Անտառների դասակարգումը Բաոբաբներ Մադագասկարիանտառում
, , Կախվածտեղից անտառներիտարիքից նրանցտեսակից՝ գոյություն ունենանտառների մի քանի դասակարգումներ։
Կախվածաշխարհագրական լայնությունից՝ տարբերում են՝ ( , , ) Թացարևադարձայինանտառներ սելվա գիլեա ջունգլիներ ՝
, հասարակածային մշտադալարանտառներ ունեն ֆլորայի և ֆաունայի մեծտեսականի։ Մեծ հարկայնությունը միայնփոքր քանակությամբ լույս է
թույլ տալիս ներթափանցել ներքին հարկեր։ Բոլորարևադարձային անտառների կեսիցավելինարդեն ոչնչացված է։ Դասական օրինակ կարող
, են լինել Ամազոնիայի Հնդկաստանիև Կոնգո գետիավազանի ջունգլիները։ ( Կաատինգա՝ չորտերևաթափվողարևադարձայինանտառներ երաշտի
)ժամանակտերևաթափեն լինում : Ավստրալիայի էվկալիպտիանտարներ՝ մշտադալար մերձարևադարձային
անտառներ։ ( ). Տերևաթափվողանտառներ լայնատերևև մանրատերև Հիմնականում
գտնվում են հյուսիսային կիսագնդում։ Շնորհիվ լույսի թափանցման՝ , կյանքը ներքին հարկերումավելիակտիվ է։ Տայգա՝ փշատերևանտառ
, , , ամենատարածվածն է։ Ներառում է Սիբիրի Կանադայի Սկանդինավիայի 50%- ևԱլյասկայիանտառների իցավելին։ Հարավային
Ամերիկայումգոյություն ունեն նաևառաուկարիայինպուրակներ։ Ֆլորան հիմնականում ներկայացված է մշտադալարփշատերևանտառներով
և բույսերով։ , , Խառըանտառներ՝ անտառներ որոնցումաճում են ինչպեստերևային
այնպես էլ փշատերև ծառեր։ Տարածված է գրեթե ողջ Կենտրոնականև Արևմտյան Եվրոպայում։
Շրջակա միջավայրի ևանտառիփոխազդեցությունը անտառՉեռնոգորիայում Անտառըփոխազդում է շրջակա միջավայրի հետևյալ բաղադրիչների հետ՝ . Արևային էներգիա Անտառային գոյության հիմնականաղբյուրներից է։ Շնորհիվարևի էներգիայի՝ անտառն իրագործում
է ֆոտոսինթեզի գործառույթը։. Հիդրոսֆերա Անտառնանմիջականորեն մասնակցում է բնության մեջ ջրի
շրջապտույտի ևայդպիսովփոխազդում է հիդրոսֆերայի հետ։. Մթնոլորտ Անտառը մասնակցում է բնության մեջ թթվածնի շրջապտույտին
ամենաակտիվ կերպով։ Շնորհիվանտառի հսկայական ծավալի՝ մեծ ազդեցություն ունի երկրի մթնոլորտի գազաբաղադրության վրա։ . Կենդանականաշխարհ Անտառը բազմաթիվ կենդանիների բնակության
միջավայրն է։ Կենդանիներն իրենց հերթինանտառում սանիտարի դեր ենկատարում։
. Մարդ Անտառը հսկայական նշանակություն ունի մարդուառողջության և կենսագործունեության համար։ Մարդակն կենսագործունեությունն իր
հերթինազդում էանտառի վրա։. Լիտոսֆերա Լիտոսֆերայի վերին շերտերի կազմությունը կապված է
համապատասխանտեղերումանտառիաճելու հետ։
« , Անտառնե՞րը մարդկանց համար թե՞` »մարդիկ անտառների
Մենք թերագնահատում ենքանտառների նշանակությունը և հաճախ, ` մոռանում որ դա կենսոլորտի կարևորագույն օղակներից մեկն է
անտառներիպահպանման հետ ուղղակիորեն կապված է մոլորակի , պահպանմանխնդիրը սակայն նման մոտեցում են ցուցաբերում միայն
: « , էկոլոգները Այս մասինայսօր Անտառնե՞րը մարդկանց համար թե՞` » , մարդիկ անտառների թեմայի քննարկման ընթացքում որըտեղի է ունեցել
- - - , Երևան Մոսկվա Կիև Աստանատեսակամրջի շրջանակներում ասաց , « » Հանրայինխորհրդիանդամ Հանուն կայուն մարդկային զարգացման
, հասարակական կազմակերպության նախագահ էկոլոգ Կարինե: Դանիելյանը
` Նրախոսքերով ողջաշխարհումանտառներիպահպանմանխնդիրը շատ : « , սուր է դրված Եթե մենք չենթարկվենք կենսոլորտի կանոններին ապա
», - : կբնաջնջվենք մոլորակի երեսից ընդգծեց Կարինե Դանիելյանը , Իսկ ի՞նչ ենանում կառավարություններնանտառներիպահպանման
: « » - վերականգնմանև մակերեսների ընդլայնման համար Հայանտառ ՓԲԸ ի ` 20 գլխավորանտառապետՌուբեն Պետրոսյանիխոսքերով ոլորտում
տարվա ընթացքում ներդրումների բացակայությանպատճառով լուրջ : « , առաջընթաց չիարձանագրվել Մենքավելի շատխնդիրներ ունենք քան
