Xornal Xesteira CPI VIRXE DA CELA. MONFERO XUÑO 2013

http://cpivirxedacelaxesteira.blogspot.com/

Editorial

Dende o xa afastado ano 2008 non

se edita a que en 1991 se fixo revista

oficial do noso cole, Xesteira. Este

ano rexurdiu a idea de sacar á luz un

anuario onde se recollan as activida-

des máis significativas (que non

todas, pois sería impensable) do ano

académico na nosa escola do Xestal,

facendo tamén referencia a activida-

des anteriores que merecen aparecer

publicadas neste anuario que hoxe

vos presentamos. É Xesteira nesta

ocasión, como ben poderedes ver os

nosos lectores, unha revista case

“dixital” ou polo menos interactiva;

ciencia e tecnoloxía son sen dúbida

as armas coas que tódalas persoas

nos deberemos armar dende agora.

Por iso, veredes uns códigos que

recoñecerán os máis avantaxados en

tecnoloxía de cada casa; son os

códigos QR, que representan no

papel (material que nós reivindica-

mos coa impresión desta revista, por

gusto e tradición) dende páxinas

web ata vídeos e cancións, o que

permite dun xeito importante, am-

pliar os contidos desta revista a

través da rede. Manifestamos, xa

que logo, a utilidade e aplicación

das famosas TIC (Tecnoloxías da

Información e da Comunicación) no

ámbito escolar e tamén no familiar.

Ademais, esta Revista Xesteira terá

especial importancia para os alum-

nos e alumnas de 4o ESO e PCPI,

que este curso finalizamos unha moi

bonita e importante etapa das nosas

vidas que constituirá toda unha

pegada nas nosas memorias, nas

nosas vidas futuras e na nosa forma

de ser; podendo sempre que nos

atopemos polo mundo adiante,

contar un conto, rir e manter as

amizades que camiñaron ó noso

carón durante máis dunha década, a

primeira e quizais máis determinan-

te etapa para nós.

Outro dos aspectos ou intencións

desta edición de Xesteira é levar ás

familias (avoas, avós, tíos, pri-

mas ...) o traballo que entre os mu-

ros do Xestal se realiza, por enten-

der a Educación como a base do

progreso das sociedades, única canle

para acadar o desenvolvemento

sostible, erradicar a pobreza, facer

cumprir os Dereitos Humanos, velar

pola Paz e convivir civilizadamente

(algo que ata hoxe a duras penas se

acadou). Entra neste momento o

papel de Monferosolidario, o instru-

mento de educación en valores e

concienciación que funciona activa-

mente no CPI Virxe da Cela dende o

curso 2008/09 e contando con algún

que outro precedente. Monferosoli-

dario realiza a súa labor concibíndo-

se como un colectivo da comunida-

de educativa do colexio e desenvol-

vendo durante cada curso varios

proxectos. Pero non só é Monferoso-

lidario responsable do que se conse-

guiu ata o de agora na escola do

Xestal. Todo comeza nas aulas; nas

sempre acolledoras aulas onde se

sentaron antes ca nós outras persoas

(en múltiples ocasións, parentes

nosos) e onde impartiron clase gran-

des profesores. A innovación e afán

de superación veñen definidos cos

novos proxectos implantados, polo

que poderedes ver —atent@s lec-

toræs— (dispénsenme polo simbo-

lismo gráfico) cómo se levaron a

cabo os proxectos que puxeron a

traballar a mestras e cativos/as do

Xestal neste ano lectivo: Proxecto

Río Lambre, Proxecto Abalar … Así

mesmo, os nosos compañeiros de

Educación Infantil apostaron pola

ecoloxía e elaboraron papel recicla-

do; en 4o de Primaria preséntase dun

modo orixinal a personalidade de

Roberto Vidal Bolaño, identificámo-

nos coa clave de humor dalgúns

compañeiros de 3o de Primaria e con

algunha que outra creación literaria

produto da nosa imaxinación

(valioso tesouro). Iremos parar á

“Horta Máxica” despois de ler unhas

cantas receitas recompiladas por 5o

EP e pasamos por unha manchea de

actividades (excursións, festivais,

campañas, charlas ...) realizadas este

curso para que, ao final, alguén

deixe escapar unha lágrima ao che-

gar á sempre especial Despedida,

dos compañeiros e compañeiras de

4o ESO e PCPI e tamén do curso

xeral, o cal deixará determinada

pegada ou determinadas impresións

para toda a xente da Escola do Xes-

tal, o colexio Virxe da Cela, que

lembrará este curso.

Rematamos presentando finalmente

á Revista Xesteira como un instru-

mento de rexistro, de apoio para

lembrar o que marcou a dinámica

duns cantos meses entre os muros

máxicos (agora ben pintadiños) que

sempre nos acolleron de bo modo.

Recordaremos os fantásticos menús

sempre sorprendentes (hai unha

entrevista para indagar sobre esa

“meiguería” que fan no comedor),

os famosos semáforos de “Stop

ruídos”, etc. etc. etc. Longuísimo

etcétera …

É importante reivindicar tamén a

nosa razón para publicar esta revista

por satisfacción propia, afirmación e

reivindicación da Educación, o valor

que se leva a desenvolver dende o

curso 1975/76 no centro “Virxe da

Cela” polo cal pasaron bastantes

xeracións de Monfero, Irixoa e

mesmo Vilarmaior. E poderíase

desenvolver a partir dese sentimento

de reivindicación un grande e clari-

ficante texto, pero a persoa desiste

de querer plasmar no papel todo o

que sente nun esgotador intento,

polo que rematamos esta presenta-

ción —que para nós é bastante in-

sulsa— pedindo auxilio, apelando ás

mentes de cada persoa lectora desta

revista que se axudará da súa expe-

riencia na escola ou da dos seus

achegados para ampliar todo o que o

papel non pode conter. Así que ...

FAMILIAS, LEDE ISTO COA

AXUDA DOS FILLOS/NETOS/

SOBRIÑOS!!!!! Antonio González

López.

PÁXINA 2 XORNAL XESTEIRA

RECUPERACIÓN

XESTEIRA

FORMATO

PAPEL

Blogue Xesteira

http://cpivirxedacelaxesteira.blogspot.com/

Concluíndo o meu quinto ano de

coordinación do Equipo de Di-namización Lingüística, apro-

veito o espazo que me brinda

este xornal para botar unha olla-

da atrás e reflexionar sobre este período. Sinalar os duros ini-

cios, tratando de domesticar

algo novo para min: actualizar-

me e normalizarme na lingua galega (algo ao que non estaba

afeita), revisar normativas, re-

dactar proxectos, elaborar me-

morias, rexistrar facturas, plani-ficar actividades, etc. Moito

esforzo pero unha grande re-

compensa, xa que a travesía do

EDLG nesta etapa foi moi frutí-fera, e así o mostra a noso blo-

gue Xesteira (http://

cpivirxedacelaxestei-

ra.blogspot.com).

Presentamos trinta e seis páxi-

nas a toda cor cargadiñas de

textos e imaxes. Aquí atopare-

des a memoria de actividades

realizadas polo EDLG durante o

presente curso académico, así

como unha serie de colabora-

cións de alumnos/as, profesores/

as e APA. Incluso aqueles/as

que xa deixaron a nosa escola

quixeron aportar o seu grao de

area. Grazas a todos vós por

facer real este soño.

Non quixera rematar estas liñas

sen destacar o esforzo titánico

de Antonio González López (4º

ESO) na súa particular teima

por recuperar o espírito do anti-

go Xornal Xesteira en formato

papel. El é o autor da gran maioría dos artigos aquí publicados, e non

so demostrou as súas destacadas dotes xornalísticas, senón tamén

unhas grandes capacidades na coordinación, promoción e xestión deste

proxecto. Agora as pegadas do teu paso polo CPI Virxe da Cela que-

darán impresas para sempre. Verónica Dopico.

Editorial do Equipo Dinamización Lingua Galega

Sumario

PÁXINA 3 XUÑO 2013

XORNAL XESTEIRA

EDITORIAIS

SUMARIO

1.- RECUPERACIÓN DO PATRIMONIO

(p.3) Festas tradicionais: Magosto, Samaín, Antroi-

do

Xogos populares

O noso patrimonio natural O noso patrimonio arquitectónico

Guía de tradición oral

Oficios tradicionais

A nosa gastronomía

2.- POTENCIACIÓN DO GALEGO ORAL

(p.8)

Contacontos Videoconferencias

O Xestal nas Ondas

Rap en galego

Teatro en galego Cámara…Acción!!!

3.- POTENCIACIÓN DO GALEGO ES-

CRITO (p.10) Antonio Seijas conmemorando o Día do Libro

Obradoiro de escritura creativa en lingua gale-

ga

Letras Galegas II Concurso Preguntón

O Día das Letras Galegas (4º primaria)

4.- CREACIÓN LITERARIA E ARTÍSTI-

CA (p.14)

Que pasaría se o noso colexio fose de chocola-

te?

Concurso de portadas de libros A Horta Máxica

5.- OUTRAS ACTIVIDADES DESENVOL-

VIDAS NO CENTRO (p.16) Un muro cargado de valores

A nosa vida, a nosa paisaxe

Microtoponimia

Elaboración de papel reciclado Facendo xabón no laboratorio de Física e Quí-

mica

Semana Branca en Andorra

MUNCYT e exposición Fundación Vicente Ferrer

Visita múltiple a Ferrol

Visita de Entreculturas

Visita de Sasi Cutty e Yolanda Ferrer Charla Down Coruña

Obradoiro Cruz Vermella

Tapóns para unha nova vida

Festival de Nadal Monferosolidario: un pequeño mundo posible

onde se fai real a utopía

Chegou o Abalar

O que os alumnos/as pensan sobre o Abalar Outras formas de comunicación: o silbo canario

Enquisa sobre as redes sociais

Stop Ruídos: unha preocupación colectiva

6.- VARIEDADES E TEMPO DE LECER

(p.24)

Refráns

As choivas no calendario Chistes e xogos

Abecegramas

Luces…cámara, pelis con Historia

Outro xeito de entender as matemáticas Numerogramas

Xesteira Films

7.- COLABORACIÓNS (p.28)

O Val Xestoso en Xesteira

O Xestal, un cole especial Un bicho no patio

Notas desde a APA

An Englishwoman in Xestal

Nostalxia do Xestal Un partido de fútbol en desigualdade

Os vermes de 1º de ESO

Anécdotas da nosa vida

Rafting, sesión “vermouth” e pemen-tos de Padrón

Ao mal tempo…boa cara.

8.- NOTAS PARA UNHA DESPE-

DIDA (p.32)

O paso polo Xestal (I e II)

Non nos esquecemos de vós…

O tempo: marabillosa magnitude O poder evocativo da música

Adeus a 4º de ESO

Adeus a 6º de primaria

Orla promoción 2012-2013

Recuperación da tradición do

Samaín ou festa das cabazas. Todo o alumnado de educación

infantil e educación primaria

colaborou aportando a súa propia

cabaza, decorada e "tuneada" para a ocasión. Nos corredores

da entrada do cole puidéronse

ver todas as propostas do alum-

nado, e por segundo ano conse-cutivo editáronse uns marcapáxi-

nas combinando todas as fotogra-

fías.

Magosto

Samaín

O Magosto visto polo alumnado de 3º de primaria O magosto é unha festa na que

se comen castañas e outras lam-betadas. Os mozos e mozas

xogan a tisnarse, cantan, bai-

lan… Celébrase normalmente

no mes de novembro. No noso cole celebrámolo o luns, 5 de

novembro. Pola mañá, estive-

mos na clase escribindo un poe-

ma relacionado co magosto e logo os alumnos de 3º,4º,5º e 6º

curso fomos a unha visita guia-

da ao mosteiro de Monfero. Pola

tarde estivemos no pavillón

facendo xogos moi divertidos. A

continuación, collemos os nosos

cucuruchos e enchémolos de

castañas para comer. Estaban ricas! Pasámolo moi ben.

O pasado luns 5 de novembro o

alumnado de 2º e 3º ciclo de educación primaria do CPI Vir-

xe da Cela celebrou o Magosto

nun escenario inmellorable: o

Mosteiro de Monfero. Aprovei-taron esta ocasión para saír das

aulas e recibir unha importante

lección de apreciación e valora-

ción do noso patrimonio cultu-ral: a recuperación da tradición

desta festa das castañas e a visi-

ta guiada ao mosteiro, unha xoia

da arquitectura. Completaron esta xornada con actividades

lúdicas: xogos populares que se

desenvolveron nos arredores do

mosteiro.

Páxina 4 XORNAL XESTEIRA

Recuperación

do patrimonio

cultural e

artístico

O noso

patrimonio

inmaterial

Colorido, bailes, aplausos e

calor humana para compensar o frío invernal que visitou o noso

cole o venres 8 de febreiro.

Unha exhibición das ideas e

propostas de Antroido das dife-rentes aulas do CPI Virxe da

Cela, desde os mais pequerre-

chos, os nenos e nenas de infan-

til, até os xa case veteranos de 4º da ESO, pasando por todos os

estadios intermedios. Premios

para a mellor actuación, o me-

llor disfraz, o mellor grupo, e o Antroido 2013. E para rematar

esta xornada lúdica, un delicioso

“chiculate” con doces típicos do

antroido que axudaron a comba-ter ola de frío polar...

Antroido

PREMIOS ANTROIDO 2013

-Premio mellor actuación: Gangstyle 3º ESO -Premio mellor grupo: 5/6 EP

-Premio mellos disfraz: Iván de 3 anos

-Premio Antroido 2013: Nucho e Nucha

Programa das actuacións do Festival de Antroido

EI: Canción dramatizada “Dime que

fixeches”, Migallas

1º e 2º EP: Desfile con baile “Debaixo

da figueira”

3º EP: Baile “Carnaval, Carnaval

4º EP: Baile “En el paro estoy” 5º e 6º EP: Canción e baile:

“Animamos”

1º ESO: Coreografía “Limbo” e Rap

da Paz 2º ESO: Grupo gatuno; Misses e Mis-

ters

3º ESO: Gangstyle ; Nucho e Nucha

4º ESO: Parodia dos Paiasos; Coreografía “La mujer del pelotero”.

Páxina 5 XUÑO 2013

Recuperación

de festas

populares e

tradicionais.

Magosto,

samaín,

antroido.

Paco Bañobre, da asociación

ADEGA visitou o centro no mes de outubro e impartiunos unha

charla ao alumnado da ESO

onde nos falou da labor ou do

campo de actuación xeral da asociación; mais centrándose no

que certamente era o “punto do

día”, presentounos e afondou

sobre o “Proxecto Ríos” que a asociación leva realizando den-

de o 2005 nos ríos de Galicia

coa colaboración e participación

de persoas voluntarias e de alumnos/as de centros de ensino

varios. Á parte de realizar estas

tarefas, tamén fixemos limpeza do río recollendo algúns lixos

(garrafas de plástico, un bidón

de lata, algunhas bolsas de plás-

tico e lonas …) que botamos ó colector de lixos do concello.

Tamén tomamos, a modo de

mostra, un anaco de alga e ob-

servamos no lugar a vexetación da ribeira, algo no que non repa-

ramos a cotío pese a que temos

estes lugares e outros ríos preto

de nós.

Xogos tradicionais e populares

O noso patrimonio natural

O venres 10 de maio o sol amo-

souse sen reparo para amenizar unha divertida xornada de xogos

populares. Conformando un

apartado do noso Proxecto de

Fomento do Uso do Galego, a recuperación do noso patrimo-

nio "inmaterial" levouse a cabo

a través dunha iniciativa que

partiu de Educación Primaria. O alumnado de 3º ciclo de prima-

ria reuniuse no patio exterior

para realizar esta xornada, a

base de diferentes "estacións" con xogos populares e tradicio-

nais como a carreira de sacos, a

mariola, o xogo do pano, e ou-

tras. Os rapaces e rapazas pode-rán así contar con diversas alter-

nativas para o seu tempo de

lecer, agora que tan de moda

están os xogos virtuais, as vide-oconsolas, o individualismo...

non deixemos de lado estes

xogos cooperativos, que aínda

encima son moi saudables, xa que nos obrigan a utilizar mente

e corpo... ***

Se algún pensaba que as casta-ñas só servían para encher o

bandullo estaba moi confundi-

do, e velaquí temos un claro

exemplo: no magosto deste ano os nenos de infantil e primaria

puideron comprobar que se

pode facer exercicio físico in-

cluso empregando unhas sim-ples castañas. De isto nos infor-

ma Ricardo, o profe de educa-

ción física de primaria, e nos

deixa unhas fotos.

