TARNOWSKA SZKOŁA WYŻSZA

WYDZIAŁ NAUK STOSOWANYCH

W TARNOWIE

OPIS

PRAKTYK ZAWODOWYCH STUDENTÓW

TARNOWSKIEJ SZKOŁY WYŻSZEJ

I. Ogólny opis praktyk zawodowych

Praktyczne przygotowanie studentów do zawodu realizowane jest poprzez: zajęcia

metodyczne, m.in. w zakresie przedmiotów: psychologia i pedagogika oraz dydaktyk

przedmiotowych odbywających się w toku studiów, a także 160 / 210 godzin praktyki

zawodowej realizowanej w placówkach oświatowych, oświatowo-wychowawczych oraz

resocjalizacyjnych obejmujących opieką, wychowaniem i kształceniem przede wszystkim osoby niepełnosprawne oraz niedostosowane społecznie.

W drugim roku studiów (IV semestr – 40/60 godzin) oraz w trzecim roku studiów (semestr V - 60 godzin / 70 godzin) i semestr VI - 60 godzin / 80 godzin). W trakcie

odbywania praktyki studenci mają okazję do bezpośredniego poznania specyfiki funkcjonowania danej placówki, a także

dzieci i młodzieży w danym środowisku również z określoną niepełnosprawnością oraz

niedostosowanych społecznie, a także do planowani i realizowania określonych zadań

wychowawczych i dydaktycznych.

Pierwsza praktyka w drugim roku studiów realizowana jest przez studenta w wybranej

przez niego lub wskazanej przez uczelnię placówce oświatowej, oświatowo – wychowawczej,

bądź resocjalizacyjnej obejmującej opieką dzieci i młodzież także z niepełnosprawnością intelektualną i niedostosowaniem społecznym, w tym także placówki integracyjne. Podstawą zaliczenia tej praktyki jest przedłożenie stosownych dokumentów, tj.: Formularz osobowy,

Sprawozdanie z odbytej praktyki, Ocena studenta odbywającego praktykę, stanowiących

załączniki do zarządzenia dziekana WNS w Tarnowie w sprawie odbywania praktyk przez

studentów kierunku: Pedagogika specjalna.

Praktyki zawodowe w trzecim roku studiów to praktyki specjalistyczne, realizowane w placówkach oświatowych, oświatowo-wychowawczych i resocjalizacyjnych zgodnie z wybraną przez studenta specjalnością pod nadzorem opiekuna praktyki wyznaczonego przez

uczelnię. Podstawą zaliczenia tych praktyk są nie tylko dokumenty wskazane powyżej lecz

ponadto Scenariusze z przeprowadzonych hospitacji i Scenariusze z przeprowadzonych zajęć.

Wszystkie zajęcia o charakterze praktycznym (praktyki z poszczególnych metodyk, praktyka zawodowa) odbywają się w placówkach oświatowo-wychowawczych

i resocjalizacyjnych, przedszkolach i szkołach, które obejmują wychowaniem i kształceniem

dzieci i młodzież, także z niepełnosprawnością intelektualną oraz niedostosowaniem

społecznym. Zadaniem studenta będzie wykazanie się nie tylko przygotowaniem

merytorycznym, ale także kompetencjami psychopedagogicznymi i nauczycielskimi (w przypadku specjalności nauczycielskiej) do pracy z tymi podopiecznymi.

II. Ogólny program praktyk zawodowych Studenckie praktyki przewidziane w planach studiów Wydziału Nauk Stosowanych w

Tarnowie są zgodne ze standardami kształcenia dla kierunku i stanowią integralną część

owych planów i odbywają się w powiązaniu z przedmiotami metodycznymi poszczególnych

specjalności. Praktykom przypisane są punkty ECTS zgodnie ze standardami kształcenia dla

kierunku.

1. Blok zajęć praktycznych składa się z następujących części:

1) Poznanie struktury organizacyjnej i zasad funkcjonowania placówek

obejmujących opieką, wychowaniem i kształceniem także osoby niepełnosprawne

intelektualnie, bądź niedostosowane społecznie.

