•

Geregiat reer aan die B .P .K. aa ' n Nntubl&d.

O N DERSTEUN die vooraanstannde

MANSUITRUSTERS

WELGEMOED l/ Kie. '

h/ v Pretorius· en v. d. Waltstr.

PRETORIA

O.B.-SKRYFBLO~KE met bypassende koeverte.

DIE BESTE GEHALTE VOOR­OORLOGSE P APIER.

3/- posvry.

KONTANT MET BESTE LLING. Bestel deur:

Gehiedshoofkwart iex Kamer 603, Groote K E-'rkgebou,

KAAPSTAD.

WOENSDAG-, 26 APRIL 1944. No. 23.

Dr. Co[in Steyn Gryp Weer In Kommunis Gevrywaar van lnternering

V•erlede week kon die kommunistiese clemente •n nuwe oorwinningskreet die ruimte instuur nadat hulle vir die so· veelste keer ·amptenare van Justisle met behulp van die hoof van Justisie a~~t,weer het. Een van die kommunis· t iese leiers, die I ndier dr. Y. M. Dadoo, het naamlik so ' n agitasie teen die Unie se pasw~tte op tcu gesit dat hy deur die verantwoordelike amptenaar met internering bedreig is. 'n Bonte afvaardiging van kommunist iese ole· mente het die Minister van Justisie oor ,die saak gaan spreek, en die uit· slag kon in die volgende woordn van die kommunistiese orgaan aangekondig word :

,Die Regering het beslt.iit om dr. Yusuf Dadoo nie te interneer or in banda te lc nie. Dit is •n groat oor· winning vir demokraticse Suid·Afri· ka, en tewens ook ' n pluimpie vir die Minis ter van Justisie, dr. Colin S teyn, se regverdigheidsin." En dan volg hierdie leedvermaak: ,Daardie wan·lngeligte a11lptenare wat die

hoop gekoester het om dr. Dadoo te interneer ten eind·S die stygende krag van die anti·pas·beweging stop to sit , het ' n gevoelige klap gekry."

Die genoemde dr. Dadoo het in •n brfqf aan die verantwoordelike ampte·

naar daaraan herinner , dat dr·. Colin Steyn self die pogings weerstaan het van die pro-Nazis om •n Bolsjewistiese spcok voor te hang, en da t hy gese het dat die Kommunistiese Party nie be­skuldig kan word van ondermynent!e bedrywigheid TEN OPSIGTE VAN DIE OQRLOGSPOGING NIE." • 'n Mens wonder of dr. Steyn sy amp beklee net om die oorlogspoging te be· skem1 ? Is ondern1yning van die blan· ke beskawing dcur .die kommuniste dan nie ook ' n misdl'yf nie ? Kan hulle maar docn wat hulle wil solank hulle net nie die OORLOGSPOGING onder­myn nie? • En sou ' dit om hiertlie rede wees da t die verkragtor en moordenaar van 'n klein dogtertJi,o onthef is van sy vonnis - omdat H Y naamlik deel was van die oorlogspoging en SY, die slag· offer, nie?

Die reeks genarle·betonings ·van die Minister· van Jus tis ie aan uitheemse en linkse elemente - die geval van Moses Kotane nie to vergeet nie - is reeds so lank dat tlie geregtigheidskaal in dr. Steyn se hando a l meer ·en meer die vonn· begin aanneem van •n stut wat met sy punt neerdruk op Afrikaanse btngers in ka1npe en tronke, terwyl die uitheemse clemente teen die boe· sem gehou word.

--' ------------------------------------------------------Britse Bondgenote Voer Kryg Teen

Unie se Kleurlyn Danr is stygende en ldaarblyklik aau­

Jl:evuurcle \"erset van die kant vau ui t­hcomse bondgenote vnn Brittanje teen die SCfZregasiebeleid van die Unie. Nio tiO !auk geledc nie is uitspraak i n ' u hof gegee ten gunstc van 'n Sjiuese offi sier in diens van clio Dritse vloot uan wio 'n hoteleionaar verblyfplek ge­~veior hot. In clio jongsto tyd het daar rn Kaupstad 'n paar voorvalle plaas­gevind wat 'n aancluiding is van die bru tnle u-ittarting van ons gewoonte­rcg deur hierdie ui t landers. 'n Sjinees bet gciiis dat hy dour 'n blanke haar­kapper geskeer moes word. Toe die rnnn weier, het lty belowe om met sy maats terug to kom. Hy bet di t ook gecloen en kor t daarpa. opgedaag mot 'n hele aantal maats wat binne 'n paar minute a lles hi nne die .plek stukkend geslaan het. 'n Ander geval is die waar 'u Sjinese matroos weer geeis bet dat by in 'n kufco bedien sou word. Ook l1y het na weiering wraak belowe en met 'n Slllk of ,·cert>ig rasgenoto tcrug­$!;ekeor en die helc plek verwoes. ' n Hofsaak l1ct gcvolg, maar omclat die aanvoorclcr toegclaat was om na sy skip torug lc kcor en eers later in heg­tenis gencem is. het die hof twyfol gehad oor wio die aanvoerder was, on die beskuldigde is ontslaan. MOET EERS BREEK!

H im·dio sank was nog hangendo too

GROOT VERGADERING

Op die aand van 1 Mei wor,d 'n groot vergadering gehou op Crosby, Johannesburg . Die Kommandant­generaal, dr. J. F. J. van Rensburg sal, na verneem word, •n belang· rike toespraak hou. Na verwag word sal dit een van die geskied· kundige byeenkomste van die Osse~ wabrandwag wees.

' 'n pan.r Sjincsc ·n hotel binnc,tap cu ' n cl rnnkio oor die toonbank vnu d ie kroejl; cis. A~tn !tulle is vorduidolik dat die hotel not. blnnkes beclion. Ook hulle hot 'n beloflc gcmaak om t.erug to kcer·. Die polisic is cgter iniusscn vnn dio gobourdc vcrwittig, en too die Sjincse korL daarna. met bylc gowapen, terug­keor, hot hullo clio pick vol konstabels govind. Die; wraakncmer~ is cgter toe­golnnt om dre plok ongehr ndcrd te ver­laat , Op ' n vraag van d ie oienaar wan ron~ hullo nie in hegtonis geueem wor·d nrc, is geantwoord <lat. hullo eers tot die daatl moes oorgann.

Jlierdio voorvnllo t.esnmo mot die gc­brek an n daadkrag va n die lmut van die Dcpnrtement van J ustisic, !na t 'n go\·oel ' ·an om·eilighcid in ons hawo­st.cdo ontstaan. Wuar die )finister van Jnstisio enige duo gclcdc ' n opsb."Uddiuu dwarsclour die tancl \'croorsank bet deu~ die tcrsyclcskuiwing van die dood,·on­nis van 'n Britse ruoordcnaar op grand dnarvan dai, die Dri tsc soldate oor die algomccn hulle nog j!;OCd gcdra bet, en hiorclenr 'n ~ienuard igo nuwe regsbc­~rinsel ingcvoer )lot, !aut dit die vrang ontstaan in hoc\·er die luksbcitl ,·an die Dcpartcmcnt vnn Jntit.isic nic in iller­die go\·allc ook toogcskryf moot word nan oorlogsoorwe~rings nie, en of on­clctgeskik tcs slogs handel - of nie han­del 11'ie - voljl;ens optlragto \·an bo.

ROMMELVERWERKING:

e Sans 9 or 12 houtblol<kles waarvan die Iengle. breedlo en hooste dlesel!de Is. Sit bulle mool l&nss meko.ar en pink •n prent " 'at pas oor. As dlt droog Is sny die blokklcs los van meknar. Klnders bou daarvan om die prentJies to pns.

e Ta Celmnttc, boede, mandjles en POP· steele kan vnn mlelloblare gemaak word.

K:G. oor Engelse Afrikaners wat T oetree tot Ossewabrandw.ag

Beantwoording van Drie Vrae Na aanleiding van dio jongste persaanvallo op die Oss5wabrandwag

het ons 'n paar vrae in •n onderhoud aan die Kommandant·generaal gestel, die antwoorde waarvan ons volledig hieronder Jaat volg.

Vraag : Met die oog op die storm in die Engelse pers die afge/ope paar weke waaruit 'n duidelike vrees blyk dat dle Ossewabrandwaggedagte s terk begin posvat onder Engelsspre­kendes, wat is die houding van die Ossewabrandwag t en opsigte van E ngelssprek endes wat hul gewig saam m et die Afrikaner in die s tryd wi/ werp?

Antw'Oord: , Die Osscwabrnndwag se standpunt, soos gcsaghebbond vertolk dour die Groot raad in sy 'l'ien P unt,e van 24 November 1943, is dat , in die ropublikeinse Gcsagstnat s logs volksge­noto of potonsiele volk!!gonoto, cl.w.s. slogs blanl<es waL nssimileorbnnr Jyl< , burgers knn word. Denowcns Afri-

Die Kommandant·generaal.

!mans -<:n E ngelssprekendo landsbur·­gers van vnuclag, dus ook nuder van E uropeso afkoms. :Uaar burgorskap is afhanld ik van onverdeeldo t rou teen­oar ons \·aderland. Ander blanko per­sona geniet. slogs gnsrep;, goon burgot~ reg nie.' .

, Die Osscwabrandwng hot. konse­kwent uitgegaan van die standpunt dat hy nic teen mcnse veg nie, maa r teen inst.ellinge, en sodocndo hot. ons ons stryd toegcspits nie op 'n ras nic, maar wei op ' n Empire. Ons ken alma! tn lle onbcsproke Afrikaner;; binno en buito die ·o sscwabranclwag wat. van E ngolso afkoms il; en Engelso nnmo dm. Onder die mense wnt vandag in t.ronke en kampe beland bet vir die H.opubliok is tallo name soos Tommie J ,~·on s, Annan­dale, Gilfillan , R<Jbinson, ens. P er­soonlik weet ek van dric 0 .13.-meisies wat liewer in die t ronl< gcgann heL as

. om hul ocd t o verbreok wat. lui: Ek sal my mede-Afr-ikaner nooil; in die stryd verlaat en hom nooi t ann die vyand uitlewer nio. Hulle was mejj . l~l sabo Nel, Badonho r·~{, en Debora J ones.

VOORBEELDE , Ons veg vi r republikeiose sosiale

geregtigheid, en aile gelykgesinde assi­mileerbare elemento is .welkom. Of

moet mens, as jy republikeins wil wccs, Yer~reet dat die eerste burger wnt vi r die Vryst:u1t gesqeuwel het. 'n burger van die H arrismith-kommando was met die naam van Johnson ? En as ons clio bock ,So het Hu11e Gesterf' lees, moot ons dan die geva11e van F. Toy, J. A. Baxter en F . E. Davis weglaat omdnt

. hul vaders in E ugeland geboro was ? E n wat van 'n volksman soos wylo vader Kestell wie se vader in Devou­shi ro gcbore was ?

,;W~tt ODS betref, ons sock meclo­stryders in die stryd vir ' n botor blauk­Suid-Afrilm vit· ous kinders om in to woon sander om na sy vader of groot­vader te vra. Wie saamstrv is vriend en s t rydgenoot .

,As die Cape Times, •n soort groat· ouma van die Empire-belange in Suid· Afrika paniekerig wor-d oor die Engels· sprek.sndes se ontluikendc simpatio met die O.B., is dit 'n dui.delike bowys nie net dat die O.B. op die regte pad is nie, maar ook dat daar sterk Afri· kaanse potensialiteite aan die broei is onder Engelse Afrikaners.

,.Die Ossewabrandwag: het herbaalde­lik beklcmtoon dat hy die draer is van 'n nuwc gedagte wat clwarsdeur die wereld weerklank ,-ind, en dit spreok vansolf d at ons dankbao.r is ns bierdie gedagte in ODS land ook ingang vind in kriuge buite ons gcledore."

ARBEIDSFRONT Vraag: Daar gaan ook paniekeri'ge

stem me op in die k ringe van die komm unistiesges fnde en vera/ gesa­larieerde Jeiers van die arbeiders

(Vervolg op bls. 2, kol. 2)

•

TWEE

DIE NUUTSTE IN DAMES·

FELT-HOEDE en

WINTERJASSE by

P A R O W DIE MODERNE DAMESMODISTE.

MARKAGE~TSKAP

VROEE MORE-MARK KAAPSTAD

• BETALING GESKIED ONMIDDEL·

LIK , WEEKLIKS, MAANDELIKS OF SOOS VERLANG.

