ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก 1
นายชาตชาย พยหนาวชย ผอ านวยการธนาคารออมสน
“Aging Society
and
Reverse Mortgage”
หลกสตร วทยาการประกนภยระดบสง
(วปส.รนท 7)
หลกสตร วทยาการประกนภยระดบสง
(วปส.รนท 7)
Aging Society Aging Society
and and
Reverse Mortgage Reverse Mortgage
สงคมผสงอาย คอ?
3 Source: adioma.com ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน
นยามสงคมผสงอายตามเกณฑองคการสหประชาชาต (UN)
or or
65 ป ข นไป >7%
หรอ 65 ปข นไป > 20%
60 ปข นไป > 20%
65 ปข นไป > 14%
หรอ
ทมา : UN
60 ป ข นไป >10%
World Aging Society
ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน 4
% of world population aged
Aging Society Aged Society
12.7%
21.3%
2017 2050
world population ~7,500 ลานคน ( ป 2017)
ทมา : UN
60+
10 อนดบประเทศทมผสงอายมากทสดในโลก
Japan 2050 : 42.4 2017 : 33.4
Italy 2017 : 29.4 2050 : 40.3
Germany 2017 : 28.0 2050 : 37.6
Portugal 2017 : 27.9 2050 : 41.7
Finland 2017 : 27.8 2050 : 31.7
Bulgaria 2017 : 27.7 2050 : 36.4
Croatia 2017 : 26.8 2050 : 37.1
Greece 2017 : 26.5 2050 : 26.5
Slovenia 2017 : 26.3 2050 : 39.1
Latvia 2017 : 26.2 2050 : 35.3
5.5%
8.9%
24.7%
34.5%
12.2%
24.4%
25.4%
11.8%
21.7%
28.3%
20.9%
28.5%
กลมประเทศเหลานประชากรเขาสสงคมผสงอาย โดยสมบรณแลว (Aged Society) โดย 7 ประเทศ ไดแก ญป น อตาล เยอรมน โปรตเกต ฟนแลนด บลแกเรย และกรซ เปน Super-aged Society แลวในปจจบน
2017 2050
Super-Aged Society
Europe
Asia
Australia
Africa South America
North America
ทมา : UN
60+
ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน
Asia Aging Society
6
33.4%
20.1% 19.5% 16.9% 16.2%
11.1% 9.7% 9.4% 8.6% 9.4%
42.4% 41.6% 40.1%
35.1% 35.1%
28.3%
23.1% 19.2% 19.1% 18.5%
ญป น เกาหลใต สงคโปร ไทย จน เวยดนาม มาเลเซย อนเดย อนโดนเซย เมยนมา
2017 2050
10 อนดบประเทศในเอเชยทก าลงกาวเขาสสงคมสงวย ไทย เปนอนดบท 4 ของเอเชย
ทมา : World Population Aging 2017, UN
60+
Thai Aging Society
7
ไทยจะเขาสสงคมสงอายโดยสมบรณต งแตป 2021 ซงเรวกวาคาเฉลยโลกทอยป 2050
ทมา : กรมทะเบยนราษฎร กระทรวงมหาดไทย, BOT
65+
1
11% 14%
26%
2017 2021 2040
Aging Society
Aged Society
Super-Aged Society
ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน
สงทตองเผชญ
8
เศรษฐกจ
สงคม
• ผลตภาพการผลตลดลง เนองจากขาดแคลนแรงงาน
• การบรโภคลดลงสงผลตอรายไดประชาชาต
• การลงทนและการออมในประเทศลดลง
• ภาครฐตองใชงบประมาณดานสขภาพเพมข นเพอดแลผสงอาย
• ปญหาผสงอายถกทอดทง เชน ประเทศญป น
• ปญหาดานสขภาพ เมอผสงอายยงไมเตรยมพรอมอาจท าใหไมม
คาใชจายในการรกษาพยาบาลตนเอง
• ปญหาดานการเงนทไมเพยงพอด ารงชพ
ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน
โมเดลการรบมอสงคมผสงอายในประเทศญป น
9
ภาครฐ การจดสวสดการ
1. มระบบประกนการดแลผสงอาย (Care Plan)
2. มศนยดแลผสงอาย
3. มการสรางชมชนผสงอายนอกเมอง
4. ใชเทคโนโลยในการดแลสขภาพผสงอาย
5. วางระบบโครงสรางพนฐานทเหมาะสมตอการ
ด ารงชวตของผสงอายในรปแบบ (Universal
Design)
1. ขยายอายเกษยณจาก 62 ป เปน 65 ป
2. สนบสนนการจางานผสงอาย : Silver
Human Resources Center
3. พฒนาทกษะควบคการหางานทเหมาะสม :
Senior Work Program
4. จดสรรรายไดและรายจายอยางสมดลเพอ
รายไดหลงเกษยณทเพยงพอ
นโยบายชวยเหลอดานแรงงาน
ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน
โมเดลการรบมอสงคมผสงอายในประเทศญป น
10
ภาคเอกชน
บานพกคนชรา หนยนตดแลผสงอาย
Nursing Home
ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน
11
“Reverse Mortgage อกทางเลอก
หนงเพอชวยเหลอผสงอาย”
ศนยวจยเศรษฐกจ ธรกจ และเศรษฐกจฐานราก ธนาคารออมสน
12
What is Reverse Mortgage ?
