52
1 Zasilacze: - prostowniki, - filtry tętnień, - stabilizatory o pracy ciągłej. Główne parametry transformatora sieciowego Moc (jednofazowe do 3kW) Znamionowe napięcie wejściowe (np. 230V +10% -10%) Częstotliwość pracy (np. 50Hz) Napięcie i prąd wtórny (lub przekładnia) Prąd biegu jałowego Napięcie izolacji CięŜar, wymiary Temperatura pracy

Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

1

Zasilacze:- prostowniki,- filtry tętnień,- stabilizatory o pracy ciągłej.

Główne parametry transformatora sieciowego

• Moc (jednofazowe do 3kW)• Znamionowe napięcie wejściowe

– (np. 230V +10% -10%)• Częstotliwość pracy (np. 50Hz)• Napięcie i prąd wtórny (lub przekładnia)• Prąd biegu jałowego• Napięcie izolacji• CięŜar, wymiary• Temperatura pracy

Page 2: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

2

Rodzaje transformatorów sieciowych

• Rdzenie typu EI, zwijane, toroidalne

• Materiał rdzenia– Blachy gorąco walcowane

– Blachy zimnowalcowane

Związek mocy z wymiarami

S[cm2]@P[W] Blacha/Rdzeń Bmax[T]

Blacha gorącowalcowana

Rdzeń EI

1T

Blacha zimnowalcowana

Rdzeń EI

1.1T

Blacha zimnowalcowana

Rdzeń zwijany

1.5T

Blacha zimnowalcowana

Rdzeń toroidalny

1.6T

125,1 PS ⋅≈

11,1 PS ⋅≈

1PS≈

18.0 PS ⋅≈

Page 3: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

3

Transformator [Voltów / zwój]

SBfzU

max2π=

„„„Orientacyjna sprawność”””” transformatorów

100

101

102

1030

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

[VA]

„moc znamionowa”

U2/nU1

P2/P1

I10/I1

Page 4: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

4

Transformatory

Model transformatora

Transformator idealny

Transformator rzeczywisty

Rezystancja uz. pierwotnego

Ind. rozproszenia

uz. pierwotnego

Pojemność uz. pierwotnego

Pojemność uz. wtórnego

Ind. rozproszenia

uz. wtórnego

Rezystancja uz. wtórnego

Pojemność międzyuzwojeniowa

Rezystancja

strat rdzenia

Ind. Główna

transformatora

n:1n:1

Page 5: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

5

Model uproszczony transformatoradla małych częstotliwości

n:1

Ind. Główna

transformatora

Ind. rozproszenia

uz. wtórnego i pierwotnego

Rezystancja uz. wtórnego i

pierwotnego

Transformator idealny

Model uproszczony transformatora

wtórnegouzopierwotneguz

szeregowe Rn

RR .2

. +=

)sin(2)( . tn

UtU siecisk ω=

−+

=%10

%10230VU sk

n:1

Page 6: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

6

Rodzaje prostowników

n:1

n:1

n:1

n:1

Prostownik jednopołówkowyzasada działania

n:1

n:1

Page 7: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

7

Prostownik dwuopołówkowy

n:1

n:1

n:1

n:1

Prostownik mostkowyzasada działania

n:1

n:1

Page 8: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

8

Prostowniki – obciąŜenie rezystancyjne

skśr EUπ2=

0R

UI śrśr =

Prąd i napięcie

na obciążeniu

rezystancyjnym 2sk

sk

EU =

skśr EUπ

22=0R

UI śrśr = sksk EU =

Przez „transformator” płynie prąd stały !!!

Prostownik jednopołówkowy

−=

0max exp)( CR

tUtU wy

ID

Uwy

R0

C + C

Esk

Θ;∆T T=20ms=1/f=1/50Hz

Q1 = Q2

bo Iwy≈const

Rs

Page 9: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

9

Podstawowe zaleŜnościdla prostownika jednopołówkowego

Dskjałwy UEU −≈ 2..max.