», - : ձեռքբերումներ նշեց նա
, , UNDP- WWF- Այնուամենայնիվ Ռուբեն Պետրոսյանըտեղեկացրեց որ ի և ի հետ համատեղ իրականացված ծրագրերի շրջանակներում վերջին
150 : , տարում ծառատունկ է եղել մոտ հեկտար Նշենք որ Հայաստանի 12 %: 3.5 անտառածածքտարածքները կազմում են Մեր մոտ ներկայացված է
, հազար բուսականտեսակ դա ողջ Կովկասում ներկայացված բուսական :տեսակի կեսն է
Ուկրաինայի Անտառային ռեսուրսներիպետական կոմիտեի : ներկայացուցիչը կարևորեց էկոլոգիական կրթությունը մանուկ հասակից
, - 9- Նատեղեկացրեց որ Նյու Յորքում ՄԱԿ ի Անտառային ֆորումի րդ « » նստաշրջանի նախաշեմին իրենք նախաձեռնելու են Տնկիր քո ծառը, միջոցառումը իրականացվում են ոլորտին միտված բազմաթիվ
:օրենսդրական բարեփոխումներ - , Ինչ վերաբերում է ՌԴ ին ապաայնտեղ ՌԴԱնտառայինտնտեսության
դաշնային գործակալության Անտառների օգտագործմանև ` վերարտադրության վարչությանպետԱլեքսանդր Մարիևիխոսքերով այդ
2010 . ոլորտը կարևորագույններից մեկն է և թ ամռանըտեղի ունեցած հրդեհների հետևանքով լուրջփոփոխություններ ենտեղի ունեցել
: օրենսդրությունում , Ամենաանմխիթար վիճակում է գտնվում Աստանան այնտեղ կանաչապատ
4.5% տարածքը կազմում է ընդամենը ևտեխնիկական հագեցվածության ցածր մակարդակիպատճառով դրականփոփոխությունները շատ
:դանդաղ են իրականացվում
Անտառի նշանակությունը մարդու կենսագործունեության համար
, Խառըանտար ձմռանը Լեհաստանում . « , Հնում Ռուսիայումասում էին Անտառի մոտապրել նշանակում է սոված. , չլինել Անտառը թագավորից հարուստ է։ Անտառը ոչ միայն գայլին այլ նաև
» մարդուն է կուշտ կերակրում։ Կարելի էառանձնացնել տնտեսական նպատակներովանտառի օգտագործման հետևյալ հիմնական
ուղղությունները։ ( , , , , ),Սննդիաղբյուր սնկեր հատապտուղներ գազաններ թռչուններ մեղր
( ),Էներգիայիաղբյուր փայտ ( ),Արտադրության հումք թղթիարտադրություն
( Բնական գործընթացների կագավորիչ անտառատնկումներ )քամահարությունից հողըպաշտպանելու համար
Այսօրանտառատնկումների ծավալը երբեմն մի քանիանգամ գերազանցում է նրա վերականգնման բնական ծավալը։
Անտառի նշանակությունը մարդու առողջության համար
Տնջրի՝ հսկա սոսի Արցախի Սխտորաշենգյուղում Անտառն մեծ սանիտարահիգիենիկ և բուժիչ նշանակություն ունի։ Բնական
300 անտառների օդում կաավելի քան անունտարատեսակ քիմիական միացությունների։ Անտառներնակտիվորեն վերափոխում են
, մթնոլորտայինաղտոտվածությունները հատկապես գազանմանները։ Առավել թթվայնացնող ունակություններն ունենփշատերևանտառները
( , , ), գիհի եղևնի սոճի ինչպես նաև կեչու և լորենու որոշտեսակներ։ Անտառն , ակտիվորեն կլանում էարտադրականաղտոտվածությունները ( հատկապեսփոշին ուածխաջրածինները։ Անտառը հատկապես
) ( ) փշատերև արտադրում է ֆիտոնցիդներ՝ բակտերիցիդ մանրեասպան հատկություններով օժտված նյութեր։ Ֆիտոնցիդները սպանում են
ախտածին մանրեները։ Որոշակի չափաբաժիններով դրանք բարերար , ազդեցություն ունեն նյարդային համակարգի վրա ուժեղացնում են
աղեստամոքսայինտրակտի շարժողականևարտադրողական, ֆունկցիան նպաստում են նյութափոխանակության լավացմանը և
խթանում են սրտիաշխատանքը։ Դրանցից շատերը ինֆեկցիոն , հիվանդության հարուցիչների թշնամիներն են բայց եթե քիչ են։ Բարդու
, , բողբոջների անտոնովյանխնձորների էվկալիպտիֆիտոնցիդները ոչնչացնողազդեցություն ունեն գրիպի վիրուսի վրա։ Սենյակ բերված
, եղևնիի ճյուղըտասանգամ քչացնում է մանրեների քանակությունն օդում հատկապես կապույտ հազի և դիֆտերիայի։ Կաղնուտերևները
ոչնչացնում են որովայնայինտիֆի և դիզինտերիայի բակտերիաները։
Իրավիճակնանտառների հետ վատթարանում է ինչպեսամբողջ, աշխարհում այնպես էլ Հայաստանում
