YAZIM KILAVUZUNDA YER ALMAYAN, TUTANAK YAZIMINDA SIKÇA GEÇEN BAZI KELİME VE

İFADELERİN YAZIMI

1/25.000, 1/ 50.000 Ölçeklemelerde rakamsal yazımdaki kurallar uygulanır

1245 sayılı Sözleşme’nin Uluslararası sözleşme 59’uncu Cumhuriyet Hükûmetinin

7/24 4/C-4/B Yedi gün yirmi dört saat

6. Filo’nun

17 Aralığın / 5 Ocağı / 17-25 Aralık Aylara getirilen ekler kesmeyle ayrılmaz

“ağabey”, “vallahi billahi” / “Kemal Abi” “Abi”, “vallaha, billaha”, ”valla billa” gibi ifadelerde kılavuz esas alınacak. / Konuşmada geçen kalıplaşmış ifadeler aynen yazılacaktır.

57’inci Hükûmet / 57’inci Kabine/ 57’nci Hükûmet

Programı / Hükûmet programı

24 Ocak Kararlarının Bu şekilde yazılmalı

a’dan z’ye Kılavuzda örneği var

AB Dönem Başkanlığının Unvanlardan sonra gelen ekler ayrılmamalı

Acil Eylem Planı’nın / Tüketici Fiyat Endeksi’nin Resmî belge hâline gelmiş metinlerin isimleri büyük

yazılmalı

Aciz (fiil) / âciz (sıfat)/ acz içinde Sözlük anlamına ve cümledeki görevine uygun kullanılmalı

ademimerkeziyet / ademimesuliyet Arapça ve Farsça tamlamalar bitişik yazılmalı

Ahuzar / ahuvah

AK PARTİ iktidarı / AKP iktidarı / AK PARTİ Hükûmeti

AK’giller, AK’gil, AK’il, AK troller Bu şekilde yazılmalı

ak saray AOÇ kompleksindeki bina isimleri küçük yazılmalı

akraba taallukat Aslı akraba vü taallukat

Allahuekber Harekâtı’nın Bu şekilde yazılmalı

Alevi’ye, Sünni’ye

Ali Er Milletvekilim / Ali Er arkadaşım Unvan ve meslek grupları isimle birlikte söylendiğinde büyük

yazılacaktır

asıl üye / yedek üye

Alt Komisyon Başkanı / alt komisyon / Plan ve Bütçe Komisyonu / bu Komisyon

Bu şekilde yazılmalı

Amik Ovamız / Konya Ovası Bu şekilde yazılmalı

ana muhalefet partisi / iktidar partisi Özel ad olmadığı için küçük yazılmalı

Anayasa / anayasa/82 Anayasası / 82 Anayasamız Mevcut Anayasa kastedildiğinde büyük yazılmalı Anayasa değişikliği / Anayasa’da / anayasal/ darbe

anayasası/ faşist anayasa/ 12 Eylül darbe anayasası

Anayasa Mahkemesinin 169 sayılı Kararı’nın

Andımız / Andımız’ın Bu şekilde yazılmalı

Anlaşma / antlaşma Söylendiği gibi.

antilaik / antitank / antiamerikancı / antisendikal /

antiemperyalist / antikapitalist Anti ön eki birleşik yazılmalı

anti Montrö Antlaşması / anti Kürt / anti Türk/ anti

Amerikancı Özel isimlerden önce gelen “anti” ön eki ayrı

Ata’yı anma / Ata’sı Atatürk’ün yerleşmiş bir ismi olduğu için büyük

ara buluculuk Ayrı yazılmalı

aslolan / asla ve kata Bu şekilde yazılmalı

Arap Baharı Bu şekilde yazılmalı

Atatürke / Güvene/ Cerrahpaşaya/ İbni Sinanın/

Hacettepeye Atatürk Araştırma Hastanesi / Güven Hast.

