İNEN MOTOR YOLLAR VE HASTALIKLARI
Dr. Kamil Topalkara
CÜTF Nöroloji, Sivas
Plan
• Motor sistem (tanım)
• Üst motor nöron (anatomi)
• Alt motor nöron (anatomi)
• Üst ve alt motor nöron lezyonlarında bulgular (ayırıcı tanı)**
• Üst ve alt motor nöron lezyonlarında etiyoloji
MOTOR SİSTEM
• Kortikal ve subkortikal gri cevher alanları
• Bazı inen traktuslar (kortikospinal, kortikobulber, rubrospinal, retikülospinal, tektospinal, vestibulospinal)
• Spinal kord gri cevheri (ön boynuz)
• Efferent sinirler
• Serebellum ve basal ganglionlar (feedback sistem)
iNEN MOTOR YOLLAR (Üst motor nöron)
• Serebral korteks ve subkortikal beyinsapı alanlarından çıkan impulsları spinal kord ön boynuz hücrelerine ileten inen sistemler kompleksidir (motor emirleri beyinden spinal kord’a iletir).
• İki ana gruba ayrılır:– Piramidal (kortikospinal) traktus– Diğer motor yollar
• Tektospinal traktus• Vestibulospinal traktus• Rubrospinal traktus• Retikülospinal traktus
• Kortikospinal trakt
• Primer motor korteks ve komşu bölge orij.
• Piramidal decussatio da çaprazlaşır
• Anterior ve lateral traktları oluşturur
• Distal kasların ince motor kontrolu
İnen motor yolların fonksiyonları
• Kortikospinal trakt: Kontlateral tarafta istemli hareketlerin kontrolu(parmakların ince kontrolu)
• Kortikobulbar trakt: Beyinsapı motor nukleusların kontrolu
• Rubrospinal trakt:İstemli hareket (kortikospinale benzer), serebellar kontrol ile istemli hareketin entegrasyonu
İnen motor yolların fonksiyonları
• Tektospinal trakt:Kafanın karşı tarafa hareketini regüle eder.
• Lateral vestibulospinal trakt: postural ayarlama
• Medial vestibulospinal trakt: Baş pozisyonunu ayarlama
• Retikülospinal trakt: istemli hrk, lokomosyonun başlaması, postural düzeltmeler
İNEN MOTOR YOLLAR (alt motor nöron)
• Spinal kord ön boynuzunda bulunan motor nöronlardan başlar ve kaslarda sonlanır.
• Alfa motor nöron• Ventral root• Spinal sinir• Periferik sinir• Sinir kas kavşağı
Lezyon Bulguları
• Hem üst hem de alt motor nöron tutulumunda hasta, hekime güç kaybı (parezi-pleji) yakınması ile gelir.
• Bu nedenle güç kaybı yakınması ile gelenlerde üst-alt motor nöron tutulumunun ayrımı önemlidir.
Üst motor nöron lezyonu
• Parezi-pleji
• Kas tonusu artışı (spastisite)
• Hiperaktif DTR
• Patolojik reflex var
• Yüzeyel reflekslerde azalma-kaybolma
• Kas atrofisi çok az veya yok
Alt motor nöron lezyonu
• Parezi-pleji
• Kas tonusunda azalma (flask)
• Azalmış veya kayıp DTR
• Şiddetli kas atrofisi
• Kaslarda fasikülasyon (seyirme)
• Patolojik refleks yok
Etiyoloji (üst motor nöron)
• Motor korteks– Stroke, neoplazm, travma, inflamasyon, CP
• İnternal kapsül– Stroke, neoplazm, travma, MS, inf.
• Beyin sapı– MS, stroke, neoplazm, travma, inf.
• Spinal kord– MS, travma, neoplazm, Lateral skleroz, Syf.
Etiyoloji (alt motor nöron)
• Ön boynuz – Polio, SMA, ALS
• Periferik sinir– PNP, travma,
• Rubrospinal trakt
• Red nükleus orij.• Mezensefalonda
çaprazlaşır• Üst ekstremite distal
kaslarının ince motor kontrolu
• İstemli aktivite ile ilişkili
• Retikülospinal trakt
• Beyin sapı orij.• Esas olarak proksimal
kasları etkiler ve kontrlateral ekstansör kas tonusunu inhibe eder
• Postüral düzeltmeler yapar (istemli-reflex)
• Tektospinal trakt
• Sup. ve inf. Coll. Orij.• Hemen çaprazlaşır ve
servikal düzeylere iner
• Baş ve göz hareketlerinin kontroluna yardım
• Vestibulospinal trakt
• Vestibuler nük. orij.• Esas olarak proksimal
kasları inerve eder• İpsilateral ekstansiyon
ve postür kontroluna katkı sağlar