Anke Vagenende 1ste jaar Vastgoed - Landmeten Academiejaar 2015-2016

 

     

Zelfreflectieverslag architectuurtypologie:

kasteel van Wannegem-Lede

_________________________ Anke Vagenende _________________________ 2.

Inhoudsopgave...............................................................................................................

1. Inleiding .................................................................................................................... 2

2. Architect / ontwerper ................................................................................................ 3

3. Bepalen van bouwstijl aan de hand van stijlkenmerken .......................................... 4

3.1 Algemeen ........................................................................................................... 4

3.2 Sobere geometrische vormen ............................................................................ 4

3.3 Symmetrie .......................................................................................................... 4

3.3.1 Exterieur ................................................................................................ 4

3.3.2 Interieur ................................................................................................. 5

3.4 Monumentaal ..................................................................................................... 5

3.5 Inspiratie uit de klassieke oudheid ..................................................................... 5

4. Vraagprijs ................................................................................................................. 6

5. Eigen appreciatie / slot ............................................................................................. 7

6. Bronnenlijst .............................................................................................................. 8

1. Inleiding......................................................................................................................

Voor het Opleidingsonderdeel Architectuurtypologie kregen we de opdracht om een gebouw naar eigen keuze te bespreken dat gebouwd is in een bouwstijl die we behandeld hebben in de lessen. Bovendien moet het een gebouw zijn dat te koop of te huur is of was. Ik was wel nieuwsgierig of er nog heel oude historische gebouwen te koop of te huur aangeboden werden. Na wat zoeken op het internet vond ik een indrukwekkend gebouw dat te koop stond. Wie droomt er niet van om in een kasteel te wonen ? Het kasteel, ook wel kasteel de Ghellinck d'Elseghem genaamd, gelegen in Wannegem-Lede (Kruishoutem), Huisepontweg 36, is een prachtig exemplaar. Het heeft trouwens ook een topligging: op één van de mooiste plaatsen in de Vlaamse Ardennen, in het breed golvend landschap tussen de Leie en de Schelde. Men kan er vooral rust ervaren in de kleine kerkdorpjes met hun pittoreske sfeer en voelbare landelijkheid.

_________________________ Anke Vagenende _________________________ 3.

Mijn vader is reeds aan dit kasteel voorbijgekomen toen hij de Ronde van Vlaanderen reed als wielertoerist. Hij dokkerde toen de kasseistrook af van Wannegem-Lede.

Het kasteel is de afgelopen jaren perfect gerestaureerd en is van alle luxe en comfort voorzien (tennisbaan, sportstudio, lift, inloopdressing, binnenzwembad, jacuzzi, sauna, 2 luxueuze keukens, domotica, koperen daken, gouden interieurelementen,...). Het kan worden beschouwd als een klein paleis dat zeer geschikt is als privéwoning.

2..Architect / ontwerper..................................................................................................

In 1765 werd de heerlijkheid "Ten Heuverhuus" aangekocht door baron François J.B. Baut de Rasmon, afkomstig uit een kapitaalkrachtige Gentse familie van industriëlen en lid van diverse besturen tot het hoogste niveau (o.m. de Staten-Generaal). Het volledige domein beslaat 14 hectare. Zijn zoon Alphonse Baut de Rasmon besliste om in 1783 op de heuvelkam boven het neerhof zijn "maison de plaisance" aan te leggen naar ontwerp van architect Gilles-Barnabé Guimard, hun aanzien en fortuin waardig. Het park werd aangelegd op ingeving van de Duitse tuinbouwkundige Hirtzfeld.