Páxina 6 XORNAL XESTEIRA

Recuperación

de Xogos

Tradicionais

E populares

Patrimonio

arquitectónico

e natural

Pensemos nun lugar de gran

beleza, onde a natureza e o ho-me están en total sintonía, pois

seguramente alí poderiamos

atopar un mosteiro . Iso é o que

acontece en Monfero, que conta cunha das xoias patrimoniais da

nosa Comunidade: o “Mosteiro

de Monfero”. Coñecelo e o pri-

meiro paso para valóralo, ao tempo que valoramos a nosa

identidade cultural. Este é o

principal obxectivo da primeira

saída do novo curso escolar. O alumnado de 2º e 3º ciclo de

educación primaria gozou del e

da súa fermosa e triste historia

(dado que na actualidade ten perdido moito do seu esplendor)

grazas a visita guiada organiza-

da en colaboración co Concello

(o cal agradecemos a súa cola-boración). Con ela puidemos

trasladarnos 500 anos atrás e

imaxinarnos unha vida sen co-

modidades, de moito traballo e esforzo colectivo. Igualmente

comprendemos que a nosa pai-

saxe non é algo inalterable, que

cambia co transcorrer dos anos influenciada polos usos e costu-

mes dos homes e mulleres que

nela conviven e que resulta

imprescindible tomar conciencia do uso que dela facemos. Mª

Camino Pereiro.

***

Por outra banda, o alumnado de 4º da ESO na materia de música

realizou un traballo de investi-

gación sobre os muíños, inda-

gando sobre o uso cultural des-tas construcións típicas da arqui-

tectura da auga en relación co

noso folclore, tomando como

base a Muiñeira.

O alumnado de educación infan-

til e primeiro ciclo de educación

primaria do CPI Virxe da Cela

visitou a Panadaría "Dos Reis",

situado na veciña parroquia da

Viña, coa intención de observar e participar en todo o proceso de

fabricación dese alimento indis-

pensable nas nosas mesas: o

pan. Aquí tedes a crónica da súa experiencia:

O pasado mes de Novembro os nenos e nenas de Infantil e 1º Ciclo de Primaria fomos visitar a panadaría “Dos Reis” na Viña. Alí aprendemos cómo se fai o pan e o pasamos bomba amasando un pouco. A masa pegábasenos moito nas mans pero coa fariña e coa gran axu-da de Suso, Ángel e Sonia saí-ronnos uns boliños estupendos. Despois de tanto traballo convi-dáronnos a unha merenda fan-tástica: o pan con chocolate estaba delicioso!!! Encantounos esta visita. Moitas grazas por atendernos tan amablemente!!!!

A nosa gastronomía

O alumnado de 5º de primaria elaborou unha guía de receitas

típicas da nosa gastronomía que

está para chuparse os dedos…

En palabras de Mª del Camino

Pereiro González, titora de 5º de

primaria, “A gastronomía forma

parte do patrimonio cultural in”tanxible” dos pobos. Non só

cobre unha necesidade biolóxi-

ca, senón que tamén representa

a paisaxe como recurso. Igual-mente, configurándose como

elemento diferenciador dun

estilo de vida que perdura de

xeración en xeración sen necesi-dade de transcribirse. Cociña

diaria e cociña festiva, que une

xentes, palabras e feitos e que

desde a clase de 5º curso de Educación Primaria do CPI

Virxe da Cela queremos home-

naxear coas receitas que as

nosas familias foron atesouran-do en lumes e fogóns.

O noso patrimonio arquitectónico

Oficios tradicionais

próximo, recollen información

variadas (cantigas, coplas, re-fráns, adiviñas, contos popula-

res, etc). Ano tras ano imos

engrosando un arquivo docu-

mental a base de textos, e ac-tualmente, grazas ás novas tec-

noloxías, incluíndo rexistros

audiovisuais (gravación de au-

dio e vídeo empregando os telé-fonos móbiles).

Guía de tradición oral Desde fai varios anos o Departa-

mento de Música vén traballan-do na elaboración dun

“cancioneiro”, para poder recu-

perar a memoria dos maiores,

tratando de rescatar a tradición oral da zona. Os encargados

desta tarefa son os alumnos/as

de 2º da ESO, que, buscando

informantes na súa propia fami-lia ou no ámbito social máis

Páxina 7 XUÑO 2013

Recuperación do

patrimonio

arquitectónico

Patrimonio

inmaterial

Tradición oral

Oficios

gastronomía

As profesoras Yolanda Castro e Verónica Dopico foron convidadas no mes de novembro a presentar o

proxecto Monferosolidario no programa radiofónico “A Fenestra Solidaria”, de Radio Fene. Posterior-mente, este mesmo programa emitiu varios potcasts elaborados polo alumnado de 1º e 2º da ESO refle-

xionando sobre a paz, a solidariedade e outras temáticas vinculadas á educación en valores.

Contacontos

O Xestal nas Ondas

Castilla, situada na Illa Decep-

ción, na Antártida. Entre os militares e científicos que traba-

llan nesta estación española

atópase Xavier Cristobo, un

aresán que, a parte de mergullar-se nas xélidas augas polares,

leva anos inmerso no mundo da

investigación biolóxica, sendo

na actualidade o director do Centro Oceanográfico de Xixón.

Veciño e amigo da nosa profe-

sora aresá Yolanda Castro,

aceptou a petición desta compo-ñente do EDLG para transportar

a nosa lingua alende os mares, e

con grande simpatía e coñece-

mento, contestou cada unha das

preguntas formuladas polos rapaces e rapazas da ESO, e,

como non, ás de María Xosé

Fandiño, a profesora de Cien-

cias Naturais Xavier Cristobo recibiu os parabéns de todos

asistentes a esta videoconferen-

cia, e esperemos que este non

sexa máis que o primeiro con-tacto dunha colaboración máis

duradeira. Recorda Xavier que

estás convidado a visitar o noso

centro cando voltes a Galicia, e poder contarnos todas as túas

aventuras e andainas ao carón

dunha estufiña...

Videoconferencias

O martes 6 de novembro o

alumnado de 3º e 4º da ESO tivo a oportunidade de descubrir

novos avances da ciencia a tra-

vés dunha videoconferencia.

Neste ocasión déronse cita no paraninfo do IES Otero Pedrayo

de Ourense cinco investigadores

galegos, presentando conxunta-

mente e on-line a conferencia co título "Facendo física de partí-

culas polo mundo".

***

Posteriormente, o 24 de decem-

bro, conectámonos vía Skype

coa base española Gabriel de

Mahán, un simpático e avispado

cativo dunha aldea de África que descobre un xeito moi sin-

gular para loitar polo dereito á

educación de aqueles 61 millóns

de nenos e nenas que, vivindo en diferentes áreas da xeografía

mundial, non teñen a sorte e o

privilexio de asistir a unha esco-

la e aprender. A encargada de transmitir esta

historia é Andrea Varela, unha

rapaza de 1º da ESO que ten o

don de contar contos, e que cautivou ao público asistente a

estas sesións de contacontos,

que a observaban boquiabertos e

con mirada atenta. E para am-

bientar este conto de "Mahán e a cadeira vermella" que mellor

que realizar simultaneamente a

acción de pintar unha cadeira de

cor vermella para simbolizar a esencia do noso conto!!!

Recordamos que este conto está

inspirado na campaña de "La

silla roja" lanzada pola ONG Entreculturas, que os textos

foron escritos por María Pri-

moy, outra rapaza de 1º da ESO,

e que as ilustracións correron a cargo de varios alumnos e alum-

nas de 1º da ESO.

***

Por outra banda, os contos tradi-

cionais, os relatos de autor e os clásicos contemporáneos da

literatura infantil e xuvenil ocu-

paron o repertorio da sesión de

contacontos ofrecida o 18 de marzo por Kalandraka, xa todo

un clásico na nosa escola. Nesta

ocasión “Os petos de Loreto” de

Quentin Blake foi o fío condutor da sesión, a partires do cal fó-

ronse fiando as demais historias.

As melodías, compostas espe-

cialmente para cada relato, in-terpretáronse con instrumentos

tradicionais e outros proceden-

tes doutras culturas.

Páxina8 XORNAL XESTEIRA

Potenciación do

galego oral

O venres 19 de outubro, no

pavillón polideportivo, todos os alumnos/as da ESO participa-

mos nun obradoiro de

“creatividade” que tres persoas

viñeron impartir, como unha actividade proposta pola Depu-

tación provincial que o noso

centro acolleu.

Foi este un obradoiro dinámico e interactivo no que todos/as

tivemos algunha tarefa que fa-

cer. Á parte das explicacións

que nos deron sobre a cultura

Hip hop, que foi o tema de refe-rencia que nos deron para

“desencadear” ou “liberar” a

nosa creatividade; tivemos que

desempeñar labores dispares que pasan pola reflexión sobre a

actualidade, a atención, descu-

brimento e afondamento sobre a

cultura Hip hop que a nós nos resulta afastada; o uso, a libera-

ción e a busca da inspiración

para as nosas calidades e com-

petencias literarias, que tivemos

que expor na confección dun pareado sobre temática social

actual; expoñe-las nosas dotes

na arte da pintura facendo un

“graffiti” e, por último, dous compañeiros prestáronse volun-

tarios para unha demostración

sobre a danza break-dance.

Óscar Vidal e Daniel Vázquez, de 4o curso da ESO atrevéronse

a facerlle competencia ás perso-

as encargadas de imparti-lo

obradoiro.

parecía posuída polo desexo

irrefrenable do whatsapp (cando whatsapeamos?, cando?) Sara

debeu de sufrir un ataque alérxi-

co alieníxena, xa que cada cam-

bio de roupa era o suplicio uni-versal (Penélope Cruz sufriu

algo parecido, pero despois de

8.765.941 cambios de roupa).

Iago foi vítima dun xiro de personalidade malicioso!!! Na

micromovie era "buenote", non

"malote"!!!. Que "malote" se-

ría… "buenote". Iván sentiu a presenza paranormal a través

dunha garabata, que lle fixo

sentirse "técnico municipal",

O 30 de maio tivo lugar no CPI

Virxe da Cela a gravación da micromovie solidaria. Durante a

gravación déronse unha serie de

fenómenos paranormais, que a

NASA está a investigar nestes intres. Pablo sufriu algún proce-

so de permutación da personali-

dade...Críase un profesor!!! e o

peor de todo é que empeñouse en poñer o xersei do profe de

galego!!(non lle valía outro!!.

Por riba 4 tallas máis grande.)

Antía, pola contra, viña perfecta no seu papel de profe. ¡Qué

clase, que glamour!! Andrea

pero a cambio, esta presenza

paranormal só lle permitiu rodar a primeira escena...logo, para

clase!!!.Tódolos demais efectos

secundarios os podedes ver no

blogue de Monferosolidario.

Por certo, acabo de recibir un

whatsap dun ente alieníxena que

di "o sdrme marciano dsparec kndo aprobds o crso.....a studr!!"

Para nós foi un pracer vivir esta

"experiencia paranormal" con

todos e todas vós...e os nosos sinceros parabéns polo voso

traballo solidario!!!. Ramón

Molina e Ximena Valle.

Rap en galego

Cámara...Acción!!!

da de efectos audiovisuais. Al-

gúns/has de nós xa leramos o libro, pero os que non o fixeron

puideron reparar no ben elabora-

do resumo exposto na obra de

teatro. Sería interesante, con todo, poder ver unha obra con

varios personaxes e con cambios

de escenario, máis dinámica;

pero estivo ben.

***

O 12 de novembro o alumnado

de 3º ciclo e 4º curso de educa-ción primaria gozou dunha

representación teatral no audito-

rio de Narón. Representábase a

obra Kafka e a boneca viaxeira.

Teatro en galego O mércores 7 de novembro de

2012 os alumnos/as da ESO fomos ao teatro municipal de

Narón a ver a dramatización do

actor Cándido Pazó sobre a obra

narrativa de Xosé Neira Vilas, “Memorias dun neno labrego”.

Pese á sobriedade dos monólo-

gos, o actor foi quen de realizar

unha boa interpretación, de transmitir os sentimentos de

Balbino, o protagonista, incluín-

do disimuladas aclaracións entre

a obra que aparentaban dotala á mesma dun dinamismo ameno.

Este feito foi tan só unha ilusión

creada polo actor pero que deu

resultado. A obra ía acompaña-

Páxina9 XUÑO 2013

FALANDO EN

GALEGO

GALEGO ORAL

Este texto baséase nunha histo-

ria real acontecida a Franz Kaf-ka un ano antes da súa morte.

Paseando por un parque de Ber-

lín, o autor atopou unha nena

que choraba desconsolada por-que perdera a súa boneca. Para

calmar a pequena, Kafka con-

toulle que a boneca marchara de

viaxe, e el, convertido en cartei-ro, tiña unha carta que lle leva-

ría ao día seguinte ao parque.

Durante tres semanas, o escritor

checo estivo escribindo e levan-do cartas á mociña, narrando as

peripecias da extraordinaria

boneca deste todos os rincóns

do mundo.

Ti coñeces o lugar das Croas en Doroña? Realmente non o

coñezo.

Como consegues facer libros

de medo e que á xente lle gus-ten? As cousas transmítense se

o estás facendo con ganas e

paixón, se o fas pensando noutra

cousa, nótase. Non fas un libro polos cartos, senón que o fas

porque che gusta. Por iso a xen-

te á que non lle gusta non o fai,

porque tardas moitos meses en acabar o libro e ao final case

non acabas gañando nada (cos

meses que lle dedicaches).

Poderías facer unha segunda parte deste libro? Si, pero tería

que facer outra historia, por

exemplo con Tareixa de prota-

gonista.

Que había debaixo da trapela? Iso xa nin o explica Agustín.

Gústalle deixar o final aberto. El

tamén me dicía que se el fixese

banda deseñada non poñería o monstro na porta.

Por que a cativa cambiaba de

posición no gravado? Tamén o

deixa á nosa imaxinación.

Algunha parte desta historia

está baseada en feitos reais? O

anuncio da casa embruxada e o

d a c a s a d e D o r o ñ a .

Todos os sitios que aparecen

no cómic son reais? Pois efecti-

vamente, todos os sitios son

auténticos, ata a casa embruxa-da, que é unha copia dunha desa

zona. Ben, o único sitio que non

é real é o bar.

Por que decidiches basearte

na novela de Agustín Fernán-

dez Paz? Porque gañei o certa-

me Castelao e alí coñecín a

Agustín Fernández Paz e el encargoume que lle fixese os

debuxos á novela.

Que te inspirou para ser debu-

xante? Buh ... moi complicado, é algo que fas desde neno, miña

nai aínda garda unas follas onde

eu debuxara as partes do corpo

humano. Cantos cómics publicaches? Os

primeiros que fixen para con-

cursos non están publicados, os

dous que teño publicados son “Un home feliz” e “Cartas de

inverno”, aínda que xa teño un

par deles a piques de rematar.

Antonio Seijas conmemorando o Día do Libro

Entrevista a Antonio Seijas

Considerando tamén a impor-tancia do Día do Libro, o ilus-trador e escritor Antonio Sei-jas visitounos para presentar a súa obra dentro da literatura gráfica. Facendo este ano un acto es-pecial para conmemorar o Día do Libro deste ano 2013, An-tonio Seijas, ilustrador e escri-tor, nova promesa para a lite-ratura galega contemporánea; visitounos e impartiu unha exposición sobre a súa obra perante o alumnado da E.S.O. A actividade foi organizada pola Biblioteca Castelao e polo EDLG e foi filmada coa video-cámara do cole. A exposición na que Antonio Seijas (natural

de Ares) nos mostrou o seu traballo artístico explicando motivos, inspiracións e con-tándonos cómo foi a súa tra-xectoria e a realización dos traballos; foi interesante den-de o comezo ata o final. Algúns dos que tiñamos preparadas preguntas sobre a súa obra traballando sobre “Cartas de inverno”, adaptación ó cómic da novela de Agustín Fernán-dez Paz, ou sobre a obra “Un home feliz”, de autoría propia; interesámonos polos símbo-los, polos sutís significados adoptados polos pequenos detalles colocados polo autor. Ademais, a presentación des-

tas obras de ilustración pode

resultar máis atractiva polo

feito de combinar as artes cun

mesmo fin ou obxectivo de

relatar, transmitir sentimen-

tos ou sensacións, recrear

ambientes . . . Guiar, en defini-

tiva, a imaxinación de cada-

quén mediante as directrices

que son as dadas polo conxun-

to da historia, pois remarcou

Antonio Seijas que caben dife-

rentes interpretacións dunha

mesma historia dende diferen-

tes puntos de vista: é a liber-

dade imaxinativa de cada per-

soa, o poder de evasión ou

soño, eses valores inherentes

á arte que se viron tan ben

reivindicados nesta xornada

dedicada ao Libro.

Páxina10 XORNAL XESTEIRA

galego escrito

Banda deseñada

Literatura

POESÍA

A editorial Kalandraka ofreceu-

nos un obradoiro de escritura creativa en lingua galega basea-

do na obra de Rosalía de Castro.

Impartiuse o 10 de maio e os

destinatarios foron os rapaces e rapazas de 5º e 6º de primaria.

