czop5fmtlkf

GEF-SGP, LAO PDR

czop5fmtlkfczo'ko37'dko0t|kfohvpF dv'mbolyj'c;f]hv,3]d

lxx ]k;

GEF-SGP, LAO PDR

3

ອກສອນ� 5

1.ສະພາບລວມ 7

2.ຄວາມທກຍາກແລະການ ດຜອນຄວາມທກຍາກ 8

3.ບນດາຊນເຜາແລະຊມຊນຫາງໄ�ສອກ ກ 9

4.ສະພາບທາງດານເ�ດຖະກດ 10

5.ຄວາມສະເ�ພາບແລະບດບາດຍງ-ຊາຍ 10

6. ສະຖາບນແລະການປກຄອງ 11

6.1. ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ6.2. ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ6.3. ອງການຈດຕ ງມະຫາຊນ6.4. ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ

7. ສນທສນຍາແລະສນຍາສາກນເ�ອຄມຄອງແລະປກປອງສງແວດລອມ15

8. ສະພາບດານສງແວດລອມໃນສປປລາວ 168.1. ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສ ງທາທາຍ

8.1.1. ຊບພະຍາກອນດນ8.1.2. ຊບພະຍາກອນນຳ 8.1.3. ຊບພະຍາກອນປາໄມ8.1.4. ຊວະນາໆພນ

9. ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍກອງທນສງແວດລອມໂລກ 19

10. ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍສປປລາວ 20

10.1. ຈດປະສງ10.2. ຂອບເຂດສດ ແລະ ໜາທ 10.3. ວຽກທ ເໝາະສມ

11. ໂຄງການບລມະສດສຳລບການໃຫທນ 32

11.1. ດານຊວະນາໆພນ11.2. ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ11.3. ສາຍນຳ ສາກນ

ACRONYM 5

1.BACKGROUND INfORMATION AND ANALYSIS Of CONTExT 7

2.POVERTY AND POVERTY REDUCTION 8

3.ETHNIC GROUPS AND MARGINALIZED COMMUNITIES 9

4.ECONOMIC SITUATION 10

5.GENDER EQUALITY 11

6. INSTITUTIONAL & GOVERNANCE CONTExT 11

6.1. CIVIl SoCIetY

6.2. non-for ProfIt aSSoCIatIon (nPaS) 6.3. MaSS organIZatIonS (MoS) 6.4. CoMMUnItY-BaSed organIZatIon (CBoS)

7. RELEVANT ENVIRONMENTAL CONVENTIONS AND TREATIES 15

8. ENVIRONMENTAL SITUATION 168.1. natUral reSoUrCeS ManageMent CHallenge

8.1.1. foreSt reSoUrCeS

8.1.2. land reSoUrCeS

8.1.3. Water reSoUrCeS

8.1.4. BIodIVerSItY

9. GLOBAL ENVIRONMENT fUND SMALL GRANTS PROGRAMME (GEf SGP) 19

10. GEf SGP POSITIONING IN LAO PDR 21

10.1. general PrInCIPleS of gef SgP

10.2. oBjeCtIVe

10.3. SgP nICHe

11. SGP COUNTRY PROGRAMME STRATEGY (CPS) 32

11.1. BIodIVerSItY ConSerVatIon

11.2. ClIMate CHange

lk]t[ko Contents

4

11.4. ດນເສອມໂຊມ11.5. ສານພດຕກຄາງ

12. ຮບແບບການດຳເນນໂຄງການ 36

12.1. ສງເສມການມສວນຮວມ12.2. ສງເສມຄວາມສະເໝພາບ ແລະ ບດບາດຍງ-ຊາຍ12.3. ສງເສມອງການຈດຕງທາງສງຄມ12.4. ຄວາມຍນຍງ

12.4.1. ການເປນຄຮວມງານ12.4.2. ການລະດມຊບພະຍາກອນ

12.5. ຄມຄອງຄວາມຮ13. ເປາໝາຍ:ຜນກະທບແລະຜນໄດຮບ 44

13.1. ຜນກະທບໂດຍລວມ13.1.1. ຜນກະທບໃນການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ແລະ ບນລເປາໝາຍ

ສະຫະສະວດ13.1.2. ຜນກະທບໃນການສາງຄວາມເຂມແຂງ13.1.3. ຜນກະທບຕສງແວດລອມໃນ ສປປ ລາວ

13.2. ຜນໄດຮບ

14. ການຄມຄອງແຜນງານ 5015. ການຕດຕາມກວດກາ,ການປະເມນຜນແລະການລາຍງານ 51

15.1. ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ການປະເມນຜນ15.1.1. ຂມນພນຖານ15.1.2. ການປະເມນຜນລະດບໂຄງການ15.1.3. ການຕດຕາມກວດກາລະດບໂຄງການ

15.2. ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນ ລະດບແຜນງານ15.3. ການລາຍງານ

16. ເອກະສານຊອນທາຍ:ຜນຮບ,ກດຈະກຳແລະຕວຊວດ 5417. ຄມສຳລບການຂທນແລະການຂຽນເອກະສານໂຄງການ 63

11.3. InternatIonal Water

11.4. land degradatIon

11.5. Persistent Organic POllutant (POP)

12. CPS APPROACH 36

12.1. rIgHtS BaSed aPProaCH

12.2. gender eQUItY

12.3. CIVIl SoCIetY and SgP In lao Pdr

12.4. deVeloPMent PartnerS and SUStaInaBIlItY:

12.5. KnoWledge ManageMent StrategY

13. CPS RESULTS: IMPACTS, OUTCOMES AND OUTPUTS 44

13.1. IMPaCtS

13.1.1. PoVertY redUCtIon and MdgS ContrIBUtIon

13.1.2. eMPoWerMent IMPaCtS

13.1.3. lao enVIronMent IMPaCtS

13.2. oUtCoMeS

14. MANAGEMENT ARRANGEMENTS 50

15. MONITORING, EVALUATION AND REPORTING 51

15.1. MonItorIng and eValUatIon

15.1.1. Mean of VerIfICatIon

15.1.2. eValUatIon at tHe ProjeCt leVel

15.1.3. MonItorIng at tHe ProjeCt leVel

15.2. rePortIng Plan

15.3. rePortIng Plan

16. ANNEx. CPS OUTCOMES, ACTIVITIES AND INDICATORS 54

17. GUIDELINE fOR PROjECT PROPOSALS 63

5

BD ຊວະນາໆພນCBOs ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນCC ການປຽນແປງດນຟາອາກາດCPMT ໜວຍງານຄມຄອງແຜນງານທ ຫອງການໃຫຍ CPS ຍດທະສາດແຜນງານຂອງປະເທດ (ແຫງຊາດ) CSO ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມDED ອງການບລການພດທະນາຂອງເຢຍລະມນEA ອງກອນບລຫານFAO ອງການອາຫານ ແລະ ການກະເສດFDi ການລງທນໂດຍກງຂອງສາກນGDP ລວມຍອດຜະລດຕະພນພາຍໃນGEF ກອງທນສ ງແວດລອມໂລກGhG ທາດອາຍພດເຮອນແກວiA ອງກອນປະຕບດiW ສາຍນຳ ສາກນKM ການຄມຄອງຄວາມຮLao PDR ສາທາລະນະລດ ປະຊາທປະໄຕ ປະຊາຊນລາວLD ການເສ ອມໂຊມຂອງດນLDCs ບນດາປະເທດດອຍພດທະນາLFA ໂຄງຮາງແຜນງານ LLDC ປະເທດດອຍພດທະນາ ແລະ ບ ມທາງອອກສທະເລM&E ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ການປະເມນຜນMDGs ເປ າໝາຍພດທະນາສະຫະສະວດMPi ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລງທນMRC ຄະນະກຳມາທການແມນຳ ຂອງສາກນNAPA ແຜນງານແຫງຊາດ ເພ ອປບຕວຕ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດNBSAP ຍດທະສາດ ແລະ ແຜນດຳເນນງານຊວະນາໆພນແຫງຊາດNCs ຜປະສານງານລະດບຊາດNGPES ແຜນຍດທະສາດການຂະຫຍ າຍໂຕ ແລະ ລບລາງຄວາມທກຍາກ ແຫງຊາດNSEDP ແຜນພດທະນາເສດຖະກດສງ-ຄມແຫງຊາດ

vadlvosp=hBD Biodiversity

CBOs community-based Organizati ons

CC Climate Change

CPMT Central Program Management team (for the SgP)

CPS Country Program Strategy

CSO civil society Organizati ons

DED german development Service

EA executi ng agency

FAO Food and agriculture Organizati on

FDi foreign direct Investment

GDP gross Domesti c Product

GEF global environment facility

GhG greenhouse gases

iA implementi ng agency

iW internati onal Waters

KM Knowledge Management

Lao PDR lao People’s Democrati c republic

LD land Degradati on

LDCs least developed Countries

LFA logical framework analysis

LLDC landlocked and least developed Country

M&E Monitoring and evaluati on

MDGs Millennium development goals

MPi Ministry of Planning and Investment

MRC Mekong river Commission

NAFRi nati onal agriculture and Forestry research insti tute

NAPA nati onal acti on Plan for adaptati on to climate change

NBSAP nati onal Biodiversity strategy and acti on Plan

NCs nati onal coordinators

NGPES nati onal growth and Poverty eradicati on strategy

NSEDP nati onal socio-economic Development Plan

ACRONyM

6

NPAs ສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລNSCs ຄະນະກຳມາການຊນຳແຫງຊາດ OP …. (OP4) ໄລຍະດຳເນນງານ….. (ໄລຍະດຳເນນງານທ 4)POPs ສານພດຕກຄາງPRSP ຍດທະສາດ ຫດຜອນຄວາມທກຍາກPTf ການສງເສມປາເຂດຮອນRBM ການຄມຄອງ ໂດຍອງຕາມຜນຮບເປນຫກ SOE ລດວສາຫະກດSGP ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍSLM ການຄມຄອງດນແບບຍຍຍງSNV ອງການພດທະນາ ເນເທແລນUNCBD ອະນສນຍາຂອງອງການສະຫະປະຊາຊາດ ດານຄວາມຫາກຫາຍທາງຊວະນາໆພນUNCCD ອະນສນຍາກຽວກບການຕານການກາຍເປນທະເລຊາຍ UNDAf ໂຄງຮາງແຜນງານຊວນເຫອດານການພດທະນາ ຂອງອງການ ສປຊUNDP ອງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ເພອການພດທະນາUNEP ອງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ເພອສງແວດລອມUNfCCC ຂອບອະນສນຍາດານການປຽນແປງຂອງດນຟາອາກາດ ຂອງ ສະຫະປະຊາຊາດ UNOPS ອງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພອການບລການໂຄງການWCS ອງການອະນລກສດປາສາກນ

NPAs non-Profit associations

NTFP non-timber forest products

NSCs national steering committees

OP Operational Phase

POPs Persistent organic Pollutants

PRSP Poverty reduction strategy Papers

PTF Promotion of tropical Forest

RBM result-Based Management

SAP strategic action Programme

SGP Small grants Programme

SLM Sustainable land Management

SNV netherland Development Organization

UNCBD un convention on Biological Diversity

UNCCD un convention to combat Desertification

UNDAF united national Development assistance Framework

UNDP united nations Development Programme

UNEP united nations environment Programme

UNFCCC united nations Framework convention on climate change

UNOPS united nations Office for Project services

WCS Wildlife conservation society

7

1. ltrk[];, 1. BACKGROUND iNFORMATiON AND ANALySiS OF CONTExTສປປ ລາວ ຕ ງຢໃຈກາງຂອງອາຊຕະເວນອອກສຽງໃຕ, ບ ມຊາຍແດນ ຕດກບທະເລ, ຢລະຫວ າງເສ ນຂະໜານທ 14° ແລະ 22° ເໜອ ແລະ ເສ ນແວງທ 100° ແລະ 107° ຕະເວນອອກ. ມເນ ອທ ທງໝດ 236,800 ກມ2, ມລວງຍາວຈາກເໜອ (ທ ຕດກບປະເທດຈນ) ເຖງ ໃຕ (ທ ຕດກບປະເທດກຳປເຈຍ) ຫ າຍກວາ 1,700 ກມ, ມແມນຳ

ຂອງໄຫ ຜານຍາວເຖງ 1,856 ກມ, ສອງສວນສາມຂອງເນ ອທ ເປນພຜາ ຊ ງມຄວາມສງ ສະເລ ຍ 200 - 2,820 ແມດ ແລະ ຍອນສາເຫດດ ງກາວ ຈ ງເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ພບກບ ຄວາມຫຍ ງຍາກທາງດານການຄມມະນາຄມ.

ເຖງຢາງໃດກ ຕາມ, ຍອນໄດຮບອດທພນຂອງອາກາດເຂດຮອນ ເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ມ ລະດຝນທ ຍາວນານ (ເລ ມແຕເດອນ ເມສາ ຍາວໄປເຖງ ເດອນຕລາ) ແລະ ໄດເຮດໃຫ ສປປ ລາວ ອດມສມບນໄປດວຍແມນຳ ລຳເຊ ເຊ ງກາຍເປນທາແຮງສຳຄນທາງດານການ ພດທະນາພະລງງານໄຟຟານຳ ຕກ. ອນຫະພມສະເລ ຍຕຳ ສດ ລະຫວ າງ 25°C ແລະ ສງ ສດ 38°C. ພາກເໜອຂອງປະເທດມສະພາບແຫງແລງ ໃນຂະນະທ ທາງພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕພດປະສບກບບນຫານຳ ຖວມ.

ເສດຖະກດຂອງປະເທດແມນອງໃສແຫ ງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດເປນຕ ນຕ, ຊ ງປະ ກອບສວນເຖງສາມສວນສ ຂອງລວມຍອດຜະລດຕະພນພາຍໃນ. ແຫ ງຊບພະຍາກອນ ທຳມະຊາດທ ສຳຄນແມນປາໄມ ຊ ງມຄນຄາ ແລະ ເປນເອກະລກທາງດານນເວດ. ຜະ ລດຕະພນກະສກຳ-ປາໄມ ກວມເອາເຖງ 29,7% ຂອງລວມຍອດຜະລດຕະພນພາຍໃນ ແລະ ກວມອດຕາການຈາງງານເຖງ 80% ຂອງແຮງງານທງໝດ1.

ການປະເມນຊວະນາໆພນໃນຂງເຂດອນໂດຈນ ຄາດວາ ສປປ ລາວ ຍງມຄວາມອດມສມ ບນທາງດານຊວະນາໆພນ: ພດທ ມດອກຢໃນ ສປປ ລາວ ມຢລະຫວ າງ 8,000-11,000 ຊະນດ; ສດເລອຄານ ແລະ ເຄ ງບກເຄງນຳ ມຫ າຍກວາ 166 ຊະນດ; ນກ 700 ຊະນດ (ອາດເປນໄປໄດທ ຈະມອກ 100 ຊະນດ); ເຈຍ 90 ຊະນດ ແລະ ສດລຽງລກດວຍນມຂະ ໜາດໃຫຍ ຫ າຍກວາ 100 ຊະນດ. ນອກຈາກນ ນ; ຍງມການລາຍງານກຽວກບຢາພ ນ ເມອງ ທ ມເຖງ 500 ຊະນດ ຢລຽບແມນຳ ຂອງ ແລະ ແມນນຳ ທ ເປນສາຂາມນ ທ ນອນຢ ໃນ ສປປ ລາວ.

1ແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ 2008-2009 1National Socio-Economic Development Plan 2008-2009

the lao People’s Democrati c republic is a landlocked country

located in mainland southeast asia, between lati tudes 14°

and 22° n and longitudes 100° and 107° e. covering an area

of 236,800 km2, the country stretches more than 1,700 km

from its northern border with China to its southern border with

cambodia. two-thirds of the country is covered with mountains ranging

from a few hundred meters to 2,820 meters. the mountainous topography

makes for diffi cult communicati on, but combined with a rich network

of rivers, provides signifi cant hydropower potenti al. the Mekong river

stretches some 1,856 km throughout the lao PDr. the tropical climate is

dominated by the monsoon and a wet season lasti ng from april to October.

average temperatures range from a minimum 25°c to a maximum 38°c.

the northern part of the country is prone to drought, while the central and

southern parts suff er from fl oods.

the economy of lao Pdr is primarily based on natural resources,

contributi ng 42 percent to the country’s gross Domesti c Product (gDP). lao

PDr has signifi cant natural resources, including forestry and minerals, as

well as hydropower potenti al. agriculture is sti ll the largest sector in the lao

economy, accounted for over 29.7% of total gDP and employing nearly 80

percent of the labor force1 .

Biodiversity and scienti fi c assessments of indochina’s biodiversity have

concluded that lao PDr is located in a globally important region. there are

an esti mated 8-11,000 species of fl owering plants in the region. lao fauna

includes 166 reported species of repti les and amphibians, 700 species of

birds, 90 known species of bats and over 100 species of large mammals.

8

2. dkos^5fzjvo7;k,m5dpkdອງຕາມການສຳຫວດ ແລະ ການຈດລະດບຄວາມທກຍາກ, ຢ ສປປ ລາວ ມຄອບຄວທກ ຍາກທງໝດ 300,000 ຄອບຄວ2. ເພອເປນການແກໄຂຄວາມທກຍາກຂອງປະຊາຊນ ບນດາເຜາ ລດຖະບານ ສປປ ລາວ ໄດອອກຄຳສງແນະນຳເລກທ 010/ນຍ3 ແລະ ຄຳສງ ອນໆ. ພອມນ, ຍງໄດສາງຍດທະສາດ ເພອການເຕບໂຕ ແລະ ລບລາງຄວາມທກຍາກ ແຫງຊາດ, ແນໃສລະດມທນຈາກຕາງປະເທດ ເພອປະຕບດເປາໝາຍວດພດທະນາສະຫະສະວດ ທງເປນການປະກອບສວນເຂາໃນວງສາຂະນະຍາດສາກນ.

ຍອນການລງທນໃນບນດາຂະແໜງການທລະກດດານກະສກຳ, ພະລງງານໄຟຟານຳຕກ ແລະ ການຂດຄນບແຮ ເຮດໃຫເສດຖະກດ ຂອງ ສປປ ລາວ ມການຂະຫຍາຍຕວຢາງໄວ ວາ ແລະ ສງຜນສະທອນຕການຫດຜອນຄວາມທກຍາກຢາງໃຫຍຫວງ (ສາມາດແກໄຂ ສະພາບຄວາມທກຍາກໃນລະດບຄອບຄວ ຕາມແຜນຍດທະສາດການເຕບໂຕ ແລະ ລບ ລາງຄວາມທກຍາກ ໄດ 137,500 ຄອບຄວ ຈາກ 300,000 ຄອບຄວ, ສະພາບຄວາມ ທກຍາກໄດຫດລງຈາກ 45% ໃນສກປ 1992/1993 ຍງເຫອປະມານ 39% ໃນສກປ 1997/1998 ແລະ 33% ໃນໄລຍະ 2002-03 ແລະ ສບຕຫດລງຢາງຕເນອງ, ມາຮອດ ປະຈບນ ສະພາບຄວາມທກຍາກ ຍງເຫອປະມານ 30%4 ).

ເຖງຢາງໃດກຕາມ, ການລງທນໃນບນດາຂະແໜງການທລະກດດານກະສກຳ, ພະລງ ງານໄຟຟານຳຕກ ແລະ ການຂດຄນບແຮ ຊຳພດຂາດມາດຕະການໃນການຄມຄອງທ ຈະແຈງ. ມນໄດສງຜນກະທບໃຫແກແຫງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ຄວາມຍນ ຍງທາງດານສງແວດລອມ ເຮດໃຫເກດຄວາມສຽງຕການຄຳປະກນສະບຽງອາຫານຂອງປະເທດ, ໃນເຂດຫາງໄກສອກຫກ ອດຕາການຂາດສານອາຫານ ຢໃນລະດບສງ5. ການ ລບລາງຄວາມທກຍາກຂນກບ 4 ຂະແໜງການຕນຕ ໄດແກ ຂະແໜງການກະສກຳ-ປາ ໄມ; ສກສາ; ສາທາລະນະສກ ແລະ ກສາງພນຖານໂຄງລາງ, ໂດຍສະເພາະແມນເສນ ທາງຊນນະບດ6. ການແກໄຂຄວາມທກຍາກຂອງປະຊາຊນ ຍງບທນມໂຄງການລະອຽດ ແລະ ເຮດບທນສມກບທາແຮງທມ, ສະຖຽນລະພາບທາງດານເສດຖະກດມະຫາພາກ ຍງບທນໝນທຽງ, ການພດທະນາກະສກຳຮອບດານ ແລະ ການຜະລດກະສກຳເປນສນ ຄາ ຍງບທນໄດຮບການສງເສມດວຍນະໂຍບາຍ ແລະ ມາດຕະການອນຈຳເປນ ເພອຮບ ປະກນຄວາມຍນຍງ. ໃນລະດບທອງຖນ, ກາລະໂອກາດ ໃນການລະດມຊບພະຍາກອນ ແລະ ຄວາມຮຄວາມຊຳນານຍງບໄດຢາງເຕມສວນ7.

2. POVERTy AND POVERTy REDUCTiON

according to the Participatory Poverty survey, there are 300,000 families

are classified as poor in lao PDr. For poverty reduction purposes, the

government of lao Pdr endorsed Prime Minister Instruction no. 010/PM and supplementary decrees and instructions. at the same time, the government facilitated the development of the “national growth and Poverty reduction Strategy” in order to mobilize overseas development assistance for Mdgs and development.

With the investment in agriculture, hydro-power and mineral sectors, and sustained annual growth in the economy, poverty in lao Pdr declined significantly (at the family level, 137,500 families from a total of 300,000 families received poverty reduction certificates from the government, contributing to poverty reduction from 45% in 1992/1993 to 39% in 1997/1998 and 33% in 2002-03 and continuing to decline up to 30% at present2 ).

However, investment in the above sectors has lacked concrete management plans. that leads to excessive natural resource extraction, threatening environmental sustainability. together with high rates of malnutrition and inadequate food intake of mothers and infants, these are among the causes leading to the high levels of chronic malnutrition. Poverty reduction is highly dependent on four main sectors: agriculture, education, health and infrastructure development particularly rural access roads. Poverty reduction has lacked clear plans and programmes, the macro-economy is unstable, and there is no policy or regulation related to agriculture production enhancement and its long-term sustainability. at the village level, opportunities to build on local resources and local skills and knowledge may not always be utilized fully and it is important to continue strengthening participatory techniques in development planning and implementation, support dynamic and innovative leadership, ensure valuation of savings that are invested in both cultural and productive assets (animals), manage access to markets (so outsiders do not take resource for less than fair value) and strengthen management skills so that the environment and natural resources are managed for the benefit of both present and future generations.

2ເອກະສານກອງປະຊມໃຫຍຄງທ VIII ພກປະຊາຊນປະຕວດລາວ3ຄຳສງແນະນຳ ຂອງທານ ນາຍກລດຖະມນຕ ສະບບ 010/ນຍ ລງວນທ 25 ມຖນາ 2001 ວາດວຍການສາງແຜນງານລບລາງ ຄວາມທກຍາກ

4ຍດທະສາດເພອການເຕບໂຕ ແລະ ລບລາງຄວາມທກຍາກແຫງຊາດ5ນະໂຍບາຍແຫງຊາດ ວາດວຍໂພຊະນາການ6ຍດທະສາດເພອການເຕບໂຕ ແລະ ລບລາງຄວາມທກຍາກແຫງຊາດ7ເອກະສານ ກອງປະຊມໃຫຍຄງທ VIII ພກປະຊາຊນປະຕວດລາວ

1national growth and Poverty reduction strategy

9

ການຫ ດພ ນອອກຈາກສະພາວະດອຍພດທະນາ ຮຽກຮອງໃຫການລບລາງຄວາມທກ ຍາກ ໃນລກສະນະຖາວອນຕະຫ ອດໄປ. ມນຈ ງມຄວາມຈຳເປນຕອງສາງກນໄກທ ເຮດ ໃຫເກດ ການມສວນຮວມ ໃນການວາງແຜນ ແລະ ດຳເນນການພດທະນາ, ກນໄກສະໜບ ສະໜນການເຄ ອນໄຫວ ທ ມຫວຄດປະດດສາງ, ກນໄກການສາງຄວາມສາມາດດານການ ຄມຄອງ ແລະ ສ ງເສມໃຫເຂ າເຖງຕະຫ າດ.

3. [aofk-qogzqjk c]t -5,-qosjk’wdlvds^udສປປ ລາວ ແມນປະເທດທ ມພນລະເມອງໜອຍ (ຄວາມໜາແໜນຂອງປະຊາກອນ: 24 ຄ/ກມ2), ເປນໜ ງໃນບນດາປະເທດທ ມພນລະເມອງໜອຍທ ສດໃນຂງເຂດອາຊຕາເວນ ອອກສຽງໃຕ. ມ 49 ຊນເຜ າໃຫຍ ແລະ ຫ າຍຊນເຜ າຍອຍ (160) ທ ມຈດພເສດສະເພາະ ຂອງຕນ ແລະ ດຳລງຊວດຢຢາງສະຫ ບສບຫວ າງກນ ແຕເໜອຮອດໃຕ, ມ 200 ພາສາ ເວ າທ ແຕກຕາງກນ. ບນດາຊນເຜ າຕາງໆ ຕ ນຕແມນດຳລງຊວດຢຊນນະບດ-ຫາງໄກ ສອກຫ ກຕາມເຂດພດອຍ ລວມກນແລວ ມເກອບເຖງເຄ ງໜ ງຂອງພນລະເມອງຫກລານ ເຄ ງໃນປະເທດ (6.5 ລານຄນ). ອດຕາຄວາມທກຍາກສຳລບທກຊນເຜ າ ຍກເວ ນເຜ າລາວ -ໄຕ ສງເກນອດຕາສະເລ ຍແຫງຊາດ. ຄວາມທກຍາກຂອງເຜ າລາວ-ໄຕ ຄາດຄະເນໄດ ປະມານ 28.6%, ແຕຄວາມທກຍາກຂອງບນດາເຜ າອ ນ ສງເຖງ 40-55%8.

ຊນເຜ າຕາງໆ ໃນ ສປປ ລາວ ມພ ນຖານເສດຖະກດ-ສງຄມຮວມກນ ແຕລະດບການຂະ ຫຍ າຍຕວທາງດານເສດຖະກດ, ວດທະນະທຳຂອງແຕລະເຜ າບ ສະໝຳ ສະເໝກນ9. ລດ ຖະບານ ເຫນບນຫາຊນເຜ າເປນບນຫາທ ສຳຄນ ແລະ ເປນບນຫາຍດທະສາດສຳລບ ຄວາມເຂ ມແຂງຂອງຊາດ ແລະ ໄດພະຍາຍາມຊກຍຂະບວນການພດທະນາ ຂອງບນດາ ຊນເຜ າຕາງໆໃຫເທ າທຽມກນ.

ແນວລາວສາງຊາດ ເປນໃຈກາງປະສານສມທບກບພາກສວນຕາງໆ ເຊ ນ: ອງການຈດຕ ງ ມະຫາຊນ, ສະຖາບນຄ ນຄວາວດທະນະທຳ, ໂຄງການຊວຍເຫ ອລາ ຂອງອງການພດທະ ນາຕາງໆ ທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ ເພ ອສະໜບສະໜນຂະບວນການພດທະນາ, ຂະຫຍ າຍຄວາມເປນມລະດກ ແລະ ເອກະລກທາງດານວດທະນະທຳຂອງແຕລະເຜ າຊນ, ສ ງເສມໃຫເຂາເຈ າ ເຂ າຮວມໃນການປກປອງ ແລະ ຄມຄອງສ ງແວດລອມແນໃສ ເພ ອສາງຄວາມເຂ ມແຂງ, ປບປງ ແລະ ຍກລະດບການດຳລງຊວດ ໃຫນບມ ນບດຂ ນ.

to leave the list least developed country, there is a need for permanent poverty reducti on. it is therefore required that there are mechanisms for securing civilian parti cipati on in planning and more generally in the development process, together with innovati ve support mechanisms in resource management capacity building and market accessibility. it is important to conti nue working to strengthen understanding amongst government of the intricate connecti ons between culture, environment

and livelihood systems and therefore the complex, multi ple and inter-linked

causes of poverty among the ethnic minority highlanders.

3. EThNiC GROUPS AND MARGiNALiZED COMMUNiTiES

lao PDr is a sparsely populated country (populati on density is 24 people

per square kilometre, which is one of the lowest in South east asia), with

most ethnically diverse in mainland south east asia. at present, 49 ethnic

groups are offi cially recognized, with a large number (160) of sub-groups

and over 200 diff erent languages. remote, highland regions are generally

populated by ethnic groups who collecti vely make up almost half of the total

populati on of nearly six and half million people. Poverty incidence of lao-tai

was esti mated to be 28.6%, but the extent of poverty among other ethnic

groups reaches 40-55%3. ethnic minoriti es, not surprisingly, represent the

poorest people in the country.

all ethnic groups of the lao Pdr have a common socio-economic base but

the level of development has been stepped up with an unequal rhythm4.

government of lao Pdr recognized ethnic issues as important and strategic

and has made large investments in ensuring equal development of all ethnic

groups. the lao Front for nati onal constructi on is a major coordinati ng

agency for diff erent sectors/agencies, for instance, Mass Organizati ons,

culture research insti tute, Development Partners in relati on to development

and promoti on of ethnic culture, supporti ng the parti cipati on of ethnic

groups in the protecti on, management and use of natural resources and

environment.8ເປ າໝາຍສະຫະສະວດ, 2008 ບດລາຍງານຄວາມຄບໜາ, ສປປ ລາວ, ລດຖະບານລາວ ແລະ ອງການ ສປຊ9ບດລາຍງານການສຳຫ ວດ ບນດາເຜ າໃນ ສປປ ລາວ, ສນກາງແນວລາວສາງຊາດ

2Millennium Development goals,2008 Progress report, lao PDr, gOl and the un3the ethnic group in lao PDr research report, lao Front for nati onal constructi on

10

4. ltrk[mk’fhkoglf4tdyfໃນປທຜານມາ, ຂະແໜງຂດຄນບແຮ ແລະ ກຳສກຳ ແມນບນດາຂະແໜງການທປະກອບ ສວນໃຫການເຕບໂຕທາງດານເສດຖະກດ, ອດຕາເງນເຟຫດລງຢາງຕເນອງ. ລດຖະບານໄດເລງການປບປງເງອນໄຂການລງທນ ເພອເປນການຜກດນຕນເອງໃຫເຂາເປນ ສະມາຊກອງການການຄາໂລກ ພາຍໃນປ 2010. ສຳລບປ 2008-2009 ບນດາຂະແໜງ ຂດຄນບແຮ ແລະ ກຳສກຳ ອາດມການເຕບໂຕພຽງເລກນອຍ.

ໃນປ 2007 ເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ເຕບໂຕ 8,0% ຫາຍວາອດຕາສະເລຍ 6,8% ຂອງ 2002-2006. ໃນລະຫວາງເຈດແປດປຜານມາ, ຂະແໜງອດສະຫະກຳມການພນ ເດນຫາຍເທາຕວ (14,0% ໃນປ 2007), ອນເນອງມາຈາກ ມການຂະຫຍາຍການຂດຄນ ບແຮ. ເຖງແມນວາ ອດຕາການເຕບໂຕໃນປ 2008 ບມສະຖຽນລະພາບປານໃດເນອງ ຈາກເສດຖະກດໂລກບຂະຫຍາຍຕວ, ອດຕາການເຕບໂຕຂອງເສດຖະກດ ສປປ ລາວ ກ ຍງຈະສງຢ ທຽບໃສບນດາປະເທດເພອນບານຕາງໆ. ຂະແໜງອດສະຫະກຳມການເຕບ ໂຕເກອບໜງສວນສາມຂອງເສດຖະກດ ຍອນຄວາມຕອງການດານ ພະລງງານ ແລະ ແຮທາດ (ໂດຍສະເພາະແມນ ຄຳ ແລະ ທອງແດງ) ຈາກ ສປປ ລາວ. ໃນປ 2007 ຂະ ແໜງບລການ ມການເຕບໂຕ 7,2%. ມນກທອງທຽວເຂາປະເທດ ເພມຂນ 15%, ຫ ປະ ມານ 1,4 ລານຄນ ແລະ ຂະແໜງດງກາວ ຍງເປນຂະແໜງການທສຳຄນໃນການດງ ດດການລງທນ ກຽວກບການກສາງໂຮງແຮມ, ເຮອນພກ ແລະ ສງອຳນວຍຄວາມສະ ດວກອນໆ. ຂະແໜງກະສກຳ ແລະ ປາໄມ ຊງເປນຂະແໜງການທໃຫຍທສດ ໃນໂຄງປະ ກອບຂອງເສດຖະກດລາວ ແລະ ກວມເອາສໃນຫາ ຂອງພນລະເມອງລາວ ກມການເຕບ ໂຕເພມຂນ 2,7%. ການຂະຫຍາຍດານພະລງງານໄຟຟານຳຕກ ແລະ ຂດຄນບແຮເປນ ປດໃຈໜງທເພມການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ. ການສງເສມປກຢາງພາລາ, ຈດ ຕງໂຮງງານຂະໜາດນອຍ ແລະ ການທອງທຽວກສາມາດດງດດການລງທນໄດຫາຍ ພສມຄວນ. ໃນປ 2007 ການລງທນໂດຍກງຂອງຕາງປະເທດ ເພມຂນ 20% ເທາກບ $770 ລານ ໂດລາສະຫະລດອາເມຣກາ. ການຊວຍເຫອຂອງຕາງປະເທດ ກເປນການປະ ກອບສວນທສຳຄນ ຕເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ, ຊງຄດເປນເງນເຖງ 70% ຂອງການ ລງທນໃນແຜນງານສາທາລະນະ10 ເຖງວາ ການຄາຂາຍລວນແລວແຕ ແມນສງທດ, ແຕ ການຄາສດປາກເພມຂນຢາງໄວລາໃນໄລຍະ 10 ປທຜານມາ11 ພອມກບການຄາຜດກດ ໝາຍອນໆ ເຊນ ການຄາຢາເສບຕດ ແລະ ການຄາມະນດ.

ການຂະຫຍາຍຕວຊາ ຂອງເສດຖະກດໂລກ ຄາດວາຈະສງຜນຕການຂະຫຍາຍໂຕຂອງ ເສດຖະກດລາວ ໃນ ປ 2009 ໂດຍສະເພາະແມນຜນກະທບທມນຈະມຕຂະແໜງການ ຄາ, ການທອງທຽວ ແລະ ການລງທນຂອງຕາງປະເທດ. ຄວາມຈຳເປນອນຮບດວນແມນ

4. ECONOMiC SiTUATiON

Mining and agriculture were major contributors to the growing economy

last year and the outlook is for further growth at a more moderate pace

in 2008–2009. inflation decelerated to its lowest level in years, although it

picked up in late 2007. the government is improving trade and investment

conditions in an effort to join the World trade Organization by 2010.

the economy grew by 8.0% in 2007, above the 6.8% average of 2002–2006.

For a seven consecutive years, industry recorded double-digit growth (14.0%

in 2007), as output from mining continues to expand. although the rate of

growth will not be sustained in 2008 due to the global economic slowdown,

rates will remain comparatively higher than many other countries. industry

has grown to account for nearly one third of the economy, a result of

strong external demand for the country’s hydropower and minerals (mainly

gold and copper). services grew by 7.2% in 2007. tourist arrivals rose by

about 15% to an estimated 1.4 million, and tourism attracted significant

investment in accommodation and other facilities. agriculture and forestry,

which supports more than four fifths of the population and is still the

biggest sector, grew by 2.7%. the expansion of hydropower and mining

is underpinned by increasing inflows of foreign direct investment (FDi).

rubber plantations, small-scale manufacturing, and tourism also attracted

such inflows. in 2007, gross FDi increased by nearly 20% to $770 million.

foreign aid is extremely important to the lao economy and government,

financing nearly 70 percent of the public investment programme5. nor all

trade is good, however. Wildlife trade has increased dramatically in the last

10 years6 as has other illegal trade such as drugs and human trafficking.

it is anticipated that global economic crisis to some extent will slow down

the growth of laos’ economic in 2009, particularly with respect to trade,

tourism and direct foreign investment. an immediate need for the lao PDr

is to ensure macroeconomic stability and safeguard progress achieved in

recent years, including reductions in poverty. the gradual improvements in

10 ທະນາຄານໂລກ, ເສດຖະກດລາວ 200811 nooren, H. and g. claridge (2001). ການຄາຂາຍສດປາ ໃນ ສປປ ລາວ.

5source: World Bank, lao PDr economic Monitor 20086tnooren, H. and g. claridge (2001). Wildlife trade in laos: the end of the game. amsterdam,

IUCn

11

trade and investment conditi ons, prompted by the preparati ons to join the

World trade Organizati on, should help in that regard.

5. GENDER EQUALiTy

Diff erences in people’s quality of life refl ect a range of inequaliti es in their

circumstances, inequaliti es in their access to resources, informati on, power

and recogniti on. in lao PDr, women comprise half of the total populati on

and are commonly recognized as suff ering many disadvantages as compared

to men. Women who belong to minority groups, in parti cular, oft en live

within very patriarchal communiti es with lower status and have less access

to resources than ethnic lao women who oft en live in lowland areas. gender

needs to be addressed in a highly culturally sensiti ve manner, especially with

regard to the people who are members of non-lao speaking groups (ethnic

minoriti es) who make up almost half of the lao populati on. Moreover, given

their inti mate relati ons with and dependence on their natural environment

(e.g. wild foods), and the manner in which gender roles are intertwined

with this relati onship, it is vital that these roles are understood, respected

and factored into project design and implementati on. chamberlain (2006)7 ,

on the basis of recent studies of three of the major groups (Khmou, Phong

and Hmong) has called for an eco-cultural approach to planning. One of the

major reasons for this is chamberlain’s observati on that externally imposed

ideas about gender roles almost always lead to the disempowerment of

women, whose ‘power’ (as opposed to rights) in the community is directly

linked with their producti ve and reproducti ve roles.

6. iNSTiTUTiONAL & GOVERNANCE CONTExT

lao PDr is one of the few remaining politi cally socialist countries and, following the communist transiti on in 1975, has increasingly opened up to the world since the 1980s. the executi ve branch of government in lao PDr has been held by the lao People’s revoluti onary Party (lPrP), since 1975. electi ons to the nati onal assembly under a system of universal suff rage are held periodically; although candidates need to be approved by lPrP and

ການຮບປະກນຄວາມສະເຖຍລະພາບຂອງເສດຖະກດມະຫາພາກ ແລະ ຮກສາລະດບ ການເຕບໂຕ ແລະ ລະດບການຫ ດຜອນຄວາມທກຍາກ ຂອງປຜານມາ. ການປບ ປງຢາງ ສະເໝຕ ນສະເໝປາຍ ທາງດານການຄາ ແລະ ການລງທນ ຊວຍໃຫການກະກຽມເຂ າເປນ ສະມາຊກອງການ ການຄາໂລກມຮບປະທຳຢາງຈະແຈງ11.

5. 7;k,ltg\urk[ c]t [qf[kfpy’{-kpແມຍງມບດບາດສຳຄນຕ ການພດທະນາຊວດການເປນຢຂອງຄອບຄວ ແລະ ຊມຊນ. ພວກເຂາມບດບາດ ໃນການຄມຄອງ, ນຳໃຊ ແລະ ອະນລກຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ. ແມຍງແມນກມພນລະເມອງຫ ກ(ຢຊນນະບດ) ໃນການນຳໃຊປາໄມ ໂດຍສະເພາະແມນ ໄມຟນ ແລະ ເຄ ອງປາຂອງດງຕາງໆ12. ເຖງຢາງໃດກ ຕາມ, ການປະເມນຄວາມທກຍາກ ແບບມສວນຮວມຂອງ ສນສະຖຕແຫງຊາດ ປ 2001 ໄດສະແດງໃຫເຫນວາ “ຍາມໃດ ແມຍງກ ເຮດວຽກຫ າຍກວາຜຊາຍ ແລະ ມບດບາດໃນການຕດສນໃຈໜອຍກວາ” ແຕ ບດບາດຍງ-ຊາຍ ກມເອກະລກ ແລະ ມຄວາມແຕກຕາງຫ າຍຢາງ ໄປຕາມແຕລະຊນ ເຜ າ. ການປຽນແປງ ດານການຈດແບງງານ ໃນຄອບຄວແບບຮດເກ າຄອງເດມບ ໄດ ມຜນຕ ການປະຕບດ ໜາທ ຂອງແມຍງ ຫ ບດບາດຂອງເຂາເຈ າ ຕວຢາງ, ຜຊາຍໃຊ ເວລາໃນການໄປລາເນ ອ, ຕດໄມ, ເລ ອຍໄມໜອຍລງ ແຕການເສຍຫຍ າໄຮ, ການລຽງ ສດນອຍທ ຖກກຳນດວາ ເປນວຽກຂອງແມຍງ ກ ຍງຄງເດມ ແລະ ຕອງໃຊເວລາຫ າຍ ຂ ນກວາເກ າເມ ອຫຍ າ ໄຮຂອງເຂາເຈ າມຫ າຍຂ ນ ຍອນລະບບວເວດວທະຍາທ ປຽນໄປ ອນເນ ອງມາຈາກການຈດສນທ ດນ. ສດລຽງຂະໜາດນອຍ ເກດມພະຍາດລະບາດຢ ເລ ອຍໆ ຊ ງເປນສາເຫດ ເຮດໃຫການທມເທແຮງງານຂອງແມຍງ ບ ມຜນກະທບທາງ ດານເສດຖະກດ ແລະ ເຮດໃຫຄນຄາຂອງແຮງງານ ແມຍງບ ໄດຮບການເອາໃຈໃສ13.