_________________________ Anke Vagenende _________________________ 4.

De gerenommeerde Franse architect Gilles-Barnabé Guimard (1731-1805), oogstte vooral roem door de aanleg van het Paleis der Natie, het Park van Brussel en huizen aan het Koningsplein. Hij was een leerling van Ange-Jacques Gabriel, de architect van het Petit Trianon, een klein lustpaviljoen gelegen in de Franse tuin van het Kasteel van Versailles.  Het Petit Trianon van 1755 in Versailles inspireerde de Franse architect tot de bouw van een zuiver classicistisch kasteel in Lodewijk XVI-stijl en dit in het hartje van Vlaanderen. Het kasteel van Wannegem-Lede wordt ook wel eens "het Petit Trianon van Vlaanderen" genaamd. Gilles-Barnabé Guimard werd opgeleid aan de prestigieuze "Académie royale d'architecture" in Parijs. Tijdens het Oostenrijks bewind (Karel van Lotharingen) werden Franse architecten, o.a. Gilles-Barnabé Guimard, voor het eerst grootscheeps onder de arm genomen. Gedurende de18de eeuw, onderging de Vlaamse architectuur een duidelijk Franse invloed. 3. Bepalen van bouwstijl aan de hand van stijlkenmerken............................................. 3.1 algemeen Gilles-Barnabé Guimard bouwde in 1783 te Wannegem-Lede een erg mooi kasteel. Hij verwezenlijkte er een voornaam, sober classicistisch bouwwerk. Wat is classicisme ? Het classicisme (ca. 1760 tot 1840) is een strakke architectuur geïnspireerd op de bouwstijl van de klassieke oudheid, zoals de Griekse of Romeinse tempelgevel met fronton en zuilenporticus. Dit uit zich eveneens in het overnemen van de 5 bouworden (Dorische, Ionische, Korinthische, Toscaanse en Compositische). De theorieën uit de oudheid leidden onder andere tot een grote belangstelling voor harmonische verhoudingen en het streven naar zuivere geometrische vormen (cirkel, bol, vierkant, kubus, rechthoek). Er wordt teruggekeerd naar de symmetrie en rechte lijnen zonder overdreven versieringen. De uitbundige rococostijl moest in 1760 het veld ruimen voor de strenge regels van het classicisme. De gebouwen zijn vaak kolossaal om indruk te maken. 3.2 Sobere geometrische vormen Het kasteel is gebouwd op een rechthoekige plattegrond, telt 7 traveeën en 2 bouwlagen boven een hoge sokkel. De sokkel in afgevlakte bossage is doorbroken door vierkante kelderopeningen. De verhoogde begane grond bevat 3 rondboogvormige deurvensters onder geprofileerde booglijsten op imposten en sluitstenen en rechthoekige omlijste vensters op arduinen dorpels. 3.3 Symmetrie 3.3.1 Exterieur De architectuur van het kasteel is in volledige symmetrie en harmonie. Cruciaal voor het kasteel van Wannegem is de inplanting op de heuvelrug met een streng symmetrische opstelling van de gebouwen. Het noordelijk voorplein heeft een

_________________________ Anke Vagenende _________________________ 5.

symmetrische aanleg met 2 identieke, haaks op het kasteel ingeplante paviljoenen, de hovenierswoning (oosten) en het koetshuis (westen). De ommuurde zones met moestuin en oranjerie en boomgaard en volière sluiten hierbij aan. De oprit vormt visueel een sokkel vóór de voorgevel. Deze werd volgens de regels van de klassieke compositie, hiërarchisch en symmetrisch opgebouwd door middel van in- en uitsprongen, lijstwerk, en profileringen. De hoofdpartij in het midden van het kasteel werd over de hele hoogte geaccentueerd. De zijpartijen nemen dezelfde elementen onder een gewijzigde vorm over. Er is eveneens een symmetrische ordening, een ingangsportaal gelegen midden in de voorgevel en aan weerszijden ervan 3 vensters op het gelijkvloers en 7 vensters op de bovenverdieping. De 2 helften van het gebouw zijn elkaars spiegelbeeld.

3.3.2 Interieur Ook de binnenhuisindeling heeft een heldere, symmetrische indeling: in het midden de belangrijkste vertrekken, de vestibule en het groot salon met links en rechts en enfilade intiemere ontvangstkamers, zoals het Chinees salon, de eetkamer, het boudoir en een gastenvertrek. 3.4 Monumentaal Het indrukwekkend kasteel komt globaal voor als een statig, rustig en massief bouwblok. De krachtig geprofileerde basissen in hardsteen en de forse schachten zijn enorm imponerend. 3.5 Inspiratie uit de klassieke oudheid Het harmonieus classicistisch kasteel met Palladiaanse allure wordt bekroond door een attiek. De voorgevel is gemarkeerd door een middenrisaliet van 3 traveeën met

_________________________ Anke Vagenende _________________________ 6.

kolossale Ionische zuilen onderstreept door een ruim bordes met balustrade en hellende toegangsvlakken. Het bekronend hoofdgestel met attiek is voorzien van 4 siervazen en verrijkt met guirlandes in de spiegels. De hoekpenanten zijn geaccentueerd door vlakke pilasters en bekroond met een omlopende balustrade. Deze elementen getuigen van de liefde voor de Oudheid. Het gebouw lijkt wel op een klassieke tempel.  

