Program adaptacyjny:

„Witamy w naszym przedszkolu”

opracowany przez Radę Pedagogiczną

Samorządowego Przedszkola Nr 67 w Krakowie

2

Spis treści:

1. Wstęp…………………………………………………………………………………..3

2.Adaptacja dziecka w przedszkolu – jak należy rozumieć to pojęcie …………….…….4

3. Rola wychowawcy a dobry start dziecka w przedszkolu….…………..……………….7

4. Założenia programu adaptacyjnego…………………………………………………...10

5. Cele główne programu adaptacyjnego………………………………………………...11

6.Cele szczegółowe programu adaptacyjnego…………………………………………...11

7. Procedury osiągania celów…………………………………………………….............12

8. Metody i formy służące realizacji programu adaptacyjnego………………….............13

9. Zadania przedszkola w adaptacji dziecka i rodziców do środowiska przedszkolnego..15

10.Przewidywane efekty………………………………………………………………....15

11. Treści programowe…………………………………………………………………..16

12.Ewaluacja…………. ………………………………………………………………....20

13.Litaratura …………. ………………………………………………………………....20

14. Załączniki:

- Rady dla rodziców : Jak ułatwić dziecku start w przedszkolu ………...…………21

- Ankieta dla rodziców………………………………………...…………………...22

3

Wstęp

Pójście do przedszkola jest pierwszym krokiem do samodzielności, dlatego

powinniśmy dołożyć wszelkich starań, aby dla każdego dziecka te ważne doświadczenia

społeczne były pozytywne. Chwila przekroczenia progu przedszkola jest dla niego

doniosłym przeżyciem. Perspektywa „stania się przedszkolakiem” wzbudza wiele

przeciwstawnych emocji. Z jednej strony chęć i ciekawość bycia wśród innych dzieci,

a z drugiej zaś obawa i lek przed tym, co nieznane i obce.

Sytuacja taka to stan natury, który towarzyszy prawie każdemu dziecku

podejmującemu edukację przedszkolną. Pójście do przedszkola wymaga zarówno od

samego dziecka jak i rodziców zmiany środowiska i dotychczasowego trybu życia.

Pojawiają się nowi ludzie, nowe wymagania, zwiększa się zakres obowiązków. A każda

taka zmiana przynosi ze sobą różne przeżycia i te radosne, pożądane i zbyt trudne

i bolesne . Dzieci przychodzą z różnych środowisk rodzinnych. Ich rodzice prezentują

różne postawy, wartości i zwyczaje.

Najtrudniej zaadoptować się do warunków przedszkola dzieciom które :

- są nieśmiałe, lękliwe,

- mają nadopiekuńczych rodziców,

- miały przykre kontakty z obcymi dorosłymi,

- mają nieudaną próbę adaptacji w przedszkolu,

- miały dotychczas mały kontakt z rówieśnikami.

Każdego roku tysiące dzieci idzie do przedszkola bez wcześniejszego

przygotowania, zostając w nim już pierwszego dnia przez kilka godzin bez bliskich mu

osób. Doświadczenie to rozpoczyna proces adaptacji do nowego środowiska

i rozpoczyna bardzo ważny etap w życiu dziecka i jego rodziny. Należy zatem poświęcić

mu wiele uwagi i starań by proces ten przebiegał w miarę łagodnie i bezstresowo.

Adaptacja nie dotyczy tylko dzieci najmłodszych – jest to problem także dla dzieci

starszych.

4

Program „Witamy w naszym przedszkolu” – skierowany jest do dzieci i rodziców, aby

przybliżyli im pracę przedszkola, problematyki adaptacji dziecka w środowisku

przedszkolnym.

Opracowanie niniejsze zawiera różnorodne propozycje metodyczne i organizacyjne do

zastosowania w pracy z dziećmi nowo przyjętymi do przedszkola i stanowi bazę

dalszych, twórczych poszukiwań w tym kierunku.

Adaptacja dziecka w przedszkolu – jak należy rozumieć to

pojęcie.

