74
KAVRAMLAR 1.Katman Yedi katmandan oluşan OSI başvuru modelinin ilk katmanıdır. Fiziksel katman olarak da adlandırılır. Bu katmanda veriler bitler (0 ya da 1) şeklindedir. Bu bitler bu katmanda elektrik gerilimlere çevrilerek fiziksel iletim ortamına bırakılır ya da fiziksel iletim ortamından gelen gerilimler de bu katmanda bitlere çevrilir. Bu çevirme işlemi Modem adı verilen aygıtlar tarafından yapılır. Fiziksel katmanda verilerin iletimi bakır, koaksiyel, UTP ya da Fiber Optik Kablo üzerinden yapılır. Bu katmanla elektrikçiler ve elektronikçiler ilgilenir. Yineleyiciler ve hublarda bu katmanda yer alırlar. 2.Katman OSI veri iletim modelinde "Veri Bağlantı Katmanı" olarak adlandırılır. OSI başvuru modelinin ikinci katmanı olan bu katman da köprüler ve anahtarlar bulunur. Bu katman, alıcıya göndereceği framelere alıcı ve kaynak mac adresleri ekler ve bir alt katman olan 1.katmana gönderir. Eğer bilgi 1.Katman dan geliyorsa bu katmanda mac adresi okunur eğer doğru mac adresi bir üst katman olan 3.Katmana gider.2.katman aygıtlarının en önemli özelliği mac adresi okumasıdır. Yönlendiriciler ve ethernet kartları bu katmanda yer alırlar. 3.Katman OSI veri iletim modelinde Ağ Katmanı olarak da adlandırılır. 3.Katmanda yönlendiriciler bulunur. Burada mantıksal adresleme vardır.3. katman aygıtlarından olan yönlendiricilerin özelliği

yunus.hacettepe.edu.tryunus.hacettepe.edu.tr/~yturkm07/kavramlar.docx · Web viewBilgisayar ağları Birden çok bilgisayarın birbirine bağlı olarak kullanılmasıyla oluşturulan

  • Upload
    others

  • View
    13

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

KAVRAMLAR

1.KatmanYedi katmandan oluşan OSI başvuru modelinin ilk katmanıdır. Fiziksel katman olarak da adlandırılır. Bu katmanda veriler bitler (0 ya da 1) şeklindedir. Bu bitler bu katmanda elektrik gerilimlere çevrilerek fiziksel iletim ortamına bırakılır ya da fiziksel iletim ortamından gelen gerilimler de bu katmanda bitlere çevrilir. Bu çevirme işlemi Modem adı verilen aygıtlar tarafından yapılır. Fiziksel katmanda verilerin iletimi bakır, koaksiyel, UTP ya da Fiber Optik Kablo üzerinden yapılır. Bu katmanla elektrikçiler ve elektronikçiler ilgilenir.

Yineleyiciler ve hublarda bu katmanda yer alırlar.

2.KatmanOSI veri iletim modelinde "Veri Bağlantı Katmanı" olarak adlandırılır. OSI başvuru modelinin ikinci katmanı olan bu katman da köprüler ve anahtarlar bulunur. Bu katman, alıcıya göndereceği framelere alıcı ve kaynak mac adresleri ekler ve bir alt katman olan 1.katmana gönderir. Eğer bilgi 1.Katman dan geliyorsa bu katmanda mac adresi okunur eğer doğru mac adresi bir üst katman olan 3.Katmana gider.2.katman aygıtlarının en önemli özelliği mac adresi okumasıdır.

Yönlendiriciler ve ethernet kartları bu katmanda yer alırlar.

3.KatmanOSI veri iletim modelinde Ağ Katmanı olarak da adlandırılır. 3.Katmanda yönlendiriciler bulunur. Burada mantıksal adresleme vardır.3. katman aygıtlarından olan yönlendiricilerin özelliği gelen mesajın IP(mantıksal adresi) okuma yeteneğine sahiptir. Yönlendiriciler veri paketlerinin ağlar arasında yollarını bulmasını sağlar. Yani verinin kaynaktan hedefe doğru yolu izleyerek gitmesini sağlar. Bunu yaparken yönlendirme iletişim kurallarını kullanır. Günümüzde en çok bilinen iletişim kuralı IP iletişim kuralı ise de başka iletişim kuralları da vardır. Örneğin AppleTalk, IPX SNA, XNS ve DECnet gibi..

4.KatmanOSI veri iletim modelinde 4. katman "Taşıma Katmanı" olarak adlandırılır. Osi başvuru modelinde verilerin bozulmadan taşınmasından sorumlu katmandır. Bu katmanda segmentlere başlık bilgisi olarak Tcp bilgisi eklenir ve bir alt katman olan 3.katmana gönderilir. Bu katman aynı zamanda veri güvenliğinden sorumludur.Buradaki güvenlikten kasıt verilerin

yolda bozulup bozulmaması değil, tamamının ulaşıp ulaşmama durumudur. Bu katmanda verilerin güvenli bir şekilde ulaşıp ulaşmadığını kontrolü için alıcı ile kaynağın 4.katmanı arasında Ack sinyal iletişimi olur. Eğer veri paketi ulaşmış ise alıcıdan bir sonraki paketin Ack sinyali gönderilir ve kaynak bir sonraki veriyi kaynağa gönderir. Taşıma katmanında kaynaktan alıcıya gönderilen en önemli başlık bilgisi port bilgisidir. Bir üst katmana bilginin hangi porttan gönderileceğinin bilgisini verir.

5-4-3 KuralıBir ağı yapılandırırken, alt ağlar oluştururken veri çakışması ve sinyal zayıflaması gibi sorunların olmaması, ağın sağlıklı çalışması için izlenecek kurallar bütünüdür. Farklı ethernet segmentlerini bağlamak için en fazla 4 yineleyici kullanılabilir. Dolayısıyla birbirlerine yineleyicilerle bağlanan en fazla 5 segmentli bir ağ oluşturabilir. Bu 5 segmentin sadece 3’üne bilgisayar bağlanabilir, diğer 2 segment mesafe katetmek içindir.

568 B Standartı

568 B Uluslararası UTP kablo sonlandırma standardıdır.

4 Çiftli olan standart bir UTP kabloda 568 B standardına göre sonlandırma aşağıdaki renk sıralamasına göre yapılır.

Turuncu Beyaz-TuruncuYeşil Beyaz-MaviMavi Beyaz-YeşilKahverengi Beyaz-Kahverengişeklinde bir sırala mevcuttur.

568 Standardı RJ-45 özelliklerine sahip konnektörlerde uygulanır.

Bu standartta:

Turuncu Beyaz,Turuncu,Yeşil Beyaz,Yeşil renkler data iletimi için, Mavi ve Mavi Beyaz renkler telefon iletişimi için Kahverengi Beyaz ve Kahverengi renkler ise yedek olarak kullanılır.

568AT568A , UTP kablo sonlandırma standardıdır.genel olarak T 568B standardı T568A standardına göre daha çok tercih edilir. T568A standardı aşağıdai renk sıralaması ile oluşur.

Yeşil Beyaz,Yeşil-Turuncu Beyaz ,Mavi-Mavi Beyaz,Turuncu,Kahverengi Beyaz-Kahverengi dir

Bu sıralamada Mavi ve Mavi Beyaz telefon iletişimi için Kahverengi beyaz ve kahverengi yedek ,diğer renkler ise network için kullanılır.

10Base2İnce eşeksenli kablolara özgü protokol numarasıdır. Baseband iletişimde kullanılır. Esnek ve kullanışlıdır. Bu kablo türünün kullanıldığı doğrusal topolojilerde maksimum kablo uzunluğu 185 m dir. Altı metre aralıklarla 32 bilgisayar bağlanabilir.(Farklı kaynaklarda 30 adet bilgisayar bağlanabildiği belirtilmektedir.) Ağdaki tüm birimler eternet kartına BNC konnektörü ve T-konnektörü ile ince eşeksenli kablo ile bağlantılanır. Bu kablonun yapısı içten dışa doğru; bakır tel, plastik kaplama, metal örgü ve en dışta da paltodan (ceketten) oluşur. 10Base2 kavramında; 10 Aktarım hızı demektir yani 10 mb'lik bir ortam demektir, Base: Yarı çift yönlü iletişimi belirtir, 2: Böyle bir ortamda verinin bozulmadan taşınabileceği maksimum uzunluğu ifade eder (2*100=200m) Yani tanımları bir cümle içinde toplayacak olursak 10Base2 kavramı, 10 mb hızında, çift yönlü iletişimin olduğu bir ortamda verinin 200 metreye kadar mesafede bozulmadan taşınabileceğini belirtir.

10Base5Oldukça ağır, kalın ve bükülmesi zordur. Paket trafiğinin yoğun olduğu ortamlarda ve dikey genişlemede kullanılır. Bu kablo türünün kullanıldığı Doğrusal topolojilerde maksimum kablo

uzunluğu 500 m dir. Bu kabloların bağlanmasında kullanılan araçlar AUI ve tranceiver dır.

A Bayrağı

Ağ ile belirtilen Ack numarasının gerekli olup olmadığını gideren numaradır

A sınıfı IPİlk oktet'ın Net ID son 3 oktetin ise Host ID olarak kullanıldığı bir dizilimdir. 8 bitten oluşan Net ID 'nin ilk biti 0' dır. Buna göre kalan 7 bit ağların adreslemesinde kullanılır. Bu hesaba göre 127 adet ağ adreslenebilir. "127.___.___.___" IP'leri test amaçlı kullanılır. "127" ile başlayan tüm IP'ler "127.0.0.1" nolu IP'ye yönlendirerek bilgisayararın kendi kendine paket gönderip alma işlemini test eder. İlk oktetin bütün bitlerinin "0" olduğu durumlarda ise ağ adresleme yine yapılamaz. Bu nedenle A Sınıfı IP ile 126 adet ağ adreslemesi yapılabilir. 1-127 ile başlayan IP no lar A sınıfına aittir.A Sınıfı IP'ler özel amaçlı kullanılan özel adreslerdir. Host ID lerin tüm bitleri 1 olan adresler Genel yayın (broadcast) ve 0 olanlar ise ağın adresi olarak kullanılır.

AUI

15 pinli ekran kartı kablosu konnektörüne benzer bir görüntüsü vardır. Doğrusal topolojilerde kalın eşeksenli kablolarla birlikte kullanılır.

Acil İşaretçi

Acil olarak veri transferini sonlandırma gibi, durumlarda kullanılır. Eğer bu değer acil olarak ifade edilmişse hedef bilgisayarın Uygulama katmanında öncelikle değerlendirilmesi gereken veriyi ifade eder.

AckTaşıma başlığı içerisinde yer alan bir bilgidir. Taşıma başlığını 4.katman okur. Segmentlerde sıra numarası Ack yer alır. Gönderileri tek tek değerlendirip sırayla veri gönderir. En son gönderdiği paket numarasına 1 ekleyerek karşıya gönderir. Eğer paketlerden birisi taşıma sırasında kaybolduysa o paketin numarasını tekrar gönderir. Paketlerin gönderilip gönderilmediği bilgisini taşıdığı için Taşıma katmanı güvenlikten sorumludur.

Alt ağ maskesiHedef bilgisayar ile kaynak bilgisayarın aynı ağda olup olmadığını gösterir.IP sınıfına göre bit bazında NET ID'lerin hepsi 1, HOST ID'lerin hepsi 0 olduğu bir dizilimdir. c sınıfı IP de alt ağ maskesi;11111111.11111111.11111111.00000000---> 255.255.255.0 olur.örneğin b sınıfında da 11111111.11111111.00000000.00000000--> 255.255.0.0 olur.

Hedef bilgisayarın IP adresi bit bazında Alt ağ maskesi ile ve işlemine tabii tutulur.

Ana bilgisayar sistemiTerminaller, ana bilgisayara bağlanırlar. Terminaller sadece klavye ekrandan oluşur ve ana bilgisayarın işlemcisini ve belleğini kullanırlar. İşlemcisi ve belleği olmadığı için bunlara Dump Terminal denir.Bu sistemde sadece çalıştırma işlemi ve izleme işlemi yapılabilir.

Analog sinyalAnalog sinyallerde mesajın içeriği frekans genlikleri ile belirlenir. Sinyallerin sıklıklarına göre verilerin olup olmadığı anlaşılır.

AppletalkApple bilgisayar ürünleri ve diğer bilgisayarlar arasında iletişimi sağlamak amacıyla geliştirilmiş bir iletişim protokolüdür. Şu anda 235Kb/s hızında çalışan Localtalk ve 10Mb/s hızında çalışan Ethertalk gibi uygulamaları vardır.

NOT:Bu kavram ders içerisinde ayrıntılı şekilde ele alınmamış olmasına rağmen bu ortamda protokol ve 3. Katman başlıkları altında bu kavramdan bahsedildiği için açıklaması yapılmıştır.

Aptal Terminal(Dump Terminal)Ana bilgisayar sisteminde kullanılır. Belleği ve işlemcisi olmayan bilgisayardır. Sunucunun yani ana bilgisayarın işlemcisi ve belleğini kullanır. Kendi başına işlem yapamaz ve veri saklayamaz.

