Transcript

Calculul unor sume in gimnaziu

Calculul unor sume in gimnaziu

Exercitii in care se cere calcularea unei sume de mai multi termeni sunt intalnite chiar in manualele de clasa a-IV-a sau a-V-a.Am considerat necesara demonstrarea unor formule de calcul pentru acestea ,altele decat cele ce folosesc inductia matematica sau o pseudo-inductie matematica,in ideea de a le folosi in rezolvarea unor probleme propuse pentru diferite concursuri.

Calculul unor sume de numere

1. S= 1 +2 +3 + +(n-2) +(n-1) +n

S=n +(n-1)+(n-2)+ + 3 + 2 + 1

2S=n+1+n+1+n+1++n+1+n+1+n+1

2S=n(n+1)

S=

2

)

1

(

+

n

n

2. S=1 + 3 + 5 +..+(2n-5)+(2n-3)+(2n-1)

S=(2n-1)+(2n-3)+(2n-5)++ 5 + 3 + 1

2S=2n + 2n +2n ++ 2n + 2n + 2n

2S=2n.n

S=

n

2

3. S=1 +

x

+

EMBED Equation.3

x

2

++

x

x

n

2

-

+

EMBED Equation.3

x

n

1

-

+

x

n

Sx=

EMBED Equation.3 EMBED Equation.3

x

x

x

x

x

n

n

+

+

+

+

-

+

1

3

.

...

2

Sx-S =

1

1

-

+

x

n

S(x-1) =

1

1

-

+

x

n

S=(

x

n

1

+

-1)/(

x

-1)

4. S=

1

2

+

2

2

+

3

2

++

n

2

Folosind suma primelor n numere naturale impare putem scrie:

1

2

=1

2

2

=1+3

3

2

=1+3+5

.

k

2

=1+3+5++(2k-1)

;..

n

2

=1+3+5++(2k-1)++(2n-1)

Adunand membru cu membru obtinem:

S=n.1+(n-1).3+(n-2).5++(n-k+1).(2k-1)++2.(2n-3)+(2n-1)

Termenul general are forma:(2k-1).(n-k+1) si poate fi scris:

(2k-1).(n-k+1)=(n+1).(2k-1)-2

k

2

+k,atunci:

S=(n+1).(1+3+5++2n-1)-2(

1

2

+

2

2

+

EMBED Equation.3

3

2

++

n

2

)+(1+2+3++n)

3S=(n+1).

n

2

+n(n+1)/2

6S=2.(n+1).

n

2

+n.(n+1)

6S=n(n+1)(2n+1)

S=

6

)

1

2

)(

1

(

+

+

n

n

n

5. S=

2

.

1

1

+

3

.

2

1

+

4

.

3

1

++

)

1

(

1

+

n

n

Se demonstreaza usor ca:

)

1

(

1

+

n

n

=

n

1

-

1

1

+

n

EMBED Equation.3

S=

1

1

-

2

1

+

2

1

-

3

1

++

n

1

-

1

1

+

n

=

1

1

-

1

1

+

n

=

1

+

n

n

Generalizare:

)

(

k

n

n

k

+

=

n

1

-

k

n

+

1

Aplicatii:

a) Calculati suma cifrelor numarului:

x=9+99+999++99..99,unde ultimul termen are 2008 cifre.

Numarul x se mai poate scrie:

EMBED Equation.3

x=10-1+

10

2

-1+

10

3

-1++

10

2008

-1=(10+

10

2

+

10

3

++

10

2008

-1=

=(10+

10

2

+

10

3

++

10

2008

)-2008=10(1+10+

10

2

++

10

2007

)-2008=

=10.

1

10

1

10

2008

-

-

-2008=10.

9

99

..

999

-2008=10.11111-2008=1111109102.In rezultat apare de 2004 ori,deci suma cifrelor va fi :2016.

Generalizare:

Pentru a calcula: S=a+

aa

+

aaa

++

aa

aa

...

se calculeaza:

9

a

(9+99+999++999)

b)Calculati: S=

4

.

1

3

+

9

.

4

5

+

16

.

9

7

++

1849

.

