YECDER KiTAPLARI

ı

YECDER

• •• • • l.ULUSAL DIN GüREVLILERI

• \J •

SEMPOZYUMU TEBLIGLERI

(22 Mayıs 2010)

2- DİN HİZMETLERİNDE KALİTE VE VERİMLİLİK

Nazif YILMAZ- İHL Öğretmeni 1 İstanbul

Giriş

Türkiye'de d:in hizmetleri resmi olarak Diyanet İşleri

Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Merkez ve taşra

teşkilahyla azımsanamayacak bir sayıda olan Diyanet İşleri

Başkanlığı ülkemiz:in en ücra köyler:ine kadar teşkilatlanmışhr.

Bugün, okul olmayan birçok köyde imam bulunması, bunun en

güzel delilidir. Diyanet kadrolarında görevli personelin sayısı da

azımsanamaya cak kadar çoktur.

Diyanet hizmetler:in:in çalışmalarının ağırlık noktasını "d:in

hizmetleri" oluşturmaktadır. Bu sebeple d:in hizmetler:inde ka­

liteye ağırlık verilmeli, personelin verimliliği üzer:ine çalışmalar

yapılmalıdır. D:in hizmetler:in:in kalitesi bu hizmetleri yürütenler­

ın kalitesi ile doğru oranhlıdır. Bu sebeple Diyanet personelin:in

mesleki yeterliliği, organizasyon becerisi, yeniliklere açık olması,

iç:inde yaşadığımız toplumun ihtiyaçları ve algılamaları çerçeves­

:inde farklı metotlarla yapacağı çalışmalar, d:in hizmetler:inde ka-...

lite ve verimliliğin olmazsa olmaz şartlarındandır.

Diyanet kadrolarında bulunan personelin, öncelikli olarak

bitirmesi gerekli bir eğitim kurumu olan İmam Hatip Lis­

esi öğretmeni olarak, kısmen de olsa d:in hizmetler:in:in iç:inde

bulunmaktayız. Cami merkezli bazı çalışmalarımızdan da

hareketle bu tebliğimizde bir eğitimci gözüyle kaliteli bir

d:in hizmeti iç:in neler yapılması gerektiği üzer:inde durma­

ya çalışacağız. Hizmetin kalitesini artıracak olan personel:in

72 • Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları

verimliliği üzerine düşüncelerimizi paylaşacağız. Dile getirilen

bazı projelerin eğitim ağırlıklı olması eğitimeilik yönümüzden

kaynaklanabilir. Eleştirel bakışla söylediğimiz bazı hususlar ise

din hizmetlerinde bulunan personelden topluma yansıyanlar

üzerine algılanmalıdır.

Diyanet İşleri Başkanlığı taşra teşkilalı ve çalışmaları üzeri­

ne yoğunlaşan önerilerimizi aşağıdaki ana başlıklar üzerinden

açıklamaya çalışacağız:

Müftülüklerle ilgili çalışmalar

Personelle ilgili çalışmalar (vfuz, murakıp, kurs öğreticisi,

imam, müezzin)

Camiler ve cemaatle ilgili çalışmalar

Camiyle bağlanbsı olmayan kişilerle ilgili çalışmalar

Kur'an Kurslarıyla ilgili çalışmalar

Hutbe ve vaazlarla ilgili çalışmalar

Din eğitimi ve hizmeti veren kurumlarla ilgili çalışmalar

a. Müftülüklerle İlgili Çalışmalar

1- İl ve ilçe müftülükleri, müftülük hizmetlerinin durumunu

ölçmek için iki farklı anket çalışması yapabilirler. Personelin

değerlendirmeleri ve görüşleri çerçevesinde idari anlayışı ve

müftülük hizmetlerini şekillendirmek gerekir. Halkın görüşlerini

almak ise mevcut işleyişi görmek ve hizmetlerin fotoğrafını

çekmek açısından önem arz etmektedir. Din hizmetlerinin

Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları • 73

algılanışını ölçerek daha kaliteli bir hizmet sunumuna zemin

hazırlayacakhr.

