BLM
09
Teknik Resim Grnleri www.webturkiyeportal.com
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Giri Parann modellenmesinden sonra, imalat resimlerini Autodesk Inventor ile alabilirsiniz. stenen teknik resim grnlerinin oluturulmas, dzenlenmesi, detaylandrma konularnda Autodesk Inventor birok ara sunmaktadr. Teknik resim grnleri para ile ilikiseldir; yani parada bir deiiklik olduunda otomatik olarak o parann teknik resim grnleri de gncellenir. Ayn ey, tersi iin de geerlidir. Teknik resim grnleri ayr dosyalarda saklanr. Bu dosyalarn uzants IDWdir.
Bu blmde paralarn teknik resim grnlerinin oluturulmas, dzenlenmesi ve detaylandrlmas ile ilgili zellikleri greceiz.
302 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Ayarlar Teknik resim grnlerine balamadan, grn ve izim ayarlarna bakmamz gerekiyor. Bu ayarlardan en kapsamls izim standartlardr.
izim Standard Yeni bir IDW dosyas atnzda, karnza izim snrlar ve antet blounu ieren bo bir sayfa gelir.
Teknik resim grnlerini oluturmadan nce izim standardnn tanmlanmas iinizi kolaylatracaktr. Bunun iin, FORMAT mensnn altndan Styles Editor... komutunu altrn. izim standartlarnn yer ald diyalog kutusu alr:
Burada tm teknik resim zelliklerinin ayarlar gerekletirilir. Varolan standartlarn (DIN, ISO, ANSI gibi) zelliklerini kullanabileceiniz gibi, kendi standardnz da tanmlayabilirsiniz.
Sol taraftaki listede, nesne tipleri yer alr. Bunlar ift tklamayla iaretlendiinde, sadaki pencerede zellikleri grntlenir. Deiiklikleri burada yapabilirsiniz.
Yeni bir standart tanmlamak iin, sol taraftaki listede, Standard altndaki Default Standard (ISO) seeneini iaretleyin. Sa tarafta, ilgili standardn zellikleri grnr. Yukardaki dmelerden New iaretlendiinde, aadaki diyalog kutusu alr. Burada, yeni Standard bir isim vermeniz gerekir.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 303
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
OK ile yeni bir standart yaratlr ve bu standart, soldaki listede Standard altnda listelenir. Burada, bu standarda ift tklarsanz, bu standart aktif duruma gelir.
Devam etmeden, baz nce baz kavramlar ve bunlarn aklamalarn not edelim.
Stil (Style): Bir nesneye uygulanan bir grup zellik. Stil Ailesi (Style Family): Benzer nesnelere uygulanan bir grup stil. Stil Ktphanesi (Style Library): Stillerin yer ald ktphane. Stil Editr (Style Editor): Autodesk Inventor iinde, stillerin dzenlenmesi iin kullanlan ara. Stil Ktphanesi Yneticisi (Style Library Manager): Stil ktphanelerinin kontrol iin Autodesk Inventor
dndan altrlan yazlm.
Stil Editr
Stil editr, gncel dosyadaki stillerin dzenlenmesi iin kullanlr. Stil editrn amak iin, herhangi bir Autodesk Inventor dosyas akken FORMAT mensnn altndan Style Editor komutunu altrn. Stil editrnn ierii dosya tipine (IPT/ IAM / IDW) gre deiir. Aadaki diyalog kutusu IDW ortamnda alan stil editrdr:
Stil editr, blmden oluur. Soldaki aa yaps eklindeki liste, Autodesk Inventor dosyasna gre, stil ailelerini ierir. Bu listeden stil aileleri seilerek, bunlarn zellikleri deitirilir ya da aktif duruma getirilir.
Stil dzenleme paneli ise sadaki alandr. Bunun ierii, soldaki listeden seilen stil ailesine gre deiir. Burada, soldaki listeden seilen stil ailesinin zellikleri dzenlenir.
Diyalog kutusunun st sa tarafnda ise filtre blm yer alr. Bu blm stillerin grntsn belirler. Burada seenek vardr: Local Styles gncel dokmandaki stilleri, Active Standard gncel standarda ait stilleri, All Styles ise hem dokmandaki hem de stil ktphanesindeki stilleri grntlemek iin kullanlr.
Yeni bir stil yaratmak iin;
1. Soldaki listeden stil ailesinin altndan tanml bir stil sein.
2. Sa tu mensnden New Style komutunu altrn.
304 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
3. Yeni stile bir isim verin.
4. Sa blmde, stilin zelliklerini tanmlayn.
5. Save ile stili kaydedin.
Varolan bir stili dzenlemek iin;
1. Soldaki listeden stil ailesinin altndan deitirmek istediiniz stili iaretleyin.
2. Sa blmde, stilin zelliklerini istediiniz gibi deitirin.
3. Save ile deiiklikleri kaydedin.
Bir stili silmek iin;
1. Soldaki listeden stil ailesinin altndan silmek istediiniz stili sein.
2. Sa tu mensnden Purge Style ya da Purge Style and Sub-Styles komutlarndan birini altrn.
3. Purge Style and Sub-Styles seenei, seilen stili ve bunu referans olarak kullanan stilleri silmek iin kullanlr.
Soldaki listeden stil ailesinin altndan bir stil iaretlenip sa tu mens aldnda grlen seenekler ve anlamlar unlardr:
New Style: Yeni bir stil yaratlr. Rename Cached Style: Dokmandaki seili stilin ismi deitirilir. Purge Style: Stil dokmandan silinir. Purge Style and Sub-Styles: Seilen stili ve bunu referans olarak kullanan stilleri silmek iin kullanlr. Export...: Bu seenek ile, uzants STYXML olan ve stil zelliklerini transfer etmede kullanlan dosya
yaratlr.
Update Style: Dokmandaki stili, ktphanedeki ayn stil ile gncelletirir. Cache in Document: Seilen stil, stil ktphanesinden dokmana kopyalanr. Save to Styles Library: Seilen stili dokmandan stil ktphanesine kopyalar.
Stil Ktphanesi Yneticisi (Style Library Manager)
Stil Ktphanesi Yneticisine, Autodesk Inventor dndan ulalr. Stil Ktphanesi Yneticisini altrmak iin; WINDOWS START > AUTODESK > AUTODESK INVENTOR 9 > TOOLS > STYLE LIBRARY MANAGER ksa yolunu kullanabilirsiniz.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 305
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Stil Ktphanesi Yneticisi, stillerin yaratlmasn, kopyalanmasn, karlatrlmasn ve isimlerinin deitirilmesini salar.
Stil Ktphanesi Yneticisi blmden oluur: Soldaki aa yaps eklindeki liste, stil ailelerini ierir.
Orta blmde iki farkl alan yer alr. Burada, stil ktphanelerindeki stiller birbiriyle karlatrlabilir. Stil Ktphanesi Yneticisi, stilleri arasndaki farkllklar deil, sadece birbirinden farkllk gsteren stilleri gsterir. Burada, stiller ktphaneler arasnda kopyalanabilir, ktphaneden silinebilir ve isimleri deitirilebilir. Ayrca, yeni ktphaneler de yaratlabilir.
Bu iki alan arasnda, stte, adet filtre ikonu yer alr. Show All Styles, ktphanelerdeki seilen stil ailesinin tm stillerini gsterir. Show Mismatched Styles, seilen stil ailelerinde bulunmayan tm stilleri gsterir. Son olarak, Show Unique Styles, ktphanelerde tek olan stillerin gsterilmesini salar.
Stil Ktphanesi, uzants XML olan dosyalardan oluur:
Her bir stil ailesi iin bir XML dosyas bulunur. Yeni bir ktphane buradaki XML dosyalarnn kopyalanmas ile de oluturulabilir. Fakat, bu dosyalar, stil editr ya da Stil Ktphanesi Yneticisi dnda deitirmeniz nerilmez.
