Անտառների դասակարգումը   Բաոբաբներ Մադագասկարիանտառում

, , Կախվածտեղից անտառներիտարիքից նրանցտեսակից՝ գոյություն ունենանտառների մի քանի դասակարգումներ։

Կախվածաշխարհագրական լայնությունից՝ տարբերում են՝ ( , , ) Թացարևադարձայինանտառներ սելվա գիլեա ջունգլիներ ՝

, հասարակածային մշտադալարանտառներ ունեն ֆլորայի և ֆաունայի մեծտեսականի։ Մեծ հարկայնությունը միայնփոքր քանակությամբ լույս է

թույլ տալիս ներթափանցել ներքին հարկեր։ Բոլորարևադարձային անտառների կեսիցավելինարդեն ոչնչացված է։ Դասական օրինակ կարող

, են լինել Ամազոնիայի Հնդկաստանիև Կոնգո գետիավազանի ջունգլիները։ ( Կաատինգա՝ չորտերևաթափվողարևադարձայինանտառներ երաշտի

)ժամանակտերևաթափեն լինում : Ավստրալիայի էվկալիպտիանտարներ՝ մշտադալար մերձարևադարձային

անտառներ։ ( ). Տերևաթափվողանտառներ լայնատերևև մանրատերև Հիմնականում

գտնվում են հյուսիսային կիսագնդում։ Շնորհիվ լույսի թափանցման՝ , կյանքը ներքին հարկերումավելիակտիվ է։ Տայգա՝ փշատերևանտառ

, , , ամենատարածվածն է։ Ներառում է Սիբիրի Կանադայի Սկանդինավիայի 50%- ևԱլյասկայիանտառների իցավելին։ Հարավային

Ամերիկայումգոյություն ունեն նաևառաուկարիայինպուրակներ։ Ֆլորան հիմնականում ներկայացված է մշտադալարփշատերևանտառներով

և բույսերով։ , , Խառըանտառներ՝ անտառներ որոնցումաճում են ինչպեստերևային

այնպես էլ փշատերև ծառեր։ Տարածված է գրեթե ողջ Կենտրոնականև Արևմտյան Եվրոպայում։

Շրջակա միջավայրի ևանտառիփոխազդեցությունը անտառՉեռնոգորիայում Անտառըփոխազդում է շրջակա միջավայրի հետևյալ բաղադրիչների հետ՝ . Արևային էներգիա Անտառային գոյության հիմնականաղբյուրներից է։ Շնորհիվարևի էներգիայի՝ անտառն իրագործում

է ֆոտոսինթեզի գործառույթը։. Հիդրոսֆերա Անտառնանմիջականորեն մասնակցում է բնության մեջ ջրի

շրջապտույտի ևայդպիսովփոխազդում է հիդրոսֆերայի հետ։. Մթնոլորտ Անտառը մասնակցում է բնության մեջ թթվածնի շրջապտույտին

ամենաակտիվ կերպով։ Շնորհիվանտառի հսկայական ծավալի՝ մեծ ազդեցություն ունի երկրի մթնոլորտի գազաբաղադրության վրա։ . Կենդանականաշխարհ Անտառը բազմաթիվ կենդանիների բնակության

միջավայրն է։ Կենդանիներն իրենց հերթինանտառում սանիտարի դեր ենկատարում։

. Մարդ Անտառը հսկայական նշանակություն ունի մարդուառողջության և կենսագործունեության համար։ Մարդակն կենսագործունեությունն իր

հերթինազդում էանտառի վրա։. Լիտոսֆերա Լիտոսֆերայի վերին շերտերի կազմությունը կապված է

համապատասխանտեղերումանտառիաճելու հետ։

« , Անտառնե՞րը մարդկանց համար թե՞` »մարդիկ անտառների

Մենք թերագնահատում ենքանտառների նշանակությունը և հաճախ, ` մոռանում որ դա կենսոլորտի կարևորագույն օղակներից մեկն է

անտառներիպահպանման հետ ուղղակիորեն կապված է մոլորակի , պահպանմանխնդիրը սակայն նման մոտեցում են ցուցաբերում միայն

: « , էկոլոգները Այս մասինայսօր Անտառնե՞րը մարդկանց համար թե՞` » , մարդիկ անտառների թեմայի քննարկման ընթացքում որըտեղի է ունեցել

- - - , Երևան Մոսկվա Կիև Աստանատեսակամրջի շրջանակներում ասաց , « » Հանրայինխորհրդիանդամ Հանուն կայուն մարդկային զարգացման

, հասարակական կազմակերպության նախագահ էկոլոգ Կարինե: Դանիելյանը

` Նրախոսքերով ողջաշխարհումանտառներիպահպանմանխնդիրը շատ : « , սուր է դրված Եթե մենք չենթարկվենք կենսոլորտի կանոններին ապա

», - : կբնաջնջվենք մոլորակի երեսից ընդգծեց Կարինե Դանիելյանը , Իսկ ի՞նչ ենանում կառավարություններնանտառներիպահպանման

