BLM 14. YZEY DURUMLARI

A- YZEY PRZLL Makine imaltnda talal veya talasz ekillendirme ile elde edilen yzeylerde yapmdan dolay przler kalr. Bu przler uygulanan yapm eidine gre gzle grlebilir ve elle hissedilebilir ekilde olabilecei gibi baz hassas kontrol cihazlar ile grlebilecek ve llebilecek byklklerde olabilir. Makine paralarnda, anmann azalmas iin bu przlerin belli deerlerde olmas gerekmektedir. mal edilen bir parann, i grebilirlik zelliini yerine getirebilmesi ve ekonomik olarak ilenebilmesi iin, yzeylerinin hangi kalitede olaca tasarm aamasnda belirlenir. Makine paralarnn hangi yzey durumuna sahip olacaklar izilen resimler zerinde grafik sembollerle belirtilir.

1) Yzey durumu parametreleri Makine paralarnn yzey durumlar, ileme kalitesini ve ekonomik durumunu etkiler. Makine paralarnn yzeyleri mikroskop ile incelendiinde para yzeyinde girinti ve kntlar gzlenir (ekil 14.1). ekil 14.1 gerek yzey ile belirlenen dzlemin kesimesi sonucu oluan bir profili gstermektedir. Yzey profilleri, takm geometrisine, soutma svs kullanlmasna, tala derinliine kesme ve ilerleme miktarna baldr. Bu nedenle yzeylerdeki przllk deerlerinin llmesinde; Profil parametreleri, motifparametreleri ve malzeme olaslk erisine dayanan parametreler olmak zere yzey durumu parametresi tespit edilmitir.

ekil 14.1 Yzey profili

Profil parametreleri, R- profilleri, W- profilleri ve P- profilleri olmak zere yzey profili iin tarif edilmitir. R- profil parametresi, yzey przllk profilinden, W- profil parametresi, dalgallk profilinden ve P- profil parametresi de ana profilden hesaplanan parametrelerdir (TS EN ISO 4287, TS EN ISO 12085, TS EN ISO 13565-2, TS EN ISO 13565-3).

En byk profil ykseklii (Pz, Rz, Wz): rnekleme boyu iinde en byk profil tepe nokta ykseklii Zp ve Profilin en ukur nokta derinlii Zv deerlerinin toplamdr (ekil 14.2).

ekil 14.2 En byk profil ykseklii

Deerlendirilen profilin aritmetik ortalama sapmas (Pa, Ra, Wa): rnekleme boyu iinde, mutlak ordinat deerlerinin aritmetik ortalamas Z(x)

=1

0

dx(x)Z1/IWaRa,Pa, bants ile hesaplanr. Burada I, rnekleme uzunluudur.

Motif Parametreleri: Birbirini takip etmesi gerekli olmayan, ana profilin iki tepe arasndaki en yksek noktalar arasnda kalan ksmdr. Przllk ve dalgallk profillerini tanmlar. Bir motif aada belirtilen zelliklerle karakterize edilir (ekil 14.3, ekil 14.4). Boyu ARi veya AWi , profilin genel dorultusuna paralel llr, ki adet derinlii (Hj ve Hj+1 veya Hwj ve Hwj+1 ana profilin genel dorultusuna dik llr, T zellii, iki derinlik arasndaki en kk derinliktir. T= en kk (Hj ; Hj+1) burada T= Hj+1

ekil 14.3 Yzey przll profili

T= En kk (Hj ; Hj+1) burada T= Hj+1

ekil 14.4 Dalgallk profili Yzey przll parametrelerinin mikron cinsinden saysal deerleri, Tablo 14.1 ve Tablo 14.2den seilmelidir. Tablo 14.3te retim metotlarna bal olarak elde edilebilecek profil sapmalarnn aritmetik ortalama deerleri (Ra), Tablo 14.4te ise baz makine paralarnda uygulanan przllk deerleri (Ra) verilmitir. Tablo 14.1 Profil sapmalarnn aritmetik ortalamas (Ra m)

0,008 0,010

(0,012) 0,125 1,25 (12,5) 125 0,016 0,160 (1,60) 16,0 160 0,020 (0,20) 2,0 20 (200)

(0,025) 0,25 2,5 (25) 250 0,032 0,32 (3,2) 32 320 0,040 (0,40) 4,0 40 (400)

(0,050) 0,50 5,0 (50) 0,063 0,63 (6,3) 63 0,080 (0,80) 8,0 80

(0,100) 1,00 10,0 (100) Not: Parantez iindeki deerler tercih edilmelidir.