1764

85

Se foloseste relatia:

)

(

k

n

n

k

+

=

n

1

-

k

n

+

1

si avem:

S=

1

1

-

4

1

+

4

1

-

9

1

+

9

1

-

16

1

++

1764

1

-

1849

1

=

1849

1848

c)Sa se calculeze:

S=

)

1

.(

1

1

+

k

+

EMBED Equation.3

)

1

2

)(

1

(

1

+

+

k

k

+

)

1

3

)(

1

2

(

1

+

+

k

k

++

)

1

](

1

)

[(

1

+

+

-

nk

k

n

Se observa ca diferenta dintre factorii de la numitor este k,deci vom inmulti cu k si obtinem:

Sk=

)

1

.(

1

+

k

k

+

)

1

2

)(

1

(

+

+

k

k

k

+

EMBED Equation.3

)

1

3

)(

1

2

(

+

+

k

k

k

++

)

1

](

1

)

1

[(

+

+

-

nk

k

n

k

=

=

1

1

-

1

1

+

k

+

1

1

+

k

-

1

2

1

+

k

+

1

2

1

+

k

-

1

3

1

+

k

++

1

)

1

(

1

+

-

k

n

-

1

1

+

nk

=

=

1

1

-

1

1

+

nk

=

1

1

1

+

-

+

nk

nk

=

1

+

nk

nk

,de unde:S=

1

+

nk

n

.

d)Aratati ca numarul :

N=1+2+

2

2

+

2

3

++

2

2006

nu este patrat perfect.

Calculand N obtinem: N=

2

2007

-1

U(

2

2007

-1)=U(U(

2

2007

)-1)=7.Cum nici un patrat perfect nu se termina in 2,3,7,8 rezulta N nu este patrat perfect.

e)Sa se calculeze suma:

S=

1

2

+

3

2

+

5

2

++

)

1

2

(

2

-

n

EMBED Equation.3

Se porneste de la

)

1

2

(

2

-

n

=4.

n

2

-4.n+1 avem:

1

2

=4.

1

2

-4.1+1

3

2

=4.

2

2

-4.2+1

5

2

=4.

3

2

-4.3+1

.

)

1

2

(

2

-

n

=4.

n

2

-4n+1

Adunand membru cu membru obtinem:

S=4(

1

2

+

2

2

+

3

2

++

n

2

)-4(1+2+3++n)+n=

= 4.

6

)

1

2

)(

1

(

+

+

n

n

n

-4.

2

)

1

(

+

n

n

+n=

3

)

1

2

)(

1

(

2

+

+

n

n

n

-2n(n+1)+n=

=

3

3

)

1

(

6

)

1

2

)(

1

(

2

n

n

n

n

n

n

+

+

-

+

+

=

=

3

)

3

6

6

2

4

2

4

(

2

+

-

-

+

+

+

n

n

n

n

n

=

3

)

1

4

(

2

-

n

n

.

f) Calculati:

S=

2

2

+

4

2

+

6

2

++

2008

2

.Suma mai poate fi scrisa:

S=

)

1

2

(

2

+

)

2

2

(

2

+

)

3

2

(

2

++

)

1004

2

(

2

=

2

2

.

1

2

+

2

2

.

2

2

+

2

2

.

3

2

++

+

2

2

.

1004

2

=

2

2

(

1

2

+

2

2

+

3

2

++

1004

2

)=

6

2009

.

1005

.

1004

.

4

=

=1004.670.2009.

g) Calculati: S=

2

2

+

6

2

+

10

2

++

4014

2

.Suma se mai scrie:

S=

)

1

.

2

(

2

+

EMBED Equation.3

)

3

.

2

(

2

+

)

5

.

2

(

2

++

)

2007

.

2

(

2

=

2

2

.

1

2

+

2

2

.

3

2

+

+ +

2

2

.

2007

2

=4(

1

2

+

3

2

++

2007

2

)=

3

)

1

.

4

(

1004

.

4

1004

2

-

=

=

3

)

1

(

1004

.

4

2008

2

-

=

3

2009

.

2007

.

1004

.

4

=4.1004.669.2009

h) S=1+

2

1

1

+

+

3

2

1

1

+

+

++

2008

...

3

2

1

1

+

+

+

+

=

=1+

2

/

)

3

.

2

(

1

+

2

/

)

4

.

3

(

1

++

2

/

)

2009

.

2008

(

1

=

=1+

3

.

2

2

+

4

.

3

2

++

2009

.

2008

2

=1+2(

+

3

.