atıl Emir kipiyle karışmaz, şapkasız

avronun, euronun / avro bölgesi Söylendiği gibi yazılmalı

Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı / Avrupa Birliğinin

Avrupai’dir / Amerikanvaridir Yapım eki olduğu için ayrılmamalı

Avrupa Sosyal Şartı’nın / Maastricht Kriterlerinin

Avrupa Kıtası / Avrupa Yakası’nın / Afrika Boynuzu’nu Bu şekilde yazılmalı

Babıali Baskını / Şeyh Sait İsyanı’nın / Fransız İhtilali’nin

/ Aydınoğulları Beyliği’nin TDK Güncel Sözlük

Balkanların / Balkan Savaşlarının Çoğul eki gibi değerlendirilip kesme konmayacak

Balyoz davası / Ergenekon davası Dava, asıl isme dâhil olmadığı için ayrı ve küçük

yazılmalı basın-yayın / imam - hatip / işçi - işveren / kadın - erkek / soru - cevap Yazım Kılavuzu’ndaki tirenin kullanımına uygun yazılmalı

basmayazı Özel bir anlamı olduğu için bitişik yazılacak

Başbuğ / Başbuğ’un Özel ad yerine geçen unvan

Balık burcu / Hamel burcu

başdüşman / başunsur

baş göstermek, başsağlığı, baş etmek Bu şekilde yazılmalı

Başmüzakereci Kılavuza alınacak

Bakü / Bakü - Tiflis - Ceyhan Boru Hattı Bu şekilde yazılmalı

Batı’nın Avrupa veya kültür kastediliyor.

bayisi

beynamaz Bu şekilde yazılmalı

birinci sınıf emniyet müdürü / birinci sınıf hâkim Mevzuatta bu şekilde.

Birinci İnönü Savaşı’nın, İnönü Savaşlarının / Birinci

Dünya Savaşı Bu şekilde yazılmalı

birinci derece sit alanı / Kaçkar Birinci Derece Sit Alanı Bu şekilde yazılmalı

biyoteknoloji Bu şekilde yazılmalı

Bolu – Mengen yolu / Bolu – Mengen kara yolu /Karadeniz Sahil Yolu / İstanbul -Ankara yolu 2’nci kısım,

Eryaman 3’üncü Etap

İstanbul – Ankara Otobanı 2’nci Etap İhalesi,

Yollarda “etap/kısım” kelimeleri küçük, yer bildiren ifadelerde büyük yazılmalı Yolların yazımında tam ismi söylendiğinde büyük

yazılmalı

bölücübaşı / teröristbaşı “Baş” ön ekinden sonra gelen kelimeler bitişik yazılmalı

Boğaziçi Köprüsü /üçüncü boğaz köprüsü / birinci boğaz

köprüsü Bu şekilde yazılmalı

Bolu Mengen Pazarköy nahiyesi Kavacık köyü

brusella Bu şekilde yazılmalı

bütünşehir

Selimiye Camii / Ayrancı Camisi Selatin camileri dışındaki camiler bu biçimde yazılmalı

Cargill’le / Shell’in/ Twitter’ı/ Facebook’un/ Patriot’lar /

Robokop’lar Yabancı özel adlara getirilen Türkçe ekler kesmeyle ayrılacak

Ceza Yasamız Resmî adı Türk Ceza Yasası

Cerattepe

CHP Grubu önerisi / CHP grup önerisi / CHP’nin grup önerisi

Cenab-ı Hak / Cenab-ı Allah/ Cenab-ı Hakk’ın Orijinal yazımına uygun olarak yazılmalı

cihetle / cihletiyle Sözlük anlamına uygun olarak kullanılmalı

Cumartesi Anneleri/ Cumartesi Annelerinin/ Cumartesi Anaları

Cumhurbaşkanı seçimi / Cumhurbaşkanlığı seçim süreci /

Cumhurbaşkanının nitelikleri

Cumhuriyet Dönemi/ Cumhuriyet Dönemi’nin/uzay

çağı,/DP dönemi,/Antik Yunan Dönemi/ 12 Eylül Dönemi/

Orta Çağ’ın

Literatüre geçmiş dönem ve çağı isimleri büyük, diğerleri

küçük yazılmalı

Çal Dağı

Çanakkale savaşlarının

Çevik Kuvvet / Özel Harekat / Kaçakçılıkla Mücadele Kurum atıfları bu şekilde yazılmalı

