CM@KMUTT
การพั�ฒนาระบบโครงสร�างพั��นฐาน CVE 619 Infrastructure System Development
ผศ.ดร.ส�นติ� เจร�ญพัรพั�ฒนาโครงการวิ�ศวิกรรมและการบร�หารการก�อสร�าง
ภาควิ�ชาวิ�ศวิกรรมโยธามหาวิ�ทยาล�ยเทคโนโลย�พระจอมเกล�าธนบ�ร�
# 3
CM@KMUTT
2
เน !อหา ร"ปแบบของแหล�งเง�นส%าหร�บ Project Finance
กระบวินการใน Project Finance
ควิามเส�(ยงท�(เก�(ยวิข�องก�บ Project Finance ในการพ�ฒนาระบบโครงสร�างพ !นฐาน
ประเด็,นอ (นๆ
CM@KMUTT
3
ร"ปแบบต่�างๆของแหล�งเง�นส%าหร�บ Project Finance
เง�นก"�จากธนาคาร (Bank Loan) การออกห��นก"� (Bond) Mezzanine finance Lease finance Vendor finance Public sector finance Development bank finance
CM@KMUTT
4
เง�นก"�จากธนาคาร (Bank loan)
ธนาคารพาณิ�ชย0เป1นแหล�งเง�นท�(ส%าค�ญท�(ส�ด็ส%าหร�บ Project Finance
ในป3 ค.ศ . 2001 ร�อยละ 82 ของการระด็มท�นแบบ project finance ใช�การก"�จากธนาคารพาณิ�ชย0
ม�กจะประกอบด็�วิยหลายธนาคารรวิมก�น (Syndication) โด็ยม� Lead manager
CM@KMUTT
5
การออกห��นก"� (Bond)
เป1นการขายต่ราสารหน�! (หุ้��นก�� ) เพ (อระด็มท�นจากน�กลงทุ�นรายย!อยในล�กษณิะเด็�ยวิก�บการก"�
กระบวินการในการระด็มท�นม�กจะท%าโด็ยสถาบ�นการเง�นประเภทวาณิ�ชธนากร (investment bank) หร อแผนกวิาณิ�ชธนก�จ (investment banking department) ในธนาคารพาณิ�ชย0
ใช�มากในสหร�ฐอเมร�กา สหราชอาณิาจ�กร และออสเต่รเล�ย
CM@KMUTT
6
ห��นก"� Loan และ Bond แต่กต่�างก�นในเร (อง “liquidity” ม�การประเม�นโด็ยสถาบ�นจ�ดอ�นด�บความน!าเช�)อถ�อ
(ratings agency) การซื้ !อ-ขายห��นก"�ม� 2 วิ�ธ� ค อ
ซื้ !อขายโด็ยต่รง ซื้ !อขายในต่ลาด็ต่ราสารหน�!
ผ"�ซื้ !อห��นก"�ม� 2 กล��มค อ น�กลงท�นรายย�อย น�กลงท�นสถาบ�น (สถาบ�นการเง�น บร�ษ�ทประก�น กองท�นต่�างๆ)
CM@KMUTT
7
บทบาทของ investment bank
น�กลงท�นในห��นก"�ม�กจะไม!สามารถท�(จะด็%าเน�นการซื้ !อขายโดยติรงก�บบร�ษ�ทท�(ด็%าเน�นโครงการ (project company)ได็�
ท%าหน�าท�(เป1นต่�วิกลางในกระบวนการติ!อรองเจรจา (due-diligence process)
ท%าหน�าท�(น+าเสนอโครงการต่�อ ratings agency เพ (อการประเม�นความเส-)ยงของโครงการซื้:(งม�ผลโด็ยต่รงต่�อราคาของห��นก"� และด็อกเบ�!ย
CM@KMUTT
8
เง�นก"� (Loan) vs ห��นก"� (Bond)
ข�อจ%าก�ด็ของต่ลาด็ท�(จะระด็มท�น Inflation-linked borrowing
Fund drawing
ควิาม sensitive ต่�อกระแสต่�างๆ Timing ของการต่กลงในส�ญญา การเป;ด็เผยควิามล�บทางธ�รก�จ ระด็�บการก%าก�บและควิบค�ม ควิามยากล%าบากในการเจรจาต่�อรองในกรณิ�จ%าเป1น Re-finance
CM@KMUTT
9
Mezzanine finance (junior debt)
การระด็มเง�นก"�เพ (อเติ�มช!องว!าง (financing gap)ระหวิ�างเง�นก"� (debt) และเง�นท�น (equity)