• BESTE HEERSENDE PRl'SE.

• I .

MINNAAR & VAN SCHOOR Eienaar : GUSTAV RETIEF.

Teletoon 2·0212.

SPIERE SOOS YSTER SENU'S VAN STAAL!!

'N VOLLEDIGE KURSUS IN' GESONDH·EID en

SUPERKRAG • •• PRAGTIG GEXLLUSTREERD

Geskik vir Oud of J onk Besonderhede grat is

Skryf 'aan:

JOHAN HEFER DIE H EFER I!'4STITUUT

Vir GESONDHEID en L!GGAAMSONTWIK.KELING

POSBUS 88091

JOHANNESBURG.

Gear ing -. • • J1 riend van die Boer e. DIE LAASTE WOORD IN W INPMEULKONSTRUK-

SIE. I

Vermy Watermoeilikhede en verseker die vooruitgang van

u · boerdery.

K.G. OOR ENGELSE .AFRIKANERS

(Vervolg van bls. 1, kol 4)

oor die Ossewabrandwag se arbeids­front. Kan u ons se wat die doe/ van .hierdie arbeidsfront van die O.B. is en hoe dit vorder?

Antwoord : , Die bedoeling is om d•ie sosiale - of as u dit ve~kies, die sosia­listiese-moment gelyk te · skakel met die fanatiose nasionalisme waarvoor die Ossewabrandwag bekend is en wa.ar­voor hy vier jaar la.nk deur kampe en t ronke gesleep het. Onf! b r ing vir die Afrikanerdom die begrip b:v da, hoe­wei mens nie van brood alleen kan lewe nie, jy ook nie sonder brood kait lewe nie . As die nasate van Voortrekkers en die helde van Spioefikop, Colenso en Magersfontein vanda·g by Joodse ta· brieksbase moat werk en dik-wels, alte dikwels, in stedclike agt_erbuurtes moet leef, WO'r'tl dit• tyd dat die helc r olk wakkergeskud en op die nood van .die Afrikanerwerker en ·werkster gewys word. Ons at'beidsfront is die propa­gandistiese ·inskakeling van h ierdie ge­dagte in die Ossewabrandwag se stryd. Dit vorder viunig en gaan sekerlik so· wei ons nasionale as sosia le lowe radi· kaal verander en verbeter."

ADV.' SWART SE AANBOD ~ Vraag: · Die land het kort gelede

'n hele opskudding beleef . toe D.ie O.S.. ' zi verslag ui t Hansard gepubli· seer het omtren t 'n aanbod van adv. C. R. Swa.rt aan die minister van Justisie dat hy hulp sal verleen om beweerde republikeinse poli tieke· misdadigers aan die galg te bring. Wat dink u van hierdie aanbod van adv. Swart om die politiek e ·speur­ders behulpsaam te wees?

Antwoord : · , ,Die saak is so pynlik dat ek pers.ooulik sou verkies om as Afrikaner d it aan die vergetelheid oor te !aat. I n sover egter as wat dit nodig is om 'n volk wat op die oom­blik met sy rug teen d ie muur teen die Empire veg, duidelik te maak waar h ierdie. pad heenlei, sal ek seer seker­lik alles in my vermoe doen, pynlik of n·ie, om die saak in sy perspektief te stel. Ons weet wat die volk van Elsabe Nel dink en van ander Afrikaners~ ma.ns, vroue en meisies, wat liewer die t ronkdeure agter hulle hoor toeklap het voordat hulle hul medc-Afrikaners aan d ie vyand uitgelewer het. Ous weet wat d ie volk van daardie geva lle dink, en die kontras tussen hul opt rede en d ie van 'n provmsiale opposisiele-ier ka p. mens ge1111s_ aan die volksgewete oorlaat. Dat d ie volksgewete wakker '1\'>0rd, dit is ons t aak ."

ROMMELVERWERKING:

e Hou ' n ou' grommofoonpla.a.t oor stoom, en ouJg solank dit aag Is.- vir •n vrugtebalt . .

e Kwp.S31cs !tan gema.a,k word, van perde· stert In patroondopples gcslt.

e Van suJker:~akkles kan sterl< voorskoole, om11eboor met boot materiaal, vir bedlendcs gemaak word.

Sedert 1906, toe die eerste Gearing ver­vaardig is, lewer duisende vandag nog bevredigende diens. Ondersoek die Gearing waar clit in werking

is.

ONTWERP EN VERVAARDIG

deur

Gearings· Limited (Opgerlg 1878)

Bus 860. J 0 H A •N N E S B U R G . Foon 34-2157-8.

DIE O.B., WOENSDAG,· 26 APRIL 1944.

. A\

Parlementere Klug Word Wet Skokkende Voorbeeld van Volksonmag 'n Flagrante voorbeold van parlementere onmag het hom verlede week

wesreen geopenbaar en wei in verband met die lowensbelangrike vraagstuk van nywerheidsontwikkeling.

. Soos deur Die O.B. re.eds aangetoon, ,gee ons huidigs Nywerheidswet die geleentheid aan uitlan.dse vakbondleiers om die opleiding va nvakmanne so te beheer dat 'n m-enigte jong manne jaarliks teruggehou · wor-d van ' vak· leerlingskap. Die gevolg van hierdie vreemde beheer is dat daar telkens by nywerheid~uitb'r-eiding vakmanne uit die buitelahd ingevoer moot · word ·om die brood van jong Afrikaners uit die mond te kom neem.

Hierdie wet is verlede week deur by­komeilde bepa.Hngs gela p, maar h ierdie antieke aankleefsel is toegelaat om voor t te bestaan. By die eerste bespre· king van dio wetsontwerp het tallo lede

' aan regeringskant hulle ten gunste ·van so 'n wysiging uitgespreek. · Ook hct die hele Kaapse pers - Engels sowel as Afr•ikaans- dit be.pleit. En tog!

Hoor wat Die Burger rapportee~ en skryf oor hierdie . ongelooflike onmag waarin <lie partypoHti,ek die volk ge­sleep het. In sy pa rlementore oorsig verklaar die blad in sy uitgawe van 21 April woordeliks 'as volg :

, By 'n vorige geleentheid was. die teenstand va.n alle kante van die Raad tro\).ens sterk genoeg om die gevolg­trekking te regverdig dat die Regering 'WY!i sal hande-l as hy clie · maat reel stil­weg -in die slag laat bly. Maar blyk­baar het daar agter die skerms ' n sweep gCklap. Vandag is van Regeringskant ' n ldomp goedpra ters aangeskakel , ter­wyl die kritici wat laas so woordryk -was, met ' n enkele .uit sonder ing opval­lend geswyg het. , Die Regering het skynbaa r besluit om die Vakleerling­wetsontwerp teen elke prys deur te druk. Die onmiddellike poli t ieke prys sal ·waa rskynHk nie . hoog wees n ie weens die meer as gemiddelde makheid van die' huidige Volksraadslede wat die Verenigde Party aanhang. Die feit da t ondermee r al vier K aapstadse dagblaaie hul steun verleen.hef. aan d ie Opposis·ie­sta.ndpunt , wa t ook die va.n die Planne­raad is, da.t die maat reel 'n verouderde toestand sal bestend·ig en dat ' deeglike ondersoek van die hele' vakleerlingstel­sel wetgewing moet voora.fgaan, word ook veronagsaam."

lnteendeel In sy hoofart ikel verklaa r Die Bur­

ger dan ook nog verder: . , Vir die wetsont werp bestaan <laa.r geen open­bare steun nie. Ook onder 'die g root aan tal da.gblaaie van die Verenigde Party is daar geen enkele wat die maatreel aanp1·ys nie. Inteende~l. Wat Kaapstad bet ref het elkeen van die koerante · van Claardie party die wet s­on twerp a fgekeur en 'n ondersoek aan de hand gegee. Salts .di.e Regering se eie per'S kan nie die wotsontwerp sluk nie.

,Maar dit is nie al nie. Dit is ' n openbare gsheim dat ' n aansienliko •deeJ van die lede selfs aan Regerings· kant van die Raad teen die maatreel gekant is. · In die . Volksraad sou 'n hoofdelike stemming waarby elke lid werklik volgens sy oortuiging stem, •n aansienlike mcerderheid teen die wets· ontwerp en ten gunste van .die Opposi· sie se amendoment aanwys. Dit sou ons verbaas indien by so ' n stemming nie selfs sommige Ministers hulle by di·e meerderheid sou skaar nie. Aan­namo van die wetsontwerp sou dus be· tekim dat dit teen die wil van die meer­derheid in die 1ant1 en van di·e meer:der· heid in die Volksraad op die volk at· gedwing word deur 'n Minister sonder noemenswaardige aanhang of in die land of in die Parlement." .

Wa t Die Burger hier geskrywe het, is die waarheid. En tog, die· dag daar­na moes d ie blad aankondig dat min. Madeley gewen het, en wei as volg : , Toe hy opstaan om te antwoord op die t weedelesingsdebat oor d ie vakleer­Hngwetsontwerp, was di t aan sy uitda­gende houding duidelik dat die rebelle­t jie in die Verenigde P a rty teen die maatreel, tot sy bevrediging doodge-

. druk is. , By di& hoofdelike stemming het een van die opstandige verenigde Party·lede, mnr. Bowen, by die Rege· ·ring gestaan. Die ander drie, kol• RQod, mnr. Wohnarans en dr. Eksteen, h~t ·nie hul verskyning gemaakJ nie."

En Churchill Ons het met opset aangehaal uit 'n

blad wat nog geloof het aan die parle-

mentere stelsel, sodat die volk kan. sien ,tot watter onmag hierdie installing wa t dateer uit ' n paar eeue gelede, verval het onder die .partypolit ieke stelsel. ,

Vii( diegene wat mag dink dat ons lrio-r met ' n uitsondering te doen het , hoef ons net te verwys na die oulangse gebeure in Engeland, moederland van die part~stelsel. · 'n Ondepvysmaatreel was aan die orde, en toe 'n amende­mont wat gelyke besoldigin1;1: vir mans en ~roue beoog, deur 'n meerderheid aangeneem is, het Churchill -as lejer van d ie regerende pa rty daarteen be­s,~aar g~~aa.k. H y 1;1et •.n herstem· mmg gee1s wat hy sou beskou '~'n mosie van vertroue. Toe die parle· ment oor dieselfde maatr.eel weer stem, hot tientalle lede wat 'die vorige dag daarvoor gestem tiet nou daar teen ge· st·llm, en die regering het sy sin gekry.

En dan is daar manse wat skrik v.ir die woord gesagstaat!

KINDERS VAN V ANDAG IS WERKERS V A,N 1\'IORE

K.G. Besoek N.-T ransvaal

' n Welkome bosoek is op 4, 5 en 6 April deur d ie K.G. gebring a.an offi­siere in Noord-Transvaal onder bevel van genl. J an Rossouw. Hoewel die sametrekkings slegs vir offisiere bedoel was, was die vergaderings te Potgie­tersrus en in die westelike bosveld

.(Ellis Ras) oorstroom van belangstel­lendes. Die K.G. moes gevolglik open­bare vergaderings toespreek, en na ver­daging weer die offisiere .

Die K.G. het hulde gebring aan ")ffi. siere en mnnskappe ~van die Ossewa­br~ndwag wat reeds VY,f jaar lank 'n onverb'iddelike stryd voer t een dLe , Empire" en kapitalis,me.

, Sommige van ons kamerade hot laugs die weg geva.l, maar dit was on­vermydelik," het die K.G. verkla.ar. , \Vat sal u d ink yan 'n offisier wa t sy manskappe in 'n stryd lei met slegs d ie een oogmerk da t alma! veilig moet terugkeer ?" ·

D i!'l arbeidsfront is brecdvoerig deur d ie K.G.- behandel. Hy hOt verdUidd· lik .dat di·e stryd van d1e werkers m a1e stede · vanaag, d1esende Str'Yd IS wat d1e p1atte1anase kmders van more sal moot voer. ·

Die K.G. het die volgende treffende beeld geskets van d ie taak van die O~sewabrandwag op die Arbeidsfront.

,Die O.B. is soos ' n waterval. Net soos dit die roeping van die water is om gedurig oor die rotse· te s tort, so is <h t die taak van die O.B. om ge­durig d ie k'apitalisme te beveg. 'n Versta.ndige man sal die potensiele krag te van d ie waterval inspan om hom van k rag- te voorsien sodat hy sy ko­ring kan ma.al. l:>o ook sal d1e werker die Ossewabrandwag inspan om vir hom 'n regverdige lewensbestaan te yerower.''

