Zakład Promocji Zdrowia i Psychoterapii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza - Poznań

ZACHOWANIA SEKSUALNEZACHOWANIA SEKSUALNE OSÓB WYCHOWANYCH W RODZINACH OSÓB WYCHOWANYCH W RODZINACH

Z PROBLEMEM ALKOHOLOWYM Z PROBLEMEM ALKOHOLOWYM

opracowała

Monika Filipiak

Zakład Promocji Zdrowia i Psychoterapii

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza - Poznań

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 2/2007PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 2/2007

• Badania nt. zachowań seksualnych osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym przeprowadzone zostały w ramach rozprawy doktorskiej, która powstała w Zakładzie Promocji Zdrowia i Psychoterapii pod kierunkiem prof. dr hab. Lechosława Gapika.

• Materiał empiryczny zebrano obejmując badaniami osoby mieszkające w województwie wielkopolskim.

• Grupę badawczą stanowiły osoby wychowane w rodzinach z problemem alkoholowym, które zgłaszały się do terapeutów, w poradniach, gdzie prowadzona była terapia dorosłych dzieci alkoholików. Wszystkie osoby zostały przebadane, zanim rozpoczęły terapię.

• Grupa kontrolna została wyłoniona z uwzględnieniem kryterium wychowania w rodzinie bez problemu alkoholowego oraz z uwzględnieniem kryterium wieku i danych demograficznych odpowiadających badanej grupie osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym (płeć, wykształcenie).

• Wszyscy badani mieścili się w przedziale wiekowym 22 - 40 lat.

Średnia wieku dla grupy badawczej wyniosła 26,5 lat a dla grupy kontrolnej 26 lat.


• Materiał empiryczny służący opracowaniu i przedstawieniu problematyki zachowań seksualnych udało się uzyskać od 277 osób, w tym od 137 osób z grupy badawczej i od 140 osób z grupy kontrolnej.

• Na potrzeby badań wybrano metodę sondażu diagnostycznego. Techniką badawczą był wywiad oraz ankieta własnego autorstwa, opracowana w oparciu o wiedzę seksuologiczną i literaturę przedmiotu. Narzędziami zastosowanymi w badaniach były: kwestionariusz osobowy, kwestionariusz do badania poszczególnych kryteriów funkcji osobistej i społecznej zachowań seksualnych oraz kwestionariusz aprobaty społecznej KAS.

• Problematyka badań, odnosiła się do zachowań seksualnych osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym. W badaniach, postanowiono skupić się na aspekcie funkcjonalnej normy zachowań seksualnych, a ściślej, na realizacji przez badane osoby poszczególnych kryteriów tej normy, a więc, kryteriów funkcji osobistej i społecznej zachowań seksualnych.

• Hipoteza badawcza: osoby wychowane w rodzinach z problemem alkoholowym (DDA) i osoby wychowane w rodzinach bez problemu alkoholowego (nieDDA) znacząco różnią się w zakresie realizacji poszczególnych kryteriów funkcji osobistej i społecznej zachowań seksualnych. Trudności w realizacji tych kryteriów zdecydowanie częściej dotyczą DDA.


KRYTERIA FUNKCJI OSOBISTEJ I SPOŁECZNEJ ZACHOWAŃ SEKSUALNYCH (Gapik, 2002)

Zachowania seksualne

FUNKCJA OSOBISTA FUNKCJA SPOŁECZNA

Siła potrzeby seksualnej

Mechanika reakcji seksualnych

Dynamika reakcji seksualnych

Zdolność do przeżywania satysfakcji seksualnej

Wybór właściwego obiektu

Umiejętność nawiązywania interakcji seksualnej

Umiejętność podtrzymywania interakcji seksualnej

Umiejętność zaspokajania potrzeby seksualnej partnera


OPIS GRUPY BADAWCZEJ I KONTROLNEJ

PŁEĆ Gr. badawcza Gr. kontrolna Ogółem

KobietyL 107 105 212

% 78,1 75,0 76,5

MężczyźniL 30 35 65

% 21,9 25,0 23,5

OgółemL 137 140 277

% 100,0 100,0 100,0

STAN CYWILNY Gr. badawcza Gr. kontrolna Ogółem

Panna/kawaler

L 91 98 189

% 66,4 70,0 68,2

Zamężna/żonaty

L 31 41 72

% 22,6 29,3 26,0

Po rozwodzieL 13 1 14

% 9,5 0,7 5,1

W separacjiL 2 - 2

% 1,5 - 0,7

OgółemL 137 140 277

% 100,0 100,0 100,0


OPIS GRUPY BADAWCZEJ I KONTROLNEJ c.d.

