46
Báo cáo Công nghệ sản xuất sản phẩm thủy sản truyền thống LỜI MỞ ĐẦU Thuỷ sản là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam , có giá trị ngoại tệ xuất khẩu đứng hàng thứ tư trong các ngành kinh tế quốc dân ( sau dầu , gạo , và hàng may mặc ) trước năm 2001và đã vươn lên hàng thứ ba vào năm 2001. Thuỷ sản đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thực phẩm cho nhân loại . Thực phẩm thuỷ sản có giá trị dinh dưỡng cao rất cần thiết cho sự phát triển của con người. Không những thế nó còn là một ngành kinh tế tạo công ăn việc làm cho nhiều cộng đồng dân cư đặc biệt ở những vùng nông thôn và ven biển . ở Việt Nam , nghề khai thác và nuôi trồng thuỷ sản cung cấp công ăn việc làm thường xuyên cho khoảng 1,1 triệu người , tương ứng với 2,9 % lực lượng lao động có công ăn việc làm . Thuỷ sản cũng có những đóng góp đáng kể cho sự khởi động và tăng trưởng kinh tế nói chung của nhiều nước . Không những là nguồn thực phẩm , thuỷ sản còn là nguồn thu nhập trực tiếp và gián tiếp cho một bộ phận dân cư làm nghề khai thác , nuôi trồng , chế biến và tiêu thụ cũng như các ngành dịch vụ cho nghề cá như : Cảng , bến , đóng sửa tàu thuyền , sản xuất nước đá , cung cấp dầu nhớt, cung cấp các thiết bị nuôi , cung cấp bao bì ... và sản xuất hàng tiêu dùng cho ngư dân . Theo ước tính có tới 150 triệu người trên thế giới sống phụ thuộc hoàn toàn hay một phần vào ngành thuỷ sản . Thuỷ sản là ngành xuất khẩu mạnh của Việt Nam . Hoạt động xuất khẩu thuỷ sản hàng năm đã mang về cho ngân sách nhà nước một khoản ngoại tệ lớn , rất quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước . Các sản phẩm được xuất khẩu ra nhiều nước trong khu vực và trên thế giới, góp phần nâng cao vị trí của Việt Nam nói chung và ngành thuỷ sản Việt Nam nói riêng trên trường quốc tế . Với những vai trò hết sức to lớn như trên và những thuận lợi , tiềm năng vô cùng dồi dào của Việt Nam cả về Tìm hiểu quy trình sản xuất khô sống và khô chín 1

WORD-SẢN-PHẨM-TRUYỀN-THỐNG (1)

Embed Size (px)