Arp(Adres çözümleme Protokolü)Bu protokol IP adreslerini Mac Adresine dönüştürür. Bu bilinen bir cihazı bulmada kullanılır. Arp istek paketi olarak bilinir ve bu pakette alıcı sistemin IP adresi vardır.IP ,paketin gideceği fiziksel adresi öğrenmek için yerel alan ağı içindeki bilgisayarlara sorgulama paketi yapar. Ip adresini tutan sistemden fiziksel adreslerin gönderilmesi istenir.Ağ üzerinde ARP protokolü etkin olan sistemler bu istek paketlerini görür ve fiziksel adreslerini gönderirler.Adreslerin içinde yer alan mantıksal adreslerin fiziksel adreslere dönüştürülmesi için kullanılan protokoldür. IP paketi içinde mantıksal adres olarak IP adresi yer alır. Ancak paketin yerel ağ içinde hedefe gitmesi için fiziksel adrese yani Mac Adresi ne ihtiyaç vardır.

ARP öncelikle bir genel yayın yaparak Arp istek paketi gönderir. Eğer bulunan yerel ağda o IP ye ilişkin bilgisayar var ise karşılık olarak mac adresi gönderir. Gelen Mac Adresi ile çerçeveler oluşturulur.Bu işlemlerin tamamı 1.katmanda gerçekleşir.

Ağ Katmanıİşletim sistemi geliştiricileri tarafından geliştirilir. Mantıksal bir adresleme vererek verinin gideceği yolu belirler. Ağın durumuna göre verinin hangi fiziksel yolla iletileceğine karar verir. Yönlendirici bu katmanda bulunur. Veriler paket şeklindedir. Protokol olarak da IP bulunur.segmentler burada paketlere dönüştürülür.Her segmentin başına gideceği adres bilgisi eklenir.Artık bunlar segment değil paket halini alır.

Katmanın yerine getirdiği görevler şu şekildedir;

-Mantıksal iki uç arasından veri iletimini sağlar. -Her noktanın ayrı ayrı tanımlanmasını sağlayan mantıksal adreslemenin yapıldığı katmandır.-Farklı ağlar üzerinde bulunan bilgisayarlar arasındaki paket alışverişine imkan sağlayan yönlendirme (routing) mekanizmasını tanımlar.-Değişik mimariye sahip ağlarda iletilen paket büyüklükleri değişiklik gösterebilir. Bu nedenle ağ katmanı paketlerin ağlar arasında adaptasyonunu sağlayabilmek için parçalama (fragmentation) işleminin nasıl yapılması gerektiğini belirler.-Yönlendirici (Router) olarak bilinen aygıtlar bu katman üzerinde çalışırlar. IP datagramların ağlar arasında iletilmesi bu katman aracılığı ile gerçekleşir.

Ağ adresiHostID nin "0" olduğu adresler ağ adresleridir.Ağ adresi NET ID bilgisinin IP adresine dönüştürülmüş biçimidir.

Örneğin: 192.168.145.0 adresinde ilk üç oktet NetID, diğer bir deyişle Ağ adresi dir

Ağ başlığıAğ başlığı; Hedef ve kaynağa ilişkin erişim bilgilerinin tutulduğu alandır.

Genel Ağ Başlığı Biçimi Genel Ağ başlığının içeriği özet olarak şöyledir:

Genel Ağ Verikatarı Başlığı Örneği

0 1 2 3 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 <= Bitler +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+ | Sürüm | IBU | Hizmet Türü | Toplam uzunluk | +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+ | Betimleme |Brklr| Veridilimi Başlangıcı | +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+ | Yaşam Süresi | Protokol | Başlık Sağlama Özeti | +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+ | Kaynak adres | +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+ | Hedef adres | +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-

+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+ | Seçenekler | Dolgu | +-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-+

Genel Ağ Verikatarı Başlığı Örneği

Ağ kartıAğ kartı: Bilgisayarın internete bağlanmasını sağlayan donanımdır. ISA, PCI, USB, PCMCIA gibi bağlantı yuvalarını kullanan ağ kartları vardır. Günümüzde en çok kullanılan ağ kartları PCI bağlantı yuvalarını kullanırlar. Anakartla bütünleşik olarak yer alabilir. Üzerindeki veri yolları iletişim kurmasında yardımcı olur. Görevlerine bakacak olursak,

İletim hattını dinler, İletim hattı meşgul değilse mesajı gönderir, Gönderilen mesaj bir şekilde çarpışmaya neden olmuşsa aynı mesajı tekrar gönderir.

Ağ kartının bu özelliğine CSMA/CD adı verilir.

Ağ kartı bulunmayan bilgisayarlarda bu eksikliğin giderilmesi için kablosuz ağ kartları devreye girmiştir.

Bunlar:

Kablosuz USB adaptör

Kablosuz USB adaptör, kablosuz ağ kartı bulunmayan bilgisayarların bu eksiğini gidermek amacıyla kullanılan, USB portuna takılarak kullanılan aygıtlardır.

Airties WUS-300 Wireless USB Adaptör Airties WUS-200 Wireless USB Adaptör Realtek RTL 8187 Wireless USB Adaptör

Kablosuz PC kartı (harici)

Kablosuz PC kartı, dizüstü bilgisayarların PCMCIA yuvasına takılarak kullanılabilen harici donanımlardır. Sony Ericsson GC89 EDGE/Wireless

Kablosuz USB adaptör örneği

Kablosuz PC kartı örneği

Ağ modelleriAğ modelleri üç türdedir :

1)Ana bilgisayar sistemi

2)Sunucu-istemci sistemi

3)Eşlenik ağ sistemi

Ağ türleriAğ türleri üç çeşittir:

1) Yerel alan ağları (LAN)

2) Kentsel alan ağları (MAN)

3) Geniş alan ağları (WAN)

B Sınıfı IP32 bitlik bir ıp diziliminin ilk 16 biti yani iki oktet Net ID bilgisini içerir.Bu dizilimin ilk iki bitinin 10 olması durumunda bu adres bir B sınıfı adresi işaret eder.

Örnek :ilk oktetin açılımı(netıd):10000000=128

B sınıfı IP adreslerinde NETID için 16 bit kullanılmaktadır.İlk oktetin ilk iki biti "10------.--------.--------.--------" şeklinde sabitlenmiştir. Geri kalan 14 bit ise B sınıfı IP adreslerini kodlamakta kullanılır. 128-191 arasındaki tüm IP adresleri B sınıfı IP adreslerdir. B sınıfı her biri 65534 bilgisayar içeren 16384 tane ağa izin verir.Bu tür adres alanı büyük veya orta büyüklükte ağlar için kullanılır. Bir çok büyük üniversiteler ve ISS' ler bu tür adres alanına sahiptir.

BNCDoğrusal Topolojide aygıtlar arası bağlantı kurmak için kullanılan konnektör tipidir.

10Base2 sistemlerde kullanılır. İki kablo ucunu ve ethernet kartını bağlar.

BNC(Barrel Network Connector)ler coaxial kabloların ucuna takılır. Bu konnektörlerin en önemli özellikleri sağlam oluşlarıdır. Monitörlere monitör, kamera v.b aygıtlar bağlamada kullanlır.

Baseband iletişim ağlarıBir iletişim sisteminde mesajlar /sinyaller tek bir iletim kanalından gönderiliyor ise bu türlü iletişime baseband iletişim, buna göre yapılandırılmış ağlara ise baseband iletişim ağları adı verilir. Yerel alan ağları, modem ve telefon hattı ile yapılandırılmış çevirmeli ağ bağlantısı buna örnektir. Baseband yapısı gereği zamanın belirli bir anında yalnızca tek bir birim paket gönderebilir.

BayraklarBayraklarda taşınan değerler kontrol bitleri olarak kullanılır. Altı tane bitten oluşur. Bu bayraklar 1'er bitlik değerlerden oluşur ve dolayısıyla toplam 6 bit yapar. Bu bayraklar;

U BayrağıA BayrağıP BayrağıR BayrağıS BayrağıF Bayrağı

Bağlantı yönelimliSyn gönderir ve bağlantı kurmak istediği söylenir. Bağlantı kabul edilirse karşıdan Ackve veri gelmeye başlar.

Ör; Explorerda bir siteye girdiğimizde kapattığımız halde bağlantıyı yine kabul eder,çünkü hala istek vardır.

Örneğin normal posta/mektup bağlantısızdır. Çünkü mektup gönderildiğinde alıcının birşey yapmasına gerek yoktur. Fakat telefon sistemi bağlantı yönelimlidir. Çünkü bağlantı kurulmadan önce aranan kişinin telefonu açması beklenir.

OSI hem bağlantı yönelimli hem de bağlantısız olabilir, TCP/IP internet katmanı sadece bağlantısız protokolünü yani IP destekler.

Başlık uzunluğuProtokol başlığında yer alan 32 bit uzunluğundaki sözcüklerin sayısı gösterir. TCP/IP başlığı 4 bitten oluşur.

Bilgi NumarasıSegmentlerin başına konulan başlık bilgisi içinde yer alır. Görevi:Gönderilen en son hangi paketin hedef bilgisayar tarafından alındığını kaynak bilgisayara iletilmek üzere kullanılır.

Bilgisayar ağlarıBirden çok bilgisayarın birbirine bağlı olarak kullanılmasıyla oluşturulan çalışma biçimlerine Bilgisayar Ağı denmektedir. Bilgisayar ağı ile yanyana bilgisayarlar olabileceği gibi dünyaya yayılan bilgisayarlar da birbirlerine bağlanmaktadır.

Bilgisayarların birbirleriyle haberleşmeleri, birbirlerine veri aktarmaları için genellikle bir kablo kullanılarak aralarında kurulan bağlantıyla oluşturulan bütün, ağ olarak isimlendirilir. Bir ağdaki veri iletim kapasitesini genellikle bilgisayarları bağlamak için kullanılan araç belirler. Bu araçlardan günümüzde en çok kullanılanlarına koaksiyel kablo, telefon telleri, fiber optik kablolar, makro dalgalar örnek verilebilir. Bu araçlardan hepsi değişen veri iletim kapasite ve hızlarına sahiptir. Fiber optik kablolar ise günümüzde en hızlı iletim sağlayan bağlantı aracıdır.

Bir ağın bileşenleri Bir ağ ( network ) belli yazılım ve donanım parçalarından oluşmaktadır. Bu temel parçalar şunlardır:

· Ağ işletim sistemi yazılımı

1. Hizmet birimi (Ana makine)2. İş istasyonu3. Ağ arabirim kartı4. Kablolama sistemi5. Paylaşılan kaynaklar ve çevre birimleri

-Modeller

-Türleri

-Teknolojiler

-Topolojiler

Broadband iletişim ağlarıEğer iletim kanalı birden fazla moddan oluşuyor ise (her bir mod birbirinden bağımsız sinyal gönderebilir) bu durumda gerçekleştirilen iletişim broadband iletişim ağları olarak adlandırılır. Ör; kablolu tv, geniş alan ağları, ADSL gibi.

Sinyalleri birleştirerek (demet halinde)gönderir. Tam çift yönlüdür. Ağları birbirlerine bağlamada kullanılır. Veriler ışıkla iletilir.(çok daha hızlıdır.) Fiber optik kablolar kullanılır.

C sınıfı IPİlk 3 okteti NETIDyi gösteren ve ilk oktetinin ilk 3 biti "110" şeklinde yapılandırılan adreslerdir. Her bir C sınıfı ağda ise 254 adet bilgisayara IP adresi verilerek bilgisayarlar arası bağlantı kurulabilir.192-223 arasında numaralanıyorsa IP C sınıfıdır. Günümüzde kurumlara daha çok C sınıfı adres verilmektedir.

CSMA/CDİngilizce : Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection;

Türkçe : Çarpışma Algılayıcıyla Taşıyıcı Dinleyen Çoklu Erişim anlamına gelmektedir.

CSMA/CD : Bir ağ denetim protokolüdür.

Bu yapıda birden çok bilgisayarın aynı anda gönderme yapma isteği çakışmalara sebep olacaktır. CSMA/CD bu iletişimi kontrol eden bir protokoldür. Veri gönrerilmeden önce ağı dinlemeye başlar. Ağı dinlerken ağda başka veri aktarımları varsa CSMA/CD ağın meşgul olduğunu belirtir ve ağın boşalmasını bekler. Bu protokol OSI modelinin 2. katmanında MAC bölümünde bulunur.

Protokolün algoritmasi bu şekildedir; -Bilgi göndermek isteyen araç/istasyon/bilgisayar ilk önce ağı kontrol eder.-Eğer ağ boş ise göndermek istediği frame'leri (paket değil, çünkü CSMA bir 2. katman protokolüdür.-Paketler 3. katmanda frame'lerden oluşur) gönderir. Bu gönderme sırasında ağı kontrol eder ve bir çakışma oluşursa gönderici ağdaki bütün bilgisayarlara bu çakışmayı jam sinyali adı altında bildirir. -Ağ boş değil ise belli bir süre bekleyip gönderme işlemini tekrar edecektir.-İşleme başlamadan önce maksimum deneme sayısını geçip geçmediği kontrol etmesi gerekir, eğer geçilmiş ise bu gönderme işlemi bir hata olarak üst katmanlara bildirilir.

Bilgisayarın aynı kabloyu kullanmasına Çarpışma (collision) denir.

