WINE FOLLYHét cursusboek voor iedere

toekomstige vinoloog

Madeline Puckette en Justin Hammack

WineFolly_FM_pi-viii.indd 3 04-05-16 13:30

Inleiding vi

basisBEGRIPPEN

Basisfeiten over wijn 2

Wijn proeven 12

Wijn bewaren en serveren 22

Welke wijn bij welk gerecht 30

WIJNSTIJLEN

Wijnstijlen 40

Mousserende wijn 44

Fris-fruitige witte wijn 54

Volle witte wijn 70

Expressieve witte wijn 80

Rosé 92

Fruitige rode wijn 96

Soepele rode wijn 102

Stevige rode wijn 130

Dessertwijn 158

WIJNLANDEN

Wijnlanden wereldwijd 176

Argentinië 178

Australië 180

Chili 184

Duitsland 186

Frankrijk 188

Italië 196

Nieuw-Zeeland 200

Oostenrijk 202

Portugal 204

Spanje 206

Verenigde Staten 208

Zuid-Afrika 216

Woordenlijst 218

Register 221

Bronnen en dankwoord 230

Inhoud

v

WineFolly_FM_pi-viii.indd 5 04-05-16 13:30

34

Inleiding

Hou je van wijn? Wil je er meer over leren? Dit boek is bestemd voor iedereen die op

zoek is naar eenvoudige tips waarmee de uitdagende wijnwereld toegankelijk wordt ge-

maakt. Het bevat praktische informatie waarmee je direct een lekkere wijn kunt kiezen

en ervan kunt genieten.

Bezoek de informatie van Wine Folly gratis online. De website wordt ondersteund

door honderdduizenden abonnees en wordt gebruikt door zowel consumenten als

professionals.

Meer weten? Kijk online.

http://winefolly.com/book

› Honderden artikelen

› Instructievideo’s

› Naslagwerken

› Gidsen en kaarten

Deze gids is met opzet beperkt gehouden. Het boek

is een visueel naslagwerk, speciaal gericht op alledaagse

wijndrinkers. Hierin vind je:

› Basiskennis over wijn

› informatie over proeven, serveren en bewaren

› een compendium van 55 verschillende wijnen

› 20 uitgebreide wijnkaarten

vi

WineFolly_FM_pi-viii.indd 6 04-05-16 13:30

34

WAAROM LEREN OVER WIJN

opdrachten

Misschien wil je een voorraad heerlijke, waardevolle wijnen aanleggen. Of misschien

wil je met verstand van zaken de wijnlijst doornemen als je uit eten gaat. Leren over

wijn begint met het besef dat de wijnwereld een stuk groter is dan we denken.

Gelukkig hoeft wijn geen ingewikkeld onderwerp te zijn, als je maar enige basiskennis

bezit. Met een goede basis kun je betere aankoopkeuzes maken en beter proeven.

Als je de volgende opdrachten uitvoert, weet je straks meer over het kiezen en

proeven van wijn.

Er is keuze uit ruim duizend

wijnsoorten…

Proef minstens 34 van de 55 wijnen

uit dit boek (maar niet allemaal

tegelijk!). Maak uitgebreide proef-

notities (pag. 21).

Probeer minstens één wijn uit elk

van de 12 landen (pag. 176-217).

Leer je favoriete cépagewijn blind te

proeven (pag. 12-21).

Er zijn duizenden wijnstreken met

unieke wijnen…

Elke dag worden er gemiddeld

600 nieuwe wijnen uitgebracht…

vii

WineFolly_FM_pi-viii.indd 7 04-05-16 13:30

WineFolly_FM_pi-viii.indd 8 04-05-16 13:30

BASISBEGRIPPEN

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 1 04-05-16 10:57

IN EEN FLES WIJN

WATER

ALCOHOL

ZUREN, MINERALENGLYCEROL, SUIKER

10%105

11%120

12%135

15%180

16%195

% VOL CALORIEËN

13%150

14%165

5 GLAZEN150 ML

1 GLASDROGE WIJN

Basisfeiten over wijn

WAT IS WIJN

FEITEN OVER FLESSEN

BASISKENMERKEN

VAN WIJN

Definitie van wijn, druivenrassen,

wijnstreken en wat er in een fles

wijn zit.

Definities van de vijf basis­

kenmerken van wijn: alcohol­

gehalte, zuurgraad, tannine,

zoetheid en body.

