wereld… is de ruimte voor verbetering.’ en...WAARNEMEN ZONDER OORDELEN Je mag me gerust vertellen Wat ik wel of niet deed, En ook wat je ervan vindt, Maar haal die twee alsjeblieft

Groeien en ontwikkelen doe je samen!

Workshop Onderwijsdag 2016

‘Verbindend &

Effectief Communiceren’

‘De grootste ruimte ter

wereld… is de ruimte voor

verbetering.’

This is your life!

Film: Holstee Manifesto

Agenda …

Doel & Intro

Kennismaking, wat is jouw woord?

Wat is gedrag? Wat zegt onderzoek?

DISC Gedragsstijlen

Waar sta je in het kwadrant?

De 4P’s & DISC Grafiek

Ons brein en Feedback

Verbindend communiceren

Praktijkoefeningen

QUIZ

Doel van de workshop is …

Vanuit verbinding van hart tot hart communiceren zodat je meer verbinding

creëert en effectiever wordt in je communicatie d.m.v.:

Herkennen en begrijpen van je eigen gedrag

Herkennen en inzicht hebben in het gedrag van de ander.

Inzicht in de communicatie voorkeuren van de ander zodat je meer

rekening kunt houden met deze voorkeuren.

Handig om te weten …

Trainingstijden en pauzes

09.45 uur : Start Workshop 1

12.15 uur : Lunch

13.45 uur : Start Workshop 2

16.15 uur : Einde workshop

Roken en bellen

Toiletgebruik

Praktijksituaties

Feedbackbericht

Ground rules…

Wat spreken we met elkaar af?

Respect voor elkaar.

Ieder is medeverantwoordelijk voor zijn eigen leerproces.

Vertrouwelijk (What happens in Vegas stays in Vegas).

Veiligheid …

Tijd is redelijk kort, graag op tijd terug

….

Teken het volgende na

A

B

B

A

C C

Doe wat hier staat

Verbind nu A met A.

Verbind daarna B met B.

En verbind tenslotte C met C.

Blijf daarbij binnen het kader.

Lijnen mogen elkaar niet kruisen.

Lijnen mogen niet door de A, B en C blokken heenlopen.

Succes!

A

B

B

A

C C

A

B

B

A

C C

Oplossing

van

A

naar

A

A

B

B

A

C C

Oplossing

van

B

naar

B

A

B

B

A

C C

Oplossing

Succes

begint

bij

DOEN!

Film: Terminale serieusheid‘Doen is de beste manier van denken’

Na deze workshop ….

Heb je meer inzicht in hoe gedrag tot uiting komt, hoe je overkomt op de

ander en welk effect dat heeft.

Je krijgt aanknopingspunten om verschillende gedragsstijlen te

herkennen en ontdek je hoe je hier op een gepaste wijze

mee om kunnen gaan.

Je leert dus hoe je jouw communicatie optimaal kan afstemmen op de

ander, waardoor jij je doelen beter zult bereiken.

Kennismaking …

Jouw woord is …

Vertel aan de hand van de kaart dat je hebt gekozen iets nieuws van je wat de

ander vermoedelijk niet weet.

Je hebt allemaal meerdere competenties. Noem één van deze competenties

waar je het meest trots op bent, in één woord.

Gedrag is …

Waarneembare interactie van een individu met zijn omgeving.

Gedrag is wat mensen dag in, dag uit, van elkaar te zien krijgen en waarop zij

reageren en acteren.

Gedrag gaat over hoe we de dingen doen die we doen.

Er is geen GOED of FOUT. Alleen effectief of ineffectief.

Onderzoek toont aan…

… Hoeveel procent van ons gedrag is bewust?

En hoeveel procent onbewust?

Onderzoek toont aan…

Mensen zijn gewoontedieren!5% = Bewust

95% = Onbewust

Vandaag….

Gaan we het onbewuste – bewust maken

Carl Gustav Jung (1875 – 1961)

4 Assen …Uitdagende Omgeving

Introvert Extravert

Mensgericht

Taakgericht

Goedgezinde Omgeving

Pro-actiefReflectief

Ga in het kwadrant(en) staan waarvan jij denkt dat het beste op jouw van

toepassing is. Er kunnen ook meerdere zijn….

Kijk vervolgens om je heen, staan je collega’s goed? Zo niet, geef ze

feedback!

Opdracht 2 - 10 minuten

De 4P’s …Uitdagende Omgeving

Introvert Extravert

Mensgericht

Taakgericht

Goedgezind Omgeving

Pro-actiefReflectief

Reflectief Actief

Uitdagend

Bevestigend

D

Wat meet DISC - D

Beschrijf je eigen gedrag volgens DISC aan de hand van

onderstaande punten:

Benoem twee kwaliteiten

Benoem een aandachtspunt

Wat herken je van jezelf?