CanCampus Area Network olarak bilinir.Üniversite kampüsleri gibi sınırlı bir alana dağılmış binalar içerisindeki LAN'ları birbirine bağlar. Uzaklık arttığında bakır kablolar yerine fiber optik kablolar gerekebilir. CAN

Cat 3T568-B standardında sonlandırılır. 16 MHz lik bir frekans geçişi sağlayabilir.Saniye de 10 Mbit lik bir veri gönderebilir.Günümüzde Cat 1 in yerini almıştır ve IP telefon olmayan hatlarda telefon kablosu olarak kullanılır.

Cat 5Bilgisayar ağlarında yaygın olarak kullanılan kablolar UTP adı verilen güvenli olmayan çift burgulu(Unshield Twisted Pair) kablolarıdır. UTP kablo standartları cat1 den başlamak üzere cat7 standartına kadar gitmektedir. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan kablo cat5 adı verilen 8 farklı renkteki telden oluşan kablodur. Bu renkler : Turuncu Beyaz-Turuncu / Yeşil Beyaz-Yeşil / Kahverengi Beyaz-Kahverengi / Mavi Beyaz-Mavi şeklindedir.

Günümüzde ağ bağlantıları kurulurken çeşitli sıralamalar belirli yöntemlerle yapılabilir ancak evrensel olarak kabul edilen sıralamalar oldukça fazla kullanılmaktadır.

Cat 5 kabloların yapısı incelendiğinde renk çiftelerinin birbirleriyle burgulu yapıda oldukları gözlenebilmektedir. Bu renk çiftlerinin oluşturdukları burgu sayılarının her birinin birbirinden farklı olması gözetilmektedir. (örnek olarak . 1 metrelik cat5 kablosunda mavi beyaz - mavi çifti 10 kez sarılmışken , yeşil beyaz-yeşil çifti 15 kez sarılmıştır.) bu durumun sebebi akımların geçtiği sırada birbirlerine karışmasını engellemektir.

Cat 6Bilgisayar ağlarında kullanılan kablolar arasında yer alan yeni teknoloji ile üretilmiş bir sistemdir.

Cat 6 kablolar 100 ohm empedanslık bir güce sahiptir. Yatay kurulumlu yerel alan ağlarında LAN 4'lük ve 8'lik kablolardan oluşmaktadır.

Cat 5 kablolar kullanılırken ethernetten gönderilen uplink'e gönderilirken 100 mbs lik, diğer portlara gönderilirken bölünerek 10 mbs'lik gönderilmektedir gösterimi "10/100"

İşte cat6 kablolar 100/1000 lik sistemlerde kullanılmak üzere tercih edilmektedir.

Kablo yapısı aynı olmakla birlikte renkleride değişmemektedir. "TuruncuBeyaz-Turuncu, YeşilBeyaz-Yeşil, MaviBeyaz-Mavi, KahverengiBeyaz-Kahverengi"

Renk çiftlerini inceleyecek olursak eğer burgu sayılarının farklı olduğunu göreceğiz. Bu durumun sebebi kablolardan geçen akımların birbirine karışmasını engellemektir.

Örneğin 10 metrelik cat6 kablosunda turuncubeyaz-turuncu çifti 5 kez sarılmış durumdayken mavibeyaz - mavi çifti 20 kez sarılmıştır.

ChecksumHata sınama bilgisidir. Veriler gönderilirken yolda gürültüden kaynaklı olarak meydana gelen başlık hatalarını kontrol eder. Fakat bozulan parçayı isteme yetkisi yoktur.Eksik parçanın tespit edilmesi halinde Ack isteği devreye sokulur.

Coaxial kablo

İletken bir metal telin, önce plastik koruyucu ardından metal örgü ile sarıldıktan sonra dış kaplaması yapılarak oluşturulan kabloya coaxial kablo denir. Bu koruma katları kablo üzerinden iletilen verinin dış etkenlerden korunmasını amaçlar. Bu dış etkenlere electrical interference (elektriksel müdahale) denir.

televizyon kablosunun daha ince olanıdır.Bakır tellerden ve manyetik korumadan oluşur İki farkılı çeşidi vardır bunlar : İnce Eşekseli Kablo ve kalın eşeksenli kablo kablolardır.

Crossover (Capraz) BağlantıGünümüzde ağ bağlantılarında, bir merkezi aygıttan(hub,switch) bir bilgisara yapılan bağlantılarda düz bağlantı adı verilen kablolama sistemi uygulanır. Bu bağlantıda kablonun iki ucunda bulunan konnektörlere, kablonun iki ucu aynı olacak şekilde renk sıralaması uygulanır. (örnek olarak: kablonun bir ucu; TuruncuBeyaz-Turuncu / YeşilBeyaz-Mavi / MaviBeyaz-Yeşil / KahveBeyaz-Kahve şeklinde oluşturulmuşsa diğer ucunda aynı şekilde olması gerekmektedir.)

Ancak bazı durumlarda bu bağlantı şekli yerine Çapraz Bağlantı adı verilen sistem kullanılır. Bu bağlantı sisteminde kablo sıralamasında bazı değişikliklere gidilir. (örnek olarak: kablonun bir ucu TuruncuBeyaz-Turuncu / YeşilBeyaz-Mavi / MaviBeyaz-Yeşil / KahveBeyaz-Kahve şeklindeyse diğer ucu YeşilBeyaz-Yeşil / TuruncuBeyaz-Mavi / MaviBeyaz-Turuncu / KahveBeyaz-Kahve şeklinde çakılır.)

Bu sistem genellikle aralarında statü farkı olmayan aygıtlar arasındaki bağlantılarda kullanılır. Bu sayede bir merkezi aygıta ihtiyaç duyulmaz. Diğer kullanım alanları;

Hub - Hub, Anahtar - Anahtar, Hub - Anahtar, Yönlendirici - Bilgisayar

ÇarpışmaBilgisayarlar arası iletişim Paket Anahtarlamalı Sistemler olmasına karşın Yarı Çift Yönlü İletişimi kullanırlar. Buna göre her iki kaynak aynı iletim hattını aynı zamanda kullanmaya kalkar ise gönderdiği mesajlar iletim hattında çarpışacaklardır. Buna çarpışma(collision) adı verilir. Bundan dolayı ethernet kartlarının önce iletim hattını kontrol etmesi, eğer meşgul değilse mesajı göndermesi gerekmektedir. Ayrıca gönderilen mesaj bir şekilde çakışmaya sebep olmuşsa ethernet kartının mesajı tekrar göndermesi gerekir.

D-E Sınıfı IPİlk oktedi 224-239 arasındaki olan adresler D sınıfı adreslerdir. İlk dört biti 1110' dir.Genellikle multicast yayınlar için kullanılır.İlk oktet 240- 255 arasındaki adresler ise E sınıfı adreslerdir. İlk dört biti 1111 'dir.Bu adresler genellikle bilimsel araştırmalar için kullanılır.

DHCP(Dynamic Host Configuration Protocol, yani Dinamik İstemci Ayarlama Protokolü), bir TCP/IP ağındaki makinelere IP adresi, alt ağ maskesi, yönlendirici adresi, DNS sunucusu gibi ayarları her bilgisayarda teker teker yapmak yerine otomatik olarak yapılması için kullanılır. Bu şekilde hem zaman kazanılmış hem de sistem yöneticisinin işi kolaylaşmış olur.

Günümüzde neredeyse tüm ev ve halka açık ağlarda kullanılmaktadır, ofis veya daha kontrollü bir bağlantı sağlanan yerlerde ise statik IP adresi tercih edilir.

DOOMDoom, 1993 yılında id Software tarafından tasarlanmış, bir FPS, bilgisayar oyunu. Piyasaya sürüldüğü yıl çoklu oyuncu özelliği vermesi, görsel özellikleri ile ABD'de daha sonra ise tüm dünyada adeta bir efsane haline gelmiştir. Portlardan 666 portunu kullanır.

DataDisk yüzeyindeki veri kümesidir.Bilgisayarda işlenmemiş(ham)bilgidir.

DemodulatorAnalog sinyalleri dijital sinyallere çevirir.

Devre Anahtarlamalı SistemlerDevre anahtarlamalı sistemlerde (örneğin telefonlarda) kaynak ve hedef birimleri iletişime geçtiğinde iletim hattı her ikisine tahsis edilir. Bir diğer ifade ile iletim hattı için her iki birim arasında devre kuruludur. Bu iki birim arasında iletişim bitmeden bir üçüncü birim iletim hattını kullanamaz. Örnek: Telefon

Digital sinyalDijital sinyallerde mesajın içeriği gerilimin durumuna göre belirlenir. Bilgi işlem teknolojilerinde oluşturulan sinyallerdir. Analog sinyalin sayısallaştırılmış halidir.

Dikey genişlemeİki yerel ağın birbirine bağlanmasıdır. Dikey genişleme aygıtları ile genel yayınları dağıtabiliriz. Bilgisayar ağlarında dikey genişleme aygıtları şunlardır:

1-Yineleyiciler(Repeater) (1.Katman) 2-HUB (1.Katman) 3-Köprüler(Bridge) (2.Katman) 4-Anahtarlar(Switch) (2.Katman) 5-Yönlendiriciler(Router) (3.Katman)

DosyaVeri kümesidir. OSI'ye göre Sunum katmanında yer alır.

Doğrusal TopolojiAğda bulunan bilgisayarların tek bir kablo(omurga) üzerinden sıralandığı yapıdır.Ağda kullanılan kablo her iki yana doğru uzayarak yeni bilgisayarların bağlanmasına olanak sağlar. Bu kablonun başlangıcı ve bitişi birbirine bağlı değildir. Her kablonun ucunda sonlandırıcı bulunur. Bu sonlandırıcı 50 Ω (Ohm) dirence sahiptir. Sonlandırıcı kendisine gelen sinyali emerek iletişim ortamında yansımaların oluşmasını engeller ve çarpışmaların önüne geçilmiş olur.

Bu topolojide bilgisayarlar, eşeksenli adı verilen bir kabloya bağlıdırlar. Eşeksenli kablonun uzunluğu ve buna bağlı olarak bağlanabilecek bilgisayar sayısı, kullanılan kablo çeşidine göre değişir. 10Base2(İnce Eşeksenli Kablo): Özelliği ince ve esnek olmasıdır. 185 metre veri iletim mesafesine sahiptir. Bu kablolar ve aygıtlar arasında ise BNC konnektörü ve T Konnektörü ile bağlantı sağlanır. 10Base5(Kalın Eşeksenli Kablo): 500 metre veri iletim mesafesine sahiptir. AUI adı verilen konnektör ile bağlantı sağlanır. Bu kablolar ve aygıtlar arasında ise BNC konnektörü ile bağlantı sağlanır. Doğrusal topolojide iki ağı birbirine bağlamak için yineleyici kullanılır. Yineleyicelere ihtiyaç duyulmasının sebebi kablo üzerinde taşınan sinyallerin belli mesafe sonrasında zayıflamasıdır.

Doğrusal Topolojinin Yararları

Kısa kablo uzunlukları ve kablolama işleminin basit olması nedeniyle tercih edilebilir, maliyeti düşüktür.

Basit ve güvenilir bir mimaridir, çünkü veri tek bir kablo üzerinde hareket eder. Yatay ve dikey genişleme kolaylığı vardır. Tek bir omurgaya yeni bir bilgisayar

bağlamak kolay olduğu gibi iki omurgayı yineleyici yardımıyla birbirine bağlamak da kolaydır.

Doğrusal Topolojinin Sakıncaları

Hata tespiti zordur. Merkezi bir yapısı olmamasından dolayı hata üreten bilgisayarın bulunması zaman alır.

Hatanın giderilmesi zordur. Hatalı bilgisayar tespit edilse bile bilgisayar ağdan çıkarıldığında diğer bilgisayarların iletişimi de kopar.

Kablonun herhangi bir yerinde meydana gelebilecek arıza ağı kullanım dışı bırakır. Omurgaya bağlanan bilgisayar sayısı arttıkça veri iletişim performansı düşmektedir. Dikey genişleme sırasında yineleyicinin konfigürasyonu zordur.

Ethernet kartıBir bilgisayarın iletişim için bir ağ kartına ihtiyacı vardır. En yaygın kullanılan Ağ kartı Ethernet Kartıdır. İletim kabloları bu kartlara bağlanır. Ethernet kartı, mesajlar arası çarpışma olmasına rağmen mesajın kayıpsız iletilmesini sağlar. Ethernet kartının özellikleri :

İletim hattını dinler İletim hattı meşgul değil ise mesaj gönderir. Giden mesaj bir şekilde çarpışmaya neden olmuşa aynı mesajı tekrar gönderir.

Ethernet kartının bu özeliğine CSMA/CD özelliği adı verilir.

Ethernet kartı ilk defa Xerox tarafından geliştirilmiştir.

Eş zamanlama bilgisiHedef bilgisayar ile eş zamanlama iletişim için gerekli bilgiyi tutar.8 byte uzunluğundadır.

EşeksenliDoğrusal Topolojide kullanılan kablo türüdür. Co-Axiel kablo olarak da adlandırılır. Örnek olarak anten kablosu verilebilir. İnce eş eksenli 10Base2 ve kalın eş eksenli 10Base5 olarak ikiye ayrılır.

