสรางสวนพฤกษศาสตร สวนรกขชาต สวนสาธารณะตางๆ การปลกพชในสถานศกษา โดยมระบบฐานขอมลทสามารถใชประโยชนไดในอนาคต

๗. งานขยายพนธพช งานปลกทรพยากรและบนทกผลการเจรญเตบโต งานจดทำาแผนท ตนพนธกรรมและทำาพกดตนพนธกรรมของพชทปลก

8

๘. ในกรณทเปนพนธกรรมสตวหรอจลนทรย ใหดำาเนนการใหมสถานทหรอหองปฏบตการ ทจะเกบรกษาไดอยางปลอดภย *หมายเหตขอมลทไดจากกจกรรมปลกรกษาทรพยากรน สามารถนำาไปจดการและเกบเขาสงานฐานขอมลในกจกรรมท ๕ กจกรรมศนยขอมลทรพยากร

๒. กรอบการใชประโยชนเพอพฒนาและเพมประสทธภาพการดำาเนนงานศกษาวจยและ

ประเมนศกยภาพของทรพยากรตางๆ ใน อพ.สธ. ทงในดานการพฒนาและการบรหารจดการใหการดำาเนนงานเปนไปในทศทางเดยวกน และเอออำานวยประโยชนตอกน รวมทงพฒนาระบบขอมลสารสนเทศ อพ.สธ. ใหเปนเอกภาพ สมบรณ และเปนปจจบน โดยบรรลจดมงหมายตามแนวพระราชดำาร โดยมกจกรรมทดำาเนนงานไดแก กจกรรมท ๔ กจกรรมอนรกษและใชประโยชนทรพยากร กจกรรมท ๕ กจกรรมศนยขอมลทรพยากร และกจกรรมท ๖ กจกรรมวางแผนพฒนาพนธพช

กจกรรมท ๔ กจกรรมอนรกษและใชประโยชนทรพยากรเปาหมายเปนกจกรรมทดำาเนนการศกษาประเมนทรพยากร และ

ทรพยากรอนๆ ทสำารวจเกบรวบรวมและปลกรกษาไวโดยมการศกษาประเมนในสภาพธรรมชาต แปลงทดลอง ในดานสณฐานวทยา ชววทยา สรรวทยา การปลกเลยง การเขตกรรม สำาหรบในหองปฏบตการมการศกษาดานโภชนาการ องคประกอบ องควตถ กลน การใชประโยชนในดาน


อนๆ เพอศกษาคณสมบต คณภาพ ในทรพยากรตางๆ โดยการดำาเนนการในกจกรรมนเปาหมายเพอการอนรกษและใชประโยชนทรพยากรทงสามฐานทรพยากร ไดแก ทรพยากรกายภาพ ทรพยากรชวภาพ และทรพยากรวฒนธรรมและภมปญญา มการวางแผนและดำาเนนการวจยศกยภาพของทรพยากรตางๆ ในดานพชนำาไปสการพฒนาพนธพช พนธสตว สายพนธจลนทรย ตามแนวพระราชดำาร และมแนวทางนำาไปสการอนรกษและใชประโยชนไดอยางยงยน โดยม อพ.สธ. เปนทปรกษา ประสานงาน รวมมอ สงเสรม และทำาหนาทเปนแกนกลางในการดำาเนนงานดานวชาการและการวจย รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร เชน มหาวทยาลยตางๆ กรมวชาการเกษตร กรมประมง กรมปาไม ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย กรมพฒนาการแพทย แผนไทยและการแพทยทางเลอก ฯลฯ โดยกำาหนดพนทเปาหมายและทรพยากรตางๆ ในการดำาเนนงานอนรกษและใชประโยชน เปนระยะๆ ละ ๕ ป ใหสอดคลองกบแนวทางการดำาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทำาแผนประจำาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจน ผานการประชมคณะกรรมการดำาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนนๆ

แนวทางการดำาเนนกจกรรมอนรกษและใชประโยชนในทรพยากรตางๆ

๑. การวเคราะหทางกายภาพ เชน ตวอยางดน คณสมบตของนำา จากแหลงกำาเนดพนธกรรมดงเดมของพชนนๆ

๒. การศกษาทางดานชววทยา สณฐานวทยา สรรวทยา ชวเคม พนธกรรมของทรพยากรทคดเลอกมาศกษา เปนตน

๓. การศกษาดานโภชนาการ องคประกอบของสาระสำาคญในทรพยากร ไมวาจะเปนองควตถ กลน ตลอดจนสารดานเภสชวทยา สารทมฤทธตางๆ ของทรพยากรเปาหมาย

9

๔. การศกษาการขยายพนธพชดวยการขยายพนธตามปกต และการขยายพนธโดยการเพาะเลยงเนอเยอพช


๕. การศกษาดานการปลก (ทรพยากร) เลยง (ทรพยากรชวภาพอนๆ) ใหไดผลผลตตาม ทตองการ การศกษาการเขตกรรมของทรพยากรทตองการ

๖. การศกษาการจำาแนกสายพนธโดยวธทางชวะโมเลกล เพอนำาไปสการพฒนาพนธพช สตว และจลนทรย เพอเกบเปนลายพมพดเอนเอพชชนดนนๆ ไวเพอนำาไปใชประโยชนตอไป

๗. การจดการพนททกำาหนดเพอการอนรกษและพฒนา เชน ศนยเรยนรตางๆ ซงเปนศนยฯ ตวอยาง เพอการเรยนรการใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง อกทงศนยฯ เหลานสามารถใชประโยชนใหเปนศนยฝกอบรม ในดานอนรกษและใชประโยชนทรพยากรไดในอนาคต

ตวอยางเชน อพ.สธ. ไดจดตงศนยเรยนร อนรกษ พฒนา และใชประโยชนทรพยากรอยางยงยน สเศรษฐกจพอเพยง เพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคในการดำาเนนงานของ อพ.สธ. เรมดำาเนนการใน ๕ ศนย ของ อพ.สธ. และหนวยงานทรวมสนองพระราชดำารทกระจายอยตามภมภาคตางๆ ไดแก

๑) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. ตำาบลคลองไผ อำาเภอสคว จงหวดนครราชสมา

๒) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อำาเภอวงมวง จงหวดสระบร

๓) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. สวนอไทยธรรม อำาเภอรงสต จงหวดปทมธาน

๔) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อำาเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค

๕) ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อำาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร (พนทของหนวยบญชาการทหารพฒนา กองบญชาการกองทพไทย)กจกรรมท ๕ กจกรรมศนยขอมลทรพยากร

เปาหมาย


เปนกจกรรมทดำาเนนงานโดยศนยขอมลทรพยากร อพ.สธ. สวนจตรลดา รวมกบหนวยงาน ทรวมสนองพระราชดำาร บนทกขอมลของการสำารวจเกบรวบรวม การศกษาประเมน การอนรกษ และการใชประโยชน รวมทงงานจดทำาฐานขอมลพรรณไมแหง นอกจากนนยงรวมถงฐานขอมลทรพยากรอนๆ นอกเหนอจากทรพยากร เชน ฐานขอมลของสตว และจลนทรย การจดการฐานขอมลทรพยากรทองถน ขอมลตางๆ จากการทำางานในกจกรรมท ๑-๔ โดยทำาการบนทกลงในระบบฐานขอมล เพอเปนฐานขอมลและมระบบทเชอมตอถงกน ไดทวประเทศ โดยเชอมโยงกบฐานขอมลทรพยากรของหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร อพ.สธ. นำาไปส การวางแผนพฒนาพนธพชและทรพยากรตางๆ โดยท อพ.สธ. เปนทปรกษา ประสานงาน รวมมอ พฒนาการ ทำาศนยขอมลฯ กำาหนดรปแบบในการทำาฐานขอมล โดยกำาหนดเปาหมายในการดำาเนนงานเปนระยะๆ ละ ๕ ป ใหสอดคลองกบแนวทางการดำาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทำาแผนประจำาปเฉพาะ ในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจน ผานการประชมคณะกรรมการดำาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนนๆ

แนวทางการดำาเนนกจกรรมศนยขอมลทรพยากร๑. อพ.สธ. รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร จดทำาฐาน

ขอมลระบบดจตอลและพฒนาโปรแกรมสำาหรบระบบศนยขอมลทรพยากรตางๆ รวมกน เชนโปรแกรมการจดการฐานขอมลทรพยากรทองถน ดานการสำารวจเกบรวบรวม การอนรกษ การประเมนคณคาพนธกรรมทรพยากร และการใชประโยชน

10

๒. นำาขอมลของตวอยางพชทเกบรวบรวมไวเดมโดยหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร องคกรอน เชน กรมปาไม กรมวชาการเกษตรมหาวทยาลยสงขลานครนทร เปนตน เขาเกบไวในระบบฐานขอมลของศนยขอมลทรพยากร อพ.สธ.