Stil ktphanesi, sabit diskte herhangi bir yerde olabilir. nemli olan, aktif proje iin, bu dizinin stil ktphanesi dizini olarak proje dosyasnda tanmlanmasdr. Proje dosyasnda, stil ktphanesi iin yeni bir dizin tanmlandnda, Autodesk Inventor, otomatik olarak bu dizinde XML dosyalarn yaratr.
Default stil ktphanesini geri yklemek iin, Autodesk Inventorun ykl olduu dizinler altnda bulunan Design Data dizinine ulan ve buradaki DesignData.exe dosyasna ift tklayn. Bu sktrlm bir dosyadr. inde de, XML dosyalar yer alr. XML dosyalarnn nereye boaltlaca sorulur.
Pack and Go (Paketle-ve-git) zellii ile montajlar kopyalandnda, aktif projede tanml olan XML dosyalar da kopyalanr.
306 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
irket Standartlarnn Korunmas
Autodesk Inventor, irket standartlarnn tanmlanmas ve korunmasn stil zellikleri ile olduka kolaylatrmaktadr. Bir stil ktphanesi sunucuya yerletirilerek, tm tasarmclar tarafndan kullanlabilir. stenirse, ortak kullanlan stil ktphanesi salt okunur (Read only) yaplabilir ve sadece CAD yneticisi tarafndan deitirilebilir.
Stiller, Autodesk Inventor dosyalar arasndaki tutarll da salar. Stillerde yaplan deiiklikler, bu stili kullanan tm dosyalara yansr.
En batan balayarak, bir stil ktphanesinin nasl tanmlanabileceine bakalm.
Stil Ktphanesi Yneticisine, Autodesk Inventor dndan ulalr. Stil Ktphanesi Yneticisini altrmak iin;
WINDOWS START > AUTODESK > AUTODESK INVENTOR 9 > TOOLS > STYLE LIBRARY MANAGER
ksa yolunu kullanabilirsiniz.
1. Yeni bir stil ktphanesi tanmlamak iin, Autodesk Inventor Style Library Manager 9 diyalog kutusundaki
Create New Style Library dmesini kullann.
2. Create New Style Library diyalog kutusunda, Creation Method altndan Create Empty Style Library
seeneini iaretleyin. Bu seenekle, bo bir stil ktphanesi yaratlr.
3. New Style Library Location altna stil ktphanesinin yerleecei klasr tanmlayn.
4. Autodesk Inventoru an.
5. Projects blmne gidin.
6. Yeni bir proje tanmlayn.
7. Folder Options altndan Styles Library iin yeni stil ktphanesinin klasrn gsterin.
8. Ayrca, Use Style Library seenei Yes olacak.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 307
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
9. Bo bir IDW dosyas an. Bunun iin, ilk olarak Open diyalog kutusunu kapatn. Daha sonra SHIFT ve
CTRL tularna basl tutarak, FILE mens altndan New komutunu altrn. Alan diyalog kutusunda Drawing sein ve OK ile devam edin.
10. Bylece, tamamen bo bir IDW dosyas alr.
11. FORMAT mensnn altndan, Styles Editoru altrn ve burada istediiniz ayarlar tanmlayn/deitirin.
12. iniz bittiinde Done ile diyalog kutusunu kapatn. Deiiklikleri, stil ktphanesine aktarmak iin,
FORMAT mensnn altndaki Save Styles to Style Library komutunu altrn.
13. IDWde izim snr ve antetlerinizi tanmlayn.
Not: Eer, baka bir IDW dosyasndan copy-paste ile izim snr ya da antet almsanz, bunlar, yaratldklar dosyann stil zelliklerini de yanlarnda getirebilirler.
14. IDW dosyanz ablon dosyas olarak ablonlarn bulunduu klasre kaydedin.
15. Artk, bu ablonu kullandnzda, tanmlanan stiller kullanlr.
Autodesk Inventor, nceki srmlerde kaydedilmi bir IDW dosyasn atnda, buradaki biim bilgilerini stillere yanstr. Daha sonra, yukardaki gibi, bu stiller, ktphaneye kaydedilebilir.
308 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Bir IDW dosyasnda yaptnz stil deiiklikleri, bunlar ktphaneye kaydedilmedii srece, sadece o dosyada kalr. Ayrca, IDWlerdeki stiller, stil ktphanesi tarafndan da gncellenebilir. Fakat, burada dikkat etmeniz gereken nokta, IDWde zel olarak yaplan stil deiiklikleri kaybolur ve stil ktphanesinden gelenler ile deitirilir.
Stil ktphanesinin deitirilmesi iin, o stili kullanan IDW dosyasnda deiiklik yapp, daha sonra FORMAT mens altndan Save Styles to Style Library komutu kullanlr. Yaplan deiiklikler ktphaneye yanstlr. Bu ktphaneyi kullanan dier IDW dosyalarna da bu deiiklikleri yanstmak iin, o dosyay ap FORMAT mensnn altndan Update Styles komutu kullanlr.
Birden Fazla Kullancl Ortamda Stillerin Ynetimi
Autodesk Inventor 9un proje tanmnda stiller ile ilgili zel bir seenek vardr. Use Styles Library iin seenek bulunur:
Yes: Stil ktphanesine okuma/yazma yaplabilir. Read Only: Stil ktphanesi salt okunurdur. Bu seenek, stil ktphanesinin bulunduu klasr salt okunur
yaplarak da tanmlanabilir.
No: Stil ktphanesi kullanlmaz. Stil ktphanesi deiik yollarla kullanlabilir: Tek kullanc: Tek bir ktphane tm almalar iin yaratlabilir. Birden fazla kullanc: Herkes ve tm almalar iin tek bir ktphane olabilir. Projeye bal ktphane: Her bir proje iin farkl bir ktphane olabilir. Kark: Yukardakilerin kombinasyonu olarak kullanlabilir.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 309
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
izim Kaynaklar Yeni bir teknik resim dosyas atnzda, otomatik olarak en az bir izim sayfas alr. Standart sayfa zelliklerini Browser penceresindeki Drawing Resources altndaki seenekleri kullanarak deitirebilirsiniz.
Burada yer alan seenekler unlardr:
Sheet Formats: Sayfann biimini ayarlar. Buradaki seenekleri kullanarak ya da yeni bir biim yaratarak yeni sayfalar tanmlayabilirsiniz. Buradaki standart seenekler arasndaki bulunanlar, otomatik olarak, istenen parann grnlerinin yaratlmasn da salamaktadr.
Borders, izim snrlarn ayarlar. Yeni bir dosya atnzda standart bir izim snr yerletirilmi olur. Varolan silmek ve onun yerine yeni bir izim snr tanmlamak iin, Sheet altnda bulunan Default Border sein ve sa tu seeneklerini kullanarak silin. Bundan sonra, Borders altndaki Deafult Border iaretleyerek yeni bir izim snr tanmlayabilirsiniz. Bunun iin yeni bir diyalog kutusu alr:
Burada istediiniz izim snrn tanmlayabilirsiniz.
Title Blocks ise izim sayfalarndaki antet bloklarn kontrol eder. Yeni bir dosya atnzda standarta bal olarak bir antet blou sayfaya yerletirilmi olur. Varolan silmek ve onun yerine yeni bir antet blou tanmlamak iin, Sheet altnda bulunan antet blounu sein ve sa tu seeneklerini kullanarak silin. Eer standart antet blounu deitirmek istiyorsanz, Title Blocks altndaki antet blounu iaretleyin ve sa tu mensnden Edit komutunu altrn. Antet blounu oluturan nitelikler grnr duruma gelir.
Varolan nitelikleri dzenleyebilir, yeni nitelikler tanmlayabilirsiniz. Return komutunu kullanarak deiiklikleri kaydedin.