ม�ล+าด�บการจ!ายค�นติ+)ากวิ�าเง�นก"� (senior debt) จ:งม�ควิามเส�(ยงมากกวิ�า
จ:งม�อ�ติราดอกเบ-�ยส�งกวิ�า (ค�าควิามเส�(ยง)
Debt EquityMezzanine
debt
Financing gap
CM@KMUTT
10
Lease finance
เป1นการระด็มท�นในร�ปของเคร�)องม�ออ�ปกรณิ/ท�(ใช�ในการด็%าเน�นโครงการ (ม�ใช�ในร"ปของต่�วิเง�น)
ผ"�ให�ก"�อย"�ในฐานะเจ�าของเคร�)องม�ออ�ปกรณิ/
$ผ��ใหุ้�ก�� Project company
ใหุ้�เช!าเคร�)องม�ออ�ปกรณิ/
ค!าเช!า•เคร (องม ออ�ปกรณิ0
Lease finance
$ผ��ใหุ้�ก�� Project company
ใหุ้�ย�มเง�น
ดอกเบ-�ย •เคร (องม ออ�ปกรณิ0
Loan finance
CM@KMUTT
11
ประโยชน0ของการใช� Lease finance
ผ"�ให�ก"�สามารถค�ด็ค!าเส�)อมราคาในค�าใช�จ�ายทางบ�ญช�ได็�
เน (องจาก project company ไม!สามารถทุ+าก+าไรได�ในป1แรกๆ จ:งไม�สามารถได็�ประโยชน0จากการใช�ค�าเส (อมราคา
ซื้:(งอาจจะท%าให�ค!าเช!าทุ-)ค�ด็ก�บผ"�ก"�อย"�ในอ�ติราทุ-)ติ+)ากว!าอ�ต่ราด็อกเบ�!ยในกรณิ�ท�(ใช�การก"�เง�น
CM@KMUTT
12
Vendor finance
ค อการระดมทุ�นโดยอ�อมจาก supplier และ ผ"�ร �บเหมาก�อสร�าง (คล�ายๆการผ�อนส�ง)
vendor อาจจะเป4นผ��จ�ด finance เองหร อหุ้าแหุ้ล!งเง�นก��โด็ย vendor เป4นผ��ค+�าประก�นเง�นก"�น� !น
ม�ข�อควิรระวิ�งเน (องจาก vendor ม�กไม�ค�อยเข�าใจในควิามเส�(ยงท�(ต่�วิเองต่�องแบกร�บ
CM@KMUTT
13
Public sector finance
การระด็มท�นจากร�ฐบาลหุ้ร�อหุ้น!วยงานของร�ฐ ในร"ปของเง�นก"�ให�ก�บโครงการ
ม�กจะอย"�ในร"ปของ mezzanine debt
บางโครงการใช� private equity แต่�ใช� public debt เพ (อด็:งเอาข�อได็�เปร�ยบของท�!งภาคร�ฐและเอกชนมารวิมก�น
CM@KMUTT
14
กระบวนการใน Project Finance
(project finance’s process)
CM@KMUTT
15
ข�!นต่อนของ project finance
Development Construction Operation
ProjectOrigination
Negotiatingagreements
Mobilizing fund
ก%าเน�ด็โครงการ เจรจาต่�อรองก�บฝ่=ายต่�างๆ
ระด็มเง�นเข�าโครงการ
CM@KMUTT
16
Project origination
เล อกโครงการท�(ด็� (the right project)
เล อกห��นส�วินท�(เหมาะสม (the right partner)
ศ:กษาควิามเป1นไปได็�และควิามเหมาะสมทางเทคน�คของโครงการ (technical feasibility study)
ประมาณิการระยะเวิลาท�(ต่�องใช�ในการเจรจรต่�อรองเร (องต่�างๆ (Estimating time requirement)
CM@KMUTT
17
Negotiating agreements
เจรจาต่�อรองก�บค�!ส�ญญาท�(เก�(ยวิข�อง เช�น ร�ฐบาล ผ"�ร �บเหมาก�อสร�าง ผ"�ให�ก"� ผ"�ถ อห��น ผ"�ซื้ !อผล�ต่ภ�ณิฑ์0 ซื้�พพลายเออร0 และอ (นๆ
ศ5กษาว�จ�ยติลาดในกรณิ�ท�(ไม�ม� off-take purchase agreement
ศ:กษาผลกระทุบทุางส�งคมและส�)งแวดล�อม สร�างแบบจ%าลองทางการเง�น (financial
modeling) ของโครงการ
CM@KMUTT
18
Mobilizing fund
