โครงสรางและสวนประกอบเครองกลไฟฟากระแสตรง

เครองก าเนดไฟฟาและมอเตอรไฟฟากระแสตรง

หนวยการเรยนรท 2

ประกอบการเรยนวชาเครองกลไฟฟากระแสตรง

นายสชาต แตตระกล ครประจ าวชา

โครงสรางและสวนประกอบเครองกลไฟฟากระแสตรง

1.สวนทอยกบท 2.สวนทเคลอนท

โครงสรางและสวนประกอบเครองกลไฟฟากระแสตรง

1. Magnetic Frame or Yoke 2. Pole-Cores and Pole-Shoes 3. Pole Coils or Field Coils 4. Armature Core 5. Armature Windings or Conductors 6. Commutator 7. Brushes and Bearings

http://elearners.co.nf/construction-details-of-dc-generator-or-motor/

สวนทอยกบท

• โครงเครอง หรอ กรอบ(Yoke)

• แกนของขวแมเหลก

• ขดลวดสนามแมเหลก

• แปรงถานและชดยดแปรงถาน

• ฝาครอบหวและทาย

สวนทเคลอนท

• แกนเหลกอาเมเจอร

• ขดลวดอาเมเจอร

• คอมมวเตเตอร

โครงเครอง หรอ กรอบ(Frame /Yoke)

• โครงเครอง เปนสวนทท าหนาทยดขวแมเหลกและฝาครอบของเครองกลไฟฟา และเปนทางผานของสนามแมเหลกเพอใหเสนแรงแมเหลกเดนครบวงจร ท าจากเหลกหลอหรอเหลกแผน

โครงหรอเฟรมทเปนทางเดนของสนามแมเหลก 2 ขวและ 4 ขวแมเหลก

http://avstop.com/ac/Aviation_Maintenance_Technician_Handbook_General/10-133.html

แกนของขวแมเหลก

ท าจากแผนเหลกลามเนต(Laminated sheet steel) อดซอนกนจนเปนแกนขวแมเหลก ดานหนาจะมลกษณะโคงงอตามความโคงของอาเมเจอร เพอใหชองวาง(air gap) ระหวางแทงขวแมเหลกและอาเมเจอรมนอยทสด แกนขวแมเหลกท าหนาทสรางเสนแรงแมเหลกรวมกบขดลวดสนามแมเหลก

http://elearners.co.nf/construction-details-of-dc-generator-or-motor/

ขดลวดสนามแมเหลก (Field winding)

• ท าจากขดลวดทองแดงหมฉนวนพนรอบแกนขวแมเหลก และตดตงภายในรอบตวโครงของเครองกลไฟฟา โดยยดดวยสกรผานแทงขวแมเหลก ม 2 ชนด คอ

1. ขดลวดสนามแมเหลกแบบอนกรม (Series field winding)

2. ขดลวดสนามแมเหลกแบบชนท (Shunt field winding)

การตอวงจรขดลวดสนามแมเหลก

N

S

N

S

การตอวงจรขดลวดสนามแมเหลกตองตอใหเกดขวแมเหลกเหนอ-ใต สลบกน

แปรงถานและชดยดแปรงถาน

• ท าจากคารบอนและแกรไฟต ท าหนาทเปนทางเดนของกระแสไฟฟาทออกจากซคอมมวเตเตอรไปยงโหลด โดยแปรงถานจะสมผสกบผวหนาของคอมมวเตเตอร

ฝาครอบหวและทาย

ท าจากเหลกหลอเชนเดยวกบโครงเครอง ฝาปดหวทายจะมตลบลกปนฝงอย ฝาครอบหวทายท าหนาทรบแรงรวมกบโครงเครอง

แกนเหลกอาเมเจอร

• ท าจากแผนเหลกซลคอนหนาประมาณ 0.5 มม. ผว2 ดานฉาบดวยฉนวนวานช ผวดานนอกเปนรองส าหรบใสตวน าขดลวดอาเมเจอร อดซอนกนจนขนรปเปนทรงกระบอก

1. รองสลอตแบบเปด 2. รองสลอตแบบกงปด

ขดลวดอาเมเจอร

• ท าจากขดลวดทองแดงอาบน ายา สวนใหญจะพนใหอยในรปแบบทตองการหรอพนขนรป(form winding)แลวบรรจใสในแกนเหลกอาเมเจอร ขดลวดสวนทอยในแกนเหลกเรยกวา คอยลไซด(coil side) ขดลวดสวนทไมไดอยในแกนเหลกเรยกวา คอยลเอนด (ciol end) ปจจบนจะพนขดลวดอาเมเจอร แบบแลพ และ แบบเวฟ

• หนาทของขดลวดอาเมเจอรคอ ผลตแรงเคลอนไฟฟาเหนยวน าเมอหมนตดกบเสนแรงแมเหลก

ขดลวดอาเมเจอร

ขดลวดอาเมเจอร

การพนขดลวดอาเมเจอรแบบแลพ

การพนขดลวดอาเมเจอรแบบเวฟ

คอมมวเตเตอร

• ท าจากแทงทองแดงหลายๆแทง คนกลางดวยฉนวนไมกา ความหนาของซคอมมวเตเตอรขนกบพกดก าลงของเครองกลไฟฟา หนาทของซคอมมวเตเตอรคอรองรบปลายสายของขดลวดอาเมเจอร และเรยงกระแสหรอเปลยนแรงดนไฟสลบเปนไฟตรง