Die K .G. is op sy reis vergesel deur genl. Jan Rossomv en genl. Barry Urobler , ver teenwoo1·diger van ,Die O.B." in die noordelike gebiede.

Tydens die besoek aan offisiere is b-;_ kendgem.aak dat· Generaalskap · Fl, noord va.n Potgietersrus voortaan onder bevel van genl. Rossouw sal wees, soos vroeer die geval was.-(Inge~>tuur. )

ONOERSTEU N I l ! !

Poskantoor H aarkappers K erkBtrBAt 173 - ~ - - - • l 'RETORIA

VIr DAMES en MANS

Elcnaar: NEEF IIE1\'1!)Rm VAN DER WALT

DIE O.B., WOENSDAG, 26 APRIL 1944.

Lee Banke Verteenwoordig Boere En Bosboue·rs in Parlement

Volk aan Neus Gelei deur Persverslae Ek het verlede week vir 'n balfuur lank ' n bcsook nan die praathuis

gebring. Daar was 'n belangr ike begrotingspos aan die orde, nnamHk die van landbou en bosbou. Vandag sal mens sokor die dcmokraticso wetge­wers aan die werk sien soos min, bet el( gcdink. Vnnwntw ck gcsit hot, ken ek vier-en-sestig sitplekke van d ie regeringspnr t.y sicn as ook die bolo vesting v1tn d ie opposisie.

Nouja, ' n praathuis of pal'leJ)lent­soos die domokraat verkies om dit te noom - is 'n i nstolling mot strenge 1·ei'Hs on alles moot volgens 'n moei­samo orde verloop. ' n Prater (of lid) kan nio maar gaan sit waar by wil nie. Sy part.y wys vir hom sy pick aan na gelang van sy sprnak,.ermoe. Kan liy so glad en baie praat dat hy aanspraak maak op 'n ministerskap, word hy 'n toekomstige minister en k ry hy sy plek in die voorste ry; hy is dan 'n ,·oorbanker. Rol sy woordc ic~vat mooiliker oor sy Iippe, word by 'n mid­dol\>anker en het hy die YOOrreg om ndt agtor die tockomstige ministers te sit on hoop op toelwmstige bovordering. I s die prater nog maar 'n kind in die politick, kry by 'n plek heel agter teen die muur en word hy genoem 'n agter­bnnker. Van hom word dan Yerwng om nio to vee! to praat nie en maar not as stemvoo to dien. Elko bank hot plek vir twce praters. PAPIERE

So bet ek dan die bankc. in d ie p raat,.. huis aangetrof, olkeen op sy plek. Danr was aan regoringskant 'n stuk of sewo voorbanke sigbnar en ongeveer dieselfdo gotal aan opposisiekant wat plek hot vir al d ie opposisie so voorbankers . Die banke was daar, maar , behalwe vi r die stapels papier op d io lessenaars, hceltemal lccg. Die opgchoopte stukku druk- en skryfwerk was dan ook die

· mees in die oog lopendstc verskynscl van die ,Huis". Nou moot mens na­tuurlik onthou dat woordc in h iordie praatplek van die allergrootste bclang is. Alles word geoordcel in terme van woorde. Indien 'n ,agbare l id" ses­o~ sewestuks woorde so agtermeknar inspan dat bulle 'n ,tusscnwerpscl" vorm, kan dit 'n opskuddmg van be­lang veroorsaak. Uitroepe (nog woor­do) van ,kopskoot", ,onde1·stobo", ,klaarpraat", ens. sal Yir die onioge­wyde ' n nanduiding woos dat die geveg icwers 'n ongeval opgelewer het. Nou­ja, h ierdio stapels drukwerk bovat o.a. ook die woorde van wnt .. agbare lode" jare der jare gelede gese bet. En nou gebeur dit nogal dikwcls dat 'n man na twin t ig jaar of Ianger eon of meer. van sy oie woorcle teen sy kop kry. As hy nog maar 'n kind in doie poli tiek is, sal hy sterret jics sien of sy wind verloor; is hy cgter ' n geharde demo­kraat, sal by sy nekspiere styf t rek en met 'n slcud van sy kop sy woorde van twintig jaar geledo afweer met 'n , die agba1·o lid -claar anderkant wcot nie wnarvan by praat nie", of ,gister is nio vandag nie". En so woed dio stryd voort en olke prater sorg maar net dat sy lcssonaar hoog genoeg opgestapel •is mot ammunisio. 25 UJT 153

Toe ek binnekom, was daar aan re­,:eringskant twaalf praters aanwesig­.die Dominioniete en Arbeiders kon ek nio sien nie, maar ek neem aan dat hul plekke leeg was aangesien dit ' n land· bou·debat was waarby hulle geen be· lang het nie. Twee ministers was te sien. Van die Opposisie se dosyn voor· bankers was net drie op hul pos, en a lles tesame was daar dertien van hul· lo aanwesig. Eon van bulle het gost:mn en praat- hy was gewikkel in die stryd. Vier ander - twee agterban­kors on tweo middelbankers hot 'n ge­selsio gevoe r, ten i•yl een - vormoedolilt ' N ongeval van die stryd -;-- hom gemak­lik ui tgestrek bet oor die vo lle IengLe van d ie bank met sy kuito op d·ie kouo sit.plok van sy a fwesige buurman. No~ 'n ander het met s y t one hoog onder teen die lossenaar vasgeskop en hct mot sy kniekOPile voor hom uitgesteok, dromerig agtcroor geleun -die stryd was in vollo gang. ) fy aandag is go­trek deur 'n oopgaande kaak in ceo van die agtcrbanke. Ek hot ' n gcvaar­liko tussonwerpsel verwag, maar dit was maar net ' n gaap, en die stryd

hot onafgobrol<rt voor tgowocd . Dnar was ' n godurige kom en gaan,

en dit was mooilik om olko beweging waar te nccm en van die under te on<.lorskei. ]~en ,agbaro lid" het die stl'yd iet.wn.t vorvclig govind en het tolkens vnn s it.plok vcrwissol om dn.n ' n praatjio ann to knoop mot 'n vriend. Eindclik hot hy besluit dat 'n koppie I<Offio lokkordor sal smnak, en hy en sy vdend het in die gang verdwyn. ~ly oog het oor die ministeriele banko gcgaan. Ek Icon nio help om dio rc­frcin van 'n ou-ou kindorstorictjio my to lnat binncskiet nio - die van die ,t.waalf klein kaffert jies" van wic elkc kccr een afgornak hot, wnnt daa r voor my oe vordwyn die twccdo laasto minis­ter, en too bly dan.~· nog net eon )l(nis­teJ· oor. SO BEKEND

Ek hot. begin aandag :;kenk a:m wat daar geso word. Dit bot my so bckcnd voorgekom - arme boswerkors wat my­le ver moot stap, wat in reen en koue moet nrboi sondor bchoorliko vorgoe­d ing. Dio woordo !d ink asof ck · di t ba ie kcoa· al moes vorneom hot, on toe va l di t my by dat ole d it jaar nn jnar in dio porsvorshte van die parloment

.golees hot- ja ro goledo toe ek nog nie gewcct het wat ck vandag wcet nie, toe ck nog gedink hot dat die parle­ment redding kan ba·ing. ' n Voorban­ker van die oppos isio was juis aan die woord. IIy vertconwoordig boswe-rkers. Ek bet rondgekyk om tc sion wat die uitwcrldng van sy woorde op die res van die ,Huis" ·is . Ek kon niemand s ien wat na hom !ulster nie- selfs nie eers sy elo ondorsteuners nie. van die paar wat nog oorgebly hot, he t die meesto gesi t en gesels en •.n enkele was besig om te skryf. Ek se, niemand nie, en tog is ck vorkeerd. Do op die gale!'\• het 'n pnar persmanno gcsit en die woorde opgopik wat daar so kwis­tig gcwcrp is voor die - ampor se ck ,swyno", maar too val dit my by di t wns nio ,porcls" wat gcwerp is nie. Hicrdio persmanno stuur a l die woorde aan hul koeranto wat dan groot dub· bel-kolom·opskrlfte daaraan hog, en die publlek kry die indruk .dat .claar •n .hewige stryd in die parlement gewoed het. Die anne boswerkcrs dink hul belange is nou voorgedra en die ver· betering gaan volg. H iordio' arme mensa hoef nie die praathuis· by to woon om ontnugter· te raak nie ­hulle kan maar net die persvcrslae van sewe, agt jaar gelede lees ·en hul toe­s tand van nou vergelyk p1et toe.

Uit bloto veJ·vcoldhcid van niksdoon hot hier en doar nadorhuncl iemand sy kop in die rigling gedrani van die spro­kcr, on clio indmk gcgce asof hy luister. Ann die uitslag van die stem­ming sou dit ~con vornndoring bring nie - dit hot ck gowcot, want in d·ie koukus van clkc party is die uitslag roods voornf bopaal.

· GRAPMAKE R STEL TELEUR Eindelik hot daar 'n plotselinge wen­

ding gckom, on 'n atmosfeer van blye verwagting - soos by die aankoms van die kookbordo op ' n ltinderpnrtytjie­J1et kenbanr gcworcl. Oit die dieptc Yan ven•elip:o harte hot 1claar vorwngLing­volle uiLa·oopo van , hoo1·-hoor" gckom. Ek het gosoek na die oorsaak van op­skudding on gemerk dat 'n grapmaker van faam op die been gekom het. Hy gaan nou pr-aat en grappe v'ertel. Vir die o~~erstc keer geniot ' n prater die. aan· dag van almal; mana· net vir 'n kort tydjie, wa nt die debnt hot mos OOI' a rme boerc en bosbouors gcgaan, en grappe sou vir hiordie lcsorskring soos heilig­skennis klink. Die grapmakor het son~ dcr grappo voortgognnn en ' n rocrende pleidooi gclowor sondo1· sigbnro uitwer­king. Ontnugter en teJeurges toJ het die ander praters eon na die ander op­gestaan en uitgestap. Die enigste glanspunt van die middag waarna hulle

VREES NEEM TOE VIR 0.8. Arthur Barlow se wcokblad is die

· jongste wat dit nodig ag om die Engcls­sprekendes teen die Osscwabrandwag to waarsku nadat h ierdie moose dour hul pers vier jaa1· lank wysgemaak is dnt die Ossewabrnndwag 'n bclaglikhoid is wat nie 'n berig in 'n l<Ocrant waardig is nie . In sy uitgawo van 15 April maak hy meld ing van ,gerugte in die pa rlementea·e wandelgnnge" wat sou aandui dat d ie O.B. bcsig is om invlocd in sekere Eogelse lO'ioge to wen. ,Ek bet nog al tyd gevind dat ' n gerug in die wandelgange op tnamlik goeio g rond rus.", voeg hy daarnan toe. H y spot clan met die Capo Times wat in sy hoof­artikel sy lesers gotroos hot met die versekoreing da t die bevolking van Suid-Afrika. nie vir d ie O.B.-tegnick sal val nie. Hoor wnt se <l ie blad: ,Di.!! kapitalistiese pers waarsku ons nou om .nie te veel oor die O.B. bekommerd te wees nic, behaJw.o om sekor to . maak dat hulle nie onder ons veld verower nie. Tereg ver1el hulle ons hoe Hitler met dieselfde metode oor die hele Duits• land gewen het, maar hulle vo.rseker ons plegtigJik .dat hulle ,nie glo dit in hi·erdio land sal slaag nie' en inniglik hoop dat die mense nie sulke gckko sal wees om te val vir ' n tegniek wat die Duitsers so suksesvol gevang het nie." Hy vorldaar dan verder dat ,alma! op h iea:die wyse gobluf word. Dnnr is geen twyfel nie daL baie van die voorperde in Kaapstad op h iordie manior govang word."

so vuriglik uitgosien he t., is verdof. Na ellonde en sorgo van bosbouers en boero bet hullo genoeg geluistor. Die wandelgango sal wei betor praatjics lower. En toe tel <~~k weer die aanwe· sigo ,agbare lade". A an regeringskant hot nog sewe oorgobly on aan opposisi·e· kant vyf. En .die debat - ek bedool die stryd - oor die reg to on onregte van bosbouers en boere hot voortgo­gaan, en die pers hilt geskr-yt. Die vol­gendc <.lag hot co-n van die dagblaaic by voorbeeld d ie volgcnde <Jor d ie .,stryd" te se gehad: , Die Volksraad hot vandag klaargekry mot d ie begro­tingsposte Yllll die )linislcr ''an Land­bon en Bosbou na 5~ dao van bespre­k·ing. Min. Strauss se vuurdoop het rend 28 uur geduur."