RODZINAGr.

badawczaGr. kontrolna Ogółem

PełnaL 105 120 225

% 76,6 85,7 81,2

NiepełnaL 30 20 50

% 21,9 14,3 18,1

ZastępczaL 2 - 2

% 1,5 - 0,7

OgółemL 137 140 277

% 100,0 100,0 100,0

WYKSZTAŁCENIE Gr. badawcza Gr. kontrolna Ogółem

PodstawoweL 4 1 5

% 2,9 0,7 1,8

ZawodoweL 9 5 14

% 6,6 3,6 5,1

ŚrednieL 81 91 172

% 59,1 65,0 62,1

WyższeL 43 43 86

% 31,4 30,7 31,0

OgółemL 137 140 277

% 100,0 100,0 100,0


• Pytania badawcze główne ujęto w dwie grupy:

• Pierwsza (I) dotyczyła charakterystyki realizacji poszczególnych kryteriów funkcji osobistej i społecznej zachowań seksualnych osób dorosłych wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym.

• Druga (II) dotyczyła charakterystyki różnic w realizacji poszczególnych kryteriów funkcji osobistej i społecznej zachowań seksualnych wśród osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego.

• Ponadto, zbadano różnice w realizacji poszczególnych kryteriów funkcji osobistej i społecznej zachowań seksualnych wśród kobiet wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego oraz wśród mężczyzn pochodzących z tych obu wyróżnionych rodzin.


PYTANIA BADAWCZEI. Jak przebiega realizacja poszczególnych kryteriów funkcji osobistej i społecznej

zachowań seksualnych osób wychowanych w rodzinach problemem alkoholowym?

1. Jak przebiega realizacja kryteriów funkcji osobistej zachowań seksualnych osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym?

1.1. w zakresie siły potrzeby seksualnej

1.2. w zakresie mechaniki reakcji seksualnych

1.3. w zakresie dynamiki reakcji seksualnych

1.4. w zakresie zdolności do przeżywania satysfakcji seksualnej

2. Jak przebiega realizacja kryteriów funkcji społecznej zachowań seksualnych osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym?

2.1. w zakresie umiejętności wyboru właściwego obiektu zachowań seksualnych

2.2. w zakresie umiejętności nawiązywania interakcji seksualnej

2.3. w zakresie umiejętności podtrzymywania i rozwijania interakcji seksualnej oraz tworzenia trwałego związku erotycznego

2.4. w zakresie umiejętności zaspokajania potrzeby seksualnej partnera/partnerki


PYTANIA BADAWCZE c.d.

II. Czy, a jeżeli tak, to jakie istnieją różnice pomiędzy realizacją poszczególnych kryteriów funkcji osobistej i społecznej zachowań seksualnych u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

1. Jakie istnieją różnice pomiędzy realizacją poszczególnych kryteriów funkcji osobistej zachowań seksualnych wśród osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

1.1. Jakie istnieją różnice w sile potrzeby seksualnej u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

1.2. Jakie istnieją różnice w mechanice reakcji seksualnych u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

1.3. Jakie istnieją różnice w dynamice reakcji seksualnych u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

1.4. Jakie istnieją różnice w zdolności do przeżywania satysfakcji seksualnej u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?


2. Jakie istnieją różnice pomiędzy realizacją poszczególnych kryteriów funkcji społecznej zachowań seksualnych wśród osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

2.1. Jakie istnieją różnice w umiejętności wyboru właściwego obiektu zachowań seksualnych u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

2.2. Jakie istnieją różnice w umiejętności nawiązywania interakcji seksualnej aprobowanej społecznie i nie naruszającej prawa u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

2.3. Jakie istnieją różnice w umiejętności podtrzymywania i rozwijania interakcji seksualnej aprobowanej społecznie i nie naruszającej prawa oraz tworzenia trwałego związku erotycznego u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

2.4. Jakie istnieją różnice w umiejętności zaspokajania potrzeby seksualnej partnera/partnerki u osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym i wychowanych w rodzinach bez problemu alkoholowego?

PYTANIA BADAWCZE c.d.