Tablo 14.2 En byk profil ykseklii (Rz m)

0,125 1,25 (12,5) 125 1250 0,160 (1,60) 16,0 160 (1600) (0,20) 2,0 20 (200)

(0,025) 0,25 2,5 (25) 250 0,032 0,32 (3,2) 32 320 0,040 (0,40) 4,0 40 (400)

(0,050) 0,50 5,0 (50) 500 0,063 0,63 (6,3) 63 630 0,080 (0,80) 8,0 80 (800)

(0,100) 1,00 10,0 (100) 1000 Not: Parantez iindeki deerler tercih edilmelidir.

Tablo 14. 3 Yapm yntemlerine gre eriilebilecek (Ra) yzey przllkleri Yapm Yntemleri Przllk deeri ( Ra ) Ra (m ) 1m=0,001mm LENMEM YZEYLER

50 25 12,5 6,3 3,2 1,6 0,8 0,4 0,2 0,1 0,05 0,025 0

Kum dkm Kaynak Dvme Kokil dkm Kuyumcu dkm Kalpta dkm Haddeleme Ekstrzyon LENM YZEYLER Alev ve testere ile kesme El ile Talama Eeleme Planyalama Kaba tornalama Kaba frezeleme Kaba talama Zmba ile delme Matkapla delme nce tornalama ve frezeleme Brolama Aln dzlem talama Raybalama Silindirik Talama Parlatma Elmas kalemle tornalama Honlama Deri ile parlatma Lebleme ok hassas parlatma

Genellikle uygulanr. Nadiren uygulanr.

Tablo 14.4. Baz Makine Paralarnda Uygulanan Ortalama Ra Yzey Przll Deerleri Makine paras Ra Makine paras Ra

1. Kaymal yataklar ve miller 7. Dili arklar Bronz yatak 0,8..1,6 Di yzeylerinde : Mil 0,2..0,8 m 2,5 iin 1,6 m < 2,5 iin 0,82. Delikler Ar hizmet dilileri o,4..1,6 Hidrolik silindirler iin 0,2 Hassas dililer 0,4 Otomobil silindirleri iin 0,4 Zincir dililer 3,2 O-ring iin 0,4 Dier yzeylerde : Dililer iin 0,8..1,6 D ap 3,2 (toleransa gre) Yerletirme yzeyleri 1,6 Gbein yan yzeyi 3,2 T ekilmi 0,8 Raybalanm 0,8 8. Sonsuz vida ile dilisi Matkapla delinmi 3,2 Di yzeylerinde : Genel 0,83. Miller Ar hizmet tipi 0,4 Dililer iin Dier yzeylerde : (Toleransa gre) 0,8..1,6 D ap 3,2 Yerletirme yzeyi 1,6 Otolar iin kamal miller 0,4 nce tornalanm 0,8..1,6 9. Kaymal yzeyler Orta hassasiyetle tornalama

1,6..3,2 Genel 0,4..0,8

Kaba tornalanm 6,3 Mek. Szdrmal ringi 0,005..0,2 4. Altrmalar 10. Srtnmeli yzeyler Boluklu altrmalar : Frenler 0,4 Tolerans 0,025 1,6(max) Kavramalar 0,4 Tolerans > 0,025 3,2(min) Orta altrmalar 0,8(max) 11. Kanallar (oyuklar) Sk altrmalar 0,8..1,6 Hareketli O-ring iin 0,1 Hareketsiz O-ring iin 0,45. Kama kanallar Segmanlar iin 3,2 Genel 3,2 Hassas 1,6 12. E alan yzeyler Contal : 6. Vida dileri Bakr contal 0,8 Haddelenmi 0,2 Yumuak contal 3,2 Frezelenmi 1,6 Contasz : Talanm 0,4 Ya szdrmaz 0,4 Pafta ile alm 3,2 Gres szdrmaz 0,8 13. Mastarlar Ayar mastarlar 0,025..0,1 malat mastarlar 0,2