Die twatll f oorgeblowe- lode het dnrcm cindelik bcloning ont,·ang vir hul vel­harding. Daar het ' n grap gevolg, en 'n g rote daarby. Die Voorsittor bet 'n lid opgeroep om to prnnt: ,;\Jnr. Werth", hot. hy geso. ' n ·SI<aterlag hot opgestyg wat die lee sanl l:~nt. wcea'­galm bet. Die voorsitter hot hom vor­sprcek. Hy moes mos gcso bet: , Die lid van Goorge !"

Ek het altcsame 'n haffuur dntlr ge­sit . Ek. hot ' n , Huis" nangotro£ mot twaalf ledo nan regoringskant on der­tien ann opposis·iekant, en ck hot hom verlaat met sewo eu vyf respekt iowelik op hul pos . Wat dnarna gebcur het , weet ek nio. Wat ok wei weot is dat die boero en bosbouers nog ba le jare -die voorreg sal he om hul .ollcnde en griewe lewensgroot in die vers lae van parlementere. debatto te lees, t•ensy daar in .die plek van hierdie praters­reger·ing •n dadersrcgering kom. ·

DRill

PAS VERSKYN

Menslike Physiologie (Deel I.) map

H. E. Brink. D.Sc. (Stell.). 1553 blss. 116 teksfigure. Prys 20/ ­

(Posgeld 9d. ) 'n Standaard handboek vir me­

tliese studente, B.Sc.-stndente, stu­dente • aan Opleidingskolleges en onderwysers van Physiologic aan Hoerakole.

Weens papierskaarste is slegs 'n beperkte aantal eksemplare van hierdie baie waardevolle handboek verkrygbaar.

Plaas dus dadelik u bestellinf;t by u plaaslike boekwinkel of direiC by die uitgewers:

Pro Ecclesia-Drukkery

Die

In

Laaste Paar I terns I

Eeufeesaandenkings

-0

13estel .N ou I I I

SLEUTELKETTIN GS 1/6

Pos.ld 2d,

FAIKELLOOPPENNINGS 2/6, !gte Silwer 30/-

Posgeld 4d.

EE·UFEESMEDALJES 1/·

Posgeld 2d.

Ons is volledige MANS-. DAMES-, SEUN"­UITRUSTERS en SNYERS.

Kerkstraat 275, PRETORIA. Tnkke:

1(,\AI'STJ\D, JOHANNESBURG, BENO.NI, VEREfu"'IGING.

UtY.,DERSTEUN . ONS

ADVERTEERDERS

Vo.n Riebeeck T rus t Maatskappy Bpk.., Security-gebou, K aap stad. (t'ooi!JI : 2-897 G en 3-07M)

PUBLIEKE VEILING VIUl

BOUPERSELE, HUISRAAD, MOTORKARRE, FIETSE, ens .• te

BELLVILLE Danrlle srlna, snl Pllbllek opvell

Op WOENSDAG, 3 l\'IEI om 2.30 n.m. by mcv. BLANCKENBERG se STOOR, net langs BLANCKENBERG sc

GARAGE aan die hoofweg te Bellville, die volgende: Perseel No. 523 in Kroningslaan, eiendom van mnr. Nic v. Schalkwyk, binne

50 tree van Bellville-stasie1 groot 120 by 60 voet. Uitstekende erf. Ook ander Boupersele.

Austin Motorkar, 1934-model; Champion Studebaker 1941-model; Morris Sportsmodel 1938-model; Opel, 1937-model; Standard Chevrolet 1936-model; 3 Tafels, een van Stinkhout (stewig); 1 Eetkamer Ameublement ; paar Arm­stoele en Rusbank ; 1 ,Blueflame" Stoof (3-brander) ; 1 36 nuwe ,dubbelloop HaiHgeweer ; 1 Dubbelbed (Kiaathout) met matras; 4 Fietse; 2 dosyn Yster­pale; paar roUe Draad; 1 drom Teer; 1 Skaal; lot Slagtershakke; lot Bou­materiaal (hout); 2 Broodpanne; 1 Strykplank; Erdepotte; Glasware; Bekers; Vrugtebakke ens.; 1 Draadloos; 1 Buffet; 1 , Complete. Soda Fountain"; 1 Vertoonkas ; 1 Koelkas; 1 Broodknieer ; Koffiepot; 2 Wasbakke en Bekers ; T uingereedskap ; 6 Potte met Varings; 1 Voelhok met 6 Kanaries; 17 Aus­tralorp-hoenders-; Yster Kaggels; Warm en Koue Waterkrane, Glassetne vir Vensters. Nog baie ander losgoed, te veel om op te noem.

ONTU OU! WOENSDi\G, 3 :IIEJ, om 2.30 n.m. D.>\J.,TE JOUBERT, Alslaer. P. J. R. 1\lE\'ER , Sek.

l

,

VIER D,!E O.B..:, WOENSDAG, 26' APRIL 194~. t

DIE O.B., WOENSDAG, 26 APR. 1944. HY KOM, SO KOM DIE TWEEDE FRONT geword het, en toestantle in Griekeland en Suid-Slawie skyn aa.'n te dui dat die vei·welkoming nie so geesdriftig en so algemeen sal·, wees nie. Die omskep­ping van Frankryk, Belgie en Holland in slagvelde is miskien nie iets waarna die betrokke, volke in die vyfde oorlogs­jaar so reikhalsend sal uitsien nie. Volksopstande teen/ 'n besettingsmag is vandag nie so maklik soos vroeer nie . .

(Dour Prof. J. A. Wiid.)

Wakkerstroom, · 1944

'n 'Brits-Amerikaa.n"se landing in Europa en die oprigting van 'n twecde front, waaroor daar gedurende die laas­te twee jaar so veel gepraat is, sou eindelik voor die deur staan en werk-

• ' likheid word. Daaroor laat die. Brits-Dit skyn of · daar 'begin popl!e dans Amerikaanse propaganda geen twyfel

onder party-polit~ci van aile ~esind- nie. Volgens Reuter sou selfs radio hede en aile kante. Nadat hulle .lank Parys hom verlcde week as volg uitge­net ' met mekaar te doen gehad het, laat bet: ,Die in val is naby - nader het daar nou 'n splinternuwe ding selfs as wat ons sou verwag het. Die onder hulle ingevlieg.. Luidens pers- Britt,e en Amerikaners het finaal be­verslae ~s die tradisionele wedstryd sluit om die vesting van Europa aan tussen Sy l\fajesteit se Regering en Sy te val. Die Geallieerdes het reeds die ?riajesteit se Opposisie nou in die war oorlogslrorrespondente aangewys 1vat gestuur op Wakkerstroom deur 'n nuwe die landingsmagte sal vergesel"( !) Ook teenst.ander en dit ·nogal 'n solda.atl die goedingeligte Duitse radio, alweer wat nou broeiwarm van die Noord-Afri- volgens Reuter, sou biordie belangri­kaanse oorlogstoneel afsak op 'Wakker- ker ( ?) info.rmasie ' later aangevul het s'troom. Hoewel d ie Ossewabrandwag deur te verklaar dat die Britse vloot geen kandidaat · stel . nie ezi derhalwe besig is om ',die grootste sametrekking nie regstreeks by die verkiesing betrok- van skepe sedert Duinkerkeri" in tuis­ke is ll'ie, stel ons nietemin belang in water.s te versamel. Dit sluit die Atnc­die paniekerige reaksie onder d ie demo- rikaanse, Franse en Geallieerde oorlog­krate. Laat ons kortliks beklemtoon 'skepe in, asook eenhede van die Itali­dat die Ossewabrandwag geen stem- aa.nse vloot. ,Troepe vertrek na die organisas'ie · is nie en derhalwe geen Kanaalkus en die oos- en suidkus," bet bevel gee in hierdie saak nie. Elke die Duitse .radio volgens Reuter gese. kieser stem volgens sy gewete, maar dit spreek vauself dat di~ O.B.-kiesers Beperkings op Diplomate in BrHtanje in elk geval geen stem op die Rege~ Om hierdie volgens Reuter goed-ringskandidaat sal uitbring nie. Ons ingeligte vyand minder goedingelig te 1veet va.n die persoon van die Soldate: maak, bet die Britse regering nou die kan~idaat minder. Wat die an?.er twee sonderHnge stap ge~oen om beperkings kandidate betref, weet ons dat mnr. op die _bandelings. van vreemde diplo­Bailey Bekker, Verenigde Party-kandi- matieke verteemvoordigers in Brittanje ' daat, die genomineel'de is van 'n rege- te le. Die vernaamste hiervan is 'n ring wat vir die laaste vier of vyf .jaar strenge sensurering van aile pos en die Ossewabrandwag met elke stok en telegramme. Hoewel hierdie bepor­klip geslaan het wat sy hande kon _kings nie van toepassing op Amerika, vind. Wat mnr. Van Niekerk betref, Rusland en die domin·iums is nie- dit die H.N.P.-kandidaatl weet ons dat hy sou vir Brit tanje gevaarlik gewees bet in die ·afgelope sware stryd van aie as dit was- geld dit tog nie aileen vir Ussewabrandwag geen steen onaa.nge- aile neutrale lande nie maar selfs ook raak gelaat het' nie om die O.•B. te vir bondgenote. Aan die immuniteit ondermyn .en aile moontlike afbreuk van die diplomatieke verteenwoordiging te doen. in Londen van neutrale Iande soos De O.B. EN SOLDAAT . Valera se Ierlan,d, Spanje, Swede e.a.

Dat die Soldate-kandidaat nou altwee sowel as van bondgenote soos Tjoen­hierdie manne in die harnas geja:ag het, king-China, die baie .vlugteling-rege­vind ons nogal vermaaklik. Di.e O.B. rings in Brittanje en die baie Suid­se houding teenoor die. terugkerende Amerikaanse republieke is dus ernstng soldaat as geheel is terdee bekend. getorring. Hierdie ·· selfs vir die hui­Terwyl Regeringspolitici hulle uitgo- dige oorlog ongehoorde s){ending van skel bet vir ,skunks in uniform" en d ie algeme~n erkende diplomatieke on­opposisiepolitici . bulle uitgejou het vir skendbaarheia van neutrales sowel as· ,l{.ooivlerk-spreeus", het die Manifes van bondgenote mag aileen ·OP gronde ·11an' die Grootraad van die Ossewa· van militere noodwendighede goedgo-brandwag meer as twee jaar giltede, praat word. · gese dat ,~elke Afrikaner wat in die In verband met hierdoie Britse beper- . Noorde veg te goed is om vir die Em· kings op vreemde diplop1ate het da:ar

· pire te sneuwel; to goed, en nie te sleg · egter vandag reeds 'n hele boel Vl'aag­nie!" Verder het diG O.B. konsekwent tekens opgedoem waarop ·Reuter nog . gese dat wanneer hy die Afrikaner- nie bevredigend geantwoord het nie. soldaat sien, dan kyk hy nie na die Waarom b.v. maak die Britse rege­untform aan die man nie; maar wei na ring verskil tussen bondgenoot en bond-' dae man in aa-e untform. In 'n groot genoot? Vertrou hy die een bondge­O • .H.-vergadermg in die Hofmeyr-saal noot soos b.v. Rusland meer as die an­verlede jaar, ·het die O.B., by utonde der bondgenoot soos b.v. Tjoengking­van die K.U., gese da.t as d1e party- China? As die beperkings op buite­poli.tieke chaos in hierdie land moet landse diplomate so noodsaaklik ·is vir voortduur, sal die Afrikaanse ·volk uit die geheimhouding wat die inval in die chaos uitsteier op die volksbewe- Europa vooraf moot gaan, waarom. het ging, die Ossewabl'andwag, en die ~ die Duitsers in hul verrassende en suk­rugkerende soldaat; a1be1 Clemente IS sesvolle in valle van 1940 en 1941 nie geUISstplloeer en atbei is klaar en sat daarvan gebruik gemaak nit:l? ' VIr die kap)talistiese demokrasie. . 'n Paar Bespiegelinge oor dio lnval

Wat Wakkerstroom betrefi s die O.B. as sodanig nie betrokke nie. Dit is ' 'n W..at die antwoorde op hierdie en