: « » - վերականգնմանև մակերեսների ընդլայնման համար Հայանտառ ՓԲԸ ի ` 20 գլխավորանտառապետՌուբեն Պետրոսյանիխոսքերով ոլորտում

տարվա ընթացքում ներդրումների բացակայությանպատճառով լուրջ : « , առաջընթաց չիարձանագրվել Մենքավելի շատխնդիրներ ունենք քան

», - : ձեռքբերումներ նշեց նա

, , UNDP- WWF- Այնուամենայնիվ Ռուբեն Պետրոսյանըտեղեկացրեց որ ի և ի հետ համատեղ իրականացված ծրագրերի շրջանակներում վերջին

150 : , տարում ծառատունկ է եղել մոտ հեկտար Նշենք որ Հայաստանի 12 %: 3.5 անտառածածքտարածքները կազմում են Մեր մոտ ներկայացված է

, հազար բուսականտեսակ դա ողջ Կովկասում ներկայացված բուսական :տեսակի կեսն է

Ուկրաինայի Անտառային ռեսուրսներիպետական կոմիտեի : ներկայացուցիչը կարևորեց էկոլոգիական կրթությունը մանուկ հասակից

, - 9- Նատեղեկացրեց որ Նյու Յորքում ՄԱԿ ի Անտառային ֆորումի րդ « » նստաշրջանի նախաշեմին իրենք նախաձեռնելու են Տնկիր քո ծառը, միջոցառումը իրականացվում են ոլորտին միտված բազմաթիվ

:օրենսդրական բարեփոխումներ - , Ինչ վերաբերում է ՌԴ ին ապաայնտեղ ՌԴԱնտառայինտնտեսության

դաշնային գործակալության Անտառների օգտագործմանև ` վերարտադրության վարչությանպետԱլեքսանդր Մարիևիխոսքերով այդ

2010 . ոլորտը կարևորագույններից մեկն է և թ ամռանըտեղի ունեցած հրդեհների հետևանքով լուրջփոփոխություններ ենտեղի ունեցել

: օրենսդրությունում , Ամենաանմխիթար վիճակում է գտնվում Աստանան այնտեղ կանաչապատ

4.5% տարածքը կազմում է ընդամենը ևտեխնիկական հագեցվածության ցածր մակարդակիպատճառով դրականփոփոխությունները շատ

:դանդաղ են իրականացվում

Անտառի նշանակությունը մարդու կենսագործունեության համար

, Խառըանտար ձմռանը Լեհաստանում . « , Հնում Ռուսիայումասում էին Անտառի մոտապրել նշանակում է սոված. , չլինել Անտառը թագավորից հարուստ է։ Անտառը ոչ միայն գայլին այլ նաև

» մարդուն է կուշտ կերակրում։ Կարելի էառանձնացնել տնտեսական նպատակներովանտառի օգտագործման հետևյալ հիմնական

ուղղությունները։ ( , , , , ),Սննդիաղբյուր սնկեր հատապտուղներ գազաններ թռչուններ մեղր

( ),Էներգիայիաղբյուր փայտ ( ),Արտադրության հումք թղթիարտադրություն

( Բնական գործընթացների կագավորիչ անտառատնկումներ )քամահարությունից հողըպաշտպանելու համար

Այսօրանտառատնկումների ծավալը երբեմն մի քանիանգամ գերազանցում է նրա վերականգնման բնական ծավալը։

Անտառի նշանակությունը մարդու առողջության համար

Տնջրի՝ հսկա սոսի Արցախի Սխտորաշենգյուղում Անտառն մեծ սանիտարահիգիենիկ և բուժիչ նշանակություն ունի։ Բնական

300 անտառների օդում կաավելի քան անունտարատեսակ քիմիական միացությունների։ Անտառներնակտիվորեն վերափոխում են

, մթնոլորտայինաղտոտվածությունները հատկապես գազանմանները։ Առավել թթվայնացնող ունակություններն ունենփշատերևանտառները

( , , ), գիհի եղևնի սոճի ինչպես նաև կեչու և լորենու որոշտեսակներ։ Անտառն , ակտիվորեն կլանում էարտադրականաղտոտվածությունները ( հատկապեսփոշին ուածխաջրածինները։ Անտառը հատկապես

) ( ) փշատերև արտադրում է ֆիտոնցիդներ՝ բակտերիցիդ մանրեասպան հատկություններով օժտված նյութեր։ Ֆիտոնցիդները սպանում են

ախտածին մանրեները։ Որոշակի չափաբաժիններով դրանք բարերար , ազդեցություն ունեն նյարդային համակարգի վրա ուժեղացնում են

աղեստամոքսայինտրակտի շարժողականևարտադրողական, ֆունկցիան նպաստում են նյութափոխանակության լավացմանը և

խթանում են սրտիաշխատանքը։ Դրանցից շատերը ինֆեկցիոն , հիվանդության հարուցիչների թշնամիներն են բայց եթե քիչ են։ Բարդու

, , բողբոջների անտոնովյանխնձորների էվկալիպտիֆիտոնցիդները ոչնչացնողազդեցություն ունեն գրիպի վիրուսի վրա։ Սենյակ բերված