๓. นำาขอมลทไดจากการสำารวจเกบรวบรวมทรพยากร และทรพยากรตางๆ เชน ขอมลการปลกรกษา ขอมลการใชประโยชนจากทรพยากร ขอมลวฒนธรรมและภมปญญา ขอมลพนธไมจากโรงเรยนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน เขาเกบไวในศนยขอมลทรพยากร เพอการประเมนคณคาและนำาไปสการวางแผนพฒนาพนธพชและทรพยากรอนๆ

๔. พฒนาการบรหารจดการฐานขอมลของศนยขอมลทรพยากร อพ.สธ. ใหมเอกภาพ มความสมบรณและเปนปจจบน ซงหนวยงานตางๆ สามารถใชประโยชนรวมกนได โดยเฉพาะฐานขอมลพชจาก การสำารวจเกบรวบรวม ฐานขอมลพรรณไมแหง ฐานขอมลสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน โดยม อพ.สธ. เปนศนยกลางและวางแผนดำาเนนงานพฒนาเครอขายระบบขอมลสารสนเทศ อพ.สธ. รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร เพอใหสามารถเชอมโยงและใชรวมกนไดอยางกวางขวาง อาจผานทางเวบไซต ทมระบบปองกนการเขาถงฐานขอมล

๕. หนวยงานรวมสนองพระราชดำาร มความประสงคทจะดำาเนนการแบงปนหรอเผยแพรขอมลใดๆ ทเกยวของในงาน อพ.สธ. จำาเปนตองขออนญาตผานทาง อพ.สธ. กอน เพอขอพระราชทานขอมลนนๆ และขนอยกบพระราชวนจฉย สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร (การขอพระราชทาน พระราชานญาต ใหดำาเนนการทำาหนงสอแจงความประสงคมายงผอำานวยการ อพ.สธ. ลวงหนาอยางนอย ๑ เดอน)กจกรรมท ๖ กจกรรมวางแผนพฒนาพนธพช

เปาหมายเปนกจกรรมทนำาฐานขอมลจากกจกรรมท ๕ มาใชในการ

พจารณาศกยภาพของพนธพช พนธสตว พนธจลนทรย ฯลฯ อพ.สธ. มหนาทประสานกบนกวชาการผทรงคณวฒของหนวยงานและสถาบนการศกษาตางๆ วเคราะหขอมลและคดเลอกสายตนเพอเปนพอแมพนธพช พรอมกบวางแผนพฒนาพนธระยะยาวและนำาแผนพฒนาพนธขนทลเกลาฯ ถวายสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เพอมพระราชวนจฉยและพระราชทานแผนพฒนาพนธและพนธกรรมทคดเลอก ใหหนวยงานทมความ


พรอมนำาไปปฏบต พนธพชทอยในเปาหมาย ไดแกพนธพชสมนไพร พนธพชพนเมองตางๆ ทสามารถวางแผนนำาไปสการพฒนาใหดยงขนเหมาะสมตอการปลกในพนทตางๆ ในประเทศไทย โดยท อพ.สธ. เปนทปรกษา ประสานงาน รวมมอ ในการวางแผนพฒนา โดยกำาหนดเปาหมายในการดำาเนนงานเปนระยะๆ ละ ๕ ป ใหสอดคลองกบแนวทางการดำาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทำาแผนประจำาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจนพรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจน ผานการประชมคณะกรรมการดำาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนน ๆ

แนวทางการดำาเนนกจกรรมวางแผนพฒนาพนธพช๑. คดเลอกพนธพชทผทรงคณวฒพจารณาแลววาควรมการ

วางแผนพฒนาพนธเพอการใชประโยชนตอไปในอนาคต๒. ดำาเนนการทลเกลาฯ ถวายแผนการพฒนาพนธพชทคดเลอก

แลว เพอใหสมเดจพระเทพ-รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ทรงมพระราชวนจฉยและพระราชทานใหกบหนวยงานทมศกยภาพในการพฒนาปรบปรงพนธพชชนดนนๆ ใหเปนไปตามเปาหมาย

11

๓. ประสานงานเพอใหหนวยงานทมความพรอมในการพฒนาพนธพชดำาเนนการพฒนาพนธพช และนำาออกไปสประชาชน และอาจนำาไปปลกเพอเปนการคาตอไป

๔. ดำาเนนการจดสทธบตรพนธพชใหมทไดมาจากการพฒนาพนธพชดงเดม เพอประโยชนของมหาชนชาวไทย*หมายเหต

กจกรรมนครอบคลมไปถงการวางแผนพฒนาพนธของทรพยากรชวภาพอนๆ ทนอกเหนอจากพช เชน สตว และจลนทรย เปนตน

๓. กรอบการสรางจตสำานกเพอใหประชาชนกลมเปาหมายตางๆ โดยเฉพาะเยาวชน นกเรยน

นสตนกศกษาและบคคลทวไป ไดมความรความเขาใจเกยวกบพชพรรณไม


และการอนรกษทรพยากรของประเทศ จนตระหนกถงความสำาคญ และประโยชนของการอนรกษทรพยากรทกอใหเกดประโยชนตอมหาชนชาวไทย โดยมกจกรรมทดำาเนนงาน ไดแก กจกรรมท ๗ กจกรรมสรางจตสำานกในการอนรกษทรพยากร และกจกรรมท ๘ กจกรรมพเศษสนบสนน การอนรกษทรพยากร

กจกรรมท ๗ กจกรรมสรางจตสำานกในการอนรกษทรพยากรเปาหมายเปนกจกรรมสรางสรางจตสำานก ใหเยาวชน ประชาชนชาวไทย ให

เขาใจถงความสำาคญและประโยชนของทรพยากร ใหรจกหวงแหน รจกการนำาไปใชประโยชนอยางยงยน ซงมความสำาคญตอการจดการ การอนรกษและใชทรพยากรของประเทศ โดยท อพ.สธ. เปนทปรกษา ประสานงาน รวมมอ สนบสนนใหโรงเรยนและสถาบนการศกษา เปนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน อพ.สธ. ประสานงานหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร ใหดำาเนนการในกจกรรมนโดยกำาหนดเปาหมายในการดำาเนนงานเปนระยะๆ ละ ๕ ป ใหสอดคลองกบแนวทางการดำาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทำาแผนประจำาปเฉพาะในสวน ของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจน ผานการประชมคณะกรรมการดำาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนนๆ

แนวทางการดำาเนนกจกรรมสรางจตสำานกในการอนรกษทรพยากร

๑. งานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน เปนนวตกรรมของการเรยนรเพอนำาไปสการสรางจตสำานกใน

การอนรกษทรพยากร ธรรมชาต วฒนธรรมและภมปญญาของประเทศไทย นำาไปสการพฒนาคนใหเขมแขงรเทาทนพรอมรบกบกระแสการเปลยนแปลงของโลก

๑.๑ อพ.สธ. กำาหนดจดมงหมายในการดำาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน โดยสรางจตสำานกใหเยาวชน นกเรยนเขาใจถงความสำาคญและประโยชนของทรพยากรใหรจกหวงแหนและรจกการนำาไปใชประโยชนอยางยงยน


๑.๒ อพ.สธ. กำาหนดแนวทางและหลกเกณฑการดำาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน โดยใหสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนเปนทรวบรวมพชพรรณไมทองถนและรวบรวมภมปญญาทองถนของพชพรรณ เปนทเกบพรรณไมแหง พรรณไมดอง มหองสมดสำาหรบคนควาและนำางานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนใชเปนสอการเรยนการสอนในวชาตางๆ ใชปจจยพชเปนปจจยหลกในการเรยนร

12

๑.๓ โรงเรยนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน รวมกบองคการบรหารสวนทองถนและชมชน จดทำาหลกสตรทองถนในการสำารวจจดทำาฐานทรพยากรทองถน (ดรายละเอยดในสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ๕ ปทหา ในหนงสอจากยอดเขาถงใตทะเล ๔)

๑.๔ สมาชกงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ทบทวนและปรบปรงการดำาเนนงาน สวนพฤกษศาสตรโรงเรยนททำาอยเดมใหครบถวนตามคณสมบตและเกณฑมาตรฐานท อพ.สธ. กำาหนดและนำาไปสการประเมนเพอรบปายพระราชทานและเกยรตบตรฯ

๑.๕ การดำาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนของสมาชกใหม ควรดำาเนนงานใหเปนไปตามคณสมบตและเกณฑมาตรฐานท อพ.สธ. กำาหนดขน และรบคำาแนะนำาจากคณะผทรงคณวฒและทปรกษา อพ.สธ. ในกจกรรมท ๗

๑.๖ อพ.สธ. ประสานรวมมอกบหนวยงานหลกทเกยวของดำาเนนการจดนทรรศการแสดงผลการดำาเนนงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยนตามแนวพระราชดำารฯ โดยคดเลอกจากโรงเรยนสมาชกในระดบจงหวด ระดบภาค และระดบประเทศ โดยเนนและใหความสำาคญในเรองกระบวนการ และผลลพธการดำาเนนงานเปนหลก อยางนอยปละหนงครง

๑.๗ สำานกงานปลดกระทรวงศกษาธการ สำานกงานสภาการศกษา สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน สำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาการศกษา


ตามอธยาศยสำานกมาตรฐานการศกษา กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงเกษตรและสหกรณ สนบสนนในการดำาเนนงานรวมกบ อพ.สธ. รวมกนพจารณาและวางแผน เพอนำาแนวทางดำาเนน งาน อพ.สธ. บรรจไวในหลกสตรการเรยนการสอนระดบตางๆ โดยเฉพาะ ในระบบโรงเรยน

๒. พพธภณฑ เปนการขยายผลการดำาเนนงานเพอเสรมสรางกระบวนการ

เรยนร ไปสประชาชน กลมเปาหมายตางๆ ใหกวางขวางยงขน โดยใชการนำาเสนอในรปของพพธภณฑ ซงเปนสอเขาถงประชาชนทวไป ตวอยางเชน