„Adaptacja, czyli przystosowanie określa się jako proces lub wynik procesu uzyskania

równowagi między potrzebami jednostki, a warunkami otoczenia społecznego”.1

Wyrazem adaptacji małego dziecka do przedszkola jest umiejętność zaspokojenia potrzeb

własnych w tym środowisku oraz zdolność do spełniania stawianych pytań.2

Pojęcie adaptacji należy rozumieć jako pewien proces w wyniku, którego uzyskujemy

równowagę między potrzebami jednostki, a warunkami otoczenia. Inaczej mówiąc, jest to

przystosowanie w szerokim znaczeniu.

Adaptacja ma doniosłe znaczenie w życiu człowieka ponieważ jest to mechanizm, który

wykorzystujemy przez całe swoje życie. Dziecko wchodząc w nowe środowisko jakim

jest przedszkole nie jest przygotowane do życia zespołowego. Dodatkowo sytuację

pogarsza fakt nieznajomości pomieszczeń sprzętów i ludzi, którzy będą sprawować nad

nimi opiekę. W życiu dziecka musi nastąpić wiele zmian w celu opanowania złożonych

zadań dotyczących między innymi zaspakajania swoich potrzeb czy też przyswajania

norm i zasad współżycia w grupie.

Rodzice zapisując dziecko do przedszkola, często pytają na ile dziecko powinno być

przygotowane, samodzielne, co powinno umieć. Odpowiedz wiąże się z informacją,

kiedy dziecko osiąga dojrzałość przedszkolną. Grażyna Sochaczewska dr psychologii od

5

wielu lat zajmująca się problemami adaptacji dzieci 3i4-letnich tak określa dojrzałość

przedszkolną:

„Jest to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju fizycznego, umysłowego oraz

społeczno-emocjonalnego, jaki pozwala mu na pozostawanie kilka godzin codziennie pod

opieką personelu przedszkola i współuczestniczenie w zajęciach tam prowadzonych”.3

Rozłąka z rodzicami, zwłaszcza z matką jest dla wielu dzieci bardzo trudna. Widocznie to

jest w reakcjach towarzyszących dzieciom- niektóre płaczą, inne stawiają opór.

Na podstawie badań E. Wilgockiej-Okoń, H. Nartowskiej, G. Sochaczewskiej i E.B.

Hurlock opisujących zachowań dzieci przystosowanych do nowego środowiska

opracowano listę kryteriów przystosowania dziecka do przedszkola.

Są to dzieci, które :

- Pozytywnie wyrażają się o przedszkolu, chcą do niego uczęszczać, osiągają

zadowolenie osobiste z kontaktów z rówieśnikami, nauczycielką.

- W przedszkolu podejmują zabawę, przejawiają w niej pomysłowość i inicjatywę,

są zainteresowane jej treścią także wtedy gdy jest ona samotna.

- Wywiązują się dostatecznie z zadań stawianych przez grupę rówieśniczą z własnej

inicjatywy nawiązuje kontakty słowne z dziećmi i dorosłymi.

- Przejawiają akceptację dla osób dorosłych i dzieci przebywających w ich kręgu,

maja pozytywny stosunek do pełnienia drobnych ról i prac społecznych, interesują

się wydarzeniami w grupie.

- Wyrażają chęć współdziałania z innymi w rozwiązywaniu pojawiających się

trudności, w pełnieniu roli przedszkolaka.

Za nieprzystosowane uważa się dziecko, które przez dłuższy czas przejawia

zachowanie świadczące o złym samopoczuciu oraz różniące się znacząco od zachowania

w okresie poprzedzającym wstąpienie do przedszkola, a więc:

- Podczas rozstania z rodzicami dziecko płacze, nie pozwala na pozostawienie go

w nowym środowisku.

- Negatywnie wyraża się o przedszkolu, nie chce do niego przychodzić.

6

- Obniżenie nastroju, płaczliwości, niepokój nerwowy lub ogólne podniecenie,

napięcie.

- Brak lub nieprawidłowe kontakty z rówieśnikami, unikanie ich lub

niepodejmowanie proponowanych przez nauczycielkę i dzieci.