310 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Sayfann Dzenlenmesi Standart olarak gelen ya da yeni tanmladnz teknik izim sayfalarn dzenlemek iin, Sheeti iaretleyin ve sa tu mensnden Edit Sheet... komutunu altrn. Karmza yeni bir diyalog kutusu kar:
Edit Sheet diyalog kutusunda sayfann ismi, bykl, yerleimi ayarlanr ve yeni sayfa biimi tanmlanr.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 311
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Teknik Resim Grnlerinin Yaratlmas Autodesk Inventor ile 3B paralarnzn istediiniz teknik resim grnn alabilirsiniz. Autodesk Inventor, grnlerde, arkada kalan izgileri hesaplar ve bunlar farkl bir izgi tipi ile grntler.
izime yerletirilen ilk grn bamsz bir grntr. Bu grnten dier grnler, rnein yan, st, izometrik, detay gibi, tretilir. lk grn yan zamanda temel grn olarak da adlandrlr. Temel grn, kendisinden tretilen grnlerin grnm zelliklerini standart olarak belirler.
Bir temel grn yaratmak iin, Inventor panelinden Create View komutunu kullanabilirsiniz.
Create View
Create View diyalog kutusu alr.
File altndan teknik resim grnleri alnacak olan para dosyas seilir. Orientation ise hangi grnn alnacan saptar. Styleda grnteki arkada kalan kenarlarn nasl grntlenecei tanmlanr. Options altndaki seenek iaretlendiinde, grnte yerleecek olan model lleri de otomatik olarak gelir.
iaretlendiinde yeni bir pencere alr ve bu pencerede para 3B olarak grntlenir. Buradaki seenekler ile paraya istenildii adan baklarak, grnn alnmas salanr:
stenen bak ya da grn seildikten sonra, izim ekrannda bir yer iaretlenir ve temel grn oluturulur.
312 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Drawing File diyalog kutusunun Options blm, oluturulacak teknik resim grn ile ilgili ek seenekler sunar:
Display altnda, o grnte otomatik olarak yer almasn istediiniz nesneleri seebilirsiniz. Model lleri, alma unsurlar, eskizler vb. seenekler vardr.
Bir Grnten Tretilen Grnler Projected Views komutunu kullanarak, bir grnten dier grnleri kartabilirsiniz.
Projected Views
Komutun altrlmasndan sonra ilk olarak temel alnacak grn seilir. Bundan sonra farenizi kullanarak, ortografik ve izometrik grnleri tanmlayabilirsiniz. Yapmanz gereken yeni grnlerin yerlerini iaretlemektir. aretlediiniz yere gre grn tipi otomatik olarak seilir ve grnler izime yerletirilir.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 313
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Create ile grnler tanmlanr.
Kesit Grnler Autodesk Inventor tam, yarm, kademeli ve hizal kesit grnlerin alnmasn salamaktadr. Taramalar, kesit dorular ve etiketler otomatik olarak yerletirilir.
Section Tool
Komutun altrlmasndan sonra ilk olarak kesiti alnacak grn iaretlenir. Bundan sonra ise kesit erisi bir doru izer gibi tanmlanr. Tam, yarm, kademeli ya da hizal kesit dorular kullanlabilir.
Kesit erisi oluturulduktan sonra sa tu mensnden Continue komutunu iaretleyin. imdi, bir diyalog kutusu alr:
314 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Burada kesit grnn etiketi, lei, grnm vb. ayarlanr. Section Depth altndan ise kesitin derinlii tanmlanr. Defaultu Full seeneidir. Buradaki dier seenek Distancedr. Bununla kesit grnn derinlii tanmlanr.
Kesit grnn yeri gsterilir ve kesit grn izime yerletirilir.
Kesit erinizin biimi kesit grn tipini belirler.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 315
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Eik Grnler (Auxiliary View) Eik grnler yaratmak iin kullanl.
Auxiliary View
Komutun altrlmasndan sonra temel alnacak grn iaretlenir. Bundan sonra da eik grnn alnaca eik kenar seilir. Eik grnn zellikleri ile ilgili diyalog kutusu alr:
Burada eik grnn etiketi, lei, grnm vb. ayarlanr. Eik grnn yeri gsterilir ve eik grn izime yerletirilir.
316 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Detay Grn Detay grnler oluturmak iin kullanlr.
Detail View
Komutun altrlmasndan sonra detay alnacak grn iaretlenir. Detail View diyalog kutusu alr.
Bundan sonra detayn merkezi ve detay emberi tanmlanr:
Detay grn izime yerletirilir.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 317
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Krkl Grnler Uzun paralarn gsterimi iin krkl grnlerin yaratlmasn salar.
Broken View
Komutun altrlmasndan sonra grnn seilmesi istenir. Grn seildikten sonra Broken View diyalog kutusu alr:
Style ile krkl grnn nasl grntlenecei tanmlanr; Gap grnteki mesafedir. Krn balayaca nokta iaretlenir. Daha sonra da bitim noktas tanmlanr.
Bundan sonra krkl grn oluturulur:
Ksmi Kesit Grnleri Ksmi kesit grnleri tanmlamak iin kullanlr.
Break Out View
Ksmi kesit grnlerinin tanmlanabilmesi iin, ncelikle teknik resim sayfasnda ksmi kesit erisinin tanmlanmas gerekir. Bunun iin, Standard ara ubuundan Sketch komutunu iaretleyin ve eskiz ortamnda bildiiniz izim komutlarn kullanarak ksmi kesit erisini oluturun. Ksmi kesit erisi kapal bir profil olmaldr.
Komutun altrlmasndan sonra, ilk olarak grn sorulur ve Break Out View diyalog kutusu alr:
318 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Profile ile ksmi kesit erisini iaretleyin. Ksmi kesit iin bir derinliin tanmlanmas gerekiyor. Bunun iin Depth altnda derinlik tipi seenekleri vardr:
From Point: Derinlik iin bir mesafe girilir. To Sketch: Bir baka grnle ilikili olan bir eskiz geometrisi seilir ve derinlik bu geometrinin
konumuna gre tanmlanr.
To Hole: Delik unsurunun ekseni derinlik iin kullanlr. Through Part: Derinlik olarak parann kalnl kullanlr.
Show Hidden Lines seenei, geici olarak grnteki gizli kenarlar grntler. Bunlardan bir nokta iaretleyerek derinlii tanmlayabilirsiniz.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 319
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Teknik Resim Grnlerinin Dzenlenmesi Teknik resim grnlerinin dzenlenmesi iin, grn ift tklayn ya da Browser penceresinden dzenlemek istediiniz grn iaretleyip sa tu mensnden Edit View... komutunu altrn. Karnza, Edit View diyalog kutusu kar:
Style altnda grnteki gizli kenarlarn nasl grntlenecei tanmlanr. Tangent Edges teet kenarlarn grnmn kontrol eder. Scale blm grnn leini gsterir. Scale from Base seili ise, grnn tretildii grnn lei alnm olur ve lek buna baldr. Seenekler arasnda, kesit grnlerde Hatching ile tarama yaplr, Align to Base ile tretildii grne gre hizalanr ve Definition in Base View, grnn tanmnn tretildii grnten alnaca ve buna bal olaca saptanr.
Eer bir grn zerine gelinir ve sa tu mensne baklrsa, u seenekler grlecektir:
Open ile o grnn oluturulduu boyutlu model dosyas alr. Delete ile grn silinir.
Alignment altndaki seenekler, seilen grnn hizalanmas ile ilgili zellikleri ierir. Rotate iaretlendiinde, yeni bir diyalog kutusu alr ve grnn yerleim as deitirilir:
320 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Bir kenar seilir ve bu kenar yatay ya da dikey duruma getirilir. kinci seenek ise Angle seeneidir. Bu durumda seilen kenar girilen a ile dndrlr.
Get Model Annotations altnda ek seenekler yer alr. Get Model Dimensions, model llerinin teknik resim grnnde grntlenmesi iin kullanlr. Get Weld Symbols ve Get Weld Annotations ise kaynak tasarm ortamnda tanmlanm olan kaynak sembollerini grntlemek iin sunulmutur.