๒.๑ งานพพธภณฑธรรมชาตทมชวต ดำาเนนการโดยศนยศกษาการพฒนา อนเนองมาจากพระราชดำาร และจงหวดตางๆ จดทำาแปลงสาธตการปลกรกษาเพออนรกษทรพยากรในลกษณะโดยมกจกรรมตางๆ ทถกตองและครบถวนตามเกณฑมาตรฐานทกำาหนดไวในพนทศนยศกษาการพฒนาฯ และพนทอนๆ ตามความเหมาะสม

๒.๒ งานพพธภณฑพช ดำาเนนการโดยหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร เชนกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช กรมปาไม กรมวชาการเกษตร มหาวทยาลยตางๆ หนวยงานเหลานมผเชยวชาญ นกพฤกษศาสตรดแลอย

๒.๓ งานพพธภณฑธรรมชาตวทยา ดำาเนนการโดยหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร เชน มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน จงหวดนครราชสมา

๒.๔ งานพพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย เชน พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย เขาหมาจอ ตำาบลแสมสาร อำาเภอสตหบ จงหวดชลบร สนองพระราชดำาร อพ.สธ. โดยกองทพเรอ

๒.๕ งานพพธภณฑทองถน หอศลปวฒนธรรม ของจงหวดและหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร

13

๒.๖ นทรรศการถาวรตางๆ ทเกยวของกบทรพยากรตางๆ


๒.๗ ศนยการเรยนร๓. งานอบรม

อพ.สธ. ดำาเนนงานอบรมเรองงานสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน งานฝกอบรมปฏบตการสำารวจและจดทำาฐานทรพยากรทองถน หรองานทเกยวของกบการสรางจตสำานกในการอนรกษทรพยากร โดยอาจจด ณ ศนยฝกอบรมของ อพ.สธ. รวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดำารทกระจายอยตามภมภาคตางๆ ตวอยางเชน

๓.๑ ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. ตำาบลคลองไผ อำาเภอสคว จงหวดนครราชสมา ๓.๒ ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อำาเภอไทรโยค

จงหวดกาญจนบร ๓.๓ ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. สวนอ

ไทยธรรม อำาเภอรงสต จงหวดปทมธาน ๓.๔ ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อำาเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค๓.๕ ศนยเรยนรฯ สเศรษฐกจพอเพยง อพ.สธ. อำาเภอวงมวง

จงหวดสระบร๓.๖ ศนยฝกอบรม อพ.สธ. ลำาตะคอง ตำาบลคลองไผ อำาเภอ

สคว จงหวดนครราชสมา ๓.๗ ศนยฝกอบรม อพ.สธ. เขาหมาจอ ตำาบลแสมสาร อำาเภอ

สตหบ จงหวดชลบร(พพธภณฑธรรมชาตวทยาเกาะและทะเลไทย) เขาหมาจอ อำาเภอสตหบ จงหวดชลบร)

๓.๘ ศนยฝกอบรม อพ.สธ. สวนสตวเปดเขาเขยว อำาเภอศรราชา จงหวดชลบร (อพ.สธ.-องคการสวนสตวฯ)

๓.๙ ศนยฝกอบรม อพ.สธ. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน จงหวด สราษฎรธาน

*หมายเหตถาหนวยงานอนเปนผดำาเนนงานจดฝกอบรมในลกษณะเดยวกนเชน

การอบรมอาสา สมคร/ประชาชน/นกศกษาในสถาบนการศกษา หรอนกเรยน


ในหมบาน ในพนทปกปกพนธกรรมพช ใหอยในกจกรรมท ๘ กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากร

กจกรรมท ๘ กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากรเปาหมายเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหหนวยงานตางๆ เขารวมสนบสนน

งานของ อพ.สธ. ในรปแบบตางๆ ไมวาจะเปนในรปของทนสนบสนน หรอดำาเนนงานทเกยวของและสนบสนนกจกรรมตางๆ ของ อพ.สธ. โดยอย ในกรอบของแผนแมบท อพ.สธ. นอกจากนนยงเปดโอกาสใหเยาวชนและประชาชนไดสมครเขามาศกษาหาความรเกยวกบทรพยากรธรรมชาตในสาขาตางๆ ตามความถนดและสนใจ โดยมคณาจารยผเชยวชาญในแตละสาขาใหคำาแนะนำา และใหแนวทางการศกษา ไดแก ชมรมนกชววทยา อพ.สธ. และชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. ซงจะเปนผนำาในการถายทอดความรและสรางจตสำานกในการอนรกษทรพยากรของประเทศใหแกเยาวชนและประชาชนชาวไทยตอไป โดยท อพ.สธ. ประสานงานหนวยงานทรวมสนองพระราชดำารใหดำาเนนการในกจกรรมน โดยกำาหนดเปาหมายในการดำาเนนงานเปนระยะๆ ละ ๕ ป ใหสอดคลองกบแนวทางการดำาเนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ. และจดทำาแผนประจำาปเฉพาะในสวนของหนวยของตนใหชดเจน พรอมทงวางแผนปฏบตงานรวมกนใหชดเจนผานการประชมคณะกรรมการดำาเนนงาน อพ.สธ. ของหนวยงานนนๆ

14

แนวทางการดำาเนนกจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษทรพยากร

๑. อพ.สธ. เปนเจาภาพรวมกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดำารทมความพรอมในการดำาเนนการจดการประชมวชาการและนทรรศการ อพ.สธ. จดการประชมใหญทกๆ ๒ ป ตามทไดพระราชทาน พระราชวนจฉย โดยจะมการจดประชมวชาการและนทรรศการเพอเสนอผลการ


ดำาเนนงานของ อพ.สธ. สำาหรบ ในระยะ ๕ ปทหก กำาหนดเปาหมายในการจดการประชมใหญ ดงน

พ.ศ. ๒๕60 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย :

สถานท:พ.ศ. ๒๕62 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากร

ไทย : สถานท:

พ.ศ. ๒๕64 การประชมวชาการและนทรรศการ ทรพยากรไทย :

สถานท:นอกจากการจดการประชมวชาการและนทรรศการทจดทกๆ สอง

ปน ยงมการจดการประชมวชาการและนทรรศการสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน ระดบภมภาค การรวมจดแสดงนทรรศการกบหนวยงานทรวมสนองพระราชดำารแตละหนวยงานการนำาเสนอผลงานวจยของเจาหนาทและนกวจย อพ.สธ. ในงานประชมวชาการตางๆ ระดบประเทศ เปนตน

2. หนวยงานและผมจตศรทธาสนบสนนเงนทนให อพ.สธ. (โดยการทลเกลาฯ ถวาย โดยผานทางมลนธ อพ.สธ. เพอใชในกจกรรม อพ.สธ.)

๓. การดำาเนนงานของชมรมนกชววทยา อพ.สธ. และชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. โดยท อพ.สธ. สนบสนนใหมผสมครเปนสมาชกชมรมฯ ตามเงอนไขของชมรมฯ โดยทชมรมทงสองมการดำาเนนงานสนบสนนงานในกจกรรมท ๑ - ๗ ตามแผนแมบทของ อพ.สธ. เชนเขาไปศกษาทำางานวจยในพนทปกปกทรพยากร อพ.สธ. รวมในกจกรรมสำารวจทรพยากรธรรมชาตในพนทท อพ.สธ. กำาหนด

๔. หนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร สามารถดำาเนนการฝกอบรมในการสรางจตสำานกในการอนรกษทรพยากรและทรพยากรตางๆ เพอสนองพระราชดำารตามแผนแมบท อพ.สธ. เพอสนบสนนในกจกรรมท ๑ - ๗ ตามแผนแมบทของ อพ.สธ. โดยอาจมการฝกอบรมตามสถานทตางๆ ของ


หนวยงานนนๆ เอง หรอ ขอใชสถานทของ อพ.สธ. โดยรวมกบวทยากรของ อพ.สธ. หรอเปนวทยากรของหนวยงานทรวมสนองพระราชดำารเอง แตผานความเหนชอบจาก อพ.สธ.

๕. การทำาหลกสตรทองถนของมหาวทยาลยตางๆ ตามแผนแมบทของ อพ.สธ.

๖. การเผยแพรโดยสอตางๆ เชน การทำาหนงสอ วดทศน เอกสารเผยแพร เวบไซตประชาสมพนธ ทไดรบความเหนชอบจาก อพ.สธ. เพอสนบสนนงานกจกรรมตางๆ ของ อพ.สธ. สามารถ ใชสญลกษณของ อพ.สธ. ไดเมอไดรบการพจารณาและเหนชอบจาก อพ.สธ.

๗. การจดงานประชมวชาการและนทรรศการตางๆ ของหนวยงานทรวมสนองพระราชดำาร ในสวนทเผยแพรงานของ อพ.สธ. และไดรบความเหนชอบจาก อพ.สธ.

๘. หนวยงานเอกชน หรอบคคลทวไป สมครเปนอาสาสมครในการรวมงานกบ อพ.สธ.

๙. การดำาเนนงานอนๆ เพอเปนการสนบสนนงานตามกรอบแผนแมบทของ อพ.สธ.