defaati / defaatle ince şekli kılavuzda yer alacak

deklare etmek / dekleratif Bu şekilde yazılmalı

demir çelik

Deniz Feneri’nin / Deniz Feneri davası Bu şekilde yazılmalı

diktatöryal / editöryal

Dilovamın / Dilovamız / Dilovası’nda

direktman Bu şekilde yazılmalı

Divanü Lûgat-it-Türk / Şûra-yı Devlet / Divan-ı

Muhasebat / Kitab-ı Mukaddes

Arapça eser isimleri ve özel isimler orijinaline uygun

olarak yazılmalı

Doğu Anadolu’nun/ Akdeniz Bölgesi/ doğunun / Çukurova

bölgesi/ Trakya bölgesi/ batı Karadeniz bölgesi/Doğu ve

Güneydoğu Anadolu Bölgeleri/doğu ve güneydoğu

Bölgelerin atfı küçük yazılmalı

dördüncü yargı paketi / üçüncü yargı paketi Bu şekilde yazılmalı

Düyun-ı Umumiye Orijinal yazımına uygun olarak yazılmalı

dwt Uzun da söylense kısa yazılmalı

ebet müddet Ayrı yazılmalı

Ecrimisil / akraba taallukat / ahuzar / ahuvah Bu şekilde yazılmalı

Eğitime Yüzde Yüz Destek Kampanyası’nın

emlakin / emlake / Millî Emlakin Bu şekilde yazılmalı

Emir komuta zinciri TDK

e-devlet / e-mail / x-ray Cümle başında büyük harfle başlamalı

elleçlemek / dekupaj / konservasyon / fikslemek / mentorü Bu şekilde yazılmalı

evrak, evlat, gariban / evraklar, evlatlar, garibanlar Türkçeye tekil olarak yerleştiği için çoğulları yazılmalı

fakruzaruret Osmanlıca Sözlük’te yer alacak

fizibil Fizibiliteye uygun olarak bu biçimde yazılmalı

flaş bellek Flaş kelimesi kılavuzda var

fuel oil Sözlükte italik yazılanlar kılavuza alınmıyor.

Führer / führerleşmek

gayriadil “Gayri” ön ekli bütün kelimeler bitişik

GAP projesi / KPSS sınavı Bu şekilde yazılmalı

G8 / G20 / F16 / Cenevre 2 / GÖKTÜRK 2 / AWACS Bu şekilde yazılmalı

gayrimüslim / Müslim

Gazi Meclis / yüce Meclis Kurum ve kuruluş adlarından önce gelen unvanlar küçük

Genel Ağ

gigavat / gigavatsaat Bu şekilde yazılmalı

Gini katsayısı

gladyodan

Google’ın / Twitter / Facebook / i-Pad Marka olmuş sözcükler kesmeyle ayrılmalı

grup / grubum / grubumuz / grup önerisi

Gümrük Birliği Anlaşması’nın / gümrük birliği

görmezlik / anlamazlık / bilmezlik / dinlemezlik Bu şekilde yazılmalı

Gülen Cemaati’ni / Hizmet Hareketi / Milli Görüş Hareketi Bu şekilde yazılmalı

gün yüzü Deyim olduğu için ayrı yazılmalı

HABİTAT II Romen rakamıyla

Haçlı Seferleri / Haçlı orduları / Haçlı Seferlerinin Bu şekilde yazılmalı

Habur Sınır Kapısı’nı / Habur gümrüğü / İncirlik Hava Üssü

ham petrol Bu şekilde yazılmalı

Hanımefendi’ye / Beyefendi’ye Bu şekilde yazılmalı

hanehalkı tüketici (TDK İktisat Terimleri Sözlüğü)

hane halkı Ev halkı kastedildiğinde bu şekilde yazılmalı

Halkbank / Vakıfbankın

hazine arazisi /Hazine garantisi/ hazine bonosu

Hilton Oteli’ni Bu şekilde yazılmalı

HÜDA PAR Tüzüğünde bu şekilde

Irak yönetimi / Rum yönetimi / Kuzey Irak yönetimi Bu şekilde yazılmalı

Irak Merkezî Hükûmeti / Irak bölgesel yönetimi Kuzey

Irak Bölgesel Kürt Yönetimi/ Kürt yönetimi/ federal

Kürdistan yönetimi/ federal Kürdistan bölgesi/ bölgesel

Kürt yönetimi/ Kürt bölgesel yönetimi

Tam ismi olduğunda baş harfleri büyük

İddaa’nın

İhracatı Destekleme Fonu’nun/ 2011 Yılı Orta Vadeli

Programı/ orta vadeli program/ orta vadeli plan Bu şekilde yazılmalı

içeriğini haiz / Meclisini teşrif / hükmünü amir / tensiplerini arz Bu şekilde yazılmalı

iktidar partisi / iktidarımız / iktidar

İncirlik Hava Üssü’ne, Sarp Kapısı, İvedik Organize’de Yer olarak kabul edildiğinden bu şekilde yazılmalı