, եղևնիի ճյուղըտասանգամ քչացնում է մանրեների քանակությունն օդում հատկապես կապույտ հազի և դիֆտերիայի։ Կաղնուտերևները

ոչնչացնում են որովայնայինտիֆի և դիզինտերիայի բակտերիաները։

Իրավիճակնանտառների հետ վատթարանում է ինչպեսամբողջ, աշխարհում այնպես էլ Հայաստանում

« Իրավիճակնանտառների հետ վատթարանում է ինչպեսամբողջ, »,- - - - աշխարհում այնպես էլ Հայաստանում Երևան Մոսկվա Կիև Աստանա

, տեսակամրջի ժամանակ հայտարարել է բնապահպան ՀՀ , « բնապահպանության նախկին նախարար Հանուն մարդկության կայուն

» :զարգացման ասոցիացիայի նախագահ Կարինե Դանիելյանը , Ըստ նրա տիեզերական դիտարկումներիտվյալները զգալիորեն

, տարբերվում ենպաշտոնականտվյալներից որոնք ներկայացնում են: « , պետությունները Իրավիճակնաշխարհում շատավելի վատ է քան

: , : ներկայացվում է Հարկ է նշել որայսառումով լավատես է մեր երկիրը Այդ հարցը մենք ներկայացրել ենք կառավարությանն ու ներկայացրել ենք

»,- :միջազգային կառույցներին ասել է Դանիելյանը , « : Նա նշել է որ մենք թերագնահատում ենքանտառների նշանակությունը Իսկանտառներիպահպանումը կենսոլորտիպահպանման երաշխիք է

»,- :հանդիսանում նշել է նա

, Փորձագետը հավելել է նաև որ բնապահպանները վաղուցարդեն եկել են , , այն եզրակացության որ հատել կարելի է միայնարհեստական աճեցված

: « , անտառները Տասնամյակներ են հարակվոր որպեսզի ձևավորվի , »,-անտառը իր ողջ կենսաբազմազանությամբ իր ֆլորայուվ և ֆաունայով

:ասել է նա « » - Իր հերթին Հայանտառ ՓԲԸ ի գլխավորանտառապահՌուբեն

, 5 3 Պետրոսյանը նշել է որ վերջին տարում Հայաստանումտնկվել է հազար : « հաանտառ Քանի որանտառային հատվածիտեխնիկական

, ապահովումըայնքան էլ բարձր մակարդակի վրա չէ մենքավելի շատ , : , , խնդիրներ ունենք քան նվաճումներ Բացիայդ նա նշել է որանտառների

, ոչնչացմանըայժմ նպաստում է ոչ միայն մարդկային գործոնը այլ նաև:բնակլիմայական

. « »Բնապահպան Մենք կանգնած ենք լուրջ որոշումներ կայացնելու շեմին

« » Հանուն կայուն մարդկային զարգացման հասարակական կազմակերպության նախագահ Կարինե Դանիելյանըայսօր կայացած

- - - , , Երևան Մոսկվա Կիև Աստանատեսակամուրջին նշեց որայն մարդիկ , ովքեր որոշումներ են ընդունում ավելի շատանտառը դիտարկում են

, ` :մարդկանց համար իսկ էկոլոգները մարդիկանտառի համար, « , Հիշեցնենք որտեսակամուրջի թեման էր Անտառնե՞րը մարդկանց համար

»:թե՞ մարդիկանտառների« Մեծտարբերություն կա մոտեցումներում ևանգամտարբերություն կա

. իրավիճակը ընդունելու առումով մենք չենք գնահատումանտառների»,- . , , նշանակությունը շեշտեց Կ Դանիելյանը և հավելեց որակնհայտ է որ

:գնալովաշխարհում իրավիճակը վատթարանում է , Բանախոսի կարծիքով միջազգային հասարակայնությունըպետք է

, , գնահատիայն երկիրը որըպահպանում էանտառը և դաարտահայտվի:ֆինանսապես

« »,- Մենք կագնած ենք լուրջ որոշումներ կայացնելու շեմին հայտարարեց:բնապահպանը

Կարինե Դանիելյանը հիշեցրեց Հնդկաստանի վարչապետՌաջիվ Գանդիի 1992 .- , , խոսքը թ ին Ռիոյի Երկրին նվիրված գագաթաժողովում երբ նա

, . « դիմելովարևմտյան քաղաքակրթության կրողներին ասաց Այդ դուք եք , , մեղավորայն բանի համար ինչ տեղի է ունենում մոլորակի վրա դուք եք , մարդուն վեր դասել բնությունից Ձերամբիցիաներն են կործանում»: մոլորակը