15

ขอมลพนฐานของจงหวดนราธวาสลกษณะโดยทวไป

จงหวดนราธวาส ตงอยบนฝงทะเลดานตะวนออกของแหลมมลายหางจากกรงเทพมหานคร โดยทางรถยนตประมาณ 1,149 กโลเมตร และทางรถไฟประมาณ 1,116 กโลเมตร สดชายแดน ไทย-มาเลเซย ทสถานรถไฟสไหงโก-ลก

อาณาเขต จงหวดนราธวาส มอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบานและจงหวดใกลเคยง ดงนจงหวดนราธวาส

ทศเหนอ จดจงหวดปตตานและอาวไทย ทศใต จดอาวไทยและประเทศมาเลเซย ทศตะวนออก จดประเทศมาเลเซย ทศตะวนตก จดจงหวดยะลา

แนวเขตระหวางประเทศ มชายแดนทเชอมกบรฐกลนตน ประเทศมาเลเซยทงทางบกและ ทางนำามเขตแดนตดตอกนยาวประมาณ 178.60 กโลเมตร มพนทตดตอกบประเทศมาเลเซย รวม 3 ดาน คอ

ชอดานพรมแดนเขตปกครองฝง

ไทยเขตปกครองฝง

มาเลเซย

๑. ดานตากใบ (34 ไร) อำาเภอตากใบ Tumpat (รฐ Kelantan)

๒. ดานสไหงโก-ลก (61 ไร)

อำาเภอสไหงโก-ลกRangtauPanjang (รฐ Kelantan)

๓. ดานบเกะตา (49 ไร)

อำาเภอแวง Bukit Bunga (รฐ Kelantan)


๑๕

แผนทแสดงทตงและอาณาเขตจงหวดนราธวาส๑๖

ขอมลการปกครอง/ประชากรจงหวดนราธวาสไดแบงการปกครองภมภาคเปน 13 อำาเภอ การ

ปกครองทองท 77 ตำาบล 589 หมบาน และมการจดการปกครองทองถนดงน

1. รปแบบองคการบรหารสวนจงหวดจำานวน 1 แหง โดยใชพนททงจงหวด

2. รปแบบเทศบาลใชพนทตำาบลทงตำาบล แตเทศบาลบางแหงใชพนทไมครบทงพนทตำาบลปจจบน มจำานวน 16 เทศบาล แยกเปนเทศบาลเมองจำานวน 3 แหง เทศบาลตำาบล จำานวน 13 แหง

๓. รปแบบองคการบรหารสวนตำาบลใชพนทตำาบลทงตำาบลและบางแหงรวมพนทตำาบลอนหรอพนทตดเขตเทศบาลมจำานวน 72 แหง

ตารางท 1: การแบงเขตการปกครอง


ลำาดบท

อำาเภอ ตำาบล หมบาน เทศบาล อบต.

1อำาเภอเมองนราธวาส 7 63 2 5

2 อำาเภอตากใบ 7 52 1 73 อำาเภอบาเจาะ 6 46 2 64 อำาเภอยงอ 6 40 1 65 อำาเภอระแงะ 7 61 2 76 อำาเภอรอเสาะ 9 72 1 97 อำาเภอศรสาคร 6 35 1 68 อำาเภอแวง 6 46 2 69 อำาเภอสครน 5 41 1 5

10อำาเภอสไหงโก-ลก 3 19 2 2

11 อำาเภอสไหงปาด 6 50 1 612 อำาเภอจะแนะ 4 31 - 4

13อำาเภอเจาะไอรอง 3 33 - 3

รวม 75 589 16 72

ทมา : ททำาการปกครองจงหวดนราธวาส และสำานกงานทองถนจงหวดนราธวาส


๑๗

ประชากรประชากรตามหลกฐานทะเบยนราษฎร ณ วนท 31 ธนวาคม 2559

จำานวนรวมทงสน 789,681 คน จำาแนกเปนประชากรชาย 390,832 คน ประชากรหญง 398,849 คน รายละเอยด ดงน

ตารางท 2 : จำานวนประชากรของจงหวดนราธวาส จำาแนกเปนอำาเภอ

ลำาดบท

อำาเภอจำานวนประชากร (คน)

ชาย หญง รวม1 อำาเภอเมองนราธวาส 61,861 62,188 124,0492 อำาเภอตากใบ 35,305 36,577 71,8823 อำาเภอบาเจาะ 26,445 27,230 53,6754 อำาเภอยงอ 22,503 23,191 45,6945 อำาเภอระแงะ 45,093 46,605 91,6986 อำาเภอรอเสาะ 35,493 36,031 71,5247 อำาเภอศรสาคร 19,933 19,344 39,2778 อำาเภอแวง 26,341 27,084 53,4259 อำาเภอสครน 13,303 12,717 26,020

10 อำาเภอสไหงโก-ลก 37,372 40,829 78,20111 อำาเภอสไหงปาด 27,711 28,510 56,22112 อำาเภอจะแนะ 19,274 18,637 37,911


ลำาดบท

อำาเภอจำานวนประชากร (คน)

ชาย หญง รวม13 อำาเภอเจาะไอรอง 20,198 19,906 40,104

รวม 13 อำาเภอ390,832

398,849 789,681

ทมา : www.dopa.go.th

๑๘

แผนภมโครงสรางประชากร ป 2559

-40,000 -20,000 - 20,000 40,000

หญงชาย

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

75-79

80-84

85+

ทมา : www.dopa.go.th


http://www.dopa.go.th/

http://www.dopa.go.th/

โครงสรางประชากรจงหวดนราธวาสมลกษณะเปนรปแบบคลายทรงกรวยปากแคบ ประชากรสวนใหญ เปนวยเดกและวยทำางาน สำาหรบผสงอายเปนกลมวยยงคงมจำานวนนอยคดเปนรอยละ 10.58 ของประชากรทงหมด ซงจงหวดยงไมประสบกบปญหาผสงอายโดยในป 2559 มจำานวนทงสน 72,567 คน ลดลงจากป ทผานมาทมจำานวนทงสน 82,423 คน คดเปนรอยละ 11.95

ขอมลประชากรผสงอาย ป 2555 – 2559

ป 2555 ป 2556 ป 2557 ป 2558 ป 2559 65,000 70,000 75,000 80,000 85,000

78,005 80,429

83,674 82,423

72,067

หนวย : คน

ทมา : สถตจงหวดนราธวาส

๑๙

การนบถอศาสนาของประชากรในจงหวดนราธวาสศาสนาและภาษา: ประชากรจำานวน 789,681 คน แยกเปนนบถอ

ศาสนาอสลาม จำานวน 678,399 คน คดเปนรอยละ 85.9 ๑ %

นบถอศาสนาพทธ จำานวน 110,753 คน คดเปนรอยละ 11.02 % นบถอศาสนาครสต และศาสนาอนๆ คดเปนรอยละ 0.56 % วด 75 แหง สงกดคณะสงฆมหานกาย 71 วดคณะสงฆธรรมยต 4 วด สำานกสงฆ 22 แหง สงกดคณะสงฆมหานกาย 20 แหง ธรรมยต 2 แหง และโบสถครสต ๕ แหง มพระภกษสามเณร 421 รป สงกดคณะสงฆมหานกาย ๔ 12 รป เณร 9 รป และคณะสงฆธรรมยต 20 รป สำาหรบภาษาทใชสอสาร


ในพนทคอนขางหลากหลายเพราะมหลายกลมมาตงถนฐานในพนท อาท ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาไทยภาคใตอนๆ ภาษาถนสำาเนยงเจะเหเปนภาษาอตลกษณประจำาถนของอำาเภอตากใบสำาหรบประชากรทนบถอศาสนาอสลามนยมใชภาษาพนเมองหรอภาษายาวในชวตประจำาวนมากกวาภาษาไทย ซงจะคลายคลงกบภาษามลายของประเทศมาเลเซย อนโดนเซย และบรไน

ทรพยากรธรรมชาต ๑. ทรพยากรปาไม

จงหวดนราธวาสมพนทปา 850,216.84 ไร คดเปนรอยละ 30.28 ของพนทจงหวด ประกอบดวยปาอนรกษ ซงอยภายใตการกำากบดแลของกรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช จำานวน 5 ปา เนอทรวม 713,192.65 ไร คอ อทยานแหงชาตบโด – สไหงปาด อทยานแหงชาตนำาตกซโป อทยานแหงชาตอาวมะนาว – เขาตนหยง เขตรกษาพนธสตวปาเฉลมพระเกยรตสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราช-กมาร เขตรกษาพนธสตวปาฮาลา – บาลา ปาสงวนแหงชาตนอกเขตปาอนรกษ ซงอยภายใตการกำากบดแลของกรมปาไม จำานวน 20 ปา เนอทรวม 137,024.19 ไร สถานการณปาไมของจงหวดนราธวาส ในปจจบน แมวาพนทปาบางสวนจะถกบกรกทำาลายอยบาง แตจากขอมลภาพดาวเทยมไทยโชตและดาวเทยม Lansat 8 โดยสำานกจดการทดนปาไม กรมปาไม พบวา ป พ.ศ. 2557 จงหวดนราธวาสมเนอทปา 738,957.59 ไร คดเปนรอยละ 26.33 ของเนอทจงหวด

จากสถตคดเกยวกบการบกรกยดถอครอบครองพนทปาในหวง 3 ป ทผานมา ปรากฏผลการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของ พบวา คดปาไมในปงบประมาณ พ.ศ.2559 จำานวน 100 คด ลดลง จากป 2558 ทมคดจำานวน 130 คด และพนททถกบกรกลดลงรอยละ 16.73