Over drinken, sulfieten, fles­

formaten en etiketten.

2

win

efo

lly.c

om

/ le

arn

/ b

asic

s

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 2 04-05-16 10:57

IN EEN FLES WIJN

WATER

ALCOHOL

ZUREN, MINERALENGLYCEROL, SUIKER

10%105

11%120

12%135

15%180

16%195

% VOL CALORIEËN

13%150

14%165

5 GLAZEN150 ML

1 GLASDROGE WIJN

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 3 04-05-16 10:57

€ € € € €

CHAMPAGNE, FRANKRIJK

PerzikKweepeer Appel

Non-millésimé (non-vintage) wijnen

rijpen minstens 15 maanden.

Millésimé (vintage) champagne rijpt

minstens 36 maanden.

Cuvée spéciale champagne rijpt

gemiddeld 6-7 jaar en ontwikkelt zo

nootachtige tertiaire aroma’s.

Ruim 90% van alle champagne wordt

geproduceerd als brut – met nog

geen halve gram suiker per glas.

DRUIVEN: Champagne produceert

zowel witte wijn als rosé en gebruikt

daarvoor deze drie druivenvariëteiten:

VEEL VOORKOMEND

PINOT NOIR

Voegt aroma’s van

sinaasappel en rood fruit toe.

NON-MILLÉSIMÉ

Consistente huisstijlwijnen.

BLANC DE BLANCS

100% Chardonnaywijnen.

BLANC DE NOIRS

Wijn van P. Noir en P. Meunier.

ROSÉ

Rosé met rood fruit.

MILLÉSIMÉ & CUVÉE SPÉCIALE

Gerijpte champagnewijnen.

PINOT MEUNIER

Voegt rijke aroma’s en gele

appel toe.

CHARDONNAY

Voegt citrusaroma’s en

marsepein toe.

Framboos

KOEL OOGSTJAAR WARM OOGSTJAAR

geproduceerd in

Herkomst: Champagne, Frankrijk

10 JAAR

€ 30+

IJSKOUD

FLÛTE OF WIT

33.600 HECTARE

FRUIT

BODY

BEENDROOG

ZUURGRAAD

ALCOHOLPERZIK CITRUS WITTE

KERS AMANDEL TOAST

‘sjam-pan-je’

Méthode traditionnelle

Vijg

Rod

e pruim

Aalbes

Framboos

Witte kers

Aardbei

Abrikoos

Perzik

Gele appel

Suikermeloen

Peer

KweepeerSinaasappelraspCitroenjamGrapefru

itCitroenA

man

del

Kam

perf

oelie

Kam

ille

Lelie

Toast

Biscotti

Brioche

BiscuitHazelnootAmandelDeeg

Kokos

Marsepein

Vanille

Romig

Rook

Krijtsto

f

Nat g

rind

Gem

ber

Hon

ing

Ged

roog

de

Go

uden

rozi

jnBLOEMIG/KRUIDIG

CITRUS

BO

OM

FRUIT/M

ELOEN

ROOD FRUIT GEDROOGD FRUIT

AARDE/O

VERI

G

SEC

UN

DA

IR

M

ET H

OU

TARO

MA

T

ERTIAIR

Pijnboompit

abrik

oos

Binn

enka

nt c

itroe

nsch

il

dominante aroma’s

mogelijke aroma’s

Profiel

Champagne

48

win

efo

lly.c

om

/ le

arn

/ w

ine

/ ch

amp

agne

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 48 04-05-16 10:57

€ € € € €

CHAMPAGNE, FRANKRIJK

PerzikKweepeer Appel

Non-millésimé (non-vintage) wijnen

rijpen minstens 15 maanden.

Millésimé (vintage) champagne rijpt

minstens 36 maanden.

Cuvée spéciale champagne rijpt

gemiddeld 6-7 jaar en ontwikkelt zo

nootachtige tertiaire aroma’s.

Ruim 90% van alle champagne wordt

geproduceerd als brut – met nog

geen halve gram suiker per glas.

DRUIVEN: Champagne produceert

zowel witte wijn als rosé en gebruikt

daarvoor deze drie druivenvariëteiten:

VEEL VOORKOMEND

PINOT NOIR

Voegt aroma’s van

sinaasappel en rood fruit toe.