Wyjściowe napięcie szczytowe (biegu jałowego tzn. bez obciążenia):

Napięcie tętnień (międzyszczytowe) :

CfR

U

CT

R

U

CQ

U wywyt

0

max.

0

max. =

=≈

Te zależności trzeba umieć wyprowadzić !

Prostownik dwupołówkowy

−=

0max exp)( CR

tUtU wy

ID

Uwy

R0

Θ;∆T T=20ms=1/50Hz

Q1 = Q2

bo Iwy≈const

Rs

Rs

C + CEsk

Esk

Page 10: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

10

Podstawowe zaleŜnościdla prostownika dwupołówkowego

Dskjałwy UEU −≈ 2..max.

Wyjściowe napięcie szczytowe biegu jałowego :

Napięcie tętnień :

fC

I

C

TI

C

QU WySrWySr

t 22 ==≈

Dskwy UEU 22max. −≈

Dla mostkowego:

Te zależności trzeba umieć wyprowadzić !

Prąd szczytowy włączania„surge current”

ID

Uwy

R0

Esk

T=20ms=1/50Hz

Esk

Rs

RsC

Θ

φ

IDmaxmax

S

skD R

EI 2maxmax =

Page 11: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

11

Główne parametry

• Dane:– Esk=Usieci/n(przekładnia)

– RS – rezystancja szeregowa transformatora– UD – spadek napięcia na diodzie

• Parametry do obliczenia– Uwy.sk.; Uwy.śr.; Uwy.max.; Uwy.min.;Utętnień.;UR diody

– Id.śr.; Id.sk.; Id.max.; Iwy.śr

– Θ;IT – kąt przepływu; czas przewodzenia– kt = Utętnień/Uwy.śr.- wspólczynnik tetnień– ηu = Uwy.śr/Esk – wsp. wykorzystania napięcia

Projektowanie prostownika – diagramy Schade’go[J. Baranowski, G. Czajkowski; Układy elektroniczne. Cz. WNT 2004]

[T. Zagajewski; Układy elektroniki przemysłowej, WKŁ 1978]

Page 12: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

12

Współczynnik szczytu i kształtu

RMS

MAXI

ICF =

AV

RMS

IIFF =

Crest Factor – współczynnik szczytuDla sinusa = 1,41= √2

waveForm Factor – współczynnik kształtuDla sinusa = 1,11=π/2√2

Projektowanie prostownika – diagramyIDskuteczny/IDśr

n – liczba faz (1,2,3,6)

Page 13: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

13

Projektowanie prostownika – diagramyIDmax/Idśr=CF*FF

n – liczba faz (1,2,3,6)

Projektowanie prostownika – diagramykąt przepływu Θ i kąt „początkowy” φ

Page 14: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

14

ZaleŜności dla ωR0C>>1 i R0>>Rs

Gdy C rośnie

•Maleją tętnienia ~1/nfCR0 !!!!

•Maleje kąt przepływu

•Rośnie prąd szczytowy diody

•Rośnie prąd skuteczny diody i transformatora (grzeje się)

Moc tracona w diodzie

..2

...

..

0

2

0

. )(1

)()(1

szerDskDśrDD

szerD

T

D

T

DDczynnaD

RIIU

dtRtiT

dttituT

P

+=

=+= ∫∫

WW

AAVP czynnaD

9.07.0

1.0)3(17.0 2.

+=

=Ω•+•=

Page 15: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

15

Projektowanie prostownika – diagramyIDskuteczny/Idśr=FF

n – liczba faz (1,2,3,6)

Porównanie zasilaczy

Jedno-wy Dwu- wy MostkowyC

dla uzyskania jednakowych tętnień

½(..) ½(..)

Prąd maksymalny diody (i skuteczny) duŜy mniejszy mniejszyNapięcie wsteczne

diody 2Emax 1(..) ½(..)