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՄՆԱՑԵԼ Է 9% ԱՆՏԱՌ

Օրերս մատենադարանի մոտակայքում ոստիկաններըարգելել են Վրաստանից

:բերված սոճիների վաճառքը Օրենքը չիարգելում ներկրված եղեւնիների

: « կամ սոճիների վաճառքը Շրջակա » միջավայրի իրավականպաշտպանության

կենտրոնի նախագահԱիդաԻսկոյանի հավաստմամբ՝ պարզապեստեղում

վաճառողներըպարտավոր են ցույց տալ , համապատասխանփաստաթուղթ որում

նշված կլինի եղեւնիների հատման վայրը եւ: 9 , օրը Հայաստանում տոկոսանտառ է մնացել

25 : որից տոկոսը Լոռու անտառներն են Այս « » փաստը ներկայացրեց Լոռե էկոակումբ ՀԿ

. խորհրդի նախագահՄանյաՄելիքջանյանը« Մարդիկ կարեւորում ենանտառների

, նշանակությունը բայց չեն կարեւորում իրենց: , նշանակությունը Սակայն ունենք մարդիկ

, որոնք հետաքրքրված են եւ օգնում են դա է վկայում հատումներ նկատելիս

»:ահազանգերը

Անտառապահնանության գործում հասարակության դերի բարձրացումն ու

այդփաստի կարեւորությունը գիտակցելու նպատակովտպագրվել է

« » Որոշվում էանտառի ճակատագիրը: գրքը Այդ հրատարակությունը ստեղծվել է

« Բաց Հասարակաության ինստիտուտի -օժանդակության հիմնադրամ

» Հայաստան ֆինանսավորմամբ եւ« » Լոռե էկոակումբ բնապահպանական եւ

առողջապահական հասարակական : կազմակերպության կողմից Գիրքը

, տպագրված է երեք լեզուներով 100 , տպաքանակը է չնայած որ

նախատեսված է նաեւարտաերկիր : տարածելու համար Գրքում

7 անդրադարձել են ՀԿ ամյա, գործունեությանը որը զբաղվում է

, անտառների բնապահպանական: հարցերով Գրքում ներկայացված են նաեւ

, մի շարք գործնական միջոցառումներ որոնցարդյունքում հաջողվել է կանխել

:անտառների հատումը

, Մասնավորապես այդ աշխատանքների միջոցով

Գյուլագարակիարգելավայրում Գյուղնախարության եւ Հայանտառի

տնօրինության շնորհիվարգելվել են:անտառահատումները

« » Լոռե էկոակումբ ՀԿ նախագահը , պատմում է որ հանդիպումներ են

: ունեցել Լոռու մարզի բնակիչների հետ Հանդիպումը կազմակերպվել է

, այնտեղ քանի որայդ մարզը հարուրստ էանտառածածկ

: « : տարածքներով Նրանք դժգոհ են Այն2000 , , դրամը որաշխատում էին հիմա

: չենաշխատում Ժողովուրդը , մեղադրում է որ մի ցախ էլ չենք կարող

: տանել Ճիշտ է՝ ժողովրդի մի մասը չի, գիտակցում բայց մի մասը »,- գիտակցում է ասում է Մանյա

: , Մելիքջանյանը Ի դեպ նա , վստահեցնում է որառայժմ դադարեցված են Լոռու

սանիտարական:անտառահատումները

Անտառներիպաշտպանության միջազգային օրվան նվիրված` հայտարարություն էտարածել

Թեղուտի պաշտպանությանխումբը: « Այսօր՝ մարտի 21-ը, անտառների

պաշտպանության միջազգային օրնէ: Անտառներն ունենանգնահատելիբնապահպանական, սոցիալականև

տնտեսական նշանակություն: Դրանք օգնում են կարգավորել մեր մոլորակի ջերմաստիճանը, ապահովում են թթվածնով, կլանում

աղտոտվածությունը, պահպանում ջրայինռեսուրսները, հանդիսանում բազմաթիվ

բույսերի ու կենդանիներիապրելավայր, ապահովում սնունդ ևառողջարար միջավայր

մարդկանց համար: Միջազգային հանրությունը գլոբալ տաքացման դեմպայքարի

շրջանակներում նպատակ է դրել մինչև 2012թ. 33%- Երկիր մոլորակի ցամաքային շերտի ը

: - դարձնել անտառածածկ ՄԱԿ իանդամ երկրների կողմից ձեռք են բերվել

համապատասխան պայմանավորվածություններ և իրականացվում

` « են միջազգային համաձայնագրեր Կլիմայի » փոփոխության մասին շրջանակային

, « կոնվենցիան Կենսաբազմազանության » պահպանության մասին կոնվենցիան ու

« » Անապատացման դեմպայքարի մասին: կոնվենցիան

ՊԱՀԱՆՋՈՒՄ ԵՆ ԴԱԴԱՐԵՑՆԵԼ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԲՆՈՒԹՅԱՆՈՉՆՉԱՑՈՒՄԸ

Չնայած համաշխարհայինայս գործընթացներին ևայն, հանգամանքին որ Հայաստանի Հանրապետությունը վավերացրել է

, 20 վերը նշված կոնվենցիաները վերջին տարիների ընթացքում երկրի 12%- 6-7%: անտառածածկտարածքը մոտ ից դարձել է Այն շարունակում

է օր օրի նվազել անօրինական ծառահատումների ու ոչ պատշաճ : կառավարման ու վերահսկողության հետևանքով Հազարավոր