. kwessie vir k·iesers, maar die O.B., soortgelyke vrae ook al mag wees, .kan heeltemal ongeag die moontlikhede van daar oor een saak geen moningsverskil hierdie tussenverkiesing, neem hierdie bestaan nie en ' dit is dat die Brits geleentheid waar om die potensieJe ka· Amerikaanse.propaganda. d ie ~nvalsperd meraadskap tussen die ontnugterde en , gedurende dte laaste twee Jaar ; reeds bedroe sotdate uit di·e leer aaf! die een . so holrug gery het dat 'n Gealheerde kant en die soldate van die Republiek landing in Buropa geen venassing meer aan die ander kant, voor 'vriend en sal wees nie. Wat wei 'n verrassing vyand te beklemtoon. s.al woes, is die nie-plaasvinding van

hierdie landing . 'n Dergelike landing, VOORBODE

Die geskiedenis herhaal homself ~ dog nooit woordeliks nie. W ~r W ak­kerstroom twintig jaar gelede d1e eerste skok aan die kapitalistiese bewind be­sorg bet, kan hy hierdie keer '~eer as 'n voorspel van, .. 'n nuwe fase m ons geskiedenis beskou 'ivord - ~i.e soseer wat betref die uitslag van d1e tus~en· verkiesing nie, maar in die teit dat d!e terugker·ertde soldate reeds nou ~~ ~~e swaard trek teen die Joods·kapltalls­tiese bewind wat hulle na die slagveld gestuur h&t. Dit is 'n voorteke~ va:n wat gaan ,plaasvind wanne~r hierd~e soldate die geleder.e gaan slutt met dte soldatedom van die Ossewabrandwag. Die belangrikste felt wat hierdie sol­date .. kandidatuur openbaar,. is dio wan• troue wat daar. onder die eoldate heers

teen die h'uidige demokratiese partye in die land. Hulle verkies klaarblyk· Jik· om· aileen te veg wanneer die enig· ste ander k-euse is om hul gewig by of die regeringsparty of die opposisie· party in te werp. En ook wat hierdie wantroue in die demok ratJiese party­politick betref, betree hul gemeenskap­l ike ten-ein met die Volksbeweging.

Ongcag dus hoever hierd\e soldate­kandidaat die stryd gaan voer, die bS· tekenis van sy verskyning le daarin dat hy ' n ondubbelsinnige aanduiding ·ge· gee hat van hoo die wind in die s~ldate­gel.edere waai - .daardie anti·demokra· tiese en anti-kapitalistiese wind wat ook die dryfkra; van dia Volksbew.e;in& Is.

uit die aard van die uitgebreide voor­bereidings wat dit vooraf moet gaan, kan .ook nie geheim gehou word nie, hoewel die invallers sowel as die ver­dcdigcrs van ailerlei verrassende el.e­inente gebruik sal maak.

Op ,die vooraand van 'n Brits-Ameri­kaanse inval •in Europa Iran 'n kom­mentator hom aileen met bespiegelingc oor die inval besig hou. Daar bes.taan in die geskiedenis o9k geen voorbeelde van 'n. dergelike inval nie. Duitsers, , Dritte, Amerikaners en Japanners bet in die loop van die hu-i:dige oorlog wei suksesvolle landings en.. in valle gemaak maar nie een van hulle kan met die beloofde Brits-Amerikaanse landing en inva.l in Wes-Europa vergelyk word nie. Dat 'n dergelike landing en inv.al byna' drie jaar na Duinkerken ·en die kap-itu­lasie van Frankryk nog nie plaasgevind· het nio,. en dit ten spyte ~an groot Duitse moeilikhede in Rusland en Ita­lie, bewys aileen hoe gevaarlik hierdie . taak moet wees. Die beslissende aard van die Du·itse oorwinnings in 1940 het miskien gedurende die laaste drie jaax: tot die verstand van baie mense deur­gedring.

'n Ander ·saak wat ruimte yir bespio­'gelinge laat is die houding van Franse, Belge, Hollanders en Dene by 'n ewen­tuele suksesvolle Brits-Amerikaanse landing in . W es-Europa. Die Gealli­eerdes se prop?ganda gaan uit van die standpunt dat die invallers deur hier­die volke geesdriftig verwelkom sal wot;d, dat Franse, ·Hollanders, Bejge en Dene in opsta:nd teen die Duitse be­·setting sal kom .en ' n sistematiese jag op Duitse troepe sal maak. Dit is moontl1k dat hierdie propaga~da gelyk . het. Die verwarring en verdeeldheid · onder Franse in Noord-Afrika, die voor­beeld va.n ItaliE) wat vat;~dag 'n slagveld

TREK SA:AM

' n Inval egter kan moeiHk Ianger uitgestel w®rd, , want die Geallieerdes het reeds die oorlogskorrespondente aangewys' wat die landingsmagte sal vergesel" I

.0.8.-VERGADERING •

NOO 'N O:ESKIEDKUNDIGE VERGA,DE-

RL."'O WORD OEBOU

op cUe

lste MEl 1944 to

• CROSBY. JOHANNESBURG. Sprekcr: ·

DIE KOMMANDANT-GENERAA):: (Dr. J. F. J. vnti Bensbnrgl

,Geen Kapitalisme maar ook

Geen Kommunisme"·

PLUIMV -EE . Die beeie firma ID

JOHANNESBURG

om o PL'UIMVQ, EIEBS, en ander prodllkte aan te atnor Ill:

(>. M. ELOFF en We, (Edma.) BEl'EBK, Posbua 7186

HOBEMA.BK, NEWTOWN

DIE L~ER!

44/1 Ongekende industritHe ontwikkeling kenmerk~ ::,. ons eep..

44/.2 Die Afril{aner het sy ge:wi_g ingegooi op 'n siel­kundige tydstip om 'n onwrikhare . houvas op die industriee van sy land te kry~

44/3 Span in en trek saam die laer om ons indus­triee!

' 44/4 Geniet die !ekuriteit wat spruit uit 'n geeond

44/5

opgelioude meuhelindustrie.

Skryf' om ons ·bros jure en oortuig uself van die 'Yinst1e wat aa:r{deelhouers op hulle helegde geld v~rkry.

. . 'N TUSSENTYDSE DIWIDEND VAN 4% VIR DIE H~FJAAR GE~INDIG 3 1 QESEMBER

1943 IS REEDS UITBET AAL.

TREE IN VERBINDJNG MET EEN VAN DIE ORGANISASIEKANTORE

• I

van .

EXCELSIOR MEUBELS BP.K. Hoofkantoor: De Villiersstraat 15, . Johannesburg, Posbus 6670.

Kaapstad: Kamer 614-, Groote Kerkgebou, Posbus !1996.

Bloemfontein: Maitlandstraat 68, Posbua 718.

'

/

DIE O.B., WOENSDAG, 26 APRIL 1944.

O.B. het Stryd aangebind vir Werkers

K. G. Loof Bran dwagte se Eedsgetrouheid ,Omdat die Ossewabrandwag uit die volk gebore is en nie ult leiers nie,

kon die geweldige aanslae van die hele Suid·Afrikaanse pers, as ook die aan· slae van die here parlementere groep, noodregulasies, tronko en internerings, die Beweging nie v-ernietig nie. Sy getalle het wet vermindcr, maar die gees ih die woorde van. die eed ~,ek sal my mede·Afrikaner .nooit in dio s ryd ver­laat en hom nooit aan die vyand ui tlewer nie" het baie starker geword," het die Komtnandant·generaal, dr. J. F. J. van Rensburg, by geleenthoid van •n groot vergadering voorverlede Saten:tag op Montagu gese.

Nngenoeg seshonderd mense het; die vergadering bygewoon, onder wie hom ook 'n Jood bevind het . Die K.G., die wnarnemende Adjunk-K.G., gebieds­hoofgenernal dr. F . D. du T. van Zyl, en kommandant D. J . J oubert;, is na. die ·verhoog gelei deur 'n aantal Boere­seuns met fakkels. Die leiers is oak ruikers aangebied deur die Boerejeug. Die vergadering is gelei deur hfkomdt. A. Jonker en mel; gebed geopen dour komdt. Joubert. Die Finansiehoof, g_~nl. P. J. Bothma, \vas ook aanwes1g. · Genl. Van Zyl het 'n bociende toe­

spraak gehou oor die nasionale en so­siale strewe van die Ossewabrandwag en o.a. · beklemtoon dat die O.'B. nie private ondernemings wil onderdruk

Tulian Da·wid Visser Julian Visser, na wie die Komman­dant-generaal. in sy to.espraak verwys het. Hy bet die galg gekles bo uit· Jewering van sy mede-Afrikaner aan

die vyand. nie maar kapitaHstiese uitbuiting wil stopsit. Die O.B . se sta.at sal toesien do.t daar vi r elkeen genoeg wc1·k en voedsol is. 1 Galg Verkios

Die Komroandantrgeneraal is lang­durig toegejuig toe hy aa.n die woord gestel is. Met verwysing na die gees van broederskap binne die Ossewar­brandwag het- hy die geval aangeha~l van J ulia.n·Visser wat , onderwyl by tn

BYEENKOMS! DIE KUILSII.IVlEB KOMMANDO'S UOU

•N GESELLIQE BY:t:ENKOl\JS

In die

GIMNASTIEK-SAAL KUILSRIVIER

op

27 -tfpril 1944 om '7.30 n.m.

Spreker: li/ GE NL. DR. F. DU T. VAN ZYL. Veryerslnp word to koop a&.D&:ebled.

Brandwagte en A.frllianen'lienclc word bartuk nltgenool.

die tronksel gesit en wag het op val­trekking van die doodvonnis, by deur 'n politieke speurder voor d·ie keuse gestel is om getuienis teen sy mede­Afrikaner af te Je of twee dae later aan die galg te sterf. Visser het die galg gekies omdat hy sy eed gehou het. Spr. het die optrede van jong seuns binne die Ossewabrandwag en die van 'n skooldogter, Elsabo Nel, wat Hewer tronk toe gegaan het as om teen mede­Afrikaners te getnig, ve1·golyk met die houding van parlement;sledo wat hul mede-Afrikaners in die Parleroent by die l\iinister van J ustisie aankla. So het een van hulle onlangs nog weer sy dienste aangebied om politioke speur­.ders behulpsaam to wees by die inwin van getuienis teen mede·Afrikaners.

In verband met die Germistonse kl(lrewerkster-staking hot die K.G. daarop gewys dat hu~e in botsing ge­kom het met dieselfde kleurbeleid wat

· in 1922 tot die doodskiet van talle Afrikaners· gelei hot. Daardie Afrika· ners is doodgeskiet ton einde die mag· nate in die buieland to verryk. Van· dag organisee-r• die Ossewabrandwag die werkers in •n arbeldsfront sodat hulle nie meer aileen nie, dog saam met .di·e hele volk sal kan veg teen die uitbui· ters. Die O.B. het die stryd vir hier· die Afrikanerseuns en -dogters in die stede aangebind om te voorkom dat hulle Ianger teen hongerlone vir gewa­tenlose base sal werk.

Die vergadering is gesluit met die sing van die Volkslied.

JODE GEW AARSKU OM HUL DEEL TE DOEN

Arthur Barlow hot dit goed gedink om die Jade verlede week ' n sagte ver­maning te gee in verband met hul by­drae tot die oorlog en uitspattende bou­ding aan die tuisfront. Sy blad bevat 'n brief na n , Die Jade van Suid-Afri­ka" waarin hy hul aandng vest ig op dio anti-J oodse gevoel wa.t nan die toe.-

. neem is, waarvan selfs po.rlementslede van die Verenigde Party nie uitgesluit is nie. Hy prys hul lojaliteit en ,op­offerings" en verklaar dan dat die Jode ook van ·bul kant moet hydra om die gevoel teen bulle te bekamp : ,Julie moet ook jul deal doon. OnthOu, dat hoew.sl so baie van julie by die leer aao· gestuit het, daa·r nog •n groot aantal agtergebly het. Julie woon dig opme· kaar in dorpe en stede. Laat julie Rabbies en jul kultureel·ontwikkoelde manne aan julie volk se dat hulle oak, hoewel nie in die voglinie nie, hul dee! tuis moet bydra • . • Sotnmig·s van julie ·wat agterbly is genelg om op te kwis··

' tige wyse geld to spandeer, baio rond te ry en gro•ot en uit die beurt te praat, waardeur julie die aandag op julie ves· tig."