DESCRIPTION

sản phẩm truyền thống

Citation preview

Bo co Cng ngh sn xut sn phm thy sn truyn thng

Bo co Cng ngh sn xut sn phm thy sn truyn thng

LI M UThu sn l mt trong nhng ngnh kinh t mi nhn ca Vit Nam , c gi tr ngoi t xut khu ng hng th t trong cc ngnh kinh t quc dn ( sau du , go , v hng may mc ) trc nm 2001v vn ln hng th ba vo nm 2001. Thu sn ng vai tr quan trng trong vic cung cp thc phm cho nhn loi . Thc phm thu sn c gi tr dinh dng cao rt cn thit cho s pht trin ca con ngi. Khng nhng th n cn l mt ngnh kinh t to cng n vic lm cho nhiu cng ng dn c c bit nhng vng nng thn v ven bin . Vit Nam , ngh khai thc v nui trng thu sn cung cp cng n vic lm thng xuyn cho khong 1,1 triu ngi , tng ng vi 2,9 % lc lng lao ng c cng n vic lm . Thu sn cng c nhng ng gp ng k cho s khi ng v tng trng kinh t ni chung ca nhiu nc .Khng nhng l ngun thc phm , thu sn cn l ngun thu nhp trc tip v gin tip cho mt b phn dn c lm ngh khai thc , nui trng , ch bin v tiu th cng nh cc ngnh dch v cho ngh c nh : Cng , bn , ng sa tu thuyn , sn xut nc , cung cp du nht, cung cp cc thit b nui , cung cp bao b ... v sn xut hng tiu dng cho ng dn . Theo c tnh c ti 150 triu ngi trn th gii sng ph thuc hon ton hay mt phn vo ngnh thu sn .Thu sn l ngnh xut khu mnh ca Vit Nam . Hot ng xut khu thu sn hng nm mang v cho ngn sch nh nc mt khon ngoi t ln , rt quan trng trong vic xy dng v pht trin t nc . Cc sn phm c xut khu ra nhiu nc trong khu vc v trn th gii, gp phn nng cao v tr ca Vit Nam ni chung v ngnh thu sn Vit Nam ni ring trn trng quc t .Vi nhng vai tr ht sc to ln nh trn v nhng thun li , tim nng v cng di do ca Vit Nam c v iu kin t nhin v con ngi , pht trin ngh nui trng, khai thc v ch bin thu sn phc v tiu dng trong nc v hot ng xut khu l mt trong nhng mc tiu sng cn ca nn kinh t Vit Nam. Thy sn ngy cng nhiu v sn phm v thy sn cng ngy cng tr nn a dng, cc loi sn phm kh tr nn dn quen thuc vi ngi tiu dng trong nc v quc t v ngy cng a dng ha, thng mi ha trn th trng.

MC LCCHNG 1: TNG QUAN V SN PHM KH31.1.Ngun li thu hi sn Vit Nam31.2.Gii thiu v sn phm kh41.2.1. Gii thiu v kh sng41.2.2 Gii thiu v kh chn61.2.3 Gii thiu v kh mn71.2.4. Gii thiu v kh tm gia v8CHNG 2: NGUYN LIU DNG TRONG SN XUT KH112.1.C112.2.Tm122.3.Mc13CHNG 3: QUY TRNH SN XUT SN PHM163.1. Sn xut sn phm kh sng163.1.1. Quy trnh sn xut163.1.2. Thuyt minh quy trnh:163.2.Sn xut sn phm kh chn273.2.1.Quy trnh ch bin:273.2.2.Thuyt minh quy trnh:27CHNG 4: TIU CHUN SN PHM314.1. Tiu chun cm quan314.2.Tiu chun ha l324.3. Tiu chun vi sinh vt33TI LIU THAM KHO35

CHNG 1: TNG QUAN V SN PHM KH1.1. Ngun li thu hi sn Vit Nam Vit Nam c b bin di 3260 km, vng ni thu v lnh hi rng 226.000km2, vng bin c quyn kinh t rng 1 triu km2 vi hn 4000 hn o, to nn 12 vnh, m ph vi tng din tch 1.160km2 c che chn tt d tr u tu thuyn. Trong ni a, h thng sng ngi, knh rch chng cht to nn khong 1,7 ha mt nc nui trng thu sn. Bin Vit Nam c ngun li hi sn khng giu, cng ra xa mt cng gim, cng ngho. Ngun li hi sn Vit Nam a loi; h c bin c khong 2100 loi (trong hn 100 loi c gi tr kinh t); h gip xc bin c 1647 loi san h (75 loi tm, 25 loi mc, 7 loi bch tuc), c 653 loi rong bin v 298 loi san h. Tuy ngun li hi sn Vit Nam a loi nhng phn b theo ma v r rng, sng phn tn vi quy m n nh nn kh t chc khai thc cng nghip cho hiu qu kinh t cao. Ngun li thu sn nc l v nc ngt ch yu l c, c khong hn 700 loi v hng chc loi gip xc nh tm, trai, nghiu, s v 90 loi rong to. Theo 2 ma, ngh khai thc c bin trong mt nm cng chia thnh 2 v c c tnh khc bit l v Nam (thng 3 - 9) v v BC (thng 10 - 2 nm sau). B chi phi bi c th ca vng bin nhit i, ngun li thu sn nc ta c thnh phn loi a dng, kch thc c th nh, tc ti to ngun li cao. Ch gi ma to nn s thay i cn bn iu kin hi dng hc, lm cho s phn b ca c cng thay i r rng, sng phn tn vi quy m n nh. T l n c nh c kch thc di 5 x 20m chim ti 82% s n c, cc n va (10 x 20m) chim 15%, cc n ln (20 x 50m tr ln) ch chim 0,7% v cc n rt ln (20 x 500m) ch chim 0,1% tng s n c. S n c mang c im sinh thi vng gn b chim 68%, cc n mang tnh i dng ch chim 32%. Phn b tr lng v kh nng khai thc c y tp trung ch yu vng bin c su di 50m (56,2%), tip l vng su t 51 - 100m (23,4%). Theo s liu thng k, kh nng cho php khai thc c bin Vit Nam bao gm c c ni v c y khu vc gn b c th duy tr mc 600.000 tn. Nu k c cc hi sn khc, sn lng cho php khai thc n nh mc 700.000 tn/nm, thp hn so vi sn lng khai thc khu vc ny hng nm trong mt s nm qua. Trong khi , ngun li vng xa b cn ln, cha khai thc ht. Theo vng v theo su, ngun li c cng khc nhau. Vng bin ng Nam B cho kh nng khai thc hi sn xa b ln nht, chim 49,7% kh nng khai thc c nc, tip l Vnh Bc B (16,0%), bin min Trung (14,3%), Ty Nam B (11,9%), cc g ni (0,15%), c ni i dng (7,1%).