2

1

EMBED Equation.3

4

.

3

1

++

2009

.

2008

1

)=

=1+2(

2

1

-

3

1

+

3

1

-

4

1

++

2008

1

-

2009

1

)=1+2(

2

1

-

2009

1

)=1+

2009

2007

=

4009

4016

.

i) (S=1+

x

1

+

x

2

1

+

x

3

1

++

x

n

1

. Suma se mai poate scrie:

S=

x

x

x

n

n

n

x

1

...

1

+

+

+

+

-

=

)

1

(

1

1

-

-

+

x

x

x

n

n

(Aratati ca numarul:

x=

3

1

2

2

+

-

n

n

-

3

2

2

2

4

2

+

-

n

n

--

3

10

2

2

4

2

+

-

n

n

este patrat perfect.

Numarul poate fi scris: x=

3

)

1

(

2

-

n

-

3

)

1

(

2

2

2

-

n

--

3

)

1

(

10

2

2

-

n

=

=

)

1

(

2

-

n

(

3

1

-

3

2

2

--

3

10

2

)=

)

1

(

2

-

n

)[

3

1

-

3

2

2

(1+

3

1

+

3

2

1

++

3

8

1

)]=

=

)

1

(

2

-

n

(

3

1

-

3

2

2

.

3

3

8

9

.

2

1

-

)=

)

1

(

2

-

n

(

3

3

10

9

1

3

1

-

-

)=

)

1

(

2

-

n

.

3

10

1

=patrat perfect.

j) Calculati :S=3+7+11++8035.

Se observa ca diferenta intre factori este 4,ne gandim la teorema impartirii cu rest si constatam:

3=4.0+3

7=4.1+3

11=4.2+3

.

8035=4.2008+3

S=4.0+3+4.1+3+4.2+3++4.2008+3=4(1+2+3+.+2008)+

+2009.3=

2

2009

.

2008

.

4

+6027=4016.2009+6027=2009.4019

Concluzionand in calculul unei sume de mai multi termeni sunt necesare parcurgerea urmatoarelor etape:

_stabilirea numarului de termeni ai sumei;

_identificarea termenului general sau a regulii dupa care sunt construiti termenii sumei;

_identificarea formulei sau lucru pe termenul general si repetarea pe fiecare termen in parte