Eşlenik ağ sistemi

Aynı özellikteki, sınırlı sayıda bilgisayarın birbirine bağlanmasında kullanılan ağ modelidir. Bu bilgisayarların ikiside eşit konfigürasyona sahiptir. Sunucu ya da istemci değillerdir. İki ya da daha fazla istemci arasında veri paylaşmak için kullanılır.

F BayrağıF bayrağı Finish' i ifade eder. FIN şeklindedir.

FIN=1 ise bağlantının bitirilmesini ifade eder.FIN=0 ise Bağlantı devam ediyor isteğidir.

Fiber Optik Kablo

[değiştir] Fiber Optik

Fiber optik, insanın saç teli kalınlığında ve çok hassas üretilmiş saf bir cam ip üzerinden ışığın iletilmesi prensibiyle çalışan bir sistemdir. Fiber optik kablolar, kendi boyunca içinden ışığı yönlendirebilen plastik veya cam fiberlerden oluşmuştur. Kablonun içinde yansıtıcı bir kılıf vardır ve bu kılıf sayesinde ışık, fiberin içene hapsedilir. Bu şekilde üretilmiş kabloların tercih edilmesinin en büyük sebebi, çevresel şartların ağır olduğu; nemli, rutubetli, elektriksel alan parazitlerinin yoğun olduğu yerlerden etkilenmemesi ve her zaman stabil bir bağlantı sunmasıdır. Fiber optik kablolar, iletimi ışık hızıyla yani saniyede 300 bin km’lik hızla gerçekleştirirler. Bu yönleri sebebiyle uzak mesafelere veri aktarımı için tasarlanmışlardır.

Yüzlerce hatta binlerce optik fiberden oluşan bu kablolar, merkez çaplarına, yapıldıkları malzemeye ve ışığın kırılma şekline göre ikiye ayrılırlar.

[değiştir] Tekil Modlu Fiberler

Yaklaşık 9 mikronluk çapa sahip olan ince merkezli kablolardır ve 1300 ile 1550 nanometre arasında dalgaboyu değerine sahip kızılötesi lazer ışığını iletirler. Bu kablo tipi genellikle veri kaybının daha az olması istenen yerlerde kullanılır.

[değiştir] Çoğul Modlu Fiberler

Yaklaşık 62.5 mikronluk çapa sahip olanlardır ve 850 ile 1300 nanometre arasında dalgaboyu değerine sahip kızılötesi lazer ışığını iletirler. Üretim maliyeti daha uygun olduğundan en çok kullanılan kablo türüdür. Kayıp miktarı tekil modlu kablolara göre daha fazladır.

Bazı fiber kablolar ise plastikten üretilmiştir ve 1mm’ye varan merkeze sahiptirler. Bu kablolar 650 nanometre dalgaboyuna sahip görülebilir kırmızı ışığı iletirler.

Fiziksel katman1.katmandır. Fiziksel katman verilerin fiziksel olarak gönderilmesi ve alınmasından sorumlu katmandır.Kablolama ve kabloların bağlantı şekli bu katmana ait konulardır.Bu katman kullanılacak kablo türü gibi elektriksel özelliklerle ilgilenir. HUBlar, RJ-45ler fiziksel katmanda tanımlıdırlar.Bu katman fiziksel iletişimi başlatır, yönetir ve sona erdirir.Fiziksel katman 1 ve 0 ları elektirik sinyallerine çevirir ve kablolara gönderir.

Fiziksel katman veri bitlerinin karşı tarafa, kullanılan medya (kablo, fiber optik, radyo sinyalleri) üzerinden nasıl gönderileceğini tanımlar. İki tarafta aynı kurallar üzerinde anlaşmamışsa veri iletimi mümkün değildir. Örneğin bir taraf sayısal 1 manasına gelen elektrik sinyalini +5 volt ve 2 milisaniye süren bir elektrik sinyali olarak yolluyor, ama alıcı +7 volt ve 5 milisaniyelik bir sinyali kabloda gördüğünde bunu 1 olarak anlıyorsa veri iletimi gerçekleşmez.

Fiziksel katman bu tip çözülmesi gereken problemleri tanımlamıştır. Üreticiler (örneğin ağ kartı üreticileri) bu problemleri göz önüne alarak aynı değerleri kullanan ağ kartları üretirler. Böylece farklı üreticilerin ağ kartları birbirleriyle sorunsuz çalışır.

Fragment kayıklığıFragment kayıklığı bilgi türü tamamen yönlendiricilere yöneliktir.

FtpFtp (File Transfer Protocol), internete bağlı bir bilgisayardan diğerine (her iki yönde de) dosya aktarımı yapmak için geliştirilen bir internet protokolüne ve bu işi yapan uygulama programlarına verilen genel addır. Dosya aktarımı için kullanılan temel protokoldür. Aynı zamanda Uygulama katmanı protokolüdür. 21. porttan hizmet verir.

Gateway(Geçiş Kapısı)İki farklı veri iletim modelini birbirine dönüştürür. Yani teknik olarak aynı olmayan iki farklı protokolün anlaşmasını sağlar.

TCP/IP den gelen veriyi IPX/SPX'in anlayabilmesi için dönüştürücü görevi üstlenir.

Genel yayınTek bir kaynaktan ağda yer alan tüm hedeflere yönelik yayındır.Peer to peer iletişime geçmek için iletişime geçilecek bilgisayarın ( yazıcı, ağ kartı vs de olabilir) mac adresinin öğrenilmesi için ağ üzerine genel yayın yapılır.Örn: Radyo yayını.

Tüm IP sınıflarında Host ID bitlerinin hepsinin 1 olduğu durumlar Broadcast Yayın anlamına gelir. A Sınıfı IP Adreslerinde Broadcast Yayın: 01______.11111111.11111111.11111111 B Sınıfı IP Adreslerinde Broadcast Yayın: 10______.11111111.11111111.11111111 C Sınıfı IP Adreslerinde Broadcast Yayın: 110_____.11111111.11111111.11111111

Geniş alan ağları (WAN)WAN (Wide Area Network)

Yerel alan ağlarının birbirine bağlanmasını sağlayan çok geniş ağlardır. En meşhur geniş alan ağı internettir. Şehirler arası, ülkeler arası ağ paylaşımı buna örnektir. Diğer bir ifade ile birçok yerel ağın(LAN) bir araya gelmesi sonucunda oluşmuş ağa verilen isimdir. Bir diğer ifadeyle yerel alan ağlarından daha kapsamlı olarak bilgisayar ağının büyüklüğü coğrafi bir bölge ya da ülkeyi kapsıyor ise bu tür ağlar geniş alan ağları olarak bilinir.

Bilgisayar ağının büyüklüğü bir ülke veya çoğrafi bir alanı kapsar. Örneğin Türkiye'deki bütün ağlara Geniş Alan Ağları denir.

GürültüGürültü: Mesajın içeriğini ya da taşınımını bozmaya çalışan her türlü dışsal faktördür. Örneğin; Cep telefonu da gürültüye neden olur. Cep telefonunun TV yanında bulunması vericiden TV'ye gelen sinyalleri bozar. Böylece gürültü meydana gelmiş olur. Gürültü2: Kaynaktan hedefe ulaştırılmak istenen verilerin, dışarıdan gelen engeller sebebiyle veriyi bozmaya çalışmasına verilen genel isimdir.

HUBHub İngilizce bir kavramdır ve "merkez" anlamına gelir. Yıldız Topolojisinin merkezi aygıtıdır. 1.Katman aygıtıdır. Bir “hub”, genellikle küçük trafik ağlarında kullanılan şekilde bilgisayarları birbirine bağlar; HUB üzerinde bulunan diğer bilgisayarlara aldığı bütün paketleri yayımlar.

Yıldız Topolojisinde her bir bilgisayar RJ-45 jakları ile HUB' a bağlanmıştır. HUB' lar harhangi bir porttan gelen yayın sinyalini güçlendirerek diğer portlar sayesinde diğer bilgisayarlara iletir. Eğer birebir yayın ise o zaman yalnızca ilgili porta iletir. Başka bir ağa bağlanmak için hublar uplink portuları ile birbirine bağlanır. Bu durumda iki HUB arasındaki bağlantı UTP ve STP kabloları ile yapılır, fakat RJ45 jakları çapraz olarak yapılandırılır. HUB üzerinden yapılan tüm bağlantılar Yarı Çift Yönlü İletişimdir.

HUB, ağ üzerinde bulunan tüm bilgisayarlara sinyaller gönderdiği için HUB'a bağlı bilgisayar sayısı kadar HUB hızı paylaştırılmaktadır. Örneğin 100 Mbps hıza sahip bir HUB'a 10 bilgisayar bağlı ise herbir bilgisayara 100/10 Mbps hız sunacaktır. Bu da HUB'a bağlı bilgisayar sayısının ağın hızını artırdığını ve azalttığını göstermektedir. Ağın hızı HUB'a bağlı bilgisayar sayısına bağlıdır.

Halka TopolojiHalka topolojisinde bilgisayarlar birbirlerine dairesel bir şekilde bağlanır.Her bir bilgisayar komşusu olan diğer bilgisayara bağlıdır ve veri daire etrafında sadece bir yöndedir. Doğrusal

topolojide her iki ucu MAU adı verilen bir aygıt ile birleştirilen topolojidir. Halka topolojisinde sanal bir jeton (token)vardır ve bu jeton ağ içinde dolaşır. Bir bilgisayar veri göndereceği zaman jeton o bilgisayarda konumlanır. Bilgisayar veriyi ve hedef bilgisayarın adresini yükler ve bu jeton ağda hedef bilgisayarı bulana kadar dolaşır. Bulunca veriyi o bilgisayara iletir. Hedef bilgisayar veri aldıktan sonra veriyi eksiksiz aldığını gösteren mesajları jetona yükler ve jeton hangi kaynaktan gönderilmiş ise tekrar o kaynağa giderek bu mesajı okur. Mesajın içeriğine bakar ve hedef bilgisayarın veriyi eksiksiz aldığını belirten mesajı görürse jetonu boşaltır. Boş jeton ağ içinde tekrar dolaşmaya başlar. Halka topoloji maliyeti yüksek bir sistem olduğundan dolayı günümüzde fazla tercih edilmemektedir.

Özellikle doğrusal topolojide ki yoğun brodcast yayının önüne geçmek içi geliştirilmiştir.Dağıtık yapıyı kaldırmaya yöneliktir.Ama kaldıramaz.

Hat DinlemeAğ üzerindeki her bilgisayarın hattı dinlemesi ve hattın boş olup olmadığını kontrol etmesidir. Halka topolojisinde hattı dinleme jeton sayesinde oluyor. Jeton hangi bilgisayarda ise hatta o bilgisayar sahip ve veri gönderebiliyor. Eğer hat boş ise Jeton tüm hatta geziyor.

Hata kontrolHata kontrol Başlık bilgisi uzunluğunu bilir ve taşıma sırasında başlık bilginin bozulup bozulmadığını kontrol eder.eğer bozulma var ise bunu bildirir.Yani verinin ve başlığın hatasız aktarılıp aktarılmadığını sınamak için kullanılır.

HedefHedef: Kaynaktan gelen mesajları alarak değerlendiren birimdir.

Hedef adresEthernet Paketinin ileteceği birimin MAC adresini belitir. 18 bittir.

Hedef portGönderilen bir veri paketinin, hedef bilgisayarda hangi kapıdan geçerek uygulama katmanına ulaşacağını belirtir.

HostIDIP adresi nin yerel ağda kaçıncı PC olduğunu gösterir. Eğer hostID nin hepsi "0" olursa bu adres ağ adresidir. Eğer hepsi "1" ise de Broadcast yani Genel yayın adresidir. Eğer broadcast adrese bir dosya gönderilirse o dosya ağdaki tüm bilgisayarlara gider.

Örnek: 187.154.0.0 -> Ağın Adresi

10101100.00010000.11111111.11111111 -> Broadcast (Genel Yayın) Adresi 172.16.255.255 -> Broadcast (Genel Yayın) Adresi XXXXXXXX.XXXXXXXX.XXXXXXXX.254 -> Yerel ağın internete bağlanması için Access Point' e verilen IP

HttpHTTP(Hyper Text Transfer Protocol), (Hiper Metin Transferi Protokolü); Uygulama katmanı protokolüdür. Web sayfalarının bilgi alışverişini sağlar. Port numarası 80'dir.

ICMPInternet Control Message Protocol-Kontrol Mesajı ProtokolüKontrol mesajları gönderip paketlerin gidip , gitmediği bilgisini alır. PING komutu bu protokolü kullanarak karşı bilgisayarın TCP/IP konfügürasyonu bakımından ayakta olup olamadığını anlar.O anda iletişimin var olup olmadığını öğrenir.Eğer ağ üzerinde adresi verilen alıcı yoksa veya erişilemiyorsa "alıcıya erişilemiyor" mesajı verilir. Kontrol amaçlı bir protokoldür. Ağda yer alan aygıtlar arası kontrol mesajları IP yerine ICMP tercih edilerek gerçekleştirilir. ICMP başlığı içindeki alanlar ise şu şekildedir.

1)Tip: Mesajın türünü gösterir.2)Kod Bilgisi: Mesajın içinde yer alacak parametreleri belirler.3)Hata Kontrol: İletim esnasında başlığın bozulup-bozulmadığına ilişkin bilgileri tutar.4)Parametreler: Kaynak ile hedef arasındaki farklı iletişim bilgilerini temsil eder.5)Bilgi: Mesaja ilişkin bilgiyi ifade eder.