Obradoiro de escritura creativa en lingua galega

O pasado xoves, 16 de maio de 2013, tivo lugar no patio cu-berto da escola do Xestal un breve acto para celebrar os Maios e conmemorar o Día das Letras Galegas, dedicado este ano a Roberto Vidal Bolaño. Durante o acto houbo unha introdución na que o alumna-do de Música de 4º ESO instru-mentamos un fragmento de “Santa María, strela do día”, cantiga de don Afonso X O Sabio. Ademais, nenos e nenas

de Primaria fixeron uns bailes coa súa profe de Música apro-veitando a ocasión. O acto rematou coa xa tradicional Danza das Fitas, bailada por alumnos/as de 4º da ESO. Outros acontecementos que tiveron lugar foron a entrega de premios, en primeiro lugar, do Concurso de Portadas de Libros; despois entregáronse os diplomas a gañadores, fina-listas e participantes na se-gunda edición do Preguntón. O

profesorado da Biblioteca Castelao e do Departamento de Artes Plásticas fixo entrega de devanditos premios. Pódese facer aquí mención tamén ó aniversario de Daniel Vázquez (4º ESO), quen nesta data resultou agradablemente premiado como gañador do segundo posto do II Concurso “O Preguntón”; mais foron dúas alumnas de 6º EP quen acadaron o primeiro posto. Os resultados dos concursos refí-rense a continuación.

Día das Letras Galegas 2013

interromperon a súa participa-

ción, pero tamén hai que dicir que se tiñan algunha esperanza

de levar un premio, en fin ... os

que levamos algún premio agra-

decémoslles que decidisen reti-rarse, aínda que así houbo me-

nos emoción, faltou máis “sana

competencia” (aínda que tamén

é verdade que non ten moito que dicir un servidor, que quedou co

seu compañeiro no terceiro lu-

gar por “chiripa”, xa que houbo

empate no segundo posto). Outro dos trazos que sempre

identificará ó Preguntón polo

simple feito de celebrarse en

territorio español é o de que

sempre se entregarán as respos-

tas o día no que finalice o prazo (venres) xa que se responderon

con desesperación, pero con

eficacia, o día anterior (xoves).

E que máis dicir? Pois que un participante que se cadra non

ten máis ocasión de estar na lista

do Preguntón anima aos profes

da Biblioteca e colaboradores a seguir con esta tradición sempre

enriquecedora, interesante e que

aumenta o tránsito dos corredo-

res do Xestal coa intriga das puntuacións e das respostas

correctas, coas almas dos parti-

cipantes pensando “a ver se non

puxen unha burrada” ou “a ver

qué nota sacamos”.

II Concurso O Preguntón

Parece que a Biblioteca Castelao

adquiriu dende o curso pasado a tradición de celebrar o Pregun-

tón tódolos anos, e este ano

realizouse a segunda edición

deste concurso consistente na procura de información en fon-

tes bibliográficas co obxectivo

de responder ás preguntas, for-

muladas polos profesores impli-cados, para así obter a maior

puntuación posible.

O ano pasado o concurso cons-

tou de dez semanas de preguntas pero este ano foron unicamente

sete. Hai que dicir que moitos

dos que estaban inscritos no

concurso non participaron ou

Páxina11 XUÑO 2013

letras galegas

Maios

Premios

Concursos

GAÑADORES PREGUNTÓN

1º PREMIO: Las imparables: Tania

Grueiro e Andrea Brage ( 6º EP).

2º PREMIO: Los leones: Adrián Allegue (3º ESO) e Daniel Vázquea

(4º ESO); Pola corda: Pablo Medín

e Manuel Santamariña (2º ESO).

3º PREMIO: Os respostóns: Óscar

Vidal e Antonio González (4º ESO).

O Día das Letras Galegas polos rapaces/as de 4º EP

Pola súa parte, os nosos compañeiros e compañeiras de 4o de Primaria explicáronlle a unha vella amiga

qué é o Día das Letras Galegas: cál foi a súa orixe, a quén se lle dedica este ano …Todas estas cuestións veñen explicadas e ilustradas nas páxinas seguintes, en formato TBO.

Páxina 12 XORNAL XESTEIRA

Páxina 13 XUÑO 2013

de zume, colleron del e déronlle

un pouco aos outros nenos. Axiña os nenos se recuperaron e

todos o celebraron. Os profeso-

res compraron máis chuches

porque os nenos coméranas todas. Dende aquel día todos

foron felices. E colorín colorete,

polo ceo vai un foguete. Leonor

Vázquez Veira . 3º E.P.

Un día, despois dunha folga, os

alumnos do CPI “Virxe da Ce-

la” volveron ao colexio con moita gana de aprender. Cando

chegaron viron que era de cho-

colate e entón os nenos empeza-

ron a comelo, agás Sofía. Sofía era unha nena de nove

anos aventureira, con moita

imaxinación e intelixente. A ela

era a única que non lle gustaba que o colexio fose de chocolate

porque nese momento quería

A creación literaria nesta edi-

ción de Xesteira ven inaugurada cunha poesía e cun conto que

nos faría a todos pensar sobre

qué pasaría se o noso cole fose

de chocolate ... Sería moi seguro que aumenta-

ría o número de indixestións

sufridas polo alumnado do Xes-

tal e tamén habería negocio para os dentistas con tanta moa pica-

da.

Era unha vez un colexio chama-do “Virxe da Cela” que era de

chocolate. As ventás eran de

chuches e tiña unha piscina de

refresco. Un día chegou a febre do chocolate. Todos os nenos

querían comer o colexio enteiro.

Pouco a pouco ían enfermando.

Os nenos de terceiro non enfer-maron, e como sabían a cura da

enfermidade foron ó manancial

aprender cousas novas.

Sofía sabía quen fixera que o cole fose de chocolate: a bruxa

Malopea, porque ela sabía pou-

cas cousas e quería que os ne-

nos en vez de estudar estivesen comendo, pois así saberían

poucas cousas, como Malopea.

Sofía colleu a súa lupa e foi a

un muro a buscar o agocho de Malopea. Tocou uns ladrillos.

De súpeto, apareceu un túnel

subterráneo. Polo camiño había

moitas trampas pero Sofía supe-rounas e atopou o agocho da

bruxa. Entón tirouna ó caldeiro

de lambetadas que estaba ao

lume, dixo o contrafeitizo e o agocho de Malopea derrubouse.

Sofía escapou xusto a tempo.

Ninguén do cole se acordaba de

nada, agás Sofía. Foron á clase e colorín colorado esta historia

xa ten rematado. Tania López

Sande. 3º E.P.

Que pasaría se o noso colexio fose de chocolate?

Concurso de portadas de libros

PÁXINA 14 XORNAL XESTEIRA

CREACIÓN

LITERARIA E POÉTICA

Creación artística

AZUL

Azul é o ceo, azul é o mar, azul é a flor

azul é a bolboreta que vexo pasar.

Azul é o paxariño que aprende a voar

e azul é o peixe que nada no mar.

Leonor Vázquez Veira.

3º de Primaria.

Todo o potencial artístico e creativo do noso alumnado deixou-

se ver a través do concurso de portadas de libros organizado polo departamento de plástica. Aquí tedes unha mostra:

Mención especial do xurado: aulas de infantil.

Mención especial do xurado: Adrián Caamaño Rico. Premio do 1º ciclo de EP: Antía López Teodosio.

Premio do 2º ciclo de EP: Candela Campello Fernández.

Premio do 3º ciclo de EP: Sara Otero Fernández.

Mención especial do xurado: Martín Cortizas Suárez. Premio da ESO: Nerea Couceiro Gómez.

Premio deseño infográfico: Bibiana Blanco Parga.

Adrián

Antía Bibiana Candela Martín

Nerea

Sara

A historia que a continuación

presentamos xurdiu na aula de 5º curso de Ed. Primaria do CPI

Virxe da Cela durante o curso

2012/2013.

A narración dos feitos foi reali-

zada por Laura Vila Picallo e as ilustracións por Aldara Pita

Pico. Segundo a súa titora, Mª

del Camino Pereiro González,

“ambas representan o espírito

de superación e de colabora-ción, a capacidade de aprender

a aprender e a autonomía e

iniciativa persoal que impreg-

nan todas as nosas actuacións”.

Pois xa saben os lectores/as: o

final aberto apela á imaxinación de cadaquén. Sen dúbida a rapa-

zada de 5º traballou a concien-

cia. Recordade que este mesmo

grupo foi o encargado da com-pilación das receitas para o

traballo de investigación de A

Nosa Gastronomía.

A horta máxica

PÁXINA 15 XUÑO 2013

COLABORACIÓNS

DO ALUMNADO

DE 5º PRIMARIA

TRABALLO EN

EQUIPO

COOPERATIVO

CREATIVIDADE

Como todos os domingos pola mañá, a avoíña Pepiña saíu da súa pequena casa. A

avoíña Pepiña é baixa, gordiña, ten ollos pequenos, moitas engurras na cara e o seu

cabelo é de cor grisácea. Hoxe Pepiña leva posto un vestido laranxa con puntos verdes e vermellos, uns guantes azuis e un mandil branco con dous grandes petos.

A súa casa é de cor azul ceo, está situada ao carón da estrada, iluminada por un gran

farol e cunha pequena horta á esquerda e un fermoso xardín á dereita. Todos eles rodeados dunha valla azul escura.

Esa mañá ao saír da casa dirixiuse ao xardín. Alí estaba a bruxa Maruxa. A bruxa

Maruxa é baixiña, gordecha, de face colorada, beizos vermellos e cabelo gris. No seu nariz ten unha verruga. Leva posto un vestido negro e de cola, un sombreiro picudo a

xogo, uns zapatos vermellos e as súas medias son de moitas cores.

Pepiña, que é moi simpática, díxolle a Maruxa se quería axudarlle co xardín. Esta aceptou encantada, pero Maruxa é un pouco desastre, botou unha poción máxica na

horta. Entón naceron un montón de herbas.

Como Pepiña ten moita paciencia e é moi boa e traballadora comezou a arrincalas. Maruxa deuse de conta da torpeza e gardou a poción no seu peto e tras despedirse cun

par de bicos, volveu á súa.

Pero o feitizo xa estaba no xardín de Pepiña, e de súpeto converteuse nun xigantesco elefante, logo nunha formiga… Así estivo toda a noite, transformándose en mil cousas.

Coa chegada do día, volveu converterse de novo nun xardín.

Á mañá seguinte Pepiña foi plantar repolos á horta, pero de repente … a horta con-vertérase nunha xirafa, que ao ver a Pepiña, asustouse e saíu correndo con Pepiña

enriba dela. A xirafa ao saír correndo cruzouse coa bruxa Maruxa, que tropezou coa

xirafa e quedou co cu na boca do animal.

Cando aquilo parecía unha situación cun final tráxico, a xirafa transformouse nun

golfiño, logo nun coche de Formula 1, que Maruxa conduciu ata regresar á casa. Xus-

to cando aparcou o vehículo ao pé da casa, o coche converteuse na horta de Pepiña. A partir dese momento, a horta e o xardín deixaron de transformarse. A bruxa Maruxa

aseguroulle a Pepiña que o feitizo só duraba 24 horas. Así que a mañá seguinte Pepi-

ña puido volver plantar os repolos.

Todo foi ben… ata que a Maruxa se lle ocorreu outro feitizo. E a ti que che parece? Queres continuar a historia?

en valor dunha paisaxe cultural

propia, onde os usos, costumes, tradicións e singularidades patri-

moniais están en íntima relación

coa natureza e que non so esta-

ban deseñadas para este proxec-to, senón que xa estaban inmer-

sas na idiosincrasia do propio

centro. Falamos de actuacións

como a implicación, participa-ción e colaboración docente co

medio no que actúa, identifica-

ción, catalogación e difusión de

elementos patrimoniais de pri-meira orde (ilustración do muro

exterior do centro, microtopóni-

mos, flora, fauna, gastronomía,

Participando no programa

“Doce meses, doce paisaxes” do Plan Proxecta, fomos seleccio-

nados como representantes no I

Encontro Ibérico de Xóvenes

pola Sostenibilidade e a Paisaxe como recoñecemento polas

experiencias realizadas no con-

texto escolar en prol dun mellor

coñecemento da paisaxe próxi-ma e da concienciación do seu

valor natural, cultural, emocio-

nal e económico e como ferra-

menta para acadar un territorio máis sostible.

Levamos a cabo actividades que

buscaban o coñecemento e posta

xogos populares, trivial da natu-

reza, ruta de sendeirismo …), análise de problemáticas

(incendios forestais, conserva-

ción do medio, eco-clases …) e

difusión de experiencias (blog A nosa paisaxe, a nosa vida: http://

paisaxevida.blogspot.com.es/)

sempre dende a colaboración

activa e colaborativa da comuni-dade educativa (alumnado, do-

centes e familias). O profesora-

do coordinador da actividade

(Departamentos de Ed. Artística e de Ed. Física e titoras de 4º e

5º de Ed. Primaria.

Un muro cargado de valores

A nosa vida, a nosa paisaxe.

A finais do curso pasado e a

comezos do presente curso todo o alumnado do CPI Virxe da

Cela armouse de pinceis e botes

de pintura para decorar o muro

que rodea a nosa escola. Unha iniciativa de Merecedes Dosinda

Sánchez e Marta Novo, profeso-

ras que imparten Plástica en EI e

ESO respectivamente e que coordinaron todo o proceso de

decoración deste elemento ar-

quitectónico, dividíndoo por tramos e repartindo as parcelas

entre os diferentes cursos e eta-

pas. Cada grupo aportou as súas

ideas e bosquexos, baseándose na idea de “A contorna”. O

resultado é fantástico, non so

pola calidade artística do mes-

mo, senón pola mensaxe solida-ria contida no conxunto das

imaxes, que falan do cooperati-

vismo, da axuda mutua, da cul-

tura da paz, e do respecto e con-servación do noso patrimonio.

http://

paisaxevida.blogspot.com.es/p/

pintando-o-muro.html

Páxina 16 XORNAL XESTEIRA

ACTIVIDADES

DESENVOlVIDAS

NO NOSO

CENTRO

A continuación preséntansenos

as conciencias ecolóxicas dos nenos e nenas de cinco anos en

Educación Infantil, quen coa súa

mestra Gloria fixeron papel

reciclado; parte do mesmo orna-mentado con materiais tamén

reciclados: os restos de afiar as

cores. Así mesmo, contamos

coas ilustracións do proceso, amén das fotos.

***

Os nenos e nenas de Infantil sabemos o importante que é

reciclar para conservar o medio

ambiente. Por iso na nosa aula

fixemos este taller de reciclado de papel. Aquí vos deixamos

unha mostra do proceso.

Despois de cortar o papel e de

mesturalo con auga, o paso se-guinte foi o de bater e obter a

pasta de papel.

Pasa o tempo e a cousa vai to-

mando forma … Agardaremos vindeiros anos para ver un mu-

ral de papel reciclado avivando

os corredores do Xestal.

Quen pode imaxinar a magnitu-de da paciencia dos nosos com-

pañeiros durante o secado do

papel?

Agora queda recoñecer o traba-llo dos nosos compañeiros e

compañeiras de cinco anos e

animalos a continuar realizando

este tipo de experiencias, xa que o saber non ocupa lugar e, quen

sabe! Se cadra hai que poñer en

práctica estas técnicas cando o

papel escasee …

innovación, agora con fins soli-

darios; elaboramos unha segun-da remesa de xabóns para ven-

Abordando o tema das reaccións

químicas nas clases de Física e Química de 4o da ESO ao final

do 1o trimestre, os seis alumnos

que conformamos o grupo de

F.Q. neste ano académico; dis-puxémonos a elaborar unha

primeira remesa de xabón coa

profesora María José Fandiño,

de CC.NN. Por tratarse da pri-meira ocasión, só fixemos unha

cantidade para autoconsumo,

debidamente adornada con cores

e aromas. Poderedes ver a recei-ta que nos deu a profesora no

blog da Revista Xesteira.

Proximamente, xa con experien-

cia e se cadra cun chisco de

der na recadación do anual Ras-

tro solidario, en colaboración con Monferosolidario.

Elaboración de papel reciclado

Facendo xabón no laboratorio de Física e Química

tes aos seus avós/as, veciños/as

e outras xentes que aínda gardan

na biblioteca da memoria unha

grande cantidade de nomes de

regatos, leiras, fontes, etc. Utili-

zan como método a entrevista

oral, e completan este proxecto

con instrumentos tecnolóxicos

como os mapas de Google

Earth.

Microtoponimia

En relación co proxecto “Doce

Meses, Doce Paisaxes”, e para

que as verbas non queden es-

quecidas, o alumnado de 1º da

ESO está facendo por terceiro

ano consecutivo un interesante

traballo de recuperación da mi-

crotoponimia da zona na materia

de Proxecto Interdisciplinar.

Para iso toman como informan-

Páxina 17 XUÑO 2013

Nin as ameazas de mal tempo nin a propia choiva nos impediron cumprir a nosa “misión” en

Ferrol. Continuando xa coa tradición do centro, fomos a levar os alimentos recollidos na Operación Quilo á Cociña Económica. Monferosolidario é activo, e estes aplausos a esta

labor nosa de cooperación e acción solidaria dannos ánimos para continuar con igual forza e

entusiasmo (se non cabe máis) que ata agora o fixemos. Sen dúbida enriquecedora a labor, a

visita e a charla. Acto seguido a esta primeira parte da visita, dividímonos os grupos de 1º e 2º ESO e 3º e 4º

O alumnado do primeiro ciclo foi visitar o Museo Naval de Ferrol, natural e obrigada visita

nunha cidade do mar como é Ferrol e pola nosa parte, os alumnos e alumnas de 4º. ESO leva-

mos a un ou varios compañeiros de 3º a visitar as rúas do centro de Ferrol para contemplar a obra arquitectónica de Rodolfo Ucha Piñeiro, expoñente do Modernismo en Ferrol e que

deixou fonda pegada nestes barrios.

