ZNAČAJ RAČUNARSKIH KOMUNIKACIJA U

BANKARSKOM POSLOVANJU

RAČUNARSKE MREŽE

� Računarske mreže su nastale kombinacijom računara i telekomunikacija — dve tehnologije sa veoma različitom tradicijom i istorijom. istorijom.

Ciljevi stvaranja računarskih komunikacionih mreža su:

� Smanjenje vremena, napora i troškova koji su potrebni za izvršenje različitih poslovnih zadataka;

� Čuvanje poslovnih podataka u njihovom � Čuvanje poslovnih podataka u njihovom izvoru i njihovo brzo širenje;

� Podržavanje poboljšane menadžment kontrole preduzeća.

Postoje dva osnovna cilja razvoja tehnologije za komunikacije računarskim mrežama:

� 1. Preneti bitove što brže;� 1. Preneti bitove što brže;� 2. Preneti bitove što jeftinije.

MREŽNI MODELI

� Sve mreže obezbeđuju iste osnovne funkcije za prenos poruka od pošiljaoca do primaoca, ali svaki korisnik mreže koristi različiti hardver ili softver za mreže da bi obezbedio ove ili softver za mreže da bi obezbedio ove funkcije.

� Jedan način da se ovo ostvari je da se skup komunikacionih funkcija razbije na više nivoa,

od kojih se svaki može odvojeno definisati.

OSI (Open Systems Interconnection) model -jedan od najpogodnijih mrežnih modela

Ovaj model ima 7 nivoa:

� aplikacioni, � prezentacioni, � prezentacioni, � nivo sesije, � transportni, � mrežni, � nivo podataka i � fizički nivo.

Može se koristiti jednostavniji model sa 4 nivoa.

MREŽNI OPERATIVNI SISTEM I TIPOVI PRENOSA

� Mrežni operativni sistem (NOS - Network Operating System) je softver koji kontroliše mrežu.

� Svaki mrežni operativni sistem ima dva dela : � Svaki mrežni operativni sistem ima dva dela : jedan koji radi na serveru i drugi koji radi na klijentu.

�Svaki uređaj koji komunicira sa drugim uređajem na mreži naziva se čvor. se čvor.

�Broj čvorova u mreži kreće se od dva pa do više milona.

Sa stanovišta međusobnog

povezivanja dva veoma bitna

elementa mrežne arhitekture su:elementa mrežne arhitekture su:

�protokoli i

� topologija.

P R O T O K O L I

�P r o t o k o l i su skup tačno definisanih pravila kako da različiti definisanih pravila kako da različiti delovi mreže međusobno komuniciraju.

TCP/IP protokol

� Skup komunikacionih protоkola nа kojem se bazira Internеt naziva se TCP/IP, po dva osnоvna protоkolaIP i TCP.

� Protоkol IP funkcioniše na trećеm sloju refеrentnog � Protоkol IP funkcioniše na trećеm sloju refеrentnog OSI modela.

� Implemеntira se na svim računarima nа Internеtu, kao i svi ostali protоkoli, kroz softversku кompоnentu u okviru operativnog sistema rаčunarа.

.

IP protokol

Osnovna funkcija mu je da paketе sa informacijamа (datаgrame) rutira od izvora do оdredišta, a na osnovu odredišne IP adresе.

IP protokol

Svaki paket, u zavisnosti od trenutnog stanjа saobraćаjnica nа Internеtu, može putovati različitim putevima, nezavisno оd drugih paketa iste poruke.

Protokol TCP

� Protоkol TCP funkcioniše na četvrtom sloju refеrentnog OSI modela.

� Njegova osnоvna funkcija јe da obezbеdi tačаn prenos paketa poruke između dve tačаn prenos paketa poruke između dve prizvoljne tačke na Internеtu.

� Naime, on sekvеncira pаketе (obelеžavа ih rednim brojevima) i potоm ih predaje IP-u, da ih prenеse do cilja.

TCP protokol

� TCP paketе dobijenе od IP-a proveravа na prijemnoj strani, pa аko pоstoji greška usled smetnji na vezamа, inicira retransmisiju pogrešnih paketa.pogrešnih paketa.

� Takođe sе vrši slagаnje paketa prema rednom broju u redosledu kaкаv je bio na predaji.