หรอการจ านองยอนกลบ เปนนวตกรรมทางการเงนส าหรบผสงอาย โดย
ผกประเภทนจะน าบานทตวเองหรอคสมรสเปนเจาของกรรมสทธไปวางเปน
หลกประกนกบสถาบนการเงน (ผกยงเปนเจาของทรพยสนอย) และสถาบน
การเงนจะจายเงนใหกบผก โดยใหสทธผกอยอาศยจนกวาจะเสยชวต
1. ผกสามารถอาศยในบานไดจนกวาจะเสยชวต
2. ไมมการช าระเงนก
3. ธนาคารไมมสทธไลเบยกบผก/ทายาท
Reverse Mortgage (RM)
Principles of RM
(กรณราคาบานต ากวามลคาเงนก)
13
Reverse Mortgage in USA
เปดตวคร งแรกในป ค.ศ.1989
(พ.ศ.2532) โดย U.S. Housing
Department : HUD ปจจบน
ด าเนนการมาแลว 28 ป
ในป ค.ศ. 2005-2008 ปรมาณขอกเตบโตอยางกาวกระโดด จากมลคาอสงหารมทรพยท เพ มข นอยางรวดเรวในสหรฐฯ
“Bubble”
ภาวะตลาด Reverse Mortgage
ปรมาณขอกในชวงแรกชะลอตว โดยในป ค.ศ.1990-2003 มผกเพยง
80,000 สญญา
subprime mortgage crisis ราย
14
Product Highlights
The Home Equity Conversion Mortgage (HECM) เพอใหค าปรกษาแนะน าและวางแผนการกใหเหมาะสมกบแตละบคคล
รฐบาลจดต ง Federal Housing Administration (FHA) เพอรบประกนความเสยงใหสถาบนการเงนโดยท าหนาทค าประกนสนเชอฯใหกบผก
รฐบาลมการตดตามและตรวจสอบอยางตอเนองเพอปรบปรงกฎระเบยบใหมประสทธภาพ
รฐบาลก าหนดใหธนาคารตองแจงสถานะยอดเงนคงเหลอและระยะเวลาทเหลอทจะไดรบเงนใหผกทราบเปนระยะ
15
คาดการณมลคาสนเชอใน 5 ปถดไป จะเตบโตเฉลย 3.4%
Reverse Mortgage in Australia
Billion-AUD
เปดด าเนนการในป ค.ศ.2005 (พ.ศ.2548)
ด าเนนการมาแลว 13 ป โดยในปจบนมผ
ใหบรการทางการเงนช นน าใหบรการ อาท CBA,
St George, Bank West, Macquarie และ
Heartland
มลคาตลาดสนเชอ Reverse Mortgage 3 พนลาน AUD
16
Product Highlights
มใหบรการในสถาบนการเงนขนาดใหญของประเทศ
วตถประสงคการกมความหลากหลายยดหยน
มการรบประกนเงนคางช าระจะไมเกนยอดขายของบานในทกกรณ
เลอกรบเงนไดหลายรปแบบ เชน เงนกอน รายเดอน วงเงนพรอมใช หรอเลอกรบผสมกน
สามารถเปลยนแปลงรปแบบการรบเงนไดตามความตองการ
17
คาดการณวาในป ค.ศ.2025 (พ.ศ.2568) จะมผกถง 480,000 ราย
Reverse Mortgage in Korea
* As of February Source: Financial Services Commission
เปดด าเนนการประมาณต งแตกอนป ค.ศ.2007
(พ.ศ.2550) Korea Housing Finance
Corporation : KHFC ซงใชแบบอยางตาม
HECM ของประเทศสหรฐอเมรกา
ภาวะตลาดของ Reverse Mortgage (สะสม)
12,299 ราย 17,595 ราย
22,634 ราย
29,120 ราย 30,628 ราย