հեկտարների հասնողանտառներ հողօգտագործման փաստաթղթերում ներկայացվում ենայլ կարգավիճակներով և

: օգտագործվումայլ նպատակներով Նման գործընթացների արդյունքումխախտվում են երկրի օրենքները և միջազգային

: պարտավորությունները Հ Հ-ի կառավարությունըտնտեսության զարգացման գերակա ոլորտ է

` հռչակել հանքարդյունաբերությունը առանց վերլուծելու դրա հետևանքները երկրի կայուն զարգացման ու մրցունակության

համատեքստում ևառանցապահովելու համապատասխան : բնապահպանական օրենսդրական դաշտ

Համաշխարհային բանկիխորհրդատվությամբ մշակված ընդերքի նոր օրենսգրքի նախագիծը ստեղծել է էլ ավելի բարենպաստպայմաններ

` հանքարդյունաբերության զարգացման համար առանց սահմանափակելու անտառներում ու բնության հատուկպահպանվող

տարածքներում ընդերքօգտագործումը ևառանցապահովելու« » : աղտոտողը վճարում է սկզբունքի կիրառումը

Հանքարդյունաբերության ծավալումը մեր երկրում հաճախընթանում է : անտառների հաշվին Այս գործելաոճը սկսվել է Թեղուտիանտառիանխնա ` ոչնչացումից և ներկայումս շարունակվում է ներառելով Կապանի ու

: 2007-2010 . Հրազդանիտարածքները Միայն թթ Հայաստանիավելի քան1600 հաանտառային հողերի նպատակային նշանակությունըփոփոխվել է

: ևտարածքը հատկացվել է այլ նպատակների համար Փոխարենը 40 : անտառային ֆոնդինավելացվել է մոտ հա Համեմատության համար

, նշենք որ նույն ժամանակահատվածում ընդերքօգտագործման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից

3100 : կատարվել է ավելի քան հա հողահատկացում Անտառների ոչնչացմանարդյունքում մեր երկիրը կարող է վերածվել միլիոնավորտոննաթունավոր թափոններպարունակողպոչամբարներով

, ու գյուղատնտեսության համարանպիտան դարձած հողերով լի չորացած ջրայինաղբյուրներով ու կենդանական ու բուսականաշխարհից զուրկ մի

` անապատի ընդամենը մի քանիտասնամյակում հայրենազրկելով երկրի : բնակչության մի ստվար զանգված

Պահանջում ենք Հայաստանի Հանրապետության , կառավարությունից դադարեցնել մեր երկրի բնության ոչնչացումը ինչը

, սպասարկում է մի քանիանհատների ուխմբերի շահերը և ձեռնարկել ` : 30,000 արմատական քայլեր արգելելու անտառների ոչնչացումը Ընդամենը

. քառ կմտարածք ունեցող երկիրը չի կարող մի կողմից զարկտալ , ` լայնածավալ հանքարդյունաբերությանը մյուս կողմից ապահովել առողջ

, »,- շրջակա միջավայր անվտանգ գյուղատնտեսություն ու զբոսաշրջություն :ասված է հայտարարության մեջ

3500 , ՈՉՆՉԱՑՎՈՒՄ Է ՀԵԿՏԱՐԱՆՏԱՌ ՓՈԽԱՐԵՆԸ 6 ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՎԵԼ Է ՀԵԿՏԱՐԸ

2009 . թ վերջին ՀՀ բնապահպանության նախարարԱրամ Հարությունյանը, հայտարարեց որ Սև անա լճիառափնյատարածքների մաքրմանաշխատանքների

3500 (« »- ` արդյունքում կառաջանա մոտ հաանտառային շերտ ԷկոԼուր ի նկատառում 3500 ամենայն հավանականությամբ նախարարն ի նկատի ուներ հա

), « , անտառահատված շերտ որը էական վնաս է բնությանը։ Հետեւաբար նախատեսվում էանտառահատումներին զուգահեռ կատարել

անտառվերականգնմանաշխատանքներ։ Եկողտարվանից կսկսվենայդ »,- աշխատանքները։ Առաջին հերթին կվերականգնվի Մարտունուտնկարանը նշել էր

: նախարարը« »- 2010 . ` , ԷկոԼուր ը թ դեկտեմբերին հարցում ուղարկեց նախարարությանը պարզելու

2010 . թե թ Սեւանիավազանում քանի հեկտար եւ կոնկրետ որտարածքներում են , անտառատնկմանաշխատանքներ իրականացվել պետական բյուջեից որքան

գումար է հատկացվել այսաշխատանքների համար եւ ինչ աշխատանքներ են : տարվել Մարտունուտնկարանը վերականգնելու ուղղությամբ ՀՀ

բնապահպանության նախարարությանաշխատակազմի ղեկավար Էդգար ( 5/25/50303, 1602.2011 .) Փիրումյանը իրպատասխան նամակում նամակթիվ թ

« »- , 2010 . « » ԷկոԼուրին ինտեղեկացրեց որ թ Սեւան ազգայինպարկիտարածքում 6.0 : կատարվել են ընդհանուրառմամբ հաանտառատնկմանաշխատանքներ