6. vq’dko9af8A’ c]t dko75h,7v’]afນບຕ ງແຕການສະຖາປານາປະເທດ ໃນປ 1975, ສປປ ລາວ ໄດດຳເນນລະບອບການ ເມອງແບບລວມສນປະຊາທປະໄຕປະຊາຊນ ຕາມຈດໝາຍສງຄມນຍມ14, ເປດປະຕສ ສາກນ ໃນຊມປ 1980. ລດຖະບານ ສປປ ລາວ ຊ ງແມນ ພກປະຊາຊນປະຕວດລາວ ເປນ ແກນນຳ ແມນອງການບລຫານແຫງລດ, ຮບຮອງເອາໂດຍສະພາແຫງຊາດ, ຮບຜດຊອບ ຕ ສະພາແຫງຊາດ ແລະ ປະທານປະເທດ. ລດຖະບານມອາຍການເທ າກບອາຍການ

11 ບດລາຍງານ: ການຕດຕາມການພດທະນາ 2008 ຂອງ ທະນາຄານພດທະນາອາຊ (Lao PDR-Development Outlook 2008, ADB)

12 ໂຄງການຈດສນປາຜະລດແບບຍນນານ ແລະ ພດທະນາຊນນະບດ, ກະຊວງກະສກຳ ແລະ ປາໄມ13 ບດລາຍງານ: ບດບາດຍງ-ຊາຍ ໃນການຈດສນຊບພະຍາກອນປາໄມ ແລະ ການດຳລງຊວດໃນຊນນະບດ,

ສນຂ ມນຂາວສານບດບາດຍງ-ຊາຍ ເພ ອການພດທະນາ, ສະຫະພນແມຍງລາວ14ເອກະສານ ກອງປະຊມໃຫຍ ຄ ງທ VIII ພກປະຊາຊນປະຕວດລາວ 7chamberlain , 2006, Parti cipatory Poverty assessment

12

ຂອງສະພາແຫງຊາດ15 (5 ປ 16), ການເລອກຕງສະມາຊກສະພາແຫງຊາດ ຊງຖວາເປນ ຕວແທນປະຊາຊນ ໄດດຳເນນໄປຕາມວະລະອາຍການ ຂອງສະພາແຫງຊາດ. ຜສະໝກ ເລອກຕງ ຕອງໄດຮບການອະນມດ ຈາກພກປະຊາຊນປະຕວດລາວ. ສປປ ລາວ ມການ ຮວມມແບບພເສດ ກບ ສສ ວຽດນາມ, ສາທາລະນະລດປະຊາຊນຈນ ແລະ ຄງໄວຊງຍດ ທະ ສາດທສຳຄນ ໃນການພວພນທາງດານເສດຖະກດ ກບ ຣາຊະອານາຈກ ກຳປເຈຍ ແລະ ຣາຊະອານາຈກໄທ. ການພວກບພາກພນ ຍໂຣບ ແລະ ອາເມຣກາ ກກຳລງມການ ປບປງຢາງຕເນອງ.

ນບແຕປ 1975 ການບລຫານປະເທດ ແມນເນນໃສ ຂະບວນການພດທະນາ ແລະ ການ ຄມຄອງ ທງພາກລດ ແລະ ເອກະຊນ. ເພອເຮດໃຫເກດຄວາມໝນຄງປອງດອງຊາດ, ຄວາມເປນເອກະພາບ ແລະ ສະເໝພາບ ເຊງຈະກາຍເປນພນຖານການພດທະນາແບບ ຍນຍງ, ສປປ ລາວ ໄດຜານຜາອປະສກນາໆປະການ ໃນໄລຍະ 15-20 ປຜານມາ ແລະ ເຫນຜນການຂາມຜານນໄດຊດເຈນ ຈາກຖານເສດຖະກດ ຊນຳໄປສເສດຖະກດຕະ ຫາດ, ປະສມປະສານເອາການພດທະນາໃນເຂດຊນນະບດຫາງໄກສອກຫກເຂາມາໃນ ການພດທະນາລວມ ເພອຮບປະກນການເຕບໃຫຍທາງເສດຖະກດ, ຄວາມໝນຄງດານ ສະບຽງອາຫານ ແລະ ສງເສມການມສວນຮວມຂອງປະຊາຊນ. ສປປ ລາວ ຕງເປາຊກດນ ຕນເອງອອກຈາກ ປະເທດດອຍພດທະນາພາຍໃນປ 2020 ແລະ ມງໝນບນລເປາໝາຍ ພດທະນາສະຫະສະວດ ພາຍໃນປ 2015.

ລດຖະບານ ໄດປະຕບດບນດາບາດກາວ ເພອເພມການບລການສາທາລະນະໃຫມປະ ສດທພາບ ໂດຍການ (i) ປະຕບດແນວທາງ ການປະຕຮບການບລຫານລດ ໃນປ 1998, (ii) ສາງຕງຄະນະກຳມະການຂນສນກາງ ເພອປບປງອງການບລຫານຂອງລດ ຊງພາຍ ໃຕການຊນຳຂອງນາຍກລດຖະມນຕ ແລະ ຄະນະກຳມະການຂນແຂວງ (1998–2000), (iii) ສາງຕງ ອງການກວດກາພກລດແຫງຊາດ (1998), (iv) ອອກຄຳສງແນະນຳຂອງ ນາຍກລດຖະມນຕ ກຽວກບ ການຕານການສລາດບງຫວງ (1999), (v) ປບປງກງຈກ ການຈດຕງຂນສນກາງ ແລະ ບນດາກະຊວງ (1999–2000), (vi) ອອກດຳລດນາຍກລດ ຖະມນຕ ກຽວກບການກະຈາຍອຳນາດ (2000), (vii) ໂອນໜາທການຄມຄອງບກຄະລາ ກອນຈາກ ພກປະຊາຊນປະຕວດລາວ (ຄະນະກຳມະການ ຈດຕງສນກາງ) ມາຂນກບສຳ ນກງານນາຍກລດຖະມນຕ (ທະບວງການປກຄອງ ແລະ ຄມຄອງ ລດຖະກອນ) ໃນປ 2001, (viii) ທບທວນ ແລະ ເພມເງນເດອນໃຫລດຖະກອນ (2000–2002), ແລະ (ix) ພດທະນາ ແລະ ຈດຕງປະຕບດລະບບປະເມນການເຮດວຽກຂອງລດຖະກອນ (2000–2002). ໂຄງສາງ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດດານການບລການສາທາລະນະມຄວາມເຂມ ແຂງຢາງບຢດຢງ.

these elections do not constitute a mechanism for lao people to change their government. lao PDr has strong allies in Vietnam and china and maintains important strategic and economic relations with cambodia and

thailand. relations with europe and the usa are improving.

ever since the creation of the lao PDr in 1975, governance is concerned with the management of the development process, involving both the public and private sectors. it has played an important role in the country’s desire to consolidate the nation-state, create national unity and establish the basis for sustainable and equitable development. Over the last 15 - 20 years, the lao Pdr has been moving steadily from a centrally planned economy to a market economy, attempting to incorporate rural areas into processes that ensure sustainable growth, increased food security and greater opportunities for people’s participation. the country aims to exit lDc status by 2020 and is committed to attaining the Millennium Development goals by 2015.

the government has taken several steps to increase the efficiency of public services by (i) introducing guidelines on public administration reform in 1998, (ii) establishing the central committee for government organization improvement under the Prime Minister and provincial committees (1998–2000), (iii) establishing the state audit Organization (1998), (iv) issuing a Prime Ministerial order on anticorruption (1999), (v) restructuring central agencies and ministries (1999–2000), (vi) issuing a Prime Ministerial decree on decentralization (2000), (vii) transferring personnel management functions from the lPrP (organizational committee) to the Prime Minister’s Office (Public administration Department) in 2001, (viii) reviewing and increasing civil servants’ salaries (2000–2002), and (ix) developing and implementing a new performance evaluation system for civil servants (2000–2002). the structure and capability of public service continues to be strengthened in order to move towards realizing the country’s potential.

Policy and legal framework concerning environment, the government of lao PDr approved the action plan on tropical forests 1986, the promulgation of the constitution in 1991 and the first environmental action Plan in 1994. since this time, the government has made significant effort to develop policy, strategy and legal frameworks for the protection of the environment and conservation of natural resources. environment Protection law defines

five basic principles on environmental protection:15 ກດໝາຍວາດວຍ ລດຖະບານ16 ກດໝາຍວາດວຍສະພາແຫງຊາດ

13

envir• onmental protecti on shall be the priority considerati on and environmental miti gati on and restorati on are considered less preferable, but also important acti viti es

the nati ons socio-economic development plan shall include • provisions to protect the environment and natural resources

all persons and organizati ons residing in lao PDr shall have an • obligati on to protect the environment

Whoever causes damage to the environment is responsible for its • impact under the law

natural resources, raw materials and energy shall be used in an • economical manner, which minimizes polluti on and waste and

allows for sustainable development.

6.1. Civil Society

civil society in lao PDr is in its infant stage. the legal framework for

registrati on of non-for-profi t associati ons (nPas) has only just been signed

by the Prime Minister (see below). Mass organizati ons are part of the lao

Peoples’ revoluti onary Party, and exist at all levels of lao society.

in additi on, some formal civil society organizati ons exist. it is esti mated that

there are only about 15 formal, acti ve, development-oriented associati ons

currently operati ng in lao PDr, primarily based in Vienti ane. sDc supported

research identi fi es that there are 219 nPas known to be currently registered

with the lao Patrioti c Front for reconstructi on (lao Front). additi onal

community based organizati ons operate at the village level, oft en with very

specifi c objecti ves.

6.2. Non-for Profi t Associati on (NPAs)

in lao PDr the legal framework for registrati on of non-for-profi t associati ons

(nPas) was signed by the Prime Minister in early 2008 and is currently

preparing to be implemented at the end of 2009. nevertheless, a number

ດານນະໂຍບາຍ ແລະ ລະບຽບກດໝາຍ ທ ກຽວຂອງກບສ ງແວດລອມ, ພາຍຫ ງທ ລດຖະ ບານ ໄດຮບຮອງເອາແຜນດຳເນນງານປາໄມເຂດຮອນ ໃນປ 1989, ການປະກາດໃຊລດ ຖະທຳມະນນ ໃນປ 1991 ແລະ ແຜນດຳເນນງານສ ງແວດລອມແຫງຊາດ ໃນປ 1994, ນະໂຍບາຍ ແລະ ລະບຽບກດໝາຍ ທ ພວພນເຖງການປກປກຮກສາສ ງແວດລອມ ແລະ ການຄມຄອງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ກ ໄດຖກສາງຂ ນຈຳນວນໜ ງ. ກດໝາຍ ວາ ດວຍ ການປກປກຮກສາສ ງແວດລອມ ໄດກຳນດ 5 ຫ ກການພ ນຖານ ໃນການປກປກຮກ ສາສ ງແວດລອມ:

ຕອງເອາການປອງກນສ ງແວດລອມເປນວຽກງານຕ ນຕ, ເອາການແກໄຂ ແລະ • ບລະນະຟ ນຟສ ງແວດລອມ ເປນວຽກງານສຳຄນ;

ແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ແຫງຊາດ ຕອງມແຜນການປກປກຮກສາສ ງ• ແວດລອມ ແລະ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ;

ພນລະເມອງລາວທກຄນ ແລະ ທກອງການຈດຕ ງຢໃນ ສປປ ລາວ ຕອງມພນ • ທະປກປກຮກສາສ ງແວດລອມ;

ຜທ ກ ຄວາມເສຍຫາຍຕ ສ ງແວດລອມ ຕອງມຄວາມຮບຜດຊອບຕ ໜາກດໝາຍ;•

ຕອງນຳໃຊຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ, ວດຖດບ ແລະ ພະລງງານຢາງປະຢດ, • ຫ ດຜອນບນດາມນລະພດ, ສ ງເສດເຫ ອ ເພ ອການພດທະນາແບບຍນຍງ

6.1.vq’dko9af8A’mk’la’7q,ຢ ສປປ ລາວ ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ ແມນຍງອອນນອຍ. ລະບຽບກດໝາຍທ ຖວາ ເປນເອກະສານບອນອງ ສຳລບຮບຮອງການເຄ ອນໄຫວ ຂອງສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ ຫາກ ໄດຖກເຊນ ໂດຍ ທານ ນາຍກລດຖະມນຕ. ສວນອງການຈດຕ ງມະຫາຊນ (ສະຫະ ພນກຳມະບານລາວ, ສະຫະພນແມຍງລາວ ແລະ ອງການຈດຕ ງຊາວໜມ ປະຊາຊນ ປະ ຕວດລາວ) ທ ມຢໃນທກລະດບຂອງສງຄມລາວ ຊ ງເປນອງການຈດຕ ງທ ກວາງຂວາງ, ມ ລະບບສາຍໃຍການຈດຕ ງ ແຕຂ ນສນກາງລງຮອດຮາກຖານ ແລະ ເປນອງປະກອບໃນ ລະບບການເມອງ ຂອງ ລະບອບປະຊາທປະໄຕປະຊາຊນ ທ ມພກປະຊາຊນປະຕວດ ລາວເປນແກນນຳ17.

ນອກຈາກນ ນ, ກ ຍງມອງການຈດຕ ງທາງສງຄມປະມານ 15 ອງການ ທ ເຄ ອນໄຫວ ວຽກ ງານດານການພດທະນາ, ສວນໃຫຍ ກ ຢ ນະຄອນຫ ວງວຽງຈນ ເຊ ງຂ ນກບກະຊວງ ແລະ ອງການຈດຕ ງຂອງລດທ ເໝາະສມ. ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ ທ ເຄ ອນໄຫວ ໃນລະ ດບຊມຊນນ ນ ກ ມການເຄ ອນໄຫວ ຕາມຈດປະສງສະເພາະ.

17ກດໝາຍວາດວຍ ສະຫະພນກຳມະບານ ແລະ ກດລະບຽບຂອງສະຫະພນແມຍງລາວ

14

6.2.lt,k7q,[+s;a’zqodew]ໂດຍການສະເໜຂອງ ທານ ລດຖະມນຕປະຈຳສຳນກງານນາຍກລດຖະມນຕ, ຫວໜາ ທະບວງການປກຄອງ ແລະ ຄມຄອງລດຖະກອນ. ທານ ນາຍກລດຖະມນຕ ແຫງ ສປປ ລາວ ອອກດຳລດວາດວຍ ສະມາຄມ ເມອວນທ 29 ເມສາ 2009 ເພອເປນການກຳນດຫກ ການ ແລະ ລະບຽບການຕາງໆ ກຽວກບການສາງຕງ, ການເຄອນໄຫວ ແລະ ການຄມ ຄອງສະມາຄມທມຖານະນຕບກຄນຢ ສປປ ລາວ18 . ເອກະສານສະບບນ ໄດສະແດງໃຫ ເຫນເຖງຄວາມພະຍາຍາມຂອງ ລດຖະບານ ສປປ ລາວ ທຍາມໃດກ ເອາໃຈໃສສງເສມ ເສລພາບ, ຫວຄດປະດດສາງ ແລະ ສດເປນເຈາຂອງພນລະເມອງລາວ. ເອກະສານດງ ກາວກາຍເປນບອນອງ ພນຖານໃຫແກບກຄນ ແລະ ການຈດຕງທມຈດປະສງຢາກສາງ ຕງສະມາຄມຂອງຕນຂນ ແລະ ຍງເປນບອນອງ ໃຫແກອງການຈດຕງຂອງລດທກຽວ ຂອງ ໃນການອຳນວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ຊກຍການເຄອນໄຫວຂອງສະມາຄມ, ສງ ເສມໃຫສະມາຄມປະກອບສວນເຂາໃນ ການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ, ເພອເປາ ໝາຍໃນການລບລາງຄວາມທກຍາກ. ດຳລດ ວາດວຍ ສະມາຄມ ໄດເນນເຖງນະໂຍ ບາຍຂອງລດຖະບານ ທເຫນໄດຄວາມສຳຄນຂອງອງການຈດຕງທາງສງຄມ ໂດຍສງ ເສມການເຮດວຽກແບບເປນຄຮວມ ແລະ ສະໜບສະໜນອງການຈດຕງທາງສງຄມ ໃນ ການຊກຍເປາໝາຍລບລາງຄວາມທກຍາກຂອງປະເທດ. ທດສະນະດງກາວ ສາມາດ ເສມຂະຫຍາຍ ໃຫມຄວາມເຂມແຂງ ໂດຍການໃຫໂອກາດອງການຈດຕງທາງສງຄມ ເຂາຮວມຢາງເປນເຈາການ ໃນວຽກງານທາງດານການເມອງ ເພອໃຫສະທອນ ແລະ ປະກອບສວນ ໃນຂະບວນການວາງແຜນພດທະນາເສດຖະກດແຫງຊາດ, ພອມທງເຂາຮວມຢາງເປນເຈາການ ໃນການປກປກຮກສາສງແວດລອມ ຂອງ ສປປ ລາວ ໃຫຍນຍງ, ອງການຈດຕງທາງສງຄມ ມທາແຮງຊວຍຈດຕງປະຕບດ, ອຳນວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ບລການ ທກຽວຂອງກບນະໂຍບາຍຂອງຊາດໃນລະດບທອງຖນ ໃຫກບລດຖະບານ ຢາງກງໄປກງມາ.

6.3.vq’dko9af8A’,tsk-qoອງຕາມລດຖະທຳມະນນ ແລະ ກດໝາຍ ສປປ ລາວ, ອງການຈດຕງມະຫາຊນ ແມນອງ ກອນທເປນແຖວໜາຂອງປະຊາຊນລາວ: ພວກເຂາເຈາເປນອງປະກອບທສຳຄນ ໃນ ການເຕາໂຮມ ແລະ ລະດມການປະກອບສວນຂອງປະຊາຊນບນດາເຜາ ເຂາໃນການ ສາງສາພດທະນາປະເທດຊາດ, ສະໜບສະໜນສງເສມສດເປນເຈາ ແລະ ຄວາມເປນເຈາ ການ ຂອງປະຊາຊນ, ເປນສນກາງຄວາມຮວຊາການ ແລະ ຂມນຂາວສານ. ອງການຈດ

of nPas do currently exist, many of which have a commercial focus. the

government of lao Pdr has recognized that there is an important role for civil

society in lao PDr, particularly in poverty alleviation. article 44 of the Decree

on associations spells out government’s policy towards civil society in terms

of partnership, seeking nPas to work towards national poverty reduction

goals. this perspective of civil society can be further strengthened through

providing nPas with the necessary political space to provide feedback and

input into government planning processes, to report corruption, and to give

local people a voice in their own development. Particularly in regard to

environmental sustainability issues in lao PDr, civil society can potentially

be a strong actor in the effective delivery of services and in the provision of

feedback to government concerning the efficacy and relevance of national

policies at the local level.

6.3. Mass organizations (MOs)

according to the lao PDr constitution and government law, MOs lead the

lao people: they are the main organs that unite and mobilize all strata of

the multi-ethnic people to take part of protection and construction of the

country; they support the right of self-determination of the people; and

they are source of technical knowledge and information. they have very

strong link to local communities and exist at all levels of lao society. they

are closely linked to government (and in some cases, are government) and

have strong link to the lao Peoples’ revolutionary Party (lPrP).

6.4. Community-Based Organization (CBOs)

community based organizations (cBOs) have been established at a very

local level to address very specific issues and challenges that a community

is facing. these may include the management of irrigation structures,

community based fishery grounds, and others.

18ດຳລດວາດວຍ ສະມາຄມ

15

ຕ ງມະຫາຊນ ມຄວາມພກພນກບຊມຊນຢາງສະນດແໜນ ແລະ ເປນອງການທ ມການຈດ ຕ ງແຕຂ ນສນກາງຮອດທອງຖ ນ (ລະດບແຂວງ; ເມອງ; ບານ).

6.4.vq’dko9af8A’0v’-5,-qoອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ ໄດຖກສາງຕ ງຂ ນ ໃນຂ ນທອງຖ ນ ເພ ອແກໄຂບນຫາ ແລະ ສ ງທາທາຍສະເພາະໃດໜ ງທ ມໃນຊມຊນ ເຊ ນ: ການຄມຄອງຊນລະປະທານຊມຊນ, ກມຫາປາ ແລະ ອ ນໆ.

7. lqomylaopk c]t laopklkdqo grnjv75h,7v’ c]t xqdxadIadlklyj’c;f]hv,

ສປປ ລາວ ເຂ າຮວມການແລກປຽນບດຮຽນ, ການປກສາຫາລ ແລະ ການເຈລະຈາ ກຽວ ກບບນຫາດານສ ງແວດລອມຢາງຕ ເນ ອງ. ວຽກງານສ ງແວດລອມໄດຖກນຳເຂ າບນຈໃນ ແຜນພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ຂອງປະເທດ ແລະ ໄດຖກນຳໄປຜນຂະຫຍ າຍ ໃຫ ກາຍເປນແຜນການ, ແຜນງານ ແລະ ໂຄງການຕວຈງ. ບນດາສນທສນຍາ ແລະ ສນຍາ ດານສ ງແວດລອມທ ສປປ ລາວ ໄດເຂ າຮວມເປນພາຄລວມມ:

ສນທສນຍາ ວາດວຍການປຽນແປງດນຟາອາກາດ • 1992 ສນທສນຍາ ວາດວຍການຕານການກາຍເປນທະເລຊາຍ ແລະ ໄພແຫງແລງ • 1992

ສນທສນຍາ ວາດວຍຊວະນາໆພນ • 1992

ສນທສນຍາ ວາດວຍມນມລະດກທາງດານວດທະນາທຳ ແລະ ທຳມະຊາດ ຂອງ • ໂລກ 1972 (1997)

ສນທສນຍາກງວຽນນາ ວາດວຍການປກປອງຊ ນ ໂອໂຊນ • 1987

ສນທສນຍາ ວາດວຍສານເຄມຕກຄາງທ ເປນອນຕະລາຍ•

ອະນສນຍາກຽວໂຕ • 2003

ສນທສນຍາ ວາດວຍການຄາສາກນກຽວກບແນວພນພດ ແລະ ແນວພນສດ ທ • ໄກຈະສນພນ 1973

ນອກຈາກການຮບຮອງ ສນທສນຍາທ ກາວມານ ນ, ສປປ ລາວ ຍງໄດເຂ າຮວມເຄ ອນໄຫວ ວຽກ ງານ ທ ກຽວຂອງກບສ ງແວດລອມ ໃນລະດບພາກພ ນ ຢາງຕ ງໜາ ເຊ ນ: ເປນສະມາຊກ ຂອງອງການແມນຳ ຂອງ ແລະ ອາຊຽນ ແລະ ໄດເອາໃຈໃສການປກສາຫາລ ແລະ ແລກ ປຽນບດຮຽນ ບນພ ນຖານການຮວມມແບບສອງຝາຍ ກບປະເທດໃກຄຽງ ເຊ ນ ສປ ຈນ,

7. RELEVANT ENViRONMENTAL CONVENTiONS AND TREATiES

Dialogue, discussions and negoti ati ons on environmental issues in lao PDr are ongoing. an increasing emphasis relates to the incorporati on of environmental and social dimensions and sustainable development into nati onal socio-economic development planning process.

lao PDr has signed up to internati onal conventi ons and therefore also has obligati ons to the global community. the main internati onal environmental conventi ons rati fi ed so far are:

un Framework conventi on on climate change 1992•

un conventi on to combat the Deserti fi cati on 1992•

un conventi on on Biological Diversity 1992•

conventi on on the World cultural and natural Heritage 1997•

Vienna conventi on for the Protecti on of the Ozone layer 1987•

Montreal Protocol on Substances that deplete the ozone layer of • 1985

conventi on on Persistent Organic Pollutants•

Kyoto Protocol 2003•

conventi on on internati onal trade in endangered species of Flora • and Fauna (cites) 1973

in additi on to the above internati onal environmental conventi ons rati fi ed, lao PDr has also parti cipate in a number of regional organizati ons such as Mekong river commission (Mrc) and asean, and also give prime att enti on to dialogue and exchange on a bilateral basis with the neighboring countries

such as P.r of china, s.r of Vietnam, the Kingdom of thailand and cambodia8. However, movement around this issue is characterized by lack of long term strategy and planning, lack of coordinati on among government agencies

and lack of consensus on management of internati onal assistance9.

8nati onal strategy on environment to the years 2020 and acti on Plan for the years 2006-20109eighth Party’s Meeti ng Document

16

ສສ ຫວຽດນາມ, ຣາຊະອານາຈກກຳປເຈຍ ແລະ ຣາຊະອານາຈກໄທ19. ເຖງຢາງໃດກ ຕາມ, ການເຄອນໄຫວໃນແຕລະດານທກາວມານນ ກຍງຂາດການວາງແຜນຍດທະສາດ ໄລຍະຍາວ, ການປະສານງານ ແລະ ການຄມຄອງການພວພນສາກນຍງບທນກມກຽວ ແລະ ບທນເປນເອກະພາບ20 .

8. ltrk[lyj’c;f]hv,.o lxx ]k;ສປປ ລາວ ເວາລວມແລວ ເປນປະເທດທຍງມຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດອດມສມບນ ແລະ ຄນນະພາບສງແວດລອມຍງດ, ຊງເປນທາແຮງອນສຳຄນໃນການພດທະນາເສດ ຖະກດ-ສງຄມຂອງປະເທດ.

ກດໝາຍວາດວຍປກປກຮກສາ ສງແວດລອມ ແລະ ຄມຄອງ ຊບພະຍາກອນທຳມະ ຊາດ ໄດຖກຮບຮອງຈາກສະພາແຫງຊາດ ແລະ ຈດຕງປະຕບດ ແຕຂນສນກາງຈນຮອດ ທອງຖນ, ເປນຕນແມນ ລະບຽບການປະເມນຜນກະທບຕສງ ແວດລອມ ເຊງເປນເຄອງມ ທາງກດໝາຍທສຳຄນ ສຳລບການຄມຄອງ, ຕດຕາມກວດກາ ແລະ ຈດຕງປະຕບດວຽກ ງານປກປກຮກສາສງແວດລອມ ຢໃນໂຄງການພດທະນາ ແລະ ກດຈະກຳຕາງໆ. ນອກຈາກກດໝາຍ ວາດວຍ ການປກປກຮກສາສງແວດລອມ ກຍງ ມບນດານະໂຍບາຍ ແລະ ລະບຽບກດໝາຍອນໆ ທກຽວຂອງກບການປກປກຮກສາສງ ແວດລອມ ແລະ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ: ກດໝາຍວາດວຍປາໄມ (11/10/1996 ສະບບປບປງໃໝ 2007), ກດໝາຍວາດວຍ ນຳ ແລະ ຊບພະຍາກອນນຳ (11/10/ 1996), ກດໝາຍ ວາດວຍທດນ (ສະບບປບປງໃໝ 21/10/2003), ກດໝາຍວາດວຍ ໄຟຟາ (12/4 /1997 ສະບບປບປງໃໝ 2007), ກດໝາຍວາດວຍ ບແຮ (12/4/1997), ກດໝາຍ ວາດວຍ ກະສກຳ (3/4/1999), ກດໝາຍວາດວຍ ຜງເມອງ (3/4/1999), ກດໝາຍ ວາດວຍ ທາງຫວງ (3/4/1999), ກດໝາຍວາດວຍ ອດສະຫະກຳປງແຕງ (3/4/1999), ກດໝາຍວາດວຍ ການອະນາໄມ-ກນພະຍາດ ແລະ ສງເສມສຂະພາບ (10/4/2001) ແລະ ອນໆ.

8.1.-a[rtpkdvome,t-kf .o lxx ]k; c]t lyj’mhkmkpG8.1.1. -a[rtpkdvofyo

ເນອທປະມານ 80% ເປນເຂດພພຽງ ແລະ ພສງ, ເພອສະດວກໃນການຄມ ຄອງ ແລະ ປກປກຮກສາ ລດຖະບານ ສປປ ລາວ ໄດແບງຊບພະຍາກອນດນ ອອກເປນ 8 ປະເພດ: ດນກະສກຳ, ດນປາໄມ, ດນປກສາງ, ດນອດສະຫະ ກຳ, ດນຄມມະນາຄມ, ດນວດທະນະທຳ, ດນປອງກນຊາດ ແລະ ດນບລ

8. ENViRONMENTAL SiTUATiON

lao Pdr has rich natural resources and good environmental quality that contribute significantly to social and economic development.

the policy, legal, and regulatory framework for sustainable environmental management has improved with passage of the law on Water and Water resources (1996), Forestry law (1996), land law (1997), agriculture law (1998), and environmental Protection law (1999). the biodiversity of the country is valuable in terms of direct contribution to rural people’s livelihoods and the national economy, and in terms of ecosystem services, of which some has been documented in the lao PDr Biodiversity country report. Major gaps remain, however, between the formulation and implementation of legal instruments, and between the establishment and enforcement of rules and regulations. the challenges being faced can be illustrated in the example of logging, where breaches of the law have not been dealt with or have gone unnoticed.

8.1. Natural Resources Management Challenge

8.1.1. Land Resources:

With 80% of laos’ geographical area covers by mountain, making lao PDr is one of most mountainous country in the region. the state guarantees the right of use, possession and inheritance to its people according to the constitution and land law. the landmass is divided into eight categories: agricultural, forest, construction, industry, communications, cultural, defense and wetland. However, land and natural resource management in lao Pdr is in between centralized and decentralized approach. the investment in land and natural resource sectors are with gap of good practice and experience, land transformation certificated particularly, for the mining are lack of adequate socio-economic and environment impact assessment, there is not value analysis of land surface resources, biodiversity, rivers, natural beautifulness, which is potentially for tourism and other business in accordance10.

19ຍດທະສາດສງແວດລອມແຫງຊາດ ປ 2020 ແລະ ແຜນດຳເນນງານສງແວດລອມ 2006-201020ເອກະສານກອງປະຊມໃຫຍຄງທ VIII ພກປະຊາຊນປະຕວດລາວ

10national land allocation Master Plan, land Management Organization Prime Minister Office

17

ເວນນຳ ເຖງຢາງນ ນກຕາມ, ການຄມຄອງບລຫານທ ດນ ແລະ ຊບພະຍາ ກອນທຳມະຊາດ ໃນ ສປປ ລາວ ກ ຍງບ ມລກສະນະການກະຈາຍອຳນາດ ຫ ການລວມສນທ ຈະແຈງ, ການລງທນ ໃນຂງເຂດທ ດນ ແລະ ຊບພະຍາ ກອນທຳມະຊາດ ຍງຂາດບດຮຽນ, ການອະນຍາດໃຫມການປຽນແປງພ ນທ ໂດຍສະເພາະແມນການປຽນແປງພ ນທ ຈາກຊບພະຍາກອນທ ມມນຄາ ຢໜາດນ ມາຂດຄ ນບ ແຮທ ຢໃຕດນ ເປນບລເວນກວາງຍງຂາດການປະ ເມນເບ ງຜນເສຍ ແລະ ຜນໄດຮບ ທາງດານເສດຖະກດ-ສງຄມ ແລະ ສ ງ ແວດລອມທຳມະຊາດ ຢາງທ ຖວນ, ຍງຂາດການປະເມນ ມນຄາຊບພະ ຍາກອນໜາດນ ຊ ງມຄວາມອດມສມບນໄປດວຍຄນນະພາບຂອງດນ, ປາ ໄມ ແລະ ຊວະນາໆພນ, ແຫ ງນຳ , ຄວາມສວຍງາມຂອງທຳມະຊາດ ທ ມທາ ແຮງທາງດານການທອງ ທຽວ ແລະ ອ ນໆ21.

ລດຖະບານເຫນວາ ການຖາງປາເຮດໄຮເລ ອນລອຍ ແມນການນຳໃຊຊບ ພະຍາກອນດນທ ບ ມຄວາມຍນຍງ ແລະ ພະຍາຍາມສ ງເສມເຮດກະສກຳ ແບບທ ຄງທ . ເຊ ງມຍດທະສາດດ ງນ : (i) ສງເສມກະສກຳແບບຄງທ ໂດຍ ໝນໃຊທ ດນຄອຍຊນໃນການເຮດກະສກຳແບບປະສມປະສານ, (ii) ປບປງ ການເຂ າເຖງຕະຫ າດຂອງປະຊາຊນ ໂດຍການສາງທາງ ແລະ ກະຈາຍຂາວ ສານດານຕະຫ າດ, (iii) ສ ງເສມການນຳໃຊທ ດນ ໂດຍການຈດປະເພດບນ ພ ນຖານຄວາມສາມາດ/ລກສະນະການຄອຍຊນຂອງດນ, (iv) ສ ງເສມການ ສະໜອງສນເຊ ອ ແລະ ຝາກປະຢດ ໃນເຂດຊນນະບດ ແລະ (v) ຈດຕ ງປະ ຕບດການວາງແຜນນຳໃຊ ແລະ ຈດສນທ ດນ

8.1.2. -a[rtpkdvooEGສປປ ລາວ ມນຳ ແລະ ຊບພະຍາກອນແຫ ງນຳ ຢາງອດມສມບນ, ເປນຊບພະ ຍາກອນນຳ ຈດ ແລະ ຍງມຄນນະພາບດ. ໃນບນດາລຳນຳ ສາຂາຂອງແມນຳ ຂອງ ມປະລມານນຳ ໄຫ ປະມານ 8,500 ແມດກອນ ຕ ວນາທ ແລະ ສາມາດ ປະກອບສວນເຂ າໃນອາງແມນຳ ຂອງໄດເຖງ 35%22. ການນຳໃຊນຳ ໃນ ສປປ ລາວ ສວນໃຫຍ ຢໃນຂະແໜງການຜະລດກະສກຳ: ຊນລະປະທານ, ການປະມງ, ປກຝງ ແລະ ລຽງສດ. ນອກຈາກນ ນ, ຍງນຳໃຊເຂ າໃນການຜະ ລດໄຟຟານຳ ຕກ.

ປະຈບນ ສປປ ລາວ ປະເຊນກບບນຫາສະພາບເສ ອມໂຊມ ຂອງແຫ ງນຳ ທຳ ມະຊາດ ແລະ ອາງຮບນຳ ຍອນການຕ ນເຂນ, ນຳ ເປ ອນ ແລະ ນຳ ເສຍຄນ

8.1.2. Water Resources

lao Pdr has rich water resources, including good quality fresh water. the amount of average water fl ow in the Mekong and its tributaries amounts to about 8,500 cubic meters per second. lao PDr contributes 35% of all water fl ow through the Mekong basin. Currently, most of the water use occurs in the agricultural sector, for instance, irrigati on, fi sheries, plantati ons and livestock watering as well as retenti on for hydropower. there are some problems related to waste and polluted water in major urban areas from varied community use (residenti al, density, hotels, hospitals and entertainments centers). in additi on there is water polluti on from agriculture and industry sectors and the degradati on of natural water and water catchments from sedimentati on, land erosion and drying out conti nues.

the government views shift ing culti vati on as unsustainable and intends to stabilize it by making agriculture more sedentary. its strategy to stabilize shift ing culti vati on is to (i) promote sedentary agriculture on sloping lands through crop diversifi cati on, (ii) develop market access for communiti es through road development and market informati on delivery, (iii) promote land use zoning based on land capability and slope, (iv) promote rural savings and credit provision, and (v) implement land use planning and land allocati on.

8.1.3. forest Resources

the lao PDr is parti cularly endowed with valuable, producti ve and ecologically unique forest in comparison with neighboring countries. they are a vital economic resource, which provides essenti al contributi ons to the consumpti on and income of the rural populati on and parti cularly the rural poor. some eighty percent of the populati on relies heavily on the forest for ti mber, food, fuel, medicines and spiritual protecti on. in rural areas, forest provide one of the few available economic acti viti es and in forest rich areas non-ti mber forest products contribute more than half of family income.

the result of the forest survey, 1989 indicated that 47% of the territory of lao PDr is forested land area (11.2 million hectares). Forest is divided into fi ve categories: producti on, conservati on, protected 21ຮາງແຜນແມບດ ຈດສນການນຳໃຊທ ດນແຫງຊາດ 2009, ອງການຄມຄອງທ ດນ ສຳນກງານນາຍກລດຖະມນຕ

22ຍດທະສາດສ ງແວດລອມແຫງຊາດປ 2020 ແລະ ແຜນດຳເນນງານສ ງແວດລອມ 2006-2010

18

re-habitation and degraded areas. lao PDr has twenty-one nBcas, two buffer zones, 57 provincial biodiversity conservation areas and 144 district conservation areas, 23 provincial protected areas and 52 district protected areas. that makes the total protected area 5.3 hectares or 22.6 % of the national territory11.

the forest cover has decreased because commercial exploitation, plans for additional hydroelectric facilities, agricultural development, forest fires, shifting cultivation, logging, infrastructure development and a growing population and uncontrolled harvest of ntFPs beyond the natural regeneration capacity have brought new and increasing pressures.

8.1.4. Biodiversity

the lao PDr’s rich biodiversity is severely threatened. scientific assessments of lao Pdr biodiversity, now ten years old, have concluded that the country is a globally important region for many species and ecosystems. there are at least 8,100 different species of flora and fauna. that includes reptiles, amphibians (160 species), 700 bird species, 250 mammal species and 500 fish species. conserving biological diversity provides several benefits. Biodiversity is the primary source for the fulfillment of the population’s basic needs and provides a basis for the adaptation to changing environments. an environment rich in biodiversity offers the lao PDr the widest range of options for sustainable economic activity, for human welfare and to adapt to change. Over the centuries the rich forest has been the social safety net in times of war, flood and draught. Biodiversity makes a major contribution to national economic activity and growth in the form of ntFP’s and watershed protection, and contributes directly and indirectly to government revenues. Biodiversity is also important for the population’s cultural identity throughout the country and especially in the upland areas.

Unfortunately, the last few decades have witnessed heavy losses in biodiversity resources due to a variety of threats. the greatest threat is the unsustainable harvest of wildlife, aquatic resources and ntFP’s. there are two causes for this, the first is subsistence use for survival combined with population growth and the second is harvest

ຊງມສາເຫດມາຈາກ ຊມຊນ, ໂຮງຮຽນ, ໂຮງໝ, ສະຖານທບລການ, ອດສະ ຫະກຳປງແຕງ ແລະ ການຂດຄນແຮທາດ. ນອກຈາກນນ, ຍງມສາເຫດມາ ຈາກ ການເຊາະເຈອນຂອງດນ.

8.1.3. -a[rtpkdvoxjkw,hGສປປ ລາວ ອດມສມບນໄປດວຍປາໄມ ທມຄາ ແລະ ເປນເອກະລກທາງ ດານນເວດ ຖາສມທຽບໃສບນດາປະເທດເພອນບານໄກຄຽງ. ປາໄມມຄວາມ ສຳຄນທາງດານເສດຖະກດ ເປນແຫງສະໜອງໃຫແກການບລໂພກ ແລະ ອປະໂພກ ແລະ ຍງເປນແຫງລາຍຮບໃຫແກປະຊາຊນໃນເຂດຊນນະບດ ໂດຍສະເພາະຜທກຍາກ. ປະຊາຊນລາວ ປະມານ 80% ອາໃສປາໄມໃນ ການດຳລງຊວດ ໂດຍການນຳໃຊເພອປກສາງ, ໄມຟນ, ເສນໄຍ, ຢາປວພະ ຍາດ ແລະ ອາຫານ. ຢເຂດຊນນະບດຂອງ ສປປ ລາວ ປາໄມສະໜອງກດ ຈະກຳດານເສດຖະກດຕນຕໃຫແກປະຊາຊນ ໂດຍສະ ເພາະ ເຄອງປາຂອງ ດງ ສະໜອງລາຍຮບຫາຍກວາເຄງໜງຂອງລາຍຮບທງໝດໃນຄອບຄວ.

ຜນຂອງການສຳຫວດປາໄມ ໃນປ 1989 ຢງຢນຢາງເປນທາງການວາ ສປປ ລາວ ມເນອທປາໄມປະມານ 47% ຫ ເທາກບ 11.2 ລານເຮກຕາ. ປາໄມແບງ ເປນ 5 ປະເພດ ຄ: ປາຜະລດ, ປາສະຫງວນ, ປາປອງກນ, ປາຟນຟ, ແລະ ຊດໂຊມ. ຢ ສປປ ລາວ ມປາສະຫງວດ 20 ແຫງ, ເຂດເຊອມຕ 2 ເຂດ, ປາສະ ຫງວນຂອງແຂວງ 57 ແຫງ ແລະ ປາສະຫງວນຂອງເມອງ 144 ແຫງ, ປາ ປອງກນຂອງແຂວງ 23 ແຫງ ແລະ ປາປອງກນຂອງເມອງ 52 ແຫງ. ເຮດໃຫ ທວປະເທດມເນອທປາອະນລກ 5.3 ເຮກຕາ ຫ 22.6 % ຂອງເນອທທງໝດ ຂອງປະເທດ23.

ການປກຄມຂອງປາໄມຫດລງ ເຊງເກດຈາກການຂະຫຍາຍເນອທກະສກຳ, ໄຟໄໝປາ, ການຖາງປາເຮດໄຮເຄອນທ, ການຂດຄນໄມແບບຊະຊາຍ ແລະ ບຖກຕອງຕາມກດໝາຍ, ການພດທະນາພນຖານໂຄງລາງ ແລະ ການຂດ ຄນ ຫ ເກບກຜະລດຕະພນປາໄມທບສມເຫດສມຜນ ແລະ ເກນຄວາມສາ ມາດທທຳມະຊາດຕອບສະໜອງໄດ.