IEEE Standart NumaralarıInstitute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE) Elektrik, Elektronik Mühendisliği Enstitüsü

IEEE kuruluşunun ağ teknolojilerini incelemek üzere verdiği standart numarasıdır. Bu standart numaraları 802 ön ekiyle başlar. IEEE nin farklı teknolojileri incelemek üzere farklı komisyonları vardır. 802 ağ teknolojilerini incelemek üzere oluşturulmuş bir komisyondur.

Ağ teknolojileri üzerine verilmiş en bilindik standart numaraları şunlardır;

802.3 >> CSMA/CD Ethernet Kartı

802.11 >> Wireless Kontrolü

IP

Internet protocol- Veri taşıma. Bir IP 4 oktetten oluşur. 0-255 arası değer alabilen bu oktetler birbirinden nokta ile ayrılır. Bu oktetler ağı ve ağ içerisindeki konumu tanımlarlar. Toplam 32 bitten oluşur. 4 ve 6 versiyonu vardır. Bizim kullandığımız 4 versiyonudur.

193.140.255.0

Soldan ilk üç oktet yeryüzündeki hangi ağ olduğunu gösterirken son alan ise ağın içindeki hangi bilgisayar olduğu bilgisini verir. Ip,paketlerin yönlendirilebilmesine imkan veren adres bilgisi ve bazı kontrol bilgilerini içerir.IP nin 2 tane önemli görevi vardır bunlar;

İnternet boyunca veri bloğunun bağlantısız olarak en iyi çabaya dağıtımını sağlamak Veri bloklarının parçalanmasını ve yeniden birleştirilmesini sağlamak

TCP/IP de Sık kullanılan IP ler ise ; elnet

SMTP

Http de Sık kullanılan IP ler ise ;

FTP

UDP de Sık kullanılan IP ler ise ;

SNMP TFT

Ip başlık bilgileri;

Versiyon Başlık uzunluğu Servis türü Tanımlama bilgileri IP Bayraklar Fregment kayıklığı IPprotokol Hata kontrol Yaşam süresi TTL

IP adresiInternet Protokol adresi: 32 bitten oluşurlar. Bu 32 bit sekizer bitten oluşan 4 oktet ten oluşur. Bu oktetler noktalarla birbirlerinden ayrılır. IP adresleri NetID ve HostID olmak üzere iki kısımdan oluşur. Aynı cadde ve sokak isimleri gibi bölümlüdür ve tek bir kapı sadece tek bir IP ile gösterilir.IP adresleri her biri onlu sayı 0 ile 255 arasındaki 4 bölümden oluşur.Örneğin:123.45.35.122

Her IP adresi iki kısımdan oluşur.HostID ve NetworkID dir.NetworkID değeri bilgisayarın bulunduğu network numarasını.HostID ise bilgisayarın yada diğer aygıtların numarasını gösterir.yani mahalle içindeki ev numaraları gibi.Bir şehirde 500 mahalle olabilir.Bu 500 tane network ID anlamına gelir.Her mahallede binlerce kapı numarası olabilir.Onlarda HostID anlamına gelir.

Değişik büyüklükteki ağların tasarımı için IP adresleri sınıflandırımıştır.A B C sınıfları olan IP adresleri değişik aralıktaki NetID ve HostID değerlerini destekler.

IP ler A,B,C,D ve E sınıfı olmak üzere beş sınıfa ayrılır.Her sınıf farklı büyüklükteki ağlara cevap verecek ölçüde IP adresine sahip olan A en büyük olanıdır.E sınıfı ise saklı tutulmuştur.

A Sınıfı IP: NetID si bir oktet, HostID si 3 oktet olan IP adresleri A sınıfı IP adresleridir. İlk oktetin NetID olarak kullanıldığı bu dizilimde NetID 0'dır. Buna göre kalan 7 bitlik ağların adreslemesinde kullanılır. Bu hesaba göre yeryüzünde 2^7= 128 adet ağ adreslenebilir. Ancak NetID'lerin 1 ya da 0 olduğu durumlar özel durumlardır. Adreslemede kullanılmayacağı için 2^7-2=126 adet ağ adresleme amaçlı kullanılır. A sınıfı ağda yer alacak bilgisayar sayısı ise 2^24-2=16.777.214 tanedir.

Bir IP nin ilk biti 0 ise A sınıfıdır. Ayrıca 0 - 127 arası tüm IP adresleri Asınıfıdır.

B Sınıfı IP: NetID si ve HostID si ikişer oktetten oluşan IP adresleridir. İlk 16 bitin NetID olarak kullanıldığı B sınıfı IP lerde ilk 2 bit sabittir. Yeryüzünde 2^14 adet B sınıfı ağ vardır. Fakat kullanılabilen ağ sayısı 2^14-2=16.384 adettir. Her bir B sınıfı ağda 2^16-2=65534 adet bilgisayar adreslenebilir. Bir çok üniversiteler B sınıfı IP adreslerini kullanırlar. 10..........şeklinde yapılandırılır.

Bir IP nin ilk iki biti 1 ve 0 ise bu IP B sınıfı bir IPdir. Alabileceği max değer 191'dir. (191 = 10111111) 128 - 191 arası tüm IP adresleri B sınıfıdır.

C Sınıfı IP: En fazla kullanılan -yeryüzünde en fazla olan- IP adresidir. NetID si 3 oktet, HostID si ise 1 oktettir. İlk üç biti 110...........şeklinde yapılandırılır. Buna göre yeryüzünde 2^21-2=2.097.152 adet C sınıfı ağ mevcuttur. Her bir C sınıfı ağda 2^8-2=254 adet bilgisayar adreslenebilir. 192-223 arasındaki değerler C sınıfı IP olarak gösterilir.

İlk üç biti "110" dur. 192 - 223 arası tüm IP adresleri C sınıfıdır.

Örnek: 1100.0000.0000.0000 = 192

1101.1111.1111.1111 = 223

D Sınıfı IP: Multicast yani Kısmi Yayın larda kullanılır. Bu tür IP lerin ilk dört biti 1110..........şeklindedir. Bu adres sınıfı verilerin bir çok sisteme dağılımında kullanılır. Ör, Multicast yayın amaçla kullanılır. 224 - 239 arası D sınıfı için ayrılmıştır.

E sınıfı IP: Özel araştırmalar içindir. İlk dört biti bir olan IP lerdir. 1111..........şeklinde yapılandırılır. Pratikte kullanılmamaktadır. 240 - 255 arası kullanılabilir.

IP protokolIP (Internet Protocol)

Hedef bilgisayarın ağ üzerindeki yerini (adresini) bulur. Paketlerin adreslenmesini ve network üzerindeki bilgisayarlar arasında yönlendirilmesini sağlar.

IP iki bilgisayarın (aygıtların) arasındaki paketlerin yönlendirilmesini sağlayan bir protokoldür. Veri iletiminde başarı garantisi yoktur. İletimin garantisi için daha üst protokol olan TCP (Transmission Control Protocol)) ile sağlanır.

2) Gelen paketi bir üst katmanda hangi protokole göre işleneceği bilgisini tutar.

İletim Hattıİletim Hattı: Mesajların kaynaktan hedefe taşınmasına hizmet eden bir iletişim kanalıdır.

İletişimİletişim bir mesaj alışverişidir. Diğer bir ifadeyle iletişim, benzer dili kullanan varlıkların birbirlerini anlayabilmesidir. Ayrıca iletişim yapı gereği bir sistemdir. İletişim sisteminin bileşenleri:

- Kaynak - Mesaj - İletim Hattı - Hedef - Gürültü

İletişim , kaynaktan mesajın iletim hattı boyunca hedefe iletilmesidir denebilir.Ağ içerisinde kullanıcılar birbirlerine mesaj gönderebilirler.Kullanıcılar kolaylıkla birbirleriylle iletişim kurabilirler.İletişim mesaj gönderme sıra ve olanağı göz önüne alındığında 3 farklı türden oluşur:

-Tek Yönlü İletişim -Yarı Çift Yönlü İletişim -Tam Çift Yönlü İletişim

İletişim sinyalleriİletişim sinyaller ile gerçekleşir. Daha doğru bir ifade ile mesajların yapısı sinyaller şeklindedir. Ses dalgaları ile oluşan sinyaller analog sinyal, bilgi işlem teknolojilerinde oluşturulan sinyaller ise digital sinyal olarak adlandırılır.

İletişim yönetimiBir kaynak ve çok sayıda hedef olduğunda üç türlü iletişim yönetimi söz konusudur.

Genel yayın Kısmi Yayın Tekli Yayın (Unicast)

İnce Eşekseli KabloMaximum 30 bilgisayar bağlanabilir.İki bilgisayar arası 6-6.5 metre olur.Koaksiyel kabloda veri 185 metre bozulmadan taşınabilir.

İnternetInterNetworks kelimesinin kısaltılmış halidir. Türk Dil Kurumu İnternet sözcüğüne karşılık olarak Genel Ağ' ı önermiştir.

Yer yüzündeki ağların mesaj gönderecek şekilde birbirine bağlanmasıdır. Birbirleriyle haberleşmek isteyen ağları bağlayan en geniş ağdır. Bilgisayarlar bu ağın bir parçası olmak zorundadır. İnternette Paket Anahtarlamalı Sistemler kullanılır.

JAM SinyaliBilgisayardan çıkan paket 255 yönlendiriciden geçtikten sonra TTL yaşam ömrü sonlanır ve paket gönderen bilgisayara JAM Sinyali gider. Bu sinyal paket yerine ulaşılmadı anlamına gelir.Yönlendirme hedef bilgisayara göre yapılır.

Kaynak adresEthernet paketini gönderen bilgisayarın Mac adresini belirtir. 18 bittir.

Kaynak port

Kaynak bilgisayarda bir üst katmandaki TCP isteyen uygulamanın kullandığı port değeridir. TCP/IP protokolünde 16 bit değeri vardır.

Kentsel alan ağları (MAN)MAN(Metropolitian Area Network)

Bir şehirdeki adanmış ağ boyunca kullanılan bilgisayarları bağlamakta kullanılır. Kentsel alan ağları, kentteki telefon hatlarının kullanımıyla ortaya çıkmıştır.Bu ağ genel bir iletişim sağlayıcı,kablolu TV hattı sağlayıcı veya kablosuz iletişim sağlayıcı tarfından desteklenmektedir.

Örneğin Ankara'daki ağların tümü buna örnektir.

KontrolVerinin iletim esnasında bozulup bozulmadığını ifade eder.

KöprülerYineleyiciler, segmentlerden birinden gelen sinyal demetini güçlendirerek diğer segmentlere aktarıyordu. Ancak bu aktarma işleminde hiçbir filtreleme işlemi yapılmadığından ortamdaki paket trafiği 2 katına çıkmaktaydı. Köprüler yineleyicilerin bu olumsuzluğunu gidermek için geliştirilmiştir.

Köprüler ethernet paketlerinin MAC adreslerini okuyabilme yeteneğine sahiptir. Bu nedenle diğer segmente ait olmayan paketleri filtreleyip aktarmazlar. Bir segmentten diğerine

geçerken filtreleme yaparlar. Bunun amacı bir segmentteki ağ trafiğini diğer segmente aktarmamaktır.

Yineleyiciler için gelen her akım 0 yada 1 olarak değerlendirilir. Eğer düşük gerilimli bir sinyal gelirse güçlendirerek iletir. Yineleyicilere gelen her bir bit bir veridir, dolayısıyla yineleyiciler bit bazlı çalışır. Aynı zamanda bant genişliği tüm bilgisayarlarda aynı kullanılır.

Kısmi YayınTek bir kaynaktan ağda yer alan belirli hedeflere yönelik yayındır. Örneğin bir grup arkadaş otururken biri gelip, "kola sevenler el kaldırsın" dediğinde o dakikadan sonra o kişiyi sadece kola içenler dinleyecektir. Bu durumda kısmi yayın olmuş olur. Örn: Digitürk yayınları

Loop BackBir bilgisayar bir ağ kartına sahipse kendisi bir ağ oluşturabilir. Test amaçlıdır. Yeryüzünde böyle bir ağ adresi verilmemiştir. Örneğin; 127.0.0.1 gibi. Veriyi gönderir, tekrar kendisi alır.

Mac AdresiMAC (Media Access Control) Ortam Erişim Yönetimi

Ağ sistemlerinde sisteme dahil olabilen her cihazın eşi benzeri olmayan isimleri başka bir deyişle adresleri vardır. Hexadecimal (16 lık Sayı Sistemi) şekildeki bu adresler her aracı

tanımlamaya yarar. MAC (Media Access Control)adresi genel yayın ile öğrenilir.Mac adresi OSI'nin 2. katmanında yer alır.

Windows işletim sistemine sahip bilgisayarlarda MAC adresini öğrenmek;

BAŞLAT --> ÇALIŞTIR (ARA) --> CMD Çıkan komut penceresine ipconfig/all yazarak komutu çalıştırıyoruz.

Bilgisayarınızda etkin olarak bulunan bağlantı(network) aygıtına ilişkin MAC adresini ve IP adresleri listendi.

Bu listede Fiziksel Adres başlıklı olan bölüm MAC adresini vermektedir.