İnönü Savaşları / Birinci İnönü Savaşı’nın

İnternet / İnternet Andıcı davası Bu şekilde yazılmalı

İstanbul yaklaşımı Bu şekilde yazılmalı

İstanbul Surlarının, Diyarbakır Surlarının Bu şekilde yazılmalı

İslamofobi/İslamofobinin Bu şekilde yazılmalı

Kafkasların Çoğul eki gibi değerlendirilip kesme konmayacak

Karayolları 4’üncü Bölge/ 4. Asliye Hukuk Mahkemesi

karbondioksit salımı Bu şekilde yazılmalı

Kayı boyu / Avşar boyu Bu şekilde yazılmalı

Kaz Dağı’nın (zirve) / Kaz Dağlarının (sıralı dağlar) Bu şekilde yazılmalı

Kıbrıs Adamız / Kıbrıs Adası / Ada halkı / Ada’nın

sorunları / Kıbrıs Rum kesimi Bu şekilde yazılmalı

Kıbrıs Türkü / Kıta Avrupası Bu şekilde yazılmalı

Kırklareli’mi, Kırklareli’me

kilovatsaat Çıkarılacak yeni kılavuzda birleştirilecek

Kocaeli’yi/ Kocaeli’de/ Kırklareli’yi/ Kırklareli’de/ Tunceli’yi/ Tunceli’de/ Kuşadası’nı/ Cilvegözü’nü/ Cilvegözü’nde/ Samanpazarı’nda/ Hatunsuyu’nun/Zeytinburnu’nda/ Zeytinburnu’nu/ Rumeli’ye / Rumeli’de

Konya kapalı havzasında Havzalar küçük yazılmalı

Lozan Konferansı’nı Bu şekilde yazılmalı

KÖYDES projesi / GAP projesi / KPSS sınavı Kısaltmanın açılımında “Proje” kelimesi olduğu için “p” küçük yazılacak

kurumlar vergisi Vergi isimleri küçük yazılacak

kuvveimüeyyide Arapça ve Farsça tamlamalar birleşik yazılmalı

leasingini / masterı/mobbing Türkçe sözlükte yer alan yabancı kelimelerin ekleri ayrılmaz.

Loto’dan

malumualiniz / malumu ilam etmek Bu şekilde yazılmalı

Maastricth Kriterlerinin, Avrupa Sosyal Şartı’nın Bu şekilde yazılmalı

makropolitika / makromilliyetçilik Bu şekilde yazılmalı

masuniyet karinesi Kürsü dokunulmazlığı

masumiyet karinesi Suçsuzluk karinesi

Meclis-i Mebusan Arapça ve Farsça özel isim tamlamaları orijinal yazılmalı

mercisi

merkez ilçe Bu şekilde yazılmalı

mikromilliyetçilik Bu şekilde yazılmalı

metrekare / metreküp birleştirilmiş olarak kılavuza alınacak

mevzisi / mevkisi

mevzusunu

Milliyet’in / Hürriyet’in Gazete isimleri bu şekilde yazılmalı

Millî Eğitim Bakanlığı / Millî Eğitim teşkilatı / millî

eğitimin sorunları/ Emniyet teşkilatı/ Jandarma teşkilatı/

Emniyet personeli/ emniyet güçleri

Millî Piyango

Müslümanlık / Müslüman / Müslüman’ın

“Nevroz” Nevruz Bayramı kastedilerek söylendiğinde bu şekilde

no.lu / no.su

neoliberal / Neoosmanlı “neo” ön ekleri bitişik yazılmalı

“o” “o” zamiri her zaman küçük

offshore’zede / TRT’zede / Uzanzede “zede” yapım eki olduğundan birleşik yazılmalı

on-line Türkçe Sözlük’te İtalik yazılanlar kılavuzda yer almaz.

