โครงสรางและสวนประกอบเครองกลไฟฟากระแสตรง
เครองก าเนดไฟฟาและมอเตอรไฟฟากระแสตรง
หนวยการเรยนรท 2
ประกอบการเรยนวชาเครองกลไฟฟากระแสตรง
นายสชาต แตตระกล ครประจ าวชา
โครงสรางและสวนประกอบเครองกลไฟฟากระแสตรง
1.สวนทอยกบท 2.สวนทเคลอนท
โครงสรางและสวนประกอบเครองกลไฟฟากระแสตรง
1. Magnetic Frame or Yoke 2. Pole-Cores and Pole-Shoes 3. Pole Coils or Field Coils 4. Armature Core 5. Armature Windings or Conductors 6. Commutator 7. Brushes and Bearings
http://elearners.co.nf/construction-details-of-dc-generator-or-motor/
สวนทอยกบท
• โครงเครอง หรอ กรอบ(Yoke)
• แกนของขวแมเหลก
• ขดลวดสนามแมเหลก
• แปรงถานและชดยดแปรงถาน
• ฝาครอบหวและทาย
สวนทเคลอนท
• แกนเหลกอาเมเจอร
• ขดลวดอาเมเจอร
• คอมมวเตเตอร
โครงเครอง หรอ กรอบ(Frame /Yoke)
• โครงเครอง เปนสวนทท าหนาทยดขวแมเหลกและฝาครอบของเครองกลไฟฟา และเปนทางผานของสนามแมเหลกเพอใหเสนแรงแมเหลกเดนครบวงจร ท าจากเหลกหลอหรอเหลกแผน
โครงหรอเฟรมทเปนทางเดนของสนามแมเหลก 2 ขวและ 4 ขวแมเหลก
http://avstop.com/ac/Aviation_Maintenance_Technician_Handbook_General/10-133.html
แกนของขวแมเหลก
ท าจากแผนเหลกลามเนต(Laminated sheet steel) อดซอนกนจนเปนแกนขวแมเหลก ดานหนาจะมลกษณะโคงงอตามความโคงของอาเมเจอร เพอใหชองวาง(air gap) ระหวางแทงขวแมเหลกและอาเมเจอรมนอยทสด แกนขวแมเหลกท าหนาทสรางเสนแรงแมเหลกรวมกบขดลวดสนามแมเหลก
http://elearners.co.nf/construction-details-of-dc-generator-or-motor/
ขดลวดสนามแมเหลก (Field winding)
• ท าจากขดลวดทองแดงหมฉนวนพนรอบแกนขวแมเหลก และตดตงภายในรอบตวโครงของเครองกลไฟฟา โดยยดดวยสกรผานแทงขวแมเหลก ม 2 ชนด คอ
1. ขดลวดสนามแมเหลกแบบอนกรม (Series field winding)
2. ขดลวดสนามแมเหลกแบบชนท (Shunt field winding)
การตอวงจรขดลวดสนามแมเหลก
N
S
N
S
การตอวงจรขดลวดสนามแมเหลกตองตอใหเกดขวแมเหลกเหนอ-ใต สลบกน
แปรงถานและชดยดแปรงถาน
• ท าจากคารบอนและแกรไฟต ท าหนาทเปนทางเดนของกระแสไฟฟาทออกจากซคอมมวเตเตอรไปยงโหลด โดยแปรงถานจะสมผสกบผวหนาของคอมมวเตเตอร
ฝาครอบหวและทาย
ท าจากเหลกหลอเชนเดยวกบโครงเครอง ฝาปดหวทายจะมตลบลกปนฝงอย ฝาครอบหวทายท าหนาทรบแรงรวมกบโครงเครอง
แกนเหลกอาเมเจอร
• ท าจากแผนเหลกซลคอนหนาประมาณ 0.5 มม. ผว2 ดานฉาบดวยฉนวนวานช ผวดานนอกเปนรองส าหรบใสตวน าขดลวดอาเมเจอร อดซอนกนจนขนรปเปนทรงกระบอก
1. รองสลอตแบบเปด 2. รองสลอตแบบกงปด
ขดลวดอาเมเจอร
• ท าจากขดลวดทองแดงอาบน ายา สวนใหญจะพนใหอยในรปแบบทตองการหรอพนขนรป(form winding)แลวบรรจใสในแกนเหลกอาเมเจอร ขดลวดสวนทอยในแกนเหลกเรยกวา คอยลไซด(coil side) ขดลวดสวนทไมไดอยในแกนเหลกเรยกวา คอยลเอนด (ciol end) ปจจบนจะพนขดลวดอาเมเจอร แบบแลพ และ แบบเวฟ
• หนาทของขดลวดอาเมเจอรคอ ผลตแรงเคลอนไฟฟาเหนยวน าเมอหมนตดกบเสนแรงแมเหลก
ขดลวดอาเมเจอร
ขดลวดอาเมเจอร
การพนขดลวดอาเมเจอรแบบแลพ
การพนขดลวดอาเมเจอรแบบเวฟ
คอมมวเตเตอร
• ท าจากแทงทองแดงหลายๆแทง คนกลางดวยฉนวนไมกา ความหนาของซคอมมวเตเตอรขนกบพกดก าลงของเครองกลไฟฟา หนาทของซคอมมวเตเตอรคอรองรบปลายสายของขดลวดอาเมเจอร และเรยงกระแสหรอเปลยนแรงดนไฟสลบเปนไฟตรง