MainframeMainframe bilgisayarlar oda büyüklüğünde bilgisayarlardır.Mainframe bilgisayarlarda kullanılan işletim sistemleri aynı anda birden çok işi yapmak için bir hayli yavaştır. Onlar tipik olarak üç farklı iş sunarlar: küme, işlem yapma ve zaman paylaşımı.

Ortama ErişimBu ifade ile ortamın paylaşılması , yani ortama erişimi olan bir birimin ağ ortamına paket gönderebilmesini ifade eder.

MetrikBu bilgi, hedef bilgisayara giden paketin kaç Yönlendirici geçeceğini belirler.

NetIDIP adresi nin yeryüzünde hangi ağda olduğunu gösterir. Yeryüzündeki ağları birbirinden ayırmak için kullanılır. Yönlendiriciler sadece NetID yi okur HostID ile ilgilenmezler.

OSI(Kıs. Open Systems Interconnection) Bilgisayarlar arasında iletişimin belli kurallara göre yapılmasını sağlayan standarttır. Referans veri iletim modelidir. Verinin nasıl iletileceğine ilişkin bir tanımlama yapısı ve protokoller kümesi sunar. ISO tarafından geliştirilmiştir. Veri iletimi 7 katmanda gerçekleşir. Bu aşamalar OSI’de tanımlı 7 katmanın çalışmasını ortaya koyar. Bunlar;

7. Uygulama katmanı: Kullanıcıya en yakın katman, verilerin içeriği ile ilgilenir.6. Sunum katmanı: Dosya, veri kümesi, dönüştürme-sıkıştırma işlemleri5. Oturum katmanı (session): Diyalog Kontrolü4. Taşıma katmanı: Veriparçası+Veri Parça Başlığı => Segment3. Ağ katmanı: Üst katmandan gelen segmentlere paketin gideceği bilgisayarın adres bilgileri eklenir.(Segment+Ağ başlığı => Paket)(3.Katman)2. Veri Bağlantı katmanı: Bir üst katmandan gelen pakete MAC adres bilgileri eklenir. Bu paket artık çerçeve adını alır. (2.Katman)1. Fiziksel katman: Çerçeveler bu katmanda bitler şeklindedir. (1.Katman)

OSI Modeli herhangi bir donanım yada network tipine özel değildir. OSI'nin amacı network mimarilerinin ve protokollerinin bir network ürünü bileşeni gibi kullanılmasını sağlamaktır. OSI herhangi bir firmaya mal edilemez. Microsoft, Mac. vs. gibi markaların kendi modelleri olsa bile OSI'yi hepsi referans alırlar ve katmanları buna göre düzenlerler. Yani OSI bir Referans Modelidir.

OSI öncesinde yalnızca bilgisayar donanımı üreten kuruluşlara özgü ağlar vardı. IBM'in SNA ve DEC'in DECnet'i gibi. Bu ağların özellikleri yalnızca o üreticilerin donanımlarının kullanılmasına izin verecek biçimde tasarlanmış ve tanımlanmış olmasıdır. Herhangi bir donanım ya da bilgisayar ağına göre de farklılık gösterir.

Oktet32 bitlik IP adresi 8 bitlik 4 parçadan oluşur. Bu parçaların her birine oktet adı verilir. Her oktet 0-255 arasında değer alır. Oktetler adresleme ve transfer amaçlı kullanılır.

ÖRNEK:

Ortam(media)Çift burgulu, eşeksenli ya da fiber optik kablolar ile birbirine bağlanmış bilgisayar ya da ağ birimlerinin oluşturmuş olduğu ağ ortamını ifade eder.

Oturum katmanı (session)

PHP'deki sessionla karıştırılmaması gerekir. Datanın dönüşümüyle bir bağlantısı yoktur. İki uygulamanın birbiriyle ilk defa karşılaştığı katmandır. Güvenlik söz konusudur. Buradaki güvenlik; alttan gelen verileri yazılımla yetkilendirmesi arasında bir bağ kurmasıyla ilişkilendirilebilir. İki bilgisayar arasındaki uygulamaları karşılaştırır. Şifre sorulur, kullanıcının sisteme dahil olup olmadığına bakılır. İşletim sisteminde kabukta çalışır. İşletim sistemi geliştiricileri tarafından tasarlanır. Dosyanın türü ile ilgilenmeyen tek katmandır. Verinin formatının ne olduğu ile ilgilenmez. Veri üzerinde değişiklik yapılmayan katmandır.Daha çok ek bilgilerin eklenmesi,sorgulama gibi işlemler ile ilgilenir.Burada artık veri kümeleri söz konusudur.

Özel IP AdresleriA sınıfında bulunan 127.0.0.1 ip adresi özel bir adrestir. Test amacıyla kullanılmaktadır. Bu ip adresi hiç kimseye tahsis edilmemektedir.

Bu üç ip adres IANA(Internet Atanmış Numaralar Yetkilisi) tarafından yerel alan ağlarında kullanılmak üzere rezerve edilmiştir. Telco firmaları bu ağ adreslerini kullanamaz. Bu ip adresleri internete çıkacakları zaman gerçek ip adreslerine dönüştürme (Ağ dönüştürme (NAT)) yapılarak çıkılır.

10.0.0.0 - 10.255.255.255 (10/8 prefix) 172.16.0.0 - 172.31.255.255 (172.16/12 prefix) 192.168.0.0 - 192.168.255.255 (192.168/16 prefix)

P Bayrağı

P biti (PSH) 1 olursa; bunun anlamı "gelen veri parçasını bekletmeden bir üst katmana çıkar" anlamındadır.

PCIPCI (Peripheral Component Interconnect);

Intel tarafından geliştirilen yerel veriyolu standartıdır. PCI veriyolu Tak Çalıştır desteklidir.

Paket Anahtarlamalı SistemlerSürekli bir bağlantı olmadığı gibi bu sistemde mesaj kaynak tarafından küçük paketlere bölünerek hedefe gönderilir. Hedefte küçük paketler tekrar birleştirilir. Devre anahtarlamalı sisteme göre daha hızlı çalışmaktadır. Bugünkü internet teknolojisi paket anahtarlamalı sistemi kullanmaktadır.Paket anahtarlama metodunda iki nokta arasında bir fiziksel bağlantının kurulması gerekmez.Büyük iletim gecikmeleriyle karşı karşıya gelinmez.Bir bilgisayardan diğerine bir

mesaj gönderilmek istendiğinde,önce bu mesaj paketlere bölünür.Daha sonra bu paketler ağ üzerinde bir noktadan diğerine iletilerek en son noktaya ulaşır.2 kaynak da aynı İletim hattını kullanabilir. Buda kaynaklardaki parçaların tek tek sıra ile gönderilmesi ile mümkündür.

Peer to peerPeer-to-peer (eşler arası) ağlarda genellikle sınırlı sayıda(iki veya daha fazla) PC birbirine bağlıdır. Bu bilgisayarlar düzey olarak aynıdır. Yani içlerinden birisinin ana bilgisayar olarak kullanılması söz konusu değildir. İsteyen kullanıcıların birbirleriyle iletişim kurdukları ya da dosya alışverişi yapabildikleri bir ağ protokolüdür.

Pencere GenişliğiKaynak bilgisayarın bir defada gönderdiği bilgi miktarı paket sayısını gösterir.Toplam pencere genişliğini bilmek hedef bilgisayar için çok önemlidir. Ne kadarını kesip başlığa ayrılacağı bilinir. Taşıma katmanında yer alır.

PortUygulama katmanı ile Taşıma katmanı arasındaki geçiş kapılarına denir.0-65535 arasında değişen port adresleri vardır.Her uygulama bir port ile bütünleşik çalışır.Yani her porta hizmet veren bir uygulama vardır.Örneğin : http => 80. port le çalışır. http://193.140.216.50:80

PortlarÖnemli bazı protokollerin port numaraları aşağıdaki gibidir

FTP 21TELNET 23DOOM 666DNS 53TFTP 69POP3 110NEWS 119SMTP 25HTTP 80HTTPS 443

R Bayrağı

R biti reseti (RST) gösterir. Yeniden bağlantı kurma isteğini ifade eder.

RJ-11Telefonlarda kullanılan jak çeşididir.

RJ-45Üzerinde 8 tane bağlantı noktası bulunan konnektördür. Bilgisayarlar arası iletişimde ve bilgisayarların yerel ağa bağlanmasında kullanılan ve ethernet bağlantı kablolarının ucunda yer alır.

8 farklı renkten oluşur. Renklerin sıralaması önemlidir. Bu 8 farklı renkteki bağlantı noktasından yalnızca 4 tanesi veri iletimi için kullanılır.

Bunlardan ikisi veri iletiminde diğer ikisi de veri alımında kullanılır. Yatay genişlemede düz(straight)bağlanır. Dikey genişlemede çapraz(cross)bağlanır. Renklerin sırası standartlaşmayı sağlar, bu da hataların anlaşılmasını, sorunların daha

çabuk çözülmesini sağlar.

Rezerve Edilmiş Bölgeİleride Başlık bilgisine ekleme yapmak üzere bırakılmış bir alandır.Ancak TCP(transport control protokol) deki gelişmelere rağmen hala kullanılmamaktadır.

S BayrağıS biti (SYN) 1 ise ilk defa bağlantı kurma söz konusudur. 0 ise var olan bir bağlantıdan verlier gönderiliyor demektir.

SMTP E-posta gönderme protokolü (Simple Mail Transfer Protocol), bir e-posta göndermek

için sunucu ile istemci arasındaki İletişim şeklini belirleyen protokoldür. Sadece e-posta yollamak için kullanılan bu protokolde, basitçe, istemci bilgisayar SMTP sunucusuna bağlanarak gerekli kimlik bilgilerini gönderir, sunucunun onay vermesi halinde gerekli e-postayı sunucuya iletir ve bağlantıyı sonlandırır.

Ücretsiz hizmet veren büyük e-posta servisi sağlayıcıları da SMTP ve diğer e-posta gönderim ve kontrol protokollerini desteklemeye başlamışlardır.

Outlook, Eudora, Kmail, Thunderbird, Evolution, Sylpheed gibi e-posta istemcileri, e-postalarınızı gönderilmek üzere sunucunuza iletirken SMTP servisinden faydalanırlar.

25 numaralı port SMTP sunucusu için ayrılmıştır.

Ağ içerisindeki kullanıcılar arasında elektronik mektup alış-veriş kurallarını düzenler.

SNMP Ağ içerisinde bulunan Yönlendirici, anahtar(Switch) ve HUB cihazlarının yönetimi

için kullanılır. SNMP, ağ cihazlarında yönetimsel bilgi alışverişinin sağlanması için oluşturulmuş bir

uygulama katmanı protokolüdür. TCP/IP protokolünün bir parçası olan SNMP; ağ yöneticilerinin ağ performansını arttırması, ağ problemlerini bulup çözmesi ve ağlardaki genişleme için planlama yapabilmesine olanak sağlar. Günümüzde kullanımda olan 3 tane SNMP sürümü mevcuttur. 3. sürüm SNMP'ye pek çok güvenlik özelliği getirmiştir. Network üzerinde bulunan farklı türden cihazların TCP/IP üzerinden basitçe haberleşmesi sağlanarak, yönetilmesini sağlayan protokol’dür

STP STP Kablolar token ring (jeton) teknolojisinde kullanılan bir kablo türüdür. UTP ye

göre daha güvenli olduğu söylenmekle birlikte son yıllarda bu güvenilirliği de sorgulanmıştır. UTP ye göre daha pahalı olduğundan yaygınlaşamamıştır.Ağ içerisindeki kullanıcılar arasında elektronik mektup(E-mektup)alışveriş kurallarını düzenler.

SegmentSegmentin iki farklı anlamı vardır. Birincisi: Bir bilgisayarın göndermiş olduğu genel yayının bozulmadan gidebileceği maksimum mesafedir yani bir genel yayın yaptığımız zaman kattetiğimiz mesafe diyebiliriz. Segmentin diğer bir anlamı ise OSI referans modelinde 4.katman olan taşıma katmanında kullandığımız pakettir yani dataların parçalara ayrılıp önlerine sıra bilgisi eklenmiş halidir.

Servis türüBu alanı genellikle yönlendiriciler kullanır.Bilgi alarak paketin nasıl yönleneceğini belirleyen (yönlendirmede yapılan yol seçimi) bilgileri tutar.Toplam uzunluk tüm IP paketinin (Başlık ve segment dahil) uzunluğunu belirtir.

Sinyal demetiSinyallerin bir araya gelerek oluşturduğu sinyale sinyaller demeti denir.

Sunucu-istemci sistemiBilgisayarların sunucuya bağlanması ile oluşan bir ağ modelidir. Bilgisayarlar işlemcileri, bellekleri, giriş-çıkış birimleri olmasına rağmen sunucunun bilgilerini kullanırlar. Ana bilgisayar sisteminden farkı sunucunun dosya transferi yapıyor olmasıdır. Bilgisayar ağ modellerinden en önemlisi bu sistemdir.Peer to Peer(Birebir]yapılan ağ modelidir. Fiziksel olarak daha uzaktaki bilgisayarlara erişim olanağı verir. Bu sunucu bilgisayarlar;

Web, E-posta Dosya paylaşımı Telnet Oyun hizmetleri sunar.

