İşyerlerinde İlkyardım Örgütlenmesi Ve

Acil Tıbbi Müdahale

Dr.Gülnur SOLMAZOĞLU

İLKYARDIM YÖNETMELİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: 22.05.2002 Resmi Gazete Sayısı: 24762

(Değişik:RG-18/03/2004-25406)

YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDI

İLKYARDIM YÖNETMELİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: 29/07/2015 Çarşamba

Resmi Gazete Sayısı: 29429

İLKYARDIM NEDİR

Herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda

sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması

YADA

durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan

İLAÇSIZ

uygulamalardır.

İlkyardımcı ve zorunlu ilkyardımcı istihdamı

a) Az tehlikeli işyerlerinde, her 20 çalışan için 1 ilkyardımcı,

b) Tehlikeli işyerlerinde, her 15 çalışana kadar 1 ilkyardımcı,

c) Çok tehlikeli işyerlerinde, her 10 çalışana kadar 1 ilkyardımcı,

bulundurması zorunludur.

İlkyardım yönetmeliği Madde 19 –(1) İş sağlığı ve güvenliği kapsamında

(Değişik:RG-29/07/2015-29429)

MADDE 20 – 2) Eğitim süreleri;

a) İlkyardım eğitimi 16 saat,

İlkyardımcı belgesinin geçerlilik süresi üç yıldır.

Geçerlilik süresinin bitimini takiben en geç 3 (üç) ay içerisinde güncelleme eğitimi alınması zorunludur

Belirtilen süreler içinde güncelleme eğitimine katılanların

belgeleri yenilenir, katılmayanların belgeleri geçersiz sayılır.

Güncelleme eğitimleri,

bilgi ve becerilerin güncel tutulması amacı ile almış olduğu yetki belgesinin geçerlilik süresi dolduğunda,

alınan eğitimin yarısı olacak şekilde düzenlenir.

İlkyardımcı bulundurmayan kurum ve kuruluşlara;

1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 295 inci maddesi hükmü doğrultusunda işlem yapılır.

İLKYARDIMIN TEMEL UYGULAMALARI

KORUMA (Öncelikli Kural)

B İLDİRME

KURTARMA (Müdahale)

BİLDİRME

112 Ambulans Çağırma

DİKKAT !

• Hastayı sert zemine yatırmalıyız.

• Sıkan giysilerini gevşetelim.

• Çevrede heyecanlı ve hastaya zarar verecek kişileri uzaklaştıralım.

• Ortamdaki tehlikeleri göz önünde bulundurarak çevreyi uyaralım.

BİLİNÇ KONTROLÜ

Hasta/yaralının

omuzlarına hafifçe

dokunarak

“İYİ MİSİNİZ ?”

diye sorun.

BİLİNCİ KAPALI HASTA

Nefes Borusu

Dil Kökü

A Air Way(Hava Yolu)

AĞIZ İÇİ KONTROLÜ

• Ağız içini kontrol etmeden

Havayolu’nu AÇMA

BAŞ ÇENE POZİSYONU

ALINDAN BASTIR

ÇENEDEN KALDIRÇENE KEMİĞİ YERE DİK OLMALIDIR (90°)

A Air Way(Hava Yolu)

B Breathing (Solunum)• Solunum Kontrolü :

BAK - DİNLE - HİSSET Uygulanır.

En az 10 sn sürmelidir

• GÖZLE GÖĞÜS KAFESİNİN

HAREKETLERİNE BAK

• SOLUK SESİNİ DİNLE

• SOLUĞUN SICAKLIĞINI VE

RÜZGARINI YANAĞINDA HİSSET

BİLİNÇ KAPALI, SOLUNUM VAR İSE

KOMA POZİSYONU

(YAN YATIŞ POZİSYONU)

BİLİNÇ VAR, SOLUNUM VAR İSEİKİNCİL DEĞERLENDİRME

GÖRÜŞME:

Kendini tanıt, Ne olduğunu öğren.Ağrıyan yeri var mı?