1.2. Gii thiu v sn phm kh Ngnh thy sn c xc nh l mt trong nhng ngnh kinh t mi nhn ca c nc, ngoi cc sn phm xut khu chnh l thy sn ng lnh nh tm, c ng lnhth hin nay, cc sn phm thy sn kh cng dn chim mt v tr quan trng v ngy cng khng nh c uy tn trn th trng, nht l trong thi gian qua mt s a phng pht huy c li th ca a phng mnh trong vic pht trin thng hiu mt s sn phm thy sn nh kh c lc Trm Chim (ng Thp), tm kh Rch Gc (C Mau).C kh l sn phm c ch bin t nguyn liu c, trong quy trnh ch bin tri qua cng on lm kh. C kh c ch bin khp cc a phng ven bin nc ta. C th ch bin vi quy m cng nghip ti cc nh my, x nghip; hoc quy m va v nh cc hp tc x hay gia nh. C kh l mt mt hng xut khu nc ta. C kh cn l mt c sn thng c du khch chn mua lm qu khi n tham quan du lch ti cc a phng ven bin; cng l s la chn ca ngi dn vng bin lm qu tng ngi thn khi i xa. Hin nay, trn th trng c cc loi c kh ph bin nh: c kh sng, c kh chn, c kh mn v c kh tm gia v.1.2.1. Gii thiu v kh sng kh sng l sn phm c lm kh t nguyn liu c ti sng, khng qua bc gia nhit lm chn. Mt s dng sn phm c kh sng hin nay c mt trn th trng nh: nguyn con, b u, x banh, ct khc, phi l, (hnh 1.1) C cm kh sng nguyn con C chun kh sng b u C c kh sng x banh C h kh sng ct khc