Not: Kaynak tasarm ortamn ilerleyen blmlerde greceiz.
Annotation Visibility altnda teknik resim grnnde grnn ller ve sembollerin grnll ayarlanr.
Show Contents ise seilen teknik resim grnnn oluturulduu paray ve bunun unsurlarn Browser penceresinde grntler. Unsurlar grntlendikten sonra, bunlar seilerek sa tu mensnden Properties girildiinde, o unsuru gsteren dorularn zellikleri ayarlanr.
Burada unsuru gsteren dorular istenen bir izgi tipi, kalnl ve rengi ile grntlenir.
Son olarak Automatic Centerlines o grnteki eksenlerin otomatik olarak tanmlanmasn salar. Bunun iin ilk olarak Centerline Settings diyalog kutusu alr:
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 321
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Apply to, otomatik eksenlerin hangi unsurlar zerine uygulanaca listeler. Projection ise bak asn. Treshold altnda yuvarlamalar, dairesel kenarlar iin otomatik eksen tanmlama zellii minmum ve maksimum deerler tanmlanarak snrlandrlabilir.
Model llerinin Grnlere Alnmas
Retrieve Dimensions
Model ortamnda tanmlanm llerin grnlere alnmas iin, ilgili grn seilir ve sa tu mensnden Retrieve Dimensions komutunu altrlr. Komutun altrlmas ile Retrieve Dimensions diyalog kutusu alr.
Select Source altndan, unsur (features) ya da parann kendisi seilebilir. Select Features seili ise, grn zerinde unsur iaretlenir ve o unsurun tanmlanm model lleri kar. Select Parts ile parann kendisi seilir ve ller grntlenir.
Not: Model llerinin, 3B modelleme ortamnda tanmlanm olmas gerekir.
322 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
ller ktktan sonra, diyalog kutusundaki Select Dimensions dmesine baslarak, grnte gzkmesi istenen ller seilir. Burada, lleri tek tek seebileceiniz gibi, pencere yntemini de kullanabilirsiniz. Seim ileminden sonra, OK ile ller grne yerleir.
Teknik Resim Gncellemelerinin Ertelenmesi Byk montajlarn ya da karmak paralarn teknik resim grnlerini oluturduktan sonra, zaman kazanmak asndan, grnlerin otomatik olarak gncellenmesi ertelenebilir. Normal koullarda, modelde yaplan deiiklikler, grnlerin otomatik olarak gncellenmesini salar. Fakat, youn bir izim var ise, srekli gncellemeleri beklemek gerekir ki, bu zaman kaybettirebilir. Bu yzden, istendiinde, grnlerin gncellenmesi ertelenebilir.
Bunun iin, Open komutuyla bir IDW dosyas aarken, Options dmesi ile ilgili seenee girilir. Karnza aadaki diyalog kutusu kar:
Eer, Defer Updates seilirse, gncellemeler, ertelenmi olur. Aadaki uyar gelir:
Eer, erteleme kaldrlacaksa, IDW dosyasnn iindeyken, TOOLS mensnn altndaki Document Settings komutu altrlr. Alan diyalog kutusunda, Drawing sekmesi, gncelleme erteleme seeneini ierir:
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 323
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Defer Update kaldrlrsa, erteleme de kaldrlm olur.
324 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Teknik izim Notasyonlar Teknik resim grnlerinin detaylandrlmas iin birok seenek Autodesk Inventorda sunulmutur. Teknik izim notasyonlarna ulamak iin, Inventor paneli zerine gelin ve sol tu mensnden Drawing Annotation Panel komutunu iaretleyin.
Bu balk altnda varolan seeneklere bir bakalm:
llendirme zellikleri Autodesk Inventor, teknik resim grnlerinin llendirilmesi ile ilgili u seenekleri sunmaktadr:
General Dimension: Eskiz ortamnda olduu gibi, grnlerdeki geometriler seilerek istenen ller tanmlanr.
Baseline Dimension Set: Temel izgi llendirmesi iin kullanlr. Nesneler seilir ve otomatik olarak llendirilir. ller, bir grup olarak davranr.
Baseline Dimension: Temel izgi llendirmesi iin kullanlr. Nesneler seilir ve otomatik olarak llendirilir. ller bamsz olarak davranr.
Ordinate Dimension Set: Ordinat llendirme iin kullanlr. Balang noktas iaretlenir ve sonra dier nesneler gsterilerek ordinat llendirmesi uygulanr.
Ordinate Dimension: Burada, ilk olarak grn seilir ve orijin noktasn gsterir sembol yerletirilir. Daha sonra nesneler iaretlenerek bunlarn ordinat llendirmeyle llendirilmesi salanr.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 325
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Semboller
Hole / Thread Notes: Delik ve di alma notlarn izime yerletirir. Deliklerin Hole komutuyla oluturulmalar gerekir.
Delik notlarn dzenlemek iin, delik notu zerine gelin sa tu mensnden Edit Hole Note komutunu altrn. Edit Hole Note diyalog kutusu alr.
Burada semboller ekleyerek, yazy deitirerek delik notunu zelletirebilirsiniz. Options altndaki Use Default seeneini kapatmanz gerekiyor.
Precision and Tolerances ile yeni bir diyalog kutusu alr:
Burada, para zerinde tanmlanmasa da, delik tolerans bilgileri girilebilir.
326 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Surface Texture Symbol: Yzey przll sembol yerletirmek iin kullanlr. nce, yzey przll sembolnn atanaca nesne iaretlenir, sonra da semboln yeri. Sa tu mensnden Continue ile Surface Texture diyalog kutusu alr.
Burada semboln zellikleri tanmlanr ve OK ile sembol izime yerletirilir.
Weld Symbol: Kaynak sembol yerletirmek iin kullanlr. nce, kaynak sembolnn atanaca nesne iaretlenir, sonra da semboln yeri. Sa tu mensnden Continue ile Weld Symbol diyalog kutusu alr.
Burada semboln zellikleri tanmlanr ve OK ile sembol izime yerletirilir.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 327
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Dier kaynak sembolleri arasnda Caterpilar ( ) ve End Treatment ( ) da bulunmaktadr. Bunlarn tanmlanmas diyalog kutular yardmyla gerekleir.
Feature Identifier Symbol: Unsur referans sembol yerletirmek iin kullanlr. nce, unsur referans sembolnn atanaca nesne iaretlenir, sonra da semboln yeri. Sa tu mensnden Continue ile Format Text diyalog kutusu alr.
Burada semboln zellikleri tanmlanr ve OK ile sembol izime yerletirilir.
Datum Identifier Symbol: Referans sembol yerletirmek iin kullanlr. nce, referans sembolnn atanaca nesne iaretlenir, sonra da semboln yeri. Sa tu mensnden Continue ile Format Text diyalog kutusu alr.
Burada semboln zellikleri tanmlanr ve OK ile sembol izime yerletirilir.
328 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Feature Control Frame: ekil tolerans yerletirmek iin kullanlr. nce, ekil tolerans sembolnn atanaca nesne iaretlenir, sonra da semboln yeri. Sa tu mensnden Continue ile Feature Control Frame diyalog kutusu alr.
Sym dmesi iaretlendiinde, yeni bir pencere alr ve buradan ekil tolerans seilir.
Burada semboln zellikleri tanmlanr ve OK ile sembol izime yerletirilir.
Datum Target: Referans yzeyi gsterir sembollerin izime yerletirilmesi iin kullanlr. Birok alt seenei vardr.
Leader Text: nc doruya sahip yazlarn izime yerletirilmesinde kullanlr. nc dorunun balang ve son noktas iaretlenir, sa tu mensnden Continue ile Format Text diyalog kutusu alr.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 329
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Delik Tablolar Delik tablolarnn oluturulmas iin deiik seenekler vardr. Delik tablolarnn otomatik olarak yaratlabilmesi iin deliklerin delik delme unsuru ile tanmlanm olmas gerekir.