İsim, Aranacak Kişiler,Kullandığı ilaç var mı? Alerjisi

var mı?

BAŞTAN AYAĞA DEĞERLENDİRME:

Dolaşım Kontrolü, Solunum Kontrolü, Cilt Rengi, Cildin

kuru veya ıslak oluşu, Kolunu bacağını oynatabilmesi,

Kırık tespiti

Boyun ve Omurilik yaralanma şüphesinde Kazazede

asla kımıldatılmamalıdır.

HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI

Eğer Kısmi TıkanmaVarsa;

AMBULANS GELENE KADAR DOKUNMA!!!!Öksürtmeye çalış

Eğer Tam Tıkanmışsa ?

• BİLİNÇ AÇIKSA

• Cismi çıkarmak için:

Heimlich Manevrası

TAM TIKANMA

(Ayakta)

HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI

HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI

Heimlich Manevrası

Hastaya tam olarak göğsünü yasla…

Göbek deliğinin üç parmak üstüne veya Göğüs Kemiğinin üç

parmak altına güçlü eli yapıştır.

HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI

HAVA YOLUNA YABANCI CİSİM KAÇMASI

Bebekte Tam Tıkanma

• Hemen kolunun

üzerine yüz üstü

al….

KANAMALAR

Atar damar kanaması

Parlak Kırmızı

Toplar Damar kanaması

Koyu Kırmızı

Kılcal Damar Kanaması

Sızıntı Şeklindedir

KANAMALAR

KANAMALAR

• Yara üzerine temiz bir bez ile baskı uygulayın..

Kanama devam ediyorsa;

Bastırılan

bezi

kaldırmadan

üzerine

yenisini

bastırın…..

KANAMALAR

KANAMALARKanama yine devam ediyorsa;

• Hemen sıkıca

bir bez ile

sarılır düğümü

kanayan yerin

üzerine atılır

KANAMALARKanama yine devam ediyorsa;

• Kanayan bölgeyi

hem kalp

seviyesinden

yukarı kaldırın

hem de kanayan

bölgenin

üstündeki

“atardamar”a bası

uygulayın..

BASI NOKTALARI

1-Boyun : Boyun atardamarı (şah damarı) baskı yeri

2-Köprücük kemiği üzeri : Kol atardamarı baskı yeri

3-Koltukaltı : Kol atardamarı baskı yeri

4-Kolun üst iç bölümü : Kol atardamarı baskı yeri

5-Kasık : Bacak atardamarı baskı yeri

6-Uyluk : Bacak atardamarı baskı yeri

KANAMALAR

• Endişe, huzursuzluk• Hızlı ve zayıf nabız• Ciltte solukluk, soğukluk ve nemlilik• Bilinç seviyesinde azalma • Hızlı ve yüzeyel solunum• Dudaklar veya mukozada solukluk yada

morarma• Susuzluk hissi• Kan basıncında düşme• Vücut ısında azalma

Şok belirtileri nelerdir?

İç Kanamada ve Şok da İlkyardım

• Hasta / yaralının bilinci ve ABC si değerlendirin,

• Üzerini örterek ayakları 30 cm yukarı

kaldırın,

• Asla yiyecek ve içecek vermeyin,

• Hareket ettirmeyin (özellikle kırık varsa)

• Yaşamsal bulguları inceleyin,

• Tıbbi yardım isteyin (112)

ŞOK POZİSYONU

YARALANMALARİlkyardım :

- Yara içi araştırılmaya çalışılmamalıdır.

- Yaraya saplanan yabancı cisimler ÇIKARILMAZ, tespit edilir.

- Yarada kanama varsa durdurulur.

- Olası bir iç kanama şüphesi varsa hasta gözlenir.

- Yara bölgesi sabitlenerek ağrı azaltılır.