C lc kh mc kh

C nc kh tm kh

Hnh 1.1. Mt s dng sn phm c kh sngTm kh, mt trong nhng sn phm c trng ca C Mau, c mt hng trm nm nay. Tuy nhin, t trc n nay, ngi dn C Mau lm tm kh bng phng php th cng ph thuc nhiu vo thi tit, cng nhn lao ng nn nng sut sn xut khng cao, cht lng sn phm v an ton v sinh thc phm cha c n nh.Ngh sn xut tm kh lm quanh nm, cao im vo v thu hoch chnh ca nm l t thng 10 n thng 12 m lch. c bit, trong dp Tt Nguyn n nhu cu tiu th tm kh rt ln, p ng nhu cu tiu th cn thit phi thay i phng thc sn xut,nng cao cht lng sn phm. Do , vic u t dy chuyn sn xut tm kh t tiu chun, cht lng l rt quan trng v cn thit. ch bin c kh sng thng tin hnh qua cc bc nh: x l c, lm kh, phn loi, bao gi v bo qun. C kh sng cha c cng on lm chn. V vy c kh sng cn ch bin tip theo nng, chin trc khi s dng. 1.2.2 Gii thiu v kh chn C kh chn l sn phm c cng on lm chn trc khi lm kh. Phng php lm chn c s dng ph bin l hp. i vi tm: c sn phm tm kh cht lng i hi ngi lm phi la chn tht k t khu chn nguyn liu n khu luc tm to nn con tm kh thng phm cht lng phi tri qua 4 giai on chnh l: luc, phi (sy), tch v, nh bng; trong , khu luc l quan trng nht, quyt nh cht lng con tm, nu lt (nht) kh bo qun lu, cn mn qu s lm mt hng v c trng ca tm. Thng thng th luc trong nc phi tht si t 4-5 pht, sau cho mui vo theo t l 20g mui/kg tm ri luc tip khong 4 pht na l c.Hin nay trn th trng c kh chn thng c cc dng nh: nguyn con, b u, v.v... (hnh 1.2). ch bin c kh chn thng tin hnh qua cc bc nh: x l c, lm chn, lm kh, phn loi v bao gi.

C nc kh chn nguyn con C cm kh chn b u Hnh 1.2. Mt s dng sn phm c kh chn1.2.3 Gii thiu v kh mn C kh mn l sn phm c ch bin t c nguyn liu tri quan cng on p mui trc khi lm kh. Sn phm ny c mn nht nh nn thi gian bo qun lu. Mt s dng sn phm c kh mn hin nay c mt trn th trng nh: nguyn con b u, x banh, ct khc, phi l, v.v... (hnh 1.3). C bc kh mn nguyn con C ng kh mn nguyn con b u

C ch vng x banh kh mn C mi ct khc kh mn Hnh 1.3. Mt s dng sn phm c kh mn ch bin c kh mn thng tin hnh qua cc bc nh: x l c, p mui, kh mui, lm kh, phn loi v bao gi. C kh mn c hm lng mui cao. V vy thng c ngm vi nc gim bt lng mui trc khi s dng.1.2.4. Gii thiu v kh tm gia v C kh tm gia v l sn phm c kh c tm cc gia v cn thit nh: mui, ng, bt ngt, t bt, v.v... nhm tng gi tr cm quan cho sn phm. C kh tm gia v thng c 2 loi: c kh tm gia v dng sng v c kh tm gia v n lin. 1.2.4.1. C kh tm gia v dng sng - L sn phm m trong quy trnh ch bin khng c cng on lm chn. i vi sn phm dng ny cn c nng hoc chin trc khi s dng. - Mt s sn phm c kh tm gia v dng sng ph bin trn th trng C bnh ng kh tm gia v ghp C trc tm gia v nh hnh vo khun

ming C ngn kh tm gia v dng x banh C ch vng kh tm gia v vi m

Kh c mi tm gia v kh c ui tm gia vHnh 1.4. Mt s dng sn phm c kh tm gia v dng sng ch bin c kh tm gia v dng sng thng tin hnh qua cc bc nh: x l c, tm gia v, nh hnh hoc ghp ming, lm kh, phn loi, bao gi v bo qun. 1.2.4.2 C kh tm gia v n lin L sn phm m trong quy trnh ch bin c cng on nng hoc chin. i vi sn phm dng ny c th s dng ngay m khng cn phi ch bin g thm. Mt s dng sn phm c kh tm gia v n lin ph bin trn th trng nh: tm m nng, ming nh, ghp ming nng cn, x bm nng cn, C cm kh tm gia v chin gin C bng kh tm gia v chin gin

C trp kh ghp ming tm gia v C c kh tm gia v x banh nng

Kh c m tm gia v n lin mc tm gia v n lin Hnh 1.5. Mt s dng sn phm c kh tm gia v n lin Ty theo dng sn phm c kh tm gia v n lin m c cch ch bin khc nhau. Thng thng ch bin c kh tm gia v n lin tin hnh qua cc bc c bn nh: x l c, tm gia v, nh hnh, lm kh, nng hoc chin, cn, ct ming, phn loi, bao gi v bo qun.

