Ерөнхий ойлголт
Үндсэн ухагдахуунууд
Загварын динамикууд
Хадгаламжийн хүүгийн өөрчлөлтийн нөлөөлөл
Тоо хэмжээний утга санаа
Солоугийн загвар ба өсөлтийн онолын үндсэн асуудал
Туршлагын дүн шинжилгээ
www.zaluu.com www.zaluu.com
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com1. Ерөнхий ойлголт
○ Сонгодог өсөлтийн загвар
○ Эдийн засгийн өсөлтийн ач холбогдол
- Амьдарлын баталгаат түвшинг шийдвэрлэдэг хамгийн чухал үндсэн
элемент юм
Энгийнээр нэг хүнд ноогдох бодот ДНБ-ийн өсөлтийн хувиар⇒
тодорхойлогдоно
○ Rule of 70
- Бодот орлого жил тутамд g% -р өсөх тохиолдолд бодит орлого 2
дахин их болоход 70/g жил.
1960 онд Бангладеш ба Солонгос улс нь адилхан 1000ам.д бодит⇒
орлоготой байсан.
Бангладеш ба Солонгос улсын жилийн дундаж өсөлт нь 2% ба 7% байсан⇒
Солонгос улс нь 10 жил (ө.х 70/7) тутамд бодот орлого 2 дахин өснө.
Бангладеш нь 35 жил (=70/2) тутамд 2 дахин өснө. 30 жилийн дараа 1990⇒
онд Солонгосын бодот орлого нь $1,000*23=$8,000 болж Бангладешийн
бодот орлогын түвшин $2,000.
○ Асуулт
- Эдийн засгийн өсөлтийг шийдвэрлэдэг хүчин зүйлст юу вэ?
- Яагаад эдийн засгийн өндөр өсөлттэй аливаа улс нь бусад улсын
эдийн засагт нөлөөлдөг вэ?
2. Үндсэн ухагдахуунууд
○ Орц ба гарц
- Олон төрлийн орц ба нэг төрлийн гарц
○ Үйлдвэрлэлийн функц
- Пүүс нь өгөгдсөн үйлдвэрлэлийн технологид тулгуурлан
үйлдвэрлэлийн элементүүд болох хөдөлмөр ба капиталын оновчтой
хослолыг ашиглан биет бүтээгдэхүүнийг бий болгодог.
[Type text]
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com- Үйлдвэрлэлийн функц
Үйлдвэрлэлийн элементүүд ба бэлэн бүтээгдэхүүний хоорондын⇒
хамаарлыг математик тооцооллын тусламжтайгаар дүрслэн
гаргана.
Y = F K,AL
- AL: Технологиор тооцсон хөдөлмөрийн үр дүн.
Хөдөлмөрийн бүтээмжийг дээшлүүлдэг үйлдвэрлэлийн технологи.⇒
Оновчтой хөдөлмөрийн нийлүүлэлтэд харгалзсан өндөр технологи:⇒
-чанартай бүтээгдэхүүн.
○ Үйлдвэрлэлийн функцыг өргөтгөх
- Цаг хугацаагаар өргөтгөх
Y t = F K t ,A t L t
- Чухалчлал
Constant return to scale.⇒
Үйлдвэрлэлийн функц бүхэлдээ c дахин өсөхөд бүтээгдэхүүний⇒
хэмжээ мөн с дахин өснө
F сK,сAL = cY c ≥ 0
- Үйлдвэрлэлийн функц нь 0 эрэмбийн функц байна
Бүх орц с дахин өсөхөд бүтээгдэхүүний хэмжээ ч с дахин өснө.⇒
Y = F K,AL эндээс гаргалгаа хийвэл:
c =
AL 1
→ F
AL K
,1 =
AL Y
.
k =
AL K
Y AL
y = F k,1 → y = f(k) болно.
[Type text]
; y =
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.comk : нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжинд ноогдох капиталын орцын хэмжээ
y : нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжинд ноогдох капиталын гарцын хэмжээ
Жишээ: Кобб-Дугласын үйлдвэрлэлийн функц дараах байдлаар өгөгдөв
Y = Kα AL 1−α , 0 < α < 1
cK α cAL 1−α = cαc1−αKα AL 1−α
= cKα AL 1−α = cY тэг эрэмбийн функц
Капиталын ахиу бүтээгдэхүүнийг тооцвол:
∂Y ∂K
[Type text]
= αKα−1 AL 1−α = α
K AL
α−1
= αkα
Нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжинд ноогдох капиталын ахиу бүтээгдэхүүнийг
тооцвол:
Y
α
AL AL
AL
−α
α =
= kα
mpk =
=
K AL
K AL
dy dk
= αkα−1,
dmpk dk
d2y dk2
= α α − 1 kα−2 < 0
y = f k ,
=
dy dk
= f′ k <0 ,
d2y dk2
= f′′ k < 0
Графикаар үзүүлбэл:
y
mpk
f k
0
k
0
k
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com::: ЛЕКЦ - 2 :::
○ Хугацаанаас хамаарсан өөрчлөлт
- Тэмдэглэгээ: Y t ,K t ,A t ,L t
Хугацаанaaс хамаарсан хөдөлмөрийн орцын өөрчлөлт:⇒
L t =
dL dt t
байх ба
Өсөлтийн хувь нь:⇒
dL L [Type text] t t
/dt
=
L L t t
болно.