Wat kun je echt niet plaatsen?


Bedenk hoe moeilijk het is jezelf te

veranderen en….

je begrijpt hoe klein de kans is dat je

Anderen kunt veranderen

Wie herkent…

… één van de volgende situaties:

• Dichtklappen omdat je je geïntimideerd voelt

• Irritatie vanwege ongestructureerdheid of breedsprakigheid van de

ander

• De gedachte ‘een beetje meer tempo graag’

• Geen idee hebben wat de ander denkt

• Ongemak vanwege lange stiltes (en dat je jezelf hoort ratelen)

saai

besluiteloos

wantrouwig

pietluttig

afstandelijk

agressief

intolerant

overheersend

confronterend

opgefokt

gedwee

traag

zeurderig

koppig

onzeker

ongeloofwaardig

oppervlakkig

overdreven

indiscreet

chaotisch

Percepties

Welke gedragskleur zie je?Wat doet Sjors niet goed?

Wie kent het o zo bekende debat tussen JFK en Nixon uit 1960 niet? http://www.history.com/videos/the-first-

jfk-nixon-debate#eisenhower-defeats-stevenson

Uit dat debat bleek dat het natuurlijk belangrijk is wát je zegt, maar dat het minstens zo belangrijk is het hóe

je het zegt. Terwijl de radioluisteraars ervan overtuigd waren dan Nixon had gewonnen, waren de

televisiekijkers ervan overtuigd dat JKF de winnaar was. Hoe kom jij over bij je collega’s?

Niet zozeer wat je zegt, maar vooral hoe je het

zegt bepaald het effect van je communicatie.

Inhoud 7 %

Woordkeus en intonatie 38 %

Lichaamstaal 55 %

_____ +

Boodschap 100 %

http://www.history.com/videos/the-first-jfk-nixon-debate

Feedback geef je vanuit de juiste grondtoon. Is gericht op

groei (heeft een doel) en is actueel.

Gedrag

Benoem wat je registreert bij de ander.

Gevoel

Als je iets voelt, benoem dan dit gevoel dat het gedrag

van de ander bij jou veroorzaakt.

Gevolg

Benoem wat het gevolg is van het gedrag dat je

waarneemt.

Gewenst

Ga het gesprek aan over het gewenste gedrag, zodat de

ander zichzelf kan ontwikkelen.

Sta open voor feedback en doe er je voordeel mee.

Dank

Bedank de ander voor de feedback. Diegene is

waarschijnlijk uit zijn/haar comfortzone gestapt om jou

te helpen groeien.

Open

Sta open en wees geïnteresseerd in de boodschap die je

krijgt. Verdedig jezelf niet.

Vraag

Luister goed, vat samen en vraag om verduidelijking,

zodat je de ontvangen feedback goed begrijpt.

Beslis

Beoordeel de waarde van de ontvangen feedback en

beslis wat je ermee wilt doen en koppel dit terug.

Groei vraagt om feedback.

Feedback ontvangen = DOVBFeedback geven = G’s

Feedback?

Feedback?

DRAAIT DE MOLEN NAAR RECHTS OF NAAR LINKS?

Feedback?

Emotionele breinInstinctief fysiek & sociaal overleven

Rationele breinDenken, beslissen, impulsbeheersing

AMYGDALA

Ontspannen

Feedback?

Impulsieve reactie: Emotie, vechten, vluchten, afhaken.

Rationele reactie: ‘Ja maar jij...’‘Hij snapt niet dat...’

AMYGDALA

Stress

Bron: NeuroOnderzoek Dr. Relly Nadler, ‘The Amygdala Hijack’

Sta op voor Feedback

AMYGDALA KAPING

Feedback?

StatusZekerheid

AutonomieErbij horen

Rechtvaardigheid

maar ook op sociaal overleven:

ONZE AMYGDALA IS GERICHT OP

Bron: NeuroOnderzoek David Rock

Fysiek overleven

Feedback?

Emotionele breinInstinctief fysiek & sociaal overleven

Rationele breinDenken, beslissen, impulsbeheersing

AMYGDALA

Ontspannen

Feedback

HOE KUNNEN WE RESULTAAT VERSNELLEN?

Feedback

STAP 1.

STEL VRAGEN

(GEEF FEEDBACK IN EEN VRAGENDE VORM)

VRAAG ZELF REGELMATIG OM FEEDBACK

Feedback?

Stel activerende toekomstgerichte vragen

• Wat was je doel?

• Wat heb je gedaan?

• Welke feedback heb je ontvangen?

• Wat is je belangrijkste inzicht?

• Wat ga je met dat inzicht doen?

• Wat gaat dat opleveren?

STEL VRAGEN!

Feedback?