SIŁA POTRZEBY SEKSUALNEJ

6,23

6,8

5,8

6

6,2

6,4

6,6

6,8

śred

nia

gr. badawcza

gr. kontrolna

38,0

48,1

13,9

32,1

50,0

17,9

-

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

GR. BADAWCZA GR. KONTROLNA

nieprawidłowa

prawidłowa częściowo

prawidłowa całkowicie

Analiza wartości średnich stopnia natężenia potrzeby seksualnej


MECHANIKA REAKCJI SEKSUALNYCH

Analiza wartości średnich poszczególnych aspektów mechaniki reakcji seksualnych

39,4

42,3

18,2

66,4

27,9

5,7

-

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


nieprawidłowa



0,570,51

0,30

0,22

0,33

0,20

0,110,07

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

śre

dn

ia


trudności z lubrykacjąpochwy

kontakty seksualnewiążące się zodczuwaniem bóluzaburzenia erekcji

pochwica


DYNAMIKA REAKCJI SEKSUALNYCH

Analiza wartości średnich poszczególnych aspektów dynamiki reakcji seksualnych

0,86

0,53 0,53

0,39

0,51

0,21

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

0,60

0,70

0,80

0,90

śred

nia


Zaburzenia orgazmu

Zaburzenia wytrysku

Zaburzenia podniecenia

27,0

46,0

27,0

52,9

40,0

7,1

-

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


nieprawidłowa




ZDOLNOŚĆ PRZEŻYWANIA SATYSFAKCJI SEKSUALNEJ

Częstotliwość odczuwania odprężenia i rozładowania po stosunku

38,0

46,0

16,0

78,6

19,3

2,1

-

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


brak

niepełna

pełna

1,531,86

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

śred

nia


6,09

8,14

0,001,002,003,004,005,006,007,008,009,00

śred

nia


Stopień satysfakcji z kontaktów seksualnych

Analiza wartości średnich poszczególnych aspektów zdolności do przeżywania satysfakcji seksualnej


WYBÓR OBIEKTU

Analiza wartości średnich poszczególnych aspektów umiejętności wyboru obiektu seksualnego

0,36

0,240,22

0,14

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

0,35

0,40

śre

dn

ia


interakcje seksualnenieaprobowanespołecznie

interakcje seksualneniezgodne z prawem

68,6

26,3

5,1

81,4

12,1

6,4

-

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


nieprawidłowa




UMIEJĘTNOŚĆ NAWIĄZYWANIA INTERAKCJI SEKSUALNEJ

Analiza wartości średnich poszczególnych aspektów umiejętności nawiązywania interakcji seksualnych

25,5

35,0

39,4

53,6

40,7

5,7

-

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


brak

niepełna

pełna

0,87

0,26

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

śre

dn

iaGR. BADAWCZA GR. KONTROLNA

0,25 0,24

0,160,14

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

śred

nia


Interakcje seksualneniezgodne z tzw. normąpartnerską

Interakcje seksualneniezgodne z prawem

Trudności w nawiązywaniu interakcji


UMIEJĘTNOŚĆ PODTRZYMYWANIA INTERAKCJI

Analiza wartości średnich poszczególnych aspektów umiejętności podtrzymywania interakcji seksualnych

30,0

37,2

32,8

66,4

30,7

2,9

-

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


brak

niepełna

pełna

0,79

0,19

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

śred

nia


1,31

1,81

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

śred

nia


Trudności w podtrzymywaniu i rozwijaniu interakcji Trwałość związków erotycznych


UMIEJĘTNOŚĆ ZASPOKAJANIA POTRZEBY SEKSUALNEJ PARTNERA

Analiza wartości średnich poszczególnych aspektów umiejętności zaspokajania potrzeby seksualnej partnera

58,4

34,3

7,3

83,6

15,7

0,7

-

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0


brak

niepełna

pełna

0,47

0,16

0,00

0,10

0,20

0,30

0,40

0,50

śred

nia


7,02

8,44

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

śred

nia


Trudności w zaspokajaniu potrzeby seksualnej partnera Stopień satysfakcji partnera


WYNIKI

• Wyniki badań wskazują na częste występowanie trudności w życiu seksualnym osób wychowanych w rodzinach z problemem alkoholowym.

• Porównanie Dorosłych Dzieci Alkoholików z osobami pochodzącymi z rodzin niealkoholowych pozwala na stwierdzenie, że obie grupy znacząco różnią się w zakresie realizacji poszczególnych kryteriów funkcji osobistej i społecznej zachowań seksualnych. Trudności w realizacji tych kryteriów zdecydowanie częściej dotyczą DDA.

• Istotne statystycznie różnice pomiędzy osobami wychowanymi w rodzinach z problemem alkoholowym i osobami wychowanymi w rodzinach niealkoholowych występują w zakresie realizacji trzech z czterech kryteriów funkcji osobistej zachowań seksualnych oraz w zakresie wszystkich kryteriów funkcji społecznej zachowań seksualnych.


WYNIKI c.d.

W aspekcie funkcji osobistej zachowań seksualnych:

• DDA nie różnią się od nieDDA siłą potrzeby seksualnej.

• DDA i nieDDA różnią się mechaniką reakcji seksualnych.DDA częściej posiadają nieprawidłową lub częściowo prawidłową mechanikę reakcji seksualnych a nieDDA częściej cechują się całkowicie prawidłową mechaniką reakcji seksualnych.- DDA częściej odczuwają dolegliwości bólowe związane z kontaktami seksualnymi,- Kobiety DDA częściej doświadczają trudności z odpowiednim nawilżeniem pochwy podczas stosunku oraz częściej występuje u nich pochwica,- Mężczyźni DDA częściej cierpią na zaburzenia erekcji.