CHNG 2: NGUYN LIU DNG TRONG SN XUT KH2.1. C C cm C cm c dng nhiu trong ch bin c kh. C cm c nhiu loi trong hai loi c dng nhiu trong ch bin c kh l c cm than (hnh 2.1) v c cm trng (hnh 2.2). Hnh 2.1. C cm than Hnh 2.2. C cm trng Ma thu hoch c cm ty thuc tng vng min, tp trung nhiu nht vo thng 4-5 v thng 7-8. Kch thc lc thu hoch khong t 6-9 cm. Trong ch bin kh, c cm c ch bin ch yu dng kh sng, kh chn v kh tm gia v. C nc C nc c nhiu loi: nc s (nc gai), nc thun (nc chui), nc bng, v.v... c im v ma v thu hoch c nc ging c cm nhng kch thc lc thu hoch ln hn khong t 12-18cm. c nc s c nc thun

Trong ch bin kh, c nc c ch bin ch yu dng kh sng, kh chn v kh tm gia v.

C ch vng C ch vng c khai thc gn nh quanh nm. Hnh 2.3. C ch vng Trong ch bin c kh, c ch vng c ch bin ch yu dng c kh sng, kh mn v kh tm gia v. 2.2. TmLoi tm no cng c th lm tm kh, c tm sng v tm bin. Trong s cc loi tm bin th c tm st, tm s bin, tm bp, v.v... l nhng loi thng dng lm nguyn liu ch bin tm

Tm st Tm s bin Tm bp

Hnh 2.4. Mt s loi tm bin thng s dng ch bin tm khTrong cc loi tm bin s dng sn xut tm kh thng s dng nht l ging tm st. Ging tm st gm nhiu loi: tm st v cng (chon), tm st rn, tm st lng, tm st coocna, tm st hoa, v.v... Tm st v cng (hnh 1) Phn b: Phn b khp ven bin Vit Nam, gp nhiu t Ct B n vnh Din Chu v t Vng Tu n Bc. c im hnh thi: Tm c mu hng, vin chi ui mu . Ma v khai thc: t thng 2 n thng 11. Kch thc khai thc: 7,59cm. Tm st rn (hnh 2) Phn b: vnh Bc B v bin min Trung Vit Nam. c im hnh thi: Tm c mu hng nht hoc kem, ton thn c vn mu nu sm. Chn b, chn bi, chi ui mu hng nht. Kch thc khai thc 4 5,2 cm Ma v khai thc: t thng 2 n thng 11. Kch thc khai thc: 812cm. hnh 1 hnh 2 hnh 3 Tm st lng Phn b: khp ven bin Vit Nam. c im hnh thi: Thn tm mu vng ru, c vn xm xanh m hoc nu. Chn bi v chi ui mu hng m. Ma v khai thc: t thng 2 n thng 10. 2.3. Mc

Mc ng Trung Hoa- c im hnh thi : l loi mc ng c th ln, thn di khong 350-400mm, thn hnh ho tin, chiu di thn gp 6 ln chiu rng, ui nhon, vy di bng 2/3 chiu di thn. V trong bng sng trong sut, gia c g dc.- Vng phn b : Loi mc ng ny sng tng mt, phn b rng khp c dc b bin Vit Nam t Bc n Nam .- Ma v khai thc : quanh nm, chnh v vo cc thng 1-3 v thng 6-9 - Cc dng sn phm : nguyn con sch, phi l, ct khoanh, kh, kh tm gia v. Mc ng Nht bn

- c im hnh thi : Thn hnh u n, chiu di thn gp i khong 4 ln chiu rng. B mt thn c cc c im sc t gn trn, to, nh xen k. Chiu di vy bng 65% chiu di thn.- Vng phn b : Loi mc ng ny sng vng bin nng v thm lc a. Ma h thng vo vng nc ven b