« Իրավիճակնանտառների հետ վատթարանում է ինչպեսամբողջ, »,- - - - աշխարհում այնպես էլ Հայաստանում Երևան Մոսկվա Կիև Աստանա
, տեսակամրջի ժամանակ հայտարարել է բնապահպան ՀՀ , « բնապահպանության նախկին նախարար Հանուն մարդկության կայուն
» :զարգացման ասոցիացիայի նախագահ Կարինե Դանիելյանը , Ըստ նրա տիեզերական դիտարկումներիտվյալները զգալիորեն
, տարբերվում ենպաշտոնականտվյալներից որոնք ներկայացնում են: « , պետությունները Իրավիճակնաշխարհում շատավելի վատ է քան
: , : ներկայացվում է Հարկ է նշել որայսառումով լավատես է մեր երկիրը Այդ հարցը մենք ներկայացրել ենք կառավարությանն ու ներկայացրել ենք
»,- :միջազգային կառույցներին ասել է Դանիելյանը , « : Նա նշել է որ մենք թերագնահատում ենքանտառների նշանակությունը Իսկանտառներիպահպանումը կենսոլորտիպահպանման երաշխիք է
»,- :հանդիսանում նշել է նա
, Փորձագետը հավելել է նաև որ բնապահպանները վաղուցարդեն եկել են , , այն եզրակացության որ հատել կարելի է միայնարհեստական աճեցված
: « , անտառները Տասնամյակներ են հարակվոր որպեսզի ձևավորվի , »,-անտառը իր ողջ կենսաբազմազանությամբ իր ֆլորայուվ և ֆաունայով
:ասել է նա « » - Իր հերթին Հայանտառ ՓԲԸ ի գլխավորանտառապահՌուբեն
, 5 3 Պետրոսյանը նշել է որ վերջին տարում Հայաստանումտնկվել է հազար : « հաանտառ Քանի որանտառային հատվածիտեխնիկական
, ապահովումըայնքան էլ բարձր մակարդակի վրա չէ մենքավելի շատ , : , , խնդիրներ ունենք քան նվաճումներ Բացիայդ նա նշել է որանտառների
, ոչնչացմանըայժմ նպաստում է ոչ միայն մարդկային գործոնը այլ նաև:բնակլիմայական
. « »Բնապահպան Մենք կանգնած ենք լուրջ որոշումներ կայացնելու շեմին
« » Հանուն կայուն մարդկային զարգացման հասարակական կազմակերպության նախագահ Կարինե Դանիելյանըայսօր կայացած
- - - , , Երևան Մոսկվա Կիև Աստանատեսակամուրջին նշեց որայն մարդիկ , ովքեր որոշումներ են ընդունում ավելի շատանտառը դիտարկում են
, ` :մարդկանց համար իսկ էկոլոգները մարդիկանտառի համար, « , Հիշեցնենք որտեսակամուրջի թեման էր Անտառնե՞րը մարդկանց համար
»:թե՞ մարդիկանտառների« Մեծտարբերություն կա մոտեցումներում ևանգամտարբերություն կա
. իրավիճակը ընդունելու առումով մենք չենք գնահատումանտառների»,- . , , նշանակությունը շեշտեց Կ Դանիելյանը և հավելեց որակնհայտ է որ
:գնալովաշխարհում իրավիճակը վատթարանում է , Բանախոսի կարծիքով միջազգային հասարակայնությունըպետք է
, , գնահատիայն երկիրը որըպահպանում էանտառը և դաարտահայտվի:ֆինանսապես
« »,- Մենք կագնած ենք լուրջ որոշումներ կայացնելու շեմին հայտարարեց:բնապահպանը
Կարինե Դանիելյանը հիշեցրեց Հնդկաստանի վարչապետՌաջիվ Գանդիի 1992 .- , , խոսքը թ ին Ռիոյի Երկրին նվիրված գագաթաժողովում երբ նա
, . « դիմելովարևմտյան քաղաքակրթության կրողներին ասաց Այդ դուք եք , , մեղավորայն բանի համար ինչ տեղի է ունենում մոլորակի վրա դուք եք , մարդուն վեր դասել բնությունից Ձերամբիցիաներն են կործանում»: մոլորակը
ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՄՆԱՑԵԼ Է 9% ԱՆՏԱՌ
Օրերս մատենադարանի մոտակայքում ոստիկաններըարգելել են Վրաստանից
:բերված սոճիների վաճառքը Օրենքը չիարգելում ներկրված եղեւնիների
: « կամ սոճիների վաճառքը Շրջակա » միջավայրի իրավականպաշտպանության
կենտրոնի նախագահԱիդաԻսկոյանի հավաստմամբ՝ պարզապեստեղում
վաճառողներըպարտավոր են ցույց տալ , համապատասխանփաստաթուղթ որում
նշված կլինի եղեւնիների հատման վայրը եւ: 9 , օրը Հայաստանում տոկոսանտառ է մնացել
25 : որից տոկոսը Լոռու անտառներն են Այս « » փաստը ներկայացրեց Լոռե էկոակումբ ՀԿ
. խորհրդի նախագահՄանյաՄելիքջանյանը« Մարդիկ կարեւորում ենանտառների