2- İl içi ve il dışı kardeş müftülükler ve kardeş camiler uygu­

laması, maddi kaynakların daha iyi kullanılmasına katkı sağla­

yabilir. Böylece bazı camilerde çok da gerekli olmayan harcama­

lar hayra yönlendirilmiş olur.

3- Toplam kalite, iletişim, yönetim ve organizasyon konula­

rında başta müftüler olmak üzere tüm personel iyi planlanmış

seminerlere katılmalıdır. Bu seminerlerde Diyanet teşkilatının

dışındaki kurumlardan gelen uzmanlarla personeli buluşturmak

farklı bakış açısının kazandırılması açısından önemli olacakhr.

4- Müftülüklerimize gelen her insan İslam'ın gülen yüzünü

yansıtacak şekilde karşılanmalıdır. Müftülükler bilinen bürokrat

formatının dışında olmalıdır. Müftülükler her ne kadar re.smi bir

kurum olsa da dini bir müessesedir. Müftülerimiz ve memurla­

rımiz devlet memuru olsalar da İslam' ı temsil eden kimselerdir.

Toplum tarafından böyle algılanmakta ve ona göre bir beklenti

olmaktadır. Karşılaşacakları "olmazcı ve olumsuz" tavırlar dini

kurumlara ve din görevlilerine karşı olumsuz bakışiara sebep''ol­

maktadır.

5- İstanbul, Ankara, İzmir gibi nüfusu yoğun olan illerde

daha etkili bir hizmet verilebilmesi için uBeyaz Masa" uygula­

ması başlatılabilir. Personelin ve halkın taleplerinin ya da görüş­

melerinin takip edildiği bir masa olmalıdır. Bu merkezlerdeki

müftüler ve müftü yardımcıları doğrudan kendilerini ilgilendir­

meyen telefonlar ve görüşmeler sebebiyle zaman kaybetmekte­

dirler. Asli görevleri aksamaktadır.

74 • Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları

6- İl müftülüklerinin AR-GE birimleri olmalıdır. Müftülük

hizmetlerine ve personelin yeterliliğine yönelik devamlı proje­

ler üretilıneli, stratejik planlamalar yapılmalıdır. Müftü yardım­

cılarından birisinin çalışmaları bu alan üzerine yoğunlaşmalı.

Diyanet İşleri Merkez Teşkilatında AR-GE birimleri ile ilgili bir

koordinasyon merkezi olmalıdır. Bu birim protokol çalışmala­

rından ve bürokrasiden proje üretmeye fırsat bulamayan müftü­

ler için uzun, orta ve kısa vadeli projeler üretecektir. En önemlisi

de müftülerin değişmesiyle projeler yarıda kalmayacak ya da o

müftüyle beraber gitmeyecektir. AR-GE biriminin çalışmalarını

uygulamaya koyan müftüler için hizmetler aksamadan devam

edecektir. En önemlisi de aynı il ve ilçede görev yapan müftüle­

rin önceki ve sonraki hizmetleri birbirlerine aktarıp aktaramama

problemi ortadan kalkacaktır.

7- Müftülüklerde manevi rehberlik hizmetleri başlatılmalıdır.

Bunun için de binası yeterli olan müftülüklerde özel dizayn edi­

len, ikramlı bir oda olmalıdır. Yaşadığımız asrın en yaygın has­

talığı olan stres problemi olan insanlar hiç çekinmeden gelme­

li, dertlerini açınalı ve rehberlik hizmeti almalıdırlar. Hafta içi

namaz aralarında nöbetieşe görevlendirilen yeterli ve yetenekli

bay ve bayan din görevlileri bu rehberlik faaliyetlerinde görev

alabilirler. Buralarda, aile hizmet bürolarından farklı çalışmalar

olmalıdır. Camilerde bu tarz rnekaniarın olmayışı ve insanların

dini rehberliğinin sadece vaaz ve hutbelerle yeterli olmadığının

düşünülmesi, bu çalışmanın önemini anlatmak için yetecektir.

8- İl ve ilçe müftülükleri bünyesinde din hizmetlerinin daha

verimli yürütülmesine yönelik İstişare komisyonu oluşturulmalı

ve belirli periyotlada toplantılar yapılmalıdır. Buradan alınacak

Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları • 75

görüşleri AR -GE birimi veya müftüleriıniz önemsemelidir. İs­

tişare komisyonunda müftülükten, imamlardan, Kur'an Kursu

öğreticilerinden, vfuz ve murakıplardan üyeler olmalıdır.

