kasaum.ankara.edu.trkasaum.ankara.edu.tr/.../06/2017-2018-güz-içerikler.docx · Web viewBetty Friedan, Kadınlığın Gizemi, E Yayınları, 1983.) 4.Hafta: Beden, cinsellik ve

2017-2018 GÜZ DÖNEMİ KADIN ÇALIŞMALARINA GİRİŞ: KAVRAMLAR (KÇ-I) DERSLERİ PLANI VE İÇERİK METNİ

(Zorunlu Ders)

1. Hafta 12 Ekim

(Prof.Dr. Serpil SANCAR)

-Kadınların politik mücadele bağlamları neden birbirinden farklıdır?

Kaynaklar: -Serpil Sancar, 2012, Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar, İletişim Yay, içinde Bl.1: “Modernleşmeye katılım ve farklı kadınlık deneyimleri” ve Bl. 2: “Uluslaşma süreçlerine kadınların katılımı”, ss. 23-80.

-Nancy Frazer, 2009, “Feminizm, Kapitalizm ve Tarihin Oyunu”, Feminist Yaklaşımlar 2010; ss. 173-93.

-Türkiye’de kadınların politik mücadelelerini belirleyen etmenler

Kaynaklar:

-Serpil Sancar, 2011, “Türkiye’de Kadın Hareketinin Politiği: Tarihsel Bağlam, Politik Gündem

ve Özgünlükler”, içinde Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist

Eleştirinin Birikimi, der. Serpil Sancar, Koç Üniversitesi Yayını, ss.53-109.

-N. Frazer, 2005, “”Mapping the Feminist imagination: From redistribution to recognition to representation”, Constellations, 12(3).

2.Hafta 19 Ekim

Prof.Dr. Serpil SANCAR

Türkiye’de kadın hakları siyasetinin güncel gündemi

Kaynaklar:-İstanbul – Amargi, 2012, Feminizm Tartışmaları (bu derlemedeki Türkiye’deki farklı kadın hakları perspektifleri ile ilgili makaleler okunacak).

- Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Eleştirinin Birikimi, der. Serpil Sancar, Koç Üniversitesi Yayını, İstanbul, Eylül 2011 (bu derlemedeki Türkiye’deki farklı kadın hakları perspektifleri ile ilgili makaleler okunacak).

3.Hafta 26 Ekim

(Doç. Dr. Fevziye SAYILAN)

Temel Kavramlar:Toplumsal Cinsiyet ve Ataerkillik, Feminist Yöntem

Kaynaklar:

- R.W. Connell, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. Ayrıntı yay., İstanbul: 1998.

4.Hafta 2 Kasım

(Doç. Dr. Fevziye SAYILAN)

Kimlik ve Öznellik, Feminist Pedagoji

Kaynaklar:- Butler, Judith. “Feminizmin Öznesi Olarak Kadınlar,” Felsefelogos. Sayı 15.

2000’3: 105-112.

- Stuart, Andrea. “Feminizm: Ölü mü Sağ mı?” Kimlik/Topluluk/ Kültür/Farklılık. Sarmal Yay.,

İstanbul: 1998: 31-48.

- Himmelweit Crowley H. (ed). “Subjectivity and Identity”. Knowing Women: Feminism and

Knowledge. The Open University Polity Pres. 1994. (SBF Kütüphanesi)

5.Hafta 9 Kasım

Prof. Dr. Elif Ekin AKŞİT

Kadınların Tarihi: ana-erkildeki erkten de uzakta, varolan tarihe kadınları eklemlemekle

yetinmeyen bir tarih mümkün müdür? bunun tarihsel gelişimi nasıl olmuştur? feminist

tarihçiliğin kaynakları nelerdir? bu soruların türkiye tarihlerine yansımaları nasıldır? sorularına

cevap arayacağımız giriş dersleri...

Kaynaklar:

Elif Ekin Akşit, (2002) "Kadın Hareketi, Halide'nin Salih'i ve Hatıralar Kimin Tarihi," Tarih ve

Toplum 219/37: 138–14

6.Hafta 16 Kasım

(Prof.Dr. Güzin YAMANER)

Dil - Toplumsal Cinsiyet İlişkisi ve Cinsellik/Eşcinsellik

Feminizm ve dilin cinsiyeti meselesi. Çağlara göre cinsiyetçi beden algısının kuruluşu. bedenin

cinsellik ve eşcinsellikle ilişkisi. Aşk, arzu-haz. kadınlararası farklılık ve dil olgusu konularında

tartışılacaktır. bu konular, dilin cinsiyetçi kuruluşu etrafında düşünülecektir. Dersin bu

oturumunda, dilbilim ve cinsiyetçi dil, Rus biçimciliği, diyalojizm, new age, magic realizm ve

postmodern feminizm gibi kavramlar tartışılacaktır.

Okumalar:

1. Sibel Irzık, Kadınlar Dile Düşünce, İletişim Yayınevi, 2005, İstanbul. (İlk 50 sayfa)

2. Güzin Yamaner, Postmodernizm ve Sanat, Algı Yayınevi, 2007, Ankara. (27–49 sayfalar,

Postmodern Sanatta Kavramlar bölümü)

7. Hafta 23 Kasım

( Doç. Dr. Emel MEMİŞ)

Kapitalizmde ev içi emek, piyasaya katılım, Küreselleşme ve Kadın Emeği

Kapitalizm, Kadın Emeği ve Yoksulluk Kaynakları: Kavram ve Kuramlar.

8. Hafta 30 Kasım

(Doç. Dr. Emel MEMİŞ)

Kapitalizm, Kadın Emeği ve Yoksulluk:

Hane içinde kadın emeğinin yeniden üretici rolü

Karşılıksız kadın emeğinin erkek işçinin ücreti üzerindeki rolü

İşgücü piyasasında kadın emeğinin özellikleri, cinsiyet temelli ayrımcılık

Toplumsal cinsiyet ve yoksulluk yaklaşımı

Kaynakları

1. Hartmann, Heidi. (1992), “Marksizm'le Feminizm'in Mutsuz Evliliği”, G. Savran, N. Tura

(Der.) Kadının Görünmeyen Emeği içinde, Kardelen Yay., İstanbul.

2. Toksöz, Gülay. (2012), “Kadının Hane İçi Emeği: Üretici ve Yeniden Üretici Emeğe Dair

Teorik Tartışmalar”, Kalkınmada Kadın Emeği içinde 3. Bölüm, (İstanbul: Varlık Yayıncılık).

3. Yaman Öztürk, Melda. (2010), “Ücretli İş ve Ücretsiz Bakım Hizmeti Ekseninde Kadın

Emeği: 1980'lerden 2000'lere”, S. Dedeoğlu, M.Y. Öztürk (Der.) Kapitalizm, Ataerkillik ve

Kadın Emeği içinde.

4. Çağatay, Nilüfer. (1998), “Gender and Poverty”, UNDP Working Paper Series WP5

5.1999 World Survey on the Role of Women in Development, UN New York, özet çeviri

6. F. Ülkü Selçuk: Örgütsüzlerdin Örgütlenmesi, Enformel Sektörde İşçi Örgütleri içinde IV.

Bölüm: Hindistan'dan Bir Örgütlenme Deneyimi: SEWA, s.110-150

7.Nilüfer Çağatay (1998), "Gender and Poverty", UNDP Working Paper Series WP5.

8.Saniye Dedeoğlu (2010), "Endüstriyel Üretimde Kadın ve Göçmen Emeği: Ataerkillik ve

Enformel Emek", S. Dedeoğlu, M.Y. Öztürk (Der.) Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği

içinde.

9.Çağla Ünlütürk Ulutaş (2010), Evin İçi İşyeri: Ev Hizmetleri, Ücretli Emek ve Göçmen

Emeği", S. Dedeoğlu, M.Y. Öztürk (Der.) Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği içinde.

9.Hafta 7 Aralık

(Doç. Dr. Emel MEMİŞ)

Emel hocadan gelecek bu hafta içeriği

10.Hafta 14 Aralık

(Prof. Dr. Gülriz UYGUR)

Hukuk Kavramı, Hukuk ve Kadınların Yaşamları

Feminist devlet ve iktidar kavrayışları, formel eşitlik ve hak anlayışına dayalı liberal devlet ve

hukuk eleştirisi, feminist hukuk tartışmaları, toplumsal denetim ve disipliner iktidar açısından

kadınlara yönelik suçlar ve kadınların işledikleri suç ve sapma biçimleri.

Kaynak:

Frances Elisabeth Olsen: Feminizm ve Eleştirel Hukuk Kuramı, Ankara Barosu Hukuk

Kurultayı 2006

Patricia Smith: Feminist Hareketler, Direniş Yapıları ve Hukuk, Ankara Barosu Hukuk

Kurultayı 2006

Catharine A. MacKinnon: “Law in the Everday Life of Women”, Women’s Lives-Men’s Law’s,

Cambridge 2005.

Janet Rifkin: “Toward a Theory of Law and Patriarchy”, Feminist Legal Theory, Philadelphia

1993.

Nadine Taub-Elizabeth M. Schneider: “Women’s Subordination and the Role of Law”, The

Politics of Law, New York 1990.

11. Hafta 21 Aralık

(Yrd. Doç. Dr. Tuğba TAŞ)

12. Hafta 28 Aralık

(Dr. Nadire ÖZDEMİR)

DERSİN ADI: TOPLUMSAL CİNSİYET, AİLE VE HUKUK

Prof. Dr. Gülriz UYGUR, DR. NADİRE ÖZDEMİR

Dersin Amacı: Toplumsal Cinsiyet ve hukuk ilişkisini kurarak aile ve aile hukuku alanında bu ilişkinin cinsiyetçi yönlerini değerlendirmeye sunmak.

Dersin Yöntemi: Dersin ilgili haftalarında alanında deneyimli araştırmacılar veya hukuk aktörleri derse davet edilebilir. Dersi seçen öğrenciler ders konularıyla ilgili sunum yapabilirler.

Dersin Değerlendirilmesi: Dersteki tartışmalara katılım kanaat olarak değerlendirilir. Vize notu olarak derste kullanılacak makalelerin sunumu; final notu olarak da sınav veya ilgili alanda bir araştırma ödevi değerlendirmeye dâhil edilecektir.

Ders Akışı:

1. Hafta: Derse giriş, derse yönelik tanıtım ve dersin genel hatlarını ortaya koyarak vize ve finallere yönelik ödevlerle ilgili açıklama.

2. Hafta: Hukuk-Toplumsal Cinsiyet İlişkisi: Normlarının Türetilmesi ve Uygulanması.

Zorunlu okuma: Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, 7. Ünite: Hukuk, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.

3. Hafta: Feminist Hukuk Teorisinin Temel Problemleri.

Zorunlu okuma: Uygur, Gülriz, “Toplumsal Cinsiyet ve Adalet: Hukuk Adaletsizdir”, Ankara Barosu Dergisi, 2015/4: 121-132.

4. Hafta: Toplumsal Cinsiyet, Aile ve Aile Hukuku: Temel Sorunlar ve Tartışmalar

Zorunlu okuma: Gürgey, Fatma İrem Çağlar. “Türk Hukukunun Aile Kavrayışı”. (359-387), Prof. Dr. Adnan Güriz’e Armağan içinde, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, 2016.Sancar, Serpil. Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İstanbul: İletişim Yayınları, 2012.Sancar, Serpil. Erkeklik: İmkânsız İktidar, Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler. İstanbul: Metis Yayınları, 2009. Önerilen okuma: Thorne, Barrie. “Feminist Rethinking of the Family: An Overview”, Rethinking the Family: Some Feminist Questions içinde (ss. 1-24), (Ed) Barrie Thorne ve Marilyn Yalom, New York: Longman, 1982.O’Donovan, Katherine. Family Law Matters. Colorado: Pluto Press, 1993.Okin, Susan Moller. Justice, Gender and the Family, Basic Books, 1989.

