Współpraca biznes – NGO zmiany jakości... · Ocena zmiany jakości współpracy biznesu i III-go sektora Raport końcowy z badania ... każda ze stron musi postępować zgodnie

Współpraca biznes – NGO:

Ocena zmiany jakości współpracy

biznesu i III-go sektora

Raport końcowy z badania

Szczecin, kwiecień 2014 r.

Badanie zrealizowane w ramach projektu pt. „Promocja zaangażowania przedsiębiorstw

w budowę kapitału społecznego w Polsce poprzez wykorzystanie narzędzi CSR”

Współpraca biznes – NGO: ocena zmiany jakości współpracy biznesu i III-go sektora w efekcie działań prowadzonych w projekcie

2 | S t r o n a

ZAMAWIAJĄCY

Konfederacja Lewiatan

ul. Zbyszka Cybulskiego 3

00-727 Warszawa

WYKONAWCA

Centrum Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Przedsiębiorstwo Społeczne Sp. z o.o.

al. Piastów 1 u-6

70-325 Szczecin

tel.: (91) 350 70 93; fax: (91) 350 70 91

e-mail: [email protected]


3 | S t r o n a

WYKAZ SKRÓTÓW

CATI Computer Assisted Telephone Interview – wspomagany komputerowo wywiad

telefoniczny

CSR Corporate Social Responsibility – społeczna odpowiedzialność biznesu

DR Desk Research – analiza dnych zastanych

FGI Focused Group Interview – zogniskowany wywiad grupowy

IDI Individual in-Depth Interview – indywidualny wywiad pogłębiony

NGO Non-governmental organization – organizacja pozarządowa

MSP Małe, Średnie Przedsiębiorstwo

SNA Social Network Analysis – analiza sieci społecznych

TIDI Telephone in-Depth Interview – telefoniczny wywiad pogłębiony


4 | S t r o n a

SPIS TREŚCI

WYKAZ SKRÓTÓW --------------------------------------------------------------------------------------------- 3

SPIS TREŚCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 4

STRESZCZENIE ------------------------------------------------------------------------------------------------- 6

WPROWADZENIE --------------------------------------------------------------------------------------------- 13

I. KONCEPCJA BADANIA -------------------------------------------------------------------------------- 14

1.1. Kontekst wraz z uzasadnieniem realizacji badania ---------------------------------------- 14

1.2. Koncepcja badania -------------------------------------------------------------------------------- 15

1.3. Cele i zakres badania ----------------------------------------------------------------------------- 16

1.4. Strukturalizacja problemu badawczego ------------------------------------------------------- 18

II. METODYKA BADANIA --------------------------------------------------------------------------------- 19

2.1. Analiza desk research ----------------------------------------------------------------------------- 19

2.2. Metody ilościowe ----------------------------------------------------------------------------------- 21

2.3. Metody jakościowe --------------------------------------------------------------------------------- 22

III. WYNIKI BADANIA ------------------------------------------------------------------------------------ 26

3.1. Stanu wiedzy grupy docelowej na temat CSR oraz sposobów nawiązywania

i prowadzenia współpracy między firmami a organizacjami pozarządowymi po zakończeniu

realizacji projektu -------------------------------------------------------------------------------------------- 29

3.2. Formy współpracy i dialogu firm z organizacjami z III-go sektora zainicjowane

poprzez udział w projekcie -------------------------------------------------------------------------------- 50

3.3. Bariery utrudniające firmom i organizacjom III-go sektora prowadzenie dialogu i

nawiązywanie współpracy -------------------------------------------------------------------------------- 71

3.4. Korzyści wynikające z podjęcia współpracy firm z organizacjami pozarządowymi - 78

3.5. Zmiana postaw grupy docelowej wobec podejmowania współpracy i dialogu w

efekcie działań prowadzonych w projekcie ----------------------------------------------------------- 85

IV. ANALIZA SIECI SPOŁECZNYCH ---------------------------------------------------------------- 90

V. ANALIZA SWOT WSPÓŁPRACY BIZNESU I NGO ------------------------------------------ 92

VI. PODSUMOWANIE I REKOMENDACJE--------------------------------------------------------- 95

SPIS TABEL ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 96

SPIS WYKRESÓW -------------------------------------------------------------------------------------------- 96


5 | S t r o n a

VII. ZAŁĄCZNIKI-------------------------------------------------------------------------------------------- 98

7.1. Przykłady współpracy pomiędzy biznesem a organizacjami pozarządowymi ------- 98

7.2. Lista narzędzi badawczych ------------------------------------------------------------------- 139


6 | S t r o n a

STRESZCZENIE

Dostępne opracowania z zakresu CSR pokazują, że wiedza przedstawicieli firm na temat

społecznej odpowiedzialności biznesu na przestrzeni lat rośnie. Dynamika rozwoju

dyktowana jest przez firmy zagraniczne – rodzime przedsiębiorstwa oraz te, w których część

udziałów należy do państwa, pod tym względem wciąż pozostają w tyle. Wyniki badań

i opracowań z zakresu CSR pokazują, że firmy bardzo swobodnie i w zależności od

własnych potrzeb definiują zakres swojej społecznej odpowiedzialności, sporadycznie

odwołując się do standardów z zakresu CSR. Przeważa pogląd o traktowaniu CSR jako

elementu budowania pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa. Często rolę pomostu między

biznesem a sektorem społecznym pełnią fundacje korporacyjne. Uwarunkowują

i usprawniają społeczną działalność firm oraz pokazują schematy funkcjonowania organizacji

pozarządowych. Jak pokazują wyniki niniejszego badania pojęcie społecznie

odpowiedzialnego biznesu było znane grupie docelowej jeszcze przed przystąpieniem do

projektu. Przed udziałem w projekcie uczestnicy kojarzyli CSR głównie ze wspieraniem

działań na rzecz ochrony środowiska, dbaniem o dobre relacje z klientami i pracownikami

oraz prowadzeniem działalności charytatywnej. Wyniki badania przeprowadzone po realizacji

projektu pokazują, że zaszła istotna zmiana w rozumieniu idei społecznie odpowiedzialnego

biznesu. Przedsiębiorcy zdecydowanie częściej kojarzą CSR z dbaniem o relacje ze

wszystkimi interesariuszami firmy oraz z przestrzeganiem norm etycznych w prowadzeniu

biznesu. Również wyraźnie częściej społecznie odpowiedzialny biznes łączony jest

z zachęcaniem pracowników do udziału w wolontariacie co stanowi istotną zmianę

w porównaniu do sytuacji sprzed udziału w projekcie. Nadal na wysokim poziomie

uplasowała się działalność charytatywna. Na początku przedsiębiorcy i organizacje

pozarządowe definiowali społeczną odpowiedzialność biznesu jako przede wszystkim

działania mające na celu wspieranie ochrony środowiska, działalność charytatywną, czy

dbanie o dobre relacje z pracownikami i interesariuszami. Inaczej jest w przypadku

przedsiębiorstw, które pozostawały pod bezpośrednim wpływem projektu. Wyniki badania

pokazują, że rozumienie idei społecznie odpowiedzialnego biznesu w tej grupie jest znacznie

bardziej konkretne i w pełniejszy sposób dotyka jego istoty.

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku organizacji pozarządowych, które zasadniczo

w podobny sposób rozumieją CSR, jak przedsiębiorcy uczestniczący w projekcie,

utożsamiając go przede wszystkim z prowadzeniem firmy zgodnie z zasadami

zrównoważonego rozwoju oraz zachęcaniem pracowników do udziału w wolontariacie

pracowniczym. Również w tej grupie wysoką pozycję zajmuje pogląd utożsamiających

działalność charytatywną z CSR, co wydaje się szczególnie niepokojące, gdyż może

rzutować na postawę organizacji pozarządowych wobec charakteru współpracy na linii

biznes – NGO.


7 | S t r o n a

Jednym z aspektów warunkującym udaną i przemyślaną kooperację biznesu i sektora

społecznego jest stan wiedzy obydwu stron na temat czynników składających się na proces

nawiązywania i prowadzenia współpracy. Odpowiedzi pozyskane od przedsiębiorców

pokazują, że ocenią oni swoją wiedzę na średnim poziomie. Najlepiej ocenili oni swoją

wiedzę w kontekście korzyści jakie może przynieść im nawiązana współpraca z III sektorem

oraz form wsparcia jakie mają do zaoferowania. Lepiej swoją wiedzę oceniły organizacje

pozarządowe, czują się one najpewniej w podobnych kategoriach jak przedsiębiorcy, lecz ich

samoocena jest znacznie wyższa. Stosunkowo najsłabiej wypada w ich przypadku wiedza na

temat przygotowania oferty współpracy dla przedsiębiorstw. Obie badane grupy zdają się

coraz lepiej rozumieć ideę kooperacji na linii biznes – organizacje pozarządowe.

Respondenci tłumaczyli, że dzięki udziałowi w projekcie wzrosła ich wiedza na temat

możliwości nawiązywania i utrzymywania kontaktów, a także funkcjonowania w różnych

mniej lub bardziej formalnych powiązaniach z trzecim sektorem. Przedsiębiorcy wskazują na

to iż, zyskali i poszerzyli oni wiedzę z zakresu identyfikowania potrzeb, charakteru

funkcjonowania, a także możliwych form wsparcia organizacji pozarządowych.

W ciągu ostatnich dwóch lat zdecydowana większość firm uczestniczących w projekcie

podejmowała działania z zakresu CSR. Ponad połowa przedsiębiorstw niepodejmujących

działań z zakresu społecznie odpowiedzialnego biznesu we wspomnianym czasie planuje

jednak realizować działania tego typu w przyszłości, co pozwala mówić o istotnym

oddziaływaniu projektu także w ich przypadku. Zdecydowanie najczęściej podawano

systemy zarządzania jako instrument realizacji polityki CSR, lecz trzeba tutaj zaznaczyć, że

respondenci rozumieli pod tą nazwą zarówno systemy typu ISO 9000 jak i wszelakie

systemy autorskie. Popularne było również stosowanie programów etycznych dla

pracowników oraz szeroko rozumiane inwestycje w ekologię. Pozytywnym zjawiskiem jest

stosunkowo wysoka popularność inwestycji społecznie odpowiedzialnych oraz marketingu

zaangażowanego społecznie. Najrzadziej korzystano z wolontariatu pracowniczego,

raportów społecznych oraz eko-znakowania i znakowania społecznego. Działania CSR

podejmowane przez przedsiębiorstwa w ciągu ostatnich dwóch lat koncentrowały się głównie

w obszarze społecznym oraz pracowniczym, rzadziej podejmowano inicjatywy w obszarze

ekologii czy szeroko pojętego rynku. W zakresie zaangażowania społecznego przedsiębiorcy

zwracali uwagę na działalność fundacji korporacyjnych, które powstały przy ich spółkach i są

przez nich finansowane.

Pomimo rosnącej świadomości respondentów na temat CSR oraz względnie wysokiej

samooceny elementów składających się na współpracę z organizacjami pozarządowymi,

tylko 23,4% przedsiębiorstw, współpracujących z III sektorem w ciągu ostatnich dwóch lat,

posiada opracowaną strategię CSR lub jest w trakcie jej opracowywania. Przedsiębiorstwa

nieposiadające strategii najczęściej stwierdzały, że nie odczuwały potrzeby dodatkowej

formalizacji swoich działań. Za pozytywny wpływ projektu należy uznać fakt, że 29%

przedsiębiorców planuje opracowanie strategii CSR w przyszłości. Z kolei 38,3%

uczestników projektu nadal nie odczuwa potrzeby opracowywania takiego dokumentu.


8 | S t r o n a

Uczestnicy opisywali, że udział w projekcie był przyczynkiem do bardziej sformalizowanego

podejścia do CSR i do opracowania strategii. Dość często okazywało się, że

przedsiębiorstwa nieświadomie realizowały działania z obszaru CSR, a dopiero udział

w projekcie uświadomił im, że to jest właśnie społeczna odpowiedzialność biznesu.

Przedsiębiorstwa, które posiadają strategie, lub są w trakcie jej opracowywania, zapytano

również o poszczególne jej elementy jak przyjęcie odpowiednich rozwiązań organizacyjno-

procesowych, zdefiniowanie odpowiednich jasnych celów i sposobów ich osiągania,

przeprowadzenie analizy ryzyka społecznego zaangażowania oraz potrzeb i oczekiwań

interesariuszy. Pozyskane odpowiedzi pokazują, że firmy kompleksowo podchodzą do

opracowywanych wytycznych, każdy z poszczególnych elementów został sporządzony w co

najmniej 70% przedsiębiorstw, a w połowie przypadków strategia została przygotowana

w pełni. Odsetek przygotowanych strategii jest nieznacznie wyższy w przypadku organizacji

pozarządowych i wynosi 26,4%, pozostała cześć nie posiada wyraźnie skodyfikowanych

kierunków współpracy z biznesem.

O jakości działań prowadzonych w obszarze CSR może świadczyć powołanie odrębnego

stanowiska lub jednostki organizacyjnej specjalnie dedykowanej działaniom z zakresu

społecznej odpowiedzialności biznesu i nawiązywaniem współpracy z organizacjami

pozarządowymi. W badaniu sprawdzono jak wygląda to wśród respondentów deklarujących

wdrażanie działań wpisujących się w CSR. Mimo powszechności podejmowania działań

z zakresu CSR w niewielkim odsetku przedsiębiorstw powołano osobne stanowisko lub

jednostkę organizacyjną dla działań tego typu. Taka jednostka powstała tylko w przypadku

17,5% firm. Odpowiedzialność za wdrażanie działań z zakresu społecznie odpowiedzialnego

biznesu jest umieszczona wśród istniejącej już struktury organizacyjnej danego

przedsiębiorstwa i w przeważającej liczbie przypadków jest to zarząd lub dyrektor generalny.

Kolejnym popularnym miejscem są działy związane z wizerunkiem firmy i reklamą, jak dział

marketingu czy public relations, które są odpowiedzialne za CSR w 18,5% przedsiębiorstw.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku organizacji pozarządowych, które znacznie częściej

posiadają specjalnie wyznaczoną osobę do współpracy z biznesem. Taka osoba jest

oddelegowana w 63,9% organizacji uczestniczących w badaniu, przy czym należy

podkreślić, że w przypadku organizacji III-go sektora powołanie takiej osoby jest dużo

łatwiejsze i nie musi wiązać się z dodatkowymi kosztami.

Przedsiębiorcy chcą pracować przede wszystkim z dużymi, medialnymi organizacjami lub

wyrażają zainteresowanie udziałem w przedsięwzięciach, które mogą im zapewnić korzyści

promocyjne. Małe, lokalne organizacje mają mniejsze szanse na współpracę. Współpracę

pomiędzy biznesem a NGO można również scharakteryzować ze względu na typ relacji, jaka

zachodzi pomiędzy uczestnikami współpracy. W tym kontekście można mówić o współpracy

transakcyjnej i transformacyjnej. W pierwszym z wymienionych typów zasoby pochodzą tylko

od jednego partnera, który tym samym ustala zasady i podejmuje decyzje. Po początkowym

ustaleniu zasad i warunków współpracy, każda ze stron musi postępować zgodnie z tymi


9 | S t r o n a

zasadami, i pomimo pojawiających się zmian (często płynących z zewnątrz) nie ma miejsca

na negocjacje i przeformułowania wstępnych ustaleń. W takim modelu, każda ze stron bierze

po uwagę tylko swoje interesy. W drugim ze wspomnianych typów współpracy mamy do

czynienia, gdy obydwie strony starają się osiągnąć obopólną korzyść. Partnerzy inwestują

swoje zasoby i biorą udział w podejmowaniu decyzji i realizowaniu różnych działań. Potrafią

także elastycznie reagować w przypadku zmieniających się warunków. Pierwszy opisany typ

współpracy jest charakterystyczny dla początkowej fazy budowania relacji, zdarza się

jednak, że nigdy się poza nią nie wychodzi. Dopiero w modelu transformacyjnym można

mówić o prawdziwym partnerstwie, w którym obydwie strony współpracują na równych

zasadach i osiągają obopólną korzyść.

Zdecydowanej większości badanych instytucji, zarówno przedsiębiorstw jak i organizacji

pozarządowych, udało się w ciągu ostatnich dwóch lat nawiązać stałą współpracę. Tylko

w przypadku 10,7% firm i 12,7% organizacji współpraca miała wyłącznie charakter

jednorazowych działań co należy uznać za szczególnie pozytywny wynik. Zdecydowanie

najczęściej przedsiębiorcy nawiązywali współpracę z organizacjami pozarządowymi

z obszaru pomocy społecznej, edukacji i wychowania oraz pomocy osobom

niepełnosprawnym. Jeśli chodzi o formę prawną organizacji były to z reguły stowarzyszenia

oraz fundacje. Istotną kategorią były również związki pracodawców. Blisko 1/3 organizacji,

z którymi podejmowano wspólne inicjatywy działała w sektorze ekonomii społecznej.

Przedsiębiorstwa najczęściej podejmowały współpracę z tymi organizacjami III-go sektora,

które funkcjonowały bezpośrednio w miejscowości będą siedzibą firmy lub w najbliższym jej

sąsiedztwie. Stosunkowo rzadziej nawiązywano współpracę z organizacjami nieznajdującymi

się w najbliższym otaczaniu instytucji, bądź pochodzącymi spoza regionu.

Podstawowym elementem udanej współpracy biznesu i organizacji III-go sektora jest

wzajemna komunikacja i dialog. Pierwszym z jego elementów jest partycypacja

interesariuszy w procesie identyfikacji ich potrzeb przez przedsiębiorstwa decydujące się na

działania z zakresu CSR. Wyniki badania ankietowego CATI pokazują, że w zdecydowanej

większości wypadków organizacje pozarządowe są włączane w ten proces. Identyfikacja

potrzeb najczęściej odbywa się poprzez bezpośrednie zwrócenie się do organizacji

i nawiązanie kontaktu lub też zgłaszanie potrzeb przez same NGO, rzadziej jednak

identyfikacja potrzeb zachodzi w procesie stałej współpracy. Jednocześnie należy podkreślić,

że stosunkowo rzadko przedsiębiorstwa korzystają z własnych badań w tym zakresie, nie

sięgają też po literaturę fachową w celu identyfikacji potrzeb interesariuszy tego typu. Warto

jednak pokreślić, że tylko znikoma liczba uczestników projektu nie identyfikowała w żaden

sposób potrzeb III-sektora.

W zawiązywanej kooperacji z sektorem społecznym kluczowe dla biznesu jest sprawdzenie

wiarygodności potencjalnego partnera. Na etapie inicjowania współpracy firm

z organizacjami pozarządowymi istotne są cechy jakimi charakteryzuje się dana organizacja.

Dla przedsiębiorców najważniejsze jest by NGO była gotowa do wypracowania wspólnych


10 | S t r o n a

celów i rezultatów, posiadała określoną wizję i sprecyzowaną strategię, była godna zaufania

oraz miała kompetentnych merytorycznie pracowników. Istotne jest również by NGO miała

transparentny sposób pracy oraz by w jasny sposób komunikowała swoje cele

i profesjonalnie podchodziła do przygotowywania dokumentacji. Przedsiębiorcy podkreślali

też, że ważne jest dla nich zaangażowanie organizacji. Pierwotny projekt, z którym

organizacja przychodzi powinien być dobrze opracowany pod względem merytorycznym,

dzięki temu przedsiębiorstwo ma szanse zapoznać się ze stylem pracy organizacji

i kompetencjami pracowników. Przedstawiciele organizacji pozarządowych inicjując

współpracę z biznesem zapraszają ich do udziału w konkursach, spotkaniach. NGO uważa,

że ich sposób ofertowania jest skuteczny, niemniej jednak są świadomi, że musi on się

profesjonalizować i ewoluować zgodnie z zmieniającymi się trendami biznesowymi.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych zwracają uwagę na taktowanie ich przez biznes

jak instrument służący realizacji celu jakim jest poprawa wizerunku przedsiębiorstwa

w najbliższym otoczeniu. Oczekują oni jednak partnerskiego traktowania przez biznes.

Jednak organizacje proponowały firmom w zamian za udział w różnych przedsięwzięciach

(podobnie jak w przypadku pierwszego etapu badania) głównie działania związane

z szerokorozumianą promocją firmy. Pozytywnym sygnałem są zdecydowane częstsze

przypadki oferowania możliwości realizacji wolontariatu pracowniczego oraz malejącą

popularność działań ograniczających się jednie do filantropii. Częściej również proponowano

przeprowadzanie szkoleń wśród pracowników i dostarczanie usług związanych z profilem

danej organizacji co stanowi kolejną pozytywną przesłankę o zmianie podejścia NGO do

nawiązywanej współpracy. Dominującą motywacją przedsiębiorstw do podejmowania

współpracy z organizacjami pozarządowymi była chęć poprawy wizerunku firmy

w społeczności lokalnej, co nie zawsze miało funkcje czysto marketingową. Niektóre

z przedsiębiorstw wprost stwierdzały, że chciały swoimi działaniami wynagrodzić

mieszkańcami niedogodności związane z funkcjonowaniem ich przedsiębiorstwa.

W badaniu dużą uwagę poświęcono barierom, które dostrzegają przedsiębiorcy oraz

organizacje pozarządowe we wzajemnej współpracy. Bariery te występują zarówno po

stronie organizacji pozarządowych jak i przedsiębiorców. Do barier dostrzeganych przez

biznes w kontekście współpracy z NGO zaliczono m.in. brak czasu oraz środków,

nieprzychylne przepisy oraz trudności w weryfikacji uczciwości NGO. Reprezentantów

przedsiębiorstw zapytano jakie są ich zdaniem główne problemy w prowadzaniu dialogu

z organizacjami pozarządowymi. Zdaniem przedsiębiorców jest to przede wszystkim

wzajemne niezrozumienie się biznesu i organizacji pozarządowych oraz brak strategii

współpracy po stronie NGO.

Do barier przedsiębiorcy zaliczają również brak zrozumienia celów jakie stawia sobie każda

ze stron przy realizacji wspólnego projektu oraz zdarzającą się roszczeniowość organizacji

pozarządowych. Wspominano także o nierzeczowych, nierealnych projektach, braku

terminowości, braku rozliczeń po zamknięciu wspólnego przedsięwzięcia. Inne wartości,


11 | S t r o n a

język oraz nierozumienie zasad funkcjonowania biznesu były przedstawiane jako problem

w nawiązywaniu kontaktów i realizacji zadań. Zdarza się, że osobą do kontaktu jest osoba

prezesa lub członka zarządu, tylko sporadycznie, i to najczęściej w przypadku dużych

organizacji, jest zatrudniony pracownik odpowiedzialny za kontakty z biznesem. Skutkuje to

brakiem czytelnych procedur postępowania i kryteriów wyboru firm, do których kierowane są

oferty. Stosunkowo najwięcej problemów pojawia się na etapie inicjowania współpracy.

Ustalenie jasnych zasad realizacji projektu na etapie nawiązywania współpracy jest kluczowe

dla powodzenia kooperacji. Organizacje pozarządowe dostrzegają trudności w tempie

podejmowania decyzji. Proces decyzyjny w biznesie jest stosunkowo dłuższy niż w NGO,

gdzie panuje większa swoboda prowadzenia działań. W biznesie decyzje często podejmuje

zarząd, a nie jedna osoba jak jest to w przypadku organizacji. Aczkolwiek dynamika działań

w przypadku biznesu jest zazwyczaj wyższa niż w przypadku NGO (w myśl zasady iż „czas

to pieniądz”). Innym mankamentem występującym już na etapie prowadzenia współpracy,

który dostrzegają organizacje III-go sektora, zdaje się być fluktuacja kadry kierowniczej. Przy

zmianie kierownictwa cały wysiłek włożony we współpracę, nagle jest niweczony, bowiem do

zarządu przychodzą nowe osoby, które często mają inną wizję prowadzenia

przedsiębiorstwa. Kłopoty na poziomie właściwej realizacji wspólnych działań napotkało

16,7% przedsiębiorców i dotyczyły one głównie odmiennych kultur pracy. Respondenci

narzekali przede wszystkim na ambiwalentny stosunek do terminowości i wydłużający się

czas odpowiedzi na wiadomości e-mail ze strony NGO oraz brak zrozumienia przez

partnerów faktu, że procesy w firmie zachodzą wolniej niż w fundacji czy stowarzyszeniu.

Trudności na tym etapie napotkała również ¼ organizacji pozarządowych. Odmienne style

pracy są najczęstszą przyczyną problemów na tym etapie także w opinii organizacji

pozarządowych. Reprezentanci NGO, narzekali tutaj głównie na wydłużające się procesy

decyzyjne oraz brak komunikacji między poszczególnymi komórkami przedsiębiorstwa na

temat podejmowanych działań. Z kolei dla biznesu kluczowym problemem jest brak

umiejętności biznesowo-marketingowych organizacji pozarządowych. Według nich

członkowie organizacji nie do końca potrafią się zaprezentować i pokazać jaką wartość mogą

wnieść do wspólnie prowadzonych projektów, co znacznie ułatwia biznesowi podjęcie decyzji

o kooperacji. Argument wizerunkowy – przeważnie w postaci zaprezentowania znaku

firmowego - jest dla firmy mało atrakcyjną zachętą uczestnictwa w projekcie, a często

organizacje nie starają się opracować oferty pod konkretnego przedsiębiorcę. Biznes zwraca

uwagę również na odmienne rozumienie i podejście do kwestii formalnych i finansowych. Co

ważne, przedsiębiorcy podkreślają, iż inicjując kolejne działania z innymi organizacjami

pozarządowymi korzystają z dotychczas wypracowanego dorobku co powoduje, że barier

i problemów jest mniej. Eliminowaniu napotykanych trudności sprzyjają również coraz

powszechniejsze zmiany zachodzące zarówno w NGO, jak i w przedsiębiorstwach, co

ułatwia zrozumienie specyfiki działania danego partnera.

Zdecydowana większość respondentów jest zadowolona z nawiązanej współpracy.

Stwierdziło tak aż 94,4% przedsiębiorców oraz 88,9% organizacji pozarządowych. Ponadto,

NGO oceniają wpływ współpracy na działanie organizacji jako pozytywny. Przedsiębiorcy


12 | S t r o n a

wśród korzyści ze wzajemnej współpracy najczęściej wskazywali odpowiedzi skupiające się

wokół wizerunki firmy tj. promocja, poprawa wizerunku wśród pracowników, klientów oraz

społeczności lokalnej. Co znamienne firmy równie często podkreślały, że dzięki nawiązanej

współpracy udało się zaszczepić w firmie nowe pomysły. Stosunkowo częstymi wskazaniami

był wzrost motywacji wśród pracowników, co można wiązać z poszerzeniem idei wolontariatu

pracowniczego, oraz poszerzenie rynku zbytu, pozyskanie nowych klientów czy rzadziej

pracowników. W przypadku NGO na pierwszym miejscu były korzyści bezpośrednie jakim

jest pozyskanie środków finansowych na realizacje celów organizacji. Istotne były również

korzyści wizerunkowe, szczególnie wśród środowiska biznesowego i w mniejszym stopniu

wśród społeczności lokalnej.

Zadowolenie przedsiębiorców z prowadzonej współpracy przekłada się na dalsze

współdziałania z sektorem społecznym. Przedstawiciele biznesu, podkreślają, że z założenia

działania realizowane w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu powinny być

długotrwałe. Z kolei, realizacją pojedynczych projektów zainteresowani są przede wszystkim

przedsiębiorcy, którzy nie mają jeszcze długiego doświadczenia we współpracy z III

sektorem. Dla nich realizacja pojedynczych akcji jest okazją do przetestowania takiej formy

współpracy.

Przedsiębiorcy zwracają uwagę, że w efekcie działań prowadzonych w projekcie mieli

szanse na usystematyzowanie podejmowanych działań w obszarze CSR. Poprzez co

obecnie zdecydowanie łatwiej jest im podejmować współpracę z III sektorem. Niewątpliwy

wzrost wiedzy na temat CSR spowodował, iż nie tylko zauważają wzrost świadomości, że

biznes powinien być bardziej prospołeczny, ale także zauważają bezpośrednie korzyści dla

swojego przedsiębiorstwa z działań podejmowanych wraz z organizacjami pozarządowymi.

Zmianę postawy nastawienia przedsiębiorców do realizacji wspólnych działań dostrzegają

też przedstawiciele organizacji III-go sektora. Zauważają, że ostatnie lata zmieniły postawy

przedsiębiorców wobec kooperacji.

Firmy coraz częściej przejawiają gotowość do nawiązywania trwałej współpracy

z organizacjami pozarządowymi, często same wychodząc z inicjatywą współpracy

dostrzegając w tym większe dopasowanie do swoich obszarów zainteresowania społeczną

odpowiedzialnością biznesu jako odpowiedź na rzeczywistą potrzebę zaangażowania się

w działalność społeczną.


13 | S t r o n a

WPROWADZENIE

Niniejszy raport zawiera wyniki podsumowujące pierwszy i drugi etap badania pt.

„Współpraca biznes – NGO” realizowanego przez Centrum Rozwoju Społeczno-

Gospodarczego Przedsiębiorstwo Społeczne sp. z o.o. na zlecenie Konfederacji Lewiatan

(dawniej: Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan) w ramach projektu pt.

„Promocja zaangażowania przedsiębiorstw w budowanie kapitału społecznego w Polsce

poprzez wykorzystanie narzędzi CSR”. Projekt współfinansowany jest ze środków

Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach „Poddziałania 2.1.2 Partnerstwo dla

zwiększania adaptacyjności” Działania 2.1 „Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki” Priorytetu

II – „Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa

stanu zdrowia osób pracujących” Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013.

Pierwsza część badania została wykonana w okresie luty – marzec 2012 r. Jako główny cel

badań wskazano zdiagnozowanie stanu wiedzy, postaw i oczekiwań przedsiębiorców oraz

organizacji III sektora wobec wzajemnej współpracy.

Druga część badania została zrealizowana w 2014 r. między lutym a kwietniem. Głównym

celem tego etapu badania była ocena zmiany jakości współpracy biznesu i organizacji

pozarządowych w efekcie działań prowadzonych w projekcie.

W niniejszym raporcie zaprezentowano wyniki drugiej części badania wraz z odniesieniem

do wyników pozyskanych w ramach pierwszej części badania.


14 | S t r o n a

I. KONCEPCJA BADANIA

1.1. Kontekst wraz z uzasadnieniem realizacji badania

Od 1 maja 2011 roku Konfederacja Lewiatan (dawniej: Polska Konfederacja Pracodawców

Prywatnych Lewiatan) wraz z firmą doradczą Deloitte Advisory Sp. z o.o. realizuje projekt pt.

„Promocja zaangażowania przedsiębiorstw w budowę kapitału społecznego w Polsce

poprzez wykorzystanie narzędzi CSR”, którego głównym celem jest promocja metod

planowania oraz prowadzenia dialogu z interesariuszami w kontekście realizacji działań

społecznie odpowiedzialnych. Przedsięwzięcie jest kontynuacją wcześniejszego projektu pt.

„Promocja standardów społecznej odpowiedzialności w przedsiębiorstwach” i jednocześnie

odpowiedzią na zdiagnozowane wówczas problemy dotyczące jakości oraz sposobów

prowadzenia przez firmy dialogu ze swoimi interesariuszami. Analizy dokonane w ramach

poprzedniego projektu wykazały, że relacje pomiędzy firmami i jej interesariuszami są często

nawiązywane w sposób przypadkowy, natomiast poziom prowadzonego dialogu nie pozwala

na budowę trwałej strategii CSR. Dlatego też, działania prowadzone w obecnym projekcie

skupiają się wokół wypracowania, a następnie spopularyzowania narzędzi planowania

i prowadzenia dialogu oraz pokazania korzyści, jakie niesie nawiązanie współpracy firm

i organizacji pozarządowych.

Zakładanymi rezultatami projektu są:

wzrost umiejętności prowadzenia dialogu z interesariuszami z wykorzystaniem

narzędzi wypracowanych w projekcie przez firmy – uczestników warsztatów

i konsultacji telefonicznych,

wzrost świadomości znaczenia prowadzenia dialogu z interesariuszami wśród firm –

odbiorców publikacji i uczestników konferencji – diagnoza stanu współpracy firm

i NGO (przed i po projekcie) dzięki realizacji badania,

nawiązanie współpracy miedzy firmami a NGO w celu realizacji przedsięwzięć

z zakresu CSR.

Przeprowadzenie adekwatnych działań, dostosowanych do postaw i oczekiwań grupy

docelowej projektu wymaga jednakże zdiagnozowania stanu wiedzy grup docelowych

(przedstawicieli przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych) w zakresie współpracy,

poznania wzajemnych oczekiwań, a także potencjalnych obszarów, na których może

dokonywać się współpraca. Niezbędne stało się więc przeprowadzenie badań, skupiających

się wokół tematyki dialogu społecznego i ukazujących sposoby nawiązywania współpracy

pomiędzy firmami a organizacjami pozarządowymi, a następnie oceniających efekty

rozwiązań zastosowanych w projekcie.


15 | S t r o n a

1.2. Koncepcja badania

Głównym celem realizacji badań jest zdiagnozowanie stanu wiedzy grup docelowych

projektu w zakresie współpracy biznesu z III sektorem (etap I), a następnie ocena zmiany

jakości współpracy biznesu i NGO, która nastąpiła w czasie realizacji projektu „Promocja

zaangażowania przedsiębiorstw w budowę kapitału społecznego w Polsce poprzez

wykorzystanie narzędzi CSR” (etap II). Badanie prowadzone zostało w dwóch etapach:

ETAP I (luty – marzec 2012) – diagnozujący jak wygląda stan wiedzy przedsiębiorstw

i organizacji pozarządowych na temat wzajemnej współpracy; ukazujący w jaki

sposób firmy nawiązują i prowadzą współpracę z NGO oraz jakie są oczekiwania

obydwu stron, a także dostarczający rekomendacje do prowadzenia dalszych działań

w projekcie,

ETAP II (luty – kwiecień 2014) – oceniający zmianę jakości współpracy, świadomości

oraz postaw grupy docelowej w wyniku działań prowadzonych w projekcie.

Rysunek 1. Model koncepcji badania

Źródło: opracowanie własne CRSG PS sp. z o.o.

REALIZACJA PROJEKTU (luty 2011 – kwiecień 2014)

BADANIE – ETAP I

(luty – marzec 2012)

STAN ZASTANY

WSPÓŁPRACY (PRZED

REALIZACJĄ

PROJEKTU)

diagnoza stanu wiedzy

identyfikacja

wzajemnych

oczekiwań i metod

współpracy

analiza postaw

dotychczasowe

doświadczenia

WNIOSKI I

REKOMEND

ACJE DO

REALIZACJI

DALSZYCH

DZIAŁAŃ W

PROJEKCIE

BADANIE – ETAP II

(luty – kwiecień 2014)

ZMIANA JAKOŚCI

WSPÓŁPRACY (PO

REALIZACJI PROJEKTU)

diagnoza stanu wiedzy

po realizacji projektu

analiza nawiązanej

współpracy w wyniku

projektu

analiza zmian postaw

ocena korzyści

wynikających z

nawiązanej współpracy


16 | S t r o n a

1.3. Cele i zakres badania

Celem badania jest zdiagnozowanie stanu wiedzy na temat współpracy przedsiębiorstw

z organizacjami III-go sektora (etap I), a następnie ocena zmiany jakości współpracy biznesu

i organizacji pozarządowych, która nastąpiła w czasie realizacji projektu „Promocja


wykorzystanie narzędzi CSR” (etap II).

Cel główny badania został osiągnięty poprzez realizację niżej wymienionych celów

szczegółowych:

1. Ocena stanu wiedzy grupy docelowej na temat sposobów nawiązywania

i prowadzenia współpracy pomiędzy firmami i organizacjami III-go sektora (w tym po

zakończeniu realizacji projektu).

2. Analiza zainicjowanych poprzez udział w projekcie form współpracy i dialogu firm

z organizacjami pozarządowymi, w kontekście analizy doświadczeń firm i organizacji

III-go sektora związanych z realizacją przedsięwzięć z zakresu CSR, w tym

z nawiązywaniem współpracy i prowadzeniem dialogu przed udziałem w projekcie.

3. Analiza zmian postaw grupy docelowej wobec podejmowania współpracy i dialogu

w efekcie działań prowadzonych w projekcie.

4. Analiza korzyści wynikających z podjęcia współpracy firm z organizacjami III-go

sektora.

5. Diagnoza wzajemnych oczekiwań firm oraz organizacji III-go sektora dotyczących

współpracy oraz identyfikacja istniejących barier utrudniających firmom

i organizacjom pozarządowym prowadzenie dialogu i nawiązywanie współpracy.

6. Wypracowanie kierunkowych rekomendacji.

Cel główny został realizowany poprzez eksplorację zagadnień z następujących obszarów

badawczych:

Rysunek 2. Obszary badawcze

Obszar I

Miejsce społecznej odpowiedzialności biznesu w działalności firm przed i po zakończeniu realizacji projektu

Obszar II

Analiza doświadczeń biznesu i NGO związanych ze wzajemną współpracą przed i zainicjowanych poprzez udział w projekcie

Obszar III


17 | S t r o n a

Analiza postaw biznesu i NGO wobec wzajemnej współpracy i ich zmian w efekcie działań prowadzonych w projekcie

Obszar IV

Identyfikacja preferowanych obszarów współpracy oraz wzajemnych oczekiwań biznesu i NGO oraz analiza korzyści wynikających z podjęcia współpracy

Obszar V

Identyfikacja barier utrudniających biznesowi i NGO współpracę oraz wypracowanie kierunkowych rekomendacji



18 | S t r o n a

1.4. Strukturalizacja problemu badawczego

Rysunek 3. Powiązanie celów badania wraz z pytaniami badawczymi


•W jaki sposób firmy rozumieją ideę społecznie odpowiedzialnego biznesu?

•Jakie narzedzia wykorzystują firmy do realizacj przedsięwzięć z zakresu CSR?

•Jak kształtuje się pozimom wiedzy przedsiębiorstw i NGO nt. sposobów nawiązywania i prowadzenia współpracy?

•Czy i jakie zmiany w strukturze organizacyjnej firmy zostały wprowadzone w celu nawiązania współpracy z NGO?

•W które obszary CSR wpisują się działania realizowane przez firmy?

•Czy i w jaki sposób firmy opracowują i wdrażają długofalową strategię CSR?

•Jak przebiega komunikacja wewnętrzna w firmie nt. działań z zakresu CSR?

Ocena stanu wiedzy na temat sposobów nawiązywania i prowadzenia współpracy pomiędzy firmami a NGO po zakończeniu realizacji projektu

•Z jakich źródeł firmy czerpią informacje nt. sposobów nawiązywania i prowadzenia współpracy z NGO?

•W jaki sposób firmy identyfikują potrzeby swoich interesariuszy - NGO?

•Jak przebiega współpraca firmy i NGO na etapie: inicjowania, właściwego przebiegu, etapie końcowym?

•W jaki sposób przebiega komunikacja między przedsiębiorcami a NGO?

•Które działania realizowane w projekcie w największym stopniu przyczyniły się do nawiązania współpracy?

Analiza zainicjowanych poprzez udział w projekcie form współpracy i dialogu firm z NGO

•Z jakim trudnościami spotykają się firmy i NGO w trakcie prowadzenia dialogu?

•Z jakim trudnościami spotykają się firmy i NGO w trakcie nawiązywania i prowadzenia współpracy?

•W jaki sposób można wyeliminować napotykane trudności?

Identyfikacja istniejących barier utrudniających firmom i NGO prowadzenie dialogu i nawiązywanie współpracy

•Jakie korzyści dla biznesu i NGO przyniosło nawiązanie współpracy?

Analiza korzyści wynikających z podjęcia współpracy firmy z NGO

•Jaki stosunek przejawiają firmy wobec podjętej wspólpracy i prowadzonego dialogu z NGO?

•Czy firmy przejawiają gotowość do nawiązanej trwałej współpracy z NGO?

•Jakie czynniki miały wpływ na ukształtowanie się postaw grupy docelowej wobec podejmowania współpracy i prowadzenia dialogu?

Analiza zmian postaw grup docelowych wobec podejmowanej współpracy i dialogu w efekcie działań prowadzonych w projekcie


19 | S t r o n a

II. METODYKA BADANIA

Głównym celem badania była diagnoza i ocena zmian jakości współpracy biznesu

i organizacji pozarządowych w efekcie działań prowadzonych w projekcie. W celu

zapewnienia spójności logicznej koncepcji i metodologii badania, zastosowano następujący

schemat.

Rysunek 4. Logika procesu badania


W obu etapach badania zastosowano kombinację uzupełniających się wzajemnie metod

ilościowych i jakościowych, co zagwarantowało większą rzetelność wyników badania oraz

pozwoliło uchwycić różne aspekty badanego przedmiotu.

2.1. Analiza desk research

Analiza desk research to wnikliwa ocena i interpretacja danych zawartych w dokumentach

źródłowych. Na początkowym etapie analizy zebrany materiał sprawdzany był pod kątem

jakości i rzetelności. Dopiero po wyselekcjonowaniu wiarygodnych danych przeprowadzona

została właściwa analiza desk research, która była pomocna przy weryfikacji wniosków

płynących z badań terenowych (m.in. prawdziwości stwierdzeń respondentów, pokrycia

Spotkanie inicjujące

Raport metodologiczny

Raport końcowy

FGI

DR CATI TIDI

Case study

Analiza

danych

SNA/ SWOT


20 | S t r o n a

wyników w zapisach odpowiednich dokumentów), a także pozwoliła na poznanie

i zrozumienie otoczenia badanego problemu.

W ramach niniejszego badania analizie poddane zostały:

1. Dokumentacja projektowa:

a. wniosek o dofinansowanie projektu,

b. dane monitoringowe, sprawozdania, raporty itd. gromadzone na etapie realizacji

projektu.

2. Informacje na temat badanych obszarów dostępne na stronach internetowych:

a. www.odpowiedzialnafirma.pl,

b. www.odpowiedzialnybiznes.pl,

c. www.ngo.pl,

d. www.centrumcsr.pl,

e. www.csrinfo.org,

f. www.dobrybiznes.info.

3. Raporty i publikacje:

a. „Błędy i bariery w dialogu firm z interesariuszami w Polsce” – podsumowanie prac

warsztatowych zorganizowanych w ramach projektu „Promocja zaangażowania

przedsiębiorstw w budowę kapitału społecznego w Polsce poprzez wykorzystanie

narzędzi CSR”; PKPP Lewiatan, Warszawa 2011,

b. Poradnik metodyczny pn. „Model rozwoju społecznej odpowiedzialności

przedsiębiorstwa”; PKPP Lewiatan, Warszawa 2010,

c. Poradnik metodyczny pn. „Dobra Praktyka CSR element strategii firmy”; PKPP

Lewiatan, Warszawa 2010,

d. Raporty z badań (opinii publicznej, interesariuszy) realizowanych w ramach projektu

„Koalicja na rzecz odpowiedzialnego biznesu”; Warszawa 2010,

e. J. Adamczyk „Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw”, Warszawa 2009,

f. „Influencing consumer behaviour. A guide for sustainable marketing”; Business in the

Community 2011,

g. „Kompendium CSR – kompendium społecznej odpowiedzialności biznesu”;

MediaPlanet, przy wsparciu CSR Consulting, 2011,

h. „Odpowiedzialne inwestycje kapitałowe”; Pracodawcy RP, Warszawa 2011,

i. „Analiza współpracy organizacji pozarządowych z biznesem, samorządami

i instytucjami naukowymi”; Projekt Konkordia, Warszawa 2010,

j. „Postrzeganie współpracy z NGO’s przez przedsiębiorstwa społecznie

odpowiedzialne” Toruń 2013,

k. „Największe polskie firmy a społeczna odpowiedzialność biznesu” Fundacja

CentumCSR.pl, 2012,

l. „Fundacje korporacyjne w Polsce” Forum Darczyńców,

m. „Współpraca międzysektorowa na rzecz CSR na Śląsku” Warszawa 2012,

n. „Analiza ESG spółek w Polsce. Budowanie wartości spółki poprzez raportowanie


21 | S t r o n a

danych pozafinansowych ESG” Warszawa 2012,

o. „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki 2012”, Forum Odpowiedzialnego

Biznesu, Warszawa 2012.