8.1.4. -u;tokMraoGຊວະນາໆພນ ເປນສວນປະກອບຕນຕຂອງການເຕບໂຕ ແລະ ການພດທະ ນາເສດຖະກດຂອງຊາດ ເປນອງປະກອບທສຳຄນຂອງການດຳລງຊວດ ແລະ ການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ຂອງປະຊາຊນໃນຊນນະບດ, ເປນພນ

23ແຜນຍດທະສາດສງແວດລອມແຫງຊາດ ປ 2020 ແລະແຜນດຳເນນງານສງແວດລອມ ປ 2006-2010 11Source : IUCn new report

19

for cash. subsistence harvest is driven by populati on increases in rural areas. Harvest for cash is driven by market demand from citi es within and outside lao PDr. unregulated road access close to and inside protected areas is the main enabling agent for unsustainable harvest. the forest of lao PDr simply cannot supply regional demand for wildlife, aquati c resources and other ntFPs if harvest is unplanned, unregulated and unenforced12.

the second reason for biodiversity loss is the destructi on of natural habitats. this can be att ributed to a number of factors. the large scale removal of forest for domesti c and regional industry has led to an overabundance of wood processing faciliti es and shortage of sustainable harvest quotas (see Box 1). the second driver is the conversion of secondary and primary forest for plantati on forestry. the gol is currently reevaluati ng the establishment of large rubber and eucalyptus plantati ons. the third driver is slashed and burn agricultural practi ces. there is considerable debate over the impacts this has on biodiversity, but it is certain that shorter rotati ons and the increase in the area needed as a result of populati on increase will reduce useable habitat for other forms of life13. it is esti mated that nearly 10% of the villages in laos (1100) are located within or within 10kms of an nBca14. roads also pass through nBca’s resulti ng in habitat fragmentati on. current esti mates from nBca modeling indicate that 48% of the nBca system is heavily used by villagers for subsistence15.

9. GLOBAL ENViRONMENT FUND SMALL GRANTS ProGramme (GeF SGP)

the global environment facility Small grants Programme (gef SgP) is a global corporate programme implemented by unDP on behalf of implementi ng agencies (ias) and executi ng agencies (eas) of the global environment Facility and executed by the united nati ons Offi ce for Project services (unOPs).

launched in 1992, geF sgP is rooted in the belief that global environmental problems can best be addressed if local people are involved and direct community benefi ts and ownership are generated.

ຖານ ເພ ອປບຕວເຂ າກບການປຽນແປງດານສ ງແວດລອມ, ໃຫທາງເລອກທ ກວາງຂວາງ ໃນການດຳເນນກດຈະກຳທາງດານເສດຖະກດແບບຍນຍງ. ນອກນ ຊວະນາໆພນຍງມຄວາມສຳຄນ ສຳລບຄວາມເປນເອກະລກທາງ ດານວດທະນະທຳຂອງປະຊາຊນໃນປະເທດ. ສປປ ລາວ ປະກອບດວຍຫ າຍ ຊນເຜ າ ແລະ ມຄວາມຫ າກຫ າຍທາງດານວດທະນະທຳ ທ ມຄວາມແຕກ ຕາງໃນແຕລະຂງເຂດ, ລະບບສງຄມຂອງຊນເຜ າ ລກສະນະ ແລະ ເອກະ ລກທາງດານວດທະນະທຳແມນເຊ ອມໂຍງກບພາສາ, ພ ນທ ພມສນຖານ ແລະ ລະບບນເວດອອມແອມເຂາເຈ າ. ພວກເຂາເຈ າມການພວພນກບສ ງ ແວດລອມທາງດານກາຍຍະພາບ ຢາງສະນດແໜນ ແລະ ແຍກອອກຈາກ ກນບ ໄດ. ຊວະນາໆພນ ຍງໃຫການບລການທາງດານສ ງແວດລອມ ໂດຍ ຜານກດຈະກຳພ ນຖານ: ການປະສມພນເກສອນດອກໄມ; ການກະຈາຍ ຂອງເມດພນ ແລະ ການຄວບຄມສດຕພດ. ການວເຄາະຊ ໃຫເຫນວາ ການອະນລກຊວະນາໆພນ ມຜນປະໂຫຍ ດທາງດານເສດຖະກດ ໃຫ ສປປ ລາວ ຢາງຫ ວງຫ າຍ, ມນເປນສວນປະກອບຕ ນຕເຂ າໃນການເຕບໂຕ ແລະ ການພດທະນາເສດຖະກດຂອງຊາດ ແລະ ປະກອບສວນ ເຂ າໃນລາຍ ຮບຂອງລດຖະບານ.

ປະຊາຊນລາວ ຍງມຄວາມຮຄວາມເຂ າໃຈບ ຫ າຍປານໃດ ກຽວກບຄວາມ ສຳຄນຂອງຊວະນາໆພນ ທ ມຕ ເສດຖະກດຂອງຊາດ. ການອະນລກຊວະ ນາໆພນ ຍງຖກຖວາ ເປນເລ ອງບ ມຄນຄາ, ມການນຳໃຊທ ດນທນຮອນ ແລະ ຊບພະຍາກອນແບບບ ມປະສດທຜນ24, ຂດຄ ນຊບພະຍາກອນຊວະ ວທະຍາເກນຂອບເຂດ ແລະ ເຕກນກຂດຄ ນແບບດບສນ, ຂະບວນການ ຜະລດຕາງໆ ກ ເຮດໃຫລະບບນເວດທຳມະຊາດ ແລະ ຄວາມອດມສມບນ ຂອງຊວະນາໆພນ ໃນ ສປປ ລາວ ເກດມການປຽນແປງ.

9. czo’ko37’dko0t|kfohvp0v’dv’mbolyj’c;f]hv,3]dແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍຂອງກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ ແມນໂຄງການຮວມມ ລະດບສາກນ ມອງການສະຫະປະຊາຊາດເພ ອການພດທະນາ ແລະ ບນດາອງການທ ດຳເນນວຽກງານດານສ ງແວດລອມ ເປນຕວແທນຈດຕ ງປະຕບດ ໃນລະດບປະເທດ ໂດຍການມອບໝາຍ ຂອງຫອງການສະຫະປະຊາຊາດ ສຳລບການບລການໂຄງການ (UNOPS).

24ຍດທະສາດຊວະນາໆພນແຫງຊາດ ເຖງປ 2020 ແລະ ແຜນດຳເນນງານ ເຖງປ 2010

12 Ministry of agriculture and Forestry and science technology and environment agency, (2004). “Biodiversity country report.” Vienti ane lao PDr.

13 nati onal Biodiversity strategy to 2020 and acti on Plan to 201014 galt, a., t. sigaty, et al. (2000). the World commission on Protected area 2nd southeast asia regional Forum Pakse

lao PDr 6-11 Dec 1999. Vienti ane, iucn.15 Michael Hedemark , WCS lao program Pers com

20

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍຈດຕງປະຕບດມາແຕປ 1992, ໃນບນດາປະເທດທ ເຂາຮວມດຳເນນແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ທຢໃນ ອາຟຣກກາ, ເອເຊຍ/ປາຊ ຟກ, ອາຣບ, ເອຣບ ແລະ ອາເມລກາລາຕນ/ກາຣບຽນ ມ 101 ປະເທດ ໃຫສດຕະຍະບນ ກຽວກບສນທສນຍາ ວາດວຍ ຊວະນາໆພນ ແລະ ຕຕານການປຽນແປງດນຟາອາກາດ.

ມາຮອດປະຈບນ, ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ອະນມດທນຊວຍເຫອລາໄປແລວ ຫາຍກວາ 9,000 ໂຄງການ ໃນ 104 ປະເທດທວໂລກ, ທກໂຄງການໄດຖກຈດຕງປະຕ ບດ ແລະ ໄດບນລຕາມຈດປະສງ ຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ ໃນການຫດຜອນ ຄວາມທກຍາກ, ສາງຄວາມເຂມແຂງດານການບລຫານ, ຄມຄອງສງແວດລອມ ແລະ ຍງໄດເອາໃຈໃສເປນພເສດ ຕບນດາຊນເຜາ ແລະ ບດບາດຍງ-ຊາຍ. ແຜນງານໂຄງການ ຂະໜາດນອຍ ເອາໃຈໃສ ສະໜບສະໜນເປາໝາຍການພດທະນາແບບຍນຍງ ແລະ ເປນອງປະກອບສຳຄນ ໃນການບນລເປາໝາຍພດທະນາສະຫະສະວດ.

ພາຍໃຕແຜນດຳເນນງານ ໄລຍະທ 4, ໃນເດອນພະຈກ 2006, ຄະນະກຳມະການຊນຳ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ ໄດອະນມດອກ 21 ປະເທດ ໃຫເຂາຮວມ ໃນແຜນງານໂຄງການ.

10. czo’ko37’dko0t|kfohvp lxx ]k;ການລເລມ ການຄນຄວາ ກຽວກບການຊວຍເຫອວຽກງານປາໄມເຂດຮອນ ຂອງສະຫະ ພນເອຣບ ໃນປ 2004 ກາຍເປນຈດເລມຕນ ການດຳເນນແຜນງານໂຄງການຂະໜາດ ນອນ ໃນ ສປປ ລາວ ຊງອງການ ສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ ປະຈຳລາວ ແລະ ໜວຍງານຄມຄອງແຜນງານຢຫອງການໃຫຍ (CPMT) ໄດນຳມາສບຕຄນຄວາໃນຕນປ 2008.

ໃນເດອນມຖນາ, ລດຖະບານ ສປປ ລາວ ຍນຈດໝາຍແຈງການ ຢາງເປນທາງການກຽວ ກບການອະນມດການຈດຕງປະຕບດແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຢ ສປປ ລາວ ແລະ ໄດເຊອເຊນ ໜວຍງານຄມຄອງແຜນງານ ມາສກສາຄວາມເປນໄປໄດຢ ສປປ ລາວ ໃນເດອນ ກລະກດ ປ 2008. ໂດຍຕອບສະໜອງຕາມຄຳເຊນ, ໜວຍງານດງກາວ ຊງປະກອບດວຍ ຫວໜາແຜນງານລະດບສາກນ ແລະ ຜຊຽວຊານດານການພດທະນາ ແຜນງານ ໄດດຳເນນການປະເມນຄວາມເປນໄປໄດ ໃນການດຳເນນແຜນງານ ຢ ສປປ ລາວ ໃນລະຫວາງວນທ 7-10 ກລະກດ ປ 2008, ການປະເມນໃນຄງນນ, ໜວຍງານ ໄດພບປະກບຫາຍພາກສວນ ແລະ ໄດເຊນໜວຍງານຈາກຫອງການສງແວດລອມ ຂອງ ອງການ ສປຊ ເພອການພດທະນາ ປະຈຳລາວເຂາຮວມ.

there are now 101 participating countries in geF sgP in five world regions: africa, asia/Pacific, arab states, europe/cis and latin america/caribbean. geF sgP has funded more than 9,000 projects worldwide for geF-sgP grants covering 104 countries across africa, asia, europe, latin america, and the Middle east. these projects have paid special attention to meeting geF’s environmental objectives while at the same time achieving poverty reduction and local empowerment objectives. special concern is also given to local and indigenous communities as well as gender concerns. geF sgP supports the larger sustainable development goals and the achievement of key components of the Millennium development goals.

Within operational phase 4 (OP 4) as per the decision of the geF sgP steering committee on 11 December 2006, the country Programme strategy for lao PDr has been developed on the basis of national environment and Biodiversity strategy to 2020 and action Plan to 2010 and the development priorities of the country. the sgP involves the direct implementation of projects by cBOs/nPas. the hands-on decision-making on grants by national steering committees has produced a “very high degree of national ownership of the geF sgP.” stakeholders, including government institutions, have expressed appreciation of the geF sgP as a fast and effective delivery mechanism for geF resources. there is also increasing utilization of the geF sgP mechanisms and procedures in the micro grants components of other full-sized projects of the geF as well as other donors.

in november 2006, the geF sgP steering committee decided that 21 countries would join sgP during geF operational phase iV. this decision was then reflected in sgP Project Document for Operational Phase 4. initiatives to start up sgP in lao PDr can be dated back in 2004, when european union intended to provide support to the Promotion of tropical Forests (PtF). Dialogue to rejuvenate the process of starting up sgP was led between unDP country Office and sgP central Programme Management team (cPMt) in early 2008. in June, an official government letter was sent cPMt, stating the government’s support to start up sgP and inviting the cPMt team to conduct an appraisal start-up mission in lao PDr in July 2008.

a team comprised of the global Manager and the Programme Specialist visited lao PDr and met with key stakeholders to discuss various matters to start up the programme during 7-10 July 2008. Members of the environment unit of unDP country Office joined the mission team during all meetings. as a

21

result of these meeti ngs, sgP-lao PDr country programme now has a total of $1,290,000 to allocate in the form of grants to cBOs, nPas and MOs: $600,000 (with deducti on of $60,000 of agency fee: 4% for unDP and 6% for unOPs) from the raf biodiversity focal area to launch the SgP in lao Pdr over the rest of geF4 (2008-June 2010); $600,000 from matching core fund from sgP to sgP-lao PDr and $150,000 received as bonus fund for new country programmes.

While developing SgP Country Program Strategy (CPS), the gef focal Point has recommended that the program have a country wide focus, whilst acti vely considering the prioriti es identi fi ed by the nati onal Biodiversity strategy and acti on Plan. While promoti ng community based conservati on initi ati ves, sgP lao PDr will make a conscious eff ort to develop synergies and link its acti viti es with similar interventi ons being taken by the geF’s Full scale and Medium scale projects, government of lao PDr, development partners, internati onal non-governmental organizati ons (ingOs), and the private sector throughout the country.

10. GEF SGP POSiTiONiNG iN LAO PDR

initi ati ves to start up sgP in lao P.D.r. can be dated back in 2004, when european union intended to provide support to the Promoti on of tropical Forest (PtF). Dialogue to rejuvenate the process of starti ng up sgP was led between unDP country Offi ce and sgP central Programme Management team (cPMt) in early 2008. in June, an offi cial government lett er was sent cPMt, starti ng the government’s support to start up sgP and inviti ng the cPMt team to conduct an appraisal start-up mission in laos in July 2008.

in June, an offi ce government lett er was sent cPMt, starti ng the government’s support to start up sgP and inviti ng the cPMt team to conduct an appraisal start-up mission in lao PDr in July 2008. a team comprised of the global Manager and the Programme Specialist visited lao Pdr and ment with key stakeholders to discuss various matt er to start up the programme during 7-10 July 2008. Members of the environment unit of unDP country Offi ce joined the mission team during all meeti ngs. as a result of these meeti ngs, sgP-lao country programme now has a total of $ 1,290,000 to allocate in the form of grants to cBOs and nP as: $ 600,000 (with deducti on of $ 60,000 of agency fee) from the raf biodiversity focal area to launch the SgP in lao Pdr over the rest of geF4 (2008-June 2010); $600,000 from matching core fund from sgP to sgP-lao PDr and $150,000 recieved as bonus fund for new country programmes.

ຜນໄດຮບຈາກຂະບວນການທງໝດນ ນ, ເຮດໃຫ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ໄດເລ ມເຄ ອນໄຫວ ວຽກງານຂອງຕນ ແລະ ໄດຮບງບປະມານທງໝດພາຍໃຕແຜນດຳ ເນນງານໄລຍະ 4 ນ ເປນຈຳນວນເງນ 1,290,000 ໂດລາສະຫະລດ (ໜ ງລານ ສອງແສນ ເກ າໝ ນ) ເພ ອເປນທນຊວຍເຫ ອລາ ແກອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ, ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນ ກຳໄລ ແລະ ອງການຈດຕ ງມະຫາຊນ ໃນການດຳເນນໂຄງການຢຂ ນທອງຖ ນ: 600,000 ໂດລາສະຫະລດ (ຫກອອກ 60,000 ເປນຄາທຳນຽມ: 4% ສຳລບອງການ ສປຊ ເພ ອ ການພດທະນາ ແລະ 6% ສຳລບ ອງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພ ອການບລການໂຄງການ) ຈາກການຈດສນຕາມໂຄງຮາງແຜນງານ (RAF) ແບງປນຊບພະຍາກອນຂອງກອງທນ ສ ງແວດລອມໂລກ ສະເພາະໃຫທນໃນຂງເຂດຊວະນາໆພນ; 600,000 ໂດລາສະຫະລດ ຈາກງບປະມານລວມ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ໃຫແຜນງານໂຄງການຂະ ໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ແລະ 150,000 ໂດລາສະຫະລດ ສຳລບປະເທດໃໝ ທ ເຂ າຮວມ ດຳເນນແຜນງານ.

10.1.0v[g0f c]t [jvovu’ການເຄ ອນໄຫວ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ດຳເນນໄປພາຍໃຕ ໂຄງຮາງ ແຜນງານການຊວຍເຫ ອດານພດທະນາ ຂອງອງການ ສປຊ ຊ ງລດຖະບານແຫງ ສປປ ລາວ ແລະ ອງການ ສປຊ ໄດຮວມກນສາງຂ ນ. ເອກະສານດ ງກາວ ກຳນດທດທາງ ແລະ ເປ າໝາຍ ກຽວກບບນຫາສ ງແວດລອມ, ສ ງເສມອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ ໃນທກ ລະດບ, ສ ງເສມຄວາມສະເໝພາບໃນການເຂ າເຖງຕະຫ າດ ແລະ ບດບາດຍງ-ຊາຍ, ຊກຍໃຫມການຄມຄອງ ແລະ ເປນເຈ າຂອງທ ດນ, ສະໜອງ ການບລການທາງດານເສດ ຖະກດ-ສງຄມແກປະຊາຊນ, ສາງຄວາມສາມາດ ໃນການນຳໃຊຊບພະຍາກອນທຳມະ ຊາດແບບຍນຍງ ແລະ ໃຫສມດນກບການຂະຫຍ າຍຕວຂອງປະຊາກອນ, ສ ງເສມ ຄວາມຮຄວາມສາມາດ ໃນການຄມຄອງລະບບນເວດ, ຊວະນາໆພນ, ເອາໃຈໃສບນຫາ ການເຄ ອນຍາຍຂອງປະຊາກອນ, ທດທາງພດທະນາຄວາມສາມາດຂອງລດ ໃນການ ນຳໃຊຊບພະຍາກອນ ແລະ ຊມຊນ ໃນການຜະລດກະສກຳ: ເພ ມຜນຜະລດ, ການປງ ແຕງກະສກຳ, ຄວາມສາມາດທາງດານຕະຫ າດ ແລະ ສາງຕ ງລະບບກະສກຳແບບປະ ສມປະສານ.

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ສະໜບສະໜນ ການຈດຕ ງປະຕບດເປ າ ໝາຍສະຫະສະວດ, ໂດຍສະເພາະແມນໃຫທນໂຄງການທ ຈະດຳເນນກດຈະກຳ ໃນບນ ດາເມອງທກຍາກທ ສດ, ໂຄງການທ ສ ງເສມການພດທະນາຊວດການເປນຢຂອງປະຊາ ຊນແບບຍນຍງ, ໂຄງການທ ນຳເອາບດຮຽນທ ດ ຈາກອງການສະຫະປະຊາຊາດ, ບນດາ ອງການພດທະນາຕາງໆ ລວມທງ ອງການຈດຕ ງສາກນທ ບ ສງກດລດ ໄປຈດຕ ງປະຕບດ ຢເຂດອ ນ

22

ຄວາມຄບໜາໃນການສະໜບສະໜນໂຄງການຕາງໆ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດ ນອຍ ສປປ ລາວ ຈະໄດລາຍງານໃຫຄະນະກຳມະການຊນຳແຫງຊາດ ໄດຮບຊາບເປນ ປກກະຕ.

10.2.95fxtlq’ພດທະນາຊມຊນ ແລະ ຖາຍທອດເຕກໂນໂລຊທເປນມດກບສງແວດລອມໃນ • ທອງຖນ ເພອເປນການປະກອບສວນໃຫສງແວດລອມຂອງໂລກ ແລະ ທງເປນ ການສະໜບສະໜນ ການບນລເປາໝາຍພດທະນາສະຫະສະວດ.

ຖອດຖອນບດຮຽນຈາກຊມຊນ, ສງເສມຄວາມຮພນບານ, ສງເສມການມສວນ • ຮວມຂອງສງຄມ ໃນການປກປກຮກສາ ແລະ ຄມຄອງສງແວດລອມ

ສາງຄວາມເຂມແຂງດານການປະສານງານ, ເຄອຄາຍກບອງການຈດຕງຕາງໆ • ໃນລະດບສນກາງ ແລະ ທອງຖນ. ພອມກນນນ, ກສາງຊມຊນ/ອງການຈດຕງ ຂອງຊມຊນ, ສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ ໃຫມຄວາມເຂມແຂງ ໃນການຄມຄອງ ສງແວດລອມຂອງປະເທດ, ພາກພນ ກຄ ຂອງໂລກ ເພອຕອບສະໜອງການພດ ທະນາ ແລະ ການອະນລກສງແວດລອມແບບຍນຍງ.

ສາງຄວາມສາມາດໃຫ ຊມຊນ/ອງການຈດຕງຊມຊນ, ສະມາຄມບຫວງຜນກຳ • ໄລ ແລະ ພາກລດ ເພອພດທະນາ ແລະ ຈດຕງປະຕບດຍດທະສາດ, ແຜນງານ, ໂຄງການ ກຽວກບການອະນລກທຳມະຊາດ ທຕດພນກບການພດທະນາແບບ ຍນຍງ ແລະ ບນດາກດຈະກຳທປກປກຮກສາສງແວດລອມຂອງໂລກ.

ສະໜບສະໜນລດຖະບານ ເພອພດທະນາ ແລະ ປບປງເຄອງມ ກຽວກບການ • ປກປກຮກສາສງແວດລອມ. ທງໝດນ ກເພອເປນການປະກອບສວນໃຫແກການ ພດທະນາ ນະໂຍບາຍ ແລະ ບນດານຕກຳ ກຽວກບວຽກງານຄມຄອງສງແວດ ລອມ ແລະ ອະນລກຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ.

10.3.|hk;Pdmujg\ktlq,ທກກດຈະກຳຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ແມນກດຈະກຳທຊມ ຊນກຳນດ, ຄມຄອງ ແລະ ພດທະນາດວຍຕນເອງບນພນຖານຫກການຂາງລມນ:

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຂອງ ສປປ ລາວ ສະໜບສະໜນໂຄງການທ • ເຮດວຽກ ຮວມກບຊມຊນຫາງໄກສອກຫກ ໂດຍສະເພາະແມນຊນເຜາສວນນອຍ, ກມຜທກຍາກເພດຍງ ແລະ ທກຍາກທສດ, ຊມຊນມຄວາມຫຍງຍາກໃນການເຂາ

10.1. General Principles of GEF SGP

the geF sgP will operate within the united nations Development assistance Framework. the unDaF document developed in collaboration with the government of lao Pdr touches on environment and civil society issues at several levels. it envisions: improved and equitable access to land, markets and social and economic services, environmentally sustainable utilization of natural resources with balanced population growth; enhanced knowledge and management capacity of ecosystems, biodiversity, natural resources and environment, and population dynamics; and enhanced capacity of the government and rural communities to improve natural resource use and agricultural practices: increasing production, domestication, agro-processing, marketing skills and setting in place integrated farming systems in a gender responsive manner.

sgP lao PDr will aim to address the MDg goals, especially through targeting grants at the poorest districts, promoting sustainable livelihoods and developing synergies with activities being realized by the un, development partners, and ingOs.

sgP lao PDr will keep the national steering committee informed about the status and utilization of resources and programme on a regular basis.

10.2. Objective

the principal objectives of sgP lao PDr are to:

develop community-level strategies and implement technologies that • reduce threats to the global environment and support the achievement of the MDgs.

gather lessons from community-level experiences and facilitate the • sharing and integration of successes and innovations amongst cBOs and nPas, government agencies, development aid agencies in order to raise public awareness on environmental matters as well as promote public participation in environmental management.

Build partnerships and networks of stakeholders to support and • strengthen community, cBO/nPa and national capacities to address global environmental problems and promote sustainable development.

strengthen capacities at multiple levels (community, cBO/nPa) to •

23

ເຖງຊບພະຍາກອນ ຈາກແຫ ງຕາໆ. ບດສະເໜໂຄງການຈາກຊມຊນທ ຢໃນເຂດ ແຊກຄມ ຂອງບນຫາສະພາບສ ງແວດລອມທ ໜກໜວງ ຈະໄດຖກພຈາລະນາລະ ອຽດຖວນຖ ແລະ ອະນມດທນ, ໂດຍສະເພາະ ແມນກຽວກບການໃຫຄວາມຮດານ ສ ງແວດລອມ ແລະ ສາງຄວາມເຂ ມແຂງໃຫອງການປກທອງຖ ນໃນການຄມຄອງ ສ ງແວດລອມ.

ໂຄງການ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ລະດມການປະ • ກອບສວນຢາງຈງຈງ ຈາກທກພາກສວນໃນສງຄມ.

ສ ງເສມຄວາມຍນຍງ ໂດຍການເປນຄຮວມປະຕບດໂຄງການກບອງກອນພາກ• ລດ, ເອກະຊນ, ອງການຈດຕ ງສາກນທ ບ ສງກດລດ, ອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ, ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ, ອງກອນທອງຖ ນ ແລະ ສະຖາບນຄ ນຄວາ.

develop and implement conservati on and sustainable development strategies and acti viti es that protect the global environment.

assist government to develop and improve instruments and the • foundati on for environmental protecti on by contributi ng to the development of policy and legal frameworks for nati onal environmental management

10.3. SGP Niche

all sgP lao PDr acti viti es will be community driven or implemented by a lao associati on and developed on the basis of the following principles:

sgP lao PDr will work to insure that all acti viti es improve the quality of • natural resources and biodiversity in a manner that directly benefi ts the long-term sustainable development of local communiti es.

sgP lao PDr will work with marginal and isolated communiti es, with • att enti on being given to ethnic minoriti es and women, with a focus on poor and extremely poor sectors of the populati on and those areas where communiti es live in close proximity to biodiversity conservati on areas and fi nd it diffi cult to access resources from formal and informal funding agencies. Proposals from urban communiti es that face serious environmental issues will be carefully appraised and funding considered, parti cularly those projects related to environmental educati on and wildlife trade hubs.

sgP lao PDr will encourage the acti ve parti cipati on of all members of • the community, and the strengthening of local, fl exible and transparent insti tuti ons will be considered priority. this will be especially true for fi nancial accountability.

Partnerships, which include both public-private partnerships and • partnerships with ingOs, csOs, nPas, local authoriti es, and research insti tuti ons, will be promoted with the aim of increasing the long-term sustainability of each sgP interventi on. the qualifi cati on of the technical assistance provides will be evaluated by the sgP committ ee to promote that good advice is given.

24

8k8t]k’1. |hk;Pdmujg\ktlq, vu’.l[6]y,tlyf 0v’dv’mbolyj’c;f]hv, c]t 0v’ lxx ]k;

[6]y,tlyf dv’mbolyj’c;f]hv,3]d [6]y,tlyf lxx ]k; |hk;Pdmujg\ktlq,

-u;tokMraoເຊອມໂຍງຊວະນາໆພນ ເຂາກບທດນທຳການຜະລດ (ກະສກຳ ແລະ ດນບລເວດນຳ) ໂດຍຜານການສງເສມ ຊວະມວນສານ ແລະ ການດຳເນນກະເສດທຮກສາລະ ບບນເວດ ແລະ ເຊອມຕກບຕະຫາດ

ຄມຄອງ ແລະ ນຳໃຊແຫງຊບພະຍາກອນທຳມະ ຊາດ ໃນຮບແບບທສມເຫດສມຜນ ແລະ ຍນຍງ ເພອຮບປະກນວາ ໄດຮບຜນປະໂຫຍດສງສດຈາກ ການນຳໃຊຊວະນາໆພນ.

ປບປງຄນນະພາບຊວດ ຂອງຜທກຍາກ ແລະ ກມຊນ • ເຜາ ໂດຍຜານການສງເສມການທອງທຽວແບບອະນລກ ແລະ ການນຳໃຊຊວະນາໆພນແບບຍນຍງ.ສງເສມການຜະລດກາຍອນຊ/ເປນມດຕລະບບນເວດ • ຊງເຊອມໂຍງ ກບການອະນລກກະສກຳ ແບບນເວດ ແລະ ການພດທະນາດານຕະຫາດ ຈຳໜາຍຜະລດຕະ ພນນເວດ

ເພອສງເສມການທອງທຽວແບບອະນລກ ແລະ ການອະ ນລກໃນເຂດເຊອມຕພນທສະຫງວນ ໂດຍສມໃສການ ອະນລກຊວະນາໆພນໃນຈດມຄວາມສຽງ, ແຫງຊວະ ນາໆພນທສຳຄນ ແລະ ພນທທຳມະຊາດທສວຍງາມ.

ລະດມ ແລະ ສງເສມການປະກອບສວນຂອງຂະ ແໜງການທລະກດ ໃນການປກປກຮກສາສງແວດ ລອມ, ຟນຟບລະນະ ແລະ ການນຳໃຊແຫງທຳມະ ຊາດແບບຍນຍງ.

ສງເສມການນຳໃຊພມປນຍາທອງຖນ ແລະ ການປະຕ • ບດທດຢແລວຂອງຊມຊນໃນການຄມຄອງ ແລະ ນຳໃຊ ຊວະນາໆພນ ເຊນ: ສະໜບສະໜນການຜະລດກະສກຳ ແລະ ຫດຖະກຳແບບຍນຍງ, ສງເສມການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊທອງຖນ ທເປນມດຕສງແວດລອມ, ສະໜບສະໜນກດຈະກຳການຄມຄອງແຫງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ເຊງອງໃສຊມຊນເປນຫກທພວພນໂດຍກງ ໃນການປບປງຊວດການເປນຢຂອງປະຊາຊນໃນເຂດນະບດສະໜບສະໜນ, ສງເສມ ແລະ ສາງຄວາມເຂມແຂງ ໃນ • ການພດທະນາການທອງທຽວ ແບບອະນລກ.

ເພອພດທະນາໂຄງການການສກສາດານສງແວດລອມ ແລະ ເພມລະດບຄວາມຮຂອງຊມຊນ ທກຽວຂອງກບ ຄວາມສຳຄນຂອງ ການນຳໃຊແຫງຊບພະຍາກອນທຳ ມະຊາດແບບຍນຍງ ແລະ ການປກປກຮກສາຊວະນາໆ ພນ.

ສງເສມ ແລະ ພດທະນາຄວາມຮຂອງຊາວບານ ຫ ມນເຊອຂອງປະຊາຊນບນດາເຜາ ເຂາໃນການ ຄມຄອງ ແລະ ນຳໃຊແຫງຊວະນາໆພນເຊນ: ການ ສຳຫວດ ແລະ ຂນບນຊຕຳລາຢາພນເມອງ, ຄວາມ ຮກຽວກບການຄດເລອກ ແລະ ຮກສາແນວພນຮບ ໃຊການກະສກຳ ແລະ ຫດຖະກຳ ໃຫກາວມາເປນ ເຕກໂນໂລຊທອງຖນ

ພດທະນາ ແລະ ສະໜບສະໜນການສກສາດານສງແວດ • ລອມ ໃນຊມຊນ ແລະ ສງເສມໃນລະບບສາມນສກສາ ແລະ ການສກສານອກລະບບໂຮງຮຽນ

25

Table 1. SGP Niche based on Country Priority and GEF Strategic Long-term Objectives

GEF Strategic Long-term Objecti ves Country Priority SGP Niche

BiODiVERSiTy

to mainstream biodiversity in producti on landscapes (agriculture, aquaculture and producti on forestry) through promoti on of organic farming, permaculture and other ecological practi ces

to manage natural resources in a sustainable manner to ensure high benefi t from the use of land, water, forest, mineral resources and biodiversity.

Work within poor sectors of the populati on and with ethnic minoriti es to develop livelihood strategies/ practi ces based on sustainable use of biodiversity (forests, wetlands, agricultural landscapes, etc.) and ecotourism development

to promote ecotourism and conservati on approaches outside protected areas, with an emphasis on conserving biodiversity hotspots, key biodiversity resources, and areas of outstanding natural beauty.

to encourage and promote the business sector’s involvement in environmental protecti on, restorati on and sustainable use of natural resources.

Promote the use of traditi onal knowledge and • good practi ce of local communiti es on the management and uti lizati on of biodiversitysupport sustainable agriculture and handicraft • producti onSupport community-based natural resource • management acti viti es that directly link to improved rural livelihoodsSupport, promote and strengthen responsible • and pro-poor ecotourism development

to develop environmental educati on programmes and increase levels of awareness concerning the importance of sustainable natural resource use and biodiversity conservati on.

to strengthen and build capacity of the people and insti tuti onal frameworks in charge of environmental management and monitoring.

to promote public parti cipati on in environmental protecti on to establish environment centers at central and local levels

Develop and support environmental educati on • within local communiti es and within formal and non-formal educati on systems

26

dkoxjPocx'fyo2hkvkdkf

ສງເສມການນຳໃຊ ພະລງງານທດແທນ ເພອຕອບສະໜອງການບລການດານພະລງງານໃນຊນນະບດ

ສງເສມການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊທເປນມດກບ ສງແວດລອມ ແລະ ການປະກອບສວນ ຂອງລດ ໃນກດຈະກຳດານສງແວດລອມ ເຊງແນໃສເຮດ ໃຫປະເທດຊາດສະອາດງາມຕາ, ເຕມໄປດວຍ ຕນໄມຂຽວ ແລະ ສດຊນ

ສະໜບສະໜນການພດທະນາພະລງງານທດແທນໃນຊນ ນະບດ ແລະ ເຂດຫາງໄກສອກຫກ

ສະໜບສະໜນແຜນງານທດລອງ ແລະ ແຜນງານໂຄງ ການສາທດ ເພອດດປບໃຫສອດຄອງກບການປຽນ ແປງດນຟາອາກາດ

ຈດຕງປະຕບດ ບນດາກດຈະກຳຂອງໂຄງການ ແຫງຊາດ ເພອປບຕວໃຫສອດຄອງກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ສະໜບສະໜນ

ໂຄງການ ທດລອງ ແລະ ສາທດ ເພອການປບຕວຂອງ • ຊມຊນ ຕຜນກະທບຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ເຕກນກກະສກຳ ແລະ ປາໄມທຖກປບປງແລວ, ລະບບ • ການຄມຄອງນຳ ແລະ ແຫງຊບພະຍາກອນທາງນຳ ທໄດຖກປບປງແລວ

ເພອຫດຜອນການສາງທາດອາຍພດເຮອນແກວ ຈາກ ການນຳໃຊດນ ແລະ ການປຽນແປງການນຳໃຊດນ ແລະ ປາໄມ

ໃຫບລມະສດການນຳໃຊ ດນປາໃນຂນສນກາງ, ແຂວງ, ເມອງ, ແລະ ບານ ເຂາໃນການປກປອງ, ສະຫງວນ, ການຜະລດ, ການຟນຟ ແລະ ປາ ເຊອມໂຊມ

ເຮດວຽກກບຊມຊນທອງຖນ ເພອພດທະນາ ແລະ ສງເສມ ການຄມຄອງປາໄມແບບຍນຍງ ໂດຍອງໃສຊມຊນເປນຫກ.

lkpoElkdqo

ເພອຄວາມດນດຽງລະຫວາງ ການໃຊເກນຂອບເຂດ ແລະ ຂຂດແຍງໃນການນຳໃຊນຳໜາດນ ແລະ ສາຍ ນຳໃຕດນທໄຫຜານຫາຍປະເທດ

ສງເສມການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊ ທມຜນກະທບ ໜອຍທສດຕສາຍນຳ ແລະ ຕນນຳ

ສາງຄວາມເຂມແຂງດານຄວາມສາ ມາດຂອງຊມຊນ • ແລະ ຄວາມຮກຽວກບການຄມຄອງນຳໃຊໃນຄວເຮອນ ແບບຍນຍງສະໜບສະໜນ ບນດາກດຈະກຳຂອງຊມຊນ ກຽວກບ • ການຄມຄອງ ແລະ ນຳໃຊນຳເພອການກະສກຳແບບຍນ ຍງ

27

CLiMATE ChANGE

to promote the use of renewable energy for the provision of rural energy service (off -grid)

to promote the use of clean technology and public parti cipati on in environmental acti vity with the aim to make the country clean, green and fresh

Support the development of renewable energy • in rural and isolated areas that are unlikely to access the nati onal grid in the near future. such acti viti es include solar, micro-hydro and biogas power.

to support pilot and demonstrati on projects for adaptati on to climate change

to implement the nati onal adaptati on Programme of acti on to climate change

support pilot and demonstrati on acti viti es that increase levels of resilience of local communiti es to the impacts of climate change – this could include, improved agricultural / forestry techniques

to reduce gHg emission from land use, and land use change and forestry

to prioriti ze the use of forest land at nati onal, provincial, district and village levels into: protected, conservati on, producti on, rehabilitati on and degraded forest

support communiti es to understand the forest • law and forest harvest quotassupport reforestati on and community based • forest management

iNTERNATiONAL WATER

to balance overuse and confl icti ng uses of water resources in surface and groundwater basins that are transboundary in nature

to promote the use of technology that has minor impacts on water and water resource

Strengthen community capacity and knowledge • on sustainable management of water for household consumpti onsupport community acti viti es on the • management and sustainable uti lizati on of water for agriculture landscape

28

ເພອຫດຜອນສານພດຕກຄາງ ພດທະນາຄມສຳລບ ຄມຄອງນຳ ແລະ ແຫງຕນ ນຳ

ສະໜບສະໜນຊມຊນ ໃນການອະນລກເຂດອາງໂຕງ ສງເສມພມປນຍາທອງຖນ ທມຜນກະທບໜອຍຕຊບ • ພະຍາກອນແຫງນຳສງເສມການຄມຄອງແຫງນຳແບບປະສມປະສານ• ສງເສມການສຳຫວດພມປນຍາຊາວບານ ຈາກເຜາ • ຕາງໆ ແລະ ບດຮຽນທຖອດຖອນໄດ ກຽວກບການຄມ ຄອງນຳ ເພອສາງເປນເອກະສານ

dkog-nJv,3-,0v'fyo

ປບປງສງແວດລອມ ເພອເຮດໃຫບນຫາ ການຄມຄອງ ດນແບບຍນຍງ ໄດກາຍເປນ ເລອງສຳຄນໃນການສາງ ນະໂຍບາຍ ແລະ ນຳໄປປະຕບດໃນລະດບພາກພນ, ປະເທດ ແລະ ທອງຖນ.

ພດທະນາແຜນແມບດ ກຽວກບການຄມຄອງ ແລະ ການນຳໃຊ ທດນ ໃນເຂດປາສະຫງວນ, ກະ ສກຳ, ອດສະຫະກຳ, ຊມຊນ, ແລະ ວດທະນະທຳ, ປະຫວດສາດ ແລະ ສະຖານທທາງທຳມະຊາດ

ພດທະນານະໂຍບາຍ, ຍດທະສາດ, ກດໝາຍ ແລະ ຂກຳນດຕາງໆ; ສມໃສການປະຕບດໂຄງ ການມອບດນມອບປາ ແລະ ເພອຮບປະກນ ການປະກອບສວນ ຂອງປະຊາຊນເຂາໃນການ ພດທະນາການນຳໃຊດນ ແລະ ໂຄງການມອບດນ ມອບປາ

ຊອກຫາ ແລະ ກະຈາຍບດຮຽນທສອດຄອງກບການພດ ທະນານະໂຍບາຍ ແລະ ສະຖາບນສງແວດລອມເຊງເປນ ປະໂຫຍດ ຕການປກປກຮກສາ ແລະ ຄວບຄມດນເສອມ ໂຊມ, ສງເສມການບລະນະ/ຟນຟດນເສອມໂຊມ

ເສມຂະຫຍາຍການລງທນ ກຽວກບການຄມຄອງດນ ແບບຍນຍງ ເພອຄວາມໝນຄງ, ປະໂຫຍດຕສງແວດ ລອມໂລກ ແລະ ຊວດການເປນຢຂອງຊມຊນໃນທອງຖນ

ສງເສມການນຳໃຊ ເຕກໂນໂລຊທມຜນກະທບ ໜອຍຕສຂະພາບ ແລະ ຄນນະພາບດນໃນການ ກະສກຳ ພດທະນາ ແລະ ສງເສມການນຳໃຊພມປນຍາ ທອງຖນກຽວກບການຄມຄອງ ແລະ ນຳໃຊທດນທ ສອດຄອງກບລກສະນະສະເພາະ ທມໃນທອງຖນ ພອມນນ ກນຳໃຊເຕກໂນໂລຊທເໝາະສມຈາກ ພາກພນເຂາມານຳໃຊໃນປະເທດ

ສະໜບສະໜນ ການປະກອບສວນຂອງຊມຊນໃນການພດ ທະນາໂຄງການນຳໃຊທດນ ແລະ ໂຄງການມອບດນມອບ ປາ

29

to reduce persistent toxic substances to develop guidelines for the management of water and water resources

support community water conservati on points • along the streams and riversPromote indigenous knowledge that has minor • impacts on water and water resources Document good practi ce and lesson-learned on • water management considering ethnic diversity of lao dPr

LAND DEGRADATiON

to develop an enabling environment that will place SlM in the main stream of development policy and practi ce at regional, nati onal, and local levels

to develop a master plan on the management and uti lizati on of land in nBCa, agricultural, industrial, urban, and cultural, historical and natural sites

to develop policy, strategy, laws and regulati ons; to emphasize the implementati on of land allocati on program, and to ensure local parti cipati on in the development of land use and land allocati on programme

Seek to generate lessons learned that feed into • the development of a policy and insti tuti onal environment that is conducive to the preventi on and control of land degradati on

support the restorati on of degraded lands.•

Support CSo’s to understand large hydropower • and mining concession agreements.

to upscale SlM investments that generate mutual benefi ts for the global environment and local livelihoods

to promote the use of technology that has minor impacts to human health and quality of the soil in agriculture

to develop and promote the use of traditi onal knowledge on the management and uti lizati on of land in accordance with specifi c local conditi ons in order to develop regional and nati onal appropriate technology

establishment of natural resource and • ntFP committ ees, technical support for ‘rules’ establishment, and support for rule enforcement

30

lkoryf8qd7hk' (POPs)

ເພອເປນຄຮວມງານ ໃນການສາທດຄວາມເປນໄປ ໄດ, ເຕກໂນໂລຊທເປນນະວະຕະກຳໃໝ ແລະ ການ ປະຕບດທດສຳລບຫດຜອນ ສານເຄມຕກຄາງ ແລະ ການປຽນແທນດວຍສງໃໝ

ພດທະນາ ແລະ ເສມສາງ ການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊ ທບໃຫເກດມນລະພດ, ຜະລດຕະພນທປອດໄພ, ຜະລດຕະພນອນຊ ຫ ຜະລດຕະພນທປອດສານ ເຄມ, ສນຄາ ແລະ ການບລການ ຊງສອດຄອງກບ ມາດຕະຖານຄນນະພາບດານສງແວດລອມ

ສງເສມ ແລະ ສະໜບສະໜນ ບນດາຊມຊນກຽວກບວຽກງານ ກະເສດອນຊ ແລະ ການກຳຈດສດຕພດແບບປະສມປະ ສານ.