ROMMELVERWERKING: e Steenkool, bale mool !yn gemaak, vryf

messo blink. Met suurlemoensap natgemaak verwyder dlt vlckke va.n koperware.

NOOLJHULPFONO::J. r·u~K::,JE word gehou te

ALBERTON FEESKOPPIE op

6' MEI 1944 V.er~igting begin om 1 n.m.

BOEREGESELSKAP, BOERESPORT, . BOEREGEREGTE, BOERE­. JEUG-OPTOG MET ORKES.

Toespraak om 8-uur n.m.: '-~ - DIE KOMMANDANT-GENERAAL

(Dr. J . F. J. van Rensburi) U ERESKUL D !!

GEEN BESKERMING VIR BOER WAT 0.8.-LID IS "

Amptelike Vrae na Politiek Hoe daar van regenngswee teen boc­

re gediskrimineer word wat lid van die Ossewabrandw11g is, is nogeens bewys deur ' n voorval in Noo1d-Transvaal. ' n Boer van Waterberg wat baie las het van t iere en ander ongediertes wa.t sy beeste en ska.pe vang, bet aansoek gedoen m;n 'n geweer . Vir· sy doel bet hy 'n .303-geweer nodig. Nadat by aansoek gedoen het , is 'n pulisiesersant na sy plans gcstuur met 'n vo1·m waar­in 'n aantal n ae vir beantwoording vervat •is. Eon van die -vrae was wat die boer se poli tiek is. Hy het geantr woord dat by 'n Ossewabra,ndwag is. Die sersant het hierop verklaar dat hy dan nie •n grater geweer as ' n ' .22 sal kry nie. Gevra waarom nie, 'het hy gese omda~ die Ossilwabranllwag <lie kwaad in die land is .. Hy het verder te kenne gegee dat indien die boer net sou gese het dat hy ' n ,nasionatis" is, daar geen moeilikheid sou geviees hot nie. Die boer· se antwoord was da:t hy nou nog vaster aan die Ossewabrand· wag is, want dit bewys vir hom ·wi1! eintlik as die vyand van dio uitbuiters beskou wor.d. ·

Die gevolg van sy eerlike ant woord •is dat h ierdie boer se vee nou maar deur ongediertcs opgevreet kan word, · en as al die boere aan die Ossewabrand­wag behoort, sal die moeilikheid seker opgelos word met di&- insteUing van meer , vleislose dae". ·

VERJA.ARDAGI(ETTING

27 Aprll: MagrlcthOJ ·Retlef Botes, Merwe· ville; J. J . Lluls, Nababcep;· Joan Wagenaar, Kirkwood; Gurgen Peterson, Tlervlel; Ingrid Venter, Tarkastad; Hcndrlk Rohlandt, LQx­ton.

28 April : l \'a WOJgener, Ceres; J. J. de Wet, Stellenboscb; P etrus Johanlies Coetzee, Uplng­ton ; Delene Marland, Franshoek ; Wessel

.. Johaulles Marais, Hum.ansdorp; Gert Bruwer, DouglaS; He•ter v. d. Merwe, BoskuU; Gcra.rd Adr6 Coetzee, Elands.fonteln, Tvl. Gerard Moerdyl( van Rooy, P otehefstroom.

29 AprU: Franelaa du Preez, George; Pe· tronella. ~enekc, Uplngton; Usurla. Marais, Bellville.

30 AprU: Cha.rl P. du Plessis, Stellenboscb; ADnOJ Nleuwoudt, Stellenboseh; Ma.rthinus J. Kilian, Sldwlll; Grace Brink, Sutherland; Martus Frans Bester, Sldwlll; Elizabeth Ca.· t.harlna Nel, Kirkwood; Jacomlna P. VIsser, Nababecp.

1 Mel: Johanna. c. Els, Sidwlll; Ockert. .Bosch, Hwna nsdorp; Louis Louw, Dliljosa­pba.t.

2 lll el: Thomas Vermaak, P ort Elizabet h; Ja cobus GrundiiDg, Kirk wood; Elizabeth H. Radtmeyer, Ka.rr eedouw; Martina van Rens­burg, Loxton; Abraham Petrtl4 Schoeman, Vondellng. _

4 lllel: Hendrlk de Vllllers, Stellenboaeh; Andrew v •. d. Walt, Kaapstad; Jacoba Oost- • hutzen, Observatory; Yvonne Snyders, Parow ; Michael A. Sta.nder Sldwlll ; Johan Bendrlk Maritz, Barberton ; Andries du ~le~sls, Baltl· more.

BAN NOU OPGEHEF!

,SO HET HULLE GESTERF!"

• deur

G. JORDAAN Is non weer besld.kiJaar

6/ posvry.

VYF

Destcl nou - , ·oorraad bcperk.

OP DIE l'ERS: • , 'n Halfeeu van Letter·

' kunde uit Suid-A£rika. 1894-1944.

r •n Jlloemleslng nit werlce van skrywor8 aoos D 'ARnEZ, VON WIELLIGH, VAN BBUGOE N, J AN CELLIERS, LANGENliOVEN, J. H. DE \VAAL, lJYS KBIGE, ens., ultgegee tor aan­denklng- van ons 5G-jar1ge bes.taan 118 Bock-

handel en ultgcwers.

10/ 6 posvry. Beste! oumlddd llk - oplaag net 600 eksem­

plare.

H.A. U .1\'1.-Boekhandel Posbuo 288, Kerkatrnnt 3,

KAAPS'l'AD.

W. V 0 I G T (Eiens.) Ppk. Fa.brika.nte van

Kelder- en Besproeiings­masjinerie.

Bus 10, HUGENOOT, K.P.

DE KOCK SE G.ARAGES Foon llO

Voor trekkcrstraat,

.MtDDELBURG, Tranavo.a.J.

FOon 10 Hcrcfords traat,

GROBLERSDAL, Transvaal.

E ienaar: D. D. DE KOCK Agente \ '1r l'ontla.e en G.lll , Vragmotors

TOT U DI~NS! ..

V.M.K. AANBEVEEL.

M'EUBELS l'BYSE STYG VlNl't'lG.

KOOP NOV! ONS BOU ALLEENLlK GOEIE KWALlTElT

.M.EUBELS IN VOORRAA.O.

Werda Meubdhand~laan {!iendoms.) Beperk,

Groote Kerkgebou, KAAPSTAD. Posbus 210. . Foon 2·6806.

O.B.·OFFISIERE EN BRANDWAGTE, AANDAG l

·WAPENSKOU bled a:v dJenate aan u aa voorllgtlllgsorgaa.n m .b.t. dlens iAer- eo studlelaeronclerwerpe,

aowol ae m.b.t. nnder volkavraagstukke . Die K.G. a&' vnn Wa.pcnskon: .,Wapenakon,

die amptellke orgaan ..-an dlo A.!rlkaansc Naalonalc Stud~tebond, atam ult denkende lrrlnge vnn Jong Afrikaners wat trag ooo llelde.-held te vlDd en to vcrspret. All

eodrul.lg •verdlen dlt dlo nonkeurlge aandag van die sttyclend.e geledere."

WAPENSKOU verdloo •n plek In elke .Mrlkanerbnll. Teken oumlddeWk In b:v: Die Ultgewen,

\Vaponakoa, Baa 28, Stellenboseh. Die lDtdcDDJeld IS IS/~ vtr 4 altgn.wea per Jaa r.

HIER IS EK! SE: NET!! K 0 M NET·!!!

EIENQOMSAGENT

I As u 'n Plaas of Huis wil koop of verkoop, of Geld op verband wil leen in Betbal, Amersfoort, Wakkerstroom, Standerton,

of waar ook al - Raadpleeg- my.

M. J. CHURCH, V.R. - BETHAL

SES

Geklmsijueerde Adver.temiea

TA&ttl' VIJl 0£~IFISEEllDI: ADVE&TENSU:S:

llandoloa4verteDales: 3d. ~ woord, ml.nl· mum IS/· per pl&slng.

l'orooonlllto Advertenal~ : 2d. per woord ell Gd. vir elke at.oonder l!ke vererel!l - mlnl· mum f./· per plaetng. Advertenalegelde Ia atrcn.r voorultbetaalbaar . Stuur advertenaleo ..a.n Voorel&g Edme, Bpk., , Poebu.o H ll, JC&apl~d.

INTEKENOE LD. (Streng vooruttbetaalbaar). Deur ' Kom"'''-"do : IS/· per ja.e.r, 3/ · per

~fJu.r,

Nle dour ·Komroando maar dlrelt b7 Voor­atag Ed.m.e. Bpk.: 10/· per J&ar, 6/· per n&lfJ&ar.

Adreeverandertnge: 1/- per adreaverandertns.

G EBOORTE

BLO) f. - A&n mlH'. en me\·. B. D. Blom, Sutherland, •n frls O.B. · seun op l!l Maart. Naas die Heer ons tiifllgc dank ann ver· pleegster.

LOUBSE R. Aan Ryk en Antoinette (Rocher), Aurora, 'n fr!s ACrlkanerseun op 1~ April.

SLABBER. - Ann Veldkt. en mev. C. E. Slabber van 471c Hoo!straat, Pnar!, •n O.B.· aeun op Coe!e Vrydag, In die Rooihoogte Verpleeglnrlgtlng. Nons die Heer dank aan dokter en suster.

SWANEI'OEL. - Ann mnr. en mev. S\~B· nepoel, Woodstock, 'n !rls O.B.·dogter op lS April 1944. Naas die Hcer dank nan ,·r!ende, dokt er en v crp!cegster.

VAN JAARSVELD. - Aan mnr. en mev. M. v. G. van Jaarsveld •n !rls O.B.-seun op die 6de April. Nnas die Heer ons lnn!ge dank aan dokter en verpleesster.

VORSTER . Aan H/Komdt en mev. Vorster •n t rls O.B.·seun op 11 deser. Nnas God d&nk nan suster. Stcrkte. Lank !ewe die K.G.

VE RLO WIN G __._ VAN llOOY- JCOTZJl: : H!erm ee word die

vcrlow!ng bokend gemaalt van S!entj!e, die oudste dogter van mnr. en mev. H. F . Kotz~ van Reddersburr;, en Bcrtus, oudstc seun van p rot. en mev. D. J . van Rooy, v!ln Potchc'tstroom.

HU WE L IK

Sl'RASSDE ROER ~ OLIVIER : Ons twee, Nancy en Rc!nold trou D.V. op Satcrdag, 6 Mel 10H, In die N.G. Kerk. Cllr.lwUI!am, om 3-uur n.m. Gccn kaartjles In Clanwllllam d!$trlk. Vr!ende en belangstellendes word vrlendellk ultgenoo!. Resepsie: Stadsaal. Te· legramme: Masonic Hotel.

DOOD BER IG

JENSEN. - Repatr!us Ale.x Jensen, sesde scun va•n VIctor Cornelius Ma..'<im!llan Jensen. on Marla Magdalena Elizabeth Jensen (gebore van Stadcn). Alex was gcbore op 10 De· somber 1919 en Is gelnterneer 14 Janunr!o 1942. Doodgesk!et In Andalusia Interner!nga· !camp o·p 10 April 1944 om 9-uur n.m. Dood· bcr!g ontvnng deur sy d!epbedrocfdc oucrs In Rossettenvllle, Georgestrnat :>9, op 11 Apr!! om 3.55 n.m. Lyk opgestuur, en Is be· gro;wo vo.nult A.V. B.O.B. ·tnk, Johannesburg op 13 April om 3.40 n .m. Rus sag ons r;o· lletdc scun, God s laap n!e.

IN MEMO RIA M

BOJtOEU . - Vier jaar van een! narnho!d en at!l!c tranc Is verby en weer dink ons nan die onvergeetllke dag, 12 April 1940 toe ons l!ec eggenoot en papp!e deur die dood "an ons weggeneem is.

Die dood laat ly, maa-r kan n!c ske!, Jy Is maar aan sy onder sy. Jy Is by God en God by my In Chrlstus Is ons n!e geske!.

Sy verlangcnde eggenote en k!nd~rs, Wolseley.

HATTL"GH. - Weer herleec In ons harte die more van 18 April 1941; toe ons Vn<ler en grootvader Abraham Paul llatt!ngh, van ons verhu!s het te Lindley. Ons !~ • n kran­s!e \'an vergeet-my-n!etj!es deurvlcg met ver­lnnge en trnne op sy grot. Janse va11 Rens­burg tam!l!e, Ko·opera.sle, C!ocolnn.