, նշանակությունը բայց չեն կարեւորում իրենց: , նշանակությունը Սակայն ունենք մարդիկ
, որոնք հետաքրքրված են եւ օգնում են դա է վկայում հատումներ նկատելիս
»:ահազանգերը
Անտառապահնանության գործում հասարակության դերի բարձրացումն ու
այդփաստի կարեւորությունը գիտակցելու նպատակովտպագրվել է
« » Որոշվում էանտառի ճակատագիրը: գրքը Այդ հրատարակությունը ստեղծվել է
« Բաց Հասարակաության ինստիտուտի -օժանդակության հիմնադրամ
» Հայաստան ֆինանսավորմամբ եւ« » Լոռե էկոակումբ բնապահպանական եւ
առողջապահական հասարակական : կազմակերպության կողմից Գիրքը
, տպագրված է երեք լեզուներով 100 , տպաքանակը է չնայած որ
նախատեսված է նաեւարտաերկիր : տարածելու համար Գրքում
7 անդրադարձել են ՀԿ ամյա, գործունեությանը որը զբաղվում է
, անտառների բնապահպանական: հարցերով Գրքում ներկայացված են նաեւ
, մի շարք գործնական միջոցառումներ որոնցարդյունքում հաջողվել է կանխել
:անտառների հատումը
, Մասնավորապես այդ աշխատանքների միջոցով
Գյուլագարակիարգելավայրում Գյուղնախարության եւ Հայանտառի
տնօրինության շնորհիվարգելվել են:անտառահատումները
« » Լոռե էկոակումբ ՀԿ նախագահը , պատմում է որ հանդիպումներ են
: ունեցել Լոռու մարզի բնակիչների հետ Հանդիպումը կազմակերպվել է
, այնտեղ քանի որայդ մարզը հարուրստ էանտառածածկ
: « : տարածքներով Նրանք դժգոհ են Այն2000 , , դրամը որաշխատում էին հիմա
: չենաշխատում Ժողովուրդը , մեղադրում է որ մի ցախ էլ չենք կարող
: տանել Ճիշտ է՝ ժողովրդի մի մասը չի, գիտակցում բայց մի մասը »,- գիտակցում է ասում է Մանյա
: , Մելիքջանյանը Ի դեպ նա , վստահեցնում է որառայժմ դադարեցված են Լոռու
սանիտարական:անտառահատումները
Անտառներիպաշտպանության միջազգային օրվան նվիրված` հայտարարություն էտարածել
Թեղուտի պաշտպանությանխումբը: « Այսօր՝ մարտի 21-ը, անտառների
պաշտպանության միջազգային օրնէ: Անտառներն ունենանգնահատելիբնապահպանական, սոցիալականև
տնտեսական նշանակություն: Դրանք օգնում են կարգավորել մեր մոլորակի ջերմաստիճանը, ապահովում են թթվածնով, կլանում
աղտոտվածությունը, պահպանում ջրայինռեսուրսները, հանդիսանում բազմաթիվ
բույսերի ու կենդանիներիապրելավայր, ապահովում սնունդ ևառողջարար միջավայր
մարդկանց համար: Միջազգային հանրությունը գլոբալ տաքացման դեմպայքարի
շրջանակներում նպատակ է դրել մինչև 2012թ. 33%- Երկիր մոլորակի ցամաքային շերտի ը
: - դարձնել անտառածածկ ՄԱԿ իանդամ երկրների կողմից ձեռք են բերվել
համապատասխան պայմանավորվածություններ և իրականացվում
` « են միջազգային համաձայնագրեր Կլիմայի » փոփոխության մասին շրջանակային
, « կոնվենցիան Կենսաբազմազանության » պահպանության մասին կոնվենցիան ու
« » Անապատացման դեմպայքարի մասին: կոնվենցիան
ՊԱՀԱՆՋՈՒՄ ԵՆ ԴԱԴԱՐԵՑՆԵԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԲՆՈՒԹՅԱՆՈՉՆՉԱՑՈՒՄԸ
Չնայած համաշխարհայինայս գործընթացներին ևայն, հանգամանքին որ Հայաստանի Հանրապետությունը վավերացրել է
, 20 վերը նշված կոնվենցիաները վերջին տարիների ընթացքում երկրի 12%- 6-7%: անտառածածկտարածքը մոտ ից դարձել է Այն շարունակում
է օր օրի նվազել անօրինական ծառահատումների ու ոչ պատշաճ : կառավարման ու վերահսկողության հետևանքով Հազարավոր
հեկտարների հասնողանտառներ հողօգտագործման փաստաթղթերում ներկայացվում ենայլ կարգավիճակներով և
: օգտագործվումայլ նպատակներով Նման գործընթացների արդյունքումխախտվում են երկրի օրենքները և միջազգային
: պարտավորությունները Հ Հ-ի կառավարությունըտնտեսության զարգացման գերակա ոլորտ է
` հռչակել հանքարդյունաբերությունը առանց վերլուծելու դրա հետևանքները երկրի կայուն զարգացման ու մրցունակության
համատեքստում ևառանցապահովելու համապատասխան : բնապահպանական օրենսդրական դաշտ