2) Ćwiczenie umiejętności praktycznych niezbędnych do realizacji celów oraz zadań

rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, bądź niedostosowanych społecznie

(obserwacja, asystowanie, prowadzenie zajęć, planowanie i ich omawianie).

3) Praktyczne zapoznanie się z metodami i formami pracy z dziećmi i uczniami

także z niepełnosprawnością intelektualną lekkiego i głębszego stopnia, bądź z

niedostosowaniem społecznym. Ćwiczenie poznanych od strony teoretycznej

umiejętności warsztatowych, w tym terapia przez sztukę, drama itp.), prowadzenie

zajęć przez studentów.

2. Celem praktyk zawodowych jest:

1) Zapoznanie z zasadami i organizacją pracy placówek oświatowych, oświatowo-

wychowawczych, specjalnych, bądź resocjalizacyjnych przeznaczonych dla osób także

niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie.

2) Zapoznanie z zasadami diagnozy i przyjmowania podopiecznych do poszczególnych

typów placówek.

3) Zapoznanie z zakresem czynności edukacyjno-rewalidacyjnych oraz opiekuńczo-

wychowawczo-dydaktycznych podejmowanych przez pedagogów, także specjalnych

w stosunku do podopiecznych.

4) Nabycie umiejętności w zakresie;

a) planowania, prowadzenia i dokumentowania zajęć,

b) prowadzenia obserwacji zajęć i jej dokumentowania,

c) analizy pracy nauczyciela, wychowawcy, w tym uczniów niepełnosprawnych, bądź

podopiecznych podczas wspólnego omawiania praktyk przez opiekunów

i studentów,

d) analizowania i oceny własnej pracy oraz działalności wychowanków.

5. Zapoznanie studentów z funkcjonowaniem systemu oświaty, specyfiką placówek

edukacyjnych, a także z aktualnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi zasad

funkcjonowania osób z niepełnosprawnością, bądź niedostosowanych społecznie w

określonej placówce specjalnej, resocjalizacyjnej.

6. Zapoznanie z wewnętrzną dokumentacja szkół i przedszkoli, w tym

integracyjnych, placówek specjalnych, bądź resocjalizacyjnych, w których

odbywać się będą praktyki.

7. Bezpośrednie kontakty z kadrą pedagogiczną i wychowankami tych placówek, a

także ich rodzicami.

3. Zadania studenta:

1. Aktywne uczestnictwo w życiu danej placówki, instytucji lub organizacji

i wykonywanie merytorycznych poleceń opiekuna praktyk.

2. Poznawanie form i metod pracy danej placówki, założeń formalno-organizacyjnych

oraz klimatu społecznego.

3. Samodzielne wykonywanie zadań na rzecz placówki uzgodnionych z opiekunem

praktyk.

4. Przeprowadzenie co najmniej 54 godzin zajęć/lekcji bezpośrednio

z uczniami/wychowankami w oparciu o wcześniej przygotowane i zatwierdzone przez

opiekuna konspekty – dotyczy specjalności nauczycielskiej.

Student będzie miał możliwość brania udziału we wszystkich działaniach placówki na

rzecz wychowanków. Może zwracać się do opiekuna praktyki o pomoc w przypadku

trudności na jakie napotka realizując program praktyk.

4. Obowiązki studenta

- zapoznać się z:

1) głównymi celami i zadaniami instytucji, w której odbywa praktykę oraz jej strukturą

organizacyjną,

2) obowiązkami i prawami pracowników,

3) obowiązującymi przepisami prawnymi (statutem, regulaminem obowiązującym w

danej placówce itp.),

4) sposobem dokumentowania pracy,

5) stosowanymi metodami i formami pracy merytorycznej,

6) sposobami oceny efektywności pracy wychowanka, - współdziałać z opiekunem praktyk, - pełnić rolę opiekuna-wychowawcy, nauczyciela, - właściwie analizować i interpretować sytuacje i zdarzenia pedagogiczne.