PERSOONLIK

DIE EERSTE EGTE AFRlKAANSE AF· SLAERSBESIGHEID.- Veodusles word en!ge tyd op eo!ge plek gerel!!. In ons venduote !okn· le word artlkelo ook en!ge tyd utt die llnnd verkoop. Ona Is ook E!endomsagente eo ret!! "erbande. Afr1kannse Nnalonale Atslner~ eo Agentai<Ap Mn.ntai<Appy <Ed ms.> Ilpk., San­lam·Oe boa , PretoriA. F oon %,1300. - P o&­llna 1116.

HERHOLOT SE BOOM K W E KE RYE Posbus 660 JO HANNEBU RG

Koloseale voorraa d van ons beroem<re Yrag­tebomo, aile soorte, vroeg tot laat. Rooe In b ekoorllko Vorea mollngo. Honder de b estel· lings reed• goreeervcer, beepreek nou u benod!gbcde vtr Wlntorplantec!soon 19H, u voorkom daoo.rmee toleuretel!lng, u kry u ge· kooade ooorte, euper·geb&lto. bome, betrouba~e

d!ene en tevredenhe!d. S!eretrulke. Ultlandse borne, B!oekom, Denne· bOOmp!ee, Betnlngplante en Palma vtr somcr­

pl&nttng. o emuatreerde Eat&logua en Pla..Dt«!dl grat!o

a.an plantera. (2)

TE KOO P .

, -o

A NOELtEnPLANT E, mark en tentoonstel· l!ngaoorte, 7/6 per doayn posvry. 10%

word gc.keok aaon Noodbulpfonds. J . H . n <>Odl, Goedge\'Onden, P.K. Lonls Trlehardt ..

D IE YO!gende eersteklao uteaaad: Vroel! .Kaap plat gee! 7/8 per pond; AUlJtra lleee

bruin 8/8 per pond; Spa.anse bruin 6/ 6 per pond; Kaapee gee! (etrool kleur) 8/ 8 per pond. Koop regatreeka van die kwe· kor en ondersteu.n 1Ulle mede·Atrlkaner . Oert qo Booyeo , Bu. U , Uniondale.

GOED gebaalde Eerstegrand Lusern , :1/6; 'l'wcedegraad, 4/9; Gras gesny op Jusern ·

lnncle, 4/3; a llcs per 100 pond. v .o . s ., J{!rk· wood. Van J . H . St!emlo, rosbus •16, Klrl<­woocJ.

I (OOP DIRE J( VAN DIE nol:n. - Knapse gee! of stroo! u teso.ad t een 6/ 6 per

pond en Austral!ese bruin teen 6/ · per pond. Oocdgckeur volgens Goewerncments Scrtl!l· kaat No. 0670 en gcsert!!!seer Jl.B geeo ncl, vry, goed en akoon. Ook lusernsood, gesond en moo! t een £7 ·7 · 8 p er 203 pond. Ute­bolle, Australien bru le eo Kn.o.pso gee! t een 14/6 per mud. Xon~nt met bcste!l!og. D . Ill. v. d. Walt, P.K. Do Rus t , D l.st . Ouclts boom.

K ILP I£-COLLIJ:: skaaphondJ!ts. Reuntj!es !1·10·0, tenes !1. ouers ultatnande wer·

kers. Tenedenhe!d gewanrborg. J . J . JID.Br• hoH, l'osbas 1111, Ornatr-Relnet .

K OLJANDER, 3/ 8 per 3 pond pakk!e; Rool· beet-sand, 10/ • per pond oor die P os.

K.M.B. P . W. Kloppers, l'nul Kru,;eratrnat, Robertson.

L EKKER Hcun!ngblom-tec teen 6/· pe.r 10 pond pakklc. EenPOnd pakkle met hand

Ullgcsoek teen 1/·. Alles Posvry. Beste! van W . J. SnnJIM, l'.U:. A \•ontnur .

1\flSSTOW\V tl. - Ons bled ann gomao.lde Karoom!s t een 42/6 per ton, selower Un!e·

stns!es. :SO·lSO mengeel t een :15/· per ton, gelewer Un!c-etas!ee. Gaona loogns vir sout­lek. Die beste eoutlelc teen gcl!s!ek en haar· wurm teen 20/· per eak, V .O.S. o na laal· stas!es. Kontant m ot bestelllnc ann Naston:1le

. Knur> M!sslowwe, Po~bos 27, Lan~:ln.ngte, Tvl.

!t.~EOBELS. - Bcaock ot akryt aan die saak lf.l wanr u wno.rrl e, d!ens en tevredenhetd key. Pe trn-Meubel• llpk, Sentrnals trnnt %20. Pretnrll\. 1' n•huo 1350. Foon 2·0194.

OPREOGETEE J.DE Friesland bulletj!es. Va · der E!Cathn Walter No. 1:1602/12, 2de

pryswenner 1913, 1944 teen Kam p!oeo-bul; ult Baltenskro.nl N!co Arend No. 111~ys,"' Kamploen, by Hugenoot W!tster No. 19622/ 11, Knmp!oon, melk 18,000 pond In 300 do-e, by lste Pryewonner 8 gelling koe!c, Robertson' tentoonstclllng. A S. Zeeman, Goud.m)on, Rob ertson.

Randp!eeg Bennd6 vir die koop eo verlcoop van hulso. plotte en plase In Bloem font ein en dlstr!kte. Oeld besklkbaar teen lao rente· k oero. J. O. Benac16, Sn sbankcebon , B loem· tnntrln.

s r EELSJU:lE, g.,ero boot; bottelskele teen 3/9: Vlerk&nU&e koppe 4/6. U ooe Botlla,

r.s. Serpentine, D lst . George.

V ANS CONORETE P RODUOTS. - Terauo Kombuls· en handwO<Ibakke, ba ddens. sep·

Ueoe tcnks. p!lo.re. vloertel!ls . voertrOe. Enlo: lets In betnn. Dfrekt fure: P. W . •n r . 0 . vnn n cerdcn, P ot,;leterstrnat 2118, P retoria.

VARR E . - Large Black sossres en beertj!es, 4 mnnnde oud. Vader gere~:lstreer Be n·

moroblood, mocder vo'ib1oed. Prys £5·5·0. Vader, mocder en kle!ntj!es 1ste prys w en ­n ero nsook Conrad!e- en de Wet·bck er wen· ucrs. Gelewer K tnasvoor;rts. A . S . Zeem nn , Go uc.lnl)'n , lt.obert6on.

BE NODI G

J EERLING·VERPLEEOSTEJl;, 19 tot 30 jnnr oud. Vyt pond (£5) per m nand met kos

en !nwon!ng. Appllkant moet cen jnar bly. Rig a-ppllkas!es aan: 1\fn tronc, 1\uclthmd l' o.rl< Verpleeglnr:!g11og, \Yn lton·lnnn 13, · Aucl<lnnd P nrk, ,Jollannesbnr,;.

POTCHEF ST ROOM

A}'RlKA..."'ERS van Potclletalroom ondersteun die Su!d srasbuls. Aileen die beste kwa­

l!te!t vlc!s word veraka!. Gclcwer enlge deel van die dorp. Sold Sln,;lluls. A. P . , ., W )'k.

D .&..'\lES en Here Ul\1\rkllpptr. Permanente haar~:olw!ng. Hnndelanr In tabak en ran·

tnstesoedcre. Ao:ente vir die beroemde Elec· Uon-borlos!es. W. J . Orobh~laar, l{crkstma t 9Z, Potchcts lr<>om. Foon 330.

DIE nlombelc~ndc en bclroubn-re algcmene handel~bes!ghold. D!rel<lo tnvocrder~. Lo.nd ·

bougereedskap en Besproel!nr,sbenodlghede by die Potchetstroomsc 1\ollpcraUewe Handcls­veren!g!ng Bpk., Foon 620. l 'otche fs troom HandclluH'!I (J;;clmH.) llpl<. , l'c•llu• Ill. Telc· loons 2110 ~~~ 1119.

G ROl'S) lJ I), h oefsm!d , clcktr!ese en s uur· sto!swe!s!ng. punte nan p!oegslcare en

molorbakwcrk. RepurMles ' n spesial!telt. A!!c werk gewo.arborg. Jo', Or!de nhu)'s, Kerk­strnat 1 72, l'otchcf•troorn. l''oon 130.

VJ-;n ~· vall n!!e soorte. St>ultm!ddels vir !nsekte soos tampons, weerlu!se, vl!ee ens.

J:>lefproe!drnad vir ,·ensters.. Gewaarborgde d!ens. l'', Zeller , l 'olgletc rstm at 40, r otelJef­stroom, l'oon 3H .

OIIJ>cgeo d cu r Voorelnll' (Ed ms.) ll<!!perk, Kumcr 703 Orooto R e rkgebon , Adderley­otrnnt, Itul\1)811\d, en gcdrnk d enr Pro- Eccl t>-

oln-Drul<kccy, Die Laan, Stelleuboseb.

DIE O.B., WOENSDAG, 26 APRIL 1944.

0 .8 .-NOODHULPFONDS

2~ . FEBnUARIE T OT . 211 MAAllT l!IH (lJJsluJtoJJdc VcybchlsdnJ>vler!n,; Rol!ekto)

Die F!nnns!! !e Beheerkomltee vra dM vir kontrole doe!e!ndes, die bedrae ll!crna erken, noukeur!g veq;elyk moet word met die bedrne deur kommondo's aa<D bulle betroklco Geg!eda·

wnrtlere opgestuur. Indlen dao.r enlge verskll mns bestaan, moet bulle onmlddelllk In ver­blnd!ng tree met Organlsas!ehootlcwnrtler.

Geb tecf , A"

Kom. A: Kollekte versaderlng K.C. Hot· meycrsnal £2; \VeekUkse bydrno Velskoenkr!ns £1·6·4: Parow straatkol!ekte Vryheldsdng !36; 1n 7 kollekte Vryhe!dsdag £20·9·8; 2b0 k ollckte Vrybe!dsda g !30-12·0; lc7 kollekte Vryhe!ds· dag !16-10·0; Geoeraa!skap 1 kol!ekto V ry­h e!dsda g !109·2·9 ; Genernn!skap 1 lcollelcte Vryhe!dsda g 10/·: Bydrae v erga<lcr!ns KG. H ofmeyersaal 10/ · : l 0c2 kollekte Vryhe!ds· dag .£8·10·0 ; llb 3 en llbS kollekte Vry­he!dsdo.g £13-9·9; 10b6 en 10bl kollekto Vry­he!dsdag £6·3·0; 62c Kollcktc Vryhe!dsdag £6·15-9 ; 4dl , 4d.2, 4d6 en ·1d7 £).7-~·0: c. J. Grobbelnar, Ka.apstad £5; Jc6 orrerge!d £5· 1·4; l Oa kollek te Vryhe!dsdng £20·3·0: Vr!cnd Bellville £1·10-0; Vr!end Bcl!vJI!c 10/·: Dr. J. S. du Tolt, Seepunt !5; 2b2 £3·12·6: Remskoen toneelvcren!g!ng £6; 1bl en 4b0 !16·15·1: 1bS £16·5·3: 3 (Gencrao.lsl<ap) £99· 12·0; 4&3 en 4aS £S·10-2; l2b3 £0·10·0: Lys 651 Jansenvll!e \TOUCkommo.ndO !1·4·6; Gn £16-11-4; 2b7 !2-12·4: Vr!end T !crvlcl 3/·: 3c8 £2·10·0: Vroue veldkornclskap Koutje £1-10-0; 4a8 £8·10·0: Karoobosol!es Knapstad £2-14·0; Steunmekaar Knapstnd £2-H·O: l aS £20;:1a2 £14·12·3; 15e8 en 15c3 £9·10·9: 15b7 £16; 7a1 en 7a6 !S; 14&1 en 14a0 £41·4·6: Tbysie Redel!nghuys, Worcester !1; 10CS !2· 1·6: 12a10 !2·5·0: WeckJikse bydrae Veld· skoenkrlng !2·15·0: 1Gn1 .£23·5·6; Goed~;es!nde vrlend Stellenbosch £10; bel en bc6 !13; lla6 .£56·9-6; Sa3 £60; 13b2 !18·15·3: 8b3 :£10 ·8·0: 13c1 en 13c6 £25·1·6: llbl en 1lb6 £13·7-6; 3b6 £27·1·3: 4b2 !7·3·6: 5b8 !16·4·6: 10a6 £1·9-0; ·lcl £15·11·0: 9c7 £0·12·6; P. J . van H eerden BellvJI!e 10/·: W. F. Spies Worcester £1 ; 1a1 · £25·5·0: Sa7 £15; 8b6 £7· 1S-O; 15b2 ! 5 ; 51\3 £32·10·0: Wcekllkse bY· drno Veldsltoenl<rlng £1·7·1: 4n2 en 4o.7 :£8; Vrlend Kaaps tnd £1; Hnl7 !1·2·6: Hb· !41· 0·3. Totno.l £1,003·10·10.