« ` 1,8 , 2,5 Մասնավորապես Սեւանի մասնաճյուղում հա Մարտունու մասնաճյուղում հա ` 1,7 , եւ Վարդենիկի մասնաճյուղում հա որի համար ծախսվել է պետական բյուջեից

7,7 , հատկացված միլիոն ՀՀ դրամ իսկ Մարտունու տնկարանը վերականգնելու , համար գումար չի հատկացվել ուստիայդ ուղղությամբաշխատանքներ չեն»,- : տարվել նշված է նամակում

, , 3500 Այսպիսով ստացվում է որ նախարարությունը ընդունելով հաանտառային , 6 զանգվածի կորուստը ամբողջտարվա ընթացքում վերականգնել է ընդամենը հա եւ

, 3494 հարց էառաջանում թե քանիտարի եւ որքան գումար կպահանջվի հաանտառ :վերականգնելու համար

Թեղուտիպղնձամոլիբդենային հանքավայրի շահագործման 2010 . ծրագրի բնապահպանականանվտանգության վերաբերյալ թ

14- դեկտեմբերի ին Երևանում կայացած միջազգային կոնֆերանսի : արդյունքում ընդունված հայտարարությունը

2007 . թ նոյեմբերին Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը հաստատեցԹեղուտիպղնձամոլիբդենային հանքավայրի շահագործման

, - , ծրագիրը որը գտնվում է Հայաստանի հյուսիս արևելյան մասում Դեբեդ , գետիավազանում երկրաշարժերի և սողանքներիառումովխոցելի

: տարածքում Հանքի շահագործման նպատակովտրամադրվածտարածքը1,491 , 82%- : հեկտար է որի ը ծածկված է լեռնայինանտառներով Հանքի

500 . շահագործմանարդյունքում կգոյանան մոտ մլն տոննա վտանգավոր 600 . : նյութերիպոչանք և մլն տոննաայլ թափոններ Պոչանքըտեղադրվելու է

, ` Դուքանաձոր գետի կիրճում որը թափվում է Շնող գետը : անդրսահմանային Դեբեդ գետի վտակը

, Հաշվիառնելով որ՝ - հանքավայրի շահագործումը կարող է հանգեցնել մի քանի հարյուր

հեկտար լեռնայինանտառների կորստի, ջրային ռեսուրսների չորացման, հողերի էրոզիայի ևամբողջական էկոհամակարգերի, այդ թվում`

անհետացման եզրին գտնվող բույսերի և կենդանիների ոչնչացման, - բնականաղետների կամարդյունաբերական վթարների դեպքումարծաթ, ռենիում, կապար, մկնդեղ, պղինձ, մոլիբդեն, ցինկ, ծծմբային

միացություններ ևայլ քիմիական նյութերպարունակողպոչանքները կթունավորեն Շնող գետիև դրա վտակների կողմից ոռոգվող դաշտերը`

սպառնալով սննդիանվտանգությանը և մարդկանցառողջությանը.

հաստատելով, որ՝ - հանքարդյունահանող ընկերության կողմից կազմված շրջակա միջավայրի վրա

ազդեցության գնահատականը մշակվել է միայն նախագծիառաջին 8 տարիներիհամար` առանց հաշվիառնելու նախագծի 50 տարվաժամանակահատվածի

հետևանքները և, ինչպես նաևարտակարգ իրավիճակները և ռիսկերը` անդրսահմանային համատեքստում,

- Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարության կողմից տրամադրված բնապահպանականփորձաքննության դրական եզրակացությունը

նկատի չիառել շրջակա միջավայրի վրաազդեցության գնահատման հաշվետվության սխալ հաշվարկները և էկոհամակարգերին հասցվող վնասների

թերագնահատումը, - Թեղուտի հանքավայրի շահագործմաննառնչվող որոշումների ընդունման

գործընթացները թերացել են հասարակայնությանարդյունավետև ժամանակին ծանուցում և մասնակցությունապահովելու գործում` ՄԱԿ- ի Եվրոպական

տնտեսական հանձնաժողովի « Շրջակա միջավայրի հարցերինառնչվող տեղեկության մատչելիության, որոշումների ընդունման գործընթացում

հասարակության մասնակցությանևարդարադատության մատչելիության մասին» (Օրհուսի) կոնվենցիայի շրջանակներում Հայաստանի ստանձնած

պարտավորությունների համաձայն. - Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը չի ձեռնարկել ոչ մի քայլ`

բացահայտելու անդրսահմանային ռիսկերը ևխորհրդակցություն սկսելու Վրաստանի իշխանությունների ու հասարակայնության հետ` իրականացնելու ՄԱԿ- ի

Եվրոպականտնտեսական հանձնաժողովի « Անդրսահմանային համատեքստում շրջակա միջավայրի վրաազդեցության մասին» Էսպուի կոնվենցիայի

շրջանակներում ստանձնած իրպարտավորությունները, - Վրաստանի կառավարությունը չի ճանաչել անդրսահմանային ռիսկերի

հնարավորությունը և ձախողել է ոչ միայն վավերացնել ՄԱԿ- ի Եվրոպական տնտեսական հանձնաժողովի Էսպուի կոնվենցիան, այլև դրսևորել է

անպատասխանատու վարքագիծ և չի կատարել համապատասխան հարցումներ` ընթացքտալու մտահոգ հասարակայնության կողմից հնչեցվածահազանգերին.