Sunum katmanıVerileri uygulama katmanına iletirken, veri üzerinde kodlama ve dönüştürme işlemleri yapar. Veri üzerinde yapılabilecek her çeşit işlem bu katmanda gerçekleşir.Verinin sıkıştırılması, şifrelenmesi ve başka formata çevrilmesi işlemleri bu katmanda yapılır. Sunum katmanının, en önemli görevi gönderilen verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılabilir halde olmasını sağlamaktır. Böylece farklı bilgisayarların birbirlerinin verisini kullanabilmesine imkan sağlar. Bu katmanda kullanılan bazı standartlar;Jpeg, Mpeg, Html

Switch

Switch bir HUB'ı andırır, ancak her bir bilgisayarın nerede olduğuna ilişkin belleğinde bir harita bulunur. Böylelikle de, broadcast(Genel yayın) yapmak zorunda değildir. Bilgisayarlara, bilgisayar temelinde bir bilgisayar üzerinden bağlantı kurma olanağı tanır. Bu da switchleri HUBlardan daha hızlı kılar.

Anahtarlar her bir porta bağlı birimin mac adresini tutar. Böylece gelen çerçevelerin adres bölümüne bakar ve mac adres çizelgesindeki kayıtlı olan porta sinyaller iletir. Böylece genel yayın yerine iki bilgisayar arasında tekli yayın yapılır. Anahtarların bir diğer özelliği ise; iletişim hızının kendisine bağlı bilgisayarın sayısına bağlı olmak zorunluluğu olmamasıdır. Örneğin 100 Mbps hıza sahip bir anahtara 10 bilgsisayar bağlı ise, herbir bilgisayara 100 Mbps iletişim hızı sunmaktadır. Çünkü switchler iki bilgisayar arasında tekli yayın yaparlar. Hizmet sadece o iki bilgisayar arasındadır.

Ayrıca 2.katman aygıtıdır.

Sıra NumarasıGönderilen paketin sıra numarasını belirtir. Gönderilmeden en küçük parçalara ayrılan veri kümelerinin hedef bilgisayarda yeniden biraraya getilirmesinde kullanılır.

Protokolİletişimin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için önceden tanımlanmış kurallar bütünüdür. Ethernet, LAN’lar için günümüzde yaygın olarak kullanılan bir protokoldür. Veri/paket gönderimindeki iletişimini düzenleyen ve üzerinde anlaşılmış kurallar bütünüdür. Basit bir Ftp programı ile dosya gönderirken bile arka planda birçok protokol görev yapar:

File Transfer Protocol Ftp, iki bilgisayar üzerinde çalışan iki yazılımın nasıl veri değişimi yapacağını belirler.

Transmit Control Protocol TCP(transport kontrol protokol), gönderen sistem üzerinde yollanacak verinin parçalara bölünmesini ve alıcı sistem üzerinde ise tekrar birleştirilmesini sağlar.

Internet Protocol IP ise, verinin değişik yönlendiriciler üzerinde doğru yolu izleyerek karşı tarafa ulaşmasını sağlar.

Ağ kartı ve kablo protokolleri ise, verinin nasıl elektrik Sinyal demetileri halinde iletileceğini tanımlar.

Bilişim alanındaki bazı firmaların kendilerine ait kullandıkları bir protokol vardır. Örnek verecek olursak;TCP/IP-Unix,SPX/IPX-Novel Netware, NetBeui-Microsoft,AppleTalk-Machintosh...

T KonnektörüDoğrusal Topolojide kullanılan ve bilgisayarı ağa dahil etmek için kullanılan parçadır. Bir bilgisayarı Doğrusal Topolojide ağa dahil etmek için ana bağlantındaki kablo üzerinden bağlanmaya çalışılır. Ağ üzerinde veri kaybını ve sinyal gücünün azalamasını engellemek için bilgisayardan gelen kablo ile ana hat kablosunu birbirine bağlamak için kullanılan aparattır.T BNC adını direkt olarak şeklinden alır.

TCP(transport control protokol)TCP/IP'de Taşıma katmanında yer alan bağlantı yönelimli protokoldür.Çok sayıda veri gönderilecekse o zaman bağlantı kurulur ve son veri gönderilene kadar bağlantı kesilmez.UDP gibi tek seferlik veri gönderilseydi o zaman bağlantı kurulmaya gerek kalmazdı. TCP protokolünün üç temel görevi şunlardır:

Bir üst katmandan gelen veri kümesinin uygun uzunlukta parçalara bölünmesi, Her bir parçaya alıcı(hedef) bilgisayarda aynı biçimde sıraya konulabilmesi amacıyla

sıra numarası verilmesi, Kaybolan veya bozuk gelen parçaların tekrarlanması.

TCP/IPTCP(Transmission Control Protocol) TCP taşıma katmanında bulunan bir protokoldür. Her bir parçaya taşıma katmanında başlık bilgisinin eklenmesi bu protokol gereğidir. Bağlantı yönelimli bir protokoldür. Uzağa eksiksiz veri için TCP tercih edilir. Başlık bilgileri TCP'ye göre yapılandırılır. Başlık genişliği 32 bittir.

Unix tarafından geliştirilmiştir. Diğer geliştirilen diller arasında en yavaşı olmasına karşın en güvenli olan dildir. Yönlendiriciler kendi aralarında TCP/IP ile anlaşırlar. Taşıma katmanında bilgi başlığı ile karşı tarafa en son hangi paketin aktarıldığını söyler. Mantıksal adreslemede numaralardan oluşan bir ip adresi kullanır. Bu yapı aşağıdaki gibidir.Soldan ilk 3 alan yeryüzünde hangi ağda olduğunu gösterirken son alan ise ağın içindeki hangi bilgisayar olduğu bilgisini verir.

TCP protokolü 3 temel göreve göre çalışır.

Bir üst katmandan gelen veri kümesinin uygun uzunlukta parçalara bölünmesi, Her bir parçaya alıcı(hedef) bilgisayarda aynı biçimde sıraya konulabilmesi amacıyla

sıra numarası verilmesi, Kaybolan veya bozuk gelen parçaların tekrarlanması,

İlk olarak askeri karakollarda bilginin kaybolmaması, tekrar gönderilmesi için çıkmıştır.

Bilindiği gibi ilk iletim modeli OSI'dir. Geliştirilen modeller OSI modelinin aşamalarını gerçekleştirmesi sağlandığı takdirde kabul edilebilmektedirler. TCP modeli de OSI'nin aşamalarını kendi bünyesinde tanımladığı için kullanılmaya başlanan ve daha kullanışlı modeldir. TCP bize seçenekler sunar.Bu şeçenekler ise :

Güvenlik , Hız,

Bu seçeneklere göre eğer hız söz konusu ise UDP güvenlik söz konusu ise TCP den söz edilir.TCP veya UDP mi seçilecek konusunda karar vericiler yazılım geliştiricilerdir.

Buradan da görüldüğü üzere OSI modelindeki ilk 3 katman TCP de uygulama katmanı tarafından tanımlanmıştır. OSI'de yer alan 6. ve 7. katmanın görevi de TCP'de Network Access tarafından üstlenilmiştir.

Taşıma katmanında başlık bilgisi eklenir ve burada segment halindedir.. Bunlat taşımaya ilişkin bilgilerdir.

İnternet katmanında ise hedefe ilişkin erişim bilgileri eklenir ve burada paket halindedir. Paket taşıma IP ya da ICMP ile olur. IP veri taşır. ICMP ise kontrol amaçlıdır. Buaradaki kontrol hedef bilgisayar var mı yok mu şeklindedir.

Fiziksel katmanda çerçeve başlığı eklenir. Bilgiler burada 0 ve 1 ler şeklinde kablo üzerindedir.

Kaynak portHedef portSıra NumarasıAckBaşlık uzunluğu

Tam Çift Yönlü İletişimZamanın belli bir anında iletişimin hem hedeften kaynağa hem de kaynaktan hedefe doğru olmasıdır. Ör: Telefon konuşmaları

Tanımlama bilgileriKaynak bilgisayar, hedef bilgisayarile etkileşim içindeyken veriler parçalanarak pek çok segment içinde gönderilebilir.Bu alan aynı kullanıcı verisinin farklı segmentler içinde bulunma durumunu açıklayan kimlik bilgisini içerir.

TTLTTL'in açılımı Time To Live'dır. Bu ifadenin Türkçe karşılığı ise Yaşam Süresi'dir. IP paketinin ağ içerisinde uzun zamandır bulunduğunu, ağdan çıkartılmasını veya iptal edilmesi gerektiğini bildiren, IP paketinin içerisinde bulunan bir değerdir. TTL'in asıl mantığı, öngörülen zaman içerisinde süresi dolmuş paketlerin transfer edilmesine dayanır. Yani serseri paketleri çöpe atmak için üretilmiştir. Ayrıca Yönlendiricilere ilişkin bir bilgidir. Burada Yönlendiricilere gelen Time To Live isteği eğer hedef bilgisayara ulaşamazsa sonsuza kadar dönecektir. Bunu engellemek için,

TTL= TTL-1

mantığıyla hareket eder yönlendiriciler. Bir yönlendiriciye gelen TTL isteğini yönlendirici kontrol eder ve değerinin 0 olmadığını anlayınca bir eksilterek başka bir yönlendiriciye gönderir. Bu şekilde istek hedef bilgisayara ulaşıncaya kadar yönlendiricilerden geçer ve değeri 0 olunca "istek ölsün" komutu ile TTL isteği çöp kutusuna gönderilir. Maksimum değeri 255 tir. Veri her bir yönlendiriciden geçtiğinde yaşam süresi 1 azalır. Yani yaşam süresi ile yönlendiriciden geçme sayısı ters orantılıdır. Burada 256. yönlendiriciye geldiğinde istek ölsün komutu çalışır. Kaynak bilgisayara ise JAM Sinyali döndürülür.

Eğer TTL olmasaydı ortamda dolaşan inanılmaz sayıda sinyal olacaktı.

Tanımlama bilgileriKaynak bilgisayar, hedef bilgisayarile etkileşim içindeyken veriler parçalanarak pek çok segment içinde gönderilebilir.Bu alan aynı kullanıcı verisinin farklı segmentler içinde bulunma durumunu açıklayan kimlik bilgisini içerir.

Taşıma katmanıTaşıma "transport" 4. katmanda yer almaktadır. Ack verileri değerlendirip sırayla veri gönderebildiği için Taşıma katmanı güvenli iletişimden sorumludur. Buradaki güvenirlik bilgi çalıntısı, virüs vs değildir. Giden verilerin düzgün ve eksiksiz bir şekilde taşınıp taşınmadığını kontrol eder, karşı tarafa gönderilen verinin yerine ulaşıp ulaşmadığını kontrol eder. Bozulan yahut yolda kayba uğramış paketlerin yeniden gönderilmesini ister. Bunun içinde her bir pakete bir bilgi numarası yani Ack verir. Bu başlık bilgileri ile parçaların birleştirilmesini sağlar, yani başlık bilgilerini ekleyerek veri parçacıklarından veri kümesi elde edilir. İki bilgisayar arasındaki uygulamaları karşılaştırır. Bu katmanı sistem geliştiricileri tasarlar. TCP/IP veri iletim modelinde TCP bu katmanda bulunur. Taşıma katmanında karşıya iletilen en önemli bigi port bilgisidir.Bir üst katmana nasıl ileteceğini bildirir.

Tek Yönlü İletişimZamanın belli bir anında tek bir kaynaktan, bir ya da birden fazla hedefe doğru yapılan iletişimdir. İletimin yönü sadece kaynaktan hedef ya da hedeflere doğrudur. Ör: Radyo yayınlarında olduğu gibi

Tekli Yayın (Unicast)Tek bir kaynaktan (adresi belirli) bir hedefe yönelik yayındır. Tekli yayın için hedefin adresinin bilinmesi gerekir, bilinmediği durumlarda tüm ağdaki birimlere adres öğrenmek için genel yayın yapılır.Örn: Telefon görüşmeleri.

TelnetBir TCP/IP protokolüdür ve 23. porttan hizmet verir. Uzaktaki bilgisayarlara çalıştırmak üzere komutlar gönderir. Komutlar uygulama katmanında çalıştırılır. Telnet güvensiz olarak bilinmektedir. Çünkü bugünkü virüslerin temelinde aynı çalışma mantığı vardır komut göndererek çalışır.

Token RingOSI modelinin veri bağı (data link) katmanında bulunan bir yerel ağ teknolojisidir.

Bilgisayarlar halka biçiminde birbirine bağlıdır. Halka üzerinde yer alan bilgisayarlar verilerin iletilmesinden sorumludurlar.Bu nedenle halkada yer alan bir bilgisayarın arızalanması bütün ağı işlev dışı bırakır."Token" isminde 3 bayt'tan oluşan özel bir yapı halkanın tamamını dolaşır ve iletişimi düzenler.İletişime başlayan iş istasyonu önce bu bilginin kendisine gelmesini bekler, bilgi geldiğinde alır ve kullanılır. Bu yöntem hattın aynı anda birden fazla kullanıcı tarafından kullanılmasını önler. Akış tek yönlüdür.

TopolojiAğların fiziksel yapısını gösteren şemalardır. Ağ içerisindeki bilgisayarların ve ağ ekipmanlarının birbirlerine nasıl bağlandıklarını açıklar. Topoloji Türleri:

-Doğrusal Topoloji -Yıldız Topoloji -Halka Topoloji

Yerel bilgisayar ağlarında kullanılan topolojilerdir.