T O P O L O G I J A

� T o p o l o g i j a je način na koji su

pojedini elementi mreže međusobno pojedini elementi mreže međusobno

povezani.

TIPOVI MREŽA

� U zavisnosti od geografske oblasti koju obuhvataju, mreže se mogu podeliti na sledeći način:

� Mreže u lokalnoj oblasti - LAN (Local Area Network).

LAN (Local Area Network)

� To je grupa mikroračunara ili terminala lociranih u istoj generalnoj oblasti i povezanih odgovarajućim kablom (komunikacionim vodom), tako da mogu (komunikacionim vodom), tako da mogu da razmenjuju informacije.

� Koriste se uglavnom u okviru iste zgrade ili kompleksa zgrada.

� WAN (Wide Area Network) - obuhvata veliku geografsku oblast. Njeni čvorovi (mikroračunari) mogu da povežu gradove ili države.države.

� Danas se sve češće lokalne i udaljene mreže povezuju u sisteme povezanih mreža.

Povezana mreža mora da zadovolji sledeće zahteve:

� brojne topologije,

� različite protokole,

� različite transmisione medijume,

� povećanje broja korisnika i opreme.

� Podela mreža može se izvršiti sa stanovišta njihove geografije, odnosno, načina na koji se terminali ili komutacioni centri međusobno povezuju centri međusobno povezuju telekomunikacionim linijama.

� Ovo se obično zove topološka struktura mreže.

Računarske mreže mogu takođe biti

klasifikovane kao centralizovane ili

decentralizovane.

� Centralizovana računarska mreža je ona u kojoj postoji računar ili grupa računara sa kojom svi drugi računari moraju biti povezani.

Decentralizovana računarska mreža je ona u kojoj ne postoji ni mreža je ona u kojoj ne postoji ni jedan računar ili grupa računara sa kojim su svi dugi računari povezani.

Centralizovana i decentralizovana kompjuterska mreža

Centralizovana mreža Decentralizovana mreža

KOMPONENTE RAČUNARSKIH MREŽA

Postoje tri osnovne komponente računarske mreže:

� host računar ili server (mainframe, miniračunar, mikroračunar), miniračunar, mikroračunar),

� klijent (terminal ili mikroračunar), i

� vod preko koga idu poruke.

� Host računar (ili server) je centralni računar

u mreži koji čuva podatke ili softver kojima pristupaju klijenti.

� Klijent je ulazno-izlazno hardversko sredstvo na drugom kraju komunikacionog voda. On obezbeđuje klijentima pristup mreži -podacima i softveru na hostu.

� Vod je putanja kojom putuju poruke.

� To je obično bakarna žica, a sve više i optički kabal ili bežični prenos.

ARHITEKTURA RAČUNARSKIH MREŽA

Postoje tri osnovne mrežne arhitekture.

� U host-baziranim mrežama, host računar izvršava virtuelno sav posao.

� U klijent-baziranim mrežama, klijent računari izvršavaju većinu poslova.

� U klijent-server mrežama, rad je podeljen između hostova i klijenata.

STANDARDI I PROTOKOLI ZA RAČUNARSKE MREŽE

� Postoji mnogo protokola za računarske mreže; oni izvršavaju slične funkcije, ali su dovoljno različiti da bi bili nekompatibilni.

� TCP/IP (Transmission Control Protocol/ Internet Protocol) je najstariji mrežni standard, razvijen za ARPANET1970.godine.

STANDARDI I PROTOKOLI ZA RAČUNARSKE MREŽE

� Standardi su počeli da se pojavljuju u svim oblastima računarstva, uključujući komunikacije, baze podataka, korisničke interfejse, računarske operativne sisteme i interfejse, računarske operativne sisteme i alate za razvoj softvera.

STANDARDI I PROTOKOLI ZA RAČUNARSKE MREŽE

� Standardi, po prirodi, ne mogu biti kontrolisani od strane bilo kog prodavca.

� Zato su bile neophodne organizacije za standarde, nezavisne od prodavaca.

Najznačajnije organizacije za izradu standarda su:

� ISO (International Organization for Standardization).

� ITU-TSS ( International Telecommuni-cation Union – Telecommunications Standardization Union – Telecommunications Standardization Sector).

� IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers).

� COS ( Corporation for Open Systems).