Zawartość harmonicznych

prądu w sieci

duŜa;

Wszystkie-w tym DC ???

duŜa;

nieparzyste

duŜa;

nieparzyste

0

max 1

fRU

UC

t

wy≈

Page 16: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

16

Projektowanie prostownikow[Tietze, Schenk] UTet/UWysr<10%

Jednopołówkowy Mostkowy Dwupołówkowy

Napięcie biegu jałowego

Napięcie średnie

Napięcie wsteczne diody

Średni prąd diody

Szczytowy prąd diody

Napięcie tętnień

Napięcie minimalne

DskWyMax UEU −= 2DskWyMax UEU 22 −= DskWyMax UEU −= 2

−=

L

sWyMaxWySr R

RUU 1

−=

L

sWyMaxWySr R

RUU

21

−=

L

sWyMaxWySr R

RUU

21

skD EU 22max =skD EU 2max = skD EU 22max =

OsrDsr II =OsrDsr II

2

1= OsrDsr II2

1=

OSWySrD RRUI =max OSWySrD RRUI 2max = OSWySrD RRUI 2max =

−= 41

O

SWySrTet R

R

fC

IU

−= 4

21

2 O

SWySrTet R

R

fC

IU

−= 4

21

2 O

SWySrTet R

R

fC

IU

TetWySrWyMin UUU3

2−= TetWySrWyMin UUU3

2−= TetWySrWyMin UUU3

2−=

Współczynnik szczytu i kształtu

RMS

MAXI

ICF =

AV

RMS

IIFF =

Crest Factor – współczynnik szczytuDla sinusa = 1,41= √2

waveForm Factor – współczynnik kształtuDla sinusa = 1,11=π/2√2

Page 17: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

17

Prąd skuteczny impulsów prądowych

AI śr 1=

AI śr 1=

AI śr 1=

1A

1A

1A

4A

2A

AdttiT

IT

sk 1)(1

0

2 == ∫

AdttiT

IT

sk 2)(1

0

2 == ∫

AdttiT

IT

sk 2)(1

0

2 == ∫T

;1;1 == FFCF

;2;2 == FFCF

;2;2 == FFCF

Prąd szczytowy włączania„surge current”

ID

Uwy

R0

T=20ms=1/50Hz

Rs

Rs

C

S

skR

EI 2max ≤

Esk

Esk

Page 18: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

18

Zniekształcenia prądu sieci energetycznej.Norma IEC555

ID

Uwy

T=20ms=1/50Hz

Zniekształcenia prądu sieci energetycznej.Norma IEC555

IU

•Zawartość harmonicznych ( do 40 harmonicznej)

•Fluktuacje napięcia związane z regulacją obciążeń

•Prąd włączania (?)

Page 19: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

19

Zniekształcenia prądu sieci energetycznej.Współczynnik mocy

V

W A

Sieć

230V(±10%)50Hz

=

≤•

=War

W

VA

W

IU

P

sksk

czynna 1η

Usk

IskPczynna Obciążenie

Współczynnik mocy ηηηηprzykład

( ) ( ) AmsAms

dtiT

IT

sk 2,222520

11 2

0

2 ≈+≈= ∫

Wms

msAVdttitu

TP

T

czynne 320204

5320)()(1

0

=••≈= ∫

Usk=230V;Umax=325V

325V5A

2ms

20ms

ť

ť

=War

W

VA

W

AV

W

IU

P

sksk

czynna 63,02,2230

320η

Przy takim prądzie η=1

RMSRMS U

PI

η1=

Page 20: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

20

Współczynnik mocydlaczego powinien być 1

R

RRMSRMS

T

IUdttituT

P η∫ ==0

)()(1

RMSRMS U

PI

η1=

( ) RU

PRIP

RMSRMSstrat

22

2 1

==η

52,263,011

22

=

=

η

Filtry indukcyjno - pojemnościowe

L

C

R0

03krytyczne

RL L ω> =

Dla L>Lkr kąt przepływu prądu jest pełny

Skutki:

• Polepszenie filtracji – zmniejszenie tętnień

• Znaczne Zmniejszenie zawartości harmonicznych

• Większy koszt

• Dławik musi być duży ze względu na jego nasycanie

ID

Uwy

Page 21: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

21

Symetryczny podwajacz napięcia(Delona)

R0

RSEsk

C

C

Nie symetryczny podwajacz napięcia(Villarda)

R0

RS

Esk

C

C

Emax

Emax 2Emax

Emax

Emax

Page 22: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

22

Przykład

Transformator z dużym rozproszeniem jako „dławikiem”, co

wygładza i stabilizuje prądPodwajacz napięcia

Podwajacz napięcia !!!