Dorusal malzeme olaslk erisine ilikin parametreler: R profili iin tanmlanmtr.Dorusal malzeme olaslk erisini temel alan, ukur noktalar karlm yzey przll profilini deerlendirmek iin kullanlr. Rk (Orta tabaka yzey przllk derinlii), Rvk (Orta tabaka yzey przllk profilinin iinden geen profil ukur noktalar iz dm ortalamaderinlii), Rpk ( Orta tabaka yzey przllk profili zerindeki kntl tepelerin ortalama derinliidir (ekil 14.5). ekil 14.5 Malzeme oran erisine ilikin Rk, Rpk, ve Rvk parametreleri ekil 14.6da przllk profili ile karl olan malzeme olaslk erisi ve Rpk, Rvq ve Rmq parametrelerin tanmnda kullanlan blgeler gsterilmitir.

ekil 14.6 Przllk profili ile karl olan malzeme olaslk erisi ve Rpk, Rvq ve Rmq parametrelerin tanmnda kullanlan blgeler.

B- YZEY DURUMU GRAFK SEMBOLLER VE PARAMETRELERN YAZILMASI malat resimlerinde yzey durumlarn gstermek iin Baz semboller kullanlr. Bu sembollerin zerine przllk deerleri ve baz bilgiler yazlr. Yzey Durumu Sembolleri 1- Esas grafik sembol Yzey durumlarnn gsterilmesinde kullanlan esas grafik sembol, ilgili yzeyi gsteren izgiye 60 eik farkl uzunluktaki iki dz izgiden oluur. Esas grafik sembol olarak adlandrlr (ekil 14.7). Esas grafik sembol, tek bana (tamamlayc bilgi olmadan) kullanl-mamaldr. Esas grafik sembol, tamamlayc ek bilgi ile kullanldnda belirtilen yzeyin elde edilmesi iin tala kaldrmaya izin verilip verilmedii gereine henz karar verilmemitir.

ekil 14.7 Yzey durumu iin esas grafik sembol

2-Tala Kaldrlma gerekli olduunda Belirtilen yzeyin elde edilmesi iin tala kaldrma (mesel takm tezgahlarnda ileme ile) gerektiinde, esas grafik sembole bir izgi eklenmelidir (ekil 14.8). ekil 14.8deki genile-tilmi grafik sembol, tek bana (tamamlayc bilgi olmadan) kullanlmamaldr.

ekil 14.8 Tala kaldrma gerekliliini gsteren geniletilmi grafik sembol

3-Tala kaldrmaya izin verilmediinde Belirtilen yzeyin elde edilmesi iin tala kaldrmaya izin verilmediinde, esas grafik sembole bir daire eklenmelidir (ekil 14.9).

ekil 14.9. Tala kaldrmaya izin verilmediini gsteren geniletilmi grafik sembol

4- Tam grafik sembol Yzey durumu karakteristiklerine ait tamamlayc zellikleri gstermek iin grafik

sembollerin uzun koluna bir izgi eklenmelidir (ekil 14.10.a,b,c). a) Herhangi bir imalt ilemine b) Tala kaldrlmaldr. c) Tala kaldrlmamaldr. izin verilmemi

ekil 14.10 Tam grafik sembol

5- Yzey durumu iin tam grafik semboln tekili Tam grafik sembol iinde, deiik yzey durumu zelliklerinin gerekli konumlar gsterilmitir (ekil 14.11). ekil 14.11de grafik sembolde gsterilen deiik yzey durumu zelliklerinin aklanmas