ORKÖY

Orta Asya

Osmanlının / Osmanlı Devleti’nin / Osmanlı

İmparatorluğu’nun

Her iki yazım şekli de yaygın, büyük yazılmalı ve ekler

ayrılmalı

onore etmek Bu şekilde yazılmalıdır

otomotiv sanayisi

partim / partimiz / grubum / grubumuz Bu biçimde yazılmalı

part-time Sözlükte bu şekilde yer alacak

“pause”lama / “tape”ler / “part” / “harddisk” / “tweet” /

“Wi-Fi”/“network”

Yabancı kelimeler tırnak içinde, ekleri okunuşuna göre

yazılmalı

peşmerge Bu şekilde yazılmalı

Peygamber Efendimiz / Peygamber’in / Efendimiz’in Bu şekilde yazılmalı

Plan ve Bütçe Komisyonu ve İçişleri Komisyonu Raporları

Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri / İçişleri ve

Dışişleri Bakanlıkları

Bu şekilde yazılmalı

Provokatif

Predator’un

saikıyla Bu şekilde yazılmalı

Safevi

sanayisi / sanayiye

Sarayburnu’ya / Sarayburnu’na / Sarayburnu’nda Söylendiği gibi

Savcıyı el çektirme / Adana’da konuşlanması Bu şekilde yazılmalı Sayın Hatip / sayın hatibin/ Sayın Vekilim/ sayın vekilimin/ Sayın Valim/ biraz önceki hatip / Sayın Hocam / Sayın Grup

Sözcüsü / grup sözcüsü / iktidar partisi sözcüsü

Hitaplarda büyük yazılacak, geçici özel ad olduğu için

kesmeyle ayrılmayacak.

Sayın Milletvekilim, Sayın Bakanımın, Sayın Başbakanımın Unvanlar kesmeyle ayrılmaz

Sevr Anlaşması’nın Anlaşmalar büyük yazılacak

Silahlı Kuvvetler / Sahil Güvenlik Kurum atıfları bu şekilde yazılmalı

Şanghay / Schengen Bu şekilde yazılmalı

şike kanunu, torba kanun, tam gün yasası / bütünşehir

yasası / Çek Yasası / İnternet Yasası/ 2/B yasası/ iç

güvenlik yasası

Bu şekilde yazılmalı

Siyasetüstü / ulusüstü / ulusal üstü / sınır ötesi Bu şekilde yazılmalı

Side Antik Kenti

skandal / skandalı

(SAV) , (RA) / Peygamber Efendimiz (AS) Uzun dahi söylense kısaltmalı yazılmalı

Süper Lig, Birinci Basketbol Ligi, Bank Asya Ligi’nin Bu şekilde yazılmalı, sonuna getirilen ekler kesme ile

ayrılmalı

takabbül Oylamalarda bu kelime kullanılır.

Tapduk Emre dergâhı / Tapduk Emre Türbesi/Türbesi’nin Bu şekilde yazılmalı

tekraren / müteselsilen / mutlak suretle Bu şekilde yazılmalı

TEKEL /TÜRK TELEKOM / TASİŞ/ OTOSAN / GİMA / Kısaltılmış kurum, kuruluş isimleri büyük yazılmalı

tevkifevi / tevkifhane “evi” son eki bitişik yazılmalı

tevsiitahkikat Arapça ve Farsça tamlamalar bitişik yazılmalı

TBMM’nin 22’nci Döneminin Dönem adlarına getirilen ekler kesmeyle ayrılmaz

teröristbaşı / bölücübaşı / çetebaşı Küçük yazılmalı

toplu taşım Ayrı yazılmalı

tıbbın / Adli Tıbbın Kurum kastedildiğinde büyük yazılmalı

Tunceli’yi / Tunceli’de / Rumeli’yi

Türk Bayrağı’nı / ay yıldızlı bayrak “Türk Bayrağı” özel ad

Türk cumhuriyeti / Türk devleti / Türk ordusu / Türk

Cumhuriyetleri Bu şekilde yazılmalı

TÜRK-İŞ / HAK-İŞ / SİNE-SEN / KAMU-SEN Sendika isimleri büyük ve varsa arada tireli yazılmalı