Outra das labores de Monferosolidario, a quen nós representamos nesta visita, foi o de entre-

gar os tapóns de plástico da campaña “Tapóns para unha vida nova” en Seur.

Semana Branca en Andorra

Visita múltiple a Ferrol

O 5 de outubro os rapaces/zas da ESO acudimos a unha

excursión para visita-lo recentemente inaugurado

MUNCYT (Museo Nacional de Ciencia e Tecnoloxía) na

Coruña, e a exposición “Mulleres: a forza de cambio na

India” da F.V.F.

As Xardíns de Méndez Núñez albergaron a exposición

móbil da Fundación Vicente Ferrer, “Mulleres: a forza de

cambio na India”, que trataba sobre o papel da muller na

India, sobre todo no rural. O espírito emprendedor, o afán

de progreso, superación e de cambio social para reafirmar a

identidade feminina cara á igualdade na India vense repre-

sentados polas sete mulleres das que se nos falaba na expo-

sición.

MUNCYT e exposición da Fundación Vicente Ferrer

Ao igual que hai dous anos, o

Departamento de Educación Física organizou a Semana

Branca de deporte na neve, en

concreto, fomos esquiar. O sá-

bado, 14 de xaneiro de 2012, dezaoito alumnos e alumnas de

toda a ESO do CPI “Virxe da

Cela” marchamos nun autobús,

con ganas de ver mundo, cara ó Principado de Andorra.

As anécdotas son moitas, e lem-

brarémolas cos vídeos e as fo-

tos. A espectacular caída de Adrián Allegue e Cintia, o fallo

de tracción da Kawasaki (algo

que só entendemos os que fo-

mos), o ataque de bólas de neve ós profesores, as gargalladas no

comedor do hotel e no corredor,

o balneario, o que nos rimos cos

reloxos, o que nos rimos do

sono dos demais no autobús (na viaxe de ida, os que nos rimos

maioritariamente fomos Adrián

Carballeira, Óscar Vidal e mais

Antón, porque non durmimos) pois algún tiña o sono moi pro-

fundo.

Excepcional, inesquecible…

Non se poden definir as expe-riencias que alí tivemos, o ben

que o pasamos nas pistas, no

hotel, no balneario, no bus, o

moito que nos rimos e o que aprendimos… Penso que xamais

nos esqueceremos da Semana

Branca .

Páxina 18 XORNAL XESTEIRA

ACTIVIDADES

EXTRAESCOLARES

VIAXES

EXCURSIÓNS

FESTIVAIS

A asociación “Down Coruña” visitounos o martes 19 de marzo de 2013,

por segunda vez, xa que xa viñeran o ano anterior. Con simulacións situa-

cionais estratéxicas, algúns dos voluntarios se puideron sentir do mesmo

xeito que unha persoa con discapacidade se pode sentir. Sobre estas simu-

lacións, é moi importante decatarse cáles son os factores que crean esas

situacións, posto que de forma involuntaria, as persoas podemos crealas

facilmente e moitas veces mesmo con boa intención.

Visita de Entreculturas

Down Coruña

da exposición que a FVF tivo na Coruña este mes-

mo curso: “As mulleres, a forza de cambio na

India”). Moitas das preguntas que se formularon

buscaban a comparación coa nosa cultura e socie-

dade para entender mellor a vida na India e tódolos

seus trazos culturais, tanto os máis distintivos co-

mo as curiosidades ou detalles non menos impor-

tantes. Contando con vindeiras visitas, dáselle un

cordial saúdo, mantendo esa gran liña de colabora-

ción entre Monferosolidario, a Konampali School

e o resto da FVF.

Visita de Sassi Cutti e Yolanda Ferrer O martes 9 de abril tivemos

unha visita esperada. Sassi Cutty e Yolanda Ferrer viñeron

como representantes da Funda-

ción Vicente Ferrer mantendo a

especial relación que a mesma mantén co noso centro dende os

inicios de Monferosolidario. En

ocasións anteriores foi Lancy

Dodem o que veu como primei-ro neno apadriñado pola Funda-

ción, mais este ano veu Sassi

Cutty, quen tamén estivo rela-

cionado coa Fundación dende a súa nenez.

Nesta ocasión a charla proferida

tratou da cultura india e falouse

tamén da situación das mulleres

no país (lembrémonos do título

De novo, mantendo firme o

noso compromiso solidario e a colaboración con diferentes

ONGD, recibimos a Sandra e

Xosé Luís, da ONG Entrecultu-

ras, coa que traballamos desde o noso centro dende os comezos

de Monferosolidario e da longa

labor solidaria que desenvolve-

mos ata hoxe e que mantemos vixente. Foi unha grata visita de

presentación. Pese á pouca pre-

paración pola nosa parte, foron

contentos, xa que nos informa-ron sobre o encontro da rede de

xoves de Entreculturas, que tiña

lugar este sábado 10 de novem-bro e cuxa crónica achegan as

asistentes. Informáronnos, ase-

made, da grande labor deste

inicio de curso: “La silla roja”, ou “A cadeira vermella”, que

trata de aborda-lo problema da

non escolarización dos

61.000.000 (sesenta e un mi-llóns) de nenos e nenas que

neste ano académico non teñen

acceso ás aulas nin á educación,

e que deberán sufrilas conse-cuencias do futuro que lles espe-

ra coa carencia dos coñecemen-

tos básicos que todos nós temos. Naturalmente, o noso centro

participará nesta actividade.

Selamos, deste xeito, as nosas

relacións un ano máis con esta

organización. Destacaban San-

dra e Xosé Luís que xa tiñan

unha boa relación de amizade

coas nosas profesoras, o que

mellora a labor de Monferosoli-

dario e o noso grao de implica-

ción. A visita foi o pasado mér-

cores 31 de outubro.

PÁXINA 19 XORNAL XESTEIRA

Actividades

Solidarias

Charlas

Obradoiros

Cruz Vermella

Para completar a xornada do V Ras-

tro Solidario, contamos coa visita da

Cruz Vermella de Betanzos, para

impartir unha charla ao alumnado de

4º, 5º, e 6º de primaria e da ESO

sobre o tema “ Pobreza e exclusión

social”, amosando as diferentes ini-

ciativas que se están levando a cabo

na Cruz Vermella de Betanzos, moi-

tas delas para paliar as necesidades

de moitas familias que se están a ver

nunha situación de emerxencia eco-

nómica coa presente crise na que

estamos inmersos. Os 742 euros que

se recadaron do Rastro foron destinados a esta ONG, quen agrade-

ceu o noso esfrozo nesta causa solidaria.

Tapóns para unha nova vida

Unha imaxe vale máis que mil palabras. O alumnado de primaria posa

cunha pila de tapóns de plástico que foron xuntando durante todo o curso,

sensibilizados por

Begoña, a súa profe

de reli, que lles

falou da importan-

cia deste pequeno e

valioso xesto para

axudar a outros

nenos/as que grazas

a este apoio pode-

rán sufragar os

custosos gastos das

súas enfermidades.

decoración, da colocación, da

presentación ... Pero con gran-des expectativas e frutíferos

resultados, a dilixencia marcou

a dinámica das preparacións.

Cun gran esmero e afán de cali-

dade, todo foi coidado e estima-

do para reafirma-la calidade dos

nosos eventos e para engrande-cer a sona da nosa escola. Eran

estas as intencións expresadas

Durante a tarde do xoves 20 de

decembro de 2012, despois do fabuloso xantar de Nadal que

nos prepararon na cociña con

esmero; unha revolución trans-

formou o comedor escolar no Salón de Actos do C.P.I. “Virxe

da Cela”, onde o día seguinte

tería lugar o Festival de Nadal

tan esperado por todos. Algúns pendentes de ensaiar as súas

actuacións, outros ocupados da

por moitas persoas, como no

caso de Teresa Losada, profeso-ra encargada dende xa hai anos

das actividades extra escolares e

complementarias do centro.

Ademais, este mesmo día, a

felicitación de Nadal coas pos-

tais gañadoras do Concurso de

Postais de Nadal aportoulle cor á xornada de véspera do tan

agardado Festival de Nadal.

Festival de Nadal

Preparando o Festival de Nadal

Como unha verdadeira tradición

recuperada neste centro, o Festi-val de Nadal rexurdiu en data de

21 de decembro de 2012 con

gran forza, esmero e prepara-

ción por parte dos seus vincula-dos. Despois dunha tarde de

xoves preparando escenario e

demais ornamentos, a calidade

do Festival de Nadal do C.P.I. “Virxe da Cela” superou as

expectativas.

Un longo programa de actua-cións presentado por Lucía Ote-

ro e Daniel Vázquez fixo deste

un evento dinámico e sorpren-

dente, pois houbo na súa maio-ría, moitas e dispares felicita-

cións de Nadal e Aninovo 2013.

É de boa fe recoñecer o traballo

de tódolos grupos que actuaron, pero acentuando actuacións

como a de 6º de Primaria ou a

de alumnas de 1º e 2º da ESO

que cantaron. Entre tódalas actuacións, vímolas tradicionais,

coma o Belén vivente interpreta-

do por alumnado do 1º ciclo de

E.P. e outras que se viran con anterioridade pero que foron

recuperadas dende xa hai anos

polo alumnado do 2º ciclo de

E.P., que recitou unha poesía (3º) e narrou un conto de Nadal

(4º) rematado con atentos agra-

decementos e recoñecementos.

A orixinalidade marcárona nesta ocasión os de 5º, cun espectácu-

lo visual con caixas que amosou

unha estampa. Falamos de tradi-

ción, orixinalidade ... Pero como xa dixemos antes, a sorpresa foi

marcada por 6º de E.P. coa súa

combinación da panxoliña gale-

ga e do “Gangam Style”, cunhas coreografías traballadas e moi

ben exhibidas ó público.

Tamén temos que facer mención do mérito dos máis pequenos,

que subiron ó escenario a de-

mostrarnos as súas dotes de

canto, pero que realmente foron vehementes á hora de dárllelas

cartas aos Reis Magos de Orien-

te para cumprir os seus desexos.

O señor Papá Noel, que visitou a escola do Xestal o día anterior,

durante o marabilloso xantar de

Nadal que nos prepararon os

nosos cociñeiros; este home das nevadas terras do Norte é esti-

mado mais, por así dicilo, os

cativos de Irixoa e Monfero

téñenlle máis fe e respecto ós

Reis Magos, que como son tres, sempre veñen máis cargados.

As derradeiras actuacións fixe-

ron pequeno o escenario, pero así mostrouse a calidade do

mesmo, que soportou o peso de

toda a ESO sobre os seus alicer-

ces. Un fermoso canto en fran-cés cun solo interpretado pola

voz da nosa presentadora, Lucía

Otero, e unha actuación instru-

mental da moi coñecida “Jingle Bells” pecharon as actuacións.

Antes da despedida elaborada

por Lucía Bouzón e Sandra, de

4º ESO, tivo lugar a entrega de premios do Concurso de Postais

de Nadal e do Certame Litera-

rio; ámbolos dous concursos

realizados anualmente e con premios entregados nestas datas.

Despois da visita dos Reis Ma-

gos, alumnos/as de toda a ESO

recollémolo salón de actos.

Cumprimos a tradición un ano

máis e expresamos na nosa ma-

ioría a intención e vontade de que continúe coa mesma regula-

ridade durante toda a historia

deste colexio.

PÁXINA 20 XORNAL XESTEIRA

FESTIVAL DE

NADAL

Cando algo funciona a xente

trata de buscar a receita, descu-brir todos os ingredientes, desde

os máis básicos ate eses peque-

nos elementos que lle dan o

puntiño de graza e aportan iden-tidade. Nós poderíamos encher

liñas e máis liñas con teorías,

explicacións, xustificacións,

metodoloxías, todas esas capas que revisten o proxecto Monfe-

rosolidario. Pero antes de nada

queremos desvelar a nosa fór-

mula máxica e compartila con todas as persoas interesadas na

educación para o desenvolve-

mento, non queremos manter

unha fórmula oculta como a da “cocacola”, xa que o mundo

precisa da proliferación de pro-

xectos da mesma natureza. Esa

fórmula maxistral é a combina-ción de dous elementos moi

simples pero imprescindibles: o

compromiso persoal e as gañas

de facer. Un é o motor de arran-que e o outro a enerxía que ali-

menta. O laboratorio é a nosa

escola, o CPI Virxe da Cela, e

as enxeñeiras as profesoras de

Educación para a Cidadanía e

Relixión .

Esa é a semente, e por suposto

fan falta unha serie de condi-

cións axeitadas para que poda xerminar e dar os seus froitos,

ao igual que unha boa dose de

sorte para estar no lugar preciso

e no momento axeitado: unha escola pequena con un alumna-

do moi especial, o apoio da

dirección do centro, e todas as

axudas que chegaron desde o exterior. Comezando por tanto

cunha simple colaboración entre

dúas docentes e realizando ac-

cións puntuais co alumnado da ESO (curso 2008-2009), o pro-

xecto Monferosolidario foi cre-

cendo e o seu campo de acción

acabou ampliándose ao resto de niveis educativos impartidos no

centro (EI, EP) á par que au-

mentando o número de colabo-

radores (outros departamentos, biblioteca escolar, EDLG, etc.).

En marzo de 2009 decidimos

crear un blogue e esta platafor-

ma dixital ofreceunos a posibili-

dade de levar un rexistro conti-nuo, darlle visibilidade, unidade

e identidade ao noso traballo, e

supuxo unha especie de cerimo-

nia de bautizo do noso proxecto. O blogue, aparte de conter di-

versos recursos didácticos, sér-

venos para recoller os comenta-

rios, reflexións e suxestións do noso alumnado e doutros usua-

rios/as que atoparon nel un es-

pazo interesante centrado na da

educación en valores e na edu-cación para o desenvolvemento.

Non nos esquecemos da impor-

tancia de verse, recoñecerse e

saberse partícipes como un feito necesario para a creación dun

certo sentido de identidade. Para

os nosos alumnos/as Monferoso-

lidario é unha marca rexistrada, unha forma de vida, unha espe-

cie de “tribo urbana” que fai da

solidariedade e do compromiso

o seu lema, que está representa-da por un logotipo, ten a unha

mascota, a súa propia radio e

outros elementos dun imaxina-

rio común. Verónica Dopico.

Monferosolidario

PÁXINA 21 XUÑO 2013

EDUCACIÓN

EN VALORES

Monferosolidario: Un pequeño mundo posible onde se fai real a utopía

É para Entreculturas un grandísimo pracer e unha

honra contar un recunchiño nesta vosa revista para

dar as grazas. Grazas aos rapaces e rapazas do

CPI Virxe da Cela por ser parte da Rede Solidaria

da Mocidade de Entreculturas. Grazas por encher

ano a ano a Rede de tanta alegría, participación e agradecemento. Grazas ás súas docentes, Veróni-

ca e Yolanda, por crer en nós e no noso labor

educativo e por compartir a firme crenza de que

un mundo mellor só se acada colaborando xuntos, tendo unha utopía común e loitando xuntos para

acadala. Grazas a toda a comunidade educativa do

CPI Virxe da Cela polo seu compromiso e por

deixarnos compartir con vós este grandísimo e especial proxecto chamado Monferosolidario, que

tanto nos ensina e, sobre todo, fainos seguir cren-

do que outros mundos posibles son xa realidades

en colexios e lugares como Monfero e Irixoa, onde o día a día é moito máis que o devagar do

tempo.

Grazas aos nenos e nenas, mozos e mozas, fami-

lias, docentes e toda a comunidade educativa do CPI Virxe da Cela, por amosarnos e aprendernos

cada día que “xente pequena, facendo pequenas (e

grandes) cousas, en lugares pequenos, chegará a

cambiar a face da terra”. Sandra Rodríguez Couso (ONG Entreculturas).

Chegou o Abalar

sorte porque me encanta. Eu non

cría que iamos ter un ordenador

para cada un e cando os vin

alucinei. Que teriamos un portá-

til normal, pero o ultraportátil é

moi pequeno. Usar un sistema

operativo mais coñecido como

as Windows en lugar do Linux.

3- Que cambiarías se puideses

das aulas Abalar?

Nada. Poder levar o ordenador

para a casa. Que o tiveran todas

as aulas do colexio.

Que os portátiles pasaran de

curso co seu dono. Deixar algu-

nha vez á semana xogar, entrar

nas redes sociais ou facer o que

quixeramos.

Substituír os libros en papel por

dixitais. Ter o ordenador todo o

tempo en todas as clases. Cam-

biar os ultraportátiles por portá-

tiles normais.

4- Cres que a aula Abalar é

positiva para a túa educación?

Si porque…

Aprender é máis divertido.

Aprendes as materias e ademais

a usar o ordenador. É un incenti-

vo que anima a traballar. Cando

sexamos maiores estaremos

máis familiarizados ca informá-

tica.

Os ordenadores nos axudan a

comprender mellor as cousas

ampliando a información en

internet. Os blogs e as aulas

virtuais sírvenos de axuda para

estudar e facer deberes.

Facemos actividades que no

papel serían imposibles.