เจรจาติ!อรองก�บผ"�ให�ก"� ร�าง ทบทวิน และต่รวิจสอบ เอกสารส�ญญาท�(
เก�(ยวิข�องก�บแหุ้ล!งเง�นติ!างๆ (ผ"�ให�ก"� ผ"�ถ อห��น ฯลฯ)
Financial closing ก�บผ"�ท�(เก�(ยวิข�องท�กๆฝ่=าย บร�หารการ draw เง�นจากแหล�งเง�นต่�างๆ คอยติรวจสอบและบร�หุ้ารส�ญญาก�บผ"�ท�(เก�(ยวิข�อง
ท�กๆฝ่=ายให�เป1นไปต่ามท�(เจรจาและต่กลงก�นไวิ�
CM@KMUTT
19
ความเส-)ยงใน Project Finance
CM@KMUTT
20
ม�มมองของผ"�ให�ก"�
ผ"�ให�ก"�จะให�ควิามส%าค�ญก�บการพ�จารณิากระแสเง�นสด็ (cash flow) ของโครงการเน (องจากเป1นต่�วิค%!าประก�นเง�นก"� โด็ยก�อนจะต่กลงให�ก"�จะต่�องม�(นใจวิ�า
1 .การก�อสร�างโครงการสามารถท%าได็�แล�วเสร7จติามเวลาท�(ก%าหนด็และภายในวงเง�นลงทุ�นทุ-)ประมาณิการไวิ�
2. โครงการไม�ม�ความเส-)ยงเช�งเทุคน�ค3. โครงการม�ควิามสามารถในการสร�างกระแสเง�นสด็
มากพอท�(จะรองร�บในกรณิ-ทุ-)เก�ดเหุ้ติ�การณิ/ทุ-)ไม!คาดค�ดได็�ในระด็�บหน:(ง
CM@KMUTT
21
ความเส-)ยง การใช� “project finance” น�!นด็"เหม อนผ"�ให�ก"�จะ
ต่�องประสบก�บควิามเส�(ยงมากกวิ�าการให�ก"�แบบท�(วิไป แต่�ท%าไม D/E ration ส"งกวิ�า ค+าติอบ: เน (องจากควิามเส�(ยงท�กๆอย�างถ"กจ�ด็การ
อย�างเป1นระบบและม�การวิางโครงสร�างทางการเง�นไวิ�ล�วิงหน�า (structured) – structured finance
CM@KMUTT
22
ความเส-)ยงในม�มมองของผ��ใหุ้�ก��
ความเส-)ยง
ความเส-)ยงของโครงการProject risks
ความเส-)ยงทุางการเง�นFinancial risk
ความเส-)ยงแฝงในการด+าเน�นการTransaction risks
CM@KMUTT
23
ประเภทของควิามเส�(ยงโครงการCommercial risksความเส-)ยงเช�งพัาณิ�ชย/
Macroeconomic risksความเส-)ยงเช�งเศรษฐก�จมหุ้ภาค
Political risksความเส-)ยงเช�งการเม�อง
CM@KMUTT
24
ประเภทของควิามเส�(ยง
Commercial risks – ค อควิามเส�(ยงท�(เก�ด็ข:!นภายในโครงการ และแฝ่งอย"�ในก�จกรรมต่�างๆของโครงการ หร อในต่ลาด็
Macro-economic risks – ค อควิามเส�(ยงท�(เก�ด็ข:!นจากภายนอกโครงการ และเก�ด็ก�บก�จกรรมทางธ�รก�จโด็ยท�(วิไป
Political risks – ค อควิามเส�(ยงท�(เก�ด็จากการกระท%าหร อไม�กระท%าของฝ่=ายร�ฐบาลหร อการเม องภายในประเทศท�(ด็%าเน�นโครงการ
CM@KMUTT
25
Risks in project financeCommercial risks
Macroeconomic risksPolitical risks
Completion
Revenue
Input supply
OperatingEnvironment
Force Majeure
Currency convertibility
Expropriation
Change of law
Political violence
Quasi-political
Inflation
Interest rate
Currency exchange
Transfer via contractual arrangement
Hedging via financial instruments
Political risk guarantee
CM@KMUTT
26
การจ�ด็การควิามเส�(ยงเช�งพาณิ�ชย0ผ�านส�ญญาต่�างๆท�(เก�(ยวิข�อง
ร�ฐบาลผ"�ให�ก"� ผ"�ถ อห��น / บร�ษ�ทแม�
ผ"�ร �บจ�างงานปฏิ�บ�ต่�การ ผ"�ร �บเหมาก�อสร�าง