9- Müftüler, din görevlilerinin hizmet alanlarıyla, kendi ara­

larında yapacakları ortak akıl toplantılarına katılmalı ve din hiz­

metleriyle ilgili onların görüşlerinden azami derecede faydalan­

maya çalışmalıdır.

10- Müftüleriınizin sicil amirleri olmaları personelleri üzerin­

de olumsuz etki yapmamalıdır. Müftülerimizin personelleriyle

iletişimi iyi olmalı, onlardan gelecek eleştiri ve değerlendirmele­

re açık olmalıdırlar. Özgür ortamlar oluşturulmalıdır. Aksi tak­

dirde birçok kabiliyetin içine kapanmasına, kaybolup gitmesine,

çok basit olaylar üzerine verilecek olumsuz tepkilerden dolayı

da kaliteli ve verimli hizmetlerin aksamasına sebep olunabilir.

11-Müftülükleriınizin kurumsal broşürleri olmalıdır. Halka

ulaşmanın ve hizmet alanlarını bildirmenin çalışmaları yapılma­

lıdır.

b. Personelle İlgili Çalışmalar (Vaiz, Murakıp, Kurs

Öğreticisi, İmam, Müezzin-Kayyım)

1- İmamlarımıza, müezzin- kayyımlara ve Kur'an Kursu

öğreticilerimize yönelik düzenlenen hizmet içi eğitim seminer­

leri uMesleki Gelişim Seminerleri" adı altında daha düzenli ve

içeriği zengin olmalıdır. Bu seminerlere vruzlerimiz ve müftülük

personeli de kahlmalıdır. Alana yönelik seminerierin yanı sıra

hizmette kaliteye yönelik; İletişim ve Halkla İlişkiler seminer­

lerinin yanı sıra kadın, çocuk, ergen, genç, yetişkin ve yaşlılık

76 • Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları

psikolojisi üzerine serninerler de olmalıdır. Hizmet içi seminer­

lerinde, mutlaka alanında uzman olan ve uygulamanın içinden

kopmayan kimselerden istifade edilmelidir. Gerekli görülen

yerde ve alanlarda müftülükler kendi personellerini görevlen­

direrek uzun soluklu çalışmalar yapmalı ve kendi uzmanlarını

yetiştirmelidir.

2- Din hizmetlerini gören personelin hizmet alanına yönelik,

akademik bil~erin pratiğe uygulanabileceği şekilde örnek uy­

gulamalarını da içeren uhizmet el kitabı" hazırlanmalıdır. Müf­

tüler, Vruzler, İmamlar, Kur'an Kursu Öğreticileri için ayrı ayrı

örnek uygulamaları da içeren rehber mahiyetinde uel kitapları"

nın hazırlanması ortak bir hizmet bilinci ve dilinin oluşturulma­

sına büyük katkı sağlayacakhr. Yaz Kur'an Kursları için hazırla­

tılan nöğretici El Kitabı", bu düşüneeye örnek bir çalışmadır.

Hazırlanacak rehber; bilgi-bilinç, uygulama örnekleri, planlama­

lar ve stratejiler içermelidir. Kitapta akademik yaklaşım olmalı

fakat akademik bir üsluptan çok, uygulanabilirlik ilkesi ön pla­

na çıkarılmalıdır. Bu çalışma ile örnek bir din görevlisinin yapa­

cağı etkinlikler, Kur'an Kursu öğreticisinin, vruzin ve müftülerin

yapacağı çalışmalar ve etkinlikler önerilebilir.

