Złudzenia optyczne

Opracowała: Elżbieta Gawron

Przyjemnej zabawy !

Złudzenie optyczne to obraz, jaki powstaje w naszym mózgu na skutek interpretacji odbieranych przez organy wzroku zjawisk.

Złudzenia wzrokowe fascynują od wieków nie tylko psychologów. Filozofowie już w starożytności zdawali sobie sprawę, że fakt występowania złudzeń w naszej percepcji stanowi argument w dyskusji o obiektywizmie ludzkiego poznania. Platon był zdania, że poznanie zmysłowe dostarcza bardzo niedokładnych danych, które umysł człowieka musi poprawiać, aby w chaosie wrażeń rozpoznawać kształty. Przeciwne stanowisko zajmował Protagoras z Abdery, który uznawał nieomylność narządów zmysłowych, złudzenia przypisywał więc zniekształceniu docierających bodźców. Pierwszy filozof wywodzący się z ziem polskich, Ślązak Witelo (XIII w.) zauważył, że oko bezpośrednio ujmuje jedynie barwy i światło, i to dwuwymiarowo. Budowanie i rozpoznawanie obrazu jest więc funkcją umysłu i tam należy szukać źródła błędów percepcji.

Policz czarne punkty.

Przybliżaj i oddalaj wzrok od obrazka.

Przybliżaj i oddalaj wzrok od obrazka.

Bardzo interesujące są tzw. złudzenia wieloznaczne. Kierunek psychologiczny zwany „psychologią postaci” (Gestalt) wyjaśniał je jako efekt figury i tła — zależnie od nastawienia jeden element obrazu może stawać się znaczący, pozostałe zaś stanowić będą tło, kiedy zaś zwrócimy uwagę na inny fragment — ten poprzedni stanowić będzie tło. Pytanie, który element widoczny jest na rysunku „naprawdę”, jest dla psychologów postaci pozbawione sensu (figury wieloznaczne).

Ile koni widzisz?

Szukaj psa.

Znajdź w skale cztery wilki.

Młoda czy stara?

Policz motyle.

Policz jaszczurki.

Są także złudzenia spowodowane przez organizację naszej kory potylicznej, odpowiedzialnej za percepcję kształtów. Istnieje szereg figur spostrzeganych wskutek interpolacji prezentowanych kształtów i linii (figury iluzoryczne).

Który wyższy ?

Czy linie horyzontalne są proste ?

Czy linie poziome są równoległe ?

Czy linie pionowe są względem siebie równoległe ?

Proste czy łuki?

Czy czerwone linie są proste?

Czy boki kwadratu są proste ?

Czy to są kwadraty?

Spirala czy koła ?

Które ze środkowych kół jest mniejsze ?

Która figura większa ?

Inne złudzenia są wynikiem stosowania przez umysł pewnych reguł interpretacji obrazu, na przykład odczytywanie trójwymiarowego obrazu z rysunku na płaszczyźnie.

Niesamowity taras.

Współczesna psychologia poznawcza poszukuje wyjaśnień analizując przetwarzanie danych przez ludzki umysł. Jak pisze jeden z czołowych badaczy tej problematyki, Richard Gregory „spostrzeżenia to hipotezy”. Cały zatem aparat poznawczy człowieka nakierowany jest nie na fotografowanie otoczenia — lecz na nieustanne weryfikowanie sądów o otaczającej rzeczywistości. Jest to wbrew pozorom mechanizm oszczędzający wysiłek — umożliwia identyfikację obiektów na podstawie niekompletnych danych, a zatem umysł potrzebuje mniej szczegółów do zrozumienia otoczenia.

Natura złudzeń nie jest w pełni poznana, należy sądzić że nie ma jednego wyjaśnienia dla wszystkich zjawisk. Część z nich jest wynikiem działania narządów zmysłów. Taką naturę posiada na przykład efekt autokinetyczny. Jeśli w ciemności wpatrujemy się w nieruchome światełko, po upływie około 10 sekund zaczniemy dostrzegać jego pozorny ruch! Przyczyną złudzenia jest mimowolny „dryft” — powolny ruch oka.

Prezentację przygotowano w oparciu o :http//samhumor.w.interia.plhttp://ee.pwn.pl„Złudzenia wzrokowe – interakcje” Adam

Tarnowski