T.C.

ATATR NVERSTES

EDEBYAT FAKLTES

BLG VE BELGE YNETM BLM

VERTABANLARI VE RETM ELEMANLARININ VER TABANI KULLANIM TUTUMLARI

Hazrlayanlar:

Ramazan ZER

Ayegl TURGUT

Ders Sorumlusu:

Do. Dr. Hseyin ODABA

Erzurum 2011

9

NDEKLER

1. BLM: GR

1.1.Aratrmann Konusu...1

1.2.Aratrmann Amac 2

1.3.Aratrmann nemi.2

1.4. Aratrmann Yntemi.3

1.4.1.Kavramsal ereve..3

1.4.2.Varsaymlar..4

1.4.3.Kapsam5

1.5. Aratrmann Evreni.....5

1.6. Aratrmann Gzlem Teknii..6

1.7. Aratrmann Zamanlamas...6

2. BLM: VER TABANININ TANITIMI VE TEMEL KAVRAMLARI

2. 1. Veri Nedir......................................................................................................................7

2. 2. Veri Taban Nedir..........................................................................................................7

2. 3. Veri Taban Neden Kullanlr........................................................................................8

2. 4. Veri Tabanlar Modelleri Nelerdir.................................................................................8

2. 4. 1. Dosya Sistemleri.............8

2. 4. 2. Hiyerarik Veri Tabanlar...8

2. 4. 3. A Veri Taban...8

2. 4. 4. likisel Veri Tabanlar...9

2. 4. 5. Nesne Veri Tabanlar Modeli9

2. 4. 6. Nesne likisel Veri Tabanlar Modeli9

2. 5. Veri Taban Ynetim Sistemi (VTSY) Nedir................................................................9

2. 5. 1. Veri Taban Ynetim Sistemlerinin Salad Yararlar.............10

2. 6. yi Bir Veri Tabannn zellikleri Nelerdir..................................................................11

2. 7. Veri Tabannn Faydalar Nelerdir................................................................................11

2. 8. Veri Tabanlar zerinde Yaplan lemler Nelerdir......................................................12

2. 9. Veri Tabanndan Beklentiler Nelerdir...........................................................................12

2.10. Veri Tabannn Riskleri Nelerdir..12

2.11. Veri Taban Yazlm....12

3. BLM: BULGULAR VE DEERLENDRMELER

3.1. Unvan Ve Tercih Edilen Yntem Arasndaki liki..........13

3.2. Ya ve Tercih Edilen Yntem Arasndaki liki.......14

3.3. Blm ile Veri Taban Kullanm Arasndaki liki......15

3.4. Unvan ile Veri Taban Kullanm Arasndaki liki....16

3.5. Blm ve En ok Kullanlan Veri Taban Arasndaki liki.17

3.6. Veri Tabanlarnn Blmlerin htiyalarn Karlayp Karlamama Durumu18

3.7.Veri Tabanlarnn Unvana Bal Olarak htiyalar Karlayp Karlayamamas Durumu.........18

3.8. Veri Taban Kullanmnda Blmlerin En ok Karlat Sorunlar.......19

3.9. Blmlerin Veri Taban Sorunlarna Ynelik nlemleri...........20

3.10. Unvanlarn ve veri taban sorunlarna ynelik nlemleri..21

3.11. Blmlerin Veri Taban Fiyatlar Hakknda Bilgilerinin Olup Olmad Durumu...22

3.12. Alnan Veri Tabanlarnn Blmlere Gre Satn Alma Durumunun Devam Edip Etmeme Durumu.....23

3.13.Alnan Veri Tabanlarnn Unvanlara Gre Satn Alma Durumunun Devam Edip Etmeme Durumu.........24

4. BLM: SONU VE NERLER

4.1.Sonular........26

4.2.neriler.27

KAYNAKA..28

EKLER

Ek 1. Veri tabanlar ve retim Elemanlarnn Veri Taban Kullanm Tutumlar le lgili Anket Formu.31

1.BLM: GR

1.1. ARATIRMANIN KONUSU

Akademisyenlerin teknolojiye kar tutumlar teknolojinin ileride nasl yaplanaca hakknda bilgi verici olaca dnlmtr. Teknoloji uygulamalar, insann ortaya kndan itibaren vardr. nk insanolu dnyay daha yaanabilir duruma getirmek iin tarih boyunca doay kontrol altna alma ve kendi istedii ynde ynlendirme abasna girmitir (Satc, Akku ve Alp, 2009, s.267).

Akademisyenler bilgiyi srekli arayan, kullanan ve edindikleri bilgilerden yeni bilgiler reten en aktif gruptur. Uak (1997) bilim adamlarnn bilimsel bilgiyi en ok kullanan ve kulland bilgiyle yeni bilimsel bilgi reten grup olduunu belirtmektedir. Akademisyenler aratrmalar, deneyler, projeler, almalar vb. bilimsel faaliyetler ile bilgi retir veya kullanrlar. Bu nedenle akademisyenlerin, bilimsel iletiimi oluturan ve ekillendiren en nemli unsur olduunu syleyebiliriz (Besimolu, 2007, s.40ta aktarld gibi).

King ve Tenopir (2001)in 1977 ylndan 2001 ylna kadar okuma alkanlklar ve bilgi arama davranlar zerine yapt aratrmada, akademisyenlerin en ok kulland bilgi kaynann bilimsel dergiler olduu ortaya konmaktadr. Bilimsel dergilerin tek bir sayda birok alma barndrmas, editrlerin ieriin kalitesini korumas, bilginin nispeten gncel olmas ve makalelerin birok amac karlayabilmesi akademisyenlerin dergileri tercih etmesinin nedenleri arasnda sralanmaktadr (Besimolu, 2007, s.40ta aktarld gibi).