Autores: Alumnos e titoras de 5º

EP e 1º de ESO.

O que os/as alumnos/as opinan sobre o Abalar

1- Que che parece o Proxecto

Abalar? Ben, porque...

Aprendemos moitas cousas

novas. É máis divertido apren-

der cos ordenadores e cas activi-

dades que son como xogos. A

pizarra dixital ten moitas máis

posibilidades que as normais:

ver vídeos, actividades interacti-

vas, acceso a internet. Todos os

ordenadores son iguais e non

nos pelexamos porque este vaia

peor ou mellor.

Mal, porque… Os ordenadores

son moi lentos e pequenos.

2-Que esperabas cando che

dixeron que iades ter un orde-

nador para cada alumno? Que

iamos facer todas as asignaturas

e deberes no ordenador e non

necesitariamos cadernos nin

bolis. Pensei que tiña moita

O Proxecto Abalar ten a súa

orixe na palabra celta "Abal", que significa mazá, a froita da

sabedoría, e no termo galego

"Abalar" para transmitir a men-

saxe de promover e facilitar o movemento, o cambio e a trans-

formación na educación. É un

proxecto de innovación educati-

va que consiste en integrar as TIC (tecnoloxías da información

e a comunicación) no día a día

das aulas dos grupos.

Este curso os grupos de 5º de

primaria e 1º de ESO tiveron un

aula Abalar, e dicir, dispoñen

dunha pizarra dixital , un portá-

til para o profesor e un ultrapor-

tátil para cada alumno, todos

eles con conexión a internet e os

programas necesarios para tra-

ballar con eles. Para o curso que

ven contamos que se convertan

en “Aulas Abalar” tamén as de

6º de primaria e 2º de ESO, e así

as seguintes xeracións dispoñe-

rán de catro anos consecutivos

con todos estes recursos nas

súas mans. Podedes atopar máis

información en :

h t t p : / / www. e du . x u n t a . es /

espazoAbalar/

Páxina 22 XORNAL XESTEIRA

Proxecto

abalar

Tics

Outras formas

de

comunicación Outras forma de comunicación: o silbo canario

No mes de abril uns rapaces de Canarias,

Carlos e Marcelo, xunto co seu profesor Rogelio, viñeron facer ao colexio unha

mostra do silbo gomero. Explicáronnos

que o silbo era unha linguaxe que se

utilizaba na illa da Gomera para comuni-carse a distancia. Quen primeiro o utili-

zou foi o campesiñado para transmitir

ordes desde os vales ata os barrancos,

para enviar noticias dunha poboación a outra…, en fin, para o todo relacionado

coa vida cotiá. A nós gustounos moito a

demostración. Nunca oíramos falar do

silbo. Esperamos que Carlos e Marcelo, xunto co seu mestre, veñan visitarnos de

novo.

Os alumnos/as de 1º de ESO

dentro do proxecto interdiscipli-nar fixeron este curso unha en-

quisa sobre as redes socias. O

cuestionario foi feito en soporte

dixital e só se podía contestar a través de internet. Os alumnos

encargáronse de difundila usan-

do para iso as mesmas redes

sociais sobre as que eran pre-guntados. Chegou a xente de

todas as idades e ata algún avó

contestouna. Procuramos que só

lle chegase a xente da contorna do centro: alumnos, pais, familia

e tamén aos profesores. Os re-

sultados da enquisa non se po-

den considerar con carácter científico, pero si danos unha

idea da dimensión do seu uso na

nosa contorna, especialmente

entre os máis novos e sérvennos

para reflexionar sobre os cam-bios que para ben ou para mal

están xa na nosa sociedade. As

conclusións que sacamos destes

resultados son que practicamen-te todos os alumnos que fixeron

a enquisa teñen unha conta nu-

nha rede social, con todo, a

maioría non ten a idade necesa-ria, este requisito debería de

controlarse de xeito máis efecti-

vo xa que son pequenos que

moitas veces poden estar en contacto con descoñecidos ou

con contidos que non son para a

súa idade. Os pais case unani-

memente teñen coñecemento destas contas, pero preguntámo-

nos si realmente chegan a ver o

que soben e escriben ou cantos

deles están agregados nas contas

dos seus fillos, algo que consi-deramos indispensable a estas

idades.

A opinión entre os alumnos

sobre estas redes é boa, as ra-zóns que se citaron son moitas:

falar con amigos sen gastar

diñeiro, poder seguir en contac-

to diario con xente que vive lonxe, coñecer xente, … . Pen-

samos que as redes sociais de-

sempeñan un labor moi útil, e

máis nunha contorna rural onde algún veciño ten a casa máis

próxima a 2 Km e non digamos

a tenda máis próxima. Pero

como todo na vida necesítase información, precaución e medi-

da, non lles podemos dedicar

horas do noso tempo, nin usalas

sen coñecer a fondo en que con-sisten e sobre todo a precaución

que en todas as facetas da vida

temos á hora de relacionarnos

con descoñecidos. Como con-clusión última sinalaremos que

comunicarse é algo primordial

para o ser humano e as redes

sociais non son máis que a co-municación social levada a un

mundo virtual, consistente en

lugares de encontro, grupos de

amigos extraídos de calquera lugar e situados nunha comuni-

dade virtual, non é máis que a

tradición levada á modernidade.

alto. Máis da metade estiveron

de acordo en facer algo para reducir o nivel de ruído no Cen-

tro e en participar nun programa

colectivo para diminuír o ruído.

Editamos a revista STOP RUI-DOS, e compramos uns semáfo-

ros que nos avisaran cando o

nivel de ruído é excesivo. Desde

a volta das vacacións de semana santa puxémolos en marcha e ao

principio notouse moito a dife-

renza. Pouco a pouco estamos

volvendo a un nivel alto e debe-mos concienciarnos colectiva-

mente de que o excesivo ruído é

unha forma máis de contamina-

ción, que incluso pode ser per-

xudicial para a nosa saúde.

As rapazas e rapaces deste Cen-

tro vivimos en lugares privile-xiados e pouco ruidosos, e así o

demostran os resultados dun

cuestionario feito desde o De-

partamento de Orientación con 17 preguntas sobre o ruído. As

respostas, desde Educación

Infantil ata 4º de ESO e PCPI,

demostran que mentres que no lugar no que vivimos non apre-

ciamos ruído excesivo, si o no-

tamos nalgúns lugares do Cen-

tro. Seis de cada dez afirman que é necesario reducir o nivel

de ruído e sinalan o comedor

coma o lugar máis ruidoso. De

feito, oito de cada dez rapazas e rapaces pensan que o nivel de

ruído no comedor é alto ou moi

Enquisa sobre as redes sociais

Stop Ruidos: unha preocupación colectiva

Páxina 23 XUÑO 2013

Redes sociais

Internet

Novas

tecnoloxías

comunicación

Chover, orballar, chuviscar, etc.

Son unhas das palabras máis utilizadas no noso idioma. Ade-

mais, os galegos somos capaces

de describir con elas os distintos

tipos de choiva. Vamos, que ao final somos expertos!

Ben se viu que non parou de

chover no ano en que o poeta

escribiu estes versos. Pero tendo chegado á altura da edición de

Xesteira, no mes de xuño de

2013; hai que arredrar o pesi-

mismo: moito máis non chove-rá!!

O 2013 será recordado como o

ano no que os galegos/as descu-brimos a nosa condición de

anfibios … (algo que terá que

estudar Fandiño detidamente).

Pero como “nunca choveu que non escampara” e outro refrán

castelán di “al mal tiempo, bue-

na cara”; as nenas e os nenos

do Primeiro ciclo de Primaria trannos para a Xesteira uns poe-

mas sobre a chuvia, de Antonio

García Teijeiro.

***

Refráns dos meses do ano e de temas variados

As choivas no calendario

De seguido, o refraneiro popular

volve ás páxinas de Xesteira, e é que vale moito máis fixarse no

que di un refrán que fiarse ás

veces da información meteoro-

lóxica. Ademais, o bo que teñen é que son a meirande parte de-

les, esperanzadores. Alumnado

3º ciclo primaria.

Non hai mal que por ben non

veña.

Máis vale paxaro en man que

cento voando. Dime con quen andas e direiche

quen es.

De tal pau tal astilla.

Cree o ladrón que todos son da súa condición.

De cada error apréndese un

acerto.

Canto máis te baixas máis se che ve o cú.

Nas uñas das mans ou dos pés

has mitar a quen es.

Na terra dos lobos hai que ou-vear coma todos.

O que non quere unha cunca

dánlle dúas.

O que garda sempre ten. Non deixes para mañá o que

poidas facer hoxe.

Ceo empedrado choiva de con-tado.

A cabalo regalado non se lle

mira o dente.

Aprende por arte e irás adiante. A quen madruga Deus lle axu-

da.

Nunca choveu que non escam-

para. Home prevido, nunca sorprendi-

do.

O que fai un cesto, fai un cento.

Arco da vella ao mediodía, chu-via para todo o día.

Na casa do ferreiro coitelo de

pau.

Quen moito enfeixa pouco ata. A ninguén lle amarga un doce.

A bo entendedor curto falador.

A horta en outono mantén ao

seu dono. Gaivota no horto, temporal no

porto.

A castaña no Nadal, sabe ben e

parte mal. O que non ten maña non come

castaña.

Ovella que bala, bocado que

perde. Cada un fala da feira según lle

vai nela.

Os meses do ano

No mes de xaneiro, os pes no

braseiro. Auga de xaneiro, cada

gota vale diñeiro. En febreiro, sete capas e un

sombreiro. En febreiro mete

obreiro. Choiva en febreiro fai

bo palleiro. Se ves a febreiro empapado, telo inverno pasado.

En febreiro,un día ao sol e ou-

tro ao braseiro.

Marzo marzolo, trebón e raiolo. Marzo chuvioso abril ventoso.

Marzal ventoso e abril chuvio-

so, traen a maio florido e fermo-

so. Marzo, marzán: de mañán in-

verno e de tarde verán. Marzo,

marzal, á noite cara de lobo e á

mañán cara de can. Cando mar-zo maiea, maio marcea. Entre

marzo e abril sae o cuco do

cubil.

En abril augas mil. Abril molla-do, de pan ven cargado. A chu-

via en abril enche o carril.

En maio aínda a vella queima o

tallo. Ata o corenta de maio non quites o saio. Auga de maio ,

pan para todo o ano. Maio chu-

vioso, verán caluroso.

Polo san Xoán a sardiña molla o pan. Por san Xoán fouce á

man. No mes de san Xoán as

nove con día dan.

Xullo arder e patacas coller. Cando chove polo agosto Chove

mel e mosto. En agosto corre o

sol coma o lóstrego.

Setembro ou seca as fontes ou leva as pontes. Setembro asegu-

ra o que agosto madura. En

setembro colle o viño e non

durmas no camiño. Polo Pilar,os nabos na terra e o

viño a envasar. Entrado novem-

bro, quen non sembrou que non

sembre. Ditoso mes que empeza por Santos e remata por san

Ándrés. Por Santos neve ós

campos. É inverno natural den-

de Santos a Nadal. Pola santa Lucía mingua a noite

e medra o día.

Trinta días ten novembro, con abril, xuño e setembro e trinta e

un teñen os demais, agás febrei-

ro que ten vinteoito namais.

Páxina 24 XORNAL XESTEIRA

Un día a nai de Xaimiño foise de compras e díxolle:

-Frega o chan con lixivia, fai

bocadillos de nocilla, mete o

polo no forno e deita a túa irmá. Cando volve á casa dille Xaimi-

ño:

-Mamá, xa freguei o chan con

nocilla, fixen bocadillos de lixi-via e metín a miña irmá no forno.

Entón, a nai berrou e Xaimiño

díxolle:

-Sssss! Silencio, que o polo está durmindo.

Tania López Sande. 3º E.P.

Un señor está no cine e non pode oír a película porque hai

uns nenos diante que non paran

de falar.

Dálles uns golpes no ombro e dilles:

-Por favor, non me decato de

nada.

-E a vostede que lle importa a nosa conversación?

Daniela Pereira Ibáñez. 3º de

Primaria.

Tempo de lecer

Páxina 25 XUÑO 2013

Variedades

Tempo de lecer

xogos

En clave de humor, Tania e

Daniela, de 3º EP, preséntannos uns chistes á par dos refráns

recollidos pola clase sobre os

meses (relacionados algúns coa

meteoroloxía) e sobre outros temas. O alumnado de 5º de

Primaria aporta un xogo de

pasapalabras realizado na aula

de relixión. Natalia de 4º ESO inventou esta curiosa sopa de

letras que vos va encantar, sobre

todo aos máis pequenos/as…

Atoparedes recomendacións dos profes de mates, CCSS e lingua

castelá.

Abecegramas

Velaí tedes unha proposta de Carmen Espiñeira

para xogar coas letras:

Un "abcegrama" es una composición escrita en

la que las palabras que la componen siguen el

orden alfabético. No resulta fácil escribirla, pero los niños de 1º de ESO han logrado unos

textos bastante majos. Quizá con alguna que

otra falta de ortografía, quizá con alguna pala-

bra inventada... ¿Sois capaces de superarlos? Intentadlo. Por cierto, algunos han usado el

dígrafo "rr" a principio de alguna palabra...

Que nadie imagine que estos muchachos come-

ten semejante falta... simplemente, tal y como podréis ves "rrrrefuerza" su significado. Ánimo

para tratar de superarlos.

Xogos

Antes bailaba, cantaba, chillaba, derrochaba entretenimiento, facilidad para guiar

helicópteros, independiente, jugaba con un kayak, libre, llamativa, mentalidad nada

ñoña, optimista, pacífica, querida, risueña, sacrificada, tolerante, única, verdadera, windsurfista, xilmógrafa, yanqui y zapatera. Lara

Antonio y Bruno cuentan chistes divertidos en la feria gora hablando e incluso jugando.

El kimono lila que llevan muestra numerosas ñoñerías. Ofrecen pan, queso y risas. Sortearán tambores, un viaje a Washington, un xilófono y una zambomba. Aitor

Ana, Brais, Carla, Daniel, Elías, Fran y Gemma han ido a Jerez con Kevin, su loro

mestizo, que no es un ñandú y que odia a los psicólogos que ríen sin tener una vida Whats App, xenófobos y zorros. Andrea

Antía bajaba con Charly Deibe en furgoneta gris hacia Irixoa. Comían jamón y kiwi.

Laura lloraba mientras Nuria Ñuta observaba plácidamente queso roquefort “rrequeteapestoso”. Ella suspira. Tiene un “vicho” walkitalki xenófobo que yace en

Zaragoza. Nerea Couceiro

Chistes

Los textos que figuran a conti-

nuación forman parte de un trabajo de clase que trata

de demostrar cómo nuestro

cerebro es mucho más plástico

de lo que nos imaginamos. Nin-guno de nosotros recuerda

cómo aprendió a leer... ¿Para

qué ha servido el trabajo de

E falando das matermáticas…

Carmen Espiñeira, a profe de

lingua castelá de 1º e 2º de ESO

explica estes xogos de números

tan curiosos.

nuestros profesores de infantil y

de los primeros cursos de pri-maria? Hubo un tiempo en el

que creíamos que sólo se podían

leer letras..., que los números

pertenecían sólo al ámbito ma-temático...¡Craso error! Com-

pruébalo y si te animas… verás

que no es tan difícil hacerlo.

Luces...Cámara, pelis con Historia

Numerogramas

Outro xeito de entender as matemáticas...

Desde o Departamento de Mate-

máticas o profesorado vén de animar durante varios anos a

lectura de libros con relación ás

Matemáticas vistas dende pers-

pectivas fantásticas e intrigan-tes. Tódalas lecturas e traballos

con consideración na avaliación.

Animádevos.

O cine, tamén chamado “a séti-

ma arte”, non so é un espectácu-lo para a diversión e o tempo de

lecer, senón que nos ofrece a

posibilidade de viaxar no tempo

e poder entender o devenir da Historia. Velaí tendes unha lista

de películas que vos axudarán a

avanzar nesta materia.

En busca del fuego/ Jean Jac-

ques Annaud, 1981; Troya/

Wolfgang Petersen, 2004; Los

lunes al sol/ Fernando León de Aranoa, 2001; Criadas y seño-

ras/ Tate Taylor, 2011; Agua/

Dipa Mehta, 2005; La Colmena/

Mario Camus, 1982; María Antonieta/ Sofía Coppola, 2006;

A lingua das bolboretas/ José

Luis Cuerda, 1999; 2001, Una odisea del espacio/ Stanley Ku-

brick; Gladiator/ Riddley Scott,

2000; Invictus/ Clint Eastwood,

2009; El hundimiento/ Oliver Hirschbiegel, 2004; El libro

negro/Paul Verhoeven, 2006;

León y Olvido/ Xavier Sánchez

2004.

A ola/ Dennis Gansel, 2008. A

trama sitúase nun instituto de

ensino medio dunha cidade alemá. Os estudantes non cren

que a volta dos movementos

nacionalistas sexa posible des-

pois do nazismo, polo que o

profesor Luenger proponlles aos

estudantes da súa clase o desen-volvemento dunha actividade

sobre a autocracia como forma

de goberno que lles explique o

funcionamento dos gobernos totalitarios e demostrarlles o

doado que é manipular ás ma-

sas.