ຮວມກບເພອນກພດທະນາ ເພອສງເສມການນຳໃຊ ເຕກໂນໂລຊ ທເປນມດກບສງແວດລອມ ແລະ ບດຮຽນ ທດເລດ ສຳລບການຫດຜອນການນຳໃຊສານເຄມ ອນ ຕະລາຍປຽນແທນບດຮຽນ ແລະ ເຕກໂນໂລຊເກາທ ເປນອນຕະລາຍຕສງແວດລອມ

ສງເສມການຜະລດສນຄາທປອດສານເຄມ ໂດຍ ຊອກຕະຫາດທເໝາະສມເພອຮອງຮບ ຄຽງຄກບ ການນຳເນນການປະເມນຜນກະທບຕດນກະສ ກຳໃນໂຄງການພດທະນາດານຕາງໆ

ອຳນວຍຄວາມສະດວກ ການແລກປຽນບດຮຽນທດລະ ຫວາງຄຮວມພດທະນາ ແລະ ຮບແບບທຊມຊນເປນສນກາງ ໃນການແກໄຂບນຫາ ດານສງແວດລອມ ໂດຍສະເພາະ ແມນການຫດຜອນ ຫ ຈຳກດການນຳໃຊສານເຄມອນຕະ ລາຍ ແລະ ສງເສມການເຊອມຕກບຕະຫາດສຳລບຜະລດ ຕະພນປອດສານເຄມ

31

PERSiSTENT ORGANiC POLLUTATNS (POPs)

Demonstrati on of feasible, innovati ve technologies and best practi ces for POPs reducti on and substi tuti on

to develop and promote the use of clean technology and clean products, organic products or chemical free products, goods and services that conform to high environmental quality standards

Promote and support among communiti es to • realize organic farming and integrated pest management.

Partnering in the demonstrati on of feasible, innovati ve technologies and best practi ces for POPs reducti on and substi tuti on

to promote organic producti on and to fi nd markets for the products and undertake environment assessment on the impacts of development projects and operati ons on agricultural land

demonstrate provision of sustainable safe water supply and sanitati on models to help contribute to the improved health in rural areas (including a reducti on in the mortality amongst women and children)

32

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຈະພະຍາຍາມສາງຄວາມສາມາດ ໃຫກບ ອງການຈດຕງຂອງຊມຊນ ແລະ ສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ ໃນການຄມຄອງທນ ແລະ ຈດຕງປະຕບດ ໂຄງການຂະໜາດນອຍໃຫມປະສດທຜນ. ສາງຄວາມສາມາດໃນການ ດຳເນນກດຈະກຳທກຽວຂອງ ກບການປກປກຮກສາຊວະນາໆພນ, ການຫດຜອນການ ປຽນແປງດນຟາອາກາດ, ປກປອງສາຍນຳສາກນ, ປອງກນດນເສອມໂຊມ ແລະ ຫດຜອນ ການນຳໃຊສານເຄມ ໂດຍການນຳໃຊຮບທຖເອາຊມຊນເປນສນກາງ.

11. 0q’g0f;Pd[6]y,tlyf le]a[dko.shmboຫກການພນຖານທເປນບອນອງ ໃນການພດທະນາແຜນຍດທະສາດການໃຫທນ ຂອງ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ໂດຍລວມແລວ ແມນດຳເນນໄປບນພນ ຖານຫກການລວມດງນ:

ການອະນມດ ການດຳເນນແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ເມອວນທ � 11 ທນວາ 2006 ຂອງຄະນະກຳມະການຊນຳແຜນດຳເນນງານໄລຍະທ 4

ຍດທະສາດສງແວດລອມແຫງຊາດ ປ � 2020 ແລະ ແຜນດຳເນນງານສງແວດ ລອມ ປ 2006-2010 ແລະ ບລມະສດການພດທະນາຂອງປະເທດ

ອງການຈດຕງຂອງຊມຊນ/ສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ ເປນຜປະຕບດໂຄງ �ການ ແລະ ມຄະນະກຳມະການຊນຳແຫງຊາດ ເປນຜອະນມດທນຊວຍເຫອໃຫ ແຕລະໂຄງການ.

ທດສະນະຂອງພາກສວນຕາງໆທກຽວຂອງ, ລວມທງລດຖະບານວາ ແຜນ �ງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ເປນກນໄກນຳໃຊຊບພະຍາກອນ ຂອງກອງທນ ສງແວດລອມໂລກ ໄດຢາງມປະສດທພາບ ແລະ ທນການ.

ຄຳແນະນຳຂອງຜປະສານງານຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ � (GEF Focal Point) ໃນເວລາສາງຍດທະສາດ: ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຄວນສະໜບສະໜນວຽກງານດານສງແວດລອມໃນທວປະເທດ ເພອໃຫສອດຄອງກບ

ຍດທະສາດຊວະນາໆພນແຫງຊາດ ປ » 2020 ແລະ ແຜນດຳເນນງານ ເຖງ ປ 2010,

ໂຄງຮາງແຜນງານ ຊວຍເຫອດານການພດທະນາ ຂອງອງການ ສປຊ »

2007-2011 (UNDAF)25,

SgP lao Pdr, nSC, nC and UndP lao Pdr will endeavor to strengthen CBo and nPa capacity to manage the funds, implement and demonstrate effectiveness of small grant programme in lao PDr. sgP lao PDr will strengthen the capacity of civil society and community based organizations in lao PDr to implement activities that contribute to biodiversity conservation, climate change mitigation, protection of international waters, and prevention of land degradation and elimination of persistent organic pollutants through community based

approaches in a sustainable way.

11. SGP Country ProGramme StrateGy (CPS)

lao PDr formulated the national Biodiversity strategy to the Year 2020 and action Plan for the years 2006 to 2010 to provide the general direction, targets, programmes and projects in relation to short-term and long-term environmental protection. cPs lao PDr links directly to this national strategy.

sgP lao PDr encourages the ownership by operating in a decentralized and country-driven manner through a national coordinator (nc) and national steering committee (nsc). Projects will be reviewed and approved by a voluntary (nsc) with facilitation by a (nc). Development partners including government accepted that sgP is quick and transparent granting mechanism as well as most cost effective use of global environment Facilities’ resources and updated.

While developing SgP Country Program Strategy (CPS), the gef focal Point has recommended that the program have a country wide focus, whilst actively considering the priorities identified by the national Biodiversity strategy 2020 and action Plan 2010, and the united nations Development assistance framework (Undaf)16. Furthermore, it should develop synergies and link its activities with similar interventions being taken by the geF’s Full scale and Medium scale projects, government of lao PDr, development partners, ingOs, and the private sector throughout the country. the identified national priorities to be planned and implemented at small grants level are as follows:

11.1. Biodiversity Conservation

Biodiversity is the primary source for the fulfillment of the population’s basic needs and provides a basis for the adaptation to changing environments and

25ສາມາດເອາເອກະສານດງກາວ ໃນເວບໄຊທຂອງອງການ ສປຊ ເພອການພດທະນາ: www.undplao.org 16this document available at www.undplao.org

33

ລະດມຊບພະຍາກອນ ເພ ອປະກອບການດຳເນນໂຄງການ ຈາກພາກສວນ �ຕາງໆທ ວສງຄມ ເຊນ: ໂຄງການຂອງລດ, ບນດາຄຮວມພດທະນາ, ອງການຈດ ຕ ງສາກນທ ບ ສງກດລດ, ເອກະຊນ, ໂຄງການຂະໜາດໃຫຍ ແລະ ກາງທ ໄດ ຮບທນຈາກກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ, ອງການສະຫະປະຊາຊາດເພ ອການ ພດທະນາ ແລະ ຊມຊນ (ພມປນຍາ, ຄວາມຮ, ຈນຕະນາການ).

37’dko[6]y,tlyfrkp.8hczop5fmtlkflt[a[oU,uG

11.1.fhko-u;tokMraoຊວະນາໆພນ ແມນແຫ ງຊບພະຍາກອນທຳອດ ເພ ອສະໜອງຄວາມຈຳເປນພ ນຖານ ຂອງຄນ ແລະ ແມນພ ນຖານເພ ອປບຕວເຂ າກບການປຽນແປງດານສ ງແວດລອມ ແລະ ເປນເອກະລກທາງດານວດທະນະທຳ. ການນຳໃຊຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດແບບຍນຍງ ເປນເງ ອນໄຂອນໜ ງໃນການຫ ດຜອນຄວາມທກຍາກ. ເສດຖະກດຂອງ ສປປ ລາວ ສວນໃຫຍ ຂ ນກບຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ26.

ການຮກສາຜນຜະລດຂອງຊບພະຍາກອນເຫ ານ ປະກອບເປນຄນຄາທ ແທງຈງຂອງ ຊວະນາໆພນ ແລະ ຍງເປນຈດສຳຄນແກຍດທະສາດການພດທະນາອ ນໆ. ແຜນງານ ໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຈະເອາໃຈໃສໃຫຄວາມຮຄວາມເຂ າໃຈແກສງຄມກຽວກບຄວາມ ສຳຄນຂອງຊວະນາໆພນຕ ເສດຖະກດຂອງຊາດ. ຄນຄາຂອງການອະນລກຊວະນາໆພນ ແລະ ການຂດຄ ນຊບພະຍາກອນຊວະວທະຍາໃນຂອບເຂດທ ພພຽງ ແລະ ນຳໃຊເຕກນກ ການຂດຄ ນແບບຍນຍງ:

ສ ງເສມ ຄວາມຮຂອງຊາວບານ ແລະ ມນເຊ ອຂອງບນດາເຜ າໃນການຄມຄອງ • ແລະ ນຳໃຊແຫ ງຊວະນາໆພນ ເຊ ນ: ການສຳຫ ວດ ແລະ ການຂ ນບນຊຕຳລາ ຢາພ ນເມອງ, ຄວາມຮກຽວກບການຄດເລອກ ແລະ ຮກສາແນວພນ ເພ ອຮບໃຊ ການຜະລດກະສກຳ ແລະ ຫດຖະກຳໃຫກາວມາເປນເຕກໂນໂລຊທອງຖ ນ;

ສະໜບສະໜນການສາງຍດທະສາດ ແລະ ແຜນດຳເນນງານ ຂອງຊມຊນທ • ກຽວຂອງກບຊວະນາໆພນ:

ການຄມຄອງແຫ ງທຳມະຊາດ ແລະ ເຂດສະຫງ ວນຕາງໆຮວມກນລະຫວ າງ �ຊມຊນ

ສ ງເສມການທອງທຽວນເວດ �

ສະໜບສະໜນການເຊ ອມໂຍງກບຕະຫ າດຂອງຜະລດຕະພນຊວະນາໆພນ �

important for the populati ons’ cultural identi ty. Biodiversity makes a major contributi on to nati onal economic acti vity and growth and contributes to government revenues. Biodiversity forms an integral part of rural livelihoods and therefore is instrumental achieving poverty alleviati on. an environment rich in biodiversity off ers the people of the lao PDr the widest range of opti ons for sustainable economic acti vity for human welfare and to adapt to change. to date there has been litt le appreciati on of the importance of biodiversity in economic terms and conservati on has oft en been seen as an uneconomic or unproducti ve use of land, funds and other resources17. conserving biological diversity is real contributi ng to the rich of biodiversity and as entry point for the development interventi on. sgP-laos focus its eff orts to promote public awareness through educati on and community involvement, the knowledge and experience of local and indigenous people must be taken into considerati on and fully uti lized:

Promote the use of traditi onal knowledge and good practi ce of local • communiti es with respect to the management and uti lizati on of biodiversity resources, for instance: inventories, selecti on and library of seeds, research for agricultural and handcraft producti on (including development of local technologies);

support communiti es’ biodiversity strategies and plans:•

Support the development of community-based natural resource �management and conservati on in areas of global signifi cance for biodiversity, protected areas and buff er zones and important wetlands.

Promote responsible ecotourism as a way to maintain biological �diversity and important natural features, as well as to restore degraded ecosystems or habitats.

Manage and control market linkages for biodiversity based �products and services for sustainable livelihood development of the marginalized communiti es.

conserve and promote the conservati on of agro-biodiversity by local �communiti es within the broader agricultural landscape.

Develop and support environmental educati on within local �communiti es and within formal and non-formal educati on systems.

26ຍດທະສາດຊວະນາໆພນແຫງຊາດ ເຖງປ 2020 ແລະ ແຜນດຳເນນງານ ເຖງປ 2010 17nati onal Biodiversity strategy to 2020 and acti on Plan to 2010

34

ແລະ ການບລການ ເພອພດທະນາຊວດການເປນຢຂອງຊມຊນແບບຍນຍງ ໂດຍສະເພາະແມນປະຊາຊນທຢອອມບລເວນປາສະຫງວນ;

ສງເສມການຄນຄວາທາແຮງ ຂອງຜະລດຕະພນຊວະນາໆພນ ຕການພດທະ • ນາເສດຖະກດ-ສງຄມ ຂອງຊມຊນ ເພອສງເສມໃຫເປນສນຄາທາງເລອກ ແລະ ເຜຍແຜອອກສຊມຊນອນ ກຄສງຄມຢາງກວາງຂວາງໃຫ.

11.2.dkoxjPocx’fyo2hkvkdkfໃນທດສະຫວດທຜານມາ ສປປ ລາວ ໄດຮບຜນກະທບຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ຢາງຈະແຈງ. ປະກດການຂອງໄພພບດທຳມະຊາດ ເຊນ: ໄພນຳຖວມ, ໄພແຫງແລງມ ຫາຍຂນ ແລະ ຮາຍແຮງຂນກວາເກາ; ໃນລະຫວາງປ 1995-2005 ອນຫະພມສງຂນຢາງ ຜດປກກະຕ ຊງໄດສງຜນໃຫເກດມໄພແຫງແລງຮນແຮງໃນບາງພນທຂອງປະເທດ27.

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍຈະ

ສະໜບສະໜນການສາງຄວາມເຂມແຂງ ໃຫກບຂະແໜງກະສກຳ ໃນການປບ • ຕວ ທເກດຈາກຜນກະທບຂອງການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ໂດຍຜານການພດ ທະນາ ແລະ ການສງເສມການນຳໃຊເຕກນກກະສກຳທເປນມດກບສງແວດ ລອມ.

ສງເສມການນຳໃຊແຫງຊບພະຍາກອນທເປນທາງເລອກໃໝດານພະລງງານ • (ຕວຢາງ: ພະລງໄຟຟານຳຕກຂະໜາດນອຍ) ໂດຍຜານໂຄງການທປະຊາຊນ ເປນເຈາການ.

ສະໜບສະໜນການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊ ທເປນມດກບສງແວດລອມ ແລະ ມມນ • ຄາຕຳ

ສະໜບສະໜນການສາງຍດທະສາດ ເພອຫດຜອນລະດບມນລະພດຈາກການ • ໃຊເຄມໃນຂະແໜງກະສກຳ ແລະ ການປຽນແປງດນ.

11.3.lkpoElkdqoGການຊວຍເຫອລດຖະບານ ຂອງບນດາປະເທດຜໃຫທນຕາງໆ ໃນການສາງຮາງ ນະໂຍ ບາຍນຳ ໃນປ 2000 ກຽວກບການຄມຄອງ ແລະ ຈດຕງປະຕບດແຜນຄມຄອງຊບພະ ຍາກອນນຳແບບປະສມປະສານ ແລະ ການຊວຍເຫອທາງດານວຊາການ ຂອງທະນາ ຄານພດທະນາອາຊ ໄດສະທອນເຖງກດໝາຍນຳ ແລະ ຊບພະຍາກອນນຳ ປ 1996 ຊງມເປາໝາຍບນລການພດທະນາເສດຖະກດສງ-ສງຄມ. ຄະນະກຳມະການປະສານງານຊບ

Promote studies of the potential and strength of biodiversity to support • community socio-economic development and eco-tourism as livelihood

alternatives, plus replication of successes.

11.2. Climate Change

currently accurate predictions of the potential changes in climatic conditions and resulting adverse impacts of such changes have not been developed nationally by the lao PDr but some indication can be taken from preliminary regional level prediction, for example the asian Development Bank predicts that increasing temperatures and rainfall variability throughout Southeast asia will cause a 2.5-10 percent decrease in crop yields by 2020 and a 5-30 percent decrease in crop yields by 2050. in this connection, lao PDr is susceptible to the impacts of climate change especially from floods and droughts. in 1995-2005, temperatures have increased, leading to the severe drought in some parts of the country. the agriculture sector, which employs over 70% of the labor force, was hit by severe floods in late august that damaged 10% of the arable area and curtailed production of rice and vegetables18.

Priority programme/projects to be consider by geF-sgP lao PDr are:

Improve the resilience of the natural forest to climate changes through • the development and promotion of improved land use and ntFP management techniques.

Improve the resilience of the agriculture sector in lao Pdr to climate • change impacts through the development and promotion of improved agricultural farming techniques.

Promote alternative renewable sources of energy (e.g. micro-hydro) • through community driven projects.

Support the development of renewable energy in rural and isolated • areas that are unlikely to access the national grid in the near future. such activities include solar, micro-hydro and biogas power.

identify and implement low cost user friendly technologies and • strategies to reduce levels of pollution from the use of agro-chemicals and land use change.

18asian Development Outlook 2009: lao People’s Democratic republic27ຮາງ ຍດທະສາດ ແລະ ແຜນດຳເນນງານແຫງຊາດ ກຽວກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

35

11.3. international Water

the development of the nati onal Water and Water integrated Management Policy with assistance of donors countries to lao Pdr resulted in the Water and Water resource law 1996, which provides the principles, regulati ons and measures governing the management, exploitati on, development and use of water and water resources in lao PDr. the Water resource coordinati on committ ee has att empted develop water resource use systems that stress, simultaneously, local food security, development of a market economy, regional economic integrati on, biodiversity conservati on, and hydropower development. Yet, the country faces formidable challenges when it comes to implementati on. some of the arti cles within the law are mutually incompati ble and inevitably, gaps have emerged between policy formulati on and implementati on.

the availability of water resources has created favorable conditi ons for the lao people and for the socioeconomic development of the country, but it is essenti al that the country protects and manages water and water resources in a sustainable way. as the populati on has grown, and has had to travel further in search of good quality water, marginal and polluted sources have started to be tapped.

the focus programmes/projects by sgP lao PDr on water are:

supporti ng sustainable, community based water and water resource • management in order that groundwater resources is not over-extracti on.

Promoti ng the use of technology that has minor impacts on water and • water resources to protect the unsustainable exploitati on of fi sheries and protecti on of fi sheries habitats.

support research projects concerning indigenous knowledge on water • and water resource management especially, ethnic groups. sharing of the results is contributi ng to nati onal water and water resource policy development process, which is underway

11.4. Land Degradation

sgP-lao PDr focus programme/projects for this area are:

generate lessons learned that feed into the development of policy, •

strategy, laws and regulati ons, with a parti cular focus on the

ພະຍາກອນນຳ ໄດພະຍາຍາມເປນສ ກາງ ແລະ ຄມຄອງການນຳໃຊຊບພະຍາກອນນຳ . ແຕຄວາມຫຍ ງຍາກ, ບນຫາທ ກຽວຂອງກບການຄມຄອງ ແລະ ນຳໃຊຊບພະຍາກອນນຳ ກ ຍງບ ທນໄດຮບການແກໄຂໄດເທ າທ ຄວນ, ລະບຽບກດໝາຍທ ມກຽວກບນຳ ແລະ ຊບພະ ຍາກອນນຳ ຍງບ ພຽງພ ບາງມາດຕາຍງບ ຈະແຈງ28, ເຮດໃຫການຈດຕ ງປະຕບດກດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຕາງໆບ ໄດຮບຜນ, ຂາດກນໄກການປະສານງານ, ໜາທ ຮບຜດຊອບ ແລະ ບງຄບໃຊລະບຽບການໃນບນດາຂະແໜງການນຳໃຊນຳ .

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ:

ສະໜບສະໜນການຄມຄອງນຳ , ຊບພະຍາກອນນຳ ແລະ ແຫ ງຕ ນນຳ ຂອງຊມ • ຊນແບບຍນຍງ;

ສ ງເສມການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊ ທ ມຜນກະທບໜອຍທ ສດຕ ນຳ ແລະ ແຫ ງນຳ •

ສະໜບສະໜນໂຄງການ ຄ ນຄວາຄວາມຮພ ນບານຂອງບນດາເຜ າ ຫ ຕຳລາ • ຊາວບານໃນການຄມຄອງນຳ ແລະ ນຳໃຊນຳ

ສະໜບສະໜນການຈດຕ ງປະຕບດຍດທະສາດ ແລະ ແຜນດຳເນນງານດານນຳ • ແລະ ຊບພະຍາກອນແຫ ງນຳ

ສະໜບສະໜນການການຄມຄອງ ແລະ ນຳໃຊນຳ ແບບປະສມປະສານ•

11.4.dkog-njv,3-,0v’fyoແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຂອງ ສປປ ລາວ ສະໜບສະໜນ ການຈດຕ ງປະຕບດ ຕວຈງ ກຽວກບການຄມຄອງທ ດນແບບຍນຍງໂດຍການ:

ສ ງເສມການວາງແຜນຄມຄອງ-ນຳໃຊທ ດນ ຈາກໂຄງການມອບດນມອບປາ•

ສະໜບສະໜນການກຳນດເຂດປາສະຫງ ວນ•

ສ ງເສມການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊທ ມຜນກະທບໜອຍທ ສດຕ ຄນນະພາບຂອງດ• ນໃນການຜະລດກະສກຳ

ສະໜບສະໜນໂຄງການຄ ນຄວາຄວາມຮພ ນບານ ຂອງບນດາເຜ າ ຫ ຕຳລາຊາວ • ບານໃນການຄມຄອງດນ ແລະ ນຳໃຊທ ດນ ເພ ອໃຫກາວມາເປນເຕກໂນໂລຊ ທອງຖ ນ ເພ ອເປນການປະກອບສວນໃຫການພດທະນາເສດຖະກດ-ສງຄມ. ອນນ ກ ເພ ອເປນການດງດດ ແລະ ຍາດແຍງການຊວຍເຫ ອຈາກອງການຈດຕ ງ ຕາງໆ ທງພາຍໃນ ແລະ ຕາງປະເທດ ເພ ອຈດຕ ງປະຕບດໂຄງການ ໃຫສຳເລດ. ແຕໃນນ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍຈະເອາໃຈໃສເປນພເສດສຳລບການ

28ຮາງນະໂຍບາຍຊບພະຍາກອນນຳ ແຫງຊາດ, ພດສະພາ 2009

36

implementation of land allocation program.

support the participatory, community-based restoration of degraded • areas of land.

Promote and improve the use of traditional knowledge on the • management and utilization of land in accordance with specific local conditions, sharing the knowledge generated regionally and nationally.

Promote the application of local and sustainable technologies.•

11.5. Persistent Organic Pollutant (POP)

there are no specific priorities that relate to POP issues in the national strategy on environment to the years 2020 and action Plan for the years 2006-2010. However, Programme no. 1 sustainable land use - activity 5: promote the use of clean and environmental friendly technology in the agriculture sector and activity 6: promote organic production and to find markets for the products; and to undertake environment assessment on the impacts of development projects and operations on agricultural land: priority focal areas of support for SgP in this focal area of gef:

Promote organic production and marketing of organic produce.•

Undertake environment assessment on the impacts of development • projects and operations on agricultural land.

develop and promote the use of clean technology and clean products, • organic products or chemical free products, goods and services that conform to high environmental quality standards.

12. CPS APPROACh

12.1. Rights Based Approach

SgP lao Pdr believes that rights based approaches can provide useful tools to combat social inequality and exclusion and the framework of rights can be an appropriate entry point in considering access issues. the government of lao PDr refers to the rights of its citizens in its current constitution and a number of pieces of legislation.

the rights-based approach (rBa) to development focuses on the most marginalized and excluded in society, strengthening their claims to social, political and economic resources. sgP lao PDr realises that access to a decent

ມສວນຮວມຂອງຂະແໜງການຕາງໆທພວພນເຖງການຄມຄອງທດນ, ການເຂາ ຮວມຂອງທກຊນຄນໃນທກລະດບ ເປນຕນແມນແມຍງ.

11.5.lkoryf8qd7hk’ (POP)

ຍດທະສາດສງແວດລອມແຫງຊາດ ປ 2020 ແລະ ແຜນດຳເນນງານສງແວດລອມ 2006-2010 ບໄດກຳນດແຜນງານຈດສມ ຫ ວຽກງານຈດສມສະເພາະທເປນບລມະສດສຳລບ ການຫດຜອນ ແລະ ກຳຈດການນຳໃຊຜະລດຕະພນ ທປນເປອນສານເຄມຕກຄາງ. ເຖງ ຢາງໃດກຕາມ, ແຜນບລມະສດທໜງ ໃນຍດທະສາດສະບບດງກາວ ກໄດວາງທດທາງຍດ ທະສາດແບບກວາງໆ ໂດຍສະເພາະໃນວຽກງານທ 1: ການນຳໃຊທດນແບບຍນຍງໃນ ກດຈະກຳທ 5: ສງເສມການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊ ທມຜນກະທບໜອຍທສດ ຕສຂະພາບ ຂອງຄນ ແລະ ຄນນະພາບຂອງດນ ໃນການຜະລດກະສກຳ ແລະ ກດຈະກຳທ 6: ສງເສມ ການຜະລດສນຄາທປອດສານເຄມ ໂດຍຊອກຕະຫາດທເໝາະສມ ເພອຮອງຮບຄຽງຄ ກບການດຳເນນການປະເມນຜນກະທບ ຕດນກະສກຳໃນໂຄງການພດທະນາຕາງໆ

ສຳລບແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ:

ສະໜບສະໜນການຫດຜອນ, ຈຳກດ ແລະ ຈຳໜາຍ ສານເຄມອນຕະລາຍ ເພອ • ນຳໃຊເຂາໃນການຜະລດກະສກຳ ໂດຍສງເສມ ແລະ ເຊອມໂຍງຜະລດຕະພນ ປອດສານເຄມ ກບຕະຫາດ.

ພດທະນາ ແລະ ສງເສມການນຳໃຊເຕກໂນໂລຊທເປນມດກບສງແວດລອມ•

ດຳເນນການປະເມນດານສງແວດລອມ ທໄດຜນກະທບຈາກບນດາໂຄງການ • ພດທະນາ ແລະ ປະຕບດວຽກງານດານທດນກະສກຳ.

12. I6[c[[dko9af8A’xt8t[af p5fmtlkf12.1.lqj’glu,dko,ulj;oIj;,ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ມຄວາມເຊອໝນວາ ການມສວນຮວມຂອງ ຊມຊນ ແມນເຄອງມທເປນປະໂຫຍດ ໃນການວາງແຜນ, ຕດສນ ແລະ ຈດຕງປະຕບດໂຄງ ການ. ພອມນນ ຊມຊນສາມາດເຂາເຖງການບລການ, ຂມນຂາວສານ ລວມທງ ເຂາເຖງ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ. ນອກນນ, ຊມຊນຍງໄດຮບການຍກລະດບຄວາມສາມາດ ເພອສາງຄວາມເຂມແຂງ ໃຫອງການຈດຕງຂອງຊມຊນ ພອມທງເປນການປບປງຊວດ ການເປນຢຂອງເຂາເຈາ ໃຫນບມນບດຂນເລອຍໆ

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຂອງ ສປປ ລາວ ຈະຮບປະກນວາ ໂຄງການ ຫ ຄຮວມ ງານທໄດຮບທນ ເອາໃຈໃສສງເສມການມສວນຮວມຂອງພາກສວນກຽວຂອງ ແລະ ຍກ

37

standard of living is not only a development goal; but refl ects the fulfi lment of human rights. rights-based approaches to development represent a lens through which the root causes of lesser-development can be examined.

rBa incorporates traditi onal approaches e.g. capacity building, empowerment, parti cipati on and rural development, and there is scope to pursue service delivery through interventi ons based upon needs. sgP lao PDr will ensure the projects or partners that are receiving support will include one dedicated component that purposively develops a network with civil society organisati ons and stakeholders who are interested in rBa and partners’ staff capacity, and with furthermore support the development of skills and strengthening of capaciti es to apply rBas.

12.2. Gender Equity

in relati on to gender and intergenerati onal equity, sgP lao PDr will create and ensure gender sensiti veness equity as a mandatory and a key crosscutti ng issue in all projects. intergenerati onal equity will be incorporated in the project design and assessed for sustainability of resources for future generati ons when the project proposals are evaluated. sgP lao will:

support grantees to acti vely include women in events like workshops • with ingOs, nPas/cBOs, government departments, other donor agencies etc. on best practi ces and policies adopted with regards to gender and vulnerable/marginalized communiti es

seek female-headed csOs, MOs, and MPas and encourage / support • them to apply for grants

provide grants to csOs, nPas, and MOs that working with communiti es • as a part of their mandate in order to facilitate the capacity building of those to implement sgP project sensiti vely consider gender issue

in project proposal, the following features should be incorporated (also described in the project preparati on guidelines and formats):

number of women benefi ciaries in the projects, including their �involvement as decision makers who share roles and responsibiliti es with respect to the implementati on of project acti viti es and the management of funds.

adopti on of technologies that provide equal benefi ts. �

ລະດບຄວາມສາມາດຂອງບກຄະລາກອນພາຍໃນອງກອນຂອງຕນ ເພ ອສາມາດດຳເນນ ໂຄງການ ທ ຄຳນງເຖງການມສວນຮວມເປນຕ ນຕ.

12.2.lqj’glu,7;k,ltg\urk[ c]t [qf[kfpy’{-kp

ຄວາມສະເໝພາບ ແລະ ການເຊ ອມສານບດບາດຍງ-ຊາຍ ຖເປນພນທະ ໃນທກລະດບ ຂອງໂຄງການ. ເວລາປະເມນ/ກວດກາ ບດສະເໜໂຄງການ, ຄວາມສະເໝພາບ, ການ ເຊ ອມສານບດບາດຍງ-ຊາຍ ແລະ ຄວາມຍນຍງຂອງຊບພະຍາກອນໃນອານາຄດຈະ ຖກພຈາລະນາເປນກລະນພເສດ. ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຈະສະ ໜບສະໜນຜຂທນ ທ ເອາໃຈໃສບນຫາຕ ໄປນ :

ເອາໃຈໃສແມຍງຢາງຈງຈງໃນການເຂ າຮວມກອງປະຊມ ນຳອງການຈດຕ ງສາ • ກນທ ບ ສງກດລດ, ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ/ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ, ພະ ແນກການຕາງໆຂອງລດ ແລະ ຜໃຫທນອ ນໆ ກຽວກບບດຮຽນ ແລະ ການ ປະຕບດນະໂຍບາຍດານບດບາດຍງ-ຊາຍ ຕ ຊມຊນທ ມຄວາມຕານທານຕຳ ແລະ ຢຫາງໄກສອກຫ ກ.

ຊອກຫາອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ, ອງການຈດຕ ງມະຫາຊນ ແລະ ສະມາຄມ • ບ ຫວ ງຜນກຳໄລ ທ ມຜຍງເປນປະທານ ແລະ ຊກຍສ ງເສມເຂາເຈ າໃຫສະໝກຂທນ

ໃຫທນອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ, ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ ແລະ ອງການ • ຈດຕ ງມະຫາຊນ ທ ເຮດວຽກໂດຍກງກບປະຊາຊນໃນຂ ນທອງຖ ນ ທ ເອາໃຈ ໃສວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍ ເປນພນທະ ເພ ອອຳນວຍຄວາມສະດວກການ ສາງຄວາມສາມາດຂອງພວກເຂາເຈ າ ໃນການດຳເນນໂຄງການ

ບດສະເໜໂຄງການຂອງຜຂທນ ຕອງໄດສະແດງໃຫເຫນ (ມຢໃນຄມ ແລະ ແບບຟອມ ການກະກຽມບດສະເໜ ໂຄງການ):

ຈຳນວນຜໄດຮບຜນປະໂຫຍ ດທ ເປນແມຍງ, ຂະບວນການສ ງເສມການມສວ �ນຮວມຂອງແມຍງໃນການຕດສນໃຈ, ບດບາດ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບໃນ ການຈດຕ ງປະຕບດກດຈະກຳໂຄງການ ແລະ ຄມຄອງທນ.

ນຳໃຊເຕກໂນໂລຊ ທ ເອ ອປະໂຫຍ ດຢາງຍດຕທຳ. �

ປະເມນຄວາມສຽງຂອງກດຈະກຳທ ຈະດຳເນນ ເພ ອຮບປະກນວາ ຈະບ ເປນ �ສາເຫດກດກນ ຫ ເຮດໃຫເກດຄວາມເສຍຫາຍໃນອານາຄດ.

38

12.3.lqj’glu,vq’dko9af8A’mk’la’7q,ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຈະຜນຂະຫຍາຍ ຄວາມຕງໃຈຂອງ ລດຖະ ບານ ສປປ ລາວ ໃນການກະຈາຍອຳຍາດດານການວາງແຜນ. ໂດຍການສາງຄວາມເຂມ ແຂງ ແລະ ສງເສມ ການພວພນລະຫວາງຊມຊນ ແລະ ເຜາຕາງໆ ຜານການສະໜບສະໜນ ຂະບວນການວາງແຜນດານສງແວດລອມແບບມສວນຮວມ ແລະ ການກຳນດຮບແບບ ປບປງ ຊວດການເປນຢຂອງຂອງເຂາເຈາ, ໂດຍສະເພາະແມນ ເສມຂະຫຍາຍມນເຊອ ແລະ ຄວາມເປນເອກະລກຂອງຊນເຜາ, ສາງຄວາມສາມາດ ດານການຄມຄອງສງແວດ ລອມ ແລະ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດແບບຍນຍງ.

ປະຈບນ ມຫາຍໆແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ດຳເນນຢໃນ ສປປ ລາວ, ຕວຢາງ, ທນຊວຍເຫອຂະໜາດນອຍ ຂອງທະນາຄານໂລກ, ເຊງຮກນໃນຊ ກອງທນພດທະນາ ອງການຈດຕງທາງສງຄມ, ເຊງໄດເລມຈດຕງປະຕບດ ໃນປ 2003, ໃຫທນຊວຍເຫອ ລາ 40,000 ໂດລາສະຫະຣດອາເມລກາ ຕປ. ປະມານ 60% ຂອງຜໄດຮບທນແມນອງ ການຈດຕງທມາ ຈາກທອງຖນ. ບດຮຽນຂອງແຜນງານເຫານນ ຈະຖນຳມາພຈາລະນາ ເພອເປນຕວແບບ ໃນການສະໜອງຊບພະຍາກອນ ທາງດານການເງນທຈຳເປນສຳລບ ການສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫກບ ສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ (ທງທມຢ ແລະ ກຳລງຢລະ ຫວາງຂສາງຕງ) ທຍງບມປະສບການ ແລະ ບເຂມແຂງ, ອງການຈດຕງຂອງຊມຊນ ແລະ ອງການຈດຕງມະຫາຊນ ໃຫເປນຜມບດບາດ ໃນການເຂາຮວມແກໄຂບນຫາດານສງ ແວດລອມ.

ບລມະສດຂອງ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ໃນການເຮດວຽກກບພາກ ສວນອນ ເຊນ: ອງການປກຄອງທອງຖນ, ອງການຈດຕງສາກນທບສງກດລດ, ສະຖາບນ ການສກສາຕາງໆ ແມນເພອຊອກຫາ ສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ ແລະ ອງການຈດຕງ ຂອງຊມຊນ ຜທສາມາດບລຫານຈດການທນຊວຍເຫອລາຂະໜາດນອຍ ເຂາໃນການ ແກໄຂສງຂດຂວາງການດຳລງຊວດ ແລະ ບນຫາດານສງແວດລອມ ແລະ ຈະນຳໃຊວທ ການ, ແບບຟອມເປນພາສາລາວ ໃນການເຮດບດລາຍງານຄວາມຄບໜາການດຳເນນ ກດຈະກຳຂອງໂຄງການ. ພອມນນ, ກສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫກບເຂາເຈາ ໃຫກາຍເປນຜຮບທນທປະສບຜນສຳເລດ ແລະ ຊວຍອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນການສາງເຄອຂາຍ ຂອງອງການຈດຕງທຍງບມປະສບການ ໄດຮຽນຮເຊງກນ ແລະ ກນ.

12.4.7;k,pnopq’ການຈດຕງປະຕບດຍດທະສາດ ການໃຫທນຂອງແຜນງານ ໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຮຽກຮອງໃຫມການຮວມມ ແລະ ການປະສານງານໃນທລະດບ ສະນນແຜນ

assessment of the risk of development activities to insure they do not �cause extinction of a species or foreclose of future opportunities.

12.3. Civil society and SGP in Lao PDR

the government’s commitment to decentralised planning provides an opportunity for sgP lao PDr to strengthening links between communities by supporting participatory environmental planning processes and building the capacity to improve the living conditions of the ethnic minorities step by step. activities supported will aim to strengthen to the greatest extent possible the heritage and ethnic identity of each group as well as their capacity to engage in sustainable natural resource and environmental management.

there are several existing small-grants programmes in operation in lao PDr. For example, the World Bank Small grants Programme, known as the Civil Society Fund, this has been in operation in lao PDr since 2003, with grants for a year up to $40,000 usD on a particular theme. about 60% of grantees are of this fund are local. the sgP will draw upon lessons learned from these programmes.

sgP lao PDr will focus on empowering small and rural associations to play a role in finding local solutions to environmental issues. sgP lao PDr provides a critical source of financing, as well as an opportunity to strengthen the capacity, of existing and emerging MOs, nPas and csOs. sgP lao PDr will initially aim to allocate its grants equally to each of these categories of organizations, whereas over the longer term it will increasingly support cBOs and nPas. sgP lao PDr will work closely with multiple stakeholders (e.g. local governments, ingOs, academic institutions, etc) to identify cBOs and nPas who are able to manage small grants to address pressing environmental problems. sgP lao uses simple forms and reporting formats in the lao language. it furthermore can provide capacity development through various mechanisms, thereby enabling small and inexperienced cBOs to become successful grant recipients.

12.4. Development Partners and Sustainability:

the major bilateral donors to the lao PDr are Japan, germany, sweden and australia. important multi-lateral donors / financial institutions include the aDB, the World Bank, the iMF and, more increasingly, the european union. the un family is an important player: unDP plays a co-ordination role and is increasingly focused on strengthening government capacity, at central, provincial and district

39

ງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ເອາໃຈໃສສ ງເສມຜຮບທນ ໃຫສາງກນໄກປະ ສານສມທບກບບນດາອງການ ແລະ ແຜນງານໂຄງການ ຂອງອງການຊວຍເຫ ອສອງ ຝາຍທ ໃຫ ທນແກ ສປປ ລາວ ເຊນ: ຢ ປນ, ເຢຍລະມນ, ສະວເດນ ແລະ ອສຕາລ; ອງ ການຮວມທນຫ າຍຝາຍ ເຊ ນ: ທະນາຄານພດທະນາອາຊ (ADB), ທະນາຄານໂລກ, ກອງທນສາກນ (IMF), ສະຫະພນເອຣບ; ອງການສະຫະປະຊາຊາດຕາງໆເຊ ນ: ອງ ການສະຫະປະຊາຊາດ ເພ ອການພດທະນາ (UNDP) ເຊ ງເລ ງການສາງຄວາມສາ ມາດຂອງ ລດຖະບານ ໃນຂ ນຕາງໆ: ສນກາງ, ແຂວງ ແລະ ເມອງ; ອງການຈດຕ ງສາ ກນທ ບ ສງກດລດ (INGOs) ຊ ງສະໜບສະໜນວຽກງານພດທະນາຊນນະບດ ໃນດານ ສາທາລະນະສກ, ສກສາ, ບນຫາກຽວກບເດກ.

12.4.1. gxao76jIj;,;Pd’ko

ເພ ອເຮດໃຫເກດຄວາມຍນຍງ ແລະ ຜນປະໂຫຍ ດທ ແທງຈງໃນທອງຖ ນ ທງເປນການປະກອບສວນບນລເປ າໝາຍ ສະຫະສະວດ, ແຜນງານໂຄງ ການຂະໜາດນອຍ ຂອງ ສປປ ລາວ ຈະຮວມວຽກງານກບພາກສວນອ ນ ໂດຍການເປນຄຮວມງານ ແລະ ສມທບຊບພະຍາກອນຕາງໆທ ຈຳເປນ ເຊ ນ: ດານການເງນ ແລະ ວຊາການ, ພອມນ ນ ກ ສ ງເສມຄວາມເປນເຈ າການ ໃນຂະບວນການພດທະນາຂອງຊມຊນ ແລະ ອງການປກຄອງທອງຖ ນ.