- Płacz, agresja, silny sprzeciw dominują w zachowaniu dziecka w sytuacjach

z nowym bodźcem, z drobnymi trudnościami.

- Nie podejmuje zabawy lub jest ona czynnością jednostajną, monotematyczna,

- Pojawienie się zachowań, np.: obgryzanie paznokci, uporczywe kręcenie palców,

włosów itd...

- Zaburzenie snu, łaknienia, nawrót moczenia, jąkanie,

- Zauważona przez rodziców wyraźna zmiana w zachowaniu dziecka po rozpoczęciu

uczęszczania do przedszkola.

W celu zmniejszenia dramatu przystosowania, którego niestety nie da się uniknąć

przedszkole powinno stworzyć swój własny model warunków adaptacyjnych.

Model ten powinien zawierać:

- kierunki działań pedagogicznych opartych na wiedzy o rozwoju dziecka

- uwzględniać potrzeby dziecka i oczekiwania rodziców

- uwzględniać oczekiwania przedszkola wobec dziecka i jego rodziców

Adaptacja to bardzo ważny okres w procesie wychowania przedszkolnego,

dlatego powinien przebiegać stopniowo, według określonego planu działań z pełnym

zaangażowaniem całej społeczności przedszkolnej (dyrektor, nauczyciele, personel

obsługi, rodzice), w oparciu o pewne zasady obowiązujące w danej grupie.

Chodzi o to, aby proces ten zawsze sprzyjał wszechstronnemu rozwojowi dziecka

i wzbogacał doświadczenie życiowe dziecka, które zdecyduje o jego chęci przebywania

w przedszkolu razem z dziećmi i dorosłymi.

7

Rola wychowawcy a dobry start dziecka w przedszkolu.

Istotną rolę w adaptacji dziecka do przedszkola odgrywa nauczyciel-wychowawca

grupy. Na nim właśnie spoczywa obowiązek pomocy dziecku i jego rodzinie w trudnych

chwilach przystosowania się do nowych warunków środowiska przedszkolnego.

Szczególnie istotnym momentem adaptacji są pierwsze wizyty dziecka i rodziców

w przedszkolu, które służyć mają wzajemnemu poznaniu się i nawiązaniu bliższych

kontaktów. Nauczyciel powinien wtedy zadbać o miłą i rodzinną atmosferę, umożliwiając

uczestnictwo zarówno dziecka jak i jego rodziców we wspólnych zabawach, grach

a nawet uroczystościach przedszkolnych. Podczas takich spotkań możne nastąpić

wzajemna wymiana informacji na podstawie rozmów, pogadanek czy też w oparciu

o ankietę przeprowadzoną wśród rodziców. Nauczyciel pełniący opiekę nad dziećmi

w tym okresie musi wykazać dużo cierpliwości i pokory. Powinien stworzyć wyjątkową

atmosferę życzliwości, ciepła i spokoju. Zaakceptować każde dziecko, które wchodzi do

grupy i szanować je będąc z nim blisko i bawiąc się z nim. Pozwalać mu samodzielnie

odkrywać rzeczy nieznane i cieszyć się razem z nim i innymi dziećmi z tych odkryć.

Obok udzielanych rad i wskazówek nauczyciel powinien wysłuchać tego, co dziecko ma

do powiedzenia i pozwolić mu na wyrażanie swoich emocji. Ważną sprawą jest również

to, aby w procesie uspołecznienia przyszłego przedszkola przeważały emocje pozytywne.

Należy zatem dostarczać i utrwalać wśród dzieci takie emocje, jak radość, miłość,

czułość czy zadowolenie, gdyż tylko takie emocje pozwalają integrować się dziecku

z nieznanym mu środowiskiem. Nauczyciel, który przyjmuje dziecko do swojej grupy

w klimacie otwartości, czułości, wzajemnego poszanowania i współdziałania zapewni

dziecku dobry start w struktury życia społeczności przedszkolnej, gwarantując

pomyślność przebiegu procesu adaptacji.