A lista de Schindler/ Steven

Spielberg, 1993. A historia do

industrial Oskar Schindler, que

salvou a centros de xudeus do holocausto nazi, filmada por

Spielberg xa maduro, en branco

e negro para darlle ton semido-

cumental, cun resultado impre-

PÁXINA 26 XORNAL XESTEIRA

Cine

Libros

Tempo de lecer

Cifras e letras

D353AR1A 3574R AH0R4 M15M0 4 7U L4D0 94R4 V3R QU3 C4R4 90N35 41 1N73N74R D35C1FR4R 3573

7R4B413NGU45 QU3 H1C3 5010 90R D1V3R510N. 74N 5010 C0N 51373 NUM3R05 Y C0N V31N7151373 137R45,

90DR14 35CR1B1R 31 73X70 M45 14RG0 D3 70D05, T4N 50L0 94R4 D3C1R73 QU3 73 QU13R0 UN4 Y 07R4 V3Z.

N1N4 4RC45 B0UZ4

M1 9R0F350R4 D3 L3NGU4 N05 H4 M4ND4D0 H4C3R UN4 RED4CC10N S0BR3 L0 QU3 QU3R4M05 Y QU3

7ENG4 L4 M4YORI4 D3 L37RA5 C4MB14D45 90R NUM3R05. 73N14 QU3 0CU94R C1NC0 L1N345 Y Y0 N0

3NCON7R4B4 N1NGUN T3M4. M4NU3L 54N74M4R1Ñ4 RU12 D3 L30N

7U 3R35 M1 4NCL4 3N 3L MUND0 Y 3N 3S705 M4R35 70RM3NT0505 Y D1F1C1L35 D3 N4V3G4R. CU4ND0 L0S

C0R4Z0N35 Y L45 3593R4NZ4S 53 HUND3N C0M0 B4RC05 93QU3Ñ0S, 7U M3 4YUD45 4 4F3RR4RM3 4 M15 5U3Ñ0S

¡¡¡3R35 M1 4NCL4!!! C1N714 GRU31R0 BUJ4N

PÁXINA 27 XUÑO 2013

Xesteira Films

Xesteira Films é a produtora audiovisual do EDLG do CPI Virxe da Cela (Monfero, A Coruña). Desde o curso académico 2009-2010 vén

editando diferentes produtos audiovisuais: documentais, comedias de situación, curtametraxes, animación, etc. Os seus obxectivos son: docu-

mentar as actividades de dinamización do EDLG e do noso centro en xeral (festivais, teatro, Monferosolidario, etc.), fomentar o uso de TICs, potenciar as capacidades creativas e artísticas do noso alumnado e difundir os produtos entre a comunidade educativa (edición de dvds).

A Taberna de Antonio é un punto de encontro dos veciños da aldea, onde acoden tras rematar a xornada laboral. Neste local tan acolledor e

familiar, Antonio, o seu entrañable camareiro, invitará aos seus clientes a reflexionar sobre os temas máis diversos: a lei antitabaco, as drogas, a televisión de pago, etc. En clave de humor e cheos de alusións á propia idiosincrasia galega, todos os capítulos de A Taberna de Antonio

abordan problemáticas de actualidade tratados na materia de Educación para a Cidadanía durante o curso académico 2010-2011.

Os Booktrailers son publicidade en formato audiovisual para promover a lectura en galego. En novembro de 2009 o alumnado da ESO asistiu

a un obradoiro de Booktrailers, impartido por Belén Martínez Delgado, encargada da Normalización Lingüística no Concello de Monfero. O alumnado, distribuído en grupos, realizou a lectura de libros escritos en lingua galega (Os trece anos de Branca, Círculo Vicioso, Os Bolechas,

Os Megatoxos, etc.) e elaborou os guións. En marzo de 2010 a TVG fixo unha reportaxe, emitida no programa Ben Falado.

Festival de Nadal, 21 de decembro de 2011. O comedor escolar converteuse nun auténtico escenario, onde os rapaces/zas da ESO exhibiron as

súas dotes artísticas. 1º da ESO representou a obra teatral “Santo Domingo da Calzada, onde falou a galiña despois de asada”. 3º da ESO realizou unha divertida parodia do programa televisivo “Ti si que vales”. O Departamento de Música e de Francés encargáronse dos ensaios

das panxoliñas, interpretadas polas clases de 2º, 3º e 4º da ESO . Houbo premios e diplomas, e tamén unha emotiva despedida…

Os Avatares xurdiron a partires do concurso de declaracións de amor en San Valentín (febreiro 2011). A idea era a de darlle unha proxección

máis universal ao concepto do amor. O alumnado de ESO redactou os textos e seleccionou as imaxes para a animación. Empregando as novas tecnoloxías a través de programas como Crazy Talk e Audacity os propios rapaces e rapaces gravaron as pistas de audio recitando os seus tex-

tos, aplicáronlles efectos de son e realizaron as animacións das imaxes.

A Tartaruga que non podía durmir. Partindo da adaptación dun conto editado por OQO editora o alumnado de 3º de primaria do CPI Virxe

da Cela elaborou unha curtametraxe de animación para presentar ao certame "Nós tamén creamos". Os nenos e nenas encargáronse dos labores de construción da escenografía e das personaxes, empregando plastilina e materiais de refugallo. Tamén foron estes pequenos/as os que deron

vida aos bonecos, aplicándolles pequenos movementos capturados pola cámara de vídeo a través do programa de animación Monkey Jam.

Rianxo. Durante tres anos consecutivos (2009, 2010 e 2011) un grupo de alumnas e profesoras do CPI Virxe da Cela

participou nas xuntanzas de fin de curso da Rede Solidaria da Mocedade Entreculturas, celebradas en Rianxo. Obradoi-ros, xogos, presentación de axendas solidarias, actuacións musicais e outras moitas actividades fixeron destes encontros

unha ocasión ideal para compartir experiencias con outros rapaces/zas e docentes de Galicia, así como para educarnos

en valores como a igualdade, o respecto e a solidariedade.

O martes 21 de Maio algúns alumnos que estaban a pintar o

muro do colexio coa profesora

de plástica, Marta, atoparon un

animal morto. Pensaban todos que era unha serpe ou un escán-

cer, pero ó observala mellor,

vimos que tiña unhas pequenas

patiñas vestixiais; tratábase por tanto dun tipo de lagarto: o esli-

zón tridáctilo (porque ten 3

dedos) ibérico ou “Chalcides

striatus”.

Os eslizóns son interesantes

réptiles que teñen as patas tan

reducidas que se confunden con

serpes se non te fixas ben. Esta

estraña estrutura permite que se

movan a gran velocidade entre a

herba ou as follas caídas. Este

exemplar era de color oliváceo e

tiña unas bonitas raias ó longo

do corpo, máis escuras. Mandei-

lle a un alumno que o collera e o

meterá nun bote de cristal: Da-

me unhas pinzas! ¡Estes rapaces

de campo!......xa non son o que

eran…!!! Mº José Fandiño.

O Val Xestoso en Xesteira

Un bicho morto no patio

Xesteira da cabida ás colabora-

cións de xente vinculada á nosa escola. Entre eles, antigos mes-

tres, como Pepe Dopico, quen a

pesar de levar varios anos xubi-

lado, non perdeu o contacto con esta escola tan querida para el.

Aquí tendes un adianto, con

algunhas curiosidades sobre

entrañables persoas que viven en viviron no Val Xestoso.

***

Pedíronme si podía cooperar con esta revista escolar, e así o

fago con gusto. Esta sinxela

participación está referida ao

Val de Xestoso, precisamente neste tempo en que as xestas

locen todo o seu encanto: visten

de gala para toda a xente do Val

e para os que a el se achegaren. Como participante da UNED ás

veces teño conversas moi intere-

santes con persoas maiores, que

recordan a outras que xa foron maiores cando eles eran rapaces.

Estas boas persoas son e foron

recoñecidas por todo o vecinda-

rio.

Sarucho (quen a pesar do infor-

tunio afronta a vida con entere-

za) contoume sobre un familiar, que para min foi todo un

“renacentista” no Val Xestoso,

como Leonardo da Vinci, xa que

foi o autor de cantidade de in-ventos: aproveitando a auga dos

regatos e dos muíños construíu

unha dinamo para obter electri-

cidade e luz na casa, e aínda que a auga escaseara, o muíño fun-

cionaba cunha polea. Foi tamén

o primeiro que tivo tractor, un

“Fiat” que aínda se conserva con outras moitas ferramentas e

inventos no museo das Restre-

bas. Un día foi con tractor a

buscar tres barricas de viño a Areas, e como o camiño era

daquel xeito… caeron as tres

barricas escachándose. Puxo a

auga na casa –din que a muller a pouco máis se vai da casa por

medo-. Dotou á vivenda con

cociña de ferro en vez da lareira,

e ao seu carón situou un gran depósito no que cocían nabos e

patacas para os animais. Dende

aquela acabouse o frío na viven-

da. Foi o primeiro no Val en todo o dito, e tamén tivo o pri-

meiro automóbil. Relacionouse

con Álvaro Cunqueiro… Este

inventor foi Antonio González das Restrebas.

E de aí mesmo foi a Señora

Cecilia, quen se fixo cos servi-zos dun mestre na súa propia

casa para dar formación aos

seus familiares, toda unha au-

téntica “humanista”, e foi así que xurdiron as escolas públicas

en todo o Val de Xestoso: Xian,

Boicornello, o Canedo e o Bala-

do. Cando cumpriu os 95 anos felicitámola un grupo de escola-

res e mestres cun ramo de flores

para a súa casa.

Clementina, quen leva ben a

vida con humor –e xoga moi ben ao tute- dime que aqueles

tempos foron moi difíciles.

Anuncia tamén pasou os seus

traballiños: cando era o tempo de andar sachando facía primei-

ro o da súa casa e logo un par de

semanas máis para os de fora…

Ten ido polo Raño cargada con feixes de grelos a pé cara a Be-

tanzos. Domingo Pena da Abe-

leira –que era o home máis vello

do Val- ía á escola a casa do Ferreiro. Era no sobrado, e o

mestre “era máis malo que

bo…” Foron nove irmáns, entre

eles Xerardo e Filomena, que foron os primeiros que se bauti-

zaron na igrexa do Canedo. Para

el vai esta letriña:

Domingo, domingo, moitas

veces ías a Betanzos/ Co teu

carro cargado con cortezas de

carballo./ Voltabas ao outro día, e non era unha romaría…

E ata aquí chegando con esta

pregaria:

Cruceiro da Serra Loba, que

soliño estás…!Entre o Val Xes-

toso e Cambás./Avoga por toda esa boa xente,/Con saudade,

traballo, amor e paz.

Para todos os vencellados a “Xesteira” con agarimo. Pepe

Dopico

Páxina 28 XORNAL XESTEIRA

Colaboracións

Profesorado

Apa

E outros

Sempre que dentro do programa de visitas da Fundación Vicen-

te Ferrer se atopa o colexio Virxe da Cela, sinto unha gran ledi-cia. Teño asegurado un día precioso. Precioso pola contorna,

precioso polo profesorado e precioso polos nenos. É unha esco-

la moi especial, destílase verdade, ten un “algo” no seu conxun-

to que é auténtico, e iso é o que deberían ter todas as escolas, educar na solidariedade, con moitos quilos de utopía, algo que

será realidade o día de mañá. As cousas non nacen soas, hai uns

profesores/as moi escollidos, persoas namoradas do seu traballo

e que cren firmemente no que fan… noi hai outro segredo, o que educa ten que ser educado. A manera de escoitar dos nenos/

as é tamén singular, están moi atentos/as e interesados/as, e as

nas súas preguntas nótase a súa implicación. Encántame tamén

o comedor, ate a comida é exquisita. Todo no seu conxunto faite vivir un día especial. Si, sempre é unha alegría ir alí, e para nós

é importante ver que o noso voluntariado merece a pena, e alí é

visible. Grazas de corazón. Yolanda Ferrer.

O Xestal, un cole especial

A punto de rematar o curso

2012-2013, non podemos ter máis que boas lembranzas da

nosa primeira tempada completa

como directiva da APA.

O comezo das actividades da

APA para este curso foi unha

excursión ás paradisíacas illas

Cíes. 108 persoas embarcados na procura dun tesouro que non

aparecía, mentres que uns can-

tos coreaban no bus o “Ai se eu

che pego” de Michel Telo. Va-mos, como para chorar, porque

máis que voz parecía o berro de

paxaros mareados polo vaivén

da viaxe. Tesouro non atopa-mos, pero a viaxe valeu a pena,

aínda que algúns non fomos

suficientemente valentes para

mergullarnos na auga que estaba a 14º. Baiona foi o lugar escolli-

do para a 2ª excursión. Visita-

mos a réplica da Pinta de Colón,

e algúns non podiamos entender como esa “lanchiña” puido che-

gar “ás indias”. Pero si unha

limusina é case máis grande que

esa cousa! Paramos en Santa Tecla e o que ía ser un descanso

en Tui acabou sendo unha viaxe

da compras en Valença do Mi-ño, ese pobo famoso por vender

toallas, ou como dicían os nosos

avós, “trapos”.

A actividade que máis nos gus-

tou non foi o taekwondo, senón

o xadrez. Calquera diría que

mover uns guerreiros da idade media por 64 cadros sería a

“repanocha”, pero así foi. O

cabalo, alfil, raíña, torre, peóns

e o rei fixéronlle un xaque mate ás artes marciais, aínda que nos

consta que os nenos de taekwon-

do o pasaron pipa aprendendo

este deporte tan exótico. O in-glés non foi tan ben… Por que

non me estraña? Será porque é

raro escoitar a algún “friki”

como o que escribe opinar que o inglés é divertido.

Non quixera rematar esta cróni-

ca sen falar do colofón final do curso, que é, como non, a Festa

da Familia. Este ano fomos máis

de 360 persoas a xantar e máis

de 380 ao longo da tarde. Pola mañá, antes de que comeramos

os 190 quilos de churrasco,

houbo tempo para os piques entre profesores/pais e alumnos.

A cousa quedou bastante repar-

tida. Os rapaces de fútbol perde-

ron por un par de goles, e iso que por momentos eran un 6

cotra 9. As rapazas contra as

mamás estiveron mellor, e aínda

que empataron do día foi unha que se cambiou de bando. No

brilé foi outro historia, vaia

repaso fino… Pero estamos

dispostos a recuperar o noso trono o vindeiro 2014. Xa pola

tarde, mentres un trataban de

facer de Alonso co buggy de

gasolina, outros querían emular aos vaqueiros americanos mon-

tando sobre un toro que tamén

era da cor do mencionado astu-

riano, aínda que ninguén logrou pasar dos dous minutos enriba

da “besta”.

Grazas por unha marabillosa festa, unhas excursións diverti-

das e un cole que vale a pena…

todo grazas a vós, xa que como

din na tele… Vós si que vale-

des!!!

Women can go to two hairdress-

ers’ and give a walk along the pavements or the road verges.

The young people go to the pub

“O Garfo” (“The Fork” in Eng-

lish), and they have a snack and listen to music. There is also a

group of old men who spend

hours playing cards and speak-

ing. With respect to “O Garfo”, I

would recommend it for both

their food and kindness. Be-

sides, I could say it is the heart of this spot, because it is the

directional centre of this area, as

it is expressed in the following

verses: -I live in Irixoa./-Do you want

to tell me more?/-There is a

cross road, a cross shapes

Irixoa: there is Monfero road, Montesalgueiro road, there is

Betanzos road. Then, Villalba

road, and I will tell you more.

Of course, there is a tourist route that includes the church of

Ambroa, the houses of Cendá

and Mouro,

The journey to Monfero was

long and peaceful. It takes one

hour and a quarter from Santi-

ago to Irixoa, and ten minutes

more from here to Monfero.

This place is located in the North of Galicia. Living there is

like being inserted in a beautiful

postcard.

Do you know the life style of these inhabitants? As the houses

are dispersed and the population

is small, activities are organized

attending to different ages. In the morning, the children and

adolescents as well as their

teachers go to school at the CPI

Virxe da Cela, and the adults work, mainly in rural occupa-

tions. In the afternoon children

can study at home or in the town

hall library on a rainy day, and can ride a bicycle or play with

friends on a sunny day. The

other people only can go to the

supermarket or to a café, apart from going round their relatives

and friends in their own houses.

Notas desde a APA

An Englishwoman in Xestal

Páxina 29 XUÑO 2013

A nosa benquerida Ana, quen

foi a nosa profesora de Inglés

durante a baixa de dona Car-

men Gancedo (quen se recupe-

ra con tesón), fíxonos para a

Revista Xesteira a seguinte reportaxe sobre as impresións

que ela tivo ó chegar ó cole de

Monfero e pasar por Irixoa.

Dende o alumnado de 4º ESO, en especial, e tamén dende a

redacción desta revista, queré-

moslle agradecer á profesora a

súa dilixencia, cordialidade e simpatía nestes meses tan bos e

que sempre lembraremos con

alegría e tenrura. Ata sempre,

profesora, e moitas grazas por todo. A continuación deixá-

mosvos a reportaxe que dona

Ana Gándara Pastrana fixo

para Xesteira no idioma de Sir John Moore, para que o alum-

nado deste centro practique

lectura (se quere, tradución)

nesta lingua universal. Antonio

G.L.

the Chester of Graña and the

monastery of Monfero that has a

very beautiful engraved ceiling.