Przykład

Transformator z dużym rozproszeniem jako „dławikiem”, co

wygładza i stabilizuje prądPodwajacz napięcia

Page 23: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

23

Przykład

Transformator z dużym rozproszeniem jako „dławikiem”, co

wygładza i stabilizuje prądPodwajacz napięcia

Kuchnia mikrofalowa !!!

Powielacze napięcianiesymetryczny i symetryczny

(sposób działanie do samodzielnego przemyślenia)

0

)2(2fR

nnC

+≥

tskśrwy UEnU −= 2.

−+≈ nnnfC

IU śrwy

t 61

21

32 23.

++≈ nnnfC

IU śrwy

t 121

41

61 23.

Page 24: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

24

Główne zagadnienia

• Transformator (parametry, rodzaje, schemat zastępczy)

• Główne rodzaje prostowników• Praca z obciąŜeniem rezystancyjnym• ObciąŜenie pojemnościowe (cechy

charakterystyczne dla róŜnych rodzajów prostowników)

• Zniekształcenia wnoszone do sieci przez zasilacze – główne zadania normy IEC555

• Zasilacze z filtrem indukcyjno-pojemnościowym• Powielacze napięcia (schematy, zasada

działania)

Zasilacze:- prostowniki,- filtry tętnień,

- stabilizatory o pracy ciągłej.

Page 25: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

25

Stabilizator prądu , napięcia

E(t)

STABILIZA

TOR

Napięcie

niestabilizowane

Napięcie / pr ąd

stabilizowany

Io

Uo

Parametry stabilizatorów liniowychnapięcia (prądu)

• Napięcie wyjściowe

• Zakres napięć wejściowych

• Prąd wyjściowy maksymalny i znamionowy

• Prąd zwarcia

• Zakres temperatury pracy

• Sprawność energetyczna

• Prąd wyjściowy

• Dopuszczalny spadek napięcia (maksymalny i minimalny)

• Napięcie rozwarcia

• Zakres temperatury pracy

• Sprawność energetyczna

Page 26: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

26

Podstawowe parametry „stabilizacyjne”stabilizatorów liniowych napięcia

tt

UT

T

UI

I

UE

E

UU oo

oo

ooo ∆

∂∂+∆

∂∂+∆

∂∂+∆

∂∂=∆

Niestabilność od nap. zasilania

Niestabilno ść od obci ążenia

(dynamiczna rezystancja wyj ściowa)

Niestabilność od temperatury

Niestabilność długoterminowa

Podstawowe parametry „stabilizacyjne”stabilizatorów liniowych prądu

tt

IT

T

IU

U

IE

E

II oo

oo

ooo ∆

∂∂+∆

∂∂+∆

∂∂+∆

∂∂=∆

Niestabilność od nap. zasilania

Niestabilno ść od obci ążenia

(dynamiczna kondunktancja wyj ściowa)

Niestabilność od temperatury

Niestabilno ść długoterminowa

Page 27: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

27

Stabilizatory parametryczne(napięcie zaleŜy od „parametru” przyrządu półprzewodnikowego)

Warystor U

I

5.014.0 ÷= CIU

Stabilizatory parametryczne(napięcie zaleŜy od „parametru” przyrządu półprzewodnikowego)

Dioda Zenera

I0

I0RS

RS

rZ

UZ

U

I

IZmin

UZ

IZmax

E(t)

E(t)

IZ

Page 28: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

28

Projekt „diody Zenera”

U

I

E

I0=0

E(t) IZ

IZ=E/RS dla IO=0

Rs

UZ

Projekt „diody Zenera”wsp. stabilności od obciąŜenia

U

I

Io+ ∆Io

E

∆Uo

I0RS

ozoo

oo IrI

I

UU ∆=∆

∂∂=∆

E(t)