Ze względu na uniwersalny charakter i zakres analizowanych dokumentów, analiza desk

research została wykorzystana we wszystkich obszarach badawczych. Pozwoliła na

nakreślenie obrazu pomiędzy biznesem a organizacjami pozarządowymi w świetle dostępnej

literatury, co jednocześnie zostało wykorzystane do przygotowania narzędzi badawczych do

badań ilościowych i jakościowych w I i II etapie badania. Informacje pozyskane w ramach

analizy danych zastanych stanowiły uzupełnienie danych otrzymanych w badaniach

terenowych.

2.2. Metody ilościowe

Metody ilościowe, poprzez ukierunkowanie na ilościowy opis i wyjaśnianie rzeczywistości

pozwalają ustalić jak często określone opinie, fakty, zjawiska występują w badanej

zbiorowości oraz jakie są zależności pomiędzy różnymi zmiennymi i ich wartościami. Tym

samym umożliwiają uogólnienie wyników na całą interesującą nas populację. Jedną

z charakterystycznych cech metod ilościowych jest używanie zestandaryzowanych narzędzi

badawczych (np. kwestionariuszy), które gwarantują, że wszyscy badani poddani są

działaniu bardzo zbliżonych bodźców, a w każdym przypadku zapewniają ujednolicenie

podejścia do wszystkich jednostek badania.

Badanie kwestionariuszowe CATI

Udział w badaniu wzięli przedsiębiorcy będący uczestnikami wybranych działań w projekcie

(warsztaty regionalne, konsultacje telefoniczne, konferencje) oraz organizacjami

pozarządowymi. Zastosowanie tej techniki umożliwiło pozyskanie informacji od licznej grupy

respondentów w stosunkowo krótkim czasie. Zastosowanie techniki CATI wśród

respondentów z grupy przedsiębiorców, a także przedstawicieli organizacji III-go sektora

pozwoliło na pozyskanie informacji niezbędnych do analizy zagadnień poruszanych we

wszystkich obszarach badawczych.

W badaniu CATI zastosowano dobór celowy. Wywiady prowadzono wśród przedstawicieli

przedsiębiorstw, którzy brali udział w działaniach (warsztaty regionalne, konsultacje

telefoniczne, konferencje) organizowanych w ramach projektu. Aby sprawdzić w jaki sposób

działania projektu wpłynęły na zmianę jakości współpracy pomiędzy tymi firmami a NGO, ta

grupa respondentów została objęta dwoma etapami badania, przed realizacją projektu (luty –

marzec 2012 r.) oraz prowadzonym już na zakończenie projektu (luty – kwiecień 2014 r.).

Aby uzyskać nieco szerszy obraz współpracy, badanie CATI w I etapie badania

przeprowadzono również wśród przedsiębiorstw, które nie brały udziału w projekcie.


22 | S t r o n a

Dopełnieniem uzyskanych danych było przeprowadzenie badania również wśród

przedstawicieli NGO (w obu etapach), którzy mają doświadczenie we współpracy

z biznesem. Rozkład próby w badaniu CATI prezentuje poniższa tabela.

Tabela 1. Rozkład próby w badaniu CATI w poszczególnych etapach badania

Respondenci I etap II etap

Przedstawiciele przedsiębiorstw – uczestnicy projektu

64 89

Przedstawiciele przedsiębiorstw – którzy nie brali udziału w projekcie1

56 -

Przedstawiciele organizacji pozarządowych2

120 72

Razem 240 161


Należy podkreślić, że niniejsze badanie, poprzez zastosowany celowy dobór respondentów

badania CATI, nie jest reprezentatywne dla ogółu przedsiębiorstw i organizacji

pozarządowych funkcjonujących w Polsce. Uzyskane wyniki diagnozują kluczowe aspekty

związane z prowadzoną współpracą na polu biznes – NGO i w tym kontekście można na ich

podstawie projektować skuteczne działania służące poprawie stanu i jakości współpracy.

2.3. Metody jakościowe

Indywidualny wywiad pogłębiony IDI3

Technika ta umożliwiła pozyskanie danych o charakterze jakościowym, dzięki czemu

pogłębiono kwestie zawarte we wszystkich pytaniach badawczych. Dzięki wywiadom

zrealizowanym z przedstawicielami przedsiębiorców i NGO poznano stan przed udziałem

w projekcie oraz zmiany jakie zaszły w postawach i oczekiwaniach grup docelowych wobec

wzajemnej współpracy. Wykorzystanie badania IDI umożliwiło zdobycie niezbędnych

informacji do wnioskowania w ramach analizy zainicjowanych przez udział w projekcie form

współpracy i dialogu firm z organizacjami z III-go sektora oraz w ramach analizy zmian

1 Ze względu na cel badania jakim była ocena jakości współpracy biznesu i NGO wypracowana

w efekcie działań prowadzonych w projekcie, przedstawiciele przedsiębiorstw, którzy nie brali udziału w projekcie zostali przebadani tylko w I etapie badania. 2 W II edycji badania przebadano organizacji pozarządowe, które brały udział w Projekcie (warsztaty/

konferencje), w edycji I były organizacje współpracujące z biznesem, ale nie biorące udziału w Projekcie. 3 Wywiad pogłębiony mógł być wykonywany techniką telefoniczną.


23 | S t r o n a

postaw grupy docelowej wobec podejmowania współpracy i dialogu w efekcie działań

prowadzonych w projekcie.

Próba w badaniu

Udział w badaniu wzięli:

Przedstawiciele kadry zarządzającej i wdrażającej projekt – 2 wywiady

Przedstawiciele przedsiębiorstw – uczestnikami projektu, którzy wzięli udział

w następujących działaniach:

wdrażanie strategicznego CSR w firmach – 10 wywiadów

warsztaty konsultacyjne CSR/ konsultacje telefoniczne – 8 wywiadów

Przedstawiciele organizacji pozarządowych – 7 wywiadów

Łącznie przeprowadzono 27 telefonicznych wywiadów pogłębionych.

Dzięki zastosowaniu techniki wywiadu indywidulnego zebrano dane o charakterze

jakościowym, które były niezbędne do poznania postaw i oczekiwań grup docelowych wobec

wzajemnej współpracy.

Zogniskowany wywiad grupowy FGI

Technika polegająca na wspólnej dyskusji respondentów (zwykle 6-8 osób) na z góry

określony temat. Rozmowa prowadzona jest przez doświadczonego moderatora, który

nadzoruje przebieg wywiadu a także zachęca respondentów do aktywnego uczestnictwa

w dyskusji. Wywiad FGI może wykraczać poza zwykłą dyskusję i być prowadzony w formie

warsztatowej.

Próba w badaniu

W badaniu FGI udział wzięli:

Przedstawiciele przedsiębiorstw – uczestnicy projektu (np. managerowie ds. CSR,

prezesi firm, managerowie ds. PR, managerowie ds. marketingu)

Przedstawiciele Konfederacji Lewiatan

Łącznie w badaniu przeprowadzono 1 zogniskowany wywiad grupowy.

Badanie FGI posłużyło do zebrania informacji niemożliwych do pozyskania w badaniach

ilościowych. Nacisk w badaniu FGI został położony na poznanie zmian w preferencjach,

opiniach, postawach, a także oczekiwaniach przedsiębiorców wobec współpracy

z organizacjami pozarządowymi, które dokonały się pod wpływem działań realizowanych

w projekcie.


24 | S t r o n a

Studium przypadku (Case Study)

Metoda polegająca na analizie pojedynczego przypadku, który najlepiej obrazuje badaną

problematykę. Przyjmuje formę szczegółowego opisu, dlatego na podstawie Case Study

można wnioskować na temat przyczyn i efektów danego zdarzenia bądź działania. Studium

przypadku umożliwia także wskazanie tzw. „dobrych praktyk”, czyli rozwiązań wartych

skopiowania, a także błędów, których należy unikać.

Głównym celem zastosowania studium przypadku jest zebranie pogłębionych informacji

dotyczących przedmiotu badania. Pełny i wyczerpujący opis poszczególnych metod

współpracy jest uzupełnieniem zastosowanych metod ilościowych i jakościowych –

wykorzystanie techniki Case Study pokazało dotychczasowe doświadczenia firm i organizacji

III-go sektora związane z nawiązywaniem współpracy na podstawie konkretnych,

jednostkowych przypadków.

W niniejszym badaniu, Case Study zostało wykorzystane do:

przedstawienia przykładów zainicjowanej współpracy z organizacjami pozarządowymi

przez firmy, które brały udział w działaniu „wdrażanie strategicznego CSR w firmach”,

gdzie zaprezentowano m.in. sposób, w jaki firmy wdrażają CSR

przedstawienia zainicjowanej współpracy z organizacjami pozarządowymi przez

firmy, które brały udział w pozostałych działaniach projektu.

W ramach niniejszego badania wykonano 12 case study.

Analiza sieci społecznych SNA (Social Network Analysis)

Podejście badawcze, które polega na opisie pewnego interesującego badacza fragmentu

rzeczywistości społecznej nie poprzez analizę cech i własności aktorów życia społecznego,

ale poprzez analizę relacji, jakie między nimi zachodzą.

W niniejszym badaniu, SNA zostało wykorzystane do pokazania intensywności współpracy

pomiędzy organizacjami pozarządowymi a przedsiębiorstwami. Jako źródła danych do

analizy sieci społecznych wykorzystane zostały wyniki badania CATI. Na podstawie oceny

eksperckiej została wyliczona siła i kierunek związku pomiędzy różnymi typami

przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych.

Analiza SWOT

Technika ta posłużyła do porządkowania wniosków z badania, czego efektem było

stworzenie tabeli rekomendacji. Segregowanie i porządkowanie danych dokonywane było

w oparciu o cztery kategorie:

S (Strenghts) – mocne strony;


25 | S t r o n a

W (Weaknesses) – słabe strony;

O (Opportunities) – szanse;

T (Threats) – zagrożenia.

Ostatecznie efektem prac jest tabela SWOT współpracy przedsiębiorstw z organizacjami

pozarządowymi.


26 | S t r o n a

III. WYNIKI BADANIA

Firma odpowiedzialna społeczne to taka, która z jednej strony pozostaje otwarta i słucha

swojego otoczenia (prowadząc dialog z różnymi grupami tzw. interesariuszy) z drugiej zaś

wyciąga wnioski i podejmuje odpowiednie działania we wszystkich obszarach działalności.

W celu usystematyzowania wiedzy o CSR oraz doprecyzowania wartości, którymi powinny

posługiwać się przedsiębiorstwa w swojej działalności, wyróżnia się następujące obszary4:

I. Ład organizacyjny – zasady i normy związane z zarządzaniem firmą. Dobre

praktyki z tego obszaru powinny stawiać sobie za cel poprawę efektywności

zarządzania przedsiębiorstwem z uwzględnieniem interesu społecznego,

poszanowania interesariuszy oraz zasad etycznych.

II. Prawa człowieka - przedsiębiorstwo powinno działać w poszanowaniu wszystkich

praw człowieka, w szczególności praw obywatelskich, politycznych, ekonomicznych,

socjalnych i kulturowych. Dobre praktyki powinny wynikać np. z potrzeby

przeciwdziałania wszelkiej dyskryminacji lub wzmacniania ochrony praw

pracowniczych.

III. Praktyki w miejscu pracy - dobre praktyki, wychodząc ponad obowiązki

wynikające z przepisów prawa, powinny mieć na uwadze warunki pracy i opiekę

społeczną, bezpieczeństwo i higienę pracy, rozwój społeczny (w tym szkolenia),

potrzebę prowadzenia stałego dialogu społecznego oraz utrzymywania otwartych

i uczciwych relacji z podmiotami współpracującymi.

IV. Ochrona środowiska naturalnego – uwzględnia się zagadnienie zmniejszenia

i adaptacji zmian klimatycznych oraz ochronę i regenerację środowiska naturalnego.

Dobre praktyki powinny być ukierunkowane na mierzoną obiektywnie dbałość o jak

najmniejszą skalę zanieczyszczeń emitowanych do środowiska oraz podejmowanie

wszelkich kroków zmniejszających poziom zużycia zasobów naturalnych, będącego

wynikiem działalności przedsiębiorstwa.

V. Praktyki handlowe – dobre praktyki powinny służyć przeciwdziałaniu nieuczciwej

konkurencji, a skupiać się na uczciwej współpracy oraz poszanowaniu praw

własności. Przedsiębiorstwo powinno aktywnie promować zasady CSR wśród

partnerów, dostawców, otoczenia.

VI. Kwestie konsumenckie – w tym edukacja rynku, zaangażowanie w kwestie

ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, jakość obsługi i wsparcia oraz

rozpatrywania reklamacji.

VII. Zaangażowanie społeczne – w tym ukierunkowane na prowadzenie dialogu

społecznego, który winien angażować organizacje pozarządowe w proces

planowania i realizacji projektów społecznych, uwzględnianie przy wyborze

4 www.odpowiedzialnafirma.pl/o-csr, data dostępu: 09.04.2014 r.


27 | S t r o n a

kierunków zaangażowania realnych potrzeb społecznych, w tym podejmowanie

inwestycji społecznych w takich obszarach, jak edukacja i kultura, zdrowie, rozwój

i dostęp do technologii.

Projekt „Promocja zaangażowania przedsiębiorstw w budowę kapitału społecznego w Polsce

poprzez wykorzystanie narzędzi CSR” był skierowany do przedsiębiorstw. Jego celem była

promocja sposobów planowania i prowadzenia dialogu z interesariuszami jako aspektu

kluczowego dla właściwej realizacji działań społecznie odpowiedzialnych i budowanie

kapitału społecznego na poziomie firmy.

Działania podejmowane w ramach projektu obejmowały:

1. Konferencję, w której udział wzięły instytucje zainteresowane wdrażaniem CSR

w Polsce. Jej celem była kompleksowa diagnoza stanu dialogi firm

z interesariuszami.

2. Warsztat ekspercki, w którym udział wzięli eksperci i praktycy z obszaru CSR,

komunikacji, zarządzania, psychologii. Celem było wypracowanie propozycji

optymalnych form dialogu prowadzonego z zróżnicowanymi grupami interesariuszy.

3. Narzędzie do mapowania interesariuszy służące tworzeniu mapy interesariuszy

firmy, określeniu ich znaczenia i zaplanowaniu optymalnych form dialogu.

4. Warsztaty informacyjno-konsultacyjne – skierowane do osób zarządzających

firmami, które nie wdrożyły uporządkowanego podejścia do CSR i nie prowadzą

dialogu z interesariuszami.

W ramach projektu uczestnicy-przedsiębiorstwa mieli zapewnione:

1. Zbudowanie podstawy do inicjowania dialogu z interesariuszami, wypracowane

zostały założenia strategiczne w obszarze CSR i wytyczono główne kierunki działań

przedsiębiorstw, w tym:

a. analiza sytuacji wyjściowej w firmie przy wykorzystaniu Modelu Rozwoju

Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstwa, której efektem był raport

podsumowujący dotychczas podejmowane działania z zakresu społecznej

odpowiedzialności oraz oceniający stan zaawansowania spółki,

b. opracowanie mapy kluczowych interesariuszy, zdefiniowanie optymalnych form

prowadzenia dialogu z każdą z grup, zaplanowanie w czasie konkretnych działań,

c. przeprowadzenie warsztatów strategicznych z udziałem kadry zarządzającej,

w tym zaprezentowanie rezultatów dotychczas podjętych działań,

doprecyzowanie aspiracji dotyczących obszarów CSR, określenie strategicznych

kierunków CSR, propozycje konkretnych działań, zdefiniowanie listy zasad i form

prowadzenia dialogi z interesariuszami

2. Udział w sesji warsztatowej - jej celem było dokonanie wstępnej oceny podjętych

działań, a w szczególności formy i rezultatów prowadzonego dialogu


28 | S t r o n a

z interesariuszami. Efektem końcowym warsztatu był raport stanowiący

podsumowanie zrealizowanych inicjatyw (działań, aktywności komunikacyjnych,

wykorzystywanych form dialogu), formułujący syntetyczną ocenę oraz rekomendacje

dotyczące dalszych działań.

3. Warsztaty podsumowujące wdrażanie strategii - których celem było dokonanie

finalnej ewaluacji jakości i skuteczności przyjętych rozwiązań oraz podjętych działań.

Efektem warsztatu był raport uwzględniający końcową ocenę oraz zalecenia na

przyszłość.

W ramach promocji skutecznych metod dialogu społecznego w przedsiębiorstwie

przeprowadzono:

1. Konkurs na Dobre Praktyki CSR,

2. Konferencję podsumowująca,

3. Podręcznik na temat dialogu z interesariuszami.

Wypracowaniu form współpracy między sektorem prywatnym a społecznym ukierunkowanym

na CSR i budowanie kapitału społecznego służyły m.in.:

Badanie ankietowe na temat współpracy biznesu i NGO,

Warsztaty z udziałem NGO, administracji i biznesu,

Giełdy współpracy firm i organizacji pozarządowych z konferencjami tematycznymi,

Platforma internetowa,

Publikacja nt. współpracy firm i NGO w obszarze CSR.


29 | S t r o n a

3.1. Stanu wiedzy grupy docelowej na temat CSR oraz sposobów

nawiązywania i prowadzenia współpracy między firmami

a organizacjami pozarządowymi po zakończeniu realizacji projektu

Dostępne opracowania z zakresu CSR pokazują, że wiedza

przedstawicieli firm na temat społecznej odpowiedzialności

biznesu na przestrzeni lat rośnie. Niemniej jednak wyniki

badania przeprowadzonego na zlecenie Polskiej Agencji

Rozwoju Przedsiębiorczości wskazują, iż tylko 31% firm zna

termin CSR. Wskaźnik ten zmienia się w zależności od

wielkości przedsiębiorstwa - 70% przedsiębiorców reprezentujących duże firmy zna to

pojęcie. Ponad 60% przebadanych przedsiębiorców, którzy zadeklarowali znajomość CSR,

realizuje działania z nim związane. Wyniki badania wskazują, że dla przedsiębiorców, wśród

obszarów CSR, szczególnie istotne są relacje z konsumentami (74% wskazań)

i pracownikami (72%), organizacja pracy w firmie (60%) oraz uczciwe praktyki rynkowe

(ponad 50%). Istnieje zależność im częściej obszar był wskazywany jako ważny dla rozwoju

firmy tym częściej przedsiębiorcy stosują zasady CSR w ramach tego obszaru. Z czego

75% przedsiębiorstw posiada na swoich stronach internetowych sekcje dotyczące

społecznych i ekologicznych aspektów funkcjonowania firmy5.

Jednak coraz większe otwarcie biznesu na tę tematykę, co pokazuje raport pt. „CSR

w Polsce. Menedżerowie/menedżerki 500. Lider/Liderka CSR”, nie przekłada się jeszcze

bezpośrednio na konkretne działania. Wydaje się, że główną barierą jest tutaj przede

wszystkim nacisk kładziony przez firmy na osiągnięcie doraźnego zysku i nieuwzględnianie

dłuższych perspektyw strategicznych funkcjonowania przedsiębiorstw, które umożliwiłyby

zobaczenie CSR jako czynnika mającego wpływ na realny sukces biznesowy. Dynamika

rozwoju dyktowana jest przez firmy zagraniczne – rodzime przedsiębiorstwa oraz te,

w których część udziałów należy do państwa, pod tym względem wciąż pozostają w tyle.

Również w firmach zagranicznych tworzone są stanowiska zaadresowane dla CSR – tam są

lokowane zwykle w działach PR, bądź innych komórkach odpowiedzialnych za szeroko

rozumianą komunikację z otoczeniem społecznym firmy.

Wyniki badań i opracowań z zakresu CSR pokazują, że firmy bardzo swobodnie

i w zależności od własnych potrzeb definiują zakres swojej społecznej odpowiedzialności,

sporadycznie odwołując się do standardów z zakresu CSR. Przeważa pogląd o traktowaniu

CSR jako elementu budowania pozytywnego wizerunku przedsiębiorstwa. Z tego powodu

dominują działania związane z dobroczynnością i sponsoringiem6.

5 Ocena stanu wdrażania standardów społecznej odpowiedzialności biznesu, Warszawa 2011

6 Największe polskie firmy a społeczna odpowiedzialność biznesu, Warszawa 2012

Idea społecznej

odpowiedzialności

biznesu


30 | S t r o n a

„Nie jest zaskoczeniem – piszą autorzy raportu7 - że w Polsce wciąż mamy do czynienia ze

wstępnym stanem rozwoju CSR, czego przejawem jest fakt, że główne działania z tego

obszaru to wciąż przede wszystkim szeroko pojęte działania charytatywne, a zatem głównie

różnego rodzaju wsparcie finansowe i rzeczowe”. Zaznaczają jednak, że trwale wzrasta

w rodzimym biznesie waga przedsięwzięć dla społeczności lokalnej i współpraca z trzecim

sektorem. Spośród całej palety działań mieszczących się w ramach CSR wśród rodzimych

firm najmniejszą popularność ma wolontariat pracowniczy – w szczególności ten

realizowany w godzinach pracy.

Autorzy raportu analizując główne bariery rozwoju CSR w Polsce wskazują na:

niski poziom wiedzy o CSR – zarówno tego, czym jest, jak i znajomości dobrych

praktyk i narzędzi jego realizacji,

kładzenie przez rodzime formy nacisku na krótkoterminowe cele i strategie

biznesowe,

niski stopień zainteresowania zarządów firm i menedżerów ideą CSR,

brak liderów CSR, którzy mogliby być wzorami.

Często rolę pomostu między biznesem a sektorem społecznym pełnią fundacje

korporacyjne. Uwarunkowują i usprawniają społeczną działalność firm oraz pokazują

schematy funkcjonowania organizacji pozarządowych, pozwalając sektorowi biznesowemu

tym samym je zrozumieć8. Powołując się na badanie z 2013 roku9, 31% przedsiębiorstw

powołało swoje fundacje korporacyjne, niemniej jednak swojej działalności społecznej nie

ograniczają tylko do nich – podejmują również współpracę z innymi NGO.

Najczęściej strategie CSR w Polsce posiadają firmy zagraniczne. Natomiast najrzadziej do

jej posiadania przyznają się przedsiębiorstwa o przeważającym udziale własnościowym

skarbu państwa. Zdaniem autorów raportu 20% największych firm w Polsce ma strategię

CSR i rzeczywiście ją realizuje.

Do motywów, dla których firmy interesują się i wdrażają CSR należą:

potrzeba budowania marki i pozytywnego wizerunku firmy,

chęć polepszenia stosunków ze społecznością lokalną,

przekonanie o długofalowej opłacalności działań z obszaru CSR,

zwiększanie wartości firmy poprzez działania z obszaru CSR,

chęć uzyskania przewagi konkurencyjnej,

poczucie obywatelskiego obowiązku,

7 CSR w Polsce. Menedżerowie/menedżerki 500. Lider/Liderka CSR, Warszawa 2010

8 Fundacje korporacyjne w Polsce, Warszawa 2008

9 Postrzeganie współpracy z organizacjami pozarządowymi przez przedsiębiorstwa społecznie

odpowiedzialne, Toruń 2013


31 | S t r o n a

wymogi korporacyjne.

Warto wskazać również na to, że społeczne postrzeganie działań firm z obszaru CSR nie

zawsze jest pozytywne. Na negatywne konotacje wskazuje badanie Millward Brown

SMG/KRC realizowane w ramach projektu „Koalicja na rzecz odpowiedzialnego biznesu".

Autorka badania jakościowego zalicza do nich następujące sposoby negatywnego

odczytania idei CSR:

„nierealna idea” – CSR to slogan: piękne i szlachetne, ale puste w środku hasło,

„nowoczesny PR” – CSR to jedynie „zasłona dymna”, celem której jest ratowanie

nadwątlonego wizerunku firm,

„szkodliwa idea” – dzięki działaniom CSR zyskują firmy, które zbijają kapitał na cudzej

pracy (np. organizacji pozarządowych),

„kaprys” – CSR to wymysł i PR-owska nowinka, przemijająca moda.

Jak pokazują wyniki niniejszego badania pojęcie społecznie

odpowiedzialnego biznesu było znane grupie docelowej jeszcze

przed przystąpieniem do projektu. Zdecydowana większość

przedsiębiorców uczestniczących w badaniu CATI stwierdziła,

że było im znane to pojęcie wcześniej – 83% wskazań

respondentów. Podobny odsetek odpowiedzi uzyskano podczas

realizacji pierwszego etapu badania, kiedy to 81,3% uczestników projektu zadeklarowało

zdecydowaną znajomość tego terminu jeszcze przed przystąpieniem do projektu.

Wykres 1. Znajomość pojęcia społecznej odpowiedzialności biznesu

Źródło: opracowanie własne CRSG PS sp. z o.o. na podstawie danych CATI wśród

przedsiębiorców (n=89)

Tak 83%

Nie 17%

Rozumienie idei

społecznej

odpowiedzialności

biznesu


32 | S t r o n a

Przed udziałem w projekcie uczestnicy kojarzyli CSR głównie ze wspieraniem działań na

rzecz ochrony środowiska, dbaniem o dobre relacje z klientami i pracownikami oraz

prowadzeniem działalności charytatywnej. Wyniki badania przeprowadzone po realizacji

projektu pokazują, że zaszła istotna zmiana w rozumieniu idei społecznie odpowiedzialnego

biznesu. Przedsiębiorcy zdecydowanie częściej kojarzą CSR z dbaniem o relacje ze

wszystkimi interesariuszami firmy (91%) oraz na przestrzeganiem norm etycznych

w prowadzeniu biznesu (89,9%). Również wyraźnie częściej społecznie odpowiedzialny

biznes łączony jest z zachęcaniem pracowników do udziału w wolontariacie (70,8%) co

stanowi istotną zmianę w porównaniu do sytuacji sprzed udziału w projekcie. Nadal na

wysokim poziomie uplasowała się działalność charytatywna (79,8%) lecz jej istotność

w kontekście pozostałych odpowiedzi zdaje się maleć.

Tabela 2. Działania realizowane przez firmę, z którymi kojarzy się CSR



Wyraźny jest wysoki procentowy udział odpowiedzi respondentów we wszystkich

kategoriach, co z jednej strony wskazuje na znaczne poszerzenie horyzontów grupy

docelowej i nie utożsamianie jej wyłącznie z działalnością charytatywną, z drugiej zaś strony

pokazuje, że w przypadku pewnej grupy respondentów pojęcie to nadal posiada niejasne

konotacje i łączone jest na przykład z przestrzeganiem istniejących przepisów prawa

(77,5%). Taki rozkład odpowiedzi w odniesieniu do pierwszej edycji badania CATI wskazuje,

że poszerzeniu świadomości, co do przejawów i wcieleń społecznie odpowiedzialnego

biznesu, nie towarzyszy wystarczająco jasne rozróżnienie na kwestie bezpośrednio

związane z CSR, a te będące podstawą prowadzenia każdej uczciwej dzielności

gospodarczej.

4,5%

70,8%

77,5%

79,8%

88,8%

88,8%

89,9%

89,9%

89,9%

91,0%

Inne (jakie?)*

Wolontarit pracowniczy

Przestrzeganie przepisów prawa

Działalność charytatywna

Dbanie o dobre relacje z pracownikami

Dbanie o dobre relacje z klientami

Ochrona środowiska

Przestrzeganie norm etycznych

Zasady zrównoważonego rozwoju

Dbanie o relacje ze interesariuszami


33 | S t r o n a

Uczestników badania poproszono, aby własnymi słowami odpowiedzieli jak rozumieją oraz

z jakimi działaniami realizowanymi przez przedsiębiorstwa kojarzy im się społeczna

odpowiedzialność biznesu. W rozumieniu uczestników badania jakościowego, CSR to

działania prowadzone zgodnie z potrzebami środowiska lokalnego i uwzględnianie wpływu

danego przedsiębiorstwa na otoczenie społeczne, czyli połączenie korzyści dla firmy oraz

społeczności.

Otrzymane wyniki pokazują, iż na przestrzeni dwóch lat realizacji projektu, zmieniło się

rozumienie idei CSR. Na początku przedsiębiorcy i organizacje pozarządowe definiowali

społeczną odpowiedzialność biznesu jako przede wszystkim działania mające na celu

wspieranie ochrony środowiska, działalność charytatywną, czy dbanie o dobre relacje

z pracownikami i interesariuszami.

Inaczej jest w przypadku przedsiębiorstw, które pozostawały pod bezpośrednim wpływem

projektu. Wywiady indywidualne z firmami wdrażającymi strategie CSR w ramach projektu

pokazują, że rozumienie idei społecznie odpowiedzialnego biznesu w tej grupie jest znacznie

bardziej konkretne i w pełniejszy sposób dotyka jego istoty.

„Dla mnie jest to pewna filozofia funkcjonowania firmy, we wszystkich obszarach jej

funkcjonowania, wychodząca poza ramy prawne, obowiązujące daną firmę. Czyli

odpowiedzialne myślenie, w każdym aspekcie działania firmy. Nie należy tego mylić

z działalnością charytatywną, bo nie tylko o to chodzi. To nie tylko budowanie lojalności, ale

też więzi pracowniczych z firmą, może być to forma działań związanych z wolontariatem

pracowniczym, troski o jakość produktu, komunikacja z różnymi grupami interesariuszy”

Źródło: wywiad indywidualny z przedstawicielem przedsiębiorstw

W porównaniu do sytuacji sprzed udziału w projekcie, respondentom wyraźnie częściej

kojarzy się społecznie odpowiedzialny biznes także z zachęcaniem pracowników do udziału

w wolontariacie (70,8% wskazań respondentów badań ilościowych). Jednakże wysoka ilość

wskazań we wszystkich kategoriach odpowiedzi pozwala stwierdzić, że uczestnicy niezwykle

szeroko pojmują idee społecznie odpowiedzialnego biznesu zaliczając w jej poczet także

oczywiste zasady prowadzenia każdej działalności gospodarczej jak na przykład

przestrzeganie istniejących przepisów prawa (77,5%). Taki rozkład odpowiedzi wskazuje, że

nadal dla wielu przedsiębiorstw biorących udział w warsztatach istota CSR nie jest jeszcze

do końca zrozumiała.

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku organizacji pozarządowych, które zasadniczo

w podobny sposób rozumieją CSR jak przedsiębiorcy uczestniczący w projekcie,

utożsamiając go przede wszystkim z prowadzeniem firmy zgodnie z zasadami

zrównoważonego rozwoju (83,3%) oraz co bardziej istotne z zachęcaniem pracowników do

udziału w wolontariacie pracowniczym (77,8%). Również w tej grupie wysoką pozycję

zajmuje pogląd utożsamiających działalność charytatywną z CSR (72,2%) co wydaje się


34 | S t r o n a

szczególnie niepokojące, gdyż może rzutować na postawę organizacji pozarządowych

wobec charakteru współpracy na linii biznes – NGO. To co szczególnie odróżnia koncepcję

CSR funkcjonującą w świadomości organizacji pozarządowych i przedsiębiorców to stosunek

do dbania o relacje wszystkich interesariuszy. W przypadku NGO, co naturalne z punktu

widzenia ich miejsca w łańcuchu relacji, dbanie o dobre stosunki ze wszystkimi

interesariuszami w mniejszym stopniu stanowi wyznacznik społecznej odpowiedzialności

biznesu. Jednocześnie relatywnie rzadsze wskazania w poszczególnych kategoriach

sugerują, że w przypadku III-sektora koncepcja CSR jest bardziej klarowna.

Tabela 3. Działania kojarzone z społeczną odpowiedzialnością biznesu


organizacji pozarządowych (n=72)

Jednym z aspektów warunkującym udaną i przemyślaną

kooperację biznesu i sektora społecznego jest stan wiedzy

obydwu stron na temat czynników składających się na proces

nawiązywania i prowadzenia współpracy.

Uczestnicy badania ankietowego, zarówno przedsiębiorcy jak

i organizacje pozarządowe, zostali poproszeni o ocenę swojej

wiedzy w zakresie prowadzenia dialogu i wzajemnej

współpracy. Respondenci oceniali swoją wiedzę na temat poszczególnych elementów

w skali od 0 do 5, podczas gdy 0 oznaczało „nie posiadam żadnych informacji w tym

zakresie”, natomiast 5 „posiadam pełną informację w tym zakresie”. Zagregowane

odpowiedzi pozyskane od przedsiębiorców pokazują, że ocenią oni swoją wiedzę na

poziomie średnim. Należy zaznaczyć, że zaobserwowane różnice w średnich ocenach

9,7 %

58,3 %

61,1 %

62,5%

62,5%

62,5%

72,2%

72,2%

77,8%

83,3%

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0

Inne (jakie?)*

Dbanie o dobre relacje z klientami

Dbanie o dobre relacje z pracownikami

Dbanie o relacje ze interesariuszami firmy

Wspieranie działań na rzecz ochrony środowiska

Przestrzeganie istniejących przepisów prawa

Działalność charytatywna

Przestrzeganie norm etycznych

Wolontariat pracowniczy

Zasady zrównoważonego rozwoju

Poziom wiedzy

przedsiębiorstw i

organizacji

pozarządowych na temat

sposobów nawiązywania

i prowadzenia

współpracy z NGO


35 | S t r o n a

poszczególnych elementów są niewielkie, i wahają się od 3,0 do 3,6 przy czym dominująca

jest ta pierwsza wartość.

Tabela 4. Rozkład ocen wiedzy przedsiębiorców na temat elementów związanych

z współpracą z NGO

Oceniany element Średnia

ocen

Odsetek przyznanych ocen [%]

0 1 2 3 4 5

Identyfikowania potrzeb organizacji pozarządowych

3,0 3,4% 12,4% 12,4% 42,7% 14,6% 14,6%

Prowadzenia dialogu z organizacjami pozarządowymi

3,0 5,6% 10,1% 14,6% 30,3% 27% 12,4%

Inicjowania współpracy z organizacjami pozarządowymi

3,1 5,6% 6,7% 12,4% 36,0% 25,8% 13,5%

Form wsparcia, które przedsiębiorstwa mogą zaoferować organizacjom pozarządowym

3,3 6,7% 5,6% 6,7% 27% 38,2% 15,7%

Form wsparcia, które organizacje pozarządowe mogą zaoferować przedsiębiorstwom

3,0 5,6% 10,1% 14,6% 32,2% 25,8% 11,2%

Korzyści, jakie może przynieść przedsiębiorstwu współpraca z organizacjami

3,6 2,2% 4,5% 6,7% 25,8% 40,4% 20,2%



Przedsiębiorcy najlepiej ocenili swoją wiedzę w kontekście korzyści jakie może przynieść im

nawiązana współpraca z III sektorem oraz form wsparcia jakie mają do zaoferowania.

Wiedza na temat pozostałych elementów pozostaje na podobnym, średnim poziomie.

Martwić może stosunkowo niska wiedza na temat inicjowania współpracy oraz prowadzenia

dialogu co może ograniczać podejmowanie inicjatyw przez firmy w tym zakresie.

Znacznie śmielej swoją wiedzę oceniły organizacje pozarządowe, czują się one najpewniej

w podobnych kategoriach jak przedsiębiorcy lecz ich samoocena jest znacznie wyższa.

Stosunkowo najsłabiej wypada w ich przypadku wiedza na temat przygotowania oferty

współpracy dla przedsiębiorstw.


36 | S t r o n a

Tabela 5. Rozkład ocen wiedzy organizacji pozarządowych na temat elementów

związanych z współpracą z biznesem

Oceniany element Średnia

ocen Odsetek przyznanych ocen [%]

0 1 2 3 4 5

Informowania przedsiębiorstw na temat potrzeb organizacji

3,32 2,8% 6,9% 15,3% 30,6% 19,4% 25,0%

Inicjowania współpracy z przedsiębiorstwami

3,32 2,8% 8,3% 9,7% 30,6% 30,6% 18,1%

Przygotowywania oferty współpracy dla przedsiębiorstw

3,29 6,9% 6,9% 8,3% 25,0% 33,3% 19,4%

Form wsparcia, które przedsiębiorstwa mogą zaoferować organizacjom pozarządowym

3,35 5,6% 4,2% 19,4% 12,5% 37,5% 20,8%

Form wsparcia, które organizacje pozarządowe mogą zaoferować przedsiębiorstwom

3,72 1,4% 5,6% 8,3% 15,3% 43,1% 26,4%

Korzyści, jakie może przynieść przedsiębiorstwu współpraca z organizacjami

3,97 1,4% 1,4% 1,4% 22,2% 41,7% 31,9%

Korzyści, jakie może przynieść organizacji współpraca z przedsiębiorstwami

4,19 1,4% 1,4% 1,4% 6,9% 50,0% 38,9%



Obie grupy respondentów zdają się coraz lepiej rozumieć ideę kooperacji na linii biznes –

organizacje pozarządowe. Respondenci wywiadów indywidualnych tłumaczyli, że dzięki

udziałowi w projekcie wzrosła ich wiedza na temat możliwości nawiązania i utrzymywania

kontaktów, a także funkcjonowania w różnych mniej lub bardziej formalnych powiązaniach

z trzecim sektorem.

„Udział w tych konkretnych warsztatach wzbogaciły moją wiedzę odnośnie kapitału

społecznego, to na 100%”


Przedsiębiorcy wskazują na to iż, zyskali i poszerzyli oni wiedzę z zakresu identyfikowania

potrzeb, charakteru funkcjonowania, a także możliwych form wsparcia organizacji

pozarządowych. Badani przedsiębiorcy wysoko ocenili swój poziom wiedzy na temat

sposobów nawiązywania i prowadzenia kooperacji.

Podsumowaniem tej części kwestionariusza było pytanie dotyczące wpływu projektu na

poziom dotychczasowej wiedzy z zakresu prowadzenia dialogu i współpracy biznesu

z organizacjami pozarządowymi. Zdecydowana większość uczestników stwierdziła, że

projekt przyczynił się do podniesienia ich dotychczasowej wiedzy. W szczególności dotyczyło

to przedsiębiorców gdzie, aż 85,4% uczestników warsztatów przyznało, że projekt pomógł im

ponieś dotychczasowy poziom wiedzy z zakresu prowadzenia dialogu i współpracy


37 | S t r o n a

z organizacjami pozarządowymi, z czego 37,1% respondentów określiło ten wpływ jako

zdecydowany.

Tabela 6. Wpływ udziału w projekcie na zwiększenie wiedzy z zakresu prowadzenia

dialogu i współpracy z organizacjami pozarządowymi



Zbliżone, lecz nie tak jednoznaczne, wyniki uzyskano kierując to pytanie do przedstawicieli

organizacji pozarządowych, które uczestniczyły w konferencjach i warsztatach

organizowanych w ramach projektu. W tej grupie 73,6% respondentów również uznało, że

projekt pomógł zwiększyć poziom ich dotychczasowej wiedzy. Większy w porównaniu do

biznesu odsetek organizacji, którym projekt nie pomógł zwiększyć poziomu wiedzy z zakresu

prowadzenia dialogu i współpracy może być powodowany ogólną większą wiedzą z tego

zakresu jaką deklarowały organizacje III sektora podczas pierwszego etapu badania CATI.

Nie bez znaczenia, jest również fakt, że większość tych organizacji uczestniczyła jedynie

w konferencjach co oznacza, ze oddziaływanie projektu w ich wypadku było ograniczone.

37%

48%

6%

7%

2%

Zdecydowanie tak

Raczej tak

Raczej nie

Zdecydowanie nie

Nie wiem


38 | S t r o n a

Wykres 2. Wpływ udziału w projekcie na zwiększenie wiedzy z zakresu prowadzenia dialogu i współpracy z biznesem



Już nie tak jednoznacznie temat podniesienia swojej wiedzy na temat współpracy

z biznesem oceniają przedstawiciele organizacji pozarządowych. Mimo, iż większość z nich

zauważyła pewien wzrost wiedzy, to nie można pomijać głosów tych NGO, którzy tego nie

zauważyli. Niemniej jednak, wydaje się, że dla III sektora istotne było pozyskanie wiedzy

szczególnie z zakresu komunikacji z biznesem, a także możliwość spotkania

z przedsiębiorstwami, które realizują ideę CSR. Przedstawiciele NGO podkreślali, że mimo,

iż ich wiedza tylko dostatecznie wzrosła to w dalszym ciągu uczą się na bieżąco

współpracując z biznesem.

W ciągu ostatnich dwóch lat zdecydowana większość firm

uczestniczących w projekcie podejmowała działania z zakresu

CSR (80,9%). Ponad połowa przedsiębiorstw niepodejmujących

działań z zakresu społecznie odpowiedzialnego biznesu we

wspomnianym czasie planuje jednak realizować działania tego

typu w przyszłości, co pozwala mówić o istotnym oddziaływaniu

projektu także w ich przypadku. Przedstawicieli przedsiębiorstw,

aktywnie działających w obszarze CSR w ciągu trwania

projektu, zapytano z jakich narzędzi korzystali w celu realizacji tych działań. Zdecydowanie

najczęściej podawano tutaj systemy zarządzania jako instrument realizacji polityki CSR

39%

34%

14%

10%

3%

Zdecydowanie tak

Raczej tak

Raczej nie

Zdecydowanie nie

Nie wiem/trudno powiedzieć

Narzędzia

wykorzystywane w

działaniach CSR


39 | S t r o n a

(68,1%), lecz trzeba tutaj zaznaczyć, że respondenci rozumieli pod tą nazwą zarówno

systemy typu ISO 9000 jak i wszelakie systemy autorskie. Popularne było również

stosowanie programów etycznych dla pracowników (61,1%) oraz szeroko rozumiane

inwestycje w ekologię (56,9%). Pozytywnym zjawiskiem jest stosunkowo wysoka

popularność inwestycji społecznie odpowiedzialnych (48,6%) oraz marketingu

zaangażowanego społecznie (44,4%) Najrzadziej korzystano z wolontariatu pracowniczego

(37,5%), raportów społecznych (31,9%) oraz eko-znakowania i znakowania społecznego

(26,4%). Przy czym popularność dwóch ostatnich narzędzi może być spowodowana

specyfiką przedsiębiorstw uczestniczących w badaniu.

Wykres 3. Narzędzia, z których respondenci korzystali w celu realizacji działań z zakresu CSR



Respondentom badania ilościowego zadano pytanie w jakie

obszary CSR (biznes a społeczeństwo, biznes a rynek, biznes

a środowisko, biznes a miejsce pracy) wpisują się realizowane

przez nich działania. Praktyki CSR podejmowane przez

przedsiębiorstwa w ciągu ostatnich dwóch lat koncentrowały

się raczej w obszarze społecznym oraz pracowniczym

(miejsce pracy), rzadziej podejmowana inicjatywy w obszarze

ekologii czy szeroko pojętego rynku.