5. Hafta: Toplumsal Cinsiyet, Özerklik ve Aile

Önerilen okuma: Clement, Grace. Care, Autonomy and Justice. Oxford: Westview Press, 1996.Friedman, Marilyn. “Beyond Caring: The De-Moralization of Gender”, An Ethic of Care: Feminist and Interdiciplinary Perspectives içinde, (Ed.) Mary Jeanne Larrabee (London: Routledge, 1993): 258-273.Friedman, Marilyn. Autonomy, Gender, Politics. New York: Oxford University Press, 2003.

6. Hafta: Ödev sunumları

7. Hafta: İhtimam Etiği ve İlişkisel Özerklik

Önerilen okuma: Özdemir, Nadire. İlişkisel Özerklik Bağlamında Evli Birey, Turhankitabevi, 2016.

8. Hafta: İlişkisel Özerklik ve Aile Hukuku

Zorunlu okuma: Özdemir, Nadire. “Aile Hukuku ve (İlişkisel) Özerklik”, Ankara Barosu Dergisi, 2015/4, 47-53.Önerilen okuma: Herring, Jonathan. Relational Autonomy and Family Law. London: Springer, 2014.

9. Hafta: Özerklik Tartışmaları I: Evlilik ve Evli Birey

10. Hafta: Özerklik Tartışmaları II: Cinsellik ve Evlilik İçi Tecavüz

Önerilen okuma: MacKinnon, Catharine A.. Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru. Çev. Türkan Yöney ve Sabir Yücesoy. İstanbul: Metis Yayınları, 2013.Herring, Jonathan. “Ev İçi Şiddetin Tanımlanması: Saldırıdan Cebri Denetime”, Çev. Duygu Hatipoğlu Aydın, Kadınların ve Kız Çocuklarının İnsan Hakları: Kadına Yönelik Şiddet ve Ev-içi Şiddet, Ed. Funda Kaya, Nadire Özdemir, Gülriz Uygur, Ankara: Savaş Yayınevi, 2014.Yalçın Sancar, Türkan. Türk Ceza Hukukunda Kadın. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.Atılgan, Eylem Ümit. Türkiye’deki İç Hukuk Kültürü Üzerine Sosyo-Hukuki Bir Araştırma: Haksız Tahrik Kararlarında Eril Tahakküm Kodları. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları, 2015

11. Hafta: Özerklik Tartışmaları III: Evlilik İçinde Özel Hayatın Gizliliği.

12. Hafta: Ödev Sunumları13. Hafta: Ödev Sunumları

Ders Materyali (Önerilen ve Zorunlu):

Atılgan, Eylem Ümit. Türkiye’deki İç Hukuk Kültürü Üzerine Sosyo-Hukuki Bir Araştırma: Haksız Tahrik Kararlarında Eril Tahakküm Kodları. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları, 2015.

Clement, Grace. Care, Autonomy and Justice. Oxford: Westview Press, 1996.

Friedman, Marilyn. “Beyond Caring: The De-Moralization of Gender”, An Ethic of Care: Feminist and Interdiciplinary Perspectives içinde, (Ed.) Mary Jeanne Larrabee (London: Routledge, 1993): 258-273.

Friedman, Marilyn. Autonomy, Gender, Politics. New York: Oxford University Press, 2003.

Gürgey, Fatma İrem Çağlar. “Türk Hukukunun Aile Kavrayışı”. (359-387), Prof. Dr. Adnan Güriz’e Armağan içinde, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, 2016.

Herring, Jonathan. “Relational Autonomy and Rape”. Regulating Autonomy, Sex, Reproduction and Family, Ed. Shelley Day-Sclater, Fatemeh Ebtehaj, Emily Jackson, Martin Richards, Portland: Hart Publishing, 2009.

Herring, Jonathan. Caring and the Law. Oxford: Hart Publishing, Oxford, 2013.

Herring, Jonathan. Relational Autonomy and Family Law. London: Springer, 2014.

Herring, Jonathan. “Ev İçi Şiddetin Tanımlanması: Saldırıdan Cebri Denetime”, Çev. Duygu Hatipoğlu Aydın, Kadınların ve Kız Çocuklarının İnsan Hakları: Kadına Yönelik Şiddet ve Ev-içi Şiddet, Ed. Funda Kaya, Nadire Özdemir, Gülriz Uygur, Ankara: Savaş Yayınevi, 2014.

Kuçuradi, Ioanna. Uludağ Konuşmaları. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 1988.

Kuçuradi, Ioanna. İnsan ve Değerleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 2003.

MacKinnon, Catharine A.. Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru. Çev. Türkan Yöney ve Sabir Yücesoy. İstanbul: Metis Yayınları, 2013.

O’Donovan, Katherine. Family Law Matters. Colorado: Pluto Press, 1993.

Okin, Susan Moller. Justice, Gender and the Family, Basic Books, 1989.

Özdemir, Nadire. “Aile Hukuku ve (İlişkisel) Özerklik”, Ankara Barosu Dergisi, 2015/4, 47-53.

Özdemir, Nadire. İlişkisel Özerklik Bağlamında Evli Birey, Turhankitabevi, 2016.

Sancar, Serpil. Erkeklik: İmkânsız İktidar, Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler. İstanbul: Metis Yayınları, 2009.

Sancar, Serpil. Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İstanbul: İletişim Yayınları, 2012.

Thorne, Barrie. “Feminist Rethinking of the Family: An Overview”, Rethinking the Family: Some Feminist Questions içinde (ss. 1-24), (Ed) Barrie Thorne ve Marilyn Yalom, New York: Longman, 1982.

Uygur, Gülriz. Hukukta Adaletsizliği Görmek. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu, 2013.

Uygur, Gülriz ve Çağlar Gürgey, F. İrem. “Kadınların ve Kız Çocuklarının İnsan Hakları İhlali ve Bunun Bir Örneği Olarak Kadına Yönelik Şiddet”. Kadınların ve Kız Çocuklarının İnsan Hakları: Kadına Yönelik Şiddet ve Ev-İçi Şiddet içinde, Ed. Funda Kaya, Nadire Özdemir, Gülriz Uygur, 9-60. Ankara: Savaş Yayınevi, 2014.

Uygur, Gülriz, “Toplumsal Cinsiyet ve Adalet: Hukuk Adaletsizdir”, Ankara Barosu Dergisi, 2015/4: 121-132.

Yalçın Sancar, Türkan. Türk Ceza Hukukunda Kadın. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.

Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını.

DERSİN ADI: DİNLERDE KADIN

Prof. Dr. Nahide BOZKURT

1. HAFTA: Giriş ve Kaynaklar Hakkında.2. HAFTA: Kutsal Kitap ve Kutsal Metinleri Anlama Metodu Üzerine.3. HAFTA: Tevrat’da Kadının Yaratılışı . 4. HAFTA: Tevrat’da Aile .5. HAFTA:Tevrat’da Kadın ve Cinsellik, Kadının Toplumsallığı, Kadın ve İbadet.6. HAFTA: Tevrat’da Kadın Figürleri ve Yahudi Geleneğinde Kadın’a Bakış,Yorumlar.7. HAFTA: İnciller, Hz. İsa ve Kadınlar.8. HAFTA: Pavlus ve Kadınlar, Hıristiyanlık Geleneğinde Kadın’a Bakış, Yorumlar. 9. HAFTA: Kur’an ve Kur’an’ın Yorumları Üzerine.10. HAFTA: Kur’an’da Kadının Yaratılışı , Kur’an’da Aile.11. HAFTA: Kur’an’da Kadın ve Hukuk, Kur’an’da Kadın-Erkek Eşitliği, Örtünme.12. HAFTA: Hz. Muhammed ve Kadınlar.13. HAFTA: Kur’an’da Kadın Figürleri ve İslam Geleneğinde Kadına Bakış, Yorumlar.14. HAFTA: Değerlendirme ve Sonuç: Ne Öğrendik?

Dinlerde Kadın Dersi, Okuma Listesi

- Amine Wedud-Muhsin, Kur’an ve Kadın, Çev: Nazife Şişman, İz Yayıncılık, İstanbul

2000.

- Arsel,İlhan,Şeriat ve Kadın, Kaynak Yayınları, İstanbul 2006.

- Ateş, Ali Osman, Hadis Temelli Kalıp Yargılarda Kadın, Beyan Yayınları, İstanbul

2006.

- Bedenler, Dinler ve Toplumsal Cinsiyet, Ütopya Yayınevi, Derleyen: Sylvia Marcos,

Çev: Sibel Özbudun ve arkadaşları, Ankara 2006.

- Berktay,Fatmagül, Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, Metis Yayınları, İstanbul

2000.

- Bilgin, Beyza, İslâm’da Kadının Rolü-Türkiye’de Kadın, Sinemis Yayınları, Ankara

2005.

- CARULLAH, Musa , Hatun, Yayına Hazırlayan: Mehmet Görmez, Ankara 1999.

- Çığ,Muazzez İlmiye, Kur’an, İncil ve Tevrat’ın Sümer’deki Kökeni, Kaynak

Yayınları, İstanbul 2007.

- Çubukçu,Hatice İlk Dönem Hanım Sûfîler, İsnan Yayınları, İstanbul 2006.

- Demircan, Adnan, Kızların Gömülerek Öldürülmesi ve Çok Kadınla Evlilik, Beyan

Yayınları, İstanbul.

- Eğitim Materyallerinde Cinsiyetçi Öğeler,Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları

Genel Müdürlüğü, Ankara 2001.

- FİDAN, Hafsa , Kur’an’da Kadın İmgesi, Vadi Yayınları, Ankara 2006.

- Göçer, Nebahat, Üniversite Gençliğinin Kadına İlişkin Dinî Bilgilere Dayalı Dinî ve

Dünyevî Görüş Oluşturma Düzeyleri Üzerine Bir Alan Araştırması, BizimBüro

Yayınları, Ankara 2010.

- Graves, Robert-Patai,Raphael, İbrani Mitleri, Say Yayınları, İstanbul 2009.

- İslâm, Kadın ve Toplum, TDV Yayınları, Ankara 2008.

- İslâm’ın Işığında Kadın, TDV Yayınları, Ankara 2008.

- Kadın Araştırmalarında Yöntem, Hzr: Serpil Çakır, Necla Akgökçe, , Sel Yayıncılık,

İstanbul 1995.

- Kadın Oradaydı: Vahy Sürecinde Kadın Rolleri, Ed: Elif Çakır, Elest Yayınları,

İstanbul 2008.

- KARSLI, İbrahim H. ,Kur’an Yorumlarında Kadın, Rağbet Yayınları, İstanbul 2003.

- King, Ursula, Religion and Gender, Blackwell, Oxford 1995.

- Mahmud Akkad, Kur’an’da Kadın Hakları, Çığır Yayınları, İstanbul 1977.

- Mastro,M. L. Del, All The Women of the Bible, Castle Books, USA 2006.

- Michel, Andree, Feminizm, Çev: Şirin Tekeli, İletişim Yayınları.

- Ortaçağ’da Kadın, Ed: Altan Çetin, Lotus Yayınları, Ankara 2011.