Hole Table-Selection: Delik tablolar oluturur. Grn seilir, orijin noktas gsterilir ve tabloda yer alacak delikler seilir. Tablo izime yerletirilir.
Hole Table-View: Delik tablolar oluturur. Grn seilir, orijin noktas gsterilir ve o grnte yer alan tm deliklerin tablosu kartlr.
Hole Table-Selected Type: Seilen delik ile ayn tipte olanlarn yer ald delik tablosu oluturur. Yapmanz gereken delik ya da delikler semektir. O tipteki tm dier delikler de otomatik olarak tabloya alnr.
Delik Tablolarnn Dzenlenmesi Delik tablolar, orijin sembol, delik etiketleri ve tablonun kendisinden oluuyor. Dolaysyla bunlarn dzenlenmeleri de farkl gerekleir.
330 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Orijin Sembol
Orijin sembolnn yerini deitirmek iin farenin sol tuunu kullanabilirsiniz ya da orijin semboln iaretleyerek sa tu mensnden Edit... komutunu seebilirsiniz. kinci durumda bir diyalog kutusu alr ve orijin noktasnn koordinatlar girilir.
Delik Etiketleri
Bir delik etiketi seilip sa tu mens aldnda u seenekler kar:
Edit Tag ile etiket deitirilir. Bunun iin Format Text diyalog kutusu alr. Hide Tag ile etiket gizlenir.
Show Leader etikete nc doru paras ekler:
Hide Leader ise nc doruyu gizler.
Delik Tablosu
Delik tablosu seilip sa tu mens aldnda u seenekler kar:
Table altnda iki seenek vardr:
Resort Table: Sralama seeneklerine gre, tablonun sralamas yeniden yaplr. Split Table: Tabloyu iki paraya ayrmak iin kullanlr. Tabloyu bleceiniz sraya gelin ve komutu
altrn. Birbirinden bamszlaan iki tablo elde edeceksiniz.
Export Table: Tabloyu ASCII yaz dosyas (txt) ya da Microsoft Excel dosyas (csv) olarak dar atmak iin kullanlr.
Row altnda iki seenek vardr:
Add Hole: Delik tablosuna yeni bir delik eklemek iin kullanlr. Yeni ekleyeceiniz delii grnte iaretleyin ve sa tu mensnden Create komutunu altrn.
Delete Hole: Delik tablosundan bir delik silmek iin kullanlr. Sileceiniz deliin srasna gelip sa tu mensnden Delete Hole komutunu altrn.
Visibility altnda orijin sembol ve etiketlerin grnrll ayarlanr.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 331
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Edit altnda seenek vardr.
Edit Tag delik etiketini deitirmek iin kullanlr. Edit Hole Note delik notunu dzenler. Edit Description Text ile de aklama yazs deitirilebilir.
Bunun dnda, tablonun biimini ve zelliklerini deitirmek iin, sa tu mensnde kan Edit Hole Table komutu kullanlr. Aadaki diyalog kutusu alr.
Row Merge Options
Numbering: Delikler numaralandrlr:
Rollup: Bu seenekte, delikler, tiplerine gre sralanr ve ayn tiptekiler iin tek bir satr kullanlr.
332 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
o Delete Tags on Rollup seildiinde, deliklerdeki etiketler silinir ve sadece ka tip delik varsa
bunlar etiketlenir.
o Secondary Tag Modifier on Rollup ise etikete ikinci bir ayrc ekler.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 333
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Combine Notes
Bu seenek ile, delik tiplerini gsteren satrlar ayn delikler iin birletirilir ve tek bir hcre olarak gsterilir.
Tag Order
Deliklerin etiketlenmesinin hangi kritere gre yaplaca saptanr. Arrange by Position, etiketlemeyi, deliklerin konumuna gre, ikinci seenek ise byklklerine gre yapar. Group Hole Types, delik tiplerini gruplar. Bu seenek kapatldnda, ayn delik tipleri, farkl etiketler ile gsterilir.
View Filters
Include Features altnda, hangi unsurlarn, Include Hole Types ise hangi delik tiplerinin delik tablolarna alnacan saptar.
Delik tablosunun dzenlendii dier blm ise, tablonun biimidir. Formatting altndan bu blme geilir.
334 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Burada, delik tablosunun nasl grnecei ve hangi stunlardan oluaca gibi biimsel zellikler tanmlanr.
Eksenler
Center Mark: izime eksenler yerletirmek iin kullanlr. Komutun altrlmasndan sonra yay ya da dairesel bir kesit iaretlemeniz gerekir. Merkez apraz otomatik olarak yerletirilir.
Center line: Eksenler izmek iin kullanlr. ki doru paras iaretlenir ve bunlara dik bir merkez dorusu tanmlanr; merkez dorusunun seilen kenarlardan ne kadar uzatlaca iaretlenir.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 335
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Center line bisector: ki doru paras arasna, doru paralarnn balang ve son noktalarnn tam orta noktasndan geen bir eksen yerletirir.
Centered Pattern: Dizilenmi delikler iin eksenler oluturur. lk olarak dizinin merkezi iaretlenir, sonra da merkez dorusunun balayaca delik. Bundan sonra da, dizinin istenen elemanlar iaretlenir.
Yazlar
Text: Yaz yazmak iin kullanlr. Format Text diyalog kutusu alr.
OK ile yaz izime yerletirilir.
336 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Not: Pozlama ve para listesi ile ilgili zellikler iin montajlarn teknik resim grnlerinin anlatld blme baknz.
Revizyon Bloklar
Revision Table
Bu komut ile izime revizyon bloklar yerletirilir.
Revizyon bilgilerini deitirmek iin, ilgili hcreyi ift tklamanz yeterlidir. Bu durumda, yaz penceresi alr ve ilgili bilgi girilir.
Yeni bir revizyon satr eklemek iin, tablonun zerine gelin ve sa tu mensnden Add Row komutunu altrn. Bir nceki satrn altna yeni bir satr eklenir.
Revziyon bloklarnn dzenlenmesi de Style Editor... komutuyla gerekleir. Eer, revizyon bloklar zerindeyken sa tu mensnden Edit komutunu altrrsanz, tabloyu deitirebileceiniz diyalog kutusu alr:
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 337
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Revizyonlar konusundaki ikinci komutumuz ise Revision Tag komutudur.
Revision Tag
Bu komut ile revizyon blgelerini gsteren semboller sayfaya yerletirilir.
Kullanc Tanml Semboller Kullanc tanml semboller, AutoCADin blok zelliine benzemektedir. Bu zellik sayesinde, teknik izim sayfalarna daha ncede tanmlanan nesneler, ayn bir blok gibi yerletirilebilir.
Kullanc tanml semboller oluturmak iin FORMAT mensnn altndan Define New Symbol komutu kullanlr. Komutun altrlmasndan sonra, eskiz ortam alr. Eskiz ortamnda, semboln geometrisi tanmlanr. Sembol tanmla ilemi bittiinde Return ile sembole bir isim verilerek, sembol sayfaya kaydedilir.
Sembol, tanmlandktan sonra, Browser penceresindeki Sketched Symbols altnda yer alr.
338 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Sembol izime yerletirmek iin, buradaki ikona ift tklayn. Sembol sayfadaki yeri gsterilerek, sembol yerletirilir.
Dier bir yerletirme seenei ise Inventor panelinden Symbols komutunu kuallnmaktr.
Symbols
Komutun altrlmasndan sonra aadaki diyalog kutusu alr.
Buradaki listeden, izime yerletirilecek sembol seilir. Ayn zamanda, semboln leklendirilmesi (sacel) ve yerleim asnn (rotate) saptanmas mmkndr. Bunun iin, ilgili ikonlar iaretleyin ve gerekn bilgileri (lek ve dnme as gibi) girin. Leader seildiinde, sembol bir nc doru ile sayfaya yerletirilir.