Մտահոգվելով, որ՝ - երկու երկրների իշխանությունների նմանանպատասխանատու

մոտեցման հետևանքովտարածաշրջանը կարող է կանգնել էկոլոգիական աղետիառջև, իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը` որպեսաղետի աղբյուր հանդիսացող երկիր, պարտավորված կլինի ոչ միայն վերացնել

վնասները սեփական երկրի սահմաններում, այլև հատուցել հարևան պետությունների կրած վնասները.

Մենք` Հայաստանի Հանրապետության և Վրաստանի ներքոստորագրյալ հասարակական կազմակերպություններս ևանհատներսանհրաժեշտ ենք

գտնում, որ Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունները ՝ - կասեցնեն Թեղուտի հանքավայրի շահագործման ծրագիրը` մինչև

շրջակա միջավայրին հասցվող վնասների վերագնահատումը, - կազմակերպեն շրջակա միջավայրի վրաազդեցությանանկողմնակալ և

համապարփակ գնահատում` միջազգային լավագույն փորձինհամապատասխան, - սկսենխորհրդակցություններ Վրաստանի իշխանությունների և

հասարակայնության հետԹեղուտի հանքավայրի շահագործման արդյունքում հնարավորանդրսահմանայինազդեցության վերաբերյալ:

Վրաստանի իշխանությունները՝ - վավերացնեն Էսպուի կոնվենցիան, - մասնակցեն Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունների կողմից

ձեռնարկվողխորհրդակցություններին` բացահայտելու շրջակա միջավայրի վրա հնարավորազդեցությունըանդրսահմանային

համատեքստում:

Հայտարարությունը ստորագրել են Հայաստանի եւ Վրաստանի 31 հասարակական կազմակերպություններ:

, ՆԱՅԵ՛Ք ԵՎ ՄՏԱՊԱՀԵ՛Ք՝ ՀՆԱՐԱՎՈՐ Է ՈՐ ԴՈՒՔ ՎԵՐՋԻՆԱՆԳԱՄ ԵՔ ՏԵՍՆՈՒՄԹԵՂՈՒՏԻ ԱՆՏԱՌԸ

4,5 Շնող գյուղի ֆուտբոլի դաշտը լցված էփայտով՝ ընդամենը հազար : խորանարդ մետր Դա վերջինամիսներին Թեղուտիպղնձամոլիբդենային

: հանքավայրի շահագործման համար հատվածԹեղուտիանտառն է : Տեսարանը թույլ նյարդեր ունեցողների համար չէ Աչքերիդառաջ

երկրաբանական քարտեզիցանհետանում ենանտառային , լանդշաֆտի հսկայական կտորներ իսկ նրանցտեղում հայտնվում են մերկ

, : շինարարական հրապարակներ որոնք լցվում են բետոնե կառույցներով Յուրահատուկ բնական օբյեկտների մասին կարելի էարդենանցյալ

, : , , ժամանակովխոսել օրինակ՝ Խառատաձորի կիրճը Նայե՛ք մտապահե՛ք : , քանի որարդեն կիրճը ծածկված էպատնեշներով Վաղնայդանտառը այդ : , , կիրճը եւ կիրճի միջով հոսող գետակը չեն լինի Կլինիպոչամբար որը

, 200 Թեղուտի ծրագրի համաձայն պետք է լցվի մինչեւ միլիոնխորանարդ , մետր ծավալով թափոններով իսկ գետակիփոխարեն լինելու է բետոնե

:ջրանցք

, Հնրարավոր չէ պատկերացնել թե ինչպես կփոխարինեն անտառատնկումները դարերի ընթացքում ստեղծվածայս

: . 1992-էկոհամակարգին Թեղուտի ծրագիրնաննախադեպ է1995 . թթ Էներգետիկ ճգնաժամից հետո սակավանտառ

Հայաստանում միայնպաշտոնական ծրագրովպետք է 357 : հատվի հաանտառ Անկախփորձագետների

գնահատակններով՝ Թեղուտի ծրագրի , ենթակառուցվածքների զարգացումը՝ ներառյալ հանքը

, , ապարների համար վայրը վերամշակող ֆաբրիկան 1400 պոչամբարը եւ հատարածքովպահեստները կբերեն

անտառի ոչնչացման ողջայդտարածքում եւ շրջակա տարածքներումանտառային էկոհամակարգի

: դեգրադացման

, : Ընկերությունը շտապում է թեպետ ներդրումներ դեռ չունի : Բանակցություններ ենտարվում ռուսական ՎՏԲ բանկի հետ

Հասարակություննառաջարկում է Թեղուտի համարայդ բանկում : սոցիալական վճարումներ չկատարել