ตารางท 36 : จำานวนคดและพนททถกบกรก

รายละเอยดปงบประมา

ณพ.ศ.2557

ปงบประมาณ

พ.ศ.2558

ปงบประมาณ

พ.ศ.2559


จำานวนคด 29 คด 130 คด 100 คดพนททถกบกรก (ไร) 290.28 1,582.64 1,317.82

ทมา : สำานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดนราธวาส

๒๐

2. ทรพยากรนำา1) แหลงนำาดบ แหลงนำาตามธรรมชาตในจงหวดนราธวาส ประกอบดวย

- แมนำาบางนรา รบนำาจากเทอกเขาบโด-สไหงปาด ผานคลองสไหงปาด คลองยะ

กง และคลองตนหยงมส ไหลผานทองทอำาเภอตากใบ อำาเภอสไหงปาด อำาเภอระแงะ แลวไหลลงสทะเลทอำาเภอเมองนราธวาสมความยาวประมาณ 60 กโลเมตร

- แมนำาสายบรตนนำาเรมจากเทอกเขาในอำาเภอสครน ไหลผานอำาเภอจะแนะ

อำาเภอศรสาคร อำาเภอรอเสาะ จงหวดนราธวาส และอำาเภอรามน จงหวดยะลา แลวไหลลงอาวไทยทอำาเภอสายบร จงหวดปตตานมความยาวประมาณ 195 กโลเมตร

- แมนำาสไหงโก-ลกเปนแมนำากนพรมแดนระหวางประเทศไทยกบประเทศมาเลเซย

ตนนำาอยในเทอกเขา ในประเทศมาเลเซยและทองทอำาเภอแวง ไหลผานอำาเภอสไหงโก-ลก และไหลลงสอาวไทยทอำาเภอตากใบ มความยาวประมาณ 103 กโลเมตร

- แมนำาตากใบ


เปนแมนำาทเกดจากการเปลยนกระแสนำาในทะเล ประกอบกบคลนไดซดทรายเขาหาฝงใหเกดเปนสนทราย สวนภายในยงลกเปนแนวยาว จงเกดเปนแมนำายาวประมาณ 14 กโลเมตร อยชายฝงตะวนออกในทองทตำาบลเจะเห ตำาบลศาลาใหม และไหลไปบรรจบแมนำาสไหงโก-ลก ทบานตาบา ตำาบลเจะเห อำาเภอตากใบ ตอเขตชายแดนไทยมาเลเซย

2) แหลงนำาบาดาลแหลงนำาบาดาลในจงหวดนราธวาสประกอบไปดวยนำาบาดาลทถก

กกเกบอยในตะกอนหนรวน และหนแขงแหลงนำาบาดาลทมศกยภาพสงสดในพนทจงหวดนราธวาส คอ แหลงนำาบาดาลในชนตะกอนนำาพาซงอยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของจงหวด สามารถพฒนาแหลงนำาทความลกตงแต 20 – 7 ๐ เมตร มปรมาณนำา 10 – 20 ลบ.ม./ชม. จนถงมากกวา 20 ลบ.ม./ชม. ไดแกพนทในอำาเภอบาเจาะ อำาเภอยงอ อำาเภอเมองนราธวาส อำาเภอสไหงปาด อำาเภอสไหงโก-ลก และอำาเภอตากใบ คณภาพนำาบาดาลสวนใหญเปนนำาจด แตปรมาณเหลกคอนขางสงในเกอบทกพนท

แหลงนำาบาดาลทมศกยภาพรองลงมาประกอบดวย นำาบาดาลในชนตะกอนทรายชายหาด ทสามารถพฒนาแหลงนำาไดทความลก 2 – 5 เมตร ปรมาณ 5 – 10 ลบ.ม./ชม. และแหลงนำาบาดาล ในตะกอนเศษหนเชงเขาทสามารถพฒนาแหลงนำาไดทความลกระหวาง 10 – 40 เมตร ปรมาณนำา 2 – 5 ลบ.ม./ชม. คณภาพนำาบาดาลสวนใหญเปนนำาจดคณภาพด

แหลงนำาบาดาลทมศกยภาพตำา ไดแก แหลงนำาบาดาลในหนแปรอายไซลเรยน – ดโวเนยน และหนแกรนต ความลกของชนนำาบาดาลอยในชวง 10 – 30 เมตร ปรมาณนำาสวนใหญนอยกวา 2 ลบ.ม./ชม. ยกเวนบรเวณทหนผ หรอ มโครงสรางทางธรณวทยา ประเภทรอยแตก รอยแยก หรอรอยเลอยขนาดใหญ พาดผานกจะไดปรมาณนำามากขน คณภาพนำาบาดาลเปนนำาจดคณภาพด แตปรมาณเหลกคอนขางสง


ปญหาของการบรหารจดการนำาบาดาล ไดแก การลกลอบขดเจาะนำาบาดาล และนำานำาใตดน มาใชโดยไมไดขออนญาตใหถกตองจงไมสามารถควบคมการสบนำาบาดาลทมผลกระทบตอสมดลของการใชนำา

๒๑

3. สถานการณการกดเซาะชายฝงทะเลจงหวดนราธวาส มชายฝงทะเลยาว 57.76 กโลเมตร ถกกดเซาะ

จำานวน 37.20 กโลเมตร พนททตดแนวชายฝงทะเล 2 อำาเภอ 6 ตำาบล คอ 1) อำาเภอเมองนราธวาส ไดแก ตำาบลบางนาค ตำาบลโคกเคยน ตำาบลกะลวอเหนอ 2) อำาเภอตากใบ ไดแก ตำาบลไพรวน ตำาบลเจะเห และตำาบลศาลาใหม มความกดเซาะ เปนลำาดบท 8 ของภาคใต ลำาดบท 3 ของกลมภาคใตชายแดนรองจากจงหวดสงขลา และปตตานทมา: กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

4. ขยะจงหวดนราธวาสมขยะ จำานวน 5 ประเภท ไดแก ขยะมลฝอย

ตกคาง (ปรมาณ 162.31 ตน/วน) ขยะมลฝอยชมชนใหมทเกดขน (ปรมาณ 746.76 ตน/วน) ของเสยอนตราย (ปรมาณ 5.49 ตน/วน) มลฝอยตดเชอ (ปรมาณ 0.437 ตน/วน) และกากอตสาหกรรมทเปนอนตราย (ปรมาณ 2.03 ตน/ปวน) รายละเอยดดงน

ตารางท 37 : การบรหารจดการขยะแตละประเภท

ประเภทขยะ

ปรมาณ

(ตน/วน)

ปรมาณ(ตน/ป)

กำาจดได

วธการกำาจด

จำานวนทเหลอ


รอยละ


รอยละ

1. ขยะมลฝอยตกคาง

162.31

59,242.85

0.00 0.00

ปดสถานทกำาจดขยะทไมถกหลก

59,242.85

100



ปรมาณ

(ตน/วน)


กำาจดไดวธการกำาจด

จำานวนทเหลอปรมาณ(ตน/ป)

รอยละ


รอยละ

วชาการทงหมดในจงหวดนราธวาส

2. ขยะมลฝอยชมชนใหมทเกดขน

746.76

272,565.80

43,610.53

16.00

1) อปท. 40 แหง รวบรวมขยะมลฝอยกำาจด ณ สถานทกำาจดมลฝอย 23 แหง ในจงหวด2) อปท. 48 แหง ไมมการเกบรวบรวมขยะมลฝอย ใหชมชนกำาจดเอง

228,955.27

84.00

99.94


๒๒



ปรมาณ

(ตน/วน)


กำาจดได

วธการกำาจด

จำานวนทเหลอ


รอยละ


รอยละ

๓.ของเสยอนตราย

5.49 2,500 1.30 0.06

จงหวดนราธวาสมการจดการของเสยอนตรายชมชนโดยดำาเนนการประชาสมพนธให อปท. ภายในจงหวดนราธวาสดำาเนนการรวบรวมของเสยอนตราย แลวสงมารวมท อบจ.นราธวาส ในชวงสงหาคมจากนน อบจ.นราธวาส จงดำาเนนการสงไปกำาจดอยางถกหลกวชาการ โดยทาง อบจ.นราธวาสรบเปนเจาภาพสำาหรบคาใช

2,003.7 99.94



ปรมาณ

(ตน/วน)


กำาจดไดวธการกำาจด

จำานวนทเหลอปรมาณ(ตน/ป)

รอยละ


รอยละ

จายดงกลาว

4. มลฝอยตดเชอ

0.437 159.51 159.51 100 โรงพยาบาลจำานวน 13 แหง มการกำาจดดงน1) กำาจดเอง จำานวน1 แหง2) สงองคกรปกครองสวนทองถน(เทศบาลนครยะลา) กำาจด จำานวน 7 แหง3) สงบรษท เอกชนกำาจด จำานวน 4 แหงกากอตสาหกรรมไปกำาจดอยางถกหลกวชาการ

0.00 0.00

ทมา : สำานกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดนราธวาส


๒๓

จงหวดนราธวาสมสถานทกำาจดขยะ รวมทงสน 23 แหง เปนสถานทกำาจดขยะแบบถกหลกวชาการ 2 แหง คอ เทศบาลเมองนราธวาส และเทศบาลเมองสไหงโก-ลก ทเหลออก 21 แหง เปนสถานทกำาจดขยะแบบไมถกหลกวชาการ ทงน จงหวดไดรบการจดสรรงบประมาณ ปงบประมาณ พ.ศ.2559 สำาหรบปรบปรงสถานทกำาจดขยะแบบไมถกหลกวชาการเปนสถานทกำาจดขยะแบบถกหลกวชาการเพมอก 1 แหง ไดแก สถานทกำาจดขยะของเทศบาลตำาบลรอเสาะ งบประมาณ 72,996,100 บาท และคาดวาจะแลวเสรจ ในปงบประมาณ พ.ศ.2561