Geb led ,n" Kom. B : 5o.1, 3, 6 en 8 £5·10·0: laS :£18·

16·6· 3a2 e n 3n7 !10 ·5·7 : Mev. van Anrdt, So· mer;et-Oos £3·10·2: Ga2 en ' Ga7 !27; 5n4 .£12; laS !19·9·3 : 5a2 •I' 5o.7 !0; 2e3 en 2e8

/ !6·14·10 ; 2b2 £12·10·0: 1al co la6 £102-12·15: 4e2 en c7 !40·15·0: 2c6 £8·6·6: Gel en cO !9·1·11 : 3c2 !6; 2c6 !2; 2c8 !2·4·7: 2a7 !1·17-6; 2n6 ! 2; 3c3 en 3e8 £29 ·:1-0: 3b6 ! 6·8·0: 3bl en 3b6 !76; 2b1 !12·6.(): 4a7 £5; 1b1 !1·12·1 : :lc3 en 5cS !23·3·6: 3al en 3a6 !39·11-7; 4cl .£20; 5e2 en 5C7 !5·1·0: Gn3 £3· 10·0. Totna l: !530·11·5.

Oebled ,C'' R om . C: 1 en 11 £35·:1·3: 2al en 2~ !17;

4M en 4bG £71; 4b7 £50; Gn7 !12·12·8: 7a7 £1·3·0: 7c2 £3·14·4.; 7d.2 en 7d8 £16·10·3; 8b6 £19·15·0; Se7 £10; 9bl en 9b6 £3·13·0: 9b3 en 9b8 £3·13·0: 9c3 en 9c8 .£20.·1·8: 10:l2 !28·11·4: 10C1 !12-10-4; 2al en 2a8 10/-; 2bl !1·15·6: 3nl en 3n6 !5; 3bl £:1; 3cl ! :1·15·9: 3c6 £13·13·9: 4a•7 £2; 4c2 en 4c7 £4; 5c1 !1; 6b8 S/ 9; 7a3 en 7a8 !2ll-10·0: 7&6 £4; 8c7 . !1; 9bl £2·6·6: 9-10 .£2; lOal .£3· 19·0; 10a2 !16·6·0; 1083 .£2·10·0: l0tL7 £~· 2·6; 10b l 17/·: 10b6 !1·0·6; 11 £1·18·15: Hoofk wart!erstnf 9/ ·; Dr. A. J. Grocnownld £1; 1 2/ 6: 283 en 2a8 £3·6·0: 3cl on 3c6 £2·S·11; 4b3 en 4b8 £13·8·0; lla6 !20; ()o.l en 6a6 £9; 6d6 £6·12-0; 6d61 £1·17·7 ; 7a3 en 7a8 !67··1·4: 7cl en 7c6 !10·4·2: 9a2 en 9ao7 !6; 9a 3 !1·10·0: 9b1 en 9b6 £7·6·0; l ObS £13·15-0 ; 10C2 £29·11·2. Tot.nnl: £643·8·0.

Oebled ,E., Kom. E : 1 £26·0-4; 1a7 £3·3·1: 1b1 !9·4-6;

lb7 £6-4-9; lc3 .£3·10·0: l eS !3·10·0: 2n2 !lt· 9·5: 2a7 £4·5·6 : 2b1 £1·10·10; 2b3 £1·10·9: 2b4 £1·10·10; 2b6 £1·10·9: 2b7 £S; 3 £12·12·1: 4a6 ! 34·14·7 ; 1bl !9·13-6; 4b2 £9·13·6; •lb3 .£9·13·6: 1b6 £9 ·13-7; 4b7 !9·13·7: •tel !11· 18·9; 4c2 £11·18·9: 4c3 £11·18·9: •lc7 !11· i 8·9; 4cS .£19-10·9; 5a .£61·1·3; Gb8 !2·10·0; Gal £10·7·0: Gn3 !6·2·2; 6n7 !10·7·0: GaS £6·2-3 ; 6bl £15· 6·4; Gb2 £17·8·6; Gb3 £6·17·9: 6b4 £16·1-9; 6b7 !6·17-9; 6b8 £15·0·1: Gc3 £12; 6c6 £4·3·0; 6c7 16/5; 7b3 £19·12·3: 7e £4·4·10; 7c2 !16·6·4; 7c6 £4!1-17·3: 7c7 £16·6-5 ; Sa £12; Sal !41; 8a7 !1-1·3·3: 9a1 £32-8·4 : 9bl .£6·13·1: 9b3 £6·13·1; 9b6 £6· 13·1: 9b8 £6-13·2: 9c2 .£3·1-9; 10:12 !~; 10a6 .£2·17·7: 10b2 !6; 10e2 £7·3·0: l 0c7 £7·3·0: laS £11; 1b2 .£23·0-6; 1b7 .£5-S-8; lb8 12/6: lc3 £11· 10·3; leS .£11·5·6: 2&1 !:S; 2a3 !2· 1S-o; 2aS £2; 2a6 .£5-4-3; 2n7t £lG·1CS·S: 2b1 !4·18· 6; 2b2 £2·1:1·6: 2bG !6; 3a2 .£1·3·11: 3n7 £2-6-0; 3bl £2-4·1: 3b2 £1·1·0: 3b6 !2-10·7; 3cl £3-3·0: 3c4 !9·8·0; 3c6 !:1·18·6: 4al !12·1·6: 4a6 !20·0·3: 4b3 £10·15·0: 4b6 £3·0-6; Gal 10/·: 6a8 !l·!l-6; 6b4 !14·1·0: 6b7 !5·8·0: 6c3 3/4; Gc6 !3·14-0; 6c7 £9· 16-6; Sb7 £3·5-6; 9a6 £1-10·0: 9e2 !3·9·0! 10c1 £1·3·0: Bydrne !7·!1·1. Totnal: !236-0·9.

BOE REJEOO

Ge blcd ,A'' ..

Kom. J A: 2b6 £1·11·0: 2b9 11/-; 3b6 £8; 9a1 en 9a6 !3·10·0: 13nl !2·5·3: 9n<6 2/6; J eanne en El!zabclh Boaman 11/3; 9c6 18/·: l3al £6·2-9; 11b2 £1·13·6; l3b2 .£1-2·11; 14bl £3·17·6. Totunl £29·17·8.

Gcb!eol , II" Rom . J B: V eldl<ornctsl<ap 6a2 en 6a7 :£2·

5-3 ; ' Vcldkornctskap 3al .£5; 3c3 en c8 !2·1·6: 1al en a6 !8·11·0; 1.c2 en c7 £5·5·5; A lta en Fan!c Bclcker, Ellso Ha-tlln&h, Alexander de W it . Dante, Ingrid en Hilmar Venter 7/-; 4a-. 2 en a7 Vryhe!dsdag .£:>·12·3: Mato en Salam du Tort orrerge!d 6/10; Albie VII· Joen, Nac.ldwerk 11·: Maryna Sommners Naaldwerk 2/6. Tota.a!: £29·15·9.

Geb!ed ,.E" Kom. J: 4b2 en 4 £14; 7c2 en 7 !4·11·10;

6c2 !1·3·9. Totanl £19·1:1·7.

Am ajuba Opbrcogs - Gebled ,F" J F IS:ll !2; JF4. £19·18·3. Totaal £21·18·3.

VERBOD OPGEHEF OP AFRIKAANSE HOEK

Nn. Yerneem word, is die boek , So Hot Rullo Gesterf", Afrikaanse bcwcr· king deur M. C. Rutten Yan G. Jor­dnan so ,Hoe Zij Stierven" tans weer vrygcstel van die 'verbod wat die rcgo- . J'ing 'n tyd gelede daarop gelo hct. Die Hollnndse uitgawe was nie belot nie, dog net die Afrikaanso, waarskynlik omdat laasgenoemcle 'n bykomendo hoofstuk bevat waarin van 'n !lltntal wrcde moorde op· Boere dent· Britso offisiere meegedeel word.

Die bookie is geskryf om dio holdo­dood vnn 'n aantal Afrikaners by hul volk in gedagte te hou, en dit is ver­krygbaar van d.ie H .A.U.llf.-Bookhan· del, Kaapstad.

AFRIKANERS KOM TERUG

Sametrekking van Offi. sier e Wek Belangstelling

Op Sa.terclag, 1 April, hot die Gene­raalska.p B5 (Por t, Elizabeth) sy offi­siereriiad-samot.rekking to Humans.dorp gehou. ~

Die ver r igtinge is voorafgegaa n deur ' n cpenbare vergadering wat hestwa t belangstelling g e.wek het, daar ' n hale paar Afrikaners die begeerte uitgc· s preek het om weer aan to sluit.

Die sametrokking was deurgaans ge­kenmork deur die- pragtigo spangees van hiordie Generaalskap, onwankel· bare ~eloof in die Ossewabrandwag en ' n geosdrif wat sy hoogtepunt bereik bet toe die Gebicdsleier bfgonl. J. H. lV[oolman on hfgenl. D . Fourie die saal binne~otree hot.. Soos cen man h~ die aanwosigos op aandag gekom. Die toe­sprn.lco van hiord io tweo leiers bet, 'n bosonde1· groot indruk op die aanwesi­gos nagolaat,.

Die vorrigtings was onder beheer van dio offisior-in-bevel, genl. F . W. Bur­nett.

Genl. Burnett het ondcrneem om aan die Hoofkommandantskap wat die ~rootste bedrag met Ossewabrandwng­dag ingovorder het., ' n pragtige beeld van die KommanQa,nt-generaal te skenk. Die werk is die vrug van mev. J. C. Smith, eggenote van hoofkour:i t . J. C. Smith.

Die goneraal wens die I.."Unstenares te bcdank vir die kunsstuk as ook \-ir die wyse waarop sy haar lmns tot beskik­king van die Ossewabrandwag stel.­(Ingestuur.)

------------------En Hy ts 'n Leerhoof ·

V.olftens Router het die Amerikannst' lcorhoof, genl. Marshall, die vol~onde vorskoning vir hul neder]a.ag in ItaliC gcgeo: ,Die Geallieorde oppot·bovel wil nie d ie Geallieerde bevolhobbors toelaat om te vinnig op te ruk nio, aau­gcsion baie van D uitsland se puiJ<:­divisics van die Russiese front dour die Italiaanse veldtog vasgehou word. 'n Skielike deurbraak in Italie sal hiordio troepe vir ander fronte vrystel."

I n die m;litere taal \'an 'n Boor sal dit lui: verloor die Duitsers, word bulle sterker.

VAN FABRIEK BOER

DffiEK . AAN

Kapkartu!e £10. Swanr £13·10·0: Enkel KM· t ulg £8·1~·0: Mu!ltu!e £1:1: Donkletu!e £7-10·0: Tooms vir Mu!le 16/8: Tooms vir Perde 13/6; Tooms vir Donkles 8/6: L!gte Halters 6/ ·; Swnnr 9/6: Sanls kompleet !:1: Borep!ate vir Donk!ea (l[g) 6/·: Swaar 9/6; Borsplate vir Voormune £1 -6-0; Ar;ter £1-8-6. K.~I.B. Onm!ddelllkke anewer!ng op ontva.ngs

van Bestelllngs. Tevredenheld sewaarbors. Geen K .n .A anewer!ng.

Volkskoper Mark Deperk, Wolhateretraat 62, Newtown.

JOHANNE SBURG.

P. A. WILKE N llf AltE LAcA.R, VEND OA.FSLA..EB

DOE DELBEREDDERAA.B

• lloof!mntcor: Spoorbondl<asgeboo,

D E Vl LLrt.:USSTRAAT 111, JOHANNESBV.RO. (Tcle!oon : 33·1706 en 33·0138)

• Tnkkantore:

R A.N DFONTEIN, H oof• traat 19. Foon 671260. P OTOHEFSTROOll, Kerkstraat 67. F oon 187.