EMBED Equation.3 EMBED Equation.3

PAGE

1

_1252049294.unknown
_1252057722.unknown
_1252059761.unknown
_1252060982.unknown
_1252067482.unknown
_1252068565.unknown
_1252079265.unknown
_1252079359.unknown
_1252079405.unknown
_1349412079.unknown
_1349412084.unknown
_1349412105.unknown
_1349412082.unknown
_1252079414.unknown
_1252079390.unknown
_1252079394.unknown
_1252079376.unknown
_1252079317.unknown
_1252079329.unknown
_1252079344.unknown
_1252079326.unknown
_1252079286.unknown
_1252079312.unknown
_1252079274.unknown
_1252068914.unknown
_1252079192.unknown
_1252079208.unknown
_1252079245.unknown
_1252069075.unknown
_1252069101.unknown
_1252070532.unknown
_1252068955.unknown
_1252068706.unknown
_1252068759.unknown
_1252068615.unknown
_1252068152.unknown
_1252068369.unknown
_1252068448.unknown
_1252068503.unknown
_1252068421.unknown
_1252068237.unknown
_1252068277.unknown
_1252068193.unknown
_1252067898.unknown
_1252068055.unknown
_1252068095.unknown
_1252067982.unknown
_1252067674.unknown
_1252067834.unknown
_1252067570.unknown
_1252061246.unknown
_1252064489.unknown
_1252064645.unknown
_1252064786.unknown
_1252064544.unknown
_1252064404.unknown
_1252064433.unknown
_1252061348.unknown
_1252061083.unknown
_1252061171.unknown
_1252061203.unknown
_1252061132.unknown
_1252061033.unknown
_1252061054.unknown
_1252061010.unknown
_1252060615.unknown
_1252060811.unknown
_1252060885.unknown
_1252060947.unknown
_1252060847.unknown
_1252060735.unknown
_1252060769.unknown
_1252060696.unknown
_1252060420.unknown
_1252060539.unknown
_1252060576.unknown
_1252060465.unknown
_1252060348.unknown
_1252060373.unknown
_1252059863.unknown
_1252058651.unknown
_1252058955.unknown
_1252059136.unknown
_1252059206.unknown
_1252059627.unknown
_1252059172.unknown
_1252059022.unknown
_1252059047.unknown
_1252058987.unknown
_1252058762.unknown
_1252058895.unknown
_1252058925.unknown
_1252058836.unknown
_1252058697.unknown
_1252058710.unknown
_1252058677.unknown
_1252057987.unknown
_1252058141.unknown
_1252058413.unknown
_1252058485.unknown
_1252058523.unknown
_1252058579.unknown
_1252058459.unknown
_1252058189.unknown
_1252058075.unknown
_1252058099.unknown
_1252058039.unknown
_1252057832.unknown
_1252057899.unknown
_1252057930.unknown
_1252057859.unknown
_1252057781.unknown
_1252057809.unknown
_1252057752.unknown
_1252053698.unknown
_1252056231.unknown
_1252056673.unknown
_1252057254.unknown
_1252057308.unknown
_1252057340.unknown
_1252057280.unknown
_1252057018.unknown
_1252057134.unknown
_1252056760.unknown
_1252056414.unknown
_1252056555.unknown
_1252056632.unknown
_1252056454.unknown
_1252056364.unknown
_1252056391.unknown
_1252056281.unknown
_1252055479.unknown
_1252055661.unknown
_1252056143.unknown
_1252056177.unknown
_1252055764.unknown
_1252055585.unknown
_1252055623.unknown
_1252055526.unknown
_1252055256.unknown
_1252055371.unknown
_1252055422.unknown
_1252055307.unknown
_1252055329.unknown
_1252053845.unknown
_1252053933.unknown
_1252053794.unknown
_1252051548.unknown
_1252052847.unknown
_1252053006.unknown
_1252053159.unknown
_1252053310.unknown
_1252053127.unknown
_1252052905.unknown
_1252052951.unknown
_1252052871.unknown
_1252051886.unknown
_1252052750.unknown
_1252052790.unknown
_1252052369.unknown
_1252051598.unknown
_1252051882.unknown
_1252051876.unknown
_1252051572.unknown
_1252051239.unknown
_1252051413.unknown
_1252051491.unknown
_1252051526.unknown
_1252051464.unknown
_1252051334.unknown
_1252051380.unknown
_1252051277.unknown
_1252049844.unknown
_1252051163.unknown
_1252051202.unknown
_1252049958.unknown
_1252049749.unknown
_1252049811.unknown
_1252049432.unknown
_1252045227.unknown
_1252047582.unknown
_1252048803.unknown
_1252049082.unknown
_1252049201.unknown
_1252049240.unknown
_1252049115.unknown
_1252048945.unknown
_1252049051.unknown
_1252048890.unknown
_1252047851.unknown
_1252048690.unknown
_1252048729.unknown
_1252048658.unknown
_1252047782.unknown
_1252047828.unknown
_1252047617.unknown
_1252047375.unknown
_1252047474.unknown
_1252047527.unknown
_1252047563.unknown
_1252047507.unknown
_1252047429.unknown
_1252047452.unknown
_1252047401.unknown
_1252046924.unknown
_1252047058.unknown
_1252047333.unknown
_1252047014.unknown
_1252046781.unknown
_1252046810.unknown
_1252046861.unknown
_1252046741.unknown
_1252043804.unknown
_1252044313.unknown
_1252044943.unknown
_1252045026.unknown
_1252045126.unknown
_1252044979.unknown
_1252044955.unknown
_1252044886.unknown
_1252044915.unknown
_1252044776.unknown
_1252043995.unknown
_1252044073.unknown
_1252044139.unknown
_1252044037.unknown
_1252043863.unknown
_1252043901.unknown
_1252043834.unknown
_1252039512.unknown
_1252042710.unknown
_1252043562.unknown
_1252043661.unknown
_1252042794.unknown
_1252042510.unknown
_1252042656.unknown
_1252042291.unknown
_1252035440.unknown
_1252039394.unknown
_1252039418.unknown
_1252039335.unknown
_1251993662.unknown
_1251995154.unknown
_1251995155.unknown
_1251995074.unknown
_1251993787.unknown
_1251992836.unknown
_1251993015.unknown
_1251992095.unknown
_1251992005.unknown