- Özdeş, Talip, Kur’an ve Cinsiyet Ayrımcılığı, Fecr Yayınları, Ankara 2005.

- Parrinder,Geoffrey, Dünya Dinlerinde Cinsel Ahlâk, Say Yayınları, İstanbul 2003.

- S. M. Madni Abbasi, Hz. Peygamber’in Aile Hayatı, Kayıhan Yayınları, İstanbul 2000.

- Sarmış,İbrahim Rivayetlerin Ortaya Çıkardığı Olumsuz Kadın Algısı, Düşün

Yayıncılık, İstanbul 2010.

- Savaş,Rıza, Hz. Muhammed Devrinde Kadın, Gelenek Yayınları, İstanbul 2004.

- Scott,Joan W., Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi, Agora

Kitaplığı, Çev: Aykut Tunç Kılıç, İstanbul 2007.

- Seyyid Halil Halîliyân, Kur’an’da Kadın Görüntüsü, İnsan Yayınları, İstanbul 2008.

- Seyyid Kutub, Kur’an’ın Gölgesinde Kadın, Çev: Mustafa Nuhoğlu, Ravza Yayınları,

İstanbul 2007.

- Seyyid Muhammed Reşit Rıza, İslâm’da Kadının Hukuku, Nida Yayınları, Malatya

2008.

- Sosyal Hayatta Kadın, Ensar Neşriyat, İstanbul 2005.

- Stone,Merlin, Tanrılar Kadınken, Çev: Nilgün Şarman, Payel Yayınları, İstanbul

2000.

- Swidler,Leonard, Women in Judaism, The Scarecrow Press Inc, Methucen 1976.

- Şehid Bintü’l-Hüda, Peygamber ve Kadın, Yedi Gece Kitaplığı, İstanbul 1992.

- Şişman,Bekir, Kadın Evliya Menkıbeleri, Şule Yayınları, İstanbul 2009.

- Tannahall,Reay Tarihte Cinsellik, Çev: Sinem Gül, Dost Kitabevi, Ankara 2003.

- Topaloğlu, Bekir, İslâm’da Kadın, Ensar Neşriyat, İstanbul 2004.

- Tuksal,Hidayet Şefkatli, Kadın Karşıtı Söylemin İslâm Geleneğindeki İzdüşümleri,

Kitabiyat, Ankara 2000.

- Üçok,Bahriye, Türk Naibeler ve Kadın Hükümdarlar, Kültür Bakanlığı Yayınları,

Ankara 1981.

- Ünal,Asife, Yahudilikte, Hristiyanlıkta ve İslâm’da Evlilik, Kültür Bakanlığı

Yayınları, Ankara 1998.

- Women and Religious Traditions, Ed. Leona M. Anderson and Pamela Dickey Young,

Oxford University Press, Canada 2004.

- Yılmaz, Muhammet, Kadın Hadisçiler, Araştırma Yayınları, Ankara 2008.

DERSİN ADI: KADINLARIN SESSİZ, SÖZLÜ VE YAZILI DİLLERİ

PROF. DR. GÜZİN YAMANER

Dersin Amacı:

Ders, kadının sözlü ve yazılı kültürüne; erkek egemen dil yapıları içinde sessizleştirildiği bir düzende dille kurduğu ilişkiye ve yazıya döktüğü dilin ürünlerine tarihsel bir perspektifle bakacaktır. Ders, bu tarihsel bakışın ardından, ağırlıklı olarak son iki yüzyıldır yazıya dökülen kadın otobiyografileri, edebiyat metinleri, dramatik metinler ve şiir aracılığıyla örneklenecek olan post-yapısalcı söylemin “dişil edebiyat” (ecriture feminine) kavramını ele alacak, bu kavram aracılığıyla çözümleme mantığını kavramaya çalışacak ve bunun feminist eleştiri içindeki yerini görmeyi deneyecektir. Dersin nihai hedefi, bir kadınsı dilin mümkünlüğü var mıdır? sorusuna yanıt aramak ve çözüm yolları geliştirmektir.

Dersin ana Başlıkları:

1. Dilin Cinsiyetlendirilişi ve Kadınları Dışlayıcı Mantığı: Sessizliğin Dili İle Kurulan Gizli Dil

2. Kadının Sözlü Dili, Yazısız Tarihi: Kamusal dilin dışında, kadınların oluşturdukları “yazı-dışı” dil. Kadın sözleri, konuşmaları, kadınların yazısız-belgesiz tarihi...

3. Kadınların Bıraktıkları Yazılı Metinlerin Tarihçesi: Kadınların felsefeden sanata bıraktıkları yazılı mirasın ana örnekleri. Floria Aemilia, Sappho, Hrotsvit, 19.yüzyıl kadın romancıları, 20.yüzyıl kadın metinleri (Jean Austin’den... Margarite Duras’ya, Slyvia Palth’a...), bizim edebiyatımızın kendini feminist olarak tanımlayan yazarlarının diliyle konuşmak (Sevgi Soysal, Tezer Özlü, Aslı Erdoğan...) Kadınların kullandıkları dilin farklılığını işaret eden bir eleştirel okuma kazanmak. Bunun karşıtı olarak, özellikle edebiyat dilinde, “sanatın cinsiyeti yoktur, kadın yazar yoktur, yalnızca yazar vardır” zihniyeti üzerinde durmak. Feminist eleştirinin verileriyle yazan yazarların, “nesnel(!)” eleştirmenlerce nasıl okunduğunun dilini kavramak.

4. Kadınlar ve Otobiyografi:Kadının kendi hayatı ve kadınlık algısını kayda geçirmesi. Kadın otobiyografilerinin bizde ve dünyadaki birkaç örneği üzerinden tartışma.

5. Kadınların Popüler Metinleri Yazma ve Okuma Nedenleri: Beyaz dizileri, aşk romanlarını, kadın dergilerini yazan ve okuyan kadınlar üzerine tartışma.

5. Dişil Edebiyat (Ecriture Feminine) Kavramı: Post-yapısalcı yaklaşımın içinde yer alan “dişil edebiyat” savunucuları üzerine okuma yapmak. Fransız post-yapısalcı kadınların söylemine bakmak. Beden, dil, öznellik, dişil dil kavramları. Lezbiyen feminist eleştiri üzerinde durmak.

6. Feminizmlerin Geleceğinde Dili Olumlu Bir Öge Olarak Daha Çok Kullanmak Üzerine Ütopyalar: Kadınları, belirsiz, güçsüz, öznel ve özel alana mahkum kılan bir kurgunun aracı olan dil olgusunun, kadınların nasıl bir gizli güçlenme pratiği olabildiği yolunda, ders boyunca anılan ve üretilen bilgiyle geleceğe yönelik politikalar saptamak.

7. Önceden belirlenmiş bir çerçeve etrafında, sınıfta belli bir süre içinde bir ödev yazmak ve ertesi hafta bu ödevleri öğrencilerle birlikte tartışarak değerlendirmek.

Dersin Ana Çalışma Alanları:

Aşağıdaki başlıklar, tarihsel durumu saptamak ve bu duruma karşı argüman geliştirmek şeklinde çalışılacaktır:

1. Kadın bedeni üzerindeki egemenliğin tarihi/kadınsı dilin egemen olduğu bir yeni dil anlayışı için dönüşüm aracı olarak kullanılabilir mi?

2. Kadın-doğa ilişkisinin tarihi/dönüşümü

3. Sözlü konuşmalar/bugün nasıl dönüşüm pratiği olarak kullanılabilir?

4. Sessizlik-Direnme pratiği/ dünü – bugüne nasıl ışık tutabileceği!...

5. Türkiyeli Romancılık tarihimiz/cinsiyetçi olmayan bir dil ve edebiyat tasarımı için geleceğe nasıl bir örüntü sağlanabilir?

6. Yeni tarih anlayışı - sözlü tarih – tarihin erkekliği meselesi işimize nasıl yarar?

7. Anaerkil kültürün tarihi/kadının yazısız tarihini nasıl kullanabiliriz?

8. Kadınlık ve takıntılar/direnme pratikleri

9. Eşcinsellik-feministlerin ve eşcinsellerin cinsiyetçiliğe karşı birlikte görünen ortaklıkları yeni bir dönüşüm, birlikte direnme dili yaratabilir mi?

10. Teoloji ve cinsellik ilintisi, yeni bir kadınsı ve cinsiyetçilikten arınmış dil için nasıl bir çıkış noktası olabilir?

11. Kültürlerarasılık, egemen dilin karşısındaki ötekilik olgusu sayesinde, yeni ve hiç kimseyi egemen kılmayan bir dilin oluşumunda veri sağlayabilir mi?

KAYNAKÇA

Cameron,Deborah (1998). The Feminist Critique of Language, London&New York: Routledge.

Cıbıroğlu,Yıldız (1996). Kadının Yazısız Tarihi, İstanbul: Payel Yayınevi.

Erdoğan,Aslı (1999). Kabuk Adam, İstanbul: Adam Yayınları.

Felski,Rita (1989). Beyond Feminist Aesthetics, London: Hutchinston Radius.

Gaardner,Jostein )1997). Hayat Kısa, Çev.T.Armaner, İstanbul: Pan Yayıncılık.

KAYN

Göbenli, Mediha (2003). “1980 Öncesi ve Sonrası Kadın Yazarların Karşılaştırmalı

İncelemesi”, Edebiyat ve Eleştiri, (67), Mayıs-Haziran 2003, s. 19-28.

Giroud, Paul (1994) Göstergebilim, Çev.M.Yalçın, Ankara: İmge Yayınevi.

Heilbrun, Caroline (1992). Kadının Özyaşamöyküsünü Yazarken, Çev.Y.Salman,G.Aygen,

Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.

Humm, Maggie (2003). Feminist Edebiyat Eleştirisi, İstanbul: Say Yayınları.

Irzık,Sibel ve Jale Parla (2004). Kadınlar Dile Düşünce, İstanbul: İletişim Yayınları.

Kırtıl,Gonca Arık (2003). “Feminist Edebiyat Eleştirisi Açısından Sevim Burak”,

Kadın Araştırmaları Dergisi, sayı 8, ss.127-151.

Lucy,Niall (2003). Postmodern Edebiyat Kuramı, Çev.Aslıhan Aksoy, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.

Matur, Bejan (1996). Rüzgar Dolu Konaklar, Avesta Yayınları, İstanbul.

Mellor, Mary ( 1992). Sınırları Yıkmak, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.

Munro,Rona (2003). Demir, Çev.Eray Eserol, Ankara Devlet Tiyatrosu Dramaturgi Bürosu.

Newton, K.M.(2000) (ed.) Twentieth-Century Literary Theory, New York: St.Martin’s Press.

Özlü,Tezer (1998). Yaşamın Ucuna Yolculuk, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Rice,Philip & Patricia Waugh (1997). Modern Literary Theory, Arnold, Great Britain.

Savran, Günnur-Acar (2004) Beden, Emek, Tarih, Kanat Yayınları, İstanbul.

Saraçgil,Ayşe (2005). Bukalemun Erkek, Osmanlı İmparatorluğu’nda ve Türkiye

Cumhuriyeti’nde Ataerkil Yapılar ve Modern Edebiyat, Çev.Sevim Aktaş, İletişim

Yayınları, İstanbul.

Sappho, (2003). Adım Hiç Unutulmayacak, Çev.Cevat Çapan, Adam Yayınları, İstanbul.

Woolf, Virginia (1987). Kendine Ait Bir Oda, Çev.S.Öncü, İstanbul: Afa Yayınları.