3- Müftülerimiz, Vruzlerimiz, İmamlarımız, Müezzinlerimiz,

Kur'an Kursu öğreticilerimiz mesleki tecrübelerini ve örnek uy­

gulamalarını mutlaka kaleme almalı ve kendilerinden sonraki

meslektaşlarına bu tecrübeleri aktarmalıdırlar. Tecrübelerini

kabre götürmelerinden çok dünyada bırakmaları hizmet bay­

rağını teslim alacak nesillerin işine yarayacaktır. Din hizmeti

çalışmalarında bulunanlara uHizmet günlüğü ya da yıllığı" ha­

zırlamayı tavsiye eden Prof. Dr. İsmail Lütfi Çakan hocamızın

Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamalarz • 77

düşüncesini de hahrlahnak isterim. Etkili Vaizlik, Etkili İmam­

lık, Etkili Kur'an Kursu Öğreticiliği, Etkili Müftülük başlıkların­

da örnek uygulamalar her yönüyle işlenebilir. Beş- on sahife de

olsa kaleme alınabilir.

4- Her yıl için farklı hizmet kadernelerindeki personelin oku­

yacağı kitaplar belirlenmelidir. (Her yıl lO kitap gibi). Bu kitap­

ların en uygun şekilde temini ve gruplar oluşturularak okunma­

sı sağlanmalıdır. Bu çalışmadan amacımız nmesleğinde kendini

yenilemeyen, kendinden yer" prensibidir. Gerek mesleki alanla

ilgili gerekse sosyal bilimler, psikoloji, pedagoji ile ilgili ciddi

okumalar yapılmalıdır. Okunan kitapların sunumu ve müzake­

resi çok ciddi bir şekilde olmalıdır. Bu çalışma, zorunlu olmak­

tan çok gönüllü bir çalışma olarak algılanmalı ve yaklaşım tarzı

da öyle olmalıdır. nMesleki okumalar" da diyebileceğimiz bu

okumalarda imamlar-müezzinler ayrı, Kur'an Kursu öğreticile­

ri ayrı okumalar yapabilirler. Vaizlerimiz, imamların grubuna,

vaizelerimiz ise Kur'an Kursu öğreticilerimizin grubuna dahil

olpıalıdır.

5.Diyanet personeli, sendika tarhşmaları içinde yıpratııma­

malıdır. Sendika çalışmasında bulunan görevliler, bu konuda

daha dikkatli olmalı ve kısır tarhşmalara girilmemelidir.

6.Din hizmetlerinde toplam kalite düşüncesinden hareketle,

imamlar, kurs öğreticileri, vaizler ve müftüler arasında bölgesel

veya geniş çapta tecrübe, bilgi, birikim ve yöntem paylaşım/ça­

lışma u ortak Akıl" toplantıları yapılmalıdır. Bu toplantılar res­

mi bir havada ve anlayışla değil, sivil bir bakışla yapılmalıdır.

Biz eğitimcilerin zümre çalışmasına benzer bu toplantıların ka-

78 • Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları

yıtlarını bir hocamız tutmalı ve toplanhları organize etmelidir.

Meslektaşlar kendi aralarında örnek uygulaınaları ve yapılabi­

lecek çalışmaları müzakere etmelidirler. Yılda üç-dört defa top­

lanmak ve karşılıklı tecrübe paylaşımında bulunmak, hizmette

kalite verimliliğin artmasına büyük katkı sağlayacakbr. Hepsi

uygulamanın içinde olan meslektaşların bir araya gelmesiyle ori­

jinal projeler çıkacak, karşılıklı heyecan ve motivasyon olacak­

br. İl ve ilçe müftülüklerimiz bu tarz çalışmaları teşvik etmeli ve

personel arasında başlatmalıdırlar. Kabldığımız uDin Görevlile­

ri Sempozyumu" bunun Türkiye ölçeğincieki büyük bir uygula­

ması olarak görülebilir.

7.Din hizmetlerinde bulunan görevliler ile İmam Hatip Lise­

si Meslek Dersleri öğretmenleri ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

öğretmenleri arasında irtibat kurulmalı. Aynı topluma din eği­

timi ve din hizmeti veren bu insanların bilgi, birikim ve tecrübe

paylaşımları önemsenmelidir. Bu toplauhlardan ailelere, çocuk­

lara ve topluma yönelik din eğitimi ve din hizmeti konusunda

ortak çalışmalar olması, uygulanabilir projeler çıkması mümkün

olacaktır. Bu sempozyumu düzenleyen YECDER'in birkaç yıldır

düzenli olarak sürdürdüğü uYunus Emre İstişare leri" bunun en

güzel örneğidir. Bu sempozyum dahi, bu birlikteliğin güzel bir

sonucudur.