Io

IZ

∆ IZ= -∆Io

Page 29: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

29

Projekt „diody Zenera”wsp. stabilności od zasilania

U

I

Io

EE+∆E

∆Uo

I0RS

ERr

rE

E

UU

Sz

zoo ∆

+=∆

∂∂=∆

E(t)IZ

∆E

Projekt „diody Zenera”dobór RS

U

I

E

I0RS

E(t)

Io

IZmin

IZmax

E/RS - Rs małe

E/RS - Rs duże

IZ

Page 30: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

30

Projekt „diody Zenera”dobór RS

minmax

min

ZO

ZS II

UER

+−≤

IEmin

I0RS

E(t)IOmax

IZmin

IZmax

IOmin=0

EmaxUZ

UZ+IZmaxrz

maxmin

maxmax )(

ZO

ZZZS II

rIUER

++−≥

IZ

PZmax

Zasilacz z diodą Zenerawady i zalety

- Wymagana duża różnica E-Uo (wtedy RS jest dostatecznie duże i stabilizacja skuteczna)

- Duże straty mocy Pstrat= (E-Uo)(IZ+Io) +UZIZ

- Duże szumy diody !!!!!!

- Mała wydajność prądowa (IZmax - związane z mocą diody)

- Słaba stabilność temperaturowa

I0RS

E(t)IZ

Page 31: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

31

Parametry diod Zenera

tt

UT

T

UI

I

UE

E

UU oo

oo

ooo ∆

∂∂+∆

∂∂+∆

∂∂+∆

∂∂=∆

tt

UTUTWUIrE

Rr

rU Z

ZZozSz

zo ∆

∂∂+∆+∆+∆

+=∆ )(

Wymagane duże RS,

a więc duże E-Uo

Stabilność czasowa UZ,=10-3÷10-5 [1/1000h]

Dioda Zenera o zwiększonej mocy

UZ’=UZ+UBE

Page 32: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

32

Stabilizator wtórnikowy

RS – może być duże

tt

UT

T

UUTWUI

rE

Rr

rU ZBE

ZZoz

Sz

zo ∆

∂∂+∆

∂∂−+∆+∆

+=∆ )(

β

Uo=UZ - UBE

RS

Stabilizator równoległy i szeregowy

OZI III +=

OI II ≈

IoIZ

IIII

Io

IZ

OZI III +=

Mniejsze straty mocy

Page 33: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

33

Źródła odniesienia

• Diody Zenera

• Kompensowane diody Zenera– Scalone diody

• Band gap („napięcie baza emiter kompensowane termicznie”)

• Termostatowane źródła odniesienia

Dioda Zenera kompensowana termicznie

VUdlaKmVUTWU ZZZ 96/2)( ÷≈≈

mVT

UBE 2−≈∂

TWUZ≈0

UZ=6÷9V

Wymagany jest stały prąd bo współczynniki termiczne diody Zenera i diody zależą od prądu

Page 34: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

34

Dioda Zenera kompensowana termicznieprzykład

BEZO UUU +=

jako funkcja prądu diody(slajd z wykłądu 1 – elementy)dT

dUD

- - - - idealna

------- rzeczywista(wpływ rezystancji

szeregowej Rs)

10-1

100

101

102

1

1.5

2

2.5

3

[mA]

[mV

/K]

Page 35: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

35

Diodowy czujnik temperatury(slajd z wykładu 1 – elementy)

= 1exp

T

DSD n

UII

ϕ

=

=−=

1

2

1

212

ln

ln

D

DT

D

DTDDT

I

I

e

nk

dT

dU

I

InUUU ϕ

D1 D2

+VCC

ID1 ID2

UT

e

kTT =ϕ

Źródło odniesienia band-gap(przerwa energetyczna)

