YAMAN ENERJİ

TÜRKİYE ULUSAL ENERJİ FORUMU

2005

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

Yaman AKAR

24-26 Ekim 2005İstanbul

www.yamanenerji.com

YAMAN ENERJİ

Elektrik Enerjisi Sektörümüzün yapılandırılması için 1984 yılından bu yana muhtelif tadilatlar ile sürdürülen hukuki altyapı değişikliklerinden, 2001 yılında yasallaşan 4628 sayılı kanun ile sektörde hedefler:•Verimliliği artırmak ve maliyetleri azaltmak için rekabeti sağlamak,Sektörün mali açıdan sürdürülebilirliğinin temin edilmesi için maliyeti yansıtan fiyatların oluşturulması,Özel sektör katılımının temin edilmesi, veArz güvenliğinin sağlanması.

olarak ifade edilmiştir.

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

www.yamanenerji.com

YAMAN ENERJİ

Bu amaçları sağlayacak formüldeki en önemli değişken yatırımlardır.

Zira, verimlilik, özel sektör katılımı, arz güvenliğinin sağlanması, yatırımlar ile doğrudan ilişkilidir.

www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

YAMAN ENERJİ

Yatırımlar Nasıl Sağlanacak ?Yatırımlar Nasıl Sağlanacak ?

İnsan FaktörüHukuki alt yapının oluşturulması

Politik ve makro ekonomik istikrarı sağlamakBürokraside sadelik ve açıklık

AB faktörü Özelleştirme boyutu

Verimlilik

YATIRIMCIYI CEZBETMEKYATIRIMCIYI CEZBETMEKSERMAYEYİ CESARETLENDİRMEKSERMAYEYİ CESARETLENDİRMEK

www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

YAMAN ENERJİ

Hukuki alt yapının (bu defa sağlam) oluşturulmasıHukuki alt yapının (bu defa sağlam) oluşturulması

• 4628 sayılı kanun tüm sektör paydaşlarının arzu ettiği ana felsefeyi içermektedir.

• Bu yönü umut vermekle beraber, felsefeye operasyonel işlem kazandıracak ikincil mevzuatın hazırlanması endişe yaratmakta idi.

• Mevzuatı, geçmişten ders alarak, uluslararası tecrübelerden yararlanarak ve bunlara ülkemizin yerel şartlarını yansıtarak belirlemeliyiz.

www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

YAMAN ENERJİ

Politik ve makro ekonomik istikrarı sağlamakPolitik ve makro ekonomik istikrarı sağlamak

• Ülkede serbest piyasa kurallarının uygulandığı güveni yatırımcıya verilmelidir (liberalleşme, devletin yeni yatırımlara girmemesi, fiyatlara müdahale etmemesi, aktörler arasında ayırım yapmaması gibi)

• Uzun vadeli istikrarlı politikaların oluşturulması ve bunların uygulanması

• Sektörün etkileşim içerisinde olduğu hukuk, çevre, kamulaştırma, yabancı yatırım teşviki gibi birçok alanda tutarlılık

www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

YAMAN ENERJİ

Bürokraside sadelik ve açıklık

• Yatırımcının sadece bir kurumla, (“EPDK”) ile muhatap olduğu ve işlemlerini kısa sürede ve basit yapıda tamamlayabildiği bürokratik altyapıyı oluşturmalıyız.

•EPDK’nın sürdürdüğü açık iletişim ve katılım, tüm kurumlarca uygulanmalıdır.

www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

YAMAN ENERJİ

Özelleştirme boyutuÖzelleştirme boyutu

• Özelleştirmenin gecikmesi, sektöre olumsuz yansımaktadır.

• Liberalleşme hedefi sağlanamamaktadır. (piyasanın %17’si rekabete açık)

• Özelleştirme beklentisi nedeni ile son 10 YILDA iletim ve dağıtımda yeterli yatırımlar ve bakımlar yapılmamıştır. Üretimde ise özel sektör kendi çözümünü üretmektedir.

• Geciken yatırımlar nedeni ile sektörün en büyük problemi, eksik planlamadan (bazı yerlerde boşta çalışan trafolar), gecikmiş bakım nedeni ile verimsizlikten, aşırı yüklenmiş şebekeden ve eski teçhizattan (gevşek bağlantılar) kaynaklanan, 2 milyar $’a mal olduğu hesaplanan Kayıp/Kaçak miktarlarıdır.

www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

YAMAN ENERJİ

AB Faktörü

• AB kurallarının sektöre entegrasyonu, durumu daha karmaşık hale getirmemelidir.

• Yıllardır mevzuat ile uğraşıya yeni bir derinlik kazandırmamalıdır.

www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

YAMAN ENERJİ

İNSAN FAKTÖRÜ

• Her sunumda dile getirdiğimiz gibi, her işin önünde ve arkasında İNSAN FAKTÖRÜ olduğu unutulmamalıdır.

• Yapılanlar veya yapılmayanlar buradan kaynaklanır.

• İnsan Faktörünü, eğitim ile sisteme faydalı hale getirebiliriz.

www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları

YAMAN ENERJİ www.yamanenerji.com

Elektrik Sektörü Altyapı Yatırımları