8.Görevinde başarılı olan ve halkın takdirini kazanan perso­

nelin takdirname ve teşekkür belgesi ile de olsa ödüllendirilme­

sinde müftülerimiz cömert davranmalı, bu konuda ellerindeki

sela.hiyeti kullanmaktan çekinmemelidirler.

9.Müftülüklerin organizesiyle personelin kahldığı gezi ve

Yaygın Din Eğitimi ve Uygulanıaları • 79

seyahat programları, piknikier organize edilmesi güzel olur. Bu

tarz ekinlikler tamşma ve kaynaşma için iyi fırsathr. İlçedeki ya

da ildeki Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, İHL meslek dersleri öğ­

retmenleri de bu piknikiere davet edilirse çok güzel olur. Gün­

demli piknikierin olması çok faydalı olacaktır.

lO.Müftülük personeli, Açık Öğretim İlahiyat Ön Lisans eğiti­

mi almaya teşvik edilmeli ve kaydolan personele eğitim desteği

verilmeli. Bölgesine göre müftülük içinden ders verecek hocalar

olmadığı takdirde bu dersleri verebilecek hocalarla, İlahiyat Fa­

külteleriyle ve İmam Hatip Liseleriyle irtibat kurulmalı, müftü­

lük merkezli bu derslerin bir kısmı verilmelidir.

ll.Diyanet İşleri Başkanlığı ve Müftülükler, kurum içi say­

gınlığı artırmalı ve personeline daha çok değer vermelidir. Halk­

tan gelen şikayetler önem derecesine göre değerlendirilmeli,

olur olmaz olaylardan dolayı soruşturmalar açılmamalıdır. Din

görevlilerinin onurları incitilmemelidir. Din görevlileri birbirle­

rine saygılı olmalı, onurunu korumalıdır ki halk da onlara daha

saygılı davransın. İnsanların huzurunda veya bilinecek şekilde

müftülerimizin tekdirini ve tepkisini alan görevlilerin, halJ-<ın

nazarında ne kadar küçük düşürüldüğünü ifade etmeye gerek

yoktur kanaatindeyiz.

c. Camiler ve Cemaatle İlgili Çalışmalar

1- Büyük ve tarihi camilere görüntüler eşliğinde ayet ve had­

isler veya dini bilgiler sunumu olan LCD ekranlar konulabilir.

Özellikle ziyaretçilerinin çok olduğu tarihi cami ve türbesi olan

camiler için düşünülebilir.

80 • Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları

2- Müftülüklerde oluşturulan bir komisyon tarafından il veya

ilçelerde bulunan tarihi ya da merkezi camileri tamtan broşürler

olabilir.

3- imkan olan yerlerde cami derneklerine eğitimcilerden de

üyeler alınmalıdır. '

4- Camilerimize gençlerimizin kazandırılması için Diyanet İş-

leri Başkanlığı bünyesinde özel bir çalışma yapılmalıdır.

5- Kutlu Doğum Haftaları, cami merkezli çalışmalardan çok

salon merkezli çalışmalara doğru kaymaktadır. Kendi ellerimizle

caminin fonksiyonlarını azaltmamalıyız. Din hizmetleriyle ilgili

yapılacak çalışmalarda öncelikle camilerimizde neler yapılabilir

sorusu gündeme gelmelidir.

6- Kutlu Doğum Haftalarında akademik ünvana sahip olmasa

dahi alanında bilgi ve birikime sahip, halkın nabzını iyi tutan, hi­

tabet kabiliyeti yüksek konuşmacılar da göz ardı edilmemelidir.

7- Cami derneklerinin, din görevlilerini küçümsemelerine ve

devre dışı bırakmalarına müsamaha gösterilmemelidir. Milltü­

lerimiz kendi personelini yalnız bırakmamalıdır. Dernek yetki­

lileri, siyasi ve mahalli otoriteleri kullanarak görevliler üzerinde

baskı unsuru oluşturmamalıdır.

d. Camiyle Bağlanbsı Olmayan Kişilerle, Özellikle de Gençler­

le İlgili Çalışmalar

1- Din hizmetlerinde temel ilke, ayağımıza gelenler değil,

ayağına gidilenler üzerine inşa edilmeye çalışılınalı ve yeni in­

sanlara ulaşmak için projeler geliştirilmelidir. Bunun için önce­

likle camilerimize ve kurslarımıza gelen insanların çokluğu

Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları • 81

değil, gelmeyen insanların içindeki oranı hesaplanmalıdır.