BEU∆

T

EU

I

I

e

kn

R

R

T

EU

I

I

e

kn

R

R

T

U

UUR

RU

I

I

e

kTnUUU

TGOBE

TGOBEREF

BEBEREF

BEBEBE

ϕ

ϕ

3ln

03

ln

ln

3

1

2

3

2

3

1

2

3

2

33

2

1

221

−−−=

=−−+

=

∂∂

+∆=

=−=∆

I1I2

R2

R3

3

2

R

RUBE∆

UREF ≈ 1,25VInne odmiany 2,5V i inne

Page 36: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

36

Band-gap 2,5V

UREF ≈ 2,5VInne odmiany są możliwe

Źródła odniesienia

• Diody Zenera

• Kompensowane diody Zenera– Scalone diody

• Band gap („napięcie baza emiter kompensowane termicznie”)

• Termostatowane źródła odniesienia

Page 37: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

37

Źródła odniesienia (przykłady)

Stabilizatory kompensacyjne

→∝

++

∆=∆

kdla

RR

Rk

UU IO 01

1

21

2

Wzmacniacz błędu

Elementregulujący

Elementpomiarowy

Źródłoodniesienia

UI

R1

R2

Uref

k

+=

2

11RR

UU REFO

Page 38: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

38

Najprostszy stabilizator kompensacyjny szeregowy

II

IZ

R1

R2

Uref

k

Stabilizator kompensacyjny 1

UI

R1

R2UREF

+=

2

11RR

UU REFO

Page 39: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

39

Stabilizator kompensacyjny 2

UI

R1

R2

UREF

+=

1

21R

RUU REFO

Typowe układy zabezpieczeń

Zab. termiczne

Zab. przed wstecznym napięciem na wyjściu

Zab. przed ujemnym napięciem

Zab. przepięciowe i przeciwnej polaryzacjina wyjściu

Page 40: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

40

Elementy stosowane do zabezpieczeń

Elementy zabezpieczające:

• dioda,

• dioda Zenera,

• transil (jedno- lub dwustronny),

• triak (tyrystor),

• Iskrownik próŜniowy,

• bezpiecznik topikowy (szybki lub zwłoczny),

• bezpiecznik półprzewodnikowy (PTC),

• Inne……

Układ zabezpieczenia prądowego(najprostszy ?)

OI IRU =

II

BEO R

VR

UI 7,0max ≈=

UO

IO

IOmax

maxmax OEIP =

E

Page 41: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

41

OzwarciaEIP =max

Układ zabezpieczenia prądowego(fold-back)

( )

+=

=

+

+=

++

=

+>=

BEI

Ozwarcia

O

OBEI

O

OIOR

RBEIORI

URR

RI

Ugdy

URR

URR

RI

stąt

IRURR

RU

UURIU

2

1

2

1

2

1max

max21

11

1max

11

0

11

:

UO

IO

IOmaxIOzwarcia

R1

R2 URI=IORI

UO

E E

+E

Stabilizatory kompensacyjneµA723 - schemat b. uproszczony

Ogranicznik prądu

Ograniczenie prądu zwarcia

(fold-back)

Regulacja napięcia

Tranzystor dużej mocy

Page 42: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

42

Stabilizatory trzykońcówkoweo stałym napięciu – 78xXX

Vin1

GND

2

Vout3

+E Uo

∆UUO[V]=(XX)

3,35

5,268

8,59

12151824

Stabilizatory trzykońcówkoweo stałym napięciu – 79xXX

Vin

1

GND

2Vout

3-E -Uo

∆UUO[V]=(XX)

-5-6-9-12-15-18-24

Page 43: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

43

Stabilizatory trzykońcówkoweo stałym napięciu serii 78xXX

Główne cechy:

• Napięcie wejściowe – 35V(40V)

• Ograniczenie prądu 0,1A/1A/3A (TO-92/TO-220/TO-3)

• Minimalny spadek napięcia IU≈2V

• Parametry stabilizacyjne przeciętne (temperatury, napięcia wyjściowego, obciąŜenia)