Türk Silahlı Kuvvetlerinin

Türkiye Büyük Millet Meclisinin 8’inci Birleşiminin Üçüncü Oturumunu

Kurul

üçüncü demokratikleşme paketi Bu şekilde yazılmalı

Türkiye Cumhuriyeti devleti / Türkiye Cumhuriyeti’nin

Türkiye’m / Türkiye’miz

Türkiye’nin İstanbul’unun Taksim’ini / Atatürk

Türkiyesi’nin / Cumhuriyet Türkiyesi / Kıbrıs Türkü’nü /

Nazi Almanyası’nın

Bu şekilde yazılmalı

Uluslararası Telekomünikasyon Birliğinin Kurum - kuruluş

vakıfız, vâkıfız, vakfın Sözlük anlamına göre kullanılmalı

Vikipedi

Yayın / yayım Söylenişe göre yazılmalı

YTL / yeni Türk lirası

Zeytinburnu’ya / Zeytinburnu’na söylendiği gibi

Ya Rabb’i, Ya Rabb Bu şekilde yazılmalı

BAZI ARAPÇA VE FARSÇA TAMLAMALAR

Ümmetimuhammed, Ümmetiislam, Mülküislam’ın, Ehlihakk’a, Beytullah’ın, Seyfullah, Divan-ı

Hümayun, Leyla vü Mecnun, Düyun-ı Umumiye,

Arapça ve Farsça özel isim tamlamaları

orijinaline uygun yazılmalı

Teşkilat-ı Muhsusa

ehlibeyit, müruruzaman, huzurukalp, ruzimahşer,

ihsanıhumayun, fikrisabit, beratızimmet, reddihâkim,

ihsasırey, insanıkâmil, esfelisafilin, layıkıveçhile,

hilafıhakikat, zatımuhterem, vaktizamanında, ihkakıhak, farzımuhal, hâlipürmelal, azayıkiram,

mefhumumuhalif, tahtıtesir, etrakibiidrak, suretihak,

emrüferman, malumualiniz, zatımuhterem, cehlüdalalet,

lehülmülk, medcezir, keenlemyekûn, kifayetimüzakere,

ayetikerîme , devriiktidar, partilerüstü, huzurukalp,

celebidikkat, sabrıcemil

Arapça, Farsça tamlamalar bitişik

noktayınazar, hafızayıbeşer, hulasayıkelam,

daireyifasit, manzarayıumumiye, mahkemeyikübra,

müdafaayı hukuk, vakayıadiye, azayıkiram

Arapça ve Farsça tamlamalar bitişik yazılmalı ve iki

sesli harf yan yana geldiğinde İmla Kılavuzu’nda

olmayan kelimelerde “y” kaynaştırma harfi konulmalı.

BAZI ÖZEL İSİMLERİN YAZIMI

Ahmet Hamdi Tanpınar

Ali Fuat Cebesoy

Alâettin Keykubat

Allianoi Yer ismi

Ayn El Arap Kobani

Fatih Sultan Mehmet

Hazreti Muhammed / Hazreti Yusuf Bu şekilde yazılmalı

Kerbelâ Bu şekilde yazılmalı

Kur'an-ı Azimüşşan'ı Bu şekilde yazılmalı

Kutadgu Bilig

Mehmet Akif Ersoy Arapça kökenli özel adlar Türkçe söylenişine

göre yazılmalı

Mescidi Aksa Bu şekilde yazılmalı

Mevlâna Celâlettin Rûmi

Nasrettin Hoca

Nazım Hikmet

Ahmet Yesevi

Şemsettin Sami

IV. Murat

Dehak / Kawa Mitolojide zalim bir kral/ Dehak’a karşı ayaklanan

Fethullah Hoca / Hoca Efendi / Gülen Cemaati

Reza Zarrab / Rıza Sarraf Söylendiği gibi yazılmalı

Cebrail (AS) Açık da söylense bu şekilde yazılmalı

Gadîr-i Hum Yer ismi

Hafız Esad / Hafız Esed Söylendiği gibi yazılmalı

Rabia Kadir

Doğubeyazıt

Srebrenitsa