1,4 %

6,9 %

26,4%

31,9%

37,5%

40,3%

40,3%

44,4%

48,6%

48,6%

56,9%

61,1%

68,1%

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0

Nie wiem/Trudno powiedzieć (nie czytać)

Inne (proszę podać przykład)*

Eko-znakowanie, znakowanie społeczne

Raporty społeczne


Kampanie społeczne

Nadzór korporacyjny

Marketing zaangażowany społecznie

Inwestycje społecznie odpowiedzialne

Zrównoważone zarządzanie łańcuchem…

Inwestycje w ekologię

Programy etyczne dla pracowników

Systemy zarządzania

Obszary CSR


40 | S t r o n a

Wykres 4. Obszary realizacji działań CSR przez przedsiębiorstwa



Potwierdzaj to odpowiedzi respondentów badania jakościowego, których poproszono

o opisanie działań realizowanych przez dane przedsiębiorstwo. Badani wymieniali przede

wszystkim swoją aktywność w zakresie zaangażowania społecznego, kontaktów

z pracownikami, działań prowadzonych na rzecz ekologii i ochrony środowiska naturalnego,

kontaktów z innymi podmiotami na rynku.

W zakresie zaangażowania społecznego przedsiębiorcy zwracali uwagę na funkcjonowanie

fundacji korporacyjnych, które powstały przy ich spółkach i są finansowane z ich środków,

a także na realizowanie projektów z organizacjami pozarządowymi. W ramach tego obszaru

społecznej odpowiedzialności biznesu wskazywano też na inicjowanie akcji na lokalnym

rynku, włączanie się w działania prowadzone na rzecz lokalnej społeczności, czy

uczestnictwo w lokalnych wydarzeniach.

Na drugim miejscu przedsiębiorcy wskazywali na obszar CSR biznes a miejsce pracy. Tutaj

zdecydowania większość badanych jednoznacznie podkreślała wagę kontaktu

z pracownikami. Dla wielu przedsiębiorców istotne były działania związane z poprawieniem

relacji wewnątrz firmy poprzez budowanie odpowiedzialności od środka, stąd szereg

przedsięwzięć mających na celu poukładanie zasad dotyczących warunków pracy,

poprawienia komunikacji z pracownikami, opracowaniem procedur ułatwiających

komunikację, wolontariat pracowniczy.

„Na pewno biznes a społeczeństwo oraz biznes a miejsce pracy. Sortujemy też śmieci,

dbamy o środowisko. Współpracujemy z fundacjami lokalnymi, np. mamy programy

2,8%

47,2%

52,8%

63,9%

65,3%

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Inny obszar (jaki?……)*

Biznes a rynek

Biznes a środowisko

Biznes a społeczeństwo

Biznes a miejsce pracy


41 | S t r o n a

grantowe. Więc jakby tutaj zdecydowanie widać, że wszystko działa. Biznes a miejsce pracy

- dajemy szanse pracownikom, aby się wykazali, wspieramy ich obszar pracy, dbamy o to,

aby nasza firma realizowała strategię CSR i etyczne podejście do biznesu”


Przedsiębiorstwa, głównie te działające w przemyśle, podkreślały swoje zaangażowanie

w obszarze biznesu a środowiska. Do działań realizowanych przez firmy w tym zakresie

należy przede wszystkim szeroko rozumiane dbanie o środowisko naturalne. Do procedur

wprowadzanych w tym obszarze zaliczano: segregację śmieci, oszczędzanie energii,

przyjmowanie standardów ekologicznych.

Na ostatnim miejscu badani wskazywali na obszar społecznie odpowiedzialnego biznesu,

którym jest rynek. Aktywność przedsiębiorstw w tym obszarze to głównie działania

wychodzące na zewnątrz do klientów i/lub kontrahentów, czyli prowadzenie dialogu

z najważniejszymi grupami interesariuszy. Ponadto, respondenci wskazywali na

przeprowadzanie przez siebie badania satysfakcji lub potrzeb klienta, badania marki, które

pozwalają firmie dowiedzieć się jak są postrzegani jako firma przez klientów. Ważnym

elementem dla przedsiębiorców jest także szukanie nowych kanałów komunikacji.

„Wybraliśmy trzy filary CSR, jaki chcemy realizować – ekologia, mamy ekologiczne

rozwiązania. Mamy podejście do klientów i na tym polega, żeby prowadzić dialog, też

społeczeństwo lokalne jest dla nas ważne. Otoczenie nasze bezpośrednie – spotykamy się,

rozmawiamy. No i pracownicy, trzeba o nich dbać, jeżeli jest zmotywowany, dobrze pracuje,

to klienci będą zadowoleni”


Pomimo rosnącej świadomości respondentów na temat CSR

oraz względnie wysokiej samooceny elementów składających

się na współpracę z organizacjami pozarządowymi, tylko

23,5% przedsiębiorstw, współpracujących z III sektorem

w ciągu ostatnich dwóch lat, posiada opracowaną strategię

CSR lub jest w trakcie jej opracowywania. Przedsiębiorstwa

nieposiadające strategii najczęściej stwierdzały, że nie

odczuwały potrzeby dodatkowej formalizacji swoich działań. Za pozytywny wpływ projektu

należy uznać fakt, że 29,6% przedsiębiorców planuje opracowanie strategii CSR w

przyszłości. Z kolei 38,3% uczestników projektu nadal nie odczuwa potrzeby opracowywania

takiego dokumentu.

Opracowanie i wdrażanie

długofalowej strategii

CSR


42 | S t r o n a

Wykres 5. Posiadanie strategii CSR



Respondenci wywiadów indywidualnych opisywali, że udział w projekcie był przyczynkiem do

bardziej sformalizowanego podejścia do CSR i do opracowania strategii. Dość często

okazywało się, że przedsiębiorstwa nieświadomie realizowały działania z obszaru CSR,

a dopiero udział w projekcie uświadomił im, że to jest właśnie społeczna odpowiedzialność

biznesu. Strategia CSR określa cele, które są ważne dla przedsiębiorstwa, ważne

w relacjach wewnątrz firmy, komunikacji z interesariuszami. Strategia wyznacza kierunek

działania i porządkuje obszary w określone ramy zatem ogranicza przypadkowość działań

bowiem daje wytyczne i kierunek, w którym przedsiębiorstwo powinno podążać. Posiadanie

spisanej i przyjętej przez zarząd strategii pomogło w zebraniu i usystematyzowaniu

obszarów kluczowych, w których firma chce się realizować oraz ułatwia wyjście do innych

przedsiębiorstw czy organizacji pozarządowych. Przedsiębiorstwa wydzieliły sobie obszary-

priorytety, w których opracowany został szczegółowy program działania, który pokazuje

najważniejsze cele do osiągnięcia. Argumentuje to jeden z respondentów:

„Skoncentrowanie na kierunkach, które wydają się najkorzystniejsze. To co chcemy, żeby

było celem naszej działalności. Taka jasność. Dwa, że jak ktoś planuje, to często wyniki tego

są dużo lepsze i się nie wykluczają. To też taka prostsza droga do osiągnięcia celu”


13%

10%

30%

38%

9% Tak, posiadamy już pełniopracowaną strategie CSR

Tak, jesteśmy w trakcieopracowywania strategii CSR

Nie, ale zamierzamyopracować taką strategie wprzyszłości

Nie i nie zamierzamyopracowywać strategii wnajbliższej przyszłości

Trudno powiedzieć


43 | S t r o n a

Przedsiębiorstwa, które posiadają strategie, lub są w trakcie jej opracowywania, zapytano

również o poszczególne jej elementy jak przyjęcie odpowiednich rozwiązań organizacyjno-

procesowych, zdefiniowanie odpowiednich jasnych celów i sposobów ich osiągania,

przeprowadzenie analizy ryzyka społecznego zaangażowania oraz potrzeb i oczekiwań

interesariuszy. Pozyskane odpowiedzi pokazują, że firmy podchodzą kompleksowo do

opracowywanych wytycznych, każdy z poszczególnych elementów został opracowany w co

najmniej 70% przedsiębiorstw, a w połowie przypadków strategia została przygotowana

w pełni.

Wykres 6. Stopień opracowania poszczególnych elementów strategii CSR przez

przedsiębiorstwa



Przyjęcie strategii zawierającej główne obszary CSR, które przedsiębiorstwo chce

realizować, wiąże się z długotrwałym procesem jej opracowania. Do tego postępowania

zaangażowane były przede wszystkim osoby decyzyjne - prezesi i członkowie zarządu

przedsiębiorstwa, ale również przedstawiciele działów – szczególnie z działów marketingu,

Public Relations, Human Resources, gdzie często umiejscowiony został CSR.

W pojedynczych przypadkach do opracowania strategii włączano pracowników pozostałych

działów. Proces opracowania strategii, w ramach projektu, opisuje jeden z respondentów:

„Zaczęliśmy o tym rozmawiać, strategię oficjalnie przyjęliśmy w ramach projektu. Wtedy

nastąpiło wzmocnienie komunikacji”


75%

70%

70%

80%

10%

15%

15%

5%

10%

10%

10%

10%

0 20 40 60 80 100

Analiza interesariuszy i ich oczekiwań

Analiza ryzyka w zakresie społecznegozaangażowania

Zdefiniowanie zasad, celów i sposobów ichrealizacji

Przyjęcie niezbędnych rozwiązańorganizacyjno-procesowych

Tak

Nie

Nie wiem


44 | S t r o n a

Przyjęcie strategii pozwoliło wytyczyć kierunek działań długofalowych, co przy jednoczesnej

deklaracji o chęci współpracy z organizacjami pozarządowymi w długiej perspektywie, daje

szanse realizacji założonych celów.

Poprzez opracowanie strategii przedsiębiorstwa mogą monitorować zadania i odpowiednio

do celów wybierać realizowane działania.

Odsetek przygotowanych strategii jest nieznacznie wyższy w przypadku organizacji

pozarządowych i wynosi 26,4%, pozostała cześć nie posiada wyraźnie skodyfikowanych

kierunków współpracy z biznesem. Z racji tego, że spora cześć III-sektora składa się

z organizacji pasjonackich nie formalizujących wszystkich swoich działań. Respondentów

zapytano dodatkowo o konkretne sposoby przygotowywania się do współpracy z biznesem.

Wykres 7. Sposoby przygotowywania oferty współpracy dla przedsiębiorstw



Do najczęściej czynionych przygotowań należy przede wszystkim określanie korzyści jakie

mogą wyniknąć dla organizacji z nawiązanej współpracy, blisko 86,2% organizacji

uczestniczących w projekcie stosuje tę praktykę. Równie powszechne jest definiowanie

celów jakim mają służyć podejmowane działania (83,3%) oraz wyznaczanie konkretnej

osoby odpowiedzialnej za kontakt z danym przedsiębiorstwem (72,1%). Co mniej oczywiste

organizacje w zdecydowanej większości przypadków starają się również oszacować

15,3

11,1

8,3

12,5

15,3

15,3

11,1

13,9

5,6

2,8

8,3

11,1

15,3

12,5

5,6

11,1

5,6

9,7

19,4

13,9

15,3

8,3

25,0

26,4

18,1

31,9

19,4

22,2

26,4

11,1

43,1

56,9

68,1

37,5

34,7

33,3

34,7

61,1

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Analizujemy mocne i słabe strony organizacji

Definiujemy cele, którym ma służyć nawiązaniewspółpracy

Analizujemy korzyści, które mogą wyniknąć dlaorganizacji z nawiązanej współpracy

Analizujemy ryzyko związane z podjęciemwspółpracy

Opracowujemy profil przedsiębiorstw, z którymimoże być nawiązana współpraca

Gromadzimy informacje dotycząceprzedsiębiorstw, z którymi może być nawiązana…

Przygotowujemy profilowaną ofertę dostosowanądo działalności danej firmy

Wyznaczamy osobę z organizacji odpowiedzialnąza współpracę z daną firmą

Nigdy Rzadko Czasami Często Zawsze


45 | S t r o n a

potencjalne ryzyko z jakimi mogą wiązać się planowane działania (69,4%) jak i również

własne mocne i słabe strony (68,1%). Stosunkowo, rzadziej podejmowane są kroki

przygotowawcze nakierowane na potencjalnego partnera współpracy takie jak zbieranie

informacji o potencjalnym partnerze, opracowanie profilu przedsiębiorstwa i wymodelowanie

oferty pod jego kontem. Mimo, iż odsetek odpowiedzi w tych kategoriach można uznać za

korzystny, oscylujący w graniach 50%, to wyraźnie widać, że w procesie przygotowawczym

organizacje koncentrują się przede wszystkim na własnej jednostce, rzadziej uwzględniając

szerszy horyzont planowanej współpracy.

O jakości działań prowadzonych w obszarze CSR może

świadczyć powołanie odrębnego stanowiska lub jednostki

organizacyjnej specjalnie dedykowanej działaniom z zakresu

społecznej odpowiedzialności biznesu i nawiązywaniem

współpracy z organizacjami pozarządowymi. W badaniu

sprawdzono jak wygląda to wśród respondentów deklarujących

wdrażanie działań wpisujących się w CSR. Mimo

powszechności podejmowania działań z zakresu CSR w niewielkim odsetku przedsiębiorstw

powołano osobne stanowisko lub jednostkę organizacyjną dla działań tego typu. Taka

jednostka powstała tylko w przypadku 17,3% firm. Zasadniczo odpowiedzialność za

wdrażanie działań z zakresu społecznie odpowiedzialnego biznesu jest umieszczona wśród

istniejącej już struktury organizacyjnej danego przedsiębiorstwa i w przeważającej liczbie

przypadków jest to zarząd lub dyrektor generalny - 59,3% wskazań. Kolejnym popularnym

miejscem są działy związane z wizerunkiem firmy i reklamą, jak dział marketingu czy Public

Relations, które są odpowiedzialne za CSR w 18,5% przedsiębiorstw. Bardzo niski odsetek

działów ds. CSR pokazuje, że nawet w przedsiębiorstwach, w których powołano komórkę nie

są to działy w pełni autonomiczne.

Zmiany w strukturze

organizacyjnej firmy w

celu realizacji działań z

zakresu CSR


46 | S t r o n a

Wykres 8. Rodzaj struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa, w którym umieszczona

jest odpowiedzialność za wdrażanie działań z zakresu CSR



Inaczej wygląda sytuacja w przypadku organizacji pozarządowych, które znacznie częściej

posiadają specjalnie oddelegowaną osobę do współpracy z biznesem. Taka osoba jest

wyznaczona w 63,9% organizacji uczestniczących w badaniu, przy czym należy podkreślić,

że w przypadku organizacji III-go sektora powołanie takiej osoby jest dużo łatwiejsze i nie

musi wiązać się z dodatkowymi kosztami.

W sytuacji, gdy w przedsiębiorstwie został oddelegowany pracownik, do obowiązków

którego należy prowadzenie i monitorowanie działań z zakresu CSR, dość często został on

przypisany do działu HR lub marketingu. Niemniej jednak w niektórych przedsiębiorstwach –

głównie zatrudniających powyżej 250 pracowników – został utworzony cały dział do spraw

CSR.

„Na początku stworzyliśmy stanowisko, potem dział i potem zajęliśmy się wprowadzaniem

strategii CSR”

Źródło: zogniskowany wywiad grupowy

Mimo iż, w firmach jest pracownik, pracownicy, a nawet działy do komunikacji CSR to

powszechną praktyką jest iż odpowiedzialność za wdrażanie działań z zakresu CSR i tak jest

skupiona na poziomie dyrekcji generalnej czy zarządu.

„Jest osoba od CSR, ale prezes decyduje”

0,0 %

1,2 %

3,7 %

3,7 %

6,2 %

7,4 %

8,6 %

9,9 %

59,3 %

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Wdrażanie CSR odbywa się na zewnątrz

Trudno powiedzieć

Dział CSR

Dział komunikacji

Dział HR

Inne

Dział PR

Dział marketingu

Zarząd / dyrektor generalny


47 | S t r o n a


Bez względu na charakter oraz obszar podejmowanych działań

regułą jest wśród przedsiębiorstw informowanie swoich

pracowników na temat inicjatyw z zakresu CSR

podejmowanych przez firmę. Jedynie 8,3% ankietowych

przedsiębiorstw nie stosuje tej praktyki. Pozostałe

przedsiębiorstwa najczęściej informują swoich pracowników

poprzez bezpośrednie spotkania (87,9%) oraz za

pośrednictwem poczty elektronicznej (51,5%). Rzadko jednak w tym celu wykorzystuje się

wewnętrzne bilety i broszury (37,9%) oraz stronę internetową przedsiębiorstwa (36,4%).

W pojedynczych przypadkach firmy stosowały zintegrowane raporty wewnętrzne na temat

prowadzonych działań oraz specjalne kampanie promujące konkretne projekty CSR w firmie.

Wykres 9. Sposoby informowania pracowników na temat działań z zakresu CSR podejmowanych przez przedsiębiorstwa



Wyniki badania jakościowego potwierdzają, iż w większości firm, w których realizowane są

działania z obszaru CSR wszyscy pracownicy mają dostęp do informacji o podejmowanych

działaniach. W celu informowania pracowników wykorzystywane są zróżnicowane kanały

przekazywania informacji, od bezpośrednich spotkań z pracownikami, po e-maile, biuletyny

i newslettery. O kanałach informowania pracowników wypowiada się jeden z respondentów

wywiadu indywidualnego:

0,0 %

7,6 %

13,6 %

34,8 %

36,4 %

37,9 %

51,5 %

87,9 %

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0

Trudno powiedzieć

Inne

Plakaty

Wewnętrzna sieć firmy

Strona internetowa firmy

Wewnętrzne biuletyny, broszury

Poczta e-mail

Spotkania z pracownikami

Komunikacja w firmie na

temat działań z zakresu

CSR


48 | S t r o n a

„Na poziomie wszystkich kanałów wewnętrznych w firmie – gazetki, spotkania

z pracownikami, intranet oraz obwieszczeń jakie w firmie wywieszamy”



49 | S t r o n a

WNIOSKI CZĄSTKOWE

Zdecydowana większość uczestników badania – zarówno przedsiębiorców jak i organizacji pozarządowych - zna pojęcie społecznej odpowiedzialności biznesu. CSR kojarzony jest z dbaniem o relacje z interesariuszami, zasadami zrównoważonego rozwoju, przestrzeganiem norm etycznych, ochroną środowiska.

70% wskazań przedsiębiorców i 77,8% NGO dotyczyło rozumienia CSR jako wolontariatu pracowniczego – co jest znacznym wzrostem przestrzegania działań CSR na przestrzeni dwóch lat.

Przedsiębiorcy najlepiej ocenili swoją wiedzę w kontekście korzyści jakie może przynieść im nawiązana współpraca z III sektorem oraz form wsparcia jakie mają do zaoferowania.

Obie grupy respondentów zdają się coraz lepiej rozumieć ideę kooperacji na linii biznes – organizacje pozarządowe.

Zdecydowana większość uczestników (85% - przedsiębiorcy, 73% - NGO) stwierdziła, że projekt przyczynił się do podniesienia ich dotychczasowej wiedzy.

W ciągu ostatnich 2 lat zdecydowana większość firm uczestniczących w projekcie podejmowała działania z zakresu CSR (80,9%).

Działania CSR podejmowane przez firmy w ciągu ostatnich 2 lat koncentrowały się w obszarze społecznym oraz pracowniczym, rzadziej podejmowano inicjatywy w obszarze ekologii czy rynku.

Tylko 23,4% firm współpracujących z NGO w ciągu ostatnich 2 lat posiada opracowaną strategię CSR lub jest w trakcie jej opracowywania – udział w projekcie był przyczynkiem do bardziej sformalizowanego podejścia do CSR i do opracowania strategii.

26,4% NGO ma strategie współpracy z biznesem. 17,5% firm powołało pracownika ds. CSR, ale odpowiedzialność za

wdrażanie CSR i tak spoczywa na zarządzie i dyrektorach generalnych. Regułą jest wśród przedsiębiorstw informowanie swoich pracowników

na temat inicjatyw z zakresu CSR podejmowanych przez firmę.


50 | S t r o n a

3.2. Formy współpracy i dialogu firm z organizacjami z III-go sektora

zainicjowane poprzez udział w projekcie

Dostępne opracowania obrazujące współpracę biznesu

i organizacji pozarządowych, ze względu na stosowanie

odmiennej metodologii, nie dostarczają jednoznacznych

i porównywalnych danych.

Wyniki badania przeprowadzonego w roku 2011 w ramach

projektu Konkordia pokazują, że 40% badanych organizacji

pozarządowych współpracowało lub współpracuje z firmami komercyjnymi. Współpraca ta

przybiera najczęściej formy przekazywania darowizn pieniężnych i rzeczowych (64% i 49%)

przez przedsiębiorstwo na rzecz organizacji, a także wspólnej realizacji zadań i projektów

(42%). Wśród badanych 63% oceniło pozytywny wpływ współpracy na bieżące działania

organizacji, a 1/3 uznało, iż firmy są przychylnie nastawione do współpracy10.

Jak pokazują wyniki badania przeprowadzonego przez Harvard Business Polska

z Stowarzyszeniem Klon/Jawor i organizacją Ashoka dotyczące fundamentów współpracy

NGO i biznesu, przebadane NGO stwierdziły, że przedsiębiorcy chcą pracować przede

wszystkim z dużymi, medialnymi organizacjami lub wyrażają zainteresowanie udziałem

w przedsięwzięciach, które mogą im zapewnić korzyści promocyjne. Małe, lokalne

organizacje mają mniejsze szanse na współpracę z przedsiębiorstwami. Aż 80%

przebadanych NGO uważa, że firmy angażują się w programy głównie ze względów

wizerunkowych i promocyjnych11.

Informacje na temat charakteru współpracy pomiędzy obydwoma sektorami można również

odnaleźć w poradniku pt. „Jak przygotować program współpracy organizacji pozarządowej

z przedsiębiorcami”, którego autorzy wskazują na następujące formy współpracy

przedsiębiorców z organizacjami pozarządowymi realizowane w Polsce:

filantropia – nieodpłatne przekazywanie przez firmę środków (finansowych i/ lub

niefinansowych) danej organizacji na cele jej działalności,

sponsoring – pomoc finansowa udzielana organizacji w zamian np. za

zamieszczenie logo firmy w materiałach promujących dane przedsięwzięcie,

udostępnianie usług, sprzętu i lokali,

wolontariat pracowniczy – angażowanie pracowników firmy w działania danej

organizacji pozarządowej (również w godzinach pracy),

marketing zaangażowany społecznie – przekazywanie części zysków

10

Współpraca organizacji pozarządowych z biznesem, samorządem terytorialnym oraz środowiskiem naukowym, PBS DGA, Sopot - Warszawa 2011 11

Badanie Stowarzyszenia Klon/Jawor, Harvard Business Review Polska oraz organizacji Ashoka nt. fundamentów współpracy NGO i biznesu, za ngo.pl, data dostępu: 09.04.2014 r.

Współpraca NGO i

biznesu w świetle

dostępnych opracowań


51 | S t r o n a

pochodzących ze sprzedaży na działalność dobroczynną prowadzoną przez

organizacje pozarządowe,

partnerstwo w realizacji projektów (alians) – wspólna realizacja projektów przez

przedsiębiorstwa i organizacje pozarządowe nakierowanych na osiąganie celów

niekomercyjnych, związanych z jakimś dobrem,

przy czym zaznaczają, że najczęściej stosowaną formą współpracy przez biznes jest pomoc

finansowa i rzeczowa.

Przedstawiciele biznesu i organizacji pozarządowych wskazują, na kilka kluczowych

elementów oddziałujących na współpracę. Dotyczą one m.in. partnerstwa, symetrii relacji

i równości stron, wagi ustalenia jasnych zasad współpracy, zaangażowania obu stron,

przepływu informacji, szacunku i obustronnych korzyści.

Współpracę pomiędzy biznesem a NGO można również scharakteryzować ze względu na

typ relacji, jaka zachodzi pomiędzy uczestnikami współpracy12. W tym kontekście można

mówić o współpracy transakcyjnej i transformacyjnej. W pierwszym z wymienionych typów

zasoby pochodzą tylko od jednego partnera, który tym samym ustala zasady i podejmuje

decyzje. Po początkowym ustaleniu zasad i warunków współpracy, każda ze stron musi

postępować zgodnie z tymi zasadami, i pomimo pojawiających się zmian (często płynących

z zewnątrz) nie ma miejsca na negocjacje i przeformułowania wstępnych ustaleń. W takim

modelu, każda ze stron bierze po uwagę tylko swoje interesy. W drugim ze wspomnianych

typów współpracy mamy do czynienia, gdy obydwie strony starają się osiągnąć obopólną

korzyść. Partnerzy inwestują swoje zasoby i biorą udział w podejmowaniu decyzji

i realizowaniu różnych działań. Potrafią także elastycznie reagować w przypadku

zmieniających się warunków. Pierwszy opisany typ współpracy jest charakterystyczny dla

początkowej fazy budowania relacji, zdarza się jednak, że nigdy się poza nią nie wychodzi.

Dopiero w modelu transformacyjnym można mówić o prawdziwym partnerstwie, w którym

obydwie strony współpracują na równych zasadach i osiągają obopólną korzyść.

Ponad połowa przepytanych przedsiębiorstw (60,7%)

uczestniczących w warsztatach podjęła lub kontynuowała

współpracę z organizacjami pozarządowymi w ciągu ostatnich

dwóch lat, z czego 18,5% nawiązanych bądź kontynuowanych

współdziałań miało bezpośredni związek z projektem. Odsetek

współpracujących podmiotów jest zdecydowanie wyższy

w przypadku organizacji III-go sektora, gdzie aż 87,5%

ankietowanych przyznało, że prowadziło współpracę z biznesem w tym czasie. Bezpośredni

wpływ projektu na prowadzenie współpracy przez organizacje pozarządowe uplasował się na

podobnym poziomie 22,2%.

12

E. Wojsławowicz, Czy jesteśmy sobie potrzebni? O współpracy biznesu z organizacjami pozarządowymi – www.kokordia.org.pl

Współpraca biznesu i

NGO


52 | S t r o n a

Wykres 10. Współpraca biznes-NGO nawiązywana przez uczestników projektu w ciągu

ostatnich 2 lat

Źródło: opracowanie własne CRSG PS sp. z o.o. na podstawie danych CATI: przedsiębiorcy

(n=89), organizacje pozarządowe (n=72)

Zdecydowanej większości zarówno przedsiębiorstw jak i organizacji pozarządowych udało

się w ciągu ostatnich dwóch lat nawiązać stałą współpracę. Tylko w przypadku 10,7% firm

i 12,7% organizacji współpraca miała wyłącznie charakter jednorazowych działań co należy

uznać za szczególnie pozytywny wynik.

39,3%

12,5%

60,7%

87,5%

0 20 40 60 80 100

Biznes

NGO

Nie Tak


53 | S t r o n a

Wykres 11. Charakter nawiązanej współpracy


( n=54), organizacje pozarządowe (n=63)

Respondentów poproszono również o podanie szacunkowej liczby podmiotów, z którymi

nawiązano trwałą współpracę w ciągu ostatnich dwóch lat.

Zdecydowanie najczęściej przedsiębiorcy nawiązywali współpracę z organizacjami

pozarządowymi z obszaru pomocy społecznej (53,7%), edukacji i wychowania (40,7%) oraz

pomocy osobom niepełnosprawnym (29,6%). Jeśli chodzi o formę prawną organizacji były to

z reguły stowarzyszenia (81,5%) oraz fundacje (51,9%). Wyróżniającą się na tle pozostałych

kategorią były związki pracodawców (18,5%). Blisko 1/3 organizacji, z którymi podejmowano

wspólne inicjatywy działa w sektorze ekonomii społecznej.

9,3%

12,7%

90,7%

87,3%

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0

Biznes

NGO

Wyłacznie jednorazowe działa Stała współpraca


54 | S t r o n a

Wykres 12. Główny profil działalności organizacji, z którymi nawiązywano współpracę



Przedsiębiorstwa najczęściej podejmowały współpracę z tymi organizacjami III-go sektora,

które funkcjonowały bezpośrednio w miejscowości będącej siedzibą firmy (66,7%) lub

w najbliższym jej sąsiedztwie (48,1%). Stosunkowo rzadziej nawiązywano współpracę

z organizacjami nie znajdującymi w najbliższym otaczaniu instytucji, bądź pochodzącymi

spoza regionu.

53,7 %

40,7 %

29,6 % 27,8 %

20,4 % 18,5 %

11,1 % 5,6 %

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0


55 | S t r o n a

Wykres 13. Miejsce pochodzenia organizacji pozarządowych, z którymi nawiązano

współpracę



Rozkład odpowiedzi dotyczących orientacyjnej wielkość

przedsiębiorstw, z którymi organizacje nawiązały współpracę

w ciągu ostatnich dwóch lat jest względnie równomierny. Lekko

dominują zarówno duże przedsiębiorstwa posiadające powyżej

250 pracowników (58,7%) jak i małe przedsiębiorstwa

zatrudniające od 10 do 49 osób (52,4%) podczas gdy

pozostałe wskazania utrzymują się na poziomie nie

przekraczającym 42% co pokazuje brak wyraźnych tendencji

tym zakresie.

39%

29%

15%

14%

3% Miejscowość, w której znajdujesię siedziba firmy

Miejscowość znajdujących się wsąsiedztwie

Z innych części regionu

Spoza regionu

Trudno powiedzieć

Charakterystyka

przedsiębiorstw, z

którymi nawiązano

współpracę


56 | S t r o n a

Wykres 14. Wielkość przedsiębiorstw, z którymi nawiązano współpracę



Również w przypadku firm rodzimych oraz będących oddziałami spółek zagranicznych nie

widać różnic w ilości nawiązywanej współpracy – udział obu tych kategorii w odpowiedziach

respondentów utrzymuje się na zbliżonym poziomie - kolejno 46% i 47,6%.

1,6%

41,3%

42,9%

52,4%

58,7%

Trudno powiedzieć

Poniżej 10 pracowników

Od 50 do 249 pracowników

Od 10 do 49 pracowników

250 pracowników i więcej

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0


57 | S t r o n a

Wykres 15. Kapitał przedsiębiorstw, z którymi nawiązywano współpracę



Inaczej jest w przypadku analizy działów gospodarki, z gałęzi których pochodzili

przedsiębiorcy. Organizacje zdecydowanie najczęściej podejmowały współpracę z firmami

z sektora usług (84,1%), a zdecydowanie rzadziej z handlem (47,6%) oraz z przemysłem

(46,0%). Analiza jakościowa zebranych wypowiedzi wskazuje, że organizacjom

pozarządowym zdecydowanie łatwiej jest wpisać się ze swoim działaniami w sektor

szerokorozumianych usług. Również przedsiębiorstwa działające poza tym sektorem

podkreślały, że trudniej jest im znaleźć płaszczyznę do współpracy z NGO z racji specyfiki

swojej działalności.

„Ja powiem tak. To jest też trochę inaczej, niż u wszystkich. Nie mamy szerokiego grona

dostawców i odbiorców. To jest hermetyczny biznes”

Źródło: wywiad indywidualny z przedstawicielem przedsiębiorców

„Moja firma pracuje w B2B i nie jesteśmy firmą, która ma produkt rozpoznawany na rynku.

My przystąpiliśmy do CSR bo chcemy uporządkować wewnętrzne tematy. My stricte

bezpośredniego kontaktu z NGO nie prowadzimy. Nie mamy rozwiniętej siatki komunikacji,

jeżeli chodzi o NGO.


46%

48%

6%

Oddział fimy zagranicznej

Przedsiębiorstwo krajowe

Trudno powiedzieć


58 | S t r o n a

Firmy współpracujące z III sektorem swoją wiedzę na temat

nawiązywania i prowadzenia współpracy czerpią przede

wszystkim z doświadczenia, bazując na bezpośrednim

kontakcie z organizacjami pozarządowymi (79,6%).

Taki stan rzeczy można uznać, za pozytywne zjawisko tylko

w przypadku, gdy druga strona posiada odpowiednie

kompetencje w zakresie nawiązywania i prowadzenia

współpracy. W przeciwnym wypadku może skutkować to powielaniem błędnych schematów

wyniesionym z nieprofesjonalnie nawiązanej i prowadzonej współpracy, tym bardziej, że jak

wskazują wywiady indywidualne organizacje pozarządowe nadal nie są odpowiednio

przygotowane do kooperacji:

„Być może te wzajemne szkolenia były by potrzebne, pokazały by technikę funkcjonowania

i płaszczyznę porozumień. Aby pokazać jak, może wyglądać partnerstwo”


„Mogłoby pomóc skierowanie przedstawicieli na jakieś szkolenia, z tego zakresu, żeby sobie

uświadomili, jakie są potrzeby biznesu, jak przygotowywać materiały, w jakiej formie”


Następnym istotnym źródłem informacji na temat sposobów nawiązywania i prowadzenia

współpracy z sektorem społecznym jest Internet, gdzie blisko połowa przedsiębiorców

znajduje użyteczne dla nich informacje na temat CSR (48,1%). Jednocześnie należy

zaznaczyć, że zdobywane w ten sposób informacje mają charakter ogólny, co wiąże się

przede wszystkim ze specyfiką treści publikowanych w Internecie, ale i z faktem, że tylko

nieco powyżej 1/5 firm korzysta ze źródeł fachowych jak raporty, opracowania czy publikacje

z zakresu CSR, które z reguły są udostępniane poprzez strony internetowe. Sporą

popularnością cieszą się również wszelkiego rodzaju konferencje, targi i warsztaty (37,0%)

gdzie uczestnicy mogą pozyskać przydatne w tym kontekście informacje. Zdecydowanie

rzadziej firmy korzystają ze źródeł fachowych jak raporty, opracowania czy publikacje

z zakresu CSR (24,1%), równie rzadko wykorzystywana jest prasa branżowa (20,4%).

Najrzadziej wykorzystywanym źródłem czerpania informacji jest radio i telewizji, co wydaje

się naturalne przy relatywnie niskiej obecności tematu CSR w tego typu mediach.

Źródła informacji na

temat sposobów

nawiązywania i

prowadzenia współpracy

z NGO


59 | S t r o n a

Wykres 16. Źródła zdobywania wiedzy na temat nawiązywania i prowadzenia

współpracy z organizacjami pozarządowymi



Niemniej jednak warto podkreślić, że również same organizacje pozarządowe są świadome,

że stan ich wiedzy na temat zasad funkcjonowania biznesu i tym samym współpracy z nim

jest raczej dość niski. Zasadne wydaje się więc organizowanie szkoleń i kursów, nie tylko dla

biznesu, ale przede wszystkim dla NGO.

„A: Czy uważa Pan, że posiadacie dostateczną wiedzę, aby nawiązać współpracę

z biznesem?

R: Nie.

A: A na czym należało by się skupić? Co by się Państwu przydało?

R: Szkolenia praktyczno-teoretyczne w grupach”

Źródło: wywiad indywidualny z przedstawicielem organizacji pozarządowej

Wyniki badania ankietowego zdają się potwierdzać respondenci badań jakościowych, dla

których podstawowym źródłem informacji na temat sposobów nawiązywania i prowadzenia

współpracy z NGO jest bezpośredni kontakt z organizacją.

„My się uczyliśmy powiedziałabym z doświadczenia. My jako pracownicy PR jesteśmy

przygotowani na to pod względem wykształcenia. Mamy za sobą kursy, które poruszały takie

wątki, więc mieliśmy przygotowanie teoretyczne”

13,0%

14,8%

20,4%

24,1%

37,0%

48,1%

79,6%

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0

Telewizja/radio

Inne źródła

Prasa branżowa

Publikacje, raporty, opracowania

Konferencje, targi, warsztaty

Internet

Kontakt z NGO


60 | S t r o n a


„Nawiązujemy dialog, posługujemy się różnymi badaniami, które są dostępne np.

przeprowadzane przez instytucje państwowe”


Przedstawiciele przedsiębiorstw podkreślają rolę samych organizacji pozarządowych. Dla

wielu firm nawiązanie kooperacji zaczyna się właśnie od kontaktu z organizacją.

W kontaktach wykorzystują doświadczenie zdobyte w latach wcześniejszych.

Podstawowym element udanej współpracy biznesu

i organizacji III-go sektora jest wzajemna komunikacja i dialog.

Pierwszym z jego elementów jest partycypacja interesariuszy

w procesie identyfikacji ich potrzeb przez przedsiębiorstwa

decydujące się na działania z zakresu CSR. Wyniki badania

ankietowego CATI pokazują, że w zdecydowanej większości

wypadków organizacje pozarządowe są włączane w ten

proces. Identyfikacja potrzeb najczęściej odbywa się poprzez

bezpośrednie zwrócenie się do organizacji i nawiązanie kontaktu (63%) lub też w sposób

kiedy to organizacje same zgłaszają swoje potrzeby (57,4%), rzadziej jednak identyfikacja

potrzeb zachodzi w procesie stałej współpracy (40%). Jednocześnie należy podkreślić, że

stosunkowo rzadko przedsiębiorstwa korzystają z własnych badań w tym zakresie (20,4%),

nie sięga się też po prasę fachową w celu identyfikacji potrzeb interesariuszy tego typu

(13%). Warto jednak pokreślić, że tylko mniej niż 2% uczestników projektu nie identyfikowało

w żaden sposób potrzeb III-sektora.

Identyfikacja potrzeb

swoich interesariuszy –

organizacji III-go sektora


61 | S t r o n a

Wykres 17. Sposoby identyfikowania potrzeb NGO przez przedsiębiorstwa



Bezpośrednie włączanie organizacji pozarządowych, poprzez spotkania i osobisty kontakty,

w etap określania potrzeb interesariuszy, pozostawanie otwartym na propozycje partnera

oraz wyłanianie potrzeb w procesie stałej współpracy stanowi nie tylko pozytywny sygnał

z punktu widzenia projektu, ale co bardziej istotne jest użyteczne dla samych uczestników

projektu. Zdecydowana większość przedsiębiorców nie spotkała problemów z określeniem

potrzeb organizacji pozarządowych (74,1%).

Wykres 18. Problemy utrudniające identyfikację potrzeb organizacji pozarządowych



1,9 %

5,6 %

5,6 %

13,0 %

20,4 %

40,7 %

57,4 %

63,0 %

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Nie identyfikowaliśmy potrzeb organizacji III-go…

Inne

Trudno powiedzieć

Przegląd dostępnej literatury/materiałów

Własne badania/analizy potrzeb

Prowadziliśmy stałą współpracę z organizacjami

Organizacje same informowały nas o potrzebach

Spotykaliśmy/Kontakty z organizacjami

19%

74%

7%

Tak

Nie

Trudno powiedzieć


62 | S t r o n a

W zawiązywanej kooperacji z sektorem społecznym kluczowe

dla biznesu jest sprawdzenie wiarygodności potencjalnego

partnera. Na etapie inicjowania współpracy firm z organizacjami

pozarządowymi istotne są cechy jakimi charakteryzuje się dana

organizacja. Dla przedsiębiorców najważniejsze jest by NGO

było gotowe do wypracowania wspólnych celów, posiadało

określoną wizję i sprecyzowaną strategię, było godne zaufania

oraz miało kompetentnych merytorycznie pracowników. Istotne jest również by NGO miało

transparentny sposób pracy oraz by w jasny sposób komunikowało swoje cele

i profesjonalnie podchodziło do przygotowywania dokumentacji. Na pytanie o kryteria,

którymi kieruje się przedsiębiorstwo przy wyborze organizacji, jeden z respondentów wskazał

na:

„Fachowość, marka na rynku. Przede wszystkim fachowość i znane, przejrzyste zasady”


Przedsiębiorcy podkreślali też, że ważne jest dla nich zaangażowanie organizacji. Pierwotny

projekt, z którym organizacja przychodzi powinien być dobrze opracowany pod względem

merytorycznym, dzięki temu przedsiębiorstwo ma szanse zapoznać się ze stylem pracy

organizacji i kompetencjami pracowników.

„Tak naprawdę jest nam potrzebny dobrze zrobiony projekt. Jeżeli organizacja ma pomysł,

nie musi przyjść, ze szczegółami. Ale, chcą zrobić to i to. Szacują, że koszty będą takie.

A efekty, takie, a to jakieś mierniki efektów”


Przedstawiciele organizacji pozarządowych inicjując współpracę z biznesem zapraszają ich

do udziału w konkursach, spotkaniach. NGO uważa, że ich sposób ofertowania jest

skuteczny, niemniej jednak są świadomi, że musi on się zmieniać i ewoluować zgodnie

z zmieniającym się biznesem. Pisząc ofertę, III sektor przygotowuje ją zgodnie

z oczekiwaniami przedsiębiorców, odpowiadając na ich zapotrzebowanie.

Ponad połowa przepytanych przedsiębiorstw (60,7%)

uczestniczących w warsztatach podjęła lub kontynuowała

współpracę z organizacjami pozarządowymi w ciągu ostatnich

dwóch lat, z czego 18,5% nawiązanych bądź kontynuowanych

współdziałań miało związek z projektem. Odsetek

współpracujących podmiotów jest zdecydowanie wyższy

w przypadku organizacji III-go sektora, aż 87,5% ankietowanych

przyznało, że prowadziło współpracę z biznesem w tym czasie. Bezpośredni wpływ projektu

na prowadzenie współpracy przez organizacje pozarządowe uplasował się na podobnym

poziomie 19,4%.

Współpraca firm z NGO

na etapie: inicjowania,

właściwego przebiegu,

etapie końcowym

Inicjowanie współpracy

pomiędzy

przedsiębiorcami a

organizacjami


63 | S t r o n a

W opinii przedsiębiorstw to właśnie oni byli najczęstszymi inicjatorami nawiązywanej

współpracy (72,2% wskazań), rzadziej chociaż w ponad połowie firm uczestniczących

w projekcie przyznano, że również organizacje wychodziły z inicjatywą. Zestawiając te

odpowiedzi ze wskazaniami organizacji pozarządowych (96,8% wskazań na inicjatywę

organizacji oraz 42,9% na inicjatywę przedsiębiorstw) można stwierdzić, że III sektor inicjuje

współpracę relatywnie częściej. Marginalny, w przypadku obu kategorii respondentów, jest

udział różnego rodzaju organów pośredniczących, jak związki pracodawców czy zrzeszenia

przedsiębiorstw oraz innych podmiotów.

Wykres 19. Inicjatywa nawiązania współpracy Biznes-NGO


(n=54), organizacje pozarządowe (n=63)

„A: Współpraca była inicjowana przez państwa przedsiębiorstwo czy organizacje?

R: Tak i tak. Słyszeliśmy, że komuś np. trzeba pomóc i wychodziliśmy z inicjatywą, ale

w dużej mierze oni też się zgłaszali”


Wszystkich respondentów badania CATI podejmujących współpracę w ciągu trwania

projektu poproszono o ocenę, na podstawie swoich doświadczeń, poszczególnych

elementów składających się na udaną komunikację między przedsiębiorstwem

a organizacjami pozarządowymi. Respondenci oceniali kolejno: przejrzystość relacji, jej

symetryczność, dwukierunkowość przekazu oraz dialog rozumiany jako stosowanie

konsultacji i negocjacji w procesie decyzyjnym. Szczególnie pozytywnie oceniają jakości

42,9%

72,2%

96,8%

57,4%

Organizacja pozarządowe

Przediębiorstwa

Inicjatywa ze strony Biznesu Inicjatywa ze strony NGO


64 | S t r o n a

komunikacji podczas nawiązanej współpracy przedsiębiorcy, w przypadku tej grupy suma

pozytywnych ocen nie spadła poniżej 83% w żadnym z poszczególnych elementów.