Համաշխարհային բանկիխորհրդատվությամբ մշակված ընդերքի նոր օրենսգրքի նախագիծը ստեղծել է էլ ավելի բարենպաստպայմաններ
` հանքարդյունաբերության զարգացման համար առանց սահմանափակելու անտառներում ու բնության հատուկպահպանվող
տարածքներում ընդերքօգտագործումը ևառանցապահովելու« » : աղտոտողը վճարում է սկզբունքի կիրառումը
Հանքարդյունաբերության ծավալումը մեր երկրում հաճախընթանում է : անտառների հաշվին Այս գործելաոճը սկսվել է Թեղուտիանտառիանխնա ` ոչնչացումից և ներկայումս շարունակվում է ներառելով Կապանի ու
: 2007-2010 . Հրազդանիտարածքները Միայն թթ Հայաստանիավելի քան1600 հաանտառային հողերի նպատակային նշանակությունըփոփոխվել է
: ևտարածքը հատկացվել է այլ նպատակների համար Փոխարենը 40 : անտառային ֆոնդինավելացվել է մոտ հա Համեմատության համար
, նշենք որ նույն ժամանակահատվածում ընդերքօգտագործման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից
3100 : կատարվել է ավելի քան հա հողահատկացում Անտառների ոչնչացմանարդյունքում մեր երկիրը կարող է վերածվել միլիոնավորտոննաթունավոր թափոններպարունակողպոչամբարներով
, ու գյուղատնտեսության համարանպիտան դարձած հողերով լի չորացած ջրայինաղբյուրներով ու կենդանական ու բուսականաշխարհից զուրկ մի
` անապատի ընդամենը մի քանիտասնամյակում հայրենազրկելով երկրի : բնակչության մի ստվար զանգված
Պահանջում ենք Հայաստանի Հանրապետության , կառավարությունից դադարեցնել մեր երկրի բնության ոչնչացումը ինչը
, սպասարկում է մի քանիանհատների ուխմբերի շահերը և ձեռնարկել ` : 30,000 արմատական քայլեր արգելելու անտառների ոչնչացումը Ընդամենը
. քառ կմտարածք ունեցող երկիրը չի կարող մի կողմից զարկտալ , ` լայնածավալ հանքարդյունաբերությանը մյուս կողմից ապահովել առողջ
, »,- շրջակա միջավայր անվտանգ գյուղատնտեսություն ու զբոսաշրջություն :ասված է հայտարարության մեջ
3500 , ՈՉՆՉԱՑՎՈՒՄ Է ՀԵԿՏԱՐԱՆՏԱՌ ՓՈԽԱՐԵՆԸ 6 ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՎԵԼ Է ՀԵԿՏԱՐԸ
2009 . թ վերջին ՀՀ բնապահպանության նախարարԱրամ Հարությունյանը, հայտարարեց որ Սև անա լճիառափնյատարածքների մաքրմանաշխատանքների
3500 (« »- ` արդյունքում կառաջանա մոտ հաանտառային շերտ ԷկոԼուր ի նկատառում 3500 ամենայն հավանականությամբ նախարարն ի նկատի ուներ հա
), « , անտառահատված շերտ որը էական վնաս է բնությանը։ Հետեւաբար նախատեսվում էանտառահատումներին զուգահեռ կատարել
անտառվերականգնմանաշխատանքներ։ Եկողտարվանից կսկսվենայդ »,- աշխատանքները։ Առաջին հերթին կվերականգնվի Մարտունուտնկարանը նշել էր
: նախարարը« »- 2010 . ` , ԷկոԼուր ը թ դեկտեմբերին հարցում ուղարկեց նախարարությանը պարզելու
2010 . թե թ Սեւանիավազանում քանի հեկտար եւ կոնկրետ որտարածքներում են , անտառատնկմանաշխատանքներ իրականացվել պետական բյուջեից որքան
գումար է հատկացվել այսաշխատանքների համար եւ ինչ աշխատանքներ են : տարվել Մարտունուտնկարանը վերականգնելու ուղղությամբ ՀՀ
բնապահպանության նախարարությանաշխատակազմի ղեկավար Էդգար ( 5/25/50303, 1602.2011 .) Փիրումյանը իրպատասխան նամակում նամակթիվ թ
« »- , 2010 . « » ԷկոԼուրին ինտեղեկացրեց որ թ Սեւան ազգայինպարկիտարածքում 6.0 : կատարվել են ընդհանուրառմամբ հաանտառատնկմանաշխատանքներ
« ` 1,8 , 2,5 Մասնավորապես Սեւանի մասնաճյուղում հա Մարտունու մասնաճյուղում հա ` 1,7 , եւ Վարդենիկի մասնաճյուղում հա որի համար ծախսվել է պետական բյուջեից
7,7 , հատկացված միլիոն ՀՀ դրամ իսկ Մարտունու տնկարանը վերականգնելու , համար գումար չի հատկացվել ուստիայդ ուղղությամբաշխատանքներ չեն»,- : տարվել նշված է նամակում