Yzey durumu parametresinin snr say deeri (m)

leme (tala) pay 3 mm

ki ve/veya daha fazla yzey durumu zellii

malt ilemi: Frezelenmi

Yzey modeli : ok ynl iz dorultusu (bak. Tablo 14.6)

ekil 14.11 Deiik yzey durumu zellikleri

a) a konum-tek yzey durumu zellii: Yzey durumu parametresinin snr say deeri ve iletim band/mnferit lme uzunluu ksa gsterililerinin belirtilmesidir.Yanl anlamay nlemek iin, parametre ksa gsterilii ile snr deeri arasnda boluk braklmaldr. rnek 1- 0,0025-0,8/Rz 6,8 (iletim band ile gsterilie rnek). rnek 2- -0,8/Rz 6,8 (sadece mnferit lme uzunluu ile gsterilie rnek). b) a ve b konumu-iki ve daha fazla yzey durumu zellii: Birinci yzey durumu zellii gsterilii a, a)daki gibidir. kinci yzey durumu zellii gsterilii b konumundadr. nc bir zellik ve daha fazlasn gstermek iin, grafik sembol dey ynde daha fazla satra sahip olacak ekilde bytlerek a ve b konumu yukar tanr (bak. Tablo 14.7 rnek 5). c) c konumu-imalt metodu: leme kaplama veya mesel tornalanm, talanm, frezelenmi gibi yzeyin ilem grecei imalt metodu belirtilir. d) d konumu-yzey izleri ve dorultusu: Mesel =, X, M gibi yzey izleri dorultusu e) e konumu-ileme (tala) pay: Milimetre cinsinden ileme pay 6- Yzey durumu zellik snrlar %16-kural ve max-kural olmak zere iki farkl yol ile gsterilir. %16-kural, yzey durumu zelliklerinin btn gsterilileri iin varsaylan kural olarak tanmlanmtr. Bir parametrenin en st snryla veya en alt snryla belirlenen kurallar iin teknik resim zerinde belirlenen deerden az olan miktar, bir deerlendirme uzunluu esas alndnda llen parametrenin llen deerlerinin tamamnn %16sndan fazla deilse yzeyin kabul edilebilir olduunu ifade eder (ekil 14.12). Bir yzey durumu zellii iin en byk deer-kural uygulamasnda parametre ksa gste- riliine max eklenmelidir (ekil 14.13). ekil 14.12 %16-kural uygulanan ekil 14.13 max-kural uygulanan parametre gsterilii parametre gsterilii

7- letim band ve mnferit lme uzunluunun gsterilii Yzey durumu gsteriliinde, bu yzey durumu zelliini belirli hale getirmek iin iletim band, eik bir izgi ile (/) ayrlm parametre gsterilii nnde, ksa dalga filtresi uzun dalga filtresinden nce olmak zere birbirlerinden ksa bir izgi ile ayrlm (-) olarak ve filtrelerinkesin deerleri (milimetre cinsinden) gsterilmelidir (ekil 14.14). letim bandndaki iki filtreden sadece birisi gsterildiinde, ksa izgi, gsteriliin ksa veya uzun dalga filtre olup olmadn belirtmek iin kullanlr. rnek 1 0,008- (ksa dalga filtre gsterilii). rnek 2 -0,25 (uzun dalga filtre gsterilii). Not-Yzey durumu zelliklerinin gsteriliindeki kontrol elemanlar Tablo 14.8 EK A da ayrntl olarak gsterilmitir.

ekil 14.14 Yzey durumu zellii ile birleik iletim band gsterilii 8- Tek veya iki tarafl tolerans ve imalt metodunun gsterilmesi Tolerans snrlar, parametre ksa gsterilii, parametre deeri ve iletim band gsteriliiyle belirtilmelidir. Parametre ksa gsteriliinde parametre deeri ve iletim band belirtildiinde, bunlar sz konusu parametrenin tek tarafl bir tolerans st snr gibi anlalmaldr. Belirtilen parametre ksa gsterilii, parametre deeri ve iletim band gsteriliinin, sz konusu parametrenin tek tarafl bir tolerans alt snr gibi parametre ksa gsterilii nnde L harfi yer almaldr (L Ra 0,32). ki tarafl bir tolerans, tamamlanm sembol iinde U harfi ile birlikte st zellik snr stte ve L harfi ile birlikte alt zellik snr altta olmak zere yerletirilerek gsterilmelidir (ekil 14.15). st ve alt zellik snrlarnn, ayn parametre ksa gsterilii ve iletim band yoluyla gsterilmesi gerekmez. malat ilemi ve przllk zelliinin gsterilmesi (ekil 14.16a), kaplama ilemi ve przllk zelliinin gsterilmesi (ekil 14.16b).