STAP 2.

ZORG DAT JULLIE ONTSPANNEN ZIJN

Feedback

STAP 3.

FOCUS OP GEZAMENLIJK DOEL

Feedback

STAP 4.

ZOEK VANUIT VERBINDING NAAR EEN OPLOSSING

Feedback?

WIE ZIT ER AAN HET ROER? JE AMYGDALA… OF JIJ?

Feedback?

WAARNEMEN ZONDER OORDELEN

Je mag me gerust vertellen

Wat ik wel of niet deed,

En ook wat je ervan vindt,

Maar haal die twee alsjeblieft niet door elkaar.

Als je verwarring wilt scheppen,

Dan kan ik je vertellen hoe je dat moet doen:

Maak geen onderscheid tussen wat ik doe

En hoe jij erop reageert.

Vertel me dat je teleurgesteld bent,

Over wat ik nog niet heb gedaan,

Maar als je me onverantwoordelijk noemt,

Zal me dat niet motiveren

………….

- Marshall Rosenberg

Verbindend CommunicerenScheiding aanbrengen tussen waarnemen en oordelen

Wat anderen doen kan wel de aanleiding maar niet de oorzaak zijn van onze

gevoelens

Vier mogelijkheden om een negatieve boodschap te ontvangen:

1) Onszelf de schuld geven

2) Anderen de schuld geven

3) Ons gewaarworden van onze eigen gevoelens en behoeften

4) Ons richten op de gevoelens en behoeften van de ander

Verwijt de ander niet maar geef aan wat je behoefte is.

Verbindend CommunicerenVerantwoordelijkheid nemen voor onze gevoelens

Iemand aanspreken op zijn gedrag kan op 2 verschillende manieren.

1) Je schreeuwt tegen mijn en dat is doet niet goed Verwijt

2) Ik vind het fijn als je rustig tegen mij praat Behoefte

Verbindend CommunicerenJe behoefte uitspreken

Gebruik positieve taal Wat we wel willen.

Verwoord je verzoeken in de vorm van concrete acties

Koppel je gevoel aan je verzoek. Zonder je gevoel eraan te koppelen kan een verzoek overkomen als een eis

Twee keuzes bij een eis:

Zich onderwerpen

Of rebelleren

Laat waardering blijken als de ander ingaat op je verzoek

Reflectie: vraag aan je gesprekspartner

1) Wat voel je bij mijn uiteenzetting?

2) Wat denk je?

3) Ben je bereid een bepaalde actie te ondernemen.

Verbindend CommunicerenHoe doe je dat?

Doel:

Op een goede manier feedback geven

Situatie:

Je constateert dat één van jouw collega’s de interne beleidsregels van ROC

negeert. Deze collega is van overtuigt dat hij in belang van ROC handelt. Je wilt

deze collega aanspreken op zijn ongepast gedrag en het feit dat hij duidelijke

instructies negeert. Het gedrag van deze collega is tegengesteld aan dat van jou,

hoog rood /geel /groen /blauw.

Werkwijze:

Vijf groepen van 3, waarbij één collega de observator is. Let op de

communicatievoorkeuren.

Criteria:

Feedback regels / Als groep de belangrijkste inzichten delen


Drama

Drama-driehoek

Slachtoffer

RedderAanklager‘Jij hebt dit gedaan!’ Geeft

anderen de schuld

‘Wie kan ik helpen?’

Doet het werk van anderen.

‘Help!’

Doen alsof ze het niet kunnen …

Buitenstaander

‘Het is hun probleem!’

Negeert het drama.

Kwaliteiten-driehoek

Kwetsbaar

HelpenAssertief

Kwaliteit

‘Wat is mijn aandeel hierin? Wat

die van jou?’

‘Wil ik wel helpen? Wat kan die

ander zelf?’

‘Wat kan ik zelf?

Waar heb ik hulp nodig?’

Verantwoordelijk

‘Wat ik zie is..’

Geeft feedback op de situatie

Doel:

Hoe motiveer je de ander?

Situatie:

Door je leidinggevende word je gevraagd om met Jan samen te werken aan een

groot project. Je voelt je vereerd met deze opdracht echter je baalt dat je met Jan

moet samenwerken. Jan staat bekend om zijn lastig gedrag. Je hebt een afspraak

gemaakt met Jan. Hoe kan je dit gesprek het beste:

- Voorbereiden, Voeren & Afsluiten

Het gedrag van Jan is tegengesteld aan dat van jou, hoog rood /geel /groen /blauw.

Werkwijze:

Vijf groepen van 3, waarbij één collega de observator is. Let op de

communicatievoorkeuren.