2. Aile bürolarımız, aile ziyaretleri yapmalı ve kadınların top­

lu olarak katıldığı cemiyetleri ziyaret etmelidir. İlçeleri içindeki

bayanların sosyal-kültürel etkinliklerine katılmalı ve insanlarla

iletişim kurmalıdır. Ailelere yönelik çalışmalarda sivil toplum

örgütleriyle birlikte hareket edilmelidir.

3. Kutlu Doğum Haftası etkinlikleri 2010 yılında Kur'an mer­

kezli olarak planlandı. Aynı yöntem devam ettirilmeli ve gençlik

yılı, çocuk yılı, aile yılı, okuma yılı gibi her yıl belirlenen konular

merkezinde etkinlikler arhrılmalıdır.

4. Cami imamlarımız, cami dışındaki cemaate nasıl ulaşırız

üzerine yoğunlaşmalıdır. Camiye gelen cemaat belirli bir anla­

yışa gelmiştir, fakat gelmeyen ve gerçekte kendisine ulaşılması

gereken nice insanlar vardır. İmamlarımız kartvizit bashrmalı,

camiyi ve kendilerini tanıtan ve camide yapılan etkinlikleri anla­

tan bir broşür hazırlatmalıdır.

5. İmamlarımız, gençler ve çocuklar üzerine yönelik çalışma­

lar yapmalıdır. Hizmet anlayışında ncemaat bekleme, cemaati­ni yetiştir" düşüncesinden hareketle yapılacak etkinliklerde ve

derslerde çocukları ve gençleri önemsemelidir.

6. Müftülerimiz ve imamlarımız bulundukları ilçede okulları

ziyaret etmelidirler. Okul ziyaretleri, müftülerimiz için daha da

önem arz etmektedir. Bu şekilde irtibatlar kurulur ve öğrenci­

lere konferanslar dahi yapılabilir. Müftülerimiz makamlarında

bulunmanın dışında, makamlarının gereğini yaparak ziyaretleri

arhrmalıdır. Bu çerçevede Kutlu Doğum Haftasının dışında da

belirli gün veya haftaları (Öğretmenler günü vb.) vesile ederek,

82 • Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları

öğretmenler de ziyaret edilmeli, onların gönlü alınmalı ve küçük

de olsa anlamlı hediyeler takdim edilmelidir.

7. Diyanet İşleri Başkanlığı, gençlerle ilgili çalışmaları yoğun­

laştırmalıdır. Bu konuda eğitimellerle ve gençlerle ilgili çalışma­

lar yapan STK1arla ortak toplantılar yapmalıdır. Fakültelerin,

öğretmenlerin, eğitimcilerin ve Diyanet personel:in:ln katılacağı,

gençliğin din eğitimini, sorunlarını ve çözüm önerilerini ele alan

"Gençlik Sempozyumu" düzenlenmelidir. Gençlere yönelik bro­

şürler, kitapÇıklar, afişler ve hediyeler hazırlanmalıdır. Yıllardır

yetişkinler hizmetin merkezinde tutulmuş ve gençlik ihmal edil­

miştir. Yaz Kurslarınada lise çağındaki gençlerimizin az geldi­

ği bir gerçektir. Ülkemiz genelinde üniversite çağındaki gençlik

için yapılan etkinliklerin yok denecek kadar az olduğu da bir

gerçektir. Bir eğitimci olarak söylemek gerekirse gençlerimize

yönelik din hizmetleri konusunda, D.İ.B. çalışmaları yetersizdir.

Medyadan gelen haberler, gençlerimizin ihmal edildiğini açık

ve net ortaya koymaktadır. Bu konuda acil çalışmalar planlan­

malıdır. Bu çalışmalarda gençlerin içinde olan öğretmen ve eği­

timeller mutlaka olmalıdır. En önemlisi de gençlerin kendisi de

olmalıdır.