NON-MILLÉSIMÉ

Consistente huisstijlwijnen.

BLANC DE BLANCS

100% Chardonnaywijnen.

BLANC DE NOIRS

Wijn van P. Noir en P. Meunier.

ROSÉ

Rosé met rood fruit.

MILLÉSIMÉ & CUVÉE SPÉCIALE

Gerijpte champagnewijnen.

PINOT MEUNIER

Voegt rijke aroma’s en gele

appel toe.

CHARDONNAY

Voegt citrusaroma’s en

marsepein toe.

Framboos

KOEL OOGSTJAAR WARM OOGSTJAAR

geproduceerd in

Herkomst: Champagne, Frankrijk

10 JAAR

€ 30+

IJSKOUD

FLÛTE OF WIT

33.600 HECTARE

FRUIT

BODY

BEENDROOG

ZUURGRAAD

ALCOHOLPERZIK CITRUS WITTE

KERS AMANDEL TOAST

‘sjam-pan-je’

Méthode traditionnelle

Vijg

Rod

e pruim

Aalbes

Framboos

Witte kers

Aardbei

Abrikoos

Perzik

Gele appel

Suikermeloen

Peer

KweepeerSinaasappelraspCitroenjamGrapefru

itCitroenA

man

del

Kam

perf

oelie

Kam

ille

Lelie

Toast

Biscotti

Brioche

BiscuitHazelnootAmandelDeeg

Kokos

Marsepein

Vanille

Romig

Rook

Krijtsto

f

Nat g

rind

Gem

ber

Hon

ing

Ged

roog

de

Go

uden

rozi

jn

BLOEMIG/KRUIDIG

CITRUS

BO

OM

FRUIT/M

ELOEN

ROOD FRUIT GEDROOGD FRUIT

AARDE/O

VERI

G

SEC

UN

DA

IR

M

ET H

OU

TARO

MA

T

ERTIAIR

Pijnboompit

abrik

oos

Binn

enka

nt c

itroe

nsch

il

49

winefo

lly.com

/ learn / wine / cham

pag

ne

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 49 04-05-16 10:57

€ € € € €

EMILIA-ROMAGNA EN LOMBARDIJE, ITALIË

BraamRabarber Bosaardbei

Lambrusco is de naam van ruim

dertien inheemse wijndruiven, elk

met hun eigen kenmerken. De twee

meest geplante lambruscosoorten

zijn Lambrusco Salamino en

Lambrusco Grasparossa.

Op kwaliteitslambrusco staat de

aanduiding DOC of ‘Denominazione

di Origine Controllata.’ De andere

veelgebruikte classificatie is IGT:

‘Indicazione Geografica Tipica.’

ZOETHEID

DROGE LAMBRUSCO

LAMBRUSCO DI SORBARA

LAMBRUSCO ROSATO (ROSÉ)

Zoek naar ‘secco’ op het

etiket voor een droge stijl.

HALFDROGE LAMBRUSCO

Het woord ‘semisecco’ duidt

op een halfdroge stijl.

ZOETE LAMBRUSCO

De woorden ‘dolce’ en

‘amabile’ geven een zoete

stijl aan.

LAMBRUSCO GRASPAROSSA

LAMBRUSCO REGGIANO

LAMBRUSCO SALAMINO DI SANTA CROCE

Zoete kers

KOEL OOGSTJAAR WARM OOGSTJAAR

VERBOUWD in

Herkomst: noorden van Italië

12.400HECTARE

MAX. 2 JAAR

€ 5 - € 10

KOUD

WIT OF ROOD

VEEL VOORKOMEND

ROOD FRUIT & BLOEMEN

Een lichtere stijl met deze

soorten:

ZWART FRUIT & POTAARDE

Een steviger stijl met deze

soorten:

FRUIT

BODY

HALFDROOG

ZUURGRAAD

ALCOHOLKERS AARDBEI BOYSENBES

BLOEM

IG/KRUID

IG

ROOD FRUIT

ZWA

RT F

RUIT

AARDE

SECUNDAIR

Cherry co

la

Grote kers

Aalbes

Oregano

Rabarber

Anijs

ViooltjeRoos

Iris

Hib

iscu

sCrèm

e fraîche

PotaardeBessensaus

Blauwe bes

Braam

Boysenbes

Fram

boos

Bos

aard

bei

RABARBER HIBISCUS

‘lam-broes-koo’