2012 2013 2014 2015 Jun-Feb 2016
18
Product Highlights
ผกจะไดลดภาษอสงหารมทรพย 25%
มการน า Reverse Mortgage ไปใหบรการในกลมเกษตรกรผท ประสบปญหารายไดไมเพยงพอ
เลอกรบเงนรายเดอนไดหลากหลายตามภาระคาครองชพ
ไมมการยดทรพยแมวาผกจะเสยชวต
19
ตลาด Rm ในประเทศฮองกงเตบโตอยางตอเนอง สะทอนจากผกใหมท เพ มข นทกไตรมาส
Reverse Mortgage in Hong Kong
เปดด าเนนการปลายป ค.ศ.2011 (พ.ศ.2554) ด าเนนการ
มาแลว 6 ป โดยด าเนนการ โดย Hong Kong Mortgage
Corporation (HKMC) ก ากบดแลโดย Hong Kong
Monetary Authority (HKMA) ซงท าหนาทเปนธนาคาร
กลางฮองกง
ภาวะตลาด Reverse Mortgage (จ านวนผกใหม) ราย
20
Product Highlights
ผกไดรบวงเงนกและเงนรายเดอนสงเนองจากราคาอสงหารมทรพยในฮองกงมมลคาและสภาพคลองสง
เร มเขารวมโครงการไดต งแตอาย 55 ป
ธนาคารพาณชยมากกวา 6 แหงเขารวมโครงการ
ผกสามารถยกเลกสญญากไดภายใน 6 เดอน โดยจะไดรบคาธรรมเนยมและคาเบยประกนคน
21
“Reverse Mortgage ชวยเหลอ
ผสงอายอยางไร”
22
Reverse Mortgage in Thailand
ภาครฐไทยไดเร มโครงการ โดยกระทรวงการคลงน าเสนอมาตรการ
เพอรองรบสงคมผสงอายตอคณะรฐมนตร เมอวนท 8 พ.ย. 2559 ซงสนเชอ
Reverse Mortgage เปนหนงในมาตราการน น
โดยระยะแรกมอบหมายใหสถาบนการเงนเฉพาะกจ
ด าเนนการมาตรการสนเชอทอยอาศยส าหรบผสงอาย (Reverse
Mortgage) เพอใหผท มอายต งแต 60 ปขนไป สามารถน าทอยอาศยทตน
มกรรมสทธและปลอดภาระหนมาเปลยนเปนรายไดในการด ารงชพเปน
รายเดอน
ธนาคารออมสน
ธนาคารอาคารสงเคราะห
23
Reverse Mortgage
กบ ธนาคารออมสน
24
จากการศกษาขอมลสนเชอ RM ในประเทศไทย ธนาคารออมสนจงไดวเคระหขอดขอเสย และน ามาปรบใชเพอใหสอดคลองและเหมาะสมกบสภาวะการณของสงคมผสงอายในประเทศไทย ซงพอสรปหลกเกณฑเงอนไข ไดดงน
สนเชอทอยอาศยส าหรบผสงอาย Reverse Mortgage
หลกเกณฑ เงอนไข
วงเงนก
หลงจากนนดอกเบย
รอยละ MRR-1 ตอป
B
60 อายตงแต 60 ปขนไป
แตไมเกน 80 ป
ทดนพรอม
อาคารไมเกน
รอยละ 70
หองชด ไมเกนรอยละ 60
ของราคาประเมนหลกทรพย
ไมต ากวา 1.5 ลานบาท
หลกประกน
ตองเปนทอยอาศยหลกของผก
ตองอยในแหลงชมชนทมความเจรญ
การจายเงนก
จายเงนกเปนรายเดอน
ตงอยในโครงการตาม พรบ. จดสรร
การใหค าปรกษา
ผก คสมรส ทายาทผกตองไดรบการ ใหค าปรกษา และลงนามรบทราบเงอนไขในแบบฟอรมการใหค าปรกษา สงสดไมเกน 25 ป
กระบวนการ Reverse Mortgage
- ผก มอายตงแต 60 ป แตไมเกน 80 ป - มบานทเปนทอยอาศยของตนเอง