ekil 14.15 ki tarafl yzey zellii a) malat ilemi ve przllk zelliini gsterme b) Kaplama ilemi ve przllk zelliini gsterme

ekil 14.16 malt ilemi, kaplama ilemi ve przllk zelliinin gsterilmesi

C- GRAFK SEMBOLLERN TEKNK RESMLER ZERNDE GSTERL 1- Grafik sembollerin ve yazlarnn konumu ve okuma yn Grafik sembol, belirli bir yzey iin sadece bir kez ve olabildiince l ve konumlarn gsterildii ve toleranslandrld ayn grnte belirtilmelidir. Tamamlayc bilgi ve esas grafik semboln, ISO 129-1e (TS 11398) uygun olarak alttan ve sadan okunabilecek ekilde dzenlenmelidir (ekil 14.17).

ekil 14.17 Yzey durumu zelliklerinin okuma yn 2- Grafik Sembollerin l balama izgileri, silindirik ve prizmatik yzeyler zerinde gsterilmesi

ekil 14.18 l balama izgileri ve silindirik yzeyler zerinde gsterilmesi

ekil 14.19 Silindirik ve prizmatik yzeyler zerinde gsterilmesi

3- Ayn yzey durumu zelliine sahip yzeylerin ounluunun gsterilmesi Bir i parasnn yzeylerinin byk ounluu iin ayn yzey durumu istendiinde, bu yzey durumunun zellii teknik resme ait yaz alannn yaknna yerletirilmeli; hibir gsterili olmakszn bir esas sembol parantez iinde yazlmal (ekil 14.20.a) veya sz konusu farkl yzeyler parantez iinde yazlmal ve dorudan resim zerinde gsterilmelidir (ekil 14.20.b).

a)

b)

ekil 14.20 Ayn yzey durumu zelliine sahip yzeylerin ounluu 4- Geometrik toleranslar iin tolerans erevesi iinde gsterilmesi

ekil 14.21 Yzey durumu zellii- geometrik toleranslarn gsterilii

5- Harfli grafik sembollerle gsterilmesi Alan snrl olduunda veya i paras yzeylerinin ounda zellik ayn yzey durumunda olduunda, birok gsterili tekrarndan kanmak iin, sadeletirilmi bir referans gsterilie bavurulabilir (ekil 14.22).

ekil 14.22 En kk izim alan durumundaki referans gsterili 6- Sadece grafik sembollerle gsterilmesi ekil 14.7, ekil 14.8 veya ekil 14.9da gsterilen uygun grafik sembol, ilgili yzey zerinde kullanlabilir ve bunun anlam, ekil 14.23- ekil 14.25te gsterildii gibi teknik resim zerinde verilebilir. ekil 14.23 Yzey durumu zelliklerinin sadeletirilmi gsterilii- Son ilem belirsiz ekil 14.24 Yzey durumu zelliklerinin sadeletirilmi gsterilii- Tala kaldrma gerekli ekil 14.25 Yzey durumu zelliklerinin sadeletirilmi gsterilii- Tala kaldrmaya izin verilmez

7- ki veya daha fazla imalt metodunun gsterilii lemden nce ve sonraki her iki yzey tanm gerekli olduunda, bu, bir notla veya ekil 14.26daki gibi gsterilmelidir (dier rnekler iin, Tablo 14.8deki rnek 8e baknz). ekil 14.26 lemden nce ve sonraki yzey durumu zelliinin gsterilii (kaplama durumunda) 8-Yzey izleri ve izlerin dorultusunun gsterilii malt ileminden kaynaklanan yzey izleri ve izlerin dorultusu, Tablo 14.6dagsterilen semboller kullanlarak, tam grafik sembol iinde gsterilir (ekil 14.27). ekil 14.27 Yzey izleri ve izlerin dorultusunun gsterilii 9- leme paynn gsterilii ekil 14.28 Bitmi i parasna ait yzey durumu zellikleri (btn yzeyler iin 3 mm ileme payna ait zellii kapsar)