การศกษาในพนทจงหวดนราธวาสในปการศกษา 2559 มสถานการศกษาในระบบของรฐ 381 แหง

ประกอบดวยโรงเรยนในความรบผดชอบของสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (เขตพนทการศกษา) จำานวน 359 แหง วทยาลยอาชวศกษา จำานวน 2 แหง โรงเรยนในสงกดเทศบาล จำานวน 16 แหง โรงเรยนราชประชานเคราะห/สถานสงเคราะห จำานวน 2 แหง และสถานการศกษาในความรบผดชอบของสำานกงานคณะกรรมการอดมศกษา จำานวน 2 แหง และสถานศกษานอกระบบของรฐ จำานวน 791 แหง ประกอบดวย สำานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดนราธวาส จำานวน 1 แหง โรงเรยนเอกชน ในระบบ จำานวน 82 แหง และโรงเรยนเอกชนนอกระบบ จำานวน 696 แหง

จงหวดนราธวาสมนกเรยน/นกศกษา ในสถานศกษา ประจำาป 2559 รวมทงสนในระบบของรฐมนกเรยนนกศกษารวมทงสน จำานวน 175,811 คน ประกอบดวย นกเรยน/นกศกษาสถานศกษาในระบบ ของรฐ จำานวน 112,218 คน คดเปนรอยละ 63.83 และนกเรยน/นกศกษาสถานศกษานอกระบบของรฐ จำานวน 63,593 คน คดเปนรอยละ 36.17 และมจำานวนครคณาจารยและบคลากรทางการศกษารวมทงสน จำานวน 18,844 คน ประกอบดวยครคณาจารย และบคลากร


ทางการศกษาในระบบของรฐ จำานวน 9,927 คน คดเปนรอยละ 52.68 และครคณาจารยและบคลากรทางการศกษานอกระบบของรฐ จำานวน 8,91 ๗ คน คดเปนรอยละ 47.32

๒๔

ตารางท 18 : แสดงจำานวนนกเรยน/นกศกษา จำาแนกตามสงกด ปการศกษา 2559

สงกดระดบกอน

ประถม

ระดบประถ

ม

ระดบมธย

ม

ระดบมธยมปลาย/ปวช.

ระดบอด

มศกษา

ระดบปรญญ

า ตรรวม

ในระบบของรฐ สพฐ- สพป.นราธวาส เขต 1 6,379 24,1

621,09

4 - - - 31,635

- สพป.นราธวาส 6,755 23,091

1,351

- - - 31,197



ประถม


ม


ม


ระดบอด

มศกษา


า ตรรวม

เขต 2- สพป.นราธวาส เขต 3 4,020 13,4

011,37

1 - - - 18,792

- สพม.15 - - - 6,369 5,752 - 12,1

21อาชวศกษาจงหวด- วทยาลยการอาชพ สไหงโก-ลก - - - 421 222 - 643- วทยาลยสารพดชาง จงหวดนราธวาส - - - 506 216 - 722องคกรปกครองสวนทองถน - เทศบาลเมองนราธวาส

1,562 2,248

440 48 - - 4,298

- เทศบาลเมองสไหงโก-ลก

591 2,463

455 - - - 3,509

โรงเรยนตำารวจตระเวนชายแดน

229 529 - - - - 758

ศนยการศกษาพเศษ- โรงเรยนราชประชานเคราะห/ สถานสงเคราะห

632 - - - - - 632



ประถม


ม


ม


ระดบอด

มศกษา


า ตรรวม

- โรงเรยนราชประชานเคราะห 39

- 212 353 160 - - 725

- โรงเรยนศกษาสงเคราะห นราธวาส

- 136 279 129 - - 544

สกอ. (อดมศกษา)

- วทยาลยชมชน- - - - 2,05

7- 2,05

7- มหาวทยาลยนราธวาส ราชนครนทร

- - - 542 476 3,567 4,585

การศกษานอกระบบของรฐศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอำาเภอ

1,225

7,453

7,093 - - 15,771

๒๕



ประถม


ม


ม


ระดบอด

มศกษา

ระดบปรญญาตร

รวม

โรงเรยนเอกชนในระบบ- สามญศกษา 8,737 151 295 117 - - 9,300- ศาสนาอสลามควบค วชาสามญ

1,359 1,251

7,044

3,803 - - 13,457

- โรงเรยนการกศล

2,167 2,293

11,416

8,789 - - 24,665

โรงเรยนเอกชนนอกระบบ - สถาบนศกษาปอเนาะ

- 252 1,134

812 - - -

- ศนยการศกษาอสลาม ประจำามสยด (ตาดกา)

- - - - - - -

- โรงเรยนเอกชนสอน ศาสนาอสลาม

- - - - - - -

รวม 32,431

71,414

32,685

28,789

8,723 3,567 175,4

11


๒๖

ตารางท 19 : จำานวนคร/คณาจารยและบคลากรทางการศกษา ปการศกษา 2559

สงกด

ขารา

ชการ

ลกจา

งปร

ะจำา

พนกง

านรา

ชการ

ลกจา

งชว

คราว

วทยา

กร/

ครตา

งปร

ะเทศ /

รวม

ในระบบของรฐ

สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (เขตพนทการศกษา)- สพป.นราธวาส เขต 1 1,84

483 507 502 - 2,93

6- สพป.นราธวาส เขต 2 1,39

944 375 326 - 2,14

4- สพป.นราธวาส เขต 3 1,09

341 349 512 - 1,99

5- สพม.15 620 55 117 115 - 907


สงกด

ขารา

ชการ

ลกจา

งปร

ะจำา

พนกง

านรา

ชการ

ลกจา

งชว

คราว

วทยา

กร/

ครตา

งปร

ะเทศ /

รวม

อศจ.- วทยาลยสารพดชางนราธวาส

19 - 44 26 2 91

- วทยาลยการอาชพสไหงโก-ลก

24 7 36 27 11 105

อปท. (โรงเรยนเทศบาล)- เทศบาลเมองนราธวาส 152 4 - 80 16 252- เทศบาลเมองสไหงโก-ลก

130 - - - - 130

โรงเรยนตำารวจตระเวนชายแดน

34 6 - 5 - 45

ศนยการศกษาพเศษ 14 - 8 60 - 82โรงเรยนราชประชานเคราะห/สถานสงเคราะห- โรงเรยนราชประชานเคราะห 39- โรงเรยนศกษาสงเคราะหนราธวาส

2645

-3

--

71-

--

9748

สกอ. (อดมศกษา)- มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร- วทยาลยชมชน

๑๗๐๑๐

๓๐-

๔๑๖๑๔

๒๕๑๒๖

-๑๗๘

๘๖๗๒๒๘


27

สงกด

ขารา

ชการ

ลกจา

งปร

ะจำา

พนกง

านรา

ชการ

ลกจา

งชว

คราว

วทยา

กร/

ครตา

งปร

ะเทศ /

รวม

นอกระบบของรฐ

สำานกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยจงหวดนราธวาส- ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยอำาเภอ

33 7 232 31 - 303

สช.จงหวดนราธวาส 65 - 130 7 - 202โรงเรยนเอกชนในระบบ- สามญศกษา - - - - 1,235 1,23

5- ศาสนาอสลามควชาสามญ

- - - - 1,146 1,146

- โรงเรยนการกศล - - - - 2,066 2,066

โรงเรยนเอกชนนอกระบบ- สถาบนศกษาปอเนาะ - - - - 240 240


๒๘

สรปสถานการณดานการศกษาของจงหวดนราธวาส

สถานการณความไมสงบและการใชความรนแรงในพนทจงหวดชายแดนภาคใตทเรมปะทขนมาตงแต ป ๒๕๔๗ จนถงขณะน แมผทมสวนเกยวของทกฝายจะพยายามทกวถทางทจะหาทางดบไฟทลกโชนน ใหมอดลง แตจนขณะนกยงไมสามารถทจะดำาเนนการใหบรรลผลตามทตงใจได ทนาสลดหดหใจกคอเหตการณความไมสงบในชวงหลงๆ น ไดคราชวตของผบรสทธไปเปนจำานวนมาก โดยเฉพาะครซงถอเปนทงผใหความรและยงเปนบพการคนทสองของเดกๆ ยงตองมาสงเวยชวตอยางตอเนอง ซงนอกจากไดสรางความเศราสลดใจใหแกผคนในสงคมอยางกวางขวางแลวยงสงผลกระทบตอการดำาเนนชวตในทกๆ ดาน ไมเวนแมกระทง การจดการศกษาทไมสามารถดำาเนนการไดอยางปกต นกเรยนจงไดรบการศกษาอยางไมเตมศกยภาพ

จงหวดนราธวาสเปนจงหวดหนงทประชากรสวนใหญนบถอศาสนาอสลามและตองเผชญกบสถานการณความไมสงบและการใชความรนแรงในพนทจงมรปแบบการจดการศกษาตามแผนงานแกไขปญหาและพฒนาจงหวดชายแดนภาคใตของสำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน


รปแบบการจดการศกษาในโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดนราธวาสจงแตกตางไปจากภมภาคอนๆ ของประเทศไทย เชน การจดการศกษาอสลามแบบเขมในโรงเรยนมธยมศกษา การสอนศาสนาอสลามควบค และภาษาตางๆ ทเกยวเนองกบศาสนาอสลามในโรงเรยนทกโรง