Przedszkole stara się czynić, co tylko możliwe, aby pobyt dziecka poza domem

rodzinnym był dla niego jak najmniej przykry, a jednocześnie korzystny dla rozwoju.

W podejmowaniu tych działań pomocny jest nauczyciel i współpracujący z nim rodzice.

8

Czyniąc przedszkole miejscem przyjaznym dla dziecka staramy się:

- pomóc mu przyzwyczaić się do warunków przedszkola,

- zapewnić odpowiednie towarzystwo,

- właściwie zagospodarować otoczenie,

- czas pobytu wypełnić zajęciami przyjemnymi, zgodnie z potrzebami dzieci,

- dzieciom mającym trudności pomóc im w przezwyciężaniu,

- rodziców zapoznać z zasadami panującymi w przedszkolu i obowiązującymi

zwyczajami,

- nawzajem poznać się i zaprzyjaźnić z dzieckiem,

- pokazać rodzicom metody pracy z dziećmi.

Czynniki wpływające na dobrą i złą adaptację

Adaptację ułatwia:

- racjonalne podjęcie decyzji,

- pozytywne myślenie o placówce (zaufanie do personelu),

- poznanie placówki przez dziecko,

- wcześniejsze dostarczenie dziecku doświadczeń przebywania z innymi dorosłymi,

bycia bez mamy,

- umożliwienie kontaktów z innymi dziećmi,

- usamodzielnianie dziecka,

- jasne ustalenie reguł gry i konsekwencja w ich przestrzeganiu (kto, gdzie, kiedy,

dlaczego),

- stopniowe przyzwyczajanie dziecka do placówki (krótki czas pobytu, towarzyszenie

dziecku),

- akceptacja dziecka i rozumienie jego stresu, wspieranie dziecka,

9

- okazywanie spokoju, poczucia bezpieczeństwa podczas rozstania,

- czas na bycie z dzieckiem po odebraniu z przedszkola,

- ujednolicenie rytmu życia w przedszkolu i w domu.

Adaptację utrudnia:

- niepewność decyzji,

- brak zaufania do placówki, podejrzliwość wobec personelu,

- wyrzuty sumienia, niepokój, lęk, poczucie zagrożenia,

- nieznajomość placówki,

- brak jasnych reguł, zmienność

- traktowanie dziecka przedmiotowo,

- brak doświadczeń społecznych w kontaktach z innymi dorosłymi i dziećmi,

- nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka w czynnościach związanych z samoobsługą,

- " złe" przyzwyczajenia dziecka (zasypianie z dzieckiem),

- " rzucenie na głęboką wodę"- pełny wymiar godzin,

- straszenie przedszkolem,

- pośpiech, zdenerwowanie, spóźnianie- brak czasu dla dziecka, zabieganie,

- brak zrozumienia dla trudnych zachowań dziecka, obrażanie się na dziecko,

odrzucenie.

10

Założenia programu adaptacyjnego

Wieloletnie obserwacje momentu przekroczenia progu przedszkola przez nowo

przyjęte dzieci wskazują na trudności, z jakimi znoszą one rozłąkę ze swoimi rodzicami.

Trudności dotyczą nie tylko samych dzieci, dotyczą również rodziców oraz personelu

przedszkola.

Program adaptacyjny jest działaniem pedagogicznym, które sprzyja rozładowaniu

negatywnych doznań dziecka wywołanych gwałtownym rozstaniem z rodzicami

i brakiem wiedzy o nowym środowisku.

Włączenie najbliższych w poznawanie przez dziecko nowego środowiska

wychowawczego ułatwi mu nawiązanie kontaktu

z nauczycielką i rówieśnikami w warunkach komfortu psychicznego.

Program „Witamy w naszym przedszkolu” ma ułatwić dziecku przekroczenie

progu przedszkola, skrócić okres aklimatyzacji, zintegrować ze sobą dzieci i rodziców.

Założenia programowe:

- program adaptacyjny oparty jest na wiedzy o rozwoju dziecka,

- określa system wzajemnych oddziaływań pedagogicznych oraz organizacyjnych

przedszkola i rodziny w celu stworzenia dzieciom pomocy w zaadaptowaniu się

w nowym środowisku przedszkolnym.