, , 3500 Այսպիսով ստացվում է որ նախարարությունը ընդունելով հաանտառային , 6 զանգվածի կորուստը ամբողջտարվա ընթացքում վերականգնել է ընդամենը հա եւ
, 3494 հարց էառաջանում թե քանիտարի եւ որքան գումար կպահանջվի հաանտառ :վերականգնելու համար
Թեղուտիպղնձամոլիբդենային հանքավայրի շահագործման 2010 . ծրագրի բնապահպանականանվտանգության վերաբերյալ թ
14- դեկտեմբերի ին Երևանում կայացած միջազգային կոնֆերանսի : արդյունքում ընդունված հայտարարությունը
2007 . թ նոյեմբերին Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը հաստատեցԹեղուտիպղնձամոլիբդենային հանքավայրի շահագործման
, - , ծրագիրը որը գտնվում է Հայաստանի հյուսիս արևելյան մասում Դեբեդ , գետիավազանում երկրաշարժերի և սողանքներիառումովխոցելի
: տարածքում Հանքի շահագործման նպատակովտրամադրվածտարածքը1,491 , 82%- : հեկտար է որի ը ծածկված է լեռնայինանտառներով Հանքի
500 . շահագործմանարդյունքում կգոյանան մոտ մլն տոննա վտանգավոր 600 . : նյութերիպոչանք և մլն տոննաայլ թափոններ Պոչանքըտեղադրվելու է
, ` Դուքանաձոր գետի կիրճում որը թափվում է Շնող գետը : անդրսահմանային Դեբեդ գետի վտակը
, Հաշվիառնելով որ՝ - հանքավայրի շահագործումը կարող է հանգեցնել մի քանի հարյուր
հեկտար լեռնայինանտառների կորստի, ջրային ռեսուրսների չորացման, հողերի էրոզիայի ևամբողջական էկոհամակարգերի, այդ թվում`
անհետացման եզրին գտնվող բույսերի և կենդանիների ոչնչացման, - բնականաղետների կամարդյունաբերական վթարների դեպքումարծաթ, ռենիում, կապար, մկնդեղ, պղինձ, մոլիբդեն, ցինկ, ծծմբային
միացություններ ևայլ քիմիական նյութերպարունակողպոչանքները կթունավորեն Շնող գետիև դրա վտակների կողմից ոռոգվող դաշտերը`
սպառնալով սննդիանվտանգությանը և մարդկանցառողջությանը.
հաստատելով, որ՝ - հանքարդյունահանող ընկերության կողմից կազմված շրջակա միջավայրի վրա
ազդեցության գնահատականը մշակվել է միայն նախագծիառաջին 8 տարիներիհամար` առանց հաշվիառնելու նախագծի 50 տարվաժամանակահատվածի
հետևանքները և, ինչպես նաևարտակարգ իրավիճակները և ռիսկերը` անդրսահմանային համատեքստում,
- Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարության կողմից տրամադրված բնապահպանականփորձաքննության դրական եզրակացությունը
նկատի չիառել շրջակա միջավայրի վրաազդեցության գնահատման հաշվետվության սխալ հաշվարկները և էկոհամակարգերին հասցվող վնասների
թերագնահատումը, - Թեղուտի հանքավայրի շահագործմաննառնչվող որոշումների ընդունման
գործընթացները թերացել են հասարակայնությանարդյունավետև ժամանակին ծանուցում և մասնակցությունապահովելու գործում` ՄԱԿ- ի Եվրոպական
տնտեսական հանձնաժողովի « Շրջակա միջավայրի հարցերինառնչվող տեղեկության մատչելիության, որոշումների ընդունման գործընթացում
հասարակության մասնակցությանևարդարադատության մատչելիության մասին» (Օրհուսի) կոնվենցիայի շրջանակներում Հայաստանի ստանձնած
պարտավորությունների համաձայն. - Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը չի ձեռնարկել ոչ մի քայլ`
բացահայտելու անդրսահմանային ռիսկերը ևխորհրդակցություն սկսելու Վրաստանի իշխանությունների ու հասարակայնության հետ` իրականացնելու ՄԱԿ- ի
Եվրոպականտնտեսական հանձնաժողովի « Անդրսահմանային համատեքստում շրջակա միջավայրի վրաազդեցության մասին» Էսպուի կոնվենցիայի
շրջանակներում ստանձնած իրպարտավորությունները, - Վրաստանի կառավարությունը չի ճանաչել անդրսահմանային ռիսկերի
հնարավորությունը և ձախողել է ոչ միայն վավերացնել ՄԱԿ- ի Եվրոպական տնտեսական հանձնաժողովի Էսպուի կոնվենցիան, այլև դրսևորել է
անպատասխանատու վարքագիծ և չի կատարել համապատասխան հարցումներ` ընթացքտալու մտահոգ հասարակայնության կողմից հնչեցվածահազանգերին.