- Yaralı bölge yapışabilecek maddelerle kapatılmaz.

- Kan dolaşımını durduracak şekilde sıkı bandajlama uygulanmaz.

- Açık yaralar en az 5 dk akan suda yıkanır.

Yara nedir ?

Bir travma sonucu deri ya da dokularda meydana gelen hasardır.

Aynı zamanda kan damarları, adale, sinir vb. yapılar etkilenebilir.

Derinin koruma özelliği bozulacağından enfeksiyon riski artar.

YARALARIN ORTAK ÖZELLİĞİ: Ağrı , Kanama , Yara Kenarlarının Ayrılması

Yaralanmalar ikiye ayrılır.

Açık Yaralanmalar

Kapalı Yaralanmalar

YARALANMALAR

- Oluş şeklini anlamak

- Kanamayı durdurmak

- İçinde veya üzerinde yabancı cismin varlığı

- Kırık kemiklerin varlığı

- Enfeksiyonu önlemek

YARALANMALAR

Yaraların bölgesel sınıflandırılması

- Göğüs Yaralanmaları

- Karın Yaralanmaları

- Omurga Yaralanmaları

- Kafa Yaralanmaları

GÖĞÜS YARALANMALARI

Delici Göğüs Yaralanmaları

İlkyardım :

- Tıbbi yardım istenir (112),

- Yaralının yaşam bulguları sık sık değerlendirilir,

- Yara üzeri üç tarafı kapalı, bir tarafı açık kalacak şekilde naylon

kapatılır,

- Yaralının bilinci açık ise yarı oturur pozisyonda oturtulur,

- Ağızdan hiçbir şey verilmez.

Delici Göğüs Yaralanmaları

KARIN YARALANMALARI

• Karın bölgesindeki organlar zarar görebilir.

• İç ve dış kanama ve buna bağlı şok oluşabilir.

• Karın tahta gibi sert ve çok ağrılı ise durum

ciddidir.

• Bağırsaklar dışarı çıkabilir.

• Tıbbi yardım istenir (112).

• Yaralının yaşam bulguları sık sık kontrol edilir.

• Dışarı çıkan organlar içeri sokulmayaçalışılmaz, üzerine geniş ve nemli temiz bir bezile örtülür.

• Bilinç yerinde ise sırt üstü pozisyondabacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı kaybınıönlemek için üzeri örtülür.

• Ağızdan hiçbir şey verilmez.

KARIN YARALANMALARINDA İLKYARDIM

OMURGA YARALANMALARI

YANIKLAR

1. Derece Yanıklar

Deride kızarıklık ve ağrı vardır. 48 Saatte iyileşir.

YANIKLAR

YANIKLAR

2. Derece Yanıklar

İçi su dolu kabarcıklar vardır. 2 - 4 hafta arasında iyileşir.

YANIKLAR

3. Derece Yanıklar

İçi su dolu kabarcıklar olabilir. Ama hasar kaslara hatta

sinirlere kadar ilerlemiş olabilir. İyileşme aylar, yıllar alabilir.

KİMYASAL YANIK Kimyasal Yanıklarda :

Kimyasal maddenin deri ile teması

kesilmelidir.

Kimyasal madde bulaşan giysiler

çıkartılmalıdır.

Bölge basınçsız su ile en az 15-20 dakika

yıkanmalıdır.

Kuru Kimyasal Maddelerle Oluşan Yanıklar :

Temizlik önce kuru şekilde yapılmalıdır.

Solunum Yolunda Yanık Bulguları :

Burun kılları, bıyık, sakal, kirpik, kaş

yanmaları, ağız içinde kurum, öksürük,

solunum güçlüğü

TIBBI YARDIM İSTENMELİDİR (112)..