• DDA i nieDDA różnią się dynamiką reakcji seksualnych.DDA częściej posiadają nieprawidłową lub częściowo prawidłową dynamikę reakcji seksualnych, a nieDDA częściej cechują się całkowicie prawidłową dynamiką reakcji seksualnych. - DDA ogółem oraz DDA kobiety częściej doświadczają zaburzeń podniecenia oraz zaburzeń orgazmu,- Mężczyźni DDA częściej doświadczają zaburzeń orgazmu,- brak różnic pomiędzy mężczyznami DDA i nieDDA w zakresie zaburzeń podniecenia i wytrysku.


• DDA i nieDDA różnią się zdolnością do przeżywania satysfakcji seksualnej.DDA częściej nie posiadają zdolności do przeżywania satysfakcji seksualnej lub odczuwają ją w niepełnym stopniu, a nieDDA częściej cechują się pełną zdolnością do przeżywania satysfakcji seksualnej.- DDA ogółem i DDA kobiety rzadziej odczuwają odprężenie i rozładowanie po stosunku,- DDA ogółem, DDA kobiety i DDA mężczyźni odczuwają mniejszą satysfakcję seksualną z kontaktów seksualnych z partnerem,- DDA rzadziej przeżywają orgazmy,- kontaktom seksualnym DDA częściej towarzyszy obojętność i niechęć a rzadziej przyjemność.

W aspekcie funkcji społecznej zachowań seksualnych:

• DDA i nieDDA różnią się w zakresie wyboru właściwego obiektu seksualnego.DDA częściej dokonują nie w pełni prawidłowego wyboru obiektu seksualnego, a nieDDA częściej charakteryzują się całkowicie prawidłowymi wyborami obiektów seksualnych.- DDA częściej podejmują interakcje seksualne niezgodne z prawem i nieaprobowane społecznie,- mężczyźni DDA częściej podejmują interakcje seksualne nieaprobowane społecznie.


• DDA i nieDDA różnią się umiejętnością nawiązywania interakcji seksualnych.

DDA częściej cechują się brakiem umiejętności nawiązywania interakcji seksualnych, a nieDDA częściej w pełni potrafią nawiązywać interakcje seksualne.

- DDA ogółem, DDA kobiety i DDA mężczyźni częściej doświadczają trudności w nawiązywaniu interakcji seksualnych,

- DDA częściej podejmują interakcje seksualne niezgodne z prawem oraz niezgodne z normą partnerską,

- DDA mężczyźni częściej podejmują interakcje seksualne niezgodne z normą partnerską.

• DDA i nieDDA różnią się umiejętnością podtrzymywania i rozwijania interakcji seksualnych oraz tworzenia trwałych związków erotycznych.

DDA częściej charakteryzują się brakiem umiejętności podtrzymywania i rozwijania interakcji seksualnych oraz tworzenia trwałych związków erotycznych, a nieDDA częściej posiadają takie umiejętności.

- DDA ogółem, kobiety DDA i mężczyźni DDA częściej doświadczają trudności w podtrzymywaniu i rozwijaniu interakcji seksualnych,

- związki erotyczne DDA ogółem, kobiet DDA i mężczyzn DDA, są mniej trwałe, rzadziej utrzymują się powyżej roku,

- zdecydowanie mniej DDA posiada aktualnie stałego partnera.


• DDA i nieDDA różnią się umiejętnością zaspokajania potrzeby seksualnej partnera/partnerki.

DDA częściej nie potrafią lub tylko częściowo potrafią zaspokoić potrzebę seksualną partnera, a nieDDA częściej charakteryzują się umiejętnością pełnego zaspokajania potrzeby seksualnej partnera/partnerki.

- DDA ogółem, DDA kobiety i DDA mężczyźni, częściej mają trudności, aby zaspokoić seksualnie partnera/partnerkę,

- stopień satysfakcji partnera z kontaktów seksualnych z DDA (ogółem oraz wśród kobiet i mężczyzn osobno) jest niższy niż satysfakcja z kontaktów z nieDDA.


SEXUAL BEHAVIOR OF PEOPLE RAISED SEXUAL BEHAVIOR OF PEOPLE RAISED IN THE FAMILIES IN THE FAMILIES

WITH THE ALCOHOL PROBLEMWITH THE ALCOHOL PROBLEM

by

Monika Filipiak

The Department of Health Promotion and PsychotherapyAdam Mickiewicz University - Poznań


Documents

Zakład Promocji Zdrowia i Psychoterapii Uniwersytet im. Adama Mickiewicza - Poznań