D- GRAFK SEMBOLLERN ORANLARI VE BOYUTLARI

Tablo 14.6 Semboller iin boyutlar ller mmdir. Rakam ve harf ykseklii, h 2,5 3,5 5 7 10 14 20 Sembol izgi genilii, d Harflerin izgi genilii, d

0,25 0,35 0,5 0,7 1 1,4 2

Ykseklik, H1 3,5 5 7 10 14 20 28 Ykseklik, H2 (en az)

a 7,5 10,5 15 21 30 40 56 a H2 gsteriliin satr saysna baldr.

ekil 14.29 Grafik sembollerin oranlar ve boyutlar

Tablo 14.6 Yzey izlerinin gsterilii Sembol Aklama

Semboln uyguland grnn iz dm dzlemine paralel izler.

leme izlerinin yn

Semboln uyguland grnn iz dm dzlemine dik izler.

leme izlerinin yn

Semboln uyguland grnn iz dm dzlemine gre heri iki ynde eik paralel izler.

leme izlerinin yn

ok ynl izler

Semboln zerine konulduu yzey merkezine gre yaklak olarak dairesel izler.

Semboln zerine konulduu yzey merkezine gre yaklak olarak radyal izler.

Serpitirilmi, ynsz nokta eklinde izler

Tablo 14.7 Yzey durumu zelliklerinin gsterilmesi iin rnekler Yzey przll:

ki tarafl zellik, st zellik snr Ra= 55 m, Alt zellik snr Ra= 6,2 m, Her iki %16-kural, varsaylan (ISO 4288), Her iki iletim band 0,008-4 mm, Varsaylan deerlendirme uzunluu (5x4 mm=20 mm) (ISO 4288), Merkez etrafnda yaklak dairesel yzey izi, malt ilemi frezeleme,

Not: U ve L, gerekmediinden gsterilmemitir.

rnek 1

Bir dnda btn yzeylerin yzey przll: Bir tek, tek tarafl/ st zellik snr, %16-kural, varsaylan (ISO 4288), Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Yzey izleri, zellik yok, malt ileminde, zellik yok, Farkl bir zellik ile yzey, bir yzey przllne sahiptir: Bir tek, tek tarafl/ st zellik snr, Ra= 0,7 m, %16-kural, varsaylan, Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Yzey izleri, zellik yok, malt ileminde, tala kaldrlmaldr.

rnek 2

Yzey przll: ki, tek tarafl /st zellik snrlar:

rnek 3

1) Ra= 1,5 m, 2) %16-kural, varsaylan (ISO 4288), 3) Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), 4) Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), 5) Rzmax = 6,7 m, 6) max-kural, 7) letim band 2,5 mm (ISO 3274), 8) Varsaylan deerlendirme uzunluu (5x2,5),

Grnn iz dm dzlemine yaklak dik yzey izleri, malt ilemi, talama.

Yzey przll: Bir tek, tek tarafl / st zellik snr, Rz= 1 m, %16-kural, varsaylan (ISO 4288), Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Yzey izleri, zellik yok, Yzey ilemi: Nikel/krom kaplama, Yzey zellii, Kapal d evre izgisiyle gsterilmi btn yzeyler iin geerlidir.

rnek 4

Yzey przll: tek tarafl bir st ve iki tarafl bir zellik ,

rnek 5

Tek tarafl, Ra= 3,1 m, %16-kural, varsaylan (ISO 4288), letim band 0,8 mm (ISO 3274 gre s), Deerlendirme uzunluu 5x0,8 = 4 mm (ISO 4288),

1)ki tarafl Rz 2)st zellik snr Rz 1,8 m, 3) Alt zellik snr Rz 6,5 m, 4)Her ikisi: iletim band-2,5 mm (ISO 3274) 5) Her ikisi:Deerlendirme uzunluu 5x2,5=12,5 (U ve L sembolleri istenildiinde gsterilebilir).