11

Cele główne programu adaptacyjnego

W adaptacji dziecka do przedszkola bardzo ważnym zadaniem jest prawidłowe

pokierowanie procesem wychowawczo-dydaktycznym, który umożliwia osiągnięcie

zakładanych celów:

Ukierunkowane na dzieci:

Zaspakajanie podstawowej potrzeby psychicznej dzieci- poczucia bezpieczeństwa.

Adaptacja nowych dzieci w nowym środowisku.

Pokonanie przez dzieci barier i stresów związanych z koniecznością przebywania

w nowym otoczeniu i rozłąki z rodziną.

Wspomaganie dzieci w budowaniu pozytywnego obrazu siebie.

Nabywanie przez dzieci umiejętności dostosowanych do swoich możliwości

rozwojowych.

Ukierunkowane na rodziców:

Zapoznanie rodziców ze sposobami przygotowania dzieci do pozostawienia ich

w przedszkolu.

Zapoznanie rodziców z przedszkolem, jego funkcjami i zadaniami oraz

umożliwianie uczestnictwa w codziennym życiu przedszkola.

Cele szczegółowe programu adaptacyjnego

1. Ułatwianie dzieciom przekroczenie progu dom-przedszkole.

2. Stwarzanie warunków do pełnego poznania pracy przedszkola przed pójściem

dziecka.

3. Zdobycie zaufania dziecka i rodziców do nauczycieli i naszego przedszkola.

4. Włączenie rodziców do procesu wychowania.

5. Przygotowanie dziecka do życia w nowym środowisku wychowawczym.

6. Integrowanie rodziców między sobą.

7. Budowanie pozytywnego obrazu własnej osoby.

8. Przygotowanie rodziców do udzielania dziecku wsparcia.

12

9. Nawiązanie bliskiego, serdecznego kontaktu w relacjach: nauczyciel- dziecko,

nauczyciel- rodzic.

Procedury osiągania celów

Prowadzenie zabaw z dziećmi, przy współudziale rodziców, wpływające na poznanie

nowego otoczenia, działanie w nim, wyrażanie swoich emocji i uczuć oraz radzenia sobie

z nimi. Zabawy te ułatwią integrację grupy, akceptację i rozumienie siebie i innych.

Propozycja zabaw:

zabawy umożliwiające poznawanie i korzystanie z sali zabaw, łazienki, szatni, holu

oraz ich wyposażenia,

zabawy pozwalające poznać swoje emocje, drama,

zabawy integracyjne,

zabawy pozwalające poznać swoje ciało i innych,

zabawy muzyczno-ruchowe i opowieści ruchowe,

zabawy słowne, opowiadania, bajki, teatrzyki, historyjki obrazkowe,

uroczystości przedszkolne,

zajęcia z rodzicami.

Formy kontaktów z rodzicami:

rozmowy indywidualne,

zajęcia otwarte,

zebrania informacyjne,

13

gazetki i tablice edukacyjne,

uroczystości przedszkolne i festyn rodzinny.

Metody i formy służące realizacji programu adaptacyjnego

Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje się dużym ładunkiem

emocjonalnym. Realizując założenia programu należy tak dobrać metody i formy, by

efekt był jak najlepszy. W pracy z dzieckiem podstawową formą działalności jest zabawa.

W zabawie w sposób naturalny, nie stresujący dziecko- bawiąc się uczy. Jest ona celem

sama w sobie. Dzięki zabawie dziecko zaspakaja swoje potrzeby fizyczne, psychiczne,

społeczne, a także ciekawość poznawczą.

Najczęściej stosowane metody nauczania to:

podająca- np. opowiadanie, wiersz, historyjka obrazkowa, piosenka itp.

aktywizująca- oparta na przeżywaniu różnorodnych treści i wartości,

problemowa- oparta na odkrywaniu nowych wiadomości podczas rozwiązywania

problemów, np. inscenizacja, burza mózgów, gry dydaktyczne,

praktyczna- oparta na działaniu polegającym na zmienianiu rzeczywistości

i samego siebie poprzez sprawdzanie wiadomości w praktyce, ćwiczenia.