ລດຖະບານ ໄດເຫນຄວາມສຳຄນຂອງອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ ແລະ ພາກສວນເອກະຊນ ໃນການສະໜອງການບລການ ແລະ ສາງວຽກເຮດງານ ທຳ ຊ ງກາຍເປນການປະກອບສວນຫ ດຜອນຄວາມທກຍາກ. ໂຄງຮາງແຜນ ງານດານການຊວຍເຫ ອ ຂອງອງການສະຫະປະຊາຊາດ (UNDAF) ໄດກຳ ນດຢາງຈະແຈງ ກຽວກບຂອບເຂດການເຮດວຽກເປນຄຮວມງານ ແລະ ການສະໜບສະໜນ ເພ ອເສມຂະຫຍ າຍຄວາມສຳພນກບຄຮວມງານທ ມ ຢແລວ ແລະ ສບຕ ຂະຫຍ າຍຄຮວມງານໃໝ ໂດຍສະເພາະແມນພາກສວນ ເອກະຊນ ແລະ ບນດາອງການຈດຕ ງທາງສງຄມ.

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຮບຮເຖງ ບດບາດ ແລະ ຄວາມ ສຳຄນ ໃນການປະຕບດໜາທ ຂອງອງການຈດຕ ງລດ, ອງການຈດຕ ງ ທາງສງຄມ ແລະ ພາກສວນເອກະຊນ ທ ມຜນຕ ຄວາມຍນຍງຂອງລະບບ ນເວດ ແລະ ພດທະນາຊບພະຍາກອນມະນດ. ຍດທະສາດໜ ງ ທ ສາມາດ ສາງສະພາບແວດລອມ ທ ເອ ອອຳນວຍການຊກຍດານນະໂຍບາຍ, ກດ ໝາຍ, ລະບຽບການຕາງໆ, ຈດສນຊບພະຍາກອນ ທ ມຜນກະທບຕ ຊວດ

levels. ingOs moved into lao PDr in modest numbers in the early to mid 1990’s and many have adopted area based programmes. the Department of Forestry has in essence assigned ingO conservati on organizati ons to provide fi nancial and technical support to designated nBca’s. ingO relati ons with government have been improving steadily and moves conti nue to be made towards establishing a shared vision of the causes of poverty and natural resources management.

12.4.1. Partnership

Effective partnership with INGOs, MOs, academic institutions, and others, can enable SGP Lao PDR to achieve results that could not be achieved alone, by harnessing and combining the respective skills, resources and experience of the partnering organizations. Partnership aims to ensure that local people and institutions, especially those of, or supporting, the poor, drive development processes in an act of self-determination. SGP Lao PDRs role is to support natural resource management by engaging pro-poor, local institutions in their own efforts and to display solidarity with marginalized and impoverished peoples in addressing the causes of biodiversity loss, climate change and poverty. A key priority for SGP Lao PDRs partners when supporting local institutions to design projects will be to work with those institutions fulfill a role related to what SGP Lao PDR is trying to achieve. While the desirability of this may be obvious in relation to work at grassroots level, if a whole project service ultimately relies on GEF SGP financial and technical input in the longer term, then sustainability will not be achieved, and accrued benefi ts could collapse upon geF sgP departure.

the Undaf provides a strategic framework for the Un system to arti culate its partnerships with a range of stakeholders. in additi on to traditi onal partners in the lao PDr, the unDaF supports the strengthening of existi ng partnerships and the emergence of new partnership opportuniti es that include the private sector and emerging civil society organizati ons.

40

ການເປນຢຂອງປະຊາຊນ ແມນການສາງເຄອຂາຍກບອງກອນ ເຊນ: ຄະ ນະກຳມາທການແມນຳ ຂອງສາກນ (MRC), ອງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ຄຮວມພດທະ ນາອນໆ. ເພອເຮດໃຫເກດຜນໂຫຍດກບຊວດການເປນ ຢຂອງປະຊາຊນຜທກຍາກ ດງນນ, ການຊກຍດານນະໂຍບາຍຂອງຄຮວມ ງານຄວນຕອງຜານກນໄກທມຫວຄດປະດດສາງ.

12.4.2 dko]tfq,-a[rtpkdvoແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຈະຄນຄວາຊອກຫາແຫງທນ ເພອຮບປະກນຄວາມເປນໄປໄດ ດານການອະນມດທນ ເພອສະໜບສະ ໜນການຮວມທນຂອງແຜນງານ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍເພອ ປະສດທຜນທດກວາ ແລະ ຄວາມຍນຍງ ແມນໄດຖກແກໄຂ ໂດຍຜານ ການຊວຍກະຕນຊງກນແລະກນ ແລະ ການຮວມມ ໃນບນດາກດຈະກຳ ດງລມນ:

ສງແວດລອມແລະຄວາມທກຍາກ• : ເປນໂຄງການຮວມມລະຫວາງ ອງການ ສະຫະປະຊາຊາດເພອການພດທະນາ ແລະ ອງການ ສະຫະ ປະຊາຊາດເພອສງແວດລອມ (UNDP/UNEP) ຊງສະໜບສະໜນ ອຳນາດການປກຄອງລະດບຊາດ ແລະ ທອງຖນໃນການເຊອມ ສານ ບນຫາດານສງແວດລອມ ເຂາໃນການວາງແຜນ ແລະ ຂະບວນການ ຈດສນຊບພະຍາກອນ.

ໂຄງການຄມຄອງດນບລເວນນຳ• : ປະຈບນນ ອງການ ສະຫະປະຊາ ຊາດ ເພອການພດທະນາ ໄດສະໜບສະໜນໂຄງການສາງນະໂຍ ບາຍ ກຽວກບຊບພະຍາກອນນຳ ແລະ ດນບລເວນນຳ ຢພາກໃຕ ຂອງ ລາວ, ໂດຍການຮວມມກບອງການອະນລກສດປາໂລກ, ຊງເປນອງ ການທໃຫການສະໜບສະໜນ ໄລຍະຍາວນານ ໃນການພດທະນາ ການຄມຄອງດນບລະເວນນຳ ແລະ ການປະມງຂອງຊມຊນ.

ໂຄງການພດທະນາການທອງທຽວແບບອະນລກ• : ອງການ ພດທະນາ ປະເທດເນເທແລນ, ອງການພດທະນາ ຂອງເຢຍລະມນ ແລະ ອງ ການອນໆ ໄດໃຫການສະໜບສະໜນແກລດຖະບານ ແລະ ຊມຊນ ທອງຖນ ໃນການພດທະນາຄວາມສາມາດທຈຳເປນ ເພອດຳເນນ ວຽກງານການທອງທຽວແບບອະນລກ.

SgP recognizes that the performance of the state, civil society and private sector, and the degree and quality of the interaction between them, has large implications for the prospects of sustaining natural ecosystems and human development. the relationship and networking with agencies like Mekong river Commission (MrC), Un family activities and those of other conservation and development partners can create an enabling environment that allows others to more effectively pursue conservation and development objectives in line with national priorities. advocacy is a strategy to influence policy makers when they make laws and regulations, distribute resources, and make other decisions that affect peoples’ lives. advocacy work, conducted by SgP’s partners, is of key importance in effecting necessary changes in policies and practices which affect the lives of the poor. it should be non-confrontational and use innovative mechanisms to influence the attitudes and behavior of key people in key positions.

12.4.2. Resource Mobilization

sgP lao will seek to work with projects that have co-financing for greater effectiveness and sustainability. synergies and collaboration will be sought with the following agencies:

the government of lao Pdr through its many line agencies • has experience in many fields. the Department of Forest resource conservation is responsible for protected area and biodiversity management, the department of forestry for timber resources, and Department of agriculture for agricultural resources. some of these departments have received geF funding for enabling activities, medium- and large-size projects in the past.

natural resource management. WWF, iucn and Wcs have on • the ground community based natural resource management and protected area strengthening projects. they work closely with the gol to implement best practices for nBca and Provincial Protected area management. this includes planning, wildlife, aquatic and ntFP monitoring, patrolling and enforcement, constituency building and outreach and

41

ໂຄງການຄມຄອງພນທປາສະ� ວນ ແລະ ເຂດເຊອມຕ• : ກອງທນ ເພ ອປກປກຮກສາສ ງແວດລອມ, ໂດຍຮວມກບອງການຈດຕ ງສາກນ ທ ບ ສງກດລດຖະບານຈຳນວນໜ ງ, ໄດສະໜບສະໜນການອະນລກຊວະນາໆພນ ໂດຍຜານການພດທະນາກດຈະກຳອະນລກປາຂອງ ຊມຊນ ໃນບລເວນເຊ ອມຕ ປາສະຫງ ວນ.

ໂຄງການສ�ງເ�ມ ການກະສກຳຊວະນາໆພນ• : ໂຄງການຂະໜາດ ໃຫຍ ຂອງກອງທນສ ງແວດລອມໂລກໃນປະຈບນນ ແມນຖກພດທະ ນາໂດຍລດຖະບານລາວ ຮວມກບ ອງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພ ອ ການພດທະນາ (UNDP) ແລະ ອງການອາຫານ ແລະ ການກະເສດ (FAO) ເພ ອເພ ມພ ນທ ການອະນລກຄວາມຫ າກຫ າຍທາງດານຊວະນາໆພນໃນພ ນທ ກະສກຳ.

ໂຄງການແຫງຊາດກຽວກບການປບຕວຕການປຽນແປງດນຟາອາ•ກາດ: ໂຄງການຂະໜາດໃຫຍ ຂອງກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ ກຽວ ກບການສາງຄວາມເຂ ມແຂງ ໃນການປບຕວຂອງຂະແໜງກະສກຳ ໃນຕ ຜນກະທບການປຽນແປງດນຟາອາກາດຂອງໂລກ ຊ ງຈດຕ ງປະ ຕບດໂດຍ ລດຖະບານ ສປປ.ລາວ ແລະ ອງການສະຫະປະຊາຊາດ ເພ ອການພດທະນາ (UNDP).

ໂຄງການໃຫການສກສາດານສງແວດລອມ• : ອງການອະນລກສດປາ ສາກນ (WCS) ປະຈບນ ໃດໃຫການສະໜບສະໜນດານການສກສາ ກຽວກບສ ງແວດລອມ ໃນຂ ນແຂວງ ແລະ ມະຫາວທະຍາໄລແຫງ ຊາດ. ໃນຂ ນຊມຊນ ອງການດ ງກາວ ໄດສະໜບສະໜນກດຈະກຳປບ ປງຊວດການເປນຢແບບຍນຍງ ບນພ ນຖານການຄມຄອງສ ງແວດ ລອມທ ດ.

ຄະນະກຳມາທການແມນຳຂອງສາກນ• (MRC): ເປນອງກອນທ ມຂ ມນໃນດານສ ງແວດລອມ ແລະ ມການການພວພນກບລດຖະບານ ໂດຍກງ. ພຈາລະນາຈາກຄວາມອາດສາມາດທ ມ, ຄະນະກຳມາທ ການແມນຳ ຂອງສາກນ ຈ ງເປນຄຮວມງານ ທ ມປະສດທພາບໃນເຜຍ ແຜຄວາມຮ, ບດຮຽນທ ຖອດຖອນໄດ ແລະ ແລກປຽນຂ ມນຂາວສານ ເພາະອງການດ ງກາວ ໄດມການຈດກອງປະຊມສຳມະນາ ແລະ ການ ຝກອບຮມຢເລ ອຍ ໂດຍໃຊງບປະມານຂອງເຂາເຈ າເອງ. ຄະນະກຳ

administrati ve accountability. some of these projects receive geF medium size project support.

Poverty environment initi ati ve: joint unDP/uneP initi ati ve • that supports nati onal and local authoriti es to mainstream environment issues into planning and fi nancing processes.

Wetland management: UndP currently supports the lao Pdr • Water and Wetland Policy Project in southern lao, in close cooperati on with WWF and others who provide broader and longer-term support to the development of community based wetland and fi sheries management.

eco-tourism development: SnV, ded, adB and others • provide support to both government and local communiti es to develop capaciti es necessary to successfully engage in responsible ecotourism.

Protected area and buff er zone management: the environment • Protecti on Fund, together with a number of ingOs, support the conservati on of biodiversity through the development of conservati on acti viti es in and around natural protected areas.

agro-biodiversity: geF large size project is currently being • developed by the lao government together with UndP and FaO to increase the conservati on of biological diversity within the agricultural landscape.

nati onal adaptati on Programme of acti on follow-up project • (geF large size project) to improve the resilience of the agriculture sector in lao Pdr to climate change impacts is currently being developed by the lao government and unDP.

environmental educati on: Wcs currently supports • environmental educati on in specifi c provinces of lao PDr as well as in the nati onal university. they also support community outreach programs and sustainable livelihood acti viti es that are based on sound environmental management.

Mrc: is a knowledge base organizati on with direct links to •

42

ມາທການ ແມນຳຂອງສາກນ ເປນອງການໜງທສາມາດນຳເອາບດ ຮຽນການຈດຕງປະຕບດນະໂຍບາຍ ໃນຂນຊມຊນເພອສະໜອງຂະ ບວນການວາງແຜນ ແລະ ສາງນະໂຍບາຍແຫງຊາດ.

ຄະນະກຳມາທການແມນຳຂອງສາກນ ມຍດທະສາດໃນການໃຫທນ ຊວຍເຫອ ເພອສະໜບສະໜນການພດທະນາແຫງນຳ ແລະ ຊບພະ ຍາກອນ ແບບຍນຍງ. ທານ Dr. Hakan Berg, ຜຊຽວຊານອະວໂສ ດານສງແວດລອມ, ເຫນວາ ແຜນງານ ໂຄງການຂະໜາດນອຍຂອງ ສປປ ລາວ ສາມາດເປນຄຮວມໃນການໃຫທນ ສຳລບກດຈະກຳການ ສກສາ, ແຜນງານການປະມງ ແລະ ແຜນງານອນໆ ທເໝາະສມ.

ອງການຊວຍເຫອອອດສເຕເລຍ• (AusAiD): ຊງໄດເຮດວຽກໃນບນ ດາປະເທດອະນພາກພນແມນຳຂອງ ເພອແກໄຂຜນກະທບຈາກການ ປຽນແປງດນຟາອາກາດໂລກ. ລດຖະບານ ຂອງປະເທດ ອອດສ ເຕເລຍ ໄດສະໜອງທນ 450,000 ໂດລາສະຫະລດ ແກອງການຄນ ຄວາວທະຍາສາດ ແລະ ອດສະຫະກຳ (CSIRO) ແລະ ຄະນະກຳ ມາທການແມນຳຂອງສາກນ29 ເພອສະໜບສະໜນ ການສາງຍດທະ ສາດປອງກນ ແລະ ປບຕວຕການປຽນແປງດນຟາອາກາດໂລກຕນ ຕແມນສມໃສຄວາມຮບປະກນ ທາງດານສະບຽງອາຫານ ໃນບນດາ ປະເທດລມແມນຳຂອງ ຊງປະກອບມ: ຣາຊະອະນາຈກ ກຳປເຈຍ, ສປປ ລາວ, ຣາຊະອະນາຈກໄທ ແລະ ສສ ຫວຽດນາມ. ຊງ ສປປ ລາວ ກແມນໜງໃນຄຮວມງານ ທສຳຄນໃນອະນພາກພນ.

12.5.dko75h,7v’7;k,I6hການຄມຄອງຄວາມຮ ແມນການສາງພນຖານໃນການປບປງແຜນງານ ເຊນ ຜດຳເນນ ໂຄງການເອງ ສາມາດຖອດຖອນບດຮຽນ ແລະ ນຳໃຊໄປປບປງການອອກແບບ ແລະ ຈດ ຕງປະຕບດໂຄງການໃນອານາຄດ. ໃນລກສະນະລວມ ແມນເພອສສານ ແລະ ເຜຍແຜ ຂມນຕາງໆ ຂອງແຜນງານທດຳເນນຢນນ ອອກສສງຄມ ຊງການສສານ ຫ ເຜຍແຜເຊນ ນນກປະກອບດວຍສອງເຫດຜນ: ເພມການສະໜບສະໜນໃຫກບແຜນໂຄງການ ແລະ ຊກຍຜບລ ຫານໂຄງການທກຽວຂອງກບຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ຜສາງນະໂຍ ບາຍ ນຳໄປປບປງນະໂຍບາຍ ແລະ ການເຄອນໄຫວຕາງໆ ໃນການຄມຄອງຊບພະຍາ ກອນທຳມະຊາດ, ຊງຈະຮບປະກນຄວາມປອດໄພໃຫແກສງແວດລອມໂລກໄດເຊນກນ.

the government’s structure. the Mrc can be an effective partner for information flow through varies forums. through facilitating information flows, policy makers will receive voices of communities that reflect what is happening at local level. Mrc has a clear funding strategy to support sustainable development of water and related resources. Mrc will also consider water resources development activities which enhance achievement of the MDgs. During the discussion with Dr. Hakan Berg, senior environment specialist, sgP laos is highly considered as co-financing agency for education activities, forest allocation projects, fisheries projects and etc.

ausaId: is working with Mekong countries to address the • impacts of climate change. the australian government is providing $450,000 to support a climate change partnership between the commonwealth scientific and research Organization (csirO) and the Mekong river commission (MrC)19. this programme will develop climate change prevention and adaptation strategies, with a focus on addressing threats to food security in the Mekong Basin, including cambodia, laos, thailand and Vietnam. the program has focused largely on integrated water resource management.

australia works in partnership with key sub-regional • organizations, partner governments and donors. Partnerships and/ or co-funding projects that are tailored to individual community circumstances and proactive in addressing the environmental and use practices that result in poor water quality and availability will add value to our understanding how to mitigate and adapt to climate change to maintaining productivity and protecting livelihoods.

SgP will furthermore seek complementary funding at the • programmatic level.

19australian aid: approaches to Managing Water resource29ການຊວຍເຫອຂອງອດສຕາລ: ຮບແບບການຈດຜງຊບພະຍາກອນນຳ (Australian Aid: Approaches to Managing Water Resource)

43

ສຳລບການຄມຄອງຄວາມຮ ເພ ອຈດປະສງໃນການປບປງໂຄງການໃນອານາຄດ ກ ປຽບ ສະເໝອນການຄມຄອງຄວາມຮ “ທາງອອມ” ຊ ງບນດາໂຄງການ ແລະ ກດຈະກຳຂອງ ໂຄງການ ສາມາດຮຽນຮເຊ ງກນແລະກນ. ຍງມຫ າຍວທການ ທ ສາມາດເຮດໃຫການຄມ ຄອງຄວາມຮທາງອອມບນລໄດ. ສຳລບແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຣາຊະອະນາ ຈກໄທ ໄດມບາງບດຮຽນດ ງນ :

ທມງານໂຄງການມການປະຊມກນເປນປກກະຕ, ໂດຍສະເພາະແມນທມງານ • ທ ເຮດວຽກໃນເລ ອງດຽວກບ ແຕຢພາກຕາງໆຂອງປະເທດ ໃຫມໂອກາດພບປະ ກນຢພາກສະໜາມ ຫ ສະຖານທ ທ ເໝາະສມ ເພ ອໄດແລກປຽນປະສບການ ແລະ ບດຮຽນນຳກບໂດຍກງ, ເຖງແມນວາການປະຊມນ ນ ຈະຖກຈດຂ ນໂດຍຜປະ ສານງານລະດບແຫງຊາດ ແຕທມງານໂຄງການກ ໄດແລກປຽນບດຮຽນນຳກນ ໂດຍກງ. ລກສະນະນ ເອ ນວາ ການແລກປຽນຄວາມຮຕາມສາຍຂວາງໂດຍກງ.

ກດຈະກຳຕາງໆຂອງຄະນະກຳມະການຊ ນຳແຫງຊາດ ແລະ ຜປະສານງານ • ລະດບຊາດ ໄປຢຽມຢາມໂຄງການ ແລະ ຖອດຖອນບດຮຽນ ຊ ງສາມາດນຳ ມາເຜຍແຜໃນກອງປະຊມຕາງໆ, ລງໃນວາລະສານ ທ ອງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ໃຫການສະໜບສະໜນ ຊ ວາ “ຈດປະກາຍ”, ລງໃນເວບໄຊທ ອງການ ສະຫະປະ ຊາຊາດປະຈຳລາວ, ເຜຍແຜໂດຍກມສ ງແວດລອມ, ອອກຂາວສານຜານສ ມວນ ຊນ, ໂທລະພາບ, ເຮດເປນແຜນພບ ແລະ ອ ນໆ.

ຈດປະສງທສອງ, ແມນເພ ອເປນການຊກຍພາກສວນອ ນ ໃຫເພ ມການສະໜບ ສະໜນແຜນງານໂຄງການ ແລະ ຊກຍຜວາງນະໂຍບາຍ ຊ ງຖວາ ເປນການຄມ ຄອງຄວາມຮ “ທາງກງ” ຄດ ງຂາງເທງ.

ການມສວນຮວມຂອງ ຜປະສານງານລະດບຊາດ ແລະ ຄະນະກຳມະການຊ ນຳ • ແຫງຊາດ ໃນການປະຊມວາງແຜນ ແລະ ກອງປະຊມອ ນໆ, ການນຳສະເໜ ກຽວກບ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ.

ການລງພ ນທ ດຳເນນໂຄງຂອງຜສາງນະໂຍບາຍ•

ການຮຽນຮ ແລະ ເຜຍແຜທງ ສອງວທ ທ ກາວມາຂາງເທງນ ນ ຈະໄດນຳໄປປອນເຂ າຖານຂ ມນຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ແລະ ຖານຂ ມນຂອງແຜນງານ ໂຄງການລະດບໂລກ.

12.5. Knowledge Management Strategy

Knowledge management has two key purposes. Firstly, accumulated knowledge generated through the projects themselves, is used to improve the design and implementati on of subsequent projects. this consti tutes knowledge management for programme improvement. the second purpose of knowledge management is to communicate informati on about the programme to others. such communicati on is undertaken for two reasons – to increase support to the programme and to infl uence natural resource managers and decision makers so as to improve the policies and practi ce of natural resource management, thus securing additi onal global environmental benefi ts.

the fi rst purpose, i.e., knowledge management for programme improvement, can be considered to represent “horizontal” knowledge management, in which projects and project proponents learn from each other. several tools to achieve horizontal knowledge management have been a feature of the thailand SgP for some ti me. these include:

regular meeti ngs of project teams, through which teams working on • similar issues in diff erent parts of the country have the opportunity to meet at one or more sites and directly exchange experiences and accumulated knowledge. although such meeti ngs are organized by the nati onal coordinator, the exchange of knowledge occurs directly from one project team to another, and can be considered as direct horizontal knowledge exchange.

the acti viti es of the standing nati onal steering committ ee and nati onal • coordinator. in undertaking their mandates under the sgP programme, both the nati onal coordinator and members of the standing nati onal steering committ ee visit projects and accumulate knowledge which is then passed on to others through direct meeti ngs, unDP support magazine call “Jut Pakai”, and informati on on the webpages of the UndP Co, and the environment department under Prime Minister Offi ce, media publicati ons and broadcasts, etc. Year-end summaries of acti viti es and lessons are also published in a form of booklets. this consti tutes mediated horizontal knowledge exchange.

the second purpose, i.e., to infl uence other actors so as to increase • support for the programme and to infl uence policy makers, can be considered to represent “verti cal” knowledge management. tools

44

13. gxQk\kpG zqodtmq[ c]t zqowfhIa[13.1.zqodtmq[3fp];,ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຂອງ ສປປ ລາວ ມຜນປະໂຫຍດຕສງແວດລອມໃນລະ ດບທອງຖນ ແລະ ໃນໂລກ, ຕການດຳລງຊວດ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດໃຫກບຊມຊນ. ປະໂຫຍດດງກາວ ລວມມ 5 ຂງເຂດບລມະສດ ຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ: (i) ຊວະ ນາໆພນ, (ii) ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ, (iii) ສາຍນຳສາກນ, (iv) ເສອມໂຊມຂອງ ດນ ແລະ (v) ສານເຄມຕກຄາງ (POPs).

ຜນກະທບຕການດຳລງຊວດ ແມນການບນລຄວາມຈຳເປນພນຖານ; ປບປງເສດຖະກດ ສງຄມ, ສຂະພາບ ແລະ ການສກສາ; ປະກອບສວນໂດຍກງເຂາໃນການຫດຜອນຄວາມທກຍາກ ແລະ ເພມທາງເລອກໃນການດຳລງຊວດຢຊນນະບດ.

ຜນກະທບຕຄວາມອາດສາມາດ ແມນການມສວນຮວມໃນການຕດສນບນຫາ, ການບ ລຫານດກວາເກາ, ສາງຄວາມສາມາດໃນການເປນຕວແທນ ແລະ ການຊກຍ, ປບປງສງ ແວດລອມທາງດານນຕກຳ ແລະ ການຄມຄອງ ສຳລບປະຊາຊນທຢຫາງໄກສອກຫກ ແລະ ມຄວາມຕານທານຕຳ.

ຜນກະທບທງໝດນ ສາມາດເກດຂນໄດ ໂດຍຜານໂຄງການໃດໜງ ຫ ການປະກອບສວນ ເຊງກນແລະກນຂອງບນດາໂຄງການຕາງໆ ເຊງກາຍເປນຜນສຳເລດລວມຂອງແຜນ ງານໂຄງການໃນລະດບຊາດ. ເນອງຈາກ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ເປນສວນໜງ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຂອງກອງທນສງແວດລອມຢໃນ ໂລກ ສະນນ ຜນກະທບໃນທາງບວກທເກດຂນໃນລະດບປະເທດ ກເປນການປະກອບ ສວນໃນການແກໄຂບນຫາສງແວດລອມໃນລະດບໂລກເຊນກນ. ຍດທະສາດແຕລະຂງ ເຂດວຽກບລມະສດຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ ໄດກຳນດຕວຊວດຊງແຕລະໂຄງການທຈະຖກດຳເນນ ຈຳເປນຕອງໄດນຳໄປພຈາລະນາ ແລະ ລວມເຂາໃນເອກະສານ ໂຄງການຂອງຕນ

which have been used to achieve this result include: Dissemination of information through web pages (as above), media publications and broadcasts, etc.

Participation of the national coordinator and/or members of the • standing national steering committee in planning meetings and other forum, giving presentations on the sgP.

site visits for planners and policy makers.•

Both horizontal and vertical learning activities will be supported by the maintenance and continued development of a national sgP database, and the creation of linkages to the global sgP database.

13. CPS RESULTS: iMPACTS, OUTCOMES AND OUTPUTS

13.1. impacts

lao Pdr SgP produces local and global environmental impacts, livelihoods impacts and empowerment impacts. environmental impacts cover the five focal areas of the geF, namely: (i) biodiversity, (ii) climate change, (iii) international waters, (iv) land degradation, and (v) persistent organic pollutants (POPs).

livelihood impacts of the cPs are those that address aspects linked to meeting basic needs; improving socio-economic conditions, health and education; and contributing towards poverty reduction and increased resilience of rural livelihoods.

empowerment impacts of the cPs involve greater participation in decision making, better organization, improved capacities of representation and advocacy, and improved legal and political environments for vulnerable and marginalized groups.

all of these impacts can be achieved both through individual projects and through the synergy between or among projects that form the country Program portfolio. Furthermore, the sgP in lao PDr is expected to contribute to the global impacts achieved by the entire sgP programme. the geF Focal area strategies have established a series of indicators, a selection of which need to be included in every project (see Box 2).

45

8q;-U;af 8k,0q’g0f[6]y,tlyf0v’dv’mbolyj’c;f]hv,3]d Box 2. Environmental impact of the CPS by GEF focal area:

Biodiversity (BD)

Protected area management eff ecti veness as measured by protected • area scorecards that assess site management, fi nancial sustainability, and capacity

number of hectares/producti on systems under certi fi ed producti on • practi ces that meet sustainability and biodiversity standards

number of hectares under sustainable community based • management

indicator species populati on trends (site specifi c)•

species exti ncti on or survival status change (nati onal trends)•

Climate Change (CC)

Increase use of renewable energy sources•

enhanced adaptati on capacity/reduced vulnerability of target • populati on to adverse eff ects of climate change

international Water (iW)

trend analysis supported by the gef through a new transboundary • Waters assessment Program and additi onal states meet Johannesburg (JPOi) targets on sustainable fi sheries, iWrM, and icM compared to 2006

Land degradation (LD)

area (ha) of degraded land that has been rehabilitated•

Persistence Organic Pollutant (POP)

Knowledge management packages developed; the viability and • cost-eff ecti veness of alternati ves to POPs, in parti cular DDt, are demonstrated in a number of setti ngs

ຊວະນາໆພນ (BD)

ການຄມຄອງປາສະຫງ ວນມປະສດທຜນ ຊ ງສາມາດວດແທກໄດ ໂດຍການໃຊ • ບດຄະແນນ ການຄມຄອງປາສະຫງ ວນ ທ ຜານການປະເມນການຄມຄອງໃນ ພາກສະໜາມ, ຄວາມຍນຍງທາງດານການເງນ ແລະ ຄວາມອາດສາມາດຈຳນວນເຮກຕາ/ລະບບການຜະລດ ໄດຮບການຢ ງຢນວາ ໄດມາດຕະຖານ • ດານຊວະນາໆພນ ແລະ ມຄວາມຍນຍງຈຳນວນເຮກຕາຂອງພ ນທ ທ ຢໃນເຂດຄມຄອງຂອງຊມຊນແບບຍນຍງ• ຕວຊ ວດກຽວກບທາອຽງດານພນທກຳ (ສະເພາະເຂດ)• ສະພາບການປຽນແປງຂອງພນທກຳທ ສນພນ ແລະ ຍງມຢ (ທາອຽງແຫງຊາດ)•

ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ (CC)

ການນຳໃຊແຫ ງພະລງງານທດແທນເພ ມຂ ນ • ເສມສາງຄວາມສາມາດໃນການປບໃຊ/ຫ ດຜອນຄວາມຕານຕຳ ຂອງປະຊາຊນ• ກມເປ າໝາຍ ຕ ຜນຮາຍຈາກການປຽນແປງດນຟາອາກາດ

ສາຍນຳສາກນ (iW)

ການວເຄາະທາອຽງທ ໄດຮບການສະໜບສະໜນ ຈາກກອງທນສ ງແວດລອມ • ໂລກ ໂດຍແຜນງານການປະເມນສາຍນຳ ສາກນລະຫວ າງຊາດ ແລະ ຂ ຕກລງ ເປ າໝາຍຂອງປະເທດ ໂຈຫນເນດສເບກ (JPOI) ກຽວກບ ການປະມງແບບ ຍນຍງ, ການຄມຄອງແຫ ງຊບພະຍາກອນນຳ ແບບປະສມປະສານ (IWRM), ແລະ ICM ໂດຍທຽບໃສປ 2006

ການເຊອມໂຊມຂອງດນ (LD)

ເນ ອທ (ຮຕ) ດນເສ ອມໂຊມ ທ ໄດຮບການພ ນຟ•

ສານເຄມຕກຄາງ (POP)

ຄມການຄມຄອງຄວາມຮໄດຖກສາງຂ ນ; ຄວາມເປນໄປໄດ ແລະ ທາງເລອກທ ມ • ປະສດທຜນ ຕ ບນຫາສານເຄມຕກຄາງ ໂດຍສະເພາະ ແມນຢາຂາແມງໄມ ໄດ ຖກທດລອງໃນຫ າຍແຫງ

46

13.1.1 zqodtmq[.odkos^5fzjvo7;k,m5dpkd c]t [ao]5gxQk\kpltstlt;af

ລະບບນເວດ ໄດຮບການຄມຄອງແບບຍນຍງ, ຄວາມປອດໄພທາງສງຄມ ເພມຂນ ຊມຊນຫດຜອນຄວາມສຽງຕຄວາມທກຍາກ. ທາງດານການເງນ ປະຊາຊນ ມລາຍຮບຈາກການນຳໃຊຊວະນາໆພນ, ວຽກງານກະສກຳໄດ ຮບປບປງ, ປາໄມ ແລະ ການປະມງ ໄດຮບຄມຄອງແບບຍນຍງ, ມການ ທອງທຽວນເວດ ໂດຍການອະ ນລກເອກະລກຂອງຊມຊນ, ມກນໄກການຕະ ຫາດແບບມຫວຄດປະດດສາງ ແລະ ມປະສດທຜນ. ຍງມຜນປະໂຫຍດ ອນໆອກ ເຊນ:

ໄດຮບສານອາຫານຈາກແຫງອນຫາຍຂນ (ບແມນກນແຕເຂາຢາງດຽວ)•

ເພມລາຍຮບໃຫກບຄອບຄວທທກຍາກ•

ຫດຜອນອດຕາການບມວຽກເຮດງານທຳໃນຊມຊນ ໃນດຳລງຊວດຢຕາມ • ເຂດເຊອມຕປາສະຫງວນ

ເພມທາງເລອກໃນການດຳລງຊວດ ສຳລບ ປະຊາຊນທອາໃສຕາມສາຍ • ພ ແລະ ນຳໃຊຊບພະຍາກອນຊວະນາໆພນ ທຫາກຫາຍ

ເພມພມຄມກນໃຫກບຊມຊນ ໃຫສາມາດປບຕວຕຜນກະທບ ທເກດຈາກ • ໄພພບດ ເຊນ: ໄພແຫງແລງ ແລະ ນຳຖວມ

ມຄວາມເຂມແຂງ ໃນການຄວບຄມ ຕະຫາດເຄອງປາຂອງດງ ໃນລະດບ • ປະເທດ ແລະ ພາກພນ

ປບປງການເຂາເຖງຕະຫາດຜະລດຕະພນປອດສານພດ ໃນລະດບປະ • ເທດ ແລະ ພາກພນ

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຊວຍຫດຜອນຄວາມທກຍາກບນພນ ການການອະນລກສງແວດລອມ ຊງເປນການປະກອບສວນ ບນລເປາໝາຍ ສະຫະສະວດ. ຕວຢາງ ໂຄງການອະນລກພນພດພນເມອງ ແລະ ສງເສມ ດານໂພຊະນາການ ຊງຈະນຳໄປສການປບປງສຂະພາບຂອງປະຊາຊນ ກມ ເປາໝາຍ ລວມທງສຂະພາບຂອງແມ (ເປາໝາຍ 5) ແລະ ເດກ (ເປາໝາຍ 4). ໃຫມທາງເລອກຫາຍທາງໃນການດຳລງຊວດ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການ ປບຕວ ເຂາກບສະພາບການປຽນແປງດນຟາອາກາດທງໝດນ ກເພອນຳ ໄປສຄວາມໝນຄງທາງດານສະບຽງອາຫານໃນ ສປປ ລາວ (ເປາໝາຍ 1). ນອກນນ, ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຂອງກອງທນສງແວດລອມ ໂລກ ຍງໄດເອາໃຈໃສແມຍງໂດຍກງ, ເລງໃສການປະກອບສວນຊກຍ

13.1.1. Poverty Reduction and MDGs Contribution

communities will reduce their risk of abject poverty by strengthening the social safety nets provided by healthy well managed natural ecosystems. People will experience reduced financial poverty by having increased levels of income from the sustainable use of biodiversity, improved agriculture, sustainable forestry and fisheries management, and ecotourism through community-based conservation, innovative approaches and efficient market mechanisms. additional benefits will include:

improved nutrition from a varied diet (not just rice based)•

Increased levels of income in poor households•

Decreased unemployment rates in communities living in buffer • zones of protected areas

Diversification of sustainable livelihood options available • for local populations living in mountain ecosystems and high biodiversity sites

Increased livelihood resilience to shocks, such as droughts and • floods

increased control over national and regional ntFP markets•

improved access to national and regional markets for organic • products

geF sgP addresses poverty reduction in conjunction with environmental conservation in the pursuit of at the realization of the MDgs. For example, a project that protects indigenous crop varieties and promotes nutrition leads to an improvement in the health of the target population, including maternal health (MDg 5) and children’s health (MDg 4). Diversified livelihood options and resilience to the effects of climate change also lead to greater food security (MDg1) in lao PDr. in addition, geF sgP projects will be selected that directly involve women, with the aim of contributing to gender equality in lao PDr (MDg 3). a geF sgP water management project may also contribute to combating certain

47

ຄວາມສະເໝພາບດານບດບາດຍງ-ຊາຍ ໃນ ສປປ ລາວ (ເປ າໝາຍ 3). ໂຄງ ການ ກຽວກບການຄມຄອງຊບພະຍາກອນ ແຫ ງນຳ ກ ເປນການປະກອບ ສວນເຂ າໃນວຽກງານ ຕ ຕານການກາຍເປນທະເລຊາຍ (ເປ າໝາຍ 6) ໂດຍ ການຈດຫານຳ ສະອາດ ແລະ ແຜນ ງານໂຄງການຂະໜາດນອຍຂອງກອງ ທນສ ງແວດລອມໂລກ ກ ຈະປະກອບສວນເຮດໃຫສ ງແວດລອມ ຂອງ ສປປ ລາວ ມຄວາມຍນຍງ ໂດຍຜານການສະໜບສະໜນ ວທທາງແກໄຂບນຫາ ໃນຂ ນທອງຖ ນ ທງເປນການປະກອບສວນແກໄຂບນຫາ ສ ງແວດລອມ ໂລກ.

13.1.2. zqodtmq[.odkolhk’7;k,g0A,c0’ການສະໜບສະໜນ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຕ ອງການ ຈດຕ ງຂອງຊມຊນ ແລະ ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ ແມນຢບນພ ນຖານຂະ ບວນການເສມສາງຄວາມສາມາດ ໃນການຄມຄອງຊບພະຍາກອນຂອງ ເຂາເຈ າ ແລະ ປະກອບສວນໃຫເກດຜນປະໂຫຍ ດແກສ ງແວດລອມໂລກ. ຜນກະທບຕ ການສາງຄວາມເຂ ມແຂງ ລວມມ:

ເພ ມ ຫ ເສມຂະຫຍ າຍ ການມສວນຮວມ ຂອງສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳ • ໄລ/ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ ໃນການປກສາຫາລ ແລະ ຕດສນໃຈ ໃນນະໂຍບາຍຂອງປະເທດ

ປບປງການຮວມມ ແລະ ການພວພນສ ສານ ລະຫວ າງ ສະມາຄມບ • ຫວ ງຜນກຳໄລ/ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ ແລະ ອງການຈດຕ ງຂອງ ລດ: ເຄອຂາຍ ແລະ ມການແລກປຽນຄວາມຮ ລະຫວ າງໂຄງການພາຍ ໃຕແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ

ປະກອບສວນໃນການປບປງລະບຽບກດໝາຍ ກຽວກບການມສວນ • ຮວມຂອງແມຍງ

ສາງຍດທະສາດ ເພ ອສ ງເສມ ແລະ ຍກລະດບຊວດການເປນຢຂອງປະ • ຊາຊນ

ເພ ມຄວາມສາມາດໃນການຄມຄອງດານການເງນ ຂອງສະມາຄມບ • ຫວ ງຜນກຳໄລ/ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ

ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນການຖອດຖອນບດຮຽນ, ການແລກປຽນຂ • ມນ ແລະ ການເຜຍແຜບດຮຽນທ ຖອດຖອນໄດ

types of diseases (MDg 6) by supplying cleaner water (MDg 7). and gef SgP will contribute towards environmental sustainability (MDg 7) in lao PDr through supporti ng the development of local soluti ons to global environmental problems.