5. Organizacja praktyki:

1) Student odbywa praktyki w placówce wybranej przez siebie, bądź korzysta z rejestru

placówek wskazanych przez Uczelnię, z którymi zawarto stosowne porozumienia.

2) Dyrekcja lub szkolny opiekun praktyki umożliwią studentowi zapoznanie się z

całokształtem działalności placówki: jej statutem, programami, regulaminami, zadaniami

oraz inną dokumentacją, która określa charakter działania wychowawczo-dydaktyczno-

opiekuńczego wobec dzieci i młodzieży.

III. System kontroli i zaliczania praktyki studenckiej

1. Merytoryczny i metodyczny nadzór nad realizacją praktyki sprawuje dyrektor danej

placówki lub wyznaczony przez niego opiekun.

2. Opiekun sprawuje nadzór nad odbywającym praktykę poprzez udzielanie

metodycznych i merytorycznych rad, dba o zapewnienie studentowi odpowiednich

warunków do pracy i prowadzenia zajęć. Kontroluje przygotowanie studenta do

podejmowanych prac oraz zatwierdza konspekty zajęć, potwierdza przygotowaną

przez studenta dokumentację praktyki, prowadzi systematyczną obserwację jego zajęć.

3. Na zakończenie praktyki opiekun dokonuje indywidualnego omówienia przebiegu

praktyki ze studentem, sporządza indywidualną opinię i dokonuje pisemnej oceny jego

praktyki. Na tej podstawie oraz przedłożonych dokumentów dziekan, bądź opiekun

dokonuje jej zaliczenia. Ocenę praktyk wpisuje do indeksu, karty osiągnięć studenta

oraz protokołu

IV. Instrukcje dotyczące praktyk specjalnościowych

A. RESOCJALIZACJI I BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO

INFORMACJA WSTĘPNA

Praktyka realizowana jest w wymiarze 160 godzin w placówkach w których

realizowane są zadania opiekuńcze i wychowawcze, a także działania profilaktyczne z zakresu

niedostosowania społecznego i bezpieczeństwa publicznego. Praktyki mogą odbywać się w

placówkach opiekuńczo-wychowawczych, poradniach psychologiczno-pedagogicznych i

innych poradniach specjalistycznych, w placówkach profilaktyki społecznej, w instytucjach

wymiaru sprawiedliwości, instytucjach związanych z bezpieczeństwem publicznym. Ponadto

studenci mogą odbywać praktyki tam, gdzie prowadzona jest ciągła i stała praca pedagogiczna

i resocjalizacyjna, a więc w placówkach szkolnych przy zakładach poprawczych i zakładach

karnych, w jednostkach kurateli penitencjarnej i prewencyjnej, ośrodkach przystosowania

społecznego, instytucjach opiekuńczo-wychowawczych, w jednostkach środowiskowych i

świetlicach socjoterapeutycznych, placówkach resocjalizacyjnych, pogotowiach

opiekuńczych, instytucjach oświatowych, szkołach, poradniach i służbach socjalnych, a także

w innych instytucjach i placówkach systemu oświaty, związanymi z tą tematyką.

Praktyka składa się z trzech części: w drugim roku studenci odbywają praktyki w ilości 40 godzin. W tym czasie powinni zapoznać się z mechanizmami powstawania zaburzeń w przystosowaniu społecznym, a na ich podstawie poznać sposoby stawiania prognoz pedagogicznych i społecznych w stosunku do wychowanków.