Tabela 7. Ocena poszczególnych elementów komunikacji z organizacjami

pozarządowymi

Oceniany element


Zdecydowanie dobrze

Raczej dobrze

Ani dobrze, ani źle

Raczej źle

Zdecydowanie źle

Przejrzystość komunikacji 35,2% 53,7% 3,7% 1,9% 0%

Symetryczność relacji 20,4% 63,0% 5,6% 5,6% 0%

Dwukierunkowość przekazu 18,5% 66,7% 5,6% 3,7% 0%

Dialog (konsultacje, negocjacje itp.)

22,2% 64,8% 5,6% 1,9% 0%



Mniej entuzjastycznie, aczkolwiek nadal w większości pozytywnie, oceniają stan komunikacji

organizacje pozarządowe. Częściej niż w przypadku przedsiębiorców pojawiają się w tej

grupie odpowiedzi neutralne, bądź negatywne. Rzadziej również respondenci oceniają

poszczególne elementy zdecydowanie pozytywnie.

Tabela 8. Ocena poszczególnych elementów komunikacji z biznesem

Oceniany element


Zdecydowanie dobrze

Raczej dobrze

Ani dobrze, ani źle

Raczej źle

Zdecydowanie źle

Przejrzystość komunikacji 15,9% 63,5% 17,5% 1,6% 1,6%

Symetryczność relacji 12,7% 52,4% 25,4% 7,9% 1,6%

Dwukierunkowość przekazu 12,7% 57,1% 20,6% 7,9% 1,6%

Dialog (konsultacje, negocjacje itp.)

14,3% 50,8% 28,6% 3,2% 3,2%



R: Łatwiej jest współpracować, jeżeli w firmie, są ludzie, którzy mają wiedzę, a najlepiej

doświadczenie. Ale my nie możemy tego wymagać, aby w każdej firmie takie osoby były. To,

czego wymagamy, to jakby otwartość i partnerskie traktowanie. Bo czasami zdarza się tak,

że firmy trochę traktują nas, jako instrument realizacji swoich celów, trochę zapominając, że

my też mamy swoje cele, określone działania. I powinny to uszanować. Tego, czego

oczekujemy to otwarcia i partnerskiego traktowania.



65 | S t r o n a

Przedstawiciele organizacji pozarządowych zwracają uwagę na taktowanie ich przez biznes

jak instrument służący realizacji celu jakim jest poprawa wizerunku przedsiębiorstwa

w najbliższym otoczeniu. Oczekują oni jednak partnerskiego traktowania przez biznes.

Reprezentantów przedsiębiorstw zapytano również jakie są ich zdaniem główne problemy

w prowadzaniu dialogu z organizacjami pozarządowymi. Zdaniem przedsiębiorców jest to

przede wszystkim wzajemne niezrozumienie się biznesu i organizacji pozarządowych

(50,6%) oraz brak strategii współpracy po stronie NGO.

Wykres 20. Główne problemy w prowadzeniu dialogu z organizacjami pozarządowymi



Wyniki te potwierdzają również odpowiedzi przedstawicieli organizacji pozarządowych,

z których także wynika, że brak wzajemnej wiedzy o specyfice i charakterze partnera stanowi

najczęstszy problem w prowadzeniu dialogu (82,5%).

9,0 %

23,6 %

24,7 %

40,4 %

50,6 %

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0

Trudno powiedzieć

Różny język (język biznesu vs językNGO)

Inne

Brak strategii współpracy ze stronyNGO

Brak wiedzy o sobie nawzajem


66 | S t r o n a

Wykres 21. Główne problemy w prowadzeniu dialogu z biznesem



Obie strony, zarówno przedstawiciele sektora społecznego jaki i biznesowego, są świadome

występowania barier w trakcie prowadzenia dialogu. Zwracali uwagę na różnice wynikające

z kultury organizacyjnej i instytucjonalnej wpływającej na rozbieżności interesów i oczekiwań.

„Biznes rządzi się swoimi prawami, ma swoje cele. Świat organizacji wygląda inaczej

i czasami potrzeba dużo czasu, aby obie strony mogły się zrozumieć. Jeżeli tego nie ma,

to wychodzą problemy z dogadaniem się i realizacją wspólnych przedsięwzięć.”


W prowadzeniu dialogu zdaniem respondentów najważniejsze jest zrozumienie. Jeżeli tego

brakuje to szanse powodzenia przy realizacji wzajemnych akcji i projektów są małe. Dlatego

tak ważne na tym etapie jest ustalenie wzajemnych oczekiwań i zadań.

„Rozbieżność oczekiwań. My mamy pewne oczekiwania, priorytety, szukamy partnerów,

którzy będą razem z nami to realizować, a mają większą wiedzę i informację od nas. My

dajemy nasze know-how, organizacja pozarządowa swoje”


Współpraca podejmowana przez przedsiębiorstwa z organizacjami pozarządowymi

najczęściej przybierała formę realizacji różnego rodzaju projektów (79,6%), wsparcia

rzeczowego (77,8%) oraz merytorycznego w postaci szkoleń i doradztwa dla organizacji

(61,1%). Pewną zmianą w stosunku do pierwszego etapu badania jest spadek ponad 15%

20,6%

31,7%

34,9%

44,4%

82,5%

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0

Inne

Brak profesjonalizmu w podejściu firm

Brak strategii ze strony firm

Różny język (język biznesu vs językNGO)

Brak wiedzy o sobie nawzajem


67 | S t r o n a

spadek popularności form współpracy opierających się na przekazywaniu środków

finansowych, co pokazuje dochodzenie od form typowo charytatywnych i filantropijnych

w działaniach podejmowanych przez uczestników projektu. Również pozytywną zmianą

w tym kontekście jest wzrost przypadków gdzie organizacja świadczyła usługi na rzecz firmy

(31,5%) oraz zdecydowany przyrost nawiązywania współpracy opierającej się na

partnerstwie, gdzie organizacja była podwykonawcą firmy (25,9%).

Wykres 22. Formy nawiązanej współpracy

Źródło: opracowanie własne CRSG PS sp. z o.o. na podstawie danych CATI etap I i II wśród

przedsiębiorców uczestniczących w projekcie

Nieco więcej o charakterze współpracy mogą powiedzieć wyniki przedstawiające, co

organizacje proponowały firmom w zamian za udział w różnych przedsięwzięciach. Podobnie

jak w przypadku pierwszego etapu badania organizacje najczęściej proponowały działania

związane z szerokorozumianą promocją firmy (64,8%). Pozytywnym sygnałem są

zdecydowanie częstsze przypadki oferowania możliwości realizacji wolontariatu

pracowniczego (50%) oraz malejąca popularność działań ograniczających się jednie do

filantropii. Częściej również proponowano przeprowadzanie szkoleń wśród pracowników

(37%) i dostarczanie usług związanych z profilem danej organizacji (33,3%) co stanowi

kolejną pozytywną przesłankę o zmianie podejścia NGO do nawiązywanej współpracy.

8,3

27,1 %

45,8 %

41,8 %

75,0 %

52,1 %

70,8 %

66,7 %

25,9 %

31,5 %

44,4 %

48,1 %

59,3 %

61,1 %

77,8 %

79,6 %

Organizacja była podwykonawcą firmy

Organizacja świadczyła usługi na rzecz firmy


Udostępniliśmy organizacji sprzęt, lokal itp.

Przekazano środki finansowe dla organizacj

Wsparcie merytoryczne dla organizacji

Pomoc rzeczową dla organizacji

Wspólna realizacja projektu

Etap I

Etap II


68 | S t r o n a

Wykres 23. Działania proponowane przez organizacje pozarządowe w ramach

nawiązanej współpracy



Dominującą motywacją przedsiębiorstw do podejmowania współpracy z organizacjami

pozarządowymi była chęć poprawy wizerunku firmy w społeczności lokalnej (42,6%), co nie

zawsze miało funkcje czysto marketingowe. Niektóre z przedsiębiorstw wprost stwierdzały,

że chciały swoimi działaniami wynagrodzić mieszkańcom niedogodności związane

z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa. Pozostałe najczęściej pojawiające się odpowiedzi

również dotyczyły szeroko rozumianej kwestii wizerunkowej, takie jak promocja firmy

(33,3%), poprawa wizerunku wśród klientów (33,3%) i pracowników firmy (27,8%). Co

znamienne uczestnicy projektu nie podejmowali zbyt często współpracy by poprawić

sytuację przedsiębiorstwa względem konkurencji (22,2%). Fakt ten jest szczególnie

interesujący w kontekście innych odpowiedzi podawanych przez respondentów, gdzie

dominowały motywy autoteliczne, związane z wrażliwością społeczną przedsiębiorstwa

(13%) oraz potrzebą pozyskania partnerów do wspólnych projektów niekomercyjnych

(11,1%). Pokazuje to, że w istotnej części ankietowanych przedsiębiorstw główne motyw

działania nadal ulokowane są w sferze aktywności charytatywnej.

7,4 %

13,0 %

18,5 %

33,3 %

37,0 %

38,9 %

50,0 %

64,8 %

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Inne działania

Pomoc w tworzeniu polityki środowiskowej

Wsparcie przy analizie potrzeb interesariuszy firmy

Dostarczanie usług związanych z profilem NGO

Przeprowadzanie szkoleń dla pracowników

Nic, było to działanie na zasadach filantropii

Możliwość realizacji wolontariatu pracowniczego

Promocja firmy / marki / produktu


69 | S t r o n a

Wykres 24. Powody podjęcia decyzji o nawiązaniu współpracy z NGO

Źródło: opracowanie własne CRSG PS sp. z o.o. (na podstawie danych CATI wśród


Respondenci badania jakościowego podkreślali, że poprzez

udział w projekcie udało im się opracować strategię CSR. Dzięki

niej wielu przedsiębiorców nastawiło się na współpracę

z organizacjami pozarządowymi. Wypracowanie obszarów

strategii CSR pozwala firmom bardziej świadomie wybierać

organizacje pozarządowe, z którymi chcą realizować wspólne

projekty. Badani pozytywnie wypowiadali się na temat udziału

w praktycznych warsztatach informacyjno-konsultacyjnych, na

których zdobyli wiedzę z zakresu budowy strategii CSR, metod mapowania interesariuszy

i prowadzenia dialogu, a także sposobów realizacji konkretnych inicjatyw z obszaru CSR

w powiązaniu ze strategią biznesową.

„Dzięki projektowi zmieniła się moja wiedza odnośnie współpracy z organizacjami

pozarządowymi”


5,65

5,6%

22,2%

27,8%

33,3%

33,3%

40,7%

42,6%

0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 45,0

Ponieważ inne firmy też nawiązują współpracę

Trudno powiedzieć

Chęć zdobycia przewagi konkurencyjnej

Poprawa wizerunku firmy wśród pracowników

Poprawa wizerunku firmy wśród klientów

Promocja firmy

Inne powodu

Poprawa wizerunku firmy w społeczności lokalnej

Przyczyny nawiązania

współpracy


70 | S t r o n a

WNIOSKI CZĄSTKOWE

Ponad połowa przedsiębiorstw (60,7%) uczestniczących w warsztatach podjęła lub kontynuowała współpracę z organizacjami pozarządowymi w ciągu ostatnich 2 lat, z czego 18,5% nawiązanych bądź kontynuowanych współdziałań miało bezpośredni związek z projektem.

Zdecydowanej większości zarówno przedsiębiorstw jak i NGO udało się w ciągu ostatnich dwóch lat nawiązać stałą współpracę.

Zdecydowanie najczęściej przedsiębiorcy nawiązywali współpracę z NGO z obszaru pomocy społecznej (48,2%), edukacji i wychowania (35,7%) oraz pomocy osobom niepełnosprawnym.

Przedsiębiorstwa najczęściej podejmowały współpracę z tymi NGO, które funkcjonowały bezpośrednio w miejscowości będącej siedzibą firmy (64,3%) lub w najbliższym jej sąsiedztwie (46,4%).

NGO zdecydowanie najczęściej podejmowały współpracę z firmami z sektora usług (84,1%) a zdecydowanie rzadziej z handlem (47,6%) oraz z przemysłem (46,0%). Wielkość i kapitał przedsiębiorstw nie był tak zróżnicowany.

Firmy wiedzę na temat nawiązywania i prowadzenia współpracy czerpią z doświadczenia, bazując na bezpośrednim kontakcie z organizacjami (79,6%), oraz Internetu, konferencji/targów/warsztatów.

Identyfikacja potrzeb NGO najczęściej odbywa się poprzez bezpośrednie zwrócenie się do organizacji i nawiązanie kontaktu (63%) lub też organizacje same zgłaszają swoje potrzeby (57,4%), rzadziej jednak identyfikacja potrzeb zachodzi w procesie stałej współpracy (40%).

W zawiązywanej kooperacji z NGO kluczowe dla biznesu jest sprawdzenie wiarygodności partnera. Dla przedsiębiorców najważniejsze jest by NGO było gotowe do wypracowania wspólnych celów, posiadało określoną wizję i sprecyzowaną strategię, była godna zaufania oraz miało kompetentnych merytorycznie pracowników.

Współpraca podejmowana przez przedsiębiorstwa z NGO najczęściej przybierała formę realizacji projektów (79,6%), wsparcia rzeczowego (77,8%) oraz merytorycznego (61,1%). Pewną zmianą w stosunku do pierwszego etapu badania jest spadek popularności przekazywania środków finansowych, co pokazuje odchodzenie od form typowo charytatywnych i filantropijnych w działaniach podejmowanych przez uczestników projektu.

Dominującą motywacją przedsiębiorstw do podejmowania współpracy z NGO była chęć poprawy wizerunku firmy w społeczności lokalnej, promocji firmy, poprawy wizerunku wśród klientów i pracowników.


71 | S t r o n a

3.3. Bariery utrudniające firmom i organizacjom III-go sektora

prowadzenie dialogu i nawiązywanie współpracy

W przytaczanych badaniach dużą uwagę poświęcono barierom,

które dostrzegają przedsiębiorcy oraz organizacje pozarządowe

we wzajemnej współpracy. Bariery te występują zarówno po

stronie organizacji pozarządowych jak i przedsiębiorców. Do

barier dostrzeganych przez biznes w kontekście współpracy

z NGO zaliczono m.in. brak czasu oraz środków, nieprzychylne

przepisy oraz trudności w weryfikacji uczciwości NGO. Na

uwagę zasługuje jednak fakt, że ponad 1/3 badanych przedsiębiorstw nie dostrzega żadnych

barier w działaniach podejmowanych wspólnie z organizacjami III-go sektora13.

Ryzyko związane z zawiązaniem podejmowania współpracy z NGO zauważa również

autorka badania „Postrzeganie współpracy z NGO’s przez przedsiębiorstwa społecznie

odpowiedzialne”. Co warte podkreślenie, w badaniu udział wzięli przedstawiciele dużych

przedsiębiorstw, którzy zostali wyróżnieni w raporcie „Odpowiedzialny biznes w Polsce”

publikowanym przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu, a więc przedsiębiorstwa, które taką

współpracę z NGO podejmują. Ryzyko związane z podejmowaniem współpracy

z podmiotami trzeciego sektora (niebędącymi fundacjami korporacyjnymi) zauważa 63%

przedsiębiorstw. Do najczęstszych obaw respondenci zaliczyli:

obawę przed niesymetrycznym obciążeniem realizacją działań związanych

z realizacją projektu, które NGO mogą scedować na przedsiębiorstwo,

nadszarpnięcie wizerunku przedsiębiorstwa,

nierozliczenie przekazanych środków finansowych,

obawa, że odpowiedzialność za niepowodzenie projektu będzie leżało po stronie

biznesu.

Do barier przedsiębiorcy zaliczają również brak zrozumienia celów jakie stawia sobie każda

ze stron przy realizacji wspólnego projektu oraz zdarzającą się roszczeniowość organizacji

pozarządowych. Wspominano także o nierzeczowych, nierealnych projektach, braku

terminowości, braku rozliczeń po zamknięciu wspólnego przedsięwzięcia. Inne wartości,

język oraz nierozumienie zasad funkcjonowania biznesu były przedstawiane jako problem

w nawiązywaniu kontaktów i realizacji zadań.

Zdarza się, że osobą do kontaktu jest osoba prezesa lub członka zarządu, tylko

sporadycznie, i to najczęściej w przypadku dużych organizacji, jest zatrudniony pracownik

odpowiedzialny za kontakty z biznesem. Skutkuje to brakiem czytelnych procedur

postępowania i kryteriów wyboru firm, do których kierowane są oferty.

13

Współpraca międzysektorowa na rzecz CSR na Śląsku, Warszawa 2012

Trudności w

prowadzeniu dialogu,

nawiązywaniu i

prowadzeniu współpracy


72 | S t r o n a

Przeanalizowane wypowiedzi respondentów wyraźnie pokazują,

że stosunkowo najwięcej problemów pojawia się na etapie

inicjowania współpracy. Ustalenie jasnych zasad realizacji

projektu na etapie nawiązywania współpracy jest kluczowe dla

powodzenia kooperacji. Organizacje pozarządowe dostrzegają

trudności w tempie podejmowania decyzji. Proces decyzyjny

w biznesie jest stosunkowo dłuższy niż w NGO, gdzie panuje

większa swoboda prowadzenia działań. W biznesie decyzje

często podejmuje zarząd, a nie jedna osoba jak w przypadku organizacji. Aczkolwiek

dynamika działań w przypadku biznesu jest zazwyczaj wyższa niż w przypadku NGO

(w myśl zasady iż „czas to pieniądz”). Innym mankamentem występującym już na etapie

prowadzenia współpracy, który dostrzegają organizacje III-go sektora, zdaje się być

fluktuacja kadry kierowniczej. Przy zmianie kierownictwa cały wysiłek włożony

we współpracę, nagle jest niweczony, bowiem do zarządu przychodzą nowe osoby, które

często mają inną wizję prowadzenia przedsiębiorstwa. Co ciekawe, zmiany personalne

częściej mają miejsce w przypadku przedsiębiorstw niż organizacji pozarządowych. Pułapka,

w którą mogą wpaść NGO to podejmowanie dużego wysiłku na etapie pozyskanie partnera,

po czym po przekazaniu środków finansowych współpraca nie jest już tak intensywna, co

powoduje, że partner biznesowy nie odczuwa w pełni realizacji projektu. Respondent

badania jakościowego wskazuje na następujące bariery utrudniające nawiązanie

i prowadzenie współpracy:

„Nawiązanie kontaktu, podjęcie decyzji, kultura organizacyjna. Jak się już uda pokonać, to

z reguły problemów jest mniej. Natomiast podstawowy problem, który wiąże się

z kontynuacją współpracy, to zmiana kierownictwa”


Wyniki badania CATI pokazuję, że stosunkowo najwięcej problemów pojawia się na etapie

inicjowania współpracy, taki problemy napotkało 28,8% przedsiębiorstw. Wypowiedzi otwarte

respondentów pokazują, że podstawowym problemem tego etapu są różnice komunikacyjne,

które utrudniają sprawne podjęcie decyzji o nawiązaniu współpracy. Dotyczy to także

odmiennego rozumieniach celów i trudności z uzgodnieniem wspólnego stanowiska.

Przedsiębiorcy podkreślali również, że NGO nie posiadają spójnej koncepcji, podejścia do

proponowanych działań. Zdecydowana większość przebadanych organizacji pozarządowych

nie ma opracowanej strategii współpracy z biznesem. Często w tym względzie NGO

ogranicza się do zapisów statutowych organizacji, które dopuszczają i określają kooperację

z biznesem lub po prostu korzystają z jednorazowych umów na realizację konkretnego

projektu z przedsiębiorstwem. Rzadziej zwracano uwagę na roszczeniową postawę

organizacji pozarządowych i nastawienie głównie na wsparcie finansowe. Również sektor

pozarządowy najczęściej napotykał trudności na tym etapie, przy czym dotyczyło to aż

55,6% respondentów. Organizacja wskazywały na problem z dotarciem do osób decyzyjnych

Sposoby eliminowania

trudności


73 | S t r o n a

w przedsiębiorstwach oraz ogólny brak zrozumienia dla proponowanych działań.

Podkreślano tutaj, że najtrudniej jest przekonać przedsiębiorstwa do kooperacji w przypadku

gdy ewentualny projekt porusza mało medialny temat. Ważna barierą jest również brak

zaufania biznesu do organizacji pozarządowych, przez co firmy z nadmierną ostrożnością

podchodzą do składanych propozycji.

Wykres 18. Trudności na poszczególnych etapach współpracy



Kłopoty na poziomie właściwej realizacji wspólnych działań napotkało 16,7%

przedsiębiorców i dotyczyły one głównie odmiennych kultur pracy. Respondenci narzekali

przede wszystkim na ambiwalentny stosunek do terminowości i wydłużający się czas

odpowiedzi na wiadomości e-mail ze strony NGO oraz brak zrozumienia przez partnerów

faktu, że procesy w firmie zachodzą wolniej niż w fundacji czy stowarzyszeniu. Trudności na

tym etapie napotkała również ¼ organizacji pozarządowych. Odmienne style pracy są

najczęstszą przyczyną problemów na tym etapie także w opinii organizacji pozarządowych.

Reprezentanci NGO, narzekali tutaj głównie na wydłużające się procesy decyzyjne oraz brak

komunikacji między poszczególnymi komórkami przedsiębiorstwa na temat podejmowanych

działań.

5,6

5,6

5,6

27,8%

16,7%

7,4%

66,7%

77,8%

87,0%

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 100,0

Etap nawiązywania współpracy

Etap wspólpracy właściwej

Etap końcowy współpracy

Nie Tak Trudno powiedzieć


74 | S t r o n a

Wykres 19. Problemy na poszczególnych etapach współpracy



W bardzo niewielu przypadkach napotkano na problemy na etapie końcowym współpracy.

Tylko 7,4% firm i 3,2% organizacji zasygnalizowało trudności na tym etapie. Przedsiębiorcy

przyznali, że problemy dotyczyły wyłącznie braku informacji zwrotnej ze strony organizacji

pozarządowej na temat rezultatów współpracy oraz ogólne opóźnienia we

sprawozdawczości. Organizacje pozarządowe tłumaczą te opóźnienia skromnymi zasobami

kadrowymi i podkreślają, że biznes ma problem ze zrozumieniem efektów działań

społecznych.

W celu uzyskania dodatkowych informacji na temat etapu końcowego współpracy zapytano

przedsiębiorców jak często organizacje przekazywały im informacje zwrotną na temat

efektów współpracy. Jak pokazują zebrane dane przekazywanie wiadomości tego typu nie

jest regułą. Tylko w nieco ponad 50% przypadków przedsiębiorcy otrzymywali zawsze lub

często informacje na temat efektów współpracy od swoich partnerów. Statystyki te nie są

szczególnie pozytywne biorąc pod uwagę fakt, że tylko 46,3% firm stwierdziło, że

organizacje przeważnie przekazują im takie informacje same z siebie.

1,6%

6,3%

3,2%

55,6%

25,4%

6,3%

42,9%

68,3%

90,5%

0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0

Etap nawiązywania współpracy

Etap wspólpracy właściwej

Etap końcowy współpracy

Nie Tak Trudno powiedzieć


75 | S t r o n a

Wykres 25. Pozyskiwanie informacji od organizacji na temat efektów nawiązanej współpracy po jej zakończeniu



Z kolei dla biznesu kluczowym problemem jest brak umiejętności biznesowo-marketingowych

organizacji pozarządowych. Według nich członkowie organizacji nie do końca potrafią się

zaprezentować i pokazać jaką wartość mogą wnieść do wspólnie prowadzonych projektów,

co znacznie ułatwia biznesowi podjęcie decyzji o kooperacji. Argument wizerunkowy –

przeważnie w postaci zaprezentowania znaku firmowego - jest dla firmy mało atrakcyjną

zachętą uczestnictwa w projekcie, a często organizacje nie starają się opracować oferty pod

konkretnego przedsiębiorcę. Biznes zwraca uwagę również na odmienne rozumienie

i podejście do kwestii formalnych i finansowych.

„My mamy dość restrykcyjne zasady działania, począwszy od finansowania, podpisywania

umów, komunikowania projektów, bo tego wymagają zasady działania spółki. Nie zawsze

organizacje pozarządowe, są do tego przygotowane. Organizacja pozarządowa działa

inaczej. Nasze przepisy nas ograniczają. Jest to trudne dla nas i trudne do zrozumienia, dla

organizacji pozarządowych. Też, nie dla wszystkich jest to jasne i musimy prosić

o rozliczenie projektu, a jak wiadomo, to nie służy budowaniu dobrych relacji.”

Źródło: wywiad indywidualny z przedstawicielami przedsiębiorstw

Co ważne, przedsiębiorcy podkreślają, iż inicjując kolejne działania z innymi organizacjami

pozarządowymi korzystają z dotychczas wypracowanego dorobku co powoduje, że barier

i problemów jest coraz mniej. Eliminowaniu napotykanych trudności sprzyjają również coraz

29,6%

22,2%

31,5%

1,9%

14,8%

Zawsze

Często

Sporadycznie

Rzadko

Nigdy


76 | S t r o n a

powszechniejsze zmiany zachodzące zarówno w NGO, jak i w przedsiębiorstwach, co

ułatwia zrozumienie specyfiki działania danego partnera.

Nie natknęliśmy się na problemy, jeżeli była chęć po obu stronach.

Źródło: wywiad indywidualny z przedstawicielami przedsiębiorstw

W oczach biznesu organizacje pozarządowe stają się coraz bardziej profesjonalne,

przeszkolone z zakresu współpracy z biznesem przez co ich oferty częściej spotykają się

z pozytywnym odbiorem przez przedstawicieli przedsiębiorstw.


77 | S t r o n a

WNIOSKI CZĄSTKOWE

Najwięcej problemów pojawia się na etapie inicjowania współpracy - podstawowym problemem są różnice komunikacyjne, które utrudniają sprawne podjęcie decyzji o nawiązaniu współpracy, ustalenie jasnych

zasad realizacji projektu jest kluczowe dla powodzenia kooperacji. NGO dostrzegają trudności w tempie podejmowania decyzji w biznesie.

Kłopoty na poziomie właściwej realizacji wspólnych działań napotkało 16,7% przedsiębiorców i dotyczyły one głównie odmiennych kultur pracy.

W bardzo niewielu przypadkach napotkano na problemy na etapie końcowym współpracy. Tylko 7,4% firm i 3,2% organizacji zasygnalizowało trudności na tym etapie. Przedsiębiorcy przyznali, że problemy dotyczyły wyłącznie braku informacji zwrotnej ze strony organizacji pozarządowej na temat rezultatów współpracy oraz ogólne opóźnienia we sprawozdawczości.

Przedsiębiorcy podkreślają, iż inicjując kolejne działania z innymi organizacjami pozarządowymi korzystają z dotychczas wypracowanego dorobku co powoduje, że barier i problemów jest mniej.

Eliminowaniu napotykanych trudności sprzyja również coraz powszechniejsze zmiany zachodzące zarówno w NGO jak i w przedsiębiorstwach, co ułatwia zrozumienie specyfiki działania danego partnera.


78 | S t r o n a

3.4. Korzyści wynikające z podjęcia współpracy firm z organizacjami

pozarządowymi

Współpraca między podmiotami z różnych sektorów jest

istotnym elementem sprzyjającym osiąganiu celów

zrównoważonego rozwoju14. Badania z zakresu CSR

przeprowadzone w 2012 r. poruszały tematykę relacji między

środowiskiem biznesowym a organizacjami III-go sektora15.

W badaniach dużą uwagę poświęcono korzyściom, które

dostrzegają przedsiębiorcy oraz organizacje pozarządowe we

wzajemnej współpracy. Do niewątpliwych zalet współpracy

z NGO przedstawiciele biznesu zaliczają: elastyczność,

zaangażowanie, efektywność w działaniu. Jak twierdzą autorzy

jednego z raportów „Organizacje pozarządowe są najbardziej

zainteresowane propagowaniem i wdrażaniem CSR ponieważ

zaangażowanie innych sektorów bardzo często umożliwia im

prowadzenie statutowej działalności”16.

Podobnie na temat korzyści ze współpracy wypowiadali się respondenci badania

dotyczącego postrzegania współpracy z NGO przez przedsiębiorstwa społecznie

odpowiedzialne. Dzięki współpracy z organizacjami pozarządowymi wzmacniany jest

pozytywny wizerunek przedsiębiorstwa, budowanie wartości społecznej marki, podnoszenie

kwalifikacji i rozwój pracowników przedsiębiorstw, możliwość korzystania z kompetencji

pracowników NGO, budowanie i umacnianie dobrych relacji ze społecznością lokalną.

Analizując współpracę biznesu z organizacjami z III-go sektora warto wspomnieć również

o korzyściach z niej wynikających. Z punktu widzenia organizacji pozarządowych

podstawową korzyścią ze współpracy z biznesem jest:

pozyskanie funduszy, w tym środki na działalność statutową,

bezpośrednie wsparcie dla podopiecznych,

stabilizacja finansowa,

pozyskiwany w ten sposób wkład własny do realizacji projektów finansowanych

z pieniędzy publicznych.

14

Raport „Odpowiedzialny biznes w Polsce. Dobre praktyki 2012”, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa 2012 15

M.in.: raporty: „Współpraca międzysektorowa na rzecz CSR na Śląsku”, Warszawa 2012; oraz Badanie Stowarzyszenia Klon/Jawor, Harvard Business Review Polska oraz organizacji Ashoka nt. współpracy NGO i biznesu. 16

Współpraca międzysektorowa na rzecz CSR na Śląsku, Warszawa 2012

Korzyści dla biznesu z

nawiązanej współpracy z

organizacjami

pozarządowymi

Korzyści dla NGO z

nawiązanej współpracy z

biznesem


79 | S t r o n a

Do korzyści zalicza się też kwestie merytoryczne: korzystanie z doświadczenia i wiedzy

partnerów biznesowych, pozyskiwanie nowych umiejętności, pomoc rzeczową i usługową,

dostęp do zaplecza technicznego, darowizny dla podopiecznych a także użyczanie

pomieszczeń17.

Analiza danych pokazuje, że zdecydowana większość respondentów jest zadowolona

z nawiązanej współpracy. Stwierdziło tak aż 94,4% przedsiębiorców oraz 88,9% organizacji

pozarządowych. W przypadku III sektora zdarzyły się przypadki niezadowolenia z podjętych

działań, lecz stanowiły one mniej niż 10% wszystkich odpowiedzi.

Wykres 26. Poziom zadowolenia ze wzajemnej współpracy


przedsiębiorców (n=54) i organizacji pozarządowych (n=63)

Przedstawiciele organizacji pozarządowych jako przyczynę niezadowolenia wskazywali

w szczególności na problemy komunikacyjne, w tym na odmienne i wykluczające się

zrozumienie wspólnej misji i rezultatów współpracy oraz na trudności z stworzeniem

stosunków partnerskich z biznesem. Sektor społeczny wskazywał również na

niedostrzeganie przez biznes korzyści wynikających z podjęcia takiej współpracy.

Więcej szczegółów na temat stopnia zadowolenia organizacji pozarządowych

z podejmowania wspólnych działań z biznesem przynoszą dane o wpływie nawiązanej

współpracy na bieżące funkcjonowanie organizacji. Podobnie jak w pytaniu o stopień

zadowolenia odsetek pozytywnych odpowiedzi jest dominujący – 90,5% respondentów

17

Za: Badanie Harvard Business Review Polska, Stowarzyszenie Klon/Jawor, ngo.pl, data dostępu: 09.04.2014 r.

5,6%

37,0%

57,4%

1,6%

1,6%

7,9%

52,4%

36,5%

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Trudno powiedzieć

Zdecydowanie nie

Raczej nie

Raczej tak

Zdecydowanie tak

NGO Biznes


80 | S t r o n a

ocenia wpływ współpracy na działanie organizacji jako pozytywny. Ocena negatywna

dotyczyła tylko jednego przypadku, a większość niezadowolonych organizacji ze współpracy

nie odczuła jakiegokolwiek jej wpływu na bieżącą działalność organizacji.

Wykres 27. Ocena wpływu nawiązywanej współpracy na bieżącą działalność organizacji



Respondentów zapytano również o korzyści jakie przyniosła im nawiązana współpraca.

Przedsiębiorcy najczęściej wskazywali odpowiedzi skupiające się wokół szeroko pojętego

wizerunku firmy jak promocja, poprawa wizerunku wśród pracowników, klientów oraz

społeczności lokalnej. Co znamienne firmy równie często podkreślały, że dzięki nawiązanej

współpracy udało się zaszczepić w firmie nowe pomysły. Stosunkowo częstymi wskazaniami

był również wzrost motywacji wśród pracowników, co można wiązać z poszerzeniem idei

wolontariatu pracowniczego oraz poszerzenie rynku zbytu, pozyskanie nowych klientów czy

rzadziej pracowników. Co charakterystyczne korzyści, które mogłyby się przekładać

bezpośrednio na poprawę kondycji przedsiębiorstwa wskazywano zdecydowanie rzadziej.

Odpowiedzi dotyczące zdobycia przewagi konkurencyjnej czy zwiększenia zainteresowania

firmą wśród potencjalnych inwestorów nie przekraczały 30%.

Pojedyncze odpowiedzi przedsiębiorców dotyczyły także okazji realizacji projektów, które

byłby niemożliwe do realizacji bez organizacji pozarządowej, zwiększenia doświadczenia

i rozszerzenia współpracy oraz inwestycji społecznych.

51%

40%

8%

1%

Zdecydowanie pozytywnie

Raczej pozytywnie

Neutralnie

Raczej negatywnie

Zdecydowanienegatywnie


81 | S t r o n a

Wykres 28. Korzyści z nawiązanej współpracy z organizacjami pozarządowymi



Powyższe korzyści zostały również dostrzeżone przez przedstawicieli przedsiębiorstw

biorących udział w badaniu jakościowym.

„Wpływa na pozytywny odbiór wizerunku spółki”


Przedsiębiorcy wskazywali na korzyści powstałe w zakresie wzbogacenia swojej wiedzy:

korzyści wizerunkowe – budowanie wizerunku firmy, zaufania,

świadomość w zakresie podejmowanych działań, wzrost wiedzy,

korzyści wewnętrzne - lojalności pracowników, satysfakcja.

„Poprawa wizerunku, wzrost konkurencyjności, nowe rozwiązania? Tak. Na pewno każdego

po troszeczkę wyszło. Dlatego, że jak mamy jedną organizację, to za chwilę pojawia się inna,

która daje nam coś innego od poprzedniej”


W przypadku organizacji pozarządowych na pierwszym miejscu były korzyści bezpośrednie

jakimi jest pozyskanie środków finansowych na realizacje celów organizacji (81%). Istotne

5,6 %

11,1 %

25,9 %

29,6 %

31,5 %

42,6 %

44,4 %

59,3 %

63,0 %

63,0 %

64,8 %

64,8 %

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Trudno powiedzieć

Inne (jakie?)*

Zdobycie przewagi konkurencyjnej

Zwiększenie zainteresowania firmą wśród potencjalnych…

Możliwość pozyskania nowych pracowników

Poszerzenie rynku zbytu i pozyskanie nowych klientów

Wzrost motywacji wśród pracowników

Poprawa wizerunku firmy wśród klientów

Poprawa wizerunku firmy wśród społeczności lokalnej

Zaszczepienie nowych pomysłów w firmie

Poprawa wizerunku firmy wśród pracowników

Promocja firmy


82 | S t r o n a

były również korzyści wizerunkowe, szczególnie wśród środowiska biznesowego (71,4%)

i w mniejszym stopniu wśród społeczności lokalnej (63,5%). W przypadku większości

organizacji kooperacja z biznesem przyczyniła się do profesjonalizacji i doskonalenia

podejmowanych działań (66,7%) oraz do zdobycia nowych kompetencji i umiejętności przez

jej członków (61,9%). Za pozytywne zjawisko można uznać fakt, że w ponad połowie

przypadków udało się zachęcić firmy do poprawy jakości podejmowanych działań w zakresie

społecznym i środowiskowym (52,4%). Relatywnie najsłabiej wypadł wpływ nawiązanej

współpracy na generowanie innowacyjnych rozwiązań w ramach organizacji.

Pojedyncze wskazania respondentów dotyczyły także: wzmocnienia wpływów na danym

terenie, poprawę jakości pracy w organizacji, nawiązanie kontaktów, co może

zaprocentować w przyszłości wspólną realizacją działań.

Wykres 29. Korzyści z współpracy z biznesem



Przedstawiciele organizacji pozarządowych-respondenci wywiadów indywidualnych

potwierdzają powyższe wyniki. Wskazują przede wszystkim na możliwość pozyskania

środków finansowych, poprawę wizerunku wśród klientów i społeczności lokalnej, wzrost

wiedzy i doświadczenia, zdobywanie nowych umiejętności i wiarygodności wśród

przedstawicieli biznesu. Organizacje III-go sektora dzięki temu zdobyły większą świadomość

możliwości współpracy z biznesem nie tylko jako sponsora, ale także jako partnera przy

wspólnie realizowanych działaniach.

„Mnóstwo doświadczenia, to że napisaliśmy ileś tam ofert pod różne firmy, to nam dało, że

jesteśmy w stanie napisać ofertę w jeden, dwa dni. To może być jedna jak i dwadzieścia

stron. Jesteśmy w stanie przygotować każdy wniosek, ofertę. Bazując na tym, co robiliśmy,

1,6 %

12,7 %

42,9 %

52,4 %

61,9 %

63,5 %

66,7 %

71,4 %

81,0 %

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0

Żadne

Inne (jakie?)*

Generowanie innowacyjnych rozwiązań

Zachęcanie firm do poprawy jakości działań

Zdobywanie nowych kompetencji i umiejętności

Poprawa wizerunku wśród społeczności lokalnej

Profesjonalizacja i doskonalenie działań

Poprawa wizerunku organizacji wśród…

Zdobycie środków finansowych


83 | S t r o n a

bazując na warsztatach społecznych, twórczych. Mamy worek dobrych praktyk, które

możemy wykorzystać, nawet oferując je firmą. Jesteśmy, też przez to wiarygodni, bo można

do firmy zadzwonić i zapytać o nas”



84 | S t r o n a

WNIOSKI CZĄSTKOWE

Zdecydowana większość respondentów jest zadowolona z nawiązanej współpracy. Stwierdziło tak aż 94,4% przedsiębiorców oraz 88,9% organizacji pozarządowych.

90,5% NGO ocenia wpływ współpracy na działanie organizacji jako pozytywny.

Przedsiębiorcy wśród korzyści najczęściej wskazywali odpowiedzi skupiające się wokół wizerunki firmy tj. promocja, poprawa wizerunku wśród pracowników, klientów oraz społeczności lokalnej. Co znamienne firmy równie często podkreślały, że dzięki nawiązanej współpracy udało się zaszczepić w firmie nowe pomysły. Stosunkowo częstymi wskazaniami był wzrost motywacji wśród pracowników, co można wiązać z poszerzeniem idei wolontariatu pracowniczego, oraz poszerzenie rynku zbytu, pozyskanie nowych klientów czy rzadziej pracowników.

W przypadku NGO na pierwszym miejscu były korzyści bezpośrednie jakim jest pozyskanie środków finansowych na realizacje celów organizacji (81%). Istotne były również korzyści wizerunkowe, szczególnie wśród środowiska biznesowego i w mniejszym stopniu wśród społeczności lokalnej.


85 | S t r o n a

3.5. Zmiana postaw grupy docelowej wobec podejmowania współpracy

i dialogu w efekcie działań prowadzonych w projekcie

Wyniki badania ilościowego wskazują, iż zdecydowana

większość przedsiębiorców jest zadowolona z dotychczasowej

współpracy z organizacjami pozarządowymi (57,% wskazań

dla odpowiedzi „zdecydowanie tak” oraz 37,% wskazań dla

odpowiedzi „raczej tak”). Również zdecydowana większość

przedsiębiorstw biorąca udział w badaniu jest zainteresowana

kontynuowaniem, a w przypadku, gdy takiej współpracy nigdy

nie prowadziła, podjęciem kooperacji z organizacjami pozarządowymi.

Organizacje III-go sektora biorące udział w badaniu poproszono o ocenę ogólnego

nastawienia przedsiębiorstw do nawiązywania współpracy. Pomimo w większości

zdecydowanie dobrych doświadczeń z realizacji rozmaitych przedsięwzięć z biznesem,

ogólna ocena nastawienia przedsiębiorstw wypadła mniej pozytywnie. Wśród odpowiedzi

dominują oceny neutralne (40,3%). Odpowiedzi „zdecydowanie pozytywnie” i „raczej

pozytywnie” wskazało łącznie 34% badanych – odpowiednio 3% i 31%. Jako negatywne

nastawienie do współpracy wskazało razem 26% przedstawicieli organizacji pozarządowych.

Szczegółowy podział odpowiedzi został przedstawiony na poniższym wykresie.

Wykres 30. Ocena nastawienia przedsiębiorstw do współpracy z organizacjami



3%

31%

40%

22%

4% Zdecydowanie pozytywnie

Raczej pozytywnie

Neutralnie

Raczej negatywnie

Zdecydowanienegatywnie

Stosunek firm wobec

podjętej współpracy i

prowadzonego dialogu z

organizacjami

pozarządowymi


86 | S t r o n a

Powyższe wyniki badania ilościowego znajdują odzwierciedlenie w opiniach respondentów

wywiadów indywidualnych. Przedsiębiorcy zapytani o to czy są zainteresowani

kontynuowaniem współpracy zdecydowanie potwierdzają chęć dalszego współdziałania

z sektorem społecznym. Odpowiedzi takie przedstawiali zarówno przedstawiciele dużych

przedsiębiorstw, które często prowadzą własne fundacje korporacyjne, ale także

przedstawiciele przedsiębiorstw z sektora MSP współpracujący z lokalnymi i regionalnymi

NGO.

„Tak, nie sądzę, abyśmy mieli rezygnować. Tak samo fundacja, nie może być mowy

o zmianach”


Wykres 31. Zainteresowanie podjęciem/kontynuacją współpracy w przyszłości


przedsiębiorców (n=89) i organizacji pozarządowych (n=72)

Wyniki badania ilościowego CATI pokazują pozytywną tendencję do podjęcia i/lub

kontynuowania współpracy w przyszłości. Zarówno przedstawiciele organizacji

pozarządowych jaki i przedsiębiorstw deklarują zainteresowanie trwałą współpracą. Wśród

sektora społecznego chęć podjęcia trwałej współpracy z biznesem zadeklarowało aż 64%

respondentów, a jednorazowej – tylko 6%. Mniejsze zainteresowanie długotrwałymi

działaniami wykazują przedstawiciele sektora biznesowego – 46,1% z nich chce podjąć

działania z NGO na zasadzie trwałej współpracy. Niemniej jednak, to właśnie przedstawiciele

przedsiębiorstw deklarują również zainteresowanie podejmowaniem jednorazowych działań

(21,3% wskazań). Znamienny jest fakt, że co piąty badany przedstawiciel przedsiębiorców

10,1 %

21,3 %

22,5 %

46,1 %

1 %

6 %

1 %

64 %

0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0

Nie

Tak,ale na zasadzie jednorazowych działań

Trudno powiedzieć

Tak, na zasadzie trwałej współpracy

NGO

Biz


87 | S t r o n a

nie był w stanie odpowiedzieć na pytanie czy w ogóle jest zainteresowany podjęciem i/lub

kontynuacją współpracy. Co dziesiąty przedstawiciel biznesu zadeklarował, że nie jest

zainteresowany współpracą z NGO.