8. Müftülüklerde gençler için özel söyleşi günleri tertip edil­

melidir. "Gençlik Söyleşileri" veya "Gençlerimizle Buluşuyo­

ruz" adı ile mütevazı yaklaşımlarla gençlerimize yönelik çalış­

malar yapılmalıdır. Bu söyleşiiere kız-erkek bütün gençlerimiz

davet edilmelidir.

9. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Din Öğretimi Genel Müdür­

lüğünün ortak projeleri artırılmalıdır. İmam-Hatiplik mesleğine

Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları • 83

yönelik yapılan çalışmaların benzeri, Kur'an Kursu öğreticiliğine

yönelik kız çocukları için Kız Kur'an Kurslarında da yapılmalı­

dır. Bu alanda yetişrnek isteyen başarılı İHL kız öğrencileri için

merkezi illerde, içeriği çok yeterli ve dolu olan yaz kursları plan­

lanmalıdır.

e. Kur'an Kurslanyla İlgili Çalışmalar

1. Kur'an Kurslarının eğitimi ve problemlerine yönelik Kur'an

Kursu personeli kendi aralarında ortak akıl toplantıları yapma­

lıdır. Buna göre Yablı Kur'an Kursu idarecileri birlikte, Gündüz­

lü Kur'an Kursu yönetici ve öğreticileri birlikte ortak toplanb­

lar yapmalıdırlar. Eğirim- öğretimin içeriği ve uygulamaya dair

örnek paylaşımlar olmalıdır. Kur'an Kursu Öğretici Çalıştay­

ları da diyebileceğimizi bu toplantılar yılda birkaç defa perso­

nel yoğunluğuna göre planlanmalı ve resmi havadan uzak bir

yaklaşımla yapılmalıdır. Kur'an Kursu görevlilerinin katılımına

yönelik sempozyum veya kapsamlı toplantılar planlanmalıdır.

Kurslardaki eğitimin bir anlamda fotoğrafı çekilmeli daha iyi ol­

ması yönünde projeler geliştirilmelidir.

2. Gündüzlü Kur'an Kurslarına genç kızlarımızın devamı :fçin

özellikle de lise çağındaki kızların gelebilmesi için öğretici ha­

nımlar özel gayret etmeli ve projeler geliştirmelidir. Kur'an Kurs­

ları, hanımların bir araya gelip belirli bir Kur'an virdi okudukları

veya bazı temel bilgilerini tekrar ettikleri yerlerden ziyade iyi bir

din eğitimin verildiği eğitim merkezleri olma1dır.

3. İstanbul gibi büyük şehirlerde Yaz Kur'an Kurslarının

MEB'e bağlı okullarda yapılabilmesi mümkün olmalıdır.

84 • Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları

4. Milli Eğitim Bakanlığı ile görüşerek ilköğretim sekizinci

sınıftan sonra hafızlığa başlayan öğrencilere yönelik, açık lise

programına devam etmede bir kolaylık getirilmelidir. Neticede

her iki kurum da devletin kurumudur. Aralarında anlaşarak ha­

fızlık yapan bir öğrenci hafızlığını yaparken bir açık lise progra­

mına da devam edebilmeli ve sene kaybı önlenmelidir.

5. Yatılı Kız ve Erkek Kur'an Kurslarında her yıl yaz ayların­

da en az beş haftalık İmam Hatip Lisesi öğrencilerine yönelik

°Kur'iin Kıraati ve Talim" ağırlıklı kurslar açılmalıdır. Bu kurs­

larda haftalık Kur'an dersi 24 saatten az olmamalıdır. Özellikle

Lisel ve Lise 2. sınıflarayönelik yapılan bu program, İHL öğren­

cilerinin Kur'an kıraatine çok büyük fayda sağlayacakhr. Şartları

ve eğitim kalitesi iyi olan kurslarda bu programın uygulanınası

mümkün olur. İlçe müftülerimiz ve İHL müdürlerimiz bu konu­

da görüşmeler yapmalıdırlar. İmam Hatip Lisesi öğrencileri yıl

içerisinde diğer derslerden dolayı Kur'an dersine yeterli düzey­

de çalışmakta zayıf kalmakta ve iyi bir seviyeye gelememekte­

dirler. Özellikle de Kur'an talimi açısından bu program önem arz

etmektedir. Böyle bir program 2009 yılı yazında beş hafta olarak

Beşiktaş-ililarnur Kız Kur'an Kursunda uygulanmışhr.