Մտահոգվելով, որ՝ - երկու երկրների իշխանությունների նմանանպատասխանատու
մոտեցման հետևանքովտարածաշրջանը կարող է կանգնել էկոլոգիական աղետիառջև, իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը` որպեսաղետի աղբյուր հանդիսացող երկիր, պարտավորված կլինի ոչ միայն վերացնել
վնասները սեփական երկրի սահմաններում, այլև հատուցել հարևան պետությունների կրած վնասները.
Մենք` Հայաստանի Հանրապետության և Վրաստանի ներքոստորագրյալ հասարակական կազմակերպություններս ևանհատներսանհրաժեշտ ենք
գտնում, որ Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները ՝ - կասեցնեն Թեղուտի հանքավայրի շահագործման ծրագիրը` մինչև
շրջակա միջավայրին հասցվող վնասների վերագնահատումը, - կազմակերպեն շրջակա միջավայրի վրաազդեցությանանկողմնակալ և
համապարփակ գնահատում` միջազգային լավագույն փորձինհամապատասխան, - սկսենխորհրդակցություններ Վրաստանի իշխանությունների և
հասարակայնության հետԹեղուտի հանքավայրի շահագործման արդյունքում հնարավորանդրսահմանայինազդեցության վերաբերյալ:
Վրաստանի իշխանությունները՝ - վավերացնեն Էսպուի կոնվենցիան, - մասնակցեն Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունների կողմից
ձեռնարկվողխորհրդակցություններին` բացահայտելու շրջակա միջավայրի վրա հնարավորազդեցությունըանդրսահմանային
համատեքստում:
Հայտարարությունը ստորագրել են Հայաստանի եւ Վրաստանի 31 հասարակական կազմակերպություններ:
, ՆԱՅԵ՛Ք ԵՎ ՄՏԱՊԱՀԵ՛Ք՝ ՀՆԱՐԱՎՈՐ Է ՈՐ ԴՈՒՔ ՎԵՐՋԻՆԱՆԳԱՄ ԵՔ ՏԵՍՆՈՒՄԹԵՂՈՒՏԻ ԱՆՏԱՌԸ
4,5 Շնող գյուղի ֆուտբոլի դաշտը լցված էփայտով՝ ընդամենը հազար : խորանարդ մետր Դա վերջինամիսներին Թեղուտիպղնձամոլիբդենային
: հանքավայրի շահագործման համար հատվածԹեղուտիանտառն է : Տեսարանը թույլ նյարդեր ունեցողների համար չէ Աչքերիդառաջ
երկրաբանական քարտեզիցանհետանում ենանտառային , լանդշաֆտի հսկայական կտորներ իսկ նրանցտեղում հայտնվում են մերկ
, : շինարարական հրապարակներ որոնք լցվում են բետոնե կառույցներով Յուրահատուկ բնական օբյեկտների մասին կարելի էարդենանցյալ
, : , , ժամանակովխոսել օրինակ՝ Խառատաձորի կիրճը Նայե՛ք մտապահե՛ք : , քանի որարդեն կիրճը ծածկված էպատնեշներով Վաղնայդանտառը այդ : , , կիրճը եւ կիրճի միջով հոսող գետակը չեն լինի Կլինիպոչամբար որը
, 200 Թեղուտի ծրագրի համաձայն պետք է լցվի մինչեւ միլիոնխորանարդ , մետր ծավալով թափոններով իսկ գետակիփոխարեն լինելու է բետոնե
:ջրանցք
, Հնրարավոր չէ պատկերացնել թե ինչպես կփոխարինեն անտառատնկումները դարերի ընթացքում ստեղծվածայս
: . 1992-էկոհամակարգին Թեղուտի ծրագիրնաննախադեպ է1995 . թթ Էներգետիկ ճգնաժամից հետո սակավանտառ
Հայաստանում միայնպաշտոնական ծրագրովպետք է 357 : հատվի հաանտառ Անկախփորձագետների
գնահատակններով՝ Թեղուտի ծրագրի , ենթակառուցվածքների զարգացումը՝ ներառյալ հանքը
, , ապարների համար վայրը վերամշակող ֆաբրիկան 1400 պոչամբարը եւ հատարածքովպահեստները կբերեն
անտառի ոչնչացման ողջայդտարածքում եւ շրջակա տարածքներումանտառային էկոհամակարգի
: դեգրադացման
, : Ընկերությունը շտապում է թեպետ ներդրումներ դեռ չունի : Բանակցություններ ենտարվում ռուսական ՎՏԲ բանկի հետ
Հասարակություննառաջարկում է Թեղուտի համարայդ բանկում : սոցիալական վճարումներ չկատարել
«ACP»: Իսկ ի՞նչ է փոխարեննառաջարկում Առաջին հերթին՝: « ( ) աշխատատեղեր Դեռեւս երկու գյուղերից Թեղուտ եւ Շնող մեզ մոտ