คณภาพการศกษาของนกเรยนในโรงเรยนมธยมศกษายงอยในจดทยงไมนาพงพอใจ เชน การทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) การสอบการทดสอบวชาความถนดทวไป (GAT) และความถนดทางวชาการและวชาชพ (PAT) รวมถงการไมผานการรบรองการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษา ทประเมนโดยสำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) ของโรงเรยน ขนาดกลาง และขนาดเลกจำานวนหนง

ทมา : สำานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา เขต 1 , 2 , 3 และสำานกงานเขตพนทการศกษา


29แนวทางและแผนการดำาเนนงานตามแผนแมบทโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ

ระยะ ๕ ปทหก (๑ ตลาคม ๒๕๖๐ ๓๐ กนยายน ๒๕๖๔– ) ของจงหวดนราธวาส

1.กรอบการเรยนรทรพยากร กจกรรมท ๑ กจกรรมปกปกทรพยากร จำานวน ๘ โครงการ

ทโครงการ/งานวจย/กจกรรม

เรอง

หนวยงานรบ

ผดชอบ

พนทเปา

หมาย

ปงบประมาณดำาเนนงาน หมายเหต

2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา

หมายงปม. เปา




หมาย๑ โครงการ

อนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจาก พระราชดำาร ในพนทปาเขาสำานก จงหวดนราธวาส

สจป.13 สาขานราธวาส

อ.เมอง จ.นราธวาส

70,000 บาท

1 กจกรร

ม

50,000 บาท

1 กจกรร

ม

500,000 บาท

1 กจกรร

ม

500,000 บาท

1 กจกรร

ม

500,000 บาท

1 กจกรร

ม

2 โครงการอนรกษพนธกรรมพช

สจป.13 สาขา

อ.สครน จ

70,000 บาท

1 กจกรร

ม

50,000 บาท

1 กจกรร

ม

540,000 บาท

1 กจกรร

ม

540,000 บาท

1 กจกรร

ม

540,000 บาท

1 กจกรร

ม


อนเนองมาจาก พระราชดำาร ในพนทปาฝงขวาแมนำาสายบร จงหวดนราธวาส

นราธวาส

.นราธวาส


ส.ป.ก.นราธวาส

โรงเรยนในเขตปฏรปทดน

30,000 บาท

2 โรงเรย

น

31,600 บาท

2 โรงเรยน

31,600

บาท


31,600 บาท


31,600

บาท


น

งปม.อาจมการเปลยนแปลง

30


เรอง


ผดชอบ

พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา





หมาย4 โครงการ

อนรกษยานลเภา

อ

.บาเจาะ

หมท

3ต.บา

- - - - 50,000

บาท

1 แปลง

50,000บาท

1 แปลง

50,000บาท

1 แปลง


ก.กษ

อปท.เระใต อ

.บาเจาะ

5 โครงการสวนพฤกษศาสตรพชสมนไพรและพชพนถนในโรงเรยน

อ.สครน

โรงเรยนรกไทยหมท 3ต.ภเขาทอง

- - - - 50,000 บาท


น

50,000 บาท

โรงเรยนเดม

50,000

บาท

โรงเรยนเดม

6 โครงการอนรกษปา ชมชน และทรพยากรธรรมชาตชมชน

อ.สครน

25 หมบาน

- - - - 125,000 บาท

25 หมบาน

75,000 บาท

25 หมบาน

75,000 บาท

25 หมบา

น


อบต. เอราวณ

ตำาบลเอราวณ

- - 10,000

บาท

1 ครง 25,000 บาท

1 ครง 25,000 บาท

1 ครง 25,000 บาท

1 ครง

8 ปกปกพนธกรรม

ศนยศกษา


20,000บาท

บรเวณ

20,000

บาท

บรเวณพนท

20,000

บาท


20,000

บาท


20,000

บาท

บรเวณ


หมอขาวหมอแกงลง พรรณไมภายในบรเวณศนยฯ และบรเวณรอบนอกศนยศกษาฯ โดยมกจกรรมดงน- สำารวจเกบขอมลทำารหสประจำาตนไม

การพฒนาพกลทองฯ


พนทศนยรบผดชอบ

ศนยรบผดชอบ



พนทศนยรบผดชอบ

31 กจกรรมท ๒ กจกรรมสำารวจเกบรวบรวมทรพยากร จำานวน ๑ โครงการ


เรอง


ผดชอบ

พนทเปา

หมาย

ปงบประมาณดำาเนนงานหมายเหต

2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา





หมาย1 เกบตวอยาง

แหงและศนยศกษา


22,000

100 ตวอยา

22,000

100 ตวอยาง

22,000


22,000


22,000

100 ตวอยา


ตวอยางดองพนธพช



บาท ง บาท บาท บาท บาท ง

32กจกรรมท 3 กจกรรมปลกรกษาทรพยากร จำานวน ๔ โครงการ



เรอง


ผดชอบ

พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา









- - - - 60,000 บาท

1 กจกรร

ม

60,000 บาท

1 กจกรร

ม

60,000 บาท

1 กจกรร

ม

2 โครงการอนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจาก พระราชดำาร ในพนทปาฝงขวาแมนำาสายบร จงหวดนราธวาส


อ.สครน จ.นราธวาส

- - - - 200,000 บาท

1 กจกรร

ม

200,000 บาท

1 กจกรร

ม

200,000 บาท

1 กจกรร

ม


3 เกบรกษาพนธกรรมพชในแปลงปลก เชน แปลงดาหลา มนพนบาน พนธไมหายาก พชสมนไพร หวาย และปลกในสถานศกษา สวนพฤกษศาสตร

ศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ


36,000บาท

9 แปลง

36,000

บาท

9 แปลง 36,000

บาท

9 แปลง 36,000

บาท

9 แปลง 36,000

บาท

9 แปลง

33


เรอง


ผดชอบ

พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา





หมาย๔ โครงการสราง

ความรวมมอดาน

สนง.ทสจนราธว

จ.นราธวาส

๒๐๓,๓๘๐

บาท

๑๕ ไร ๙๙,๓๔๐

บาท

๑๕ ไร - - - - - -


ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบพนทรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ จงหวดนราธวาส ประจำาปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๑- กจกรรมปลกตนไมเพอเพมพนทสเขยว

าส


๓๔2. กรอบการใชประโยชน กจกรรมท 4 กจกรรมอนรกษและใชประโยชนทรพยากร จำานวน 2 โครงการ


เรอง


ผดชอบ

พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา





หมาย1 การใชสมนไพร

ในการรกษาโรค

สสจ.นธ

ทกอำาเภอ

- - 100,000 บาท

13 อำาเภอ

100,000 บาท


100,000 บาท


100,000 บาท


2 สบสานภมปญญาทองถนนราบานเรา(สบสานภมปญญาแพทยทองถน

สสจ.นธ

ทกอำาเภอ

- - 100,000 บาท


100,000 บาท


100,000 บาท


100,000 บาท



หมอพนบาน )

3 ๕

กจกรรมท 5 กจกรรมศนยขอมลพนธกรรมพช จำานวน ๕ โครงการ


เรอง


ผดชอบ

พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา






อนรกษพนธกรรมพช

สจป.13 สาขา

อ.เมอง จ.นราธวา

30,000 บาท

1 กจกรร

ม

30,000 บาท

1 กจกรร

ม

60,000 บาท

1 กจกรร

ม

60,000 บาท

1 กจกรร

ม

60,000 บาท

1 กจกรร

ม


อนเนองมาจาก พระราชดำาร ในพนทปาเขาสำานก จงหวดนราธวาส

นราธวาส

ส

2 โครงการอนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจาก พระราชดำาร ในพนทปาฝงขวาแมนำาสายบร จงหวดนราธวาส



30,000 บาท

1 กจกรร

ม

30,000 บาท

1 กจกรร

ม

70,000 บาท

1 กจกรร

ม

70,000 บาท

1 กจกรร

ม

70,000 บาท

1 กจกรร

ม

3 จดทำาฐานขอมล การดำาเนนงาน

อพ.สธ. ศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ



10,000

บาท

ฐานขอมลตาง ๆ ของการดำาเนนงาน

10,000บาท

ฐานขอมล ตาง ๆ ของการดำาเนนงาน อพ.สธ.