Жишээ: L t = entL 0
L t =
dL dt t
= nentL 0 = nL t
lnL t = nt + lnL 0
dlnL t dt
= n
Хөдөлмөрийн өсөлтийн хувь ∶
L t = n t , n =
dL t
dt L t
dlnL t dt
Технологийн дэвшил:
A t = gA t , g =
=
dA t /dt
A t
dlnA t dt
○ Капиталын үнэлгээний өөрчлөлт
- Үндэсний орлогын тэнцэл : Y = C + I (G = 0)
s = хадгаламжийн хүү S = sY, C = Y − sY⇒ ∶
C = (1 − s)Y⇒
- Y = 1 − s Y + I
=
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com- I = sY санхүүгийн зах зээлийн тэнцвэрт нөхцөл∶
- Капиталын үнэлгээний өөрчлөлт
- K t = sY t − δK t
3. Загварын динамик
○ Нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжийн хэмжээн дэх капиталын хуримтлалын
өөрчлөлт:
k t = A K t [Type text] t L t
;
→ k t =
dK(t) dt
dA t L(t) dt A t L(t) 2
k t =
dk dt t
=
A t L t −
dK dt
t
=
dK dt
t
A t L t −
dA dt
t
L t +
dL dt t A t A t L t 2
K t
=
dK t
1
dA dt
t
K t
dL dt t
dt
A t L t
A t
A t L t
L t
K t A t L t
=
−
−
dK t dt
A t 1
L t
− nk t − gk t
K t =
dK dt
t
= sY t − δK t Үүнийг дээрх гаргалгаанд орлуулбал:
k t = s
A Y t t
L t
− δ
A K t t
L t
− nk t − gk t
= sf k t − δ + n + g k t болно.
○ Steady state: Тэнцвэржсэн өсөлт, Урт хугацааны өсөлт
- S.S : Макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд тэнцүү хувиар өснө
- k (t) = sf k t − δ + n + g k t
- S. S k t =∶
A K t t
L t
= constant
- k t = 0
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com- sf k t = δ + n + g k t
sf k = i → идэвхитэй хөрөнгө оруулалтын түвшин
δ + n + g k t → хөрөнгө оруулалт зогсох түвшин
S.S : Нэгж хөдөлмөрийн бүтээмжийн хэмжээн дэх капиталын⇒
хуримтлалын түвшний өнөөгийн нөхцөл байдал
δ Капитал хуримтлалын элэгдлийн хэмжээ∶
n + g Хөдөлмөрийн бүтээмжийн өсөлтийн хэсэг∶
i
δ + n + g k t
sf k
0
k
2
→ k∗
← k
1
- k > k → sf k < δ + n + g k → k t > 0 → k ↓ - k < k → идэвхитэй хөрөнгө оруулалт <∗ ∗
хөрөнгө оруулалт зогсолт → k t < 0 → k ↑
- k (t) = sf k t − δ + n + g k t
[Type text]
k
k
0
k k Фэйсийн диаграмм∗
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com○ Тэнцвэржсэн өсөлтийн зам: Өсөлтийн элемент бүр тогтмол хувьтай ---
S. S k t = k → k t = 0∶ ∗
L t = n, A t = g Дотогшоо чиглэсэн хувьсагч⇒
Y t =?, k t =?⇒
k t = 0 → A [Type text] K t t
L t
= тогтмол
K t ийн өсөлтийн хувь = A t L t ийн өсөлтийн хувь
K t K t
= n + g
y =
A Y t t
L t
→
Y Y t t
= n + g
- Нэг хүнд ноогдох нь?
Y t L t
= g хувиар өснө. Мөн
K L t t
= g хувиар өснө
- Солоугийн загвар:
Нэг хүнд ноогдох гарцын өсөлтийн хувь
Нэг хүнд ноогдох капиталын өгөөжийн өсөлтийн хувь
g: Технологийн өсөлтийн хувь
4. Хадгаламжийн хүүгийн өөрчлөлтийн нөлөөлөл
○ Солоугийн өсөлтийн загвар дахь S.S нөхцөл
- k (t) = sf k t − δ + n + g k t
sf k t = I(t)⇒
- Шийдвэрлэгч хувьсагч буюу хадгаламжийн хүүгийн хувь: s
n,g,δ өгөгдсөн⇒
○ Хадгаламжийн тогтвортой өсөлт
i
δ + n + g k t
s
2
s
1
f k
f k
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com- Гарцанд үзүүлэх иөлөөлө нь:
sf k = i → s ↑ → i ↑ → k ↑ → y ↑⇒
- Нэг ажилтанд ноогдох гарцын хэмжээ
⇒
Y L
= Af k → k constant →
Y L
grows at g
k increase → Grow⇒
Y L
> g
At S. S GN⇒
Y L
= g
Level effect, but no growth effect⇒
s
Growt
[Type text]
t
o
t k
t k
Y
t
L
t
www.zaluu.com [Type text] www.zaluu.com::: ЛЕКЦ - 3 :::
Жишээ: Кобб-Дугласын үйлдвэрлэлийн функцын хувьд:
y = kα S.S: skα = n + δ + g k
k =∗
[Type text]
1 1−α
dk ds∗
s n + δ + g
1
s
1 1−α
−1 s 1 − α
n + δ + g
n + δ + g
> 0
○ Хэрэглээнд үзүүлэх нөлөөлөл
- Хэрэглээний чухалчлал
Чинээлэг эдийн засаг дахь хэрэглээ⇒
c = 1 − s f k⇒ ∗ ∗
= f k − sf k = f k − δ + n + g k∗ ∗ ∗ ∗
k Нөлөөллийн параметер⇒ ∗ ∶
k = k (s,n,g,δ)∗ ∗
⇒
=
dc
∗
ds
=
df dk k∗
∗
dk ds
∗
− n + δ + g
dk
∗
ds
= f′(k ) − n + δ + g∗
dk ds∗
⇒
dk
∗
ds
> 0
Recommended