13.1.2. Empowerment Impacts

sgP’s support to community based organizati ons and non-profi t associati ons is founded on processes of capacity development for civil society organizati ons to manage their resources and contribute to global environmental benefi ts. empowerment impacts for the CPS include:

increased or enhanced parti cipati on of nPas/cBOs in nati onal • policy discussions and decision making

improved cooperati on and communicati on between nPas/• CBos and the government: networking and knowledge sharing within sgP projects

improved legal/policy framework in country for parti cipati on of • women

improved protecti on at nati onal level of local livelihood • strategies

increased fi nancial managing skill of nPas /cBOs•

improved documentati on, sharing of informati on, and • disseminati on of lessons-learned

13.1.3. Lao Environment Impacts

environmental impacts of lao Pdr-SgP by gef focal areas are as

follows;

Biodiversity

to restore and conserve lao’s natural resources and biodiversity •

for current and future generati ons.

to mainstream biodiversity in producti on landscapes (agriculture, •

aquaculture and producti on forestry) through promoti on of

48

13.1.3. dtmq[8+lyj’c;f]hv,.o lxx ]k;ບນດາຂງເຂດບລມະສດ ທໄດກຳນດໃນແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ໂດຍອງຕາມຂງເຂດບລມະສດ ຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ ມດງນ:

ຊວະນາໆພນ

ປກປກຮກສາ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ຊວະນາໆພນ ຂອງ • ສປປ ລາວ ສຳລບຄນລນຕໄປ

ນຳເອາວຽກງານຊວະນາໆພນ ເຂາໃນຂງເຂດວຽກງານທດນ ການຜະ • ລດ (ການກະສກຳ, ດນບລເວນນຳ, ປາຜະລດ) ໂດຍຜານການສງເສມ ກະສກຳອນຊ, ກະສກຳດງເດມກບການນຳໃຊພະລງງານທດແທນ

ສງເສມການທອງທຽວທຳມະຊາດ ແລະ ການອະນລກ ທງໃນ ແລະ • ນອກເຂດປາສະຫງວນ. ໃນນນ, ສມໃສການປບປງ ແລະ ຟນຟເຂດຊ ວະນາໆພນ ທຖກທຳລາຍ ພອມນນ, ກຕອງປກປອງ ແລະ ຮດສາເຂດທ ຍງມຄວາມສວຍງາມທາງທຳມະຊາດ

ພດທະນາແຜນງານການສກສາດານສງແວດລອມ ແລະ ເພມຂດຄວາມ • ຮ ກຽວຂອງກບຄວາມສຳຄນການນຳໃຊແຫງຊບພະຍາກອນແບບຍນຍງ ແລະ ການອະນລກຊວະນາໆພນ

ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ:ສງເສມການນຳໃຊ ພະລງງານທດແທນ ສຳລບຕອບສະໜອງການບລ• ການພະລງງານໃນຊນນະບດສະ• ໜບສະໜນໂຄງການຕວແບບ ກຽວກບການປບຕວ ຕການປຽນແປງ ດນຟາອາກາດຫດຜອນຜນກະທບອາຍແກດສເຮອນແກວ ຈາກການນຳໃຊທດນ, • ການປຽນແປງການນຳໃຊທດນ ແລະ ປາໄມ

ສາຍນຳສາກນ ຄ• ມຄອງການນຳໃຊນຳ ໜາດນ ແລະ ໃຕດນ ຢາງມປະສດທຜນຄມຄອງ ແລະ ຄວບຄມມນລະພດທາງນຳ •

ການເຊອມໂຊມຂອງດນ: ສາງສະພ• າບແວດລອມທເອອອຳນວຍ ຄວາມຮໃນການຄມຄອງ ແລະ ນຳໃຊດນແບບຍນຍງ ໃຫແກຜ ສາງນະໂຍບາຍ ໃນລະດບຊາດ, ພາກ ແລະ ທອງຖນ

organic farming, permaculture and other ecological practices

Promote ecotourism and conservation approaches inside and •

outside protected areas, with an emphasis on conserving

biodiversity hotspots, key biodiversity resources, and areas of

outstanding natural beauty

Develop environmental education programmes and increase •

levels of awareness concerning the importance of sustainable

natural resource use and biodiversity conservation

Climate Change:

Promote the use of renewable energy for the provision of rural •

energy service (off-grid)

support pilot and demonstration projects for adaptation to •

climate change

reduce gHg emissions from land use, land use change and •

forestry

international Water

Balancing overuse and conflicting uses of water resources in •

surface and groundwater basins that are transboundary in

nature

reducing persistent toxic substances•

Land Degradation:

develop an enabling environment that will place Sustainable •

land Management (SlM) in the mainstream of development

policy and practices at the regional, national and local levels

upscale slM investments that generate mutual benefits for the •

global environment and local livelihoods

49

ເພ ມການລງທນໃນການຄມຄອງດນແບບຍນຍງ ທ ມປະໂຫຍ ດ ໃຫແກ • ສ ງແວດລອມ ຂອງປະເທດ ກ ຄຂອງໂລກ

ສານພດຕກຄາງສາງຄວາມເຂ ມແຂງດານຄວາມສາມາດໃນການຈດຕ ງປະຕບດ ການ• ຄມຄອງສານເຄມໃຫມປະສດທພາບ ໂດຍສະເພາະແມນຊວຍເຫ ອບນ ດາອງການຈດຕ ງຕາງໆທ ກຽວຂອງ ທ ຍງບ ມພ ນຖານກຽວກບວຽກງານດ ງກາວນຳສະເໜເຕກໂນໂລຊ ແລະ ການປະຕບດ ທ ດເລດໃນການຫ ດຜອນ • ແລະ ຈຳກດການນຳໃຊສານເຄມ

13.2. zqowfhIa[

ເພ ອໃຫບນລ ຈດປະສງ ຂອງແຜນງານໂຄງການ, 8 ຜນໄດຮບລມນ ຈຳເປນຕອງໄດປະ ຕບດໃຫສຳເລດ:

ວທການຄມຄອງປາສະຫງ ວນແບບຍນຍງຂອງຊມຊນ ໄດຖກຮບຮ ແລະ ໄດນຳ• ໄປຜນຂະຫຍ າຍໂດຍຄຮວມງານທ ເປນຄນລາວ, ລະບບຄມຄອງປາສະຫງ ວນ ແລະ ບນດາໂຄງການຫ າຍຝາຍ.

ການນຳໃຊຊວະນາໆພນແບບຍນຍງ ໄດຖກນຳເຂ າໄປປະສມປະສານກບວຽກ • ງານດານການຜະລດ (ລວມມ ວຽກງານກະສກຳ, ວຽກງານປາໄມ, ການປະມງ ແລະ ການທອງທຽວ) ໂດຍຜານ ການອະນລກຂອງຊມຊນ, ຮບແບບທ ມຫວຄດ ປະດດສາງ ແລະ ກນໄກດານການຕະຫ າດ

ຕວແບບການປບຕວ ຕ ກບການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ທ ໄດຮບຜນສຳເລດໄດ • ຖກນຳໄປຜນຂະຫຍ າຍ, ນຳໃຊ ຫ ເຊ ອມສານເຂ າໃນການວາງແຜນ, ຈດເປນ ບລມະສດໃນການພດທະນາ ລະດບ ທອງຖ ນ ແລະ ລະດບຊາດ

ພມປນຍາທອງຖ ນກຽວກບການປບຕວ ຕ ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ ໄດຮບ • ການສ ງເສມ ແລະ ນຳເຂ າເປນບລມະສດ ເພ ອການພດທະນາແຫງຊາດ

ພສດປະສດທຜນ, ເສມຂະຫຍ າຍ ແລະ ເຊ ອມສານຕວແບບ ສຳລບການຈດຕ ງ • ປະຕບດແຜນງານຍດທະສາດ ທ ນຳໃຊ “ຮບແບບໂດຍອງໃສຊມຊນ”

ຮບແບບໂດຍອງໃສຊມຊນ ທ ນຳມາພດທະນາຊວດການເປນຢ ໄດຖກພສດ, • ທດລອງ ແລະ ເຊ ອມສານໃນລະດບສາກນ ເພ ອແກໄຂການເຮດກະສກຳແບບບ ຍນຍງ ແລະ ເປນແນວທາງການຄມຄອງດນ ແລະ ປາໄມ

Persistence Organic Pollutant

strengthening capaciti es implementati on, including assisti ng •

those countries that lag farthest behind to establish basic,

foundati onal capaciti es for sound management of chemicals

Demonstrati on of feasible, innovati ve technologies and best •

practi ces for POPs reducti on and substi tuti on

13.2. Outcomes

in order to achieve the programme objecti ves, 8 outcomes will be pursued. these are as follows:

Sustainable community protected area governance approaches • recognized, strengthened and adopted by nati onal partners, protected area systems, and multi lateral processes

sustainable use of biodiversity established in producti on landscapes • (including agriculture, forests, fi sheries and tourism) through community-based conservati on, innovati ve approaches, and market mechanisms

intensify the replicati on, up scaling, or mainstreaming of climate • change miti gati on barrier models that have been successfully tested and practi cally applied at the local level, in nati onal development prioriti es and plans

community –based adaptati on (cBa) practi ces promoted and • incorporated into nati onal development prioriti es

Demonstrati on of community-based approaches for the implementati on • of SaPs, and models replicated, scaled up and mainstreamed

innovati ve and adapti ve community-based approach demonstrated, • piloted, and integrated into global eff orts to address unsustainable agricultural practi ces, range land and forestry management, while promoti ng local livelihoods

Community-based waste management ; prevents open burning of • plasti cs, Persistent Organic Pollutants pesti cide management improved

strengthen capaciti es of multi ple stakeholders to realize sustainable • environmental management

50

Details of each of these outcomes are explained in the Annexes.

14. MANAGEMENT ARRANGEMENTS

all sgP projects in lao PDr will be managed in accordance with country Programme Strategy for SgP lao Pdr and eligibility Criteria and guidelines for Project concepts and Proposals which are consistent with geF sgP operational guideline. the maximum grant amount per project is not over usD 50,000, but averages around usD 20,000. any eligible nPas, csOs, and MOs may propose a project, which must meet two key criteria: it must reflect national priorities and it must improve the global environment or advance the prospect of reducing risks to it.

the planning grant that is normally not more than usD 5,000 can be made to eligible organizations. the project document for the planning grant specifies the activities to be undertaken, and the responsibilities of the parties concerned. the nc (in coordination with the nsc) approves the planning grant.

all organizations will not require a planning grant to develop a good proposal, but many nPas and cBOs, and communities with little experience in project design and management would benefit from this assistance. Hence, the planning grant has an important capacity-building function; it is a means to help nPas, cBOs to enhance their capacity to understand the project cycle and design effective project proposals that meet geF criteria. the nc makes recommendations to the nsc about which organizations would require a planning grant.

sgP project will be called for project proposal two times per operational phase, most immediately:

1. October 20092. January 2010

the call for proposals will be advertised nationwide, in national and sub-national newspapers, on public notice-boards at provincial and district levels, and through various civil society organizations.

Following the receipt of applications, the national steering committee will provide feedback to all project proponents within a 30 working day period. for further guidelines, please see detailed eligibility Criteria and guidelines for Project concepts and Proposals.

ການຄມຄອງສງເສດເຫອໂດຍອງໃສຊມຊນ, ຈຳກດການຈດຢາງໃນທສາທາລະ • ນະ, ການຄມຄອງສານເຄມຕກຄາງຈາກຢາປາບສດຕພດ ໄດຮບການປບປງ

ເສມຂະຫຍາຍຄວາມສາມາດຂອງພາກສວນກຽວຂອງ ໃຫສາມາດຄມຄອງສງ • ແວດລອມແບບຍນຍງ

]kp]tvPf0v’c8j]tzqowfhIa[ wfhvtmy[kpw;h.ogvdtlko-hvomhkpD

14. dko75h,7v’czo’koທກໂຄງການ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຈະຖກຄມຄອງ ໂດຍອງ ຕາມ “ຍດທະສາດໃຫທນຊວຍເຫອ” ແລະ “ຄມສຳລບການຂທນແລະການຂຽນເອກະສານໂຄງການ”. ຂະໜາດຂອງທນຕນງໂຄງການ ສງສດ 50,000 ໂດລາສະຫະຣດ, ໂດຍສະ ເລຍ ປະມານ 20,000 ໂດລາສະຫະຣດ. ໂຄງການທສະເໜຂທນຂອງສະມາຄມບຫວງຜນ ກຳໄລ, ອງການຈດຕງມະຫາຊນ ແລະ ອງການຈດຕງທາງສງຄມ ຕອງຕອບສະໜອງບລ ມະສດຂອງປະເທດ ແລະ ເປາໝາຍປບປງສງແວດລອມຂອງປະເທດ ແລະ ທງເປນການ ປະກອບສວນ ຕສງແວດລອມຂອງໂລກ. ສຳລບອງການ ຂທນທບສາມາດພດທະນາເອ ກະສານໂຄງການດວຍຕນເອງໄດ, ອງການດງກາວ ສາມາດຂ “ເງນສະໜບສະໜນໃນ ການວາງແຜນໂຄງການ” ເຊງຕາມ ປກກະຕຈະບເກນ 5,000 ໂດລາສະຫະລດ ໂດຍການ ສາງເອກະສານງາຍໆ: ກຳນດກດຈະກຳທຈະເຮດ ແລະ ຄວາມຮບຜດຊອບຂອງພາກ ສວນກຽວຂອງ. ຜປະສານງານລະດບຊາດ ເປນຜອະນມດການໃຫເງນສະໜບສະໜນ ການວາງແຜນໂຄງການ.

ເງນສະໜບສະໜນການວາງແຜນໂຄງການ ແມນສະໜອງໃຫໄດສະເພາະສະມາຄມບ ຫວງຜນກຳໄລ, ອງການຈດຕງຂອງຊມຊນທບມປະສບການ, ບມຄວາມສາມາດໃນການ ອອກແບບ ແລະ ຄມຄອງໂຄງການເທານນ. ສະນນ, ເງນສະໜບສະໜນການວາງແຜນ ໂຄງການ ຈງມໜາທສຳຄນກຽວກບການສາງຄວາມສາມາດ ແລະ ປຽບເໝອນເຄອງມ ທຊວຍໃຫ ສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ, ອງການຈດຕງຂອງຊມຊນພດທະນາຄວາມສາ ມາດຂອງຕນ ໃນການຄມຄອງວງຈອນໂຄງການ ແລະ ການຂຽນເອກະສານໂຄງການທມ ປະສດທພາບ.

ຜປະສານງານລະດບຊາດ ຢງຢນຮວມກບຄະນະກຳມະການຊນຳແຫງຊາດ ກຽວກບອງ ການຂທນທຄວນຈະໄດຮບ ເງນສະໜບສະໜນການວາງແຜນໂຄງການ. ແຜນງານໂຄງ ການຂະໜາດນອຍ ຈະປະກາດໃຫຜຊອກທນ ຍນບດສະເໜໂຄງການສາມຄງຕໜງໄລ ຍະການປະຕບດ (Operational Phase)30 ແລະ ກອງປະຊມຄນຄວາກວດກາ, ອະນມດບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ ແລະ ບດສະເໜໂຄງການ ກຈະເຮດຂນ 30ປະຈບນແມນຢໃນໄລຍະປະຕບດທ 4 (OP4) ປທ 3 ຮອດທາຍ 2010

51

15. MONiTORiNG, EVALUATiON AND REPORTiNG

15.1. Monitoring and Evaluation

sgP projects will have clearly defi ned baseline indicators to gauge performance as per quanti fi able indicators and targets. these targets will be environmental and livelihood improvement. the project proponent is required to submit Progress reports (Mid-term and Final) and Fund uti lizati on certi fi cates as a mandatory requirement. these reports are an eff ecti ve tool to monitor the progress of the project as these identi fy any assistance needed by project partners in the form of technical, social, or managerial support that was not foreseen at the ti me of project submission.

15.1.1. Mean of verifi cati on

the SgP lao Pdr will follow SgP global M&e framework that requires the development of baseline data and indicators for each project, which are linked to expected results of the country Programme. the monitoring and evaluati on of project implementati on will be undertaken through:

Site visits: nC, together with relevant stakeholders, will undertake • quarterly site visits, to collect project level informati on for reporti ng and to conduct parti cipatory evaluati ons of lessons learned for all projects.

regular grantee reports: grantee nPas and CBos are required • to submit mid-term and fi nal reports for projects.

Parti cipatory M&e: this includes stakeholders’ meeti ngs and • communiti es’ record keeping and other forms of M&e as developed by individual projects.

15.1.2. Evaluati on at the project level

each project will be subject to a mid-term and a fi nal evaluati on, to be conducted in a parti cipatory manner by an organizati on selected for the purpose. the project team will work with the designated organizati on, both to facilitate the evaluati on process and to record lessons learned (both positi ve and negati ve).

ສາມຄ ງໃນໜ ງໄລຍະການປະຕບດ: ຕ ນເດອນ ກລະກດ, ຕລາ ແລະ ມງກອນ (ອງຕາມປ ງບປະມານ ຂອງກອງທນສ ງ ແວດລອມໂລກ: ກລະກດ - ມຖນາ)

15. dko8yf8k,d;fdkF dkoxtg,uozqo c]t dko]kp’koແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຈະກຳນດບນດາຕວຊ ວດພ ນຖານ ທາງດານປະລມານ ແລະ ກຳນດເປ າໝາຍເພ ອວດແທກການຈດຕ ງປະຕບດໂຄງການ. ຜຮບທນຕອງສ ງບດ ລາຍງານຄວາມຄບໜາ (ໄລຍະກາງ ແລະ ສະຫ ບທາຍໂຄງການ) ແລະ ການນຳໃຊງບ ປະມານ. ບດລາຍງານເຫ ານ ຈະເປນເຄ ອງມທ ມປະສດທພາບ ໃນການຕດຕາມຄວາມ ຄບໜາຂອງໂຄງການ.

15.1. dko8yf8k,d;fdk c]t dkoxtg,uozqoເພ ອເປນການຊ ວດນຳນວນ ແລະ ເປ າໝາຍ ທກໂຄງການ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະ ໜາດນອຍ ຈະໄດສາງຕວຊ ວດພ ນຖານ ເພ ອເປນບນທດຖານ ໃນການປະຕ ບດວຽກງານ ຂອງຕນ. ເປ າໝາຍເຫ ານ ຈະເນ ນໃສການປບປງຊວດການເປນຢຂອງຊມຊນນ ນດຂ ນ ແລະ ຄນນະພາບຂອງສ ງແວດລອມດຂ ນ.

15.1.1. 0=h,6ovhk’vu’ໂຄງການ ຕອງສາງຕວຊ ວດ ແລະ ຂ ມນພ ນຖານ ຕາມທ ໄດກຳນດຢໃນ ໂຄງຮາງແຜນ ງານການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນ ແລະ ຕອງສອດ ຄອງກບຄາດໝາຍຂອງຜນໄດຮບ ຂອງຍດທະສາດການໃຫທນຂອງແຜນ ງານໂຄງການ ສປປ ລາວ. ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນໂຄງການ ຈະໄດຖກດຳເນນໂດຍຜານ:

ການລງຢຽມຢາມສະຖານທ ຂອງໂຄງການ: ຜປະສານງານລະດບຊາດ • ຮວມກບຄຮວມງານທ ກຽວຂອງ ຈະໄດໄປຢຽມຢາມພ ນທ ໂຄງການ ທກໆໄຕມາດ ເພ ອເກບກຳຂ ມນຢລະດບໂຄງການ ສຳລບລາຍງານ ແລະ ເຮດການປະເມນຜນບດຮຽນທ ຖອດຖອນໄດຂອງທກໂຄງການ ແບບມສວນຮວມ. ການລາຍງານປກະຕຂອງຜຮບທນ: ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ/ອງ • ການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ ເຊ ງເປນຜຮບທນ ສ ງບດລາຍງານການດຳເນນ ໂຄງການໄລຍະກາງ ແລະ ທາຍ.ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນແບບມສວນຮວມ: ລວມມ • ກອງປະຊມກບພາກສວນກຽວຂອງ ແລະ ບດບນທກຂອງຊມຊນ ແລະ ຮບແບບການຕດຕາມກວດກາ, ປະເມນຜນທ ໂຄງການຕາງໆກຳນດ ຂ ນເອງ.

52

15.1.3. Monitoring at the project level

the nC will be responsible for regular assessments of all programmatic indicators included in the logical framework analysis, and reporting to the nsc. Progress against these indicators will be reviewed at least once every year, and modifications to the programme strategy will be considered if it seems likely that indicator targets will not be met.

15.2. Monitoring and Evaluation at Programme level

expected results, targets and indicators are developed in the above table (specific outcomes, activities and indicators). the country programme is closely monitored and evaluated in relation to achievements towards these outcomes through various mechanisms, as follows:

annual country programme report: additional to uploading projects • results and achievement at the atlas, SgP lao Pdr will review its annual progress and prepare an annual report each reporting year (1 July of the previous year to 30 June of the following year). this annual report will be reviewed and assessed by the Central Programme Management team in new York.

Performance review and assessment process: each nC must submit • an annual work plan which details activities aligned to achievement of the raF utilization strategy – this annual work-plan is reflected in the Performance review and assessment process which each nC undergoes at the end/beginning of each year. regular updating of the SgP database by each country programme is required in order to have current information on projects at any given time for the continued release of grant allocations. regular inputting into the database will facilitate reporting for ncs, as there will no longer be a need to collect much additional information when annual cPs reports are due.

Overall programme evaluation: sgP as a global programme is subject • to overall programme evaluation every four years (in line with the geF replenishment cycle). in addition, geF has its own overall programme.

the monitoring and evaluation activities and reports assist projects and programmes to maintain accountability, achieve sustainability, allow for replicability, and provide opportunities for eliciting and communicating lessons

15.1.2. dkoxtg,uozqo]tfa[37’dkoທມງານປະຕບດໂຄງການ ຈະອຳນວຍຄວາມສະດວກ ຂະບວນການປະ ເມນຜນໄລຍະກາງ ແລະ ໄລຍະທາຍແບບມສວນຮວມ ກບອງການທໄດຄດ ເລອກ ເພອບນທກບດຮຽນທຖອດຖອນໄດ (ທງດານດ ແລະ ດານອອນ).

15.1.3. dko8yf8k,d;fdk]tfa[37’dkoຜປະສານງານລະດບຊາດ ຮບຜດຊອບໃນການປະເມນຜນບນດາຕວຊວດ ຂອງແຜນງານໂຄງການເປນປກກະຕ ຕາມໂຄງຮາງແຜນງານ ແລະ ລາຍ ງານ ຄະນະກຳມະການຊນຳແຫງຊາດ. ຄວາມຄບໜາທຽບກບຕວຊວດຈະ ຕອງໄດທບທວນ ຢາງໜອຍປລະຄງ ເພອເປນການດດແກໃຫເໝາະສມກບ ຍດທະສາດຂອງແຜນງານ ຖາເຫນວາ ຕວຊວດເຫານນມທາອຽງທຈະບ ບນລໄດ.

15.2. dko8yf8k,d;fdk c]t xtg,uozqoczo’ko]tfa[-kfແຜນງານໂຄງການ ຈະໄດຖກຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນຢາງຈງຈງ ໂດຍການນຳ ໃຊກນໄກຕາງໆ ເພອເປນການຢງຢນຜນສຳເລດທມຕຄາດໝາຍຜນໄດຮບ, ເປາໝາຍ ແລະ ຕວຊວດ ທໄດສາງຂນ (ຜນໄດຮບສະເພາະ, ກດຈະກຳ ແລະ ຕວຊວດ):

ຜານການລາຍງານປະຈຳປຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ: • ນອກຈາກການປອນຂມນຄວາມຄບໜາຂອງໂຄງການ ເຂາໃນລະບບຖານຂມນ (ATLAS), ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຈະທບທວນຄວາມ ຄບໜາ ແລະ ເຮດບດລາຍງານປະຈຳປຂອງແຕລະໂຄງການ (ໄລຍະເວລາຂອງ ບດລາຍງານແມນ ວນທ 1 ກລະກດ ຂອງປຜານມາ ຮອດ ເດອນ ມຖນາ ຂອງປ ລາຍງານ). ບດລາຍງານທກາວມານນ ກຈະຖກປະເມນອກເທອໜງ ໂດຍຄະນະ ບລຫານແຜນງານທຫອງການໃຫຍ ຢ ນວຢອກ ສະຫະລດອາເມຣກາ.

ຜານຂະບວນການປະເມນຜນງານ: ຜປະສານງານລະດບຊາດ ຈະຕອງສງແຜນ • ປ ເພອປະຕບດຍດທະສາດນຳໃຊຊບພະຍາກອນ ໃນໂຄງຮາງແຜນງານການ ຈດສນຊບພະຍາກອນ (RAF Utilization Strategy) - ໃນແຕລະປ ການປະ ເມນຜນງານຂອງຜປະສານງານລະດບຊາດ ກຈະໄດອງແຜນດງກາວ ກຽວກບ ຄວາມສຳເລດຂອງຜກຽວ.

ການປອນຂມນເຂາຖານຂມນກຽວກບໂຄງການ ໃນເວລາທຂອະນມດການເບກ• ຈາຍທນຊວຍເຫອແຕລະງວດຈະຊວຍຫດເວລາ ແລະ ອຳນວຍຄວາມສະດວກ ໃນການເກບກຳຂມນເພອເຮດບດລາຍງານປະຈຳປ ຂອງຜປະສານງານລະດບ.

53

learned. ideally, the results or lessons learned from monitoring and evaluati on will be used to improve project and programme design and implementati on, and more specifi cally, will enable geF sgP grant recipients to carry on project acti viti es well aft er the grant period is over.

thus, the Monitoring and evaluati on programme of lao PDr’s sgP involves monitoring and evaluati on at the level of individual projects, monitoring and evaluati on at the programmati c level, and contributi ons to monitoring of the sgP at the global level.

15.3. Reporting Plan

the nC is expected to provide annual reports to the CPMt which detail the cumulati ve results achieved through geF sgP projects. the nc annual reports should build on reports provided by nPas/cBOs/ MOs, monitoring visits and global indicators keyed into the online database.

the nc will be responsible for submitti ng an operati onal phase review based on the cPs, at the end of OP4. annual reports are part of the ongoing process of reviewing the cPs. the OP4 operati onal phase review will allow the country Programme and CPMt to assess how and to what extent the CPS has been implemented, what the general programme tendencies are, if grant-making and the projects funded are eff ecti ve, and whether major course correcti ons will be necessary. a likely outcome of the OPr would be a modifi cati on of the CPS in order to make the Country Programme more strategic and responsive to emerging needs at the country level.

ການປະເມນຜນແຜນງານໂຄງການ: ໃນທກໆ • 4 ປ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດ ນອຍ ທ ວໂລກ ກ ຈະເຮດການປະເມນຜນລວມ (ຕາມວງຈອນການປະກອບທນ ຂອງກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ). ພອມດຽວກນນ ນ, ກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ ກ ມແຜນງານໂຄງການ ຂອງຕນເອງ.

ກດຈະກຳການຕດຕາມ, ປະເມນຜນ ແລະ ບດລາຍງານ ຊວຍໃຫໂຄງການ ແລະ ແຜນ ງານໂຄງການຕາງໆ ມຄວາມຮບຜດຊອບ, ບນລຄວາມຍນຍງ, ມການຖາຍທອດບດຮຽນ ແລະ ເປນໂອກາດຖອດຖອນ ທງເຜຍແຜບດຮຽນ. ໃນທ ສດ, ຜນໄດຮບ ຫ ບດຮຽນທ ຖອດຖອນໄດຈາກການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນ ກ ຈະຖກນຳມາໃຊປບປງການ ອອກແບບ ແລະ ຈດຕ ງປະຕບດ ແຜນງານໂຄງການໃຫດຂ ນ ໂດຍສະເພາະແມນຈະເຮດ ໃຫຜຮບທນຈາກແຜນງານ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍຂອງກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ ສາມາດສບຕ ຈດຕ ງປະຕບດກດຈະກຳຂອງໂຄງການ ພາຍຫ ງທ ໄລຍະການໃຫທນຊວຍເຫ ອໄດສ ນສດລງ.

ດ ງນ ນ, ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ແມນໄດປະກອບສວນ ໃນການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນໃນລະດບ ໂຄງການ, ລະດບແຜນງານໂຄງການ ແລະ ປະກອບສວນເຂ າໃນການ ຕດຕາມກວດກາ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ໃນລະດບສາກນ.

15.3. dko]kp’koຄະນະກຳມະການແຫງຊາດ ຕອງໄດສ ງບດລາຍງານປະຈຳປ ໃຫແກໜວຍງານຄມຄອງ ແຜນງານທ ຫອງການໃຫຍ ຊ ງບດລາຍງານ ໄດລະບລາຍລະອຽດຜນຮບ ໂດຍຜານແຜນ ງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ. ບດລາຍງານປະຈຳປຂອງ ຄະນະກຳມະການແຫງຊາດ ແມນຕອງສາງຂ ນ ໂດຍອງໃສບດລາຍງານ ທ ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ/ອງການຈດຕ ງ ຂອງຊມຊນ ໄດສ ງມາໃຫ, ຈາກການລງຕດຕາມ ຢພ ນທ ໂຄງການ ແລະ ຕວຊ ວດຕາມມາດ ຖານທ ວາງໄວ.ຄະນະກຳມະການຂ ນແຫງຊາດ ຮບຜດຊອບໃນການທບທວນ ການຈດຕ ງປະຕບດໄລຍະ ປະຕບດງານທ 4 ໂດຍອງໃສຍດທະສາດການໃຫທນ. ການທບທວນໄລຍະປະຕບດງານ ທ 4 ຈະເຮດໃຫແຜນງານໂຄງການລະດບຊາດ ແລະ ທມງານບລຫານແຜນງານທ ຫອງ ການໃຫຍ ໄດປະເມນວາ ຍດທະສາດການໃຫທນໄດຖກຈດຕ ງປະຕບດ ແລະ ມການຂະ ຫຍ າຍຕວແນວໃດ, ທາອຽງຂອງ ໂຄງການເປນແນວໃດ, ຖາວາການ ໃຫທນຊວຍເຫ ອລາ ແລະ ແຜນງານ ທ ໄດຮບທນມປະສດທພາບ ຫ ຖາວາມຄວາມຕອງການທ ຈະຕອງດດແກ. ຜນໄດຮບຂອງໄລຍະດຳເນນງານທ 4 ຈະເປນບອນອງໃນການປບປງການໃຫທນ ຂອງແຜນງານໂຄງການລະດບຊາດ ມລກສະນະຍດທະສາດ ແລະ ຕອບສະໜອງຄວາມ ຕອງການໃນລະດບຊາດ.

54

16. gvdtlko-hvomhkpG zqowfhIa[F dyf9tde c]t 8q;-U;af

95fxtlq'mu 1G xtlq,xtlko0t[;odko9af8A’-5,-qo 3fpzjko95fl5, GEF-SGP 0v’laflj;o0v’-kfF 3fpdq’da[95fl5,mujgxao[6]y,tlyfp5fmtlkf0v’ GEF-4

-u;tokMrao

p5fmtlkf0v’czo’ko8q;-U;afmujvu’.lj95fxtlq’ c]t lk,kf;afcmdwfh

cs^j’1no1ao lq,,5f4ko8q;-U;af 0=h,6orBo4ko gxQk\kp

ຜນຮບ 1: ແບບການປກຄອງພນທປກ ປອງໂດຍຊມຊນເປນເຈາການທຍນ ຍງໄດຖກຮບຮ, ໄດຖກເສມສາງ ຄວາມເຂມແຂງ ແລະ ໄດເອກະພາບ ໂດຍຄຮວມງານໃນຊາດ, ລະບບພນ ທປກປອງ, ແລະ ໂດຍຂະບວນການ ປະຕບດຫາຍຝາຍ.

ຈຳນວນພນທ ທຖກປກ ປອງ(PAs)ໄດຮບການ ເສມສາງຄວາມເຂມແຂງ ສະແດງອອກໃນການໄດດງດດຊມຊນທອງຖນ ແລະ ກມຄນພນເມອງ

ຈຳນວນແຜນງານ GEF SGP ທໄດຮບທນເພອ ປະຕບດໃນພນທປກປອງ ແລະ ເຂດຮອບນອກ, ຮວມທງທນຂອງ INGOs ທໃຫ NPA ຄມ ຄອງ

100% ຂອງພນທໂຄງການໄດມຊມ ຊນໃນທອງຖນນນ ເຂາຮວມດຳເນນໂຄງການ

ຖານຂມນ GEF SGP , ບດລາຍງານໂຄງການ ແລະ ການລງພນທຕດຕາມການປະຕບດໂຄງ ການ

ລດຖະບານ ແລະ ອງການສາ ກນ ຮບຜດຊອບສງຕ ການຜກພນຂອງ CBD ທກຽວຂອງກບປະຊາຊນ ທອງຖນ ແລະ ປະຊາຊນດງເດມ

ຜນຮບ 2: ເກດການນຳໃຊແບບຍນ ຍງ ຊວະນາໆພນ ໃນທດນທຳການຜະ ລດ/ ພນທທະເລ (ຮວມມການ ກະເສດ, ປາໄມ, ການປະມງ ແລະ ທອງທຽວ) ໂດຍຜານການອະນລກທຊມຊນເປນ ເຈາການ, ນະວະຕະກຳໃໝ, ແລະ ກນ ໄກດານຕະຫາດ

ຈຳນວນຂອງແຜນງານ ຂອງ GEF SGP ໄດປະ ກອບສວນເຂາໃນການ ອະນລກ ພນພດພນ ເມອງ, ຕນໄມເປນຢາ, NTFPs, ແລະ ຜະລດ ຕະພນຊວະນາໆພນ ອນໆ, ແລະ ການທອງ ທຽວແບບອະນລກ

ແຜນງານທຫາກຫາຍໃນຂະແໜງການຜະລດກະສກຳ, ປາໄມ, ແລະ ການທອງທຽວ

ໄດມ 5 ແຜນງານ ສຳລບປກປອງພນ ພດພນເມອງ,ຕນ ໄມເປນຢາ,NTFPs, ແລະ ຜະລດຕະພນ ຊວະນາໆພນອນໆ ໄດຖກຈດຕງປະຕ ບດການອະນລກ ໂດຍຊມຊນເປນ ເຈາການ

ຖານຂມນໂຄງການ GEF SGP , ບດລາຍ ງານໂຄງການ ແລະ ການ ລງພນທຕດຕາມການປະຕບດໂຄງການ

ຄວາມແຕກໂຕນດານຕະຫາດຂອງສະຫາກ ເພອເພມມນຄາສນຄາ ແມນພຽງພໃນການ “ປະເມນຄວາມອອນໄຫວ” ເພອບນລຄວາມຕອງການຂອງສນຄາປະເພດນອຍ

ຈຳນວນແຜນງານ GEF SGPໄດປະກອບສວນເຂາໃນການນຳໃຊຜະລດຕະ ພນຊວະນາໆພນແບບຍນ ຍງ ສະແດງອອກໃນການ ມສະຫາກເພມມນຄາທາງ ການຕະຫາດ

ສຳເລດການສກສາຄນຄວາກຽວກບການນຳໃຊ ແລະ ການຕະຫາດຂອງ NTFPs

ຢາງນອຍມ 5ແຜນ ງານກຽວກບການນຳ ໃຊແບບຍນຍງ ແລະ ການມສະຫາກໃນຕະຫາດຂອງຜະລດຕະພນທບທຳຮາຍຊວະນາໆພນໄດສະໜອງແບບຢາງທລະກດສຳລບວທການທເອາຕະຫາດເປນຫກ

ຖານຂມນໂຄງການ GEF SGP , ບດລາຍ ງານໂຄງການ ແລະ ການລງພນທຕດຕາມ ການປະຕບດໂຄງການ

55

16. ANNEx. CPS OUTCOMES, ACTiViTiES AND iNDiCATORS

Objective 1: Consolidate community-based interventions through focused GEF SGP country programme portfolios, in alignment with GEF-4 focal area strategic priorities

BIODIVERSITY

Project strategyobjectively veri�iable Indicators Sources of

veri�icationAssumptions

Indicators Baseline Target

Outcome 1: Sustainable community protected area governance approaches recognized, strengthened and adopted by nati onal partners, protected area systems, and multi lateral processes.

threats to biodiversity and forest loss are reduced or sale of chemicals reduced

number of protected areas (Pas) strengthened by engaging local and indigenous communiti es

few gef SgP projects funded in Pa landscapes and buff er zones, including Ingos fund nPa management

Baseline incursions in nBCa core zones, baseline forest loss or baseline chemical sales.

100% of the projects involve acti ve local community parti cipati on

Community based conservati on implemented in at least 10 projects to reduce incursions into the nBCa cores zone and forest loss around nBCas

gef SgP database, project reports and monitoring visits

forest patrols in protected areas and managed areas

government and internati onal agencies commit to UnCBd obligati ons regarding local and indigenous populati ons

communiti es can make a signifi cant contributi on to improving global environmental health.

communiti es can control outside actors that want to take their resources.

Outcome 2: Sustainable use of biodiversity established in producti on landscape/seascapes (including agriculture, forests, fi sheries and tourism) through community-based conservati on, innovati ve approaches, and market mechanism

number of gef SgP projects contributi ng to the conservati on of nati ve crops, medicinal plants, ntfPs, and other biodiversity-based products, and ecotourism

Various projects in the producti on sectors of agriculture, forestry and tourism

Community based conservati on implemented in at least 5 projects for the protecti on of nati ve crops, medicinal plants, ntfPs, and other biodiversity-based products.

Use zones established and rules made.

gef SgP database, project reports and monitoring visits.

forest resource use committ ees established, and rules made and use zones identi fi ed

natural resource use, biodiversity conservati on and market diff erenti ati on of value-added labels suffi ciently “scale-sensiti ve” to meet the needs of small products

56

ຈຳນວນຂອງແຜນງານ GEF SGP ທປະກອບສວນ ເຂາການອະນລກການ ປະສງ;ຈຳນວນຜະລດຕະພນຈຳນວນຂອງສະຫາກ

ບນດາອງການສາກນ ທບຂນກບລດຖະບານ ສະໜບສະໜນ ການຄມຄອງການ ປະສງຂອງຊມຊນ

ໄດຈດຕງປະຕບດຢາງ ນອຍ 4 ແຜນງານສຳ ລບອດສະຫະກຳການ ປະມງ ໂດຍຊມຊນເປນເຈາການໃນ ການອະນລກ

ຖານຂມນໂຄງການ GEF SGP , ບດລາຍ ງານໂຄງການ ແລະ ການລງພນທຕດຕາມການປະຕບດໂຄງການ

ອະນລກແຫງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໂດຍຜານແຜນງານ ແລະ ແຜນກດຈະກຳການຄມ ຄອງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໂດຍຊມຊນເປນເຈາການ

dkoxjPocx'0v'vkdkf

ຜນຮບ3: ສາງຄວາມເຂມແຂງໃນ ການຖອດແບບ,ຕລາຄາ, ຫ ສອດແຊກ ແບບຈຳລອງທກດຂວາງເພອຫດ ຜອນບນຫາໂລກຮອນ ຊງໄດປະ ສບຜນສຳເລດໃນການທດລອງ ແລະ ໝນໃຊຢາງເປນຮບປະທຳ ໃນເຂດທອງຖນ, ໃນປະເດນບລມະ ສດຂອງການພດທະນາແຫງຊາດ ແລະ ແຜນກດຈະກຳ

ຈຳນວນ (ຫ %) ຂອງຄວເຮອນໃນຊນນະບດທໄດໃຊພະລງງານທດແທນ: ການກໃຫເກດພະລງງານທດແທນສຳລບການບລການຊນນະບດ ( kWh renewable)

ຈຳນວນເຮອນໃນຊນນະບດ ໃນປະຈບນ ໄດໃຊບລການຂອງ ພະລງງານທດແທນ; ການສາງພະລງງານ ທດແທນເພອບລການ ຊນນະບດ

ເພມຜນຜະລດ ແລະ ນຳໃຊພະລງງານທດ ແທນໃນເຂດຊນນະ ບດ

ຖານຂມນໂຄງການ GEF SGP , ບດລາຍງານໂຄງການ ແລະ ການລງພນທຕດຕາມການປະຕບດໂຄງການ

ສບຕສາງຄວາມຄບໜາສຳ ລບແຜນງານຕອບສະ ໜອງໂດຍ GEF ແລະ ບນ ດາອງການພດທະນາອນ ເພອຕຖອຍອປະສກດານຕະ ຫາດ ແລະ ປບປງນະໂຍບາຍ ເຂາເຖງແຫງພະລງງານ ໂດຍສະເພາະຢຂນທອງຖນ.

ການຜະລດສານພດຈາກການນຳໃຊດນ, ການ ປຽນແປງຂອງການ ນຳໃຊດນ ແລະ ປາໄມ (LULUCF) (tones of CO2 eq.)

ສະຖານະພາບປະຈບນຂອງການຜະລດ ແກສເຮອນແກວ (tones of CO2 eq.)

ໄດມການຫດຜອນ ການຜະລດຈາກ LULUCF (tones of CO2 eq.)

ຖານຂມນໂຄງການ GEF SGP , ບດລາຍງານໂຄງການ ແລະ ການລງພນທຕດຕາມການປະຕບດໂຄງການ

ຜນຮບ4: ມການສງເສມການປະຕບດເພອປບຕວໂດຍຊມຊນເປນເຈາການ (CBA) ແລະ ໄດນຳເຂາໃນບລມະສດການພດທະນາຂອງຊາດ

ຈຳນວນແຜນງານທ ເອາຊມຊນເປນເຈາການ ໃນການປບຕວ ໄດຖກ ຈດຕງປະຕບດ ໂດຍຄ ຮວມງານຂອງ ແຜນງານ SGP

ຈຳນວນແຜນງານທໄດ ສອດແຊກກດຈະກຳ CBA ໂດຍການນຳໃຊ ແຫງທນທຕາງກນ

ຈຳນວນຄງທດສອບ ວທການ/ຮບແບບ ປບຕວ ໂດຍຊມຊນ ເປນເຈາການ ໃນການໃຊ GEF

ກດຈະກຳໃໝ ຂອງການປະຕບດ CBA ຂອງ ຊາດ

ບດລາຍງານສດທາຍ ຂອງໂຄງການ

ໄດຮບຮຜນກະທບຂອງອາກາດ ປຽນແປງຕຊມຊນທອງຖນ ແລະ ຄວາມສຳຄນຂອງການປະກອບ ສວນຂອງເຂາເຈາ ໃນການປບ ຕວ

57

number of gef SgP projects contributi ng to sustainable use of biodiversity, and other through market value-added labels

Studies on use and marketi ng of ntFPs completed

at least 5 of projects on sustainable use and management of biodiversity

Market labeling of Bd friendly products

gef SgP database, project reports and monitoring visits

Demonstrati on that forest resource use rules are being monitored and enforced

evidence of successful marketi ng

number of gef SgP projects contributi ng to the conservati on of fi sheries

number of products

number of labels

Ingos support to community fi sheries management

Community-based conservati on implemented in at least 4 fi sheries projects

gef SgP database, project reports and monitoring visits

Sustainable harvest methods documented and validated

conservati on of natural resources through community based natural resource management projects and plans

CLIMATE CHANGE

Outcome 4: Intensify the replicati on, up scaling, or mainstreaming of climate change miti gati on barrier models that have been successfully tested and practi cally applied at the local level, in nati onal development prioriti es and plans

number (or %) of rural households served by renewable energy: renewable generati on of energy for rural area service (kWh renewable)

Current number of rural house of served by renewable energy; renewable generati on of energy for rural area service

Increased producti on and use of renewable energy in rural areas

gef SgP database, project reports and monitoring visits Progress will conti nue for

complementary initi ati ves by gef and other development agencies to removing market barriers and improving energy access

emissions from land use, land use change and forestry (lUlUCf) (tones of cO2 eq.)

Current status of gHg emission (tones of cO2 eq.)

reduced emission from lUlUCf (tones of cO2 eq.)

gef SgP database, project reports and monitoring visits

Outcome 5: community –based adaptati on (cBa) practi ces promoted and incorporated into nati onal development prioriti es

number of community based adaptati on projects implemented by SgP partners number of projects incorporati ng cBa acti viti es using diff erent fi nancial sources

no current tested community based adaptati on methodology/ approach at gef

new country implementi ng cBa acti viti es

end of project report the impact of climate change on local community and the importance of their parti cipati on in adaptati on are recognized.