320 : , : աշխատում է մարդ Իհարկե աշխատում են նաեւայլ վայրերից Եթե մեզ , , էքսկավատոր վարող էանհրաժեշտ մենք նրանայստեղից կվերցնեինք
,- բայցայստեղ էքսկավատոր վարող չկա իրավիճակը բացատրում է« » - ,- , Թեղուտ ՓԲԸ ի վարչությանանդամՌուբեն Պապոյանը կբացենք հանքը
1400»: կբացենք նաեւ նորաշխատատղեր՝ մինչեւ Նրախոսքերով՝ ընկերություննանտառի կորուստըփոխհատուցում է
714 : : անտառատնկումներով՝ մինչեւ հա Ահա եւ հիմնականում բոլորը Իսկ , բյուջե գումարներ մուտքագրելու մասին ընկերություննարդեն չիխոսում
, քանի որ հայտնի չէ թե ինչ ֆինանսավորում կստանա՝ Թեղուտի ծրագրի : զարգացման համար Սեփական միջնոցներնակնհայտորեն նրան չեն
: բավականացնում Բանակցությունները ռուսական Վնեշտորբանկի հետ : , ընթանում ենարդեն երկուտարի Չիմանալով թե ինչ է կատարվումփակ
, - դռների հետեւում կարելի է հաստատել մի բան՝ ՎՏԲ ն դեռ վարկ չի: , , «ACP» տրամադրել Բացիայդ Թեղուտի ծրագրի ընկերության եւայդ՝
, ակնհայտանօրինական ծրագրին թույլտվությունտվող կառավարության , ֆինանսական կառույցների դեմ հասարակայնության ելույթները
եվրոպական կառույցներում ծրագրի վերաբերյալ բավականին նյարդային, քննարկումները շարունակվող դատական գործընթացները կարող են
: իրենց դերըխաղալ եւ գործարքըխափանել
: Ամեն դեպքում Թեղուտումանտառը հատվում է Ծրագրի ենթակառուցվածքի , զարգացումը կատարվում էամենիցանեղծ եւ հրաշալի հատվածներում որտեղ
: մինչեւ ճանապարհներիանցկացնելըանտառահատները դեռ չէին հասել Այժմ 60 : արդեն հասել են եւ հատել մինչեւ հաանտառ
« Մեզ մոտ գյուղատնտեսությունը հակասության մեջ է : , հանքարդյունաբերության հետ Եթեայն լավ զարգացած լիներ ապադժվար
: : »,- կլիներխլել Բայցայն չեն զարգացնում Դրա համար էլ տարածքներըխլում են , ասում է Շնող գյուղի բնակիչ ԼյովաԱլիխանյանը ով դատական վեճի մեջ է մտել
«ACP» : ընկերության հետ սեփականտարածքի համար Թեղուտի ծրագիրը Շնող 81,483 եւ Թեղուտ գյուղերիցխլեց հա հողատարածք՝ կառավարության որոշման
, համաձայն որնառաջնահերթային շահ ընդունեց մասնավոր ընկերության: « : , շահերը Ու՞մ համար էայդ շահնառաջնահերթային Այո հիմա մարդիկ
20 , »,- աշխատանք կունենան թեկուզ տարի իսկ հետո դա ու՞մ շահը կլինի ասում : է Ալիխանյանը
Մինչ օրս ԼյովաԱլիխանյանը եւ եւս մի քանի բնակիչներայդպես էլ չեն : համաձայնվել Թեղուտի ծրագրի համարտալ իրենց հողերը Մի կողմից
1 - 10-15 , ընկերության սահմանածփոխհատուցումնանչափ ցածր է՝ քմ ը ցենտ , , , մյուս կողմից ընկերությունը թեպետխոստացել է բացել աշխատատեղեր
, սակայն չի կարողաշխատանքի վերցնել գյուղի բոլոր բնակիչներին եւ , , , հասկանալի չէ թե ինչ անեն նրանք ովքեր զրկվել են հողից բայց չեն կարող
: : « ընկերությունումաշխատանքիտեղավորվել Լյովան դեռ իր հողերը չիտվել Իմ , , , հողերը բարձր են մինչեւ նրանց հասնեն մի քանիտարի կանցնի եւ եսայդ
»,- : : « , ընթացքում դրանք կօգտագործեմ ասում է նա Բայց ի՞նչ կլինի հետո Գիտեք , , , կգտնվեն մարդիկ ովքեր միշտ ընկերության կողմնակիցը կլինեն կասեն՝ ոչինչ
: 80- , հետոամեն ինչ կուղղվի Բայց ական թվականներին երբ ընդհանրապես 20- արգելված էր զենքպահել եւ դիմադրել իշխանությանը ամյա
, , , բանտարկության սպառնալիքով ժողովուրդն այնուամենայնիվ ընդվզեց եւ: , , »:հաղթեց Այդպես էլ մեր դեպքում կգա ժամանակ կմտածենք
Recommended