Yamaner,Güzin (2004). “Öte Diyarlardan Bize Feminist Tiyatronun Varlığı

Üzerine”, Sahne, sayı:5, ss.24-27.

Yamaner, Güzin (2005).“Aşkı, Hak Ettiği Bilinç Mertebesine Layık Olarak Sahneye Taşıyabildik mi?”, İstanbul Üniversitesi Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturgi Bölümü Dergisi, 2005.

Yamaner,Güzin (2005). “-(2005). “Sahnede Dişil Olanın Temsili:Susan Glaspell’ın Önemsiz Şeyler’i”, A.Ü.DTCF, Tiyatro Araştırmaları Dergisi, sayı 19, 2005.

Yamaner,Güzin (2005). “-(2004). “Bir Kadın Yazar Hayran Olduğu Erkek Yazarlarla Yaşamın Ucuna Yolculuk Düşlerse: Tezer Özlü’den Kafka, Svevo ve Pavese’ye”, KADIN/WOMAN 2000 – Kadın Araştırmaları Dergisi/Journal for Woman Studies.

Yamaner,Güzin (1997). “Yalnızca Yinelemeye Dayalı Bir Etkinlik ya da Postmodern Sanat”AGON TİYATRO. No: 9, s.12-13.

DERSİN ADI: KADIN ARAŞTIRMALARINDA TEMEL YAKLAŞIMLAR VE YÖNTEM (ARAŞTIRMA YÖTEMLERİ DERSİ)

(Zorunlu Ders)Prof. Dr. Serpil SANCAR, Prof. Dr. Elif EKİN AKŞİT VURAL,

Doç. Dr. Emel MEMİŞ

Dersinİçeriği:

Bu ders, toplumsal olguları anlama ve açıklama amacını taşıyan yöntembilimsel yaklaşımları feminist yöntemin temel soru ve sorunsalları çerçevesinde ele almayı amaçlamaktadır. Ders iki bölüm olarak planlanmışftr. İlk bölümde dersin amaçları doğrultusunda feminist yönteme dair alandaki yaklaşım ve teknikler ele alınacakftr. Bu sayede temel kavramların ve tarftşmaların aktarılması planlanmaktadır. İkinci bölümde alanın disiplinler arası nitelikleri gözetilerek belirli disipliner alanlarda yöntemsel yaklaşımlar ele alınacakftr. Bu bölüm her hafta ayrı bir konuda olmak üzere her biri kendi alanında araşftrmalar yürüten misafr akademisyenler tarafndan yürütülecektir. Aynı zamanda dersin sonunda ilgili alandaki bilgiye dayanarak öğrencilerin özgün bir araşftrma tasarımı ortaya koymaları hedefenmektedir.

Dersin Kaynakları:

Bu derste kullanılan kaynaklar her haftanın konu başlığı alftnda sayfa sayıları belirtilerek listelenmiştir. Bu kaynaklar dönem başında öğrencilerin kullanımına hazır olarak sunulacakftr. Dersin ikinci bölümünde misafr hocalar tarafndan yürütülecek derslerin kaynakları daha sonra duyurularak, dersten en az bir hafta önce temin edilecektir.

Dersin Sorumlulukları:

Derse düzenli devam ve kaftlım önemlidir. Derse kaftlan öğrencilerin her haftanın okuma kaynaklarını okuyarak her birine ilişkin yazılı bir değerlendirme hazırlaması gerekmektedir. Bu değerlendirmenin yazılma amacı öğrencinin haftalık okumaları yapftğını ve dersteki tarftşmalara hazırlandığını göstermesidir. Bu ödevler, yazarın öne çıkardığı önemli noktaları belirten, varsa eksik bırakftğı noktaları gösteren, genel sorunsalı ortaya koyan, öğrencinin okuduğu metin hakkındaki fkirlerini ve sorularını aktaran bir içerikte olmalıdır. Her makale- kitap bölümü için ayrı bir değerlendirme yazısı yazılmalıdır. Bu yazılar 250-500 sözcük aralığında olmalıdır. Bu ödevler ilgili hafta dersin başında teslim edilmelidir. Ders sırasında, dersten sonra, dönem sonunda vb verilen değerlendirme ödevleri dikkate alınmayacakftr. Ödevler iki kopya olarak hazırlanmalı, biri öğrencide kalırken diğeri teslim edilmelidir. Bilgisayar çıkftsı olması zorunlu değildir, el yazısıyla yazılıp fotokopiyle çoğalftlabilir. Üzerine isim, öğrenci numarası, haftalık konu başlığı gibi bilgiler yazılmalıdır. Birden fazla kâğıt kullanılmışsa birbirine iliştirilmeli ya da poşet dosya kullanılmalıdır. Haftalık değerlendirme yazılarının dönem başından sonuna kadar tüm haftalarda yazılması gerekmektedir.

Ayrıca öğrencilerin dönem başından başlayarak öncelikli olarak teze yönelik ya da başka bir konuda özgün araşftrma konusu seçerek bunu bir araşftrma projesi olarak tasarlamaları beklenmektedir. Araşftrma projesi taslağı dersin ilk bölümü tamamlandıktan sonra teslim edilecek, değerlendirme, öneriler ve eleştiriler çerçevesinde geliştirilerek dönem sonunda tamamlanmış olarak teslim edilecektir.

Öğrenci Araştrma Projelerinde Bulunması Gereken Özellikler:

1.Açıkça tanımlanmış bir araşftrma konusu: Araşftrma konusunun tanımı,

Konunun neden araşftrılmaya değer olduğu ve akademik önemi, Konu hakkında bilinmek/araşftrılmak istenenin tanımlanması ve konunun sınırlarının çizilmesi; neyin içerileceğinin, neyin dışlanacağının saptanması,

2.Araşftrma yönteminin tanımı: Araşftrma konusunda elde edilmek istenen bilginin niteliğinin tanımlanması ve

bu bilgiyi elde etmek için ne türde bir bilgi gerektiğinin anlaftlması (niceliksel/ niteliksel bilgi gereksinmesinin ayrışftrılarak tanımlanması) Araşftrma yönteminin gereksindiği veri toplama tekniklerinin tanımlanması ve

gerekçelerinin belirtilmesi,

3.Veri toplama tekniklerinin açıklanması: Niceliksel veri toplama teknikleri için gerekli görülen kavramsal çerçeve, işlevsel kategoriler, değişkenler ve araşftrma sorularının saptanmış olması; ölçme, örnekleme konularında gerekli seçimlerin yapılmış olması. Niteliksel veri toplama teknikleri için anlaşılmak istenen toplumsal olguyla nasıl, hangi bağlamda, hangi araçlarla ilişki kurulacağının tanımlanması; anlaşılmak istenen olgunun keşfedilmek istenen boyutlarının öngörülmesi,

4.Veri analizinin nasıl yapılacağının tanımlanması: Niceliksel veriler kullanılarak nelerin analiz edileceğinin ve elde edilecek bilginin tanımlanması, Niteliksel verilerin nasıl kodlanacağı, sınıfandırılacağı, betimleneceği vekavramsallaşftrılacağının tanımlanması.

Değerlendirme:

Haftalık değerlendirme yazıları %50 Araşftrma Projesi %40Derse devam ve kaftlım %10

Önemli TarihlerAraşftrma projesi taslağı ilk teslim tarihi 4 Mayıs 2017 Araşftrma projesi son teslim tarihi 1 Haziran 2017 Dersler belirtilen tarihlerde yapılacakftr.

Ders Planı1. Hafa (Serpil Sancar)

Feminist Yöntem diye bir şey var mı?

Ramazanoglu, Caroline, ve Holland, Janet. Feminist Methodology: Challenges and Choices. New York: SAGE Publications, 2002. (1-17, 23-41).

Mies, Maria. “Feminist Araşftrmalar için Metodolojiye Doğru.” Kadın Araşftrmalarında Yöntem. Der. S. Çakır ve N. Akgökçe. İstanbul: Sel Yayıncılık, 1995. 48-64.

Harding, Sandra. “Is There a Feminist Method?” Feminism and Methodology, Social Science Issues. Ed. Sandra Harding. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press, 1987. 1-14.

Walby, Sylvia. “Against Epistemological Chasms: The Science Question in Feminism Revisited.” Signs 26. 2 (2001): 485-509.

Harding, Sandra. “Comment on Walby's ‘Against Epistemological Chasms: The Science Question in Feminism Revisited’: Can Democratic Values and Interests Ever Play a Rationally Justifable Role in the Evaluation of Scientifc Work?” Signs 26. 2 (2001): 511-525.

2. Hafa (Serpil Sancar)

Feminist Epistemolojik Yaklaşımlar ve Post yapısalcılık (Serpil Sancar)

Spivak, Gayatri Chakravorty. “Madun Konuşabilir mi?” Methodos, Kuram ve Yöntem,

Kenarından.Eds. Dilek Hattatoğlu, Gökçen Ertuğrul. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009.

53- 115.

Ramazanoglu, Caroline, ve Holland, Janet. Feminist Methodology: Challenges and Choices. New York: SAGE Publications, 2002. (60-80).

Handleby, Catherine. “Feminist Empiricism.” Handbook of Feminist Research. Ed. Sharlene Nagy Hesse. Thousand Oaks: Sage Publications, 2007. 29-44.

Gannon, Susanne, and Davies, Bronwyn. Postmodern, Poststructural, and Critical Theories.” Handbook of Feminist Research. Ed. Sharlene Nagy Hesse. Thousand Oaks: Sage Publications, 2007. 70-106.

Bradiotti, Rosi. “Feminist Epistemology after Postmodernism: Critiquing Science, Technology and Globalisation.” Interdisciplinary Science Review 32. 1 (2007): 65-74.

Harding, Sandra. “Feminist Standpoints.” Handbook of Feminist Research. Ed. Sharlene Nagy Hesse. Thousand Oaks: Sage Publications, 2007. 45-69.

Harding, Sandra. “Comment on Hekman's ‘Truth and Method: Feminist Standpoint Theory Revisited’: Whose Standpoint Needs the Regimes of Truth and Reality?” Signs 22. 2 (1997): 382-391.Smith, Dorothy “Comment on Hekman’s ‘Truth and Method: Feminist Standpoint Theory Revisited’.” Signs 22. 2 (1997): 392-398.

3. Hafa (Elif Akşit)

Analitik bir kategori olarak toplumsal cinsiyet ve bir imkan olarak feminist bilgi (24 Mart

2017)

Ramazanoglu, Caroline, ve Holland, Janet. Feminist Methodology: Challenges and

Choices. New York: SAGE Publications, 2002. (41-58).

Scott, J. W. “Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Analiz Kategorisi.” Feminist Tarihin

Peşinde. Ed. Fahriye Dinçer, Özlem Aslan. İstanbul: bgst Yayınları, 2013. (61-104).

Scott, J. W. “Toplumsal Cinsiyet: Hala Faydalı Bir Analiz Kategorisi mi?” Feminist

Tarihin Peşinde. Ed. Fahriye Dinçer, Özlem Aslan. İstanbul: bgst Yayınları, 2013.181-

196.

4. Hafa: Feminist özne, farklılık, düşünümsellik (Elif Akşit)


Wolf, Diane L. “Saha Çalışmasında Feminist İkilemler.” Methodos, Kuram ve Yöntem, Kenarından.Eds. Dilek Hattatoğlu, Gökçen Ertuğrul. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009. 372- 441.