- ผกตดตอขอใชบรการทสาขา - พนกงานสนเชอใหค าปรกษา แนะน า ผก คสมรส ทายาท เพอใหเกดความเขาใจ
- ผก ผกรวม (ถาม) กรอกใบสมครยนค าขอก - ผก คสมรส ทายาท ลงนามรบทราบเงอนไข ในแบบฟอรม
ผกรบเงนตามเงอนไข
ผกเสยชวต ในระหวางจายเงนก
กระบวนการขายทอดตลาด
ทายาท/ผจดการมรดก น าเงนมา
ไถถอนบาน
อยครบระยะเวลาจายเงนก หรอ ครบวงเงนก
ตามสญญา
ผกน าเงนมา ไถถอนบาน
อาศยอยในบานตอไป โดยไมไดรบเงน
กระบวนการกเพมเตม (ถาม)
ผกเสยชวต
หมายเหต เมอธนาคารน าหลกประกนขายทอดตลาดแลว หากรบช าระหนแลวไดเงนไมเพยงพอ ธนาคารจะไมสบทรพยอนของลกหน
27
เงนรายเดอนสนเชอ RM
65 ป
901 ลานคน
70 ป 75 ป 80 ป
13,100 19,250 32,100 72,450
20 ป 15 ป 10 ป 5 ป
อายผก
เงนรายเดอน
ระยะเวลา จายเงนก
28
ประมาณการจายเงนสนเชอ RM
อาย (ป) ระยะเวลาจายเงนก
(ป)
เงนงวดรายเดอนทจะ
ไดรบ (บาท)
จ านวนเงนทไดรบทงหมด
(บาท)
รอยละ/วงเงนก
ดอกเบย รอยละ/วงเงนก
60 ป 25 ป 1,920 572,815.39 57.28 427,184.61 42.72 65 ป 20 ป 2,620 626,064.31 62.61 373,935.69 37.39 70 ป 15 3,850 693,017.73 69.30 306,982.27 30.70
75 ป 10 6,420 771,246.45 77.12 228,753.55 22.88
80 ป 5 14,490 878,372.40 87.84 121,627.60 12.16
หมายเหต : ประมาณการจายเงนสนเชอ RM ตอวงเงนก 1,000,000 บาท
สนเชอทอยอาศยส าหรบผสงอาย (Reverse Mortgage : RM)
ระยะเวลา อตราดอกเบย
ปท 1 0%
ปท 2
ปท 3 เปนตนไป MRR – 1.00%
เฉลย 3 ป 2.00%
อตราดอกเบยโปรโมช น
ระยะเวลาการจดกจกรรม : อนมตสนเชอและจดท านตกรรมสญญา ต งแตเดอนตลาคม 2560 – มนาคม 2561
กจกรรมสงเสรมการขาย (Gimmick)
ส าหรบลกคาทไดรบการอนมตสนเชอฯ และจดท านตกรรมสญญาตาม
ระยะเวลาทก าหนด เลอกรบของสมนาคณ 1 รายการ ดงน
1. เครองวดความดนโลหต 1 เครอง หรอ
2. บตรออมสน เดบต สมารท แคร วงเงนคมครองอบตเหตสงสด 100,000 บาท
สนเชอทอยอาศยส าหรบผสงอาย (Reverse Mortgage : RM)
31
ผลตภณฑของธนาคารออมสน เพอผสงอาย
เงนฝาก • เงนฝากเผอเรยกพเศษผสงวย (ดอกเบย Step Up เฉลย 1.875 ตอป)
• เงนฝากเผอเรยกประชารฐผสงวย (ดอกเบย 2 เทาของเงนฝากเผอเรยก)
สนเชอ • สนเชอเคหะ กตญญดแลบพการ (ดอกเบย 0% 1ป) • สนเชอสวสดการส าหรบขาราชการบ านาญและลกจางประจ า โดยใชบ าเหนจตกทอดเปนหลกประกน • สนเชอประชารฐเพอผสงวย (กไดจนถงอาย 70 ป)
MyMo “ทางเลอกใหมของผสงอายในการท าธรกรรมการเงน”
สะดวก งาย ไมตองเดนทาง
32