• Ogranicznik temperatury

Przykłady obudówstabilizatorów monolitycznych

TO-92 – 100mA

TO-220 – 1A

TO-3 – 3÷5A

Page 44: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

44

Stabilizatory napięcia stałego – moŜliwości rozszerzenia zakresu zastosowań

Zwiększenie dopuszczalnego prądu

-zwiększa się minimalny spadek napięcia

Vin1

GND

Vout 3

+E Uo

2

Zwiększenie dopuszczalnego prądu i ograniczenie prądu tranzystora

-zwiększa się minimalny spadek napięcia

Vin1

GND

Vout 3

+E Uo

2

Stabilizatory napięcia stałego – moŜliwości rozszerzenia zakresu zastosowań

Vin1

GND

Vout 3+E Uo+Udz

2

Zwiększenie napięcia wyjściowego

-parametry stabilizacji mogą się pogorszyć jeśli zastosujemy zwykłą diodę Zenera

Page 45: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

45

Regulowane napięcie odniesiania trzykońcówkowe LM385-ADJ

1,24(R2/R3 + 1) [V]

R1

R2

R3

1,24V

+E

Monolityczne stabilizatory o nastawnym napięciu

R1

R2

+=

1

21RR

UU REFO

Vin1

GND

Vout 3+E

2

5V

R2

R1

21

2 ][15 RIVR

RU SPO +

+≈

7805

Isp

Page 46: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

46

Monolityczne stabilizatory o nastawnym napięciu LM317

R1

R2

Vin1

GND

Vout 3+E

2

1,245V][125.1

1

2 VRR

UO

+≈

LM317

UO

50÷100µA

Monolityczne stabilizatory o nastawnym napięciu ujemnym LM337

R1

R2

Vin1

GND

Vout 3-E

2

1,245V][125.1

1

2 VRR

UO

+−≈

LM337

-UO

50÷100µA

Page 47: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

47

Monolityczne stabilizatory o nastawnym napięciu i prądzie maksymalnym - L200

][177,22

1 VR

RUO

+≈

][5,04,0

Immax A

RI

axO

÷≈

2,7V

Vin1

Imax 2

GND

3

Ref

4

Vout 5+E Uo

R1

R2

RImax

Stabilizatory LDO(Low DropOut)

W typowym zasilaczu ∆U>2V

W zasilaczu LDO

∆U>0,2÷0,5V

∆U

Page 48: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

48

Zestawienie właściwości zasilaczy scalonych

tranzystora zewnętrznegob-bez zewnętrznego ogranicznika

Zasilacz dwunapięciowy „dual tracking regulator”

+E

-E -Uo

+Uo

R1

R2R3

R3

Masa wirtualna

Uref

+=−=

1

21R

RUUU REFOO

Page 49: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

49

Zasilacz z zaciskami pomiarowymi

Napięcie

stabilizowane

+U

-U

+S

-S

Charakterystyki impulsowe

IO

UO

E Vin1

GND

2

Vout 3+E Uo

E

UOUO

IO

Page 50: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

50

Charakterystyki impulsowe

Zminimalizowanie skutków skoków napięcia wejściowego:

-Dodatkowy filtr (C, L itp..)

-Inne elementy tłumiące (np..transil)

-Zasilacz wstępny

Zminimalizowanie efektów skoków prądu obciążenia:

•zmniejszenie impedancji wyjściowej prze dodanie kondensatorów o małej impedancji dla wysokich częstotliwości,

•kondensatory przy elementach pobierających prąd impulsowo

Vin1

GND

2

Vout 3+E Uo

Stabilizatory prądu

U

U

IOmax

Umin

UmaxU

R

UI BE≈

R

Page 51: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

51

Stabilizatory prądu

TsatDZ

BEDZ

UUUR

UUI

+=

−=

min

R

TsatBEDZ

BEDZ

UUUUR

UUI

++=

+=

min

R

Stabilizatory prądu

Vin1

GND

2

Vout 3

R

VU

IR

VI zas

25,3225,1

25,1

min =+≈

+≈

LM317

Izas

Page 52: Zasilacze: -prostowniki, -filtry tętnień,

52

Podsumowanie

• Główne parametry stabilizatorów

• Stabilizatory parametryczne oparte na diodzie Zenera

• Źródła napięć wzorcowych

• Stabilizatory kompensacyjne

• Sposoby zabezpieczeń stabilizatorów

• Stabilizatory scalone – typy, własności

• Stabilizatory prądu