Collins, P.H. “Learning from the Outsider Within: The Sociological Signifcance of Black Feminist Thought.” Social Problems 33. 6 (1986): 14-32.

Hesse-Biber, Sharlene Nagy and Piatelli, Deborah. “Holistic Refexivity: The Feminist Practice of Refexivity. Handbook of Feminist Research. Ed. Sharlene Nagy Hesse. Thousand Oaks: Sage Publications, 2007. (493-514).

5. Hafa (Emel Memiş)

Bir Araştrma Tasarlamak: Araştrma süreci ve etiği (6 Nisan 2017)


Neuman, W. Lawrence. Toplumsal Araşftrma Yöntemleri, I ve II. Çev. Sedef Özge. İstanbul: Yayınodası, 2006. (35-116, 163-220).


Bir Feminist Araştrma Gerçekleştirmek: Araştrma süreci ve etiği

Kümbetoğlu, Belkıs. Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araşftrma. İstanbul: Bağlam Yayınları, 2015. (71-116, 151-168).

Letherby, Gayle. Feminist Research in Theory and Practice. Buckingham and Philadelphia: Open University Press, 2003. (99-121).

Şentürk, Burcu.“Mahalle Kahvesinde ‘Abla’ Kabul Günlerinde ‘Hanım’, Sınıf ve Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Gecekonduda Kadın Araşftrmacı Olmak.” Etnografk Hikayeler, Türkiye’de Alan Araşftrması Deneyimleri. Der. R. Harmanşah, Z.N. Nahya. İstanbul: Metis Yayınları, 2016. (68-85).


Nicel Verileri Okumak

8. Hafa (Eda Acara

(ODTÜ)) ATLAS VS.

PROGRAMLAR

9. Hafa

Tuğba Kanlı Taş(İLEF- Radyo, TV, Sinema ABD)- Görsel Veri Analizi

10. Hafa

Hilal Kaya - uluslararası endeksler, portallar ve surveylerin kullanımı.

11. Hafa

Burcu Şimşek (Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi)-Dijital Hikâyelerle Kadın

Deneyimleri

12. Hafa ( Elif Akşit)

Kadınların Belleği

DERSİN ADI: TÜRKİYE’DE ÇALIŞMA YAŞAMINDA KADIN


Bu derste kadın emeği, kadınların işgücü piyasasına katılımlarının önündeki engeller, farklı sektörler itibariyle kadın istihdamının özellikleri ve çalışma yaşamında kadınların karşılaştıkları sorunlar bakımından çok çeşitli boyutlarıyla ele alınmakta olup, öğrencinin

19

derse katılımı ve ödevlerini düzenli yapması büyük önem taşımaktadır.

1. hafta: Kadınların Ev İçindeki ve Dışındaki Emeği-Toksöz Gülay (2012) “Kadının Hane İçi Emeği: Üretici ve Yeniden Üretici Emeğe Dair Teorik Tartışmalar”, Toksöz G., Kalkınmada Kadın Emeği, Varlık Yayınları, İstanbul, s.86-127.

2.-3. hafta:

Tarihsel Perspektiften Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Kadın Emeği

- Ecevit, Yıldız (1998) “Türkiye’de Ücretli Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Analizi”, A. Berktay (Der.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.- Özbay, Ferhunde (1990) “Kadınların Eviçi ve Evdışı Uğraşlarındaki Değişme”, Ş. Tekeli (Der.) Kadın Bakış Açısından 1980'ler Türkiye'sinde Kadın içinde, İletişim Yayınları, İstanbul.

Göç ve Yoksulluk

- Erman Tahire (1998) “Kadınların Bakış Açısından Köyden Kente Göç ve Kentteki Yaşam”, A. Berktay (Der.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.

-Çağlayan Handan, Özar Şemsa, Tepe Doğan Ayşe (2011) “Göçün Ardından Değişim ve

Süreklilik”, Ne Değişti? Kürt Kadınların Zorunlu Göç Deneyimi, Ayizi Kitap, Ankara,

içinde s.73-125.

- Güneş Fatime (2011) “Farklı Emek Kategorileri Açısından Kadın Yoksulluğu, Çalışma

ve Toplum, 2011/2. http://calismatoplum.org/sayi29/gunes.pdf

4. hafta:

Kırda Kadın Emeği

- Kandiyoti, Deniz (1997) “Kadınlar ve Hane Üretimi: Türkiye'de Kırsal Dönüşümün Etkileri”, D. Kandiyoti, Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar içinde, Metis Yay., İstanbul.- Berik Günseli (1990) Türkiye’de Kırsal Kesimde Halı Dokumacılığı ve Kadının Ezilmişliği: Karşılaştırmalı Bir Tartışma, Ş. Tekeli (Der.) Kadın Bakış Açısından 1980'ler Türkiye'sinde Kadın içinde, İletişim Yayınları, İstanbul.

20

http://calismatoplum.org/sayi29/gunes.pdf

-Yaman Öztürk Melda, Akduran Özgün (2010) “Tütün Tarlalarında Kadın Emeği: Bafra’da Tütün Üreticisi Olmak”, S. Dedeoğlu, M. Yaman Öztürk (Der.) Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği içinde, SAV Yayınları, İstanbul.

5.-6. hafta:

Kentte Kadın Emeği

Sanayi

- Toksöz Gülay (2012) “Neoliberal Piyasa, Özel ve Kamusal Patriarka Çıkmazında Kadın

Emeği”, S. Dedeoğlu, A.Y. Elveren (Der.) Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın içinde,

İletişim Yayınları, İstanbul.

-Toksöz Gülay (2012) “Kalkınmada Farklı Yörüngeler-Kadın İstihdamında Farklı

Örüntüler Işığında Türkiye’de Kadın İstihdamı”, A. Makal, G. Toksöz (Der.) Geçmişten

Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

-Dedeoğlu Saniye (2010) “Endüstriyel Üretimde Kadın ve Göçmen Emeği: Ataerkillik ve Enformel Emek”, S. Dedeoğlu, M. Yaman Öztürk (Der.) Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği içinde, SAV Yayınları, İstanbul.

-Kümbetoğlu Belkıs, User İnci, Akpınar Aylin (2012) “Gıda, Tekstil ve Hizmet

Sektörlerinde Kayıtdışı Çalışan Kadın İşçiler”, A. Makal, G.Toksöz (Der.) Geçmişten

Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

7. hafta

Ev Hizmetleri

-Özbay Ferhunde (2012) “Türkiye’de Ev Emeğinin Dönüşümü: Ondokuzuncu Yüzyıldaki Osmanlı Ev Kölelerinden Günümüzdeki Kaçak Göçmen İşçilere”, A. Makal, G.Toksöz (Der.) Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

-Rittersberger-Tılıç Helga, Kalaycıoğlu Sibel (2012) “Çocuk ve Yaşlı Bakıcıları:

Enformel Sektördeki Kadınlar”, S. Dedeoğlu, A.Y. Elveren (Der.) Türkiye’de Refah

Devleti ve Kadın içinde, İletişim Yayınları, İstanbul.

-Akalın Ayşe (2010)'Yukarıdakiler-Aşağıdakiler:' İstanbul'daki Güvenlikli Sitelerde

21

Göçmen Ev Hizmetlisi İstihdamı", B. Pusch, T. Wilkoszewski (Der.) Türkiye’ye

Uluslararası Göç, Kitap Yayınevi, İstanbul.

8.-9. Hafta

Farklı Hizmet Alanları

- Açıkalın Neriman (2013) Fuhuş Pazarında Sermaye Olmak: Mersin Örneği, Çalışma ve Toplum, 2013/3, http://calismatoplum.org/sayi38/acikalin.pdf-Urhan Betül, Etiler Nilay (2011) Sağlık Sektöründe Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Açısından Analizi, Çalışma ve Toplum, 2011/2,http://calismatoplum.org/sayi29/urhan-etiler.pdf- Kabasakal, Hayat: Türkiye’de Üst Düzey Kadın Yöneticilerin Profili, " A. Berktay (Der.) 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler içinde, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 1998.- Günlük-Şenesen Gülay (2012) “Üniversitesi Üst Yönetiminde Kadınların Konumu: Türkiye’de 1990’lardan 2000’lere Ne Değişti?” A. Makal, G. Toksöz (Der.) Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

9.-10. hafta

Sendikal Örgütlenme Ulutaş Ünlütürk Çağla, Pala Z. Hatice (2012) “Sendikalarda Kadın sesi: Türkiye’de Sendikalar ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”, Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu IV, Bildiriler içinde, Petrol-İş Yayını, İstanbul.

- Yeğen, Mesut: Sendikalar ve Kadın Sorunu: Kurumsal Gelenekler ve Cari Zihniyetler, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Güz 2000, Sayı:1-2

Kurtoğlu Ayça, Fougner Tore (2010) “Küresel Sermayeye Karşı Küresel Kadın Dayanışması: Novamed Grevi ve Ötesi” H. Durudoğan, F. Gökşen, B.E. Oder, D. Yükseker (Der.) Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları içinde, Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

11.-12. hafta

Kamusal Politikalar

-Koray Meryem (2011) “Avrupa Birliği ve Türkiye’de “Cinsiyet” Eşitliği Politikaları:

Sol-Feminist Bir Eleştiri, Çalışma ve Toplum, 2011/2

http://calismatoplum.org/sayi29/koray.pdf

- Dedeoğlu Saniye (2012) “Türkiye’de Refah Devleti, Toplumsal Cinsiyet ve Kadın

İstihdamı” , S. Dedeoğlu, A.Y. Elveren (Der.) Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın içinde,

22

http://calismatoplum.org/sayi38/acikalin.pdf


-Özar Şemsa (2012) “Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Kadın Emeği ve İstihdamı

Politikaları: Kadın Hareketi, Sendikalar, Devlet ve İşveren Kuruluşları”, A. Makal,

G. Toksöz (Der.) Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği içinde, Ankara

Üniversitesi Yayınları, Ankara.

12. hafta

Kuşbakışı değerlendirme

-Ecevit Yıldız (2011) “Türkiye’de Kadın Emeği Konulu Çalışmaların Feminist Tarihçesi”, S. Sancar (Der.) Birkaç Arpa Boyu, 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar, Nermin Abadan Unat’a Armağan içinde, Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

Yararlanabilecek Bazı Ek Kaynaklar:

- Toksöz Gülay: Türkiye’de Kadın İstihdamının Durumu, ILO, Ankara, 2007http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/info/kadinistihdami.pdf-Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi, KEİG Yayınları, www.keig.org-TÜSİAD, KAGİDER: Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar Öncelikler ve Çözüm Önerileri, İstanbul, 2008.

http://www.tusiad.org/FileArchive/KADINRAPOR.pdf

-A. Makal, G. Toksöz (Der.) (2012) Geçmişten Günümüze Türkiye’de Kadın Emeği, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.

- S. Dedeoğlu, A.Y. Elveren (Der.) (2012) Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın,


-. Dedeoğlu, M. Yaman Öztürk (Der.) Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği,

SAV Yayınları, İstanbul.

- Toksöz G. (2012) Kalkınmada Kadın Emeği, Varlık Yayınları, İstanbul.Çağlayan Handan, Özar Şemsa, Tepe Doğan Ayşe (2011) Ne Değişti? Kürt Kadınların

Zorunlu Göç Deneyimi, Ayizi Kitap, Ankara.