Możemy przy tym wykorzystać metody odtwórcze (zabawowo- naśladowcze, zadaniowe,

sytuacyjne). Metody twórcze R. Labana, A.M. Kniessów, W. Sherbone, i in.

Praca z dziecmi w przedszkolu wymaga określonych form organizacyjnych. Do

podstawowych fotm pracy wychowawczej i edukacyjnej w przedszkolu należą:

zabawa dowolna i zorganizowana,

czynności samoobsługowe związane z utrzymaniem higieny osobistej oraz praca

użyteczna,

spacery i wycieczki,

zajęcia organizowane przez nauczycielkę,

14

uroczystości przedszkolne.

W wyniku prawidłowego wykorzystania tych metod i form wychowanek powinien

być człowiekiem aktywnym, myślącym i prawidłowo funkcjonującym w życiu

społecznym. W codziennej pracy z dziećmi stosując różnorodne metody i formy pracy

rozbudzamy aktywność twórczą dziecka, zapewniając pozytywną motywację do

podejmowania zadań rozwijających wiarę we własne siły i możliwości.

Współpraca z rodzicami:

Rodzice dzieci przedszkolnych tworzą integralną część programu adaptacyjnego,

dlatego współpraca z nimi jest bardzo ważna. Umiejętnie należy więc dobierać formy

współpracy z rodzicami dzieci.

Formy kontaktów z rodzicami wychowanków to:

zebrania z rodzicami,

kontakty indywidualne,

rodzinne spotkania,

zajęcia otwarte dla rodziców,

uroczystości przedszkolne,

gazetki przedszkolne, strona internetowa przedszkola,

tablice informacyjne dla rodziców,

ulotka informacyjna o przedszkolu oraz wyprawce przedszkolaka,

zaproszenie rodziców na tzw. DNI OTWARTE PRZEDSZKOLA, plakat

informujący o organizowanych „Dniach Otwartych Drzwi”,

ogłoszenie o zapisach dzieci do przedszkola,

możliwość uczestniczenia dzieci nie uczęszczających do przedszkola w różnego

rodzaju uroczystościach, imprezach, wyjazdach i wycieczkach,

organizowanie przez przedszkole imprez środowiskowych, jak np. Spotkanie

z Mikołajem, Bal Karnawałowy, Festyn Rodzinny itp.

15

Zadania przedszkola w adaptacji dziecka i rodziców do

środowiska przedszkolnego.

- współpraca wszystkich pracowników przedszkola w realizacji działań

adaptacyjnych w oparciu o partnerstwo

- przystosowanie warunków środowiska przedszkolnego do potrzeb dziecka

i oczekiwań rodziców

- stworzenie miłej rodzinnej atmosfery w nawiązywaniu kontaktów z dzieckiem

i jego rodziną

- uznanie praw dziecka i rodziców w kierowaniu życiem przedszkolnym

- umożliwia dziecku łagodne „wejście w grupę” rówieśniczą i rozstanie z rodziną

Treści które zawarte są w programie „Witaj w naszym przedszkolu” nawiązują do

doświadczeń własnych oraz wybranych materiałów metodycznych dotyczących

zagadnień adaptacji i ściśle korelują z zadaniami określonymi w podstawie programowej.

Przewidywane efekty wynikające z realizacji programu:

Dzieci i rodzice mają możliwość zapoznania się z nowym otoczeniem, jakim jest

przedszkole.

Dzieci i rodzice oraz nauczyciele grup młodszych mają możliwość wzajemnego

poznania się, nawiązania serdecznego kontaktu.

Dzieci i rodzice mają możliwość zapoznania się z pracą przedszkola, formami

i metodami pracy.

Mogą uczestniczyć w organizowanych zabawach i różnego rodzaju ćwiczeniach

służących łatwej adaptacji, integrowaniu się dzieci i dorosłych.