Przedstawiciele biznesu, podkreślają, że z założenia działania realizowane w ramach

społecznej odpowiedzialności biznesu powinny być długotrwałe. Realizowane na zasadzie

trwałej współpracy z organizacjami pozarządowymi, gdzie przedsiębiorstwa zaangażowane

są w kilka projektów, ale w formie długotrwałej, które się rozwijają, są kontynuowane,

poprzez które firma i pracownicy mogą się z nimi identyfikować.

Respondenci badania jakościowego podkreślają chęć

kontynowania współpracy z organizacjami pozarządowymi

również w postaci jednorazowych działań. Realizacją

pojedynczych projektów zainteresowani są przede wszystkim

przedsiębiorcy, którzy nie mają jeszcze długiego doświadczenia

we współpracy z III sektorem. Dla nich realizacja pojedynczych

akcji jest okazją do spróbowania i przetestowania takiej formy

współpracy bez angażowania dużych środków finansowych

i osobowych. Dzięki zaangażowaniu w jednorazowe przedsięwzięcie firma ma szansę

wypróbowania możliwości i korzyści jakie ona daje. Z kolei realizacja kilku mniejszych

projektów pozwala wesprzeć większą liczbę organizacji pozarządowych chociaż w mniejszej

skali.

Przedsiębiorcy zwracają uwagę, że w efekcie działań prowadzonych w projekcie mieli

szanse na usystematyzowanie podejmowanych działań w obszarze CSR. Poprzez co

obecnie zdecydowanie łatwiej jest im podejmować współpracę z III sektorem. Niewątpliwy

wzrost wiedzy na temat CSR spowodował, iż nie tylko zauważają wzrost świadomości, że

biznes powinien być bardziej prospołeczny, ale także zauważają bezpośrednie korzyści dla

swojego przedsiębiorstwa powstałe poprzez realizację działań podejmowanych wraz

z organizacjami pozarządowymi.

Zmianę postawy nastawienia przedsiębiorców do realizacji wspólnych działań dostrzegają

też przedstawiciele organizacji III-go sektora. Zauważają, że ostatnie lata zmieniły postawy

przedsiębiorców wobec kooperacji. Przedsiębiorcy wcześniej uważali, że w sektorze

społecznym nie ma dla nich miejsca i nie mieli potrzeby się angażować, teraz dostrzegają,

że wspólne działania z III sektorem mogą także im przynieść wymierne korzyści. Zatem firmy

coraz częściej przejawiają gotowość do nawiązywania trwałej współpracy z organizacjami

pozarządowymi, często same wychodząc z inicjatywą współpracy dostrzegając w tym

większe dopasowanie do swoich obszarów zainteresowania społeczną odpowiedzialnością

biznesu jako odpowiedź na rzeczywistą potrzebę zaangażowania się w działalność

społeczną.

Gotowość i postawy do

nawiązania trwałej

współpracy z

organizacjami

pozarządowymi


88 | S t r o n a

„Polecam kolejność, że my definiujemy potrzebę i szukamy dopiero partnerów na rynku. Nie

do końca jesteśmy zwolennikami, żeby to działało w drugą stronę, że oni [NGO – przyp.

Autora] się zgłaszają i my rozważamy. To nie jest zgodne z wartościami firmy, to musi być

naszym zdaniem od środka i to byśmy polecali. Dlatego współpraca długo trwa, bo cele są

zbieżne”


Zainteresowanie działaniami CSR i współpracą z organizacjami pozarządowymi w ciągu

ostatnich lat rośnie. Przedsiębiorstwa dostrzegają korzyści z realizacji tego typu działań,

a pracownicy coraz chętniej chcą w nich uczestniczyć, wychodzić z inicjatywą, pomysłami.

Nie można też pominąć aspektów wizerunkowych. Dla wielu przedstawicieli strony

biznesowej coraz ważniejsze stają się pozabiznesowe aspekty budowania swojego

wizerunku wśród społeczności lokalnej.

Współpraca prowadzona w ramach projektu pozwoliła przede wszystkim na dookreślenie

działań prowadzonych z organizacjami pozarządowymi. Przedsiębiorstwa zwróciły uwagę też

na wpływ projektu na rozwój firmy. Nawiązanie współpracy z organizacjami pozarządowymi

traktowane jest przez biznes jako inwestycja społeczna.

„Ta współpraca jakby nam się uporządkowała, wskazała kierunek prezesom”


Kooperacja na linii biznes – NGO przyniosła respondentom wymierne korzyści – począwszy

od uporządkowania kwestii wewnątrz przedsiębiorstwa, poprawy wizerunku przedsiębiorstwa

wśród pracowników, klientów, społeczności lokalnej, do zwiększenia zainteresowania firmą

wśród potencjalnych inwestorów.


89 | S t r o n a

WNIOSKI CZĄSTKOWE

Zdecydowana większość przedsiębiorców jest zadowolona z dotychczasowej współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Przedsiębiorcy zdecydowanie potwierdzali chęć dalszego współdziałania z sektorem społecznym.

Przedstawiciele biznesu, podkreślają, że z założenia działania realizowane w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu powinny być długotrwałe.

Realizacją pojedynczych projektów zainteresowani są przede wszystkim przedsiębiorcy, którzy nie mają jeszcze długiego doświadczenia we współpracy z III sektorem. Dla nich realizacja pojedynczych akcji jest okazją do spróbowania i przetestowania takiej formy współpracy.

Przedsiębiorcy zwracają uwagę, że w efekcie działań prowadzonych w projekcie mieli szanse na usystematyzowanie podejmowanych działań w obszarze CSR. Poprzez co obecnie zdecydowanie łatwiej jest im podejmować współpracę z III sektorem. Niewątpliwy wzrost wiedzy na temat CSR spowodował, iż nie tylko zauważają wzrost świadomości, że biznes powinien być bardziej prospołeczny, ale także zauważają bezpośrednie korzyści dla swojego przedsiębiorstwa z działań podejmowanych wraz z organizacjami pozarządowymi.

Zmianę postawy nastawienia przedsiębiorców do realizacji wspólnych działań dostrzegają też przedstawiciele organizacji III-go sektora. Zauważają, że ostatnie lata zmieniły postawy przedsiębiorców wobec kooperacji.

Firmy coraz częściej przejawiają gotowość do nawiązywania trwałej współpracy z organizacjami pozarządowymi, często same wychodząc z inicjatywą współpracy dostrzegając w tym większe dopasowanie do swoich obszarów zainteresowania społeczną odpowiedzialnością biznesu jako odpowiedź na rzeczywistą potrzebę zaangażowania się w działalność społeczną.

Zainteresowanie działaniami CSR i współpracą z organizacjami pozarządowymi w ciągu ostatnich lat rośnie.


90 | S t r o n a

IV. ANALIZA SIECI SPOŁECZNYCH

W celu analizy intensywności współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi

a przedsiębiorstwami posłużono się metodą zwaną analizą sieci społecznych (SNA – social

network analysis). Dane do SNA uzyskano z ankiet CATI realizowanych zarówno

z organizacjami pozarządowymi, jak i przedsiębiorcami. Siłę relacji ustalalono między

następującymi typami organizacji pozarządowych:

NGO - pomoc społeczna,

NGO - kultura i sztuka,

NGO - ekologia,

NGO - sport, turystyka,

NGO - edukacja i wychowanie,

NGO - osoby niepełnosprawne,

a następującymi typami przedsiębiorców:

handel,

usługi,

przemysł,

inne,

gdzie każdy typ przedsiębiorców został pogrupowany w 4 zbiory:

mikro przedsiębiorstwo - przedsiębiorstwo zatrudniające poniżej 10 pracowników,

małe przedsiębiorstwo - przedsiębiorstwo zatrudniające od 10 do 49 pracowników,

średnie przedsiębiorstwo - przedsiębiorstwo zatrudniające od 50 do 249

pracowników,

duże przedsiębiorstwo - przedsiębiorstwo zatrudniające 250 pracowników i więcej.

Miarą intensywności współpracy była ilość wskazań określających ile organizacji danego

typu współpracuje/współpracowała z iloma typami przedsiębiorców (i na odwrót). Na tej

podstawie zbudowana został pięciostopniowa skala określająca intensywność współpracy:

1. brak współpracy,

2. współpraca mało intensywna,

3. współpraca średnio intensywna,

4. współpraca intensywna,

5. współpraca bardzo intensywna.


91 | S t r o n a

Wyniki analizy zostały zaprezentowane w postaci grafów, w których typy przedsiębiorstw

i typy organizacji pozarządowych (tzw. węzły na schemacie SNA) zostały połączone

wektorami, których kolor określa siłę relacji:

współpraca bardzo intensywna

współpraca intensywna

współpraca średnio intensywna

współpraca mało intensywna

Brak współpracy na grafie jest reprezentowany przez brak wektora łączącego dany typ

organizacji pozarządowej z danym typem przedsiębiorstwa.

Wyniki analizy przedstawione są w dwóch grupach:

osobno dla organizacji pozarządowych;

osobno dla przedsiębiorstw.

Wynika to z faktu, że obydwie grupy były badane za pomocą osobnych kwestionariuszy

CATI, dedykowanych dla konkretnego typu uczestnika projektu. Zebrane dane nie pochodzą

od uczestników tych samych relacji a zaprezentowane grafy mają na celu ogólną

charakterystykę sieci współpracy nawiązywanych przez uczestników projektu.


92 | S t r o n a

Rysunek 5. Sieć współpracy przedsiębiorców uczestniczących w projekcie z NGO

Źródło: opracowanie własne CRSG PS Sp. o.o.

Najczęściej firmy uczestniczące w projekcie współpracowały w ciągu ostatnich dwóch lat

z organizacjami pozarządowymi z sektora pomocy społecznej oraz edukacji i wychowania.

Najsilniejszą współpracę z organizacjami tego typu nawiązały przede wszystkim małe i duże

przedsiębiorstwa oraz w nieco mniejszym natężeniu pozostałe podmioty. Duża ilość relacji

jest również nawiązywana z organizacjami zajmującymi się sportem i turystyką oraz

wsparciem osób niepełnosprawnych. Co interesujące duże przedsiębiorstwa mimo sporej

reprezentacja wśród uczestników badania nie nawiązywały częstych kontaktów

z organizacjami zajmującymi się wspieraniem osób niepełnosprawnych. Może być to

związane z charakterem przedsiębiorstw, które znalazły się w próbie, lecz jak wykazał

wywiady jakościowe i pogłębione wypowiedzi uczestników CATI organizacja zajmujące się

trudnymi i mało popularnymi tematami mają większe problemy z nawiązaniem współpracy.

Pozostałą ilość relacji utrzymuje się w większości wypadków na mocnym średnim poziomie

co pozwala sądzić, że sieć relacji biznes - NGO zawiązana w czasie trwania projektu

charakteryzuje się sporą intensywnością.


93 | S t r o n a

Rysunek 6. Sieć współpracy organizacji pozarządowych uczestniczących w projekcie

z biznesem


Ogólne tendencje wyłaniające się z analizy współpracy nawiązywanych przez

przedsiębiorstwa zdaje się pokrywać przypadku sieci relacji organizacji pozarządowych

uczestniczących w projekcie. Sektor pomocy społecznej najaktywniej nawiązuje współpracę

ze wszystkimi typami przedsiębiorstw, w szczególności z małymi i dużymi podmiotami.

Podoba sytuacja ma miejsce w przypadku organizacji z obszaru edukacji i wychowania lecz

raczej w większym stopniu skupiają się ich relacje w kierunku małej przedsiębiorczości. Co

istotne organizacje funkcjonujące w pozostałych domenach również nawiązują współpracę

ze wszystkimi typami przedsiębiorstw, co nie miało miejsca w przypadku sieci współpracy

NGO z I etapu badania. Jednakże lecz struktura próby w przypadku NGO wyklucza dokładne

oszacowanie siły interakcji w przypadku tych organizacji.


94 | S t r o n a

V. ANALIZA SWOT WSPÓŁPRACY BIZNESU I NGO

ANALIZA SWOT

Silne strony Słabe strony

Wzrost świadomości rozumienia CSR w

kontekście możliwych form współpracy

Doświadczenie w realizacji wzajemnych –

partnerskich działań

Dostrzeganie wzajemnego potencjału

współpracy

Wzrost znaczenia wolontariatu

pracowniczego

Podejmowanie działań z zakresu CSR z

zakresu społecznego i miejsca pracy

Odchodzenie od form typowo

charytatywnych i filantropijnych na rzecz

partnerstwa

Słaba profesjonalizacja NGO pod

względem przygotowywania ofert dla

biznesu

Brak strategii NGO do współpracy z

biznesem

Niedostateczna ilość szkoleń/kursów dla

NGO z zakresu współpracy z biznesem

Pojawiające się problemy na etapie

inicjowania współpracy

Niewykształcona struktura

odpowiedzialna bezpośrednio za

współprace ze stroną społeczną w

większości przedsiębiorstw

Mała umiejętność przełamywania barier

językowych i organizacyjnych biznesu i

NGO

Szanse Zagrożenia

Wzajemne zainteresowanie współpracą

(szczególnie tą długotrwałą)

Postrzeganie NGO przez biznes jako

partnera przy realizacji wspólnych działań

Chęć większej profesjonalizacji działań i

lepszego przygotowania ofert dla biznesu

przez NGO

Zainteresowanie biznesu wspólną

realizacją projektów pozafinansowych z

NGO

Kontynuacja współpracy może zależeć od

doświadczeń współpracy

Ograniczona ilość źródeł informacji na

temat sposobów współpracy, z których

korzystają przedsiębiorców może

powodować dalsze powielanie

powierzchownych i pozornych form

współpracy

Niewystarczająca promocja

wartościowych form współpracy, ich

rzeczywistych efektów może doprowadzić

do stopniowego zubożenia idei CSR


95 | S t r o n a

VI. REKOMENDACJE

WNIOSEK REKOMENDACJA

W świadomości zarówno firm jak i NGO cały czas występuje model myślenia oparty na utożsamieniu CSR z działalnością charytatywną.

Promowanie idei współpracy NGO i biznesu, jako relacji dwustronnej w której korzyści są osiągane przez każdą ze stron.

Brak jest często „wspólnego języka” w jakim komunikują się firmy i organizacje pozarządowe. Powoduje to bariery w zakresie rozbieżnych oczekiwań każdej ze stron i niezrozumienie specyfiki i potrzeb potencjalnego partnera.

Konieczne jest dalsze uświadamianie interesariuszy jakie są faktyczne oczekiwania i specyfika „drugiej strony” procesu.

Organizacje pozarządowe posiadają ograniczoną wiedzę i kompetencje w zakresie konieczności przygotowania oferty współpracy dla przedsiębiorstw, która odpowiada na specyficzne potrzeby przedsiębiorstw.

Konieczne jest dedykowane wsparcie doradcze dla NGO w zakresie konstruowania oferty współpracy dla przedsiębiorców.

W przypadku przedsiębiorstw, jedynie w nielicznych przypadkach wyodrębniana jest struktura odpowiedzialna bezpośrednio za współpracę ze stroną społeczną. Powołanie takiej struktury wpływa w sposób znaczący na poprawę jakości i trwałości współpracy.

W przypadku działań wdrożeniowych w zakresie CSR w przedsiębiorstwach, należy ujmować wyodrębnienie komórki (stanowiska) odpowiedzialnej za współpracę jako element wdrażanej strategii.

Przedsiębiorcy chcą pracować przede wszystkim z dużymi, medialnymi organizacjami lub wyrażają zainteresowanie udziałem w przedsięwzięciach, które mogą im zapewnić korzyści promocyjne.

Rozwijanie innych form współpracy, nie polegających jedynie na promocji przedsiębiorstwa, lecz na budowaniu trwałych więzi ze społecznością lokalną.

Przedsiębiorstwa stosunkowo rzadko korzystają z badań (własnych i zewnętrznych) i nie sięga się taż po prasę fachową w celu identyfikacji potrzeb interesariuszy III sektora.

Konieczna jest promocja źródeł wiedzy na temat potrzeb III sektora, wśród przedsiębiorców.

Najczęstszym inicjatorem nawiązywanej współpracy są organizacje pozarządowe. Marginalny, w przypadku obu kategorii respondentów, jest udział różnego rodzaju organów pośredniczących, jak związki pracodawców czy zrzeszenia przedsiębiorstw oraz innych podmiotów.

Rozwijanie płaszczyzny do współpracy pomiędzy poszczególnymi grupami poprzez wsparcie organizacji „pośredniczących” w nawiązywaniu współpracy i wspierającej ją na początkowym etapie.


96 | S t r o n a

SPIS TABEL

Tabela 1. Rozkład próby w badaniu CATI w poszczególnych etapach badania ....................22

Tabela 2. Działania realizowane przez firmę, z którymi kojarzy się CSR ..............................32

Tabela 3. Działania kojarzone z społeczną odpowiedzialnością biznesu ..............................34

Tabela 4. Rozkład ocen wiedzy przedsiębiorców na temat elementów związanych

z współpracą z NGO ............................................................................................................35

Tabela 5. Rozkład ocen wiedzy organizacji pozarządowych na temat elementów związanych

z współpracą z biznesem .....................................................................................................36

Tabela 6. Wpływ udziału w projekcie na zwiększenie wiedzy z zakresu prowadzenia dialogu i

współpracy z organizacjami pozarządowymi ........................................................................37

Tabela 7. Ocena poszczególnych elementów komunikacji z organizacjami pozarządowymi 64

Tabela 8. Ocena poszczególnych elementów komunikacji z biznesem ................................64

SPIS RYSUNKÓW

Rysunek 1. Model koncepcji badania --------------------------------------------------------------------- 15

Rysunek 2. Obszary badawcze ----------------------------------------------------------------------------- 16

Rysunek 3. Powiązanie celów badania wraz z pytaniami badawczymi --------------------------- 18

Rysunek 4. Logika procesu badania ---------------------------------------------------------------------- 19

Rysunek 5. Sieć współpracy przedsiębiorców uczestniczących w projekcie z NGO ---------- 92

SPIS WYKRESÓW

Wykres 1. Znajomość pojęcia społecznej odpowiedzialności biznesu ---------------------------- 31

Wykres 2. Wpływ udziału w projekcie na zwiększenie wiedzy z zakresu prowadzenia dialogu

i współpracy z biznesem ------------------------------------------------------------------------------------- 38

Wykres 3. Narzędzia, z których respondenci korzystali w celu realizacji działań z zakresu

CSR --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 39

Wykres 4. Obszary realizacji działań CSR przez przedsiębiorstwa -------------------------------- 40

Wykres 5. Posiadanie strategii CSR ----------------------------------------------------------------------- 42

Wykres 6. Stopień opracowania poszczególnych elementów strategii CSR przez

przedsiębiorstwa ----------------------------------------------------------------------------------------------- 43

Wykres 7. Sposoby przygotowywania oferty współpracy dla przedsiębiorstw ------------------- 44

Wykres 8. Rodzaj struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa, w którym umieszczona jest

odpowiedzialność za wdrażanie działań z zakresu CSR --------------------------------------------- 46

Wykres 9. Sposoby informowania pracowników na temat działań z zakresu CSR

podejmowanych przez przedsiębiorstwa ----------------------------------------------------------------- 47

Wykres 10. Współpraca biznes-NGO nawiązywana przez uczestników projektu w ciągu

ostatnich 2 lat --------------------------------------------------------------------------------------------------- 52


97 | S t r o n a

Wykres 11. Charakter nawiązanej współpracy ---------------------------------------------------------- 53

Wykres 12. Główny profil działalności organizacji, z którymi nawiązywano współpracę ------ 54

Wykres 13. Miejsce pochodzenia organizacji pozarządowych, z którymi nawiązano

współpracę------------------------------------------------------------------------------------------------------- 55

Wykres 14. Wielkość przedsiębiorstw, z którymi nawiązano współpracę ------------------------ 56

Wykres 15. Kapitał przedsiębiorstw, z którymi nawiązywano współpracę ------------------------ 57

Wykres 16. Źródła zdobywania wiedzy na temat nawiązywania i prowadzenia współpracy z

organizacjami pozarządowymi ------------------------------------------------------------------------------ 59

Wykres 17. Sposoby identyfikowania potrzeb NGO przez przedsiębiorstwa -------------------- 61

Wykres 18. Problemy utrudniające identyfikację potrzeb organizacji pozarządowych -------- 61

Wykres 19. Inicjatywa nawiązania współpracy Biznes-NGO ---------------------------------------- 63

Wykres 20. Główne problemy w prowadzeniu dialogu z organizacjami pozarządowymi ----- 65

Wykres 21. Główne problemy w prowadzeniu dialogu z biznesem -------------------------------- 66

Wykres 22. Formy nawiązanej współpracy -------------------------------------------------------------- 67

Wykres 23. Działania proponowane przez organizacje pozarządowe w ramach nawiązanej

współpracy ------------------------------------------------------------------------------------------------------- 68

Wykres 24. Powody podjęcia decyzji o nawiązaniu współpracy z NGO -------------------------- 69

Wykres 25. Pozyskiwanie informacji od organizacji na temat efektów nawiązanej współpracy

po jej zakończeniu --------------------------------------------------------------------------------------------- 75

Wykres 28. Poziom zadowolenia ze wzajemnej współpracy ---------------------------------------- 79

Wykres 29. Ocena wpływu nawiązywanej współpracy na bieżącą działalność organizacji -- 80

Wykres 30. Korzyści z nawiązanej współpracy z organizacjami pozarządowymi -------------- 81

Wykres 31. Korzyści z współpracy z biznesem --------------------------------------------------------- 82

Wykres 32. Ocena nastawienia przedsiębiorstw do współpracy z organizacjami -------------- 85

Wykres 33. Zainteresowanie podjęciem/kontynuacją współpracy w przyszłości --------------- 86


98 | S t r o n a

VII. ZAŁĄCZNIKI

7.1. Przykłady współpracy pomiędzy biznesem a organizacjami

pozarządowymi

Case study – Agencja Zatrudnienia ATERIMA

PROFIL PRZEDSIĘBIORSTWA

Agencja Zatrudnienia ATERIMA to firma oferująca

profesjonalne rozwiązania w obszarze HR. Na

rynku krajowym świadczy usługi z zakresu

rekrutacji, wynajmu pracowników i pogotowia

pracowniczego. Z kolei na rynkach zagranicznych

specjalizuje się w rekrutowaniu i delegowaniu

pracowników z Polski m.in. klienci we Francji działają w m. in. branży budowlanej,

hotelarsko-turystycznej i spożywczej. Do pracy w Niemczech deleguje pracowników z branży

okołomedycznej – przede wszystkim opiekunów i opiekunki osób starszych.

Siedziba firmy mieści się w Krakowie.

Misją firmy jest umiejętne wykorzystywanie wiedzy, najlepszych praktyk rynkowych

i doświadczenia w oferowaniu rzetelnego i uczciwego pośrednictwa zatrudnienia i doradztwa

personalnego.

CSR W DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA

ATERIMA od początku istnienia realizuje politykę społecznej odpowiedzialności biznesu18.

Do bycia odpowiedzialnym zobowiązują wyznawane wartości firmy, misja i obrane cele

strategiczne. Firma należy do stworzonej przez Pracodawców RP „Koalicji na rzecz

odpowiedzialnego biznesu”, która gromadzi przedsiębiorstwa przestrzegające zasad

zawartych w Kodeksie Odpowiedzialnego Biznesu i wdrażające oparte na najwyższych

standardach działania z zakresu CSR.

Firma przykłada dużą wagę do tworzenia i utrzymywania pozytywnych relacji z wszystkimi

grupami interesariuszy i otoczeniem. We wszystkich krajach, w których obecna jest

ATERIMA, współpracuje z partnerami kooperacyjnymi, dostawcami i klientami w oparciu

o zasady przejrzystości i uczciwości. Jako agencja zatrudnienia w sposób rzetelny

i odpowiedzialny świadczy usługi związane z pośrednictwem pracy i doradztwem

personalnym. Stara się również minimalizować negatywny wpływ przedsiębiorstwa na

środowisko naturalne.

18

Raport społeczny Agencji Zatrudnienia ATERIMA, 2012 r.


99 | S t r o n a

Przyjęta przez ATERIMA filozofia społecznej odpowiedzialności najpełniej przejawia się

w prowadzonych przez agencję projektach. Jednym z najważniejszych jest projekt

„Bezpieczna praca za granicą”, który realizuje ze Stowarzyszeniem PoMOC.

We wszystkich aspektach działalności firma kieruje się zasadami zawartymi w Kodeksie

Etycznym. Dzięki jasnym celom, wszystkich pracowników łączy spójna wizja wyznawanych

przez firmę wartości i norm postępowania.

ATERIMA, uwzględniając rosnącą liczbę rodziców w firmie, rozpoczęła realizację projektu

„Rodzice Pracują!”. To szereg działań wspierających młodych rodziców – zarówno mamy

jak i ojców pracujących w firmie. Mają one na celu poprawę warunków pracy tej grupy

i opierają się na przeprowadzonym wcześniej badaniu potrzeb pracowników będących

rodzicami lub planującymi posiadanie dzieci w najbliższym czasie.

Firma za swe kluczowe wartości uznaje:

rzetelność wobec pracowników, kandydatów i klientów oraz innych interesariuszy,

odpowiedzialność,

rozwój,

obiektywizm i profesjonalizm swojej pracy,

przejrzystość własnych działań,

otwartą komunikację,

zaufanie.

W 2012 r. firma przygotowała raport obejmujący działania z zakresu CSR. Co warte

podkreślenia jest to pierwszy raport społeczny w sektorze MSP stworzony w oparciu

o standardy Global Reporting Initiative.

Jako firma usługowa ma znikomy wpływ na środowisko naturalne, ale pomimo tego

kształtuje wśród pracowników proekologiczne postawy i stara się wdrażać rozwiązania

przyjazne naturze. Jako firma kierująca się zasadami CSR rozumie rolę w ochronie

środowiska, dlatego też stara się minimalizować negatywny wpływ przedsiębiorstwa na

środowisko naturalne. Mimo, że ATERIMA nie prowadzi działalności wytwórczej, to poczuwa

się do obowiązku przedstawić skalę wykorzystywanych zasobów.

Jako podmiot gospodarczy firma powiązana jest z licznymi podmiotami publicznymi

i prywatnymi. Komunikacja ze wszystkimi interesariuszami prowadzona jest głównie przez

kanały elektroniczne i telefoniczne, ale także poprzez bezpośredni dialog – szczególnie

w aspekcie zatrudniania pracowników, klientów, partnerów, NGO, dostawców, media,

uczelnie wyższe i administrację publiczną.

W Agencji Zatrudnienia dużą wagę przykłada się do przepływu informacji i komunikacji

między pracownikami. Firma wdrożyła narzędzia ułatwiające wzajemne przekazywanie


100 | S t r o n a

informacji pracownikom, do których należą: Intranet, cykliczny biuletyn firmowy, skrzynka

komunikacyjna, kanały w social media, cykliczne spotkania ze wszystkim pracownikami,

systemy i platformy do zarządzania projektami.

Co warte podkreślenia, w firmie kobiety zajmują większość stanowisk kierowniczych.

Coroczną tradycją firmy są Ogólnoaterimowe Zjazdy Szkoleniowe, które są okazją do

spotkania całego zespołu. Tylko w 2012 r. odbyło się pięć szkoleń dla pracowników, w tym

z zakresu:

użytkowania platformy Basecamp

użytkowania platformy Microsoft SharePoint 2008

przeciwdziałania handlowi ludźmi

rozpoznawania problemu alkoholowego u kandydatów do pracy

kurs e-learningowy „Społeczna Odpowiedzialność Biznesu”

WSPÓŁPRACA Z ORGANIZACJAMI

Przede wszystkim Agencja

Zatrudnienia ATERIMA skupia się na

współpracy ze Stowarzyszeniem

PoMOC. Od września 2011 roku

razem realizują projekt

„BEZPIECZNA PRACA ZA

GRANICĄ” – w ramach którego

przeciwdziałają współczesnemu niewolnictwu i handlowi ludźmi, a także propagują

odpowiedzialność pracodawców wobec pracowników i realizują projekty o charakterze

edukacyjno-informacyjnym w zakresie bezpiecznej pracy za granicą. W październiku 2012

roku, w ramach tego projektu, wydano bezpłatny poradnik „Bezpieczna praca za granicą”.

Zawarte w nim informacje, pomagają odnaleźć się w przepisach i umowach, a także

ułatwiają proces wyboru pracodawcy i gromadzenia dokumentów niezbędnych do podjęcia

legalnego zatrudnienia za granicą. Poradnik podpowiada również, jak dobrze przygotować

się do wyjazdu i do kogo zwrócić się w razie problemów po wyjeździe.

Kolejnym ważnym projektem z zakresu CSR jest tworzenie i udostępnianie bezpłatnych

lekcji języka niemieckiego przygotowywanych z myślą o osobach pracujących lub

szukających pracy w Niemczech – szczególnie opiekunkach osób starszych, które są

częstymi beneficjentkami Agencji Zatrudnienia.

Agencja Zatrudnienia wdraża także projekt mający na celu dzielenie się wiedzą o łączeniu

obowiązków zawodowych z rodzicielskimi z rodzicami spoza firmy ATERIMA. Dlatego

Agencja Zatrudnienia podjęła współpracę z portalem Mamo Pracuj przeznaczonym dla

mam, które chcą pracować. W jego ramach współtworzony jest cykl „Zdaniem pracodawcy”

prezentujący spojrzenie na mamę w pracy z drugiej strony. ATERIMA przekazuje wiedzę,


101 | S t r o n a

która może mieć praktyczne zastosowanie dla pracujących mam na różnych etapach –

począwszy od planowania macierzyństwa, poprzez urlop macierzyński i rodzicielski aż do

powrotu do pracy.


102 | S t r o n a

Case study – BMGM Sp. z o.o.


BMGM sp. z o.o. powstała w 2004 r.

z inicjatywy Bożeny Macieja i Grażyny

Macieja. Założycielki posiadają długoletnie

doświadczenie w dziedzinie usług doradczo-

księgowych. Jednak oferta biura dotyczy nie

tylko ofert księgowych, ale również

doradczych związanych z:

zmian form organizacyjno-prawnej;

tworzeniem i przekształceniem spółek kapitałowych;

pozyskiwaniem kredytów

pozyskiwaniem funduszy unijnych na rozwój działalności

tworzeniem fundacji i stowarzyszeń

rozliczaniem projektów finansowych ze środków unijnych

wprowadzaniem spółek na Giełdę Papierów Wartościowych

prowadzeniem rachunkowości w oparciu o międzynarodowe standardy.

Główna siedziba firmy znajduje się w Legnicy, ale BMGM sp. z o.o. ma swoje biura jeszcze

w Świebodzicach i Jaworze.


Przedstawiciele firmy brali udział w działaniach związanych z wdrażaniem strategicznego

CSR w firmach w ramach projektu „Promocja zaangażowania przedsiębiorstw w budowę

kapitału społecznego w Polsce poprzez wykorzystanie narzędzi CSR”. W wyniku działań

projektowych została wypracowana strategia CSR. Prace nad nią trwały dwa lata, w jej

opracowanie zaangażowani byli pracownicy tj. kierownik biura, kierownik ds. pozyskiwania

funduszy, kierownik działu kadr.

Impulsem do zaangażowania się w działania z zakresu CSR było wdrożenie norm

jakościowych ISO w firmie.

Pracownicy firmy na spotkaniach z kierownikiem są informowani o działaniach z obszaru

CSR jakie podejmuje BMGM sp. z o.o. W celu jeszcze lepszego informowania i wsłuchiwania

się w potrzeby pracowników dodatkowo została wprowadzona dla pracowników tzw.

skrzynka pomysłów. Dzięki czemu pracownicy mogą wychodzić z własną inicjatywą, mogą

uczestniczyć w prowadzonych programach oraz wyrażać swoje zdanie.

Realizowane prze firmę działania wpisują się w obszar ochrony środowiska, limit zużycia

papieru, zużycia materiałów.


103 | S t r o n a

Firma dostrzega korzyści, jakie strategia może przynieść. BMGM sp. z o.o. często

współpracuje z przedsiębiorcami zagranicznymi, a tam modele CSR już od pewnego czasu

są wprowadzane w życie, to oczekuje że dzięki wprowadzeniu strategii CSR będzie

postrzegana jako bardziej profesjonalny i bardziej elastyczny partner.


Poprzez udział w projekcie Spółka zwiększyła swoją wiedzę na temat współpracy

z organizacjami pozarządowymi.

Ponieważ wdrażanie strategii CSR jest cały czas w toku, firma nie wypracowała jeszcze

modelu stałej współpracy z organizacjami pozarządowymi. Mimo to utrzymywane są bieżąca

kontakty z kilkoma lokalnymi NGO.

W ostatnim czasie pracownicy brali udział w następujących działaniach CSR:

1. Zbieranie zabawek – pracownicy zorganizowali akcję i przekazali zabawki i pluszaki

potrzebującym dzieciom,

2. Zbiórka krwi – firma pomogła w zbiórce krwi,

3. Organizacja koncertu – firma finansowała organizację koncertu młodego zespołu

z Wrocławia. Koncert był bezpłatny, a miał na celu wypromowanie artystów.

Firma uczestniczyła również w różnych imprezach kulturalnych organizowanych przez

fundacje i stowarzyszenia.

BMGM sp. z o.o. jest zadowolona z nawiązanych kontaktów z NGO. Dzięki dotychczasowej

współpracy z organizacjami pozarządowymi firma zauważa korzyści wynikające

z podejmowanych razem działań. Przede wszystkim zwraca uwagę na poprawę wizerunku,

wzrost konkurencyjności oraz możliwości wprowadzania nowych rozwiązań.

Współpraca z organizacjami pozarządowymi na razie przybiera formę bardziej społecznych

i spontanicznych działań. Niemniej jednak przedstawiciele firmy jednoznacznie podkreślają,

że są zainteresowani kontynuowaniem długofalowej współpracy z organizacjami

pozarządowymi.


104 | S t r o n a

Case study – Budlex S.A.


Budlex S.A. jest firmą deweloperską działającą na

rynku toruńskim i bydgoskim. Firma istnieje od

ponad 25 lat i do tej pory wybudowała blisko 5

tysięcy mieszkań. Aktualnie przedsiębiorstwo

planuje wejście na ogólnopolski rynek deweloperski.

Budlex – określając swoją misję – wskazuje na to, że podstawą działania firmy jest solidność

prowadzonych inwestycji, zaufanie klientów i partnerów oraz bezpieczeństwo transakcji.


CSR jest istotnym elementem w działalności firmy.

Cele strategii CSR Budlex S.A.

I. Budlex jako pracodawca tworzący atrakcyjne i przyjazne środowisko pracy.

O wartości przedsiębiorstwa stanowią nie tylko środki produkcji, kapitał i dochody,

ale jego pracownicy. To jak firma jest postrzegana w dużej mierze zależy od ich

opinii. Poczucie stabilności, jasne, przejrzyste zasady, cele, struktura

organizacyjna, przejrzysta komunikacja są dla nas podstawą. Firmie zależy na

tym, by tworzyć zespół ludzi pozytywnie nastawionych na siebie, pracę i nowe

wyzwania zawodowe.

II. Budlex jako odpowiedzialny i otwarty na dialog partner wyznaczający

standardy współpracy z interesariuszami.

Funkcjonowanie przedsiębiorstw wymaga ciągłej analizy nie tylko własnej pozycji

na rynku ale także analizy potrzeb otoczenia m.in. swoich klientów czy

kontrahentów. Stąd ważny jest dla firmy dialog z interesariuszami, który zmniejsza

ryzyko pojawienia się trudności, mogących wpłynąć na wartość spółki.

III. Budlex jako aktywny uczestnik życia lokalnej społeczności.

Firma zdaje sobie sprawę z tego, że funkcjonowanie każdego przedsiębiorstwa

wymaga akceptacji nie tylko ze strony właścicieli, pracowników, ale też otoczenia,

w którym funkcjonuje. Stąd zaangażowanie przedsiębiorstwa w sprawy lokalne.

Zgodnie z misją firmy ważna jest solidność prowadzonych inwestycji, zaufanie

klientów i partnerów oraz bezpieczeństwo transakcji, ale także bycie

odpowiedzialnym uczestnikiem życia miast, w których firma działa.

Relacje z pracownikami to dla Budlexu najważniejszy obszar CSR, w tym zakresie

podejmowane są następujące działania19:

19

Raport społecznej odpowiedzialności biznesu 2012 r.


105 | S t r o n a

Szkolenia - każdy z pracowników Spółki może uczestniczyć w seminariach,

konferencjach, warsztatach związanych z zakresem swoich obowiązków

Badanie satysfakcji pracowników – w listopadzie 2012 r. przeprowadzone zostały

po raz drugi badania satysfakcji pracowników. Kwestionariusz w porównaniu do

wcześniejszej ankiety został zmodyfikowany by zapewniać większą anonimowość

i zachęcić do większej otwartości. Oceny dotyczące funkcjonowania, satysfakcji

z pracy, atmosfery były bardzo dobre. Prawie wszyscy uznali że firma dba nie tylko

o produkty, ale również klientów i pracowników. Zwrócono uwagę na mankamenty,

które wymagają poprawy: komunikacja, przepływ informacji, współpraca między

działami.

Pracowniczy Kodeks Etyczny – obowiązuje przyjęty przez pracowników Kodeks,

który wspiera budowanie poprawnych zachowań pracowników w firmie. Odnosi się do

relacji z konkurencją, partnerami biznesowymi, środowiska naturalnego oraz

społeczności lokalnej.

Komunikacja – między pracownikami a ich przełożonymi jest kluczowym elementem

współpracy. Do tej pory cotygodniowe spotkania prowadzone były tylko w jednym

zespole. W połowie roku wprowadzono cotygodniowe spotkania szefów działów co

pozytywnie wpłynęło na przepływ informacji.

Procedury – rozpoczęto pracę nad opracowaniem procedur regulujących zakres

kompetencji i przepływ informacji w poszczególnych działach.

Szkolenia BHP – dla pracowników, którym przedstawiono potencjalne zagrożenia,

sytuacje na które należy zwracać uwagę oraz sposoby zachowań zwłaszcza podczas

wizyt budowlanych. Dopracowano również zapisy umów z wykonawcami, których

przestrzeganie zasad BHP jest weryfikowane nie tylko przez inspektorów nadzoru ale

również przez specjalistę ds. BHP.

Integracja – zorganizowano piknik dla pracowników i ich rodzin.

W ramach 2 celu dotyczącego kształtowania pożądanego wizerunku odpowiedzialnego

przedsiębiorcy realizowane są następujące działania:

Relacje biznesowe – w celu ułatwienia współpracy i wyboru najbardziej rzetelnych

firm Budlex dokonuje oceny podmiotów w oparciu o opinie inspektorów nadzoru oraz

liczby zgłaszanych usterek dl Działu Serwisu, szybkości i solidności ich usuwania.

Kwestie związane z BHP są bowiem istotne z uwagi na bezpieczeństwo ludzi

pracujących na budowie, a także wizerunek inwestora.

Badanie marki – rozpoznawalność marki jest istotnym elementem w funkcjonowania

firmy, dlatego od 9 lat Budlex przeprowadza badanie marki wśród mieszkańców

Torunia i Bydgoszczy.

Badanie satysfakcji klienta – w trosce o jakość obsługi firma bada w kilka miesięcy

po zasiedleniu budynku, satysfakcję klientów. Wnioski wyciągane z badań pozwalają


106 | S t r o n a

stale udoskonalić proces zakupu mieszkania oraz dostosowywać się do rosnących

oczekiwań.

Broszura – opracowana broszura wręczana jest klientom podczas podpisywania

aktów notarialnych zawierająca podstawowe zasady użytkowania mieszkań

pozwalająca na uniknięcie wad i usterek wynikających z niewłaściwej eksploatacji.

Serwis – przygotowano szczegółowe procedury przyjmowania i rozpatrywania skarg

i reklamacji.

Wolontariat pracowniczy:

Pracownicy spółki pomogli w remoncie sali lekcyjnej w VIII LO i Zespole Szkół Medycznych

w Bydgoszczy. Prace w szkole polegały na skuciu ze ściany starych płytek, wyrównaniu,

zabudowie płytą kartonowo-gipsową, pomalowaniu ścian, sufitów i kaloryferów.


Zaangażowanie w rozwój społeczności lokalnej jest istotnym obszarem aktywności firmy.

Firma od kilku lat współpracuje z Fundacją Feniks, która zajmuje się pomocą dla osób

niepełnosprawnych. Współpraca zaczęła się rodzić w momencie, gdy w przedsiębiorstwie

zaczęła pracować osoba niepełnosprawna a Fundacja pomagała jej w znalezieniu

odpowiedniego wózka inwalidzkiego i świadczyła szerokie wsparcie psychologiczne dla niej.

Z czasem współpraca zaczęła rozszerzać się na inne obszary.

Dzięki Fundacji, w Budlexie został zainicjowany wolontariat pracowniczy. W ramach tej

współpracy został zorganizowany Piknik Promujący Wolontariat Pracowniczy.

W przedsięwzięciu wzięli udział niemal wszyscy pracownicy Spółki, którzy w siedzibie

Fundacji pomalowali drewnochronem stajnię dla koni, oraz rozpoczęli stawianie ogrodzenia

wokół siedziby NGO. Jak napisano w raporcie CSR firmy za rok 2011: „Praca nie należała do

najłatwiejszych, niemniej jednak wszyscy dobrze się spisali i mieli poczucie dobrze

wykonanego zadania, nowe doświadczenia, a co najcenniejsze w wolontariacie, integrację

pracowników różnych działów wokół jednego celu, podniesienie motywacji, zaangażowanie,

możliwość odreagowania stresów związanych z pracą zawodową, lepsze poznanie siebie

oraz tych, którzy na co dzień borykają się z odmiennymi problemami20”.

Budlex współpracuje również z Fundacją Feniks w zakresie dostosowywanie

budowanych przez siebie budynków do potrzeb osób niepełnosprawnych. Polega to na

tym, że osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim dokonuje precyzyjnego oglądu budynku

i kompleksowo ocenia go pod kątem jego użyteczności i dostępności dla osób

niepełnosprawnych. Na bazie tego rodzaju konsultacji powstaje pakiet rekomendacji dla

firmy pozwalający na takie planowanie przyszłego kształtu i charakteru nowych budynków,

które ma uczynić je bardziej przyjaznymi dla osób nie posiadających pełni władz ruchowych.

Warto odnotować, że jeden z budynków wygrał konkurs pn. „Kujawsko – Pomorskie

20

"Raport społecznej odpowiedzialności biznesu 2011", str. 14.


107 | S t r o n a

bez barier” organizowany przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego na

budowlę najlepiej dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych.

W 2010 roku Fundacja otrzymywała od przedsiębiorstwa comiesięczne wsparcie finansowe,

a także meble na urządzenie swojej siedziby oraz Galerii Przydasie. Ponadto, Fundacja

Feniks produkuje również papier czerpany, do produkcji którego firma przekazuje NGO

makulaturę. Na chwilę obecną Budlex nie przewiduje nawiązania tak intensywnej współpracy

z innymi NGO.