SPV
ส�ญญาส�มปทุานส�ญญาเง�น
ก��
ส�ญญาปฏิ�บ�ติ�การและบ+าร�งร�กษา
ส�ญญาก!อสร�าง
Supplier
ส�ญญาจ�ดซื้��อ
ผ"�ซื้ !อส�นค�า /บร�การ
ส�ญญาซื้��อขาย
ส�ญญาผ��ถ�อหุ้��น
CM@KMUTT
27
เคร (องม อทางการเง�นส%าหร�บการจ�ด็การควิามเส�(ยงเช�งเศรษฐศาสต่ร0มหภาค
ควิามเส�(ยงจากเง�นเฟ้Bอ ส�งถ�ายผ�านส�ญญาร�บเหมาก�อสร�าง ผ"�ร �บจ�างปฏิ�บ�ต่�การ Inflation-indexed tariff (according to CPI)
ควิามเส�(ยงจากควิามผ�นผวินของอ�ต่ราด็อกเบ�!ย Fixed-rate loan (short-term only) Interest rate swaps Interest rate cap
ควิามเส�(ยงจากควิามผ�นผวินของอ�ต่ราแลกเปล�(ยนเง�น Market-based hedging Contractual mitigation
CM@KMUTT
28
การประก�นควิามเส�(ยงเช�งการเม อง
CM@KMUTT
29
การจ�ด็การควิามเส�(ยงแฝ่งในการด็%าเน�นงาน(transaction risk)
การควิบค�มกระแสเง�นสด็ของโครงการเง (อนไขข�อส�ญญา (covenants)
CM@KMUTT
30
การควิบค�มกระแสเง�นสด็ของโครงการ
CM@KMUTT
31
เง (อนไขข�อส�ญญา (Covenants)
ค อเง (อนไขท�(ระบ�ไวิ�ในส�ญญา ซื้:(งผ��ก��ต่�องกระทุ+าหร อต่�องไม!กระทุ+าต่ลอด็อาย�ส�ญญาการก"�เง�นPositive covenants – เง (อนไขท�(จะต่�อง
กระท%าNegative covenants – เง (อนไขท�(จะต่�องไม�
กระท%า
CM@KMUTT
32
ต่�วิอย�างของ Covenants Positive covenants
คงไวิ�ซื้:(งบ�ญช�ต่�างๆของโครงการ
ร�กษา cover ratios ต่�างๆให�อย"�ในพ�ส�ยท�(ส�ญญายอมให�
ต่�องรายงานข�อม"ลทางการเง�น
ต่�องรายงานข�อม"ลทางเทคน�ค
ปฎิ�บ�ต่�ต่ามกฎิระเบ�ยบและกฎิหมาย
Negative covenants ต่�องไม�ใช�เง�นโครงการใน
ทางท�(นอกเหน อไปจากท�(ก%าหนด็
ต่�องไม�ท�!งหร อท%าลายทร�พย0ส�นโครงการ
ต่�องไม�ลงท�นใด็ๆในโครงการหร อบร�ษ�ทอ (นๆ
ต่�องไม�สร�างหน�!อ (นใด็เพ�(ม ต่�องไม�เปล�(ยนแปลง
ล�กษณิะของธ�รก�จ ต่�องไม�ม�การจ�ายเง�นท�(ไม�
ถ"กต่�อง
CM@KMUTT
33
Other related issues
CM@KMUTT
34
Timeframe in project finance
CM@KMUTT
35
Grace period
The period between contract signing and first repayment of principalConstruction period
Operation period
CM@KMUTT
36
Effect of “debt guarantee” on lender’s incentive to monitor
If lenders is protected by “debt guarantee” from host government, it will loose incentive to closely monitor the project financial flowMonitoring is costly
Loan will be repaid anyway
CM@KMUTT
37
พฤต่�กรรมเพ�(มควิามเส�(ยงของผ"�ด็%าเน�นโครงการ (risk seeking behavior of project company)
Downside risk is partially eliminated by using debt
Higher uncertainty give higher expected value
SPV would seek “high risk high return” actions
Increase operating leverage, etc.