Criteria:

Feedback regels / Als groep de belangrijkste inzichten delen


Kernkwadrant

Daadkracht

Geduld

Drammerigheid

Passiviteit

Teveel van

het goede

Positief

tegenover-

gestelde

Positief

tegenover-

gestelde

Teveel van

het goede

-/-

ValkuilKernkwaliteit

UitdagingAllergie

Gedrag Kernkwaliteit Valkuil Uitdaging Allergie

D

D

I

I

S

S

C

C

Snelle beslisser

…..

…

Enthousiast

Collegiaal

…..

……

Kwaliteitsgericht

……

Arrogant

Controlegebrek

….

…..

Onderdanig

Starheid

….

Doordacht

…

Controleren

Inhoudelijk

Delegeren

……..

……

Snel werken

Besluiteloos

Onderdanig

….

…..

……

Arrogant

Maling aan regels

…..

DISC en kernkwaliteiten

Gedrag Kernkwaliteit Valkuil Uitdaging Allergie

D

D

I

I

S

S

C

C

Snelle beslisser

Zelfverzekerd

Vertrouwen

Enthousiast

Collegiaal

Vriendelijk

Procedureel

Kwaliteitsgericht

Ondoordacht

Arrogant

Controlegebrek

Oppervlakkig

Werk overnemen

Onderdanig

Starheid

Traagheid

Doordacht

Vriendelijk

Controleren

Inhoudelijk

Delegeren

Assertief

Flexibiliteit

Snel werken

Besluiteloos

Onderdanig

Betuttelen

Saai

Afschuiven

Arrogant

Maling aan regels

Gebrek aan kwaliteit

DISC en kernkwaliteiten

Kennis quiz … Vraag 1

Welke kleur-letter combinatie hieronder is correct?

1. D S C I

2. S C D I

3. D C I S

4. I S D C ?



Welke stelling is volgens jullie waar?

1. Gedrag heeft alleen maar goede kanten

2. Gedrag kun je niet aanpassen

3. Gedrag is wie je bent

4. Geen van de stellingen is waar ?


Gedrag zegt iets over onze….

1. aanpak (hoe we de dingen doen)

2. talenten (wat we kunnen)

3. kennis (wat we weten)

4. waarden (wat we belangrijk vinden) ?


Welke 2 Gedragsstijlen vinden het fijn als de omgeving meewerkt en hen welgezind is?

1. D en I

2. I en S

3. S en C

4. C en D ?


Welke Gedragsstijl vindt het prettig om rust, regelmaat en routine te scheppen?

1. D

2. I

3. S

4. C ?


Welke gedragsstijl lapt regels en procedures nog wel eens aan de laars?

1. Lage D

2. Hoge S

3. Lage C

4. Hoge I ?


Welke Gedragsstijl zien jullie op deze foto?

?


En welke Gedragsstijl zien jullie op deze foto?

?


Welke 2 Gedragsstijlen denken graag eerst na voordat zij reageren?

1. D en C

2. I en S

3. I en D

4. S en C ?


Welke Gedragsstijl vindt het prettig om te zeggen waar op het staat?

1. D

2. I

3. S

4. C ?


Rob neemt de tijd om rustig naar anderen te luisteren.

Aan welke Gedragsstijl denken jullie?

1. D

2. I

3. S

4. C ?


Wat is volgens jullie de beste manier een iemand met een hoge D stijl te benaderen?

1. Wees duidelijk, direct, kom ter zake

2. Laat tijd voor het sociale element

3. Stel u ongedwongen, informeel op

4. Kom met tastbaar en concreet

bewijsmateriaal ?


Met responsgedrag wordt bedoeld, het gedrag dat we laten zien…

1. als we gezellig onder elkaar zijn

2. in reactie op onze omgeving

3. als we erg gestrest zijn

4. omdat ons basisgedrag niet goed is ?


Maria kan op anderen nog wel eens een chaotische indruk maken. Welke Gedragsstijl heeft Maria volgens jullie?

1. D

2. I

3. S

4. C ?


Peter heeft een hoge C-stijl, Irene een hoge I.

Wat is de kern van mogelijk onbegrip?

1. P is saai, I is levendig

2. P wil kritisch toetsen, I wil mensen verbinden

3. I is oppervlakkig, P diepgaand

4. P wil uitdagen, I wil helpen ?

Welke inzichten …

Wat zijn de belangrijkste inzichten voor jou?

Veranker deze inzichten voor jezelf. Dit doe je onder andere door het op te schrijven.

“Everybody

is a genius.

But if you

judge a fish

by its ability

to climb a

tree, it will

live its whole

life believing

that it is

stupid.”

Documents

wereld… is de ruimte voor verbetering.’ en...WAARNEMEN ZONDER OORDELEN Je mag me gerust vertellen Wat ik wel of niet deed, En ook wat je ervan vindt, Maar haal die twee alsjeblieft