Semboller konusunda, bu blmn sonunda yer alan altrmaya bakabilirsiniz.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 339
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
2B Parametrik izimler Autodesk Inventorun teknik resim ortamnda, parametrik olarak 2B izimler oluturabilirsiniz. Teknik resim sayfasnda Sketch komutu ile 2B izim ortamna ulaabilirsiniz. Inventor panelinde eskiz komutlar kar. Bunlar para modelleme ortamndan tandmz eskiz komutlardr. Bunlar kullanarak istediiniz 2B izimleri retebilirsiniz.
2B izim nesnelerinize ller atayabilirsiniz. Bu durumda, l deerinin deimesi nesnenin otomatik olarak gncellenmesini salar. Nesneler arasnda geometrik snrlamalar da tanmlayabilirsiniz.
Bu zellikleri kullanarak, 2B olarak parann farkl grnleri oluturabilir, grnleri birbiriyle ilikilendirebilir, dolaysyla birisinde yaplan deiikliin dierlerini otomatik etkilemesini salayabilirsiniz.
AutoCAD DWG izimlerini Autodesk Inventorun teknik resim ortamna aktardnzda, bunlar 2B parametrik izimlere dntrlebilir. rnein, izimde ller var ise, l seilip sa tu mensnden Promote to Sketch komutu altrldnda seilen l parametrik bir l duruma gelir. l deeri deitiinde, atanm olduu geometri de otomatik olarak deiir.
340 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Autodesk Inventor 10da, yzey modellerin teknik resim grnlerinin kartlmas Autodesk Inventorun zellikleri arasnda, yzey modellerin teknik resim grnlerinin alnmas da yer almaktadr. Aada, Autodesk Inventor 10da, yzey modellerin teknik resim grnlerinin alnmas ile ilgili bilgiler yer almaktadr.
IGES ile ya da farkl formatlarda elinizde bulunan yzeylerin teknik resim grnleri, standart biimde alnabilir. Diyelim ki elinizde, aada gsterilen yzey model olsun.
1. FILE > NEW altndan yeni bir teknik resim dosyas (IDW) an. 2. Base View ile temel grn tanmlayn.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 341
3. Projected View ile dier grnleri oluturun.
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
4. llendirme ve detaylandrma komutlarn kullanarak, grnleri istediiniz gibi tamamlayabilirsiniz.
342 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Altrma 1: Bir Teknik Resim Sayfasnn Hazrlanmas Bu altrmada, teknik resim grnlerinin oluturulmasndan nce, bir sayfann nasl
hazrlandn greceiz.
1. SAYFA.IDW teknik resim dosyasn an. Bu bo bir teknik resim dosyasdr.
2. lk olarak sayfann bykln deitirelim ve bir antet blou yerletirelim. Bunun iin, Browser penceresinden Sheet:1i iaretleyin ve sa tu mensnden Edit Sheet komutunu altrn.
3. Diyalog kutusunda Size olarak A2 sein ve OK ile devam edin.
4. Browser penceresinde, Drawing Resources yanndaki + iaretine basn ve Borders altnda Default Borderi iaretleyin ve sa tu mensnden Insert Drawing Border komutunu altrn.
5. dmesine basarak dier seeneklere ulan.
6. Text Height olarak 5mm girin ve OK ile devam edin.
7. Browser penceresinde, Drawing Resources altndan Title Block yanndan + iaretine basn. ISO antet blounu iaretleyin ve sa tu mensnden Insert komutunu altrn.
Antet blou izime yerleir.
8. Browser penceresinde, Title Block altnda bulunan ISO antet blounu iaretleyin ve sa tu mensnden Edit komutunu altrn.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 343
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
9. Antet blou dzenlemeye hazr hale gelir. lk olarak yazsn iaretleyin ve
sa tu mensnden Edit komutunu altrn. Diyalog kutusu alr.
10. Bu diyalog kutusunda, Type altndan Static Value seeneini iaretleyin ve ayz alanna kendi irketinizin ismini yazn. OK ile devam edin.
11. Antet blounda yeni bir alan tanmlayacaz. Bunun iin, Inventor panelinden Property
Field komutunu altrn.
12. Yaznn yerleim noktas sorulur. Aada gsterilen noktay iaretleyin.
13. Diyalog kutusunda, Property altndan PROJECT sein ve OK ile devam edin.
14. PROJECT (Proje smi) alan antete yerleir.
344 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
15. Yeniden Property Field komutunu altrn.
16. Yaznn yerleim noktas sorulur. Aada gsterilen noktay iaretleyin.
17. Diyalog kutusunda, Type altndan Prompted Entry sein ve yaz alanna lek yazn.
OK ile devam edin.
18. lem bittiinde, sa tu mensnden Save Title Block komutunu altrn.
19. kan diyalog kutusunda Save dmesine basn.
20. lek olarak tanmladmz yaz alan iin bilgi girilmesi istenir. lek olarak 1:1 girin ve ek iaretine basn:
21. Yaptmz deiiklikler, sayfada bulunan antet blouna yansr.
22. Antet bloundaki dier alanlar doldurmak iin, Browser penceresinde, sayfa.idwyi sein ve sa tu mensnden Properties komutunu altrn.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 345
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
23. Summary blmnde Title iin rnek Sayfa yazn ve OK ile devam edin.
24. Dier alanlar da bu ekilde doldurabilirsiniz. Antetimizin son hali aadaki gibi olacaktr:
Altrmann sonu.
346 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Altrma 2: Stiller ile Nesnelerin Kontrol Autodesk Inventor, nesnelerin zelliklerini tanmlamak ve kontrol etmek iin yeni bir kavram
sunmaktadr. Stiller (styles) olarak adlandrlan bu yeni kavram, irket standartlarnn izimlere uygulanmasn kolaylatrmaktadr. Bu altrmamzda, stiller iindeki nesnelerin nasl kullanlabileceini greceiz.
1. Autodesk Inventoru an.
2. Projects blmne gidin ve stteki listeden Default sein.
3. Alttaki blmden, Use Styles Library zerine gelin ve sa tutan Yes seeneini
iaretleyin.
4. En altta bulunan dmelerden Save ile yaptnz deiiklii kaydedin.
5. New ile Standard.idw ablonunu sein ve OK ile an.
6. FORMAT mensnn altndan Styles Editor komutunu altrn. Aadaki diyalog kutusu alr:
7. Styles and Standards Editor diyalog kutusu iki ksmdan oluur. Sol tarafta aa yaps
eklinde sralanan bir blm vardr. Burada, stil tipleri sralanmtr. rnein, temel izgi (baseline) llendirmesi, delik notlar ve radyal llendirmeler Dimension stil tipi altnda yer alr.
8. Sol taraftaki listeden Dimension stil tipini iaretleyin. Sa tarafta, seilen stil tipinin altnda tanml olan stiller yer alr.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 347
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
9. Diyalog kutusunun st tarafnda filtre ikonunun yannda Local Styles seenei seilidir. Bu
listeden All Styles seeneini iaretleyin. Dikkat ederseniz, artk tm stiller listelenir.
10. Soldaki listeden Object Defaults altndan Object Defaults (ISO) ikonunu iaretleyin. ISO
standardna gre, Autodesk Inventor nesneleri ve bunlarn sahip olduklar nesne stilleri ve yerleecekleri katmanlar sadaki pencerede listelenir.
11. Object Type altnda listelenen nesne tiplerinin solunda bunlarn hangi stil tarafndan
kontrol edildiini gsteren semboller yer alr. rnein, Angle Dimension ve Hole Note Dimension stili tarafndan kontrol edilir. Her ikisinin solunda sembol yer alr.
12. Object Type listesindeki Angle Dimension girdisinin Object Style altndaki deerini iaretlediinizde bir liste alr ve bu listeden baka bir nesne stili seerek, nesnenin stilini deitirebilirsiniz.
348 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
13. Soldaki listeden Layers sein.
14. Dikkat ederseniz, baz nesnelere bir stil atanmadn greceksiniz. Bunlarn Object Style altndaki bilgileri botur. Bu nesneler, katman zellikleri dnda baka bir biimlendirme zelliine sahip deildir.