W trzecim roku (V semestr) studenci odbywają praktyki w ilości 60 godzin. W tym

czasie zapoznają się z metodami i formami pracy stosowanymi w danej placówce, a także

poznają metody wspierania rozwoju jej wychowanków, grupowego i indywidualnego podejścia do każdego z nich, konstruowania programów profilaktycznych oraz

terapeutycznych i ich realizacji. W trzecim roku (VI semestr) studenci odbywają praktyki w ilości 60 godzin. W tym

czasie powinni praktykować samodzielne prace z osobami niedostosowanymi społecznie,

prowadzić działania profilaktyczne i prewencyjne z zakresu niedostosowania społecznego, a także samodzielnie konstruować programy profilaktyczne. Ponadto uczestniczyć w

działaniach i konstruowaniu programów dotyczących bezpieczeństwa publicznego.

CELE PRAKTYK

I. Praktyka – w drugim roku studiów (IV semestr – 40 godzi):

1. W trakcie praktyki studenci winni zapoznać się:

a) ze strukturą organizacyjną danej placówki,

b) z zadaniami realizowanymi w danej placówce, c) obowiązującymi przepisami prawa wewnętrznego (statutem, regulaminem itp., danej

placówki), d) obowiązującymi przepisami prawa powszechnego,

e) z mechanizmami powstawania zaburzeń w przystosowaniu społecznym jednostki,

f) z podstawami pracy z młodzieżą sprawiającą trudności wychowawcze, z młodzieżą przestępczą i uzależnioną,

g) z podstawami pracy z rodzinami dysfunkcjonalnymi i patologicznymi, rodzinami oczekującymi pomocy specjalistycznej, z osobami wymagającymi resocjalizacji,

h) z zagrożeniami bezpieczeństwa publicznego. 2. Skonfrontowania wiedzy teoretycznej, wyniesionej ze studiów z wiedzą zdobytą podczas

praktyki.

II. Praktyka - w trzecim roku studiów (V semestr – 60 godzin)

1. W czasie praktyki studenci powinni zapoznać się z metodami i formami:

a) pracy realizowanymi w danej placówce,

b) wspierania rozwoju wychowanków danej placówki,

c) zapewnienia bezpieczeństwa publicznego na danym terenie.

2. Prowadzić zajęcia z wychowankami danej placówki, pod kierunkiem jej pracowników.

3. Gromadzić materiał odnośnie prowadzonych działań. 4. Stosować indywidualną, grupową i rodzinną metodę pracy z jednostkami mającymi zaburzenia w przystosowaniu społecznym. 5. Poznać w praktyce metody pracy w zakresie profilaktyki pierwszorzędowej, drugorzędowej i trzeciorzędowej oraz rozróżniać różne rodzaje profilaktyki społecznej. 6. Zapoznać się z różnymi programami profilaktycznymi i terapeutycznymi oraz z ich realizacją. 7. Prowadzić działania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego.

8. Skonfrontować wiedzę teoretyczną z praktyczną.

III. Praktyka - w trzecim roku studiów (VI semestr – 60 godzin) 1. W ramach tej praktyki studenci powinni doskonalić umiejętności nabyte w poprzednich praktykach oraz łączyć praktykę z wiedzą teoretyczną. 2. Ponadto samodzielnie (pod opieką pracowników danej placówki):

a) pracować z osobami niedostosowanymi społecznie, b) prowadzić działania profilaktyczne i prewencyjne z zakresu niedostosowania

społecznego i bezpieczeństwa publicznego, c) konstruować programy profilaktyczne i prewencyjne bądź dotyczące działań

kryzysowych.

FORMY PRAKTYK

Podstawową formą praktyki jest czynne uczestniczenie w pracy danej placówki, a w szczególności:

a) praca z młodzieżą sprawiającą trudności wychowawcze,

b) z młodzieżą przestępczą i uzależnioną,

c) z rodzinami dysfunkcjonalnymi i patologicznymi,

d) rodzinami oczekującymi na pomoc specjalistyczną,

e) z osobami wymagającymi resocjalizacji, f) z różnymi osobami i instytucjami w ramach zapewnienia bezpieczeństwa publicznego

na danym terenie.