6. Kur'an Kurslarında bir yıl boyunca o kutulmak üzere Kur'an

bilgilerini ve içeriğini işleyen haftada 2 saatlik bir ders konulma­

lıdır. Bu dersin içeriğine yönelik taslak bir proje planlanmışhr.

Öğrencilere Kur'an kültürü kazandırmayı amaçlayan bu dersin

okurulması Kur'an'ı tanıma ve anlama merkezli olacakhr. Bu

dersle ilgili geniş bilgi istendiğinde yazılı olarak sunulabilir.

7. Kur'an Kursları ilk yıl öğrencileri için, İmam Hatip Liseleri

Yaygın Din Eğitimi ve Uygulamaları • 85

için hazırlanan Kur'an-ı Kerim Ders Kitabı Lise 1-2 okutulabi­

lir. Oradaki tecvid anlahmı öğrencilerin algılama kapasitelerine

göre sade bir dille olmuştur. Uzmanlar tarafından kitabın ince­

lenmesinin iyi olacağı kanaatindeyiz.

f. Hutbe Ve Vaazlarla İlgili Çalışmalar

1. Hutbe hazırlanması için kurulan komisyonun hazırladığı

hutbeler, konunun uzmanı ile görüşülmelidir. Hutbelerin hazır­

lanmasında müftülük personelinin yanı sıra eğitimci, edebiyatçı,

sosyolog ve psikologlardan da destek alınmalıdır. Hutbe cümle­

lerinde kısalık ve anlaşılabilir lik, bir de heyecan ve bilgilendirici­

lik önemsenmelidir.

2. Hutbe ve vaaz komisyonunca özgün konular ve çağımız

insanlarının ihtiyaçlarının önem sırası iyi belirlenmelidir. Bu ko­

misyonda farklı alanlardan insanlar olmalıdır.

3. Vaaz konuları, istenilen düzeyde güncel olmamaktadır. Bu

konuda çalışmalar yapılmalı ve toplumun ihtiyaçları iyi belir­

lenmelidir. Şu da bir gerçektir ki vaaz ve irşad programlarıyla

ulaşılan insanların sayısı istenilen noktada değildir. Bu sebe.Ple

halkımızı bilgilendirmek üzere çeşitli broşürler hazırlanıp dağı­

tılınalı ve bu broşürler belirli aralıklarla yenilenmelidir.

g. Din Eğitimi Ve Hizmeti Veren Kurumlarla İlgili Çalışmalar

1. Din Hizmeti ve Din Eğitimi veren kurumlarla işbirliğini

sağlamak için karşılıklı ziyaretleşmelere ağırlık verilmelidir. Bu

ziyaretlerde sadece idari yetkililerle görüşmeyip, personellerle

de görüşülmelidir.

86 • Yaygın Din Eğitimi ve Uygıılanıaları

2. Din hizmetlerinde birliktelik ve kalite için yılda bir veya iki

defa kurumlar arası İstişare toplantıları yapılmalıdır. Bu toplan­

tıları yürüten bir sekreterya olmalı ve her iki ya da üç kurumu

ilgilendiren konularda karşılıklı görüş alışverişinde bulunulma­

lıdır. Bu anlamda İlahiyat Fakülteleri, İmam Hatip Liseleri ve

Müftülük irtibatı hiçbir zaman kopmamalıdır.

3. Müftülüklerin veya İHL 1erin organizesiyle müftülerimiz,

İHL Meslek Dersleri öğretmenleri ve imamlarımız bir araya gel­

meli ve ortak çalışmalar yapmalıdırlar. İHL müdürleri ile bir

toplantı yapılmalı ve mesleki uygulamaların ve diğer ortak ko­

nuların plaiılanması ve istişaresi yapılmalıdır.

4. Yaz Kur'an Kurslarında, Din kültürü ve İHL Meslek Dersle­

ri öğretmenlerinden istifade edilmelidir.