58

lkpoEokM-kf

ຜນຮບ5: ສາທດຮບແບບການດຳເນນຂອງຊມຊນສຳລບການຈດຕງ ປະຕບດ SAPs, ແລະ ຕວແບບໄດ ຖກຖອດແບບ, ໄດປະເມນ ແລະ ເຊອມເຂາໃນກດຈະກຳ

ຈຳນວນຂອງໂຄງການທ ສະໜບສະໜນການປະຕ ບດ ບລມະສດຂອງ SAP ໃນລະດບຊມຊນ.

ແຜນງານໄດຖກປະ ຕບດໃນປະຈບນໂດຍ ຄຮວມງານອນ ໃນການ ສະໜບສະໜນ SAP

ຢາງໜອຍມ 5 ແຜນ ງານທກຳລງຖກປະຕ ບດເພອສະໜບສະ ໜນການດຳເນນ SAP ໃນລະດບຊມຊນ

ສາງບດສະເໜໂຄງການ

ບດລາຍງານຄວາມຄບ ໜາຂອງແຜນງານ

ຍດທະສາດຂອງລດຖະບານ, ແຜນກດຈະກຳ, ກດໝາຍ ແລະ ຂກຳນດ ທກຽວຂອງກບການປກ ປກຮກສາສະພາບແວດລອມ, ຕວຢາງຍດທະສາດ ແລະ ແຜນ ກດຈະກຳກຽວກບກະສກຳ ແລະ ນຳ ແລະຕນນຳ ໄດຖກຮາງຂນ ໂດຍເຊອມ ປະເດນ SGP IW ເຂານຳຢາງຈງຈງ

fyog-nJv,3-,

ຜນຮບ6: ນະວະຕະກຳ ແລະ ຂະບວນ ການປບຕວໂດຍຊມຊນເປນເຈາການ ແມນພນເດນ, ໄດສາງເປນຈດທດ ລອງ, ແລະ ໄດເຊອມສານເຂາໃນ ຄວາມພະຍາຍາມຂອງໂລກ ໂດຍເນນເຖງການປະຕບດດານການກະເສດ ແບບຍນຍງ, ຄມຄອງທດນ ແລະ ປາ ໄມ, ໃນຂະນະດຽວກນກສງເສມການ ດຳລງຊວດຂອງປະຊາຊນທອງຖນ

ຈຳນວນເຄອຂາຍວຽກລະດບຊາດ ແລະ ລະດບ ໂລກ ຊງຄວາມຮ ແລະ ການະຕບດ SGP ໄດຖກ ຖາຍທອດ

ຄວາມເປນຄຮວມງານ ຂອງອງການ INGO ໃນ ສປປ ລາວ ແລະ ຄວາມຮວມມ ຂນລ ເລມກບ GEF WISP

ຄວາມຮ, ປະສບການ, ແລະ ການປະຕບດ ທເປນຕວແບບ ກຽວ ກບ SGP ໃນເຄອຂາຍ ວຽກຂອງຊາດ ແລະ ຂອງໂລກ

ທບທວນເອກະສານ ຂອງໂຄງການ

ຮບປະກນຄວາມເປນຄຮວມງານ ໃນລະດບໂລກ ແລະ ຈນເຖງ ລະດບທອງຖນ

lkoryf-u;trk[8qd7hk''.oltrk[c;f]hv,

ຜນຮບ7: ຮບແບບຊມຊນເປນເຈາ ການ ໄດສະແດງອອກໃນການຄມ ຄອງຂເຫຍອ ເພອປອງກນການຈດ ເຜາ ແລະ ການຄມຄອງຢາຂາສດຕ ພດທອາດເຮດໃຫເກດສານພດຊວະ ພາບຕກຄາງ ຊງພວພນເຖງສຂະພາບ, ໄດມການຜນຂະຫຍາຍ ປະສບການ ທດ ເພອສະໜບສະໜນແຜນປະຕບດງານຂອງຊາດ

ຈຳນວນຂອງໂຄງການ SGP ໄດດຳເນນກດຈະ ກຳທຊມຊນເປນເຈາການ ປະຕບດ ເພອສະໜບສະ ໜນການປະຕບດແຜນ ປະຕບດງານຂອງຊາດທ ກຽວຂອງກບສານພດຕກ ຄາງຈາກຢາຂາແມງໄມ ແລະ ການຈດຂເຫຍອ.

ຍດທະສາດແຫງຊາດ ກຽວກບ ສະພາບແວດ ລອມຈນເຖງປ 2020 ແລະ ແຜນປະຕບດງານ ໃນປ 2006-2010

ແຜນງານ SGP ສງ ເສມ ແລະ ສະໜບສະ ໜນເທກໂນໂລຢສະ ອາດ ແລະ ຜະລດຕະ ພນ ທເປນມດຕສະ ພາບແວດລອມ, ຜະ ລດຕະພນ ອນຊ ຫ ຜະລດຕະພນປອດ ສານພດ, ສນຄາ ແລະ ການບລການ

ຂກຳນດ ແລະ ຄມໃນ ການຕດຕາມຄນນະພາບ ທາງດານສະພາບແວດ ລອມ (ຄນນະພາບຂອງ ດນ, ນຳ, ອາກາດ ແລະ ຊວະນາໆພນ) ໂດຍສະ ເພາະ ສຳລບເຄມ.

ຄວາມສາມາດຂອງຄມຮວມງານ ໃນຊມຊນ ແລະ ຄວາມກະຕລ ລນໃນການປະຕບດ NIPs

ໄດສາງແຜນກດຈະກຳກຽວກບ ກນໄກການຕດຕາມຄນນະພາບ ດານສະພາບແວດລອມ ແລະ ໄດຖກຈດຕງປະຕບດ ໂດຍລດ ຖະບານລາວ ຢາງສຳເລດຜນ

59

INTERNATIONAL WATER

Outcome 6: Demonstrati on of community-based approaches for the implementati on of SaPs, and models replicated, scaled up and mainstreamed

number of projects supporti ng theimplementati on of SaPPrioriti es at the community level

current projects implemented by others in supporti ng saPs

at least 5 projects undertaking acti ons tosupport theimplementati on of SaPs at the community level

Project proposalsdeveloped

Project progress reports

the government strategy, acti on plan and laws and regulati on related to environmental protecti on for instance strategies and acti on plans on agriculture and water and water resources developed with fully support the mainstreaming of SgP IW

LAND DEGRADATION

Outcome 7: innovati ve and adapti ve community-based approach demonstrated, piloted, and integrated into global eff orts to address unsustainable agricultural practi ces, range land and forestry management, while promoti ng local livelihoods

number of nati onal and global networks where knowledge and practi ces of sgP are shared

Partnership with Ingo in lao PDr and initi al collaborati on with gef WISP

SgP knowledge, experience, and good practi ce with nati onal and global networks

Project documentsPortf olio review

Partnerships at global and local levels secured

PERSISTENCE ORGANIC POLLUTANT

Outcome 8: Community-based waste management preventsopen burning of plasti cs Persistent organic Pollutants pesti cide management improved

number of SgPprojects undertakingcommunity-basedacti viti es to support the sound management of POPs, pesti cides and burning of toxic waste

nati onal strategy on environment to the Year 2020 and acti on Plan for the years 2006-2010

sgP Projects promote and support clean technology and clean products, organic products or chemical free products, goods and services

regulati ons and guidelines for environmental quality monitoring (soil, water, air and biodiversity quality) especially for chemical sectors.

Communitystakeholders’ capacityand willingness toimplement nIPsacti on plan on environmental quality monitoring mechanism developed and successfully implemented by lao government

60

95fxtlq'mu 4G dkorafmtok7;k,lk,kfG lhk’-5,-qo c]t d5j,rqo]tgInvo.ola’7q, .sh,u7;k,g0A,c0’ le]a[[6]y,tlyf GEF

p5fmtlkf0v’czo’ko8q;-U;afmujvu’.lj95fxtlq’ c]t lk,kf;afcmdwfh

cs^j’1no1ao lq,,5f4ko8q;-U;af 0=h,6orBo4ko gxQk\kp

ຜນຮບ 10: ສາງຄວາມອາດສາ ມາດ ສຳລບຄມຮວມງານຈາກ ຫາຍພາກສວນ

ທງໝດແຜນງານຂອງ ແຜນງານ GEF SGP ແມນ ໄດຖກຄມຄອງ ແລະ ຖກຈດຕງປະຕບດ ໂດຍ CBO ແລະ ມຫາຍ ກວາ 30% ຂອງແຜນ ງານໄດບນຈພະນກງານ ເພດຍງໃນລະດບບລ ຫານ.

ມສອງສາມແຜນງານ ທຖກບລຫານຄມຄອງ ແລະ ຈດຕງປະຕບດ ໂດຍອງກອນຊມຊນ (CBO)

ໃຫອຳນາດໃນໂຄງການ ແລະ ໃນລະດບຊມຊນ, ໂດຍມຫກຖານໃນການ ເພມຂນຂອງຂດຄວາມ ສາມາດທາງດານ ວຊາ ການ, ການເງນ ແລະ ຄວາມເປນສະຖາບນ.ທກແຜນງານແມນ ສາ ມາດວດຜນໄດ ແລະ ໄດກຳນດຕວຊວດຈະ ແຈງກຽວກບບດບາດ ຍງຊາຍ, ຄວາມທກຈນ ແລະ ການທຳມາຫາກນ

ລດລາຍງານຂອງແຜນ ງານແຜນງານ GEF SGP ການລງພນທເພອ ຕດຕາມການປະຕ ບດງານ

ຄວາມສາມາດ ແລະ ທາແຮງຂອງ ອງກອນພນລະເຮອນໃນສງຄມ ແລະ ອງການຈດຕງມະຫາຊນໄດ ເຂາຮວມໂຄງການຢາງຫາວຫນ ໃນການຄມຄອງແລະ ອະນລກ ຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດແບບ ຍນຍງ ແມນໄດປບປງຢາງຕງໜາ

ທາແຮງຂອງອງກອນໃນການຄມຄອງຊບພະຍາກອນມະນດ ແລະ ດານການເງນ ກໄດຖກປບປງ ດຂນ

61

Objective 4: Capacity Building: Strengthen community and civil society constituencies for GEF priorities

BIODIVERSITY

Project strategyobjectively veri�iable Indicators Sources of

veri�icationAssumptions

Indicators Baseline Target

Outcome 10: Strengthen capaciti es of multi ple stakeholders to realize sustainable environmental management

all geF sgP projects are managed and implemented by CBos, nPas and Mos, and more than 30% of projects include women staff at the managing level.

few numbers of projects are managed and implemented by CBos

empowerment at project and community levels, with evidence of increased technical, fi nancial and insti tuti onal capaciti es.

every project has measurable and clearly defi ned indicators on gender, poverty reducti on and livelihoods

gef SgP reports of the projects

Monitoring visits

capaciti es and capabiliti es of civil society organizati ons and mass associati ons to parti cipate acti vely in sustainable natural resource management and conservati on are signifi cantly improved.

capabiliti es of organizati ons to manage human resources and fi nances, improved

62

ໂດຍ: ຄະນະກຳມະການຊນຳແຫງຊາດ, ກອງເລຂາ Prepared by: national coordinator; national steering committee

ສະໜບສະໜນ: ກອງທນສງແວດລອມໂລກ ແລະ ອງການ ສປຊ Supported by: global environment facility and UndP

76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

czo’ko37’dko0t|kfohvpF dv’mbolyj’c;f]hv,3]d gef-SgP

czo’ko37’dko0t|kfohvp{lxx ]k;SgP-lao Pdr

ມຖນາ (June), 2009

GUIDELINE FOR PROJECT PROPOSALS

65GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

1. ເປ າໝາຍ

2. ມາດຖານຜຂທນ

3. ກດຈະກຳ

4. ບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ

5. ບດສະເໜໂຄງການ

6. ການສ ງ ແລະ ການທບທວນບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ/ບດສະເໜໂຄງການ

7. ເງນສະໜບສະໜນ ການວາງແຜນໂຄງການ

8. ງບປະມານ

9. ເອກະສານຊອນທາຍ

ເອກະສານຊອນທາຍ 1: ບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ

ເອກະສານຊອນທາຍ 2: ບດສະເໜໂຄງການ

ເອກະສານຊອນທາຍ 3: ແຜນວຽກ ແລະແຜນຕດຕາມກວດກາ

ເອກະສານຊອນທາຍ 4: ແບບຟອມຕດຕາມກວດກາ ແລະ ການປະເມນຜນ

ເອກະສານຊອນທາຍ 5: ບດລາຍງານຄວາມຄບໜາ ແລະ ການສະເໜຂເບກຈາຍ

1. PUrPoSe

2. elIgIBIlItY CrIterIa

3. aCtIVItY

4. ProjeCt ConCePt note

5. ProjeCt ProPoSal

6. SUBMISSIon and reVIeW

7. PlannIng grant

8. BUdgetIng

9. anneXeS

anneX 1: ProjeCt ConCePt note

anneX 2: ProjeCt ProPoSal

anneX 3: WorK Plan and MonItorIng and eValUatIon Plan

anneX 4: MonItorIng and eValUatIon teMPlate

anneX 5: ProgreSS rePort and grant releaSe forMat

67

67

68

68

70

71

73

73

80

67

67

68

68

70

71

73

73

80

lk]t[ko Contents

66 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

67GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ເ�ກະສານສະບບນ ເປນເ�ກະສານແນະນຳເພ ມເຕມ ຂອງ ແຜນຍດທະສາດການສະໜອງທນ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ.

(ຂ ມນລະອຽດ ເບ ງຢໃນ ແຜນຍດທະສາດລະດບຊາດກຽວກບການສະໜອງທນ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ)

This document is an annex to the Country Programme Strategy.

For further information, please see the relevant section of the Country Programme Strategy.

1. PURPOSE

Provide grants for the implementati on of small projects that lie within focal areas of global environment Facility’s and country environment prioriti es, in order to:

Increase biodiversity; reduce greenhouse gas emissions, persistent • polluti on, and land degradati on; and improve internati onal waters

support good governance•

strengthen locally responsive insti tuti ons •

contribute to poverty reducti on, equity, and improved gender • relati ons

2. ELiGiBiLiTy CRiTERiA

to achieve SgP mandate in

providing for more grassroots experiences,•

building capaciti es, local ownership and awareness on benefi ts of a • healthy environment

enhance capaciti es to develop and manage resources eff ecti vely for • sustainable development and the greater good

sgP will provide small grants to lao cBOs, nPas, and Mass Organizati ons in order to implement projects under the focal areas of geF and country environment prioriti es .

The defi niti on of CBOs, NPAs and Mass Organizati ons follow related decrees, regulati ons, and laws of the Government of Lao PDR.

Internati onal NGOs, Government insti tuti ons and academic insti tuti ons cannot receive grants from the SGP.

1. gxQk\kpດຳເນນໂຄງການຂະໜາດນອຍ ໂດຍອງໃສຂງເຂດວຽກບລມະສດ ຂອງກອງ ທນສ ງແວດ ລອມໂລກ ເພ ອ:

ເພ ມຄວາມຫ າກຫ າຍທາງດານຊວະນາໆພນ, ຫ ດຜອນອາຍພດເຮອນແກວ ແລະ • ສານເຄມຕກຄາງ, ຫ ດຜອນການເສ ອມໂຊມຂອງດນ ແລະ ປບປງຊບພະຍາກອນ ນຳ ;ສະໜບສະໜນໃຫເກດການບລຫານທ ດ;• ສ ງເສມສດເປນເຈ າຂອງປະຊາຊນໃນທອງຖ ນ, ຊກຍສະຖາບນທ ຕອບສະໜອງ • ຄວາມຈຳເປນ ແລະ ຜນປະໂຫຍ ດຂອງປະຊາຊນ; ປະກອບສວນເຂ າໃນການເອາໃຈໃສຫ ດຜອນຄວາມທກຍາກ, ຄວາມສະເໝພາບ • ແລະ ການສ ງເສມວຽກງານບດບາດຍງ-ຊາຍ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດ ນອຍ.

2. ,kf4koz6h0=mboເພ ອເຮດໃຫແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຂອງກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ ເຮດສຳ ເລດພາລະບດບາດ ແລະ ໜາທ ໃນການ

ເສມຂະຫຍ າຍປະສບການແລະສາງຄວາມເປນເຈ າການໃຫທອງຖ ນ, • ສາງຄວາມສາມາດ ແລະ ຄວາມເຂ າໃຈກຽວກບຜນປະໂຫຍ ດຂອງສ ງແວດລອມໃຫ• ກບຊມຊນ; ສາງຄວາມເຂ າໃຈກຽວກບການພດທະນາແບບຍນຍງ; ແລະ ເຮດໃຫຊມຊນສາມາດ• ຄມຄອງຊບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ຢາງມປະສດທພາບ

ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ຈ ງສະໜບສະໜນສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ (NPAs), ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ (CBOs) ແລະ ອງການຈດຕ ງມະຫາຊນ (MOs) ທ ໄດຂ ນທະ ບຽນຢາງຖກຕອງໃນ ສປປ ລາວ ໂດຍການໃຫທນຊວຍເຫ ອລາ ເພ ອດຳເນນໂຄງການ ຂະໜາດນອຍ ໃນຂງເຂດວຽກງານບລມະສດ ຂອງກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ ແລະ ແຜນງານບລມະສດແຫງຊາດ ກຽວກບສ ງແວດລອມ.

68 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

3. dyf9tdeທນຊວຍເຫອລາ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ເລງໃສດຳເນນກດຈະກຳທກຽວຂອງກບຫາຂງເຂດວຽກບລມະສດ ຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ: 1). ຊວະນາໆພນ; 2). ການປຽນແປງດນຟາອາກາດ; 3). ການເສອມໂຊມຂອງດນ; 4). ສາຍນຳສາກນ; 5). ສານເຄມຕກຄາງ.

ສຳລບຂມນລະອຽດກຽວກບຂງເຂດບລມະສດເຫານ ໃຫເບງແຜນຍດທະສາດແຫງຊາດ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ.

4. [qfltg|uco;7;k,7yfdjP;da[37’dkoຜຂທນທມເງອນໄຂ ສງບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ ເຖງຜປະສານງານ ລະດບຊາດ ແລະ ຄະນະກຳມະການຊນຳແຫງຊາດເພອທບທວນ, ຊງຈະໃຊເວລາ 30 ວນ. ຫງຈາກນນ, ຜປະສານງານແຫງຊາດ ຈະແຈງຜນການທບທວນໃຫຊາບ ຕາມມາດ ຖານລມນ:

1). ມສດຮບທນຊວຍເຫອລາ;

2). ແນະນຳໃຫໄປດດແກ;

3). ບມສດໄດຮບທນຊວຍເຫອລາ.

ຜຂທນໄດຮບແຈງວາ “ມສດຮບທນຊວຍເຫອລາ” ຫ “ແນະນຳໃຫໄປດດແກ” ຜປະສານ ງານລະດບຊາດ ແລະ ຄະນະກຳມະການຊນຳແຫງຊາດ ກຈະສບຕເຮດວຽກກບຜຂທນ ຢາງໃກສດ ເພອຮບປະກນຄນນະພາບຂອງໂຄງການ ແລະ ການສະໜບສະໜນດານວ ຊາການ. ຜປະສານງານລະດບຊາດ ແລະ ຄະນະກຳມະການຊນຳແຫງຊາດຈະແນະນຳ ໃຫຜຂທນສະເໜຂເງນສະໜບສະໜນ ການວາງແຜນໂຄງການ ເພອໄປສາງບດສະເໜ ໂຄງການ ຫ ເອາວຊາ ການມາຊວຍ. ແຕຖາຜສະເໜຂທນ ບຕອງການນຳໃຊເງນດງກາວ, ກສາມາດດຳເນນການປບປງດວຍຕນເອງໄດ. ຫງຈາກນນ, ກເອາບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການທປບປງແລວມາສງຄນໃໝ ຫ ອາດສງບດສະເໜໂຄງການເລຍກ ໄດ, (ເບງໃນຕາຕະລາງ 1).

3. ACTiViTy

sgP supports projects in the five geF focal areas of: 1). Biodiversity, 2). climate change, 3). international Waters, 4). land Degradation, and 5). Persistent Organic Pollutants.

For more detail on these project priorities, please refer to the lao PDr cPs (country Programme strategy).

4. PROjECT CONCEPT NOTE

eligible applicants first submit a project concept note to the national coordinator (nc). this concept note will be reviewed by the national steering committee (nsc), which will take approximately 30 days. the nC will inform the applicants of the result of the review according to the following categories:

1). entitled to receive grant from sgP,

2). recommendation to change, or

3). rejected.

applicants under “entitled to receive grant from sgP” or “recommendation to change” will work directly with nC to ensure the necessary documents are submitted.

nC and nSCs may also recommend a planning grant for the purpose of project proposal development, if necessary. this mechanism can facilitate applicants to access technical support and or resources required for improving the concept note or further developing the proposal before re-submitting to nc.

69GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

8k8t]k’ 1: [qfltg|uco;7;k,7yfdjP;da[37’dko

ລ/ດ ລາຍລະອຽດ ເງ ອນໄຂ ຄຳເຫນ

1

ອາຍ ຂອງອງການຂທນ ຫ ວນທຂ ນທະບຽນ ແລະ ສຳລບອງການທ ຢໃນລະຫວ າງການ ຂສາງ ໃໝໃຫຄາດກະເວລາທ ຈະໄດຮບ ອະນມດ

ອງການຈດຕ ງມະຫາຊນ ແລະ ສະມາ • ຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ ຕອງຄດຕດໃບອະ ນຍາດ (ສຳລບອງການ ທ ຢໃນລະຫວ າງ ຂສາງຕ ງ ໃຫຄດຕດໃບອະນຍາດຊ ວ ຄາວ ແລະ ເອກະສານທ ກຳນດໃນມາດ ຕາ 13 ຂອງດຳລດ ວາດວຍສະມາຄມ ສະບບເລກທ 115 ລງວນທ 29 ເມສາ 2009)

ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ ຄວນຕອງ • ຄດຕດເອກະສານຢ ງຢນສະຖານະ ພາບມາພອມ

ຕອງມ

ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລທ ຢໃນລະຫວ າງສະເໜຂສາງ ຕ ງ ສາມາດຂທນຊວຍເຫ ອ ລາ ເພ ອດຳເນນໂຄງການໄດ ໂດຍການຄດຕດໃບສະເໜ ຂຂ ນທະບຽນ ແລະ ປ ມບນ ຊເງນຝາກ ທ ອອກຊ ອງການ ມາພອມ.

2ສະຫ ບຫຍ ລາຍການກດຈະກຳ ທ ກຳລງ ດຳເນນ ທງໃນລະດບຊາດ ແລະ ລະດບ ທອງຖ ນ

ຕອງມ

3 ເນ ອໃນຫຍ ໆກຽວກບທອງຖ ນ ແລະ ພາກ ສວນ ກຽວຂອງ

ຕອງມອງການສະເໜຂທນຕອງ ແມນ ສນຊາດລາວ.

4 ເນ ອໃນຫຍ ກຽວກບອງການທ ຈະເປນຄ ຮວມງານ

ຕອງມຊ ຂອງອງການທ ເປນ ສະມາຊກ

5 ອະທບາຍຫຍ ໆ ກຽວກບໂຄງການ: ກຽວກບ ບນຫາທ ໂຄງການຈະປບປງ

ຕອງມ

ໂຄງການທ ສະເໜສາມາດ ກວມ ຫ າຍຂງເຂດທ ເປນບ ລມະສດ ຂອງແຜນງານ ໂຄງການຂະໜາດນອຍ (ແຕບ ໃຫເກນສາມໜາ)

6

ອະທບາຍຫຍ ໆ ກຽວກບຜນປະໂຫຍ ດ ທ ຊມຊນ ແລະ ກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ ຈະໄດຮບຈາກໂຄງການ.

ຕອງມ

ຄຳ ອະທບາຍຫຍ ໆ ກຽວກບຜ ໄດຮບຜນປະໂຫຍ ດຈາກໂຄງ ການ (ຈຳນວນ, ຄວາມສະເໝ ພາບບດບາດຍງ-ຊາຍ,ອ ນໆ.)

Table 1: Information to be included in the Project Concept Note

NO CHECk LISTMINIMUM CRITERIA

COMMENTS

1

Mos and nPas should •

provide copies of their

formal registrati on with the

government of lao Pdr (or

request for registrati on)

CBos should provide copies •

of their local statutes and

formati on documents

Mandatory

nPas requesti ng

registrati on can

apply for a grant and

should submit their

registrati on request

form and bank account

details.

2

Brief factsheet on the acti viti es

being undertaken by the nPa, CBo

or Mo applying for a grant

references at nati onal and local

level

Highly

desirableBrief note is acceptable.

3Brief descripti on of locality and

stakeholders involved in the nPa,

CBo or Mo

Mandatory

grantee must be lao

PDr.

summary descripti on

of the benefi ciaries of

the project (number,

gender, etc.)

4Brief descripti on of project

parti cipants Mandatory

name of organizati on

members

5

Brief outline of project: descripti on

of problem to be addressed by the

grant and proposed soluti on (project

should fall within SgP focal areas)

and esti mated budget (please refer

to # 8)

Mandatory

the project can be

related to more than

one focal area of SgP

Maximum of three

pages in length

6

Brief descripti on of the benefi ts

to the gef focal area and local

community.

summary descripti on of

the benefi ciaries of the

project (number, gender

equity, etc.)

70 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

5. [qfltg|u37’dkoນອກຈາກຂມນທຈຳເປນ ໃນຕາຕະລາງ 2, “ບດສະເໜໂຄງການ” ຕອງສອດຄອງກບ “ບດສະເໜແນວຄວາມຄດ ກຽວກບໂຄງການ”. (ເບງເອກະສານຊອນທາຍ 2)

8k8t]k’ 2: 0=h,6o.o[qfltg|u37’dko

ລ/ດ ລາຍລະອຽດ ເງອນໄຂ ໝາຍເຫດ

1

ອາຍຂອງອງການຂທນ ຫ ວນທຂນທະບຽນ ແລະ ສຳລບອງການທຢໃນລະຫວາງການ ຂສາງຕງໃໝ ໃຫຄາດຄະເນເວລາທຈະໄດ ຮບອະນມດ

ອງ• ການຈດຕງມະຫາຊນ ແລະ ສະມາ ຄມບຫວງຜນກຳໄລ ຕອງຄດຕດໃບອະ ນຍາດ (ສຳລບອງການທຢໃນ ລະຫວາງ ຂສາງຕງ ໃຫຄດຕດໃບອະນຍາດຊວ ຄາວ ແລະ ເອກະສານທກຳນດ ໃນມາດ ຕາ 13 ຂອງດຳລດວາດວຍສະມາຄມສະ ບບເລກທ 115 ລງວນທ 29 ເມສາ 2009)

ອງການຈດຕງຂອງຊມຊນຄວນຕອງ • ຄດຕດເອກະສານ ຢງຢນສະຖານະ ພາບມາພອມ

ຕອງມ

ສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ ທຢໃນລະຫວາງສະເໜຂ ສາງຕງ ສາມາດຂທນຊວຍ ເຫອລາ ເພອດຳເນນໂຄງ ການໄດ ໂດຍການຄດຕດ ໃບສະເໜຂຂນທະບຽນ ແລະ ປມບນຊເງນຝາກທ ອອກຊອງການມາພອມ.

2ສະຫບຫຍລາຍການກດຈະກຳ ທກຳລງ ດຳເນນ ທງໃນລະດບຊາດ ແລະ ລະດບ ທອງຖນ

ຕອງມ

3 ເນອໃນຫຍໆກຽວກບທອງຖນ ແລະ ພາກ ສວນກຽວຂອງ

ຕອງມອງການສະເໜຂທນຕອງ ແມນ ສນຊາດລາວ.

4 ເນອໃນຫຍກຽວກບອງການທຈະເປນຄ ຮວມງານ

ຕອງມຊຂອງອງການທເປນ ສະມາຊກ

5ຄຳອະທບາຍຫຍໆ ກຽວກບໂຄງການ: ກຽວກບ ບນຫາທໂຄງການຈະແກ (ຢໃນຂງເຂດບລມະ ສດ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ)

ຕອງມ

ໂຄງການທສະເໜ ສາມາດກວມ ຫາຍຂງເຂດບລມະສດຂອງ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດ ນອຍ (ແຕບໃຫເກນສາມໜາ)

5. PROjECT PROPOSAL

In addition to the concept note, the project proposal should include the information presented in Table 2.

Table: 2. Information to be included in the Project Proposal

NO CHECk LISTMINIMUM CRITERIA

COMMENTS

1

Mos and nPas should •

provide copies of their

formal registration with the

government of lao Pdr (or

request for registration)

CBos should provide copies •

of their local statutes and

formation documents

Mandatory

nPas requesting

registration can

apply for a grant and

should submit their

registration request

form and bank account

details.

2

Brief factsheet on the activities

being undertaken by the nPa, CBo

or Mo applying for a grant

references at national and local

level

Highly

desirable Brief note is acceptable.

3

Brief description of locality and

stakeholders involved in the nPa,

CBo or MoMandatory

grantee must be lao

PDr.

Brief description of

project participants.

4Brief description of other agencies

providing technical assistance to

the project.

Mandatory

name of organization

members.

5

name and contact information or

other agencies involved with the

project.

Outline of project: description of

problem to be addressed by the

grant and proposed solution (project

should fall within SgP focal areas)

Mandatory

the project can be

related to more than one

focal area of SgP

Maximum of five pages

71GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

6

ອະທບາຍຫຍ ໆ ກຽວກບຜນປະໂຫຍ ດທ ຊມຊນ ແລະ ກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ ຈະໄດຮບຈາກໂຄງການ.

ຄວນມ

ຄຳ ອະທບາຍຫຍ ໆ ກຽວກບຜ ໄດຮບຜນປະໂຫຍ ດຈາກໂຄງ ການ (ຈຳນວນ, ຄວາມສະເໝ ພາບບດບາດຍງ-ຊາຍ,ອ ນໆ.)

7 ແຜນວຽກ ຕອງມ ເອກະສານຊອນທາຍ 3

8 ງບປະມານ ຕອງມ

9 ສະແດງແຫງທນອ ນ ທ ໄດຮບ ຕອງມເຮດເປນເອກະສານ ໃນບດ ລາຍງານປະຈຳປ ແລະ ບດ ລາຍງານການເງນ

10 ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນ ຕອງມ ເອກະສານຊອນທາຍ 4

11 ຄຮວມງານໃນໂຄງການ, ຖາມ ຕອງມ

12 ຄວາມຍນຍງ ຄວນມ

13 ການພວພນສ ສານ ຄວນມ

6. dkolqj’ c]t dkomq[m;o[qfltg|uco;7yfdjP;da[ 37’dko/[qfltg|u37’dko

ຜສະເໜຂທນສາມາດສ ງບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ ຫ ບດສະເໜ ໂຄງການ ທ ເປນເອກະສານອເລກໂທນກ ເປນພາສາລາວ ຫ ພາສາອງກດກ ໄດ. ຖາຜ ສະເໜຂທນ ມຄວາມຫຍ ງຍາກໃນການຂຽນເປນເອກະສານ ກ ສາມາດປກສາກບຜປະ ສານງານລະດບຊາດ ເພ ອຊອກຫາວທອ ນໆ ເຊ ນ ອາດເຮດເປນບດສະເໜແບບວດໂອ, ຮບພາບ ຫ ອາດສະເໜຂເງນສະໜບສະໜນ ການວາງແຜນໂຄງ ການ.

ໃນເວລາທບທວນບດສະເໜໂຄງການ ຄະນະຊ ນຳແຫງຊາດ ຈະກວດກາເບ ງວາ:

6.1. z6h0=mboc,jo lt,k7q,[+s;a’zqodew]F vq’dko9af8A’-5,-qo c]t vq’ dko9af8A’,tsk-qo0v’]k; s^n [+ຖາ ແມນ: ສບຕ ຄ ນຄວາ ຂ � 6.2.

ຖາ ບ ແມນ: ບ ມສດໄດຮບທນຊວຍເຫ ອລາ. �

6

Brief descripti on of the benefi ts

to the gef focal area and local

community.

Highly

desirable

summary descripti on of

the benefi ciaries of the

project (number, gender,

etc.)

7 Work plan Mandatory Work plan for the project

8 Budget Mandatory see annex 1

9

demonstrated source of funds,

in case of receiving funds from

multi ple donors

Mandatory

(in case of

multi ple

funding)

documented in annual

reports and account

statements

10 Monitoring & evaluati on Mandatory see annex 1

11 Partners in the projects, if any see annex 1

12Sustainability Plan Highly

desirable

13 communicati on opti onal

6. SUBMiSSiON AND REViEW

applicants can submit a project concept note and /or a project proposal in writt en and printed document or as an electronic form in lao language and /or english. if an applicant has diffi culty writi ng concept notes or proposals, the organizati on can consult with nc about arranging alternati ve mechanisms for submission (e.g. video proposal) and or the possibility of applying for a planning grant .

When reviewing projects, NC and NSCs will take the following issues into consideration:

6.1. Is applicant NPA, CBO, or MO in Lao PDR?

Yes: go to 6.2. �

no: You are not eligible for geF sgP. �

72 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

6.2. 37’dkomuj9tfegouo djP;0hv’da[0q’g0fmujgxao[6]y,tlyf0v’czo’ko 37’dko0t|kfohvp s^n [+

ຖາ ແມນ: ສບຕຄນຄວາ ຂ � 6.3

ຖາ ບແມນ: ຜຂທນອາດປຽນແປງໂຄງການໃຫສອດຄອງກບຂງເຂດທເປນບລມະ �ສດ.

6.3. dkolqj’[qfltg|uco;7;k,7yfdjP;da[37’dko s^n [qfltg|u37’dko

ຫງຈາກມປດຮບ ບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ ແລະ ບດສະເໜໂຄງການ ຜປະສານງານລະດບຊາດ ແລະ ຄະນະຊນຳແຫງຊາດ ຈະກວດກາບດຕາງໆ ພາຍໃນ 15 ວນ . ຖາຈຳເປນ, ຜປະສານງານລະດບຊາດ ແລະ ຄະນະຊນຳແຫງຊາດຈະໄດປະສານ ໄປຍງຜຂທນ ເພອລງໄປກວດກາພນທຕວຈງກອນການດຳເນນໂຄງການ.

ຜປະສານງານລະດບຊາດ ຈະທບທວນກວດກາ ແລະ ປະກອບຄຳເຫນໃສທກ ບດສະ ເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ/ບດສະເໜໂຄງການ ແລະ ຕອບຄນຕາມມາດຖານ ລມນ:

1) ມສດຮບທນຊວຍເຫອລາ;

2) ແນະນຳໃຫໄປດດແກ;

3) ບມສດໄດຮບທນຊວຍເຫອລາ.

ຖາຜຂທນ ໄດຮບຄຳຕອບ “ບມສດໄດຮບທນຊວຍເຫອລາ” ກບຈຳເປນຕອງສະເໜຂທນ ອກ. ຖາໄດຮບແຈງໃຫມການປຽນແປງ ບດສະເໜແນວ ຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ/ບດ ສະເໜໂຄງການ, ຜຂທນ ກຈະສບຕດດແກ ແລະ ສງຄນໃຫຜປະສານງານລະດບຊາດ ພາຍໃນ 30 ວນ. ຫງຈາກສງຄນຕາມເວລາທກຳນດ, ເອກະສານຈະຖກກວດກາຄນ ແລະ ຕອບໃຫຜຂທນຮກຽວກບການຕດສນໃຈ ພາຍໃນ 15 ວນ.

ໃນກລະນ ບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ ໄດຄຳຕອບ “ມສດຮບທນ” ກສາມາດເຮດບດສະເໜໂຄງການລະອຽດໄດເລຍ ( ເບງເອກະສານຊອນທາຍ 2)

6.4. dkog-ao c]t xt8y[af [qf[aombd0=h8qd]q’ (MOA)

ຫງຈາກທບດສະເໜໂຄງການໄດຮບອະນມດແລວ, ຜປະສານງານລະດບຊາດ ກຈະກະ ກຽມບດບນທກຂຕກລງ ເພອໃຫຜໄດຮບທນ ແລະ ອງການ ສປຊ ປະຈຳ ລາວ ເຊນ.

6.2. Is the project related GEF Focal Area?

Yes: go to 6.3 �

no: You may change your project to address one of the sgP focal �areas.

6.3. Project concept note/Project proposal

Following the deadline for receipt of project concept notes and proposals, the nc and nsc will prescreen all project concept notes and project proposals within a 30 day period. if necessary, the nc may ask questions about the project and visit the project site.

the nc will provide feedback on all project concept notes and proposals received and feedback will be one of the following categories:

1) entitled to receive grant from sgP,

2) recommendation to change, or

3) rejected.

the applicants under “reject” category will not need to proceed in the application for a grant. applicants under “recommendation to change” are going to work directly with nC and nSC to ensure the relevant of the project documents and achieve required technical assistance during the improvement and re-submit to nc within a 30 day period. Following resubmission, the documents will be reconsidered and a response will be provided by the nc within a 30 days.

the applicants under “entitled to receive grant from sgP” they will take further step for development of Project proposal (annex 2).

6.4. Sign MOA and Implementation

Following the approval of the project proposal, the nc will elaborate a Memorandum of agreement (Moa) for signature between UndP and the legal representative of the granting organization. the format of the MOa will be consistent with sgP guidelines.

73GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

7. g’yolt|a[lt|6odko;k’czo37’dkoອງການທ ມປະສບການແລວ, ກ ອາດຈະບ ຕອງການເງນສະໜບສະໜນໃນການວາງ ແຜນໂຄງການ, ແຕອງການທ ຍງຂາດປະສບການນ ນ, ສາມາດນຳໃຊເງນດ ງກາວ ເພ ອ ເປນປະໂຫຍ ດ ໃນການຮຽນຮວທການອອກແບບໂຄງການ. ການໃຫເງນສະໜບສະໜນ ແມນຜປະສານງານເປນຜຢ ງຢນ ກບຄະນະກຳມະການຊ ນຳແຫງຊາດ ວາອງການຂທນ ໃດ ທ ຄວນໄດຮບເງນສະໜບສະໜນ ໃນການວາງແຜນໂຄງການ.

ເງນສະໜບສະໜນໃນການວາງແຜນໂຄງການ ສາມາດນຳໃຊເຂ າໃນການຈດກອງປະ ຊມປກສາຫາລ ໃນການວາງແຜນໂຄງການ ເພ ອສ ງເສມການມສວນຮວມຂອງພາກ ສວນກຽວຂອງ ໂດຍສະເພາະແມນຜທ ໄດຮບຜນກະທບຈາກໂຄງການ ເຊ ນ: ເຈ າໜາທ ລດ ແລະ ປະຊາຊນທ ດຳລງຊວດຢໃກເຂດປາສະຫງ ວນຕາງໆ, ລວມທງການສາງຂ ມນພ ນ ຖານກຽວກບສະພາບສ ງແວດລອມ ໃນພ ນທ ດຳເນນໂຄງການ. ນອກຈາກນ ນ, ກ ຍງສາ ມາດນຳໃຊເປນຄາວາຈາງ ສະມາຄມບ ຫວ ງຜນກຳໄລ, ອງການຈດຕ ງຂອງຊມຊນ ແລະ ອງການຈດຕ ງມະຫາຊນ ທ ມປະສບການ ທ ຢໃນທອງຖ ນມາຊວຍຂຽນເອກະສານໂຄງ ການ, ປະເມນສະພາບຊນນະບດແບບມສວນຮວມ ເພ ອສາງຖານຂ ມນ ແລະ ອ ນໆ.

ການສະໜບສະໜນທາງດານວຊາການ ມຄວາມຈຳເປນ ແລະ ສຳຄນຫ າຍ ໂດຍສະເພາະ ແມນ ໃນການສາງຂ ມນພ ນຖານກຽວກບສ ງແວດລອມ ໃນຂງເຂດ ທ ເປນບລມະສດຂອງ ກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ; ການສາງຄວາມສາມາດການວາງແຜນໂຄງການ; ການສາງ ຕວຊ ວດ; ສາງແຜນຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນ.

ການໃຫເງນສະໜບສະໜນການວາງແຜນໂຄງການ ກ ຄກບການໃຫທນຊວຍເຫ ອລາ, ຜສະເໜໂຄງການຈະສາງເອກະສານ (ແຜນວຽກ) ແລະ ກຳນດຂອບເຂດການນຳໃຊ, ໜາທ ຮບຜດຊອບຂອງພາກ ສວນກຽວຂອງ. ຫ ງຈາກນ ນ, ຜປະສານງານລະດບຊາດ ອະນມດເງນສະໜບສະໜນ ດ ງກາວ ໂດຍອງຕາມການຮບຮອງ ຂອງຄະນະກຳມະການ ຊ ນຳແຫງຊາດ ແລະ ບ ເກນ 5,000$ (ຫາພນ ໂດລາສະຫະຣດ).

8. 'q[xt,koແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ສປປ ລາວ ຊ�ກຍໃຫຜຂທນ ພະຍາຍາມລະດມທນສມທບຈາກທກພາກສວນໃນສງຄມເ� າໃນການດຳເນນໂຄງການ ເພ ອເປນການສ� ງເ�ມຂະບວນການມສວນຮວມ ແລະ ຄວາມເປນເຈ າຂອງ ຢາງກວາງຂວາງ.