Rodzice uzyskują fachową pomoc w przezwyciężaniu trudnego okresu, jakim jest

adaptacja ich dziecka do przedszkola.

16

Dyrektor i nauczycielki mają możliwość rozpoznania potrzeb i oczekiwań

przyszłych wychowanków i ich rodziców poprzez wywiady i ankietowanie.

Treści programowe

Opracowanie ujmuje treść w trzech działach pod hasłami:

I Poznaję moje przedszkole

II Jestem w grupie

III Rodzice w przedszkolu

POZNAJĘ MOJE PRZEDSZKOLE

- poznanie pomieszczeń i sprzętów w budynku przedszkolnym i ogrodzie, ich

przeznaczenia, sposobu użytkowania

- zapoznanie z wszystkimi pracownikami i funkcjami jakie pełnią w przedszkolu

(dyrektor, nauczyciele, pozostały personel)

- przedzielenie swojego znaczka rozpoznawczego lub wizytówki z imieniem

/w półce w szatni, w sali i łazience/

JESTEM W GRUPIE

- wspólne zagospodarowanie sali zabaw, urządzenie kącików zainteresowań

- nawiązanie kontaktów interpersonalnych w grupie

- poznanie imion dzieci z grupy rówieśniczej

- wdrażanie ustalonych zasad i norm współdziałania w grupie

17

RODZICE W PRZEDSZKOLU

- tworzenie warunków sprzyjających poznaniu przez rodziców środowiska

przedszkolnego

- nawiązanie współpracy i wzmocnienie więzi z rodzicami

- poznanie zasad organizacji pracy przedszkola

Sposoby działań adaptacyjnych:

Przykładowy plan adaptacyjny

Etapy adaptacji Podejmowane działania Termin

realizacji

1. Adaptacja

wstępna

2. Adaptacja

właściwa

1. Zebranie Rady pedagogicznej w celu omówienia

problemów związanych z adaptacją dziecka w

przedszkolu, zaplanowanie działań

adaptacyjnych

2. Wydawanie kart rodzicom i umożliwienie im

obejrzenia sal przedszkolnych, udzielanie

informacji

3. Wywieszenie list dzieci przyjętych do

przedszkola oraz dodatkowych informacji

dotyczących oczekiwań przedszkola wobec

niego (wyprawka, badania kontrolne itp.)

4. Rada Pedagogiczna- adaptacja dziecka do

warunków przedszkolnych

„Drzwi naszego przedszkola są otwarte”-

wprowadzenie dzieci w atmosferę przedszkola

1. Dzień Otwarty dla dzieci i rodziców:

zwiedzanie przedszkola,

poznanie nauczycieli pracujących

w oddziale,

zabawy w ogródku przedszkolnym,

2. Ankieta dla rodziców

V / VI

III

IV

V/VI

V / VI

18

- zebranie informacji o dziecku,

- oczekiwania rodziców wobec przedszkola.

3. Zaproszenie na Dzień Rodziny- wspólna

zabawa w ogródku przedszkolnym.

4. Zajęcia otwarte dla dzieci i rodziców.

5. „Moje dziecko przedszkolakiem”- udzielenie

chętnym rodzicom indywidualnych odpowiedzi

na pytania, wskazanie jak pozytywnie nastawić

dziecko do przedszkola.

6. Artykuły o sposobie radzenia sobie

z problemem adaptacyjnym-prezentowane na

tablicy ogłoszeniowej.

7. Umożliwienie wypożyczania literatury

fachowej zainteresowanym rodzicom.

„Wspólnie spędzamy czas w przedszkolu”

1. Stosowanie w pracy wychowawczo-

dydaktycznej zabaw integracyjnych

ułatwiających adaptację dziecka (np.KLANZA,

techniki dramowe)

2. Stworzenie rodzicom możliwości do częstego

konsultowania się z nauczycielami (ustalenie

dni i godzin konsultacji).

3. Przeprowadzenie zebrania z rodzicami.

IX/XI

cały rok

IX

„Jestem już przedszkolakiem” – rozwijanie

autonomii i tożsamości dzieci w grupie :

1. Rada Pedagogiczna- stosowanie metod

skutecznie integrujących.