There are two important festi-

vals: the one devoted to St.

Therese, in the middle of May, and the other devoted to St.

John, on the 24th of June in

Chao da Viña.

However, the most precious aspect is the kindness of people

that I will miss when I leave

school. In fact, I will feel that

like in the winner Eurovision contest song “Only teardrops”

will come down my cheeks. Ana

Gándara Pastrana, profesora de

ingles.

chiño e cada día comían máis.

Agora os vermes son máis gran-

des (máis ou menos de un centí-

metro e medio), comen un mon-

tón, agora son medio grises e

teñen a cabeza negra. Comen

unicamente follas de moreira.

A nosa profe de Naturais trouxo

uns ovos de vermes de seda.

Cando naceron, eran pequenos,

fiunchiños negros que case non

se vían. Comezaron a crecer

pero seguían sendo negros. Xa

comezaban a cheirar un pouqui-

Agora xa están enormes. A pro-

fe de CC.NN. á semana e media

de ter os vermes de seda, tróu-

xonos os vermes do pan. Dan

noxo. Son de cor alaranxada e

mudan seguido a pel. As mudas

son de cor branca. Diana Carun-

cho, 1º ESO

Nostalxia do Xestal

Os vermes de 1º de ESO

recordo que empecei o partido

con moita forza e aquel día es-treaba unhas botas. Na casa

dixéranme: “ten coidado, que

son as botas novas eh!”. Eu

contestara cun típico: “si, si”. A verdade tiña pensado coidalas,

pero aquel pensar cambiou can-

do cheguei ao campo. Vin a

miña oportunidade de marcar, corrín cara a portería que estaba

baleira e … Fóra! Acababa de

perder a miña oportunidade e

cando mirei ao chan e vin as areíñas que había no vello cam-

po de fútbol metidas entre a

punteira das miñas botas...

O partido volvérase tenso, hou-bera enfados, protestas ao árbi-

tro, etc. Rematou ao terminar o

recreo, sendo os rapaces os ga-

ñadores por unha bonita diferen-

za. Chegamos á clase e recordo

que a nosa titora, Merchy, nos puxera como tarefa unha redac-

ción contando a experiencia.

Cada un contaba a súa versión

porque viñamos aínda tensos do partido e durante uns días

“chinchabámonos” uns a outros

con certo rancor. Agora recórda-

se todo aquilo entre risas e bro-mas. En canto ó tema das miñas

botas novas, cando cheguei á

casa limpeinas canto puiden e

deixeinas no seu sitio sen dicir nada. Por sorte ninguén se deca-

tou do que pasara. Lucía Otero.

Un partido de futbol en desigualdade

Recordo unha etapa na que as

rapazas nos animabamos a xo-gar ao fútbol cos rapaces. Teria-

mos uns 10 ou 11 anos e había

os típicos “piques” entre quen

xogaba mellor: as nenas ou os nenos; entón, un dos rapaces

propuxo unha partida na que

todas as rapazas xogarían contra

dous deles que eran considera-dos os que peor xogaban naquel

momento, desafiando os dous

sos poderían gañar por goleada.

Soprándolles ás brasas prende o lume, así que aceptamos todos a

proposta.

Iniciouse o partido e as rapazas

non comezaran mal; pero a cou-sa cambiou aos poucos minutos

a favor deles. Persoalmente,

“Non sabes o que tes ata que

finalmente o perdes"; esa é a

realidade. Os momentos que

pasamos no Xestal, de risas

continuas, de pintura por aquí,

debuxos por alí, notas musicais

que enchían cada esquina dos

nosos oídos e que quedarán aí

toda a nosa vida. Eses momen-

tos de fraternidade non se es-

quecen nin aínda que non volva-

mos pasar polo colexio. A fami-

liaridade que nos deu o Xestal

non se atopa facilmente. Lem-

bro moi ben como lle deixamos

de decorada e bonita a bata á

profe de Plástica "a rapa das

bestas" podíase ler nun costado,

as iniciais de Monferosolidario,

que tan bos momentos nos deu,

nas costas. Pensamos que lle

gustou bastante como quedou a

bata, coloríns e letras, mellor

que o branco. As clases de Pilar

co de: “este vestiario parece

unha piscina". Fandiño apartán-

donos dos botes de cristal dos

que nós queriamos para beber.

Moitos recordos máis pero só

podo escribir unhas liñas!

Agora, nós estamos terminando

primeiro de bacharelato e aínda

que o pasamos moi ben cos

novos compañeiros non son os

do Xestal. Albita tolea coas

Mates e a Física e pensa que hai

que ir pouco a pouco co Inglés.

Marta di que as Mates son de

Setembro e que o Inglés é me-

llor tomalo con calma para po-

der mellorar o acento e esas

cousas. Iván di que xa terá tem-

po para sacar primeiro e que fai

o que pode pero o primeiro é o

da casa. Lorena vai aprobando,

que é o importante e fixo moitos

amigos aínda que nos bota de

menos, pero é mutuo. E eu pois

vou ben, fago o que podo e dí-

govos que aproveitedes a Tita

todo o que poidades porque os

bos profesores de Francés de-

centes, escasean. De compañei-

ros vou moi ben, teño unha

clase estupenda e fixen moitos

amigos que como se pode supo-

ñer non substituirán nunca aos

que menciono máis arriba.

Espero que os que saiades este

ano do Xestal poidades facer o

que queredes e que teñades a

sorte que nós tivemos. Moitos

saúdos,María Santamariña Ruiz

de León (promoción 2011/2012)

PÁXINA 30 XORNAL XESTEIRA

Colaboracións

do alumnado

curiosidades

A nosa xeración do 97(e para

algúns a do 96) colleu unha

etapa esplendorosa nesta escola

do Xestal, e iso reflíctese en que

as nosas profesoras María José

Otero e Teresa Lagares viñesen,

acompañadas de Nieves, este

martes 11 de xuño de 2013,

sabedoras da nosa marcha e moi

conscientes. Dende aquí hailles

que dar as grazas polas primei-

ras impresións que tivemos na

nosa vida (escolar e persoal), tan

boas esas primeiras impresións

como as últimas que estamos

vivindo estes días, ó topar con

tan boa xente ao principio e ao

final desta andaina que constitúe

todo un ciclo vital inesquecible

e determinante para as nosas

accións futuras. Fomos afortu-

nados/as neste aspecto, e agár-

dase de nós que intentemos

emular en conduta, dilixencia e

boa fe ás persoas que nos pri-

meiros días de clase (e agora

nos últimos de xuño de 2013) se

deron conta da especial impor-

tancia da súa labor docente tanto

no ámbito persoal (a formación

global para a vida, a cordialida-

de, a educación e o civismo)

como no académico (nunca

esquecer a elite pedagóxica do

claustro de Monfero, excepcio-

nal segundo o visto e afirmado,

dende o primeiro do ano 75). É

triste irse de aquí sen expresar

todo o que se quere ás persoas

que o merecen, pero sempre

confiaremos en atoparnos noutra

ocasión ou vir de visita. Non

obstante, sempre recordaremos

con alegría e graza algunhas

anécdotas das que nos lembra-

mos. Antonio G.L.

viaxe de conclusión de todo un

ciclo das nosas vidas. Antonio

G.L.

***

22 alumnos/as de 3º e 4º ESO

están, durante a impresión da

revista Xesteira, en Lanzarote,

intentando tomar o sol e fuxir do

mal tempo que impera na nosa

terra galega. Así, escribo isto

con anterioridade, para mandar

saúdos e manifestar a nosa in-

tención de pasalo moi ben nesta

Desde a redacción de Xesteira

mandamos un forte saúdo a eses

22 rapaces e rapazas e ás dúas

profesoras acompañantes, Mi-

riam e Teresa. Contamos que

este xornal estará saíndo do

forno o próximo 21 de xuño…

non esquezades traer o “clinex”

xa que esa si será a despedida…

Verónica D.

Anécdotas da nosa vida

Ao mal tempo… boa cara

ramos en ocasións anteriores.

Durante o tramo de descenso do Ulla, algúns caemos da balsa, e

así tivemos maior grao de aven-

tura, que sempre se comprace un

de recordar. Tamén tivemos ocasión de ver as pesqueiras das

lampreas, de rirnos, bañarnos

nas augas (fresquiñas pero agra-

dables) do Ulla e mesmo de saber da celebración da festa de

San Antonio —pasamos por

cerca do campo da festa, e había

unha pulpeira alí, pero como xa teramos comido o pulpo na

escola e non nos daba tempo,

non puidemos parar á “sesión

vermouth”—.

As actividades deste tipo fan

aínda máis especial o fin de

curso, que xa o é para os que

marchamos e sempre o é para os

que quedan. Saír da rutina e

esquecerse dunhas pasadas se-

manas de exames e traballos

agradécese profundamente.

Sempre ánimo para organizar,

colaborar e asistir a estas even-

tualidades e sempre grazas polos

mesmos. E se o día de mañá a

algún lle xorde a ocasión de

volver facer rafting, xa non o/a

collerán por sorpresa (ou si,

nunca se sabe). Foi unha pena

non ter tempo a parar a ver se

houbese uns pementos de Pa-

drón, dos cales había leiras e

invernadoiros cheos. O que pasa

é que se alguén lle tocase un

pemento dos que pican, se cadra

volvía ao río … Antonio G.L.

Rafting , sesión vermouth e pementos de Padrón...

Cada vez máis preto do final,

antes de concluír o curso e de marchar a Lanzarote, algúns

alumnos/as da ESO fomos o 13

de xuño de 2013 (día de San

Antonio, dito sexa) a facer raf-ting polo río Ulla, preto de Pa-

drón. Esta actividade, organiza-

da polo Departamento de Edu-

cación Física; realizouse neste día como terceira vez consecuti-

va, xa que nos anos anteriores

producíase unha alternancia: un

ano piragüismo e outro rafting. A xente de 4º. da ESO, algún

animado como Iago (que foi o

único asistente de 3º., e que o

pasou moi ben), os tres “Manolos” (García 1-profe,

García 2 e Santamariña) que

nos acompañaron, algunha per-

soa máis e a profesora, xa asisti-

PÁXINA 31 XUÑO 2013

Colaboracións

do alumnado

E da redacción

Do xornal

O paso polo Xestal I

Nas páxinas anteriores vimos unha

carta do noso estimado profesor don

Xosé Dopico, xa xubilado hai anos,

pero sempre gardando unha especial

e grata relación coa nosa escola. Así

como el xa hai anos que se xubilou,

nestes últimos anos démoslle o

adeus a algunhas persoas (tódolos

alumnos/as que rematan os estudos,

profesores destinados provisional-

mente que se trasladan, ...). Unhas

delas, fixeron escola durante moitos

anos no Xestal e marcharon (como é

un alumno de 4º. ESO quen escribe

isto, fará unha retrospección dende a

súa perspectiva).

O noso grupo de clase, a xeración de

alumnos do noventa e sete (1997),

con algunhas persoas nadas noutros

anos, garda especial recordo das

profes de Infantil e Primaria que nos

deron clase e tamén unhas relacións

actuais co noso profesorado da ESO

moi boas e especiais (xa o saben, é

escusado botarlles máis flores, jeje-

je).

Hoxe en día son os profesores da

ESO e Marisol, en Primaria, quen

levan máis anos de clase neste cole-

xio, pois non queda ninguén dos da

que imos chamar “vella esco-

la” (sempre desde o noso punto de

vista). Xa que para estudar Literatu-

ra Española (vese aquí cómo o con-

tido se ve condicionado polo mo-

mento) e facer referencia a xera-

cións literarias hai que establecer

uns criterios, diremos que a “escola

clásica do Xestal” está composta

polos mestres e mestras (hoxe desti-

nados noutro centro ou xubilados)

que deron clase na antiga EXB e

dende os anos noventa como míni-

mo.

Dende o curso 78-79 estaban dona

Celia e don Xosé García, nesa época

inicial dunha escola acabada de

construír, veu dona Mercedes Ca-

chaza dar clase; tamén “Don Pi-

co” (como lle chamabamos en par-

vulitos ao profesor Dopico), don

Paco e dona Mariluz (de quen meus

pais e tíos teñen bos recordos), dona

Rufina, das Cernadas, as profesoras

chamadas “Gemelas” pola súa con-

dición natural, Lodeiro e algúns

outros.

O paso da xente é moi difícil de

controlar, e como non pescudamos

nos arquivos do centro, non temos

exactitude de datas e nomes. Sabe-

mos que pouco a pouco se foi esta-

blecendo un claustro de profesores

máis ou menos estable que é o que

se constituía cando os nenos e nenas

do 97 nos matriculamos por primei-

ra vez neste centro. Na ESO estaban

os actuais con algunha excepción e

variacións máis Mercedes Cachaza,

Pepe García, Pepe Dopico, Nieves,

José Manuel, María, Elvira, Jesús,

etc. En Primaria sempre recordare-

mos a dona Teresa Lagares, nosa

titora, quen foi a primeira, grata e

grande impresión dunha profesora

que nos inculcou os instintos de

disciplina (aínda que floxeasen

nalgún momento, nada máis natu-

ral), quen aínda hoxe se lembra de

nós e nos ven visitar en ocasións e

unha profesora que quixemos e

aínda hoxe queremos; ensinounos

ben seguindo un modelo disciplina-

do, pero tamén creando unha con-

fianza e un cariño especial (é o que

ten esta escola, quen imparte clase, e

quen estuda nela; sumados co coñe-

cemento das persoas, coa compren-

sión da súa forma de ser, coa acepta-

ción e co tempo). No segundo ciclo

de Primaria foi Merchy a nosa titora,

coa cal entaboamos confianza e

complicidade, sen perder a noción

do traballo. E no terceiro ciclo

¿como esquecerse das empresas que

iniciamos? ¿como non lembrar e

gardar parte dese instinto investiga-

dor e observador que desenvolve-

mos con dona Mercedes Dosinda?

Enumeramos: a recreación dunha

caverna coa arte rupestre, a observa-

ción da vida das miñocas, o caderno

de campo, a visita á TVG e ó Parla-

mento ... O Antroido do circo e a

canción dos barquilleiros, de Federi-

co Chueca; os Xogos Olímpicos de

Pekín 2008, as festas de Fin de

curso e a composición de letras para

cantar con instrumentación nos

festivais do cole (aínda me acordo

de: “O CPI Virxe da Cela / é un

colexio moi popular / tódolos nenos

están contentos / é un centro que ten

comedor). Gratas impresións tamén

de José Carlos (señor Lence, señor

González ... Apelativos a Daniel

Lence e Antonio González) en Edu-

cación Física e en Matemáticas de

5º. Era el quen organizaba as com-

peticións escolares deportivas e

quen nos daba as medallas a final de

curso (levar levábamos todos meda-

lla, gañásemos ou non). En 6º. Xa

era Celia quen nos daba Matemáti-

cas, e xa fixemos deberes de Mate-

máticas abondo, así que iso debería-

lle de ter valido a José Manuel en 1º.

ESO. En Inglés estaba Luis, profe-

sor simpático pero dependendo

tamén do día (máis de un estivemos

algunha clase de pé e de cara á

parede, é unha pena que as clases

non sexan hexagonais, pois dunha

vez fixéronlle falta seis esquinas,

aínda que o solucionou poñendo a

dous elementos dos dous lados do

encerado, parecía aquilo a táboa

periódica ...). Cando chegou Pilar a

dar Inglés (profesora que xa mar-

chou), aplicounos o método dos

negativos, pero nós eramos máis

tradicionais e non aceptamos de moi

boa gaña este método ... Acordaré-

monos sempre dos profes de Prima-

ria cando estabamos en 1º. Nivel e

tiñamos todo por andar, aínda que

xa víñamos de Infantil con María

José Otero, compañeira de Carolina

(aí si que tamén había disciplina, e

con razón, que falta nos faría no

futuro se non tivésemos tan boa base

do Xestal, é isto algo que imos

experimentar de contado). Algunha

vez que dona Teresa Lagares faltou

á clase ten vido Pereiro (de nome

penso que era José Manuel), de quen

conservamos algunha anécdota que

non imos referir. Tamén estaba a súa

muller, quen se chamaba tamén

Mercedes, ao igual que outras com-

pañeiras. Estaban Noli, Lagares e

Maruja do Xestal, profesora que

faleceu hai algúns anos e que deu

tamén clase durante moito tempo. A

profesora logopeda era Pilar, de

Betanzos; vímola unha vez na praza

do campo (iamos toda a pandilla das

xeracións 96-97 ao aniversario de

Marta Vidal, foi en xullo de 2012.

Todos pensamos que era, pois eu

lembrábame ben dela, polo tempo

que pasou en Infantil para axudarnos

á correcta pronuncia, pero non tive-

mos valor a preguntarlle. Tamén nos

lembramos das chuches que nos

daba en Relixión dona Begoña

Allegue, sempre cordial e penso que

nunca enfadada, aínda que sabía

establecer un clima de traballo na

clase.