15. Stilleri tanmladktan sonra da, izim zerinde baz lokal deiiklikler yapabilirsiniz. rnein, stil editrnde, Baseline Dimension nesnesi iin nesne stili olarak Default (ISO) atanm olsun. Bir l tanmlandktan sonra, ly iaretleyip, standart ara ubuundaki stil listesinden farkl bir stil seilebilir.
16. Nesne stilini deitirmek iin soldaki listeden nesne stili seilir ve sadaki blmde de
istenen deiiklikler yaplr.
17. Yeni bir stil yaratmak iin, stteki dmeler arasndan New... iaretleyin. Bir diyalog
kutusu alr. Burada yeni stile bir isim verilir. OK ile stil yaratlr.
18. Yeni yaratlan stil de soldaki listede yer alr.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 349
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
19. Yaplan deiiklikler Save dmesi ile kaydedilir.
Altrmann sonu.
350 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Altrma 3: Teknik Resim Grnlerinin Oluturulmas Bu altrmada, deiik teknik resim grnlerinin oluturulmasn inceleyeceiz.
1. FILE>>NEW ile bo bir teknik resim sayfas (Standard IDW) an.
2. Inventor panelinden Create View komutunu altrn.
3. Diyalog kutusunda, File blmnden Explorer Directories ile BRAKET_10.IPT dosyasn sein.
4. Dier seenekler olduu gibi kalsn. OK ile aada gsterilen yere st grn yerletirin.
5. Bundan dier grnleri treteceiz. Bunun iin, ekranda st grn zerine gelin ve sa
tu mensnden Create View altndan Projected komutunu altrn.
6. Yan, n ve izometrik grnlerin yerlerini aadaki gibi tanmlayn.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 351
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
7. Sa tu mensnden Create komutunu seerek, grnlerin izime yerlemesini salayn.
8. zometrik grn sein ve sa tu mensnden Edit View komutunu altrn.
9. Diyalog kutusunda, Style altndan Shaded iaretleyin ve OK ile devam edin.
10. zometrik grn kaplanm olarak grntlenir.
352 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Altrmann sonu.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 353
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Altrma 4: Kesit ve Detay Grnler 1. BRAKET_10.IDW dosyasn an. Bu dosyada, braket parasnn st grn tanml
durumdadur. Bu grnten kesit grnler treteceiz.
2. Inventor panelinden Section View komutunu altrn ve st grn iaretleyin.
3. imdi de kesit erisinin izilmesi gerekiyor. Aada gsterildii gibi, tam deliklerin merkezlerinden geen bir doru izin ve sonrasnda sa tu mensnden Continue ile devam edin.
4. Kesit grn st grnn altna yerletirin.
5. kinci kesit grn de aada gsterildii gibi tanmlayn (bu sefer kademeli bir kesit
olacak):
354 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
6. Inventor panelinden Detail View komutunu altrn ve n kesit grn iaretleyin.
7. Aada gsterildii gibi bir detay alan tanmlayn.
8. Detay grn bu grnn hemen yanna yerletirin:
Altrmann sonu.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 355
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Altrma 5: llendirmeler ve Notasyonlar 1. CLAMP.IDW izimini an.
2. n grnn zerine gelin ve sa tu mensnden Retrieve Dimensions... komutunu
altrn. Diyalog kutusunda, Select Parts iaretleyin ve paray sein. Select Dimensions dmesine basn ve pencere yntemiyle tm lleri sein. OK ile devam edin.
3. 0, 85, 13, 19 ve 45 mm llerini sein ve sa tu mensnden Delete ile silin. Grn
aadaki gibi temizlenmi olur.
4. llerin daha dzgn yerlemeleri iin, l yazlarn sein ve aada gsterildii gibi
yeni konumlarna tayn.
356 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
5. Ayn ilemleri st grn zerinde de uygulayn. Grn aadaki gibi olacak.
6. Notasyn ve llendirme ilemleri iin ilk olarak, Inventor panelinin zerine gelin ve sa tu
mensnden Drawing Annotation sein. imdi Inventor panelinden notasyon ve llendirme komutlar grntlenir.
7. lk olarak merkez aprazlar oluturacaz. Bunun iin, Inventor panelinden Center Mark
komutunu altrn.
8. st grnteki delik ve yaylar iaretleyin. Merkez aprazlar izime yerleir.
9. n grne yaklan. Inventor panelinden Center line bisector komutunu altrn.
10. Aada gsterilen kenarlar iaretleyin; seilen doru paralar arasna merkez dorusu
yerletirilir.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 357
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
11. Ayn ekilde yan grnte de aada gsterilen kenarlar seerek merkez dorusunu yerletirin.
12. imdi de baz ller ekleyelim. Inventor panelinden General Dimension komutunu
altrarak, st grne aadaki lleri yerletirin.
13. llendirme zelliklerinden bir dieri de otomatik llendirme. Baseline Dimension Set
komutunu altrn ve n grnte aada gsterilen kenarlar (sadan sola) sein:
14. Sa tu mensnden Continue ile devam edin ve lleri aadaki gibi izime yerletirin.
358 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
15. Grnlere notasyonlar eklemek iin, Inventor panelinden Datum Identifier Symbol komutunu altrn ve n grnn alt yzeyinde aadaki gibi referans semboln tanmlayn.
16. Geometrik tolerans sembol iin, Inventor panelinden Feature Control Frame komutunu
altrn. Semboln balang noktas ve yeri aadaki gibi olacak.
17. Sa tu mensnden Continue ile devam edin.
18. Diyalog kutusunu aadaki gibi doldurun ve OK ile devam edin.
19. Sa tu mensnden Done ile ilemi bitirin. Geometrik tolerans sembol izime yerleir.
20. Delik notu eklemek iin Inventor panelinden Hole/Thread Notes komutunu altrn ve st
grnte delii iaretleyin. Aadaki gibi izime yerletirin. Done ile ilemi bitirin.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 359
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
21. Son olarak, model llerinin nasl deitirilebileceine bakalm. st grnte, 15 derece
lsn iaretleyin ve sa tu mensnden Edit Model Dimension komutunu altrn.
22. l kutucuuna yeni deer olarak 10 yazn.
23. Model ve grnler otomatik olarak gncellenir.
Bylece teknik resim grnlerimiz aadaki gibi olacak.
Altrmann sonu.
360 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
Altrma 6: 2B Parametrik izimler 1. PARAM.IDW dosyasn an.
2. Inventor panelinden Draft View komutunu altrn.
3. Diyalog kutusunu aadaki gibi doldurun ve OK ile devam edin.
4. izimi biraz daha kolaylatrmak iin, TOOLS mensnn altndan Application Options
komutunu altrn. Sketch blmnde Grid Lines, Minor Grid Lines ve Snap to Grid seeneklerini aktif duruma getirin.
5. Izgaraya kenetleme zelliklerini ayarlamak iin, TOOLS mensnn altndan Document Settings komutunu altrn. Snap Spacing deerlerinin her ikisini de 2mm yapn. Grid Display deerleri de 4 olacak.
6. Line ve Circle komutlarn kullanarak aadaki ekli izin.
7. Yan grn de aadaki gibi izin. izim srasnda, n grnn kenar bilgilerini
kullanabilirsiniz.
8. Son olarak st grn de aadaki gibi izin.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 361
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
9. Snrlamalar ekleyerek, geometrilerin tanmlanmasn salayabiliriz. Bunun iin, aada
gsterildii gibi, n grn ve yan grnteki nesneler arasnda ilk olarak Colinear (e-dorusal) snrmasn ekleyeceiz.
10. Ayn ekilde, dier grnler arasndaki nesneler iin de e-dorusal snrlamasn
uygulayn.
11. n grnteki ember ile yan grnteki karlklar arasnda teetlik snrlamas tanmlayn.