10,000บาท


10,000บาท


10,000บาท

ฐานขอมลตาง ๆ ของการดำาเนนงาน


อพ.สธ. ศนยศกษาการพฒนา พกลทองฯ

ศนยศกษาการพฒนา พกลทองฯ



อพ.สธ. ศนยศกษาการพฒนา พกลทองฯ

3 ๖


เรอง


ผดชอบ

พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา





หมาย4 จดทำาฐานขอมล

พนธกรรมพชของศนยฯ



13,000

บาท

ฐานขอมลพนธกรรมพชของศนยฯ

13,000บาท


13,000บาท


13,000บาท


13,000บาท



๕ การเสรมสรางและพฒนานำาบาดาลอยางมประสทธภาพ- จดทำาสอประชาสมพนธเพอประกอบกจการนำาบาดาล- การประชาสมพนธนอกสถานท

สนง.ทสจ.นราธวาส


๕๘,๗๖

๐บาท


๕๘,๗๖๐บาท


- - - - - -

3 ๗


3. กรอบการสรางจตสำานก

กจกรรมท 7 กจกรรมสรางจตสำานกในการอนรกษพนธกรรมพช จำานวน ๑๗ โครงการ

ท

โครงการ/งานวจย/กจกรรม

เรอง


ผดชอบ

พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา









50,000 บาท

1 กจกรร

ม

50,000 บาท

1 กจกรร

ม

80,000 บาท

1 กจกรร

ม

80,000 บาท

1 กจกรร

ม

80,000 บาท

1 กจกรรม

2 โครงการอนรกษพนธกรรมพช อนเนองมาจาก พระราชดำาร ในพนทปาฝงขวา



50,000 บาท

1 กจกรร

ม

50,000 บาท

1 กจกรร

ม

80,000 บาท

1 กจกรร

ม

80,000 บาท

1 กจกรร

ม

80,000 บาท

1 กจกรรม


แมนำาสายบร จงหวดนราธวาส

3 สวนพฤกษศาสตรในชมชน/โรงเรยน

อ.รอเสาะ

โรงเรยน สเปะ

- - 50,000

บาท

1 แหง 40,000

บาท

1 แหง 30,000 บาท

1 แหง 30,000

บาท

1 แหง

4 โครงการอบรมเชงปฏบตการงานสวนพฤกษศาสตรพชสมนไพรและพชพนถนในชมชน/โรงเรยน

อ

.สครน

41 หมบาน (ระยะ 5 ป)

- - 50,000 บาท

41 หมบาน

50,000 บาท

41 หมบาน

50,000 บาท

41 หมบาน

50,000 บาท

41 หมบาน

3 ๘

ท


เรอง

หนวยงานรบผดชอบ

พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา





หมาย


๕ โครงการสวนพฤษศาสตรโรงเรยนอำาเภอศรสาคร

อำาเภอศรสาคร

โรงเรยนบานไอรแยง และโรงเรยนครราษฎรรงสฤษด

- - - - ๒๒๒,๒๖๕ บาท

๓๗๕ คนรวม ๒๒๐ครวเรอน

- - - -

๖ โครงการ อพ.สธ. โรงเรยนบานหวเขา

อำาเภอเมองนราธวาส

โรงเรยนบานหวเขา

- - ๖๐,๐๐๐บาท

๑ โรงเรย

น

- - - - - -

๗ โครงการ อพ.สธ. โรงเรยนบานคาย

อำาเภอเมองนราธวาส

โรงเรยนบานคาย

๓๐,๐๐๐บาท

๑ โรงเรย

น

- - - - - -

๘ โครงการ อำาเภอ โรง - - ๙ ๑ - - - - - -


อพ.สธ. โรงเรยนบานฮแตทวอ

เมองนราธวาส

เรยนบานฮแตทวอ

๕,๐๐๐บาท

โรงเรยน

๓๙


เรอง


พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา





หมาย๙ โครงการ

เกษตรผสมผสานวธแหงความพอเพยง

อบต.ชางเผอก

ตำาบลชางเผอก

- - 20,000

บาท

1 แหง 20,000

บาท

1 แหง 20,000

บาท

1 แหง 20,000

บาท

1 แหง

๑๐ โครงการศนย อบ ตำาบล - - 30,00 1 แหง 30,00 1 แหง 30,00 1 แหง 30,00 1 แหง


การเรยนรเศรษฐกจพอเพยงชมชน

ต.ชางเผอก

ชางเผอก

0บาท

0บาท

0บาท

0บาท

๑๑ โครงการสรางความรวมมอดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในระดบพนทเพอรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ จงหวดนราธวาส ประจำาปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๑- กจกรรมชมชนคารบอนตำา



๒๗๗,๕๒๐

บาท

๓ หมบา

น๑๒๐ ครวเรอน

๓๔๘,๔๗๐

บาท

๓ ชมชน ๑๒๐ ครวเรอน

๓ โรงเรย

น

- - - - - -


๓๙


เรอง


พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปาหมาย งปม. เปา




หมาย๑๒ โครงการ

บรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมชมชนตามแผนพฒนาชนบทเชงพนทประยกต ตามแนวพระราชดำาร (โครงการปดทอง


- ๓๗,๕๐

๐บาท

บานแคและ

ต.บาเระเหนอ

อ.บาเจาะจ

.นราธวาส

๓๐,๐๐๐บาท

บานโคกยาม-

พรกาบแดง

ต.ไพรวนอ.ตากใบจ.นราธวาส

- - - - - -


หลงพระ) ประจำาปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๑- กจกรรมจดทำาแผนหรอขบเคลอนแผนชมชนดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม-กจกรรมการสรางเครอขายการอนรกษและเฝาระวงดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม


๔๐

ท


เรอง


พนทเปา

หมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปาหมาย งปม. เปา




หมาย๑๓ กจกรรมฟ นฟ

แหลงนำาและสรางฝายชะลอนำาภายใตโครงการอนรกษ เฝาระวงและฟ นฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม



๓๐,๐๐๐บาท

ราษฎร ๑๕๐ คน หมท ๕ บานลอต.เรยง

อ.รอเสาะ

- - - - - - - -

๑๔ การฟ นฟและพฒนาภมทศนฝายบานโตะเลง (ชลประทานขนาด



๓๐,๐๐๐บาท

ราษฎร ๑๕๐ คนหมท ๙ต.บกต

อ.เจาะไอ

- - - - - - - -


เลก) รอง๑๕ การอบรมเพม

ศกยภาพสรางปาชมชนเพอสงแวดลอมทยงยน



๓๐,๐๐๐บาท

ราษฎร๑๕๐ คนหมท ๓บานลา

เวงต.เชงคร

อ.ศรสาคร

๓๐,๐๐๐บาท

ราษฎร ๑๕๐ คนหมท ๓บานลา

เวงต.เชง

ครอ

.ศรสาคร

- - - - - -

๑๖ โครงการอบรมการจดการขยะเพออนรกษสงแวดลอม



- - ๓๐,๐๐๐บาท

ราษฎร ๑๕๐ คนบานบาลาหมท ๕

ต.โละจดอ.แวง

- - - - - -

๔๑

ท โครงการ/งานวจย/กจกรรม

เรอง


พนทเปา

หมาย

ปงบประมาณดำาเนนงาน2560 2561 2562 2563 2564

งปม. เปา งปม. เปา งปม. เปา งปม. เปา งปม. เปา


หมาย หมาย หมาย หมาย หมาย๑๗

โครงการสงเสรมการมสวนรวมในการพทกษฟ นฟและอนรกษทรยยากรธรรมชาตและสงแวดลอม



- - ๓๐,๐๐๐บาท

ราษฎร ๑๕๐ คน

อทยานแหงชาต

นำาตกซโป หมท ๓ ต

.เฉลมอ

.ระแงะ

- - - - - -


๔๒

กจกรรมท 8 กจกรรมพเศษสนบสนนการอนรกษพนธกรรมพช จำานวน 6 โครงการ


เรอง


พนทเปาหมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปาหมาย งปม. เปาหมาย งปม. เปาหมาย งปม. เปาหมาย งปม. เปาหมาย

1 โครงการสรางจตสำานกในการอนรกษปา

อ.สไหงโก-ลก

เครอขายชมชน 9 หมบานรอบปาพร

- - - - 388,000 บาท

9 หมบาน - - - -

2 อบรมนกเรยนดานอนรกษ

ศนยศกษาการ

โรงเรยนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน

30,000บาท

7 โรงเรยน 30,000บาท


30,000

บาท


30,000

บาท


30,000บาท



และประโยชนพนธกรรมพช

พฒนาพกลทองฯ

รอบศนยฯ

3 สนบสนนการดำาเนนงาน สวนพฤกษศาสตรโรงเรยน แกโรงเรยนรอบศนยฯ ทเปนสมาชกฯ แลว


โรงเรยนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน รอบศนยฯ

31,000บาท


3 โรงเรยน 31,00

0บาท

3 โรงเรยน 31,00

0บาท



4 จดทำา website อพ.สธ. ศนยศกษาการพฒนาพกลทองฯ



10,000บาท

เพอประชาสมพนธ การดำาเนนงานตาง ๆ ของ อพ.สธ.ศนยฯ พกลทองฯ

10,000บาท


10,000

บาท


10,000

บาท


10,000บาท



๔๓


เรอง


ผดชอบ

พนทเปาหมาย


2560 2561 2562 2563 2564งปม. เปา





หมาย5 การสนบสนน

ใหโรงเรยน ในอบต./เทศบาล ในพนทรอบ ๆ ศนยฯ สมครเขาเปนสมาชกสวนพฤกษศาสตรโรงเรยน เพอสนบสนนการดำาเนนงานซงกนและกน


โรงเรยนใน อบ

ต./เทศบาล รอบ ๆ ศนยฯ

20,000บาท

โรงเรยนจะเปนกำาลงใหกบศนย ในการดำาเนนงานสำารวจและจดทำาฐานทรพยากรทองถน

20,000

บาท


20,000บาท


20,000บาท


20,000บาท


6 การจดประชมวชาการและนทรรศการ

ศนยศกษาการ

1) ศนยเครอขาย

- - 250,000บาท

นำาเสนอการดำาเนน

- - 250,000

บาท

นำาเสนอการดำาเนน

- - จดทก 2 ป


โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำารฯ1) ………...ธนวาคม 25602) ............ธนวาคม 2562

พฒนาพกลทองฯ

การเรยนรเพอภมภาค จฬาลงกรณมหาวทยาลย อ

.แกงคอย

จ.สระบร

2)......................................

งานของ อพ.สธ.- ศนยฯ พกลทองฯ

งานของ อพ.สธ.- ศนยฯ พกลทองฯ


..


Documents

· Web viewโครงการอน ร กษ พ นธ กรรมพ ชอ นเน องมาจากพระราชดำร สมเด จพระเทพร