    4. Vraagprijs................................................................................................................... Ondanks de grootsheid staat het kasteel na 8 jaar nog steeds te koop. Het prijskaartje is dan ook niet mis. Al is de prijs de voorbije jaren al sterk afgenomen. "De oorspronkelijke prijs was een slordige 14 miljoen euro. Vandaag is dat maar 7,9 miljoen euro", zegt vastgoedmakelaar Marius Halie van Immoprestige. "Bij de laatste prijsdaling ging er onmiddellijk 3 miljoen af. Dit omdat de huidige eigenaar bereid werd gevonden om het kasteel beneden de waarde te verkopen. Een dergelijke prijsdaling komt zelden voor", weet hij. Weetje: Het kasteel van Wannegem-Lede staat al een tijdje te koop en dat voedt de geruchtenstroom. Eén van de sappigste verhalen wil dat de steenrijke Egyptische zakenman en voormalige eigenaar van het vermaarde winkelcentrum Harrods in Londen, Mohamed Al-Fayed, vader van de samen met prinses Diana verongelukte Dodi Al-Fayed, enkele jaren geleden interesse voor het kasteel van Wannegem-Lede zou gehad hebben.

_________________________ Anke Vagenende _________________________ 7.

5. Eigen appreciatie / slot...............................................................................................

Om af te sluiten, heb ik nog een foto om aan te tonen dat ik het kasteel daadwerkelijk heb gezien. Dit was geen sinecure. Hoewel het kasteel te koop wordt aangeboden hangen er langs de buitenkant van het gebouw geen borden met te koop erop. Het kasteel zelf is helaas niet te bezoeken, waardoor ik niet voorbij het hek aan de ingang ben geraakt. De selfie heb ik moeten nemen vóór het hek.

Een kasteel kopen kan een fantastische keuze zijn, want een kasteel straalt toch luxe uit. De gevolgen van het bezitten van een kasteel zijn echter niet alleen rozengeur en maneschijn. Zo is er het kostenplaatje van de aankoop, in ons geval 7,9 miljoen euro. Gelukkig zijn de renovatiewerken reeds achter de rug. Niet onbelangrijk is het onderhoud van je kasteeldomein. Een poetsvrouw en tuinman zullen noodzakelijk zijn om alles verzorgd te houden. Het hebben van een kasteel is dus veel complexer dan gedacht. Mijn bezoek aan het kasteel heeft in ieder geval een grote indruk op mij achtergelaten. De ligging van het kasteel is ronduit prachtig en in de omgeving kun je heerlijk wandelen. Tijdens mijn bezoek en het maken van deze opdracht, heb ik heel wat bijgeleerd over de kenmerken van het classicisme, die duidelijk in het kasteel aanwezig waren. Het kasteel vertegenwoordigt één van de puurste voorbeelden van classicisme in ons land.

_________________________ Anke Vagenende _________________________ 8.

6. Bronnenlijst................................................................................................................. Devos, P. (1992). Het kasteel van Wannegem-Lede of de natuur als stijlfiguur. (1ste druk). Mariakerke: L. Vanmelle N.V. De 18e-eeuwse burgerlijke architectuur in de zuidelijke Nederlanden (1983). Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://www.tento.be/sites/default/files/tijdschrift/pdf/OKV1983/De%2018e-eeuwse%20burgerlijke%20architectuur%20in%20de%20zuidelijke%20Nederlanden.pdf Eén van de meest exclusieve landgoederen in België (2006-2015). Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://www.engelvoelkers.com/be/kruishoutem/wannegem-lede/eeacuten-van-de-meest-exclusieve-landgoederen-in-belgieuml-w-008uq6-413070.52526_exp/?language=nl&elang=nl   Het droomkasteel dat niet verkocht raakt (2015). Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-kruishoutem/het-droomkasteel-dat-niet-verkocht-raakt-a2287062/ Kasteel van Wannegem-Lede (2014). Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://ifthenisnow.eu/nl/pointsofinterest/kasteel-van-wannegem-lede Kasteel van Wannegem-Lede geraakt niet verkocht (2011). Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://www.nieuwsblad.be/cnt/bk36d4cg Kasteel Wannegem (2015). Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://www.immoprestige.be/property/kasteel-wanneghem/ Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed: Kasteeldomein van Wannegem-Lede (2015). Geraadpleegd op 12 november 2015 via https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/43828 Inventaris van het Onroerend Erfgoed: Stijlen en culturen (2007-2015). Geraadpleegd op 12 november 2015 via https://inventaris.onroerenderfgoed.be/thesaurus/stijl Waarom je een kasteel als woning moet kopen (2015). Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://www.kasteelkopen.eu/ Wannegem-Lede Het Kasteel - Le Château (2009). Geraadpleegd op 12 november 2015 via http://www.delcampe.net/page/item/id,64931657,var,Wannegem-Lede-Het-Kasteel-Chateau,language,D.html