Firma jest zadowolona ze współpracy z Fundacją Feniks. Osoba odpowiedzialna za

działania CSR w firmie wskazywała na to, że buduje to pozytywny wizerunek

przedsiębiorstwa na zewnątrz. Zmienia również wizerunek firmy w oczach pracowników,

którzy dzięki tego np. wolontariatowi pracowniczemu mogą spełniać się nie tylko zawodowo,

ale też jako wrażliwi społecznie ludzie. To też – co podkreśliła respondentka – zwiększa

lojalność pracownika względem firmy.

Jeśli chodzi o współpracę Budlexu z innymi organizacjami pozarządowymi

i podmiotami (mieszczącą się w perspektywie CSR), to:

firma wsparła finansowo jedną z inicjatyw toruńskiego oddziału Stowarzyszenia

AIESEC, Fundację Polonia 2011 oraz Wyższą Szkołę Gospodarki w Bydgoszczy;

spółka ufundowała nagrodę dla jednego z laureatów plebiscytu Sportowca Torunia

2011;

wsparła inicjatywę Prezydenta Miasta związaną z organizacją wigilii dla mieszkańców

na Rynku Nowomiejskim

wedle własnych słów przedsiębiorstwa: „Jako jeden z pierwszych przedsiębiorców

regionu poparliśmy w 2010 roku nowopowstałą Fundację <<Z Kulturą>>, której celem

było m.in. integrowanie społeczeństwa wokół wartości kulturalnych, wspieranie oraz

włączanie różnych środowisk: artystycznych, biznesowych, naukowych w dążeniach

Torunia do uzyskania tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016 roku”;

firma sfinansowała wydanie książeczki dla dzieci, która poucza młodych torunian, jak

zachować się w teatrze, kinie, zoo i muzeum

firma wsparła grupę artystyczną Galeria Rusz poprzez udostępnienie elewacji

jednego z budynków przeznaczonych do modernizacji na cele związane

z propagowaniem sztuki wielkoformatowej

pracownicy Spółki wybudowali ściankę wydzielającą część korytarza na potrzeby

szatni dla dzieci z oddziału przedszkolnego przy Zespole Szkół nr 5 w Toruniu

przedsiębiorstwo wspólnie ze Stowarzyszeniem Kujawsko-Pomorski Ośrodek

Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych TŁOK oraz z Izbą Przemysłowo-Handlową był

organizatorem Targów Ekonomii Społecznej oraz Konkursu „Społecznie

i ekonomicznie”


108 | S t r o n a

Case study – City Handlowy


Citi Handlowy to bank

komercyjny, który powstał

w 2001 r. z połączenia Banku

Handlowego w Warszawie S.A.

- najstarszego komercyjnego

banku w Polsce i Citibank

(Poland) S.A. Bank obsługuje klientów indywidualnych, korporacyjnych, rządowych

i instytucjonalnych zapewniając im bogaty wachlarz produktów i usług finansowych

w zakresie bankowości detalicznej, bankowości korporacyjnej i inwestycyjnej, usług

maklerskich, bankowości transakcyjnej oraz zarządzania majątkiem.

Główna siedziba banku znajduje się w Warszawie.


Jak czytamy na stronie internetowej banku21 bank Citi Handlowy jest instytucją finansową

o wysokim poczuciu odpowiedzialności społecznej. Misję nowoczesnej filantropii realizuje za

pośrednictwem Fundacji Bankowej im. L. Kronenberga, która wspiera prace na rzecz dobra

publicznego w zakresie edukacji finansowej, promocji przedsiębiorczości, ochrony

dziedzictwa kulturowego i rozwoju lokalnego. Tradycją banku jest mecenat kultury i sztuki.

City Handlowy od wielu lat współpracuje z Filharmonią Narodową w Warszawie (m.in. przy

współorganizacji koncertów wybitnych artystów). Efektem współpracy są nagrody przyznane

przez Filharmonię: Mecenasa Roku 2007, 2006 i 2005, Sponsora Roku 2004 i 2003,

Mecenasa Roku Jubileuszowego w 2001 i Mecenasa Roku Chopinowskiego w 2000 r.”

Fundacja Kronenberga przy Citi Handlowy od 1996 roku wspiera swojego Fundatora - Citi

Handlowy - w realizacji jego misji społecznej.


Fundacja Bankowa im. Leopolda Kronenberga została założona w 1996 roku z okazji

125-lecia Banku Handlowego. Za jej pośrednictwem Citi Handlowy realizuje ogólnopolskie

i lokalne programy będące wyrazem społecznej odpowiedzialności banku.

Czerpiąc inspirację z pracy swego patrona, Leopolda Kronenberga, znanego finansisty,

filantropa i mecenasa kultury, działania Fundacji skupiają się na edukacji ekonomicznej oraz

na działaniach związanych z dziedzictwem kulturowym. Fundacja inicjuje i koordynuje

wolontariackie przedsięwzięcia pracowników Citi Handlowy oraz działa na rzecz

propagowania idei Społecznej Odpowiedzialności Biznesu.

21

Za: http://www.citibank.pl, data dostępu: 11.04.2014 r.

http://www.citibank.pl/


109 | S t r o n a

Fundacja Kronenberga prowadzi wiele własnych programów, a także wspiera inicjatywy

realizowane przez inne organizacje pozarządowe z terenie kraju, w tym szczególnie te

o wymiarze lokalnym.

Do obszarów działania Fundacji Kronenberga należy:

1. Ochrona dziedzictwa kulturowego

Głównym przedsięwzięciem na tym polu, jest przyznawanie Nagrody im. prof. Aleksandra

Gieysztora, która przyznawana jest osobom lub instytucjom za wybitne osiągnięcia mające

na celu ochronę polskiego dziedzictwa kulturowego, a w szczególności za działalność

muzealną i konserwatorską oraz pracę na rzecz gromadzenia pamiątek polskiej kultury.

Celem przedsięwzięcia jest promocja oraz wsparcie tych, którzy podejmują się działań

służących ochronie dorobku polskiej kultury zarówno w kraju, jak i za granicą.

Wraz z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego Fundacja prowadzi także program

Odzyskiwania dzieł sztuki, działający od 2012 roku, a którego celem jest odzyskiwanie

dóbr kultury utraconych przez

Polskę w czasie i w wyniku II

wojny światowej.

Z kolei, w ramach programu

Korzenie Fundacja przypomina

dokonania Leopolda Kronenberga

oraz jego dziedziców. W roku 2011

Fundacja rozpoczęła projekt

mający na celu odnalezienie

i digitalizację dokumentów dotyczących historii Banku Handlowego w Warszawie oraz

rodziny Kronenbergów.

Na przestrzeni lat Fundacja wielokrotnie angażowała się w projekty z zakresu kultury:

zakupiła i przekazała Muzeum Narodowemu w Warszawie kolekcję XIX-wiecznych

sreber, które są teraz eksponowane w Gabinecie Sreber im. L. Kronenberga,

współpracowała przy projekcie identyfikacji grobu Mikołaja Kopernika, który

zakończył się potwierdzeniem odnalezienia prochów astronoma,

odzyskała i przekazała Zamkowi Królewskiemu w Warszawie należący do L.

Kronenberga zaginiony podczas wojny cenny obraz Wojciecha Gersona

„Odpoczynek w szałasie tatrzańskim”,

odzyskała zaginiony podczas wojny obraz Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej pt.

„Murzynka”.

sfinansowała zakup jaszczurki zatopionej w bałtyckim bursztynie dla Muzeum

Bursztynu,


110 | S t r o n a

dofinansowała projekt "Warszawskim szlakiem Jana III Sobieskiego" dla Muzeum

Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

2. Program Wolontariatu Pracowniczego

Program został uruchomiony w 2005 roku. Fundacja zachęca pracowników banku do

dzielenia się swoją wiedzą, doświadczeniem i umiejętnościami oraz wspierania

różnorodnych przedsięwzięć społecznych.

Celem Programu Wolontariatu Pracowniczego jest wspieranie i rozwijanie zaangażowania

społecznego pracowników Banku.

Konstrukcja programu oparta jest na czterech filarach:

Dniu Wolontariusza - możliwości otrzymania przez pracownika dodatkowego dnia

wolnego w roku z przeznaczeniem na pracę społeczną,

Zachęcie do Wolontariatu - przekazywaniu dofinansowania w kwocie 1500 zł na

rzecz organizacji, w której wolontariusz przepracował 50 godzin w ciągu roku,

Wsparciu wolontariuszy poprzez: ubezpieczenie OC i NNW, zwroty kosztów

podróży, wyżywienia i noclegu, poniesionych w ramach pracy wolontariackiej,

Systemie VMS (Volunteer Management System - System Wspomagania

Wolontariatu), dzięki któremu wolontariusze w łatwy sposób mogą skorzystać z bazy

projektów wolontariackich, by wyszukać interesujące ich działania, śledzić własne

zaangażowanie w pracę w ramach wolontariatu oraz poznawać inicjatywy wspierane

przez Fundację. Pracownicy banku dzięki systemowi VMS mają szeroki wybór ofert

zaangażowań wolontariackich nadsyłanych z Centrum Wolontariatu, organizacji

pozarządowych oraz zbieranych przez Fundację.

Program Wolontariatu został nagrodzony na wielu prestiżowych konkursach - m.in. polskiej

edycji Europejskich Nagród Wolontariatu Pracowniczego oraz 100 Procent - Nagrody

Wolontariatu Pracowniczego. W latach 2010-2011 Fundacja Kronenberga była oficjalnym

opiekunem wolontariatu w Polsce.

3. Wspieranie działania na rzecz dobra publicznego w zakresie edukacji i rozwoju

lokalnego

W ramach Programu udzielane jest dofinansowanie dla instytucji non-profit na

przedsięwzięcia mieszczące się w ramach dwóch głównych obszarów programowych:

Edukacja (Innowacje w edukacji, Edukacja ekonomiczna, Dziedzictwo kulturowe

i tradycje, Twórczość artystyczna dzieci i młodzieży)

Rozwój lokalny (Priorytety opieki zdrowotnej, Polityka społeczna, Nauka

przedsiębiorczości)


111 | S t r o n a

W ramach Rozwoju Społeczności Lokalnych Fundacja w latach 2008-2013 realizowała

program proekologiczny pn. „Więcej drzew dzięki Tobie”, który był realizowany wspólnie

z Fundacją Nasza Ziemia i Ligą Ochrony Przyrody. Celem programu było promowanie

ekologicznych nawyków oraz zachęcenie klientów Citi Handlowy do rezygnacji

z papierowych wyciągów z kont osobistych lub kart kredytowych. W imieniu klientów, którzy

zdecydowali się na wyciąg elektroniczny, Citi Handlowy zobowiązał się do posadzenia

drzew.

4. Liga Odpowiedzialnego Biznesu

Program realizowany jest przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu we współpracy

z Fundacją Kronenberga. Jest on odpowiedzią na rosnące zainteresowanie tematyką

odpowiedzialnego biznesu wśród studentów w Polsce. Jego celem jest promowanie

w środowisku akademickim idei odpowiedzialnego biznesu jako standardu funkcjonowania

przedsiębiorstw, edukowanie na temat odpowiedzialnych praktyk firm oraz budowanie

sprzyjającego klimatu społecznego dla CSR.

W ramach programu podejmowanych jest wiele inicjatyw mających na celu propagowanie

idei CSR. Są to:

Program Ambasadorów CSR - skupiający aktywnych studentów i studentki z całej

Polski, którzy mają okazję zdobywać wiedzę poprzez warsztaty z osobami zawodowo

zajmującymi się wdrażaniem idei CSR w Polsce. Ambasadorzy promują również CSR

na swoich uczelniach oraz w środowiskach lokalnych.

Program grantowy Pracownia Działań Lokalnych CSR - wspomaga finansowo

oraz merytorycznie projekty i przedsięwzięcia, których celem jest promowanie wiedzy

o odpowiedzialnym biznesie oraz edukowanie w zakresie dobrych praktyk firm

poprzez konferencje, seminaria, szkolenia, dyskusje panelowe i inne inicjatyw.

O dofinansowanie z programu grantowego Pracownia Działań Lokalnych LOB mogą

ubiegać się organizacje studenckie, koła naukowe, NGO działające na uczelni, które

chcą zrealizować projekt promujący i edukujący o CSR.

Akademia Odpowiedzialnego Biznesu - to największa konferencja CSR

skierowana do studentów. Jest ona miejscem wymiany doświadczeń pomiędzy

firmami a studentami, której głównym założeniem jest szeroka edukacja na temat

odpowiedzialnego biznesu. Poprzez różnorodną, interaktywną formę konferencji:

warsztatów, panelu dyskusyjnego, wykładu, gry strategicznej, pokazów filmów oraz

spotkań z ekspertami, daje ona możliwość bezpośredniego dialogu i wzajemnej

inspiracji.

Podwieczorki przy CSR - spotkania w charakterze podwieczorków ze swoim

nieformalnym, kawiarnianym klimatem umożliwiają otwartą dyskusję na

kontrowersyjne tematy związane z CSR. Rozmowy te, a także bezpośredni kontakt

z gośćmi stanowią dla studentów źródło inspiracji i zachętę do poszukiwania


112 | S t r o n a

własnych ścieżek odpowiedzialności. Gośćmi podwieczorków są praktycy i teoretycy,

menadżerowie i właściciele firm, przedstawiciele małego, średniego i dużego biznesu

oraz inni CSR-sceptycy i CSR-entuzjaści.

Konkurs wiedzy o CSR - to rokrocznie organizowane przedsięwzięcie polegające na

promowaniu zasad odpowiedzialnego biznesu wśród młodych ludzi. Konkurs polega

na testach wiedzy oraz rozwiązaniu case'a dotyczącego działań na rzecz CSR

i zrównoważonego rozwoju. Udział w konkursie mogą wziąć studenci oraz uczniowie

szkół średnich.


113 | S t r o n a

Case study – Dom Maklerski IDM S.A


Dom Maklerski IDMSA jest niezależnym,

niebankowym biurem maklerskim. Działa na rynku

od 1993 r. Początkowo broker działał jako

Krakowski Dom Maklerski s.c., a od 2001 r. jako

Internetowy Dom Maklerski S.A. W 2006 r. spółka

przyjęła nazwę Dom Maklerski IDMSA.

Działalność firmy koncentruje się na czterech

niniejszych obszarach: usługi brokerskie,

zarządzanie aktywami, forex i rynki zagraniczne,

usługi korporacyjne (pozyskiwanie kapitału dla firm, transakcje i operacje kapitałowe oraz

hedging.

Główna siedziba firmy znajduje się w Krakowie. Firma swój oddział ma również

w Warszawie. Punkty Obsługi Klienta znajdują się na terenie całego kraju.

Spółka jest pierwszym brokerem notowanym na Giełdzie Papierów Wartościowych

w Warszawie.


Od początku działalności Dom Maklerski dba nie tylko o biznesowy wymiar działalności. Jak

można przeczytać w Strategii Społecznej Odpowiedzialności Biznesu Domu Maklerskiego

IDMSA, CSR obejmujący swoim zakresem troskę o środowisko naturalne, interesy lokalnej

społeczności oraz dbałość o pracowników firmy zawsze było traktowane priorytetowo.

Ponadto, firma podkreśla, że działania realizujące Strategię Społecznej Odpowiedzialności

i powiązane z tym wydatki postrzegane są jako inwestycja, a nie koszty.

Swoją politykę firma opiera na zaufaniu uzyskanym zarówno na polu krajowym jaki

i lokalnym, nie tylko poprzez wysoki poziom świadczonych usług, ale zaangażowaniu w życie

lokalnej społeczności, dzięki wspieraniu jej w obszarze kultury, dofinansowywaniu

potrzebujących dzieci i młodzieży, aktywne wspieranie organizacji pożytku publicznego.

Ponadto, firma dofinansowuje przedsięwzięcia organizowane przez studentów i doktorantów,

współpracuje z akademickimi kołami naukowymi.

Strategia CSR Domu Maklerskiego ukierunkowana jest na działania zewnętrzne

i wewnętrzne firmy.


114 | S t r o n a

1. Działania wewnętrzne

Wyznaczony przez Kodeks Etyczny oraz Regulamin Oceny Jakości Pracy. Ma na celu

stymulację rozwoju pracowników, zwiększenie ich zaangażowania w pracę przedsiębiorstwa

oraz utworzenie zgranych zespołów lepiej radzących sobie z wyzwaniami przed nimi

stojącymi. Pracownikom oferowane są różnego rodzaju programy rozwojowe, jako choćby

nauka języków obcych.

2. Działania zewnętrzne

Składają się z Polityki Środowiskowej przyjętej wraz z Systemem Zarządzania

Środowiskowego oraz systemu reguł dotyczących wyboru kontrahentów przez IDMSA

polegającego na uwzględnieniu zaangażowania przyszłych partnerów w działalność

proekologiczną i prospołeczną.

W prowadzonej działalności firma kieruje się zasadami przejrzystości i transparentności,

polityką otwartości do kontrahentów i tworzenia pozytywnych relacji z nimi, przyczyniając się

do polepszenia ładu społecznego i budowy dobrych praktyk handlowych.

Strategia CSR IDMSA realizuje założenia polegające na stworzeniu balansu między

wynikami ekonomicznymi, a kosztami społecznymi i środowiskowymi. Obszarami, na jakich

realizowana jest Strategia to:

Odpowiedzialnie prowadzony biznes

Zaangażowanie w sprawy istotne społecznie

Wysoki standard pracy połączony z trwałym rozwojem pracowników

Wspieranie szeroko rozumianej kultury i sztuki

Wzmacnianie i propagowanie wysokich wartości etycznych w biznesie i zatrudnieniu

Środowisko naturalne i jego ochrona

Społeczność lokalna

Wsparcie dla rozwoju kultury

Działania na rzecz rozwoju kultury są doskonałą okazją do propagowania szczytnych idei jak

pamięć o zapomnianych Bohaterach Narodowych.

Sztuka jest wreszcie tą dziedziną, która może być wreszcie drogą do autopromocji oraz

źródłem wiedzy na temat naszego kraju. Dom Maklerski IDMSA jest Partnerem wystawy

SomeBody@SomePlace w Brukseli i Londynie w związku z Prezydencją Polski w Unii

Europejskiej. Jej atrakcją są prace wybitnego artysty młodego pokolenia Maksymiliana-

Novak Zemplińskiego.

DM IDMSA jest sponsorem oświetlenia wystawy rzeźby i medalierstwa profesora Krzysztofa

Nitscha z Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.


115 | S t r o n a

Pamięć historyczna

Pielęgnowanie pamięci historycznej jest dla firmy bardzo istotne, dlatego też Dom Maklerski

bierze udział w różnego rodzaju uroczystościach o charakterze patriotycznym.

Wdowom Katyńskim – firma jest jednym z pomysłodawców i współorganizatorem

Ogólnopolskiego Konkursu na Medal – Małą Formę Rzeźbiarską „Wdowom

Katyńskim” poświęcony żonom polskich oficerów zamordowanych w 1940 r.

w Katyniu, Charkowie i Miednoje.

Encyklopedia Solidarności – przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej,

Stowarzyszeniem „Pokolenie” oraz Oficyną Wydawniczą Volumen opublikowano

w 2010 r., w trzydziestą rocznicę powstania Związku, kompleksowego źródła wiedzy

o „Solidarności”.

Turniej Niepodległości - firma była jednym ze sponsorów szachowego Turnieju

Niepodległości „W hołdzie założycielom II RP, twórcom jej potęgi szachowej”, który

rozegrany został 2011 r. w Centrum Olimpijskim w Warszawie

Koncert „Żołnierzom wyklętym” - klubie Rotunda w Krakowie odbył się

charytatywny koncert poświęcony „Żołnierzom wyklętym”. Dochód z koncertu został

przekazany w całości na rzecz kombatantów podziemia antykomunistycznego

Koncert „Morowe Panny” - projekt artystyczny zorganizowany pod mecenatem

IDMSA, przy współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego.

Wysoki standard pracy

Od pracowników Dom Maklerski wymaga poszanowania wartości etycznych, w tym m.in.

przestrzegania Kodeksu Etyki DM IDMSA. Firma podejmuje kroki mające na celu stworzenie

przyjaznego środowiska pracy dla kadry, dającego każdemu możliwość rozwoju

i samorealizacji. Firma realizuje program „Mama w pracy” mający na celu poprawę warunków

pracy młodych mam. Za co DM IDMSA otrzymał wyróżnienie w plebiscycie „Mama w pracy”,

organizowanym przez Fundację Świętego Mikołaja, dziennik Rzeczpospolita oraz instytut

badawczy MillwardBrown SMG/KRC.

Działalność proedukacyjna

W 2010 r. firma zaangażowała się we współpracę oraz pomoc finansową Jagiellońskiemu

Towarzystwu Kulturalno-Oświatowemu. Z tej pomocy skorzystały również Fundacja na

Rzecz Wspierania Szachów w Warszawie, Fundacja „Instytut Globalizacji” oraz Fundacja

Rozwoju Gospodarczo-Społecznego „FROGOS”.

W 2012 roku firma włączyła się w organizację przedsięwzięć edukacyjnych podejmowanych

na rzecz promowania giełdy - była partnerem międzynarodowej konferencji

„Przedsiębiorstwa rodzinne wobec wyzwań przyszłości”.


116 | S t r o n a


Dom Maklerski IDMSA, w ramach działalności społecznej odpowiedzialności biznesu,

współpracuje z organizacjami pozarządowymi. W poczuciu obowiązku pomagania

podmiotom niosącym pomoc najsłabszym firma wspiera i przekazuje środki finansowe

następującym organizacjom pozarządowym:

Fundacją „Mimo wszystko” Anny Dymnej

Fundacją im. Brata Alberta

Fundacji Avalon Bezpośrednia Pomoc Niepełnosprawnym

Fundacja „Droga życia”

Fundacja Dziecięca Fantazja

Fundacja Gazety Podlaskiej im. Prof. Tadeusza Kłopotowskiego

Fundacja „Instytut Tertio Millennio”

Fundacja na Rzecz Ofiar Wypadków Komunikacyjnych i Bezpieczeństwa

w Ruchu Drogowym Zielony Liść

Ośrodek Opiekuńczo-Wychowawczy Dzieło Pomocy Prowincja MB Anielskiej

OFM

Rada Rodziców przy Zespole Szkół i Przedszkola w Złotej

Społeczna Fundacja Miasta Kutna

Stowarzyszenie Instytut Multimedialny

Stowarzyszenie Odra-Niemen

Towarzystwo Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Cukrzycą

Związek Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego

Firma wspiera Fundację im. Brata Alberta przeznaczając na jej cele statutowe 50 groszy od

każdego zlecenia giełdowego składanego przez klientów. Począwszy od 2005 r. łączna

kwota przekazana na rzecz Fundacji wyniosła około 783 000 zł.

Ponadto, firma jest zaangażowana w projekt domu pracy twórczej dla podopiecznych

Fundacji Anny Dymnej „Mimo Wszystko”.

W ramach wolontariatu pracowniczego, z inicjatywy samych pracowników, firma wspiera

dom dziecka (zbiera środki finansowe na rzecz wychowanków domu dziecka).

Pomoc trafia również do konkretnych osób prywatnych. Od 6 lat DM IDMSA wspomaga

także leczenie i rehabilitację byłego pracownika, który jest jednym z podopiecznych Fundacji

Anny Dymnej. Całościowe wsparcie finansowe przekazane na cele charytatywne wyniosło

ponad 251 000 zł w 2009 roku oraz ponad 366 000 zł i 299 000 zł rok i dwa lata później.

W 2012 roku DM IDMSA przekazał około 200 000 zł.


117 | S t r o n a

Case study – Impress Décor sp. z o.o.


Impress Decor Polska sp. z o.o. to

fabryka papieru dla przemysłu

meblowego, która wytwarza papier

dekoracyjny dla branży meblarskiej,

podłóg laminowanych i wyposażenia

wnętrz. Firma pełni funkcję pośrednika,

zaopatrując znanych producentów mebli w najnowsze trendy projektowe dla ich produktów.

Siedziba zarządu Impress znajduje się w miejscowości Aschaffenburg w Niemczech.

W Polsce oddział spółki mieści się w Ełku (województwo warmińsko-mazurskie).


Impress Decor jest firmą działającą B2B, nie ma finalnego produktu dla konsumenta, pełni

rolę pośrednika. Mając na uwadze charakter firmy, działalność CSR skoncentrowana jest na

kwestiach wewnętrznych zakładu – na pracowniku, na poprawie komunikacji między

zarządem a pracownikiem, wprowadziła oceny roczne i wzmocnieniu współpracy

z klientem/dostawcami.

W ramach działań z zakresu CSR, Impress Decor realizuje następujące projekty:

Dni BHP – przy zaangażowaniu firm lokalnych, podczas których kultywowana jest

filozofia bezpiecznej pracy i zachowywania się,

Wolontariat pracowniczy – pracownicy firmy zostali zaangażowani w akcję

sadzenie lasu,

Komunikacja społeczna – uczniowie lokalnych szkół zostali zaproszeni do

zwiedzania zakładu,

Organizacja targów,

Finansowe wsparcie domów dziecka i osób indywidualnych.

W ramach społecznie odpowiedzialnego biznesu, dbając o jakość w kontaktach

z społecznością lokalną Impress Decor zorganizował dni otwarte dla uczniów szkół

podstawowych. Hasłem wizyty było „Jestem widoczny – jestem bezpieczny”. W ramach

spotkania miała miejsce prezentacja zakładu w formie multimedialnej na temat zasad

bezpiecznego zachowania w zakładach produkcyjnych. W ramach podtrzymania ducha

bezpieczeństwa akcji dzieci otrzymały specjalne kamizelki odblaskowe z wydrukowanym

przewodnim hasłem „Jestem widoczny – jestem bezpieczny”, które mogą przydać się

zwłaszcza w sezonie jesienno–zimowym. Dzieci mogły wziąć próbki papieru, dotknąć,

mieszać farby i patrzeć, jak powstają kolory, samodzielnie aplikować farby na papier

i patrzeć, jak wygląda wymieszana farba na papierze, jaki jest produkt końcowy i kto

ostatecznie odpowiada za jakość produkt. W ramach akcji dzieci dowiedziały się, w jaki


118 | S t r o n a

sposób należy zachowywać się w tego rodzaju miejscach, jakimi są zakłady produkcyjne, jak

pracują dorośli, co jest końcowym produktem oraz, że takie miejsce może być również

przyszłym potencjalnym miejscem pracy dla nich samych.

Firma jest obecnie w trakcie przemian, dlatego nie ma jeszcze spisanej strategii

uwzględniającej ustrukturyzowane działania z zakresu CSR. Firma w ramach projektu

opracowała działania i kierunki działań CSR.


Impress Decor Polska sp. z o.o. nie ma wypracowanego wsparcia dla organizacji

pozarządowych. Od kilku lat firma udziela wsparcia finansowego dla Fundacji „Pokaż

język”, dzięki czemu przyczynia się do możliwości kontynuacji statutowych działań

organizacji.

Impress Decor dostrzega korzyści jakie przynosi firmie współpraca z III sektorem, przede

wszystkim jest to know-how, praca nad wspólnymi projektami a także szeroko rozumiany

rozwój marketingu firmy.


119 | S t r o n a

Case study – INEA S.A.


INEA S.A. to lokalny operator telewizji kablowej

oferujący usługi telekomunikacyjne

mieszkańcom województwa wielkopolskiego.

Ofertę operatora stanowi telewizja cyfrowa (SD

i HD) oraz analogowa, stacjonarny i mobilny

dostęp do internetu, telefonia stacjonarna oraz

telefonia komórkowa.

Główna siedziba spółki znajduje się w Poznaniu. Sieć kablowa Inea jest obecna w Poznaniu

i aglomeracji poznańskiej oraz m.in. we Wrześni, Koninie, Kole, Turku, Słupcy, Grodzisku

Wielkopolskim, Wolsztynie, Swarzędzu, Śremie, Kórniku, Murowanej Goślinie, Nowym

Tomyślu i Gnieźnie.

Misją INEA jest być najbardziej pożądanym i najczęściej wybieranym dostawcą usług

multimedialnych.

Wizja to być liderem w dostarczaniu sieci i usług multimedialnych w Wielkopolsce.


Odpowiedzialność społeczna biznesu towarzyszy Spółce we wszystkich prowadzonych

działaniach. Rozumiana jest jako ponoszenie odpowiedzialności za rozwój organizacji,

a także za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo lokalne i środowisko naturalne. Firma

uważa, że stosowanie przejrzystych i etycznych zachowań przyczynia się do

zrównoważonego rozwoju, w tym do budowania społeczeństwa informacyjnego i dobrobytu

społecznego.

Kluczowymi interesariuszami są Pracownicy i Klienci INEA, dlatego prowadzone są działania

społecznie odpowiedzialne zarówno wewnątrz organizacji jak i w otoczeniu lokalnym. Celem

firmy jest, aby INEA była postrzegana jako nowoczesny i atrakcyjny pracodawca w regionie

oraz jako zaufany partner w relacjach z Klientami.

We wdrażaniu strategicznego podejścia do CSR firma wspierana była przez Konfederację

Lewiatan oraz firmę konsultingową Deloitte, w ramach ogólnopolskiego projektu „Promocja


wykorzystanie narzędzi CSR”. Jego rezultatem jest wypracowana Strategia Społecznej

Odpowiedzialności Biznesu (CSR) INEA, która została przyjęta Uchwałą Zarządu w dniu 9

stycznia 2013 roku. Strategia została przygotowana w konsultacji z naszymi Pracownikami,

którzy stali się jej ambasadorami w organizacji.

Za realizację Strategii CSR odpowiada Pełnomocnik Zarządu ds. Jakości Relacji z Klientem.


120 | S t r o n a

W ramach działań z zakresu CSR firma zrealizowała następujące programy:

I. Kurs „e-Aktywni 50+” z podstaw obsługi komputera i Internetu

Program ma na celu przybliżenie zasad korzystania z komputera oraz sieci Internet, a także

promocję usługi Internet wśród Abonentów INEA, którzy jeszcze z tej usługi nie korzystają.

Po zakończeniu kursu Uczestnicy znają podstawowe zasady obsługi komputera i obsługi

Internetu.

Łącznie przeszkolonych zostało już ok 1000 Abonentów w wieku powyżej 50 r. ż.

Za organizacje kursy INEA otrzymała wyróżnienie As Odpowiedzialnego Biznesu w kategorii

Średnie Przedsiębiorstwo. Wyróżnienie przyznano w ramach Plebiscytu na najciekawsze

działania społecznie odpowiedzialne realizowane przez wielkopolskie przedsiębiorstwa

w 2010 i 2011 r. Organizatorami Plebiscytu są Związek Pracodawców WIPH, Wielkopolska

Izba Przemysłowo-Handlowa i Centrum PISOP.

II. Rzecznik Klienta

W celu zapewnienia komfortu i poczucia bezpieczeństwa swoim klientom firma powołała

funkcję Rzecznika Klienta. Jego podstawowym zadaniem jest reprezentowanie stanowiska

Klientów w firmie, uwzględnianie sugestii i propozycji zmian w dalszym rozwoju oraz

wyjaśnianie wątpliwości w relacjach z firmą.

III. Zakręcona akcja w Biurach Obsługi Abonenta INEA

INEA S.A. włączyła się w akcję zbierania nakrętek z plastikowych butelek na rehabilitację

urodzonego w Poznaniu Ziemka. Nakrętki można zostawiać w specjalnie przygotowanych

tubach na nakrętki w oznaczonych Biurach Obsługi Abonenta.

SPONSORING

Nieodłączną strategią działalności INEA jest aktywne uczestnictwo w życiu lokalnych

społeczności. Firma udziela regularnie wsparcia przy organizacji ważnych imprez

kulturalnych i sportowych. Zaangażowanie w sponsoring sportowy podkreśla istotę ciężkiej

pracy zespołowej, odpowiedniej organizacji i ambicji, które są podstawą sukcesu zarówno

w sporcie, jak i w biznesie. W ramach sponsoringu firma:

Od 2005 r. jest głównym sponsorem POZNAŃ CITY CENTER AZS. Jest to zespół

występujący w I lidze koszykówki kobiet.

Od 2009 r. sponsoruje młode koszykarki z Uczniowskiego Klubu Sportowego 65 AZS

Poznań

Od 2013 r. jest sponsorem Tytularnym INEA Stadionu i sponsorem Premium Lecha

Poznań.


121 | S t r o n a

INEA dba też o profilaktykę zdrowotną pracowników i ich rodzin, poprzez m.in. nielimitowany

dostęp do specjalistycznej opieki lekarskiej i badań diagnostycznych, szczepienia ochronne

i kompleksowe badania medycyny pracy. Ponadto oferuje pracownikom dopłaty do żłobków

i przedszkoli, zachęca ich też do prowadzenia aktywnego trybu życia. Takie działania bardzo

korzystnie wpływają na komunikację z pracownikami, budują ich lojalność i dodatnio

wpływają na rozwój firmy.


INEA S.A. zaniechała stałego i długotrwałego dialogu z organizacjami pozarządowymi. Jak

tłumaczy to osoba z firmy będąca odpowiedzialną za działania z zakresu CSR firma nie

znalazła partnera z trzeciego sektora, z którym znaleźli by synergię działania.

Niemniej jednak, firma prowadzi kilka pojedynczych akcji z organizacjami pozarządowymi, do

których należy m.in.:

wspieranie jednego z podopiecznych Fundacji, który jest synem Pracownika firmy,

prowadzenie zbiórek plastikowych nakrętek,

akcja współprowadzona z miłośnikami kotów, w której wybudowano domki dla kotów.

Firma nie zamyka się na współpracę z NGO i nie wyklucza, że jak tylko znajdzie się

odpowiednia organizacja to taka stała współpraca zostanie nawiązania:

Myślimy, gdzie możemy szukać takich działań [prowadzonych z NGO przyp.Autora]. Ale na

razie, nie udało nam się z nikim, z kim rozmawialiśmy, nawiązywać współpracy. Nie

zamykamy się, patrzymy na to, co proponują, może w przyszłości się uda znaleźć.

Źródło: wywiad pogłębiony z przedstawicielem firmy odpowiedzialnym za wdrażanie CSR

INEA jest zadowolona z realizacji tych pojedynczych akcji. Uważa, że nie byłoby problemem

by do kolejnych akcji włączyć tych samych partnerów. Niemniej jednak zabrakło pomysłu na

stałą współpracę.


122 | S t r o n a

Case study – Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji

Gospodarczej S.A.


Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji

Gospodarczej S.A. działa na podstawie ustawy

o udostępnianiu informacji gospodarczych

i wymianie danych gospodarczych. Powstało 4

sierpnia 2003 roku. Obsługuje wszystkie podmioty

gospodarcze – od jednoosobowych firm, poprzez

małe i średnie przedsiębiorstwa po wielkie

korporacje. KRD BIG SA stworzył system wymiany

informacji gospodarczych łączący wszystkie gałęzie

gospodarki. Od 14 czerwca 2010 r., po zmianie przepisów, z usług Krajowego Rejestru

Długów mogą korzystać także osoby fizyczne, gminy i wtórni wierzyciele.

Do jego ustawowych zadań należy przyjmowanie, przechowywanie oraz udostępnianie

informacji i danych gospodarczych.

Główna siedziba spółki znajduje się we Wrocławiu.


W 2012 r. Krajowy Rejestr Długów wypracował założenia strategii CSR. Swoje działania

rozwija w ramach współfinansowanego ze środków unijnych programu „Promocja


wykorzystanie narzędzi CSR”.

Krajowy Rejestr Długów jest obecnie na etapie wdrażania wypracowanych i przyjętych

założeń strategicznych. Prowadzi działania CSR zarówno w otoczeniu firmy jak

i wewnętrzne. Ich celem jest skupienie się wokół intensywnego dialogu z klientami, a także

wszystkimi pracownikami firmy. Przykładowymi działaniami jest wprowadzenie cyklicznych

ocen okresowych pozwalających wskazać, jakie kompetencje powinien rozwijać każdy

z pracowników, a także wsłuchiwanie się w ich indywidualne potrzeby – np. w postaci

skrzynki pomysłów czy ankiet. Firma dąży do maksymalizacji korzyści dla siebie i dla swoich

interesariuszy, z którymi styka się w codziennym życiu: klientów, pracowników i organizacji

pozarządowych. Nie zapomniano również o wpływie, jakie KRD ma na środowisko

naturalne. Już teraz wprowadzono szereg zmian zapewniających optymalizację zużycia

i kosztów energii - w toaletach i mniej uczęszczanych miejscach w biurze umieszczono

specjalne czujniki, które wyłączają światło, gdy nie jest ono potrzebne. Wdrażane jest

również rozwiązanie, które pozwala na zdalne wyłączanie wszystkich komputerów w biurze

po godzinie 19-tej i włączanie ich o 6 rano. Planowana jest również edukacyjna kampania

informacyjna skierowana do pracowników. Korzyści, jakie przyniesie wdrożenie strategii


123 | S t r o n a

społecznej odpowiedzialności będą ogromne i to nie tylko dla samego KRD, ale i przede

wszystkim dla jego klientów. Koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu jest nie tylko

działaniem wizerunkowym, ale także oddziałuje na zwiększenia efektywności działań

i wspólnych projektów, udoskonalenie relacji długofalowych, zwiększenie znajomości

wzajemnych oczekiwań, wzrost zaufania i poprawę dialogu.


Pracownicy KRD brali udział w warsztatach i licznych spotkaniach dotyczących współpracy

z organizacjami pozarządowymi. Opracowanie strategii CSR pozwoliło firmie

usystematyzować wiedzę, ale też potrzeby i możliwości w zakresie współpracy

z organizacjami III-go sektora. Ponadto, działania projektowe wpłynęły na zbudowanie

uregulowań, czyli wpływu na to w jakiś sposób rozwijają się działania KRD. Szukając

partnera do współpracy spółka większą uwagę skupia na kwestiach by organizacja działała

w sposób zrównoważony.

Ze względu na ciągłe wdrażanie Strategii CSR w firmie, KRD nie współpracowała ze NGO.

Niemniej jednak, jak twierdzi reprezentantka firmy biorąca udział w wywiadzie

indywidualnym, nie wyklucza, że jeżeli tylko nadarzy się okazja i będzie wola do realizacji

wspólnego przedsięwzięcia to tak współpraca na pewno się pojawi.


124 | S t r o n a

Case study – Orange Polska S.A


Orange to jeden z największych światowych operatorów

telekomunikacyjnych. Orange Polska S.A. działa od 2005 r.

Główna siedziba firmy znajduje się w Skierniewicach.

Jest to jeden z liderów polskiego rynku telefonii stacjonarnej,

Internetu i transmisji danych. Firma od wielu lat prowadzi działania

z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu. Cele strategii

CSR opierają się na następujących obszarach:

Aktywny gracz w budowie społeczeństwa informacyjnego,

Dostawca bezpiecznych produktów, usług, technologii,

Firma – innowator – dostawca narzędzi do zbudowania low carbon society

Partner biznesowy dbający o etykę w łańcuchu dostaw.

Inwestycje społeczne od początku funkcjonowania firmy były bardzo istotne, z tego powodu

została powołana Fundacja Orange jako osobną organizację do realizacji działań

społecznych.


Fundacja Orange została powołana w 2005 r.

przez Orange Polska S.A. do realizacji celów

społecznie użytecznych. Działa na rzecz

nowoczesnej edukacji dzieci i młodzieży.

Poprzez twórcze inicjatywy zachęca młode

osoby do zdobywania wiedzy, udziału w kulturze,

budowania społeczności przy wykorzystaniu nowych technologii. Dzięki czemu dzieci

i młodzież zyskują cenne kompetencje, w tym kompetencje cyfrowe niezbędne do

funkcjonowania w społeczeństwie XXI wieku.

Misją Fundacji Orange jest upowszechnianie wiedzy i prowadzenie projektów społecznych,

dzięki którym nowe technologie staną się sprzymierzeńcem rozwoju społecznego.

Na stronie internetowej Fundacji można przeczytać: „Idea społecznej odpowiedzialności

biznesu, którą kieruje się Orange, motywuje do tego, aby w działalności gospodarczej

uwzględniać nie tylko interes ekonomiczny, ale także aspekty etyczne, ekologiczne


125 | S t r o n a

i społeczne. Dlatego od lat konsekwentnie realizowana jest strategia CSR, która przenika

przez wszystkie obszary funkcjonowania firmy”.22

Częścią działań z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu jest zaangażowanie

społeczne. Szczególnie w projekty związane z nowoczesnymi technologiami, które pomagają

w nauce, kontaktach z bliskimi, uczestniczeniu w kulturze i rozwoju lokalnym.

Firma od początku funkcjonowania dużą uwagę poświęca działaniom z obszaru CSR. Stale

i konsekwentnie rozwija i obejmuje największe obszary firmy. Firma monitoruje co się dzieje

w Polsce.

Działania z zakresu CSR podejmowane w firmie wpisują się w strategię biznesu firmy.

Obejmują one działania z czterech obszarów:

1. Czyste środowisko – działania związane z ochroną środowiska naturalnego, w tym

obszarze firma realizuje m.in.: wprowadzanie obiegu elektronicznego dokumentów,

faktur elektronicznych, rozwiązania IT, które pozwalają zarządzać, aby urządzenia

oferowane klientom, były energooszczędne,

2. Bezpieczeństwo w sieci – głównie skoncentrowane na bezpieczeństwie dzieci, w tym

szereg programów edukacyjnych,

3. Integracja cyfrowa - usługi i działania edukacyjne, które mają pomóc w integracji, ze

światem cyfrowych osób, które mogą czuć się wykluczone, w tym działania dla dzieci,

seniorów, dla osób niepełnosprawnych,

4. Odpowiedzialny pracodawca – w tym wprowadzony przez firmę „Kodeks etyki”,

szeroki zakres działań skierowanych dla pracowników.


Orange Polska posiada spójną strategię działalności charytatywnej na arenie

międzynarodowej, nawiązującej do polityki odpowiedzialności społecznej, niemniej jednak

inicjatywy poszczególnych Fundacji Orange na świecie uwzględniają specyfikę danego

regionu, kraju, środowiska, w którym działa Fundacja.

Firma od wielu lat prowadzi współpracę i dialog z organizacjami pozarządowymi, która

przybiera różne formy, m.in. spotkania, konferencje, ankiety. Wiele z nich jest dedykowana

poszczególnym obszarom, w których firma się specjalizuje. Firma kierując się wyborem

organizacji pozarządowej, z którą zamierza współpracować kieruje się przede wszystkim

fachowością, marką i przejrzystymi zasadami prowadzonymi przez daną organizację.

W ramach Fundacji Orange realizowane są następujące programy CSR:

1. AKADEMIA ORANGE

22

Za: http://www.fundacja.orange.pl/fundatorzy.html, data dostępu: 02.04.2014r.

http://www.fundacja.orange.pl/fundatorzy.html


126 | S t r o n a

Program działający od 2009 r., który ma na celu wprowadzanie dzieci i młodzież w świat

kultury, przy użyciu nowych mediów. Pod okiem animatorów młodzi ludzie mają możliwość

odkrywania własnych możliwości potrzebnych, by stać się świadomymi odbiorcami

i twórcami kultury.

Akademia Orange przybrała formę otwartego konkursu grantowego dla organizacji

pozarządowych, instytucji kultury i oświaty, które realizują projekty nowoczesnej edukacji

kulturalnej w pracy z dziećmi i młodzieżą.