2017-2018 GÜZ DÖNEMİ DOKTORA DERSLERİ23

http://www.tusiad.org/FileArchive/KADINRAPOR.pdf

http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/info/kadinistihdami.pdf

DERSİN ADI: FEMİNİST KURAM

Prof. Dr. Elif Ekin AKŞİT VURAL, Arş. Gör. Ezgi SARITAŞ

(Zorunlu Ders)

1.Hafta: Giriş

2.Hafta: Feminist Düşünce: Genel Kaynaklar

A Reader in Feminist Knowledge, ed. by Sneja Gunew, Routledge, 1991.

Rosemarie Tong, Feminist Thought: A Comprehensive Introduction, Unwin Hyman, 1989.

Valerie Bryson, Feminist Political Theory, MacMillan, 1992

Josephine Donovan, Feminist Teori, İletişim, 1997.

bell hooks, Feminist Theory: From Margin to Center, South End Press, 1984.

Sheila Rowbotham, Women in Movement: Feminism and Social Action, Routledge, 1992.

Caroline Ramazanoğlu, Feminizm ve Ezilmenin Çelişkileri, Pencere, 1998.

Kadınların Tarihi, Feminist Tarih Yazımı

Joan W. Scott, Feminist Tarihin Peşinde, bgst Yayınları, 2013

George Duby, Michelle Perrot. (der). Kadınların Tarihi, cilt VI ve V, İş Bankası Yayınları,

2005.

GenevieveLloyd,Erkek Akıl:BatıFelsefesinde Erkek veKadın,Ayrıntı,1996.

Christoph Türcke, Cinsiyet ve Akıl, Kabalcı, 1995.

Leonore Davidoff, Feminist Tarihyazımında Sınıf ve Cinsiyet, İletişim, 2002.

24

Catherine Hall, White, Male and Middle Class: Explorations in Feminism and History, Polity,

1992. 1. Feminism and Feminist History, s.1-43. 2. The History of the Housewife, s.43-75.

Joanne Meyerowitz, AHR Forum: A History of “Gender” , American Historical Review,

December 2008.

Joan Scott, “ Gender: Still a Useful Category of Analysis”, Diogenes, 2010: 57:7 (Türkçesi

Feminist Tarihin Peşinde içinde)

Joan Scott, “Gender: A Useful Category of Historical Analysis,” American Historical Review,

1986, 91:1053-1075. (Türkçesi Feminist Tarihin Peşinde İçinde)

Joan Scott, “Universalism and the History of Feminism”, Differences: A Journal of Feminist

Cultural Studies, 1995, 7.1.

3. Hafta: Dalgalar

Sue Morgan, “Theorising Feminist History: a thirty year retrospective,”, Women’s History

Review, vo.18, no.3, July 2009.

Birinci Dalga: Kadınların Yaşamı, Devrim ve Haklar Feminizm. 19. Y üzyıl Klasiklerinden

Seçmeler, Afa, 1987.

Kate Millett, Cinsel Politika, Payel, çev. S.Selvi 1987. Tarihsel Gelişim. Cinsel Devrim-

Birinci Aşama: 1830-1930, s.105-256.

Margaret Walters, “Kadınların Hakları ve Kadınların Uğradığı Haksızlıklar: Wollstonecraft,

Martineau, De Beauvoir”, Juliet Mitchel, “Kadın ve Eşitlik,”,

Dorothy Thompson, “Kadınlar ve 19. Yüzyıl Radikal Politikası: Yitirilmiş bir Boyut”, hepsi

şu kaynakta: Juliet Mitchel, Ann Oakley, Kadın ve Eşitlik, çev. F.Berktay, Pencere,1998.

Lena Halldenius, “The Primacy of Right, on the Triad of liberty, Equality and Virtue in

25

Wollstonecraft’s Political Thought”, British Journal for the History of Philosophy (15 (1),

2007.

Joyce Senders Pederson, “Friendship in the life and Work of Mary Wollstonecraft: The

Making of a Liberal Feminist Tradition”, Literature & History, 17/1.

Joyce Senders Pederson “Mary Wollstonecraft: a life in past and present times”, Women’s

History Review, vol.20, no.3, July 2011.

Kristan Poirot, “(Un)Making Sex, Making Race: nineteenth-century Liberalism, Differance,

and the Rhetoric of Elizabeth Cady Stanton”, Quarterly Journal of Speech, vol.96, no.2, May

2010.

Hagar Kotef, “ On Abstractness: First Wave Liberal Feminism and the Construction of the

Abstract Woman”, Feminist Studies, 35, no.3, Fall 2009.

Joan Scott, “Universalism and the History of Feminism”, Differences: A Journal of Feminist

Cultural Studies, 1995, 7.1.

(Caroline Ramazanoğlu, Feminizm ve Ezilmenin Çelişkileri, Pencere, 1998Simone de

Beauvoir, İkinci Cins.Betty Friedan, Kadınlığın Gizemi, E Yayınları, 1983.)

4.Hafta: Beden, cinsellik ve patriyarka: Radikal Feminizm

The Second Wave: A Reader in Feminist Theory, der. Linda Nicholson, Routledge, 1997.

Radically Speaking, der. Diane Bell & Renate Klein, Zed boks, 1996.

Kate Millett (1987), Cinsel Politika, Payel, çev. S.Selvi, s.11-104.

Shulamith Firestone (1993), Cinselliğin Diyalektiği: Kadın Özgürlüğü Davası, Payel,.

Catherine MacKinnon () Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru

Luce Irigaray (1985), “This Sex Which is Not One”, içinde This Sex Which is Not One, New

26

York: Cornell University Press, s.23-33.

Radicalesbians, .... The Second Wave: A Reader in Feminist Theory, der. Linda Nicholson,

Routledge, 1997. Radically Speaking, der. Diane Bell & Renate Klein, Zed boks, 1996.

Ana Maria Jagose (2015), “Lezbiyen Feminizm,” İçinde: Queer Teori: Bir Giriş, Ankara:

NotaBene, 61-75.

Öneriler:

Susan Brownmiller, Cinsel Zorbalık: Irza Tecavüz Olgusunun Bir Tarihçesi, İstanbul: Cep Kitapları, s. 11-48.

5. Hafta: İkinci Dalga ve Partiyarka kavramının eleştirisi: Ezilme ve Deneyimin Muğlaklıkları, Evrenselcilik ve Özcülük eleştirisi

Heidi Gottfried (1998) “Beyond Patriarchy: Theorizing Gender and Class”, Sociology 3 (32): 451-468.

Joan Acker (1989) “The Problem with Patriarchy”, Sociology 2 (23): 235-240.

Joan Scott (2013) “Deneyim,” Feminist Tarihin Peşinde, İstanbul: bgst yayınları, s.141-180.

A.Echols, (1983) “The New Feminism of Yin & Yang, Powers of Desire: The Politics of Sexuality, ed. A. Snitow, C. Stansell S. Thompson, New York: Monthly Review Press.

Sylvia Walby (2016), Patriyarka Kuramı, Ankara: Dipnot

6. Hafta : Cinselliği Yeniden Düşünmek

Gayle Rubin (2014), “Cinselliği Düşünmek: Cinsellik Politikasına Dair Radikal Bir Kuram

Üzerine Notlar,” KaosQueer.

Jeffrey Weeks (2016), Cinsellik: Bir Kavramın Anatomisi, İstanbul: Everest, s: 9-120

Öneriler:

Michel Foucault (2003), Cinselliğin Tarihi, İstanbul: Ayrıntı, Birinci Kitap

27

Eve Kosofsky Sedgwick (1990), “Introduction: Axiomatic,” İçinde Epistemology of the

Closet, Berkeley Los Angeles: University of California Press, s: 1-63.

7. Hafta : Kadın Emeği ve Marksist/Sosyalist Feminizm

The Unhappy Marriage of Marxism and Feminism:A Debate on Class and Patriarchy, ed.

Lydia Sargent, Pluto, 1981.

Gülnur Acar Savran, Beden, Emek, Tarih, Kuram, 2004.Kadının Görünmeyen Emeği:

Maddeci bir Feminizm Üzerine, der. Gülnur Savran, Nesrin

Tura, Kardelen, 1992.

Christine Delphy, Baş Düşman: Patriyarkanın Ekonomi Politiği, Saf, 1999.

Lise Vogel, Marksist Teoride Kadın, Pencere, 1990.

Sheila Rowbotham, Lynne Segal, Hilary Wainwright, Feminism, Sosyalizm, Eylemde Birlik,

İletişim Yayınları, 1984.

Elizabeth Lapovsky Kennedy, “Socialist Feminism: What Difference did it make to the

History of Women’s Studies?”, Feminist Studies, 34, no.3 (Fall 2008).

Angela McRobbie, “ Feminism and the Socialist Tradition ...Undone: A response to recent

work by Judith Butler, Cultural Studies, vol.18, no.4, July 2004.

Lori Jo Marso, “A Feminist search for love: Emma Goldman on the politics of marriage, love,

sexuality and the femimine”, Feminist Theory, vo. 4(3), 2003.

8. Hafta: Siyah Feminizm

Angela Davis, Kadınlar, Irk ve Sınıf,

28

Bell hooks, Ain’t I a Woman: Black Women and Feminism, South End press, 1981.

Bell hooks, Feminist Theory: From Margin to Center, Pluto press, 2000.

Patricia Hill Collins, “Defining black Feminist Thought”, The Second Wave: A Reader in

Feminist Theory, der. Linda Nicholson, Routledge, 1997.

9 . Hafta: Kolonyal düşüncenin eleştirisi

Zorunlu okuma:

Gayatri Chakravorty Spivak (2010) “Can the Subaltern Speak,” Can the Subaltren Speak? Reflections on the History of an Idea ed. R Morris, New York: Columbia Press.

Chandra Talpade Mohanty (1988) “Under Western Eyes: Feminist Scholarship and Colonial Discources”, Feminist Review 30: 61-88.

Öneriler:

Inderpal Grewal &Caren Kaplan (1994) “Introduction: Transnational Feminist practices and questions of Postmodernity,” Scattered Hegemonies: Postmodernity and Transnational Feminist Practices. Minneapolis: University of Minnesota Press

Chandra Talpade Mohanty (2002) “Under Western Eyes Revisted: Feminist Solidarity

through Antcapitalist Struggles,” Signs 28 (2): 499-534.

10. Hafta: Modernlik ve Aydınlanma eleştirisi: Postmodernizm Tartışması

Zorunlu Okumalar:

L.Nicholson (ed) (1990) Feminism\Postmodernism, NewYork: Routledge.)

(Makalenin Türkçesi: Linda Nicholson (1993) “Felsefesiz Toplumsal Eleştiri: Feminizm ve Postmodernizm arasında bir Karşılaşma”, Modernite versus PostModernite (der) M. Küçük, Vadi, s. 276-298)

S.Benhabib, J.Butler, D. Cornell, N. Fraser (2006) Çatışan Feminizmler: Felsefi Fikir Alışverişi, İstanbul: Metis.

Öneriler:

29

Jane Flax (1990) “Postmodernism and Gender Relations Feminist Theory”, Feminism\Postmodernism ed. L.Nicholson NewYork: Routledge.

11. Hafta: Eril Akıl, Rasyonalite ve Felsefe Eleştirisi

Donna Haraway (2010) “Siborg Manifestosu,” Başka Yer çev. Güçsal Pusar, İstanbul: Metis, s. 7-45

Donna Haraway (1988) “Situated Knowledges: The Science Question in Feminism,” Feminist Studies 14 (3): 575-99.