«ACP»: Իսկ ի՞նչ է փոխարեննառաջարկում Առաջին հերթին՝: « ( ) աշխատատեղեր Դեռեւս երկու գյուղերից Թեղուտ եւ Շնող մեզ մոտ

320 : , : աշխատում է մարդ Իհարկե աշխատում են նաեւայլ վայրերից Եթե մեզ , , էքսկավատոր վարող էանհրաժեշտ մենք նրանայստեղից կվերցնեինք

,- բայցայստեղ էքսկավատոր վարող չկա իրավիճակը բացատրում է« » - ,- , Թեղուտ ՓԲԸ ի վարչությանանդամՌուբեն Պապոյանը կբացենք հանքը

1400»: կբացենք նաեւ նորաշխատատղեր՝ մինչեւ Նրախոսքերով՝ ընկերություննանտառի կորուստըփոխհատուցում է

714 : : անտառատնկումներով՝ մինչեւ հա Ահա եւ հիմնականում բոլորը Իսկ , բյուջե գումարներ մուտքագրելու մասին ընկերություննարդեն չիխոսում

, քանի որ հայտնի չէ թե ինչ ֆինանսավորում կստանա՝ Թեղուտի ծրագրի : զարգացման համար Սեփական միջնոցներնակնհայտորեն նրան չեն

: բավականացնում Բանակցությունները ռուսական Վնեշտորբանկի հետ : , ընթանում ենարդեն երկուտարի Չիմանալով թե ինչ է կատարվումփակ

, - դռների հետեւում կարելի է հաստատել մի բան՝ ՎՏԲ ն դեռ վարկ չի: , , «ACP» տրամադրել Բացիայդ Թեղուտի ծրագրի ընկերության եւայդ՝

, ակնհայտանօրինական ծրագրին թույլտվությունտվող կառավարության , ֆինանսական կառույցների դեմ հասարակայնության ելույթները

եվրոպական կառույցներում ծրագրի վերաբերյալ բավականին նյարդային, քննարկումները շարունակվող դատական գործընթացները կարող են

: իրենց դերըխաղալ եւ գործարքըխափանել

: Ամեն դեպքում Թեղուտումանտառը հատվում է Ծրագրի ենթակառուցվածքի , զարգացումը կատարվում էամենիցանեղծ եւ հրաշալի հատվածներում որտեղ

: մինչեւ ճանապարհներիանցկացնելըանտառահատները դեռ չէին հասել Այժմ 60 : արդեն հասել են եւ հատել մինչեւ հաանտառ

« Մեզ մոտ գյուղատնտեսությունը հակասության մեջ է : , հանքարդյունաբերության հետ Եթեայն լավ զարգացած լիներ ապադժվար

: : »,- կլիներխլել Բայցայն չեն զարգացնում Դրա համար էլ տարածքներըխլում են , ասում է Շնող գյուղի բնակիչ ԼյովաԱլիխանյանը ով դատական վեճի մեջ է մտել

«ACP» : ընկերության հետ սեփականտարածքի համար Թեղուտի ծրագիրը Շնող 81,483 եւ Թեղուտ գյուղերիցխլեց հա հողատարածք՝ կառավարության որոշման

, համաձայն որնառաջնահերթային շահ ընդունեց մասնավոր ընկերության: « : , շահերը Ու՞մ համար էայդ շահնառաջնահերթային Այո հիմա մարդիկ

20 , »,- աշխատանք կունենան թեկուզ տարի իսկ հետո դա ու՞մ շահը կլինի ասում : է Ալիխանյանը

Մինչ օրս ԼյովաԱլիխանյանը եւ եւս մի քանի բնակիչներայդպես էլ չեն : համաձայնվել Թեղուտի ծրագրի համարտալ իրենց հողերը Մի կողմից

1 - 10-15 , ընկերության սահմանածփոխհատուցումնանչափ ցածր է՝ քմ ը ցենտ , , , մյուս կողմից ընկերությունը թեպետխոստացել է բացել աշխատատեղեր

, սակայն չի կարողաշխատանքի վերցնել գյուղի բոլոր բնակիչներին եւ , , , հասկանալի չէ թե ինչ անեն նրանք ովքեր զրկվել են հողից բայց չեն կարող

: : « ընկերությունումաշխատանքիտեղավորվել Լյովան դեռ իր հողերը չիտվել Իմ , , , հողերը բարձր են մինչեւ նրանց հասնեն մի քանիտարի կանցնի եւ եսայդ

»,- : : « , ընթացքում դրանք կօգտագործեմ ասում է նա Բայց ի՞նչ կլինի հետո Գիտեք , , , կգտնվեն մարդիկ ովքեր միշտ ընկերության կողմնակիցը կլինեն կասեն՝ ոչինչ

: 80- , հետոամեն ինչ կուղղվի Բայց ական թվականներին երբ ընդհանրապես 20- արգելված էր զենքպահել եւ դիմադրել իշխանությանը ամյա

, , , բանտարկության սպառնալիքով ժողովուրդն այնուամենայնիվ ընդվզեց եւ: , , »:հաղթեց Այդպես էլ մեր դեպքում կգա ժամանակ կմտածենք