W Akademii Orange promowane są dobre praktyki: wszystkie materiały i gotowe do

wdrożenia scenariusze zajęć udostępnione są na portalu internetowym.

Każda z czterech edycji Akademii Orange to ponad 40 zrealizowanych projektów

angażujących blisko 5 tys. młodych uczestników.

2. PRACOWNIE ORANGE

Program zakładał założenie w 50 małych miejscowościach multimedialnych Pracowni

Orange. Służą one rozwijaniu kompetencji cyfrowych, oraz jako przestrzeń spotkań, w której

są realizowane wartościowe projekty integrujące lokalną społeczność. Łącznie może z nich

korzystać blisko 250 tys. osób.

W pracowniach prowadzone są, we współpracy z lokalnymi animatorami i wolontariuszami,

projekty edukacyjne, które mają na celu inspirowanie mieszkańców do rozwijania pasji,

poszerzania wiedzy i wspólnych działań przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii.

O ostatecznym przeznaczeniu pracowni decydują liderzy, którzy najlepiej znają lokalne

potrzeby.

3. EDUKACJA Z INTERNETEM

Program funkcjonuj od 2006 roku, prowadzony jest we współpracy z Fundacją Dzieci

Niczyje. Jego celem jest przygotowanie świadomych użytkowników nowych mediów, a także

zwiększenie wykorzystania technologii w edukacji. W ramach Programu zostały uruchomione

portale internetowe, które poprzez gry pokazują, jak bezpiecznie się bawić i poznawać świat

w internecie.

W ramach programu Orange jest partnerem wielu inicjatyw i kampanii społecznych w tym

zakresie, np. międzynarodowych konferencji "Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży

w Internecie", programu Dziecko w Sieci, obchodów Dnia Bezpiecznego Internetu,

wakacyjnej akcji edukacyjnej "Sieciaki na wakacjach".

4. ORANGE DLA BIBLIOTEK


127 | S t r o n a

Polega na wspieraniu bibliotek w ich unowocześnianiu, by miały szanse stać się

wielofunkcyjnymi centrami informacji, kultury i edukacji. Program przybrał formę dotacji na

internetyzację oraz działania edukacyjne.

5. TELEFON DO MAMY

Program, dzięki któremu dzieci przebywające w szpitalach mogą bezpłatnie dzwonić do

swoich rodziców. Program działa od 2003 roku, obecnie na prawie każdym oddziale

dziecięcym w Polsce jest kolorowy telefon, z których dzieci mogą bezpłatnie korzystać. Od

2009 r. program został znacząco rozbudowany o: komputery dla przyszpitalnych szkół,

multimedialne stanowiska edukacyjne dla oddziałów dziecięcych.

6. DZWIĘKI MARZEŃ

Powstały w 2006 roku program, ma na celu zapewnienie dzieciom z niedosłuchem wczesnej,

systematycznej terapii słuchu i mowy oraz umożliwienie pełnego udziału w świecie

dźwięków. Fundacja udziela kompleksowego wsparcia dzieciom z ubytkiem słuchu od

momentu diagnozy, zapewnia im jak najwcześniejszą rehabilitację, a także działa na rzecz

wzrostu świadomości społecznej na temat potrzeb dzieci z wadą słuchu.

Program jest skierowany do rodziców dzieci w wieku od 3 miesięcy do 4 lat z obustronnym

niedosłuchem powyżej 40 dB.

7. WOLONTARIAT

Wolontariuszom Fundacja oferuje wsparcie organizacyjne, merytoryczne i finansowe.

Pracownicy Orange mają do dyspozycji specjalną aplikację, aby śledzić na bieżąco akcje,

w które mogą się włączać jako wolontariusze, publikować ogłoszenia, relacje

z prowadzonych projektów.

Fundacja Orange, oprócz swoich wiodących programów, realizuje również inne działania

z zakresu edukacji, kultury, opieki zdrowotnej i wolontariatu, a także działalności

charytatywnej na rzecz dzieci i młodzieży. Należą do nich:

1. E-wolontariat

2. Wirtualne muzeum

3. Włącz się z głową

4. Forum Cyfrowych Inspiracji

5. #babcia #dziadek


128 | S t r o n a

Case study – PKN Orlen


PKN Orlen S.A. to jedna z największych korporacji

przemysłu naftowego w Europie Środkowo-Wschodniej.

Zajmuje się przerobem ropy naftowej na benzyny

bezołowiowe, olej napędowy, olej opałowy, paliwo lotnicze,

tworzywa sztuczne i wyroby petrochemiczne.

Koncern utworzony został w wyniku fuzji Petrochemii Płock

S.A. z Centralą Produktów Naftowych (CPN). Jego główna

siedziba znajduje się w Płocku. Dysponuje największą w Europie Centralnej siecią blisko

2 700 stacji paliw zlokalizowanych nie tylko w kraju, ale również w Niemczech, Czechach

i na Litwie.

Credo firmy: Orlen. Napędzamy przyszłość.

Misja firmy: Odkrywając i przetwarzając zasoby naturalne, napędzamy przyszłość.


Koncern dużo uwagi poświęca działaniom z zakresu CSR. A począwszy od 2002 r.

rokrocznie tworzone są raporty społeczne, opracowywane przez pracowników PKN Orlen.

Rokrocznie uczestniczy w prestiżowych konkursach i rankingach, tj. Ranking

odpowiedzialnych firm, Liderzy filantropii, konkurs Raporty społeczne. Udział w nich wiąże

się z dobrowolnym poddaniem się weryfikacji zewnętrznej. Spółka notowana jest

w RESPECT Index.

Działania CSR dotyczą następujących obszarów:

1. Otoczenie społeczne

2. Pracownicy

3. Ekologia

Jak czytamy w „Raporcie Odpowiedzialnego Biznesu 2012”23 wewnętrzna kultura organizacji

opiera się na uniwersalnych wartościach. Kierowanie się nimi wspiera realizację celów firmy,

jednocześnie chroni biznes przed nieprawidłowościami. Program etyczny został przyjęty

w 2006 r. Jego podstawę stanowi Kluczowe Wartości oraz Kodeks Etyczny, nad

przestrzeganiem którego czuwał, wybrany przez pracowników, Rzecznik ds. Etyki. Spółka

w 2012 r. przyjęła dokument „Wartości i zasady postępowania PKN Orlen S.A.”, który

zawiera nową misję oraz nowy zakres wartości, odpowiadający obecnym wyzwaniom

Koncernu. Odpowiedzialność, Rozwój, Ludzie, Energia, Niezawodność to wartości, które

wpierają realizację strategii firmy. Dokument ten pełni również funkcję przewodnika

23

Raport Odpowiedzialnego Biznesu 2012, s. 13.


129 | S t r o n a

dotyczącego relacji firmy, również w otoczeniu zewnętrznym – z partnerami biznesowymi,

społecznościami lokalnymi, środowiskiem naturalnym, konkurencją.

Spółka w 2003 r. zadeklarowała przestrzeganie zasad Global Compact. W trosce

o środowisko od 1997 r. realizuje zadania w ramach Responsible Care. W 2011 r. firma stała

się jednym z sygnatariuszy „Deklaracji w sprawie zrównoważonego rozwoju w branży

energetycznej w Polsce. PKN Orlen podpisał „Deklarację przystąpienia do Kodeksu

Odpowiedzialnego Biznesu”. W efekcie czego powstają dobre, trwałe relacje, stanowiące

cenny kapitał odpowiedzialnej społecznie firmy.


Koncern współpracuje z wieloma stowarzyszeniami

i organizacjami, zarówno branżowymi, specjalistycznymi

jak i typowo biznesowymi, budując trwałe relacje

z otoczeniem. Uczestnictwo w organizacjach sprzyja

integracji kadry inżynieryjno-technicznej z pracownikami

sektora naftowego i petrochemicznego w kraju i za

granicą, stwarza szansę zdobywania nowej wiedzy

i dzielenia się zdobytym doświadczeniem z innymi.

Jako firma odpowiedzialna społecznie, dzięki

zaangażowaniu w organizacjach branżowych, PKN

Orlen zajmuje się aspektami związanymi ze zdrowiem,

bezpieczeństwem i ochroną środowiska pod kątem problemów związanych

z oddziaływaniem produktów przemysłu naftowego i petrochemicznego.

Członkostwo w organizacjach specjalistycznych to doskonałe forum wymiany poglądów

i okazja do wzmocnienia pozycji firmy jako odpowiedzialnego partnera biznesowego

i odpowiedzialnego pracodawcy. Mając możliwość wpływania na kształt ostatecznych

uregulowań prawnych, poprzez konsultowanie i opiniowanie projektów rządowych

i parlamentarnych aktów legislacyjnych, przedstawianie ekonomicznym i politycznym

decydentom opinii przedsiębiorców, koncern dąży do uzyskania ustawowych gwarancji

wolności gospodarczej24.

Koncern wdraża dobre praktyki CSR w kolejnych obszarach działania. Ich opracowywanie,

wdrażanie i propagowanie to jeden z elementów tworzenia standardów ładu korporacyjnego

i utrwalania dobrych obyczajów korporacyjnych. Są one stale wzbogacane, tworząc nowe,

zgodnie ze zmianami zachodzącymi w Spółce i jej otoczeniu.

PKN Orlen realizuje/realizował następujące programy z dziedziny CSR:

24

Za: http://www.orlen.pl/PL/OdpowiedzialnyBiznes/OtoczenieSpoleczne/ Strony/OrlenW Organizacjach IStowarzyszeniach.aspx, data dostępu: 07.04.2014 r.

http://www.orlen.pl/PL/OdpowiedzialnyBiznes/OtoczenieSpoleczne/%20Strony/OrlenW%20Organizacjach%20IStowarzyszeniach.aspx

http://www.orlen.pl/PL/OdpowiedzialnyBiznes/OtoczenieSpoleczne/%20Strony/OrlenW%20Organizacjach%20IStowarzyszeniach.aspx


130 | S t r o n a

I. Spełniamy marzenia

Pracownicy Koncernu spełniają marzenia dzieci z rodzinnych domów dziecka. Przed

świętami Bożego Narodzenia Orlen organizuje konkurs na najpiękniejsza kartkę świąteczną

adresowany do dzieci z rodzinnych domów dziecka. Wybrane kartki i marzenia ich autorów

zostały opublikowane w Intranecie. Pracownicy mieli możliwość spełnienia wybranego

dziecięcego marzenia.

II. Zaczarowany tornister

Celem akcji był zakup przez wolontariuszy Koncernu wyprawek szkolnych dla dzieci

z ubogich rodzin. W ramach akcji ufundowano 328 kolorowych zestawów szkolnych.

III. Edukacja, Szansa, Kariera

Program skierowany jest do studentów, absolwentów oraz specjalistów. Program

realizowany jest poprzez m.in.: wspieranie lokalnych inicjatyw, program stypendialny PKN

Orlen S.A., organizację praktyk studenckich, czynny udział na targach pracy organizowanych

przez Urzędy Pracy, publikacje w prasie studenckiej i branżowej, wspieranie szczególnie

utalentowanych studentów poprzez sponsorowanie ich udziału w prestiżowych konkursach,

wsparcie władz uczelni.

IV. Nasi Pracownicy – Naszą wartością

Program mający na celu uhonorowanie pracowników obchodzących jubileusze pracy

zawodowej, kończących pracę zawodową oraz emerytów. Program ma na celu nie tylko

budowanie wizerunku dobrego pracodawcy, ale również budowanie świadomości

pracowników, że pracodawca docenia ich doświadczenie i wkład wniesiony w rozwój firmy.

V. Program Adaptacji

Celem programu jest usprawnienie procesu przystosowania, nabywania wiedzy o spółce

oraz sposobie realizacji obowiązków, zgodnie z wartościami i standardami PKN Orlen przez

nowych pracowników lub zmieniających obszar funkcjonowania zawodowego w ramach

organizacji.

VI. ORLEN przeciw korupcji

W 2005 r. Orlen stał się członkiem ruchu przeciw korupcji i malwersacjom finansowym

Inicjatywy Partnerstwo Przeciw Korupcji PACI. W związku z czym wraz ze Stowarzyszeniem

Agencji Reklamowych wziął udział w kampanii medialnej „Nie daję/nie biorę łapówek”

VII. Edukacja Ekologiczna


131 | S t r o n a

Program polega na zapraszaniu pracowników do udziału w projektach ekologicznych, m.in.

w konkursie fotograficznym „Złap zająca”, ukazującym ciekawe przykłady polskiej fauny

i flory.

VIII. Wolontariat pracowniczy

Program powstał w 2004 r. z inicjatywy pracowników i pracodawców. To budowanie relacji z

pracownikami oraz włącznie ich i zachęcanie do uczestnictwa w działaniach charytatywnych

realizowanych przez firmę na rzecz potrzebujących.

IX. Orlen dla Płocka

Koncern przyczynia się do rozwoju miasta Płocka, nie tylko wspierając czy wspomagając

finansowo różnorodne lokalne inicjatywy, ale także poprzez podatki i opłaty wnoszone do

miejskiej kasy. Wśród priorytetowych obszarów działania na rzecz miasta znajdują się m.in:

zdrowie i bezpieczeństwo, edukacja, dziedzictwo narodowe, promocja sportu, wydarzenia

kulturalne.

Ponadto, koncern dba, aby nie została zapomniana historia branży naftowej. W Bóbrce, na

terenie najstarszej kopalni ropy naftowej na świecie, działa Fundacja Muzeum Przemysłu

Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza, której Orlen jest jednym

z Fundatorów.

Koncern pomaga osobom chorym, niepełnosprawnym, dzieciom ze środowisk

patologicznych, sierotom biologicznym i społecznym. W celu niesienia efektywnej pomocy

potrzebującym, Koncern utworzył Fundację, która w jego imieniu pomocy tej udziela.

Powołana w 2001 r. Fundacja Orlen - DAR SERACA realizuje długofalowe programy na

rzecz Rodzinnych Domów Dziecka, wyrównywania szans edukacyjnych utalentowanej

młodzieży oraz pomocy lokalnym społecznościom, a także prowadzi projekty w zakresie

bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

W ramach działalności Fundacji DAR SERCA realizuje:

1. Rodzinne Domy Dziecka - Fundacja sprawuje pieczę nad 250 takimi domami w całej

Polsce, w których przebywa ponad 2 000 dzieci.

2. Program stypendialny - Fundacja wspiera zdolnych i ambitnych uczniów gimnazjów

i szkół ponadgimnazjalnych. Obecnie realizuje program ogólnopolski oraz dwa

projekty lokalne, skierowane do społeczności Płocka i powiatu płockiego. Fundacja

uruchomiła również program stypendialny dedykowany młodym pasjonatom chemii.

Ze wsparcia Fundacji skorzystało już kilkaset młodych osób, które dzięki stypendiom

mogą rozwijać swoje zainteresowania i talenty.

3. Konkursy plastyczne o nazwie „Orlen blisko Ciebie” czy „Kartka świąteczna” dla

dzieci w wieku od 5 do 13 lat.


132 | S t r o n a

4. Konkurs literacki dla osób pełnoletnich na stworzenie zbioru opowiadań dla dzieci,

które będą ilustrowały kluczowe dla Koncernu i Fundacji wartości: uczciwość,

profesjonalizm, konsekwencję w dążeniu do, przedsiębiorczość, odpowiedzialność

i współpracę.

Zarówno działania Koncernu jak i Fundacji nastawione są na długoletnia działania

i współpracę. Niemniej jednak, realizowane są również pojedyncze akcje czy projekty. Jak

tłumaczy to osoba odpowiedzialna za działania CSR w firmie:

Jeżeli mówimy o strategii CSR, to wszystko opiera się, na działaniach długoletnich, na

perspektywie kilku lat. To nie oznacza, że nie mamy działań jednorazowych. Ale generalnie,

długofalowa współpraca, obliczona na lata.

Źródło: wywiad pogłębiony z przedstawicielami firm odpowiedzialnymi za wdrażanie CSR

Ponadto, PKN Orlen wspiera inicjatywy związane z rozwojem kultury i zachowaniem

dorobku kulturalnego, ochroną środowiska oraz sportem, zarówno profesjonalnym, jak

i amatorskim. PKN Orlen od lat jest obecny na mapie kulturalnej kraju jako mecenat

i sponsor wydarzeń kulturalnych (współpraca z Muzeum Narodowym w Warszawie, sponsor

Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, współpraca z Teatrem IMKA,

sponsorowanie występu amerykańskiego zespołu Ailley II, udział w organizacji Konfrontacji

Teatralnych w Lublinie, sponsorowanie premiery Teatru Telewizji „Bracia Karamazow”).


133 | S t r o n a

Case study – TVN S.A.


Grupa TVN jest wiodącą, zintegrowaną grupą medialną

w Polsce, działającą w ramach trzech głównych

segmentów biznesowych: nadawanie i produkcja

telewizyjna, cyfrowa płatna telewizja satelitarna oraz online.

Grupa posiada i nadaje m.in. następujące kanały

telewizyjne: TVN, TVN 7, TVN 24, TVN Meteo, TVN Turbo,

TVN Style. Kontroluje utworzoną w październiku 2006 roku

cyfrową platformę nowej generacji 'n' oraz jest właścicielem

Grupy Onet.

TVN to polska komercyjna stacja telewizyjna. Jest to jeden

z najchętniej oglądanych kanałów telewizji komercyjnej w kraju. Spółka została powołana w

1997 r.

Główna siedziba TVN S.A. mieści się w Warszawie.


TVN S.A. od początku funkcjonowania realizował działania społeczne. Strategia CSR

opracowana w ramach projektu pt. „Promocja zaangażowania przedsiębiorstw w budowę

kapitału społecznego w Polsce poprzez wykorzystanie narzędzi CSR” została przyjęta 13

marca 2013 r. Uczestnictwo w projekcie pomogło uporządkować działania z zakresu CSR,

realizować akcje z większą świadomością.

Dzięki opracowanej strategii z jednej strony łatwiej jest zebrać wiedzę i usystematyzować,

jakie obszary, są dla firmy kluczowe, gdzie chce działać, do czego ma kompetencje.

Z drugiej strony to pomaga w biurze prasowym, w wyjściu na zewnątrz, pokazywać co

robimy i na tej podstawie budować kolejną współpracę.

Działania z zakresu CSR realizowane są w trzech obszarach:

I. Zaangażowanie społeczne

II. Kontakty z mediami

III. Pracownicy

ZAANGAŻOWANIE SPOŁECZNE

Programy realizowane w ramach obszar zaangażowania społecznego prowadzone są przez

Fundację TVN Nie jesteś sam, powstałą w 2001 r. Stacja TVN pokrywa wszystkie koszty

administracyjne związane z utrzymaniem Fundacji, dzięki czemu fundusze zdobyte przez

Fundację w całości pożytkowane są na cele statutowe tj. opiekę nad podopiecznymi.

Programy koncentrują się na wspieraniu placówek medycznych, zakupie sprzętu, leków


134 | S t r o n a

nierefundowanych. Poprzez samodzielnie pozyskane środki finansowe (pochodzące m.in.

z zbiórek publicznych, wpływów z SMS, datków, wpływów z 1% podatku dochodowego)

Fundacja realizuje charytatywne działania. Do przeprowadzonych akcji należało np.:

Bal nocy letniej – podczas którego prowadzone były aukcje

Mecz piłki nożnej – pomiędzy politykami a dziennikarzami stacji, z którego dochód

całkowicie został przekazany Fundacji,

Świąteczne misie – maskotki sprzedawane w drogerii,

Fundacja poza swoimi działaniami angażuje się w inicjatywy organizowane przez inne

podmioty społeczne. Np. Akcja mierzona kilometrami, czyli maraton, podczas którego ilość

kilometrów, które przebiegli jego uczestnicy przeliczana była na pieniądze, które zostaną

przekazane na pomoc dzieciom niepełnosprawnym ruchowo.

W ramach zaangażowania społecznego Spółka udostępnia nieodpłatnie czas antenowy

na emisję kampanii społecznych realizowanych przez inne podmioty. Na potrzeby CSR

przeznaczane jest ok 200 godzin antenowych na różne kampanie społeczne. Tematyka tych

kampanii jest dość zróżnicowana: prawa rodzicielskie, ekologia. Każdorazowo TVN

podpisuje umowę z daną fundacją i zobowiązuje się do przeprowadzenia kampanii.

TVN zainicjował również drugą edycją Akcji Lekarze ratują życie, która na ma celu

nagłośnienie problemów zdrowotnych, stylu życia i zdrowia Polaków.

Wraz z Kliniką Medicover oraz Galą przeprowadzono kampanię informacyjną dot.

przeszczepu. Akcja zakończyła się sukcesem – rozdystrybuowano 200 tys. oświadczeń.

W roku 2014 r. została przeprowadzona kolejna edycja, która ma na celu uświadomienie

z zakresu pierwszej pomocy.

Ponadto, TVN realizuje akcje tj.:

Zbiórka plastikowych nakrętek – akcja prowadzona w sposób ciągły, obecnie

współrealizowana z Fundacją „Bez Tajemnic” na rzecz chorych dzieci.

Kolejnym obszarem realizowanym pod hasłem zaangażowania społecznego jest dzielenie

się wiedzą. Akcja ma na celu budowanie kompetencji medialnych u młodzieży. W ramach

której TVN współpracuje z wieloma uczelniami z terenu całego kraju. Ich celem jest

przekazanie wiedzy na temat pracy w dziennikarstwie raz zweryfikowanie wyobrażeń.

Podczas wizyt prowadzony jest również nabór na staże do redakcji TVN24 i Faktów.

TVN realizuje z Fundacją Młodzieżowej Przedsiębiorczości dziesiątą edycję Dni

Przedsiębiorczości. Akcja została objęta patronatem Prezydenta RP Bronisława

Komorowskiego.

KONTAKT Z MEDIAMI


135 | S t r o n a

Celem drugiego obszaru działalności prowadzonej w ramach CSR jest dialog z mediami,

w tym dialog z widzami, mający na celu stworzenie platformy wiedzy i doświadczeń, a także

dostarczanie rzetelnego przekazu i zwracanie uwagi na ważne kwestie społeczne. W ramach

tego powstał Kontakt24 - specjalny serwis, który służy wymianie informacji między ludźmi.

Oprócz publikowania ważnych informacji, daje on możliwość nauki kompetencji z zakresu

dziennikarstwa. Znajdują się tam praktyczne uwagi, dotyczące konstruowania dobrego

news’a, porady jak zrobić dobre zdjęcie lub materiał wideo. Celem jest wypromowanie

dziennikarstwa obywatelskiego. Głównym hasłem akcji jest „Od was, dla was”.

PRACOWNICY

Trzeci obszar działalności prowadzonej z zakresu CSR są sprawy związane z pracownikami,

którego celem jest szeroko rozumiany rozwój pracowników Stacji. W ramach tego

prowadzone są następujące działania:

1. Program szkoleń - w oparciu o okresowe oceny, przygotowywane są indywidualne

programy rozwoju poszczególnych pracowników zawierające cele, plany, jakie

pracownik chciałby zrealizować w ciągu kolejnego roku i do tego dopasowane, są

szkolenia. Zakres szkoleń ulega ciągłemu poszerzaniu, ale to są głównie szkolenia

z zakresu komunikacji.

2. TVN Media School - dedykowana osobom, które chcą rozwijać kompetencje

w obszarze zawodowym. W tym: szkolenia operatorskie, medialne, charakteryzacji,

montażowe. Oprócz tego w ramach szkoleń oferowane jest dofinansowanie do nauki

języka angielskiego, studiów wyższych, czy podyplomowych.

Oprócz tego Spółka dba o rozwój pracowników poprzez czynniki motywacyjne, w tym: opiekę

medyczną, ubezpieczenia na życie, szczepienia, dofinansowanie posiłków, miejsca

w przedszkolach, przedpremierowe pokazy, zniżki za usługi hotelowe.


Na co dzień TVN S.A. współpracuje

z powołaną przez siebie Fundacją TVN Nie

jesteś sam.

Jak można przeczytać na stronie Fundacji:

„Fundacja bardzo często ma do czynienia

z przejmującymi ludzkimi historiami,

w których skomplikowane choroby łączą się

z biedą. Pomaga ciężko chorym dzieciom,

ale nie zapomina o ludziach starszych

i samotnych. Wspiera osoby niesłyszące, dotknięte chorobami genetycznymi, pomaga

niepełnosprawnym – finansuje turnusy rehabilitacyjne, kupuje wózki inwalidzkie, protezy

kończyn. Na pomoc Fundacji TVN mogą liczyć także szpitale i ośrodki pomocy, tj. domy


136 | S t r o n a

dziecka, ośrodki rehabilitacji. Poza tym Fundacja TVN zajmuje się zakupem sprzętu

medycznego dla placówek medycznych. W zależności od posiadanych środków pomaga

również w remontach specjalistycznych klinik w szpitalach.”25

Wśród projektów realizowanych przez Fundację należy m.in.:

Remont oraz otwarcie kliniki w Centrum Zdrowia Dziecka (CZD)

Budowa Centrum Profilaktyki Nowotworów na terenie Centrum Onkologii – Instytutu

im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie

„Powiedz TAK transplantologii. Może kiedyś uratujesz komuś życie” - kampania

społeczna, której celem było przybliżenie Polakom problemu, jakim jest transplantacja

Budowa nowego Oddziału Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka

Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie

Sponsorowanie Oddziału Leczenia Żywieniowego w Szpitalu Uniwersyteckim

w Krakowie

Zakup nowych karetek dla szpitali w CZD w Warszawie, Katowicach, Krakowie-

Prokocimiu, Sokołowie Podlaskim i w Siemiatyczach

Przebudowa Pracowni Medycyny Nuklearnej w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie

Remont Kliniki Neonatologii w Gdańsku

Wyremontowanie i wyposażenie dwóch domów dziecka w Stalowej Woli i w Morągu

Akcja „Mój dobry Anioł” mający na celu uhonorowanie lekarzy i personelu

medycznego, którzy ze zrozumieniem i uśmiechem służą chorym i ich rodzinom

Akcja SMS-owa Implanty Ślimakowe, która odbywa się podczas festiwalu piosenki

w Sopocie. Celem akcji jest zbiórka pieniędzy m.in. na zakup implantów ślimakowych

dla dzieci niesłyszących

Zbiórka pieniędzy na rzecz chorych na mukowiscydozę, w tym na leczenie

indywidualne oraz zakup sprzętu medycznego dla Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc,

rehabilitację

Zbiórka pieniędzy na pomoc ludziom ciężko i przewlekle chorym, rehabilitację dzieci

niepełnosprawnych

Cykl charytatywnych meczy piłkarskich Gwiazdy TVN konta Reprezentacja Sejmu RP

Wspieranie przedsięwzięcia Akcja „Budzik“, która ma na celu wybudowanie kliniki dla

ludzi w śpiączce

Zainicjowanie i zorganizowanie akcji pomocy na rzecz osób poszkodowanych

w wyniku trzęsienia ziemi i fali tsunami w Południowo-Wschodniej Azji

25

O Fundacji, za: http://fundacja.tvn.pl/o-fundacji,2163,n/o-fundacji,78998.html, data dostępu: 08.04.2014 r.

http://fundacja.tvn.pl/o-fundacji,2163,n/o-fundacji,78998.html


137 | S t r o n a

Case study – Zdrojowa Invest


Zdrojowa Invest to rodzinny, kołobrzeski

holding inwestycyjno-deweloperski

i hotelarski. Jest jednym

z największych deweloperów

apartamentów wakacyjnych (second

home) i pionierem sieci condo hoteli

w Polsce. Zdrojowa Invest rozpoczęła działalność w 2006 r. Należą do niej hotele

w Kołobrzegu, Ustroniu Morskim i w Szklarskiej Porębie.

Zdrojowa Invest zatrudnia ponad 300 pracowników. Firma ma swoje biura zarówno

w Kołobrzegu jak i Warszawie.


Zdrojowa Invest, jako holding inwestycyjno-deweloperski, wychodzi z założenia, że każda

organizacja gospodarcza powinna dbać o otoczenie, w którym działa. Dlatego tak ważne

w działalność spółki są działania z obszaru społecznie odpowiedzialnego biznesu.

W przypadku Zdrojowej Invest wsparcie koncentruje się w szczególności na rodzinnym

Kołobrzegu i miejscowościach wypoczynkowych, w których realizowane są kolejne

inwestycje.

W związku w tym, że niezwykle istotna dla nas jest dla firmy spuścizna kulturowa, w ramach

CSR wspiera szeroko rozumiany rozwój sztuk plastycznych. Ponadto stara się działać na

rzecz środowiska naturalnego rekompensując w ten sposób wpływ działań budowlanych.

Realizowany w Zdrojowej Invest plan CSR wpisany jest w strategię holdingu i opiera się na

trzech najważniejszych koncepcjach:

1. Zdrojowa Art

Sztuka jest dla nas równie ważna jak działalność deweloperska, dlatego też czynnie

wspieramy i promujemy szeroko rozumiany rozwój sztuk plastycznych oraz ich twórców.

Mecenat obejmujący wspieranie lokalnych, zwłaszcza młodych artystów i instytucji

związanych ze sztukami plastycznymi oraz inicjatyw mających na celu uzupełnianie

kolekcji wchodzących w skład zbiorów państwowych,

Zdrojowa Invest Jan & Szymon Wróblewski Art Collection, czyli kolekcja sztuki

eksponowana publicznie w inwestycjach Zdrojowej Invest oraz na wystawach

wyjazdowych,

Fashion, czyli wspieranie młodych, utalentowanych projektantów, które polega na

organizowaniu pokazów mody na imprezach kulturalnych w ramach Zdrojowa Events.


138 | S t r o n a

2. Zdrojowa Events

To liczne imprezy kulturalne związane ze sztukami plastycznymi, takie jak wernisaże,

wystawy, pokazy mody czy szeroko rozumiane spotkania, w które holding się angażuje.

Jedną z działalności jest cykl „kulturalnych” imprez Sandart. Zaproszeni Goście mogą

obejrzeć nie tylko prace młodych artystów, ale także wysłuchać wyjątkowych koncertów oraz

obejrzeć pokazy mody. Firma wspiera także inicjatywy kulturalne organizowane przez

instytucje zarówno prywatne jak i państwowe.

3. Zdrojowa Eco Friendly zwraca szczególną uwagę na ochronę środowiska

i rozsądne korzystanie z jego zasobów, a także wspieranie lokalnej społeczności.

Misja w zakresie rozwoju sztuk plastycznych zrodziła się w wyniku zamiłowania założycieli

holdingu i wiary w jej wpływ na przyszłość kulturalną społeczeństwa. Dla firmy wspieranie

młodych artystów to troska o przyszłość. Dobro społeczności lokalnej, podtrzymanie walorów

uzdrowiskowych oraz ochrona środowiska naturalnego są niekwestionowanym priorytetem

Zdrojowej Invest.


Zdrojowa Invest, ze względu na charakter i specyfikę prowadzonej działalności, nie prowadzi

stałej współpracy z organizacjami pozarządowymi. Niemniej jednak, holding wspiera

finansowo i organizacyjnie Fundację Gryfita, Inicjatywa Zachodniopomorskie – Warszawa,

której jest współzałożycielem, a której celem jest stworzenie w Warszawie grupy

pozytywnego lobbingu na rzecz Pomorza Zachodniego oraz Grupę Apellesa.

Ponadto, Zdrojowa Invest współpracuje z podmiotami ekonomii społecznej, zlecając im

realizację różnego rodzaju zamówień.

Zdrojowa Invest współpracuje z niniejszymi partnerami:

Galeria Sztuki Współczesnej w Kołobrzegu

Regionalne Centrum Kultury w Kołobrzegu

Fundacja Gryfita

Grupa Apellesa

Karuzela Cooltury

Fundacja Centrum Twórczości Narodowej

The 48 Hour Film Project

Stowarzyszenie Architektów Polskich.


139 | S t r o n a

7.2. Lista narzędzi badawczych

1. CATI – NGO (UCZESTNICY)

Dzień dobry! Nazywam się [imię nazwisko] Jestem pracownikiem Centrum Rozwoju Społeczno-

Gospodarczego. Obecnie na zlecenie Konfederacji Lewiatan (do niedawna Polskiej Konfederacji

Pracodawców Prywatnych Lewiatan) prowadzimy badanie z uczestnikami projektu pt. „Promocja

zaangażowania przedsiębiorstw w budowę kapitału społecznego w Polsce poprzez wykorzystanie

narzędzi CSR”.

W związku z tym, że uczestniczył/a Pan/i w wyżej wspominanych projekcie chciałbym/chciałabym

przeprowadzić z Panem/Panią krótką ankietę telefoniczną, która potrwa ok. 15 minut. Pana/Pani

opinie i doświadczenia są ważne z punktu widzenia przedmiotu badania i będą pomocne przy ocenie

działań realizowanych w ramach projektu.

Jednocześnie pragnę zaznaczyć, że wszelkie Pana/Pani wypowiedzi będą traktowane jako poufne

i nie zostaną wykorzystane w formie umożliwiającej identyfikację zarówno Pana/i osoby jak

i organizacji, którą Pan/Pani reprezentuje.

Przystąpmy zatem do pierwszego pytania…

1. Z jakimi działaniami realizowanymi przez firmy kojarzy się Panu/Pani społeczna

odpowiedzialność biznesu?

(pytanie wielokrotnego wyboru)

a) Prowadzenie firmy zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju – uwzględniając

interesy społeczne

b) Dbanie o relacje ze wszystkimi interesariuszami firmy (pracownikami, dostawcami,

klientami itd.)

c) Wspieranie działań na rzecz ochrony środowiska

d) Działalność charytatywna

e) Przestrzeganie norm etycznych w prowadzeniu biznesu

f) Zachęcanie pracowników do udziału w wolontariacie pracowniczym

g) Przestrzeganie istniejących przepisów prawa

h) Dbanie o dobre relacje z pracownikami

i) Dbanie o dobre relacje z klientami

j) Inne (jakie?............................................)

2. Czy przed udziałem w projekcie było Panu/Pani znane pojęcie społecznej

odpowiedzialności biznesu?

(pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Tak

b) Nie

3. Jak ocenia Pan/Pani swoją wiedzę na temat poszczególnych elementów związanych z

prowadzeniem współpracy z biznesem? (pytania jednokrotnego wyboru, z opcją nie wiem)

a) Informowania przedsiębiorstw na temat potrzeb organizacji

0 1 2 3 4 5

b) Inicjowania współpracy z przedsiębiorstwami


140 | S t r o n a

0 1 2 3 4 5

c) Przygotowywania oferty współpracy dla przedsiębiorstw

0 1 2 3 4 5

d) Form wsparcia, które przedsiębiorstwa mogą zaoferować organizacjom pozarządowym

0 1 2 3 4 5

e) Form wsparcia, które organizacje pozarządowe mogą zaoferować przedsiębiorstwom

0 1 2 3 4 5

f) Korzyści, jakie może przynieść przedsiębiorstwu współpraca z organizacjami

0 1 2 3 4 5

g) Korzyści, jakie może przynieść organizacji współpraca z przedsiębiorstwami

0 1 2 3 4 5

4. Czy ogólnie rzecz biorąc udział w projekcie przyczynił się do zwiększenia Pana/Pani

dotychczasowej wiedzy z zakresu prowadzenia dialogu i współpracy z biznesem?


a) Zdecydowanie tak

b) Raczej tak

c) Raczej nie

d) Zdecydowanie nie

e) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

5. W jaki sposób w Pana/Pani organizacji przygotowywana jest oferta współpracy dla

przedsiębiorstw?

Proszę ocenić, jak często podejmowane są poszczególne działania odpowiadając nigdy

(0), rzadko (1), czasami (2), często (3) lub zawsze (4):

a. Analizujemy mocne i słabe strony organizacji

0 1 2 3 4

b. Definiujemy cele, którym ma służyć nawiązanie współpracy

0 1 2 3 4

c. Analizujemy korzyści, które mogą wyniknąć dla organizacji z nawiązanej współpracy

0 1 2 3 4

d. Analizujemy korzyści, które mogą wyniknąć dla przedsiębiorstw z nawiązanej współpracy

0 1 2 3 4

e. Analizujemy ryzyko związane z podjęciem współpracy

0 1 2 3 4

f. Opracowujemy profil przedsiębiorstw, z którymi może być nawiązana współpraca

0 1 2 3 4

g. Gromadzimy informacje dotyczące przedsiębiorstw, z którymi może być nawiązana

współpraca

0 1 2 3 4

h. Przygotowujemy profilowaną ofertę dostosowaną do działalności danej firmy

0 1 2 3 4

i. Wyznaczamy osobę z organizacji odpowiedzialną za współpracę z daną firmą

0 1 2 3 4

6. Czy w Pana/Pani organizacji jest wyznaczona osoba odpowiedzialna za współpracę z

biznesem?



141 | S t r o n a

a) Tak

b) Nie (=> pyt. 8)

7. Czy utworzenie tego stanowiska/jednostki było w jakikolwiek sposób spowodowane

(zainicjowane) udziałem w projekcie? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Tak

b) Nie, stanowisko utworzono przed udziałem w projekcie lub z przyczyn nie zależnych

od projektu

c) Nie wiem/ Trudno powiedzieć (nie czytać)

8. Czy Pana/Pani organizacja posiada opracowaną strategię współpracy z biznesem?


a) Tak

b) Nie (=> pyt. 10)

9. Czy opracowanie strategii współpracy z biznesem było w jakikolwiek sposób

spowodowane (zainicjowane) udziałem w projekcie? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Tak

b) Nie, strategie opracowano przed udziałem w projekcie lub z przyczyn nie zależnych od

projektu

c) Nie wiem/ Trudno powiedzieć (nie czytać)

10. Czy Pana/Pani organizacja współpracuje bądź współpracowała z biznesem w ciągu

ostatnich 2 lat?


a) Tak

b) Nie, ale planujemy podjąć taką współpracę (=> pyt. 35)

c) Nie i nie planujemy podejmować takiej współpracy (=> pyt. 35)

11. Czy nawiązana/kontynuowana współpraca miała związek z udziałem Państwa

organizacji w projekcie?(pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Zdecydowanie tak

b) Raczej tak

c) Raczej nie (=> pyt. 13)

d) Zdecydowanie nie (=> pyt. 13)

e) Nie wiem/Trudno powiedzieć (nie czytać) (=> pyt. 13)

12. Proszę powiedzieć, który z elementów projektu był Pana/Pani zdaniem najbardziej

pomocy w nawiązaniu współpracy z organizacjami pozarządowymi?

(Pytanie otwarte)

13. Z czyjej inicjatywy najczęściej nawiązywano współpracę? Czy była to inicjatywa podjęta

ze strony: (Pytanie wielokrotnego wyboru, maksymalnie 3 odp.)

a) Przedsiębiorstwa


142 | S t r o n a

b) Organizacji pozarządowej

c) Organizacji zrzeszającej pracodawców (jakiej?...................................)

d) Organizacji zrzeszającej przedsiębiorstwa (jakiej?.......................................)

e) Innego podmiotu (jakiego?.......................................)

f) Nawiązana współpraca była bezpośrednim efektem uczestnictwa w projekcie

g) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

14. Z iloma firmami Pana/Pani organizacja nawiązała trwałą współpracę?

a. …………………….. (wpisać liczbę przedsiębiorstw)

b. Współpraca miała charakter jednorazowych działań

15. Proszę wskazać orientacyjną wielkość przedsiębiorstw, z którymi Pana/Pani

organizacja nawiązywała współpracę. (wielokrotny wybór)

a. Poniżej 10 pracowników

b. Od 10 do 49 pracowników

c. Od 50 do 249 pracowników

d. 250 pracowników i więcej

e. Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

16. Proszę podać, w jakim dziale gospodarki funkcjonowały przedsiębiorstwa, z którymi

Pana/Pani organizacja nawiązywała współpracę. (wielokrotny wybór)

a) Handel

b) Usługi

c) Przemysł

d) Inne (jakie?...........................................)


17. Czy Pana/Pani organizacja współpracowała z firmami, które były oddziałami spółek

zagranicznych? (jedna odpowiedź)

a. Tak

b. Nie

c. Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

18. Jak Pan/Pani ocenia poszczególne elementy komunikacji Pana/Pani organizacji

podczas współpracy z biznesem? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a. Przejrzystość

0 1 2 3 4 5

b. Symetryczność

0 1 2 3 4 5

c. Dwukierunkowość

0 1 2 3 4 5

d. Dialog

0 1 2 3 4 5

19. Jaki są Pana/Pani zdaniem główne problemy w prowadzeniu dialogu z biznesem?



143 | S t r o n a

a) Brak przyjętej strategii współpracy ze strony firm

b) Brak profesjonalizmu w podejściu firm do współpracy z NGO

c) Komunikowanie się za pomocą różnych języków (język biznesu - język NGO)

d) Brak wiedzy o sobie nawzajem

e) Inne (jakie?.........)

f) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

20. Jaką formę miała nawiązana współpraca? Proszę, aby przy każdej wymienionej formie

współpracy odpowiedział/a Pan/Pani „tak” jeżeli taka forma wystąpiła lub „nie”, gdy nie

realizowano tego typu działań.

a) Otrzymaliśmy środki finansowe

Tak Nie

b) Otrzymaliśmy pomoc rzeczową

Tak Nie

c) Udostępniono nam sprzęt, lokal itp.

Tak Nie

d) Otrzymaliśmy wsparcie merytoryczne (szkolenia, doradztwo)

Tak Nie

e) Pracownicy przedsiębiorstwa byli wolontariuszami w organizacji

Tak Nie

f) Wspólnie z przedsiębiorstwem realizowaliśmy projekt

Tak Nie

g) Organizacja świadczyła usługi na rzecz rozwoju firmy (szkolenia, doradztwo)

Tak Nie

h) Pracowaliśmy jako podwykonawca firmy

Tak Nie

21. Jakie działania Pana/Pani organizacja zaproponowała przedsiębiorstwu w ramach

nawiązanej współpracy? Proszę, aby przy każdym wymienionym działaniu, odpowiedział/a

Pan/Pani „tak” lub „nie”.

a) Promocja firmy / marki / produktu

Tak Nie

b) Przeprowadzanie szkoleń dla pracowników

Tak Nie

c) Możliwość realizacji wolontariatu pracowniczego w organizacji


144 | S t r o n a

Tak Nie

d) Dostarczanie usług związanych z profilem organizacji (przy zaznaczeniu odpowiedzi „tak”

przejście do pytania 23)

Tak Nie

e) Pomoc w tworzeniu polityki środowiskowej

Tak Nie

f) Wsparcie przy analizie potrzeb interesariuszy firmy

Tak Nie

g) Nic, działanie przedsiębiorstwa odbyło się na zasadach filantropii

Tak Nie

22. Czy w trakcie współpracy lub po jej zakończeniu informowali Państwo przedsiębiorstwa na

temat efektów nawiązanej współpracy? (jedna odpowiedź)

a) Zawsze

b) Często

c) Czasami

d) Rzadko

e) Nigdy

23. Czy w trakcie nawiązywania/inicjowania współpracy z przedsiębiorstwami pojawiały się

jakieś problemy/trudności? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Tak (jakie?...................................)

b) Nie

c) Nie wiem/ trudno powiedzieć (nie czytać)

24. Co Pana/Pani zdaniem można by zrobić by wyeliminować napotykane trudności na etapie

nawiązywania/inicjowania współpracy?

(pytanie otwarte)

25. Czy na etapie właściwej współpracy (jej przebiegu) z przedsiębiorstwami pojawiały się

jakieś problemy/trudności?

a) Tak (jakie?...................................)

b) Nie



właściwej współpracy?