Méthode charmat

mogelijke aroma’s

dominante aroma’sProfiel

Lambrusco

50

win

efo

lly.c

om

/ le

arn

/ w

ine

/ la

mb

rusc

o

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 50 04-05-16 10:57

€ € € € €

EMILIA-ROMAGNA EN LOMBARDIJE, ITALIË

BraamRabarber Bosaardbei

Lambrusco is de naam van ruim

dertien inheemse wijndruiven, elk

met hun eigen kenmerken. De twee

meest geplante lambruscosoorten

zijn Lambrusco Salamino en

Lambrusco Grasparossa.

Op kwaliteitslambrusco staat de

aanduiding DOC of ‘Denominazione

di Origine Controllata.’ De andere

veelgebruikte classificatie is IGT:

‘Indicazione Geografica Tipica.’

ZOETHEID

DROGE LAMBRUSCO

LAMBRUSCO DI SORBARA

LAMBRUSCO ROSATO (ROSÉ)

Zoek naar ‘secco’ op het

etiket voor een droge stijl.

HALFDROGE LAMBRUSCO

Het woord ‘semisecco’ duidt

op een halfdroge stijl.

ZOETE LAMBRUSCO

De woorden ‘dolce’ en

‘amabile’ geven een zoete

stijl aan.

LAMBRUSCO GRASPAROSSA

LAMBRUSCO REGGIANO

LAMBRUSCO SALAMINO DI SANTA CROCE

Zoete kers

KOEL OOGSTJAAR WARM OOGSTJAAR

VERBOUWD in

Herkomst: noorden van Italië

12.400HECTARE

MAX. 2 JAAR

€ 5 - € 10

KOUD

WIT OF ROOD

VEEL VOORKOMEND

ROOD FRUIT & BLOEMEN

Een lichtere stijl met deze

soorten:

ZWART FRUIT & POTAARDE

Een steviger stijl met deze

soorten:

FRUIT

BODY

HALFDROOG

ZUURGRAAD

ALCOHOLKERS AARDBEI BOYSENBES

BLOEM

IG/KRUID

IG

ROOD FRUIT

ZWA

RT F

RUIT

AARDE

SECUNDAIR

Cherry co

la

Grote kers

Aalbes

Oregano

Rabarber

Anijs

Viooltje

Roos

Iris

Hib

iscu

sCrèm

e fraîche

Potaarde

Bessensaus

Blauwe bes

Braam

Boysenbes

Fram

boos

Bos

aard

bei

RABARBER HIBISCUS

‘lam-broes-koo’

Méthode charmat

51

winefo

lly.com

/ learn / wine / lam

bru

sco

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 51 04-05-16 10:57

€ € € € €

VENETO EN FRUILI, ITALIË

AbrikoosKweepeer Groene appel Rijpe peer

KOEL OOGSTJAAR WARM OOGSTJAAR

geproduceerd IN

Herkomst: noorden van Italië

MAX. 2 JAAR

€ 5 - € 10

IJSKOUD

WIT

6100 HECTARE

Prosecco heeft een druk van

ongeveer 3 atmosfeer.

Combineer Prosecco eens met

gerookt vlees en fruitige hapjes als

meloen omwikkeld met prosciutto.

Prosecco laat zich ook prima

combineren met lichtpittige

Aziatische gerechten zoals pad thai

en Vietnamese mie.

ZOETHEID

EXTRA DRY: 12–17 GR/L RS

Iets meer dan een halve

gram suiker per glas.

DRY: 17–32 GR/L RS

Tot 1 gram suiker per glas.

BRUT: 0-12 GR/L RS

Tot een halve gram suiker

per glas.PROSECCO

De meest voorkomende soort

Prosecco.

PROSECCO SUPERIORE

Een hogere kwaliteit op basis van

productiestandaarden.

CONEGLIANO VALDOBBIADENEEN COLLI ASOLANI

Twee uitzonderlijke substreken

waar ‘millesimato’ (enkel oogst-

jaar) Proseccowijnen worden

geproduceerd.