(Makalenin Türkçesi: Donna Haraway (2010)“Konumlu Bilgiler: Feminizmde Bilim Meselesi ve Kısmi Perspektifin Ayrıcalığı,” Başka Yer: Donna Haraway'den Seçme Yazılar çev. Güçsal Pusar, İstanbul: Metis, s. 91-120)

Genevieve Lloyd (1996) Erkek Akıl: Batı Felsefesinde “Erkek” ve “Kadın”, çev. M. Özcan, İstanbul: Ayrıntı

Öneriler:

Sandra Harding (1996) “Feminism, Science and the Anti-Enlightenment critiques,” Women, Knowledge, and Reality: Explorations in Feminist Philosophy ed. Ann Garry and Marilyn Pearsall, Londra ve New York: Routledge.

Evelyn Fox Kellner, (2005) Toplumsal Cinsiyet ve Bilim üzerine Düşünceler, çev. F. B. Aydar, İstanbul: Metis.

12. Hafta: Liberal gelenek Eleştirisi

Özel-Kamusal alan tartışması, yurttaşlık sorunu, liberal benlik eleştirisi, eşitlik vs farklılık tartışması

Zorunlu okumalar:

Nancy Fraser (1987) “What’s Critical About Critical Theory” Feminism as Critique: Essays on the Politics of Gender in Late-capitalist Societies ed. S. Benhabib & D. l, Minneapolis: University of Minnesota Press.

I.M. Young (1987) “Impartiality and the civic Public”, ” Feminism as Critique: Essays on the Politics of Gender in Late-capitalist Societies ed. S. Benhabib & D. Cornell, Minneapolis: University of Minnesota Press.

Nancy Fraser (2000) “Rethinking Recognition,” New Left Review 3 (May-June): 107-120.

Drucilla Cornell (1992) “Gender, Sex and Equivalent Rights”, Feminist Theorize the Political ed. J. Butler & J. Scott, s. 280-297

30

Chantal Mouffe (1992) “Feminism, Citizenship, and Radical Democratic Politics”, Feminist Theorize the Political ed. J. Butler & J. , s. 280-297

Öneriler:

Seyla Benhabib (1999) “ Müzakereci bir Demokratik Meşruiyet modeline Doğru” Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması haz. Seyla Benhabib, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.

Iris Marion Young (1999) “İletişim ve öteki: Müzakereci Demokrasinin Ötesinde,” Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması haz. Seyla Benhabib, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.

Ann Phillips, “Farklılığa Nasıl Yaklaşmalı: Fikirler politikası mı yoksa Mevcudiyet Politikası mı?” Demokrasi ve Farklılık: Siyasal Düzenin Sınırlarının Tartışmaya Açılması haz. Seyla Benhabib, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.

Seyla Benhabib (1992) Situating the Self: Gender, Community, and Postmodernism in Contemporary Ethics, Cambridge: Polity Press.

Judith Butler (1998) “Merely Cultural,” New Left Review 227 (January-February)

Gisela Bock & Susan James (der) Beyond Equality and Difference: citizenship, feminist politics and female subjectivity, Londra ve New York: Routledge.

Joan Scott (1988) “Deconstructing Equality versus differecne: or the uses of Postsructuralist theory for Feminism,” Feminist Studies, 14:1 (1988:Spring): 33-50.

Mary Evans (der) (2001) Feminism: Critical Concepts In Literary And Cultural Studies Vol.IV Feminism And The Politics Of Difference, Londra ve New York: Routledge

13. Hafta Öznenin Yapıbozumu, Öznellik ve Kimlik Politikası eleştirisi (Ezgi Sarıtaş)

Zorunlu okuma:

Judith Butler (2008) “Cinsiyetin, Toplumsal cinsiyetin, Arzunun Özneleri,” Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. İstanbul: Metis, s.43-96.

M.E. Bailey (1993) “Foucauldian Feminism: Contesting bodies, sexuality and identity,” Up Against Foucault: Explorations of Some tensions Between Foucalut and Feminism ed. Caroline Ramazanoğlu. Londra ve New York: Routledge, s. 99-123

Diane Fuss (1989) “Lesbian and Gay Theory: the Question of Identity Politics,” Essentially Speaking: Feminism, Nature and Difference, New York ve Londra: Routledge, s. 97-113.

Kathi Weeks (2012) “Emek, Duruşlar ve Feminist Özneler,” içinde Feminist Öznelerin Kuruluşu, İstanbul: Otonom Yayıncılık

31

Öneriler:

Rosemaray Hennessy (2000) “Setting the Terms,” İçinde Profit and Pleasure: Sexual Identities in Late Capitalism, New York ve Londra: Routledge, s.

DERSİN ADI: KADIN ARAŞTIRMALARINDA TEMEL YAKLAŞIMLAR VE YÖNTEM (ARAŞTIRMA YÖTEMLERİ DERSİ) (Zorunlu Ders)Prof. Dr. Serpil SANCAR, Prof. Dr. Elif EKİN AKŞİT VURAL,


Dersin İçeriği

Bu ders, toplumsal olguları anlama ve açıklama amacını taşıyan yöntembilimsel yaklaşımları feminist yöntemin temel soru ve sorunsalları çerçevesinde ele almayı amaçlamaktadır. Ders iki bölüm olarak planlanmışftr. İlk bölümde dersin amaçları doğrultusunda feminist yönteme dair alandaki yaklaşım ve teknikler ele alınacakftr. Bu sayede temel kavramların ve tarftşmaların aktarılması planlanmaktadır. İkinci bölümde alanın disiplinler arası nitelikleri gözetilerek belirli disipliner alanlarda yöntemsel yaklaşımlar ele alınacakftr. Bu bölüm her hafta ayrı bir konuda olmak üzere her biri kendi alanında araşftrmalar yürüten misafr akademisyenler tarafndan yürütülecektir. Aynı zamanda dersin sonunda ilgili alandaki bilgiye dayanarak öğrencilerin özgün bir araşftrma tasarımı ortaya koymaları hedefenmektedir.

Dersin Kaynakları:

Bu derste kullanılan kaynaklar her haftanın konu başlığı alftnda sayfa sayıları belirtilerek listelenmiştir. Bu kaynaklar dönem başında öğrencilerin kullanımına hazır olarak sunulacakftr. Dersin ikinci bölümünde misafr hocalar tarafndan yürütülecek derslerin kaynakları daha sonra duyurularak, dersten en az bir hafta önce temin edilecektir.

Dersin Sorumlulukları:

Derse düzenli devam ve kaftlım önemlidir. Derse kaftlan öğrencilerin her haftanın okuma kaynaklarını okuyarak her birine ilişkin yazılı bir değerlendirme hazırlaması gerekmektedir. Bu değerlendirmenin yazılma amacı öğrencinin haftalık okumaları yapftğını ve dersteki tarftşmalara hazırlandığını göstermesidir. Bu ödevler, yazarın öne çıkardığı önemli noktaları belirten, varsa eksik bırakftğı noktaları gösteren, genel sorunsalı ortaya koyan, öğrencinin okuduğu metin hakkındaki fkirlerini ve sorularını aktaran bir içerikte olmalıdır. Her makale- kitap bölümü için ayrı bir değerlendirme yazısı yazılmalıdır. Bu yazılar 250-500 sözcük aralığında olmalıdır. Bu ödevler ilgili hafta dersin başında teslim edilmelidir. Ders sırasında,

32

dersten sonra, dönem sonunda vb verilen değerlendirme ödevleri dikkate alınmayacakftr. Ödevler iki kopya olarak hazırlanmalı, biri öğrencide kalırken diğeri teslim edilmelidir. Bilgisayar çıkftsı olması zorunlu değildir, el yazısıyla yazılıp fotokopiyle çoğalftlabilir. Üzerine isim, öğrenci numarası, haftalık konu başlığı gibi bilgiler yazılmalıdır. Birden fazla kâğıt kullanılmışsa birbirine iliştirilmeli ya da poşet dosya kullanılmalıdır. Haftalık değerlendirme yazılarının dönem başından sonuna kadar tüm haftalarda yazılması gerekmektedir.

Ayrıca öğrencilerin dönem başından başlayarak öncelikli olarak teze yönelik ya da başka bir konuda özgün araşftrma konusu seçerek bunu bir araşftrma projesi olarak tasarlamaları beklenmektedir. Araşftrma projesi taslağı dersin ilk bölümü tamamlandıktan sonra teslim edilecek, değerlendirme, öneriler ve eleştiriler çerçevesinde geliştirilerek dönem sonunda tamamlanmış olarak teslim edilecektir.

Öğrenci Araştrma Projelerinde Bulunması Gereken Özellikler:

1. Açıkça tanımlanmış bir araşftrma konusu:

• Araşftrma konusunun tanımı,

• Konunun neden araşftrılmaya değer olduğu ve akademik önemi,

• Konu hakkında bilinmek/araşftrılmak istenenin tanımlanması ve konunun sınırlarının çizilmesi; neyin içerileceğinin, neyin dışlanacağının saptanması,

2. Araşftrma yönteminin tanımı:

• Araşftrma konusunda elde edilmek istenen bilginin niteliğinin tanımlanması ve bu bilgiyi elde etmek için ne türde bir bilgi gerektiğinin anlaftlması (niceliksel/ niteliksel bilgi gereksinmesinin ayrışftrılarak tanımlanması)

• Araşftrma yönteminin gereksindiği veri toplama tekniklerinin tanımlanması ve

gerekçelerinin belirtilmesi,

3. Veri toplama tekniklerinin açıklanması:

• Niceliksel veri toplama teknikleri için gerekli görülen kavramsal çerçeve, işlevsel kategoriler, değişkenler ve araşftrma sorularının saptanmış olması; ölçme, örnekleme konularında gerekli seçimlerin yapılmış olması.

33

• Niteliksel veri toplama teknikleri için anlaşılmak istenen toplumsal olguyla nasıl, hangi bağlamda, hangi araçlarla ilişki kurulacağının tanımlanması; anlaşılmak istenen olgunun keşfedilmek istenen boyutlarının öngörülmesi,

4. Veri analizinin nasıl yapılacağının tanımlanması:

• Niceliksel veriler kullanılarak nelerin analiz edileceğinin ve elde edilecek bilginin tanımlanması,

• Niteliksel verilerin nasıl kodlanacağı, sınıfandırılacağı, betimleneceği ve

kavramsallaşftrılacağının tanımlanması.

Değerlendirme:

Haftalık değerlendirme yazıları %50 Araşftrma Projesi %40

Derse devam ve kaftlım %10

Önemli Tarihler

Araşftrma projesi taslağı ilk teslim tarihi 4 Mayıs 2017 Araşftrma projesi son teslim tarihi 1 Haziran 2017 Dersler belirtilen tarihlerde yapılacakftr.

Ders Planı


Feminist Yöntem diye bir şey var mı?

Ramazanoglu, Caroline, ve Holland, Janet. Feminist Methodology: Challenges and Choices. New York: SAGE Publications, 2002. (1-17, 23-41).

Mies, Maria. “Feminist Araşftrmalar için Metodolojiye Doğru.” Kadın Araşftrmalarında Yöntem. Der. S. Çakır ve N. Akgökçe. İstanbul: Sel Yayıncılık, 1995. 48-64.

Harding, Sandra. “Is There a Feminist Method?” Feminism and Methodology, Social Science Issues. Ed. Sandra Harding. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press, 1987. 1-14.

34

Walby, Sylvia. “Against Epistemological Chasms: The Science Question in Feminism Revisited.” Signs 26. 2 (2001): 485-509.

Harding, Sandra. “Comment on Walby's ‘Against Epistemological Chasms: The Science Question in Feminism Revisited’: Can Democratic Values and Interests Ever Play a Rationally Justifable Role in the Evaluation of Scientifc Work?” Signs 26. 2 (2001): 511-

525.