Veri taban basit olarak bilgi depolayan bir yazlmdr. Birok yazlm bilgi depolayabilir ama aradaki fark, veri tabann bu bilgiyi verimli ve hzl bir ekilde ynetip deitirebilmesidir. Veri taban, bilgi sisteminin kalbidir ve etkili kullanmakla deer kazanr. Bilgiye gerekli olduu zaman ulaabilmek esastr. ndeksi olmayan bir ktphane ve btn kitaplarn ayn kapaa sahip olduunu dndnzde ktphane kullanclarnn ne kadar ok ii olacan tahmin edersiniz. Bir veri taban bir ktphanenin mkemmel bir indeks sistemi olduu gibi, ayni zamanda ktphanenin kendisidir (www.turkboard.com, 2011 ).

1.2. ARATIRMANIN AMACI

Bu aratrmann temel amac, veri tabanlarn tanmak, ne ie yaradn renmek ve retim grevlilerinin veri tabanlar hakkndaki gr ve tutumlarn saptamaktr. retim elemanlarnn genel olarak veri tabanlarna ilikin tutumlarnn incelenmesi amalanmtr. Aratrma, retim elemanlarnn veri tabanna ynelik tutumlarnn, deiik zelliklerinden nasl etkilendiini tanmlamaya ynelik bir almadr.

1.3. ARATIRMANIN NEM

Son yllarda genel olarak toplumun ve eitimcilerin teknoloji uygulamalarna gsterdikleri ilgi ve merak geici bir ilgi ve merak deildir. Gnmzde teknoloji gnlk yaamn her alanna girmi durumdadr. Yaam teknolojiden etkilenmemi hemen hemen hi kimse bulunmamaktadr (Seferolu, Akbyk ve Bulut, 2008,s 274).

Bilgisayar teknolojisi her alanda olduu gibi eitim alannda da byk gelimelerin olumasna etken olmutur. zellikle internet sayesinde eitimde hem ierik asndan, hem de renme-retme ortamlar asndan byk gelimeler yaanmtr. nternetin eitim sistemine girmesi, eitimin yapsal anlamda deimesine neden olmutur. nternet sayesinde bilgiye ulama yollar deimi, bilgi kaynaklar eitlenmitir. Dnyadaki btn ktphanelere, aratrma kurumlarna ve dier bilgi merkezlerine internet ile annda ulalabilmektedir (Yank, 2010, s.372).

Dnya zerinde internetin yaygnlamasyla birlikte dergilerin ve bibliyografik kaynaklarn evrimii olarak kullanclarn hizmetine sunulmas giderek yaygnlamtr. Bylelikle elektronik dergi ve bibliyografik veri tabanlar giderek oalmtr. Hatta artk birok ktphane dergilerin basl versiyonlarndan ok elektronik versiyonlarn, bibliyografik kaynaklarn baslsndan ok yine elektronik versiyonlarn tercih etmektedir. Bu durum kullanc tercihleri olarak da geerlidir. nk gnmzde elektronik versiyonlara ulamak basllarna ulamaktan daha kolay ve daha az zaman alcdr (ahiner Akdeniz ,2010, ss. 1-2).

Kayaolu (2007), alarn a olarak tanmlanan internetle birlikte aratrmalar iin kaynak taramak, veri tabanlarn kullanmak, aratrmalar paylamak ve geni kitlelerin ulamna sunmak daha kolay bir hale gelmitir. Bununla birlikte corafik bamllk ve zaman kayb da almtr (ahiner Akdeniz, 2010, s. 26da aktarld gibi).

retim elemanlar asndan en nemli unsur bilgiye zamannda ve tam eriimi salamaktr. Krikelasa (1983) gre en iyi kaynak deil, eriimi en kolay olan kaynak tercih edilmektedir. zellikle son dnemlerde veri taban hizmetlerindeki gelimeler ve tam metin bilgi salama sayesinde, retim elemanlar almalarn ok daha kolay ve hzl gerekletirebilmektedirler. Dnyann her yerinde retilen bilgiye zamannda eriebilmek doal olarak bilgi tekrarn ortadan kaldrmakta ve zgn almalarnn yaplmasn kolaylatrmaktadr.( Binbay ve Arcak, 2005, s. 130da aktarld gibi).

niversitemizin satn alm olduu veri tabanlar retim elemanlar tarafndan byk bir nem tamaktadr. retim elemanlar iin zaman kavram ok nemlidir. Aratrmalarnda zamanla yar durumundadrlar. Bu sebeple niversitemizin satn olmu olduu veri tabanlar ve veri tabanlarnn retim elemanlar tarafndan yana tutumlar konusu aratrlmaktadr.

1.4. ARATIRMANIN YNTEM

1.4.1. Kavramsal ereve

nceelli, Candemir ve Demiray (2005) veri taban; 20. yzyln sonlarna doru bilgisayarn insan hayatnda yeri ve neminin artmas sonucunda nemli gelimeler yaanmaya baland. zellikle iletiim teknolojileri alannda nemli gelimeler yaanmaya baland. Bu balamda saylabilecek en nemli gelime, 1960l yllarda Amerikada ilk bilgisayar ann kurulmasndan bu yana srekli gelierek byyen ve sanayi devriminden sonra en byk devrim olarak nitelendirilen internettir. nternetin giderek yaamn her alannda kullanlmaya balanmasyla birlikte, 1990l yllarn balarnda elektronik yaynclk yepyeni bir iletiim arac olarak gnlk yaantmza girmi ve elektronik olarak eriilebilen bilgi kaynaklarnn saysnda byk bir art gzlenmitir (ahiner Akdeniz, 2010, s. 26da aktarld gibi).

Besimolu (2007), bu konuda birok projenin yr