TranceiverDoğrusal Topolojide, kalın eş eksenli kabloların bilgisayara giren kısmına verilen addır.

U Bayrağı

U bayrağı; Acil İşaretçi bilgisinin geçerli olup olmadığını ifade eder.

UDP2 katmandan oluşur ve toplam 8 bytes bilgiye sahiptir. User Datagram Protocol-Kullanıcı Databloğu protokolü. TCP/IP de veri aktarım türlerinden birisidir. Özelliği verileri Bağlantı kurmadan yollamasıdır.Bağlantısız yönelimli bir fonksiyondur.Veri aktarımında bir süreklilik olmadığı için, tek bir veri olduğu için bağlantısızdır. Bu nedenle TCP'ye göre TCP(transport kontrol protokol) daha güvensizdir. Ancak veri transfer hızı TCP ye göre TCP(transport kontrol protokol) oldukça fazladır. Küçük boyutlu verinin aktarılması için kullanılır. Veri küçük boyutlu olduğu için parçalanmaya gerek duyulmaz.Başlık bilgisi daha az alan içermektedir.Kaynak port ve Hedef port bilgileri TCP TCP(transport kontrol protokol) başlığındaki ile aynı işleve sahiptir.

TCP den farkı sorgulama ve sınama amaçlı olup bunların yanı sıra küçük boyutlu veriler kullanılır..Çoğu durumlarda veri transferinde kullanılacaksa veriler küçük boyutlarda olduğu için parçalamaya ihtiyaç duyulmaz.Bu yüzden tek seferlik veri gönderimi için uygundur.

TCP Bağlantı yönelimli bir iletişim sunarken UDP bağlantısız yönelimli bir iletişim kullanır.

Örneğin:Video gibi güvenliği önemli olmayan veriler gönderilecek ise UDP kullanılır.

TCP TCP(transport kontrol protokol) ve UDP' de ortak olan port bilgileri en önemli bilgilerdir.

Hangi protokolün kullanılacağına yazılım geliştiricileri karar verir.

Buradaki; Kaynak port: 16 bit Hedef port: 16 bitUzunluk: 16 bitHata kontrol :16 bitVeri: 32 bit değerindedir

UTPUTP (Unshielded Twisted Pair) Yaygın olarak kullanılan bir kablolama şeklidir. Bu yöntemle oluşturulan kablolar, taşıyabileceği veri miktarına göre farklılaşmaktadır.(Cat1, Cat2,....Cat6) Ince, esnek ve RJ-45 konnektörleri ile kurulumu ve kullanımı basittir.UTP kablolarda RJ-45 sonlandırılması yapılırken dünyada T568A ve T568B adı verilen standart kullanılır. Bu standarta ihtiyaç duyulmasının amacı, bir ağı yapılandırırken herkesin işini kolaylaştırebileceği ortak bir zemin oluşturmaktır.

UTP kablo yıldız topojojisinde kullanılan kablo türüdür. Maliyeti ucuz olmasından ötürü tercih edilmektedir.

RJ-45 Konnektörlerdeki Bağlantı Standartları

T568B genellikle UTP kabloların bağlantılarında kullanılan bir standarttır.

Uplink portuİki HUB un birbirine bağlanması için kullanılan porttur. Sistemde dikey genişlemeyi sağlamak için kullanlır.

UrgentBayrak bilgilerini verir. ((( Bayrak bilgileri önceliklerle ilgili bir şeyler midir ?)))Bayrak bitleri denetim sağlar.Bu bitler bağlantı kurma, bağlantı koparma ve denetim için kullanılır.

Uygulama katmanıEn üst katta bulunur.Kullanıcı tarafından çalıştırılan tüm uygulamalar bu katmanda tanımlıdırlar. Bu katman verilerin içeriği ile ilgilenilir. Verilerin birleştirilerek çalıştırıldığı katmandır. Örneğin; internet erişimi, dosya paylaşımı, elektronik posta alışverişi gibi işlemler yapılır.Bu katmanda çalışan uygulamalar HTTP, FTP gibi örnekler verilebilir. Yazılım

geliştiriciler tarafından geliştirilir.Uygulama katmanında her şey bir protokol ile ilişkilendirilmiştir. İki farklı protokol aynı kapıdan hizmet veriyor olabilir. OSI'de Uygulama, Sunum ve Oturum Katmanı TCP-IP'de Uygulama katmanına karşılık gelir.

Veri YoluVeri yolu, bilgisayarın farklı bileşenleri arasında İletişimi (örneğin ses kartı ve işlemci arasındaki iletişim) sağlamak amacıyla kullanılan kanallara verilen addır. ISA (Industry Standart Architecture) teknolojisi, 8 ve 16 bit'lik hızlara sahiptir. PCI (Peripheral Component Interconnection) veri yolu ise 32 ve 64 bit'e kadar ulaşmaktadır. Bunun anlamı, PCI'ın ISA'ya oranla daha gelişmiş ve daha hızlı olduğudur.

Veri bağı (data link)Bu katmana gelen her paket çerçeveye dönüştürülür. Bu katman veri aktarımından ve veri akışının kontrolünden sorumludur.Ağ katmanından aldığı veri paketlerine hata kontrol bitlerini ekleyerek 2.katman çerçevesini oluşturur ve bu çerçeveyi fiziksel katmana iletir.Fiziksel katman çerçevenin düzgün ve doğru alınıp alınmadığını kontrol eder, eğer çerçeve hatalı iletilmişse çerçevenin yeniden gönderilmesini sağlar. Veri bağı katmanında anahtarlar(switch) ve köprüler(bridge) görev yaparlar.

WAPWAP(Wireless Application Protocol/Kablosuz uygulama Protokolü): Mobil telefonlar, avuçiçi bilgisayarlar (pda) gibi mobil iletişim araçları üzerinde internet içeriği sağlayan bir teknoloji. Arkasında yepyeni bir sosyo-ekonomik dönemide beraberinde getiriyor. Internetle dünyanın bilgisine, eğlencesine ve alışverişine evinizden, işyerinizden yada herhangi bir internet-cafe'den erişebiliyorsunuz. WAP bunu bir adım daha ileri götürerek, bu imkanları hareket halindeyken, yani kabloyla bir yere bağlı olmadan, her yerde, her zaman kullanıcıya özel bir şekilde verebiliyor.

XeroxABD kökenli uluslararası bir teknoloji şirketi olarak faaliyet gösterir. Ethernet kartını üreten ilk firmadır.

Yarı Çift Yönlü İletişimKaynak ve hedefin sıralı olarak haberleşmesi diyebiliriz. Yani iletim zamanın belli bir anında ya kaynaktan hedefe doğru ya da hedeften kaynağa doğrudur. Kaynak ve Hedef aynı anda mesaj gönderdiklerinde hat üzerinde mesajlar çakışır. Yerel Ağlardaki iletişim türü yarı çift yönlü iletişimdir. Bu iletişimin sağlıklı bir şekilde sağlanması için bir Protokol gereklidir.Örneğin:

Ör:Telsizle iletişimde olduğu gibi, ethernet kartı

Yatay genişlemeYerel bir ağa yeni bir bilgisayarın eklenmesidir.

Yayın Adresi (Broadcast)Yayın adresi ağ adresi dışında kalan bitlerin 1 yapılması ile elde edilir.Amacı alt ağ içindeki tüm sistemleri aynı anda adresleyebilmektir.Bir paketin alıcı adres kısmında yayın adresi bulunuyor ise alt ağ içindeki tüm sistemler ile paket alır ve işlerler.

Örneğin :137.36.12.3 adresinin alt ağ maskesi 255.255.0.0 (B Sınıfı) ise yayın adresi 137.36.255.255 olur.

Yerel alan ağları (LAN)LAN(Local Area Network)

Bir genel broadcast yayının müdahalesiz ulaşabileceği alanlarda kullanılır. Küçük bir coğrafi alan üzerindeki kullanıcılara hizmet verir. Bu coğrafi alan genellikle 1 km genişliğinde olabilir. Tüm yerel ağlar yarı çift yönlü iletişim kullanır ve Baseband iletişim ağları olarak yapılandırılmışlardır.

Yüksek hızda veri transferi özelliğine sahip server PC printer gibi birimlerden oluşan bir ağ türüdür.Coğrafi genişlik olarak 1 km'yi geçmeyen yakın mesafedeki kullanıcılara hizmet veren ağlardır.

LAN'larda temel amaç, aynı yapı içinde kullanılan bilgisayarların bazı donanımları paylaşmasını, ortak çalışma ortamını sağlayarak zamandan tasarruf edilmesi sayesinde bilginin hızlı bir şekilde okunmasını ve işlenmesini sağlamaktır. Sistemler birbirine yakındır. Bu da kullanılacak kabloların seçiminde esneklik sağlar. Örneğin LAN bir BNC kablo ve 2 sonlandırıcı kullanarak veya 1 HUB kullanarak kurulabilir.

Yerel ağKüçük alanları kapsayan bir veri ağıdır.

YineleyicilerKendisine gelen, bozulmaya yüz tutmuş sinyalleri güçlendirerek yeniden iletir. Ancak bu aygıt kendisine gelen tüm sinyalleri ilettiği için ağlarda trafiğin artmasına neden olur.

Yineleyiciler, dikey genişleme için kullanılan aygıtlardır. Kendilerine gelen sinyal demetini güçlendirerek diğer yerel ağa iletirler. Kendilerine gelen tüm sinyalleri güçlendirerek diğer yerel ağa iletirler. 1.Katman aygıtıdır. Montajı ve yapılandırılması kolaydır. Her segmente bakan bir yüzü vardır.

Yineleyiciler için gelen her bir akım 0 ya da 1 olarak değerlendirilir. Eğer düşük gerilimli bir sinyal gelirse bu biti güçlendirerek diğer segmente aktarır. Yineleyiciler için gelen her bit bir veridir, dolayısıyla yineleyiciler bit bazlı çalışırlar.

Yineleyicilerin dezavantajlarından en önemlisi gelen sinyallari filtreleme yapmadan güçlendirerek iletilecek alanı arttırmalarıdır. Filtreleme yapmamaları da ağ trafiğinin oluşmasına neden olacak ve iletişim hızını yavaşlatacaktır.

Yineleyicilerle maksimum 3 yerel ağ birbirine bağlanabilir.

Yönlendirici İnternetin var olmasının nedeni yönlendiricileridir. 3.Katman aygıtıdır. Uzak ağların birbirlerine bağlanmasını sağlar. Mac Adresine göre değil IP adreslerine göre çalışır. Gönderilen veri paketi TCP/IP paketidir. Farklı protokolleri,TCP/IP protokolüne dönüştürür. Daha üst bir veri iletim modelinde tanımlıdır.

Yönlendiricilerin en büyük özelliği filtreleme yapmasıdır.Ancak bu filtreleme mac adreslerine göre değil,IP adreslerine göre bir filtrelemedir.Yönlendiriciler iki ağı katmanı altında bir araya getirirler.Bunu yaparken ağ üzerinde dolaşan bilgi paketlerinin protokollerini ve alt ağ adreslerini kontrol edip,kararlarını bu bilgilere

dayanarak verirler.Bir yönlendirici paketin ne olduğunu anlamanın yanında ,onun gitmesi gereken yeri belirten yapısı hakkında da yeterli bilgiye sahiptir.

Yönlendiriciler IP başlığını okurken IP adreslerini iki bölümde ele alır. Ağ adresi ve Host adresibilgileridir. Yönlendiriciler Host adresi ile ilgilenmezler.

Yıldız TopolojiMerkezi bir aygıta bağlanan aygıtların oluşturduğu bir sistemdir. Bu merkezi aygıt HUB veya Switch olabilir. Sistem bu cihazların etrafında yapılandığı için yıldız şeklindedir. İsmini de buradan alır. Merkezi yapıya sahip olduğundan bir bilgisayarda sorun yaşandığında tüm sistem etkilenmez.Bununla birlikte merkezde bulunan ağ ekipmanında meydana gelecek bir arıza tüm sistemin tüm sistemin çalışmaması sonucunu doğurur.Bu tür ağ üzerinde bir bilgisayar başka bir bilgisayara ulaşmak için mutlaka merkez noktadan geçmelidir.

Sistemin birbirine bağlanması iki çeşit kablo yardımıyla yapılmaktadır. Bunlar; STP ve UTP'dir. STP kablolar veri güvenliğini sağlamak için kabloların üzerinde koruma mekanizmasını fazla tutmaktadır. Bu muhafazaya 3 veya 4 katmandan oluşabilmektedir. UTP kabloda ise güvenliği sağlamak için basit bir çeket kullanılmıştır. UTP kablo STP ye göre daha ucuz olmasından dolayı tercih edilenler arasındadır. Yıldız topolojide her bir bilgisayar,merkezi aygıta düz çakılmış RJ-45 jakları ile bağlanır.

Kablolun ucuna RJ-45 çakarken yapılandırması zordur. Yıldız topolojide köprü görevini switchler yapar,switchler 2.Katman aygıtlarıdır. Yıldız topolojide önce genel yayın ile adres gönderilir. Sonra Tekli Yayın (Unicast) ile

veri gönderilir.