PÁXINA 32 XORNAL XESTEIRA

Pero tampouco queixándose. Así

como a relación con dona Carmen

Gancedo, profesora de Inglés, son

hoxe cordiais e amenas, un servidor

levou algunha notiña para a casa coa

seguinte encomenda: « Que te la

firme tu madre o tu padre y me la

enseñas mañana en el recreo ».

Tamén puxo (a miña memoria dá

para moito) no parte de faltas unha

nota « El Sr. Glez. y el Sr. Carballei-

ra han dificultado el normal desarro-

llo de la clase de Inglés conversando

entre ellos », algo así poñía, despois

veu dona Teresa Losada a darnos a

clase de Sociais e díxome « Anto-

nio, ¿el señor González eres tú? ».

Por se elas non se acordan, acórdo-

me eu, dentro isto dos bos momen-

tos. En fin, son once anos meus (eu

desde os 5) e máis os doutros, pois

hai quen leva trece ou catorce. Ese

tempo dá para moito.

O verdadeiro obxecto deste artigo

algo extenso era acordarse de don

Xosé, que se xubilou en 2011; de

dona Mercedes, que se xubilou no

2009; de dona Celia, que se xubilou

no 2012; por ser estes profesores

que merecen un escrito maior pola

súa historia ou paso por este colexio,

sen lembrarnos dos demais e saben-

do que así serán considerados moi-

tos dos que hoxe dan clase. Aínda

que inconcluso, véxome neste intre

obrigado a parar de escribir.

Antonio González López

21 de xuño de 2013, un día que

moitos de nós levamos esperan-do toda a vida. Cando aínda

eramos uns “pequerrechos” de

medio metro viamos aos maio-

res (que por certo, parecían xigantes vistos desde alí abai-

xo), como ían marchando, fací-

an espléndidas despedidas, co-

mo choraban moitos deles, ou-tros contentos coma cucos…

pero todo iso estaba demasiado

lonxe. Sabiamos que ocorrería

algún día, iso seguro, pero era coma unha ilusión practicamen-

te intocable, coma estirar a man

e querer rozar unha nube.

Agora, aínda sen ser moi cons-ciente diso, estamos a final de

curso e chegou ese momento

que viamos tan lonxe: a despe-

dida. Costa poñerse en situa-ción. Fixemos moitas despedi-

das e era especial velo desde

fóra; pero agora tócanos a nós

ser os protagonistas. Darnos conta de que a maioría de nós

levamos neste centro case toda a

vida. Aquí medramos, madura-

mos, nos formamos, entaboa-mos amizades que probable-

mente perduren para sempre. As

relacións entre os compañeiros,

que máis que compañeiros xa case poden considerarse irmáns,

os profesores, que case son co-

ma uns segundos pais... entre as

paredes deste centro pasamos os mellores anos porque por moi

bo que sexa o que hai fóra, será

incomparable co que vivimos

aquí. O simple feito de que un profesor coñeza o teu nome xa é

bastante; pero neste caso, coñe-

cen o noso nome e apelidos, o

lugar onde vivimos, que é o que máis nos gusta, o que máis nos

custa, o que nos contenta, o que

nos amarga... esa atención per-

sonalizada non se vai encontrar

fóra de aquí. Como esquecernos da cociña.

Dende a nosa entrada no Xestal,

pasamos por diferentes cociñei-

ros e axudantes de cociña que recordamos un por un porque

todos tiveron a “súa especialida-

de”. Moitas veces nos temos

queixado da comida; pero ao saír de aquí, todos a votan de

menos, por algo será. Álvaro, o

conserxe que moitos de nós

recordamos de toda a vida. Sem-pre tan atento, coa súa paciencia

e forma de ser tan agradable...

Ou Bea, a secretaria, que aínda

que moitas veces fomos inte-rromper o seu traballo, nunca

tivo unha mala palabra, ao con-

trario. O persoal de limpeza,

imprescindible. Os aseos limpos con eses produtos recoñecibles a

distancia, eses papeis que “nos

caen” aos alumnos sempre reco-

llidos, esas mesas escritas que ao día seguinte non hai rastro...

votarase de menos.

As actividades extraescolares do

Xestal, importante nomealas. Neste centro, recordamos sem-

pre moitas actividades

(excursións, charlas, obradoi-

ros...) que imos lembrar sen dúbida aínda que sexa por un

pequeno detalle que ocorrese

nelas. Imposible citalas pola

pluralidade delas, pero todas para recordar.

Todas esas experiencias que

ocorreron aquí, tanto boas coma

pequenos apuriños. Eses “berrinches” que colliamos de

máis pequeniños, e non tan pe-

quenos, esas caras longas, esas

palabras adoecidas... Son deta-lles que agora, vistos desde un

punto que se entende “máis

maduro” recórdanse entre refle-

xións e risas, afirmando que

repetiriamos esas experiencias para rirnos de nós mesmos. De

todas maneiras, sempre hai moi-

tos máis momentos bos que

recordar porque os “malos” sempre se van esquecendo, posi-

blemente porque co tempo per-

den importancia xa que nunca

chegaron a ser realmente graves.

Deste centro levámonos toda

unha vida a costas, por tanto

todos estes anos non se poden

resumir nunhas liñas porque

precisariamos de páxinas e páxi-

nas e os mellores recordos non

son aqueles que se recollen nun

papel; senón aqueles que van

saíndo pouco a pouco a contos

cos amigos, compañeiros, profe-

sores... que estiveron presentes

todo este tempo. Chegado o

momento de finalizar unha etapa

para comezar outra totalmente

diferente, non sabemos se me-

llor ou non; cabe destacar que o

que vivimos no xestal condicio-

nará o inicio da seguinte etapa

que será diferente para cada un

de nós. Levamos anos esperan-

do este momento; pero chegada

a hora da verdade, moitos quixe-

ramos que o tempo pasase máis

lento, xa que ata agora non fo-

mos conscientes de todo o que

deixamos atrás. Recordaremos

todo isto cun gran sorriso, con

melancolía incluso; pero non

esqueceremos onde e con quen

nos convertemos nas persoas

que somos hoxe. Grazas. Lucía

Otero Rodríguez, 4º ESO.

tal foron os encargados de sumi-

nistrarnos todas as calorías,

proteínas, hidratos de carbono,

ou sexa, enchernos o depósito

para poder ir a “todo ghas” nos

nosos estudios… Lembraremos

as vosas comidas como se fosen

as das nosas nais…

Dicimos adeus á escola, a os/as

profes, aos compañeiros/as…

pero por suposto non nos esque-

cemos do persoal de cociña, que

cinco días á semana, catro sema-

nas ao mes, dez meses ao ano, e

todo iso multiplicado por doce

anos (algún/ha incluso trece ou

catorce…) que levamos no Xes-

O paso polo Xestal II

Non nos esquecemos de vós...

PÁXINA 33 XUÑO 2013

NOTAS PARA

UNHA

DESPEDIDA

Pasaron días e longos anos

cando no colexio do Xestal

se pelaban as patacas a man…

Tres quendas de comidas no comedor

e “aulas” funcionando nos corredores…

foron tempos difíciles, si señores.

Carme, a cociñeira coloradiña

como unha rosa do Xestal

exclamaba “Ai, Virxe da Cela”.

As outras cociñeiras ao seu lado

todas afanosas

preparando pratos e menús

con toda dilixencia e coidado.

Álvaro, o gran conserxe

un monumento merece

o primeiro en abrir e o último en pechar

cando a sirena tocaba

todo funcionaba.

Esta foto é a primeira vez que a luz ve.

Con honor e ledicia

Xesteira ben merece esta primicia.

E dende aquela tantos/as docentes e

discentes

por aquí pasaron

e recordamos a todos/as

cunha aperta e un bico.

Donpico

xeito involuntario pronunciando

un do-re-mi-fa-sol-la-fa-re, do-la-fa-sol-mi-fa-re-doooo,

algúns/has (os/as máis hábiles)

incluso sentirán un “formigueo”

nos seus dedos realizando unha estraña coreografía, e a totalida-

de deles/as lembrarán todas as

horas pasadas ao aire libre to-

cando frautas e pandeiretas, espantando (e algún “papando”)

moscas e saudando a todos os

vehículos que circulan pola

estrada…

Por todos/as é coñecido o enor-

me poder que ten a música para marcar acontecementos das

nosas vidas e situalos ordenada-

mente nos “cartafoles” da nosa

memoria. Pasarán os anos e os que hoxe están como alumnos/

as deixarán algún día a escola

para lanzarse, esperemos que

con moita sorte e fortuna, á vida como adultos/as. Esquecerán as

capitais de África, os logarit-

mos, a táboa periódica, pero,

como si de arte de maxia se tratara, moverán os beizos de

Velaí tedes unha selección das

cancións que forman xa parte da

nosa banda sonora para este ano

2012-2013: A saia de Carolina,

Na beira do mar (rebautizada

por Pablo co título de “Rías

Baixas”), Ollos verdes, Vén

bailar Carmiña, Oda á Alegría,

Jingle Bells , Scarborough Fair,

Santa María estrela do día,

Carmina Burana (a preferida de

Kevin) Ni tú ni nadie, Mama

Mía… Verónica Dopico

O tempo: marabillosa magnitude

O poder evocativo da música

Para nós, alumnos e alumnas de

4º ESO, os cambios que se pro-duciron no Xestal nos últimos

anos son ben marcados. Aínda o

outro día lembrabamos a antiga

e afastada imaxe do patio cuber-to antes de ser amañado, coas

espalderas rotas, e con algúns

mestres como Begoña e José

Carlos que nos persuadían de rubir por elas.

Un achado inesperado sorpren-

deume o outro día: as fotografí-

as dunha excursión ao Monte de San Pedro (A Coruña) no 2007,

á que fomos con Merchy. Sem-

pre recordaremos outros cam-

bios, como a magnífica campa-ña de pitado do muro do centro,

a reparación dos servizos do

cole antigo, o aumento da bi-

blioteca ... Son elementos mate-riais que forman parte dunha

lembranza común, a lembranza

da primeira e quizais máis im-

portante etapa das nosas vidas; a nosa preparación para saír ao

mundo, enfrontarse ás posibles

adversidades, aproveitar e valo-

rar os bos momentos, vivir. A verdade é que son as persoas

as que verdadeiramente conta,

pois de non ser pola iniciativa

de alguén, poida que aínda esti-vesen hoxe sen pintar o come-

dor e o muro, pero o máis enco-

miable das relacións persoais

son os recordos. Causar impre-sións e tamén recibir impresións

das persoas que dun xeito ou

outro, por activa ou por pasiva,

transcenden nas nosas vidas

dunha forma especial que só algúns comprendemos: é filoso-

fía e psicoloxía, complexa qui-

zais, pero estudada.

Son os mellores recordos os que levaremos do Xestal por ser este

un colexio nada convencional,

posto que aquí as persoas non só

se limitan a facer o seu traballo, senón que son conscientes (ben

por experiencias propias, ou ben

por reflexión) da importancia

das experiencias pasadas e dos recordos no presente e no futu-

ro, factores determinantes para a

identidade dunha persoa.

Agora, neste mesmo intre, non me acordo se xa o comentei,

pero repito o seguinte:

Sería inútil que calquera persoa

intentase plasmar tódalas súas emocións e sentimentos nun

papel, pois por moito que se

esforce (ao meu parecer e con

filosofía propia) nunca o conse-guirá, por magnificente que sexa

na escritura (lírica, prosa, ensa-

io ...) a totalidade do que transi-

ta polos seus miolos non se gardará nun “disco duro”. É por

isto e porque non teño moito

tempo antes de estudar Xeoloxía

e Inglés, que nin penso intentar empresa semellante.

E escoitando música un tanto

melancólica (para amenizar o

paso do tempo), só quero dicir como despedida, para perpetuar

o meu paso polo Xestal, que as

impresións aquí vividas son

grandes e fondas pegadas que

nos marcarán para sempre; e

tamén podo dicir, ao caso, que esas marcas as levaremos toda a

vida con orgullo e satisfacción.

Por último, saiban tódalas per-

soas coas que tivemos relación que deben de ser elas mesmas

(máis acostumadas ca nós ás

despedidas e ó paso de alumnos

polas súas aulas, polos corredo-res, polo comedor, por conser-

xería e administración) as que

pensen e se reafirmen na súa

forma de ser, nas súas ideas e pensamentos, sabendo que os

mesmos valores que se refiren

constitúen o mellor que se pode

esperar.

Non falaremos entón de erradi-

car as desigualdades no mundo,

porque non somos iguais nós ca

calquera estudante de Betanzos

ou da Coruña, quen terá unhas

impresións moito máis insulsas

da súa etapa escolar. Supoño

que o que parece que digo nesta

carta de despedida ven sendo o

mesmo que repiten e repiten

dalgún xeito tódolos anos, pero

quen pense e saiba que quero

dicir moito máis e que non ato-

po a forma, que saiba que o

digo. Digo todo aquilo que non

consigo dicir. E quen teña des-

concerto ao rematar de ler isto,

que se faga a seguinte pregunta:

“¿e este que quererá dicir?”

Antonio González López, 9

xuño 2013.

Páxina 34 XORNAL XESTEIRA

Notas para

unha despedida

Querid@s alumnos:

Hoxe terminades un ciclo vital e académico no noso cen-

tro o Virxe da Cela. Durante o

tempo que permanecestes con-

nosco vímosvos recibir conse-llos, reprimendas, crecer, mirar

con desacougo un exame abso-

luta e irremediablemente verme-

llo por todas partes (como se pode poñer tanto vermello!,

dicídesvos); actuar nos festivais

de entroido, de nadal, dos ma-

ios… coa ilusión de sempre; días de xogos, de exames, de

preitos inxenuos, de goles meti-

dos, de triunfos e derrotas, de

risas e choros, de esforzos, de sensacións de nervios, alegrías e

medos. Pero seguro que tamén

foron anos de recompensas e de

satisfaccións, de amizades e recordos que permanecerán para

sempre no libro das vosas vidas.

Aínda que o alumno tende a

sospeitar que tal vez debería ter aprendido máis e non imaxina

como pode el, que a duras penas

aguanta esperto algunhas mañás,

amarrado á cadeira da súa clase, deixar pegada nos seus profeso-

res, cada un de vós deixounos

algo, non o dubidedes.

E antes de que vos vaiades defi-nitivamente dicirvos- en reali-

dade xa o dixo un gran profesor,

Horacio: “Sapere aude, incipe!”

- “¡Atrévete a saber, a ser sa-

bio, empeza xa!”. ¡Atrevédevos

a ser sabios!”: Antonio, Lucia O., Carla, Elisa, Diego, Daniel,

Sandra, Lucía B., Óscar, Nata-

lia, Kevin, Yaiza, “tende o valor

de servirvos do voso propio entendemento”, porque así po-

deredes gozar do máximo ben

que ao home deulle a vida: a

liberdade. E a única liberdade que merece a pena é a de pensar

por un mesmo e intentar ser

mellor, e por contaxio, facer

tamén un pouco mellores aos demais. Non temades a equivo-

carvos, non deixedes nunca que

os vosos medos apaguen vosas

metas, correde tralos vosos so-ños e utopías, levantádevos tras

cada caída, é o único xeito de

alcanzar todo aquilo que vos

propoñades. Esta non é máis que unha nova etapa para atravesar e

o inicio dunha gran aventura. É,

como no xadrez, o final dunha

partida, e o comezo doutro xogo que vos aportará experien-

cias, que demandará maior es-

forzo, onde nacerán novos vín-

culos e que ofrecerá momentos únicos.

Díxo Azorín nunha desas xera-

cións que vos explicou tan ben

Mirian e que seguro “tanto vos gustan”: «A estas nubes que

agora miramos miráronas fai

douscentos, cincocentos, mil,

tres mil anos, outros homes coas

mesmas paixóns e as mesmas

ansias que nós.» Así que levan-tade a vista e, aínda que teñades

que estudar moito, non cometa-

des o erro de non coñecer xentes

e lugares; lede, pero non vos quededes pegados aos libros,

porque está ben saber, pero está

mellor compartir o que se sabe e

utilizalo con outros e para ou-tros. Non vos ocupedes só de

telo todo controlado (que vou

comer durante toda esta semana;

que vou sacar no primeiro par-cial; que vou facer…) porque,

xa sabedes, din que o dixo John

Lennon: «A vida é iso que che

ocorre mentres estás ocupado facendo outros plans». Como

non vos puidemos conseguir

“mariachis”… oxalá que vos

vaia bonito!!.

Os nenos e nenas de 6º de pri-

maria, queriamos agradecer a todos os mestres o moito que

nos axudastes a continuar e

seguir crecendo como persoas,

corrixíndonos, axudándonos cando o necesitabamos e sobre

todo, facéndonos pasar seis anos

incribles. Primaria foi unha gran

experiencia para nós, e nos da pena deixala despois de tantos

anos. Esperamos pasar todos de

curso e ter novos mestres. Sabe-

mos que as cousas serán máis

difíciles, pero teremos que

afrontalas e deixar de ser “os

maiores” para pasar a ser “os

pequenos”.Un saúdo: Os nenos/as de 6º.

Adeus a 4º da ESO

Adeus a 6º de primaria

Páxina 35 XUÑO 2013

Cara a unha

nova etapa