IX

19

2. Kultywowanie określonych świąt dzieci:

imieniny, urodziny.

3. „Dzień zabawek”- przynoszenie przez dzieci

swojej ulubionej zabawki lub przytulanki

(Wrzesień- cały miesiąc]

4. Udział rodziców w uroczystościach

przedszkolnych.

5. Uroczystość pasowania na przedszkolaka.

6. W czasie roku szkolnego zwrócenie

szczególnej uwagi na dzieci mające problem

z adaptacją.

7. Współpraca z psychologiem w przypadku

dzieci mających trudności adaptacyjne,

poszukiwanie wspólnych rozwiązań,

konsultacje indywidualne.

cały rok

wybrany

dzień w

tygodniu

cały rok

IX/X

cały rok

Ewaluacja programu

Ewaluacja końcową będą wyniki ankiet.

Ankieta dla rodziców, która pozwoli uzyskać opinie o wszystkich poczynionych

oddziaływaniach adaptacyjnych przedszkola- jak one wpłynęły na dziecko i jakie są

oczekiwania i propozycje rodziców, co do innych rozwiązań i działań sprzyjających

adaptacji dzieci w przedszkolu. Analiza realizacji programu wskaże dalsze kierunki

pracy.

Dzieci:

arkusz obserwacji dziecka podczas zabawy,

karta badania rozwoju dziecka,

ankieta dla rodziców.

20

Literatura:

„Moje przedszkole” program wychowania przedszkolnego Cz. Cyrański,

M. Kwaśniewska, MAC Edukacja 2003

„365 gier i zabaw na każdy dzień roku” Tom Dahlke, REA 2005

Wychowanie w przedszkolu 2005 nr 7 E Krupa „Witamy trzylatki”

„Pięciolatek- bawię się i uczę” przewodnik metodyczny, MAC Edukacja 2004

ZAŁĄCZNIKI:

Rady dla rodziców: ,,Jak ułatwić dziecku start w przedszkolu”

- W początkowym okresie dobrze jest odbierać dziecko wcześniej, ponieważ trzylatek ma

inne poczucie czasu i okres przebywania poza domem wdaje mu się bardzo długi.

- Nie mówimy dziecku, że przyjdziemy po nie wcześniej, kiedy to jest niemożliwe,

ponieważ będzie nieszczęśliwe, nie składamy obietnic, których nie możemy wypełnić.

- Nigdy nie straszymy dziecka przedszkolem.

- Stosujemy w przedszkolu krótkie pożegnanie. Kiedy je przedłużamy, dzieci cierpią

dłużej.

- Pozwalamy dziecku zabrać cząstkę domu do przedszkola (np. przytulankę).

- Wdrażamy dziecko do przestrzegania umów i zasad.

- Przyzwyczajamy do samoobsługi, pozwalamy dziecku samemu załatwić potrzeby

fizjologiczne, myć ręce, ubierać się.

- Przygotowujemy dziecku wygodny strój do samodzielnego ubierania się, który można

pobrudzić pastelami czy farbami.

- Nie okazujemy dziecku własnych rozterek zostawiając je w przedszkolu, przekazujemy

mu wtedy swoje lęki.

21

Ankieta dla rodziców

Ankieta dla rodziców: Przydatność spotkań adaptacyjnych.

Prosimy o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Czy uważają Państwo, że program adaptacyjny w przedszkolu jest potrzebny?

a) Tak

b) Nie

c) Trudno powiedzieć

2. Czy Państwa zdaniem program ten pomógł dziecku w przygotowaniu się do

przedszkola?

a) Tak

b) Nie

c) Trudno powiedzieć

3. Co dał Państwu program adaptacyjny?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………

4. Czego chcieliby się Państwo dowiedzieć na zebraniach z rodzicami (proszę

podać kilka tematów)

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

……….

5. Jakie są Państwa oczekiwania w stosunku do przedszkola pod względem

opiekuńczo- wychowawczym?

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………

Dziękujemy za wypełnienie ankiety

22