ໂດຍທ ວໄປ, ງບປະມານຄວນຈະຕອງຕອບສະໜອງກບຈດປະສງ ແລະ ກດຈະກຳທ ສະເໜ. ໂດຍທ ວໄປ, ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍຈະບ ໃຫທນ ເພ ອໄປຈດຊ ຊບສມ ບດ, ພາຫະນະ ແລະ ຈະບ ຮບຜດຊອບຄາໃຊຈາຍ ສວນຕວຂອງພະນກງານ: ໂທລະສບ

7. PLANNiNG GRANT

not all organizati ons will require a planning grant to develop a good proposal, but applicants with litt le experience in project design and management may benefi t from this assistance. the nc normally makes recommendati ons to the nsc about which applicants may require a planning grant.

a planning grant can be used by the applicants to organize workshops or meeti ngs to design the project in a parti cipatory manner. it can also be used to contract an experienced nPas, cBOs, academic insti tuti on, ingO or consultant to work with the applicant to elaborate the project, to undertake baseline assessments, etc.

technical assistance in project development can be very important for a variety of purposes, including assessment of baseline environmental conditi ons in the relevant geF focal area, capacity building in proposal design, or development of indicators and a monitoring and evaluati on plan. It can be used to organize a stakeholder’s workshop that would involve the applicant, parti cipants, and others aff ected or interested in the project at hand. an example would be a project proposed for the buff er zone of government authoriti es, and surrounding communiti es in the process of project development.

a planning grant is a grant like any other sgP grant. therefore, planning grants can only be made to eligible nPas, cBOs, or communiti es. the project document for the planning grant specifi es the acti viti es to be undertaken and the responsibiliti es of the parti es concerned. the nc approves the planning grant, and the SgP standard Moa is signed by the grantee and the unDP. the planning grant is normally not more than usD 2,000.

8. BUDGETiNG

the budget should correspond to the objecti ves and acti viti es proposed. the SgP in general does not fund purchases of property or vehicles and not normally fund basic personnel expenses.

in case of co-fi nancing and or contributi on from applicants’ organizati ons, budget should clearly indicate the amount that is requested from the SgP,

74 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ປະຈຳເດອນ (ລວມທງບດເຕມມນຄາ), ນຳມນລດມາການ, ອາຫານ, ເຄອງດມ ແລະ ອນໆ.

ການຂນງບປະມານ, ຖາມການປະກອບສວນ ຫ ການສະໜອງທນຈາກແຫງອນ ໃຫ ແຍກງບປະມານດງນ: ຈາກແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ, ຈາກຜຂທນປະກອບສວນ ແລະ ຈາກຜໃຫທນອນໆ.

ຖາປະກອບສວນເປນວດຖ ໃຫຄດໄລເປນເງນ.• ຢາລມໃສງບປະມານສຳລບການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ປະເມນຜນ.•

7evtmy[kp

dyf9tde 7evtmy[kp

1. ຄາບລຫານ

ເງນອດໜນພະນກງານ

ເງນອດໜນພະນກງານເປນລາຍເດອນ, ຄາໃຊຈາຍທກຽວຂອງກບ ອາສາສະໝກບານ ທເຂາຮວມກບໂຄງການ (ບກວມເອາ ພະນກງານ ອງການຈດຕງມະຫາຊນ ທມເງນເດອປະຈຳ ຫ ເງນເດອນໃນຖານະພະນກງານຕາມສນຍາຂອງລດ)

ການເດນທາງຄາໃຊຈາຍໃນການເດນທາງຂອງພະນກງານ ພາຍໃນເຂດພນທ ໂຄງການ ໃນເວລາດຳເນນວຽກໂຄງການ (ບລວມຄາເດນທາງໃນ ການສາງຄວາມສາມາດ ແລະ ການຝກອບຮມ ຂອງພະນກງານ).

ການພວພນສສານ ແລະ ບລຫານຈດການ

ຄາໃຊຈາຍປະຈຳວນໃນຫອງການ ເຊນ: ສງເອກະສານທາງໄປສະນ, ພມເອກະສານ (ນອກຈາກການພມບດລາຍງານການສຳຫວດ), ຄາ ໄຟຟາ, ຄາໂທລະສບ, ຄາສງແຟກ, ເຄອງໃຊຫອງການ ແລະ ອນໆ.

ງບສຳຮອງ (ເງນແຮ)ຄາໃຊຈາຍທບຄາດວາຈະໄດເກດຂນ ແລະ ບຄວນຂນງບ ເກນ 2-3% ຂອງຄາໃຊຈາຍທງໝດໃນໂຄງການ.

2. ງບສຳລບກດຈະກຳ

ການສາງຄວາມສາມາດ ໃຫພະນກງານ ແລະ ຊມຊນ

ການສາງຄວາມສາມາດໃຫພະນກງານ ແລະ ຊມຊນ ລວມມ ສຳມະ ນາ, ກອງປະຊມ, ຝກອບຮມ ແລະຄາເດນທາງສຳລບການເຂາຮວມຝກອບຮມ.

ກດຈະກຳດານ ການພດ ທະນາ

ຄາໃຊຈາຍໃນການຈດຕງປະຕບດ ກດຈະກຳຂອງໂຄງການ. ຕວ ຢາງ, ການກສາງ, ການຕດຕງເຄອງປງແຕງຂະໜາດນອຍ ແລະ ກາງ, ການປກປາໄມໃໝ, ສາງຈດກາເບຍ, ການຄມຄອງການລຽງປາຂອງ ຊມຊນ, ບນຈຫບຫ, ວຽກງານດານ ການອະນລກ, ການສກສາຄນ ຄວາ, ການສຳຫວດ ແລະ ອນໆ.

amount to be co-funded by nPa/cBO/MO contributions, and amount that will be financed by other donors.

in-kind contributions should be described and quantified.•

remember to include M&e costs in the project budget•

ExPLANATiON OF BUDGET DETAiL

Proposal Budget Heads Explanatory Notes

1. Administrative Costs

Salariessalary of the staff, village volunteers involved in the project

travel

cost of travel of staff within project areas for project

purposes (do not include travel costs for capacity building

and training of staff here).

communication and

administration

cost incurred on day-to-day office running expenses such

as postage, printing (other than printing of survey reports),

electricity, telephone, fax, stationary etc

contingencyIt is meant for unforeseen expenses and should not exceed

2-3% of total project cost.

2.Project Activity Costs

capacity building of staff

& communities

capacity building of staff and communities including

workshop, meetings, training, and travel for training

purposes.

Development activities

the cost incurred on all such activities that are proposed for

implementation of the project. For example, construction of

structures, establishing micro & small scale processing units,

reforestation, nursery establishment, community based

fisheries management, packaging, conservation measures,

studies, surveys etc.

Monitoring & evaluation

Monitoring and evaluation exercises such as meetings,

discussions, physical verifications, studies including

reporting and documentation will be considered as activity

costs.

75GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ການປະເມນຜນ

ຄາໃຊຈາຍກຽວກບການ ຕດຕາມກວດກາ ແລະ ການປະເມນຜນ ເຊ ນ: ກອງປະຊມປກສາຫາລ, ກວດສອບຄວາມຖກຕອງ, ສກສາຄ ນ ຄວາ ລວມທງ ການລາຍງານ ແລະ ການສາງເອກະສານ.

ທ ປກສາ/ວຊາການຄາໃຊຈາຍໃນການວາຈາງທ ປກສາພາຍນອກ ທ ກຽວຂອງກບກດຈະ ກຳຂອງໂຄງການໂດຍກງ ຊ ງໄດຈດໄວພາຍໃນກດຈະກຳ ທາງດານ ການພດທະນາ.

ຈດຕ ງກມ/ສະຖາບນໃນ ທອງຖ ນ

ການຈດຕ ງກມໃນຂ ນຊມຊນ, ປບປງຊມຊນໃຫມຄວາມໝ ນຄງ, ສ ງ ເສມເຄອຄາຍ ແລະ ກອງປະຊມຂອງກມຕາງໆໃນຊມຊນ.

ວາງແຜນກດຈະກຳຄາໃຊຈາຍໃນການເຮດສຳຫ ວດຂມນພ ນຖານ, ກດຈະກຳສ ງເສມ ການມສວນຮວມ ແລະ ການວາງແຜນຍອຍ.

3. ການໃຊຈາຍທບອະນຍາດ

ຊບສມບດ

ທກລາຍການທ ເປນຊບສມບດຄງທ ຂອງອງການຈະຖວາເປນຊບ ສມບດ. ຊ ຊບສມບດສຳລບອງການ ເຊ ນ ທ ດນ, ອາຄານ, ໂຕະ, ຕ ງ, ຕ, ສ ງຕດຕ ງຖາວອນໃນອາຄານ, ຄອມພວເຕ, ເຄ ອງພມເອກະສານ, ເຄ ອງສ ງແຟກ, ກອງຖາຍຮບ, ເຄ ອງອດເອກະສານ ແລະອ ນໆ.

dko7yfw]j dkoxtdv[lj;ombogxao;af45

ການຄດໄລການປະກອບສວນທນເປນວດຖ ເຂ າໃນການດຳເນນໂຄງການໃຫເປນເງນ ສດນ ນ ມຄວາມຫຍ ງຍາກ ແລະ ສນສນ. ສະນ ນ, ເພ ອໃຫເປນເອກະພາບການໃນທກ ໂຄງການທ ໄດຮບທນຈາກ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ. ຂແນະນຳໃຫໃຊວທດ ງ ຕ ໄປນ ເພ ອຄດໄລວດຖສຳລບປະກອບສວນໃນການດຳເນນໂຄງການ ໃຫເປນຈຳນວນ ເງນ. ການປະເມນຄນຄາຂອງວດຖ ຄວນອງໃສອດຕາສະເລ ຍຂອງຕະຫ າດໃນທອງຖ ນ ຫ ຂງເຂດທ ໂຄງການຈະດຳເນນກດຈະກຳ.

ຕາຕະລາງລມນ ແມນຕວຢາງການຄດໄລເປນເງນສດ ຈາກການປະກອບສວນເປນວດຖ ທ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ ປະເທດອ ນໆໄດນຳໃຊ.

dyf9tde 7yfw]jdkoxtdv[lj;o;af45

ຄດໄລມນຄາແຮງງານ (ວຊາການ, ຊຽວຊານ, ຄຝກ, ພະນກງານໂຄງການ)

ໃຊ ອດຕາແຮງງານຕ ວນ ຫ ຕ ເດອນ ໃນລະດບຕາງທ ເໝາະສມ

consultants/resource

Persons

the cost of engaging external consultants for direct

project related acti viti es that have been classifi ed under

development acti viti es.

Formati on of local

insti tuti ons/groups

costs incurred on formati on, stabilizati on, linking and

meeti ngs of groups.

Planning acti viti escosts incurred on baseline surveys, parti cipatory exercises

and micro planning.

3. Items that are NOT ALLOWED

Capital items

any item that will add to fi xed assets of the organizati on

will be considered as capital items. Buying capital items

for offi ce/ organizati on such as land, building, furniture,

fi xtures, computer, printers, fax machine, camera,

photocopier etc. are not allowed.

CaLCuLatIon oF In-KInD ContrIButIon

it is recognized that calculati on of in-kind contributi ons can be diffi cult. to ensure consistency across all country programmes, the following methods could be used to calculate the in-kind values. assessment of in-kind values should be based on average commercial prices that are applicable in the locality where project will be implemented. table below is a practi ce that sgP applies in other country for the calculati on of in-kind contributi on.

Activity Calculation of in-Kind Contribution

Manpower costs

(professionals, experts,

lecturers, project staff )

use appropriate man-day rates valid/used in the country or

district at the relevant level of input, calculated per days or

months

use of offi ce equipment

calculate straight-line depreciati on of full cost of

equipment over 5 years and factor down according to

usage on the project, e.g. $5000 piece of equipment over

5 years = $1000 per year. if used for six months on project

then in-kind contributi on would be $500

use of soft wareUse either:

• cost of soft ware license for period of use, if available

cost as for equipment but depreciati on over 3 years

76 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ອປະກອນຫອງການ

ຄດໄລໂດຍການ ຫານລາຄາລວມກບອາຍຂອງວດຖ ຕວຢາງວດຖ ທມອາຍໃຊງານຫາຍກວາ 5 ປ ແລະ ມາໄລເປນມນຄາທຈະໃຊເຂາ ໃນການດຳເນນໂຄງການ ເຊນ:ວດຖທມມນຄາ $5000, ມອາຍໃຊ ງານ 5 ປ = $1000 ຕປ. ຖາໃຊເຂາໃນວຽກຂອງໂຄງການ 6 ເດອນ ມນຄາການປະກອບສວນຂອງວດຖນນ ຄດເປນເງນ ແມນ $500

ສອຟແວຄດໄລໄດທງ:• ລາຄາຂອງໃບອະນຍາດໃຫນຳໃຊຊອຟແວ• ເປນລາຄາວດຖ ແຕພາຍໃນອາຍການໃຊງານ 3 ປ

ວດຖອປະກອນຕາງໆ (ຕວຢາງ ສງທບສາມາດຂາຍຄນໄດ)

ຄດໄລຕາມລາຄາຕະຫາດ

ໃຊຂມນ/ໃບອະນຍາດ/ລຂະ ສດ ຂອງສະມາຄມບຫວງຜນ ກຳໄລ/ອງການຈດຕງຊມ

ຊງຂມນມຢແລວ, ແຕບແມນມຢຕາມສະຖານທສາທາລະນະ, ຄດໄລດງລມນ:

ເວລາ/ຄາແຮງງານທຈາງເຮດຂມນນນໆ• ລາຄາທຕອງຊຂມນນນໆ• ຂມນທ “ຢມມາໃຊ” ໄລຕາມລາຄາຕວຈງທສະເລຍຕປ: 3 ປຂນໄປ•

ໃຊເນອທດນ

ຖານອທດນທມອບ ຫ ບລຈາກໃຫນຳໃຊໃນລະຫວາງໂຄງການ • ຊງກໃຫເກດຜນປະໂຫຍດ ແລະຜນກະທບ, ໃຫຄດໄລເອາລາຄາດນຕວຈງ,ມໃບຢງຢນ ຫ ການຢງຢນລາຄາຂອງດນ (ໃບຕາດນ, ຫອງການສະຖຕ ຫ ສະຖາບນທເຊອຖໄດ)

ຖາເປນດນທເຊາມາ ກໃຊຄາເຊາຕວຈງຕເດອນ ແລະ ຄນດວຍຈຳ • ນຳນວນເດອນທນຳໃຊເຂາໃນການດຳເນນໂຄງການ. ໃຫຄດຕດຂຕກລງໃນການເຊາມາພອມ

ອາຄານ/ເຄຫາສະຖານ

ຖາອາຄານນນ ໄດມາຈາການບລຈາກ ເພອດຳເນນໂຄງການ ແລະ • ຫງຈາກນນຈະມອບຕ ໃຫສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ ໃຫເອາມນຄາຕວຈງຂອງອາຄານນນໆ, ແຕຕອງມເອກະສານຢງຢນມນຄາ (ທະບຽນຊບສນຄງທ, ຫອງການສະຖຕ ຫ ພາກສວນກຽວຂອງ) ຫ ໃບຢງຢນຈາກເຈາຂອງ/ຜບລຈາກ

ຖາແມນອາຄານເຊາ ສຳລບໂຄງການ ແລະ ສະເພາະໄລຍະເວລາ • ດຳເນນໂຄງການ ແມນເອາລາຄາເຊາຕເດອນ ຄນດວຍໄລຍະເວ ລາໂຄງການ. ໃຫເອາເອກະສານຂຕກລງຂດຕດໃສພອມ

ພາຫານະຖາເຊາສຳລບໂຄງການໃຫຄດໄລດງນ:

ຄາສະເລຍຕເດອນ ຫ ຕວນ ຄນດວຍເດອນ/ວນ ທໃຊເຂາວຽກ • ໂຄງການ

Use or provision of

materials or components

where cost is non-

recoverable (i.e. product

will not be resold)

use market price of materials/components as supplied

use or provision of data/

license/patent to nPa/

CBo

Where data is pre-existing, but not in the public domain,

use one of the following:

time/manpower costs required to produce data•

equipvalent commercial cost of purchasing data•

treat data as “on-loan” to project and calculate straight-•

line depreciation value over 3 years

Use of land

if land is given or donated for the project activities for • the period that is sufficient to fully reach planned results and impact, the full price of the land plot may be shown, supported by official document or data proving the price (land register, Department of statistics or other official institution)

if land is given or lent for the project activities only for time • of project duration, use the official rent price per month multiplied by amount of months. Price calculation should supported by official document and /or rent agreement

use of constructions/

buildings

if constructions/buildings are given/donated to the project • activities for the period that is sufficient to fully reach planned results and impact and will remain as a property of nPa afterwards, the full price of the building(s) may be shown, supported by official document or data proving the price (real estate register, Department of statistics or other official institution) or by the document sighed by owner/donator

if construction/buildings are given or lent for the project • activities only for time of project duration, use the official rent price per month multiplied by amount of months. Price calculation should supported by official document and/or rent agreement

Use of vehicle

if vehicle (private, nPa’s) is lent for the project needs, use

one of the following: an average cost per month or day of the official rent price •

specific for that locality multiplied by days/months used

77GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ການຈາຍຄາເຊ າຣດໃຫຄດໄລດ ງນ :•

ລາຄາສະເລຍນຳ ມນທ ໃຊຕ ກໂລແມດ ຈາກອດຕາຂອງອງ �ການ ສປຊ ໃນການນຳໃຊລດສວນຕວ ສຳລບວຽກງານອງການ ພາຍໃນປະເທດ

ຄນດວຍຈຳນວນກໂລແມດທຄາດວາຈະໃຊເຂາໃນວຽກງານ �ໂຄງການ

ໃນກລະນທ ນຳ ມນ ຖກຈດເປນການປະກອບສວນທາງວດຖ (ບ • ໄດໃຊເງນຂອງແຜນງານຂະໜາດນອຍ, ຜໃຫທນອ ນ ແລະ ບ ມ ໃບຮບເງນ), ໃຊລາຄາເຕມຕາມອດຕາຂອງອງການ ສປຊ ໃນ ການນຳໃຊລດສວນຕວ ສຳລບວຽກງານອງການ, ຄນດວຍຈຳ ນວນກໂລແມດ ທ ຄາດວາຈະໃຊເຂ າໃນວຽກງານໂຄງການ

ອາສາສະໝກ

ການອາສາ ເຮດວຽກຊວຍໂຄງການ ອາດຄດໄລ ຄກບຄາແຮງງານ ຕ ວນ ຫ ເດອນ, ໂດຍໃຫຂຽນໃຫຂຽນຟອມ “ອາສາຊວຍວຽກ” (ຜຮບ ທນສາມາດ ຂແບບຟອມດ ງກາວຈາກ ຜປະສານງານລະດບຊາດ – ເອກະສານຊອນທາຍ 11). ໃຫຄດໄລດ ງນ :

ຄາແຮງງານຕ ວດໃນວຽກນ ນໆ,•

ອດຕາສະເລຍຄາແຮງງານ ທ ໃຊໃນປະເທດ ຫ ເງນເດອນໃນຂ ນ • ເມອງ (ຫານດວຍ 22, ແລະ ຄນດວຍຈຳນວນວນທ ນຳໃຊ).

dyf9tdemuj[+9edaf;jk gxaodkoxtdv[lj;omk’;af45G

ການເຂ າຮວມຝກອບຮມ, ກອງປະຊມ, ສຳມະນາ, ອ ນໆ (ເຊ ນ: ເຂ າຮວມໂດຍທ • ບ ໄດນຳຫຍ ງມາປະກອບ, ເຂ າຮວມໃນນາມທ ເປນສະມາຊກ ຫ ກມ);

ສ ງທ ມຢແລວ (ເຊ ນ: ບ ແມນສ ງທ ມຂ ນໃນໄລຍະເວລາຂອງໂຄງການ) ຂ ມນ /ຜ • ຊຽວຊານ /ເຄ ອງມທ ເປນແຫ ງຄວາມຮ, ຊ ງສາມາດເອາໄດ ໂດຍທ ບ ຕອງຈາຍ ຄາໃດໆ.

ປະກອບສວນລາຍການທ ອດເປນວດຖ, ຖາສ ງເລ ານ ນໄດຊ ມາກອນແລວ, ແລະ • ຍກເວ ນ ມເອກະສານໃຊຈາຍມາຍນຍນ ທ ລະບເວລາໃນລະຫວ າງດຳເນນໂຄງການ (ຊ ງວດຖເລ ານ ຈະຖກຕດໄລເປນເງນ ຄກບການຮວມທນ)

amorti zati on of the lent vehicle is calculated:•

subtract the fuel cost per km from the un offi cial rate �

used for private travel in the country per km

Multi ply this number by approximate amount of km to �

be driven during the project

In case, fuel is also shown as in-kind (not funded by SgP or •

other donors, and no receipts resented), use the full cost

of the un offi cial rate for private travel in the country per

km, multi plied by approximate amount of km to be driven

during the project

Volunteers input

Voluntary input may be calculated on a daily or monthly

basis, by fi lling in a “voluntary assistance sheets” (grantee

can request from geF-sgP nati onal coordinator – annex

11). use one of the following:

Voluntary work input calculated based on the offi cial rate •

of such work if available,

an average appropriated man-day rates valid/used in the •

country or district at the relevant level of salary (divide by

22, and multi ply by number of days worked)

acti viti es that DO NOT qualify as in-kind contributi ons include:

Passive att endance on training courses, meeti ngs, seminars, etc (i.e. • att endance with no input, as a member of the audience or group)

Provision of pre-existi ng (i.e. not generated within the durati on of • the project) data/experti se/knowledge tools, which are publicly available free of charge

Provision of all possible in-kind contributi on items, if these are • already paid, and the payment documents can be presented, provided that the purchase date is within the project durati on (as such, these items then are treated as cash co-fi nance)

78 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

8k8t]k’la’];,’q[xt,ko

dyf9tde xtgrf]kp9jkp

'q[xt,komuj8hv’dko 0=9kdczo ’ko37’dko 0t|kfohvp

mbo9kd-5,-qo mbo9kdrkdlj;ovnjo vq’dkoxtdv[mboso 9o ];, g’yo ;af45 g’yo ;af45

dyf9tde 1ທພກ/ອາຫານ

ເດນທາງ

ອປະກອນ, ອນໆ

dyf9tde 2ທພກ/ອາຫານ

ເດນທາງ

ອປະກອນ, ອນໆ

dyf9tde 3ທພກ/ອາຫານ

ເດນທາງ

ອປະກອນ, ອນໆ

dyf9tde 4ທພກ/ອາຫານ

ເດນທາງ

ອປະກອນ, ອນໆ

dyf9tde 5ທພກ/ອາຫານ

ເດນທາງ

ອປະກອນ, ອນໆ

];,’q[xt,komuj8hv’dkole]a[dyf9tde 1

fhkodko[=]ysko (20-25%)

ເງນອດໜນພະນກງານ

ຄາບລການທກຽວຂອງ

];,’q[xt,kofhkodko[=]ysko (2)

];,’q[xt,kofhkodko[=]ysko (1+2)

ໝາຍເຫດ: ໃຫຄດຕດການຄດໄຫງບປະມານລະອຽດມາຕາງຫາກ

79GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

BUDGET SUMMARiZATiON TABLE

ActivitiesCategory of

Expenses

Estimate Budget Amount Request

from SGP

Com. Contribution

Contribution from others Name of

Contribution Orgs.Unit

Cost Amount Total In Cash In kind In Cash In kind

Activities 1lodging/meal

travel

equipment, etc

Activities 2lodging/meal

travel

equipment, etc

Activities 3lodging/meal

travel

equipment, etc

Activities 4lodging/meal

travel

equipment, etc

Activities 5lodging/meal

travel

equipment, etc

Total budget for activities (1)

Administrative budget (20-25%)

Honorarium of managing staff

administrati ve related expenses

Total budget for administrative (2)

Total Budget (1+2)

Remark: Please att ach the detail of esti mate in separate sheets

80 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

9. ANNExESannex 1: Project concept noteannex 2: Project Proposalannex 3: Work plan and Monitoring and evaluation Planannex 4: Monitoring and evaluation templateannex 5: Progress report and grant release Format

9. gvdtlko-hvomhkpເອກະສານຊອນທາຍ 1. ບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ

ເອກະສານຊອນທາຍ 2. ບດສະເໜໂຄງການ

ເອກະສານຊອນທາຍ 3. ແຜນວຽກ ແລະ ແຜນຕດຕາມກວດກາ

ເອກະສານຊອນທາຍ 4. ແບບຟອມຕດຕາມກວດກາ ແລະ ການປະເມນຜນ

ເອກະສານຊອນທາຍ 5. ບດລາຍງານຄວາມຄບໜາ ແລະ ການສະເໜຂເບກຈາຍ

gvdtlko-hvomhkp 1. [qfltg|uco;7;k,7yfdjP;da[37’dkoໝາຍເຫດ: ບດສະເໜແນວຄວາມຄດກຽວກບໂຄງການ (ບຄວນເກນ 3 ໜາ).

1.ຊໂຄງການ

2.ລາຍລະອຽດແລະເອກະສານອາງອງກຽວກບສະມາຄມບຫວງຜນກຳໄລ,ອງການຈດຕງຊມຊນແລະອງການຈດຕງມະຫາຊນ

ຊ: •

ບກຄະລາກອນ:•

ທຕງ:•

ເອກະສານອາງອງ:•

ປະສບການ:•

3. ຂງເຂດວຽກບລມະສດຂອງໂຄງການແລະຄຳອະທບາຍ

ເລອກຂງເຂດວຽກຈາກ: •

ຊວະນາໆພນ F

ການປຽແປງດນຟາອາກາດ F

ສາຍນຳສາກນ F

ດນເສອມໂຊມ F

ສານພດຕກຄາງ F

ບດຄວາມທສະແດງເຖງ ຄວາມສອດຄອງຂອງໂຄງການ ກບມາດຖານຂອງກອງ • ທນສງແວດລອມໂລກ ແລະ ແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍ

ANNEx 1. Project concept note

Note: The project concept note should not exceed three pages in length.

1. Title of project

2. Information and references of the organization (NPA, CBO, and MOs)

name: •

staff:•

location:•

references:•

Previous experience:•

The organization should demonstrate that it can manage the SGP Project.

3. Project focal areas (One of SGP focal areas) and description

Select area from: •

Biodiversity F

Climate change F

international water F

land degradation F

Persistent organic pollutants F

Multifocal areas F

Statement of compliance with GEF and SGP criteria• : Each project proposal should briefly but clearly state how it complies with GEF and SGP criteria, and consistent with national priorities and programs.

81GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ທກບດສະເໜໂຄງການ ຄວນມລກສະນະຫຍ ໆ ແຕຈະແຈງ ໂດຍສະເພາະຄວາມ ກຽວຂອງ ຫ ສອດຄອງກບມາດຖານ ຂອງກອງທນສ ງແວດລອມໂລກ, ແຜນງານ ໂຄງການຂະໜາດນອຍ ແລະ ສອດຄອງກບແຜນງານບລມະສດແຫງຊາດ.

ອະທບາຍຫຍ ກຽວກບບນຫາ•

ກດຈະກຳລະອຽດຂອງໂຄງການ•

ການສະເໜວທແກໄຂ•

ອະທບາຍວາ ໂຄງການມເປ າໝາຍຈະເຮດຫຍ ງ: ໂຄງການຕອງການຈະປຽນແປງ ຫຍ ງ? ສ ງຕາງໆຈະມຄວາມແຕກຕາງແນວໃດ ຫ ງຈາກທ ເ� າຮວມໃນການດຳເນນ ໂຄງການ? ປະຊາຊນໃນເ�ດພ ນທ ໂຄງການ ຈະເຮດຫຍ ງທ ປຽນໄປຈາກທ ເ�າ ເຈ າ ເຮດຢຫ ງຈາກທ ເ� າຮວມດຳເນນກດຈະກຳໂຄງການ? ອະທບາຍກດຈະກຳທ ຜ ເ� າ ຮວມໃນໂຄງການຈະໄດດຳເນນ ເພ ອໃຫບນລໝາກຜນທ ກຳນດໄວ.

4. ທອງຖນແລະພາກສວນກຽວຂອງ

ໃນວກນ ໃຫອະທບາຍກຽວກບທອງຖ ນ ທ ໂຄງການຈະໄປດຳເນນ ແລະ ພາກສວນທ ຈະເ� າຮວມ.

5.ອະທບາຍ� ກຽວກບການມສວນຮວມໃນໂຄງການຂອງພາກສວນຕາງໆ

ມເ�ກະສານອາງອງ ກຽວກບຂະບວນການວາງແຜນແບບມສວນຮວມ ແລະ ເຫນດ ຫນພອມຈາກຜໄດຮບຜນປະໂຫຍ ດ ໃນການດຳເນນກດຈະກຳ ແລະ ຈດປະສງ ຂອງ ໂຄງການ.

gvdtlko-hvomhkp 2. [qfltg|u37’dko

ໝາຍເຫດ: ບດສະເໜໂຄງການບ ຄວນຍາວເກນ 5 – 10 ໜາ.

1.ຊໂຄງການ

2. ຄວາມເປນມາ

ຂ ມນ ຂອງຜຂທນ: •

ຊ : �

ບກຄະລາກອນ: �

Brief descripti on of problem•

clear statement of project objecti ves•

Proposed soluti on• : Describe what the project aims to do: What does the project want to change? How will things be diff erent aft er this project has ended? What will people do diff erently aft er parti cipati ng in the project from what they do now? Describe the acti viti es project parti cipants will undertake in order to achieve these results.

4. Locality and stakeholders: Include here a descripti on of the locality where the project will be implemented, the stakeholders who will be involved.

5. Brief descripti on of project parti cipati on: Include here evidence of a parti cipatory planning process and agreement by parti cipants with project objecti ves and acti viti es.

ANNEx 2. Project proposal

Note: The project proposal should not exceed fi ve pages in length.

1. Title of the project

2. Background2.1. nPa,cBO, or MO informati on and reference

name:•

staff :•

locati on:•

references:•

Previous experience:•

The organizati on should demonstrate that it can manage the SGP Project.

82 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ທຕງ: �

ເອກະສານອາງອງ: �

ປະສບການ: �

2.1. ຂງເຂດວຽກບລມະສດຂອງໂຄງການ ແລະ ຄຳອະທບາຍ

ເລອກຂງເຂດວຽກຈາກ: •

ຊວະນາໆພນ F

ການປຽແປງດນຟາອາກາດ F

ສາຍນຳສາກນ F

ດນເສອມໂຊມ F

ສານພດຕກຄາງ F

ທກບດສະເໜໂຄງການ ຄວນມລກສະນະຫຍໆ ແຕຈະແຈງ ໂດຍສະເພາະຄວາມກຽວ ຂອງ ຫສອດຄອງກບ ມາດຖານຂອງ ກອງທນສງແວດລອມໂລກ, ແຜນງານໂຄງການ ຂະໜາດນອຍ ແລະ ສອດຄອງກບບລມະສດຂອງຍດທະສາດການສະໜອງທນ ຂອງແຜນງານໂຄງການຂະໜາດນອຍແຫງຊາດ.

2.2 ມເອກະສານອາງອງ ກຽວກບຂະບວນການວາງແຜນແບບມສວນຮວມ ແລະ ເຫນ ດເຫນພອມຈາກຜໄດຮບຜນປະໂຫຍດ ໃນການດຳເນນກດຈະກຳ ແລະ ຈດປະ ສງຂອງໂຄງການ.

3. ຈດປະສງ,ກດຈະກຳແລະຄາດໝາຍຜນໄດຮບຂອງໂຄງການ

3.1. ຈດປະສງອະທບາຍວາ ໂຄງການມເປາໝາຍຈະເຮດຫຍງ : ໂຄງການຕອງການຈະປຽນ ແປງຫຍງ?

3.2. ກດຈະກຳກດຈະກຳທກມເປາໝາຍຂອງໂຄງການ ຈະຈດຕງປະຕບດ.

3.3. ຄາດໝາຍຜນໄດຮບຫງຈາກສນສດໂຄງການແລວ ຈະມສງໃດປຽນແປງຈາກສະພາບເດມ? ກມເປາໝາຍຂອງໂຄງການຈະມຫຍງປຽນແປງໃນຊວດການເປນຢ?

2.2. statement of compliance with geF and sgP criteria

Project focal area, select area from: •

Biodiversity F

Climate change F

international water F

land degradation F

Persistent organic pollutants F

Multifocal areas F

Each project proposal should briefly but clearly state how it complies with GEF and SGP criteria, and consistent with national priorities and programs.

2.3. evidence of agreement by participants with project objectives

3. Project objectives, activities, and expected results

3.1. Project objectives: Describe what the project aims to do: What does the project want to change?

3.2. Activities: Describe the activities project participants will undertake in order to achieve these results.

3.3. Expected results: How will things be different after this project has ended? What will people do differently after participating in the project from what they do now?

3.4. Baseline assessment of relevant environmental and, if possible, socio economic conditions, this baseline assessment should be undertaken as part of a participatory proposal planning and development process. the baseline assessment is essential so that changes and impact brought about by the project intervention can be evaluated. it is also important to include an overview of other interventions in the area, both ongoing and planned, by local, national, and international organizations.

4. Project Duration: Proposed duration of project activities

5. Technical Assistance: Indicate what external technical assistance is required and how it will be provided

83GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

3.4. ການປະເມນຂມນພ ນຖານດານສ ງແວດລອມ ແລະ ຖາເປນໄປໄດ ຄວນມຂ ມນ ກຽວກບສະພາບເສດຖະກດສງຄມ

ການປະເມນຂມນພ ນຖານ ຄວນຈະເປນສວນໜ ງໃນຂະບວນການກຳນດໂຄງ ການ ແລະ ການວາງແຜນແບບມສວນຮວມ. ມນແມນສ ງທ ຈຳເປນຊ ງຈະຊວຍ ຢ ງຢນຜນກະທບ ແລະ ຜນໄດຮບຂອງໂຄງການ ໃນເວລາທ ເຮດການປະເມນຜນ. ມນມຄວາມຈຳເປນທ ຈະຕອງ ໄດມຂມນການເຄ ອນໄຫວ ຂອງພາກສວນອ ນ ທ ກຳລງດຳເນນ ແລະ ແຜນການທ ຈະດຳເນນໃນອານາຄດ ຢໃນເຂດພ ນທ ຂອງ ໂຄງການ.

ຖາຂ ມນພ ນຖານເຫ ານ ບ ໄດເກບກຳມາກອນ, ຄວນເອາເຂ າເປນກດຈະກຳໜ ງ ຂອງໂຄງການ ແລະ ຄວນຈະປະຕບດກອນກດຈະກຳອ ນໆ. ຜປະສານງານລະ ດບຊາດ ຈະເປນຜຮບປະກນວາ ຂ ມນທ ຈຳເປນນ ຕອງໄດມໃນເວລາທ ໂຄງການເລ ມຕ ນ. ຖາຂະບວນການດ ງກາວ ມຄວາມຕອງການວຊາການ, ກ ຄວນໃຫມຄາ ໃຊຈາຍຢໃນງບປະມານລວມຂອງໂຄງການ.

4. ໄລຍະເວລາການດຳເນນໂຄງການ ສະເໜໄລຍະເວລາການດຳເນນກດຈະກຳຕາງໆຂອງໂຄງການ

5. ການຊວຍເຫ ອດານວຊາການກຳນດການຊວຍເຫ ອທາງດານວຊາການທ ຕອງການ ແລະ ຈະໄດມາແນວໃດ

84 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

gvdtlko-hvomhkp 3. czo;Pd c]t czo8yf7k,d;fdk

ເລກທໂຄງການ: ຊໂຄງການ:

ຊອງການທຮບທນ:

ຈດປະສງລວມຂອງໂຄງການ:

ຂງເຂດວຽກງານທເປນບລມະສດຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ:

ໄລຍະການປະຕບດກອງທນສງແວດລອມໂລກ:ເວລາເລມຕນແລະສນສດໂຄງການ: ເວລາເລມຕນແລະສນສດໂຄງການ:

ຈດປະສງສະເພາະ ທໜງ (No.1) ຂອງໂຄງການ:

ກດຈະກຳທຈະດຳເນນເພອໃຫບນລຈດປະສງ. ໄລຍະເວລາດຳເນນ ເປນເດອນ (ຫ ໄຕມາດ)

ກດຈະກຳ ພາກສວນຮບຜດຊອບ ຕວຊວດຜນສຳເລດ ຕ1 ຕ2 ຕ3 ຕ41.1

1.2

1.3

ຈດປະສງສະເພາະທສອງ (No.2) ຂອງໂຄງການ

ກດຈະກຳ ພາກສວນຮບຜດຊອບ ຕວຊວດຜນສຳເລດ ຕ1 ຕ2 ຕ3 ຕ42.1

2.2

2.3

ລະບບກຄນທຈະດຳເນນການຕດຕາມກວດກາ ແລະ ເຮດບດລາຍງານຄວາມຄບໜາ:

ໄລຍະເວລາຕດຕາມກວດກາ:

ລາຍງານໄຕມາດ Fເດອນ F

ກວດກາຢສະໜາມໄຕມາດ Fເດອນ F

ການຕດຕາມກວດກາ ແລະການຮກສາບນທກຕາງໆ

ບດລາຍງານຄວາມຄບໜາ

85GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ANNEx 3: Work plan and monitoring and evaluation plan

Project Number : Project Name:

Name of Grant Recipient:

General objective of Project:

GEF Focal Area : geF Operati onal Phase: Project start and end Dates:

Brief Description of speci�ic Objective No.1

List the acti viti es necessary to fulfi ll this objecti ve. Durati on of Acti viti es in Months (or Quarters)

acti vity responsible Partyindicator of acti vity

accomplishment1Q 2Q 3Q 4Q

1.1

1.2

1.3

Brief Description of speci�ic Objective No.2

acti vity responsible Partyindicator of acti vity

accomplishment1Q 2Q 3Q 4Q

2.1

2.2

2.3

Indicate persons responsible for monitoring and progress reports:

Monitoring frequency, please select from:

reporti ngQuarterly FMonthly F

field monitoringQuarterly FMonthly F

Monitoring and record-keeping

Progress reports

86 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ຕາຕະລາງດງກາວສາມາດດດແກ ແລະ ເພມເຕມຕາມຄວາມຈຳເປນ.

ເລກທໂຄງການ: ຊໂຄງການ:ຊອງການຮບທນ:

ຈດປະສງລວມຂອງໂຄງການ:

ຂງເຂດວຽກງານທເປນບລມະສດຂອງກອງທນສງແວດລອມໂລກ: ໄລຍະການປະຕບດກອງທນສງແວດລອມໂລກ: ເວລາເລມຕນ ແລະ ສນສດໂຄງການ:

ລາຍລະອຽດຂອງໂຄງການ ຄາດໝາຍຜນໄດຮບ ຕວຊວດ ຄວາມຄນໜາ, ບນຫາ ແລະ ຂແນະນຳ ເພອປບປງ (ໃສ ວ/ດ/ປ ທມຄຳເຫນ)

ຈດປະສງ 1:

ກດຈະກຳ 1.1:

ກດຈະກຳ 1.2:

ກດຈະກຳ 1.3:

ຈດປະສງ 2:

ກດຈະກຳ 2.1:

ກດຈະກຳ 2.2:

ກດຈະກຳ 2.3:

gvdtlko-hvomhkp 4. c[[2v,8yf8k,d;fdk c]t dkoxtg,uozqo

87GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

ANNEx 4: Monitoring and Evaluation Template

this table may be adjusted and expanded as needed.

Project Number : Project Name:

Name of Grant Recipient:

Brief Descripti on of General objecti ve of Project:

GEF Focal Area : GEF Operanti onal Phase: Project Start and End Dates:

Project component expected results Indicatorsnote progress, problems, and recommendati ons for correcti ve Measures(indicate date of comments)

Objective 1:

acti vity 1.1:

acti vity 1.2:

acti vity 1.3:

Objective 2:

acti vity 2.1:

acti vity 2.2:

acti vity 2.3:

88 GUiDELiNE FOR PROjECT PROPOSALS 76j,nle]a[dko0=mbo c]t dko0Pogvdtlko37'dko

gvdtlko-hvomhkp 5. [qf]kp’ko7;k,7n[|hk c]t dkoltg|u0=g[ud9jkp

ເລກທໂຄງການ:

ຊໂຄງການ:

ທຢຂອງອງການຮບທນ:

ທຕງຂອງໂຄງການ:

ວນທເລມຕນ ແລະ ສນສດໂຄງການ (ວນທດຽວກບເອກະສານໂຄງການ):

ວນທປຽນ ເວລາເລມຕນ ແລະສນສດໂຄງການ (ຖາມ):

ໄລຍະເວລາຂອງບດລາຍງານ:

0=g[ud9jkp1 du[ 3f]kltst]afຈຳນວນທນລວມ ຈາກແຜນງານໂຄງ ການຂະໜາດນອຍ

ທນທໄດຮບຮອດມສະເໜ

ໃຊຈາຍຮອດມສະເໜ

ຍອດເຫອ

ຈຳນວນທຂຄງນ

ຜສງລາຍງານ:

ຊ: �ຕຳແໜງ: �ລາຍເຊນ: �ວນທ: �

Project number:

Project name:

grant recipient address:

location of Project:

Project start and end Dates (as originally proposed):

Changes (if any) in Start or end dates:

Period Covered by report:

Disbursement Request1 Local currency USDSgP grant amount

SgP funds received to date for this grant

gef SgP funds spent to date

funds balance

SgP grant disbursement requested

report submitted by:

name: �

title: �

Signature: �

date: �

1ຖາທນທໄດຮບໃນ ບດບນທກຂຕກລງ ເປນ ໂດລາສະຫະຣດ, ໃຫຕມທງສອງຖນ. 1if the currency of MOa for the grant is expressed in usD, please fill both columns. if the MOa is ex-pressed in local currency, please regard usD.

ANNEx 5: Progress Report and Request for Grant Disbursement

czop5fmtlkf

GEF-SGP, LAO PDR