YANIKLARDA İLKYARDIM

DONMALAR

1. Derece Donuklar

Deri soluk, soğuk, uyuşukluk halsizlik, kızarıklık,

iğnelenme hissi

2. Derece Donuklar

Bölgede gerginlik, ödem, şişkinlik, içi su dolu

kesecikler

3. Derece Donuklar

Cansız ve belirgin şekilde ayrı, siyah bir bölge

DONMALAR

DONMALARDA İLKYARDIM

• Hasta/yaralı ılık bir ortama alınarak soğukla teması kesilir,

• Kuru giysiler giydirilir, sıcak içecekler verilir,

• Su toplamış bölgeler patlatılmaz, bu bölgelerin üstü örtülür,

• Donuk bölge ovulmaz, kendi kendine ısınması sağlanır,

• Tıbbi yardım istenir (112).

ELEKTRİK ÇARPMASI

Her türlü elektrik çarpmalarında

kalp ritminin bozulabileceğini veya kalbin

durabileceğini

unutmayınız!

DİKKAT

ELEKTRİK ÇARPMASI

• Soğukkanlı ve sakin olunmalıdır,

• Hasta/yaralıya dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir,

• Akımın giriş çıkış yerleri belirlenir

• Hasta/yaralının yaşam bulguları ABC’si değerlendirilmelidir,

• Hasta/yaralıya kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir,

• Hasta/yaralı hareket ettirilmemelidir,

• Şoka karşı önlem alınır

• Hasar gören bölgenin üzeri temiz bir bezle örtülmelidir,

• Tıbbi yardım istenmelidir (112).

ELEKTRİK ÇARPMASINDA İLKYARDIM

Kırık, kemik bütünlüğünün bozulmasıdır.

Kırıklar darbe sonucu yada kendiliğinden

oluşur.

KIRIK NEDİR?

• Hareket ile artan ağrı

• Şekil bozukluğu, hareket kaybı

• Ödem ve kanama nedeniyle morarma

• Ağrılı bölgelerin tespiti için elle muayene gereklidir.

KIRIK BELİRTİLERİ NELERDİR?

Kapalı kırık:

Kemik bütünlüğü bozulmuştur. Ancak deri sağlamdır.

Açık kırık:

Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kırık uçları dışarı çıkabilir.

Beraberinde kanama ve enfeksiyon tehlikesi taşırlar.

KIRIK ÇEŞİTLERİ

KIRIK

Dolaşım,tespit öncesi ve sonrası kontrol edilmelidir

KIRIK

ÇIKIK

GÖĞÜS AĞRISI

KALP KRİZİ

Normalde ağrı sol kola ve omuzlara yayılır. Bazen de

hazımsızlık ya da kas ağrısı şeklinde ortaya çıkar. Gaz

veya kas ağrısı ile karıştırılabilir.

Aksi ispat edilinceye kadar kalp krizi şeklinde düşünülmeli

ve tıbbi yardım istenmelidir.

İlkyardım :

- Tıbbi yardım istenmelidir (112),

-Dinlenmeye geçilmelidir,bilinci ve yaşam bulguları kontrol edilir.

-Bilinci açık Hasta yarı oturur pozisyonda tutulmalı, böylece rahat

nefes alması sağlanmalıdır,

- Sıkan giysileri varsa bunlar gevşetilmelidir.

- Hasta sakinleştirilmeye çalışılmalıdır,

- Kullanmakta olduğu ilaçlar varsa bunları almasına yardım

edilmelidir,

- Yardım gelinceye kadar yaşam bulguları takip edilmeldir.

GÖĞÜS AĞRISI

Hafif Yaralanmalarda, Yara 5 Dakika Süreyle Sabun Ve Soğuk

Suyla Yıkanmalıdır

Solüsyonla veya

ilaçla yıkanmaz

• Derhal Tıbbi Yardım Sağlanmalı Ve Hasta Kuduz Aşısı İçin Uyarılmalıdır

Isırılan uzuv kalb

seviyesi altında

tutulur

Kesilmez

Emilmez

Ovulmaz

GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASI

Göz Banyosu