KWALITEIT: De drie voornaamste

kwaliteitsniveaus van Prosecco zijn:

FRUIT

BODY

DROOG

ZUURGRAAD

ALCOHOLSUIKER-

MELOENGROENE

APPEL PEER KAMPERFOELIE ROOM

‘pro-sekko’

Méthode charmat

CITRUS BOO

MFRUIT/M

ELOEN

TROPISCH FR

UIT

KR

UID

IG/B

LOEM

IG

A

ARDE/OVERIG

SECUNDAIR

Ab

rikoo

s

Witvlezige perzik

Suikermeloen

Gele appel

Peer

Groene appel

Kweepeer

Grapef

ruit

Citr

oenr

asp

Citr

oen

Ro

mig

HoningZilt

CitrusbloesemGardenia

Kamperfoelie

Acacia

Alcoholvr

ije vr

uchtenbowl

Anan

as

Kiw

i

Sinaasappelschil

mogelijke aroma’s

dominante aroma’sProfiel

Prosecco

52

win

efo

lly.c

om

/ le

arn

/ w

ine

/ p

rose

cco

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 52 04-05-16 10:57

€ € € € €

VENETO EN FRUILI, ITALIË

AbrikoosKweepeer Groene appel Rijpe peer

KOEL OOGSTJAAR WARM OOGSTJAAR

geproduceerd IN

Herkomst: noorden van Italië

MAX. 2 JAAR

€ 5 - € 10

IJSKOUD

WIT

6100 HECTARE

Prosecco heeft een druk van

ongeveer 3 atmosfeer.

Combineer Prosecco eens met

gerookt vlees en fruitige hapjes als

meloen omwikkeld met prosciutto.

Prosecco laat zich ook prima

combineren met lichtpittige

Aziatische gerechten zoals pad thai

en Vietnamese mie.

ZOETHEID

EXTRA DRY: 12–17 GR/L RS

Iets meer dan een halve

gram suiker per glas.

DRY: 17–32 GR/L RS

Tot 1 gram suiker per glas.

BRUT: 0-12 GR/L RS

Tot een halve gram suiker

per glas.PROSECCO

De meest voorkomende soort

Prosecco.

PROSECCO SUPERIORE

Een hogere kwaliteit op basis van

productiestandaarden.

CONEGLIANO VALDOBBIADENEEN COLLI ASOLANI

Twee uitzonderlijke substreken

waar ‘millesimato’ (enkel oogst-

jaar) Proseccowijnen worden

geproduceerd.

KWALITEIT: De drie voornaamste

kwaliteitsniveaus van Prosecco zijn:

FRUIT

BODY

DROOG

ZUURGRAAD

ALCOHOLSUIKER-

MELOENGROENE

APPEL PEER KAMPERFOELIE ROOM

‘pro-sekko’

Méthode charmat

CITRUS BOO

MFRUIT/M

ELOEN

TROPISCH FR

UIT

KR

UID

IG/B

LOEM

IG

A

ARDE/OVERIG

SECUNDAIR

Ab

rikoo

s

Witvlezige perzik

Suikermeloen

Gele appel

Peer

Groene appel

Kweepeer

Grapef

ruit

Citr

oenr

asp

Citr

oen

Ro

mig

HoningZilt

CitrusbloesemGardenia

Kamperfoelie

Acacia

Alcoholvr

ije vr

uchtenbowl

Anan

as

Kiw

i

Sinaasappelschil

53

winefo

lly.com

/ learn / wine / p

rosecco

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 53 04-05-16 10:57

Druiventrossen worden ontsteeld.

Witte of blauwe wijndruiven worden

verzameld en gesorteerd.

Druiven worden geperst en

gescheiden van schillen en pitten.

Sap vergist tot wijn; zonder schillen.

Wijn wordt korte tijd gekoeld in

opslagtanks om te bezinken en te

stabiliseren.

Kort daarna worden de wijnen

geklaard, gebotteld en uitgebracht.

Fris-fruitige witte wijn

Albariño

Grüner Veltliner

Muscadet

Pinot Gris

Sauvignon Blanc

Soave

Vermentino

Fris­fruitige witte wijnen staan

bekend om hun droge en

verfrissend wrange smaak. De

meeste fris­fruitige witte wijnen

zijn bedoeld om jong te worden

gedronken, wanneer hun zuur­

graad en stevig fruit maximaal zijn.

54

win

efo

lly.c

om

/ le

arn

/ st

yle

/ lig

ht-b

od

ied

-whi

te

WineFolly_TX_p1-232_NL.indd 54 04-05-16 10:57