12. Ayn ekilde n grnteki ember ile st grnteki karlklar arasnda teetlik
snrlamas tanmlayn.
13. General Dimension komutunu kullanarak, n grnte aadaki lleri tanmlayn:
362 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
14. Ayn ekilde, yan grnte aada gsterilen lleri tanmlayn:
15. st grnte, aada gsterilen lleri tanmlayn.
16. Sa tu mensnden Finish Sketch ile eskiz ortamndan kn. izimimiz aadaki gibi
olacaktr:
Altrmann sonu.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 363
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Altrma 7: Kullanc Tanml Semboller Oluturmak Autodesk Inventorda teknik resim sayfalarnda, standart semboller kullanabileceiniz gibi,
tamamen kullanc tanml semboller de oluturup, bunlar teknik resim grnlerine ekleyebilirsiniz. Bu rneimizde, yeni bir kullanc tanml semboln nasl oluturulacan ve kullanlacan greceiz.
1. Autodesk Inventor ile yeni bir teknik resim dosyas (STANDARD.IDW) an ve atktan sonra bunu kaydedin.
2. Browser penceresinde Drawing Resources altndaki Sketched Symbolsu sein ve sa tu mensnden Define New Symbol komutunu altrn.
3. Inventor panelinde eskiz zellikleri kar.
4. Line komutunu kullanarak, aadaki ekle benzer bir ekil oluturun (Two Point Rectangle komutunu da kullanabilirsiniz).
5. Nesneleri General Dimension komutuyla aadaki gibi llendirin ve deerlerini
tanmlayn.
6. Text komutunu kullanarak yaz oluturun ve onlar aada gsterildii gibi alanlara
yerletirin.
7. Yaznn konum ve grnrl diyalog kutusundaki aada gsterilen blmden tanmlanr:
364 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
8. ki adet nokta tanmlayacaz. lk nce bunlar tanmlayalm, amacmz ve ilevlerini sonra anlatalm. Point, Hole Center komutunu altrn ve semboln sa st ve alt kelerine iki adet nokta tanmlayn (kelere kenetlendiinizde nokta yeile dner).
9. Sa st noktay iaretleyin ve bu nokta iaretliyken standart ara ubuundan bunun stilini
(Style yanndan) Insertion Point olarak deitirin. Bylece, sembol izime yerletirilirken bu noktadan yerletirilecek.
10. imdi de alttaki noktay iaretleyin ve ayn ekilde bunun stilini Connection Point olarak
tanmlayn. Bu durumda, bu nokta bir baka sembol iin balanma noktas olarak ilev grr.
11. lk sembolmz tamamland. Bunu kaydetmek iin, izim ekran zerindeyken sa tua basn
ve Save Sketched Symbol komutunu altrn.
12. Bir isim verin (ben Tolerans_Balk ismini verdim):
13. Save dmesine bastnzda, sembolnz kaydedilir ve ekrandan gider. Browser
penceresindeki Sketched Symbols altnda yeni sembol listelenecektir. Artk bu sembol kullanma hazrdr.
14. Ama daha iimiz bitmedi. Bir sembol daha oluturacaz ve burada da izimdeki llerin tolerans bilgileri yer alacak.
15. Browser penceresinde Sketched Symbols altndan Tolerans_Balk semboln (ilk oluturduumuz sembol) iaretleyin ve sa tu mensnden Edit komutunu altrn.
16. kinci semboln biimi (yazlar hari) ilkiyle ayn olacandan ayn ilemleri yeniden yapmak gerekmiyor. Bunun yerine semboldeki yazlar silin.
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 365
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
17. Yazlar sildikten sonra, izim ekran zerindeyken sa tua basn ve Save Sketched Symbol komutunu altrn.
18. Bu sefer aadaki diyalog kutusu alr. Save As... dmesine basn ve farkl bir isimle kaydedin (rnein Tolerans_Deer olabilir):
19. Sembol yeniden kaybolur. Geri armak iin, Browser penceresinde Sketched Symbols
altndan Tolerans_Deer semboln (ikinci oluturduumuz sembol) iaretleyin ve sa tu mensnden Edit komutunu altrn.
20. Inventor panelinden Property Field komutunu altrn ve aadaki gibi bir alan tanmlayn:
21. Yeni bir diyalog kutusu alr. Burada, Type altndan Prompted Entry sein ve yaz
olarak l yazn.
22. Bunun anlam udur: Bu sembol izime yerletirilirken, kullancya l sorusu sorulur ve
kullancnn girdii bilgi, sembole yerletirilir. Bu bilginin yeri, burada tanmlanan yaznn yeri olacaktr. O yzden, yukardaki diyalog kutusunda, konumu istediiniz gibi ayarlayn. Sonuta yaz aadaki grnecektir.
366 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
SAYISAL GRAFK Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu
23. Ayn ekilde aada gsterildii gibi Tolerans, Tol. Deeri (+) ve Tol. Deeri (-) isimli adet daha Prompted Entry tanmlayn.
24. izim ekran zerindeyken sa tua basn ve Save Sketched Symbol komutunu altrn.
Bu sefer Save As... deil, dorudan Yes dmesini kullanabilirsiniz. kinci sembolmzn de tasarm bitti.
25. Sembollerin izime yerletirilmesine sra geldi. Browser penceresinde Sketched Symbols altndan Tolerans_Balk semboln iaretleyin ve sa tu mensnden Insert komutunu altrn. Semboln hangi noktadan tutulduuna dikkat edin.
26. Ayn ekilde Tolerans_Deer semboln sein ve Insert komutunu altrn. Dikkat ederseniz, imdi size ilgili sorular sorulur ve girdiiniz bilgiler ilgili yerlere yerleir. Sembol, baln hemen altna yerletirebilirsiniz.
Not: Eer bu sembol tm teknik resim grnlerinde kullanmak isterseniz, sembolleri bo bir ablon dosyasnda tanmlamanz gerekir. ablon dosyalar Inventorun ykl olduu dizinler altndaki Templates dizininde yer alr. Dolaysyla yapmanz gereken, bo bir izimde istediiniz sembolleri tanmlamak bunu farkl bir isimle bu dizin altna atmaktr. Her yeni teknik resim dosyas amak istediinizde New diyalog kutusunda sizin tanmladnz ablon dosya grlr:
9. Blm: Teknik Resim Grnleri 367
Autodesk Inventor 10 Tantma ve Kullanma Klavuzu SAYISAL GRAFK
Altrmann sonu.
368 9. Blm: Teknik Resim Grnleri
GiriAyarlarizim StandardStil EditrStil Ktphanesi Yneticisi (Style Library Manager)irket Standartlarnn KorunmasBirden Fazla Kullancl Ortamda Stillerin Ynetimi
izim KaynaklarSayfann Dzenlenmesi
Teknik Resim Grnlerinin YaratlmasBir Grnten Tretilen GrnlerKesit GrnlerEik Grnler (Auxiliary View)Detay GrnKrkl GrnlerKsmi Kesit Grnleri
Teknik Resim Grnlerinin DzenlenmesiModel llerinin Grnlere AlnmasTeknik Resim Gncellemelerinin Ertelenmesi
Teknik izim Notasyonlarllendirme zellikleriSembollerDelik TablolarDelik Tablolarnn DzenlenmesiOrijin SembolDelik EtiketleriDelik TablosuRow Merge OptionsCombine NotesTag OrderView Filters
EksenlerYazlarRevizyon BloklarKullanc Tanml Semboller
2B Parametrik izimlerAutodesk Inventor 10da, yzey modellerin teknik resim grnAltrma 1: Bir Teknik Resim Sayfasnn HazrlanmasAltrma 2: Stiller ile Nesnelerin KontrolAltrma 3: Teknik Resim Grnlerinin OluturulmasAltrma 4: Kesit ve Detay GrnlerAltrma 5: llendirmeler ve NotasyonlarAltrma 6: 2B Parametrik izimlerAltrma 7: Kullanc Tanml Semboller Oluturmak