(pytanie otwarte)

27. Czy na etapie końcowym współpracy z przedsiębiorstwami pojawiały się jakieś

problemy/trudności?

(jedna odpowiedź)


145 | S t r o n a

a) Tak (jakie?...................................)

b) Nie



końcowym współpracy?

(pytanie otwarte)

29. Czy są Państwo zadowoleni z prowadzonej współpracy z biznesem?

a. Zdecydowanie tak

b. Raczej tak

c. Raczej nie

d. Zdecydowanie nie

e. Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

30. Jak ocenia Pan/Pani wpływ nawiązywanej współpracy na bieżącą działalność organizacji?

a. Zdecydowanie pozytywnie

b. Raczej pozytywnie

c. Neutralnie

d. Raczej negatywnie

e. Zdecydowanie negatywnie (nie czytać)

31. Jakie główne korzyści Pana/Pani zdaniem przyniosło organizacji pozarządowej współpraca

z biznesem?

a) Zdobycie środków finansowych na realizację celów organizacji

b) Zdobywanie nowych kompetencji i umiejętności

c) Poprawa wizerunku organizacji wśród przedsiębiorców

d) Poprawa wizerunku organizacji wśród społeczności lokalnej

e) Generowanie innowacyjnych rozwiązań

f) Profesjonalizacja i doskonalenie działań

g) Zachęcanie firm do poprawy jakości podejmowanych działań w zakresie społecznym i

środowiskowym

h) Inne (jakie?.................................)

i) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

32. Jak ocenia Pan/Pani nastawienie przedsiębiorstw do współpracy z organizacjami?

a) Zdecydowanie pozytywnie

b) Raczej pozytywnie

c) Neutralnie

d) Raczej negatywnie

e) Zdecydowanie negatywnie

33. Czy Państwa organizacja zainteresowana podjęciem/kontynuacją współpracy z biznesem?

a. Tak, na zasadzie trwałej współpracy (=> METRYCZKA)

b. Tak, na zasadzie jednorazowych działań (=> pyt. 36)

c. Nie (=> pyt. 37)


146 | S t r o n a

d. Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać) (=> METRYCZKA)

Proszę podać formę prawną Pana/Pani organizacji:

a. Stowarzyszenie

b. Fundacja

c. Organizacja kościelna

d. Spółdzielnia socjalna

e. Inna (jaka?......................................)

f. Nie wiem/trudno powiedzieć

Czy Pana/Pani organizacja posiada status organizacji pożytku publicznego uprawnionej do

otrzymywania 1% z podatku dochodowego od osób fizycznych?

a. Tak

b. Nie

c. Nie wiem/trudno powiedzieć

Proszę podać szacunkową liczbę osób pracujących na stałe w Pana/Pani organizacji.

a. 1 osoba

b. 2 – 4 osoby

c. 5 – 9 osób

d. 10 – 19 osób

e. 20 osób i więcej

f. Nie posiadamy stałych pracowników

Proszę podać główny obszar działalności organizacji:

a. Pomoc społeczna

b. Kultura i sztuka

c. Ekologia

d. Sport, turystyka

e. Edukacja i wychowanie

f. Osoby niepełnosprawne

g. Inny (jaki?.......................................)

h. Nie wiem/trudno powiedzieć

Proszę podać nazwy firm, z którymi organizacja nawiązała współpracę.

Pytanie otwarte

Województwo, w którym znajduje się siedziba przedsiębiorstwa:

Do uzupełnienia przez ankietera (nie czytamy tego pytania respondentom)

a) Dolnośląskie

b) Kujawsko-pomorskie

c) Lubelskie

d) Lubuskie

e) Łódzkie

f) Małopolskie

g) Mazowieckie

h) Opolskie

i) Podkarpackie

j) Podlaskie


147 | S t r o n a

k) Pomorskie

l) Śląskie

m) Świętokrzyskie

n) Warmińsko-mazurskie

o) Wielkopolskie

p) Zachodniopomorskie

2. CATI – PRZEDSIĘBIORCY

1. Z jakimi działaniami realizowanymi przez firmy kojarzy się Panu/Pani społeczna

odpowiedzialność biznesu?


k) Prowadzenie firmy zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju – uwzględniając

interesy społeczne

l) Dbanie o relacje ze wszystkimi interesariuszami firmy (pracownikami, dostawcami,

klientami itd.)

m) Wspieranie działań na rzecz ochrony środowiska

n) Działalność charytatywna

o) Przestrzeganie norm etycznych w prowadzeniu biznesu

p) Zachęcanie pracowników do udziału w wolontariacie pracowniczym

q) Przestrzeganie istniejących przepisów prawa

r) Dbanie o dobre relacje z pracownikami

s) Dbanie o dobre relacje z klientami

t) Inne (jakie?............................................)

2. Czy przed udziałem w projekcie było Panu/Pani znane pojęcie społecznej

odpowiedzialności biznesu?


a) Tak

b) Nie

3. Jak ocenia Pan/Pani swoją wiedzę na temat poszczególnych elementów związanych z

prowadzeniem dialogu i współpracy z organizacjami pozarządowymi? (pytania

jednokrotnego wyboru)

Jak ocenia Pan/Pani swoją wiedzę w zakresie:

a. Identyfikowania potrzeb organizacji pozarządowych

0 1 2 3 4 5

b. Prowadzenia dialogu z organizacjami pozarządowymi

0 1 2 3 4 5

c. Inicjowania współpracy z organizacjami pozarządowymi

0 1 2 3 4 5

d. Form wsparcia, które przedsiębiorstwa mogą zaoferować organizacjom pozarządowym

0 1 2 3 4 5

e. Form wsparcia, które organizacje pozarządowe mogą zaoferować przedsiębiorstwom

0 1 2 3 4 5

f. Korzyści, jakie może przynieść firmie współpraca z organizacjami pozarządowymi

0 1 2 3 4 5


148 | S t r o n a

4. Czy ogólnie rzecz biorąc udział w projekcie przyczynił się do zwiększenia Pana/Pani

dotychczasowej wiedzy z zakresu prowadzenia dialogu i współpracy z organizacjami

pozarządowymi?

(pytanie jednokrotnego wyboru) f) Zdecydowanie tak

g) Raczej tak

h) Raczej nie

i) Zdecydowanie nie

j) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

5. Pana/Pani firma realizuję, lub realizowała w ciągu ostatnich 2 lat, jakiekolwiek działania

z zakresu CSR?


a) Tak

b) Nie, ale planujemy realizować działania z zakresu CSR (=> pyt. 10)

c) Nie i nie planujemy wdrażać działań z zakresu CSR (=> pyt. 16)

6. Z jakich narzędzi korzystają, korzystali Państwo w celu realizacji działań z zakresu

CSR?

(pytanie wielokrotnego wyboru) a) Kampanie społeczne

b) Marketing zaangażowany społecznie

c) Programy etyczne dla pracowników

d) Wolontariat pracowniczy

e) Eko-znakowanie, znakowanie społeczne

f) Systemy zarządzania

g) Raporty społeczne

h) Inwestycje społecznie odpowiedzialne

i) Zrównoważone zarządzanie łańcuchem dostaw

j) Inwestycje w ekologię

k) Nadzór korporacyjny

l) Inne (jakie? …….)

m) Nie wiem/Trudno powiedzieć (nie czytać)

7. W które z następujących obszarów wpisują się działania CSR realizowane przez

Pana/Pani firmę?


a) Biznes a społeczeństwo

b) Biznes a rynek

c) Biznes a środowisko

d) Biznes a miejsce pracy

e) Inny obszar (jakie? …….)

8. Czy w Pana/Pani firmie informuje się pracowników na temat podejmowanych przez

Państwa firmę działań z zakresu CSR? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Tak

b) Nie (=> pyt. 10)


149 | S t r o n a

c) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać) (=> pyt. 10)

9. W jaki sposób informują Państwo swoich pracowników na temat działań z zakresu

CSR?


a) Wewnętrzna sieć firmy (np. strony internetowe/serwer do których mają dostęp tylko

pracownicy firmy)

b) Poczta e-mail

c) Strona internetowa firmy

d) Spotkania z pracownikami

e) Wewnętrzne biuletyny, broszury

f) Plakaty

g) Inaczej (jak?..................................)

h) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

10. Czy w Pana/Pani firmie utworzono osobne stanowisko/jednostkę organizacyjną dla

działań z zakresu CSR?

a) Tak

b) Nie (=> pyt. 12)

11. Czy utworzenie tego stanowiska/jednostki było w jakikolwiek sposób spowodowane

(zainicjowane) udziałem w projekcie? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Tak

b) Nie, stanowisko utworzono przed udziałem w projekcie lub z przyczyn nie zależnych

od projektu Nie (=> pyt. 13)

c) Nie wiem/ Trudno powiedzieć (nie czytać) Nie (=> pyt. 13)

12. W którym miejscu struktury organizacyjnej Pana/Pani firmy umieszczona jest

odpowiedzialność za wdrażanie działań z zakresu CSR? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Zarząd / dyrektor generalny

b) Dział CSR

c) Dział marketingu

d) Dział PR

e) Dział HR

f) Dział komunikacji

g) Fundacja korporacyjna

h) Przedsiębiorstwo zleca wdrażanie działań z zakresu CSR na zewnątrz

i) Inne (jakie?..............................................)

j) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

13. Czy Pana/Pani firma posiadała opracowaną strategie, lub jest w trakcie jej

opracowywania strategii społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR)? (pytanie


a) Tak, posiadamy już pełni opracowaną strategie CSR

b) Tak, jesteśmy w trakcie opracowywania strategii CSR

c) Nie, ale zamierzamy opracować taką strategie w przyszłości (=> pyt. 16)


150 | S t r o n a

d) Nie i nie zamierzamy opracowywać strategii w najbliższej przyszłości (=> pyt. 16)

e) Nie wiem/ trudno powiedzieć (nie czytać) (=> pyt. 16)

14. Czy decyzja o opracowaniu strategii CSR w Pana/Pani firmie miała jakikolwiek związek

z udziałem Państwa firmy w projekcie?


f) Zdecydowanie tak

g) Raczej tak

h) Raczej nie

i) Zdecydowanie nie

j) Nie wiem/Trudno powiedzieć (nie czytać)

15. Proszę powiedzieć, które z poniższych elementów strategii CSR zostały już przez

Państwa firmę opracowane: (pytanie wielokrotnego wyboru z opcją nie wiem)

a) Analiza interesariuszy i ich oczekiwań

b) Analiza ryzyka w zakresie społecznego zaangażowania

c) zdefiniowanie zasad, celów i sposobów ich realizacji

d) przyjęcie niezbędnych rozwiązań organizacyjno-procesowych

e) Opracowaliśmy już wszystkie z tych elementów

16. Czy w trakcie trwania projektu (ostatnie 2 lata) Państwa firma podjęła lub kontynuowała

współpracęa. z organizacjami pozarządowymi?


a) Tak

b) Nie (=> pyt. 46)

17. Z jakich źródeł informacji korzystają Państwo aby zdobyć wiedzę na temat

nawiązywania i prowadzenia współpracy z organizacjami pozarządowymi?


a) Publikacje, raporty, opracowania

b) Prasa branżowa

c) Konferencje, targi, warsztaty

d) Telewizja/radio

e) Internet

f) Kontakt z organizacjami pozarządowymi

g) Żadne

h) Inne (jakie?...................................)

18. Dlaczego zdecydowali się Państwo nawiązać współpracę z organizacjami

pozarządowymi? Proszę wskazać główne powody, które skłoniły Państwa do podjęcia

współpracy:

a) Poprawa wizerunku firmy wśród pracowników

b) Poprawa wizerunku firmy wśród klientów

c) Poprawa wizerunku firmy wśród społeczności lokalnej

d) Promocja firmy

e) Chęć zdobycia przewagi konkurencyjnej

f) Ponieważ inne firmy też nawiązują współpracę

g) Z innych powodów (jakich?.......................................)


151 | S t r o n a


19. Czy nawiązana/kontynuowana współpraca miała związek z udziałem Państwa firmy w

projekcie?


k) Zdecydowanie tak

l) Raczej tak

m) Raczej nie (=> pyt. 21)

n) Zdecydowanie nie (=> pyt. 21)

o) Nie wiem/Trudno powiedzieć (nie czytać) (=> pyt. 21)

20. Proszę powiedzieć, który z elementów projektu był Pana/Pani zdaniem najbardziej

pomocy w nawiązaniu współpracy z organizacjami pozarządowymi?

(Pytanie otwarte)

21. Z czyjej inicjatywy najczęściej nawiązywano współpracę? Czy była to inicjatywa podjęta

ze strony: (Pytanie wielokrotnego wyboru, maksymalnie 3 odp.)

a) Przedsiębiorstwa

b) Organizacji pozarządowej

c) Organizacji zrzeszającej pracodawców (jakiej?.....................................)

d) Organizacji zrzeszającej przedsiębiorców (jakiej?.................................)

e) Innego podmiotu (jakiego?.......................................)

f) Nawiązana współpraca była bezpośrednim efektem uczestnictwa w projekcie

g) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

22. Z iloma organizacjami nawiązano trwałą współpracę, polegającą na wielokrotnej

współpracy z daną organizacją w ciągu 2 ostatnich lat? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) …………………….. (wpisać liczbę organizacji)

b) Współpraca miała charakter jednorazowych działań

23. Proszę wskazać główny profil działalności organizacji, z którymi nawiązywano

współpracę:


a) Pomoc społeczna

b) Kultura i sztuka

c) Ekologia

d) Sport, turystyka

e) Edukacja i wychowanie

f) Osoby niepełnosprawne

g) Inny (jaki?.......................................)


24. Jaką formę miały organizacje pozarządowe, z którymi nawiązano współpracę?


a. Fundacja

b. Stowarzyszenie

c. Świeckie organizacja społeczna


152 | S t r o n a

d. Kościelne Organizacja społeczna

e. Związek zawodowy

f. Związek pracodawców

g. Organizacje samorządów zawodowego i gospodarczego

h. Inne (jakie?)

i. Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

25. Z jakich miejscowości pochodziły organizacje, z którymi nawiązywano współpracę?


a) Z miejscowości, w której znajduje się siedziba firmy

b) Z miejscowości znajdujących się w sąsiedztwie

c) Z miejscowości niebędących w sąsiedztwie, ale z tego samego regionu

d) Z miejscowości spoza regionu


26. Jaki jest zasięg działania organizacji, z którymi nawiązywano współpracę?


a) Lokalny

b) Regionalny

c) Krajowy

d) Międzynarodowy


27. W jaki sposób identyfikują Państwo potrzeby swoich interesariuszy - organizacji III-go

sektora? (pytanie wielokrotnego wyboru)

a) Prowadziliśmy własne badania/analizy

b) Prowadziliśmy przegląd dostępnej literatury/materiałów

c) Spotykaliśmy się /kontaktowaliśmy się z organizacjami pozarządowymi

d) Organizacje samodzielnie informowały nas o swoich potrzebach

e) Prowadziliśmy stałą współpracę z organizacjami

f) Inny sposób (jaki?................................)

g) Nie identyfikowaliśmy potrzeb organizacji III-go sektora.

h) Nie wiem/Trudno powiedzieć (nie czytać)

28. Czy napotkali Państwo na problemy/bariery utrudniające identyfikację potrzeb

organizacji pozarządowych? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Tak (jakie?.....................................)

b) Nie

c) Nie dotyczy

29. Jak Pan/Pani ocenia poszczególne elementy komunikacji Państwa firmy z

organizacjami pozarządowymi?

a. Przejrzystość

0 1 2 3 4 5

b. Symetryczność

0 1 2 3 4 5


153 | S t r o n a

c. Dwukierunkowość

0 1 2 3 4 5

d. Dialog

0 1 2 3 4 5

30. Proszę powiedzieć, które z poniższych form dialogu z organizacjami pozarządowymi są

stosowane w Pana/Pani firmie: (pytanie wielokrotnego wyboru z opcją nie wiem)

a) Wypracowanie zasad podejmowania współpracy pomiędzy firmami a NGO w formie

dedykowanego podręcznika

b) Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za kontakt z drugą stroną (w firmach i

organizacjach pozarządowych)

c) Kodeks Postępowania w NGO

d) Promocja ekspertów – członków NGO

e) Strategia w NGO

f) Staże wzajemne

g) Forum Dialogu NGO–Biznes

h) Stworzenie sieci NGO

i) Warsztaty edukacyjne

j) Platforma NGO–Biznes

k) Certyfikacja NGO

31. Jaki są Pana/Pani zdaniem główne problemy w prowadzeniu dialogu z organizacjami

pozarządowymi?

g) Brak przyjętej strategii współpracy ze strony organizacji pozarządowych

h) Brak profesjonalizmu ze strony organizacji pozarządowych

i) Komunikowanie się za pomocą różnych języków (język biznesu - język NGO)

j) Brak wiedzy o sobie nawzajem

k) Inne (jakie?.........)

l) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)

31. Jaką formę miała nawiązana współpraca? Proszę, aby przy każdej wymienionej formie

współpracy odpowiedział/a Pan/Pani „tak” jeżeli taka forma wystąpiła lub „nie”, gdy nie

realizowano tego typu działań.

a) Przekazaliśmy środki finansowe dla organizacji

Tak Nie

b) Przekazaliśmy pomoc rzeczową dla organizacji

Tak Nie

c) Udostępniliśmy organizacji sprzęt, lokal itp.

Tak Nie

d) Udzieliliśmy organizacji wsparcia merytorycznego (szkolenia, doradztwo)

Tak Nie

e) Pracownicy przedsiębiorstwa byli wolontariuszami w organizacji

Tak Nie

f) Wspólnie z organizacją realizowaliśmy projekt

Tak Nie

g) Organizacja świadczyła usługi na rzecz rozwoju firmy (wsparcie merytoryczne, szkolenia,

doradztwo)


154 | S t r o n a

Tak Nie

h) Organizacja była podwykonawcą firmy

Tak Nie

32. Jakie działania były proponowane przez organizacje pozarządowe w ramach nawiązanej

współpracy? Proszę, aby przy każdym wymienionym działaniu, odpowiedział/a

Pan/Pani „tak” lub „nie”.

a) Promocja firmy / marki / produktu

Tak Nie

b) Przeprowadzanie szkoleń dla pracowników

Tak Nie

c) Możliwość realizacji wolontariatu pracowniczego

Tak Nie

d) Dostarczanie usług związanych z profilem organizacji (przy zaznaczeniu odpowiedzi „tak”

przejście do pytania 34)

Tak Nie

e) Pomoc w tworzeniu polityki środowiskowej

Tak Nie

f) Wsparcie przy analizie potrzeb interesariuszy firmy

Tak Nie

g) Nic, było to działanie na zasadach filantropii

Tak Nie

33. Czy w trakcie współpracy lub po jej zakończeniu pozyskiwali Państwo informacje od

organizacji na temat efektów nawiązanej współpracy? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Zawsze

b) Często

c) Czasami

d) Rzadko

e) Nigdy

34. Czy w trakcie współpracy lub po jej zakończeniu organizacje samodzielnie

przekazywały Państwu informacje na temat efektów nawiązanej współpracy? (pytanie


a) Zawsze

b) Często

c) Czasami

d) Rzadko

e) Nigdy (nie czytać)

35. Czy w trakcie nawiązywania/inicjowania współpracy z przedsiębiorstwami pojawiały się

jakieś problemy/trudności? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Tak (jakie?...................................)

b) Nie =>39


36. Co Pana/Pani zdaniem można by zrobić by wyeliminować napotykane trudności na

etapie nawiązywania/inicjowania współpracy?


155 | S t r o n a

(pytanie otwarte)

37. Czy na etapie właściwej współpracy (jej przebiegu) z przedsiębiorstwami pojawiały się

jakieś problemy/trudności?

d) Tak (jakie?...................................)

e) Nie => 41

f) Nie wiem/ trudno powiedzieć (nie czytać)


etapie właściwej współpracy?

(pytanie otwarte)

39. Czy na etapie końcowym współpracy z przedsiębiorstwami pojawiały się jakieś

problemy/trudności?

(jedna odpowiedź)

d) Tak (jakie?...................................)

e) Nie =>43

f) Nie wiem/ trudno powiedzieć (nie czytać)


etapie końcowym współpracy?

(pytanie otwarte)

41. Podsumowując czy, ogólnie rzecz biorąc, są Państwo zadowoleni ze współpracy z

organizacjami pozarządowymi? (pytanie jednokrotnego wyboru)

a) Zdecydowanie tak

b) Raczej tak

c) Raczej nie (=> pyt. 46)

d) Zdecydowanie nie (=> pyt. 46)

e) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać) (=> pyt. 46)

42. Jakie korzyści Pana/Pani zdaniem przyniosło firmie nawiązanie współpracy z


(pytanie wielokrotnego wyboru) => 46

a) Poprawa wizerunku firmy wśród pracowników

b) Poprawa wizerunku firmy wśród klientów

c) Poprawa wizerunku firmy wśród społeczności lokalnej

d) Promocja firmy

e) Zdobycie przewagi konkurencyjnej

f) Zwiększenie zainteresowania firmą wśród potencjalnych inwestorów

g) Wzrost motywacji wśród pracowników

h) Możliwość pozyskania nowych pracowników

i) Poszerzenie rynku zbytu i pozyskanie nowych klientów

j) Zaszczepienie nowych pomysłów w firmie

k) Inne (jakie?............................)

l) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać)


156 | S t r o n a

43. Proszę wskazać powody, dla których nie podejmowali Państwo współpracy z

organizacjami pozarządowymi. (pytanie wielokrotnego wyboru)

a) Nie braliśmy pod uwagę możliwości współpracy z organizacją pozarządową

b) Nie posiadaliśmy wystarczającej wiedzy w jaki sposób nawiązać współpracę z organizacją

c) Nie spotkaliśmy się z inicjatywą ze strony organizacji pozarządowych

d) Nie znaleźliśmy organizacji chętnej do nawiązania współpracy

e) Brak przygotowania ze strony organizacji pozarządowych w trakcie składania oferty do

współpracy

f) Słaba jakość oferty ze strony organizacji pozarządowych

g) Nie dostrzegaliśmy korzyści wynikających z nawiązywania współpracy

h) okoliczności związane ze spowolnieniem gospodarczym spowodowały, że

zrezygnowaliśmy ze współpracy

i) Inne (jakie?..............................................)

j) Nie wiem/trudno powiedzieć

44. Czy Państwa firma jest zainteresowana podjęciem/kontynuacją współpracy z


a) Tak, na zasadzie trwałej współpracy z organizacjami pozarządowymi (=> METRYCZKA)

b) Tak, na zasadzie jednorazowych działań

c) Nie (=> pyt. 48)

d) Nie wiem/trudno powiedzieć (nie czytać) (=> METRYCZKA)

45. Proszę krótko powiedzieć, dlaczego są Państwo zainteresowani podjęciem

jednorazowych działań zamiast nawiązaniem trwałej współpracy?

(pytanie otwarte)

46. Proszę krótko powiedzieć, dlaczego nie są Państwo zainteresowani

podjęciem/kontynuowaniem współpracy z organizacjami?

(pytanie otwarte)

Proszę podać nazwę zajmowanego stanowiska:

(Pytanie otwarte)

Proszę wskazać wielkość przedsiębiorstwa:

a) Poniżej 10 pracowników

b) Od 10 do 49 pracowników

c) Od 50 do 249 pracowników

d) 250 i więcej

W jakim dziale gospodarki działa Państwa firma:

a) Handel

b) Usługi

c) Przemysł

d) Inne, jakie?......................

Proszę wskazać na obszar działania przedsiębiorstwa:

a) Lokalny


157 | S t r o n a

b) Regionalny

c) Krajowy

d) Międzynarodowy

Jaką formę prawną ma Pana/Pani przedsiębiorstwo?

a) Spółka z o.o.

b) Spółka akcyjna

c) Spółka osobowa

d) Jednoosobowa działalność gospodarcza

e) Inna (jaka?............................)

f) Nie wiem/trudno powiedzieć

Czy Pana/Pani firma jest oddziałem firmy zagranicznej?

a) Tak

b) Nie

c) Nie wiem/trudno powiedzieć

Czy Pana/Pani firma jest członkiem organizacji zrzeszającej pracodawców?

a) Tak (jakiej?.................................)

b) Nie


Czy Pana/Pani firma jest członkiem organizacji branżowej zrzeszającej przedsiębiorstwa?

a) Tak (jakiej?...................................)

b) Nie


Niniejsze badanie obejmuje także przeprowadzenie wywiadów wśród organizacji

pozarządowych, dlatego jeżeli udało się Państwu nawiązać współpracę z organizacjami

pozarządowymi, to proszę podać nazwę tej organizacji.

(Pytanie otwarte)

Proszę również, o podanie kontaktu do osoby pracującej w organizacji, która była

odpowiedzialna za współpracę.

(Pytanie otwarte)

Województwo, w którym znajduje się siedziba przedsiębiorstwa:

Do uzupełnienia przez ankietera (nie czytamy tego pytania respondentom)

a) Dolnośląskie

b) Kujawsko-pomorskie

c) Lubelskie

d) Lubuskie

e) Łódzkie


158 | S t r o n a

f) Małopolskie

g) Mazowieckie

h) Opolskie

i) Podkarpackie

j) Podlaskie

k) Pomorskie

l) Śląskie

m) Świętokrzyskie

n) Warmińsko-mazurskie

o) Wielkopolskie

p) Zachodniopomorskie

3. IDI – NGO

1. Proszę opowiedzieć jak rozumie Pan/Pani pojęcie społecznej odpowiedzialności biznesu.

- Z jakimi działaniami realizowanymi przez firmy kojarzy się Panu/Pani to pojęcie?

- Czy w wyniku udziału w projekcie Pana/Pani postrzeganie tego zagadnienia zmieniło się

istotnie?

2. Jak po udziale w warsztatach ocenia Pan/Pani swoją wiedzę na temat prowadzenia

współpracy z biznesem ?

- Informowania przedsiębiorstw na temat potrzeb organizacji

- Inicjowania współpracy z przedsiębiorstwami

- Przygotowywania oferty współpracy dla przedsiębiorstw

- Form wsparcia, które przedsiębiorstwa mogą zaoferować organizacjom pozarządowym

- Form wsparcia, które organizacje pozarządowe mogą zaoferować przedsiębiorstwom

- Korzyści, jakie może przynieść przedsiębiorstwu współpraca z organizacjami

- Korzyści, jakie może przynieść organizacji współpraca z przedsiębiorstwami

4. Czy Pana/Pani organizacja posiada opracowaną strategię współpracy z biznesem?

- Jeżeli tak, to kiedy powstała? Co się w niej zawiera? W jaki sposób ją

opracowywano?

2. Czy w Pana/Pani organizacji jest wyznaczona osoba odpowiedzialna za współpracę z

biznesem?

- Jeśli jest wyznaczona taka osoba, to od kiedy pracuje ona w takim charakterze?

- Czy pracownicy Pana/Pani organizacji brali udział w szkoleniach, kursach,

warsztatach z zakresu współpracy NGO z firmami? Jeżeli tak, to kto organizował te

szkolenia, jakich zagadnień dotyczyły itd.? Kiedy to było?

- Czy uważa Pan/Pani, że posiadają Państwo wystarczającą wiedzę, aby skutecznie

nawiązywać współpracę z firmami? Czy stan Państwa wiedzy na ten temat zmienił się

w ostatnich dwóch latach?


159 | S t r o n a

3. W jaki sposób przygotowują Państwo ofertę współpracy dla firm? Proszę opowiedzieć

o poszczególnych etapach składających się na przygotowywanie takiej oferty.

- Czy te sposoby zmieniły się w ostatnich dwóch lat? Jeśli tak, to pod wpływem czego?

- Czy taki sposób przygotowywania oferty uważa Pan/Pani za skuteczny?

- Czy należałoby coś poprawić w aktualnym sposobie przygotowywania oferty? Jeżeli

tak, to co?

4. Czy Pana/Pani organizacja nawiązuje/ utrzymuje dialog z biznesem?

- Jeżeli tak, to od jakiego czasu Państwo prowadzą ten dialog? W jaki sposób się on

odbywa? Jak ocenia Pan/i przebieg/jakość dialogu z biznesem?

- Jeżeli nie, to dlaczego? Co zadecydowało o braku, zaniechaniu dialogu z Biznesem?

3. Jaki są główne problemy Pana/Pani zdaniem w poradzeniu dialogu z biznesem?

Pomocniczo: o Brak przyjętej strategii współpracy ze strony organizacji pozarządowych

o Brak profesjonalizmu ze strony organizacji pozarządowych

o Komunikowanie się za pomocą różnych języków (język biznesu - język NGO)

o Brak wiedzy o sobie nawzajem

5. Czy w ciągu ostatnich 2 lat Pana/Pani organizacja współpracowała/współpracuje z

firmami?

- Jeżeli tak:

o Dlaczego zdecydowali się Państwo na nawiązanie współpracy?

o Czy nawiązana współpraca miała w jakikolwiek stopniu związek z Państwa

uczestnictwem w projekcie? Jeżeli tak to w jakim?

o Które działania realizowane w projekcie były najbardziej pomocne przy

nawiązywaniu współpracy?

- Jeżeli nie, to proszę opowiedzieć dlaczego nie podejmowano w tym czasie

współpracy z firmami? Czy kiedykolwiek rozważano nawiązanie takiej współpracy?

6. Z jakimi firmami nawiązali, utrzymują Państwo współpracę? Jakimi kryteriami kierują

się Państwo przy wyborze firm, do których składają Państwo ofertę współpracy?

- Od jak dawna Państwo współpracują z tymi firmami?

- Czy w ciągu ostatnich dwóch lat liczba ta się zmieniała? Jeśli tak to dlaczego?

- Czy w ciągu ostatnich dwóch lat firmy te się zmieniały? Jeśli tak, to dlaczego?

7. Proszę opowiedzieć o swoich doświadczeniach związanych ze współpracą z firmami:

- Jaką formę miała/ma nawiązana współpraca? Dlaczego zdecydowano się na wybór

takiej formy współpracy?

- Jeśli współpracę nawiązano później niż pół roku temu, to dlaczego do tamtej pory ona

nie istniała?

- W jakim obszarze prowadzą/ili Państwo współpracę?

- W jaki sposób przebiega/ła komunikacja pomiędzy Pana/Pani organizacją a firmą?

Czy są/były wyznaczone do tego specjalne osoby? Czy zdarzały się problemy w

komunikacji?

- Dlaczego zdecydowali się Państwo na podjęcie współpracy z biznesem?

- Jaki sposób współpracy z firmami preferuje Pana/Pani organizacja?


160 | S t r o n a

8. Czy natrafiali Państwo na jakieś problemy/trudności:

- podczas inicjowania współpracy?

- podczas trwania współpracy?

- na etapie końcowym współpracy?

- Z czego one wynikały? W jaki sposób można im przeciwdziałać?

9. Jakie korzyści przyniosła organizacji współpraca biznesem?

10. Czy są Państwo zadowoleni z nawiązanej współpracy?

- Jakie elementy/rozwiązania warto powtórzyć, a czego zabrakło?

11. Jakie efekty przyniosła nawiązana współpraca?

- Czy są Państwo zadowoleni z wypracowanych efektów? Jakie elementy/rozwiązania warto

powtórzyć, a czego zabrakło?

9. Czy są Państwo zainteresowani podjęciem/kontynuowaniem współpracy

z przedsiębiorstwami?

- Jeżeli tak, to jakimi formami/obszarem współpracy są Państwo zainteresowani?

Z czego to wynika? Czy są Państwo zainteresowani podjęciem trwałej współpracy czy

tylko realizacją jednorazowych działań? Dlaczego?

- Jeżeli nie, to dlaczego? Jakie czynniki miały wpływ na podjęcie takiej decyzji?

10. Jakiego przygotowania oczekują Państwo od firm, z którymi chcą Państwo nawiązać

współpracę?

- Czy obecnie, Pana/Pani zdaniem firmy posiadają wiedzę i umiejętności niezbędne do

nawiązywania współpracy z organizacjami? Czego im brakuje w tym zakresie? Czy to

się zmieniło w ciągu ostatnich dwóch lat?

4. IDI – PRZEDSIĘBIORCY

1. Proszę opowiedzieć jak rozumie Pan/Pani pojęcie społecznej odpowiedzialności biznesu.

- Z jakimi działaniami realizowanymi przez firmy kojarzy się Panu/Pani to pojęcie?

- Czy w wyniku udziału w projekcie Pana/Pani postrzeganie tego zagadnienia zmieniło się

istotnie?

2. Jak po udziale w warsztatach ocenia Pan/Pani swoją wiedzę na temat prowadzenia dialogu i

współpracy z organizacjami pozarządowymi?

• Identyfikowania potrzeb organizacji pozarządowych

• Prowadzenia dialogu z organizacjami pozarządowymi

• Inicjowania współpracy z organizacjami pozarządowymi

• Form wsparcia, które przedsiębiorstwa mogą zaoferować organizacjom

pozarządowym

• Form wsparcia, które organizacje pozarządowe mogą zaoferować

przedsiębiorstwom


161 | S t r o n a

• Korzyści, jakie może przynieść firmie współpraca z organizacjami pozarządowymi

5. Czy Pana/Pani firma podejmuje lub podejmowała w ciągu ostatnich dwóch lat

jakiekolwiek działania z zakresu CSR?

- Jeżeli tak, to jakie to są działania? Od jakiego czasu się Państwo tym interesują? Co skłoniło

Państwa, aby podejmować takie działania?

- Jeżeli nie, to dlaczego? Czy myśleli Państwo o tym, aby realizować działania z zakresu CSR?

6. Czy pracownicy Państwa firmy są informowani na temat podejmowanych przez firmę

działań z zakresu CSR?

- Jeżeli tak, to w jaki sposób przebiega komunikacja z pracownikami w tym zakresie? Co

należałoby zmienić w tym sposobie komunikacji? Od jakiego czasu takie działania są

podejmowane?

- Czy pracownicy Państwa firmy wychodzą z inicjatywą do realizowania działań z zakresu

CSR?

7. W jakie obszar wpisują się działania CSR realizowane przez Pana/Pani firmę?

(np. biznes a społeczeństwo, biznes a rynek, biznes a środowisko, biznes a miejsce pracy)

8. Czy Pana/Pani firma posiada opracowaną strategię CSR?

- Jeżeli tak, to proszę powiedzieć od kiedy?

- W jaki sposób opracowywano strategię? Co się zawiera w opracowanej strategii? Kto

uczestniczył w przygotowywaniu strategii? Itd.

- Jeżeli nie, to dlaczego? Czy myśleli Państwo o tym, aby przygotować taką strategię?

- Jak ważne, Pana/Pani zdaniem, dla firmy jest posiadanie strategii CSR? Jakie korzyści może

przynieść firmie opracowanie strategii?

9. Czy Pana/Pani firma prowadzi dialog z organizacjami pozarządowymi?

- Jeżeli tak, to od jakiego czasu Państwo prowadzą ten dialog? W jaki sposób?

- Jeżeli nie, to dlaczego? Co zadecydowało o niepodjęciu, zaniechaniu dialogu z

NGO?

10. Jaki są główne problemy Pana/Pani zdaniem w poradzeniu dialogu z organizacjami

pozarządowymi?

Pomocniczo:

o Brak przyjętej strategii współpracy ze strony organizacji pozarządowych

o Brak profesjonalizmu ze strony organizacji pozarządowych

o Komunikowanie się za pomocą różnych języków (język biznesu - język NGO)

o Brak wiedzy o sobie nawzajem

11. Czy w Pana/Pani instytucji identyfikowane są potrzeby organizacji, a także możliwe

pola/obszary, na których może dokonywać się współpraca z organizacjami

pozarządowymi?

- Jeżeli tak, to w jaki sposób identyfikowane są potrzeby organizacji pozarządowych?

- Czy natrafiają Państwo tutaj na jakieś problemy/trudności? Od jak dawna Państwo

prowadzą tego typu działania?

- Jeżeli nie, to dlaczego?


162 | S t r o n a

12. Czy Pana/Pani firma współpracowała/współpracuje z organizacjami pozarządowymi?

- Jeżeli tak:

o Dlaczego zdecydowali się Państwo na nawiązanie współpracy?

o Czy nawiązana współpraca miała w jakikolwiek stopniu związek z Państwa

uczestnictwem w projekcie? Jeżeli tak to w jakim?

o Które działania realizowane w projekcie były najbardziej pomocne przy

nawiązywaniu współpracy?

o Z jakich źródeł czerpią, czerpali Państwo informacje na temat sposobów

nawiązywania i prowadzenia współpracy z organizacjami pozarządowymi?

- Jeżeli nie, to proszę opowiedzieć dlaczego nie podejmowano współpracy z

organizacjami? Czy kiedykolwiek rozważano nawiązanie takiej współpracy?

13. Od jak dawna Państwo współpracują z tymi organizacjami?

- Czy w ciągu ostatnich dwóch lat liczba ta się zmieniała? Jeśli tak to dlaczego?

- Czy w ciągu ostatnich dwóch lat firmy te się zmieniały? Jeśli tak, to dlaczego?

14. W jaki sposób przebiegała/przebiega ta współpraca?

- W jaki sposób przebiegała komunikacja pomiędzy Pana/Pani firmą a organizacją?

Czy były wyznaczone do tego specjalne osoby? Czy zdarzały się problemy w

komunikacji?

- Z jakimi organizacjami firma współpracuje, z czyjej inicjatywy została nawiązana

współpraca?

- Jakimi kryteriami kierują się Państwo przy wyborze organizacji, z którymi decydują się

Państwo podjąć współpracę?

- Czy w celu nawiązywanie współpracy z NGO wprowadzili Państwo jakieś zmiany

strukturalne w swojej firmie? Jeżeli tak to jakie to były zmiany? Czy powołano osobne

stanowisko/jednostkę organizacyjną dla działań z zakresu CSR? Na ile zmiany te

były zainspirowane udziałem w projekcie?

15. Jaką formę miała/ma nawiązana współpraca?

- Dlaczego zdecydowano się na wybór takiej formy współpracy?

- Co organizacja pozarządowa zaproponowała Państwu w ramach nawiązanej

współpracy?

16. Czy w trakcie współpracy (inicjowania, właściwego przebiegu i na etapie końcowym)

natrafiali Państwo na jakieś problemy/trudności?

- Jeżeli tak, to na jakie? W jaki sposób można wyeliminować powstałe problemy?

17. Jakie korzyści przyniosła firmie współpraca z organizacjami?

18. Czy są Państwo zadowoleni z nawiązanej współpracy?

- Jakie elementy/rozwiązania warto powtórzyć, a czego zabrakło?

19. Czy są Państwo zainteresowani podjęciem/kontynuowaniem współpracy z

organizacjami?

- Jeżeli tak, to jakimi formami/obszarem współpracy są Państwo zainteresowani? Z

czego to wynika?

20. Czy są Państwo zainteresowani podjęciem trwałej współpracy czy tylko realizacją

jednorazowych działań? Dlaczego?


163 | S t r o n a

- Jeżeli nie, to dlaczego? Jakie czynniki miały wpływ na podjęcie takiej decyzji?

21. Jakiego przygotowania oczekują Państwo od organizacji pozarządowych, które chcą

nawiązać z firmą współpracę?

(uwaga: chodzi np. o posiadanie przez organizacje wiedzy na temat działalności firmy,

przygotowania profilowanej oferty współpracy, zaprezentowania korzyści ze współpracy itd.)

- Czy obecnie, Pana/Pani zdaniem organizacje pozarządowe posiadają wiedzę

i umiejętności niezbędne do nawiązywania współpracy z biznesem? Czego im brakuje

w tym zakresie? Co się zmieniło w ostatnich latach?

4. SCENARIUSZ WYWIADU GRUPOWEGO (FGI)

Pytania wprowadzające:

1. W jaki sposób uczestnicy rozumieją ideę społecznie odpowiedzialnego biznesu? Jak wygląda

filozofia CSR w ich przedsiębiorstwach? Co zdaniem uczestników

2. Technika projekcyjna: skojarzenia słowne - „NGO”, „Organizacja pozarządowa” itd.

Obszar badawczy 1: Analiza zainicjowanych poprzez udział w projekcie form współpracy i dialogu

firm z organizacjami III-go sektora:

1. Wspólna wymiana doświadczeń związanych ze współpracą z NGO:

a. jakie sposoby nawiązywania i prowadzenia współpracy z organizacjami

pozarządowymi stosują przedsiębiorstwa w działalności CSR?

b. Czy wprowadzono jakieś zmiany strukturze organizacyjnej firmy w celu nawiązania i

prowadzenia współpracy z NGO?

c. W jaki sposób przebiega komunikacja pomiędzy przedsiębiorstwami a NGO podczas

nawiązanej współpracy?

d. Jak przebiegała nawiązana współpraca na etapie inicjowania współpracy, jej

prowadzenia oraz na etapie końcowym?

e. Jakie korzyści dla przedsiębiorstwa przyniosło nawiązanie współpracy z


2. Jak uczestnicy postrzegają rolę projektu w nawiązanej i prowadzonej współpracy?

a. Które działania realizowane w projekcie w największym stopniu przyczyniły się do

nawiązania i prowadzenia współpracy?

b. Jak pod względem nawiązania i prowadzenia współpracy sprawdziła się długofalowa

strategia CSR wdrażana w ramach projektu?

Obszar badawczy 2: Praca warsztatowa – wspólna identyfikacja najważniejszych barier

utrudniających firmom i organizacjom III-go sektora prowadzenie dialogu i nawiązywanie współpracy:

1. Z jakimi trudnościami spotykają się firmy i organizacje pozarządowe w trakcie prowadzenia

dialogu?

2. Z jakimi trudnościami spotykają się firmy i organizacje pozarządowe w trakcie nawiązywania

współpracy?

3. Z jakimi trudnościami spotykają się firmy i organizacje pozarządowe w trakcie właściwego

prowadzenia współpracy?


164 | S t r o n a

4. Z jakimi trudnościami spotykają się firmy i organizacje pozarządowe na etapie końcowym

współpracy?

5. W jaki sposób zdaniem uczestników można wyeliminować poszczególne trudności?

6. Wspólne stworzenie listy dobrych praktyk w zakresie nawiązywania i prowadzenia współpracy.

Obszar badawczy 3: Analiza zmian postaw grupy docelowej wobec podejmowania współpracy i

dialogu w efekcie działań prowadzonych w projekcie:

1. Czy postawa uczestników wobec nawiązywania i prowadzenia współpracy i dialogu z NGO

zmieniła się istotnie w ciągu 2 ostatnich lat?

a. Co dokładnie miało wpływ na zmianę tej postawy? Jak istotna w tym kontekście była

realizacja projektu? Czy na postawy uczestników miały wpływ czynniki niezależne–

np. spowolnienie gospodarcze?

2. Czy uczestnicy przejawiają gotowość do nawiązania trwałej współpracy z organizacjami

pozarządowymi?

a. Jakie są oczekiwanie uczestników względem tej współpracy?

b. Czego oczekują uczestnicy od organizacji pozarządowych w kontekście

nawiązywania i prowadzenia współpracy?

PODSUMOWANIE:

1. Dyskusja grupowa podsumowująca najważniejsze ustalenia wywiadu

Documents

Współpraca biznes – NGO zmiany jakości... · Ocena zmiany jakości współpracy biznesu i III-go sektora Raport końcowy z badania ... każda ze stron musi postępować zgodnie