OBOWIĄZKI STUDENTA

1. Podczas praktyki student sumiennie i rzetelnie realizuje założone cele i prowadzi

dokumentację praktyk. 2. Przestrzega dyscypliny i regulaminu danej placówki.

3. Informuje swego opiekuna praktyk o działaniach realizowanych w placówce.

4. Postępuje zgodnie z deontologią zawodową.

5. Przestrzega przepisów prawa oraz regulaminu pracy danej placówki.

6. Zachowuje tajemnicę pracy.

Instrukcja dotycząca praktyki zawodowej w zakresie:

B. OLIGOFRENOPEDAGOGIKI

I EDUKACJA WCZESNOSZKOLNA

INFORMACJA WSTĘPNA

Praktyka realizowana jest w wymiarze 210 godzin w placówkach, gdzie pracuje się

z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną różnego stopnia, np.: przedszkola

specjalne, szkoły podstawowe specjalne, gimnazja specjalne, specjalne ośrodki szkolno-

wychowawcze, szkoły integracyjne, ośrodki rehabilitacyjno-rewalidacyjne, a także

w szkołach i przedszkolach ogólnodostępnych.

Praktyka składa się z trzech części: praktyki asystenckiej w drugim roku studiów – IV

semestr (60 godzin w tym 20 godzin w placówce specjalnej*, 20 godzin w przedszkolu

z oddziałem integracyjnym i 20 godzin w szkole podstawowej w klasach I-III z oddziałem

integracyjnym) lub oddziale/klasie z dzieckiem/uczniem z orzeczeniem o potrzebie

kształcenia specjalnego. W trzecim roku praktyki nauczycielskiej - V semestr – (70 godzin, w

tym 35 godzin w placówce specjalnej*, 35 godzin w przedszkolu z oddziałem integracyjnym)

i w trzecim roku studiów -VI semestr- 80 godzin, (w tym 40 godzin w placówce specjalnej*,

i 40 godzin w szkole podstawowej w klasach I-III z oddziałem integracyjnym lub w klasie

z uczniem z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego)

CELE PRAKTYK

I. Praktyka asystencka – w drugim roku studiów (IV semestr – 60 godzin tj. 20

godzin w placówkach specjalnych, 20 godzin w przedszkolach z oddziałem

integracyjnym oraz 20 godzin w szkołach podstawowych w klasach I-III

z oddziałem integracyjnym):

Zapoznanie się:

- ze strukturą organizacyjną i sposobami funkcjonowania placówek obejmujących

opieką, wychowaniem i kształceniem dzieci, a także osób z niepełnosprawnością

intelektualną,

- z przepisami prawa wewnętrznego (statutem, regulaminem, planami obowiązującym

w danej placówce itp.)

- ze specyfiką pracy Rady pedagogicznej, poprzez uczestnictwo w jej spotkaniach,

- z różnymi formami współpracy nauczycieli między sobą, z rodzicami

i specjalistami wspomagającymi rozwój uczniów,

- z potrzebami wychowawczymi wybranych środowisk,

Ponadto Student Praktykant:

- konfrontuje zdobytą wiedzę i doświadczenia z praktyką, weryfikuje własne sądy na

podstawie zebranych w czasie praktyki informacji i doświadczeń,

- rozwija pozytywny emocjonalny stosunek do placówki/instytucji edukacyjnej jako

miejsca przyszłej pracy, kształtuje postawę społecznego zaangażowania.

II. Praktyka nauczycielska - w trzecim roku studiów (V semestr – 70 godzin, tj.

35 godzin w placówkach specjalnych i 35 godzin w przedszkolach z oddziałem

integracyjnym)

W ramach tej praktyki student powinien poznać:

- ucznia/ wychowanka, jego poziom umysłowy, reakcje, stan zdrowia, warunki życia,

- sposoby realizacji treści programowych w zakresie wychowania umysłowego, społeczno -

moralnego, estetycznego i zdrowotnego,

- bazę materialną placówek, plany pracy, zadania rad pedagogicznych i dokumentację pracy

wychowawczo - dydaktycznej w placówkach,

- programy nauczania,

- indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne podopiecznych placówki,

ponadto:

- prowadzić obserwację zajęć (5 godzin w placówce specjalnej i 5 godzin w przedszkolu

z oddziałem integracyjnym) i sporządzać protokoły hospitacyjne,

- analizować rozwiązania metodyczne stosowane przez nauczycieli w pracy z uczniami, także

niepełnosprawnymi,

- prowadzić zajęcia w tym zajęcia rewalidacyjne w hospitowanych

oddziałach/zespołach/klasach (w wymiarze 25 godzin w placówce specjalnej i 25 godzin

w przedszkolu z oddziałem integracyjnym w charakterze nauczyciela lub nauczyciela

wspomagającego) po uprzednim zatwierdzeniu scenariuszy zajęć przez nauczyciela-opiekuna

praktyki,

- analizować dokumentację szkolną oraz efekty własnej pracy,

- dokonywać ewaluacji wewnętrznej umiejętności uczniów,

- gromadzić materiał dotyczący różnych sytuacji wychowawczych w placówkach,

- prowadzić pełną dokumentację nauczycielską,

- nabywać i rozwijać umiejętności zawodowe oraz kształtować właściwa postawę zawodową

nauczyciela.

III. Praktyka nauczycielska - w trzecim roku studiów (VI semestr – 80 godzin,

tj. 40 godzin w placówkach specjalnych i 40 godzin w szkołach podstawowych w klasach

I-III z oddziałem integracyjnym)

W ramach tej praktyki student powinien:

- prowadzić obserwację zajęć (5 godzin w placówce specjalnej i 5 godzin w szkole

podstawowej w klasach I-III z oddziałem integracyjnym) i sporządzać protokoły

hospitacyjne,

- doskonalić umiejętności nabyte w trakcie poprzedniej praktyki,

- przeprowadzić zajęcia w tym zajęcia rewalidacyjne w hospitowanych

oddziałach/zespołach/klasach (w wymiarze 25 godz. w placówce specjalnej i 25 godzin

w szkole podstawowej w klasach I-III z oddziałem integracyjnym w charakterze nauczyciela

lub nauczyciela wspomagającego) po uprzednim zatwierdzeniu scenariuszy zajęć przez

nauczyciela-opiekuna praktyki,

- pogłębić praktyczne umiejętności organizowania pracy dydaktyczno-wychowawczej

i opiekuńczej o nowe formy, metody i techniki pracy,

- sprawdzić swoje umiejętności dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze zdobyte w toku

studiów i w czasie poprzednio odbywanej praktyki.

*Placówka specjalna: przedszkole specjalne, podstawowa szkoła specjalna, gimnazjum

specjalne, SOSW, internat SOSW (część godzin) lub świetlica szkolna w placówce specjalnej

(część godzin), OREW, szkoła przysposabiająca do zawodu - tylko zajęcia: funkcjonowanie

w środowisku i rewalidacja indywidualna

FORMY PRAKTYK

Przyjmuje się następujące formy odbywania praktyk:

1.Lustracja szkół/placówek; 5 godzin

2.Hospitacje ( obserwacje zajęć); 5 godzin

3.Zajęcia i zadania próbne prowadzenie zajęć; 25 godzin (dotyczy praktyki II, III i IV)

4. Przygotowywanie pomocy, opracowywanie wyników obserwacji, badań; 5 godzin

OBOWIĄZKI STUDENTA

1. Student w czasie odbywania praktyki sumiennie i rzetelnie realizuje jej założone

cele, ponadto prowadzi na bieżąco dokumentację praktyk.

2. Przestrzega dyscyplinę pracy, tajemnicę zawodową oraz przepisy obowiązujące

w danej placówce.

3. Informuje o wszystkich swoich działaniach opiekuna praktyki i wykonuje jego

polecenia.

4. Postępuje zgodnie z etyką zawodową pedagoga specjalnego.