Yzey ilemi: Nikel/Krom kaplama

Tablo 14.8 Yzey durumu zelliklerinin gsterilmesi iin rnekler (devam) Yzey durumu ve llendirmenin gsterilii, ayn l izgisi kullanlarak birlikte yaplabilir.

Bir tek tarafl zellik snr, Ra= 6,5 m,

%16-kural, varsaylan (ISO 4288), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5x4 mm=20 mm) (ISO 4288),

Yzey izleri, zellik yok, malt ileminde, tala kaldrlmaldr. Pahn yzey przll: Bir tek, tek tarafl/ st zellik snr, Ra= 2,5 m, %16-kural, varsaylan (ISO 4288), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), Yzey izleri, zellik yok, malt ileminde, tala kaldrlmaldr.

rnek 6

Yzey durumu ve llendirme: Uzatlm bir l balama izgisiyle birlikte veya lgili izdm izgisi ve l izgisi zerinde ayr olarak Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Yzey izleri, zellik yok, malt ileminde, zellik yok, Farkl bir zellik ile yzey, bir yzey przllne sahiptir: Bir tek, tek tarafl/ st zellik snr, Ra= 0,7 m, %16-kural, varsaylan, Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Yzey izleri, zellik yok, malt ileminde, tala kaldrlmaldr.

rnek 7

Yzey durumu, llendirme ve ilemin gsterilii. rnek, birbirini izleyen imalt ilemini veya admlar gstermektedir. Adm 1: Bir tek, tek tarafl/ st zellik snr, Rz= 1,7 m, %16-kural, varsaylan, Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274),: Bir tek, tek tarafl/ st zellik snr, Ra= 0,7 m, %16-kural, varsaylan (ISO 4288), Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), malt ileminde, tala kaldrlmaldr. Adm 2: Krom kaplama dnda yzey durumu zellii yok. Adm 3: Bir tek, tek tarafl/ st zellik snr, silindir yzeyde sadece birinci50 mm iin geerli Rz= 6,5 m, %16-kural, varsaylan (ISO 4288), Varsaylan deerlendirme uzunluu (5xc) (ISO 4288), Varsaylan iletim band (ISO 4288 ve ISO 3274), Yzey izleri, zellik yok, malt ilemi, talama.

rnek 8

EK A- Yzey durumu zelliklerinin gsteriliinde kontrol elemanlar

E- YZEY PRZLLK DEERLERNN TEKNK RESMLER ZERNDE GSTERLMESNE AT RNEKLER

Baz makine paralarnn yzey durumlarna ait rnekler ekil 14.30 ve ekil 14.31de verilmitir. Bu resimler zerinde gsterilen rneklerde makine paralarnn yzeylerinin zelliklerine gre yzey przll deerleri tespit edilmi ve parann genel durumuna gre bu deerler yerlerine konulmutur. Yzey przll deerleri seilirken ilgili yzeyin baka yzeylerle alma artlarnn bilinmesi gerekmektedir. Bu artlar gz nne alndnda, yzeylerin srtnmeli veya srtnmesiz alaca, sz konusu yzeye toleransl gemenin yaplp yaplamayaca, kaygan olmas veya olmamas vb. gibi artlardr. nce bu artlar tespit edilmeli, daha sonra bu artlara uyan przllk deerleri seilmelidir. Bu deerler resim zerine parann yzey durumuna gre anlalr bir ekilde konulmaldr. ekil 14.30 Btn yzeyleri ayn zellie sahip silindirik bir paradaki yzey durumunun gsterilmesi ekil 14.31 Flen grevi yapan paradaki yzey durumlarnn gsterilmesi

Button1:

Button3:

Button4: Button5: Combo Box5: Avi bulunan sayfalarda krmz renkli izgi ile snrlanan alann zerine tklaynz.