Feminist Epistemolojik Yaklaşımlar ve Post yapısalcılık (Serpil Sancar)

Spivak, Gayatri Chakravorty. “Madun Konuşabilir mi?” Methodos, Kuram ve Yöntem, Kenarından.Eds. Dilek Hattatoğlu, Gökçen Ertuğrul. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009. 53- 115.


Handleby, Catherine. “Feminist Empiricism.” Handbook of Feminist Research. Ed. Sharlene Nagy Hesse. Thousand Oaks: Sage Publications, 2007. 29-44.

Gannon, Susanne, and Davies, Bronwyn. Postmodern, Poststructural, and Critical Theories.” Handbook of Feminist Research. Ed. Sharlene Nagy Hesse. Thousand Oaks: Sage Publications, 2007. 70-106.

Bradiotti, Rosi. “Feminist Epistemology after Postmodernism: Critiquing Science, Technology and Globalisation.” Interdisciplinary Science Review 32. 1 (2007): 65-74.

Harding, Sandra. “Feminist Standpoints.” Handbook of Feminist Research. Ed. Sharlene Nagy Hesse. Thousand Oaks: Sage Publications, 2007. 45-69.

Harding, Sandra. “Comment on Hekman's ‘Truth and Method: Feminist Standpoint Theory Revisited’: Whose Standpoint Needs the Regimes of Truth and Reality?” Signs 22. 2 (1997): 382-391.

Smith, Dorothy “Comment on Hekman’s ‘Truth and Method: Feminist Standpoint Theory Revisited’.” Signs 22. 2 (1997): 392-398.

35

3. Hafa (Elif Akşit)

Analitik bir kategori olarak toplumsal cinsiyet ve bir imkan olarak feminist bilgi (24 Mart 2017)


Scott, J. W. “Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Analiz Kategorisi.” Feminist Tarihin Peşinde. Ed. Fahriye Dinçer, Özlem Aslan. İstanbul: bgst Yayınları, 2013. (61-104).

Scott, J. W. “Toplumsal Cinsiyet: Hala Faydalı Bir Analiz Kategorisi mi?” Feminist Tarihin Peşinde. Ed. Fahriye Dinçer, Özlem Aslan. İstanbul: bgst Yayınları, 2013.181-196.

4. Hafa: Feminist özne, farklılık, düşünümsellik (Elif Akşit)


Wolf, Diane L. “Saha Çalışmasında Feminist İkilemler.” Methodos, Kuram ve Yöntem, Kenarından.Eds. Dilek Hattatoğlu, Gökçen Ertuğrul. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009. 372- 441.

Collins, P.H. “Learning from the Outsider Within: The Sociological Signifcance of Black Feminist Thought.” Social Problems 33. 6 (1986): 14-32.

Hesse-Biber, Sharlene Nagy and Piatelli, Deborah. “Holistic Refexivity: The Feminist Practice of Refexivity. Handbook of Feminist Research. Ed. Sharlene Nagy Hesse. Thousand Oaks: Sage Publications, 2007. (493-514).


Bir Araştrma Tasarlamak: Araştrma süreci ve etiği (6 Nisan 2017)


Neuman, W. Lawrence. Toplumsal Araşftrma Yöntemleri, I ve II. Çev. Sedef Özge. İstanbul: Yayınodası, 2006. (35-116, 163-220).

36


Bir Feminist Araştrma Gerçekleştirmek: Araştrma süreci ve etiği

Kümbetoğlu, Belkıs. Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araşftrma. İstanbul: Bağlam Yayınları, 2015. (71-116, 151-168).

Letherby, Gayle. Feminist Research in Theory and Practice. Buckingham and Philadelphia: Open University Press, 2003. (99-121).

Şentürk, Burcu.“Mahalle Kahvesinde ‘Abla’ Kabul Günlerinde ‘Hanım’, Sınıf ve Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Gecekonduda Kadın Araşftrmacı Olmak.” Etnografk Hikayeler, Türkiye’de Alan Araşftrması Deneyimleri. Der. R. Harmanşah, Z.N. Nahya. İstanbul: Metis Yayınları, 2016. (68-85).


Nicel Verileri Okumak

8. Hafa (Eda Acara (ODTÜ)) ATLAS VS. PROGRAMLAR

9. Hafa

Tuğba Kanlı Taş(İLEF- Radyo, TV, Sinema ABD)- Görsel Veri Analizi

10. Hafa

Hilal Kaya - uluslararası endeksler, portallar ve surveylerin kullanımı.

11. Hafa

Burcu Şimşek (Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi)-Dijital Hikâyelerle Kadın Deneyimleri

12. Hafa ( Elif Akşit)

37

Kadınların Belleği

DERSİN ADI: TOPLUMSAL CİNSİYET ADALET VE TRAGEDYA

INGİLİZCE ADI: GENDER JUSTİCE VE TRAGEDY

DERSI VEREN ÖĞRETIM ÜYELERI:

PROF. DR. GÜLRİZ UYGUR ve PROF. DR. GÜZİN YAMANER

Kredisi: 3

Türü:seçimlik S

Programı: DR ve Bütünleşik DR

Yılı: 2016-2107

Yarıyılı: I Dönem, Güz dönemi

Verildiği yer: HukukFakültesi,

İçeriği

Toplumsal Cinsiyet Adaleti: Başta Susan Miller Okin olmak üzere liberal feminizmin adalet

tanımlarından başlayıp, Martha Nussbaum, Iris Marion Young ve Nacy Fraser’ın toplumsal

cinsiyet adaleti tanımlarıyla geliştirilecektir.

Tragedya:

İnsanda korku ve acıma duyguları uyandırarak ruhu tutkulardan arındırmayı hedefleyen,

Antik efsanelere dayanan ve kendine özgü soyluluk temeline dayalı kuralları olan;

kahramanını dengeli, tutarlı, ortalamadan üstün insane sayan, dünya tiyatrosunun en temel iki

türünden biridir. Tragedya türü için adalet kavramı sorgulanan en temel kavramlardandır.

Bunun yanı sıra toplumsal cinsiyet hiyerarşileri, özünde umarsız bir biçimde adalet dengesine,

vicdan, akıl ve yürek muhasebeleriyle varmaya çalışan tragedya sanatının en derin

çelişkilerini yaratan ve destekleyen bir sistemdir.

38

Bu nedenle toplumsal cinsiyet eşitliği çalışmalarında adalet ve tragedya kavramlarını,

toplumsal cinsiyet bakış açısı altında hukuk ve tiyatro kuramı disiplinleri altında birlikte

incelemek önemli bir toplumsal analiz zemini yaratacak bir bilgi alanı olacaktır.

Haftalık Ders Programı:

1. hafta: Prof. Dr. Gülriz UYGUR ve Prof. Dr. Güzin YAMANER

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği/eşitliğikavramı

Boerdieu, Pierre, (2012), ErilTahakküm, BağlamYayınları, İstanbul.

Bromley, Victoria L., (2012) Feminisms Matter, University of Toronto Press, Canada.

Donovan, J. ( )Feminist Teori,

Howson, Alexandra, (2005) Embodying Gender, saga Publications, USA.

2.Hafta: Prof. Dr. Gülriz UYGUR ve Prof. Dr. Güzin YAMANER

Adalet ve Tragedya Kavramları:

Klasik Antik Yunan felsefesinde tragedyanın doğuşu ve

cinsiyetlendirilmesi.Nietszche’nin,AntikYunan’daki temel akıl/duygu çatışmasını veren

Apollon/Dioynsos çatışmasından tragedyanın yeniden doğuşuna olan işareti.Tragedyanın

modern ve post-modern evreleri.

Adalet kavramının anlamı ve tragdeyayla ilişkilendirilmesi, sanata felsefeyle bakmaktan

hareketle ortaya konması.

İoanna Kuçuradi: Adalet Kavramı, Türkiye Felsefe Kurumu Yayını, Ankara 2011

İoanna Kuçuradi: Sanata Felsefeyle Bakmak, Türkiye Felsefe Kurumu Yayını, Ankara 2010

Aristoteles, Poetika, RemziKitabevi, İstanbul.

Nietzsche, (2012) TragedyanınDoğuşu, OdaYayınları, İstanbul.

3. hafta: Prof. Dr. Gülriz UYGUR

Liberal feminism çerçevesinde toplumsal cinsiyet adaleti

39

Susan Miller Okin

4.hafta: Prof. Dr. Gülriz UYGUR

Liberal anlayıştaki toplumsal cinsiyet adaletinin eleştirilmesi

Martha Nussbaum ve Nancy Fraser

Martha Nussbaum, “The Challenge of Gender Justice”, Against Injustice: The New

Economics of Amartya Sen, Hart Publishing, 2014.

Nancy Fraser, “ Feminist Politics in the Age of Recognition: A Two-Dimensional Approach

to Gender Justice”, Studies in Social Justice, 2007

5.hafta: Prof. Dr. Gülriz UYGUR

Toplumsal cinsiyet adaletinin iktidarla ilişkisi İris Marion Young

Iris Marion Young, “Equality of Whom? Social Groups and Judgements of Injustice”, The

Journal of Political Philosophy, 2001

6. hafta: Prof. Dr. Gülriz UYGUR

Toplumsal cinsiyet adaleti ve tragedya

Martha Nussbaum ve Antigone

Martha Nussbaum, The Fragility of Goodness: Luck and Ethics in Greek Tragedy and Philosophy, 2001.

7.hafta: Prof. Dr. Güzin YAMANER

AntikYunantragedyası: Medea, Antigone…

Nasio, Juan-Davis, (2005). Oedipus The Most Crucial Concept in Psychoanalysis, State

University of New York, NY.

8. hafta: Prof. Dr. Güzin YAMANER

Shakespeare Tragedya veToplumsalCinsiyet

40

Garner, Shirley Nelson,(1996) Shakespearean Tragedy and Gender, Indiana Press

University, USA.


ToplumsalCinsiyetve ModernTragedya, Ritüelinyenidendoğuşu


Postmodern tiyatro, Postdramatiktiyatrove Feminist tiyatro(Yamaner)

Goldberg, Rosa Lee, (2011). Performance Art, Thames&Hudson, China.

Schechner, Richard, (2015) RitüelinGeleceği, Dost Kitabevi, Ankara.

Yamaner, Güzin (2002) Feminist TiyatroMetinleri, Dost Kitabevi, Ankara.

11.hafta: Prof. Dr. Güzin YAMANER& Prof. Dr. Gülriz UYGUR

(Yamaner) Feminizmin Gözünden Tragedya adalet mi yoksa adaletsizlik mi?

(Uygur) Edebiyat Eserlerinde Adaletsizliği Görmek, Ankara 2015.

12.hafta : Prof. Dr. Güzin YAMANER& Prof. Dr. Gülriz UYGUR

Sonuç

ETİK, TOPLUMSAL CİNSİYET VE HUKUK

Prof. Dr. Gülriz UYGUR

(Hocadan Gelecek)

HABER SOSYOLOJİSİNDE FEMİNİST YAKLAŞIMLAR

Prof. Dr. Çiler DURSUN (Hocadan Gelecek)

41

42

Documents

kasaum.ankara.edu.trkasaum.ankara.edu.tr/.../06/2017-2018-güz-içerikler.docx · Web viewBetty Friedan, Kadınlığın Gizemi, E Yayınları, 1983.) 4.Hafta: Beden, cinsellik ve